Kindvak magazine 2016 mei by KindVak Magazine

CARD

BRUTO FORMAAT

[netto formaat + 2 mm aﬂoop rondom.

....als kinderen je vak zijn!

minimum 2 mm binnen het netto formaat]

Interview met Gijs van Rozendaal, voorzitter van Kindcentra 2020

‘We gaan veel meer naar gepersonaliseerd onderwijs toe.’ Doe als eerste geen kwaad in de Jeugdzorg

‘Geef hulpverleners de kans om een duurzame band met kinderen op te bouwen.’ Een groene opvang dankzij crowdfunding

Binding Met deze 3e editie van KindVak Magazine laten onze redacteuren opnieuw een mooi breed en actueel branchebeeld zien. Op deze manier wil kindVak binding realiseren tussen de 3 branches waar KindVak zich op richt en contact houden met alle door werkende professionals . Onze verhalen zijn opgetekend tijdens contacten met jouw collega’s en vormen zo een klankbord voor alle betrokkenen. Wie met kinderen werkt en bij wil blijven informeert zich graag over het volledige werkveld. KindVak Magazine staat ook open voor jóuw verhaal of ervaring. Via info@kindvak.nl kun je contact leggen met één van onze redacteuren die jouw verhaal graag vorm wil geven in ons digitale magazine. Voor deze 3e editie spraken we met Gijs van Rozendaal (Kindcentra 2020) over o.a. het huidige politieke klimaat met betrekking tot kindcentra. Ook vind je in deze editie een interessant artikel over crowdfunding als middel om je ideeën te kunnen realiseren indien de bank geen ﬁnancieringsmogelijkheden biedt. Voor professionals in de jeugdzorg spraken we met Peer van der Helm over zijn visie met betrekking tot gemeentelijk beleid in het proces van transitie binnen het sociale domein. Deze en andere artikelen maken van deze editie weer een magazine waarmee je leesbaar bij kunt blijven bij ontwikkelingen binnen jouw werkveld. KindVak wil binding realiseren. Niet alleen middels dit magazine maar ook middels ontmoetingen in en door het werkveld. Tijdens het KindVakevent in januari jl. kondigden we aan dat we met KindVak on Tour een roadshow organiseren om ook bij jou in de buurt mogelijkheden tot kennisoverdracht te realiseren. KindVak on Tour zal een aantal edities krijgen op verschillende plaatsen in het land om zo de periode van 2 jaar (tot KindVak 2018) te overbruggen en om de binding tussen professionals in de verschillende branches te behouden en te versterken. Onze eerste tourplaats wordt Hoogeveen op 9 juni as. waar we in één van de productiebedrijven van EromesMarko een interessant workshop programma zullen presenteren. Meer hierover lees je in dit magazine en op www.kindvak.nl/ontour Ik wens je veel leesplezier toe met deze editie!

Wim Koemans Directeur ConExpo bv / organisator KindVak ConExpo info@ConExpo.nl

| KindVak - Algemeen

Colofon KindVak Magazine verschijnt 6x per jaar

KindVak Magazine is een uitgave van Context Media i.o.v. ConExpo bv Postbus 97, 5150 AB Drunen T. 0416 53 27 51 E. Kindvakmagazine@ conexpo.nl

Redactie Hoofdredactie

Jon Roozenbeek Redacteuren

Thom Roozenbeek Emma Verweij Eindredactie

Wim Koemans Uitgever

Context Media Ontwerp / opmaak

KODW.NL KindVak Magazine wordt digitaal verspreid onder ca. 24.500 KindVak-professionals in Nederland en België Door in te schrijven voor de KindVak-nieuwsbrief of een bezoek te brengen aan KindVak word je opgenomen in het Magazine bestand

Adverteren? Bel:

0416 53 27 51

De redactie van KindVak Magazine stelt met zorg de inhoud samen voor iedere editie. De inhoudelijke verantwoording voor ingebrachte teksten ligt bij de auteurs van deze teksten.

mei

Interview met Gijs van Rozendaal, voorzitter van Kindcentra 2020

Mede mogelijk gemaakt door crowdfunding

Doe als eerste geen kwaad in de Jeugdzorg

4/6

Interview met Gijs van Rozendaal, voorzitter van Kindcentra 2020.

8/9

Mede mogelijk gemaakt door crowdfunding

10/13 Doe als eerste geen kwaad in de Jeugdzorg. 14/16 Trendrapport Kennisnet over technologie in het onderwijs. 18/19 In gesprek met Liesbeth van Schaik-van Daalen, directeur van Kindcentrum Talent.nl in Meppel 20/21 Het nut van educatieve video’s 22/23 KindVak-on-tour

10 Het nut van educatieve video’s

18 mei

Algemeen - KindVak |

Interview met Gijs van Rozendaal, voorzitter van Kindcentra 2020 Gijs van Rozendaal is voorzitter van Kindcentra 2020, een initiatief van bestuurders uit primair onderwijs, kinderopvang, jeugdzorg en wethouders dat ernaar streeft om het mogelijk te maken dat onderwijs en opvang vanuit één organisatie kunnen gaan opereren. KindVak Magazine sprak met hem over zijn ervaringen als voorzitter van Kindcentra 2020 en hoe hij aankijkt tegen het huidige politieke klimaat rondom kindcentra. Mede dankzij het boek ‘Kindcentra 2020, een realistisch perspectief’ heeft de Tweede Kamer in december een motie aangenomen, die er vóór de zomer van 2016 voor moet zorgen dat integrale kindcentra wettelijk gezien worden verankerd. Wat verwacht je van de politieke reactie hierop? Ik vind het heel moeilijk wat ik daarvan moet verwachten. Dat komt omdat Kindcentra 2020, toen we begonnen in 2013, al vrij snel de analyse gemaakt hadden

zingsstrijd. Het is vooral een beweging van onderaf, vanuit de professionals. Daar is niks mis mee, maar dat is wel de realiteit. Kindcentra zijn niet een publieksitem waar ouders voor op de Maliebaan gaan staan.

Een ander aspect is dat partijen het wel min of meer eens zijn over het belang van kindcentra. Het is min of meer een consensusthema aan het worden. Het bewustzijn bij veel politieke partijen dat het deze kant op moet is de laatste tijd gegroeid. Kindcentra 2020 is ‘Kindcentra zijn niet een publieksitem waar ouders geen initiatief dat een beweging tot voor op de Maliebaan gaan staan.’ stand brengt: het dat de ruimte in dit kabinet om met kindis een initiatief dat uit deze beweging is centra bezig te zijn niet zo groot is. Op de voortgekomen en in die beweging zijn wij politieke agenda heeft dit een relatief lage een soort spreekbuis geworden. Dat is iets prioriteit. Wij verwachten niet dat kindcendat we hebben klaargespeeld en daar ben tra, gegeven de actualiteit, nu een groot ik best trots op! item gaan worden in de komende verkie-

| KindVak - Algemeen

mei

Gijs van Rozendaal

Minister Asscher van Sociale Zaken besloot onlangs dat er 250 miljoen euro extra beschikbaar komt voor de kinderopvang. Wat vind je van deze keuze? Ik vind: voor ouders die kinderen hebben is het leuk. En dat vind ik ervan. Verder vind ik het beleidsstrategisch geen slimme maatregel. Het leidt niet tot meer afname van kinderopvang, omdat met name ouders die al van kinderopvang gebruik maakten nu meer vergoed krijgen dan eerst. Mijn inschatting is dat 190 miljoen van die 250 miljoen gaat naar ouders die dus minder hoeven te betalen voor op-

de toeslagtabel aan de onderkant verlagen of misschien kinderopvang voor kinderen van ouders tot een bepaald inkomen gratis maken. Je moet dit wel zien in het stelsel van 5 miljard euro belastingherziening die het kabinet voor ogen had. Men wilde na al die bezuinigingen de kiezer ook wat toetjes geven, en dit is er één van.

Daarnaast is er recent een rapport van de Sociaal-Economische Raad (SER) uitgebracht waarin wordt opgeroepen tot 16 uur basistoegangsrecht voor ieder kind. Klopt. We zijn ‘Die 250 miljoen leidt helaas niet tot extra afname intensief bij zowel de motie-Yücel van kinderopvang.’ als het SER-rapvang die ze toch al afnemen, terwijl 60 milport betrokken geweest. Direct na het joen gaat naar ouders die dan wel opvang Kindcentra 2020-symposium van oktober gaan afnemen terwijl ze dat nog niet de2015 hebben we de strategie gekozen om den. Dus het is een beleidsarme maatregel het vanuit de motie-Yücel voor elkaar te die de sector geen soelaas biedt en er niet krijgen om onderwijs en opvang aan te voor zorgt dat er meer kinderen naar de mogen bieden vanuit één organisatie. We opvang kunnen. hebben er bewust voor gekozen om het in de motie niet te hebben over het basistoeWat had Asscher dan beter kunnen gangsrecht van 16 uur voor ieder kind. Als doen? je dat doet hangt er namelijk meteen een Hij had bijvoorbeeld kunnen zeggen, ik ga politieke discussie aan vast over wel of

mei

Algemeen - KindVak |

geen ouderbijdrage, enzovoort. Dan heb je kans dat zo’n motie geen meerderheid haalt. Dus we besloten om de motie te richten op het verankeren van kindcentra in de wet, en het SER-rapport wilden we gebruiken voor het basistoegangsrecht. Die gescheiden benadering heeft volgens mij goed gewerkt. Ik verwacht dat minister Asscher van de motie-Yücel zal zeggen dat hij verder onderzoek nodig vindt om te kijken hoe die mogelijkheden verruimd kunnen worden. Ontwijkt Asscher daarmee niet de vraag? Ja, ik verwacht dat Asscher een enigszins ontwijkend antwoord zal geven op de motie-Yücel, om 2 redenen: ten eerste omdat er in dit kabinet geen ingewikkelde stappen meer gezet gaan worden op nieuwe dossiers, en ten tweede omdat de motie wel gericht is aan Asscher, maar hij er in feite alleen maar antwoord aan kan geven als de staatssecretaris (Sander Dekker, red.) daar ook in mee gaat. Mijn inschatting is dat Dekker met name een koers heeft van wat kleine dingetjes toezeggen op meer onderzoek en meer experimenteerruimte, maar zijn kruit verder droog houdt en kijkt wat de partijen straks in een

regeerakkoord kunnen gaan doen. Al met al ben ik dus heel benieuwd waar Asscher mee gaat komen. Daarnaast is het Platform Onderwijs 2032 momenteel erg actief bezig met onderwijshervorming. Wat is de verhouding tussen Kindcentra 2020 en Platform Onderwijs 2032? Ik ben heel blij met hen. De brede talentontwikkeling van kinderen is één van de meest onderschatte elementen van Kindcentra 2020. In de beleving denkt men vaak dat het hebben van een kindcentrum een grote impact heeft op de kinderopvang, maar volgens mij heeft het veel meer impact op het onderwijs. We gaan namelijk veel meer naar gepersonaliseerd onderwijs toe. En dat kan je niet goed vormgeven als je dat alleen op de cognitieve vakken doet, dan moet je naar alle talenten van het kind kijken en daar breed op inspelen. Platform 2032 is hier goed op in gegaan, en we zijn blij dat ze aansluiten op onze adviezen. Over de auteurs: Jon Roozenbeek en Thom Roozenbeek zijn redacteurs van KindVak Magazine.

Wat vindt u van Kindcentra 2020? Ga naar onze Facebook of Twitter en vertel het ons! 6

| KindVak - Algemeen

mei

advertorial

Eye Q

Eye Q, een bijzondere combinatie van zuivere EPA-rijke visolie en teunisbloemolie met GLA. Slim hoor! Vetzuren, zoals omega 3 (visolie) en omega 6 (teunisbloemolie), spelen een belangrijke rol in ons lichaam. Het lichaam kan deze vetzuren in kleine hoeveelheden zelf maken, maar is verder afhankelijk van voeding. Vette vis bevat veel van deze gezonde vetzuren. Het Voedingscentrum adviseert om per week twee porties vis te eten, waarvan tenminste één keer vette vis, zoals haring of zalm. De meeste mensen – en vooral kinderen – krijgen te weinig vetzuren binnen, terwijl deze erg belangrijk zijn. Aanvulling met een supplement kan dan zinvol zijn. Wat is Eye Q? Eye Q is een natuurlijk voedingssupplement met een bijzondere combinatie van omega 3- (EPA en DHA) en 6-vetzuren (GLA). Voor iedereen, vooral kinderen, die niet voldoende vetzuren binnen krijgt is Eye Q een goede en betrouwbare aanvulling. De capsules zijn klein en geur- en smaakloos, zonder toevoeging van kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoﬀen of suiker.

De juiste verhouding De verhouding omega 3- en 6-vetzuren van EPA, DHA en GLA in Eye Q is 9:3:1. Dit is een bijzondere verhouding van deze vetzuren, die goed door het lichaam wordt opgenomen. De speciﬁeke samenstelling van vetzuren, zoals in Eye Q, is de laatste jaren regelmatig in het nieuws geweest.

Springfield Nutraceuticals BV T +31 (0)186-626173 | E info@springfieldnutra.com | W www.springfieldnutra.com

mei

Algemeen - KindVak |

Mede mogelijk gemaakt door crowdfunding Dat kan dus ook in de kinderopvang! Ondernemer Mariëlle Hettinga maakt in de Zwolse wijk Stadshagen haar droom van een groene kinderopvang waar. Om te kunnen starten zette ze alles op alles, want haar project ‘t Werkel kreeg geen ﬁnanciële steun van de bank. Crowdfunding bleek de uitkomst. ‘Het is een emotionele achtbaan, maar ik heb nooit aan mijn idee getwijfeld.’ De tijdelijke locatie van ‘t Werkel is in april 2016 geopend. Het nieuwe pand is in aanbouw, naast een wijkboerderij en met een natuurtuin van ruim duizend vierkante meter. Hier mogen kinderen naar hartenlust in bomen klimmen en modderrollen. Om de visie van een groene kinderopvang in stand te houden, is ook bij de tijdelijke locatie een natuurtuin aangelegd. Bij ‘t Werkel staat natuurbeleving en biologische voeding namelijk centraal: een concept waarmee Hettinga kennismaakte op vakantie in Denemarken, bij de ‘kindergartens’. Bij thuiskomst besluit ze haar eigen versie hiervan te starten in Zwolle. Een

uitdaging, voor iemand die achttien jaar in loondienst is geweest als pedagogisch medewerker en leidinggevende in de kinderopvang. Netwerken ‘Ik ben opgegroeid in een dorpje in Drenthe en wij waren vroeger altijd buiten. De meeste kinderopvang in Stadshagen speelt zich binnen af, terwijl duurzaamheid en biologisch eten de trend zijn en lokale recreatiebedrijven in de natuur volop bezocht worden.’ Hettinga doet onderzoek naar

Mariëlle H

| KindVak - Kinderopvang

mei

wat er leeft in haar wijk, maar ook naar cijfers. ‘Stadshagen is een groeiwijk, het geboortecijfer ligt hier hoog. Dit en het onderscheidend vermogen van mijn pro-

blijft hard gaan tot na een maand de teller blijft hangen. ‘Dan word je zenuwachtig. Als je het totaalbedrag niet haalt, moet je alles teruggeven. Ik ben toen contact gaan

‘De bank durfde niet in mijn businessplan te investeren. Daarom ben ik het via crowdfunding gaan proberen.’ ject zorgen ervoor dat ik het aandurf.’ De ideeën zijn er, maar het waarmaken ervan is een andere tak van sport. Eén waarvan Hettinga als ondernemer zonder ervaring niet alle kennis in pacht heeft. ‘Daarom heb ik een netwerk van mensen met kennis om me heen verzameld: een goede projectontwikkelaar, een ﬁscaal jurist, een bevriende architect. Ontzettend veel mensen hebben me geholpen, gewoon omdat ze mijn idee te gek vonden. Je netwerk blijkt veel groter dan je denkt. ’ Gunfactor Zonder die gunfactor was het Hettinga niet gelukt. ‘De bank durfde niet in mijn businessplan te investeren. Daarom ben ik het via crowdfunding gaan proberen.’ Op het Zwolse crowdfunding platform Lovetofund.com schrijft ze een uitgebreid pleidooi in de hoop gelijkgezinde investeerders te vinden. Ook mailt ze iedereen die ze kent. ‘Ik ben mensen dus letterlijk om geld gaan vragen. Dat is toch even een drempel.’ Hettinga’s crowdfunding campagne duurt drie maanden, waarin ze 35.000 euro bij elkaar moet zien te krijgen. De eerste week heeft ze 3.500 euro en het

zoeken met bedrijven. Mijn tip is om altijd te bellen of langs te gaan. Je kracht zit ‘m in het enthousiasmeren van mensen, met alleen je hand ophouden ga je het niet redden. Overal liet ik mijn gezicht zien. De campagne kostte me hele werkweken.’ Na een spurt in de laatste twee weken van haar campagne kan Hettinga opgelucht ademhalen: het geldbedrag is bij elkaar. Risico Inmiddels staat ‘t Werkel letterlijk in de stijgers. Dat is voor de ene helft mogelijk gemaakt door Hettinga’s crowdfunding-campagne en voor de andere helft door twee grote investeerders. Deze heeft Hettinga overigens gevonden via haar crowdfunding-inspanningen. De investeerders ontvangen na drie jaar hun investering terug met een rendement van vijftien procent. Althans, dat is de bedoeling. ‘Stel dat mensen het toch heel irritant vinden dat hun kinderen vies worden en ik ga failliet, dan ga ik zware jaren tegemoet. Toch neem ik dat risico, want ik krijg spijt als ik het niet doe.’ Over de auteur: Emma Verweij is journalist wen redacteur bij KindVak Magazine.

Hettinga

mei

Kinderopvang - KindVak |

Doe als eerste geen kwaad in de Jeugdzorg We schuiven te vaak met kinderen (en hulpverleners).

We schuiven te vaak met kinderen en hulpverleners met vaak ernstige - en langdurige - gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen die van instelling naar instelling zwerven. Gemeentelijke Jeugdzorg zou kinderen moeten helpen en de gevolgen van verwaarlozing, misbruik en mishandeling niet erger maken. In de transitie van de jeugdzorg van provincie naar gemeente hebben we de zorg voor jeugd (waaronder de jeugdhulp) ﬂink op de schop genomen: alles zou beter (en goedkoper) worden. Dat er in werkelijkheid veel onzekerheid is en soms leed ontstaat, nemen we op de koop toe. Kinderen en medewerkers weten nu vaak niet wat de dag van morgen brengt. Uitgezonderd vertrekkend kinderombudsman Marc Dullaert lijken weinig mensen zich te zorgen maken over wat deze veranderingen en onzekerheid doet met kinderen die afhankelijk zijn van onze zorg. Hetzelfde geldt voor de medewerkers waarvan deze kinderen

10 | KindVak - Jeugdzorg

afhankelijk zijn. De nadelige gevolgen van de transities zouden wel eens jarenlang negatieve eﬀecten kunnen hebben, en gaan de gemeenschap veel geld kosten en problemen opleveren. We weten dat kwetsbare kinderen een band (werkalliantie) kunnen opbouwen met hulpverleners en andere betekenisvolle personen in hun omgeving. Wanneer zo’n persoon (denk bijvoorbeeld aan een gezinsvoogd, een groepsleider of een pleegouder) wegvalt, geeft dat veel stress bij het kind. Zeker als het al andere mensen in zijn of haar leven kwijtgeraakt is.

mei

Zorgorganisaties en gemeenten schuiven in het proces van transitie nogal eens met kinderen en medewerkers: leefgroepen worden opgeheven, scholen voor speciaal onderwijs sluiten, organisaties fuseren, voogden verdwijnen en Bureau Jeugdzorg

te handhaven was. Psychologen en intern begeleiders gingen zich ermee bemoeien. Een overplaatsing dreigde, het stressniveau bij het kind steeg. Wat bleek er aan de hand? De gezinsvoogd zou binnenkort vertrekken in verband met een reorganisatie. Dientengevolge was Karel steeds meer aan de dood van zijn moeder gaan

‘Als kinderen van opvang naar opvang worden geschoven is dat niet ‘thuis’, ook al denken beleidsmakers anders.’ is in veel gemeenten op de schop gegaan. Het vernieuwde bureau noemt zich vaak ‘Veilig Thuis’. De vraag is voor wie het veilig is en voor wie thuis. Wanneer kinderen veel wisselende hulpverleners krijgen is het niet veilig. Als kinderen van opvang naar opvang worden geschoven is dat niet ‘thuis’, ook al denken beleidsmakers anders. We staan er kennelijk niet bij stil welke invloed de transitie heeft op kinderen. De praktijk Veel problemen beginnen klein in de Jeugdzorg. Ik werd laatst geconfronteerd met een pleegkind wiens gedrag thuis en op school plotseling zonder aanwijsbare reden aanzienlijk verslechterde. De school vroeg zich hardop af of het kind nog wel

mei

denken. Hij was bang geworden dat hij misschien ook uit het zijn pleeggezin weg zou moeten. Hoe gaat dat verder? Uit ervaring weet ik dat dit het begin kan zijn van veel meer overplaatsingen voor het kind. Bij iedere overplaatsing geeft dat kind zichzelf weer bewust of onbewust de schuld van de mislukking. Kinderen internaliseren dat ze niet deugen en verharden daardoor. Zo komt het contact met nieuwe hulpverleners nog moeizamer of helemaal niet meer tot stand en er is in het contact met anderen steeds meer sprake van agressie en uitsluiting. Hulpverleners labellen het kind dan als antisociaal en met dat predicaat zwerven ze van

Jeugdzorg - KindVak | 11

gemotiveerd om het meisje niet meer te laten gaan. En hun vasthoudendheid miste zijn uitwerking niet. Na zware maanden voor alle betrokkenen (die dagelijks met krab- en bijtwonden en bulten rondliepen), begon Lynda’s gedrag langzaam te verbeteren. Haar extreme gedrag wees op trauma’s in het verleden. In het gezinshuis leerden medewerkers haar gedrag ‘te lezen’ en er mee om te gaan. De kern van haar herstel was dat ze langzaam begreep instelling naar instelling. Misschien denkt dat niet meer weg zou worden gestuurd. u dat dit overdreven is, maar in ons onOp dit moment komen er weer vriendinderzoek kwam ik een jongen tegen die in netjes spelen, ze gaat stapje voor stapje weer naar school. Ze ‘In ons onderzoek kwam ik een jongen tegen die in kan steeds beter met andere mensen omtwee jaar in 42 instellingen had verbleven.’ gaan. Gemotiveerdtwee jaar in 42 instellingen had verbleven; heid en vasthoudendheid zorgden voor op het laatst wilde hij alleen nog maar in een klein wondertje van herstel. de isoleer slapen. In Nederland gaat het al lang niet meer alleen om adolescenten. Vorig jaar werd ik betrokken bij een advies over een toen zesjarig meisje dat al in tien instellingen had gezeten. Overal werd ze weggestuurd wegens extreem agressief gedrag. In het gezinshuis, waar ze in was beland stonden echter twee zeer sterke en gemotiveerde gezinshuisouders. Gezinshuismoeder en -vader waren vooral

12 | KindVak - Jeugdzorg

Dit positieve voorbeeld, in een tijd met veel ‘crisisproblematiek’, resulteerde in een nieuw concept: ‘Gezinshuis Plus’ een veilig thuis voor kinderen die nergens meer terecht kunnen. Kern van dit concept is: kinderen niet meer wegsturen. De eerlijkheid gebied te zeggen dat dit concept niet nieuw is. Een klein groepje zwaar getraumatiseerde oorlogswezen uit het Nazi-kamp There-

mei

sienstadt werd in 1946 op het landgoed Bulldogs Bank door Anna Freud (de dochter van Sigmund) en Sophie Dann opgevangen. De twee vrouwen en hun assistent John Bowlby (de grondlegger van de

kinderen. Geef hulpverleners de kans om een duurzame band met kinderen op te bouwen. Gemeenten die zich deze kern van hulpverlening onvoldoende realiseren zullen

‘Geef hulpverleners de kans om een duurzame band met kinderen op te bouwen.’ hechtingstheorie) zijn vast vaak gekrabd, gebeten en geslagen. Maar hun vaste overtuiging om niet op te geven heeft er uiteindelijk toe geleidt dat de kinderen langzaam weer leerden volwassenen te vertrouwen en ze uiteindelijk goed terecht kwamen. Vertrouwen is de kern Hoe liep het af met de jongen die in 42 verschillende instellingen verbleef? Uiteindelijk kwam ook hij terecht bij hulpverleners in Amsterdam die contact met hem kregen en hem verder konden helpen. Zijn agressieve gedrag is nu verdwenen, iets wat verder leren mogelijk maakt.

uiteindelijk voor veel hogere kosten, inclusief geweld en criminaliteit op straat, komen te staan. We kunnen niet voor een dubbeltje op de eerste rang zitten als het gaat om kwetsbare kinderen. Goedkoop is in de Jeugdzorg op lange termijn altijd duurkoop. Mijn proefschrift uit 2012 heb ik ‘First Do No Harm’ genoemd: ‘doe als eerste geen kwaad’. Dat motto (de belofte die beginnend artsen aﬂeggen), zou nog steeds een belangrijk uitgangspunt voor de gemeentelijke Jeugdzorg moeten zijn. Over de auteur: Peer van der Helm is lector bij het Expertisecentrum Jeugd aan de Hogeschool Leiden.

De kern van hulpverlening was, is en blijft het opbouwen van contact en vertrouwen. Vertrouwen komt echter te voet en gaat te paard. Daar houden we te weinig rekening mee in het proces van transitie van de Jeugdzorg. We schuiven te vaak met

mei

Jeugdzorg - KindVak | 13

Digitaliseren op school: raak de draad niet kwijt

KindVak Magazine neemt het Techn kompas 2016 van Kennisnet door Het digitaliseren van de leeromgeving is voor iedere schooldirectie en leerkracht in het basisonderwijs een uitdaging. Wanneer doe je het goed? Kennisnet probeert met het onlangs verschenen trendrapport Technologiekompas voor het onderwijs 2016-2017 handvatten te bieden in een wereld vol technische trends. ‘In het basisonderwijs is volop ruimte om te vernieuwen’, zegt Michael van Wetering, expert innovatie en ict-infrastructuur bij Kennisnet en auteur van het rapport. De basis Ambitieuze en vernieuwende toepassingen van ict in het onderwijs vereisen een stabiel ict-fundament, wordt gesteld in het rapport. ‘Het basisonderwijs is bij uitstek geschikt voor digitaliseren.’ Daarbij noemt Kennisnet, publieke organisatie voor onKennisnet drie bouwstenen. Cloudcomderwijs en ict, wil met dit rapport inzicht puting, alle online beschikbare softwaregeven in de technologische trends van de toepassingen en lesmaterialen. Devices, komende vijf jaar die belangrijk zijn voor oftewel betrouwbare apparatuur voor het onderwijs. Kennisnet stelt daarbij de leraar en leerling waarmee zij overal toevraag: hoe kan een schoolbestuur deze gang hebben tot internet. Tot slot een trends vertalen naar hun eigen onderwijsbetrouwbare en snelle internetverbinvisie? ‘Iedere school voelt namelijk de druk ding om gebruik te kunnen maken van om werk te maken van digitalisering’, zegt cloudcomputing op de apparatuur. ‘Het is Van Wetering. ‘Daarom is het rapport geeen tweetrapsraket’, zegt Van Wetering. richt om het maken van een goed ict-plan, ‘Wanneer er goede administratie gevoerd waarbij bewust is nagedacht over de vrawordt, goed overleg is met de onderwijsingen ‘wat wil ik en wanneer wil ik dat?’.’ spectie en er goed contact is met ouders, Scholen moeten kinderen helpen zich te handhaven in een wereld waarin we steeds meer digitaal leven, leren en werken, is te lezen in het Technologiekompas.

14 | KindVak - Primair onderwijs

mei

nologie-

dan is de volgende stap het structureel aan de slag gaan met digitalisering. Hierop is een heldere visie nodig.’ Voor scholen

riaal, zijn dat minder. ‘Adaptief leermateriaal is de belangrijkste digitale ontwikkeling voor het basisonderwijs’, zegt Van Wetering. ‘Leerlingen werken hiermee zelfstandig op hun eigen niveau en tempo. Je gaat eﬃciënter om met niveauverschillen en dat bespaart tijd.’ Het basisonderwijs is bij uitstek geschikt voor digitaliseren, vindt Van Wetering. ‘Omdat mensen de hele dag met dezelfde leerlingen werken en redelijk ﬂexibel hun tijd indelen, is er meer ruimte om te vernieuwen.’ Technisch zelfvertrouwen Het is voor onze samenleving heel gezond dat we niet te veel ontzag krijgen voor de technologie die ons ten dienste staat. Als we op basaal niveau snappen hoe tech-

‘Het is voor onze samenleving heel gezond dat we niet te veel ontzag krijgen voor de technologie die ons ten dienste staat.’ niet altijd makkelijk, erkent Van Wetering. ‘Het is specialistische kennis, maar deze is maar tijdelijk nodig. Werk daarom samen. Dat kan zijn met een ict-specialist of, afhankelijk van je situatie, binnen het schoolbestuur of met scholen waar een band mee is. Misschien wel via de gemeente. Het is uiteindelijk de investering waard.’

nologie werkt en waar de zwakke plekken zitten, dan werken we aan technisch zelfvertrouwen, zodat we ons veilig en thuis blijven voelen in een digitaliserende samenleving, schrijft Van Wetering in het

Digitale trends Kennisnet maakt gebruik van instrumenten om trends te meten en samen te voegen tot een ict-plan. De Hype Cycle van onderzoeksbureau Gartner is bijvoorbeeld een graﬁek die laat zien hoe een technologische trend zich ontwikkelt, van belofte tot geaccepteerd product. Sommige trends, zoals die genoemd in het ict-fundament, zijn al ‘volwassen’ en zonder risico in te zetten. Andere trends, zoals het gebruik van data en analytics en adaptief lesmate-

mei

Primair onderwijs - KindVak | 15

rapport. ‘Op school hebben sommige collega’s van nature die interesse voor digitale vernieuwing. Anderen moeten er niks

tering aan. Het volledige Kennisnet trendrapport Technologiekompas voor het onderwijs

‘Kennisnet wil met dit rapport inzicht geven in de technologische trends van de komende vijf jaar die belangrijk zijn voor het onderwijs.’ van hebben. Begin klein, communiceer waar je tegenaan loopt en ben kritisch. Bespreek eerlijk met elkaar de conclusies. Dan kan het vrijwel niet fout gaan. Het hoeft niet alles of niks te zijn’, vult Van We-

2016-2017 is hier te lezen. (link: https:// www.kennisnet.nl/ﬁleadmin/kennisnet/ publicatie/trendrapport/Technologiekompas_voor_het_onderwijs_Kennisnet_Trendrapport_2016_2017.pdf) Over de auteur: Emma Verweij is journalist en redacteur bij KindVak Magazine.

Hoe verloopt de digitalisering bij u op school? Ga naar onze Facebook of Twitter en vertel het ons!

16 | KindVak - Primair onderwijs

mei

Advertentie

zorg

opv ang

jeugd

ijs

peute

ijn

ije

erw

welz

ond vr

rwerk

Het IKC is de scHool van de toekomst!

ikc Het Landelijk Expertisepunt Kindcentra helpt u op weg naar een IKC. Het ondersteunt bij o.a. visieontwikkeling, het inhoudelijk curriculum, bedrijfsvoering, juridische aspecten en huisvestingsvraagstukken. Wilt u weten wat wij voor u kunnen betekenen? Bezoek onze stand tijdens het AVS-congres 2016 (stand 11) of neem contact op via info@expertisepuntkindcentra.nl.

“Ik word gestimuleerd in het ondernemerschap en in het maken van mijn eigen keuzes. De expert helpt me mijn eigenaarschap op een goede manier waar te maken. Fijn om af en toe in zo’n kundige spiegel te kunnen kijken.” Jos van Zutphen, directeur Speelleercentrum De Wijde Wereld, Uden

www.expertisepuntkindcentra.nl

mei

Primair onderwijs - KindVak | 17

In gesprek met Liesbeth van S directeur van Kindcentrum Tal Talent.nl in Meppel is een kindcentrum waar kinderen van 0 tot en met 12 jaar terecht kunnen voor onderwijs en kinder(dag)opvang. Sinds september 2015 gebeurt dit vanuit één organisatie. KindVak Magazine sprak met de directeur van Talent.nl, Liesbeth van Schaik-van Daalen, over haar ervaringen met IKC-ontwikkeling. Waarom is uw organisatie doorontwikkeling naar een integraal kindcentrum gaan maken? Een aantal jaren geleden gingen we samenwerken met een BSO. We hadden destijds een lokaal ingericht voor de opvang. Maar we ontdekten hoe belangrijk ouders de warme overdracht van hun kinderen vonden van school naar opvang, omdat de ouders bij de voorschoolse voorzieningen al vaak ook de keuze voor de basisschool maken. Bovendien vonden we de doorgaande ontwikkelingslijn erg belangrijk en die konden we op deze manier beter vormgeven. Zo kwamen we tot de conclusie dat onze oude setting niet ideaal was, en dat een integrale setting ons dus beter leek. Hoe is die ontwikkeling tot stand gekomen? Binnen onze stichting zijn wij al 15 jaar bezig met een werkgroep waarmee we alle onderwijsvernieuwingen in het land volgen. Zo hebben we in het verleden het kwadraatprogramma opgezet, dat een

18 | KindVak - Primair onderwijs

excellentieprogramma biedt voor hoog en meerbegaafde kinderen. De afgelopen periode zijn we met de werkgroep bezig geweest met KCTalent.nl. Eerst wilden we in de nieuwbouwwijk in Meppel een locatie starten, maar dat kon helaas niet doorgaan. We vonden dat dit onze plannen niet in de weg mocht staan, dus hebben we een variant gevonden. Zodoende is het uiteindelijk vlak voor de zomervakantie rondgekomen dat we het op de locatie van onze eigen school zouden doen. Hoe ziet de samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang eruit? We werken vanuit één team met een vooren naschoolse component en we zijn nauw betrokken met elkaar. We bieden dus naast onderwijs ook opvang voor kinderen 0 tot en met 12 jaar. Dit betekent bijvoorbeeld dat de thema’s samen worden gekozen, dat we kerst samen vieren en dat de baby’s en peuters een rol spelen bij bijvoorbeeld het afscheidsfeest van collega’s. Na school zijn er een aantal arrangementen waar kinderen van gebruik kunnen

mei

Schaik-van Daalen, lent.nl in Meppel n Liesbeth va Daalen n a -v ik a Sch

maken, zoals djembélessen en het schoolkoor. Momenteel zijn we ons aanbod voor de oudere kinderen aan het uitbreiden

En wat vinden de collega’s er van? In het begin was het nog wel eens lastig. We moesten bijvoorbeeld ons mooiste lo-

‘Na school zijn er een aantal arrangementen waar kinderen van gebruik kunnen maken, zoals djembélessen en het schoolkoor.’ met freestyle-lessen en een chill-keet. Ook zitten er diverse zorgcomponenten bij ons ingebakken, zoals logopedie en fysiotherapie. Omdat we één organisatie zijn kunnen we de samenwerking makkelijker afstemmen en kunnen we bijvoorbeeld ook kinderen onder de 4 van logopedie voorzien. Zijn er dingen waar jullie tegenaan zijn gelopen? Juridisch gezien is onze opvang een losstaande stichting. De GGD controleert op de kinderopvang, en de controle daarvan is vrij streng. Kinderopvang moet aan andere regelgeving voldoen dan het basisonderwijs. Zo moet je bijvoorbeeld dopjes op de stopcontacten hebben, en moeten slaapkamertjes een raampje. Als directeur is het lastig om al deze dingen er ‘even bij te doen’. Gelukkig wist onze coördinator kinderopvang hier alles vanaf en kon dus deze zaken op zich nemen. Dat werkte erg prettig en daar hebben we goede ervaringen mee.

mei

kaal ‘opoﬀeren’ en daar was niet iedereen even blij mee. Ook was het even wennen dat de ‘oase van rust’ van half 4 ‘s middags verdween. Het is hier nu namelijk elke dag tot 18.30 uur volop in bedrijf. Maar gaandeweg werd iedereen steeds positiever en begon men er het goede van in te zien. Die verandering binnen het team was erg belangrijk. Inmiddels merkt iedereen hoe leuk het nu is en zien collega’s de meerwaarde van onze nieuwe setting in. Over de auteur: Thom Roozenbeek is redacteur bij KindVak Magazine.

Primair onderwijs - KindVak | 19

Het nut van educatieve video’s

Je kent ze vast wel: educatieve DVD’s, ﬁlmpjes en video’s die speciaal bedoeld zijn voor baby’s. Een simpele zoekopdracht op bol.com of Marktplaats leidt al snel naar producten als Brainy Baby of Baby Einstein, die beweren dat baby’s tijdens het kijken in hun ‘creativiteit, fantasie en denkvermogen’ worden gestimuleerd. Maar is dat wel zo? Niet-interactieve educatieve producten voor baby’s zijn al lange tijd op de markt en blijven onverminderd populair. Dit is ook te zien aan het brede aanbod: Baby Einstein, Baby Newton en Baby Mozart zijn slechts enkele voorbeelden. Volgens de beschrijving zullen de video’s ‘uw kind boeien en stimuleren’ en ‘talrijke mogelijkheden bieden om [ouder] en kind op elkaar te laten reageren’. En alhoewel er niet direct staat geschreven dat kinderen slimmer worden van het kijken van een DVD, is de bedoeling duidelijk: zet je kind een paar uur per dag voor de tv en binnenkort heb je je eigen genie in zakformaat.

20 | KindVak - Algemeen

Tot dusver geen bezwaar, zou je zeggen. Wat is er mis mee om Baby Einstein op te zetten in plaats van Sesamstraat? Dat kan toch geen kwaad? Wel dus. Wetenschappers houden zich al enige tijd bezig met de vraag of het kijken van educatieve video’s wel of niet helpt bij de ontwikkeling, en de resultaten zijn niet positief. Een studie uit 2007 door de University of Washington toonde aan dat voor ieder uur per dag dat baby’s van 8 tot 16 maanden educatieve video’s keken, zij gemiddeld 6 tot 8 minder woorden kenden dan baby’s die zulke video’s niet keken.

mei

Voor peuters van 17 tot 24 maanden hadden de video’s geen aantoonbaar positief of negatief eﬀect. Een andere studie uit 2010 door de University of California gaf een vergelijkbaar resultaat: als het kijken van educatieve video’s al eﬀect heeft op

De reden hiervoor is eigenlijk heel simpel. Baby’s leren niet alleen door te observeren, maar vooral door middel van interactie. Wat een baby leert wordt niet bepaald door wat het ziet, maar door de manier waarop het kan reageren op wat er

‘Wetenschappers houden zich al enige tijd bezig met de vraag of het kijken van educatieve video’s wel of niet helpt bij allerlei vormen van ontwikkeling, en de resultaten zijn niet positief.’ de ontwikkeling van de woordenschat van jonge kinderen, dan is dit eﬀect negatief. De conclusie van de onderzoekers is dus duidelijk: hoe meer een baby naar baby-DVD’s kijkt, hoe minder woorden het leert. Oftewel: zelfs als je kind alleen maar naar educatieve video’s kijkt vanwege de mooie plaatjes of de leuke muziek, dan nog moet je je afvragen of je niet beter iets anders op kan zetten.

mei

gebeurt. Een video praat niet terug, maar ouders wel. Hoogwaardige interactie tussen ouder en kind is dus de beste manier om ontwikkeling te stimuleren. Educatieve video’s helpen dus alleen als je ze samen met je kind kijkt en samen bezig bent met wat er op het scherm te zien is. Over de auteur: Jon Roozenbeek is hoofdredacteur van KindVak Magazine.

Algemeen - KindVak | 21

KindVak aktief in de regio! Tijdens KindVak 2016 meldden wij dat KindVak het land in gaat om professionals uit de branches onderwijs, opvang en jeugdzorg en -welzijn te informeren over ontwikkelingen en kansen binnen hun vakspecialisme. Onze eerste regio-activiteit staat gepland op 9 juni as bij EromesMarko, Industrieweg 31 in Hoogeveen. EromesMarko is specialist in het ontwerpen en inrichten van onderwijsomgevingen. Ga voor meer info over programma en inschrijvingen naar www.kindvak.nl/ontour. KindVak on Tour: kennis- en netwerkbijeenkomsten bij jou in de regio!

22 | KindVak - Algemeen

mei

Kijk op KindVak.nl/ontour wanneer we bij jou in de buurt zijn! KindVak wil professionals uit de branches onderwijs - opvang - (jeugd)zorg voortdurend blijven informeren over de laatste ontwikkelingen. Middels gezellige en leerzame bijeenkomsten op interessante locaties wordt aan professionals de gelegenheid gegeven om extra kennis op te doen over eigen vakspecialistische onderwerpen. KindVak on Tour trekt als “roadshow’ de Nederlandse regio’s in, omdat het belangrijk is dat mensen uit dezelfde omgeving elkaar ontmoeten en samen mogelijk een netwerk vormen. Het vak vraagt nu eenmaal om professionals uit verschillende branches die elkaar verstaan, elkaar vinden en samen optrekken bij de ontwikkeling van kinderen van 0 tot 13 jaar. De ontwikkeling van het kind vraagt om een breed samengesteld team van puike professionals met het hart (én het koppie) op de juiste plaats. Kindvak on Tour richt zich op professionals uit de diverse branches die geïnteresseerd zijn in de toekomstige ontwikkelingen rondom het kind van 0 tot 13 jaar. Je kunt denken aan: • basisschooldocenten • PM-ers • PSZ-leidster • CJG-ers • combinatiefunctionarissen • beleidsambtenaren onderwijs - jeugd • locatiehoofden en -managers

De organisatie is in handen van KindVak. Het KindVak on Tour roadshowprogramma valt onder auspiciën van de KindVak Adviescommissie, samengesteld uit Landelijk Expertisepunt Kindcentra, KPC-Groep, Sardes, CED-Groep, AVS, Heutink, Waarborgfonds Kinderopvang & Bureau Ruimte Oké. Ervaren docenten, trainers en workshopgevers verzorgen het inhoudelijke programma. Het inhoudelijk programma wordt mogelijk gemaakt door de samenwerking van KindVak met de CED-Groep (www.cedgroep.nl) en het Landelijk Expertsepunt Kindcentra (http://www.expertisepuntkindcentra.nl/). KindVak on Tour start in Hoogeveen op donderdag 9 juni 2016 met een uitstekend programma dat begint om 10.00 uur en duurt tot circa 15.30 uur. Deelnemers ontvangen tevens het ‘handboek IKC, handvat voor Professionals’ en het KindVak on Tour scholingscertiﬁcaat. De eerste editie wordt gehouden in de fabriek van EromesMarko,Industrieweg 31, 7903 AH Hoogeveen. De locatie is goed bereikbaar met openbaar vervoer (trein en bus). Parkeerplaatsen zijn voldoende aanwezig.

Kijk op KindVak.nl/ontour wanneer we bij jou in de buurt zijn! mei

Algemeen - KindVak | 23