MY COFFEE
#01
TRUCK
จุดเริ่่มต้นของรถกาแฟคันน้อย
( ร ถ ก า แ ฟ ค นึ ง นิ ต ย์ )
-กับกาแฟต้นแรก ของในหลวง“เรื่ อ งของในหลวงที่มาพร้อมกับรูปภาพทำ�ให้เราฉุดคิด” เราอาจไม่เคยคิดตั้งคำ�ถามเลย ว่ากาแฟสดเข้ามามีบทบาท ในสังคม ไทยได้อย่างไร มันเริ่มต้นมีตั้งแต่เมื่อไร? และทำ� ไมกาแฟสดในประเทศไทยจึงมี อยู่มากมายเหลือเกิน ความจริ ง แล้ ว กาแฟสดเข้ า ใน ไทยมาหลายสิบปีแล้ว โดยเฉพาะกาแฟ ชั้ น ดี อ ย่ า งอาราบี ก้ า ที่ มี ร สชาติ นุ่ ม กว่ า กาแฟใต้อย่างโรบัตต้า กาแฟสายพันธุ์อา ราบิก้าในไทยเริ่มปลูกเมื่อ พ.ศ.2493 โดย เมล็ ด พั น ธุ ์ ย ุ ค แรกๆ นั้นได้มาจากประ เทศปาปัวนิวกินี ครั้นเมื่อพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำ�เนินตรวจ เยีย่ มราษฎรทีห่ มูบ่ า้ นมูเซอ ตำ�บลส้มป่อย อำ�เภอแม่สอด จังหวัดตาก และทรงมีรบั สัง่ ให้จัดตั้งโครงการหลวงขึ้นมา
ซึ่ ง จากนั้ น ไม่ น านชาวเขาก็ ไ ด้ ทดลองปลูกกาแฟพันธุ์อาราบีก้าครั้งแรก บนสถานี วิ จั ย โครงการหลวงอิ น ทนนท์ อำ�เภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ และได้ ปลูกกาแฟที่ออกผลได้จนสำ�เร็จ ซึ่งแม้จะ เป็นเพียงกาแฟ 2-3 ต้นก็ตาม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรง เสด็จเลาะป่าด้วยพระบาทไปเป็นชั่วโมงๆ เพื่อให้ทอดพระเนตรกาแฟเพียง 2 – 3 ต้น ด้วยพระองค์เอง และทรงมีรับสั่งว่าการที่ พระองค์เสด็จฯ ไปนั้น จะทำ�ให้ชาวเขาเห็น ว่ากาแฟนั้นสำ�คัญจริง และเกิดความสนใจ ที่จะปลูกจริงๆ จากวันนั้นจนถึงวันนี้ ตอนนี้ มีการปลูกกาแฟบนดอยมากมายและคน ไทยก็นิยมดื่มกาแฟกาแฟสดอย่างที่เห็นใน ปัจจุบัน
“เรื่ อ งของในหลวงที่ ม าพร้ อ ม กับรูปภาพทำาให้เราฉุดคิด” พระองค์ ทรงทำาหลายสิ่งหลายอย่างให้พวกเรามาก เหลือเกิน เราเป็นที่เป็นเพียงคนธรรมดา ก็อยากยึดถือท่านเป็นแบบอย่างว่า เราจะ ทำางานเพื่อคนอื่นให้มากที่สุด ทำาให้ผู้อื่นได้ รับความสุขสบายไปพร้อมกับเราด้วย กาแฟก็เป็นหนึ่งสิ่งที่เราทำาแล้วมี ความสุข แต่ก็ไม่รู้ว่าจะทำาออกมาเป็นอาชีพ ได้อย่างไร จะทำาให้คนอื่นๆ ได้รับความสุข ไปพร้อมกับเราได้หรือไม่ จนวันนึงได้รู้จัก กาแฟของศูนย์คาทอลิคแม่พระราชินีแห่ง สันติภาพ อำาเภอแจ่ห่ม จังหวัดลำาปาง ซึ่ง มีบาตรหลวงชาวอิตาลีกลุ่มหนึ่ง รับบริจาค นำาเข้าเครื่องคั่วกาแฟจากอิตาลี มาคั่ว กาแฟซึ่งรับซื้อจากชาวเขาขาย โดยรายได้ จะนำาไปเป็นทุนในการสอนหนังสือเด็กบน ดอยกว่า 200 ชีวิต เมื่ อ ได้ รั บ ฟั ง เรื่ อ งราวก็ ทำ า ให้ นึ ก ย้อนไปถึงเรื่องของในหลวงท่านทันที เรื่อง ราวของคนที่ทำางานเพื่อคนอื่นนั้นยังมีอยู่ จริง และเราก็อยากทำาอย่างนั้นเช่นกัน
ก า ร เ ริ่ ม ต้ น ร ถ ก า แ ฟ ค นึ ง นิ ต ย์
“ฟู๊ดส์ทรัก (food truck) เป็นอะไรที่เทห์มากๆ” หลังจากเรียนจบ ก็เข้ามาทำ�งาน ที่กรุงเทพฯ เป็นกราฟฟิกดีไซน์ในบริษัท ท่องเที่ยว แต่หลังจากที่ทำ�ได้สักพักก็ รู้สึกอยากทำ�อะไรสักอย่าง ที่เราได้ทำ� มากกว่างานออกแบบ และเราสามารถ ทำ�ออกมาได้จริง ยิ่งเป็นอะไรที่เราถนัด ด้วยยิ่งดี “ฟู๊ดส์ทรัก (food truck) เป็นอะไรที่เทห์มากๆ” ในตอนนั้นเริ่ม มีความสนใจเกี่ยวกับฟู๊ดส์ทรัก (food truck) มากขึ้น แต่เราก็ทำ�อาหารไม่ค่อย เก่ง ในตอนที่งานที่กรุงเทพเป็นโชคดีของ เราที่ได้ไปเที่ยวตามสถานท่องเที่ยวบ้าง ทำ�ให้เราก็ได้พบได้เห็นสิ่งแปลกใหม่มาก ขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งร้านกาแฟ
จากที่ ทำ � งานผ่ า นไปสองปี ก็ เ ริ่ ม อยากเรียนรู้อะไรใหม่ๆ และช่วงที่กลับมา เยี่ยมบ้านนี้ก็ได้ฟังเรื่องราวดีๆ ของศูนย์ คาทอลิ ก แม่ พ ระราชิ นี แ ห่ ง สั น ติ ภ าพที่ จังหวัดลำ�ปางบ้านเกิด ว่ามีกาแฟที่ปลูก โดยชาวกระเหรี่ยงที่ลำ�ปาง เป็นกาแฟ คุณภาพดีคั่วด้วยเครื่องคั่วจากอิตาลี และมี บาตรหลวงชาวอิตาลีเป็นคนคั่วเอง จึงมี กลิ่นหอมที่มากกว่า แถมเป็นอาราบีก้าแท้ ที่รายได้คืนสู่ชุมชนชาวเขา พอฟังแล้วก็ ทำ�ให้นึกรูปของในหลวงรูปหนึ่ง ซึ่งเคยเห็น เมื่อนานมาแล้ว เป็นรูปที่ในหลวงทรงนั่ง ดื่มกาแฟเมื่อครั้งเสด็จไปบนเขา ทรงเสด็จ เยี่ยมราษฎรชาวเขา เพื่อทำ�ให้ชาวเขา หั น มาปลู ก กาแฟแทนการปลู ก กั ญ ชา
จึงเกิดเป็นแรงบันดาลใจว่า เราจะทำ�ร้าน กาแฟนี่แหละ เราจะได้นำ�เมล็ดกาแฟจาก ชาวเขาบ้านเกิดเรามาใช้ เพื่อคืนรายได้สู่ ชุมชนชาวเขาด้วยอีกทางหนึ่ง แต่เนื่องจากงบประมาณในการทำ�ร้าน กาแฟนั้นสูงมาก บวกการปริมาณร้านกาแฟ ในปัจจุับนก็มีเยอะเหลือเกิน จึงได้ปรึกษา เพื่อนที่มีอุดมการณ์เดียวกันว่า เราน่าจะ ลองมองฟู๊ดส์ทรักดู ลองเอาร้านกาแฟมา ไว้บนรถดู เพราะสมัยนี้รถกาแฟเริ่มเป็น ที่ยอมรับกันมากขึ้น ดังนั้นจึงเกิดความ คิดร่วมกันในการนำ�รถมารวมกับการขาย กาแฟ (ขายของบนรถ + กาแฟ + คืนกำ�ไร สู่ชาวเขา) = รถขายกาแฟคนึงนิตย์ รถกาแฟคนึงนิตย์ ที่ใช้ชื่อรถ ว่า “คนึงนิตย์” ซึ่งแปลว่าคิดถึงเสมอ ก็ เพราะชื่อความหมายดีและเป็นชื่อของคน ชงเองด้วย “จิ บ สั ก นิด ก็คิดถึงเสมอ” โลโก้ ที่ ใ ช้ เ ป็ น รู ป กั ง หั น ลมที่ ห มายถึ ง ความหวัง ความคิดถึงและสันติภาพ ซึ่งช่าง
น่ า แปลกที่ เ วลาเราไปจอดรถบริ เ วณ ไหน ก็จะมีลมพัดผ่าบริเวณนั้นตลอด ทั้งวัน ตัวรถเองได้แรงบันดาลใจจาก แบบบ้ า นไม้ ใ นเมื อ งเล็ ก ๆ ในหุ บ เขา สไตล์ ย ุ โ รป แต่ ร ู ป แบบทั ้ ง หมดเราก็ ทำ�ได้ตามกำ�ลังทุน เพราะเราทำ�กันเอง ตกแต่งร้านให้ดูแล้วสบายๆ เป็นบาร์ไม้ ให้อารมณ์แบบบ้านไม้หลังเล็กๆ ไว้ให้ เพื่อนๆ มานั่งจิบกาแฟพูดคุยกัน ที่บาร์ ในรถจะมีหนังสือน่าอ่านต่างๆ ไว้ให้ ลู ก ค้ า ได้ นั่ ง อ่ า นเวลารอทานกาแฟ และนอกจากนี้ ยั ง ไม่ ลื ม ที่ จ ะตั้ ง รู ป ของ ในหลวงที่เป็นเหมือนเป็นแรงบันดาลใจ ของเรา รูปในหลวงเมื่อครั้งเสร็จไปยัง หมู่บ้านชาวเขาอันทุระกันดาร ในพระ หัตทรงยกแก้วกาแฟขึ้นดื่ม แม้จะเป็น แค่กาแฟชาวบ้านธรรมดาๆ แต่เรากลับ มองว่ า เป็ น กาแฟที่ พิ เ ศษกว่ า แก้ ว ไหน เพราะเป็นกาแฟที่ถูกชงขึ้นเพื่อถวายแด่ กษัตริย์ที่เรารัก เชื่อว่าใครที่ได้มีโอกาส ชงนั้ น คงจะต้ อ งตั้ ง ใจชงอย่ า งสุ ด ฝี มื อ แน่นอน คนึงนิตย์กาแฟ จึงตั้งปณิทาน ไว้ว่า หากทำ�อะไรแล้วก็ต้องทำ�ให้ดี และ ทำ�ให้คนอื่นได้รับสิ่งดีๆ ไปด้วย คิดถึง คนอื่นเสมอ เหมือนกาแฟ ที่แม้จะไม่ได้ เป็นกาแฟยี่ห้อดัง แต่ก็เป็นกาแฟที่อร่อย ได้ถ้าเราตั้งใจชง เหมือนคุณค่าของคนที่ ไม่ได้อยู่ที่เราเป็น แต่อยู่ที่เราทำ�ตั้งหาก
ภ า พ แ ร ก แ ล ะ ภ า พ เ ดี ย ว กั น “ ภ า พ ร ถ ใ น ฝ น ข อ ง เ ร า ” เมื่อตกลงได้แล้วว่าเราจะทำารถ กาแฟ จะขายกาแฟสดบนรถกันเสร็จ ต่อ มาก็จะถึงขั้นตอนการทำา โชคดีอีกอย่าง นึงของเราก็คือ พวกเรามีทักษะด้านการ ออกแบบทั้งคู่ เพื่อนร่วมอุดมการณ์เอง ก็มีพ่อซึ่งเป็นช่างทำาบ้านอยู่แล้วจึงง่ายที่ จะสอบถามข้อมูล ทุกอย่างประติดประ ต่อเข้าด้วยกันทีละนิด เราเริ่ ม จากการหารถที่ จ ะใช้ คันเล็กๆ ก่อน โชคดีที่ได้รถมือสองคันไม่ ใหญ่มากมา เป็นรถรุ่นเก่าจากจีน สภาพ ยังพอใช้แถมยังมีใบทะเบียนพร้อมเสร็จ เมื่อได้รถมาสมใจ ความเริ่มหวังก็ใกล้ เข้ามาอีกก้าว ต่อไปก็ถึงช่วงเวลาที่สนุก ที่สุดช่วงหนึ่งเลยก็ว่าได้ นั่นก็คือช่วงเวลา ของการออกแบบ
เราใช้ทุกๆ อย่างที่มีมาประยุกต์ ทำ า ให้ มี เ กิ ด ภาพที่ ใ กล้ เ คี ย งของจริ ง มากที่สุด สุดท้ายก็ได้ออกมาเป็นภาพ ต้นแบบรถกาแฟน้อยของเรา แต่เชื่อได้ เลยว่าการออกแบบรูปแบบรถนั้น ไม่ได้ ยากเกินทักษะที่เรามี แต่สิ่งที่น่าท้าทาย ต่อจากนั้นก็คือการลงมือทำาจริง
“งานช างไม ใช ว าใครก็เข้าใจได้” งานออกแบบทำาได้เลยเพราะเรา มีโปรแกรมค่อยช่วงให้เห็นภาพ แต่งาน ช่างไม่ได้เป็นอะไรที่เราจะเข้าใจมันได้เลย ในทันที โชคดีที่เราได้พ่อของเพื่อนร่วม อุดมการณ์มาเป็นนายช่างให้ เราจึงคุยกัน ได้ง่ายหน่อย แต่ก็ไม่ได้ง่ายไปทั้งหมด เพราะบางอย่างที่เราออกแบบ ช่างเองก็ อาจจะทำาไม่ไ ด้และบางอย่างที่ช่างทำาได้ เราอาจมองไม่เห็นภาพและไม่เข้าใจ ดังนั้น จึงต้องอธิบายให้กระจ่าง ตอนนั้นรู้ตัวเอง
เลยว่าได้ความรู้เรื่องงานช่างเยอะขึ้น และ เราก็ได้ใช้ที่ทักษะการออกที่ร่ำ�เรียนมาได้ คุ้มมาก เพราะแบบที่เข้าใจง่าย บวกกับช่าง ที่เข้าใจแบบของเราจึงทำ�ให้เราได้โครงบ้าน บนรถของเราในเวลาไม่นาน วัสดุที่ใช่ก็สำ�คัญ เมื่อได้แบบและ โครงสร้างแล้ว วัสดุที่ใช้ต้องเลือกให้มาก หน่อย เพราะมันไม่ได้จบแค่รุปลักษณ์ที่ ออกมาเท่านั้น แต่การทำ�รถกาแฟนั้นต้อง คำ�นึงถึงเรื่องน้ำ�หนักของวัสดุด้วย ร่วมถึง การใช้งานว่าจะทนแดดทนฝนหรือไม่ เวลาผ่ า นไปเหมืิ อ นเราจะทำ � รถ ของเรากันไปเรื่อยๆ โดยมีแบบแค่ภาพ จากโปรแกรมเป็นร่างให้พอเข้าใจเท่านั้น ตอนนั้นยอมรับเลยว่าใจหนึ่งก็หวั่นๆ ว่ารถ จะออกมาเหมือนที่ตั้งใจไว้มั้ย ซึ่งแน่นอน ว่าภาพแบบรถในใจ กับภาพในโปรแกรม ที่ทำ�ออกมาให้ช่างเข้าใจตรงกันนั้น ไม่ได้ เหมือนกันร้อยเปอร์เซนต์
สีของรถเองก็ไม่ได้ออกมาเหมือน ที่ตั้งใจสักเท่าไร แต่พอทำ�ออกมาทุกคน ต่างบอกว่ามันสวยดีเป็นสีที่น่ากิน แรกๆ เรา เองก็ไม่รู้เหมือนกันจะเรียกว่าสีอะไร แต่ก็มี หลายคนว่ า มั น คื อ สี ม ิ น ท์ ซึ่งพอออกมา รวมๆ กันก็ดูเข้าท่าดี ส่วนด้านข้างเราใช้
ไม้ระแนงมาทำ�เป็นฝา หลังคาด้านบน อยากให้มีปล่องควันปลอมเล็กๆ เพื่อให้ ได้อารมณ์เป็นบ้านในหุบเข้า ทั้งหมดนี้ เพื่อให้รถออกมาดูอบอุ่นมากที่สุด เพื่อ ลู ก ค้ า ที่ เ ห็ น รู้ สึ ก ได้ ว่ า รถของเราไม่ ไ ด้ เป็นแค่ร้านกาแฟบนรถ แต่เป็นเหมือน บ้านของเพื่อนที่ชวนกันมาจิบกาแฟพูด คุยกัน ผ่านไป 3-4 เดือน รถของเรา ก็เริ่มเข้าที่เข้าทาง ถึงงานที่ออกมาจะไม่ เนียบเหมือนช่างมีอาชีพทำ� แต่รถของเรา ก็ได้ช่างบ้านๆ ที่ผีมือไม่ได้ด้อยไปกว่า ใคร สีบางจุดยังด่างๆ ไม้ฝาบางมุม ยังมี รอยตัดที่ดูแหว่งไปบ้าง แต่นั่นคือที่เสน่ห์ ของเรา และเมื่อทำ�เสร็จสมบูรณ์แล้ว การได้ยืนมองดูรถกาแฟที่ช่วยกันทำ�กับ มือจนเสร็จก็ถึงกับน้ำ�ตาคลอ เพราะว่า ตอนนัน้ รูส้ กึ ไดทันทีวา่ แบบรถที่อยู่ในใจ ตอนแรกได้เลือนหายไปแล้ว เหลือแต่ ภาพรถในแบบที่เรามี ณ ตอนนี้เท่านั้น พูดไดเเลยว่านี่แหละคือรถกาแฟในแบบ ที่เราต้องการ
PHOTO TRUCK
NEXT #2
MY COFFEE
TRUCK