YABAN KRATERİN KEŞİFİ NEMRUT KALDERASI GEZİSİ İnanç CİCİ
2013 Haziranında mecburi hizmet nedeniyle geldiğim Bitlis ilinin Tatvan ilçesinin doğa güzellikleri daha ilk adımımı atar atmaz ilgimi çekmeyi başarmıştı. Aslında gelmeden önce pek araştırma yapmadığım ilçe genelinde geldikten sonra volkanik yapıların hakim olduğunu gördüm. Bu volkanik dağılım Van Gölünün oluşumundan tutunda etraf dağların şekilleri ve oluşumlarını belirlemede birincil önem taşıyordu. İlçeye ilk geldiğimde ilgimi çeken yapılardan biride Nemrut Krater Dağı ve dağın oluşumu sırasında oluşan dağın içinde yer alan krater gölü.
Nemrut Gölü, dünyanın ikinci, Türkiye'nin en büyük krater gölü olup, adını MÖ 2100'de yaşamış Babil Hükümdarı Nemrut'tan almıştır.(Kahta daki Nemrut dağı ve heykellerin olduğu tepe ile karıştırmayalım lütfen) Tatvan ve Van gölü sahili
Yüksekliği 2905 metre olan Nemrut Dağı'nın 4. Zamanda patlaması sonucu oluşmuştur. Patlamayla dağın tepe kısmında 48 km², dip kısmı 36 km² olan krater oluşmuştur. Derinliği 650 metre olan bu kraterin içinde ikisi büyük olmak üzere beş göl oluşmuştur. Soğuk Göl, 13 km² büyüklüğünde ve 155 m derinliğidir. Hilal şeklinde olan göl, deniz seviyesinden 2442 m yüksekliktedir. Sıcak göl (Ilı Göl)'ün suyu 60 santigrat dereceye varabilmektedir. Volkanizmanın etkisiyle 68 alanda sıcak su ve buhar çıktığı belirlenmiştir. Üç kilometrekare alana sahiptir ve en derin noktası 100 metre civarındadır. İki göl arasında su bağlantıları bulunmaktadır. Göller yağmur ve kar sularıyla beslenmektedir. Nemrut Krater Gölü, Bitlis'e 26, Güroymak ilçesine 10 kilometre, Tatvan ilçesine 15 kilometre uzaklıktadır. (kaynak: wikipedia)
İlçede bulunduğum iki sene boyunca krater gölüne ziyaretlerim ve göl kenarında birçok kez kamp yapma imkanım oldu. Dağın krater yapısı nedeniyle içi ve dışı diye bahsedebileceğim dağın iç kısmını keşiflerim ve kamplar sırasında iyiden iyiye kraterin dış kısmını gezme fikri aklımın bir köşesinde yer etmeye başlamıştı.
İlçede kış aylarında dağ eteğindeki kayak pistine ait telesiyejin misafirlerini kalderanın dış kenarına kadar çıkarabiliyor olması, farklı zamanlarda dağı ve gölü dışardan bana gözlemleme imkanı verdi. Peki kalderayı dışardan dolaşmak? Tüm yol boyunca muhteşem manzarayı farklı açılardan izlemek? Kafamdaki güzel sorularla beraber ilçede yaşayan dağcı ekibimizle beraber planlarımızı ve hazırlıklarımızı geç olsa da başlatmış olduk.
Öncelikle dağın aslımda kraterin dış sınırında yürüyeceğimizden dolayı ve krater yuvarlak olduğu için "çemberin çevresi formülü " ile google map ten kalderanın dış çevresini km bazında hesapladım. Yaklaşık olarak 26-28 km arası olarak belirlendi.
Alışveriş zamanı ve bizi bağlangıç noktasına araçla bırakan Fethi abimiz
Yolumuzu iki güne ayırmaya ve ara kamp yapacağımız ilerde anlatacağım yere kurmaya kara verdik. 23 mayıs öğlen saatlerinde tüm hazırlıklarımızı yaparak ekibimiz Cihan Çiçek ,Mehmet Keleş, Esin Keleş ,Süphan DOSD'tan Sedat' ında katılımıyla yola çıktık. Bu ekspedisyon diğer tüm tırmanışlardan farklı olarak bir tırmanış değil bir krater ağzı trekking i olacağından dolayı çarşı alışverişleri sonrası ekibimizi dağın üst kısmına varmak için araba ile yola çıktık. Fethi abi sağ olsun bizim şöförlüğümüzü yaptı. Yolda birtakım aksaklıklar yaşasak da öğlen saatlerinde kalderanın dış yüzeyine vardık.
Yolda aracımız hararet yaptı
Çifte kumrular
Kraterin güney duvarında Van Gölüne bakarken (yağmur bulutları bize doğru geliyor)
Ekspedisyon için planlarımız arasında doğayla başbaşa olmanın yanında krater gölünü dışardan ve farklı açılardan gözlemlemek, bitki örtüsü ve hayvanları gözlemlemek ve tüm yolun GPS yardımıyla dataları çıkarmaktı. İnternetten araştırdığım kadarıyla daha önce böyle bir yolun ölçeklendiği bilgisine ulaşamadım. Bu bir ilk olacaktı. Aslında ekibinde ilgisini çeken buydu.
Doğu Anadolu'nun Van Gölü ve çevresinde kışların sert geçmesi nedeniyle yürüyüşümüz sırasında yer yer karlı geçişlerle karşılaştık. Aslında bizi en çok korkutan karar verdiğimiz tarihin yağmurlu olması nedeniyle bütün yürüyüşümüzün rezil olması ve kapalı hava nedeniyle ihtişamlı manzarayı görememe korkusuydu.
Yürüyüş sabit bir yükseklikte olduğunu düşünerek daha rahat başladığımız yürüyüşümüz inişleri ve çıkışlarıyla bizi hayli yordu. Tüm eforu 2800 metre ve 2900 metre civarında sarfetmemiz de ayrıca yorgunluğumuzu artırdı. Yaklaşık 7-8 saat yürüyüş sonunda kamp alanımız için göl kenarına inmek için kalderadan ayrılıp inişe geçtik. Bulunduğumuz yer 2750 metredeydi ve 2400 metre civarında göl kenarına iniş için yola koyulduk.
Kamp alanı kraterin güney batı yakasında ve eğimin azaldığı ve göle doğru ilerlediği uçta yer almakta. Göl kenarına piknik amacıyla gidildiğinde tam karşınızda görülen az eğimli alan diyebiliriz. Kamp alanına iniş gerçekten zor. Öncelikli olarak iniş için uygun bir alan bulmak zorunda kaldık. Daha sonra yağmur sularının kumları alıp götürdüğü ve sadece taşları bıraktığı bir taş yoldan aşağı doğru yaklaşık 1 saat yürüdük. O anda aklımızdaki tek şey yarın sabah tekrar burayı çıkacağımız olduğuydu. Tüm yorgunluğumuz keşfettiğimiz koyda kampın kurulma-
* İşte muhteşem kamp alanımız
Herkesten ve her şeyden uzak bu kamp yerinde insanlar tarafından yoğun olarak ziyaret edilen tatil mekanlarından eksik hiçbir yanı yoktu. Muhteşem bir koy, yemyeşil bir mera çadırlarımız ateşimiz ve muhteşem bir manzara. Bir göl kenarı ve etrafı tamamen dağlarla çevrili yuvarlak kocaman bir alan. Aslında hayatınızda her zaman tecrübe edemeyeceğimiz bu kamp alanında ateşimizi yakıp akşam yemeğinde güzel bir ziyafet çektik. Ekibin yorgunluğu kendini neşeye ve eğlenceye bırakmıştı. O gece gökyüzünün bize cömertliği ile yıldızları izledik ve yarın sabah için gerekli enerjimizi toplamak için çadırlarımıza çekildik.
Sabah çadırın kapısını açtığımızda sıcacık güneşin göle yansımasıyla uyandık. Hava yaklaşık 16 derece civarındaydı. Muhteşem bir kahvaltı sonrası saat sabah 08:30 civarında göl seviyesinden yine kraterin dış yüzeyine ulaşmak için yola koyulduk. Yaklaşık 2 saat içinde kraterin dış yüzeyine ulaştık. Bu yürüyüşün ilginç kısmı yürüdüğünüz ve yürüyeceğiniz yolun tamamen gözünüzün önünde olması. O yüzden yürüyüş planlamalarınızı duruş saatlerinizi mola vakitlerinizi yola bakarak vermek mümkün.
Yol üzerinde birçok kuş yuvası, kuş yumurtaları, ayı ve tilki gibi hayvanlar ait ayak izleri ve dışkılarıyla karşılaştık. Kamp alanında da bir tavşanı koşarken görmek bizi baya bir mutlu etti.
Üstteki ayak izi bir tilkiye ait olabilir ama soldaki için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Bilin bakalım bu ayak izi kime ait? :)
Yaklaşık 15. Km de artık yolun yarısını bitirdiğimizi gördüğümüzde yerdeki kar kütlelerinin artması bize güney duvarı bitirip kuzey duvara ulaştığımızı gösteriyordu. Bölgede kışların çetin geçmesi nedeniyle kuzey duvardaki karlar tam anlamıyla erimemişti. Birkaç kilometreyi kar üzerinde yürüyerek geçirdik. Ara ara üzerimizden gelip geçen yağmur bulutları hem göl manzaramızı kapatıyor hem de bizi şöyle güzelce ıslatıp kaçıyordu.
Nemrut krater dağının zirvesi kuzey duvarında bulunmakta. Zirvede GPS’lerimiz yüksekliği 2905 m olarak gösterdi. Krater yuvarlağının saat yönünde dolaştığımız için zirveye ikinci günümüzde öğleden sonra ulaştık. Havanın o saatlerde iyice açması nedeniyle doğanın bize sunduğu güzellikleri daha çok yaşama fırsatı bulduk. Manzara bir uçurumun kenarından tüm gölü ve yürüdüğümüz yolu ve yürüyeceğimiz yolu gösteriyordu.
Zirvede Van Patika Doğa Sporları Kulübü’nün de yardımlarıyla koyulmuş zirve kutusunu ve defterini imzaladıktan sonra yola devam ettik. Artık 3-4 km lik bir yolumuz kalmıştı. Bu yol zirveden sonra iniş şeklindeydi. Daha önceki yollarda böyle keskin bir inişle karşılaşmamıştık. Artık doğa ile olan yolculuğun sonuna doğru yaklaşıyorduk. Manzaranın güzelliği yorgunluğumuzu her fırsatta bastırmaya yetiyordu.
Akşam saatlerinde kraterin Ahlat yolu boğazında Fethi abi bizi arabayla almaya geldi. Yanında getirdiği yorgunluk biralarıyla yorgunluğumuzu oracıkta atıverdik. Kendisine de teşekkürü bir borç biliriz
Ekspedisyonla ilgili teknik veriler; Yürüyüş yolun uzunluğu 28.4 km Yürüdüğümüz alan 44.17 km² Yürüyüş sırasında toplam yükselme 1963 m Yürüyüş sırasında toplam iniş 1531 m Maksimum ulaşılan yükseklik 2904 m Minimum yükseklik 1656 m Ortalama hız 2.0 km/h Koordinatlar(kamp alanı ) : K38°36'30.19"E42°12'27.66" Yazının GPS rotasına aşağıdaki linkten ulaşabilir ve isterseniz GPX dosyası şeklinde indirebilir ve kullanabilirsiniz. http://tr.wikiloc.com/wikiloc/view.do?id=9989260 Önemli notlar: Ekspedisyonun bir günde yapılması önerilmez. Hernekadar krater yüzeyinde ilerlenecek gibi gözükse de yol boyunca yeterince iniş çıkış yapılmakta ve buda rotanın zorluğunu artırmakta. Yol boyunca vahşi hayvanlara dikkat etmekte fayda var.
Yol boyunca %80 civarında cep telefonu ile ulaşım sağlanabilmekte Mayıs sonrasında kuzey duvardaki kar yumuşayacağından yürüyüşe elverişsiz olabileceğinden haziran sonu veya temmuz başı sonrasında ekspedisyon düzenlemeniz önerilir. Su ihtiyacı gölden karşılanabilir. Su içilebilir hatta tadı çok hoşumuza gitti diyebilirim. Yazıların ve fotoğrafların izinsiz kullanılması ve çoğaltılması yasaktır. Tüm hakları tarafıma aittir.