MANTIK İLMİ
MANTIK İLMİ ÖĞRENMENİN ÖNEMİ • Mantık ilmi, zihinleri yüzeysellikten kurtarır. Zihinlerin yüzeyselliği, elem veren bir hastalıktan daha şiddetlidir.
MANTIK İLMİNİN FAYDASI • Kişiye kazandırdığı şu iki fayda yönüyle mantık ilmi çok önemlidir. • MANTIK İLMİNİN BİRİNCİ FAYDASI: Zihinleri dikkatle düşünmeye teşvik etmesi açısından mantık ilminin rolü büyüktür. Zihinler, düşünmede dikkati alışkanlık hâline getirmelidir. • Bir işi dikkatle düşünmelidir ve tetkik etmelidir.
• MANTIK İLMİNİN İKİNCİ FAYDASI: Mantık ilminin insana kazandırdığı diğer önemli husus da; inceden inceye bakışı temin etmesidir. İnceden inceye bakış; bir meseleye kilitlenme, tam konsantre olma, adanma demektir. Bazıları hipnozla, meditasyonla veya yogadaki gibi ruha kendi gücünü kazandırmakla da bunu yapıyor.
ACELECİLİK; HAKİKATLERİ, YA ZİHİNDE KUSMUK HÂLİNE GETİRİR YA DA BOZAR • Yüzeysel bakış, meydana gelmesi imkânsız olan bir şeyi mümkün görür. • Aceleci zihinde hakikatler kusmuk olur veya zihinde bozulur. İkisi de kötüdür. • Şüphesiz ilim bir gıdadır. Elbette ki hazmedilmesi gerekir.
• Gerçek ilim adamı koyun gibi olmalıdır, kuş gibi olmamalıdır; çünkü; koyun yavrusuna süt verir. Kuş ise yavrusuna kusmuk verir. • Hakikatlerin zihinde bozulması çok daha kötü bir olaydır, meseleleri saptırmadır. Doğruyu yanlış, yanlışı doğru gösterme demektir.
MANTIK BİLMEYENİN İLMİNE GÜVENİLMEZ • İmam Gazali’nin “Mantık bilmeyenin ilmine güvenilmez.” sözü mantık ilminin önemini apaçık göstermektedir.
MANTIK ÖĞRENMENİN HÜKMÜ • Mantık ilmi öğrenmenin hükmü kişilere göre farklılık gösterir. • Mantık ilmini öğrenme veya öğrenmeme yönüyle insanlar beş farklı gruptur: • 1. Mantık öğrenmesi faydalı olan insanlar • 2. Mantık ilmi öğrenmemesi daha uygun olan insanlar
• 3. Mantık ilmini öğrenmesi veya öğrenmemesi fark etmeyen insanlar • 4. Mantık ilmini mutlaka öğrenmesi gereken insanlar • 5. Mantık ilmini kesinlikle öğrenmemesi gereken insanlar
MANTIK ÖĞRENMESİ FAYDALI OLAN İNSANLAR • Bazı insanların mantık öğrenmesi çok faydalıdır. Bu insanlar mantık öğrenseler iyi bir iş yapmış olurlar.
MANTIK İLMİ ÖĞRENMEMESİ DAHA UYGUN OLAN İNSANLAR • Bu kişilerin mantık ilmini öğrenmesi kesinlikle yasaklanmamıştır. Bununla beraber öğrenmemeleri daha iyidir; çünkü hem kendilerinin hem de başkalarının kafalarını karıştırabilirler.
MANTIK İLMİNİ ÖĞRENMESİ VEYA ÖĞRENMEMESİ FARK ETMEYEN İNSANLAR • Bunlar mantık ilmini öğrenseler de olur, öğrenmeseler de olur; çünkü bir ilmi bilmek bilmemekten daha iyidir.
MANTIK İLMİNİ MUTLAKA ÖĞRENMESİ GEREKEN İNSANLAR • Bir toplulukta bir kısım insanın hem kendilerine hem de çevrelerine faydalı olsunlar. Toplumun sıhhati için bu kişilerin iyi belirlenmesi lazımdır.
MANTIK İLMİNİ KİMLER KESİNLİKLE ÖĞRENMEMELİDİR? • Gerekli alt yapıya sahip olmayanların mantık ilmini öğrenmesi haramdır. Bu kişiler öğrendikleri ilmi kötüye kullanırlar, istismar ederler. Kesinlikle hem kendi kafalarını hem de başkalarının kafasını karıştırırlar.