ZOOGDIERENWERKGROEP

CATHY MATTHIEU

↑ Egel met teken ©Cathy Matthieu

↘ Als opportunist eet de egel alles wat hij tegenkomt, ook slakken Foto shutterstock

EGELS IN NOOD

Wat heb ik gedaan in de zomer ‘22? Baby egels gevoed, verzorgd, ververst, gevoed en gevoed. Gans de zomer kwamen ze binnen: de baby egels tussen de 50 en 200 gram… hulpeloos. De zomer was heel zwaar voor de medewerkers van het VOC: eerst het broedseizoen met de vele jonge vogels dan moesten juli en augustus nog komen. Er werden ontzettend veel dieren binnengebracht die slachtoffer werden van de droogte en het gebrek aan drinkplaatsen, vooral jonge egels die in het voorjaar geboren waren. Eens ze alleen op pad moesten, begon onze hete zomer: geen water, geen vette slakken en wormen, een harde grond… Ze kwamen met tientallen per dag binnen dankzij aandachtige wandelaars die de verweesde egeltjes overdag zagen sukkelen, veel te mager of gedehydrateerd.

De egels waren niet de enige, de VOC’s liepen vol van dieren die hulp nodig hadden. Heb ik mij toegelegd op de egels omdat ik niet zo handig ben met de fijne vogeltjes of niet goed met het dwang voederen van houtduiven? Neen, ik vind de egel fascinerend: ruwe buitenkant die iedereen op afstand wilt houden maar veel te zachte binnenkant die kwetsbaar is. Maar niet alleen zijn zachte buik is kwetsbaar, de egel tout court is kwetsbaar. Naast alle mogelijke inwendige of uitwendige parasieten die hem overmeesteren bij de minste zwakte en de nog niet zo gekende egelziekte (difterie) is er de grootste bedreiging: de mens!

De egel die al minstens 15 miljoen jaar op onze planeet rondloopt, is nu met uitsterven bedreigd. We kunnen waarschijnlijk verder als mensheid zonder egels, maar het zou spijtig zijn, de verschraling van onze natuur… Hij is zo schattig met zijn kralenoogjes, zijn natte truffelneus, zijn verassende hoge pootjes waarmee hij ineens wegloopt en vooral hij is een nuttige bezoeker van uw tuin. Als opportunist eet hij alles wat hij tegenkomt: slakken, kevers, larven, rupsen, muizen… en dat allemaal met veel lawaai, gebrom en gesnurk.

In 10 jaar tijd is de helft van de egels verdwenen. Egelgroepen in Italië, Frankrijk, Engeland, Duitsland of Nederland tonen overal hetzelfde verhaal: de egel is het slachtoffer van alles wat niet meer klopt in onze moderne samenleving. Naast het gebruik van pesticiden, slakkenkorrels en rattenvergif is de grootste bedreiging het autoverkeer. De meesten kennen de egel gewoon als platgereden stekelig stuk op het asfalt omdat zijn verdedigingsmechanisme -zich in een bolletje rollen- ook zijn zwakte is en niet bestand is tegen de verkeersdrukte.

Ook het verkavelen van de open ruimte betekent uiteraard het inkrimpen van zijn natuurlijk habitat. Vooral het onbegrijpelijke afbakenen van de paar vierkante meters kortgeknipte gazon met brede betonnen boordsteen en 2 meter hoge draad is verschrikkelijk voor de egel die gemiddeld 800 meter tot 2 kilometers aflegt per nacht om voldoende insecten te eten. Hun vetreserves moeten voldoende zijn om de winterslaap aan te kunnen, maar al die beton belemmert zijn verplaatsingen. Spijtig dat de meeste verkavelingsvoorschriften draadafsluitingen en metselwerken toelaten in plaats van een natuurlijke haag te verplichten. En vooral dat gazon! Om dat gazon kort te houden, gebruikt men grasmaaiers, robotmaaiers, grastrimmers. De stijging van de robotmaaiers betekent een sterk verhoogd sterftecijfer bij de egels. Soms worden ze binnenbracht met een half afgerukt hoofd waar er dikwijls al maden aanwezig zijn.

Ze hebben dus onze hulp dus hard nodig! Met egelvriendelijke tuinen hebben ze minder nood om de drukke straat over te steken. Een egelpoortje tussen tuinen helpt hun territorium groter worden. Aan de lezers van Natuurpunt moet men natuurlijk niet vertellen dat men geen pesticides moet gebruiken, verder de robotmaaiers overdag gebruiken en onder toezicht, liefst natuurlijk een tuin met zo weinig steriel gazon of verharding, maar een wilde tuin.

om de egel Tipsin je tuin te helpen

Laat een hoekje

wild: daar vindt de egel slakjes en ander voedsel Geef geen melk, daar krijgen dieren buikloop van en drogen ze nog sneller uit. Een

ondiepe schaal met water is beter

Leg bladeren in de herfst op een hoopje zodat de egel hierin kan

overwinteren

Laat de robotmaaier enkel overdag maaien. Plaats een egelwegel zodat de egel vrij door de tuinen kan migreren.

Een opening van 15x15cm is voldoende

Onze zoogdierenwerkgroep wil zeker helpen bij het installeren van egelwegels. Bij voldoende oppervlakte aan geschikt en veilig habitat kunnen ook gerevalideerde egels in uw tuin uitgezet worden.

↑ Verzorgde egel na wonde door robotmaaier ↖ Voederen van egel © Cathy Matthieu