BELEID
CO2-COMPENSATIE ONDER DE LOEP EEN BEZOEK AAN DE GROENE BIECHTSTOEL BERNARD DECOCK
↓
Foto Pexels.com
Het was een dag met bar weer. Ik had 8 km verderop nog een kleine boodschap te doen. Normaliter neem ik de fiets voor dergelijke korte afstand, maar gezien het barre weer (en nog andere gemakkelijke uitvluchten) legde ik uitzonderlijk het traject met de auto af. Bij het naar huis rijden brak de zon door. Eén of andere zonnestraal raakte blijkbaar een gevoelige zenuw want mijn ecologisch geweten, bezwaard met een schuldgevoel, begon de grijze blubber onder mijn schedeldak om te woelen. Om mijn rondtollende gevoelens te temperen en het geweten rust te geven, besloot ik een groene biechtstoel te raadplegen. Een familielid, die kortgeleden Nieuw-Zeeland had bezocht, leverde me gewillig een adres waar je milieuzonden met bosaanplant kon laten compenseren. Hij was vol lof dat zijn financiële inbreng de aanplant van enkele hectares bos mogelijk maakte. Ik schoof de digitale biechtstoel binnen en er opende zich een prachtig bosrijk vergezicht. Er werd me vriendelijk verzocht mijn ecologische misstap te beschrijven. Ik prevelde zacht het type voertuig, de gebruikte brandstof (benzine) en het aantal gereden kilometers (16 km) op. Uit de digitale biechtstoel klonk vreugdevol: “Het is maar een kleine ecologische zonde. Je hebt 3,36 kg CO2 uitgestoten. Dat wordt dus een penitentie van 5 eurocent. Hiermee zullen we 0,0001 ha (=10m²) bos aanplanten.” Die goedkope en snelle absolutie zinde me wel, ik had een pijnlijkere boetedoening verwacht. Ik besloot dan maar het gebruik van mijn auto over het voorbije jaar te compenseren. Afgelopen jaar legde ik in totaal 8000 km af, wat blijkbaar voor 1598 kg CO2 zorgde. Voor het luttele bedrag van €27 wordt in Peru 0,074 ha (= 740m²) bos aangeplant. Voor nog niet de helft van de kostprijs van één enkele tankbeurt wordt mijn jaarlijkse CO2-uitstoot met bos gecompenseerd! Deze berekening maakt duidelijk dat het compenseren van de koolstofuitstoot van een auto slechts een kleine meerkost is.
IS HET DAN ZO EENVOUDIG? De andere kant van de medaille is dat dergelijke minieme stijging van de gebruikskosten het milieubewustzijn niet zal prikkelen. En dat is meer dan nodig, want volgens cijfers uit 2019 van de FOD Mobiliteit en Vervoer wordt in 20% van de verplaatsingen korter dan 1 km nog steeds de auto gebruikt. Zonder een verandering in het
6
•
mobiliteitsgedrag zal het compenseren van CO2uitstoot met bosaanplant het klimaatprobleem niet oplossen. Uitstoot vermijden dient aan het compenseren vooraf te gaan. Daarnaast zijn er enkele misverstanden over de compensaties zelf. Eerst en vooral heeft het bos tijd nodig om te groeien. Men spreekt daarom van een compensatietermijn. Een compensatie-termijn van 20 jaar houdt in dat de CO2-uitstoot na minimaal 20 jaar gecompenseerd zal zijn. De hoeveelheid CO2opname door bossen wordt bovendien schromelijk overschat (bomen worden ziek, slechte boomkeuze, uitstoot van methaangas in bossen, slecht beheer, bosbranden,…). De CO2-emissies van vliegtuigen worden dan weer veel te laag geschat. Onderzoek wijst namelijk uit dat CO2-uitstoot op 10 km hoogte 2,7 keer meer broeikaseffect veroorzaakt dan CO2 die op de grond uitgestoten wordt. Ook de CO2-uitstoot die bij het aanmaken van kerosine vrij komt, wordt niet in rekening gebracht. In sommige projecten wordt geen nieuw bos aangeplant, maar wordt bestaand bos tegen houtkap beschermd bij wijze van CO2-compensatie. De stichting Natuur & Milieu kwam tot de vaststelling dat 85% van die projecten geen bewezen effect hebben. Het is daarom belangrijk om na te gaan of de projecten gecertificeerd worden door een controleorgaan zoals bv. Gold Standard (www.wwf. nl/kom-in-actie/met-tijd/tips-gedrag/koopgedrag/ keurmerken/gold-standard). Veel bosaanplantprojecten falen door een onoordeelkundig beheer, het niet betrekken van de lokale gemeenschappen in het project of door een onvoldoende inzicht in de plaatselijke sociale, politieke en ecologische context.
