Thai Nationality Waterlily in Pang U Bon

PANG U BON

PANG U BON

9 4 ป ปางอุบล “ปางอ�บล” เป นช�่อที่คุณศศิธร วสุวัต ตั�งข��น เมื่อป พ.ศ. 2512 เพื่อเร�ยกบ านพักซ�่งตั�งอยู ใน ซอยประชานิมิตร สะพานควาย “ปางอ�บล” มีความหมายว า “บ านแห งบัว” หร�อ “บ านดอกบัว” จ�ดเร��มต นของการปลูกบัว มาจากคู ช�ว�ต คือ ดร. เสร�มลาภ วสุวัต ซ�่งต องไปปฏิบัติราชการทางภาคใต บ อยครั�ง และเป นเวลานาน ทำให ไม มีเวลาดูแลรักษาต นไม ที่มีอยู ในบร�เวณบ าน ด วยความคิดที่ว า บัวเป นพืชที่เลี้ยงง าย ไม ต องรดน้ำพรวนดินดูแล เหมือนไม บกอื่น ๆ เพียงเติมน้ำในอ างให เต็มไว ตลอดก็คงพอ ดร. เสร�มลาภ จ�งได เร��มการสะสมพันธุ บัว ทั�งบัวพื้นถิ�น บัวจากต างประเทศที่มีขายตามร านต นไม อีกทั�งได สั�งซ�้อพันธุ บัวต างๆ ตามข อมูลที่มี ในตำราต างประเทศ ทั�งทางจดหมายและ การเดินทางไปซ�้อด วยตนเอง จนเต็มพื้นที่

02 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ปกด านใน P2

The 49 Anniversary of Pang U Bon th

“Pang U Bon”is the name given by Mrs. Sasithorn Wasuwat in 1969 to call her residence located at Soi Prachanimitr in Saphan Khwai area, which the name “Pang U Bon” means “House of Waterlilies” or “Waterlily House”. The story of planting lotuses and waterlilies was that her spouse, Dr. Slearmlarp Wasuwat, had to go to work in the South of Thailand fairly often for quite a long time for each visit. With this reason there was no time to take care of all the plants growing outdoor. By knowing that waterlily is an easy growing plant especially it needs no watering or soil shoveling, the only thing to concern is to make certain that there is full of water in the containers.

So Dr. Slearmlarp collected varieties of waterlilies including local ones together with imported ones sold at plant shops.

Besides, Dr. Slearmlarp had acquired a number of waterlily varieties mentioned in foreign literatures by postal ordering and going abroad to buy the waterlilies himself, which made his home areas full of a variety of waterlilies.

After a while that Dr. Slearmlarp had been spending time and putting his effort on growing waterlilies, he gradually learned that this plant had myriad potential. However, at that time there were not so many sources of information related to waterlilies in Thailand. Most of the obtained information could be seen from foreign documents and literature. The information constraint was a starting point that made him much interested in local and imported waterlilies. By taking pictures and recording information of all waterlily varieties planted in Pang U Bon, as well as having papers published in many agricultural journals, “Pang U Bon” has been in the attention of waterlily lovers and breeders since 1973.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 03

ปกด านใน P3

9 4 ป ปางอุบล “ปางอ�บล” เป นช�่อที่คุณศศิธร วสุวัต ตั�งข��น เมื่อป พ.ศ. 2512 เพื่อเร�ยกบ านพักซ�่งตั�งอยู ใน ซอยประชานิมิตร สะพานควาย “ปางอ�บล” มีความหมายว า “บ านแห งบัว” หร�อ “บ านดอกบัว” จ�ดเร��มต นของการปลูกบัว มาจากคู ช�ว�ต คือ ดร. เสร�มลาภ วสุวัต ซ�่งต องไปปฏิบัติราชการทางภาคใต บ อยครั�ง และเป นเวลานาน ทำให ไม มีเวลาดูแลรักษาต นไม ที่มีอยู ในบร�เวณบ าน ด วยความคิดที่ว า บัวเป นพืชที่เลี้ยงง าย ไม ต องรดน้ำพรวนดินดูแล เหมือนไม บกอื่น ๆ เพียงเติมน้ำในอ างให เต็มไว ตลอดก็คงพอ ดร. เสร�มลาภ จ�งได เร��มการสะสมพันธุ บัว ทั�งบัวพื้นถิ�น บัวจากต างประเทศที่มีขายตามร านต นไม อีกทั�งได สั�งซ�้อพันธุ บัวต างๆ ตามข อมูลที่มี ในตำราต างประเทศ ทั�งทางจดหมายและ การเดินทางไปซ�้อด วยตนเอง จนเต็มพื้นที่

02 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ปกด านใน P2

The 49 Anniversary of Pang U Bon th

“Pang U Bon”is the name given by Mrs. Sasithorn Wasuwat in 1969 to call her residence located at Soi Prachanimitr in Saphan Khwai area, which the name “Pang U Bon” means “House of Waterlilies” or “Waterlily House”. The story of planting lotuses and waterlilies was that her spouse, Dr. Slearmlarp Wasuwat, had to go to work in the South of Thailand fairly often for quite a long time for each visit. With this reason there was no time to take care of all the plants growing outdoor. By knowing that waterlily is an easy growing plant especially it needs no watering or soil shoveling, the only thing to concern is to make certain that there is full of water in the containers.

So Dr. Slearmlarp collected varieties of waterlilies including local ones together with imported ones sold at plant shops.

Besides, Dr. Slearmlarp had acquired a number of waterlily varieties mentioned in foreign literatures by postal ordering and going abroad to buy the waterlilies himself, which made his home areas full of a variety of waterlilies.

After a while that Dr. Slearmlarp had been spending time and putting his effort on growing waterlilies, he gradually learned that this plant had myriad potential. However, at that time there were not so many sources of information related to waterlilies in Thailand. Most of the obtained information could be seen from foreign documents and literature. The information constraint was a starting point that made him much interested in local and imported waterlilies. By taking pictures and recording information of all waterlily varieties planted in Pang U Bon, as well as having papers published in many agricultural journals, “Pang U Bon” has been in the attention of waterlily lovers and breeders since 1973.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 03

ปกด านใน P3

1

Chapter

16 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ความเป น มา ของบั ว ในประเทศไทย

History of Waterlily and Lotus in Thailand

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 17

1

Chapter

16 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ความเป น มา ของบั ว ในประเทศไทย

History of Waterlily and Lotus in Thailand

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 17

ความเปนมาของบัวในประเทศไทย บัว พบไดในภูมิภาคตางๆ ทั่วโลกนานมาแลว เปนไมน้ำที่ ใหดอกสวยงาม หลากสี หลายรูปทรง สีใบ สีกานดอก ตางกัน บางพันธุกานใบ - กานดอกมีขน บางพันธุกาน เกลี้ยงไมมีขน มีระยะเวลาในการบานและหุบแตกตางกันไป ตามชนิด - พันธุ บัวในสกุล “ปทุมชาติ” ไดแก บัวหลวง ที่คนไทยนิยมนำมาไหวบูชาพระ บัวในสกุล “อุบลชาติ” ไดแก บัวผัน - เผื่อน บัวสาย (หรือบัวกินสาย)

Waterlily and lotus have been found in all regions across the globe. They are aquatic plants producing beautiful flowers in different colors, shapes, leaf colors, and stem colors.

Some varieties of waterlily are hairy for both leaf and flower stem while some are not.

In addition blooming and closing periods are in different time according to species.

There are various genus found in Thailand including those in Nelumbo such as lotus that Thai people take to worship the Buddha; and

สัตตบรรณ หรือบัวสายแดง ในอุทยานประวัติศาสตรสุโขทัย Sattabandhna or Nymphaea rubra decorate in canel of the national historical park, Sukhothai province

those in Nymphaea such as tropical day blooming waterlily, tropical night blooming waterlily, Jongkolnee, Australian waterlily, hardy waterlily, and American night blooming waterlily ; and Victoria or giant waterlily.

18 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 19

ความเปนมาของบัวในประเทศไทย บัว พบไดในภูมิภาคตางๆ ทั่วโลกนานมาแลว เปนไมน้ำที่ ใหดอกสวยงาม หลากสี หลายรูปทรง สีใบ สีกานดอก ตางกัน บางพันธุกานใบ - กานดอกมีขน บางพันธุกาน เกลี้ยงไมมีขน มีระยะเวลาในการบานและหุบแตกตางกันไป ตามชนิด - พันธุ บัวในสกุล “ปทุมชาติ” ไดแก บัวหลวง ที่คนไทยนิยมนำมาไหวบูชาพระ บัวในสกุล “อุบลชาติ” ไดแก บัวผัน - เผื่อน บัวสาย (หรือบัวกินสาย)

Waterlily and lotus have been found in all regions across the globe. They are aquatic plants producing beautiful flowers in different colors, shapes, leaf colors, and stem colors.

Some varieties of waterlily are hairy for both leaf and flower stem while some are not.

In addition blooming and closing periods are in different time according to species.

There are various genus found in Thailand including those in Nelumbo such as lotus that Thai people take to worship the Buddha; and

สัตตบรรณ หรือบัวสายแดง ในอุทยานประวัติศาสตรสุโขทัย Sattabandhna or Nymphaea rubra decorate in canel of the national historical park, Sukhothai province

those in Nymphaea such as tropical day blooming waterlily, tropical night blooming waterlily, Jongkolnee, Australian waterlily, hardy waterlily, and American night blooming waterlily ; and Victoria or giant waterlily.

18 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 19

Water li li e s or i g i n at ed in Tha ila nd

บัวที่มีถิ�นดั�งเดิมในประเทศไทย วรรณคดีไทยสมัยรัตนโกสินทร มีการกล าวถึงบัวหลายชนิด เช น พระราชนิพนธ เร�อ่ ง “อ�ณรุท” ในพระบาทสมเด็จพระพ�ทธยอดฟ าจ�ฬาโลก ทรงพระนิพนธ ถึงอ�บลชาติ 7 พันธุ (ราวป พ.ศ. 2330) และพระราช นิพนธ เร�่อง “อิเหนา” ในพระบาทสมเด็จพระพ�ทธเลิศหล านภาลัย ทีท่ รงพระนิพนธ รว มกับกว�ทา นอืน่ เช น สุนทรภู (ราวช วงป พ.ศ.2352 2367) เฉพาะในวรรณคดี ไ ทย 2 เร� ่ อ งที ่ ก ล า วถึ ง บั ว เช� ่ อ ได ว า มี “ปทุมชาติ” และ “อ�บลชาติ” ทีล่ กั ษณะไม เหมือนกันและมีชอ่� เร�ยกต างกัน ไม น อยกว า 11 พันธุ

Literatures in the Rattanakosin Kingdom also reveal evidence relating to varieties of waterlilies. As presented in “Unarut” (around 1787), the Royal Writing of Phra Phutthayotfa Chulalok (King Rama I of the Chakri Dynasty), there were seven varieties of waterlilies. In addition, as mentioned in “Inao”, a famous epic composed by Phra Phutthaloetla Naphalai (King Rama II) and other poets, including Sunthorn Phu (Thailand's best-known Royal poet) around 1809 - 1824. From the literatures mentioned, two chapters associated to waterlilies show the belief that there are at least 11 varieties in either lotus or waterlily. Those various types of waterlily and lotus in different shapes and names are as follows:

3. สัตตบงกช Satabankacha

4. สัตตบุษย Satabutra

สัตตบงกช หร�อ บัวฉัตรแดง หร�อ ฉัตรชมพ� บัวหลวงดอกซ อน ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�งมีตุ มหนามเล็กๆ ใบเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

สัตตบุษย หร�อ บัวฉัตรขาว บัวหลวงดอกซ อน ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�งมีตุ มหนามเล็กๆ ใบเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

Satabankacha or Bua Chat Dang or Chat Chompoo or ‘Roseum Plenum’ (Nelumbo nucifera Gaertn.) This variety of lotus has the same characteristics as the ‘Album Pleanum’ but its petals are rosy pink or red color.

This type of lotus is called ‘Bua Chat Dang’ in local cut flower markets.

Satabutra or Bua Chat Khao or ‘Album Plenum’ (Nelumbo nucifera Gaertn.): This variety of lotus has double petals and flowers that rise high above water’s surface. The stem is rigid with small knob thorns. The leaf is green with superhydrophobic characteristic for the upper surface. This type of lotus is called ‘Bua Chat Khao’ in local cut flower markets.

5. บัวขาบ Bua Khab บัวขาบ หร�อ บัวสีขาบ อ�บลชาติดอกใหญ หร�อเล็ก ขนาดของดอก ข��นอยู กับสภาพแวดล อม ก านดอกชูพ นน้ำ กลีบดอกแหลม สีกลีบอยู ในกลุ มสีฟ าแกมเข�ยว สีครามแก เร��มบานตอนสายและ หุบช วงบ ายแก ๆ

1. ปทุม Sacred Lotus

2. บุณฑร�ก Hindu Lotus

ปทุม หร�อ บัวแหลมแดง บัวหลวง ดอกไม ซ อน ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�งมีตุ มหนามเล็กๆ ใบสีเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

บุณฑร�ก หร�อ ปุณฑร�ก หร�อ บัวแหลมขาว บัวหลวงดอกไม ซอ น ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�ง มีตุ มหนามเล็กๆ ใบสีเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

Pathum or Bua Leam Dang or ‘Sacred Lotus’ (Nelumbo nucifera Gaertn.) : This variety of lotus has few petals and flowers that rise high above water’s surface. The stem is rigid with small knob thorns. The leaf is green color, which the upper surface is superhydrophobic.

22 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

Bua Khab or ‘Bua Sri Khab’ (Nymphaea cyanea Roxb.): Flowers of this variety can be found in various sizes depending on its surroundings. Flower stems rise above water’s surface. It has pointed petals in bluish green or dark blue color shades. Blooming and closing periods are in the late morning and in the late afternoon, respectively.

‘Buntharik’ or ‘Poontharik’ or ‘Bua Leam Khao’ or ‘Hindu Lotus’ (Nelumbo nucifera Gaertn.) : This variety of lotus has few petals and flowers that rise high above water’s surface. The stem is rigid with small knob thorns. The leaf is green color, which the upper surface is superhydrophobic.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 23

Water li li e s or i g i n at ed in Tha ila nd

บัวที่มีถิ�นดั�งเดิมในประเทศไทย วรรณคดีไทยสมัยรัตนโกสินทร มีการกล าวถึงบัวหลายชนิด เช น พระราชนิพนธ เร�อ่ ง “อ�ณรุท” ในพระบาทสมเด็จพระพ�ทธยอดฟ าจ�ฬาโลก ทรงพระนิพนธ ถึงอ�บลชาติ 7 พันธุ (ราวป พ.ศ. 2330) และพระราช นิพนธ เร�่อง “อิเหนา” ในพระบาทสมเด็จพระพ�ทธเลิศหล านภาลัย ทีท่ รงพระนิพนธ รว มกับกว�ทา นอืน่ เช น สุนทรภู (ราวช วงป พ.ศ.2352 2367) เฉพาะในวรรณคดี ไ ทย 2 เร� ่ อ งที ่ ก ล า วถึ ง บั ว เช� ่ อ ได ว า มี “ปทุมชาติ” และ “อ�บลชาติ” ทีล่ กั ษณะไม เหมือนกันและมีชอ่� เร�ยกต างกัน ไม น อยกว า 11 พันธุ

Literatures in the Rattanakosin Kingdom also reveal evidence relating to varieties of waterlilies. As presented in “Unarut” (around 1787), the Royal Writing of Phra Phutthayotfa Chulalok (King Rama I of the Chakri Dynasty), there were seven varieties of waterlilies. In addition, as mentioned in “Inao”, a famous epic composed by Phra Phutthaloetla Naphalai (King Rama II) and other poets, including Sunthorn Phu (Thailand's best-known Royal poet) around 1809 - 1824. From the literatures mentioned, two chapters associated to waterlilies show the belief that there are at least 11 varieties in either lotus or waterlily. Those various types of waterlily and lotus in different shapes and names are as follows:

3. สัตตบงกช Satabankacha

4. สัตตบุษย Satabutra

สัตตบงกช หร�อ บัวฉัตรแดง หร�อ ฉัตรชมพ� บัวหลวงดอกซ อน ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�งมีตุ มหนามเล็กๆ ใบเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

สัตตบุษย หร�อ บัวฉัตรขาว บัวหลวงดอกซ อน ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�งมีตุ มหนามเล็กๆ ใบเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

Satabankacha or Bua Chat Dang or Chat Chompoo or ‘Roseum Plenum’ (Nelumbo nucifera Gaertn.) This variety of lotus has the same characteristics as the ‘Album Pleanum’ but its petals are rosy pink or red color.

This type of lotus is called ‘Bua Chat Dang’ in local cut flower markets.

Satabutra or Bua Chat Khao or ‘Album Plenum’ (Nelumbo nucifera Gaertn.): This variety of lotus has double petals and flowers that rise high above water’s surface. The stem is rigid with small knob thorns. The leaf is green with superhydrophobic characteristic for the upper surface. This type of lotus is called ‘Bua Chat Khao’ in local cut flower markets.

5. บัวขาบ Bua Khab บัวขาบ หร�อ บัวสีขาบ อ�บลชาติดอกใหญ หร�อเล็ก ขนาดของดอก ข��นอยู กับสภาพแวดล อม ก านดอกชูพ นน้ำ กลีบดอกแหลม สีกลีบอยู ในกลุ มสีฟ าแกมเข�ยว สีครามแก เร��มบานตอนสายและ หุบช วงบ ายแก ๆ

1. ปทุม Sacred Lotus

2. บุณฑร�ก Hindu Lotus

ปทุม หร�อ บัวแหลมแดง บัวหลวง ดอกไม ซ อน ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�งมีตุ มหนามเล็กๆ ใบสีเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

บุณฑร�ก หร�อ ปุณฑร�ก หร�อ บัวแหลมขาว บัวหลวงดอกไม ซอ น ชูพ นน้ำสูง ก านดอกแข�ง มีตุ มหนามเล็กๆ ใบสีเข�ยว หน าใบไม จับน้ำ

Pathum or Bua Leam Dang or ‘Sacred Lotus’ (Nelumbo nucifera Gaertn.) : This variety of lotus has few petals and flowers that rise high above water’s surface. The stem is rigid with small knob thorns. The leaf is green color, which the upper surface is superhydrophobic.

22 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

Bua Khab or ‘Bua Sri Khab’ (Nymphaea cyanea Roxb.): Flowers of this variety can be found in various sizes depending on its surroundings. Flower stems rise above water’s surface. It has pointed petals in bluish green or dark blue color shades. Blooming and closing periods are in the late morning and in the late afternoon, respectively.

‘Buntharik’ or ‘Poontharik’ or ‘Bua Leam Khao’ or ‘Hindu Lotus’ (Nelumbo nucifera Gaertn.) : This variety of lotus has few petals and flowers that rise high above water’s surface. The stem is rigid with small knob thorns. The leaf is green color, which the upper surface is superhydrophobic.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 23

6. จงกลนี Jongkolnee จงกลนี อ�บลชาติดอกใหญ กลีบดอกซ อนมากจนดูคล าย ดอกเบญจมาศ ดอกลอยเสมอผิวน้ำหร�อชูพ นน้ำเล็กน อย กลีบดอกสีชมพ�ออ น ไม มเี กสรเพศผูแ ละเพศเมีย เร�ม� บานตอนสาย และหุบในช วงย่ำค่ำ เนื่องจากจำนวนกลีบมากและลอยปร��มน้ำจ�งหุบ กลีบได ไม สนิท ทำให ดูเหมือนกลีบดอกบานตลอดเวลา หลังจาก วันที่สามของการบาน ดอกจะไม หุบ ป จจ�บันไม พบจงกลนีตาม แหล งน้ำธรรมชาติแล ว Jongkolnee (Nymphaea siamensis Puripany.): This variety of waterlily has large flowers with double petals that make its flower look like chrysanthemum. Flowers float on water’s surface or a little above water’s surface. It has light pink petals with neither stamen, ovaries nor pistil.

Flowers start to bloom in the late morning and try to close in twilight but not completely close due to a large number of petals and its petal characteristics that make the flowers seem like flowers bloom all the time. After the third day of blooming, the flowers still bloom. In these days, ‘Jongkolnee’ cannot be naturally found.

9. สัตตบรรณ Sattabandhna

10. ลินจง Lin Jong

สัตตบรรณ หร�อ บัวสายแดง อ�บลชาติดอกใหญ ก านใหญ ดอกสีชมพ�เข มสดเกือบแดง ชูพน น้ำสูง กลีบดอกเร�ยวยาว ไม ซ อน เร��มบานตอนหัวค่ำและหุบช วงสายของวันรุ งข��น ก านดอกหร�อที่เร�ยกว าสายบัว สามารถนำไปประกอบอาหารได

ลินจง อ�บลชาติดอกใหญ ก านใหญ ดอกสีชมพ�อ อนชูพ นน้ำสูง กลีบดอกเร�ยวยาวไม ซ อน เร��มบานตอนหัวค่ำและหุบช วงสาย ของวันรุง ข�น� ก านดอกหร�อทีเ่ ร�ยกว าสายบัว สามารถนำไปประกอบ อาหารได ป จจ�บันลินจงหาดูได ยากตามธรรมชาติ

Sattabandhna or Bua Sai Dang or Red tropical night blooming waterlily (Nymphaea rubra Roxb.) : It is a large flower and large stem waterlily with dark pink or pinkish red color shades. Flowers float high above water’s surface with few petals in slender shape. Blooming period is in twilight and closing period is in the late morning or in the afternoon of the next day. Its stems can be used in cooking.

Lin Jong (Nymphaea pubescens Willd.) : This variety of waterlily has large flowers and large stems that rise above water’s surface. It has light pink color with few petals and long slender shape. It starts blooming in dusk and closing during the late morning or in the afternoon on the next day. Its stems can also be used in cooking. Nowadays, it is naturally hard to find Lin Jong.

11. กุมุท Komudh

7. บัวผัน Bua Phan

8. บัวเผื่อน Bua Phuean

บัวผัน อ�บลชาติดอกใหญ ก านดอกชูพ นน้ำ กลีบดอก สีครามอ อน หร�อ สีม วงคราม (ม วงเมล็ดมะปราง) เร��มบาน ตอนสาย และหุบช วงบ ายแก ๆ

บัวเผื่อน อ�บลชาติดอกเล็ก ก านดอกชูพ นน้ำ กลีบดอกสีขาว มีสีครามอ อนที่ปลายกลีบจางๆ เร��มบานตอนสายและหุบ ช วงบ ายแก ๆ

Bua Phan (Nymphaea nouchali Burm.f) : This variety of waterlily has large flowers. Flowers rise above water’s surface. Petals are light blue or bluish violet colors. Blooming and closing periods are in the late morning and in the late afternoon, respectively.

Bua Phuean (Nymphaea nouchali Burm.f) : It is a small flower waterlily, which rises above water’s surface. Its petal is white and tipped with light blue color.

Blooming and closing periods are in the late morning and in the late afternoon, respectively.

24 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

กุมทุ หร�อ เศวตอ�บล หร�อ บัวสายขาว อ�บลชาติดอกใหญ ก านใหญ ดอกสีขาวชูพน น้ำสูง กลีบดอกเร�ยวยาวไม ซอ น เร�ม� บานตอนหัวค่ำ และหุบช วงสายของวันรุง ข�น� ก านดอกหร�อทีเ่ ร�ยกว า สายบัว สามารถ นำไปประกอบอาหารได บัวกุมทุ นี้ ผูเ ข�ยนอ างอิงตามเอกสารของ พระธรรมนิเทศทวยหาญ (พ.ศ.2473) ที่ระบุว า กุมุท หมายถึง บัวสายสีขาวทีม่ ชี อ่� ว�ทยาศาสตร Nymphaea lotus (Linn.) Willd.

Komudh or Savaetra-Ubol or White tropical night blooming waterlily (Nymphaea lotus (Linn.) Willd.) : This variety has large flowers with large stems. Its white flowers rise above water’s surface. Flowers have few petals or single petals in slender shape as it starts to bloom in twilight and starts to close in the late morning of the next day. Stems are edible.This variety can be called Savaetra - Ubol or Sawet Ubon when pronounced.

(Note : For Komudh or Kumut when pronounced, the authors rely its meaning on the document written by Phra Tham Nitet Tuayharn in 1930, saying that Kumut means a white tropical night blooming waterlily.) In addition, based on the meaning of Kumut in other Royal literatures, it corresponds to the white tropical night blooming waterlily.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 25

6. จงกลนี Jongkolnee จงกลนี อ�บลชาติดอกใหญ กลีบดอกซ อนมากจนดูคล าย ดอกเบญจมาศ ดอกลอยเสมอผิวน้ำหร�อชูพ นน้ำเล็กน อย กลีบดอกสีชมพ�ออ น ไม มเี กสรเพศผูแ ละเพศเมีย เร�ม� บานตอนสาย และหุบในช วงย่ำค่ำ เนื่องจากจำนวนกลีบมากและลอยปร��มน้ำจ�งหุบ กลีบได ไม สนิท ทำให ดูเหมือนกลีบดอกบานตลอดเวลา หลังจาก วันที่สามของการบาน ดอกจะไม หุบ ป จจ�บันไม พบจงกลนีตาม แหล งน้ำธรรมชาติแล ว Jongkolnee (Nymphaea siamensis Puripany.): This variety of waterlily has large flowers with double petals that make its flower look like chrysanthemum. Flowers float on water’s surface or a little above water’s surface. It has light pink petals with neither stamen, ovaries nor pistil.

Flowers start to bloom in the late morning and try to close in twilight but not completely close due to a large number of petals and its petal characteristics that make the flowers seem like flowers bloom all the time. After the third day of blooming, the flowers still bloom. In these days, ‘Jongkolnee’ cannot be naturally found.

9. สัตตบรรณ Sattabandhna

10. ลินจง Lin Jong

สัตตบรรณ หร�อ บัวสายแดง อ�บลชาติดอกใหญ ก านใหญ ดอกสีชมพ�เข มสดเกือบแดง ชูพน น้ำสูง กลีบดอกเร�ยวยาว ไม ซ อน เร��มบานตอนหัวค่ำและหุบช วงสายของวันรุ งข��น ก านดอกหร�อที่เร�ยกว าสายบัว สามารถนำไปประกอบอาหารได

ลินจง อ�บลชาติดอกใหญ ก านใหญ ดอกสีชมพ�อ อนชูพ นน้ำสูง กลีบดอกเร�ยวยาวไม ซ อน เร��มบานตอนหัวค่ำและหุบช วงสาย ของวันรุง ข�น� ก านดอกหร�อทีเ่ ร�ยกว าสายบัว สามารถนำไปประกอบ อาหารได ป จจ�บันลินจงหาดูได ยากตามธรรมชาติ

Sattabandhna or Bua Sai Dang or Red tropical night blooming waterlily (Nymphaea rubra Roxb.) : It is a large flower and large stem waterlily with dark pink or pinkish red color shades. Flowers float high above water’s surface with few petals in slender shape. Blooming period is in twilight and closing period is in the late morning or in the afternoon of the next day. Its stems can be used in cooking.

Lin Jong (Nymphaea pubescens Willd.) : This variety of waterlily has large flowers and large stems that rise above water’s surface. It has light pink color with few petals and long slender shape. It starts blooming in dusk and closing during the late morning or in the afternoon on the next day. Its stems can also be used in cooking. Nowadays, it is naturally hard to find Lin Jong.

11. กุมุท Komudh

7. บัวผัน Bua Phan

8. บัวเผื่อน Bua Phuean

บัวผัน อ�บลชาติดอกใหญ ก านดอกชูพ นน้ำ กลีบดอก สีครามอ อน หร�อ สีม วงคราม (ม วงเมล็ดมะปราง) เร��มบาน ตอนสาย และหุบช วงบ ายแก ๆ

บัวเผื่อน อ�บลชาติดอกเล็ก ก านดอกชูพ นน้ำ กลีบดอกสีขาว มีสีครามอ อนที่ปลายกลีบจางๆ เร��มบานตอนสายและหุบ ช วงบ ายแก ๆ

Bua Phan (Nymphaea nouchali Burm.f) : This variety of waterlily has large flowers. Flowers rise above water’s surface. Petals are light blue or bluish violet colors. Blooming and closing periods are in the late morning and in the late afternoon, respectively.

Bua Phuean (Nymphaea nouchali Burm.f) : It is a small flower waterlily, which rises above water’s surface. Its petal is white and tipped with light blue color.

Blooming and closing periods are in the late morning and in the late afternoon, respectively.

24 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

กุมทุ หร�อ เศวตอ�บล หร�อ บัวสายขาว อ�บลชาติดอกใหญ ก านใหญ ดอกสีขาวชูพน น้ำสูง กลีบดอกเร�ยวยาวไม ซอ น เร�ม� บานตอนหัวค่ำ และหุบช วงสายของวันรุง ข�น� ก านดอกหร�อทีเ่ ร�ยกว า สายบัว สามารถ นำไปประกอบอาหารได บัวกุมทุ นี้ ผูเ ข�ยนอ างอิงตามเอกสารของ พระธรรมนิเทศทวยหาญ (พ.ศ.2473) ที่ระบุว า กุมุท หมายถึง บัวสายสีขาวทีม่ ชี อ่� ว�ทยาศาสตร Nymphaea lotus (Linn.) Willd.

Komudh or Savaetra-Ubol or White tropical night blooming waterlily (Nymphaea lotus (Linn.) Willd.) : This variety has large flowers with large stems. Its white flowers rise above water’s surface. Flowers have few petals or single petals in slender shape as it starts to bloom in twilight and starts to close in the late morning of the next day. Stems are edible.This variety can be called Savaetra - Ubol or Sawet Ubon when pronounced.

(Note : For Komudh or Kumut when pronounced, the authors rely its meaning on the document written by Phra Tham Nitet Tuayharn in 1930, saying that Kumut means a white tropical night blooming waterlily.) In addition, based on the meaning of Kumut in other Royal literatures, it corresponds to the white tropical night blooming waterlily.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 25

2

Chapter

38 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว ส กุ ล ต า ง ๆ ที่ มี ก า ร ป ลู ก เ ลี้ ย ง ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย

Genus of Waterlily and Lotus Growing in Thailand

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 39

2

Chapter

38 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว ส กุ ล ต า ง ๆ ที่ มี ก า ร ป ลู ก เ ลี้ ย ง ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย

Genus of Waterlily and Lotus Growing in Thailand

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 39

บั ว หลวงอเมร� กา หร� อบัว หลวงเขตอบอ� น หนาว Nelumbo lutea Willd. or American Lotus

1.2 Nelumbo lutea Willd.

1.2 บัวหลวงเขตอบอ� นหนาว หร�อบัวหลวง อเมร�กา (Nelumbo lutea Willd. หร�อ Nelumbo lutea Pers.) or Nelumbo lutea Pers. ได แ ก บั ว หลวงที ่ ม ี ด อกสี เ หลื อ ง เจร� ญ เติ บ โตในเขตอบอ� น -หนาว (sub-tropical and temperate zones)มีถน�ิ กำเนิดในทว�ปอเมร�กา เหนือ ในภาคกลางและภาคตะวันออกของประเทศสหรัฐอเมร�กาและทาง ตอนใต ข องประเทศแคนาดา และมี ก ารนำเข า ไปปลู ก ให ด อกได ใ น ประเทศจ�น เกาหลีและญีป่ น ุ บัวหลวงอเมร�กาพันธุด ง�ั เดิมยังไม สามารถ ให ด อกได ใ นประเทศไทย แต ห ากเป น พั น ธุ ล ู ก ผสมที ่ น ำเข า มาจาก ประเทศจ�น ป จจ�บันสามารถปลูกและให ดอกได ในประเทศไทย ตั วอย างภาพความหลากหลายของบัวหลวงลูกผสม ที่เก็บตัวอย า งในประเทศไทย ระหว า ง พ.ศ.2536 - 2559

Examples of various hybrid lotuses. The lotus varieties were observed during field trips, Variation of native lotuses collected in Thailand from 1993 - 2016

50 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

is a kind of lotus growing in sub-tropical and temperate zones with its origins in the northern and eastern parts of the United States of America, and the southern part of Canada.

The petals are yellow and are found in the areas with the temperate climate such as in the north of the United States, Canada, China, South Korea, and Japan. The original American lotus has a limitation with no flowers when being planted in Thailand. Currently, there is a hybrid yellow lotus imported from China that gives flowers in Thailand.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 51

บั ว หลวงอเมร� กา หร� อบัว หลวงเขตอบอ� น หนาว Nelumbo lutea Willd. or American Lotus

1.2 Nelumbo lutea Willd.

1.2 บัวหลวงเขตอบอ� นหนาว หร�อบัวหลวง อเมร�กา (Nelumbo lutea Willd. หร�อ Nelumbo lutea Pers.) or Nelumbo lutea Pers. ได แ ก บั ว หลวงที ่ ม ี ด อกสี เ หลื อ ง เจร� ญ เติ บ โตในเขตอบอ� น -หนาว (sub-tropical and temperate zones)มีถน�ิ กำเนิดในทว�ปอเมร�กา เหนือ ในภาคกลางและภาคตะวันออกของประเทศสหรัฐอเมร�กาและทาง ตอนใต ข องประเทศแคนาดา และมี ก ารนำเข า ไปปลู ก ให ด อกได ใ น ประเทศจ�น เกาหลีและญีป่ น ุ บัวหลวงอเมร�กาพันธุด ง�ั เดิมยังไม สามารถ ให ด อกได ใ นประเทศไทย แต ห ากเป น พั น ธุ ล ู ก ผสมที ่ น ำเข า มาจาก ประเทศจ�น ป จจ�บันสามารถปลูกและให ดอกได ในประเทศไทย ตั วอย างภาพความหลากหลายของบัวหลวงลูกผสม ที่เก็บตัวอย า งในประเทศไทย ระหว า ง พ.ศ.2536 - 2559

Examples of various hybrid lotuses. The lotus varieties were observed during field trips, Variation of native lotuses collected in Thailand from 1993 - 2016

50 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

is a kind of lotus growing in sub-tropical and temperate zones with its origins in the northern and eastern parts of the United States of America, and the southern part of Canada.

The petals are yellow and are found in the areas with the temperate climate such as in the north of the United States, Canada, China, South Korea, and Japan. The original American lotus has a limitation with no flowers when being planted in Thailand. Currently, there is a hybrid yellow lotus imported from China that gives flowers in Thailand.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 51

Blooming time period Blooming starts in the early morning from 05:30 a.m.07:00 a.m., which can be different for each species.

Closing period starts from 01:00 p.m. The closing speed depends upon perfection of hardy waterlily and conditions of the planting environment.

ช วงเวลาในการบานของดอก เร�ม� บานในตอนเช า ราว 05:30 - 07:00 น. ตามแต ลกั ษณะเฉพาะพันธุ แล วไปหุบตอนบ าย ราว 13:00 น. เป นต นไป การหุบเร�วช าข��นกับ ความสมบูรณ และสภาพแวดล อมที่ปลูก ทีเ่ ร�ยกบัวซ�ง่ มีลกั ษณะร วมแบบนีเ้ ร�ยกว า “บัวฝรัง� ” ก็เพราะเป นบัวทีน่ ำ เข ามาจากต างประเทศ ไม ได มีถิ�นกำเนิดในประเทศไทย ป จจ�บันบัวฝรั�ง มีการพัฒนา ผสมพันธุ คัดเลือกข��นมาใหม อีกมากมาย ผู เข�ยนเร�ยก ช�่อกันเล นๆ สำหรับบัวฝรั�งที่เกิดในเมืองไทย ว า “บัวฝรั�งสัญชาติไทย” เพื่อให ทราบว าเป นบัวสกุลย อยนิมเฟ ย ที่ถูกผลิตและคัดเลือกข��นใหม เกิดและโตในประเทศไทย

Its original source of this imported waterlily was in other countries. Therefore, the authors call any other waterlilies with co-distinctive features of hardy waterlily as “Bua Farang”.

The term “Faran” refers to foreign (adj.) in Thai language.

Currently, in Thailand there are a number of varieties of hardy waterlily that can be bred as they have been developed and named. At Pang U Bon, Thai hardy waterlily is called as “Bua Farang Sancharth Thai” or “Hardy waterlily in Thai nationality”. Examples of varieties of Thai hardy waterlilies are ‘Mangkala Ubol’, bred by Dr. Nor Nopachai Chansilpa; ‘Supranee Pink’, ‘Tan-Khwan’, and ‘Tanpong’ bred by Mr. Pairat Songpanich; and ‘Mitra Waree’ and ‘Chompoo Pairat’, which have been bred and selected by Pang U bon. ‘แทนพงศ ’

N. 'Tanpong'

‘สุ ปราณี พ ิ งค ’

N. ‘Supranee Pink’

‘ชมพ�ไพรัตน ’

N. ‘Chompoo Pairat’

ป จจ�บนั มีบวั ฝรัง� สัญชาติไทย ผลิตโดยคนไทย ทีม่ คี วามสวยงามหลากสี เช น ‘มังคลอ�บล’ (อ านว า มัง-คะ-ละ-อ�-บน) โดย ดร. ณ นพชัย ชาญศิลป ‘สุปราณีพิงค ’ ‘แทนขวัญ’ ‘แทนพงศ ’ โดยคุณไพรัตน ทรงพานิช หร�อ ‘มิตรวาร�’ ‘ชมพ�ไพรัตน ’ ที่ผลิตคัดเลือกข��นที่ปางอ�บล เป นต น

‘มั ง คลอ� บ ล’

N. ‘Mangkala Ubol’

64 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

‘มิต รวาร�’

N. ‘Mitra Waree’

‘แทนขวัญ ’

N. ‘Tan-Khwan’

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 65

Blooming time period Blooming starts in the early morning from 05:30 a.m.07:00 a.m., which can be different for each species.

Closing period starts from 01:00 p.m. The closing speed depends upon perfection of hardy waterlily and conditions of the planting environment.

ช วงเวลาในการบานของดอก เร�ม� บานในตอนเช า ราว 05:30 - 07:00 น. ตามแต ลกั ษณะเฉพาะพันธุ แล วไปหุบตอนบ าย ราว 13:00 น. เป นต นไป การหุบเร�วช าข��นกับ ความสมบูรณ และสภาพแวดล อมที่ปลูก ทีเ่ ร�ยกบัวซ�ง่ มีลกั ษณะร วมแบบนีเ้ ร�ยกว า “บัวฝรัง� ” ก็เพราะเป นบัวทีน่ ำ เข ามาจากต างประเทศ ไม ได มีถิ�นกำเนิดในประเทศไทย ป จจ�บันบัวฝรั�ง มีการพัฒนา ผสมพันธุ คัดเลือกข��นมาใหม อีกมากมาย ผู เข�ยนเร�ยก ช�่อกันเล นๆ สำหรับบัวฝรั�งที่เกิดในเมืองไทย ว า “บัวฝรั�งสัญชาติไทย” เพื่อให ทราบว าเป นบัวสกุลย อยนิมเฟ ย ที่ถูกผลิตและคัดเลือกข��นใหม เกิดและโตในประเทศไทย

Its original source of this imported waterlily was in other countries. Therefore, the authors call any other waterlilies with co-distinctive features of hardy waterlily as “Bua Farang”.

The term “Faran” refers to foreign (adj.) in Thai language.

Currently, in Thailand there are a number of varieties of hardy waterlily that can be bred as they have been developed and named. At Pang U Bon, Thai hardy waterlily is called as “Bua Farang Sancharth Thai” or “Hardy waterlily in Thai nationality”. Examples of varieties of Thai hardy waterlilies are ‘Mangkala Ubol’, bred by Dr. Nor Nopachai Chansilpa; ‘Supranee Pink’, ‘Tan-Khwan’, and ‘Tanpong’ bred by Mr. Pairat Songpanich; and ‘Mitra Waree’ and ‘Chompoo Pairat’, which have been bred and selected by Pang U bon. ‘แทนพงศ ’

N. 'Tanpong'

‘สุ ปราณี พ ิ งค ’

N. ‘Supranee Pink’

‘ชมพ�ไพรัตน ’

N. ‘Chompoo Pairat’

ป จจ�บนั มีบวั ฝรัง� สัญชาติไทย ผลิตโดยคนไทย ทีม่ คี วามสวยงามหลากสี เช น ‘มังคลอ�บล’ (อ านว า มัง-คะ-ละ-อ�-บน) โดย ดร. ณ นพชัย ชาญศิลป ‘สุปราณีพิงค ’ ‘แทนขวัญ’ ‘แทนพงศ ’ โดยคุณไพรัตน ทรงพานิช หร�อ ‘มิตรวาร�’ ‘ชมพ�ไพรัตน ’ ที่ผลิตคัดเลือกข��นที่ปางอ�บล เป นต น

‘มั ง คลอ� บ ล’

N. ‘Mangkala Ubol’

64 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

‘มิต รวาร�’

N. ‘Mitra Waree’

‘แทนขวัญ ’

N. ‘Tan-Khwan’

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 65

กลีบชั�นในและชุดเกสรของบัวกระด งบานวันที่ 2 Inner petals and anthers of Victoria amazonica on the second day bloom.

บัวในสกุลว�กตอเร�ย มี 2 ชนิด จำแนกตามถิ�นกำเนิด ได แก

3.1 บัวว�กตอเร�ย อะเมซอนนิก า (Victoria amazonica Sowerby.) หร�อ ไจแอนท วอลเตอร ลิลลี่ (Giant Waterlily) หร�อ อะเมซอน วอลเตอร ลิลลี่ (Amazon Waterlily) มีถิ�นกำเนิดในทว�ปอเมร�กาใต ใกล เส นศูนย สูตร ตามแนวลุ มแม น้ำ อะเมซอน แถบประเทศบราซ�ล โบลิเว�ย และกายอานา เอกสารดั�งเดิม บางฉบับเร�ยกว า ว�กตอเร�ย ร�เจ�ย (Victoria regia Lindl.)

3.2 บัวว�กตอเร�ย ครูสิอานา (Victoria crusiana d’Orbigny) หร�อ ซานตาครูส วอลเตอร ลิลลี่ (Santa Cruz Waterlily) มีถน�ิ กำเนิดในทว�ปอเมร�กาใต ในพืน้ ทีท่ ม่ี อี ากาศเย็นและแห ง แถบประเทศ ปารากวัย โบลีเว�ย และอาร เจนตินา บัวชนิดนีย้ งั ไม มกี ารปลูกแพร หลาย ในประเทศไทย บัวว�กตอเร�ยทัง� 2 ชนิดมีความแตกต างกัน คือ ว�กตอเร�ย อะเมซอนนิกา กลีบเลี้ยงมีหนามแหลมทั�วกลีบ หลังใบมีสีม วงแดง ส วนว�กตอเร�ย ครูสิอานา กลีบเลี้ยงเกลี้ยงไม มีหนาม หลังใบมีสีเข�ยว สำหรับสีดอก ที่เปลี่ยน บัวว�กตอเร�ย อะเมซอนนิก า จะเปลี่ยนสีจากดอกสีขาวเป น สีออกม วงแดงเข มกว า

There are two kinds of Victoria or Giant waterlily categorized by their origins.

3.1 Victoria amazonica Sowerby. or Giant waterlily or Amazon waterlily Victoria amazonica Sowerby. was originated in South America, in the tropical zone of the Amazon River, in Brazil, Bolivia, and Ghana. Some previous documents show that this kind of waterlily was called Victoria regia (Victoria regia Lindl.).

3.2 Victoria crusiana d’Orbigny or Santa cruz waterlily Victoria crusiana d’Orbigny was originated in South America, in the sub - tropical zone of Paraguay, Bolivia, and Argentina.

This kind of waterlily is not widely planted in Thailand.

The difference of these two species of Victoria is that Victoria amazonica has many thorns all over its sepals. The color of the lower surface leaf blade is reddish purple. For Victoria crusiana, there is no thorn on the sepals and the lower surface of the leaf is green. In terms of change in petal color, Victoria amazonica will change from white to darker shade of reddish purple, comparing to the shade of Victoria crusiana.

ดอกบัวกระด งบานวันแรก ยามค่ำคืน

The first day - flower of Victoria amazonica at night

78 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 79

กลีบชั�นในและชุดเกสรของบัวกระด งบานวันที่ 2 Inner petals and anthers of Victoria amazonica on the second day bloom.

บัวในสกุลว�กตอเร�ย มี 2 ชนิด จำแนกตามถิ�นกำเนิด ได แก

3.1 บัวว�กตอเร�ย อะเมซอนนิก า (Victoria amazonica Sowerby.) หร�อ ไจแอนท วอลเตอร ลิลลี่ (Giant Waterlily) หร�อ อะเมซอน วอลเตอร ลิลลี่ (Amazon Waterlily) มีถิ�นกำเนิดในทว�ปอเมร�กาใต ใกล เส นศูนย สูตร ตามแนวลุ มแม น้ำ อะเมซอน แถบประเทศบราซ�ล โบลิเว�ย และกายอานา เอกสารดั�งเดิม บางฉบับเร�ยกว า ว�กตอเร�ย ร�เจ�ย (Victoria regia Lindl.)

3.2 บัวว�กตอเร�ย ครูสิอานา (Victoria crusiana d’Orbigny) หร�อ ซานตาครูส วอลเตอร ลิลลี่ (Santa Cruz Waterlily) มีถน�ิ กำเนิดในทว�ปอเมร�กาใต ในพืน้ ทีท่ ม่ี อี ากาศเย็นและแห ง แถบประเทศ ปารากวัย โบลีเว�ย และอาร เจนตินา บัวชนิดนีย้ งั ไม มกี ารปลูกแพร หลาย ในประเทศไทย บัวว�กตอเร�ยทัง� 2 ชนิดมีความแตกต างกัน คือ ว�กตอเร�ย อะเมซอนนิกา กลีบเลี้ยงมีหนามแหลมทั�วกลีบ หลังใบมีสีม วงแดง ส วนว�กตอเร�ย ครูสิอานา กลีบเลี้ยงเกลี้ยงไม มีหนาม หลังใบมีสีเข�ยว สำหรับสีดอก ที่เปลี่ยน บัวว�กตอเร�ย อะเมซอนนิก า จะเปลี่ยนสีจากดอกสีขาวเป น สีออกม วงแดงเข มกว า

There are two kinds of Victoria or Giant waterlily categorized by their origins.

3.1 Victoria amazonica Sowerby. or Giant waterlily or Amazon waterlily Victoria amazonica Sowerby. was originated in South America, in the tropical zone of the Amazon River, in Brazil, Bolivia, and Ghana. Some previous documents show that this kind of waterlily was called Victoria regia (Victoria regia Lindl.).

3.2 Victoria crusiana d’Orbigny or Santa cruz waterlily Victoria crusiana d’Orbigny was originated in South America, in the sub - tropical zone of Paraguay, Bolivia, and Argentina.

This kind of waterlily is not widely planted in Thailand.

The difference of these two species of Victoria is that Victoria amazonica has many thorns all over its sepals. The color of the lower surface leaf blade is reddish purple. For Victoria crusiana, there is no thorn on the sepals and the lower surface of the leaf is green. In terms of change in petal color, Victoria amazonica will change from white to darker shade of reddish purple, comparing to the shade of Victoria crusiana.

ดอกบัวกระด งบานวันแรก ยามค่ำคืน

The first day - flower of Victoria amazonica at night

78 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 79

3

Chapter

84 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ลั ก ษ ณ ะ เ พื่ อ ก า ร จํ า แ น ก พั น ธุ บั ว ส กุ ล อุ บ ล ช า ติ

Characteristics for Categorizing Nymphaea or Waterlily

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 85

3

Chapter

84 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ลั ก ษ ณ ะ เ พื่ อ ก า ร จํ า แ น ก พั น ธุ บั ว ส กุ ล อุ บ ล ช า ติ

Characteristics for Categorizing Nymphaea or Waterlily

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 85

ฐานใบเป ด

ฐานใบเป ดบางส วน

Partly open sinus

ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย Acuminate sinus apex

หมายถึง ช องว างที่มองเห็นมีความลึกตั�งแต 1 ใน 4 ข��นไป ของฐานใบ มี 4 ลักษณะ ได แก - ฐานใบเป ดบางส วน คือ ขอบใบทัง� สองข างแยกเป ดออกบางส วน แต ไม ตลอดฐานใบ โดยช องว างรูปตัวว�ทำมุมน อยกว า 30 องศา - ฐานใบเป ดมากบางส วน คือ ขอบใบทั�งสองข างแยกเป ดออก บางส วน แต ไม ตลอดฐานใบ ช องว างรูปตัวว�ทำมุมตัง� แต 30 องศาข�น� ไป - ฐานใบเป ด คื อ ขอบใบทั � ง สองข า งแยกเป ด ตลอดฐานใบ โดยช องว างรูปตัวว�ทำมุมน อยกว า 30 องศา - ฐานใบเป ดมาก คือ ขอบใบทั�งสองข างแยกเป ดตลอดฐานใบ โดยช องว างรูปตัวว�ทำมุมตั�งแต 30 องศาข��นไป

ปลายฐานใบ

คือ ปลายสุดของแฉกใบทีแ่ ยกออกจากกัน ปลายฐานใบสามารถ แบ งได เป น 3 รูปแบบ ได แก ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย ปลายฐานใบแหลม และปลายฐานใบมน

ปลายฐานใบแหลม

Open sinus

The feature of open sinus is that the depth of space is at least one fourth of the entire length of the leaf sinus. There are four types of opened sinus, including: - Partly open sinus: two parts of the leaf margin are partly separated but not for the whole leaf sinus and form a V angle that is less than 30 degree - Partly wide open sinus: two parts of the leaf margin are partly separated but not for the whole leaf sinus and form a V angle that is greater than 30 degree - Open sinus: two parts of the leaf margin are separated for the whole length and form a V angle that is less than 30 degree - Widely open sinus: two parts of the leaf margin are separated for the whole length and form a V angle that is greater than 30 degree

Sinus apex or sinus tip

Sinus apex or sinus tip is the outermost part of the parted leaf blade. The tip can be classified into three types, which are acuminate apex (pointed with nip tip), acute apex (pointed tip), and obtuse apex (rounded tip).

Acute sinus apex

ฐานใบเป ด

Open sinus

ฐานใบเป ดมาก

Widely open sinus

ปลายฐานใบมน

Obtuse sinus apex

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 101

ฐานใบเป ด

ฐานใบเป ดบางส วน

Partly open sinus

ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย Acuminate sinus apex

หมายถึง ช องว างที่มองเห็นมีความลึกตั�งแต 1 ใน 4 ข��นไป ของฐานใบ มี 4 ลักษณะ ได แก - ฐานใบเป ดบางส วน คือ ขอบใบทัง� สองข างแยกเป ดออกบางส วน แต ไม ตลอดฐานใบ โดยช องว างรูปตัวว�ทำมุมน อยกว า 30 องศา - ฐานใบเป ดมากบางส วน คือ ขอบใบทั�งสองข างแยกเป ดออก บางส วน แต ไม ตลอดฐานใบ ช องว างรูปตัวว�ทำมุมตัง� แต 30 องศาข�น� ไป - ฐานใบเป ด คื อ ขอบใบทั � ง สองข า งแยกเป ด ตลอดฐานใบ โดยช องว างรูปตัวว�ทำมุมน อยกว า 30 องศา - ฐานใบเป ดมาก คือ ขอบใบทั�งสองข างแยกเป ดตลอดฐานใบ โดยช องว างรูปตัวว�ทำมุมตั�งแต 30 องศาข��นไป

ปลายฐานใบ

คือ ปลายสุดของแฉกใบทีแ่ ยกออกจากกัน ปลายฐานใบสามารถ แบ งได เป น 3 รูปแบบ ได แก ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย ปลายฐานใบแหลม และปลายฐานใบมน

ปลายฐานใบแหลม

Open sinus

The feature of open sinus is that the depth of space is at least one fourth of the entire length of the leaf sinus. There are four types of opened sinus, including: - Partly open sinus: two parts of the leaf margin are partly separated but not for the whole leaf sinus and form a V angle that is less than 30 degree - Partly wide open sinus: two parts of the leaf margin are partly separated but not for the whole leaf sinus and form a V angle that is greater than 30 degree - Open sinus: two parts of the leaf margin are separated for the whole length and form a V angle that is less than 30 degree - Widely open sinus: two parts of the leaf margin are separated for the whole length and form a V angle that is greater than 30 degree

Sinus apex or sinus tip

Sinus apex or sinus tip is the outermost part of the parted leaf blade. The tip can be classified into three types, which are acuminate apex (pointed with nip tip), acute apex (pointed tip), and obtuse apex (rounded tip).

Acute sinus apex

ฐานใบเป ด

Open sinus

ฐานใบเป ดมาก

Widely open sinus

ปลายฐานใบมน

Obtuse sinus apex

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 101

นอกจากนัน� ต องเก็บบันทึกสีและลายของกลีบดอกทีอ่ าจแปรผัน ไปตามฤดูกาล เช น บัวฝรั�ง เมือ่ เข าช วงอากาศเย็นและกลางวันยาว สีจะสดใส และเข มข��น เมื่อเทียบกับสีในฤดูร อน หร�อบัวผัน - เผื่อน บัวกินสาย บางพันธุ สีจะสดใน 2 วันแรกที่บาน หลังจากนั�นสีจะซ�ดหร�อจางลง รวมถึงการแปรผันที่อาจเกิดข��นอันเนื่องมาจากสภาพแวดล อมที่ปลูก เช น สีกลีบดอก หร�อ ลายและจ�ดกระหายไป (ในทางกลับกันก็เป นตัว บอกว า สภาพแวดล อมที่ปลูกอาจไม เหมาะหร�อมีป ญหา) สีที่แปรผัน จากฤดูกาลและสภาพแวดล อม เป นลักษณะทางเกษตรศาสตร การระบุสหี ลักของดอก เป นการจำแนกและรูจ กั พันธุบ วั อย างง าย รูปดอกบัวในหนังสือเล มนี้ ได พยายามคัดเลือกรูปที่มีสีใกล เคียงกับ สีดอกจร�งทีต่ ามองเห็นให มากทีส่ ดุ อย างไรก็ตามการระบุสขี องกลีบดอก จากที่ตามองเห็น อาจมีความแตกต างกันข��นอยู กับผู บันทึก ดังนั�นจ�ง ไม ควรใช เกณฑ ด านสีแต เพียงอย างเดียวในการจำแนกพันธุ บัว สีกลีบดอกได แก ขาว เหลือง ส ม-แสด แดง ฟ า-คราม ม วงแดง ม วงน้ำเง�น และสีเหลือบ ฯลฯ สีของดอกอาจจะมีการเปลีย่ นสีจากสีหนึง่ ไปเป นสีหนึ่ง เหล านี้ล วนเป นลักษณะที่ใช ในการจำแนกพันธุทั�งสิ�น

Moreover, there is a variation of colors with seasons.

For example, in cold weather and long daylight, colors of hardy waterlily become brighter and more robust comparing to its colors in the summer season. Some cultivars of Nymphaea, tropical day and tropical night blooming waterlilies, the flower color is bright on the first two days of blooming, and gets paler or darker afterwards. The variation also includes the influence of planting conditions or the surroundings, for instance, changes of petal colors or disappearing of flexes or mottles. In other words, it should be noted that this kind of variation is a sign that implies unsuitable or irregular conditions of the planting area or the environment. Variation of colors that is influenced by changes of seasons and the environment represents horticultural characteristic.

สี แ ดง

Red

Specifying the primary colors of waterlily flower is an easy way of classifying variety of waterlily. Images used in this book series are elaborately selected to demonstrate the best primary colors of the flowers as if the readers could see by their naked eyes. However, specifying petal colors by using human eyesight can be different and subjective depending on recorders’ perception. Therefore, it should not be an only color criterion used for classifying waterlily varieties.

สี แ สด

Orange

Petal colors are white, pink, red, yellow, orange, blue, bluish purple, reddish purple, and opalescent colors. Colors of flower parts can be changeable or unchangeable, and can also change from a color to another color. All can be used as a key to identify cultivar characteristics.

สี ช มพ� Pink

สี ฟ า-ฟ าคราม Blue

112 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

สีเหลือง

Yellow

สีขาว

White

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 113

นอกจากนัน� ต องเก็บบันทึกสีและลายของกลีบดอกทีอ่ าจแปรผัน ไปตามฤดูกาล เช น บัวฝรั�ง เมือ่ เข าช วงอากาศเย็นและกลางวันยาว สีจะสดใส และเข มข��น เมื่อเทียบกับสีในฤดูร อน หร�อบัวผัน - เผื่อน บัวกินสาย บางพันธุ สีจะสดใน 2 วันแรกที่บาน หลังจากนั�นสีจะซ�ดหร�อจางลง รวมถึงการแปรผันที่อาจเกิดข��นอันเนื่องมาจากสภาพแวดล อมที่ปลูก เช น สีกลีบดอก หร�อ ลายและจ�ดกระหายไป (ในทางกลับกันก็เป นตัว บอกว า สภาพแวดล อมที่ปลูกอาจไม เหมาะหร�อมีป ญหา) สีที่แปรผัน จากฤดูกาลและสภาพแวดล อม เป นลักษณะทางเกษตรศาสตร การระบุสหี ลักของดอก เป นการจำแนกและรูจ กั พันธุบ วั อย างง าย รูปดอกบัวในหนังสือเล มนี้ ได พยายามคัดเลือกรูปที่มีสีใกล เคียงกับ สีดอกจร�งทีต่ ามองเห็นให มากทีส่ ดุ อย างไรก็ตามการระบุสขี องกลีบดอก จากที่ตามองเห็น อาจมีความแตกต างกันข��นอยู กับผู บันทึก ดังนั�นจ�ง ไม ควรใช เกณฑ ด านสีแต เพียงอย างเดียวในการจำแนกพันธุ บัว สีกลีบดอกได แก ขาว เหลือง ส ม-แสด แดง ฟ า-คราม ม วงแดง ม วงน้ำเง�น และสีเหลือบ ฯลฯ สีของดอกอาจจะมีการเปลีย่ นสีจากสีหนึง่ ไปเป นสีหนึ่ง เหล านี้ล วนเป นลักษณะที่ใช ในการจำแนกพันธุทั�งสิ�น

Moreover, there is a variation of colors with seasons.

For example, in cold weather and long daylight, colors of hardy waterlily become brighter and more robust comparing to its colors in the summer season. Some cultivars of Nymphaea, tropical day and tropical night blooming waterlilies, the flower color is bright on the first two days of blooming, and gets paler or darker afterwards. The variation also includes the influence of planting conditions or the surroundings, for instance, changes of petal colors or disappearing of flexes or mottles. In other words, it should be noted that this kind of variation is a sign that implies unsuitable or irregular conditions of the planting area or the environment. Variation of colors that is influenced by changes of seasons and the environment represents horticultural characteristic.

สี แ ดง

Red

Specifying the primary colors of waterlily flower is an easy way of classifying variety of waterlily. Images used in this book series are elaborately selected to demonstrate the best primary colors of the flowers as if the readers could see by their naked eyes. However, specifying petal colors by using human eyesight can be different and subjective depending on recorders’ perception. Therefore, it should not be an only color criterion used for classifying waterlily varieties.

สี แ สด

Orange

Petal colors are white, pink, red, yellow, orange, blue, bluish purple, reddish purple, and opalescent colors. Colors of flower parts can be changeable or unchangeable, and can also change from a color to another color. All can be used as a key to identify cultivar characteristics.

สี ช มพ� Pink

สี ฟ า-ฟ าคราม Blue

112 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

สีเหลือง

Yellow

สีขาว

White

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 113

4

Chapter

126 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ที่ มี ผ ล ต อ ก า ร ป ลู ก เ ลี้ ย ง แ ล ะ ลั ก ษ ณ ะ ท า ง เ ก ษ ต ร ข อ ง บั ว

The Influencing Environmental Factors toward Waterlily Breeding and the Horticultural Characteristics of Waterlily บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 127

4

Chapter

126 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

ส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ที่ มี ผ ล ต อ ก า ร ป ลู ก เ ลี้ ย ง แ ล ะ ลั ก ษ ณ ะ ท า ง เ ก ษ ต ร ข อ ง บั ว

The Influencing Environmental Factors toward Waterlily Breeding and the Horticultural Characteristics of Waterlily บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 127

สภาพแวดล อมที่เหมาะสม

Suitable environment and surroundings

สภาพแวดล อมที่ต องจัดเตร�ยมให เหมาะสมต อการปลูกบัว มีป จจัยหลัก ๆ ได แก ดิน น้ำ ลม แสงแดด และ อ�ณหภูมิน้ำ เป นป จจัย ทีท่ ำให สง�ิ แวดล อมซ�ง่ บัวต องการเปลีย่ นแปลง ส งผลต อความสมบูรณ หร� อ ลั ก ษณะอื ่ น ๆ ของบั ว โดยเฉพาะ การให ด อก การพั ก ตั ว สีกลีบดอก สีใบ ความซ อนของดอก (ป จจัยด านสภาพแวดล อมนี้ ดร.เสร�มลาภ วสุวัต ใช การท องจำ เป น “ดิน น้ำ ลม ไฟ” โดยที่ ไฟ หมายถึงแสงแดดและอ�ณหภูมินั�นเอง ซ�่งผู เข�ยนเห็นด วยว าง ายต อการ จำสำหรับผู ที่เพิ�งเร��มปลูกเลี้ยงบัว) มีรายละเอียดดังนี้

The main features that need to consider for having proper conditions for growing waterlily are soil, sunlight, and water temperature. The changes or fluctuation of these factors affect the condition and characteristics of the waterlily.

The affected characteristics are mainly flowering, dormancy, colors of petal and leaf, as well as the arrangement of flower petal layers. Dr. Slearmlarp set a rule to call these characteristics as the four classical elements (soil, water, wind, and fire), in which fire refers to sunlight and temperature. The authors definitely agree with this rule, as it is easy to remember and understand for the beginners. The details of each factor are explained as follows:

1. ดิน บัวทุกชนิดต องการดินเหนียว (clay) หร�อ ดินร วนเหนียว (clay loam) เพื่อรากจะได ใช ยึดประคองต นให อยู ในน้ำ ดินที่ใช ปลูก ควรมีความเป นกรด - ด าง หร�อค า pH ระหว าง 6 - 8 การทดสอบ ค าความเป นกรด - ด างของดิน โดยนำมาละลายน้ำแล วทดสอบน้ำนัน� ด วยกระดาษลิตมัส

2. น้ำ คุณสมบัติของน้ำที่บัวทุกชนิดต องการ คือ ต องการน้ำที่มี ความเป นกรด-ด าง หร�อค า pH ระหว าง 6 - 8.5 แต ที่ดีที่สุดควรอยู ระหว าง 6.5 - 7.5 ผู ปลูกสามารถทดสอบค าความเป นกรด - ด าง โดยใช กระดาษลิตมัส นอกจากนีค้ วามลึกและความกว างของผิวหน าน้ำ ก็มีผลต อบัวแต ละชนิดที่มีความต องการแตกต างกัน น้ำที่เหมาะกับการปลูกบัวคือแหล งน้ำที่มีลักษณะเป นน้ำนิ�ง เพราะหากบัวอยู ในสภาพแวดล อมที่น้ำกระเพื่อมแรง บัวหลายชนิด มีโอกาสที่ต นจะคลอนและหลุดออกจากผิวดินปลูกได ง าย โดยเฉพาะ ในกรณีที่ดินปลูกเร��มเหลวเป นเลน

1. Soil All species of waterlily require clay or clay loam to cling their roots to stem under the water. Suitable acidity and alkalinity level of (pH scale) for soil should be between 6 - 8. This value is the result of soil testing by touching the litmus paper on the mix of soil and water.

ดิน เหนีย วอ อ นสำหรับ ปลูก บัว นุ ม แต ไม เละ

Clay loam for growing waterlilty

2. Water All species of waterlily require the same qualification of water with a pH scale of 6.0 - 8.5. However, the best range of pH scale should be between 6.5 and 7.5. Growers can test water’s pH scale with litmus test. Moreover, the depth of water and the width of water’s surface also have different impacts on each variety of waterlily.

น้ ำ ที ่ เหมาะสม ค า ตามภาพคื อ pH ประมาณ 7-8 Tested water with pH scale of 7 - 8

Besides suitable water for growing waterlily is where the water is still water. Growing waterlily in running water can cause a number of varieties of waterlily to easily loose from the soil, especially where the growing soil gets softer and becomes loose.

130 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 131

สภาพแวดล อมที่เหมาะสม

Suitable environment and surroundings

สภาพแวดล อมที่ต องจัดเตร�ยมให เหมาะสมต อการปลูกบัว มีป จจัยหลัก ๆ ได แก ดิน น้ำ ลม แสงแดด และ อ�ณหภูมิน้ำ เป นป จจัย ทีท่ ำให สง�ิ แวดล อมซ�ง่ บัวต องการเปลีย่ นแปลง ส งผลต อความสมบูรณ หร� อ ลั ก ษณะอื ่ น ๆ ของบั ว โดยเฉพาะ การให ด อก การพั ก ตั ว สีกลีบดอก สีใบ ความซ อนของดอก (ป จจัยด านสภาพแวดล อมนี้ ดร.เสร�มลาภ วสุวัต ใช การท องจำ เป น “ดิน น้ำ ลม ไฟ” โดยที่ ไฟ หมายถึงแสงแดดและอ�ณหภูมินั�นเอง ซ�่งผู เข�ยนเห็นด วยว าง ายต อการ จำสำหรับผู ที่เพิ�งเร��มปลูกเลี้ยงบัว) มีรายละเอียดดังนี้

The main features that need to consider for having proper conditions for growing waterlily are soil, sunlight, and water temperature. The changes or fluctuation of these factors affect the condition and characteristics of the waterlily.

The affected characteristics are mainly flowering, dormancy, colors of petal and leaf, as well as the arrangement of flower petal layers. Dr. Slearmlarp set a rule to call these characteristics as the four classical elements (soil, water, wind, and fire), in which fire refers to sunlight and temperature. The authors definitely agree with this rule, as it is easy to remember and understand for the beginners. The details of each factor are explained as follows:

1. ดิน บัวทุกชนิดต องการดินเหนียว (clay) หร�อ ดินร วนเหนียว (clay loam) เพื่อรากจะได ใช ยึดประคองต นให อยู ในน้ำ ดินที่ใช ปลูก ควรมีความเป นกรด - ด าง หร�อค า pH ระหว าง 6 - 8 การทดสอบ ค าความเป นกรด - ด างของดิน โดยนำมาละลายน้ำแล วทดสอบน้ำนัน� ด วยกระดาษลิตมัส

2. น้ำ คุณสมบัติของน้ำที่บัวทุกชนิดต องการ คือ ต องการน้ำที่มี ความเป นกรด-ด าง หร�อค า pH ระหว าง 6 - 8.5 แต ที่ดีที่สุดควรอยู ระหว าง 6.5 - 7.5 ผู ปลูกสามารถทดสอบค าความเป นกรด - ด าง โดยใช กระดาษลิตมัส นอกจากนีค้ วามลึกและความกว างของผิวหน าน้ำ ก็มีผลต อบัวแต ละชนิดที่มีความต องการแตกต างกัน น้ำที่เหมาะกับการปลูกบัวคือแหล งน้ำที่มีลักษณะเป นน้ำนิ�ง เพราะหากบัวอยู ในสภาพแวดล อมที่น้ำกระเพื่อมแรง บัวหลายชนิด มีโอกาสที่ต นจะคลอนและหลุดออกจากผิวดินปลูกได ง าย โดยเฉพาะ ในกรณีที่ดินปลูกเร��มเหลวเป นเลน

1. Soil All species of waterlily require clay or clay loam to cling their roots to stem under the water. Suitable acidity and alkalinity level of (pH scale) for soil should be between 6 - 8. This value is the result of soil testing by touching the litmus paper on the mix of soil and water.

ดิน เหนีย วอ อ นสำหรับ ปลูก บัว นุ ม แต ไม เละ

Clay loam for growing waterlilty

2. Water All species of waterlily require the same qualification of water with a pH scale of 6.0 - 8.5. However, the best range of pH scale should be between 6.5 and 7.5. Growers can test water’s pH scale with litmus test. Moreover, the depth of water and the width of water’s surface also have different impacts on each variety of waterlily.

น้ ำ ที ่ เหมาะสม ค า ตามภาพคื อ pH ประมาณ 7-8 Tested water with pH scale of 7 - 8

Besides suitable water for growing waterlily is where the water is still water. Growing waterlily in running water can cause a number of varieties of waterlily to easily loose from the soil, especially where the growing soil gets softer and becomes loose.

130 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 131

5

Chapter

148 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

พั น ธุ บั ว สั ญ ช า ติ ไ ท ย

Thai Nationality Waterlily Cultivars

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 149

5

Chapter

148 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

พั น ธุ บั ว สั ญ ช า ติ ไ ท ย

Thai Nationality Waterlily Cultivars

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 149

บั ว ผั น -เผื ่ อ น

Tropical day blooming waterlily สกุลย อย บราเคียเซอเรส หร�อ บัวผัน - เผื่อน ขอบใบ: หยักมน หยักซ�่ฟ น หยักไม เป นระเบียบ ดอกชูพ นน้ำ สีกลีบดอก: สีขาว ชมพ� แดง เหลือง สีอมแสด ฟ าคราม ม วงน้ำเง�น ม วงแดง และสีเหลือบ ช วงเวลาบาน: เร��มบานตั�งแต 08:30 - 09:00 น. หุบช วงบ าย ประมาณ 16:00 น. เป นต นไป Subgenus Brachyceras or Tropical day blooming waterlily Leaf margin : crenate, dentate and erose Flower raised above water’s surface .

Petal colors : white, pink, red, yellow, orange, mauve, purplish blue, purplish red and opalescent shades Blooming : around 08:30 to 09:00 a.m. closing 04:00 p.m. onward

152 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 153

บั ว ผั น -เผื ่ อ น

Tropical day blooming waterlily สกุลย อย บราเคียเซอเรส หร�อ บัวผัน - เผื่อน ขอบใบ: หยักมน หยักซ�่ฟ น หยักไม เป นระเบียบ ดอกชูพ นน้ำ สีกลีบดอก: สีขาว ชมพ� แดง เหลือง สีอมแสด ฟ าคราม ม วงน้ำเง�น ม วงแดง และสีเหลือบ ช วงเวลาบาน: เร��มบานตั�งแต 08:30 - 09:00 น. หุบช วงบ าย ประมาณ 16:00 น. เป นต นไป Subgenus Brachyceras or Tropical day blooming waterlily Leaf margin : crenate, dentate and erose Flower raised above water’s surface .

Petal colors : white, pink, red, yellow, orange, mauve, purplish blue, purplish red and opalescent shades Blooming : around 08:30 to 09:00 a.m. closing 04:00 p.m. onward

152 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 153

จงกลนี

Jongkolnee 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�อ่ ว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน ใบแก รูปทรงใบ ขนาดใบ ฐานใบ ปลายใบ ก านใบ / ก านดอก ทรงดอกตูม ทรงดอกบาน ขนาดดอก ทรงกลีบดอก ความซ อนกลีบ สีกลีบเลี้ยง สีกลีบดอก เกสรเพศผู /เพศเมีย การให ดอก การขยายพันธุ หมายเหตุ

194 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

จงกลนี Nymphaea siamensis Puripany. บัวผัน - เผื่อน หร�อ บราเคียเซอเรส ประเทศไทย รั ก ษาตั ว อย า งต น พั น ธุ จ ากชาวสวนรุ น เก า (คุณพิศพร อม) ในป 2512 หลังจากตรวจสอบ ว ามีลักษณะตรงกับข อมูลที่ระบุไว ตามเอกสาร ดั�งเดิมในประเทศไทย หน าใบสีเข�ยว หลังใบสีแดงเข มมีจ�ดประสีม วง หน าใบและหลังใบ สีเดียวกับใบอ อน รูปไข หร�อร� ขอบใบหยักมนสลับหยักซ�่ฟ น กว าง 15 - 20 ซม. ยาว 20 - 26 ซม. เป ด ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย เว าบุ ม สีน้ำตาลแกมเข�ยว ไม มีขน รูปร� คร�่งวงกลม กลาง (8 - 12ซม.) รูปร� ปลายกลีบดอกแหลม ซ อนพิเศษ (มากกว า 45 ) ด านนอกสีเข�ยว ด านในสีคล ายกลีบดอก แต จางกว า ดอกบานประมาณ 5 วัน สีชมพ�อ อน ไม มีเกสรเพศ ทยอยออกดอก ให ดอกดกมาก หัวย อย เป นบัวที่ต องการที่กว างในการแผ ใบ หากอยู ใน สภาวะแวดล อมที่ไม เหมาะสม กลีบจะเป นสีเข�ยว ลักษณะคล ายใบ ป จจ�บันนี้ไม สามารถพบได ใน แหล งน้ำธรรมชาติ เนื่องจากเป นบัวที่ไม มีเกสร เพศผู และเมีย จ�งไม เกิดการกลายพันธุ ถือเป น พันธุ ดั�งเดิม

Characteristics Young leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

M

ปานกลาง Medium (>30-60 cm.)

คร�่งวงกลม Half circle

Jongkolnee Nymphaea siamensis Puripany.

Brachyceras Thailand This cultivar was collected in 1969 from a farmer (Ms. Pisprom). The characteristics of this cultivar were proved as the same details mentioned in old literatures.

Upper : Green Lower : Dark red with purple flexes Mature leaf : Upper and Lower : Same as young leaf Leaf shape : Ovate with mix crenate and dentate margin Leaf size : Width : 15 - 20 cm. Length : 20 - 26 cm.

Sinus : Open with acuminate sinus apex Leaf apex : Retuse Petiole / Peduncle : Greenish brown, Smooth or glabrous Prior to bloom flower shape : Elliptic Blooming flower shape : Half circle or hemi-spherical Flower size : M (8 - 12 cm.)

Petal shape : Elliptic with acute apex Overall petals : Multi (more than 45) Sepal colors : Outer : Light green Inner : Same as petal color but in paler shade Petal color : Light pink Stamen / Pistil : No stamen and pistil Flowering habit : Gradual blooming and very abundant Propagation : Bulblet Remark :

This cultivar needs spacious area for leaf spreading. Growing in unsuitable condition or surrounding can alter petal color from pink to green as its leaf. “Jongkolnee” cannot be found naturally. As there is no stamen and pistil, “Jongkolnee” has never been mutated. The present characteristics of “Jongkolnee” are the same as those of the original one.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 195

จงกลนี

Jongkolnee 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�อ่ ว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน ใบแก รูปทรงใบ ขนาดใบ ฐานใบ ปลายใบ ก านใบ / ก านดอก ทรงดอกตูม ทรงดอกบาน ขนาดดอก ทรงกลีบดอก ความซ อนกลีบ สีกลีบเลี้ยง สีกลีบดอก เกสรเพศผู /เพศเมีย การให ดอก การขยายพันธุ หมายเหตุ

194 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

จงกลนี Nymphaea siamensis Puripany. บัวผัน - เผื่อน หร�อ บราเคียเซอเรส ประเทศไทย รั ก ษาตั ว อย า งต น พั น ธุ จ ากชาวสวนรุ น เก า (คุณพิศพร อม) ในป 2512 หลังจากตรวจสอบ ว ามีลักษณะตรงกับข อมูลที่ระบุไว ตามเอกสาร ดั�งเดิมในประเทศไทย หน าใบสีเข�ยว หลังใบสีแดงเข มมีจ�ดประสีม วง หน าใบและหลังใบ สีเดียวกับใบอ อน รูปไข หร�อร� ขอบใบหยักมนสลับหยักซ�่ฟ น กว าง 15 - 20 ซม. ยาว 20 - 26 ซม. เป ด ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย เว าบุ ม สีน้ำตาลแกมเข�ยว ไม มีขน รูปร� คร�่งวงกลม กลาง (8 - 12ซม.) รูปร� ปลายกลีบดอกแหลม ซ อนพิเศษ (มากกว า 45 ) ด านนอกสีเข�ยว ด านในสีคล ายกลีบดอก แต จางกว า ดอกบานประมาณ 5 วัน สีชมพ�อ อน ไม มีเกสรเพศ ทยอยออกดอก ให ดอกดกมาก หัวย อย เป นบัวที่ต องการที่กว างในการแผ ใบ หากอยู ใน สภาวะแวดล อมที่ไม เหมาะสม กลีบจะเป นสีเข�ยว ลักษณะคล ายใบ ป จจ�บันนี้ไม สามารถพบได ใน แหล งน้ำธรรมชาติ เนื่องจากเป นบัวที่ไม มีเกสร เพศผู และเมีย จ�งไม เกิดการกลายพันธุ ถือเป น พันธุ ดั�งเดิม

Characteristics Young leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

M

ปานกลาง Medium (>30-60 cm.)

คร�่งวงกลม Half circle

Jongkolnee Nymphaea siamensis Puripany.

Brachyceras Thailand This cultivar was collected in 1969 from a farmer (Ms. Pisprom). The characteristics of this cultivar were proved as the same details mentioned in old literatures.

Upper : Green Lower : Dark red with purple flexes Mature leaf : Upper and Lower : Same as young leaf Leaf shape : Ovate with mix crenate and dentate margin Leaf size : Width : 15 - 20 cm. Length : 20 - 26 cm.

Sinus : Open with acuminate sinus apex Leaf apex : Retuse Petiole / Peduncle : Greenish brown, Smooth or glabrous Prior to bloom flower shape : Elliptic Blooming flower shape : Half circle or hemi-spherical Flower size : M (8 - 12 cm.)

Petal shape : Elliptic with acute apex Overall petals : Multi (more than 45) Sepal colors : Outer : Light green Inner : Same as petal color but in paler shade Petal color : Light pink Stamen / Pistil : No stamen and pistil Flowering habit : Gradual blooming and very abundant Propagation : Bulblet Remark :

This cultivar needs spacious area for leaf spreading. Growing in unsuitable condition or surrounding can alter petal color from pink to green as its leaf. “Jongkolnee” cannot be found naturally. As there is no stamen and pistil, “Jongkolnee” has never been mutated. The present characteristics of “Jongkolnee” are the same as those of the original one.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 195

บั ว สาย หรื อ บั ว กิ น สาย

Tropical night blooming waterlily สกุลย อย โลโตส หร�อ บัวสาย หร�อ บัวกินสาย ขอบใบ : หยักแหลมฟ นเลื่อย ดอกชูพ นน้ำ สีกลีบดอก : สีขาว ชมพ� และแดง ช วงเวลาบาน : เร��มบานหัวค่ำประมาณ 19:00 น. หุบช วงสายวันรุ งข��น 09:00 – 10:00 น. เป นต นไป Subgenus Lotos or Tropical night blooming waterlily Leaf margin : serrate Flower raised above water’s surface.

Petal colors : white, pink and red Blooming : around 07:00 p.m. closing 09:00 to 10:00 a.m. onward

268 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 269

บั ว สาย หรื อ บั ว กิ น สาย

Tropical night blooming waterlily สกุลย อย โลโตส หร�อ บัวสาย หร�อ บัวกินสาย ขอบใบ : หยักแหลมฟ นเลื่อย ดอกชูพ นน้ำ สีกลีบดอก : สีขาว ชมพ� และแดง ช วงเวลาบาน : เร��มบานหัวค่ำประมาณ 19:00 น. หุบช วงสายวันรุ งข��น 09:00 – 10:00 น. เป นต นไป Subgenus Lotos or Tropical night blooming waterlily Leaf margin : serrate Flower raised above water’s surface.

Petal colors : white, pink and red Blooming : around 07:00 p.m. closing 09:00 to 10:00 a.m. onward

268 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 269

ลินจง

Linjong 4

4 ชั�วโมง/วัน 4 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน

ลินจง Nymphaea pubescens sp. บัวสายหร�อบัวกินสาย หร�อ โลโตส บัวพื้นเมืองประเทศไทย บัวพืน้ เมืองทีม่ กี ารกล าวถึงในตำรายาไทยเคยพบ ได ทั�วไปตามแหล งน้ำ ตัวอย างแรกดร.เสร�มลาภฯ เก็ บ ตั ว อย า งจากคลองแถบรั ง สิ ต ในป 2512 แต เมื่อปลูกในภาชนะจำกัดไม สามารถปรับตัวได เมือ่ ได รบั ตัวอย างที่ 2 จากคุณหญิงสุชาดา ศร�เพ็ญ จ�งปลูกในบ อลึกและยังเก็บรักษาไว ได

หน าใบสีเข�ยวแกมน้ำตาล หลังใบสีเข�ยวอ อนมีแต มกระสีม วงจาง ใบแก หน าใบสีเข�ยว หลังใบสีเดียวกับใบอ อน รูปทรงใบ รูปกลม ขอบใบจักแหลมฟ นเลื่อย ขนาดใบ กว าง - ยาว 23 - 30 ซม. ฐานใบ เป ด ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย ปลายใบ แหลม ก านใบ / ก านดอก น้ำตาล มีขน ทรงดอกตูม รูปขอบขนาน ทรงดอกบาน คร�่งวงกลม ขนาดดอก ใหญ (18 - 20 ซม.) ทรงกลีบดอก รูปขอบขนาน ปลายกลีบดอกแหลม ความซ อนกลีบ ซ อน (21 - 32) สีกลีบเลี้ยง ด านนอกสีเข�ยว ด านในสีกลีบดอก สีกลีบดอก ชมพ� เกสรเพศผู / เพศเมีย ก านชูสีชมพ�อ อน อับละอองสีเหลืองแสด / สีเหลืองอ อน การให ดอก ออกดอกเป นชุด ให ดอกดก การขยายพันธุ ต นอ อน หัวย อย ไหล และเหง า หมายเหตุ

276 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

แนะนำให ปลูกลงบ อที่กว างและน้ำลึก หากปลูก ในภาชนะจำกัด อาจจะไม ให ดอก หร�อ ตายได ง าย

Characteristics Young leaf :

W

กว าง Wide (>120-240 cm.)

คร�่งวงกลม Half circle

D

ลึก Deep (>60-120 cm.)

หอมอ อน Light

Linjong Nymphaea pubescens sp.

Lotos Native of Thailand This cultivar is a local waterlily that is mentioned in Thai medicine books. It was normally found in natural wetland. In 1969, Dr. Slearmlarp took an example of plant from a canal in Rangsit area and planted in a container. The example could not adapt itself to the new environment. After receiving the second example waterlily plant from Assoc. Prof. Khunying Suchada Sripen, Dr. Slearmlarp planted it in a deep pond, which has been nurturing in Pang U Bon since then.

Upper : Brownish green Lower : Light green with pale purple flexes Mature leaf : Upper : Green Lower : Same as young leaf Leaf shape : Orbicular with serrated margin Leaf size : Width and Length : 23 - 30 cm.

Sinus : Open with acuminate sinus apex Leaf apex : Acute Petiole / Peduncle : Brown, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Oblong Blooming flower shape : Half circle or hemi-spheroidal Flower size : L (18 - 20 cm.)

Petal shape : Oblong with acute apex Overall petals : Semi double (21 - 32) Sepal colors : Outer : Pink Inner : Same as petal color Petal color : Pink Stamen / Pistil : Pink filament with yellow anther / Yellow Flowering habit : All at once blooming and abundant Propagation : Sprout, bulblet, stolon, and tuber Remark :

It is recommended to plant in a wide and deep pond otherwise planting in a limited container can cause the waterlily not to produce flower or die.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 277

ลินจง

Linjong 4

4 ชั�วโมง/วัน 4 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน

ลินจง Nymphaea pubescens sp. บัวสายหร�อบัวกินสาย หร�อ โลโตส บัวพื้นเมืองประเทศไทย บัวพืน้ เมืองทีม่ กี ารกล าวถึงในตำรายาไทยเคยพบ ได ทั�วไปตามแหล งน้ำ ตัวอย างแรกดร.เสร�มลาภฯ เก็ บ ตั ว อย า งจากคลองแถบรั ง สิ ต ในป 2512 แต เมื่อปลูกในภาชนะจำกัดไม สามารถปรับตัวได เมือ่ ได รบั ตัวอย างที่ 2 จากคุณหญิงสุชาดา ศร�เพ็ญ จ�งปลูกในบ อลึกและยังเก็บรักษาไว ได

หน าใบสีเข�ยวแกมน้ำตาล หลังใบสีเข�ยวอ อนมีแต มกระสีม วงจาง ใบแก หน าใบสีเข�ยว หลังใบสีเดียวกับใบอ อน รูปทรงใบ รูปกลม ขอบใบจักแหลมฟ นเลื่อย ขนาดใบ กว าง - ยาว 23 - 30 ซม. ฐานใบ เป ด ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย ปลายใบ แหลม ก านใบ / ก านดอก น้ำตาล มีขน ทรงดอกตูม รูปขอบขนาน ทรงดอกบาน คร�่งวงกลม ขนาดดอก ใหญ (18 - 20 ซม.) ทรงกลีบดอก รูปขอบขนาน ปลายกลีบดอกแหลม ความซ อนกลีบ ซ อน (21 - 32) สีกลีบเลี้ยง ด านนอกสีเข�ยว ด านในสีกลีบดอก สีกลีบดอก ชมพ� เกสรเพศผู / เพศเมีย ก านชูสีชมพ�อ อน อับละอองสีเหลืองแสด / สีเหลืองอ อน การให ดอก ออกดอกเป นชุด ให ดอกดก การขยายพันธุ ต นอ อน หัวย อย ไหล และเหง า หมายเหตุ

276 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

แนะนำให ปลูกลงบ อที่กว างและน้ำลึก หากปลูก ในภาชนะจำกัด อาจจะไม ให ดอก หร�อ ตายได ง าย

Characteristics Young leaf :

W

กว าง Wide (>120-240 cm.)

คร�่งวงกลม Half circle

D

ลึก Deep (>60-120 cm.)

หอมอ อน Light

Linjong Nymphaea pubescens sp.

Lotos Native of Thailand This cultivar is a local waterlily that is mentioned in Thai medicine books. It was normally found in natural wetland. In 1969, Dr. Slearmlarp took an example of plant from a canal in Rangsit area and planted in a container. The example could not adapt itself to the new environment. After receiving the second example waterlily plant from Assoc. Prof. Khunying Suchada Sripen, Dr. Slearmlarp planted it in a deep pond, which has been nurturing in Pang U Bon since then.

Upper : Brownish green Lower : Light green with pale purple flexes Mature leaf : Upper : Green Lower : Same as young leaf Leaf shape : Orbicular with serrated margin Leaf size : Width and Length : 23 - 30 cm.

Sinus : Open with acuminate sinus apex Leaf apex : Acute Petiole / Peduncle : Brown, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Oblong Blooming flower shape : Half circle or hemi-spheroidal Flower size : L (18 - 20 cm.)

Petal shape : Oblong with acute apex Overall petals : Semi double (21 - 32) Sepal colors : Outer : Pink Inner : Same as petal color Petal color : Pink Stamen / Pistil : Pink filament with yellow anther / Yellow Flowering habit : All at once blooming and abundant Propagation : Sprout, bulblet, stolon, and tuber Remark :

It is recommended to plant in a wide and deep pond otherwise planting in a limited container can cause the waterlily not to produce flower or die.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 277

บั ว ฝรั ่ ง

Hardy waterlily สกุลย อย นิมเฟ ย หร�อ บัวฝรั�ง ขอบใบ: เร�ยบ ดอกลอยเสมอผิวหน าน้ำ สีกลีบดอก: สีขาว ชมพ� แดง เหลือง และ สีอมแสด ช วงเวลาบาน : เร��มบานตั�งแต 05:30 - 07:00 น. หุบช วงบ ายประมาณ 13:00 น. เป นต นไป Subgenus Nymphaea or Hardy waterlily Leaf margin : entire Flower always floated on water’s surface.

Petal colors : white, pink, red, yellow and orange Blooming : around 05:30 to 07:00 a.m. closing 01:00 p.m. onward.

300 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 301

บั ว ฝรั ่ ง

Hardy waterlily สกุลย อย นิมเฟ ย หร�อ บัวฝรั�ง ขอบใบ: เร�ยบ ดอกลอยเสมอผิวหน าน้ำ สีกลีบดอก: สีขาว ชมพ� แดง เหลือง และ สีอมแสด ช วงเวลาบาน : เร��มบานตั�งแต 05:30 - 07:00 น. หุบช วงบ ายประมาณ 13:00 น. เป นต นไป Subgenus Nymphaea or Hardy waterlily Leaf margin : entire Flower always floated on water’s surface.

Petal colors : white, pink, red, yellow and orange Blooming : around 05:30 to 07:00 a.m. closing 01:00 p.m. onward.

300 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 301

บัวระพี

Bua Rapee 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน

‘บัวระพี’ Nymphaea ‘Bua Rapee’ บัวฝรั�ง หร�อ นิมเฟ ย ประเทศไทย ดร. เสร�มลาภ วสุวัต (2551) ลูกผสมเป ด ‘สุปราณีพิงค ’ บัวฝรั�งต นแรกที่ปางอ�บลตัดสินใจคัดเลือกด วย ลักษณะที่ให ดอกดี และสวยงามแม ในวันสุดท าย ของการบาน จ�งขออนุญาตศาสตราจารย ระพี สาคร�ก ที่เราเคารพ นำช�่อมาตั�งเป นช�่อพันธุ บัว ในป 2554

หน าใบสีเข�ยวข��ม าแกมน้ำตาล หลังใบสีน้ำตาลแดง หร�อ สีบรอนซ ใบแก หน าใบสีเข�ยวเข ม หลังใบสีน้ำตาลแดง มีเส นสีเข�ยวตามแนวแกนใบ รูปทรงใบ รูปกลม ขอบใบเร�ยบ ขนาดใบ กว าง - ยาว 15 - 25 ซม. ฐานใบ ป ด - ป ดซ อนทับ ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย ปลายใบ เว าตื้น ก านใบ / ก านดอก น้ำตาลแดง มีขน ทรงดอกตูม รูปไข ทรงดอกบาน คร�่งวงกลม ขนาดดอก กลาง (8 - 12 ซม.) ทรงกลีบดอก รูปร�แคบ ความซ อนกลีบ ซ อนพิเศษ (มากกว า 45) สีกลีบเลี้ยง ด านนอกสีเข�ยวแกมน้ำตาล ด านในสีกลีบดอก สีกลีบดอก ชมพ� จางลงเล็กน อยในวันสุดท าย เกสรเพศผู / เพศเมีย ก านเกสรสีเหลืองแสด อับเกสรสีเหลือง / สีเหลือง การให ดอก ทยอยออกดอก ให ดอกดกมาก การขยายพันธุ เหง า หมายเหตุ

302 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

เหมาะสำหรับการปลูกทุกสภาวะ เพราะให ดอกดกมาก และเมือ่ ปลูกในทีแ่ ดดจัดพืน้ ทีก่ ว าง สีจะเข มสดยิง� ข�น�

Characteristics Young leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

คร�่งวงกลม Half circle

S-M

ตื้น-ปานกลาง Shallow-Medium (15-60 cm.)

หอม Fair

‘Bua Rapee’ Nymphaea ‘Bua Rapee’ Nymphaea Thailand Dr. Slearmlarp Wasuwat (2008) Selected seed of N. ‘Supranee Pink’ This cultivar was the first selected hybridized hardy waterlily at Pang U Bon in 2008 as it gave very plentiful flowers with good characteristics even on the last day of blooming. The name was given under Prof. Rapee Sagarik 2011.

Upper : Brownish green Lower : Reddish brown, bronze Mature leaf : Upper : Dark green Lower : Bronze with green stripe along the main vein Leaf shape : Orbicular with entire margin Leaf size : Width and Length : 15 - 25 cm.

Sinus : Closed - Overlapped with acuminate sinus apex Leaf apex : Emarginate Petiole / Peduncle : Reddish brown, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Ovate Blooming flower shape : Half circle or hemi-spheroidal Flower size : M (8 - 12 cm.)

Petal shape : Narrowly elliptic with acute apex Overall petals : Multi (more than 45) Sepal colors : Outer : Brownish green Inner : Same as petal color Petal color : Pink and a bit paler on the last day bloom Stamen / Pistil : Orange yellow filament with yellow anther / Yellow Flowering habit : Gradual blooming and very abundant Propagation : Rhizome Remark :

This cultivar is suitable for planting in every condition and produces very abundant flowers. Growing in spacious area with full sun hours makes vivid flower colors.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 303

บัวระพี

Bua Rapee 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน

‘บัวระพี’ Nymphaea ‘Bua Rapee’ บัวฝรั�ง หร�อ นิมเฟ ย ประเทศไทย ดร. เสร�มลาภ วสุวัต (2551) ลูกผสมเป ด ‘สุปราณีพิงค ’ บัวฝรั�งต นแรกที่ปางอ�บลตัดสินใจคัดเลือกด วย ลักษณะที่ให ดอกดี และสวยงามแม ในวันสุดท าย ของการบาน จ�งขออนุญาตศาสตราจารย ระพี สาคร�ก ที่เราเคารพ นำช�่อมาตั�งเป นช�่อพันธุ บัว ในป 2554

หน าใบสีเข�ยวข��ม าแกมน้ำตาล หลังใบสีน้ำตาลแดง หร�อ สีบรอนซ ใบแก หน าใบสีเข�ยวเข ม หลังใบสีน้ำตาลแดง มีเส นสีเข�ยวตามแนวแกนใบ รูปทรงใบ รูปกลม ขอบใบเร�ยบ ขนาดใบ กว าง - ยาว 15 - 25 ซม. ฐานใบ ป ด - ป ดซ อนทับ ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย ปลายใบ เว าตื้น ก านใบ / ก านดอก น้ำตาลแดง มีขน ทรงดอกตูม รูปไข ทรงดอกบาน คร�่งวงกลม ขนาดดอก กลาง (8 - 12 ซม.) ทรงกลีบดอก รูปร�แคบ ความซ อนกลีบ ซ อนพิเศษ (มากกว า 45) สีกลีบเลี้ยง ด านนอกสีเข�ยวแกมน้ำตาล ด านในสีกลีบดอก สีกลีบดอก ชมพ� จางลงเล็กน อยในวันสุดท าย เกสรเพศผู / เพศเมีย ก านเกสรสีเหลืองแสด อับเกสรสีเหลือง / สีเหลือง การให ดอก ทยอยออกดอก ให ดอกดกมาก การขยายพันธุ เหง า หมายเหตุ

302 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

เหมาะสำหรับการปลูกทุกสภาวะ เพราะให ดอกดกมาก และเมือ่ ปลูกในทีแ่ ดดจัดพืน้ ทีก่ ว าง สีจะเข มสดยิง� ข�น�

Characteristics Young leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

คร�่งวงกลม Half circle

S-M

ตื้น-ปานกลาง Shallow-Medium (15-60 cm.)

หอม Fair

‘Bua Rapee’ Nymphaea ‘Bua Rapee’ Nymphaea Thailand Dr. Slearmlarp Wasuwat (2008) Selected seed of N. ‘Supranee Pink’ This cultivar was the first selected hybridized hardy waterlily at Pang U Bon in 2008 as it gave very plentiful flowers with good characteristics even on the last day of blooming. The name was given under Prof. Rapee Sagarik 2011.

Upper : Brownish green Lower : Reddish brown, bronze Mature leaf : Upper : Dark green Lower : Bronze with green stripe along the main vein Leaf shape : Orbicular with entire margin Leaf size : Width and Length : 15 - 25 cm.

Sinus : Closed - Overlapped with acuminate sinus apex Leaf apex : Emarginate Petiole / Peduncle : Reddish brown, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Ovate Blooming flower shape : Half circle or hemi-spheroidal Flower size : M (8 - 12 cm.)

Petal shape : Narrowly elliptic with acute apex Overall petals : Multi (more than 45) Sepal colors : Outer : Brownish green Inner : Same as petal color Petal color : Pink and a bit paler on the last day bloom Stamen / Pistil : Orange yellow filament with yellow anther / Yellow Flowering habit : Gradual blooming and very abundant Propagation : Rhizome Remark :

This cultivar is suitable for planting in every condition and produces very abundant flowers. Growing in spacious area with full sun hours makes vivid flower colors.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 303

ประพันธ ไวท Prapunt White 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน ใบแก รูปทรงใบ ขนาดใบ ฐานใบ ปลายใบ ก านใบ / ก านดอก ทรงดอกตูม ทรงดอกบาน ขนาดดอก ทรงกลีบดอก ความซ อนกลีบ สีกลีบเลี้ยง สีกลีบดอก เกสรเพศผู / เพศเมีย การให ดอก การขยายพันธุ หมายเหตุ

322 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

‘ประพันธ ไวท ’ Nymphaea ‘Prapunt White’ บัวฝรั�ง หร�อ นิมเฟ ย ประเทศไทย คุณไพรัตน ทรงพานิช (2546) ‘มาดามว�ลฟรอนกอนเนียร ’ x ‘เพอร ร่ส� ไ ฟร โอปอล’ คุณไพรัตน ผสมและคัดเลือกบัวต นนี้ ตั�งช�่อใน ป 2550 โดยนำคำว า ประพันธ ซ�่งเป นช�่อบิดา เป นส วนหนึ่งของช�่อพันธุ และมอบให ปางอ�บล ปลูกศึกษาในป เดียวกัน หน าใบสีน้ำตาลแดง หลังใบสีน้ำตาลแดง หน าใบสีเข�ยว หลังใบสีเดียวกับใบอ อน รูปกลม ขอบใบเร�ยบ กว าง - ยาว 17 - 18 ซม. ป ดชนตั�ง ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย เว าบุ ม เข�ยว มีขน รูปไข ถ วย กลาง (10 - 12 ซม.) รูปไข ปลายกลีบมน ซ อนพิเศษ (มากกว า 45) ด านนอกสีน้ำตาล ด านในสีกลีบดอก ขาว สีเหลือง / สีเหลือง ทยอยออกดอก ให ดอกดก เหง า เนื่องจากขนาดดอกไม แปรผันตามสภาพแวดล อม จ�งเหมาะสำหรับการปลูกในภาชนะจำกัด หากต องการ ปลูกในบ อใหญ ควรพิจารณาตำแหน งการปลูก ให ใกล จ�ดที่คนเห็นร�มฝ �ง หากเปร�ยบเทียบกับ ‘มณีเรด’ ดอกจะไม ดกเท า

Characteristics Young leaf : Mature leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

ถ วย Cup

M

ปานกลาง Medium (>30-60 cm.)

หอมอ อน Light

‘Prapunt White’ Nymphaea ‘Prapunt White’ Nymphaea Thailand Mr. Pairat Songpanich (2003) N. 'Madame Wilfron Gonnere’ X N. ‘Perry's Fire Opal’ By using his father’s name “Prapunt” as a part of this cultivar’s name, Mr. Pairat bred, selected, and named this cultivar in 2007. Pang U Bon received this cultivar from Mr. Pairat in the same year.

Upper and Lower : Reddish Brown Upper : Green Lower : Same as young leaf Leaf shape : Orbicular with entire margin Leaf size : Width and Length : 17 - 18 cm.

Sinus : Overlapped and lifted sinus with acuminate sinus apex Leaf apex : Retuse Petiole / Peduncle : Green, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Ovate Blooming flower shape : Cup Flower size : M (10 - 12 cm.)

Petal shape : Ovate with obtuse apex Overall petals : Multi (more than 45) Sepal colors : Outer : Brown Inner : Same as petal color Petal color : White Stamen / Pistil : Yellow / Yellow Flowering habit : Gradual blooming and abundant Propagation : Rhizome Remark :

The flower size is not altered by change in environment as it is suitable for planting in a container. For a large pond or spacious area, growers should plant this cultivar near the bank for easily noticeable. Comparing flowering habit with N. ‘Manee Red’, this cultivar produces less flowers.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 323

ประพันธ ไวท Prapunt White 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod - pollen

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน ใบแก รูปทรงใบ ขนาดใบ ฐานใบ ปลายใบ ก านใบ / ก านดอก ทรงดอกตูม ทรงดอกบาน ขนาดดอก ทรงกลีบดอก ความซ อนกลีบ สีกลีบเลี้ยง สีกลีบดอก เกสรเพศผู / เพศเมีย การให ดอก การขยายพันธุ หมายเหตุ

322 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

‘ประพันธ ไวท ’ Nymphaea ‘Prapunt White’ บัวฝรั�ง หร�อ นิมเฟ ย ประเทศไทย คุณไพรัตน ทรงพานิช (2546) ‘มาดามว�ลฟรอนกอนเนียร ’ x ‘เพอร ร่ส� ไ ฟร โอปอล’ คุณไพรัตน ผสมและคัดเลือกบัวต นนี้ ตั�งช�่อใน ป 2550 โดยนำคำว า ประพันธ ซ�่งเป นช�่อบิดา เป นส วนหนึ่งของช�่อพันธุ และมอบให ปางอ�บล ปลูกศึกษาในป เดียวกัน หน าใบสีน้ำตาลแดง หลังใบสีน้ำตาลแดง หน าใบสีเข�ยว หลังใบสีเดียวกับใบอ อน รูปกลม ขอบใบเร�ยบ กว าง - ยาว 17 - 18 ซม. ป ดชนตั�ง ปลายฐานใบแหลมเป นจะงอย เว าบุ ม เข�ยว มีขน รูปไข ถ วย กลาง (10 - 12 ซม.) รูปไข ปลายกลีบมน ซ อนพิเศษ (มากกว า 45) ด านนอกสีน้ำตาล ด านในสีกลีบดอก ขาว สีเหลือง / สีเหลือง ทยอยออกดอก ให ดอกดก เหง า เนื่องจากขนาดดอกไม แปรผันตามสภาพแวดล อม จ�งเหมาะสำหรับการปลูกในภาชนะจำกัด หากต องการ ปลูกในบ อใหญ ควรพิจารณาตำแหน งการปลูก ให ใกล จ�ดที่คนเห็นร�มฝ �ง หากเปร�ยบเทียบกับ ‘มณีเรด’ ดอกจะไม ดกเท า

Characteristics Young leaf : Mature leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

ถ วย Cup

M

ปานกลาง Medium (>30-60 cm.)

หอมอ อน Light

‘Prapunt White’ Nymphaea ‘Prapunt White’ Nymphaea Thailand Mr. Pairat Songpanich (2003) N. 'Madame Wilfron Gonnere’ X N. ‘Perry's Fire Opal’ By using his father’s name “Prapunt” as a part of this cultivar’s name, Mr. Pairat bred, selected, and named this cultivar in 2007. Pang U Bon received this cultivar from Mr. Pairat in the same year.

Upper and Lower : Reddish Brown Upper : Green Lower : Same as young leaf Leaf shape : Orbicular with entire margin Leaf size : Width and Length : 17 - 18 cm.

Sinus : Overlapped and lifted sinus with acuminate sinus apex Leaf apex : Retuse Petiole / Peduncle : Green, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Ovate Blooming flower shape : Cup Flower size : M (10 - 12 cm.)

Petal shape : Ovate with obtuse apex Overall petals : Multi (more than 45) Sepal colors : Outer : Brown Inner : Same as petal color Petal color : White Stamen / Pistil : Yellow / Yellow Flowering habit : Gradual blooming and abundant Propagation : Rhizome Remark :

The flower size is not altered by change in environment as it is suitable for planting in a container. For a large pond or spacious area, growers should plant this cultivar near the bank for easily noticeable. Comparing flowering habit with N. ‘Manee Red’, this cultivar produces less flowers.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 323

บั ว ลู ก ผสมข า มสกุ ล ย อ ย

Intersubgeneric waterlily บัวลูกผสมข ามสกุลย อย คือ บัวที่นักปรับปรุงพันธุ

ตั�งใจผสมเกสรระหว างบัวต างสกุลย อย เพื่อให มีลักษณะหลากหลายที่ต างไปจาก ลักษณะเดิมของสกุลย อย จ�งยังไม ถูกจัดให อยู ในสกุลย อยใดสกุลย อยหนึ่ง Intersubgeneric waterlily : The new waterlily hybrid which was crossed between different subgenus waterlilies as for diversity of characteristic. This kind of waterlily can not be categorized into any subgenus.

344

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 345

บั ว ลู ก ผสมข า มสกุ ล ย อ ย

Intersubgeneric waterlily บัวลูกผสมข ามสกุลย อย คือ บัวที่นักปรับปรุงพันธุ

ตั�งใจผสมเกสรระหว างบัวต างสกุลย อย เพื่อให มีลักษณะหลากหลายที่ต างไปจาก ลักษณะเดิมของสกุลย อย จ�งยังไม ถูกจัดให อยู ในสกุลย อยใดสกุลย อยหนึ่ง Intersubgeneric waterlily : The new waterlily hybrid which was crossed between different subgenus waterlilies as for diversity of characteristic. This kind of waterlily can not be categorized into any subgenus.

344

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 345

คว�นสิร�กิติ์

Queen Sirikit 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน

‘คว�นสิร�กิติ์’ Nymphaea ‘Queen Sirikit’ บัวลูกผสมข ามสกุลย อย ประเทศไทย คุณไพรัตน ทรงพานิช (2551) ‘เพอร ร�่ส ไฟร โอปอล’ x ‘นางกวักฟ า’ คุ ณ ไพรั ต น ฯ ผสมและคั ด เลื อ กบั ว ต น นี ้ พบ ว ามีลักษณะที่พิเศษถือว าเป นสีใหม สำหรับบัว ในขณะนั�น ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา สมาคมพฤกศาสตร ในพระบรมราช�นปู ถัมภ ได ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตจากสมเด็จ พระนางเจ าสิรก� ติ ฯ์ิ และทรงพระกรุณาโปรดเกล าฯ พระราชทานพระราชานุญาตให ใช ช�่อบัวว า “คว�น สิรก� ติ ”์ิ ในป 2555 คุณไพรัตน มอบให ปางอ�บล ปลูกศึกษาในป เดียวกัน

หน าใบสีเข�ยวแกมน้ำตาล หลั ง ใบสี ม วงมี แถบ สีเข�ยวรูปหอก ใบแก หน าใบสีเข�ยว หลังใบ สีเดียวกับใบอ อน รูปทรงใบ รูปกลม ขอบใบเร�ยบ ขนาดใบ กว าง - ยาว 17 - 20 ซม. ฐานใบ ป ดซ อนทับ - ป ดชนตั�ง ปลายฐานใบแหลม ปลายใบ มน ก านใบ / ก านดอก เข�ยว มีขน ทรงดอกตูม รูปร� ทรงดอกบาน ถ วย ขนาดดอก เล็ก - กลาง (8 - 10 ซม.) ทรงกลีบดอก รูปร� ปลายกลีบมน ความซ อนกลีบ ซ อน (21 - 32) สีกลีบเลี้ยง ด านนอกสีเข�ยวแกมน้ำตาล ด านในสีขาว สีกลีบดอก ขาว ปลายกลีบสีม วง ปลายกลีบสีจางลง ในวันสุดท ายของการบาน เกสรเพศผู / เพศเมีย ก านชูและอับละอองสีเหลือง ยอดสีม วงแดง / สีเหลือง การให ดอก ทยอยออกดอก ดอกไม ดก การขยายพันธุ เหง า หมายเหตุ

346 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

เนือ่ งจากขนาดดอกไม แปรผันตามสภาพแวดล อม จ�งเหมาะสำหรับการปลูกในภาชนะจำกัด

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod – pollen

Characteristics Young leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

ถ วย Cup

S

ตื้น Shallow (15-30 cm.)

หอมอ อน Light

‘Queen Sirikit’ Nymphaea ‘Queen Sirikit’ Intersubgeneric Thailand Mr. Pairat Songpanich (2008) N. ‘Perry's Fire Opal’ X N. ‘Nangkwaug Fah’ Mr. Pairat bred and selected this cultivar as it had special colors comparing to other waterlilies at that time. In the most propitious occasion of Her Majesty Queen Sirikit's 80th Birthday Anniversary, the Botanical Society under the Royal Patronage of Her Majesty the Queen asked for Her Majesty’s permission to name this crossbred waterlily as “Queen Sirikit”.

With this regard, Her Majesty graciously consented upon the proposed name of this cultivar in 2012. Pang U Bon received the special cultivar from Mr. Pairat for further study in the same year.

--.

Upper : Brownish green Lower : Purple with lanceolate-like green stipe Mature leaf : Upper : Green Lower : Same as young leaf Leaf shape : Orbicular with entire margin Leaf size : Width - Length : 17 - 20 cm.

Sinus : Overlapped - Overlapped and lifted with acute sinus apex Leaf apex : Obtuse Petiole / Peduncle : Green, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Elliptic Blooming flower shape : Cup Flower size : S - M (8 - 10 cm.)

Petal shape : Elliptic with obtuse apex Overall petals : Semi-double (21 - 32) Sepal colors : Outer : Brownish green Inner: White Petal colors : White with purple tip. Tip color gets paler on the last day bloom.

Stamen / Pistil : Yellow filament and anther with reddish purple tip / Yellow Flowering habit : Gradual blooming and not abundant Propagation : Rhizome Remark :

The flower size is not altered by change in environment, it is suitable for planting in a container.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 347

คว�นสิร�กิติ์

Queen Sirikit 6

6 ชั�วโมง/วัน 6 hours/day

ไม พักตัว No Dormancy

ช�่อทั�วไป ช�่อว�ทยาศาสตร สกุลย อย ถิ�นกำเนิด ผู ผลิต (ป ) แม พันธุ - พ อพันธุ

ลักษณะประจำพันธุ ใบอ อน

‘คว�นสิร�กิติ์’ Nymphaea ‘Queen Sirikit’ บัวลูกผสมข ามสกุลย อย ประเทศไทย คุณไพรัตน ทรงพานิช (2551) ‘เพอร ร�่ส ไฟร โอปอล’ x ‘นางกวักฟ า’ คุ ณ ไพรั ต น ฯ ผสมและคั ด เลื อ กบั ว ต น นี ้ พบ ว ามีลักษณะที่พิเศษถือว าเป นสีใหม สำหรับบัว ในขณะนั�น ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา สมาคมพฤกศาสตร ในพระบรมราช�นปู ถัมภ ได ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตจากสมเด็จ พระนางเจ าสิรก� ติ ฯ์ิ และทรงพระกรุณาโปรดเกล าฯ พระราชทานพระราชานุญาตให ใช ช�่อบัวว า “คว�น สิรก� ติ ”์ิ ในป 2555 คุณไพรัตน มอบให ปางอ�บล ปลูกศึกษาในป เดียวกัน

หน าใบสีเข�ยวแกมน้ำตาล หลั ง ใบสี ม วงมี แถบ สีเข�ยวรูปหอก ใบแก หน าใบสีเข�ยว หลังใบ สีเดียวกับใบอ อน รูปทรงใบ รูปกลม ขอบใบเร�ยบ ขนาดใบ กว าง - ยาว 17 - 20 ซม. ฐานใบ ป ดซ อนทับ - ป ดชนตั�ง ปลายฐานใบแหลม ปลายใบ มน ก านใบ / ก านดอก เข�ยว มีขน ทรงดอกตูม รูปร� ทรงดอกบาน ถ วย ขนาดดอก เล็ก - กลาง (8 - 10 ซม.) ทรงกลีบดอก รูปร� ปลายกลีบมน ความซ อนกลีบ ซ อน (21 - 32) สีกลีบเลี้ยง ด านนอกสีเข�ยวแกมน้ำตาล ด านในสีขาว สีกลีบดอก ขาว ปลายกลีบสีม วง ปลายกลีบสีจางลง ในวันสุดท ายของการบาน เกสรเพศผู / เพศเมีย ก านชูและอับละอองสีเหลือง ยอดสีม วงแดง / สีเหลือง การให ดอก ทยอยออกดอก ดอกไม ดก การขยายพันธุ เหง า หมายเหตุ

346 บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย

เนือ่ งจากขนาดดอกไม แปรผันตามสภาพแวดล อม จ�งเหมาะสำหรับการปลูกในภาชนะจำกัด

General name Scientific name Subgenus Origin Breeder (year) Parent pod – pollen

Characteristics Young leaf :

M

ปานกลาง Medium (>60-120 cm.)

ถ วย Cup

S

ตื้น Shallow (15-30 cm.)

หอมอ อน Light

‘Queen Sirikit’ Nymphaea ‘Queen Sirikit’ Intersubgeneric Thailand Mr. Pairat Songpanich (2008) N. ‘Perry's Fire Opal’ X N. ‘Nangkwaug Fah’ Mr. Pairat bred and selected this cultivar as it had special colors comparing to other waterlilies at that time. In the most propitious occasion of Her Majesty Queen Sirikit's 80th Birthday Anniversary, the Botanical Society under the Royal Patronage of Her Majesty the Queen asked for Her Majesty’s permission to name this crossbred waterlily as “Queen Sirikit”.

With this regard, Her Majesty graciously consented upon the proposed name of this cultivar in 2012. Pang U Bon received the special cultivar from Mr. Pairat for further study in the same year.

--.

Upper : Brownish green Lower : Purple with lanceolate-like green stipe Mature leaf : Upper : Green Lower : Same as young leaf Leaf shape : Orbicular with entire margin Leaf size : Width - Length : 17 - 20 cm.

Sinus : Overlapped - Overlapped and lifted with acute sinus apex Leaf apex : Obtuse Petiole / Peduncle : Green, Hairy or pubescent Prior to bloom flower shape : Elliptic Blooming flower shape : Cup Flower size : S - M (8 - 10 cm.)

Petal shape : Elliptic with obtuse apex Overall petals : Semi-double (21 - 32) Sepal colors : Outer : Brownish green Inner: White Petal colors : White with purple tip. Tip color gets paler on the last day bloom.

Stamen / Pistil : Yellow filament and anther with reddish purple tip / Yellow Flowering habit : Gradual blooming and not abundant Propagation : Rhizome Remark :

The flower size is not altered by change in environment, it is suitable for planting in a container.

บั ว สั ญ ชาติ ไ ทย 347

PANG U BON

PANG U BON