CARD
BRUTO FORMAAT
[netto formaat + 2 mm aoop rondom.
....als kinderen je vak zijn!
minimum 2 mm binnen het netto formaat]
Eet- en drinkproblematiek en logopedie Babyopvang op de tocht
Weer geen basisvoorziening in het nieuwe achterstanden beleid
Ontdek jouw persoonlijkheid met het Enneagram
Voorwoord Met veel plezier brengen wij je de 3e editie van KindVak Magazine; een 2018-editie die tot stand kwam in de warmste en langste zomer van de eeuw. Met mooie artikelen bieden wij onze lezers een actueel beeld van zaken die belangrijk zijn voor professionals in het kindvak. Redacteur Aart Verschuur richt zich op ‘de babymaatregel’ die vanuit de wet IKK per 1 januari 2019 ingaat. Jon en Thom Roozenbeek brengen 2 boeiende beschouwingen. Eén over antipestprogramma’s en de effectiviteit daarvan, daarnaast gaan zij in op het uitblijven van maatregelen die moeten leiden tot basisrecht op kinderopvang voor ieder kind. Naast bijdragen van ons eigen team ontvingen we ook 2 thema’s van lezers: één artikel werd geschreven door een aantal studenten van de opleiding Logopedie van Fontys Paramedische Hogeschool te Eindhoven. In hun artikel leggen zij uit dat logopedie zich naast spraak- en taalproblemen ook bezig houdt met het behandelen van eet- en drinkproblematiek.
Colofon KindVak Magazine verschijnt 4x per jaar
KindVak Magazine is een uitgave van Context Media i.o.v. ConExpo bv Postbus 97, 5150 AB Drunen T. 0416 53 27 51 E. Kindvakmagazine@ conexpo.nl
Redactie Hoofdredactie
Emma Verweij
Mireille David, werkzaam bij de CED-Groep, Expertise Centrum Het
Redacteuren
Jonge Kind, laat jou je persoonlijkheid ontdekken middels het Enne-
Thom Roozenbeek Jon Roozenbeek Aart Verschuur
agram. Een mooie, zomerse editie van KindVak Magazine die je het beste na zonsondergang op een aangename plaats met een fris glaasje kunt lezen.
Eindredactie
Wim Koemans Uitgever
Ik wens je een fijne vakantie en nog een lange zomer toe.
Context Media Ontwerp / opmaak
KODW.NL KindVak Magazine wordt digitaal verspreid onder ca. 24.500 KindVak-professionals in Nederland en België Door in te schrijven voor de KindVak-nieuwsbrief of een bezoek te brengen aan KindVak word je opgenomen in het Magazine bestand
Wim Koemans
Adverteren? Bel:
Directeur ConExpo bv /
0416 53 27 51
organisator KindVak
De redactie van KindVak Magazine stelt met zorg de inhoud samen voor iedere editie. De inhoudelijke verantwoording voor ingebrachte teksten ligt bij de auteurs van deze teksten.
ConExpo info@ConExpo.nl
2
| KindVak Magazine - Algemeen
juli 2018
Babyopvang op de tocht
4
4/7
Babyopvang op de tocht
8/11
Ontdek jouw persoonlijkheid met het Enneagram
12/14 Antipestprogramma’s werken slechter dan gedacht 16/17 Eet- en drinkproblematiek en logopedie
Ontdek jouw persoonlijkheid met het Enneagram
18/19 Weer geen basisvoorziening in het nieuwe achterstandenbeleid
8
Antipestprogramma’s werken slechter dan gedacht
12
Eet- en drinkproblematiek en logopedie
16
juli 2018
Algemeen - KindVak Magazine |
3
Babyopvang op de tocht
De ‘babymaatregel’ die vanuit de wet IKK per 1 januari 2019 ingaat, heeft de afgelopen maanden tot grote onrust in de kinderopvang geleid. Vanaf 1 januari moeten babygroepen werken met één pedagogisch medewerker op drie baby’s. Nu is dat nog één op vier. Te duur, roepen veel kinderopvangondernemers in de kinderopvang. Hard nodig, oordelen andere ondernemers, onder bijval van pedagogen en ouders. Het gebeurt zelden dat spanningen van ondernemers fysiek voelbaar zijn in een zaal. Dan is er echt wat aan de hand. Tijdens het levendige debat dat kinderopvangtijdschrift BBMP organiseerde op 29 mei in Amsterdam is zo’n geladen stemming voelbaar. Ondernemers, pedagogen, ouders en opleiders zijn bijeengekomen voor een openhartig gesprek met elkaar over de voor- en nadelen van de nieuwe beroepskracht-kindratio (bkr) voor baby’s. Financiering baby-opvang Twee jaar geleden hebben de Brancheorganisatie Kinderopvang, oudervereniging BOinK en FNV een convenant opgesteld (later ook door de BMK ondertekend), dat het ministerie van SZW heeft vertaald in de wet Innovatie kwaliteit en kinderopvang (IKK). Daarin staan ongeveer 20 maatregelen, waar iedereen voor het overgrote deel wel achter staat. Op enkele punten
4
na, waarvan veel werkgevers vinden dat ze praktisch onuitvoerbaar zijn. Vooral de nieuwe bkr voor baby’s houdt kinderopvangondernemers bezig. De financiering ervan is compleet onduidelijk, terwijl het kinderopvangondernemers wel veel geld kost. Vergoedt het rijk de kosten wel voldoende, door verhoging of differentiering van de kinderopvangtoeslag voor ouders? Hoeveel moeten kinderopvangorganisaties uit eigen zak betalen en kunnen zij dat wel? Of moet alles worden doorberekend aan de ouders, met het risico dat deze de kinderopvang stopzetten? En waar haalt de kinderopvang op 1 januari opeens 2400 geschoolde babyleidsters vandaan, op de huidige gespannen arbeidsmarkt? Babystress Op de BBMP-bijeenkomst blijkt dat iedereen het belang inziet van verbeterde ba-
| KindVak Magazine - Kinderopvang
juli 2018
byopvang. Uit recente wetenschappelijke inzichten blijkt dat baby’s veel meer aandacht nodig hebben dan we tot voor kort wisten. Baby’s kunnen zelfs flinke stress oplopen in de kinderopvang, als ze te veel rumoer om zich heen hebben. Reden voor pedagoge Josette Hoex van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) om de bijeenkomst te openen met een hartgrondig pleidooi voor de nieuwe babymaatregelen in de IKK. Hoex: ‘Baby’s hebben onze steun nodig om in de grote chaos van zintuigelijke waarnemingen enige orde te brengen. Dat gebeurt door groeien en snoeien. Al na het eerste jaar zijn babyhersenen functioneler, handiger en behulpzamer geworden. Hoe beter die klus wordt geklaard in het eerste jaar, hoe beter voor de rest van het leven. Informatie komt uit veel bronnen, zoals geuren, geluiden, toonhoogte, huidcontact, maar ook voorspelbaarheid en volgorde van handelingen.’ Juist veiligheid en welbevinden brengen
juli 2018
dit teweeg, waarbij de omgeving bevestigt en bemoedigt. Een voorwaarde is wel dat een baby vaak en consequent respons krijgt, die aansluit op z’n ontwikkeling. ‘Zo’n eerste periode kan per dag, per week, per maand verschillen’, vertelt Hoex. ‘Er wordt enorm hard gewerkt in het babyhoofd. Dat gedrag moet je dus kunnen zien, beschrijven en volgen. Dit vraagt hele secure nabijheid.’ Daarom pleit zij voor een wettelijke verplichting voor horizontale babygroepen, waar geschoolde baby-medewerkers aan de noodzakelijke stabiliteit en continuïteit kunnen werken. Tinteltuin Met extra aandacht voor baby’s is de volgende spreker, directeur Cor Schuurman van kinderopvangorganisatie Tinteltuin, het van harte eens. Net als veel andere kinderopvangondernemers hamert hij op de onuitvoerbaarheid van sommige regels
Kinderopvang - KindVak Magazine |
5
in de IKK. Toch is hij over de nieuwe bkrnorm voor baby’s opvallend mild gestemd. Mits de overheid bereid is de extra kwaliteitseisen te financieren. Voor baby’s meer geld. Wel ontgaat Schuurman de zin van IKK-normen waarin precies staat vastgelegd hoe laat de “vaste gezichten” voor baby’s aanwezig moeten zijn. ‘Iedereen weet dat in de Randstad de filedruk enorm toeneemt, er valt geen peil op te trekken hoe laat ouders hun baby komen brengen. Dat brengt de kinderopvang in een onmogelijke positie. Wel personeel, geen klant aanwezig.’ Bovendien is de regel in bijvoorbeeld vakantieperioden praktisch onuitvoerbaar, zegt Schuurman. ‘Als de ene pedagogisch medewerker op vakantie is, en de andere wordt plotsklaps ziek, dan overtreed je als kinderopvangorganisatie meteen de regels. Iedereen begrijpt dat zo’n regel niet kan.’
Het echte gevaar Dan krijgt Gjalt Jellesma van oudervereniging BOinK het woord. Hij benadrukt het belang van de hogere kwaliteitseisen voor de kinderopvangsector. Natuurlijk moet de overheid daar extra geld voor over hebben en moet er aandacht komen voor kleinere kinderopvangorganisaties die vanaf 1 januari 2019 moeilijk aan de nieuwe normen kunnen voldoen. Maar kinderopvangondernemers moeten ook ophouden met hun gezeur over de nieuwe kwaliteitseisen. ‘De drie-uursregeling is nadrukkelijk bedoeld om meer rust te creëren tijdens breng- en haalmomenten. Ouders en medewerkers klagen nu over drukte en chaos, die zal afnemen als er twee medewerkers beschikbaar zijn. Belangrijk argument voor deze regel is dat onderzoek laat zien dat bij nul-jarigen het oplopen van de cortisolwaarde, de stresshormonen, vooral plaatsvindt tijdens breng- en haalmomenten.’ Kinderopvangondernemers kunnen zich,
Wat is uw ervaring? Ga naar onze Facebook of Twitter en vertel het ons! 6
| KindVak Magazine - Kinderopvang
juli 2018
stelt Jellesma, beter druk maken om de échte gevaren die de kinderopvang bedreigen. ‘De grootste bedreiging is dat het onderwijs de twee- tot driejarigen de school intrekt. Want dat zijn de leeftijdscategorieën die de kinderopvang het minste kosten en compenseren voor de peperdure babyopvang. Deze bedreiging kan alleen verdwijnen als de kinderopvang duidelijk aantoont het monopolie te hebben op
kwaliteitsvolle opvang van jonge kinderen, ook de allerjongste. Daarom moet de kwaliteit van de baby-opvang boven iedere twijfel zijn verheven.’ Over de auteur: Aart Verschuur is journalist en redacteur bij KindVak Magazine.
Onderzoek Ed Buitenhek Onderzoeksbureau Buitenhek heeft in opdracht van de kinderopvang berekend wat de gevolgen zijn van een nieuwe baby-bkr. Daaruit blijkt dat kleine organisaties het hardst worden getroffen door de maatregel, met een gemiddelde kostenstijging van 8,7 procent. Middelgrote organisaties krijgen te maken met een kostenstijging van 5,8 procent en grote organisaties met een stijging van 4,7 procent. Dit zijn aanzienlijk hogere percentages dan waar het ministerie tot nu toe van uitging. De kinderopvangtoeslag moet daarom niet met bijna 5, maar met ruim 7 procent worden geïndexeerd in 2019. Verder moeten kleine kinderopvangaanbieders langer de tijd krijgen om zich aan de nieuwe beroepskracht-kindratio (bkr) te houden. Met deze maatregelen komen kinderopvangorganisaties minder snel in financiële problemen, concludeert Buitenhek uit praktijkonderzoek. Op 8 juni besluit het ministerie inderdaad de maximum-uurprijzen voor de dagopvang te verhogen van 7,45 euro per uur naar 8,02 per uur, ter compensatie van de IKK-maatregelen. Volgens kinderopvangstaatssecretaris Van Ark is deze compensatie ‘gemiddeld genomen’ toereikend.
juli 2018
Kinderopvang - KindVak Magazine |
7
Ontdek jouw persoonlijkheid m Welk type manager, pedagogisch medewerker of leerkracht ben jij? Om antwoord te geven op deze vraag, kun je gebruik maken van het Enneagram. Dit model laat zien dat je ‘de mens’ in 9 typen kunt verdelen. Ieder met zijn eigen kwaliteiten en eigenaardigheden. Als jij je bewust bent van jouw eigen persoonlijkheid en die van jouw medewerkers of collega’s, dan kun je juist de talenten van ieder type de ruimte geven.
8
| KindVak Magazine - Algemeen
juli 2018
met het Enneagram
juli 2018
Algemeen - KindVak Magazine |
9
Type 9: Bemiddelaar In de kinderopvang en het onderwijs i plaats en zorgt hij/zij voor de nodige r organisatie of basisschool. Collega’s e in hebben dat de bemiddelaar ook ee snel zal uiten.
Type 8: Leider Zoals de type-omschrijving al verraad…bepaalt de leider het liefste zelf waar de organisatie voor staat, welke beslissingen genomen worden en anders denkt de leider graag met de manager of directeur mee.
Type 7: Levensgenieter Van stress is bij de levensgenieter geen sprake. Het werken met jonge kinderen moet vooral leuk zijn! De levensgenieter zit vaak boordevol ideeen maar laat de precieze uitwerking daarvan graag aan anderen over.
Type 6: Loyalist De loyalist maakt graag onderdeel uit van een hecht team en zet zich voor de volle 100% binnen dit team in om te zorgen voor goede kinderopvang of onderwijs. De oplettende loyalist zal graag met de RI (Risico-Inventarisatie) in handen een rondje lopen door het gebouw.
Type 5: Observeerder De observeerder leest graag boeken of tijdschriften die betrekking hebben op het vakgebied of hoe bijvoorbeeld om te gaan met zorgkinderen. Met deze informatie in handen kan de observeerder een steentje bijdragen aan het opstellen van het beleidsplan of een zorgstructuur opzetten.
Onderschrift bij afbeelding: De Enneagramtypen zijn met elkaar verbonden door middel van pijlen. Deze pijlen geven de richting aan waarnaar een persoon zich beweegt in een ontspannende of stressvolle situatie. De voorkant van de pijl wijst naar het stresspunt, het achterste gedeelte naar het onstpanningspunt. Zo beweegt type 1, de Perfectionist, zich bij ontspanning richting type 7 - de Optimist. In situaties waarbij de Perfectionist juist gespannen is, worden kenmerken van Type 4 de Individualist zichtbaar.
10 | KindVak Magazine - Algemeen
juli 2018
is de bemiddelaar prima op zijn rust tussen alle hectiek binnen een en leidinggevenden moeten er wel erg en mening heeft …. maar deze niet
Type 1: Perfectionist De Perfectionist houdt ervan om orde op zaken te stellen. Hij of zij verwacht van zichzelf of de leidinggevende dan ook dat roosters in orde zijn, het lokaal er opgeruimd uit ziet en heeft naast het stil staan bij normen en waarden ook de verzorging van kinderen hoog in het vaandel staan. Type 2: Helper De Helper blijft, of hij nu leiding geeft of niet, oog houden voor de mensen in de organisatie. Vooral het omgaan met collega’s, kinderen en ouders zorgt voor de nodige motivatie!
Type 3: Winnaar Voor de Winnaar zijn veranderingen, zoals 16 uur VVE verzorgen met minder budget, een uitdaging! De Winnaar denkt na over wat de organisatie extra kan bieden om klanten en ouders te werven.
Type 4: Individualist De Individualist zorgt voor de nodige creativiteit in de kinderopvang of het onderwijs. Aan ideeen voor activiteiten met de kinderen of ouders is geen gebrek en van “heen-enweer-boekjes” worden ware kunstwerken gemaakt!
Over de auteur: Mireille David is ruim 17 jaar werkzaam als Innovatie- en organisatieadviseur bij de CED-Groep, Expertise Centrum Het Jonge kind. Zij verzorgt o.a. coaching via het Enneagram.
juli 2018
Algemeen - KindVak Magazine | 11
Antipestprogramma’s werken slechter dan gedacht
In mei werd het rapport ‘Wat werkt tegen Pesten?’ gepubliceerd over de effecten van verschillende pestprogramma’s op pesten op de basisschool. Om pestgedrag te verminderen zijn tientallen programma’s ontwikkeld, maar over de daadwerkelijke effecten van deze programma’s is weinig bekend. Maar zoals wel vaker gebeurt met het bespreken van resultaten van wetenschappelijk onderzoek in de media, zijn er ook in dit geval misvattingen de wereld in geholpen. Antipestprogramma’s Het rapport keek naar de universele programma’s Kanjertraining, PRIMA, Taakspel, PAD en SW PBS, en de selectieve programma’s Alles Kidzzz en Plezier op School. De NOS schreef erover met de volgende kop: “Wetenschappers: vier anti-pestprogramma’s effectief” In de eerste zin van het artikel valt dit te lezen: “Uit een onderzoek naar de effectiviteit van tien veelgebruikte anti-pestprogramma’s blijkt dat er vier goed werken: PRIMA, KiVA, Taakspel en Alles Kidzzz.” Het jammere is dat deze uitspraak niet klopt,
12 | KindVak Magazine - Algemeen
of in ieder geval zoveel extra uitleg nodig heeft dat het onverantwoordelijk is om het zo op papier te zetten. De onderzoekers hebben hun conclusies namelijk gebaseerd op voor- en nametingen onder bijna 8000 basisschoolleerlingen. Pesten werd op 4 manieren gemeten: via zelfrapportage voor pesters en gepesten (of kinderen aangeven zelf gepest te worden of anderen te pesten) en door te meten of kinderen aangeven of anderen in hun klas pesten dan wel gepest worden. Ook keken de onderzoekers naar secundaire effecten, zoals of leerkrachten aangeven dat leerlingen wel of geen vooruitgang
juli 2018
Welke programma’s hebben effect
Welke programma’s hebben geen/negatief effect?
Aantal kinderen dat aangeeft gepest te worden
Kanjertraining
PAD, PRIMA, SW PBS, Taakspel, Alles Kidzzz, Plezier op School
Aantal kinderen dat aangeeft minder te pesten
PRIMA
Kanjertraining, PAD, SW PBS, Taakspel, Alles Kidzzz, Plezier op School
Aantal gepesten genoemd door klasgenoten
PRIMA
Kanjertraining, PAD, SW PBS, Taakspel, Alles Kidzzz, Plezier op School
Aantal pesters genoemd door klasgenoten
PRIMA & Taakspel
Kanjertraining, PAD, SW PBS, Alles Kidzzz, Plezier op School
Secundaire effecten
Alles Kidzzz, Taakspel & PRIMA*
Kanjertraining, PAD, SW PBS, Plezier op School
* De secundaire effecten verschillen per antipestprogramma. Alles Kidzzz heeft een effect op het externaliserend probleemgedrag volgens leerkrachten. Taakspel heeft een effect op conflicten mits Taakspel goed is uitgevoerd. PRIMA heeft een effect op depressieve gevoelens.
vertonen. De tabel laat de vier categorieën zien (in de linkerkolom), en geeft aan welke pestprogramma’s volgens het onderzoek een positief effect laten zien (middelste kolom) of juist geen of zelfs een negatief effect (rechterkolom). Verkeerd beeld Uit de tabel komt een heel ander beeld naar voren dan door de NOS wordt geschetst. Alleen PRIMA vertoont positieve effecten op vier van de vijf categorieën. Taakspel heeft op twee vlakken effect en
juli 2018
Kanjertraining en Alles Kidzz allebei op één. Zo bezien zijn er inderdaad vier anti-pestprogramma’s die op één of meer van de gemeten categorieën een verbetering laten zien. Maar dit is wel erg kort door de bocht. Als het enige meetbare effect van bijvoorbeeld Kanjertraining is dat kinderen minder aangeven zelf gepest te worden (waar overigens de kanttekening bij geplaatst moet worden dat dit volgens het rapport alleen zo is in klassen met veel conflicten, en dan nog is het effect klein), is het dan zo dat het programma “pesten verhelpt”?
Algemeen - KindVak Magazine | 13
Wat ook opvalt is dat er in het onderzoek geen uitspraken worden gedaan over wat nou precies werkt tegen pesten, terwijl de titel van het rapport (“Wat werkt tegen pesten?”) dit wel suggereert. Er wordt
pingspunten, maar om hier daadwerkelijke uitspraken over te kunnen doen is meer onderzoek nodig. Dit doen de onderzoekers dan ook niet. Maar als we naar de resultaten kijken kunnen we wel enkele trends ontwaren. Zo valt het op dat pro-
‘Het onderzoek zegt niks over wat nou precies werkt tegen pesten, terwijl de titel van het rapport (“Wat werkt tegen pesten?”) dit wel suggereert’. enkel onderzocht welke programma’s een zichtbaar effect hebben op bovengenoemde categorieën, en niet welke elementen maken dat deze programma’s effectief zijn. Wat werkt en wat niet? Een kritische blik geeft enkele aankno-
14 | KindVak Magazine - Algemeen
gramma’s die zich uitsluitend richten op klassikale activiteiten (zoals PAD) überhaupt niet werken. Ook lijken programma’s die zich richten op het stellen van duidelijke, schoolbrede gedragsregels en -kaders (PRIMA en Taakspel) beter te werken dan methoden die dit niet doen. En tot slot lijkt het van groot belang dat scholen
juli 2018
de programma’s in hun volledigheid uitvoeren (alhoewel dit op sommige scholen heel moeilijk is, bijvoorbeeld vanwege de bezettingsgraad of financiering).
NOS-artikel kijkt krijg je sterk de indruk dat de aldaar genoemde programma’s pesten verhelpen, terwijl ze dit niet (of alleen in hele specifieke omstandigheden) doen. Pesten is een groot maatschappelijk probleem waar veel kinderen dagelijks last van hebben. Onderzoek naar wat wel en niet werkt is dus van groot belang. Kinderen verdienen een programma dat niet alleen aan de wensen van de school maar dus ook aan wetenschappelijke standaarden voldoet.
Kortom, om de vraag uit de titel van het rapport te beantwoorden (‘Wat werkt tegen pesten?’), dat is moeilijk te zeggen. Alleen groepstherapie lijkt in ieder geval niet erg effectief. Individuele interventies lijken effect te hebben op individuen, maar niet op de groep als geheel. Wat te doen? Voor scholen die op zoek zijn naar effectieve anti-pestmethodes is het raadzaam om het rapport dus goed door te lezen. Als je alleen naar de kop en eerste zin van het
Over de auteurs: Jon en Thom Roozenbeek zijn auteurs van het boek ‘Pleidooi voor het kind’ en redacteuren van KindVak Magazine.
Wat is uw ervaring? Ga naar onze Facebook of Twitter en vertel het ons! juli 2018
Algemeen - KindVak Magazine | 15
Eet- en drinkproblematiek en logopedie
Logopedie houdt zich naast spraak- en taalproblemen ook bezig met het behandelen van eet- en drinkproblematiek. Dit wordt ook wel preverbale logopedie genoemd. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut gaan bijna 400.000 kinderen in Nederland naar een kinderdagverblijf, waar zij gemiddeld drie eet- en drinkmomenten hebben. Van alle kinderen tussen de tien maanden en twee jaar, heeft één op de vijf problemen met eten, drinken en/of slikken. De prevalentie van deze problemen neemt af naarmate de kinderen ouder worden, maar sommige kinderen hebben hulp nodig van een logopedist. In april 2018 is een vragenlijst naar 46 kinderdagverblijven in Nederland verstuurd. Op basis van deze vragenlijst kwam naar voren dat zo’n 85% van de ondervraagde pedagogisch medewerkers op kinderdagverblijven zich er niet van bewust is dat logopedie zich ook richt op eet- en drinkproblematiek bij jonge kinderen. Tijdens het eten en drinken houdt het kind zich bezig met eten van de lepel, kauwen van vaster voedsel en drinken uit een fles, beker of met behulp van een rietje. Alle begin is moeilijk, maar oefening baart kunst.
Bij sommige kinderen is oefenen alleen echter niet genoeg. Dan hebben ze hulp nodig van een logopedist. Wanneer niet ingegrepen wordt door een logopedist, kunnen er naast stoornissen in de groei, ook gedrags- en communicatieproblemen ontstaan. Daarom is het belangrijk dat het onderwerp bekend wordt onder pedagogisch medewerkers, die een signalerende functie hebben. In samenwerking met de logopedist, kunnen kinderen tijdig behandeld worden voor deze problematiek.
16 | KindVak Magazine - Kinderopvang
juli 2018
Pim kreeg op de leeftijd van 10 maanden voor het eerst broodkorstjes. Hij beet er een stukje vanaf en al sabbelend met zijn tong kwam het achter in zijn mond terecht. Daarop begon hij te kokhalzen en het leek alsof hij stikte, vertelde zijn moeder. De ouders probeerden het een aantal weken opnieuw, maar dit bleek tevergeefs. Op de leeftijd van 17 maanden at hij nog steeds enkel gemalen voeding en bij het zien van vaste voeding, begon Pim te huilen. De ouders gingen naar de logopedist en de interventie werd gestart, met als doel het kauwen op gang te brengen. De logopedist begon met zachte voeding die snel uit elkaar valt en later werd opgebouwd naar vastere voeding. Uiteindelijke kon Pim meedoen met gezinsmaaltijden, waarbij de voeding geprakt werd. Bron: Van den Engel-Hoek, L. et al (2011). Eet- en drinkproblemen bij jonge kinderen. Assen: van Gorcum.
Fotografie: Wouter Slob en Harmke Bons
Ook kan de logopedist een informerende rol vervullen naar ouders en omgeving. Naast het voorbeeld van Pim zijn er ook andere voorbeelden die in de praktijk voor kunnen komen, zoals regelmatig verslikken, rood aanlopen tijdens het drinken uit de fles en het weigeren van voeding door af te weren met de handen. Natuurlijk kunnen deze situaties een keer voorkomen, want eten en drinken leer je door het te doen. Indien het probleem zich echter systematisch voordoet, is het raadzaam om het in de gaten te houden en mogelijk ouders en collega’s in te lichten. Eventueel kan er dan via de huisarts of het consultatiebureau een logopedist ingeschakeld worden.
Er is niet veel nodig om eet- en drinkproblematiek te constateren. Het enige wat u als pedagogisch medewerker kunt doen, is de kinderen tijdens de eet- en drinkmomenten observeren. Wanneer behoefte is aan meer informatie, kunt u een logopedist benaderen bij u in de buurt. Zo kunt u samen de beste zorg bieden aan het kind. Voor meer informatie kunt u kijken op de site www.prelogopedie.nl of mailen naar m.treurniet@fontys.nl. Over de auteurs: Susan Gubbels, Florentina van den Hurk, Julia Rietveld, Romy Wijers en Fleur Zandvliet zijn studenten Logopedie aan Fontys Paramedische Hogeschool te Eindhoven
Wat is uw ervaring? Ga naar onze Facebook of Twitter en vertel het ons! juli 2018
Kinderopvang - KindVak Magazine | 17
Weer geen basisvoorziening in het nieuwe achterstandenbeleid De afgelopen weken kwam Arie Slob, minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, met voorstellen voor een nieuw achterstandenbeleid. Ondanks een paar goede stappen vooruit blijft het kabinet echter weigeren om een populaire en effectieve stap te zetten: een basisrecht op kinderopvang voor ieder kind. Het idee achter het basistoegangsrecht is vrij simpel: ieder kind krijgt recht op een aantal uur kinderopvang per week. Dit zou arbeidsparticipatie bevorderen, de kloof tussen arm en rijk verkleinen, segregatie
malig Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Lodewijk Asscher gaf in 2016 aan dat hij dit over wilde laten aan het volgende kabinet. Wel stelde hij 60 miljoen euro beschikbaar om alle kinderen van
‘Minister Slob schuift het werkveld als het gaat om het basistoegangsrecht zonder veel uitleg opzij’. verhelpen en achterstanden beter tegengaan. De Sociaal-Economische Raad (SER) kwam in 2016 met het volgende advies: ieder kind tussen 0 en 4 jaar krijgt 16 uur opvang per week, ongeacht of de ouders wel of niet werken. Achterstandskinderen krijgen 16 uur per week VVE. Ouders betalen een bijdrage die afhangt van hun inkomen. Kabinetsbeleid Het vorige kabinet zette geen stappen om zo’n basisvoorziening in te voeren. Voor-
2,5 tot 4 jaar, ook van wie de ouders geen recht hebben op kinderopvangtoeslag, naar de peuterspeelzaal te kunnen laten gaan. Dit werd door belangengroepen zoals de PO-Raad gezien als een kleine maar welkome tegemoetkoming. Ondanks de goede hoop die Asscher bood geeft het huidige kabinet helaas geen sjoege en blijft weigeren op adviezen vanuit het werkveld in te gaan. Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Arie Slob stelt dat het kabinet kiest voor “een gerichte inzet van de middelen
18 | KindVak Magazine - Kinderopvang
juli 2018
en niet voor een basisvoorziening voor alle peuters”. Verder wordt er niet gesproken over kinderopvang als basisvoorziening. Argumenten? Hiermee gaat Slob dus niet inhoudelijk in op waarom het kabinet tegen de invoering van een basisvoorziening is. In feite schuift hij hiermee dus het SER-advies en
voorkomen is goedkoper dan genezen. Gemiste kans Hoewel het werkveld al meerdere jaren vraagt om de invoering van een basisvoorziening voor alle kinderen doet ook het nieuwe kabinet hier niks mee. Het frustreert dat inhoudelijke tegenargumenten achterwege blijven. Het kabinet lijkt de
‘Het vroeg signaleren van leer- en ontwikkelingsachterstanden bevordert gelijke kansen, waarmee kosten in de toekomst worden beperkt.’ de aanbevelingen van belangenorganisaties zonder veel uitleg opzij. Het blijft dus gissen wat de stellingname van het kabinet nou precies is. Wel is duidelijk dat de regering niet bereid is om de portemonnee te trekken voor het realiseren van een basisvoorziening. Dit is op zijn minst opvallend te noemen, want de Sociaal-Economische Raad stelde in haar advies dat de maatregel meer geld zou opleveren dan het zou kosten, ook al is de maatregel relatief duur (het kost 176 tot 231 miljoen voor basisopvang en nog eens 169 miljoen voor VVE). Het vroeg signaleren van leeren ontwikkelingsachterstanden bevordert namelijk gelijke kansen, waarmee kosten in de toekomst worden beperkt. Immers,
juli 2018
kinderopvang dus nog steeds vooral te zien door een financiële bril en blijft zich krampachtig richten op achterstanden in plaats van ontwikkeling. Wat ons betreft een gemiste kans! Over de auteurs: Jon en Thom Roozenbeek zijn auteurs van het boek ‘Pleidooi voor het kind’ en redacteuren van KindVak Magazine.
Kinderopvang - KindVak Magazine | 19