6 minute read
Dofinansowanie do pomp ciepła w nowych budynkach
Dofinansowanie do pomp ciepła w nowych budynkach w ramach programu Moje Ciepło. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczy na ten cel 600 mln zł.
Pompy ciepła montują zarówno właściciele budynków już istniejących, jak i nowo budowanych. Ci ostatni do tej pory zakup i montaż pompy ciepła musieli sfinansować wyłącznie z własnych kieszeni. Teraz to się zmienia. W listopadzie 2021 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ogłosił otwarcie nowego programu wspierającego OZE. Program ten to Moje Ciepło. Komisja Europejska wyraziła zgodę na alokację 600 mln zł z Funduszu Modernizacyjnego na jego realizację. Nabór wniosków ruszył 29 kwietnia br.
Po co dofinansowanie do pomp ciepła?
Pompy ciepła, mimo że ich ceny od kilku lat systematycznie spadają, nie są tanimi urządzeniami grzewczymi. Wysokie koszty instalacji są jednym z ważnych czynników ograniczających ich popularność wśród inwestorów indywidualnych. Drugim jest słabe rozpowszechnienie wiedzy o technologii pozyskiwania ciepła do celów grzewczych z otoczenia (powietrza, wody, gruntu). Sytuacji firm z branży nie poprawia też szybka wymiana doświadczeń pomiędzy użytkownikami pomp ciepła i potencjalnie zainteresowanymi ich montażem w mediach społecznościowych. A ponieważ aktywne są w nich przede wszystkim osoby, które mają problemy z eksploatacją zainstalowanej pompy, poziom wątpliwości zainteresowanych montażem wzrasta. Trudno się zatem dziwić, że trzeba ich mocno przekonywać do montażu pompy ciepła zamiast kotła centralnego ogrzewania. Mimo licznych trudności z pozyskiwaniem nowych klientów, pompy ciepła cieszą się coraz większą popularnością. Nie ma co jednak ukrywać, że to popularność do pewnego stopnia wymuszona przez coraz bardziej rygorystyczne wymagania techniczne wobec domów jednorodzinnych. Ich źródeł śmiało można szukać w polityce klimatycznej Unii Europejskiej. Zgodnie z jej założeniami do 2030 roku 40% domów jednorodzinnych ciepło do celów grzewczych powinno czerpać przy użyciu pompy ciepła. W roku 2050 powinno to już być 70%! Aby zachęcić właścicieli budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej do stosowania pomp ciepła, Wspólnota postanowiła sfinansować część kosztów związanych z montażem tych urządzeń. W efekcie w latach 2017−2020 rynek pomp ciepła wzrósł pięciokrotnie. Ubiegły także był dla branży bardzo udany – rynek pomp ciepła w 2021 r. w porównaniu do 2020 r. urósł aż o 100%.
Dofinansowanie do pomp ciepła w PCP
Program priorytetowy Czyste Powietrze (PCP) jest skierowany do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych, którzy zdecydowali się wymienić stary kocioł c.o. na nowoczesne urządzenia grzewcze. W ostatniej edycji PCP promował przede wszystkim pompy ciepła i fotowoltaikę. Tego wymaga polityka klimatyczna Unii Europejskiej, a to z jej funduszy pochodzą środki na modernizację źródeł energii cieplnej i elektrycznej w budownictwie mieszkaniowym. Choć dofinansowanie do pomp ciepła w PCP wyraźnie zwiększyło zainteresowanie tymi urządzeniami, ma ono też i negatywne strony. Ponieważ z PCP mogą korzystać tylko osoby fizyczne modernizujące budynki już istniejące, program przyczynia się do:
• nierównomiernego rozwoju rynku pomp ciepła;
• nie dość efektywnego wykorzystania energii z otoczenia.
Wymienione powyżej mankamenty są ściśle ze sobą skorelowane. Rynek tych urządzeń rozwija się nierównomiernie, ponieważ w budynkach już istniejących najłatwiej zamontować powietrzną pompę ciepła. Powszechnie zaś wiadomo, że efektywniejsze od nich są pompy gruntowe. Ich montaż jest jednak dużo bardziej skomplikowany, ze względu na niezbędne prace ziemne. Jest też bardziej praco – i czasochłonny, no i wymaga większego wysiłku finansowego ze strony inwestora. Dlatego gruntowe pompy ciepła najłatwiej zamontować podczas budowy domu. Niestety, osoby, które budują dom, nie mogą ubiegać się o dofinansowanie z Czystego Powietrza.
Warto wiedzieć
Wyższa efektywność gruntowych pomp ciepła to efekt niemalże stałej w ciągu roku temperatury gruntu. Wraz ze spadkiem temperatury ośrodka, z którego pompa pobiera ciepło, spada jej sprawność i wydajność. Dlatego nawet najnowocześniejsze powietrzne pompy ciepła w naszej strefie klimatycznej muszą wspierać się pracą grzałek. A to oznacza dodatkowy pobór energii elektrycznej na cele grzewcze.
Co to jest Ep?
Ep to wskaźnik ilości energii nieodnawialnej (pierwotnej), jaką trzeba dostarczyć do budynku w ciągu roku na ogrzewanie, chłodzenie, wentylację, przygotowanie ciepłej wody użytkowej i oświetlenia w danym budynku, w przeliczeniu na 1 m 2 jego powierzchni.
Wielkość Ep oblicza się zgodnie z wzorem: Ep = Eph + w + ΔEpc + ΔEpl [kWh/(m² ∙ rok)]
Gdzie:
Ep – wskaźnik energii pierwotnej;
Eph – cząstkowy wskaźnik energii pierwotnej niezbędnej do ogrzewania budynku, wentylacji i przygotowania ciepłej wody użytkowej;
Epc – cząstkowy wskaźnik energii niezbędnej do chłodzenia budynku; Epl – cząstkowy wskaźnik energii pierwotnej niezbędnej do oświetlenia budynku.
Dofinansowanie do pomp ciepła w MC
Sytuację osób budujących dom ma poprawić Moje Ciepło, nowy program dofinansowań do OZE. Pierwszy nabór wniosków o dofinansowanie do pomp ciepła z MC rozpoczął się pod koniec kwietnia 2022 r. Skorzystać z niego mogą tylko osoby fizyczne będące właścicielami bądź współwłaścicielami nowo wznoszonych mieszkalnych budynków jednorodzinnych. O wsparcie finansowe udzielane w ramach MC mogą ubiegać się tylko te z nich, które:
• budują dom o podwyższonym standardzie energetycznym;
• w budowanym budynku zainstalują pompę ciepła.
W myśl założeń Mojego Ciepła podwyższony standard energetyczny wyznacza wskaźnik Ep dla danego budynku. Aby otrzymać dofinansowanie, wskaźnik ten musi wynosić co najmniej:
• 63 kWh/(m² ∙ rok) – w pierwszym (przejściowym) roku działania programu (czyli 2022 r.);
• 55 kWh/(m² ∙ rok) – w latach następnych.
Dofinansowania dla pomp ciepła z nowego programu nie otrzymają zatem osoby, które zdecydowały się wybudować dom, spełniając minimalne wymagania WT21. Zgodnie z obowiązującymi od początku 2021 r. wymaganiami technicznymi dla budynków jednorodzinnych minimalny poziom Ep = 70 kWh/(m² ∙ rok). Miłą niespodzianką jest natomiast to, że program działa wstecz. O dofinansowanie mogą ubiegać się osoby, które zamontowały pompę ciepła w nowym budynku w 2021 r., o ile budynek ten spełnia warunki programu. Nowy budynek mieszkalny w programie definiuje się bowiem jako ten, którego właściciel bądź współwłaściciel na dzień składania wniosku o dofinansowanie:
• nie złożył zawiadomienia o zakończeniu budowy lub nie złożył wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie;
• złożył zawiadomienie o zakończeniu budowy nie wcześniej niż 01.01.2021 r. lub złożył wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie nie wcześniej niż 01.01.2021 r.
• zamontować nową pompę ciepła, czyli taką, która została wyprodukowana maksymalnie 24 miesiące przed montażem;
• zakończyć montaż przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie z MC;
• uzyskać zgodę wszystkich współwłaścicieli, jeżeli budynek jest współwłasnością (trzeba wtedy złożyć także oświadczenie o braku podwójnego finansowania);
• eksploatować dofinansowaną pompę ciepła we wskazanej we wniosku lokalizacji przynajmniej przez 5 lat od dnia wpływu środków z programu na ich konto bankowe.
Wysokość dofinansowania to maksymalnie 30% kosztów kwalifikowanych, nie więcej jednak niż:
• 7 tys. zł dla powietrznych pomp ciepła;
• 21 tys. zł dla gruntowych pomp ciepła.
Wysokość otrzymanego wsparcia nie zależy od wysokości dochodów. Ubiegać o nie może się więc każda osoba posiadająca nowy dom bądź budująca budynek mieszkalny spełniający warunki programu. O wyższą kwotę dofinansowania (45% kosztów kwalifikowanych) mogą wnioskować osoby z Kartą Dużej Rodziny.
Uwaga!
Dofinansowania z programu Moje Ciepło nie otrzymają osoby budujące dom, w którym docelowym źródłem ciepła jest urządzenie na paliwo stałe, np. węgiel kamienny czy biomasę. Nie otrzymają go także osoby, które zamontowały w budowanym domu kominek pełniący funkcje grzewcze, np. z płaszczem wodnym. O wsparcie z MC nie mogą ubiegać się ponadto osoby, które montaż pompy ciepła sfinansowały z funduszy UE.
