7 minute read
Bosgroep Limburg en stad Beringen gaan intense samenwerking aan
De stad Beringen en de Bosgroep Limburg zijn geen vreemden voor elkaar. De volgende jaren zullen ze nog meer samenwerken om de 500 ha aan bossen die de stad in bezit heeft op een goede manier te beheren. De stad stelde ons namelijk aan om de technische uitvoer van het bosbeheer op ons te nemen, wat we maar al te graag doen. Goed nieuws ook voor de vele Bosgroepleden in de regio, omdat we het beheer van de openbare en privébossen voortaan optimaal op elkaar kunnen afstemmen. Brecht Rabijns van de stad Beringen motiveert de keuze van het stadsbestuur.
In 2022 voerde de overheid een wijziging door aan het ”Decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu”, wat betreft het technisch beheer van openbare terreinen. Door deze aanpassing kunnen openbare besturen, waaronder gemeenten, voortaan het beheer van de bossen die ze in eigendom hebben volledig overdragen aan het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB). Voorwaarde is wel dat ze over een goedgekeurd natuurbeheerplan (NBP) beschikken voor deze bossen, of dat ze de intentie hebben om een natuurbeheerplan te laten opmaken. Bij zo’n overdracht voert ANB het volledige takenpakket uit voor de gemeente in kwestie.
Het decreet bepaalt echter nog twee andere opties: openbare besturen kunnen ervoor opteren om het technisch beheer van hun openbare bossen volledig zelf uit te voeren of om het beheer uit te besteden aan een derde partij via een openbare aanbesteding. Bosgroep Limburg komt in aanmerking als derde partij en kan dus het beheer van gemeentebossen op zich nemen. Deze verandering heeft uiteraard vooral een grote impact op gemeenten met een groot bos- en natuurpatrimonium. Zeker in Oost- en West-Limburg zijn er zo veel gemeenten.
Logische en efficiënte keuze
De afgelopen maanden ging Bosgroep Limburg het gesprek aan met heel wat gemeenten om de mogelijkheden rond het beheer van openbare bossen te bespreken. Als Bosgroep beschikken we over heel wat jaren ervaring met het ontzorgen en ondersteunen van boseigenaars. Hoewel privé-eigenaars onze topprioriteit blijven, werken we de laatste jaren ook meer en meer in openbare bossen. Dat de privé- en gemeentebossen in heel wat Limburgse gemeenten sterk met elkaar zijn verweven, maakt een gezamenlijk beheer logisch en efficiënt. Vooral eigenaars van kleinere bospercelen plukken daar veel voordelen van.
Zelf de touwtjes in handen
De stad Beringen besloot om samen te werken met een derde partij voor het beheer van de bossen uit hun eigen patrimonium. Via een aanbestedingsprocedure haalde de Bosgroep deze opdracht binnen, iets waar we zeer blij mee zijn. Het is de eerste keer dat we op deze manier en op dergelijke schaal met een gemeentebestuur samenwerken.
Als deskundige Beheer Publieke Ruimte bij de stad Beringen volgde Brecht Rabijns het proces van bij het begin op. “Het gaat om 500 ha, dat is heel wat. We hebben dan ook een zorgvuldige afweging gemaakt: zullen we intern iemand aannemen die enkel en alleen voor het beheer van de bossen instaat, of kiezen we voor samenwerking met een derde partij?
Al vrij snel werd duidelijk dat we voor een derde partij wilden kiezen, maar wel zelf de zeggenschap over onze bossen behouden, zowel om ecologische als economische redenen. Er zijn namelijk ook redelijk wat stedelijke inkomsten aan onze bossen verbonden. We namen een jaar de tijd om de oefening echt goed te maken en alle factoren in overweging te nemen. Bij de openbare aanbesteding kwam Bosgroep Limburg als meest geschikte kandidaat uit de bus. Ik geloof dat we de eerste stad in Limburg zijn die de keuze maakt om het beheer op deze manier uit te besteden.”
Veel technische kennis
Dat Beringen uiteindelijk voor Bosgroep Limburg koos, sluit nauw aan bij hun wens om zelf de touwtjes in handen te houden. Net zoals bij privébossen respecteren we namelijk volledig de vrijheid in beheerkeuzes. Maar dat is natuurlijk niet de enige doorslaggevende factor. “Een grote troef van Bosgroep Limburg is dat ze over veel technische kennis beschikken wat betreft bosbeheer. Dat ze ook intens samenwerken met privé-eigenaars is een win-winsituatie. Het staat ons toe om ons beheer af te stemmen op dat van de privé-eigenaars rond de openbare bossen. Dat is beter voor de bossen en voor de eigenaars. In het verleden gebeurde het wel eens dat wij op een ander ogenblik kapwerken uitvoerden dan de eigenaars van nabijgelegen bossen die bij de Bosgroep zijn aangesloten.”
Voortaan kunnen we de beheerwerken bundelen, wat de kosten drukt en de impact op de natuur en de recreatie vermindert. Ook de gezamenlijke houtverkoop biedt heel wat voordelen voor zowel de stad als de andere boseigenaars. Bosgroep Limburg heeft in totaal zo’n 230 aangesloten eigenaars in Beringen, samen goed voor 190 ha. Daar komt nu de 500 ha van de stad Beringen bij. Een natuurbeheerplan ligt op tafel en wordt later nog uitgebreid. “Ons uitgebreid bosbeheerplan is recent omgezet naar een natuurbe- heerplan type 2. Nadien is het ons doel om onze bossen die momenteel nog niet in dit plan zijn opgenomen, ook toe te voegen, net zoals enkele natuurlijke graslanden die ook waardevol zijn voor de natuur.” Een mooie doelstelling, waar we als Bosgroep maar al te graag mee onze schouders onder zetten.
Van dennenbossen naar streekeigen loofhout
Door met de Bosgroep in zee te gaan, kan Beringen meer dan ooit hun stadsgroen doordacht beheren met aandacht voor lokale accenten. Net zoals de andere gemeenten in de Limburgse Kempen zet de stad Beringen al jaren actief in op het omvormen van de monotone dennenbestanden naar gemengd loofbos. “Bij nieuwe aanplantingen opteren we altijd voor een mengeling van zes à zeven soorten loofhout. We kiezen daarbij steeds voor planten met het label Plant van Hier, omdat die het best zijn aangepast aan hun standplaats.”
Maar dat is zeker niet de enige uitdaging waar ze de komende jaren, samen met Bosgroep Limburg, hun tanden inzetten. “We moeten de komende jaren in sommige van onze bossen een beheerachterstand wegwerken. We kijken ernaar uit om het nieuwe natuurbeheerplan nauwgezet uit te voeren en hopen om binnenkort het FSC-label voor duurzaam bosbeheer binnen te halen voor onze openbare bossen. Dat is zowel economisch als ecologisch interessant.”
Proactief aankoopbeleid
De stad voert al jaren een actief aankoopbeleid en wil dat de komende jaren zeker doorzetten. “We blijven proactief bossen aankopen. Wanneer er bossen te koop staan die in de buurt van onze stedelijke boscomplexen liggen, probeer ik die steeds aan te kopen. Soms stappen we ook zelf naar eigenaars toe met de vraag of ze interesse hebben om hun bospercelen aan ons te verkopen. Dat deden we onlangs bijvoorbeeld omdat een mountainbikeroute voor een stuk over een privédomein liep. In Tervant kochten we bossen van nv De Scheepvaart omdat veel burgers de bezorgdheid hadden geuit dat deze bossen zouden verdwijnen. Ook bosuitbreiding wordt steeds belangrijker. Vorige winter plantten we nieuwe bossen op twee percelen, volgend voorjaar volgen er nog eens vier nieuwe percelen.”
De samenwerking met Bosgroep Limburg is ook niet nieuw. “In het verleden kochten we al regelmatig uren in van de arbeidersploegen van Bosgroep Limburg, vooral in de periodes waarin zij weinig werk hadden bij privéleden. In onze bossen is er namelijk meer dan werk genoeg.”
Voor Brecht is de Bosgroepwerking alvast niet onbekend. Tot aan de fusie van de Limburgse Bosgroepen zetelde hij, namens de stad Beringen, in de Raad van Bestuur van Bosgroep West-Limburg. Zelf is hij geen boseigenaar, maar hij is wel vaak in de natuur te vinden. “Al van jongs af aan ben ik graag buiten. Zo vond je me vaak in de natuur met de Chiro. Ik had ook echt groene vingers en koos voor een opleiding aan de tuinbouwschool en deed vakantiewerk en stages bij plantenkwekerijen in Munsterbilzen, waarvan ik afkomstig ben. Ook nu nog trek ik graag vaak de natuur in, vooral om te mountainbiken.”
