ZUS: składka zdrowotna w 2022 r.

Nowy Rok przyniósł szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych. Obejmują one składkę zdrowotną, dokumenty rozliczeniowe, a także naliczanie zasiłków z ubezpieczenia chorobowego. Podsumowujemy najważniejsze z nich.

Do końca 2021 roku przedsiębiorcy opłacali składkę na ubezpieczenie zdrowotne w ryczałtowej wysokości, takiej samej przez cały rok. Od 1 stycznia 2022 roku zmieniło się to w związku z ustawą „Polski Ład”. Zasady obliczania składki zdrowotnej zależą teraz od formy opodatkowania, jaką wybrał przedsiębiorca.

Zasady ogólne (skala podatkowa lub podatek liniowy)

Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych (skalą podatkową lub podatkiem liniowym) obliczają składkę zdrowotną od dochodu z działalności gospodarczej z miesiąca poprzedniego. Na przykład składkę za luty obliczają od dochodu ze stycznia (a opłacają ją w marcu). Jeżeli dochód jest niższy od minimalnego wynagrodzenia krajowego, to 9-procentową składkę zdrowotną należy obliczyć od minimalnego wynagrodzenia. W 2022 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 3010 zł, więc składka w tej sytuacji wyniesie 270,90 zł. Przedsiębiorcy rozliczający się w formie podatku liniowego mają dodatkowo obniżoną stopę procentową składki – z 9 na 4,9%. Tak wyliczona składka nie może być jednak niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia. Ta grupa przedsiębiorców ma też obowiązek ustalania rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne od dochodu rocznego. Nie może ona być mniejsza niż minimalne wynagrodzenie miesięczne, pomnożone przez liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniu. Umożliwi to rozliczenie składki zdrowotnej po zakończeniu danego roku. Przedsiębiorcy dopłacą wtedy brakującą kwotę lub wystąpią o zwrot nadwyżki.

Jeśli prowadzili działalność przez cały poprzedni rok, będą mogli ustalić miesięczną podstawę wymiaru składki na podstawie przychodów z poprzedniego roku.

Uwaga, wyjątek! Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych składkę zdrowotną za styczeń 2022 roku płacą jeszcze na starych zasadach, czyli 9% od kwoty odpowiadającej 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

W przypadku ryczałtowców składka zdrowotna zależy od przychodu. Jeśli przychody z działalności gospodarczej od początku roku:

• nie przekroczyły 60 tys. zł – podstawą wymiaru składki zdrowotnej będzie 60% przeciętnego wynagrodzenia;

• przekroczyły 60 tys. zł, ale nie więcej niż 300 tys. zł, to podstawą wymiaru składki zdrowotnej będzie 100% przeciętnego wynagrodzenia;

• przekroczyły 300 tys. zł – podstawą wymiaru składki zdrowotnej będzie 180% przeciętnego wynagrodzenia.

Ta grupa przedsiębiorców ma również obowiązek ustalania rocznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. W tym celu pomnożą liczbę miesięcy podlegania ubezpieczeniom społecznym przez 60%, 100% lub 180% przeciętnego wynagrodzenia – w zależności od wysokości swoich przychodów.

Przedsiębiorcy, którzy prowadzili działalność gospodarczą przez cały poprzedni rok, będą mogli ustalać miesięczną podstawę wymiaru składki na podstawie przychodów z poprzedniego roku.

Karta podatkowa

Firmy korzystające z karty podatkowej będą obliczać składkę zdrowotną od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2022 roku wynagrodzenie minimalne – jak wspomniano wyżej – to 3010 zł, więc składka zdrowotna wyniesie 270,90 zł miesięcznie.

Pozostali prowadzący działalność

Dla pozostałych, podstawą wymiaru składki zdrowotnej jest kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Na stronie www.zus.pl znajduje się poradnik o szczegółach zmian w składce zdrowotnej. ZUS udostępnia też kalkulator, który pomaga w prawidłowym obliczeniu składki zdrowotnej na nowych zasadach. Pod koniec stycznia kalkulator będzie „zaszyty” w dokumentach rozliczeniowych w programie Płatnik i ePłatnik. Pojawi się także na stronie internetowej ZUS.

Terminy w ZUS i dokumenty

Dla większości przedsiębiorców zmienił się termin opłacania wszystkich składek i przesyłania do ZUS dokumentów rozliczeniowych:

• do 15. dnia następnego miesiąca opłacają i rozliczają składki m.in. spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje;

• do 20. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy, np. opłacający składki wyłącznie na własne ubezpieczenia, spółki osobowe (jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne).

Nowe terminy obowiązują dla składek za styczeń 2022 roku, które przedsiębiorcy rozliczają w lutym, oraz za kolejne miesiące.

Zmieniły się również wzory dokumentów rozliczeniowych. Zaczynając od rozliczeń za styczeń, przedsiębiorcy podają w nich dodatkowe informacje niezbędne do wyliczenia składki zdrowotnej, m.in. o formie opodatkowania, przychodzie lub dochodzie z działalności gospodarczej.

„Polski Ład” wprowadza też obowiązek comiesięcznego przekazywania dokumentów rozliczeniowych do ZUS. Od 2022 roku dokumenty rozliczeniowe muszą przesyłać do ZUS także przedsiębiorcy, którzy opłacają składki tylko za siebie. Aby ułatwić sobie to zadanie, warto założyć profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS i aktywować w tym portalu aplikację do rozliczania składek, czyli ePłatnika. ePłatnik zawiera m.in. kreatory dokumentów rozliczeniowych, które pomagają przygotować odpowiedni dokument. Jeśli przedsiębiorca korzysta z obsługi księgowej lub biura rachunkowego, to może upoważnić swoją księgową do tego, aby składała dokumenty przez PUE ZUS w jego imieniu. Do upoważnienia służy formularz pełnomocnictwa, czyli ZUS PEL.

Inne nowości w składce zdrowotnej

Od Nowego Roku składki zdrowotnej z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej nie będzie musiała opłacać osoba zatrudniona dodatkowo na umowę o pracę, jeśli jej wynagrodzenie nie przekracza minimalnej krajowej pensji. Chodzi tu wyłącznie o przedsiębiorcę korzystającego z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, którego przychody z działalności nie przekraczają 50% minimalnego wynagrodzenia.

Natomiast od 1 stycznia 2022 roku składkę zdrowotną trzeba będzie płacić również za osoby pełniące funkcję na mocy aktu powołania (np. powołany członek zarządu). Obowiązek ubezpieczenia powstanie z dniem powołania, a wygaśnie z dniem odwołania. Składka będzie ustalana od wypłaconego wynagrodzenia.

Małgorzata Korba, Zakład Ubezpieczeń Społecznych

Płatności bezgotówkowe dla klienta

W transakcjach płatniczych, w których stronami są przedsiębiorca i konsument, to konsument decyduje, w jakiej formie chce zapłacić: gotówką czy bezgotówkowo.

Od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy, którzy mają obowiązek ewidencjonować sprzedaż przy pomocy kasy fiskalnej, muszą umożliwić konsumentom zapłatę bez użycia gotówki – przy użyciu terminalu płatniczego. Taką możliwość przedsiębiorca musi zapewnić w każdym miejscu, w którym wykonuje swoją działalność.

Realizacja obowiązku, który polega na umożliwieniu klientowi/konsumentowi zapłatę w formie bezgotówkowej, może polegać na:

• udostępnieniu terminala płatniczego,

• integracji firmowego konta bankowego z usługą BLIK,

• udostępnienia firmowego numeru konta bankowego.

W dwóch przypadkach prawo do wyboru formy płatności przez konsumenta będzie jednak ograniczone:

• jeżeli umowa pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem jednoznacznie wskazuje obowiązek zapłaty w określonej formie (na przykład w formie bezgotówkowej na rachunek przedsiębiorcy) – w takiej sytuacji konsument musi zapłacić w sposób przewidziany w umowie;

• jeżeli wartość transakcji przekracza 20 tys. zł – w takiej sytuacji, od stycznia 2023 roku, konsument musi zapłacić w formie bezgotówkowej.

Jeżeli obowiązkowo ewidencjonujesz sprzedaż na kasie fiskalnej i nie zapewnisz klientom możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu terminalu płatniczego, nie będziesz mógł skorzystać z kwartalnego rozliczenia podatku VAT.

Ulga na zakup terminala płatniczego

Przedsiębiorcy, którzy kupią terminal płatniczy i będą nim obsługiwać transakcje płatnicze, będą mogli skorzystać z ulgi podatkowej na ten cel. Ulga na nabycie i obsługę terminala płatniczego jest przeznaczona dla przedsiębiorców:

• opodatkowanych według skali podatkowej (PIT-36),

• opodatkowanych podatkiem liniowym (PIT-36L),

• podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT-8). W roku podatkowym podatnik będzie mógł odliczyć od podstawy odliczenia podatku maksymalnie 1000 zł.

W przypadku podatników, którzy są zwolnieni z obowiązku rejestrowania przychodów przy użyciu kas rejestrujących (zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług), odliczeniu będzie podlegała kwota maksymalnie 2500 zł.

Prawo do odliczenia ulgi będzie przysługiwać w roku podatkowym, w którym podatnik umożliwił płatności za pośrednictwem terminala płatniczego i w następnym roku. Oznacza to, że podatnik będzie miał prawo do ulgi przez 2 lata podatkowe. Jeżeli podstawa obliczenia podatku w danym roku będzie niższa niż przysługująca kwota ulgi, to nieodliczoną część poniesionych wydatków podatnik będzie mógł odliczyć w zeznaniach podatkowych składanych za kolejne lata.

Płatnicy VAT, spełniający definicję małego podatnika VAT, będą mogli odliczyć od podatku VAT kwotę odpowiadającą 200% poniesionych wydatków na nabycie i obsługę terminala płatniczego, ale maksymalnie kwota ta może wynieść 2000 zł.

Źródło: www.biznes.gov.pl

Zapraszamy na nasz portal w nowej odsłonie: https://www.kominki.org/