KJMV-KONTAKT 3-2017

3-2017

INHOUD

COLOFON

KONTAKT oktober 2017 Voorblad: Suzuki T500 - 50 jaar Colofon Beste mensen Column Clubdag (30 jaar) - Tribute to Jaap Timmer Info clubdag 19 november 2017 Klaas Poutsma legt uit...

In Memoriam cas Swart Japan-reis deel 2 Aktiviteitenkalender 2017 Column Hans Koopman (2) Middenpagina: Suzuki T500 De Z1300 Hans Schenk Memorial ride...

Gersloot-weekend 2017 Exotentreffen-2017 Theo Schilder 2&3 cilinder Kawasakiclub 1 Kawasaki 2-takten Berichten van het racefront - NK Classic 2017 Evenement 50 jaar T&GT500 te Rijs Achterblad: Japanse klassiekers...

Voorzitter Peter van der Zon voorzitter@kjmv.nl 06 81501492 Secretaris Benedetto Mascini secretaris@kjmv.nl 06 10461980 Penningmeester/ledenadministratie Wiebe Eenling penningmeester@kjmv.nl 0594 612047/614320 of 06 21853400 Webmaster Lars Holm webmaster@kjmv.nl 06 27618159 Public Relations vacature

1 2 3 4 5 6 8 10 11 17 18 20 22 24 27 28 30 31 34 36 40

Kopij inleveren vóór 15 december 2017.

Redactie (tijdelijk) Peter van der Zon redactie@kjmv.nl 06 81501492

DENK OM HET BETALEN van uw contributie!!

Algemeen bestuurslid Loek Touw 06 10388235

Het bestuur wenst u een fijne herfst toe!

Activiteiten Noord: Wiebe Eenling Noord-Holland: Klaas Poutsma Midden en Zuid: Frits Smink

06 21853400 06 45065355 06 20399831

WOESTHOFF

Redactieleden Peter van der Zon, Hans Wijmer, Ernst Hagen,

Used parts & motorcycles in- en verkoop gebruikte motoren en onderdelen

Lidmaatschap De kosten van het KJMV-lidmaatschap bedragen: € 30,00 per kalenderjaar met girokaart € 27,00 per kalenderjaar bij automatische incasso Inschrijfgeld: € 3,00 Bankrekening Rabobank nr.: NL83RABO0117062332 t.n.v. KJMV Informatie info@kjmv.nl

1987 - 2017 30 JAAR www.kjmv.nl

KJMV.nl Joost Woesthoff Hazenberg 16 6971 LC Brummen

Klassieke Japanse Motorfietsen Vereniging

2

Tel.: 0575 56 00 15 Fax.: 0575 56 03 42 Mobiel: 06 53332181 www.woesthoff.nl

Beste mensen...

In onze caravan geplaatst op camping Geuldag te Meerssen start ik met mijn verhaaltje voor deze editie van KJMVKONTAKT. Het weer is prima en ik ga nog een motorrit rijden met Mark Cloesmeijer, de zoon van mijn overleden vriend. Nu zult u zich afvragen op welke motor ik dat ga doen. Mark en zijn vader zijn vervente BMW-rijders en hij heeft voor mij een R1200RT gehuurd en zelf gaat hij op een R1200Scrambler rijden. Het voelt een beetje als ‘vreemd’ gaan, maar toch ook weer niet helemaal. Ik ben begonnen op een BMW...

Naast overleden clubleden zijn ook oud-coureurs Cas Swart en Angel Nieto ons ontvallen. Ik kom hier later in het blad op terug.

Wat de KJMV-clubdag betreft, de toezeggingen van klassieke wegracers gaat gestaag door, maar er is nog plek voor meer. We houden ons dus nog aanbevolen voor mooie machines die iets met Assen en Jaap Timmer van doen hebben.

Als u verder leest krijgt u al een indruk van de verscheidenheid van machines uit een voorbije verleden. Een aantal rijden nog steeds ergens op een stratencircuit met of zonder de oorspronkelijke eigenaar.

Het blad is weer aardig gevuld met interessante verhalen en technische uiteenzettingen en actuele gebeurtenissen. Dat is ook de reden dat het CBX-restauratieverhaal van ons clublid Fred Appelman niet in het blad staat. Ik hoop in het volgend nummer hier weer verder mee te gaan.

Zoals sommige van u weten ben ik weer gestart met het restaureren van mijn Honda GL1000K3 met zijspan. Het blok is door Frank Lemstra (uit Wormerveer) onderhanden genomen, het laswerk is uitgevoerd door Ab Rezelman (uit Alkmaar) en het frame is bij de poedercoater geweest en ziet er weer strak uit. Komende winter ga ik hier weer verder mee.

Het opbouwen is het leukst van alles. Alleen het zijspan en de zij- en tankdeksel (alles kunststof) moeten nog gespoten worden. Hier zoek ik nog een goed en niet te duur adres voor. Wie weet wat...?

Dan komt nu het volgende aan bod. Ik heb al eerder aangegeven dat ik wil stoppen met de kar trekken. Na ruim zes jaar voorzitter te zijn, het clubblad maken, vind ik dat iemand anders hier verder mee moet gaan. Ik hoop op de komende ALV in maart 2018 toch iemand te vinden die in ieder geval iets van mij gaat overnemen. Dat ik nu gestopt ben met werken wil natuurlijk niet zeggen dat ik meer tijd heb voor de club. Ik wil meer tijd besteden aan mijn familie.

Ik heb een prachtige kleinzoon van 2 jaar en verwacht eind oktober een kleindochter en wil er ook voor hun zijn. Daarnaast wil ik ook mijn zijspan-project afmaken en mij met andere zaken gaan bemoeien. Wie gaat mij opvolgen...?

Ik wens u weer veel leesplezier... Peter van der Zon

M

ijn vervolg van het bovenstaande is dat wij een prachtige dag hebben gehad met mooie wegen door ZuidLimburg en België. Wat stuurt die RT fijn. Thuis gekomen eerst naar de huisarts gegaan omdat ik al meer dan een week last van mijn rug heb. Advies was, even géén motorrijden. Daarna direct mijn spullen gepakt om (met de auto) naar Friesland te vertrekken in verband met het Gersloot-weekend bij Ank en Wytze. Verder in het blad een verslag hiervan.

In 2008 ben ik naar de USA geweest om mijn oude schoolvriend Martin Snuverink te bezoeken en wij zijn toen naar Birmingham Alabama vertrokken voor een evenement bij Barber Vintage Motorsports Museum. In juli kreeg ik een mailtje van Martin of ik zin had om weer mee te gaan naar dit museum. Ik was toch met werken gestopt, dus waarom niet. Ik vertrek 1 oktober en ben 16 oktober weer terug. Een reden om dit blad vóór die tijd af te hebben. Wanneer u dit leest zit ik in de USA...

Nieuwe leden en oude leden; er zijn een aantal nieuwe leden bij gekomen, maar er zijn er ook helaas een paar niet meer bij. Dat komt omdat men (gezien de leeftijd) de motor vaarwel gezegd heeft, maar ook helaas door overlijden. Één hiervan is Theo Schilder, oud fietsen en motorman uit Alkmaar. Theo was vaak in gezelschap van Gerard Beuzekom en Henk op de Weegh op onze clubdagen aanwezig. Ook hiervan een verhaal verder op in het blad.

Lek&Graafstroomrit-2017

3

COLUMN

Morrie luitjes…, 30 jaar KJMV…

Tja.., november 1987 was het dan zover. De start van de KJMV. In overleg met een aantal mensen die zich toen al enige tijd bezig hielden met klassieke Japanse motorfietsen is de club opgericht.

Eén van de redenen was het feit dat er wat weinig aandacht en acceptatie voor Japans klassiek bestond… Er waren zelfs mensen die dachten dat motoren uit het land van de rijzende zon nooit klassiek zouden worden… ‘Die dingen zijn gemaakt om maximaal 10 jaar mee te gaan.., daarna gooi je ze weg..!’ Ja, echt, het werd gezegd en geschreven… Inmiddels weten we beter en gedijt het oude Japanse spul prima en zijn er zeer veel verzamelaars en ook gewoon gebruikers. Dat laatste is leuk omdat na al die jaren de meeste Japanners nog altijd betrouwbaar zijn en nog steeds goed mee kunnen in het huidige verkeer. Ik heb sinds de oprichting heel veel mensen ontmoet met hetzelfde gedachtengoed… Dat was eigenlijk nog het mooist van alles en feitelijk belangrijker dan het ons samenbrengende blik ‘an sich’.., hoe bijzonder, belangwekkend, kostbaar, zeldzaam of gewoon mooi dan ook..! Jammer genoeg zijn een aantal van die bijzondere contactpersonen uit de beginperiode niet meer onder ons… Anton Konijnenberg uit Deventer bijvoorbeeld; een man met een leuke collectie Japanners, maar ook liefhebber van andere (Engelse) oudjes. Anton was wel wat erg serieus en dat leidde nog weleens tot pittige discussies met andere leden, zoals Cok van den Heuvel of Jan Goedegebuure… Ja, Zeeuwse Jan.., ook al niet meer onder ons. Jan woonde lang bij zijn ouders, later alleen en had een giga verzameling klassiek Japans en ook wel een kubieke meter aan folders en boeken… Mooi was ons tochtje naar Engeland om in Stafford een oude Yamaha-racer op te halen. Later ook nog eens naar Dokkum om maar liefst drie-en-een halve Lilac op te halen..! Slechts een week na het plotseling heengaan van Jan overleed ook John Schermer Voest, ook al iemand met een grote verzameling en net als ik gek van oude racemotoren.

John kwam vaak langs met een speciale glimlach en dan moest ik weer even achter in zijn bus kijken… Daar stond dan een Honda CR93.., of een échte Drixton-Honda in. John stond dan te genieten van mijn ogen op steeltjes.. Ruim daarvoor was Philip Polack over-

• Levering van nieuwe en gebruikte onderdelen met niet goed, geld terug garantie!

• Duizenden onderdelen voor alle oldtimer Suzuki’s 2 en 4 takt.

• Verder kun je bij ons terecht voor krukas revisie, boren/honen.

• Een kleine selectie rijdende motoren.

Bezoek onze website voor de zéér uitgebreide actuele voorraad onderdelen: www.classicsuzukiparts.nl Natuurlijk kunt u ons ook bezoeken, de koffie staat altijd klaar. Maar maak wel even een afspraak a.u.b.!

leden, een grote geweldige man met passie voor juist kleine Japanse motorfietsen; helemaal gefocust op de Honda CB92 Benly Supersport… Hij had er bijna drie, op zeker moment. Philip heeft

Marcel en Wendeline Vlaandere De Marne 136b - 8701 MC Bolsward 06 41484547 sales@classicsuzukiparts.nl

mij, met een aantal anderen, enorm geholpen bij het omtoveren van een bollenschuur in een goede werkplaats in ’t Veld, alweer twintig jaar geleden… Dan was daar Gerard Voorbij… Ik ontmoette Gerard op Vehikel of in Rosmalen.., lang geleden op onze clubstand. Hij kwam langs met zoon Dennis en zocht onderdelen voor z’n Black Bomber. Die Bomber heeft hij in al die jaren nooit afgekregen.., dat heeft Dennis uiteindelijk gedaan. Gerard sleutelde aan van alles, bijvoorbeeld aan zijn oude Transit Campertje. Behalve lid werd Gerard na enig aandringen ook bestuurslid. Hij is lange tijd secretaris geweest en deed dat zeer consciëntieus.. en trouw..! Ook in hem verloor ik een vriend. Tja.., daar sta je dan weer eens bij stil, wanneer de club dertig jaar oud wordt. Zelf heb ik zeer goede herinneringen aan voornoemde mensen, maar natuurlijk ook aan een aantal ‘oude getrouwen’ van nu. Wel jammer dat een aantal van hen in de loop der jaren is afgehaakt qua lidmaatschap, maar ach, zo gaan die dingen… We komen elkaar toch nog regelmatig ergens tegen, want dat virus blijft toch onverwoestbaar. Ik hoop dat de ‘nieuwkomers’ ook goede contacten onderling en met de oude garde zullen krijgen.. en andersom.., dan kan de club nog wel even mee! Ernst Hagen

SPECIALIST IN CLASSIC SUZUKI’S

4

Tribute to Jaap Timmer zondag 19 november 2017

Grote show van 70 klassieke racemotoren

van 12.00 - 18.00 uur Hotel De Rijper Eilanden Zuiddijk 2A, 1483 MA De Rijp Foto: Šfestinalente.nl, Inge van Hesteren

Tribute to Jaap Timmer Zoals u in ons vorig blad heeft kunnen lezen heeft het bestuur van de KJMV gemeend het 30 jarig bestand van de club te vieren door een groots motorspectakel te organiseren met als item ‘de TT van Assen’ en ‘‘Mister TT, Jaap Timmer’.

Helaas is Jaap ons in januari van dit jaar ontvallen, maar iedereen is het er over eens dat hij een markant figuur in de motorsport was met een evenzo markante stem. En deze man willen wij gedenken! Zijn sigaar was zijn handelsmerk geworden.

Velen onder ons zijn trouwe bezoekers van de TT-races en/ of andere evenementen op het roemruchte Asser TT-circuit.

Ik zelf ga al vanaf 1966 en heb 2 keer verzuimd i.v.m. ziekte.

De laatste 15 jaar ga ik elk jaar met mijn 2 dochters aan mijn zijde en maken we er een leuke vader-dochterdag van.

Jaren achtereen hoorden wij vanaf de Hoofdtribune de stem van Jaap Timmer over het circuit heen rollen en zijn spraakmakende uitdrukkingen deden vele aanwezigen glimlachen.

Zijn vader, een begenadigde coureur, heeft zijn naam aan een bocht gegeven, de Geert Timmer-bocht. Een niet te makkelijk te nemen bocht weten de coureurs en voor een aantal een pijnlijke bocht...

Op deze OPENBARE CLUBDAG laten wij een keur aan originele en replica race-motoren zien van Japanse makelij, maar omdat de TT van Assen al meer dan 90 jaar gehouden wordt vinden wij het toepasselijk om ook klassieke racers te tonen van niet Japanse makelij.

Onze opzet is minimaal 70 van deze 2 en 3-wielers te laten zien en er zijn al heel wat toezeggingen. Wij zien het als een uitdaging om de Golden Boys van Daytona hier aanwezig te hebben, maar helaas zullen we het zonder Rob Bron en Jack Middelburg moeten doen. Daarom hebben wij hun zoons ook gevraagd. De motoren van deze heren zullen in ieder geval aanwezig zijn... Jammer dat Wil Hartog verstek laat gaan.

Om u even warm te maken, wij zijn blij dat wij u kunnen tonen de Yamaha en Suzuki motoren van Jack Middelburg, Boet van Dulmen, Marcel Ankoné, Theo Bult, Jan Kostwinder, een Steenks Harris TZ naast een Norton Manx, König solo en zijspan racers, Norton zijspan racer, Maico, Honda RC181, Honda C71Z fabrieks racer, Yamaha PQ47 fabrieks racer, Riemanox, Morbidelli, Gilera fabrieks racers enz, enz...

Er zijn diverse mensen aan de gang om de hoeveelheid en verscheidenheid van deze motoren uit te breiden. Maar..., bij deze roepen wij u op om ons te helpen in ons streven om dit evenement tot een succes te maken en uw race-motor ook ter beschikking te stellen. Diverse attributen rondom de TT zijn welkom. Erg leuk zou zijn een half afgebouwde racer in een oude werkplaats-setting (met gereedschap en strobalen) te kunnen weergeven. Wij horen graag van u!!

Informatie en opgeven: Peter van der Zon - voorzitter@kjmv.nl - 06 81501492 Plaats van handeling: de grote zaal van Hotel ‘De Rijper Eilanden’ Zuiddijk 2a 1483 MA De Rijp.

Inbrengen van de motor is om 09.00 uur.

De opening vindt plaats om 12.00 uur.

Het einde van de show is rond 18.00 uur.

KJMV-CLUBDAG op zondag 19 november 2017 1987 - 2017 30 jaar KJMV

Sommige dingen in het leven zijn niet zo moeilijk te krijgen.

ZADEL

KOPLAMP

KETTING

UITLAATDEMPER

VOORWIEL

MEER DAN 4.100.000 ONDERDELEN OP VOORRAAD VOOR JOUW GROTE LIEFDE! MAKKELIJK, BETROUWBAAR EN PROFESSIONEEL.

WWW.CMSNL.COM

PARTS FOR A BETTER RIDE

Klaas Poutsma legt uit...

Nokkenasriemen vervangen - Vorig jaar vond ik het weeer nodig om de beide nokkenasriemen van mijn GL1000 te vervangen. Niet omdat ze na ca 100.000 km al versleten waren, want dat is moeilijk te zien. Maar meer als geruststelling voor mij en bij deze motor is het betrekkelijk gemakkelijk om het zelf uit te voeren. Met een paar foto’s en omschrijving probeer ik dat te verduidelijken. Ook heb ik me een beetje verdiept in de manier van nokkenas-aandrijving en dan speciaal d.m.v een getande riem.

Toen in 1955 deze tandriem (in de volksmond snaar genoemd) in de JLO G50 motoren werd toegepast, kregen ze de naam, JLO PIANO. Duidelijk op de zijdeksels te lezen. In ons land zijn er duizenden van deze motoren gemonteerd in o.a. Batavus en Sparta bromfietsen.

Inderdaad was de overbrenging heel stil, maar de betrouwbaarheid van de tandriem was nog niet erg groot. Door de olie verouderde het nylon en werd stug zodat ze nogal eens kapot gingen. Ook bij het regelmatig ruw terugschakelen ging het wel eens fout. Door ervaring met mijn Batavus Super Sport uit 1959, het eerste model met 3 versnellingen, had ik op lange ritten altijd een reserve snaar mee. Die heb ik tijdens een vakantie in België aan de kant van de weg al eens moeten vervangen. De aangepaste niet standaard aluminium cilinder en mijn stevige rijstijl is waarschijnlijk ook van invloed geweest op de korte levensduur van de snaar.

Het zou echter nog ca. 20 jaar duren voordat een tandriem voor de nokkenas aandrijving bij onze motoren zou worden toegepast. Daar was de auto industrie veel eerder mee.

In 1962 verscheen de Glas S1004 op de markt met een zeer moderne viercilinder onder de kap. Als noviteit werd de bovenliggende nokkenas door een tandriem aangedreven en deze motor zou model staan voor veel merken die zouden volgen. Deze 993 cc motor leverde in 1963 voor de Glas 1004 TS al een respectabele 63 pk. BMW heeft in 1966 Glas (techniek) overgenomen.

Eind jaren ‘60 deden de König buitenboordmotoren hun intrede in de wegrace. Deze tweetact motoren hebben natuurlijk geen nokkenas, maar wel een roterende inlaatschijf die door een tandriem wordt aangedreven. Misschien was dit de eerste toepassing van een tandriem in de motorfietswereld. Ook de creatie van Helmut Fath, de ARO 500 viercilinder tweetact boxer, gebruikte tandriemen voor de aandrijving van de roterende inlaten. Het zou pas in de jaren ‘70 zijn toen de tandriem op seriemotoren werd gebruikt voor de nokkenas aandrijving.

De nokkenas kan op vele manieren door de krukas worden aangedreven.

Tot de jaren ‘60 van de vorige eeuw gebeurde dat hoofdzakelijk door een ketting of tandwielen. Uiteraard speelt de constructie van de motor een grote rol, namelijk de plaats van de nokkenas.

1 Bij een onderliggende nokkenas is de afstand naar de krukas meestal vrij kort en kan eenvoudig met twee tandwielen een overbrenging worden gemaakt. In plaats van tandwielen kan er ook een kettingoverbrenging worden toegepast.

2 Ligt de nokkenas in de cilinderkop, dan is de afstand naar de krukas veel langer en is de aandrijving meestal iets gecompliceerder. Meestal wordt een ketting of tandriem toegepast, soms bij hoog vermogende (race) motoren ook wel een tandwieltrein. z.g. Spur Gears.

3 Tientallen jaren werd ook de z.g. koningsas toegepast bij hoog vermogende motoren. Dit is een constructie met een as en twee set haakse tandwielen.

4 Een bijzondere en stille nokkenas aandrijving is het z.g.

Ultramax systeem van NSU. Op een door de krukas aangedreven tandwiel en op de nokkenas zitten excentrieken. Hier zijn een paar schuifstangen mee verbonden en die brengen zo de ronddraaiende beweging over.

1

2

3

4

In 1973 was Morini de eerste die dit op de 350 cc V twins toepaste en in 1975 volgde de Honda GL1000. Later ook Ducati, Moto Guzzi en Rotax. Een opmerkelijke overeenkomst met de Glas S1004 motor en de GL1000 zijn de boring en slag, boring beide 72 mm en de slag resp 61 en 61,4 mm.

Morini adviseerde om de 19 mm brede Pirelli tandriem tussen de 12.000 en 15.000 kilometer of na drie jaar te vervangen. Was dit nou echt een vooruitgang ten aanzien van het onderhoud?

Het gebeurde niet zelden dat de riem al eerder gebreken vertoonde door productietoleranties. Door de korte afstand krukas – nokkenas, was er geen spanrol toegepast.

Inmiddels worden tandriemen veel toegepast in o.a.: industrie, machines, werktuigen, kantoor- en productie machines. Maar ook als secundaire aandrijving bij motorfietsen.

Tegenwoordig wordt de riemspanning gecontroleerd met een Sonische spanningsmeter. De door de riem opgewekte geluidsgolven worden door een sensor geanalyseerd en omgezet in een spanningsgetal. Hoe hoger de spanning, des te hoger de frequentie. Een te hoge riemspanning veroorzaakt gieren of fluiten van de riem, maar ook een aanmerkelijk kortere levensduur.

Maar in dit artikel wil ik mij beperken tot de aandrijving met een tandriem. De tandriem is ten opzichte van ketting en tandwielen een betrekkelijk jonge constructie. Het schijnt dat in 1954 deze tandriem ontwikkeld is door Continental voor de JLO bromfietsmotor. Deze moest de overbrenging van de krukas naar de koppeling verzorgen en liep in een oliebad. Er werden vele dunne staaldraden (pianodraden) in een soort nylon tandriem gevlochten.

8

Voordelen tandriem aandrijving Tandriemen zijn licht en goedkoop, bijna geruisloos en er is geen smering nodig. Nagenoeg onderhoudsvrij, kan in allerlei bochten (König).

Heel belangrijk is de conditie van de twee spanrollen. Ze moeten soepel en stil lopen en mogen geen lagerspeling hebben. Soms zitten er wel enige rubberresten op de rollen die verwijderd moeten worden. Als een spanrol defect raakt is de kans groot dat de riem één of meer tanden kan verspringen met het risico op motorschade. De riemen zitten altijd ruim verpakt, zodat geen knikken kunnen ontstaan. Bij de riem montage hier ook op letten. De riemen kunnen zonder demontage van de nokkenaspoelies gede- en monteerd worden. Het is belangrijk dat de juiste timing wordt gecontroleerd. Meestal span ik de riemen iets meer dan voorgeschreven en draai daarna de motor enkele slagen rond.

De riemen kunnen zich dan goed op de tanden “zetten” en gelijk de timing nog eens controleren. Uiteraard hierna de riemen op de juiste spanning afstellen. De riemen rekken minimaal en dan hoofdzakelijke de eerste 10.000- tot 20.000 km, daarna blijft het nagenoeg constant.

Omdat de contactpunten ook via de nokkenas worden bedient, moet het ontstekingstijdstip na het vervangen van de riemen ook worden gecontroleerd.

De nieuwe riemen zullen vast wel goed zijn voor de volgende 100.000 km, maar ik denk dat deze afstand toch te veel gaat worden voor de GL1000 die ons al ruim 400.000 betrouwbare km’s zonder problemen heeft gediend. Het motorblok maakt steeds meer herrie (transmissiedemper en ketting) en de oliedruk wordt ook langzamerhand lager. Maar wat te denken van mijn eigen kilometers.

Nadelen tandriem aandrijving Ze zijn wat breder, ca 19 mm en met geleide ringen voor twee riemen naast elkaar al 45 mm. Mate van slijtage is moeilijk te bepalen. In sommige gevallen een korte levensduur.

Wat is bepalend voor de levensduur?

- De riempoelies met span- en geleiderollen moeten in goede staat zijn.

- De diameter van de riempoelies.

- De riemspanning moet juist zijn afgesteld.

- Bij aluminium motorblokken kan de riemspanning toenemen door uitzetten van een warme motor.

- Bij hermontage moet de riem weer in dezelfde richting lopen.

- Riem niet te krap opvouwen of knikken.

- Riem aangetast door olie- of antivries lekkage.

- Vreemde voorwerpen zoals steentjes tussen riem en poelie.

Honda adviseerde in 1975 met het op de markt bringen van de GL1000 de nokkenasriemen elke 60.000 km te vervangen. Na dit aantal km’s was er van slijtage nog bijna niets te merken. Alleen bij nauwkeurig onderzoek is te zien dat de rechthoekige doorsnede van het tandprofiel iets is afgerond.

De opgegeven km standen zijn ook met een vrij grote veiligheidsmarge genomen. Voor de in 1984 verschenen GL1200 werd helemaal geen advies gegeven over het vervangen van de riemen.

Zeker is de kwaliteit van de riemen door de jaren heen ook sterk verbeterd. Er worden betere trekkoorden van o.a glasvezel en polyamide gebruikt. Het vertrouwen in de tandriem is een stuk gegroeid bij de Honda Pan European. Het advies is om de riem, die twee nokkenassen en de waterpomp aandrijft, pas na 160.000 km te vervangen.

Zoals gezegd is het vervangen van de nokkenasriemen bij de Honda GL1000 niet erg moeilijk. Het is niet persé nodig om de radiateur te demonteren, maar het geeft wel meer ruimte en gemak. Daar geef ik dus ook de voorkeur aan.

Als eerste kijken of de timing nog goed staat en daarna de spanrollen demonteren. De riemen kunnen nu gemakkelijk worden verwijderd. Dan valt op dat er maar nauwelijks slijtage aan de tanden van de riem valt te ontdekken. Misschien hadden ze het nog wel 100.000 km vol kunnen houden. Maar ik wil het risico niet nemen dat er dan misschien iets fout gaat en er één of meer kleppen door de zuigers gaan. Dit kost namelijk heel veel meer dan de twee riemen te vervangen.

9

In Memoriam Cas Swart Op het befaamde circuit van Tubbergen werd decennia

lang (1946-1984), de Grote prijs van Twente gereden. De wegracer, die hier de meeste starts maakte, is Cas Swart. Al in 1949 deed hij voor de eerste keer mee aan deze roemruchte wedstrijd. Tijdens de Historische Motorrace van dit jaar is hij weer met nummer één in het programma afgedrukt.

Tubbergenaar Walter Asbreuk, als jochie stond hij met zijn vader meerdere malen langs het circuit, sprak op tweede pinksterdag met de inmiddels 87-jarige coureur (2015). Aanleiding voor Asbreuk om deze bijzondere motorsport-icoon enigszins te beschrijven.

Cas Swart kwam in aanraking met de motorsport doordat een sergeant in militaire dienst hem gekscherend motiveerde om te gaan crossen. Hij ging hierop in en na een periode van crossen, werd overgestapt naar een wegracemotor. In totaal nam hij 26 keer deel aan de Grote prijs van Twente, gereden in de driehoek Albergen, Tubbergen en Fleringen.

Vaak startte hij in meerdere raceklassen, de 125cc, 250cc en 350cc. Helaas wist Cas de wedstrijd nooit te winnen, vaak werd hij tweede, derde of vierde. Bij de vraag wat hij van het oude circuit vond, antwoordde hij: “Het was een snel circuit met veel rechte stukken. De slinger over de Fleringer Es en langs de Kroezenboom was adembenemend en lastig te nemen. Je moest in Tubbergen telkens weer wennen aan de hogere snelheden die ver over de tweehond kilometer per uur gingen.

RAMPJAAR - Over 1972, het zogenaamde rampjaar vanwege de ernstige ongelukken dat jaar, waarbij dodelijke slachtoffers waren te betreuren onder deelnemers en publiek, vertelde Cas Zwart: “Die dag was ik betrokken bij een zware valpartij met nog twee andere coureurs. De crash vond plaats op een recht stuk ter hoogte van Bouwbedrijf Haarhuis in Albergen en wel met een snelheid van ruim tweehonderd kilometer per uur. Mijn motor lag in twee stukken, de verwondingen vielen mee. Alleen mijn duim was afgescheurd, deze werd er in het ziekenhuis weer vakkundig aangezet.”

FABRIEKSCOUREUR - Cas Swart reed ook vele jaren Grand Prix over de hele wereld. Van het startgeld kon hij de reizen er naartoe betalen. In zijn Grand Prix-jaren was hij ook enkele jaren fabriekscoureur voor Honda en Bennelli. De wedstrijd die voor Cas toch wel het hoogtepunt was, is de TT Assen van 1962. In dat jaar vertrok hij met een Honda vanaf de eerste start rij met toppers als Jim Redman, Bob Mc Intyre en Provini. In de laatste ronde werd Cas ingehaald door Provini en viel hij net buiten het ereschavot en werd het geen compleet Honda-podium. Tot op de dag van vandaag heeft hij daar nog de pest over in.

JONG VAN GEEST - Je moet wel bezeten zijn van de motorsport en een positieve flexibele levensinstelling hebben om op 87-jarige leeftijd nog met een camper en hond Ritz vanuit Bergen in Noord-Holland jaarlijks nog deel te nemen aan zo’n tien classic races. Op het rennerskwartier is jong en oud met hem begaan. Cas Swart daarover: “Als je je zelf open stelt naar anderen toe, krijg je hier veel voor terug en hoor je er op je 87ste nog helemaal bij!” Wanneer de gezondheid het toelaat staat Cas Swart ook in 2016 aan de start van de Historische Motorrace in Tubbergen.

Cas Swart is op 29 januari 2017 overleden. Bijna 100 jaar!

Dank aan Stichting Circuit Tubbergen Twente, Walter Asbreuk).

10

Japan Revisited... tweede deel Het is 15 september 2015, de derde dinsdag in september: Prinsjesdag. Het is feest in Den Haag, mijn geboortestad.

Ook voor mij heeft die dag iets feestelijks, want ik vertrek na een lange afwezigheid eindelijk weer naar Japan. De laatste keer was met mijn gezin in 1985. Tijd om wat herinneringen op te halen. Naast het bezoek aan familie, enkele vrienden en kennissen is het doel van de reis om iets van de verloren tijd terug te halen en ‘en passant’ een aantal motormusea te bezoeken en indien mogelijk een kijkje te nemen in een fabriek. Hier volgt deel twee!

minuten een fiets in elkaar. Voor de SR 400, die we hier zien, worden alle onderdelen op tijd en op volgorde aangeleverd.

Het motorblok wordt kant en klaar aangeleverd.

N

a een kort uitstapje naar Hakodate op het noordelijke eiland Hokkaido zijn we op 24 september weer even terug in Tokio om de volgende dag door te reizen naar Iwata, waar we om 10 uur bij Yamaha worden verwacht.

Naar aanleiding van mijn voorbereidingen voor deze reis ontstond een intense e-mailwisseling met Ryoko OTA van de PR-afdeling van Yamaha. Dit resulteerde in een uitnoding om een fabriek te bezoeken.

We reizen via Hamamatsu. Hamamatsu is motorstad nummer een van Japan. Hier begonnen zowel Soichiro Honda als Michio Suzuki en Yamaha onder leiding van Genichi Kawakami met de start van hun motorimperium. Met de Hikari – een snelle shinkansen – overbruggen we de 260 km naar Hamamatsu in nog net geen anderhalf uur. Aldaar stappen we over op een regiotrein en reizen drie haltes (11 minuten) in oostelijke richting over de ‘oude’ Tokaido hoofdlijn naar Iwata. Hier heeft Yamaha sinds 1955 zijn hoofdkwartier, fabrieken en, zo blijkt al vanuit de trein, een groot voetbalstadion. Met de taxi rijden we in enkele minuten naar Yamaha Communication Plaza. Als we uitstappen lopen een vrouw en een man al naar ons toe.

We worden hartelijk ontvangen door Ota-san en Kurata–san (hoofd publiciteitsafdeling) en krijgen het programma te horen dat zij voor ons in petto hebben. Na een korte videopresentatie over Yamaha’s assemblageproces lopen we met Ota-san vanaf het hoofdgebouw in slechts vijf minuten naar een van de twee assemblagehallen. Fotograferen in de hal is verboden, zo blijkt bij binnenkomst uit een waarschuwingsbord. Maar als gast krijgt mijn zoon een speciale armband om waaruit blijkt dat hij toestemming heeft om de foto’s te maken. We lopen eerst naar de ‘cell-assemblage’, bestemd voor kleine en lichte motoren met een oplage van maximaal 400 stuks per maand. Twee monteurs zetten samen, afhankelijk van (de grootte van) het product, tussen de 15 en 40

11

Op een beeldscherm staan alle handelingen aangegeven en kunnen de twee monteurs zien of ze in de pas lopen en welke handelingen zij nog dienen te verrichten en welke al klaar zijn. Het gehele assemblageproces is per product tot op de seconde voorgeprogrammeerd. Dat wil zeggen dat voor elke handeling een bepaalde tijdsduur staat. Eigenlijk zijn het bijna net menselijke robots. Per dag zet een duo zo’n 10 stuks van dit type motor in elkaar. Aan de andere kant van het brede gangpad is de ‘short line’ assemblage die uit vijf stations bestaan. Deze bijzondere productielijn is eveneens bestemd voor kleine hoeveelheden tot maximaal 400 stuks per maand, maar dan wel voor de zware jongens. Elk station is bemand met twee monteurs voor het in elkaar zetten van respectievelijk het motorblok, vering en het het frame, de montage van het besturings- en bedieningsysteem en van het in- en uitlaatsysteem en ten slotte de bevestiging van alle overige uitwendige onderdelen.

Elk duo verkrijgt zijn exacte aantal te gebruiken onderdelen. Het benodigde gereedschap wordt neergelegd op een specifieke plaats precies daar waar het nodig is. Hier zien we de ‘groei’ van de Bolt, zoals die in de Verenigde Staten heet, maar in Europa beter bekend staat als XV950.

I Aan de lijnassemblage iets verderop wordt soms tot zeven à acht keer per dag gewisseld van motortype. Dit kan omdat Yamaha voor alle productielijnen werkt volgens het Just-intime-systeem (JIT); oorspronkelijk afkomstig van Toyota en aldus ook bekend al TPS (Toyota Production System). Aan deze lijn zien we XT250 crossers in wording. Aan weerszijden van de lijn werken monteurs, maar afhankelijk van waar de onderdelen op of aan de fiets worden gemonteerd is de ene zijde hoger dan het vloerniveau. Dit voorkomt bukken of hoog reiken en is dus zeer ergonomisch werken voor de monteurs.

Vanaf een verzamelplek waar we niet alleen de YZ250 en de XT250 zien, maar ook de Bolt en de TT-R110, gaan deze motoren naar de exportsectie.

Daar wordt de motor weer gedeeltelijk onttakeld. De spiegels en het stuur gaan eraf, de loskomende kabels worden in een plastic zak gestopt (dit ter bescherming) en met tiewraps aan de voorvork gebonden, het stuur wordt in een kartonnen doos verpakt. Ook het voorwiel gaat eraf en wordt naast het achterwiel vastgemaakt. Dit alles om een zo compact mogelijk geheel te krijgen, immers hoe minder volume, des te goedkoper de vracht.

Wel wordt voordat we de hal verlaten de gemaakte foto’s bekeken of ze door de beugel kunnen; ja, fabrieksgeheimen, hè.

Bij het begin van de lijn krijgt het frame en het carter zijn nummer. Aan het eind van de lijn wordt de fiets grondig visueel en mechanisch gecontroleerd, het verlichtingssysteem getest waarna de eindcontroleurs de motor op een rollenbank laten draaien en door de versnellingen loopt tot max 100 km/u.

Terug in het hoofdgebouw gaan we naar de (wissel)expositie, uitgesmeerd over de begane grond en eerste verdieping.

We krijgen een korte rondleiding met uitleg van Kurata-san.

Yamaha ontvangt ongeveer 3000 bezoekers per jaar zo wordt mij verteld. Tot mijn verbazing zie ik zowaar een Lexus staan, wat doet-ie hier? Maar Kurata-san vertelt mij

12

dat Yamaha ook (speciale?) motoren voor Toyota maakt, in dit geval de 1Lr voor de Lexus LFA, gesigneerd door de monteur die het gehele motorblok in elkaar heeft gezet.

Maar hierdoor komt het in de ochtend geplande bezoek aan het Soichiro Honda Craftsmanschip Center, een interessant klein museum geheel gewijd aan Soichiro Honda, gelegen in het noordelijke stadsdeel Tenryu, een beetje in de knel.

Ondanks een vrij goede verbinding met de Enshu-lijn met een overstap naar Futamata-Hommachi kost het bezoek een hele ochtend en dan ’s middags naar Suzuki en weer terug naar Hamamamatsu en vervolgens naar Kyoto; dat wordt haastwerk. Per slot van rekening zijn we op vakantie. Het is spijtig dat ik dit bezoek door het krappe reisschema moet laten schieten.

Moe en vol met indrukken van al dat die fraaie tweewielers gaan we per trein naar ons hotel in Hamamatsu, gelegen op nog geen drie minuten lopen van het station. Die avond genieten we in een van de kleine restaurantjes van een geliefd lokaal gerecht: unagi (paling).

Op weg naar de lunch passeren we nog een de helft van de Gokuraku Tombo, een ‘man-powered’ vliegtuig, van Yamaha.

Suzuki Plaza Het is slechts een halte (5 minuten) in westelijke richting aan de Tokaido hoofdlijn van Hamamatsu naar Takatsuka. Terwijl de trein snelheid mindert zien we aan de rechterkant al diverse gebouwen waarop met grote letters SUZUKI met bijbehorende gestileerde rode letter “S” staan. Even later stopt de trein en stappen we uit. In een stralend zonnetje, ondanks het tijdstip van 10 uur is het al zo’n 23º C, lopen we in ongeveer 10 minuten over een smalle weg zonder trottoirs in de richting vanwaar we gekomen zijn, naar Suzuki Plaza. De toegang is gratis, maar wel van tevoren per e-mail aanmelden. We laten de uitgedraaide print zien aan een lieftallige dame aan de receptie waarna we even later naar de tweede verdieping lopen waar het begin is van de tentoonstelling.

Tijdens de lunch breng ik het voetbalstadion dat we vanuit de trein gezien hebben ter sprake met een verwijzing naar Philips en PSV. Ota-san vertelt dat in het Yamaha Stadium de voetbalclub Júbilo Iwate speelt die dit jaar (2015) gepromoveerd is naar de J1 League (eredivisie). Ook het rugbyteam Yamaha Júbilo heeft hier zijn thuishonk. Vol trots zegt zij dat twee spelers van het team in de nationale ploeg spelen die op dit moment meedoet aan Rugby World Cup in Engeland.

Na de lunch nemen we hartelijk afscheid van Ota-san en bekijken op ons gemak nogmaals de expositie. Het is er rustig, slechts enkele bezoekers vandaag.

Het bezoek aan Yamaha is behoorlijk uitgelopen, daardoor komt het ’s middags geplande bezoek aan Suzuki te vervallen. Dat doen we dan maar morgen.

Zodra we boven zijn, zien we het borstbeeld van de stichter van deze onderneming: Michio Suzuki (1887-1982). Hij begon als bouwer van weefgetouwen voor zijde en katoen in de periode 1909 -1945. Het museum is compact met in de looprichting aan de ene kant de ontwikkeling van de tweewielers vanaf 1952 en aan de andere kant de ontwikkeling van personen- en kleine vrachtauto’s vanaf 1955. In de schaduw van zijn borstbeeld staat zijn eerste gemotoriseerde tweewieler uit 1952. Daarna gevolgd door de eerste lichte motorfiets de 4-takt Colleda CO uit 1954. Te midden van alle ‘oudjes’ laat ook de ambitieuze RE-5 zich in volle glorie bewonderen; het werd evenwel geen succes. Ik zie er weer de GT 380 met zijn Ram Air koeling die ik voor het eerst in 1971 zag tijdens de 18e Tokyo Motor Show.

13

Op de eerste verdieping is een klein filmtheater, waar met een aardige 10 minuten durende 3-D filmvoorstelling World Adventure in het kort de productie van Suzuki wordt uitgelegd met hulp van een cartoon-figuur. Verder veel uitleg en zelf te bedienen apparatuur in een thematuin. Uiteindelijk komt men vanzelf weer op de begane grond uit. Het is een fijn museum. Er zijn weinig bezoekers en een stel westerlingen valt al meteen op bij de wat oudere vrijwilligers die er als suppoost rondlopen.

We gaan weer terug naar Hamamatsu en halen de bagage uit de kluisjes en nemen de shinkansen naar Kyoto, waar oude Esperanto-vrienden uit 1971 ons om half zeven bij hen thuis verwachten.

Na een aangenaam verblijf in deze fraaie stad vertrekken we twee dagen later naar Kobe.

Kawasaki Good Times World Het is inmiddels 29 september geworden. Na het ontbijt lopen we in de richting van het Meriken Park. Onderweg passeren we het monument ter herinnering aan de grote aardbeving die Kobe trof op 17 januari 1995, waarbij zo’n 6500 mensen omkwamen. Beneden is een crypte waar de namen van de omgekomenen op tableaux zijn weergegeven.

De allerlaatst gemaakte GSX1100S Katana uit 2000 met serienummer 1100 staat hier te pronken voor zijn bewonderaars.

Aan de zilte zeelucht en het geluid van in de verte krijsende meeuwen merk ik dat we het havenfront naderen. Er is heel veel veranderd in de afgelopen 44 jaar, maar na enkele minuten zien we het icoon van deze havenstad: Kobe Port Tower (108 m) op luttele afstand geflankeerd door het 35 verdiepingen tellende Okura hotel die de toren nog met 27 meter overtreft. Het hotel overschaduwt als het ware het Kobe Maritiem Museum dat met zijn opvallende wit metalen dakconstructie mij doet denken aan het dak van een Minangkabouws huis.

14

Dank zij een uitdraai via internet krijgen we ¥100 korting op de toegangsprijs van ¥600 voor het gehele museum. Via een hal vol met scheepsmodellen van vroeger tot heden betreden we Kawasaki Good Times World, dè tentoonstelling van diverse producten van de Kawasaki Heavy Industries Group.

Net als Honda met zijn Goldwing/Aspencade alsmede Yamaha en Suzuki respectievelijk met XVZ1300 en GV1400LXE Cavalcade kon Kawasaki ook niet achterblijven. Na een verder bezoek aan Kawasaki Good Times World verlaten we het museum. We hebben het kwartet musea bij elkaar en ik heb dus weer materiaal voor KJMV-KONTAKT. Nog een laatste blik op de fascinerende skyline van Kobe in een omgeving waar geregeld aardbevingen voorkomen en dan gaat onze reis weer verder op weg naar familie in Kumamoto.

Een klein deel ervan is bewijd aan motoren; het is niet de belangrijkste tak van dit grote concern. De motoren worden van boven af met spotlichten beschenen; het is wel even wennen. Van een van de bedrijven waaruit de huidige Kawasaki Motorcycle & Engine Company is ontstaan, is de Meguro Junior S2 uit 1955 fraai uitgelicht.

Het ziet er wel Engels uit. Dit geldt ook voor het exportmodel 650 W1, die vanaf 1965 drie jaar lang werd geproduceerd. INLAS Foto IMG 1021 Er zitten maar weinig “oudjes” bij de getoonde motoren. Het merendeel zijn nog “jongkies”. Natuurlijk staat de 900 Z1 te pronken

In het volgende nummer van KJMV-KONTAKT wordt de draad weer opgepakt van mijn terugreis naar Nederland in 1972 onder de titel: Van Japan naar Nederland op de Honda CB350E - Groet, Hans Wijmer Kawasaki Good Times World (Museum) https://www.youtube.com/watch?v=9WEUV3BrxfI Voor historie Yamaha https://www.youtube.com/watch?v=GZBaWfF98fo Voor historie Kawasaki https://www.youtube.com/watch?v=8em2JYHsYjY

Twee imposante motoren trekken mijn aandacht. De ‘Police Bike’ speciaal voor de Amerikaanse markt en gebaseerd op de Z1 en de Voyager, een imposante tourmotor geënt op de KZ1300.

15

Voor historie Suzuki https://www.youtube.com/watch?v=Fg2wekA9Z78 Voor historie Honda https://www.youtube.com/watch?v=tMbFG5PoXx4

Voor alles wat klassiek is op twee wielen!

Het oudste, grootste èn dikste blad in de Benelux over alles wat klassiek is op twee wielen: motoren, scooters, techniek, brommers, beurzen, shows en treffens.

En natuurlijk nieuws over klassieke motorsport: race-demo’s, cross en trial.

Kijk ook op: WWW.MOTORRIJWIEL.NU Verschijnt elke twee maanden. Losse nummers € 5,95* (België € 6,50*).

Jaarabonnement (6 nrs.) € 30,00* (buitenland v.a. € 52,50*), 2 jaarsabonnement (12 nrs.) € 53,50* (buitenland v.a. € 97,50*) door overmaking op rekening NL23INGB 0000 0051 35, BIC INGBNL2A, t.n.v.

Stichting Historische Motor Documentatie, Den Haag.

Of bel +31-(0)70-3650 860 en wij sturen een acceptgiro. *Prijswijzigingen voorbehouden.

Zoekt u iets of wilt u iets kwijt?

In elk nummer vindt u vele honderden particuliere advertenties.

Als abonnee kunt u zo’n advertentie gratis plaatsen!

“Ernst Hagen Motoren” Honda Classic Specialist

Onderhoud, reparatie en verkoop van Japanse motoren

16

Witte Paal 332Q 1742 LE Schagen T 0224 29 20 08 M 06 20975139 ernsthagenmotoren@gmail.com

KJMV-Activiteitenkalender 2017-2018

KJMV Klassieke Japanse Motorfietsen Vereniging

7 oktober

Onderdelenmarkt

Hardenberg

motormarkthardenberg.nl

13-15 oktober

Oldtimer & Classic beurs

Leek

KJMV.nl

22 oktober

Motor Retro Leuven

Leuven (BE)

motoretroleuven.be

28 en 29 oktober

Int. Oldtimerbeurs Ravelte

Weelde (BE)

oldtimerbeursravels.be

3-5 november

Bigtwin Bikeshow & Expo

Expo Houten

bigtwin.nl/

19 november

CLUBDAG KJMV

De Rijp

KJMV.nl

25-26 november

Flowerdome

Eelde

KJMV.nl

16-17december

Central Classics

Expo Houten

KJMV.nl

13-14 januari 2018

Oldtimerbeurs

Rosmalen

KJMV.nl

24 februari

Oldtimerbeurs

Zuidbroek

KJMV.nl

22-25 februari

Motor Beurs Utrecht

Utrecht

motorbeursutrecht.nl

17-18 maart

Oldtimer & Classic beurs

Leek

KJMV.nl

4 maart

Algemene Leden Vergadering

De Rijp

KJMV.nl

3-7 oktober

Intermot

Keulen (D)

intermot.de

18 november

CLUBDAG KJMV

De Rijp

KJMV.nl

Zijn er activiteiten die u ook gemeld wilt zien op de website en/of clubblad, geeft u dat dan spoedig door aan onze activiteitencommissie: Wiebe Eenling/Frits Smink, activiteiten@kjmv.nl - 06 21853400/ 06 20399831 of aan de sitebeheerder: Lars Holm, webmaster@kjmv.nl - 06 27618159.

Zij zullen er dan voor zorgen dat uw activiteit wordt geplaatst.

Kijk voor actuele info: www.kjmv.nl - Voor meer beurzen, kijk op: www.oldtimeragenda.com OPROEP! OPROEP! OPROEP! OPROEP! BETAAL UW CONTRIBUTIE! OPROEP! OPROEP! OPROEP! OPROEP! Graag willen wij ons e-mail bestand opschonen. Daarom vraag ik aan u allen om een blanco e-mail te sturen naar onze penningmeester Wiebe Eenling, die ook de ledenadministratie bijhoudt. U kunt dit het beste doen naar het e-mail adres: penningmeester@kjmv.nl. Zodra u uw e-mail adres wijzigt, graag ook even melden aan Wiebe Eenling.

17

Column Hans Koopman ADIOS ANGEL GRACIAS MAESTRO! - Wederom is er slecht nieuws in Wegraceland. Eerder dit jaar zijn Jaap Timmer, Piet Knijnenburg, John Surtees en Nicky Hayden ons al ontvallen, om maar een aantal grote namen te noemen. Nu overleed op drie augustus jongstleden Ángel Nieto Roldán.

Hij werd op het eiland Ibiza, zittend op een quad, van achteren aangereden door een auto. Acht dagen later bezweek hij aan zijn verwondingen. Ángel stond al een tijd hoog op mijn lijstje voor een column, helaas moet dat nu postuum gebeuren.

Ik denk niet dat de ‘King of Assen’ ooit nog van zijn troon wordt gestoten. Vaak had Nieto het aan de stok met Nederlandse coureurs, zoals Jan Bruins, Paul Lodewijkx, Jan Huberts, Aalt Toersen, Jos Schurgers en met name Jan de Vries. De tweestrijd tussen Nieto en De Vries kende in 1972 een wel heel merkwaardige climax. Beide coureurs eindigden het seizoen in de 50cc klasse met 69 punten en exact dezelfde race-resultaten. Een optelsom van alle racetijden zorgde ervoor dat Ángel Nieto tot wereldkampioen werd gekroond, Jan de Vries moest genoegen nemen met de tweede plaats. Daarnaast had Nieto heel veel aan de Nederlandse tweetaktspecialist Jan Thiel, die hem samen met Martin Mijwaart jarenlang terzijde stond. Na enig speurwerk in mij archief vond ik een foto uit 1983, waarop ze samen in de pitsstraat van Assen staan.

Ángel Nieto was de eerste Spaanse coureur die meedeed aan het wereldkampioenschap. ‘El Niño’ reed in 1964 op Montjuich in Barcelona zijn eerste GP en werd direct vijfde.

Het duurde even, maar in 1969 lukte het hem een GP te winnen. Er zouden nog vele overwinningen volgen. Hij zette daarmee de Spaanse motorsport op de kaart, een volksheld werd het. In zijn kielzog is een hele armada Spaanse coureurs hetzelfde pad ingeslagen. Vandaag de dag lijkt de MotoGP wel een Open Spaans kampioenschap, met maar liefst negen Spaanse coureurs in de koningsklasse, om nog maar te zwijgen over Nieto’s talrijke landgenoten in de Moto2 en Moto3. Spanje heeft inmiddels vier wedstrijden op eigen bodem: Jerez, Cataluñya, Aragón en de welhaast traditionele seizoensafsluiter in Valencia. Ook de selectiewedstrijden voor de Red Bull Rookies Cup worden in Spanje gehouden, op het circuit van Guadix. Ángel Nieto werd dertienvoudig wereldkampioen. Of 12+1, zoals hij zelf uit bijgeloof altijd zei. Hij flikte dat op de merken Derbi, Kreidler, Bultaco, Minarelli en Garelli. Zesmaal in de 50cc en zevenmaal in de 125cc. Het meest succesvolle jaar was 1972, toen wist hij in beide klassen de wereldtitel te veroveren. Hiermee staat Nieto nog steeds tweede op de wereldranglijst, achter Giacomo Agostini die vijftien maal wereldkampioen werd, en vóór Valentino Rossi, wiens teller lijkt te blijven steken op negen mondiale titels. Nieto werd 23-voudig Spaans kampioen, verdeeld over de 50cc, 125cc en 250cc. Hij grossierde in podiumplaatsen tijdens de GP’s, in zijn carriere mocht hij 139 keer het ereschavot beklimmen.

Maar liefst negentig GP-zeges vielen hem ten prooi. Een dat uit 254 starts! Ángel Nieto had iets met Nederland. Hij was gek op het TT-circuit, waar hij maar liefst vijftien keer wist te winnen. Daar ging ook ons gesprek op bijgaande foto’s over, gemaakt tijdens de Dutch TT van 2005. Even ter vergelijking: Giacomo Agostini deed dat veertien maal en Valentino Rossi stond tien keer op de hoogste trede van het podium in Assen.

Denk nu niet dat de naam Nieto van de circuits verdwenen is. Ángel had drie zoons, Ángel jr., Pablo en Hugo ( van een andere moeder ). Pablo wist ooit een 125cc GP op zijn naam te schrijven, in Portugal. Neef Fonsi Nieto heeft het ook geprobeerd, maar was minder succesvol, hoewel hij het in de World Superbikes niet onverdienstelijk deed. Zoon Pablo is teammanager van het SKY VR46 team van Valentino Rossi en heeft in 2017 coureurs als Nicolò Bulega, Andrea Migno, Stefano Manzi en Francesco ‘Pecco’ Bagnaia onder zijn hoede. Zoon Ángel jr., bijgenaamd ’Gelete’, is manager van GP-Rooms. Hij runt dit bedrijf, wat vier immense trailers heeft, met achttien luxueuze hotelkamers er in.

Tijdens de Europese GP’s staan ze tiptop klaar in de paddock. Voor wie? Voor een hele schare wereldtoppers die hij tot zijn klantenkring kan rekenen.

In Spanje en ver daar buiten sloeg het overlijden van Nieto in als een bom.

18

Begin augustus, voorafgaand aan de MotoGP van Brno werd er op de grid van het Tsjechische circuit een herdenkingsceremonie gehouden. Kippenvel toen ik dat zag. In Madrid, waar ﾃ］gel opgroeide in de volksbuurt Vallecas, werd dat zaterdag 16 september nog eens dunnetjes overgedaan.

Eerst voor genodigden, in het Parque del Retiro. Daarna vanaf het Bernabeu stadion. Een gigantische stoet motorrijders, zoons Pablo en Gelete op twee van ﾃ］gels racers voorop. Een konvooi van MotoGP rijders volgend, duizenden fans daarachter. De immense optocht van motorrijders trok dwars door Madrid naar het circuit van Jarama, alwaar in de naar Nieto genoemde bocht bloemen werden gelegd.

Er waren ruim 50.000 mensen bij dit eerbetoon aanwezig.

Wederom kippenvel, onvoorstelbaar wat een hommage.

ﾃ］gel Nieto werd slechts 70 jaar. Een legende, veelvoudig nationaal- en wereldkampioen, maar bovenal motorsportman in hart en nieren, is niet meer. Adios ﾃ］gel, Gracias Maestro!

Hans Koopman (Vries, 52) kent de MotoGP-paddock op zijn duimpje. Al ruim dertig jaar geeft hij rondleidingen op het circuit van Assen. Hij droeg zijn passie voor de motorsport jarenlang over op de gasten van Texaco en Pioneer Benelux. Afgelopen jaar deed hij dat tijdens de WK Superbikes en de Dutch TT voor Motul Deutschland en RW Racing GP. Tevens was hij enkele jaren actief als columnist voor MotoPaddock.nl. Dit jaar is Hans begonnen als columnist bij Racesport.nl.

Angel Nieto 1947 - 2017 Onderhoud, reparatie en restauratie van klassieke motorfietsen.

Uitgebreide sortering onderdelen, nieuw en gebruikt van klassieke Japanse motoren.

Geopend op: woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag.

Gerard Numeijer Molenveld 9 1777 HN Hippolytushoef T 0227 59 36 90 F 0227 59 34 72 M 06 25448565 e info@nubomotors.nl

www.nubomotors.nl 19

50j a a rS uz uk i T &GT 500

De Z1300 Hans Schenk Memorial Ride

De mooie rit op zich van zo’n 100km was niet geheel verschoond van de nodige regenbuien maar toch hadden zo’n 20 man de moeite genomen om acte-de-presence te geven ter ere van deze fijne en altijd enthousiaste motormaat !

Bijna een jaar geleden overleed één van onze meest gewaardeerde en enthousiaste Z1300 rijders van het eerste uur. Notabene een dag voor de clubdag van de KJMV in de Rijp, op 19 november aan een motorongeval… ans reed graag en veel, en had o.a. 3 van deze Mastodonten in zijn bezit. Een ZN1300 Voyager met zijspan, een ZG1300 DFI uit 1989 van de laatste serie met slechts 2.500km, en een Z1300 DFI met een Vetter uitrusting welke hij 30 jaar geleden nieuw had gekocht… en inmiddels op 75.000km had gezet.

H

Wij willen dit graag elk jaar blijven voortzetten - in welke vorm dan ook - om gezamelijk te genieten van onze klassieke motorhobby en om Hans blijvend te herinneren. Ride safe!

Wilco Vonk

Naar aanleiding van zijn overlijden hielden we een half jaar na dato, op 20 mei, een Memorial Ride door de Betuwe en langs de Linge waar hij en zijn gezin woonachtig zijn. Zijn vrouw Eline had ons uitgenodigd na de ride voor een hapje en drankje in hun huis en hield de gastvrijheid, welke Hans ook zo hoog in het vaandel had, op perfecte wijze staande . Het was een machtig gezicht om alle dikke fietsen op hun ruime terrein te zien en ook zijn kinderen en schoonouders waren verguld met onze aanwezigheid.

22

23

Gersloot Weekend 2017 In de loop van het jaar vroeg Wytze of Klaas Poutsma en ik de organisatie voor het Gersloot-weekend-Frieslandrit op ons wilde nemen omdat hij niet aanwezig kon zijn. Voor ons geen probleem, maar voor Wytze wel, bleek later. Ank, zijn vrouw was ernstig ziek en moest naar het ziekenhuis voor een gal-operatie en zij zou in de week vóór het weekend pas weer thuis komen. Wytze was er dus toch...

Naast deze happening gingen ook nog 3 mannen op hun cross-machines het gras omploegen wat een spectaculair gezicht was. De gebroeders hadden ons nog getrakteerd op koffie met koek, waarvoor nog onze dank!!

V

rijdagmorgen zou bij mij 2 nieuwe radiatoren geplaatst worden, maar dat gebeurde pas in de middag. Geen probleem, ik zou toch pas later in de middag komen. Dat werd helaas pas tegen zessen en ik kon direct aan de bak om de besteld pizza’s op te halen in Gorredijk. Daar ik niet met de motor was (rugproblemen met advies even de motor te laten staan) kon ik dus met de auto naar de Italiaan.

We moesten even wachten en in die tussentijd gingen Wytze en ik de ontbijtspullen bij AH om de hoek halen. Aldus geschiedde en toen ik terug kwam kon een ieder aanvallen...

De meesten waren reeds gearriveerd. Gezellig nagepraat en om een uur of 11 in de avond ging iedereen naar zijn/haar bed. We moesten eerder vertrekken de volgende dag.

Rond acht uur zaten de meesten aan het ontbijt en tegen tien uur druppelden al een aantal gastrijders binnen, zo ook Carlo Mascini op zijn Suzuki. We startten met 10 (later kwam er nog 1 bij) motoren en via een, door Klaas Poutsma gemaakte route kwamen we tegen twaalf uur bij de gebroeders van der Zee in Rijs aan, waar het 50 jarig bestaan van de T&GT500 Suzuki gevierd werd. Een ware happening waar het al erg druk was met leden van de T&GT-club en andere belangstellenden. De gebroeders hadden een prachtige uitstalling gemaakt van hun Suzuki’s en ook Suzuki’s van anderen. Eddy Bron was er gekomen met de racemotor van zijn pa, Rob Bron. Deze werd ook even gestart, wat voor ons wel iets bijzonders was. We hopen deze machine ook op onze clubdag in november te hebben staan...

Na zo’n anderhalf uur later stapten we weer op onze motor (ik in mijn auto) en de rit werd vervolgd door prachtig Fries landschap. Later nog even gelunched aan de IJsselmeerkust en omdat het nog steeds droog was, was het lekker buiten zitten... Even memoreren, Klaas heeft Wytze nog weggetjes laten zien die hij nog niet kende...! Hulde Klaas!

Bij terugkomst had Ank (ondanks haar operatie) wederom voor ons een schitterend chinees/Indisch buffet geregeld en met veel smaak hebben wij dit opgegeten (en ook goed gedronken tot de late uurtjes).

Zondagmorgen gingen een ieder vroeg of wat later richting huis. Al met al een geslaagd weekend. Ank en Wytze bedankt voor jullie gastvrijheid en tot volgend jaar 1e weekend van september (foto’s op de KJMV-site). Peter van der Zon

Wytze op de Kawasaki CSR305 van dochter Sietske.

24

uw oldtimer verzekerd Bromfiets verzekeringen

Motor verzekeringen

Vetera is gespecialiseerd in het verzekeren van oldtimers.

Niet alleen hebben wij door onze jarenlange ervaring veel verstand van verzekeren, ook hebben onze adviseurs een grote passie voor klassiekers.

Vetera biedt u voor uw klassieke motorfietsen van 20 jaar en ouder een oldtimerverzekering tegen het zeer scherpe tarief van â‚Ź 37,- per jaar*.

Deze WA-verzekering kunt u eventueel uitbreiden met Brand/Diefstal of Volledig Casco.

Onze unieke verzamelpolis bieden wij u al vanaf â‚Ź 66,- per jaar*. * inclusief assurantiebelasting

Stelling 5, 7773 ND Hardenberg t (0523) 28 23 28 f (0523) 28 23 29 e info@vetera.nl i vetera.nl

25

Auto verzekeringen

UNIEK

VERZAMEL POLIS TOT 7 MOTOREN

“Smitbros�

Kawasaki 3-cilinder Specialisten

Alfons en Hans Smit Marsweg 7 1791 LV Den Burg Texel 06 38894304 smitbros@hetnet.nl

Verkoop, restauratie en onderhoud van klassieke motoren

www.london-exhaust.com Specialist for classic and Vintage exhaust systems

info@london-exhaust.com

Complete systems for Kawasaki Z650 Z1000 double walled pipes 26

De 25ste editie van het Exotentreffen was weer geslaagd.

Ondanks het regenachtige weer - het kwam af en toe met bakken uit de lucht - waren een gezellig aantal motorrijders naar Doorn gekomen. Zij werden onvangen met koffie met jubileum-gebak, gemaakt door onze sponsor Bakker Albert uit Zeist! Verder waren er leuke goodies ter beschikking gesteld door RB Motoren De Bilt.

De bewoners van Het Zonnehuis Doorn, hadden zich er weer op verheugd en konden dit jaar zelfs een rondje meerijden in de zijspan van Guus. Rond kwart over twaalf vertrokken we voor de toertocht die leidde naar Achterveld. Hier werd geluncht. Het was een zeer geslaagde toertocht met bossen, heuvels en landerijen. Ook in 2018 wordt het Exotentreffen opnieuw georganiseerd.

In 2018 wordt het Internationale Exotentreffen voor de 26ste keer gehouden en start ook weer uit Doorn.

Het Exotentreffen trekt ieder jaar motorrijders met hun bijzondere motorfietsen uit Duitsland, Engeland, BelgiĂŤ en natuurlijk Nederland. Eerste programmapunt is de static show bij de ontvangst. Dit biedt ook in 2018 weer veel voor de motorliefhebbers en er is weer van alles te zien.

Dan de onvolprezen toertocht met bijzondere motoren door een aansprekende omgeving. Na de tussenstop met lunch, vervolgen we de toertocht om rond vijf uur aan te komen op de barbecue-locatie voor de jaarlijkse en gezellige barbecue.

Kortom, dit wil je niet missen!

Beschik je over een exoot, een bijzondere motor en/of heb je gewoon zin in een onvergetelijk evenement tussen de exoten, klassiekers en bijzondere motorfietsen? Kom dan naar Doorn! Inschijven hoeft niet, maar laat ons even weten of je komt info@exotentreffen.nl (foto’s Hans Lebbe).

Kijk op de site van Johan Kole: www.exotentreffen.nl!

27

Theo Schilder

Eén van onze leden die altijd tijdens de clubevenementen in Alkmaar aanwezig was, was Theo Schilder. Hij woonde direct naast het soosgebouw waar Henk op de Weegh de scepter zwaaide en hier zodoende kind aan huis. Op 27 juli kwam er een einde aan het leven van Theo.

Hoewel Theo geen motordealer was, verkocht hij wel nieuwe motoren die hij via erkende dealers geleverd kreeg.

Natuurlijk kwa-men ze ook terug voor reparaties en onderhoud. Om van de vele producten op de hoogte te blijven werden er bij diverse fabrieken en importeurs cursussen gevolgd en zo werd er veel technische kennis opgedaan. Daar heeft hij natuurlijk veel profijt van gehad.

E

nkele jaren geleden mocht ik wat aantekeningen maken tijdens de gesprekken die we samen bij hem thuis hadden. Het waren interessante uurtjes en een stuk geschiedenis wat zeker de moeite waard is om met de KJMV leden te delen.

In de jaren ’30 groeide Theo op in het boerenbedrijf van zijn ouders en al vroeg had hij belangstelling voor motoren. In die periode waren motoren populair bij de mensen als vervoermiddel, meestal niet zoals tegenwoordig als hobby object.

Het had echter weinig gescheeld of Theo had nooit de zaak van zijn vader overgenomen. Een vriend, Jan Put, had het idee om samen met Theo een zaak op te richten die zich bezig zou houden met de verkoop van olieproducten.

Maar dat leek onze techneut geen goed idee, hij wou liever sleutelen en fietsen verkopen. Jan Put is echter wel door gegaan met het idee en is uitgegroeid tot het bekende oliemerk Putoline. Het merk heeft grote naamsbekendheid gekregen door sponsoring van veel motorcoureurs.

In de jaren ’70 en ’80 bloeide de zijspanwegraces ook enorm in ons land en veel bekende coureurs kwamen uit Noord-Holland. Na een lange hegemonie van de BMW motoren en later de URS van Helmuth Fath, namen de tweetactmotoren ook in deze klasse het stokje van de viertacten over. Eind jaren ’60 was de Zwitser Rudi Kurth één van de eersten die hiermee experimenteerde en bouwde een driecilinder Crescent buitenboordmotor in zijn zijspan. In 1972 verschenen de eerste driewielers met de König viercilinder boxermotor. Deze watergekoelde buitenboordmotor was compact en laag en daardoor erg geschikt voor de zijspanracers en binnen een aantal jaren reden de meeste coureurs met dit motorblok. Wel moest er een losse versnellingsbak worden toegepast. Ook de Noord-Hollandse zijspancoureur Cees Boer zag de voordelen van dit motorblok en samen met Theo gingen ze naar Berlijn om bij Dieter König inkopen te doen.

Daar mochten gelijk ook nog het motorblok mee helpen opbouwen en kregen ze een cursus in het afstellen van de motor. Het zijn redelijk simpele motoren, maar de aandrijving van de roterende inlaten was wel wat ongebruikelijk met een tandriem die nogal wat bochten maakt.

Zo raakte Theo dan ook betrokken bij de zijspan-sport en heeft later nog meer König motorblokken voor zijspancoureurs uit Berlijn gehaald.

Naast de rijwiel- en bromfietszaak was het inmiddels ook een racecentrum geworden en kwamen er diverse coureurs over de vloer. Het was een geweldige tijd en altijd een komen en gaan van mensen die bij de motorracewereld betrokken waren. Bekende namen die bij Theo hebben gewerkt en in hem een goede leermeester vonden zijn o.a. Sam Balder (Samba uitlaten), Rob Punt en Hans Spaan.

Maar in 1980 kwam er onverwacht een eind al deze aktiviteiten door een noodlottig ongeval.

Rond de boerderij stond een betonnen silo en daar werd steilewand met oude motoren in gereden. Later verhuisde het gezin naar Alkmaar en werd een café omgebouwd als rijwielherstelplaats. Hier werkte Theo dagelijks met zijn vader om fietsen te repareren.

In de jaren ’50 kwamen er de z.g. inbouwmotoren voor fietsen beschikbaar van bekende merken zoals: Mosquito, ILO, Berini Eitje, Victoria, Cucciolo (Ducati), Lohmann, Flink en nog veel meer. Deze motoren werden op verschillende plaatsen aan de fietsen gemonteerd, voorop, onder of boven de trapas, op de achterpakjesdrager en ook naast het achterwiel. Dit was een goede handel en start van de bromfietsperiode die tot in de jaren ’80 heeft gebloeid. Ook kocht Theo motoren en nadat hij die had opgeknapt werden ze verkocht.

In de vroege jaren ’60 werd Theo één van de eerste dealers van Honda bromfietsen. Dat begon toen met het bekende type C310A, die erg populair werd mede door de immense en dure reclamecampagne die Honda toen voerde om een plaats op de markt te veroveren.

In de jaren ’60 verkocht Theo ook scooters van Nederlandse makelij, namelijk de Bitri scooters die in Dokkum werden gemaakt.

Kreidler bromfietsen kwamen al spoedig in de showroom te staan en werden steeds populairder.

Op een gegeven moment ging Theo zijn zoon André met een Kreidler racen en zo werd er veel aan deze machines gesleuteld. Ook begon Theo met het tunen van de racers en kreeg goede kontakten met importeur Henk van Veen. Inmiddels kwamen er steeds meer 50 cc renners bij Theo om hun motor te laten repareren en te tunen.

Het moest echter wel allemaal in de avonduren worden gedaan, want de fietsenzaak ging natuurlijk voor.

Toen de zaak na een grote verbouwing opnieuw moest worden geopend, werd dit door niemand minder dan wereldkampioen 50 cc Jan de Vries gedaan.

28

Jos Stet reed ook een zijspan met een König motorblok en zoon André was passagier bij hem. Tijdens een race op het stratencircuit in het Belgische St Joris ten Distel raakte de zijspan van de baan en lieten André en Jos daarbij jammerlijk het leven.

Dit was natuurlijk voor het gezin Schilder een geweldige klap en heeft diepe sporen in hun leven nagelaten.

Dat het enthousiasme voor het racegebeuren daarmee voor een groot deel verdwenen was lag voor de hand, deze impact was zo groot en het plezier was helemaal weg. Op dezelfde dag kwamen op dit circuit totaal vier renners om het leven.

Het was een periode dat er veel op stratencircuits werd gereden en waren de risico’s groot.

25 & 26 november 2017 INTERNATIONALE OLDTIMERBEURS Automobielen, Motoren, Bromfietsen, Tractoren • KJMV is ook aanwezig! •

Vanaf dat moment heeft Theo zich in hoofdzaak met fietsen en bromfietsen bezig gehouden.

Hij heeft een bloeiend bedrijf opgebouwd en langzamerhand heeft hij het aan zoon Emiel overgedragen. Door de steeds groeiende verkoop ontstond er een ruimteprobleem en werd een aantal jaren geleden een kompleet modern bedrijfspand betrokken.

OLDTIMERS • CLASSIC CARS • MOTOREN SHOW • MINIATUREN • LIVE MUZIEK • BEURS • MEER DAN 8000 M2

FLOWERDOME - EELDE Entreeprijs € 12,50, tot 12 jaar gratis (met begeleiding volwassenen) Openingstijden 10.00 tot 17.00 uur

Oldtimer & Classic Beurs 22e Editie 13 t/m 15 oktoberr 2017

Theo was nog altijd erg betrokken bij de zaak en voerde nog lang kleine klusjes uit. Thuis had hij een kleine werkplaats met een aantal machines waar hij veel tijd doorbracht met knutselen van allerhande dingen zoals de tientallen klokken die hij heeft gerestaureerd. De laatste tijd ging het wel achter uit met zijn gezondheid, maar is toch zeer plotseling overleden.

Piet Tuyn Documentatie van oude Japanse Motoren tevens werkplaatsboeken, instructieboekjes, folders enz. vanaf 1960

Dat men Theo niet was vergeten bleek tijdens zijn begravenis, een stoet van ruim 400 mensen op de fiets begeleide hem van de kerk naar zijn laatste rustplaats.

Klaas Poutsma

Piet Tuyn Zuiderweg 13 1734 JK Oude Niedorp

29

Tel.: 0226 423617

Dit is het 2e deel van de informatie voor de 2&3 cilinder Kawasaki liefhebbers. Guido Eckes is als eerste die hier een artikel plaats. Er is genoeg kopij aanbod, maar ik roep hierbij de 2-takt liefhebbers van dit merk op ook regelmatig iets op te sturen aangaande deze motoren.

Een wel heel speciaal model Kawasaki Dat het fameuse motorblok van de 3-cilinders vaak gebruikt werd voor specials, sprinters en dergelijke wisten we al, maar dat dit blok ook voor kwam in een auto is wel opmerkzaam.

Op de foto’s 2 verschillende uitvoeringen van het motorblok.

I

n ons vorig nummer zag u al een foto van Rick Brett met een dame op een 3-cilinder. Omdat er vele mooie plaatjes zijn niet alleen met dames erbij, deze foto. Aan u wat u mooier vindt...

Formuli1 coureur Sebastian Vettel op Kawasaki Sebastian Vettel zien we vaak in ee raceauto rijden, maar bij de Formule1 van Spa-Francorchamps werd hij gespot op een mooie 750 cc 3 cilinder.

Multicilinders In het vorig blad sprak ik al over de bouw van meer cilinders in het blok. Allen Millyard is een vermaarde kunstenaar op dit gebied, o.a. met zijn creaties van de 2 en 4-takt blokken.

Onderstaande foto is zo’n creatie van een 1000cc 5 cilinder.

30

KAWASAKI tweetakten Na het, helaas, beëindigen van de Kawasaki 2-3 cilinder club ben ik ook lid geworden van de KJMV. Wat een mooie gelegenheid is om de Kawasaki ervaringen te delen binnen de KJMVereniging.

Effe voorstellen Guido Eckes, 56, getrouwd, 2 dochters, woonachtig in het mooie Purmerend.

De eerste motor Dat werd een Honda 500 Four. Diverse vrienden hadden er zo eentje. En die waren tevreden.

Met vriend Ronald en zijn vader zijn we naar Amsterdam (De Graaf motoren, Ceintuurbaan) gegaan om te kijken. Van kijken komt kopen. Zei tegen Ronald, toen langs een rode Kawasaki Mach III liepen, dat zijn snelle dingen….. Afijn er werd een 500 Four aangeschaft voor fl2.405,-.

Brommertijd Het begon medio 1977. Ik had mijn zinnen gezet op een brommer. Mijn ouders waren daar duidelijk niet van gecharmeerd. Dus blijven zeuren. De laatste poging was om de schuur achterin de tuin op te ruimen. Te laten zien dat er ook ruimte voor was… Bingo!

Samen met een vriend op pad. Voor fl1.350,- werd er een Kreidler aangeschaft. Dat was het merk, robuust en straalde snelheid uit. Trots als een pauw!

Gelijk werd de cilinder eraf gehaald, ik was benieuwd hoe dat werkte! Buurjongen Kees moest helpen om de boel weer rijdend in mekaar te krijgen. Had daar ook op gerekend…, hij reed en sleutelde al wat jaren.

Van het een kwam het ander in de loop der jaren. Diverse accessoires werden gemonteerd, onderdelen werden verchroomd (mode) en knipperlichten erop. Tussendoor werd de Kreidler, natuurlijk, ook opgevoerd. Al deze activiteiten werden gevoed door Van Zaane Tweewielers in Zaandam.

Dat was de plaats, verlekkerd kijken, kopen wat er allemaal op de brommer markt was. Zodoende met 80-100 over de fietspaden en op pad door Noord Holland. Heerlijk rondrijden.

Een maandje geduld, en de aankoop werd thuis afgeleverd.

Wauw, starten, gelijk op het pleintje tussen de garageboxen gassen, bijna 100!

Naar het politie bureau voor een oefenvergunning à fl3,50.

Verzekeren, wegenbelasting en het feest kon beginnen.

Eerst maar wat oefenen in de buurt en later in geheel Purmerend. Dat ging prima. Dus werd er ook buiten Purmerend gereden, wel de L-plaat thuisgelaten. Ging o.a. naar het strand en naar de sprints in Drachten. Wist ik veel dat je niet verzekerd was buiten de oefenregio! Rijbewijs gehaald.

Ondertussen mocht ik de motor bij de ouders van Ronald in de garage stallen. Niet veel later kwam er een garage vrij op het pleintje bij ons achter. Van de melkboer, dus met elektra!

Dat is makkelijk sleutelen.

De Honda was niet zo probleemloos als was verwacht. Met name het niet opwarmen zal daar debet aan zijn geweest… én het volgas rijden. Ik heb twee nokkenassen blauw gedraaid. Onderdelen-depot Muts in Soest wist ik te vinden.

De sleutelervaring steeg snel!

Ook broer Fabian kon een brommer aanschaffen. Geen probleem! We hadden gewoon de schuur nog een keer opgeruimd/efficiënt ingedeeld!

Na het brommer rijden volgt de volgende stap, motor rijden.

De goedkeuring was er snel, maar die moest buiten op de plaats staan. Dat was geen probleem, totdat ik er een had aangeschaft, vond ik dat niet zo leuk meer.

31

Ik heb ook nog een gebruikte Marchall 4-in-1 zelf van een demper voorzien. Toch nog eerst ongedempt gereden, maar dat vond ik toch wel asociaal. Dus twee uiteinden van een fietsstuur afgezaagd, van gaten voorzien, ronde plaat uiteinde, elektrisch gelast en met hamer erin geslagen. Was toch wel erg stil. Zodoende gaten groter, dat was beter. Op de rollenbank bij Hoogland motoren in Kwadijk voor de afstelling. Hij is tenslotte te koop gezet!

Hij verbruikte ook nog wat olie. Naar de GP van Francorchamps, met Fabian achterop, werd voor de terugreis er nog 1ltr ingegooid. Bij Utrecht, snelweg, werden we nog door een vriendelijke agent aangehouden, vanwege het geluid. Hij zou zo in de avond niet durven thuiskomen… een bloempot naar die motorrijder…

Zo heb ik anderhalf jaar op de Honda rond gereden. Veel ervaring opgedaan. Uiteindelijk de Honda opknapt, motorisch, spuiten, standaard uitlaten en stuur gemonteerd. De motor was te koop, voor fl2.500,-. Een vriend kocht die. En die heeft er veel plezier van gehad.

in de racerij was geschreven. Bladen nakijken en gevonden. Brief geschreven aan de voorzitter Henk Ross van de toenmalige Kawasaki 3-cilinder club NL (antwoordbrief blijft bewaard) met de bekende vragen; hoe lid worden, verkrijgbaarheid onderdelen en wat heeft de club te bieden?

Gelijk lid geworden In het eerste clubblad wat ik kreeg stond eenzelfde H2-A te koop. Fabian was ook geïnteresseerd. Helaas konden we het op dat moment niet eens worden over de verkoop prijs. Die lag fl1.000,- boven mijn aankoop. Deze was niet origineel.

Groen frame, wel andere uitlaten expansies en licht bewerkte cilinders, dubbele schijf.

In het voorjaar van 1982 nogmaals geprobeerd, en we konden het eens worden over de verlaagde verkoop prijs. Zodoende stonden er zondagochtend twee Kawa’s H2-A in de garage! Wat onze vrienden de opmerking ontlokte, twee van zulke krengen!

De eerste Kawasaki tweetakt Ongeveer een half jaar (?) eerder had Fabian een Kawasaki 250S1 3 cilinder gekocht. Student; dus een makkelijke te onderhouden en goedkope motor was het doel. Die vonden we in Rotterdam. Enkeltje NS, iets af kunnen dingen, wat onderdelen en een werkplaats-handboek rijker, gingen we ’s avonds op de triple terug naar Purmerend. Halverwege in de stromende regen, even op twee pitten, kwamen we tevreden thuis. Ook op het pleintje uit proberen. Hoop gegil, aanzuiggeruis door ontbreken van luchtfilter en wheelies! Het geluid deed onze moeder denken aan de vliegtuigen van de 2e WO! Wat opviel dat de ‘kleine’ Kawasaki sneller van zijn plaats ging en dat de topsnelheid niet veel verschilde!

We hadden een hoop plezier. Zodoende deed ik de uitspraak (najaar 1981) dat of ik kocht een Ducati 900SS of zo’n snelle Kawasaki 3 cilinder maar dan wel een zwaardere.

De eerste eigen Kawasaki tweetakt Goed de Honda zaterdagavond in de kroeg verkocht. Zondag naar Noord Scharwoude, in blad Motor stond een Kawasaki 750 H2 te koop zgan. Proef gereden. Wat een ervaring, alleen maar op het achterwiel, en wat trok dat ding - lange armen, bullets voor een prachtig geluid. En ook zgan op de banden na. Die moest ik hebben! In de avond werden de std uitlaten en wat klein spul nagebracht.

Kawasaki 3-cilinder club NL De eerste ontmoeting met het bestuur en andere (nieuwe) leden vond plaats in cafe ‘de Stoompiep’ in Babberich (dat werd voor vele jaren de gastlocatie) voorjaar 1982. Fabian achterop met jerrycan! We wisten niet of we het zonder te tanken konden overbruggen (150km). Toentertijd waren pompen ’s avonds niet geopend! Zonder te tanken kwamen we aan. Henk wist een weg naar de grenspomp, zonder de grens te passeren, zodat we ook de terugweg zonder tanken thuis konden komen! Zodoende de jerrycan onderweg maar weggegooid!

De eerste bijeenkomst was een interessante, gezellige avond. Vele nieuwe leden vanuit het hele land op de triple.

Toen al mooie verhalen. Maar ook al bewust van een stuk historie! Iedereen enthousiast.

Gekocht en op naar huis. Iedereen in de buurt was nieuwsgierig wat ik gekocht had, dus ik kon de Kawasaki elke keer weer starten. Wauw wat een machine! Het stond me bij dat er een reactie in het blad ‘MOTOR’ (zomer 1981) op een ingezonden brief over vervuilende benzineslurpende 2-takten

32

De basis was gelegd Voordat iedereen wegging, moesten we allemaal luisteren naar ene Theo die op zijn ’70 H1 met open 3-in-1 om 0.30 uur wegreed… Wordt vervolgd

Kawasaki dealer

Madame Curiestraat 12 1821 BM Alkmaar T. 072-5119704 F. 072-5201651 info@lemstramotoren.nl

Berichten van het racefront - NK Classic deel 2 2017 Na alle perikelen tot en met Assen lijkt het mij wel fijn wanneer het tweede deel van het seizoen wat soepeler zal verlopen… Die hoop blijkt al gauw nog wat ijdel… Voor Spa/Francorchamps heb ik beide ontstekingen vervangen voor Accent exemplaren. Deze zijn prima, heb ik hiervoor ook op de Davies Honda gehad en ze zijn nog goedkoper ook. Belangrijk echter is vooral het feit dat deze elektronische ontstekingen veel minder stroom vragen dan de Dyna exemplaren die ik begin dit jaar gebruikt heb. Dit komt op de testbank goed tot uiting. Als accuutjes heb ik nu een pakketje oplaadbare batterijen. Deze zijn veel goedkoper dan bijv. de peperdure ‘Super B’ batterij… en je kunt ze heel vaak opladen.

O

ok hebben we hier de uitlaatbochten elk met stukjes van tien centimeter verlengd (voor de Bakkerfiets) en daar blijkt het koppel flink beter van te worden..! Met Frans weer op naar Spa, alwaar wij tijdens de Bikers’ Classics twee wedstrijden hebben voor het NK. Wij rijden daar weer in een enorme groep van Belgische Classic GP rijders en de gebruikelijke IHRO deelname. Totaal 64 rijders! De eerste training op zaterdag valt geheel in het water… Het regent de hele dag! Van de NK mensen is Marc Beltman de snelste, gevolgd door Lex van Dijk, Ton Groot en ikzelf; vierde dus… Tijdens de tweede sessie is het zo mogelijk nog natter en Ton en Jan Frank Bakker gaan al snel naar binnen. Ik weet mijn tijd te verbeteren en kwalificeer me na Marc en Lex als derde NK man.

Race 1: Het is eindelijk droog! Met acht man stuiven we op de hairpin van ‘La Source’ af. Een prachtig gezicht… Tussen een kleine vloot snelle Patons komt Marc als eerste NK man op kop door. Zelf lig ik tweede. Ton en Jan Frank in de achtervolging, Lex gaat met een probleem de pits in. Marc komt in het gedrang tegen een Paton aan, welke vervolgens tegen mij aanrijdt. Ik moet even wijd in de chicane en verlies de aansluiting met Marc. Door het hoge tempo en de goede snelheid van de Honda weet ik echter de achtervolgers op behoorlijke achterstand te rijden. Marc wordt eerste en ikzelf dus tweede, wat natuurlijk een prachtig resultaat is..!

Race 2: Voor de tweede wedstrijd ’s middags ben ik, net als de batterijen, ‘goed opgeladen’… Mijn start is dan ook buitengewoon voortvarend en ik ga als eerste NK coureur de hairpin door. Voor mij alleen twee Patons en een tweetakt.

Ik rij alles uit de kast om de voorsprong groot te maken… Bij de eerste doorkomst lig ik dan ook ruim voor op Lex, Ton en Jan Frank… Marc is met de Becks BMW uitgevallen, maar dat weet ik dan nog niet. Ik hou het tempo heel hoog.., maar dan, halverwege die tweede ronde vliegt mijn achterketting eraf… Tja… Het begint licht te regenen en Lex van Dijk wint nu de wedstrijd, voor Ton Groot en Jan Frank Bakker. Na het kettingdebacle van Spa het blok gedeeltelijk gedemonteerd en een nieuwe nokkenaskettingspanner gemonteerd.. Deze was ook stuk..!

34

Nieuwe achterketting plus KLINKschakel.., ook de andere achterketting geklonken… Er is door tuner Gerrit een nieuw blok opgebouwd met Nova zesbak, dat is net klaar en heb ik in de ‘oude’ fiets gezet. Nu naar Chimay een stratencircuit in het zuiden van België, beroemd/berucht, maar voor mij nieuw.. Tijdens de eerste training probeer ik het nieuwe blok. De motor draait prima.., maar schakelt beroerd..! Het is eigenlijk geen rijden zo, maar rij toch de training uit om de baan een béétje te leren kennen. Voor de rest van de trainingen en wedstrijden de Bakker-Honda gepakt en rij de vierde tijd, achter Jan Frank, Ton Groot en Marc Beltman. Er is eerst een wedstrijd voor de ‘Belgische club’, hierin eindig ik ergens rond de tiende plek (heb ik geen uitslag van..!).

Meteen daarna de wedstrijd voor ons NK en de start is redelijk. Wanneer ik achter Ton Groot de eerste bocht in duik, is eerst Ton’s motor stuk en twintig meter verder vliegt mijn ketting kapot… Maar deze keer de inwendige primaire ketting…! Weer einde verhaal! Marc wint deze wedstrijd voor Gerard van den Brom en Harry Nab. Harry heeft nog nooit op het podium gestaan.., maar met zoveel uitvallers… Heel leuk voor hem! De tweede wedstrijd kan ik niet rijden, vele anderen ook niet en de uitslag is dezelfde als race 1… Nog leuker voor Harry!... De volgende races in Gedinne (B), sla ik over. De deelname hier is sowieso gering qua NK Classics deelnemers. Marc rijdt wel en wordt hier reeds Nederlands Kampioen Classics..! Zeer verdiend!! De volgende en tevens laatste races van het seizoen vinden plaats in Hockenheim en Frans en ik gaan daar naartoe.

Ondertussen heb ik de slecht schakelende motor wat nagekeken en uitgeprobeerd in Basse (tijdens een CRT demo) en hoewel ik wel goed in het rond ging, was het schakelen nog niet echt optimaal. Daarna weer de boel gedeeltelijk los en een ander schakelmechanisme gemonteerd.

De tweede race is zondagmiddag pas om 16.05 uur… Het weer is goed, mijn start ook, maar die van Marc nu eveneens… Ik ga als tweede achter hem de eerste bochten door, maar weet hem op het tweede rechte stuk te passeren. Bij de eerste doorkomst lig ik nog eerste, maar dan komt Marc er toch langs. Mijn gearing is eigenlijk iets te laag en ik draai de motor wat ‘over z’n toeren’… Lex heeft de TR500 nu beter afgesteld en komt mij ook voorbij. Ik kan hem eigenlijk niet volgen… ook Ton komt er even langs, maar moet wijd omdat zijn gas ‘even’ blijft hangen.

De Hockenheim Classics vormen een geweldig mooi klassieker evenement, met zo’n 500 racemotoren en nog eens 160 oude raceauto’s..! Echt geweldig! Wij rijden hier weer twee races, samen met de IHRO. Het kapotte blok van de BakkerHonda verwisseld met het gerepareerde blok van de ‘oude’ fiets en zo was het materiaal weer in orde. Tijdens de eerste training de oude fiets met het nieuwe blok geprobeerd (hoop dat u het nog volgen kan…). De fiets schakelde nu weliswaar beter.., maar nog steeds niet helemaaaal zoals het moet..! Evengoed een redelijke tijd en een vierde startplek.

Voor de tweede training toch de Bakkerfiets gepakt…, alleen het regent behoorlijk..! Met deze fiets nog niet eerder in de regen gereden. De vering is eigenlijk wat te stug voor de natte en hobbelige baan, maar met de Conti-banden kan ik het meestal wel vinden… De eerste ronden rustig aan, maar het voelt goed en de laatste twee rondjes zet ik toch aardig aan. Tot mijn eigen verbazing blijk ik na afloop de snelste tijd gezet te hebben… Ruim twee tellen sneller dan Marc Beltman, onze jonge ‘champ’..

Dit is wel een leuke opsteker, al heb ik er niets aan, want de tijden uit de eerste sessie zijn natuurlijk beter en tellen derhalve voor de startopstelling.

Met enige moeite kan ik de derde plek toch vasthouden tot de streep. Toch weer een mooi resultaat en ik ben wel tevreden..! Het seizoen is voorbij. Marc is een waardig Classic kampioen en ik ben geloof ik nog negende in de eindstand geworden, ondanks alle tegenslag..!

Veel dank ben ik verschuldigd aan CMS, de hoofdsponsor, maar ook aan tuner Gerrit Lether, ‘het MotorRijwiel’, Frans Forrer, HGA-sport en Koelewijn autoschade uit Winkel… en mijn vrouw natuurlijk… Ernst Hagen

’s Middags is het prompt droog bij aanvang van de eerste race en ook de baan ligt er goed bij. Ik heb een geweldige start en lig meteen na de eerste bocht op kop. Marc heeft vanaf de pole zijn start verprutst en begint zijn inhaalrace..

Na twee ronden kom ik nog steeds als eerste door, maar daarna komt Marc er toch langs. Achter mij zitten Lex van Dijk op een Suzuki TR500, Roel Pasop op de Triumph en Luca Bettini op zijn Paton. De afstand naar hen is echter behoorlijk. Ton Groot is al uitgevallen (bak). Marc wint de wedstrijd en ik word mooi tweede. Roel is derde geworden, voor Lex en Gerard van den Brom is vijfde.

35

SUZUKI T500 50 jaar - angstaanjagend snel...

In eerdere uitgaven van ons KJMV-KONTAKT heb ik reeds artikelen van Hans Smid geplaatst, welke hij in het verleden geschreven heeft voor o.a. ‘Het Motorrijwiel’. Naar aanleiding van het 50 jarig jubileum heeft Anne van der Zee, een ware Suzuki-specialist (samen met zijn broers) oderstaand stuk geschreven. Op zaterdag 2 september werd dit feit groots gevierd in hun woonplaats Rijs, Friesland.

I

n het voorjaar van 1967 drukt MOTOR in nummer 17 een berichtje af. De Japanse concullega’s beperken zich nog tot motoren met een cilinderinhoud tot 350 / 450 cc. Men verwachte niet dat er ‘serieuze’ motoren uit Japan zouden komen. Echter, zie hier.

De showrooms kunnen worden geveegd, ruimte kan worden vrijgemaakt en de wegen obstakelvrij om dit kanon te ontvangen! Want dan, in 1967..: De eerste echte zware Japanner komt: De SUZUKI T500/FIVE... waarbij “five” staat voor de vijfversnellingsbak.

Uit het berichtje uit MOTOR (17/1967), valt op te maken dat de specificaties de monden in die tijd deed openvallen. “The engine that could not be built”. Een 350 cc luchtgekoelde tweecilinder tweetakt was volgens de heersende overtuiging het maximale wat thermisch heel kon blijven. 500 cc?

Onmogelijk! Maar met de (toen) meest moderne (metallurgische) kennis en voldoende speling lukt het Suzuki om het onmogelijk voor elkaar te krijgen.

“MOTOR” is nog een beetje voorbarig want het duurt tot 1968 voordat de T500 in Nederland in de winkels staat. In de VS is dat al wel het geval in 1967. En dat betekend dus dat dit roemruchte model 50 jaar bestaat. En dat willen we als liefhebbers niet zomaar voorbij laten gaan.

36

Als T&GT club vulden we de hal in Houten tijdens het voorjaarsevenement met (bijna) de hele serie T’s en GT’s van af 1968 t/m 1977. Een model ontbrak: 1969. Dat is het overgangsmodel van de beroemde ‘Cobra’ naar de Titan, en voor zover wij weten in Nederland niet verkocht. De ‘Cobra’, met z’n sixties look met chromen tankflanken en bolle design werd tot en met 1969 nieuw verkocht. In het najaar van 1969 kwam de “-III” als model 1970 in de showrooms. Dit model (de 1970 “III” met een rekje op de tank) is daarna tot 1975 in grote lijnen gelijk gebleven. In 1976 komt de “A” met een schijfrem in het voorwiel, andere buddy-seat, voorvork, klokken en tank. De “B” uit 1977 blijft tot 1978 te koop. Dan is het gebeurd met het commerciele succes van deze dikke tweetakt-twin. Maar niet met het model an sich. Liefhebbers weten de motor al snel weer te waarderen. In 1982 was een T500 m’n eerste motor, een afgetrapte van toen ca. 8 jaar oud, die het niet lang heeft volgehouden bij mij. Tien jaar later kocht ik er eentje terug uit 1972. 20 jaar oud en ook afgetrapt maar dat was toen juist de uitdaging. Deze motor is nog steeds in m’n bezit en staat inmiddels tussen z’n voorgangers en opvolgers in de verzameling mooi (genoeg) te zijn. En hij rijdt nog goed ook! Omdat wij (broer Hotze en ondergetekende) toch blijkbaar inmiddels een beetje erkende Suzuki-verzamelaars zijn en hadden geroepen dat er iets moest gebeuren met het 50 jarige jubileum kwam dat balletje al snel terug: ‘Dat kan dan mooi bij jullie’. Ja, ruimte hebben we wel een beetje, tijd moet je maken en zodoende met hulp van clubleden Bart, Ibo en André uit het Suzukicircuit, kwamen we op een datum.

Afgelopen 2 september was het zover. Een paar kreten in diverse landelijke media en oproepen op ‘ons eigen’ digitale club medium zorgden voor een gezellige dag met aardig wat mensen, een aantal erg mooie T500’s (de rest van de tentoongestelde motoren kwam uit de eigen ‘stal’). Ook waren veel van de aanwezigen met een alternatief op de 500 gekomen, van (G)T250 tot de dikke 750’s. De groep KJMVers, die hun tussenstop van de Gerslootclubweekendtourrit bij ons hadden gepland had maar één tweetakt in hun gelederen…. Maar dan wel een mooie Suzuki GT380J (van Carlo Mascini) , die moest meteen het veld op. Van de bezoekers die met de auto waren gekomen had Johan Alting nog een mooie verrassing bij zich. We waren als organisatie al een beetje voorbereid, maar ja, eerst zien dan geloven.. Uit de kar van Johan kwam de fabrieks Suzuki TR500 van Rob Bron, en zoon Eddie kon gas geven, dat hebben we geweten.

Ook gas geven konden de 3 grasbaan machines op basis van een GT500 blok, ingebouwd in tijdsoriginele frames van bv.

Bultaco Frontera, en met mooie, op maat gemaakte expansie’s, beide aan de rechterkant – voor de linkse bochten. Zo ging dat vroeger als je mee wilde komen. Het gras begint inmiddels weer een beetje te groeien...

De gezellige drukte door de dag heen zorgde dat we als organisatie achteraf nog maar even een ritje hebben gemaakt op de 500’s. Leuk voor de foto’s.

Een leuke dag met leuke mensen en leuke contacten. Doen we over 50 jaar, bij het 100 jarig jubileum weer.

Maar waarschijnlijk eerder.

Tot slot een groot bedankje aan de vrijwilligers, de aanwezigen en in het bijzonder aan Eddie Bron en de grasbaanploeg uit het noorden van Friesland. Anne van der Zee

De verst komende, rijdende T500 was de (aangepaste – verbeterde, zegt ‘ie zelf…) Cobra uit ’69 van Edo Wissink uit Wageningen. Toch zo’n 400 km heen en terug. Chapeau. Zo doe je dat! ‘t Zal hem niet gespeten hebben dat het toerritje niet doorging op het daarvoor geplande tijdstip.

T500’s bij het haventje van Laaxum, aan het IJsselmeer.

Voor info T&GT500: http://www.suzukicycles.org/T-series/T500_models.shtml

37

COK VAN DEN HEUVEL Onderdelen gebruikt, NOS, nieuw. Reparatie brommers en...

Bridgestone Honda Kawasaki Lilac Suzuki Yamaha 1959 tot nu.

Bewerkingen: van ‘gewoon onderhoud’ tot revisie, schadeafwikkeling en schadeherstel tot restauratie. Ook werken we aan klassieke racers.

Wij zijn ook de makers van Motor Revue, dat blad met die eigenwijze mix van klassiek en modern, met die mooie grote kleurenfoto’s.

Nieuw adres: Gelukkig kan er nu dus écht gemeld worden dat ons nieuwe pand aan de Bellstraat er weer staat!

Wij zullen hier weer gewoon verder gaan met reparaties en restauraties!

Ons adres is: Bellstraat 3a, 4004 JN Tiel

www.chclassics.nl

Direct mailen: info@chclassics.nl, dat werkt het best als iets op de site (nog) niet te vinden is. En er is nog altijd de telefoon: 0344 61 45 45 of 06 39494122.

Open: di – za 10.00 tot 17.00 uur (do tot 21.00)

www.pietparts.nl Pietparts heeft een steeds wisselende voorraad van nieuwe Japanse onderdelen vanaf bouwjaar 1965, alle onderdelen kunt u vinden op de website :

Tevens inkoop van alle soorten nieuwe onderdelen

Peter Janssen tel. 06-25411838 E-mail: info@pietparts.nl

38

Frank Lemstra M O T O R E N

Dubbele Buurt 24, 1521 DC Wormerveer

✆ 075 621 02 42

39