CARD
BRUTO FORMAAT
[netto formaat + 2 mm aoop rondom.
....als kinderen je vak zijn!
minimum 2 mm binnen het netto formaat]
Dit was KindVak 2018
En in 2020 zijn we er weer! Cao-onderhandelingen kinderopvang
Waarom taakuren een breekpunt zijn Afscheid van de excellente school
Scholen trekken onterecht extra leerlingen aan
Werken met kinderen Met kinderen werken betekent dat je continu in beweging bent. Met ren- en vliegwerk run je je groep of klas. Je gaat de barricades op wanneer nodig. Ondertussen probeer je niet van het voetstuk te vallen waar de kinderen je zo zorgvuldig op hebben geplaatst: eentje die midden in de maatschappij staat. Nee, jouw wereld staat niet stil.
Colofon KindVak Magazine verschijnt 4x per jaar
KindVak Magazine is een uitgave van Context Media i.o.v. ConExpo bv Postbus 97, 5150 AB Drunen T. 0416 53 27 51 E. Kindvakmagazine@ conexpo.nl
Redactie Hoofdredactie
Emma Verweij In deze KindVak Magazine rennen we je achterna: we duiken in de cao-onderhandelingen, die vastlopen op het vastleggen van taakuren. We kijken kritisch naar het begrip ‘excellent’, waar scholen maar al te graag mee paraderen: maar is dat terecht? Daarnaast genieten we nog even na van KindVak 2018 en zetten we de leukste juf- en meesterbloggers voor je op een rij. We nodigen je uit een welverdiende pas op de plaats te maken, een moment voor jezelf te nemen en je te laten inspireren door deze KindVak Magazine. Maar niet te lang, want we weten dat je eigenlijk niet stil kunt zitten.
Redacteuren
Thom Roozenbeek Jon Roozenbeek Aart Verschuur Eindredactie
Wim Koemans Uitgever
Context Media Ontwerp / opmaak
KODW.NL KindVak Magazine wordt digitaal verspreid onder ca. 24.500 KindVak-professionals in Nederland en België Door in te schrijven voor de KindVak-nieuwsbrief of een bezoek te brengen aan KindVak word je opgenomen in het Magazine bestand
Wim Koemans
Adverteren? Bel:
Directeur ConExpo bv /
0416 53 27 51
organisator KindVak
De redactie van KindVak Magazine stelt met zorg de inhoud samen voor iedere editie. De inhoudelijke verantwoording voor ingebrachte teksten ligt bij de auteurs van deze teksten.
ConExpo info@ConExpo.nl
2
| KindVak Magazine - Algemeen
april/mei
Cao-onderhandelingen kinderopvang
4
4/5
Cao-onderhandelingen kinderopvang
7/9
Een basistoegangsrecht voor ieder kind: heeft dit de toekomst?
10/11 Afscheid van de excellente school
Afscheid van de excellente school
10
12/13 Blogmeesters (en -juffen) 14/15 Onderzoek naar effetiviteit van netwerken in jeugdhulpverlening 16/17 KindVak aan huis: kennis delen voor en door het KindVak-netwerk 18/19 Verslag van KindVak 2018
Onderzoek naar effectiviteit van netwerk jeugdhulpverlening
14
Verslag van KindVak 2018
18 april/mei
Algemeen - KindVak Magazine |
3
Cao-onderhandelingen kinderopvang Waarom taakuren een breekpunt zijn De onderhandelingen voor een nieuwe cao voor de
geconcurreerd op arbeidsvoorwaarden, waarbij de
kinderopvang zijn stukgelopen. Het overleg is ge-
ene organisatie minder taakuren inplant en de an-
strand op afspraken over de niet-groepsgebonden
dere meer. Taken als teamoverleg, oudergesprek-
uren, over taken die pedagogisch medewerkers
ken, kindbesprekingen en beoordelingsgesprekken
buiten hun kindgroep moeten verrichten. Vakbon-
moeten immers overal worden uitgevoerd.
den en één werkgeversorganisatie (BMK) zitten niet
De BK wil echter eerst onderzoek doen naar de
op dezelfde lijn als de andere werkgeversorganisa-
bestaande regelingen voor taakuren en deze
tie (BK).
onderbouwd zien. De BK-werkgevers stemmen
‘Ik werk liever aan de ontwikkeling van kinderen dan dat ik de was vouw’
voor nu in met de minimumregeling van 37,5 uur, maar alléén verplicht voor bedrijven die geen eigen regeling hebben afgesproken met ondernemingsraad of personeelsvertegen-
Medewerkers in de kinderopvang beraden zich nu
woordiging. Zo’n onderlinge regeling kan dus ook
op actie. Opvallend is dat alle cao-partners het voor
veel minder taakuren bevatten dan 37,5 uur.
de breuk wel eens waren geworden over meestal
Het klinkt allemaal wat abstract. Daarom spreken
moeilijke punten als een loonsverhoging en de
we met twee betrokkenen: pedagogisch medewer-
flexibele inzet van medewerkers. De lonen zouden
ker Corina, die werkt bij een grote regionale maat-
per 1 april 2018 met 2,25 procent stijgen en vanaf
schappelijke kinderopvangorganisatie. Zij en haar
januari 2019 nog eens met 3 procent. Ook vinden
collega’s hebben last van hoge werkdruk omdat
ze het allemaal belangrijk dat taakuren goed wor-
taakuren niet naar behoren zijn geregeld. En Katin-
den geregeld.
ka Reuling, bestuursvoorzitter van Partou. Zij heeft tijdens de economische crisis de kinderopvang zien
Gelijk speelveld
worstelen en weet hoe verstikkend precies vastge-
Vakbonden en de BMK-werkgevers willen in de cao
legde taakuren kunnen werken.
een minimumaantal taakuren van 37,5 uur per fte op vestigingsniveau per jaar afspreken. Dit moet
Was opvouwen
gelden voor elke organisatie in de kinderopvang,
Eerst naar de werkvloer, want daar gebeurt het al-
waardoor een gelijk speelveld ontstaat voor alle
lemaal. Corina werkt drie dagen per week, waarvan
kinderopvangondernemers. Er kan niet worden
er twee geen huishoudelijke hulp op de groep is.
4
| KindVak Magazine - Kinderopvang
april/mei
Dus tijdens het werken met kinderen doet zij dan
stuursvoorzitter belangrijk. Haar staat nog helder
de huishoudelijke ondersteuning. Maaltijden klaar-
de grote crisis in de kinderopvang voor ogen van
maken, wassen draaien en opvouwen. ‘Het moet
2012/2013. Toen liep de bezettingsgraad bij kinder-
allemaal tussendoor als de groepen niet helemaal
opvangorganisaties tot gemiddeld wel 30 procent
vol zitten. Daardoor ontstaat werkdruk. Want mijn
terug.
prioriteit ligt altijd bij de kinderen. Ik werk liever
‘Medewerkers claimden hun taakuren, maar op
aan de ontwikkeling van kinderen dan dat ik de was
de groepen zelf was veel ruimte om taken binnen
vouw.’
de reguliere contracturen – geen bkr-uren – te
Oudergesprekken doet Corina in eigen tijd, na
verrichten. We konden pedagogisch medewerkers
werktijd. ‘Als ik het onder werktijd doe, staat mijn
daardoor niet optimaal inzetten. Ook belangrijk is
collega alleen met 16 kinderen. Sommige colle-
dat groepen soms niet helemaal vol zitten, bijvoor-
‘Vestigingsmanagers gaan allemaal verschillend om met taakuren’ ga’s van me accepteren dat, maar ik niet. Het mag
beeld door afwezigheid van een kind vanwege
gewoon niet. Daarom voer ik oudergesprekken
ziekte. Dan kan een medewerker extra taken doen,
na mijn werk, ook al zit ik daar met mijn 24-uurs-
als de beroepskracht-kindratio dat toelaat.’
contract niet op te wachten en krijg ik er compensatie-uren voor. Ik word er onrustig van in mijn
Vestigingsmanagers
hoofd. Ik zou willen dat en taakuren vastliggen en
En daar zit precies de crux in de vastgelopen
structureel in de cao zijn geregeld.’
cao-onderhandelingen. Want in de kinderopvang zijn altijd wel organisaties te vinden die het minder
Flexibiliteit nodig
serieus nemen. Waar taakuren stiekem of ondoor-
In tegenstelling tot Corina’s organisatie heeft
dacht worden overgeheveld naar reguliere werktijd
Partou wel een eigen en duidelijke regeling voor
op de groep. Wat de werkdruk verhoogd, en juist
taakuren afgesproken in samenspraak met de OR.
daarover klagen pedagogisch medewerkers mas-
Die werkt volgens Katinka Reuling naar behoren.
saal.
De regeling komt zelfs iets boven de 37,5 uur per
Pedagogisch medewerker Corina kan zich op zich
jaar uit, dus de hoeveelheid uren is voor Partou het
vinden in hoe Partou zaken per vestiging aanpakt.
probleem niet in de cao-onderhandelingen. Wel
Toch ziet zij liever dat taakuren in de cao centraal
wil Partou flexibiliteit. ‘Elke organisatie moet het op
worden vastgelegd. Want vestigingsmanagers gaan
eigen manier kunnen inrichten’, stelt Reuling.
allemaal verschillend om met taakuren, merkt zij.
Bij Partou krijgt elke vestiging één taakuur per week
‘Elke manager heeft z’n eigen prioriteiten. Er moet
per fte. Deze uren zijn gekoppeld aan de vestiging,
wel zekerheid komen dat taakuren daadwerkelijk
niet aan individuele medewerkers. Afhankelijk van
worden ingezet.’
de behoefte zet de vestigingsmanager deze uren flexibel over een jaar in. ‘Er zijn dus geen individuele
Over de auteur: Aart Verschuur is
rechten van medewerkers’, vertelt Reuling.
journalist en redacteur bij KindVak
‘In de praktijk kan de ene medewerker, in overleg
Magazine.
met het team, meer taakuren krijgen dan de ander, bijvoorbeeld voor het voeren van oudergesprekken. Ook kan het per week verschillen. Een vestigingsmanager kan extra taakuren geven aan medewerkers die bijvoorbeeld een mooi vakantieprogramma voor de bso maken.’ Flexibiliteit is voor de Partou-be-
april/mei
Kinderopvang - KindVak Magazine |
5
In memoriam Eric Vugts Op donderdag 7 maart kwam er door een hartstilstand plotseling een einde aan het leven van Eric Vugts. Onze KindVak-exposant van het eerste uur is niet meer. We zullen er aan moeten wennen dat deze markante, drukke, goedlachse deelnemer nooit meer onderdeel zal zijn van onze door hem zo gewaardeerde vakbeurs. Werken met hem was bijzonder en altijd vol verrassingen. We gaan hem missen. Namens de KindVak-organisatie wens ik zijn vrouw Harriëtte, de kinderen Teun, Femke en Marnix en ook overige familie en vrienden heel veel sterkte toe met dit enorme verlies. Wim Koemans, organisator KindVak.
6
| KindVak Magazine - Kinderopvang
april/mei
Een basistoegangsrecht voor ieder kind: heeft dit de toekomst?
Het basistoegangsrecht: een uitvoerige discussie sinds jaar en dag. De roep om publiek gefinancierde opvang voor ieder kind wordt steeds luider onder beleidsmakers, met name in de gemeenten. Het kabinet is daarentegen al enkele jaren stil en belooft niks. Waar gaat het heen met het basistoegangsrecht? Waar gaat het om? Het idee achter het basistoegangsrecht is een door de overheid gefinancierd recht op een aantal dagdelen opvang voor ieder kind, ongeacht het inkomen of de achtergrond van de ouders. Voor kinderen met
Verschillende partijen hebben de afgelopen jaren daarom meerdere malen gepleit voor een basistoegangsrecht. De Sociaal-Economische Raad (SER) kwam in 2016 met het advies dat ieder kind recht moet hebben op vier dagdelen opvang. ‘De discussie gaat om een toegangsrecht De SER stelde voor om 16 uur per week kinderopvang voor kinderen en niet om een toegangsplicht’ van twee tot vier jaar te garandeeen achterstand zou er een universeel ren, naast (in het huidige voorstel) tien uur VVE-aanbod moeten komen. In veel per week voor kinderen van vier tot twaalf. andere landen in West- en Noord-Europa, Ook de Taskforce Onderwijs en Kinderopwaaronder België, Duitsland, het Verenigd vang kwam met vergelijkbare adviezen. Koninkrijk en een aantal Scandinavische En vanuit het werkveld klinkt een steeds landen, bestaat al langer een publiek aanluidere roep om het basistoegangsrecht in bod voor jonge kinderen. Nederland loopt het leven te roepen. in dit opzicht dus sterk achter.
april/mei
Kinderopvang - KindVak Magazine |
7
Hoewel dit pleidooi vanuit allerlei kanten gesteund wordt, heeft zowel het vorige als het huidige kabinet geen stappen ondernomen om het basistoegangsrecht te realiseren. Voormalig minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher zei begin 2016 dat hij al blij zou zijn als er twee dagdelen per kind geregeld konden worden. Sindsdien is er vanuit het kabinet weinig meer vernomen over de kwestie. Bezwaren Waarom de regering deze stap niet wil zetten, is niet helemaal duidelijk. Wel worden er verschillende bezwaren genoemd die tot op heden zwaarwegend zijn geweest. Ten eerste kaarten critici aan dat we moeten waken voor een ‘staatsopvoeding’; dat kinderen uitsluitend door professionals worden opgevoed en niet meer door hun ouders. Het probleem met dit argument is dat de discussie gaat om een toegangsrecht en niet om een toegangsplicht. Er wordt immers niemand verplicht om naar een voorschoolse voorziening te gaan. Een tweede argument is het bezwaar dat voorschoolse voorzieningen niet moeten ‘verschoolsen’: kinderen moeten immers de ruimte krijgen om vrij te kunnen spelen en de leerplichtleeftijd dient niet te wor-
8
den vervroegd. Uiteraard leren kinderen in een voorschoolse voorziening, maar dit betekent niet dat dit per definitie op een schoolse manier is. Ook binnen voorschoolse voorzieningen blijft er natuurlijk ruimte om te spelen. Een belangrijk voordeel is dat vroegtijdige achterstanden beter kunnen worden ontdekt binnen voorschoolse voorzieningen, en dat daar vervolgens beter op kan worden ingespeeld. Een derde argument gaat over de afwezigheid van de noodzaak om een toegangsrecht te creëren. Immers, wanneer één van beide ouders niet werkt is zo’n toegangsrecht überhaupt niet nodig, aangezien deze ouder de verzorging op zich kan nemen. Deze redenering gaat er vanuit dat een voorschoolse voorziening geen meerwaarde heeft ten opzichte van het thuis opvoeden, en daar kunnen op zijn minst enkele vraagtekens bij worden gezet. Zeker als er sprake is van een achterstand kunnen jonge kinderen veel baat hebben bij evidence-based VVE-programma’s. Bovendien praten we nog steeds over een recht en niet over een plicht: ouders die hun kind niet naar de opvang willen doen, hoeven dit natuurlijk van niemand.
| KindVak Magazine - Kinderopvang
april/mei
Dan maar zonder het kabinet Uit ongeduld zijn gemeenten zelf maar stappen gaan zetten. Begin januari kondigde Ton Schroor, wethouder in Groningen, aan dat het college van B&W van Groningen twee dagen basisopvang voor ieder kind gaat financieren. Volgens Schroor is het belangrijk om vroeg met VVE en opvang te beginnen. “Uit Scandinavisch onderzoek blijkt dat het ontzettend belangrijk is al heel vroeg met kinderen aan sociale en educatieve vaardigheden te begin-
En het onderwijs? Ook de roep om meer integratie tussen opvang en onderwijs versterkt de drang naar een basistoegangsrecht. Als een school er vanuit kan gaan dat alle kinderen op zijn minst twee dagen recht hebben op opvang, kan er worden nagedacht over hoe dit in het aanbod kan worden ingepast. In Integrale Kindcentra wordt een integraal curriculum aangeboden dat zich doorgaans niet stoelt op het leerstof-jaarklassensysteem. In het huidige systeem is het vaak passen en meten ‘Vanaf begin 2016 is er vanuit het kabinet om opvang en onderwijs inteover deze kwestie weinig meer vernomen’ graal aan te bieden. Als IKC’s uit kunnen gaan van een minimaal nen”, zegt Schoor tegen RTV Noord. Ook aantal opvanguren per week, is zulk pasde gemeente Wassenaar zet stappen. In en meetwerk veel minder nodig. Dit biedt maart werd bekend dat de gemeente twee grote kansen voor de toekomst van het dagdelen peuteropvang per week mogeonderwijs in Nederland. En aangezien de lijk wil gaan maken. “Gratis opvang voor Onderwijsinspectie in april meldde dat het peuters komt er niet, maar de gemeente niveau van het onderwijs al twintig jaar investeert dusdanig dat de peuteropvang aan het afglijden is, is het hoog tijd om voor ieder gezin betaalbaar is. Elke peuter stappen in de juiste richting te gaan kan in Wassenaar twee keer drie uur per zetten. week gebruik maken van een voorschoolse voorziening. Dat biedt een basis voor Over de auteur: Jon en Thom Roozenbeek zijn de auteurs van het boek ‘Pleidooi voor het kind’ en redacteuren van KindVak een goede start in het primair onderwijs”, Magazine. aldus wethouder Inge Zweerts de Jong op de gemeentelijke website.
april/mei
Kinderopvang - KindVak Magazine |
9
Afscheid van de excellente school Het predicaat ‘excellent’ dat de onderwijsinspectie aan scholen kan toekennen, schept verwarring en kan beter worden afgeschaft. Dat stellen AVS-voorzitter Petra van Haren en VO-Raad voorzitter Paul Rosenmöller zaterdag 17 maart in het televisieprogramma Kassa. Het consumentenprogramma onderzocht of kinderen in excellente scholen inderdaad het allerbeste onderwijs krijgen. Of wordt het label gebruikt als middel om nieuwe leerlingen aan te trekken? En wat blijkt? In tegenstelling tot wat veel ouders denken, geeft het predicaat ‘excellent’ helemaal niet aan dat kinderen over de hele linie beter onderwijs krijgen. Wel betekent het dat een school op alle punten goed scoort in de rapporten van de onderwijsinspectie en daarnaast iets extra’s doet en daar heel goed in is. Dit kan bijvoorbeeld het aanbieden van Engelse les op een basisschool of een maatschappelijke
‘Het begrip ‘excellent’ is verwarrend’ activiteit zijn, zoals het goed laten aansluiten van het onderwijs op de situatie in de buurt waar de school staat. Michelin-sterren Zo raken ouders in verwarring over het begrip ‘excellent’, stelt Rosenmöller. Hij vindt het bezwaarlijk dat de term de suggestie wekt dat de betreffende scholen beter zijn dan andere scholen. ‘Dat is niet het geval. Een “excellente” school onderscheidt zich
op slechts één of meer specifieke punten, bijvoorbeeld op gebied van burgerschap of cultuur.’ Ook is hij er niet blij mee dat de onderwijsinspectie bepaalt welke scholen zich excellent mogen noemen. Hij vergelijkt het met het uitdelen van Michelinsterren en dat is geen taak van een onderwijsinspectie. Sinds 2012 hebben 941 scholen in basisen voortgezet onderwijs het predicaat aangevraagd. Aan 468 scholen is het ook daadwerkelijk toegekend. ‘Dat betekent dat het gros van de scholen het predicaat niet begeert’, zei Petra van Haren van de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS). ‘Soms hebben scholen simpelweg geen behoefte aan een extra blijk van erkenning door de inspectie.’ Maf predicaat De dagen van het begrip ‘excellent’ lijken getekend. Al in de zomer van 2017 gooide D66-Kamerlid Paul van Menen de knuppel in het hoenderhok, toen hij in een Kamer-
10 | KindVak Magazine - Primair onderwijs
april/mei
debat het predicaat excellent ‘maf’ noemde. Van Menen vindt het geen taak van de overheid om te bepalen wat goed of excellent onderwijs is. ‘De Voedsel en Waren
begrip excellent in het hoger onderwijs vast af te schaffen. Niet alleen omdat het moeilijk is om een verschil aan te geven tussen ‘goed’ en ‘voldoende’, maar ook omdat er verkeerde prikkels van ‘De Voedsel en Waren Autoriteit bepaalt uitgaan. Scholen trekken extra leerlingen aan, omdat hun ouders ten ook niet of een rookworst lekker is’ onrechte denken dat hun kind er Autoriteit bepaalt ook niet of een rookbeter onderwijs krijgt dan op een naburige worst lekker is, maar controleert alleen of school. die worst geconsumeerd kan worden. Het is aan anderen om uit te maken wat lekker Over de auteur: Aart Verschuur is journalist en redacteur bij of héél lekker is.’ KindVak Magazine. En in februari 2018 steunde een grote Kamermeerderheid een SGP-motie om het
‘Excellente’ kinderopvang vooral verwarrend Ook in de kinderopvang schermen sommige organisaties met het begrip excellent. Zo roept de Amsterdamse kinderopvangorganisatie Curious Kids op haar website vol trots dat er dit jaar weer twee excellente GGD-rapporten zijn ontvangen. ‘Opnieuw een excellente beoordeling!’ In de rapporten van de GGD komt het begrip ‘excellent’ echter niet voor. Wel wordt duidelijk dat Curious Kids op alle terreinen werkelijk uitstekende kinderopvang biedt. Maar niet, zoals in het onderwijs, iets extra’s doet waardoor ‘recht’ ontstaat op het label excellent. En om de verwarring nog groter te maken: in de periode 2009 -2012 draaide Bureau Kwaliteit Kinderopvang (BKK) het programma Werken aan excellente kinderopvang. Hier ging het juist uitsluitend om aanvullende extra activiteiten voor verbetering van de kwaliteit van kinderopvang: goede scholings- en opleidingsbudgetten, duidelijke pedagogische programma’s en samenwerking tussen beroepsonderwijs en praktijk. Heel belangrijk, maar dit zegt weer niets over de kwaliteit van de geboden kinderopvang.
april/mei
Primair onderwijs - KindVak Magazine | 11
Blogmeesters (en -juffen)
De leukste online collega’s van dit mome
Digitale wereld ontdekken www.meestersander.nl
Op ontdekkingsreis naar het beste onderwijs
Experimenteer je graag met ICT in de klas en wil je daar zoveel mogelijk uit halen? Dan moet je bij Meester Sander zijn. De in 2010 als kleutermeester begonnen Sander Gordijn pioniert met digitaal leren via zijn Youtube-kanaal, blog, apps, workshopaanbod en zijn e-learning MeesterSander.Academy. Ondertussen staat hij ook gewoon nog voor zijn geliefde kleuterklas.
Leerkrachten Inge en Ronald lieten alles achter om met hun drie kinderen in een camper door Scandinavië te reizen, op zoek naar de beste manier van ontwikkelen voor hun kinderen. Zij geloven dat leren niet gelinkt hoeft te zijn aan een school of een specifieke plek: al reizende ontdekken ze verschillende vormen van onderwijs, nieuwe culturen en nieuwe mensen.
Op Meestersander.nl kun je meegenieten van Sanders digitale passie en vooral veel leren. Interessant zijn de blogs en video’s over het inzetten van digiboards en iPads en mocht je even zonder inspiratie zitten, dan kun je Sanders top 100 apps voor de basisschool erop naslaan. Tip: ga naar MeesterSandersApps op Youtube voor uitgebreide reviews, creatieve les-ideeën en praktische tips.
Op Ronald en Inge’s blog Educationontour. nl kun je volgen waar het gezin neerstrijkt en wat ze daar zien en doen. Spannend is dat kinderen Feie, Jonah en Leiah onderweg, naast een Nederlands onderwijsprogramma, lessen volgen op verschillende scholen. Hun ouders zien al snel dat er belangrijke verschillen zijn met het Nederlandse onderwijs en bloggen over de leermomenten van hun kinderen, die zich steeds in het Engels redden in hun nieuwe klassen. Kortom: een uniek gezin dat met een flinke dosis lef op zoek gaat naar de mogelijkheden van het onderwijs.
www. educationontour.com/
12 | KindVak Magazine - Primair onderwijs
april/mei
ent
Hilarische onschuld
Duik de diepte in
www.facebook.com/meestermarkdraaitdoor/
www.decorrespondent.nl/johannesvisser
De uiterst vermakelijke Facebook-blog van Meester Mark wordt steeds populairder onder leerkrachten, maar eigenlijk onder iedereen die hard kan lachen om de verrassende, ontroerende en soms ronduit brutale onschuld van kinderen.
Johannes Visser (1988) stond als docent Nederlands zes jaar voor de klas en kent het onderwijs door en door. Inmiddels schrijft hij als journalist over de kansen en uitdagingen binnen het onderwijs voor mediaplatform De Correspondent. Met name de enorme werk- en prestatiedruk zijn een doorn in Vissers oog. Hij vindt dat er van de gebaande paden moet worden afgeweken om écht iets los te krijgen bij kinderen: ze niet te leren wat goed en fout is, maar waarom dat zo is. Tevens snapt hij dat experimenteren nogal lastig is voor leerkrachten onder de huidige werkdruk.
‘Meester’ Mark van der Werf werkte zelf kort als leerkracht en schrijft nu boeken waarin hij het leven in en om de klas onder de loep neemt. Zijn fans kunnen hun hart ophalen op Facebook, waar Mark dagelijks ingestuurde foto’s van ouders en leerkrachten post met geinige taalfoutjes, ontroerende briefjes en onverwachte, maar verrassend logische toetsantwoorden van kinderen. Zo wil een leerling uit de klas van juf Ellen later ‘sturodes’ worden, geeft Ruben uit groep 7 de stagiaire een briefje met ‘sterkte op de pabo’ en beantwoordt een andere durfal een moeilijke taalvraag met ‘nee’. Vaak ligt de kinderlogica eigenlijk gewoon voor de hand. De meest geposte reactie onder de lachwekkende taferelen is dan ook ‘ik reken het goed!’.
april/mei
De Correspondent kost zeven euro per maand, maar is een aanrader als je graag de diepte in duikt.
Primair onderwijs - KindVak Magazine | 13
Onderzoek naar effectiviteit va netwerken in jeugdhulpverleni Netwerken tussen wijkteams, scholen en welzijnsinstanties kunnen in bepaalde gevallen effectiever, onderzocht redacteur Thom Roozenbeek. Hiervoor interviewde hij ruim veertig coördinatoren van (sociale) wijkteams in evenveel verschillende gemeenten over de manier waarop er wordt samengewerkt met andere actoren omtrent jeugdhulp. Gemeenten zijn sinds 2015 verantwoordelijk voor
eens voor kiezen om deze teams niet direct onder-
de jeugdhulpverlening. Voor de invoering van de
deel te maken van de gemeentelijke organisatie.
Jeugdwet was het Rijk hiervoor verantwoordelijk;
Wijkteams zijn verantwoordelijk voor preventieve
de Rijksoverheid verleende subsidies aan organisa-
werkzaamheden, voorzien veelal van ‘lichte’ hulp
ties die zorgtaken op zich namen. De voornaamste
en bieden toegang tot meer specialistische hulp
reden achter de decentralisatie van de jeugdhulp
indien dat nodig is. Om de doelen van de jeugdwet
was om het voor gemeenten mogelijk te maken om
te behalen, vormen wijkteams organisatorische
maatwerk te kunnen leveren, om eigen keuzes te
netwerken met scholen en welzijnsinstanties. De
maken op basis van eigen beleid en om te kunnen
effectiviteit van deze netwerken is een interessante
aansluiten bij de lokale situatie. Daarbij is het het
onderzoekscasus.
uitgangspunt dat er zo veel mogelijk nadruk gelegd Uit de resultaten blijkt dat
‘Er wordt effectiever samengewerkt in wijken met een hoge sociaaleconomische status’
er effectiever wordt samengewerkt tussen wijkteams, scholen en welzijnsinstanties in wijken met een hoge
wordt op laagdrempelige en preventieve hulpverle-
sociaaleconomische status dan in wijken met een
ning waardoor er minder specialistische (en duur-
lage. Dit terwijl het tegenovergestelde wenselijk is.
dere) hulp nodig is.
Er is namelijk meer frequente en zwaardere (jeugdhulp gerelateerde) problematiek in wijken met een
Gemeenten kunnen op verschillende manieren de
lage sociaaleconomische status. Om effectief te kun-
toegang tot jeugdhulp vormgeven. Veel gemeen-
nen inspelen op preventie, om zo veel mogelijk pro-
ten hebben ervoor gekozen om dit middels een
blemen te voorkomen en om ervoor te zorgen dat
vorm van (sociale) wijkteams te doen. Deze teams
er zo min mogelijk wordt opgeschaald, is het nood-
kunnen zowel direct onder het beheer staan van
zakelijk dat wijkteams, scholen en welzijnsinstanties
gemeenten zelf, maar gemeenten kunnen er even-
juist hier goed met elkaar samenwerken.
14 | KindVak Magazine - Jeugdzorg
april/mei
an ing Een maatregel zou kunnen zijn om de wijkteams
deel van de gemeentelijke organisatie laten zijn,
in wijken met een lage sociaaleconomische status
en teams die opereren in wijken met een hoge
binnen de gemeentelijke organisatie te positio-
sociaaleconomische status niet. Hierdoor kunnen
neren. Het blijkt dat jeugdhulpnetwerken in deze
gemeenten in wijken met een lage sociaalecono-
wijken effectiever zijn wanneer de wijkteams direct
mische status een leidende rol op zich nemen, en
onderdeel van de gemeentelijke organisatie zijn.
aansturen op een goede samenwerking tussen
‘Positioneer wijkteams in wijken met een lage sociaaleconomische status binnen de gemeentelijke organisatie’ De gemeente Groningen is een voorbeeld van een
jeugdhulpactoren. In wijken met een hoge soci-
gemeente die het op die manier geregeld heeft. De
aaleconomische status kunnen gemeenten een
zogeheten WIJ-teams worden vanuit de gemeente
meer passieve en faciliterende rol op zich nemen,
aangestuurd, en bieden ondersteuning op verschil-
aangezien aansturing hier in mindere mate nodig
lende gebieden zoals financiën, huishouden en
blijkt te zijn.
jeugdhulp. Over de auteur: Thom Roozenbeek is auteur van het boek ‘Plei-
Uit de resultaten blijkt bovendien dat het in wijken
dooi voor het kind’ en redacteur van KindVak Magazine.
met een hoge sociaaleconomische qua netwerkeffectiviteit niet uitmaakt of wijkteams direct onderdeel zijn van de gemeente of niet. In de praktijk zien we echter dat gemeenten slechts één model voor de positionering van hun wijkteams kiezen; ofwel alle wijkteams zijn onderdeel van de gemeente, ofwel niet. Er wordt dus wat dit betreft geen onderscheid op wijkniveau gemaakt. Het kan lonen om sommige teams juist wel en sommige teams juist geen onderdeel te maken van de gemeentelijke organisatie. Het is gemeenten aan te bevelen dat zij wijkteams die opereren in lage sociaaleconomische wijken, direct onder-
april/mei
Jeugdzorg - KindVak Magazine | 15
KindVak aan huis: kennis delen voor en door het KindVak-netwerk Ruim 25 directeuren en managers Kinderopvang en Onderwijs uit het Noorden van Nederland hebben deelgenomen aan de Inspiratiesessie ‘ontschotting in het sociale domein’ over IKC-vorming. Deze inspiratiesessie werd georganiseerd door ‘de Esdoorn’ in Wolvega, een landelijk opererend bedrijf dat gespecialiseerd is in het ontwikkelen van duurzame inrichtingsconcepten voor opvang en onderwijs. Voor de KindVak-organisatie betekende deze bijeenkomst de aftrap voor een nieuwe activiteit: ‘KindVak aan huis’ - interessante kennisbijeenkomsten voor en door het KindVak-netwerk. Het delen van kennis en ervaring van en met brede scholen en IKC’s en de dialoog aanwakkeren tussen kinderopvang en onderwijs stond centraal tijdens deze goed bezochte bijeenkomst. Na ontvangst door directeuren Mark en Kim Manchester gaf wethouder Frans Kloosterman van de Gemeente Weststellingwerf een beschou-
wing op de in gang gezette decentralisaties in het sociale domein. Annigje van den Berg (Directeur Tuindorp Wolvega) beet het spits af met haar film (en visie) op IKC-ontwikkeling. Dat je er als ouder en school niet alleen voor staat in de opvoeding bleek uit haar “It takes a village to raise a child”. Rixt Minnema (Directeur St.
Weten w KindVakvoor jouw bedrijf
NEEM CONTAC
16 | KindVak Magazine - Algemeen
april/mei
Gregoriusschool Blauwhuis) vertelde uit ervaring dat een schooldirecteur zeker ook een (maatschappelijk) ondernemer dient te zijn. Tot slot vertelde Valentine de Ruyter (Directeur IKC De Horst in De Wijk) over haar ervaring in het proces van IKC-ontwikkeling op De Horst oftewel “hoe de wind anders ging waaien in de Wolden”.
Eddy Lania van de Esdoorn kijken terug op een geslaagde “Kindvak aan huis”-pilot. De deelnemers zijn uitgenodigd om eind van het jaar elkaar nog eens te ontmoeten om opgedane ervaringen uit te wisselen en vooruit te kijken naar de ontwikkelingen van de wereld van het kind in de 21ste eeuw.
Een boeiende discussie tussen de deelnemers ontstond na de inspirerende presentaties. Er was volop gelegenheid de dialoog met elkaar aan te gaan en te netwerken. Na een rondleiding door de fabriek was er tijd voor een hapje en drankje. Peter Vereijken van (S3] & KindVak en
wat het -netwerk f kan betekenen?
CT MET ONS OP
april/mei
Algemeen - KindVak Magazine | 17
Verslag van KindVak 2018
Hèt vakevent voor professionals die met kinderen van 0 tot 13 jaar werken staat weer voor de deur. Op 18 januari opent KindVak haar deuren in Brabanthallen ’s-Hertogenbosch om nieuwe kennis en ervaringen te delen met vakmensen uit opvang, onderwijs en zorg/welzijn.
Het was een stormachtig begin van KindVak 2018, maar code rood heeft een wervelende editie niet in de weg gestaan. Met een verdubbeling van het aantal deelnemers en volop enthousiaste bezoekers kijken we terug op een geslaagde beurs. KindVak kenmerkt zich door een gigantisch aanbod aan nieuwe producten en diensten voor wie met kinderen werkt, afgewisseld met een uitgebreid kennisprogramma. Het nuttige met het aangename combineren
binnen een toegankelijke en professionele sfeer. Bezoekers kijken dus niet raar op als er een bakfiets vol volwassen door de gangpaden sjeest of er ineens een kleuter tussen de workshopbezoekers zit. Juist die bevlogen energie maakt KindVak uniek en het kindvak zo leuk. Want het kindvak, het werken met kinderen, is een vak apart. Niet alleen hou je je bezig met de zo belangrijke en complexe ontwikkeling van kinderen, ook jijzelf staat
Bedankt voor je 18 | KindVak Magazine - Algemeen
april/mei
niet stil. Er wordt van je verwacht dat je nauwlettend met je vak bezig bent en de touwtjes in handen hebt. Negentig workshops in zeven zalen gaven een bezoek diepgang qua kennis: van babyopvang en ikc-ontwikkeling tot het signaleren van kindermishandeling. Voor management en uitvoerende krachten.
tietuin, opgebouwd uit houtwerk, zand en beplanting lag centraal en bezoekers aarzelden niet zich even kind te voelen. Naast groots aanbod zoals tuinaanleg, voeding, meubels en speeltoestellen viel er ook toegankelijk te shoppen, zoals de leukste boeken, verrassend speelgoed en fijne gadgets. Bezoekers genoten van een gevarieerde en kwalitatief hoogstaand aanbod. Een aantal standhouders heeft hun deelname voor 2020 al bevestigd.
Ook de beursvloer bruiste deze editie weer met een verdubbeld aantal standhouders ten opzichte van 2016. De grote inspira-
Wat is uw ervaring? Ga naar onze Facebook of Twitter en vertel het ons!
e bezoek en tot KindVak 2020 april/mei
Algemeen - KindVak Magazine | 19