Eğitimli Çocuklar Mutlu Yarınlar Veliler İçin Kariyer Rehberi El Kitapçığı
...Devam Ed yoruz Özellikle Kız Çocuklarının Okula Devam Oranlarının Artırılması Projesi (KEP-II) EuropeAid/133119/IH/SER/TR Technical Assistance for Increasing School Attendance Rates Especially for Girls (IAREFG) EuropeAid/133119/IH/SER/TR
Değerli Veliler, Çocuğunuzun size ihtiyacı var. Çocuğunuzun nelerden hoşlanıp hoşlanmadığını, neyi sevip sevmediğini EN İYİ sizler biliyorsunuz. Ekonomik durumunuz ne olursa olsun, ülkenin neresinde yaşıyorsanız yaşayın, eğitim düzeyiniz ne olursa olsun, her dönemde ve her yaşta çocuğunuzun başarısı için mutlaka yapacağınız bir şeyler vardır. Unutmayın! Çocuklarınızın başarılı olmasında en büyük etken, çocuğunuzun zekâsı, ekonomik durumunuz veya okul koşulları DEĞİLDİR. Çocukların başarılı olmasında en büyük etken SİZ, YANİ AİLELERİN DESTEĞİDİR. Çocuklarınızın kendilerini değerli hissetmelerinde, kişisel becerilerini fark etme ve geliştirmelerinde, öğrenmeye karşı istekli olmalarında yine siz yanlarında olacaksınız.
Bu rehber sizlere bu konuda yardımcı olmak için hazırlanmıştır. Bu rehberde her yaş döneminde çocuğunuza nasıl yardımcı olacağınıza ilişkin ipuçları verilmiştir. Çocuğuma Nasıl Yardım Edebilirim? Eğitimin önemi her geçen gün daha da artıyor. Gelecekte başarılı insanlar eğitimli insanlar olacaktır. Çocuğunuzun hayata ve geleceğe hazırlamasına yardımcı olabilirsiniz. Çocuklarınıza nasıl yardımcı olacağınızı 4 bölümde ele aldık bunlar; 1. Çocuğun Eğitime Erişimi 2. Çocuğun Gelişimi 3. Hedef Belirleme 4. Planlama
1
2
Çocuğun Eğitime Erişimi
1. Çocuğun Eğitime Erişimi Geçmişte bazı aileler okulun uzak olması nedeniyle çocuklarını okula gönderemiyorlardı. Artık evinizin uzaklığı çocuğunuzu okula göndermenizde engel değil.
“Çocuğunuzun Eğitime Erişimi Sizin Elinizde!” Taşımalı Sistem
Yatılı Okullar
Devlet Yardımları
“Çalışma Hayatı Çoklu Beceriye Sahip, Eğitim Düzeyi Yüksek İnsanlar Arıyor”
Bu durum sizi ümitsizliğe sürüklemesin. O çok değer verdiğiniz çocuklarınıza bu becerilerin kazandırılmasında ve okullarına devam etmesinde yardımcı olabilirsiniz.
3
4
Çocuğun Gelişimi
2. Çocuğun Gelişimi “Her Yaşta Ve Her Dönemde
Değerli Veliler,
Çocuğunuza Yardımcı Olabilirsiniz!”
Çok önem verdiğiniz çocuklarınıza iş ve yaşam becerileri kazandırmada, okula devam etmelerinde, başarılı bir birey ve iyi bir anne veya baba olmalarında yardımcı olabilirsiniz. Çocuğunuzun her gelişim döneminde onlar için onlarla birlikte yapacaklarınız vardır. Aşağıda her gelişim döneminde yapacaklarınız kısaca anlatılmıştır.
Doğumdan 6 Yaşına kadar Çocuğunuzun size en fazla ihtiyacı olduğu dönemdir. Çocuğunuzun size ve yakınlarına GÜVEN duymasını sağlayın. Verdiğiniz sözü mutlaka tutun. Ÿ Çocuğunuzun en yaratıcı olduğu dönemdir. Çocuğunuza bu dönemde gereksiz sınırlamalar koymayın, yaratıcı düşünmelerini teşvik edin. Ÿ Çocuğunuzun bu dönemde rol modele ihtiyacı vardır, çevrede rol modeli olabilecek birilerini tanımasına imkân sağlayın. Ÿ Ÿ
5
6-12 Yaş Arası Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Çocuğunuz bu yaşta okula başlayacaktır. Okumayı ve yazmayı öğrenecektir. Bu yaşta da çocuğunuzun rol modele ihtiyacı vardır. Bölgenizde okuyup başarılı olmuş birileri mutlaka vardır. Çocuğunuz bu dönemde hayal kuracaktır. Kendisini bir yerlerde görecektir. Çocuğunuzun cesaretini lütfen kırmayın, onu cesaretlendir. Çocuğunuzun bu dönemde okul arkadaşları olacaktır. Arkadaşları ile birlikte çalışmasını sağlayın. Evde abisi ve ablası varsa mutlaka yanında günde 15-20 dakika okumasını sağlayın. Ona bildiğiniz hikaye ve masalları anlatın ve tekrar size anlatmasını isteyin. Böylece çocuğunuzun hafıza gelişimini sağlamış olursunuz. Bugün okulda ne öğrendiğini sorun. Her öğrendiğinden gurur duyduğunuzu belirtin. Matematiğe olan ilgisini arttırın. Okul ile ev arasındaki mesafeyi sorun. Yemek yaparken matematiği kullandığınızı söyleyin. Matematiğin hayatta ne kadar önemli olduğuna ilişkin örnekler verin.
12-14 Yaş Arası Erken Ergenlik Dönemi Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
6
Çocuğunuz bu dönemde fiziksel ve hormonsal değişikliğe uğrayacaktır. Kendisini önemseyecektir, bütün gözlerin kendi üzerinde olduğunu düşünecektir. Lütfen şevkini kırmayın, çocuğunuzu anlamaya çalışın. Bu dönemde de çocuğunuzun rol modele ihtiyacı vardır. Çocuğunuza sorumluluk verin. Unutmayın sorumluluk okulda, hayatta, evde en fazla ihtiyaç duyulan özelliktir. Verdiğiniz her sorumluluğu yerine getirdiğinde kendisi ile gurur duyduğunuzu belirtin. İş hayatını tanımasına yardımcı olun.
15-17 Yaş Arası Ergenlik Dönemi Çocuğunuz artık kendisini daha iyi tanıyordur. Kendine has bir kimliği vardır. Çocuğunuz bu dönemde uyumsuzluk gösterebilir, tepkisel davranabilir. Bu geçici bir durumdur. Ÿ Kendisine hedef belirlemesinde yardımcı olun. Belirlediği hedef size uygun olmayabilir. Lütfen çocuğunuza bu dönemde baskı yapmayın. Kendi tercihini birlikte değerlendirin. Ÿ Kendi tercihine göre öğrenim almasını sağlayın. Unutmayın çocuğunuz sevmediği bir alanda başarılı olamaz. Ÿ Ÿ
18-22 Yaş Arası Artık yetişkin bir çocuğunuz var. Sizin gözünüzde o hala bir çocuk olsa bile. Ama unutmayın, çocuğunuzun artık kendine has bir kimliği ve kişiliği var. Kendisini bağımsız hissetmesi gayet normaldir. Ÿ Çocuğunuzun kararını destekleyin, onu cesaretlendirin. Ÿ Herhangi bir yanlış yaptığında “ben sana dememiş miydim” demeyin. Çocuğunuzun da deneme yanılma yoluyla öğrenme hakkı vardır. Ÿ Yanlış yaptığında da yanında olduğunuzu söyleyin. Bu durum çocuğunuz yanlış yaptığında da size danışmasını sağlayacaktır. Ÿ Ÿ
7
8
Hedef Belirleme
3. Hedef Belirleme “Erken Kariyer Farkındalığı Başarı Getirir: Çocuğunuza Yardımcı Olun!” Araştırmalar, erken yaşta kariyer farkındalığı oluşan çocukların okulda ve iş hayatında başarılı olduğunu göstermektedir. Ayrıca bu çocukların daha sağlıklı evlilikler yürüttüğünü unutmayın. Erken yaşlarda kariyer farkındalığı çocuğunuza pek çok noktada yardımcı olacaktır. Mesela; Ÿ Çocuğunuzun okula olan ilgisini arttırır. Ÿ Okulu terk etme riskini ortadan kaldırır. Ÿ Okuldaki öğrendiklerinin iş hayatı ile olan bağlantısını sağlar. Ÿ Gelecekteki hedeflerine ulaşmada yardımcı olur. Ÿ Kendisini ilgi duyduğu meslekte hayal etmesini sağlar ve ilgisini arttırır. Ÿ Okul dışı faaliyetlerde ilgi duyduğu mesleğe yönelik beceri geliştirmesini sağlar.
Bu nedenle; Ÿ Erken yaşlarda meslekleri, özellikle hiç bilmediği meslekleri ya da işleri tanımasını sağlayın. Ÿ İlgili meslekleri ya da işleri yerinde görmesini sağlayın. Ÿ Ortaokul son sınıfta lise türlerini ya da 9. sınıfta lise alanlarını ve programlarını tanımasını sağlayın. Ÿ Sevdiği ve okumaktan zevk alacağı okula ya da bölüme gitmesini sağlayın. Unutmayın, çocuğunuz sevmediği bir alanda okursa, başarılı olma şansı azalır, hatta okulu terk edebilir.
“Çocuğunuzun Hedef Belirlemesine ve Kariyer Planlamasına Yardımcı Olabilirsiniz!” Araştırmalar, insanların sevdikleri işleri yaptıklarında ya da sevdikleri alanda eğitim gördüklerinde başarılı olduklarını göstermektedir. Çocuğunuzun ilgisini tespit etmeniz, onun isabetli karar vermesinde ve başarılı olmasında en önemli bir başlangıçtır. Sonraki sayfada bulunan soruları çocuğunuza sorabilirsiniz.
9
Soru En çok hangi dersi seviyorsun? Okul dışı etkinliklerden hangisinden hoşlanıyorsun? Sence, sahip olduğun en önemli beceriler hangileridir? Okul tatil olduğunda en çok neyi yapmaktan hoşlanıyorsun? Kendinle gurur duyduğun en önemli özelliğin nedir? Yakın arkadaşlarının en çok hangi yönlerini seviyorsun? En çok neler ilgini çekiyor?
Bu ve benzeri soruları çocuğunuza sorarak, çocuğunuzun ilgisini tespit edebilirsiniz. Mesela, boş zamanlarında: Ÿ Neler yapıyor? Ÿ Ne tür kitapları okumaktan hoşlanıyor? Ÿ Televizyonda en çok hangi programları izliyor? Ÿ Evde bilgisayar varsa ne tür web sayfalarını ziyaret ediyor? Çocuğunuzu gözlemleyerek ilgisini tespit edebilirsiniz. Çocuğunuzun ilgisini belirlemede yan sayfadaki tablodan yararlanabilirsiniz.
10
Cevap
Ba
hç ıva n
Gerçekçi
Başarılı Olabileceği Alanlar
Çocuğunuzun İlgisi Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Pratik, Dürüst Doğaya düşkün Kararlı, Tutumlu Hevesli Mekanik Israrcı BİRİSİ Mİ?
Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Elektrikli eşyaları onarmaktan Bahçede çalışmaktan Makineleri tamir etmekten Bir Şeyler inşa etmekten Aktif olmaktan Dışarıda çalışmaktan Ellerini kullanmaktan HOŞLANIYOR MU?
Bu sorulara EVET diyorsanız (GERÇEKÇİ) Çocuğunuzun başarılı olabileceği mesleklerden bazıları Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Bahçıvan Balıkçı Çiçekçi Demir doğrama Diş teknisyeni Elektrik teknisyeni Elektrikçi Fırıncı-pastacı Gözlükçü
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Güvenlik görevlisi İnşaat mühendisi İnşaat teknikeri İtfaiyeci Kaynakçı Kuyumcu Makine mühendisi Makine operatörü Makinist Marangoz Montaj elemanı Orman mühendisi Otomobil tamircisi Petrol mühendisi Polis Radyo TV tamircisi
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Saat tamircisi Sıhhi Tesisatçı Spor eğitmeni Subay-astsubay Şoför Veteriner Ziraat mühendisi
Çocuğunuz bu ve benzer çalışma alanlarında başarılı olabilir, çalışma alanlarına uygun olan akademik ya da meslek lisesine çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
11
Tıp Do k
ru to
Araştırmacı
Başarılı Olabileceği Alanlar
Çocuğunuzun İlgisi Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Meraklı Dikkatli Kendine güvenen Ağırbaşlı Gözlemci Hevesli Geniş Görüşlü Mantıklı BİRİSİ Mİ?
12
Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Matematik problemleri çözmekten Karmaşık hesap yapmaktan Farklı fikirleri keşfetmekten Araştırma yapmaktan Bağımsız Çalışmaktan Bilimsel dergi okumaktan Bilgisayar kullanmaktan HOŞLANIYOR MU?
Bu sorulara EVET diyorsanız (ARAŞTIRMACI) Çocuğunuzun başarılı olabileceği mesleklerden bazıları Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Antropolog Arkeolog Astronom Bilgisayar mühendisi Bilgisayar programcısı Biyolog Biyokimyacı Coğrafyacı Diş hekimi
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Diyetisyen Eczacı Ekonomist Elektrik mühendisi Elektronik mühendisi Endüstri mühendisi Fizikçi İstatistikçi Jeolog Kimya mühendisi Kimya teknisyeni Laborant Matematikçi Psikolog Sosyolog Tıp doktoru
Ÿ Ÿ
Yazılım mühendisi Web sitesi hazırlayıcısı
Çocuğunuz bu ve benzer çalışma alanlarında başarılı olabilir, çalışma alanlarına uygun olan akademik ya da meslek lisesine çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
sam R es
Sanatçı
Başarılı Olabileceği Alanlar
Çocuğunuzun İlgisi Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Yaratıcı Hayal gücü geniş Hassas Karışık Hisleri güçlü Yenilikçi Duygusal Sıra dışı BİRİSİ Mİ?
Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Resim yapmaktan Müzik aleti kullanmaktan Şarkı söylemekten Rol Yapmaktan Fotoğraf çekmekten Konsere, tiyatroya gitmekten Roman, hikaye okumaktan
HOŞLANIYOR MU?
Bu sorulara EVET diyorsanız (SANATÇI) Çocuğunuzun başarılı olabileceği mesleklerden bazıları Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Aktör/Aktris Balet Balerin Besteci Çevirmen Dansçı Dekoratör Drama Öğretmeni Editör
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Fotoğrafçı Gazeteci/Muhabir Giyim Tasarımcısı Grafik tasarımcı Heykeltıraş İç mimar Kameraman Koreograf Mimar Mobilya Tasarımcısı Moda Tasarımcısı Model Müzik Öğretmeni Müzisyen Oyuncu Reklam yönetmeni
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Ressam Şarkıcı Sanat yönetmeni Yazar/Editör Yönetmen
Çocuğunuz bu ve benzer çalışma alanlarında başarılı olabilir, çalışma alanlarına uygun olan akademik ya da meslek lisesine çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
13
An
ao
ku
lu
r Öğ
Sosyal
et m
eni
Başarılı Olabileceği Alanlar
Çocuğunuzun İlgisi Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Arkadaş canlısı İdealist Dışa dönük İşbirliğini seven Yardımsever Anlayışlı Nazik İkna edici
Çocuğunuz; Başkalarına yardım etmekten Anlaşmazlıkları çözmekten Grup içinde Çalışmaktan Başkalarına bir şeyler öğretmekten Ÿ Toplantılara katılmaktan Ÿ Kendini açıkça ifade etmekten Ÿ Gönüllü olarak çalışmaktan Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
BİRİSİ Mİ? HOŞLANIYOR MU?
14
Bu sorulara EVET diyorsanız (SOSYAL) Çocuğunuzun başarılı olabileceği mesleklerden bazıları Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Anaokulu Çalışanı Anaokulu öğretmeni Çocuk bakıcısı Din görevlisi Endüstri Psikologu Fizik tedavi uzmanı Halk Sağlığı Eğitimcisi Hasta Kayıt Memuru Hava Trafik Kontrolörü
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Hemşire / Ebe İlkokul Öğretmeni İnsan Kaynakları uzmanı Kariyer danışmanı Konuşma Patologu Lise öğretmeni Okul müdürü Özel eğitim uzmanı İstihdam Elemanı Posta Dağıtıcısı Psikolojik danışman Psikoterapist Sağlık memuru Sosyal hizmet uzmanı
Çocuğunuz bu ve benzer çalışma alanlarında başarılı olabilir, çalışma alanlarına uygun olan akademik ya da meslek lisesine çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
Girişimci
ak Uç
H os tes i
Çocuğunuzun İlgisi Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Kendine güvenen Hevesli Konuşkan Meraklı İkna Edici Enerjik Hırslı Sosyal
Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Projeler üretmekten Başkalarını yönetmekten Topluluk önünde konuşmaktan Önemli insanlarla tanışmaktan Bir şeyler satmaktan İnsanları ikna etmekten Ödül almaktan
BİRİSİ Mİ? HOŞLANIYOR MU?
Başarılı Olabileceği Alanlar Bu sorulara EVET diyorsanız (GİRİŞİMCİ) Çocuğunuzun başarılı olabileceği mesleklerden bazıları Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Acil Tıp Teknisyeni Avukat Borsacı/ Broker Büro Yöneticisi Emlakçı Finans Planlayıcısı Gazeteci Halkla ilişkiler uzmanı Hastane müdürü
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Hukukçu İktisatçı İnsan Kaynakları yöneticisi İşletme uzmanı Kredi Analisti Mali sorumlu Müşteri hizmetleri uzmanı Oto alım satımcı Pazarlama yöneticisi Personel şefi Politikacı Reklam yöneticisi Restoran Yöneticisi Satın alma uzmanı Satış görevlisi Satış Menajeri
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Seyahat Acentesi Sigortacı Sosyal Hizmetler Müdürü Şehir Planlayıcısı Uçak hostesi Üretim Temsilcisi
Çocuğunuz bu ve benzer çalışma alanlarında başarılı olabilir, çalışma alanlarına uygun olan akademik ya da meslek lisesine çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
15
Tel efo n
Geleneksel
Başarılı Olabileceği Alanlar
Çocuğunuzun İlgisi Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Düzenli Tutumlu İtaatkar Kurallara bağlı Pratik Vicdanlı Verimli Pratik BİRİSİ Mİ?
16
Çocuğunuz; Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
rü
Op er
ö at
Doğru kayıt tutmaktan Düzenli olmaktan Detaylarla uğraşmaktan Sayılarla uğraşmaktan Kurallara uymaktan Sistematik çalışmaktan Bilgisayarda yazı yazmaktan
HOŞLANIYOR MU?
Bu sorulara EVET diyorsanız (GELENEKSEL) Çocuğunuzun başarılı olabileceği mesleklerden bazıları Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Arşiv görevlisi Banka yöneticisi Banka işlem uzmanı Bilgisayar Operatörü Büro memuru Bütçe uzmanı Dosyalama Memuru Gümrük Kontrol Memuru Güvenlik Kontrolörü
Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Hasta Kayıt Memuru Hesap Uzmanı İnşaat Kontrolörü Kayıt sorumlusu Kütüphane Asistanı Kütüphaneci Maliyeci Mahkeme Raportörü Muhasebeci Santral Operatörü Sekreter Telefon Operatörü Tıbbi Sekreter Vergi uzmanı Vergi Danışmanı Veri giriş operatörü
Ÿ Ÿ Ÿ
Veznedar Vezne sorumlusu Yönetici sekreter
Çocuğunuz bu ve benzer çalışma alanlarında başarılı olabilir, çalışma alanlarına uygun olan akademik ya da meslek lisesine çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
tö
rü
Ba
hç ıv a n
Tel efo n
Res
Op er
a
sam
Bu Mesleklerden Herhangi Biri Çocuğunuzun Geleceğin Olabilir!
An
ao
ku
lu r Öğ
etm
eni
ak Uç
Bi l
s İn ı an
A şç ı
eci iy
im
İtfa
H os tes i
Çocuğunuzun ilgisi ve kişilik yapısı hakkında daha fazla bilgi sahibi olduktan sonra, onu ilgili okula ya da branşa, programa yönlendirebilirsiniz.
Mesleklerle ilgili bilgiyi ilinizde bulunan Çalışma ve İş Kurumu il Müdürlüğünden, okul seçeneklerine ilişkin bilgiyi ise Milli Eğitim İl Müdürlüğü Rehberlik Araştırma Merkezinden (RAM) edinebilirsiniz.
17
18
Planlama
4. Planlama Çocuğunuzun kariyer planlamasına yardımcı olmanız asla ve asla sürecin bittiği anlamına gelmez. Kariyer gelişimi hayat boyu devam eden bir süreçtir. Çocuğunuz büyüdükçe ve farklı kariyer seçenekleri ile karşılaştıkça, düşünceleri de değişecektir. Kariyer planlaması çocuğunuzun okulda kalmasında ve okulda başarılı olmasında önemlidir. Okulu terk eden öğrencilerde rastlanılan en önemli bulgu, hedeflerinin ve kariyer planlarının olmamasıdır.
Çocuğunuzla İletişim İçinde Olun Çocuğunuzla düzenli bir iletişim okuldaki başarısını arttıracaktır. İletişim çocuğunuzun gelişimini takip etmenizde ve yaşadıklarını anlamanızda size yardımcı olacaktır. Bu kapsamda yapabilecekleriniz:
Ekonomik özgürlüğüne sahip olabilir ve kendi ayaklarının üzerinde durabilir Çalışma hayatına daha çabuk girebilir Daha iyi işlerde çalışabilir Çocuklarının eğitimine daha fazla yardımcı olabilir Çevresindeki kişilerle daha etkili iletişim kurabilir Kamusal hizmetlerden daha fazla bilgi sahibi olabilir ve bu hizmetlerden daha etkili yararlanabilir Ÿ Okullarına devam eden kız çocuklarının topluma katkıları daha fazla olur Ÿ Kendisine daha fazla güvenir, özsaygısı artar Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Bu nedenle kız çocuklarınızın sadece ilköğretimi tamamlaması yeterli değildir. Kız çocuklarınızın okula devam etmesini sağlayın. Eğitimli, başarılı ve gelir düzeyi yüksek torunlara sahip olmanın en önemli yolu kız çocuklarınızın eğitim düzeylerinin artması ile mümkündür.
Çocuğunuza buğun okulda ne yaptığını ve ne öğrendiğini sorun Her öğrendiği için onunla gurur duyduğunuzu belirtin Yaşına uygun bir şeyler yapmasını sağlayın Kendilerine olan güvenlerinin gelişmesine yardımcı olun, tekdir etmekten kaçınmayın Ÿ Ev çocuğunuz için ilk işyeridir, evde sorumluluk duygusu geliştirmesinde yardımcı olun. Sorumluluk çalışma hayatında en fazla aranılan özelliktir. Ÿ Sizin ya da tanıdıklarınızın işyerlerini ziyaret etmesini sağlayarak meslekler ve iş hayatı konusunda bilgi almasını sağlayın Ÿ Veli toplantılarına katılarak çocuğunuz hakkında bilgi alın Ÿ Ÿ Ÿ Ÿ
Kız Çocuğunuz Neden Okula Devam Etmeli Araştırmalar, okuma yazma bilen annelerin çocuklarının okulda ve çalışma hayatında daha başarılı olduklarını göstermektedir. Annelerin eğitim düzeyi arttıkça, çocuklarının da başarı şansı artmaktadır. Kız çocuklarının okula devam etmesi ve eğitim düzeyinin artması, kendisine ve çocuğuna sayısız yararlar sağlayacaktır. Mesela, Ÿ Evliliğini daha başarılı bir şekilde yürütebilir
19
Engeli Olan Çocuklarınızın da Okula Devam Etmesini Sağlayabilirsiniz Bazı aileler, engeli olan çocuklarını okula göndermemektedirler. Oysa engeli olan çocuklar için geçmişe nazaran daha fazla imkanlar mevcuttur. MEB engeli bulunan çocuklara yönelik mali destekler sunmaktadır. Bu destekler hakkında bilgiyi ilinizde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Araştırma Merkezleri’nden (RAM) alabilirsiniz. Engeli bulunan çocuklar eğitimlerine devam edebilir ve çalışma hayatında yer alarak başkalarına bağımlı olmaktan kurtulabilir. Her engel grubuna uygun okular mevcuttur. Her engel grubuna uygun meslekler ve işler bulunmaktadır. Mesela, Ÿ Görme engeli bulunan kişiler başarılı birer avukat olabilmekte, telefon operatörü olarak veya otellerin masaj birimlerinde masör olarak çalışabilmektedirler. Ÿ Zihinsel engeli bulunan kişiler rutin işleri, zihinsel engeli olamayan kişilere kıyasla daha başarılı bir şekilde yapabilmektedirler. Ÿ Ortopedik engeli bulunan kişiler ise ofislerde çalışabilmektedirler. Engeli bulunan kişiler son yıllarda kamusal hizmetlerden daha fazla yararlanabilmektedirler. Bazı belediyeler engelli kişilere yönelik ayrı ulaşım servisi sunmaktadır. Kamu binalarına ortopedik engellilere yönelik rampalar bulunmakta, görme engeli bulunan kişilere yürüyüş yolları sunulmaktadır.
Çocuğunuzun Mutlaka Güçlü Olduğu ve Başarılı Olacağı Bir Alan Vardır.
20
Unutmayın Ki Her İnsan Biriciktir! Her birimizin farklı özellikleri vardır. Çocuğunuz bir alanda başarısız ise, bu diğer alanlarda da başarısız olacağı anlamına gelmez. Çocuğunuz matematik dersinde başarılı değilse, edebiyat dersinde ya da kültür derslerinde başarılı olabilir. Bu nedenle çocuğunuzu başarılı olduğu alanlarda teşvik edin ve ümidini kırmayın. Çocuğunuzun akademik başarısının düşüklüğü çalışma hayatında başarısız olacağı anlamına gelmez.
Çocuğumun Okula ve Öğrenmeye , İlgisi Azaldı, Ne Yapmalıyım? Çocuğunuzun okula ilgisi azaldıysa ve okula gitmek istemiyorsa, bunun mutlaka bir nedeni vardır. Mesela; Ÿ Çocuğunuz, arkadaşları ve öğretmenleri ile iletişim sorunu yaşıyor olabilir Ÿ Okuldaki öğretmenlerinden birisi ile sorun yaşamış olabilir Ÿ Bir dersten başarısız olduğu için bütün derslerden başarısız olacağını düşünmüş olabilir Ÿ Okula devam etmeyen akranlarının etkisi altında kalarak okula ilgisi azalmış olabilir Ÿ “Okusam da ne olacağım” diye bir düşünceye kapılmış olabilir Ÿ Hedefi, amacı olmadığı için öğrenmeye ilgisi azalmış olabilir. Öncelikle, çocuğunuzun okula olan ilgisinin niçin azaldığını öğrenmeye çalışın. Mutlaka ve mutlaka okul idaresi ile temasa geçin. Okul yöneticileri ve rehberlik öğretmenleri size yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun okulda sevdiği bir öğretmen mutlaka vardır. Bu öğretmen ile randevu alıp görüşebilirsiniz. Size öğretmenlerimiz yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun kendisine “rol model” aldığı çevrenizde birisi var ise, o kişi ile temasa geçerek çocuğunuzla konuşmasını sağlayabilirsiniz. Bu durumda çözüm “açık lise” değildir. Eğer çocuğunuz okula devam etme hakkını kaybetmediyse, mutlaka okula kazandırılmasını sağlayın. Açık lise son seçenek olmalıdır.
21
Çocuğumun Okula Devam Etmesini İstiyorum Ancak İmkânım Yok Daha önce belirttiğimiz gibi, bugün öğrencilere ve velilere sunulan hizmetler ve destekler eskiye oranla çok daha fazladır. Unutmayın, ülkemizde zorunlu eğitim ÜCRETSİZDİR. Devlet çocuğunuzun zorunlu eğitimi tamamlaması için çeşitli imkanlar sunmaktadır. Ÿ
Ÿ Ÿ
Ÿ Ÿ
Çocuğunuzun okula devam edememesinin nedeni okulun uzaklığı ve ulaşım sorunu ise taşımalı sistemden ya da Yatılı Bölge Okullarından (YBO) yararlanabilirsiniz. Barınma sorunu var ise, okulların ya da ilde veya ilçede MEB tarafından sunulan pansiyon ve yurtlardan yararlanabilirsiniz. Maddi imkânsızlık ise, çeşitli kuruluşların sunduğu imkanlardan yararlanabilirsiniz. Örneğin, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri maddi imkanı olmayan ailelere “şartlı nakit transferi” adı altında destekler sunmaktadır. Başarılı olan öğrencilere pek çok kuruluş burs vermektedir. Devlet, yüksek öğrenim öğrencilerine barınma imkanı ve burs vermektedir.
Çocuğunuzun Geleceği Öncelikle Sizin Elinizde! Unutmayın! Erken Teşhis Hayat, Erken Meslek Gelişimi Geleceğinizi Kurtarır! 22
Başarı Öyküleri
AZİZ SANCAR
NUR TATAR
Prof. Dr. Aziz Sancar 1946'da Mardin Savur'da 8 kardeşin yedincisi olarak dünyaya geldi. Anne ve babası okuma yazma bilmemesine rağmen eğitimin önemine inanıyorlardı. Bu nedenle çocuklarının eğitimine büyük önem verdiler. Sancar, 1963 yılında girdiği İstanbul Tıp Fakültesi’ni 1971 yılında birincilikle bitirdi. 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü “DNA onarımı” hakkındaki bilimsel çalışmasıyla kazandı. Sancar, Orhan Pamuk'tan sonra Nobel ödülü alan ikinci Türk oldu.
Milli gururumuz Nur Tatar, Vanlı bir ailenin kızıdır. Emekli futbolcu bir babanın ve ev hanımı bir annenin kızıdır. Abisine özenerek Tekvando sporu ile ilgilenmeye başlayan Nur’un kariyer yolculuğunda birçok madalya ve başarı öyküsü bulunmaktadır. İlk madalyasını daha 15 yaşındayken kazanan Nur, 2 defa Avrupa küçükler şampiyonu oldu. 2012 Olimpiyat oyunlarında gümüş madalya kazandığında sadece 19 yaşındaydı. Sizin çocuğunuzun da Nur Tatar gibi başarılı olmasının önünde hiçbir engel yoktur.
23
Notlar .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. ..................................................................................................................................
Çocuğunuz Geleceğinizdir!
Eğitime Erişim Hattı
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü Atatürk Bulvarı No:98 Bakanlıklar/ANKARA T: +90 (312) 4132680 • +90 (312) 4132681 • +90 (312) 4131838 Özellikle Kız Çocuklarının Okula Devam Oranlarının Artırılması Projesi (KEP-II) Proje Osi Milli Eğitim Bakanlığı Beşevler Kampüsü D Blok Kat:3 06500 Beşevler ANKARA T: +90 (312) 213 07 05 • F: +90 (312) 213 07 06 • kizlarinegitimi.meb.gov.tr