Belgische Kinderrechtenprijs Lijst van de acht finalisten De acht onderstaande initiatieven, in alfabetische volgorde gerangschikt, nemen op zaterdag 18 november 2017 deel aan de finale van de eerste ‘Belgische Kinderrechtenprijs’, een initiatief van de Délégué Général aux Droits de l’Enfant, Plan International België en het Kinderrechtencommissariaat, met de steun van de serviceclub Fifty-One International.
CodeNPlay CodeNPlay is een buitenschoolse activiteit die kinderen van 6 tot 12 jaar wil voorbereiden op hun toekomst. De lessen - die van september tot juni worden gegeven – helpen de kinderen op een speelse manier om de algoritmische logica achter het schrijven van computerprogramma’s te begrijpen. Dit leerinitiatief is van fundamenteel belang voor de volgende jaren. Volgens een rapport van de Europese Commissie zal 90% van de toekomstige banen immers een mate van digitale vaardigheden eisen. Maar vandaag heeft 37% van de Europese werknemers geen of weinig digitale competenties. Met de exponentiële evolutie van de technologieën zal een begrip van de werking van de informatica essentieel zijn, niet alleen om werk te vinden maar ook in het dagelijkse leven. Concreet gaan de teams van CodeNplay regelmatig op bezoek in klassen van het basisonderwijs en leren ze de kinderen computerdenken. Dat gebeurt met een ludiek robotje. Het is de bedoeling de kinderen te leren hoe de robot werkt en hoe ze programma’s kunnen schrijven om hem te besturen. Meer informatie: Nadine Khouzam nadine@codenplay.be https://www.codenplay.be/
L’Ecole Ensemble De vzw "Ecole Ensemble" is ontstaan uit het streven om onderwijs met een actieve pedagogie aan te bieden aan kinderen van Brusselse wijken waar zulk onderwijs zelden toegankelijk is. Brussel kent wel middelbare scholen met een actieve pedagogie, maar die bevinden zich meestal in welgestelde wijken. Deze scholen hangen af van een niet-confessioneel en niet-gesubsidieerd vrij netwerk en moeten financiële hulp vinden om te kunnen overleven. De ouders moeten dus vaak betalen om er hun kinderen in te schrijven. Resultaat: Brussel lijkt op een markt met ‘meer performante’ en ‘minder performante’ scholen, zonder sociale mix. De school is niet langer een sociale lift en versterkt de bestaande maatschappelijke ongelijkheden. De leerkrachten die aan de basis liggen van het project ‘Ecole Ensemble’ wilden een gratis, sociaal gemengde middelbare school met een actieve pedagogie openen. Het projectteam bestudeerde de ervaringen met een actieve pedagogie in volkse milieus, ontwikkelde een pedagogisch project en ging op zoek naar partners.
Uiteindelijk werden in Molenbeek niet één maar twee scholen geopend, op de grens met Jette en op de grens met Berchem. De twee scholen tellen sinds september 264 leerlingen, verdeeld over 11 klassen van het eerste jaar middelbaar. Na 6 jaar zullen er ongeveer 1.400 leerlingen terecht kunnen (700 in elke school). In deze scholen spelen de leerlingen een actieve rol in hun eigen leerproces. Ze leren en evolueren enthousiast, omdat ze het geleerde zinvol vinden (projecten, geen competitie, een andere manier van evalueren, de school van het welslagen,...). Ze leren er ook democratie, in de lessen en de organisatie van de school (wekelijkse raad waar de leerlingen over de klas en de vooruitgang van hun projecten praten, lessen over de actualiteit...). Een school waar iedereen op zijn eigen tempo vordert, met zijn sterke en zijn zwakke punten (differentiatiemiddag). Een school zonder cijfers en zonder stigmatiserende evaluaties. Meer informatie: Julie Moens Julie.moens@ESPmaritime.be www.ecole-ensemble.be
L’Ecole Maximilien L'Ecole Maximilien biedt schoolse, socioculturele, sociale en administratieve hulp aan migrantenkinderen, vluchtelingen en kinderen met een andere moedertaal dan de schooltaal. De school ontstond in september 2015 in een tent van het migrantenkamp in het Maximiliaanpark. Ze beschikt over een team van vrijwillige leerkrachten die zich volledig willen inzetten om vluchtelingenkinderen met hun onderwijs te helpen. Na de sluiting van het kamp verhuisde de school naar de Maximiliaanhal, niet ver van IJzer, tot ook die werd gesloten. In maart 2016 heeft het team een huiswerkschool geopend in een nieuw gebouw, ‘Le Maximilien’, in de Léon Theodorstraat, 85 te 1090 Jette. Vluchtelingenkinderen en kinderen uit de wijk krijgen er op woensdag- en zaterdagnamiddag gratis hulp bij het maken van hun huiswerk. Het team helpt ook met het leren van het gesproken Frans, het lezen en het vinden van een geschikte school. Op eigen kracht of in samenwerking met andere partners organiseert het socioculturele activiteiten en evenementen. Het zorgt voor de opvang van kinderen van ouders die gebruikmaken van de diensten van het Plateforme Citoyenne de Soutien aux Réfugiés de Bruxelles. Het sensibiliseert het publiek tijdens evenementen, toekomstige leerkrachten in hogescholen, kinderen in scholen en jeugdbewegingen en uiteenlopende publieksgroepen binnen de vzw… Meer informatie: Céline De Neyn ecolemaximilien@bxlrefugees.be www.bxlrefugees.be
La Fabrique de Soi Het door de huiswerkschool ‘La Fabrique de Soi’ begeleide project ‘Tutorat scolaire, l’entraide au quotidien’ brengt kinderen met schoolproblemen in contact met tieners die hen autonoom kunnen begeleiden. Op die manier wil het project een meer gelijke, meer nabije, vriendelijke en prettige schoolervaring stimuleren. Concreet betekent dit dat elke tutor - momenteel zijn er een twintigtal, van 15 tot 20 jaar - één tot twee
keer per week na schooltijd een kind in de lokalen van La Fabrique en Soi of op school helpt met het huiswerk en het begrijpen van de leerstof die het in de klas heeft gezien. De tutors worden gesuperviseerd tijdens opleidingsvergaderingen en kunnen raad krijgen over pedagogische of psychologische problemen die ze tijdens het tutorship kunnen ervaren. Na enkele weken ontstaat er een vertrouwensrelatie tussen het kind in moeilijkheden en de tutor en overstijgt de hulp vaak het strikt pedagogische kader. De tutor bespreekt samen met het kind de evolutie van de schoolresultaten, wisselt met hem van gedachten en praat over alle domeinen die van ver of nabij verband houden met de school of het dagelijkse leven van de kinderen. De tutor zet zich volledig in voor deze relatie, bouwt ze op en wordt daardoor ook sociaal gevaloriseerd. Hij voelt zich verantwoordelijk, hij legt er zijn hele ziel in. Beetje bij beetje krijgt het kind weer meer zelfvertrouwen en verbetert zijn band met de school. Zo streeft het project ernaar om solidariteit, verbondenheid en betekenis weer een plaats te geven in het schooltraject. Is het niet dringend nodig dat scholen die soms te elitair, competitief en individualistisch zijn weer solidariteit leren? Meer informatie: Anne Beghin anne.beghin@laicite.net www.lafabriquedesoi.be
PhiloCité PhiloCité organiseert elk jaar bijna 500 praatshops over filosofie voor kinderen (vanaf 4 jaar) en tieners. Het verzorgt ook opleidingen voor meer dan 350 leerkrachten en jeugdleiders. Het project vertrekt van een centrale notie: die van het kind als volwaardige gesprekspartner. De kinderen stellen essentiële filosofische vragen: waarom leven en sterven we? Zouden we onsterfelijk willen zijn? Waarom maakt de dood ons verdrietig? Kunnen we gelukkiger zijn? Hoe? Wat maakt ons eigenlijk gelukkig? Enzovoort. Het gaat erom de kinderen als volwaardige mensen te behandelen door hen de vragen te laten stellen die hen verontrusten of die hun nieuwsgierigheid wekken. Ze proberen er dan zelf antwoorden op te vinden, in een gesprek tussen kinderen, samen op zoek naar antwoorden op de vragen die de mens zich sinds de nacht der tijden stelt om beter te leven. Dit is bovendien een buitengewone gelegenheid om echt samen te leren discuteren. De kwaliteit van het werk van PhiloCité geniet internationale erkenning. De vereniging wordt elk jaar door Unesco gevraagd voor de organisatie van zijn internationaal colloquium over de nieuwe filosofische praktijken in de wereld. Ze is ook een van de belangrijkste leden van de Unesco-leerstoel voor kinderfilosofie, en de Belgische partner van PhiloJeune, een grootschalig mondiaal project. Meer informatie: Gaëlle Jeanmart gaelle.jeanmart@philocite.eu www.philocite.eu
Des Racines pour Grandir Het project ‘Des Racines pour Grandir’ nodigt kinderen van het 5de en 6de jaar van het basisonderwijs en hun leerkrachten uit om de vorige generaties te ontmoeten, de geografische oorsprong van hun familie te ontdekken, hun eigen geschiedenis te verkennen en zo een kostbare les te leren: ‘onze bomen bloeien in de Belgische zon maar onze wortels strekken zich uit naar alle continenten’. De initiatiefneemster van dit project staat al 40 jaar in het onderwijs en is steeds sterker gaan beseffen hoe belangrijk het is om de leergierigheid van jonge mensen te stimuleren. Ze wil kinderen de kans geven om hun geschiedenis en hun identitaire erfgoed te ontdekken. Wanneer we onze roots in de tijd en in de ruimte kennen, kunnen we ons ontwikkelen als individuen die zich bewust zijn van hun verleden en van een familiaal erfgoed dat vaak op verscheidene continenten verankerd is. Door de link te leggen met de vorige generaties en door het leven van hun ouders, grootouders en overgrootouders te begrijpen, kunnen kinderen afstand nemen van soms moeilijke gezinssituaties. Ze zijn niet verantwoordelijk voor de oorzaken die hun gezin in dergelijke situaties hebben gebracht, maar ervaren er wel altijd de gevolgen van. Ballingschap, migratie, scheiding zijn allemaal ervaringen die, wanneer ze in een veilige, constructieve omgeving worden ontcijferd, het kind de kans geven om zich uit te drukken en zichzelf te ontdekken. Het concept erkenning krijgt dan zijn volle betekenis en wordt een wapen tegen minachting en schaamte. Dit project geeft elk kind dus de kans om zich te ontplooien als een burger met sterke wortels in zijn verleden, open voor de wereld. Meer informatie: Vinciane Hanquet hanquet.vinciane@gmail.com www.desracinespourgrandir.com
L’Université des Enfants – ULB De Université Libre de Bruxelles stelt haar campussen open voor alle jonge Brusselaars van 6 tot 12 jaar, om te bewijzen dat op nieuwsgierigheid, kennis en leerplezier geen leeftijd staat. Ze wil al op heel jonge leeftijd de nieuwsgierigheid van de kinderen prikkelen en hen op een eenvoudige manier ingewikkelde dingen leren. De meeste activiteiten combineren experimenten, waarnemingen en spelletjes. De psychologische aanpak gaat altijd uit van een vraag die een kind zichzelf kan stellen: Waarom huil ik? Hoe werken de hersenen? Waarom huilen we van het lachen? Waarom maken vliegtuigen witte sporen? Waarom botst een bal? Waarom bestaan er gevangenissen? Elke zaterdag ontvangen de universiteitsprofessoren groepen kinderen in ludieke en recreatieve workshops rond vragen die kinderen zich stellen over de wereld om hen heen. De kinderen worden van bij hun aankomst tot het eind van de activiteiten begeleid door het team van de Université des Enfants en door de professoren van de workshops die ze hebben gekozen. De ouders kunnen hun kroost dus gewoon afzetten bij de activiteiten en later weer afhalen. Met dit innovatieve initiatief wil de ULB een actieve rol spelen in de sociale en economische ontwikkeling van ons Gewest. Het project heeft de ambitie om jongeren uit verschillende socioculturele milieus samen te brengen rond gemeenschappelijke interesses. Het wil de vermeende barrières voor de toegang tot de universiteit neerhalen, zodat elk kind zijn dromen kan waarmaken.
Een universiteit die openstaat voor jonge kinderen is een kans om kennis te ontwikkelen en persoonlijke ambities te realiseren. Meer informatie: Martin Casier Martin.Casier@ulb.ac.be www.universitedesenfants.be
Yalla En Avant! De vzw ‘Yalla En Avant!’ organiseert peterschappen voor kinderen uit Burkina Faso en Benin, waar ze ook programma’s voor voedselautonomie ontwikkelt. In België organiseert ze samen met verenigingen op het terrein noodhulp voor kansarme gezinnen. Ze heeft ook in Frankrijk actie gevoerd om kinderen en tieners in de kampen van Calais en Duinkerken te helpen. In Benin en Burkina Faso werkt de vzw samen met lokale verenigingen en brengt ze peters en meters rechtstreeks in contact met een lokale verantwoordelijke voor het peterschap. In deze twee landen hebben meer dan 380 kinderen een peter of meter. De acties leggen ook een bijzondere nadruk op het onderwijs voor meisjes en op de strijd tegen meisjesbesnijdenis. Het team gaat twee keer per jaar ter plekke voor de follow-up van de projecten en het peterschap. Daarnaast heeft de vzw een tweedehandswinkel, de ‘HUMAN STORE’ in Chènée, die haar in staat stelt om fondsen in te zamelen en de ontvangen giften op te slaan. Meer informatie: Fabienne Stasse fabienne.stasse@teledisnet.be http://yallaenavant.org