architectural folio of works Konstantinos Chatzaras
curicullum vitae education 10.2009 11.2014
Department of Architecture_University of Patras, Patras, Greece
09.2012 02.2013
Faculté La Cambre-Victor Horta_Université Libre de Bruxelles, Brussels, Belgium
09.2012 02.2013
Diploma in Architecture (5-year professional degree) G.P.A. : 8.73/10 (summa cum laude) Erasmus student, MA1
Lycée Léonin Highschool, Patissia, Athens, Greece G.P.A. : 19.1/20
working experience 10.2013 02.2014
Teaching Assistant
07.2012 09.2012
Potiropoulos D+L Architects
2012
Prof. Yannis Patronis // Department of Architecture_University of Patras, Patras, Greece Lecture: 4 International Student Competitions Intern
Organisation of the exhibition ‘Groundworks’ Patras, Greece Exhibition of student works of the Architecture Faculty of the University of Patras. Curators: Prof. Yannis Aisopos, Lect. Konstantinos Grivas, Lect. Agapi Proimou
workshops 2014
11.11.2014 12.11.2014 2013
2012
5.10.2012 3.11.2012 8.11.2012 10.11.2012 09.2011 07.2012
2nd International Festival of Architecture Schools Loutraki 2014 Theme: Isthmos: Cities, landscapes, heritage. Loutraki,Greece Professors: Prof. Carmen Andriani, Prof. Lucio Zazzara, Prof. Vasiliki Petridou Project Exhibition: Municipality of Loutraki Town Hall, Loutraki, Greece
ISSUES? Concerning the project of Peter Eisenman
Seminar: Discussions with Peter Eisenman, Belgrade, Serbia Speakers: Peter Eisenman, Preston Scott Cohen, Greg Lynn, Pier Vittorio Aureli, Alejandro Zaera-Polo, Sarah Whiting, Ingeborg M. Rocker, Emmanuel Petit
International Festival of Architecture Schools Loutraki 2013
Theme: Re-imagining Loutraki Waterfrond. Loutraki,Greece Professors: Prof. Carmen Andriani, Prof. Lucio Zazzara, Prof. Vasiliki Petridou Project Exhibition: Municipality of Loutraki Town Hall, Loutraki, Greece
ULG Processus de Conception
Theme: The design of an education building within six hours by hand, with certain given parameters Université libre de Liege, Liege, Belgium
Archizines World Tour
Theme: A+ 40 years, axonometric city Brussels Faculte La Cambre-Victor Horta_Université libre de Bruxelles, Belgium
Kikk Festival
Theme: 3D Wall Prototyping // International Digital Festival, Namur, Belgium Tutors: D. Van Der Kool & J. Ramon Tramoyeres
Villard 13_ Reuse
Seminario itinerante di progettazione Theme: Sustainable Strategies of Urban Requalifications. City of Quartu Sant’ Elena, Sardinia, Italy Distinctions: 1st Prize of the Walking Line project // Special mention for Reuse Landscape Project
academic essays 2014
Architecture as the City Diploma Research Thesis // Supervisor: Georgios A. Panetsos
competitions 2014 2014 2013 2013 2013
ENYA 2014: Queensway Connection: Elevating the Public Realm. American Institute of Architects New York Chapter (AIANY) In collaboration with: A. Giannakopoulos, St. Lyvieratou, N. Rekoutis
Hans Christian Andersen House of Fairytales
City of Odense, Odense City Museums, Denmark In collaboration with: D. Andrinopoulos, A. Alevras, N. Michelis, Ph. Panigyrakis
T-shirt and Bag Competition for the Department of Architecture, University of Patras Design Competition: 1st to 3rd place (results pending)
SNFCC Visitors Center Student Competition
Greek Student Competition, Stavros Niarhos Foundation In collaboration with: Ph. Panigyrakis, D. Chatziioakimidis
ARA-home 2049 Housing design competition
Open student competition,The Housing Finance and Development Center of Finland In collaboration with: Ph. Panigyrakis, D. Chatziioakimidis
exhibitions 03.2013 04.2012
Exhibition of the winning projects of the SNFCC Visitors Center Student Competition
2012
13th Venice Architecture Biennale Common Ground
Benaki Museum, Athens, Greece
Exhibition of the 2nd year Housing Project in the Padiglione Italia
publications 2014
Diploma Thesis: Section on the City: 1_5 Department of Architecture, University of Patras official website: www.arch.upatras.gr
2013
Villard 13 Reuse: Walking Line project
2012
4th semester design studio: Flying Neighbourhouds project
2012
a2610 Issue #6 (Department’s Biannual News Bulletin), Spring 2012
a2610 Issue #7 (Department’s Biannual News Bulletin), Spring 2013 a2610 Issue #6 (Department’s Biannual News Bulletin), Spring 2012
3rd semester design studio: Family Suburban House
other activities 2009 2008
Model European Communities Project Model of European Parliament // Brussels, Belgium // Delegate
Ahaus Model of European Parliament Ahaus, Germany // Delegate
2007
The Athens Model United Nations 11th annual Session // Marousi, Athens, Greece // Delegate
skills & dexterities Computer Programs 3d Modeling: Rhinoceros, Sketchup,3d Studio Max, Autocad 3d and Revit Rendering: V-ray Render Engine, Maxwell Render Adobe Creative Suite: Photoshop, Illustrator, In Design, Lightroom, Premier
Hand Drawing
languages
hobbies
Mother tongue
4th place in the annual national school tournament with the team of Lycée Léonin Highschool
Greek
English
C2/fluent
French
C1/fluent
Italian
Basic Level
Basketball
Graphic design, Literature
contact information Konstantinos Chatzaras Adress // 25hs Martiou, 3A, 14572, Drosia, Attikis, Greece E-mail // kxatz.arch@gmail.com Cell // +30 698 03 68 132
table of contents
section on the city: 1_5 // one public space five artifacts
pg 6-29
Diploma Thesis // Fall 2014 // Architectural and Urban design
architecture as the city
pg 30-33
Research Thesis // Spring 2014 // Hardcopy Publication // 13x19.3cm // 157 pages
section on the city: connecting points
pg 34-39
Design Studio // 6th semester // Spring 2011 // Museum Design
anodos project // elevating queensway realm
pg 40-43
Architectural Competition // Fall 2014
meteora project // vision for housing in 2050
pg 44-47
Architectural Competition // Fall 2012
house of fairytales //hans christian andersen museum in odense
pg 48-51
Architectural Competition // Fall 2013
patras institute of design Design Studio // 5th semester // Fall 2011 // Educational Building Design
pg 52-55
section on the city: 1_5 Deploma Thesis // Fall 2014 // Grade: 10/10 Architectural and Urban Design Supervisor: Prof. Georgios A. Panetsos This design thesis constitutes a study on the contemporary metropolis, public space and the crisis of the iconic architectural object. It integrates the conclusions of my research thesis ‘Architecture as the City’, completed in Spring 2014. The project deals with the densely populated metropolitan area of Patissia, Athens formerly the main entry point to the center of the Greek capital. Built along the city’s northbound development axis, between the Tourkovounia hills and the Kifissos riverbed, the areas of Patissia and Kipseli gather 45% of the population of the Municipality of Athens. The city’s blasting spread covered this landscape leaving minimum traces of what used to be. The area consists of homogeneous urban blocks with mostly residential buildings that would be described as vernacular. The repetition of the Greek ‘polukatoikia’-type forms a dense grid largely impenetrable at its limits.
public/private ‘carpet’, stretching along a mile from ‘Agios Nikolaos’ metro station eastwards, up to Elikonas hill. Four artifacts are inserted into this informal strip, a theater complex, a mediatheque, a commercial center, a sports center, along with housing as infill. These artifacts are closely connected to the public ground. In each case different conditions of public and private space are created. The goal of the intervention is to free up space for common use by citizens and visitors alike, to create a sense of place in an otherwise flat area and enhance the topography of the area that is currently hidden underneath the stratum of modern development. A particular point of interest was to test the potential and dynamics of placing such artifacts on a standard vernacular grid, without essentially deviating from its inherent principles.
The particular area selected is dominated by Patission Avenue, ‘Agios Nikolaos’ metro station and Elikonas hill. The proposed intervention concerns a section of the city perpendicular to Patission Avenue, with a straight line, a 7
section on the city: 1_5 One public space Five artifacts The analysis of the area starts with the map and topography of Attica, where one discovers the dynamic relationship of the Athenian basin to its surrounding mountains, the crossing of a main roadway axis and a distinct centrality particular to the Greek capital. It is of particular interest to note the fact that the area maintains the same relationship to its immediate natural context, that Athens has to its basin and surroundings. This can be seen in the center of the city where the hills of Acropolis, Lycabetus, and Exarchia dominate the city’s skyline, providing it with points of orientation, and urban interest. However, this relationship loses its strength to the north of the municipality and more specifically between the areas of Kypseli and Patissia. This is the outcome of the massive reconstruction of the city of Athens during the 1960’s, practically covering all un- or underdeveloped space, blocking every possible visual association with the landscape and the intense topography that characterizes the city. The area between Kypseli and Patissia is characterized by an extreme lack in public space, which stands only at 1.485% of total built space in an area of 3 km2.
Attica Region Diagram
Athens Municipality Hills, Parks, Axes
These two points combined draw the picture of an area that lacks orientation and public space, transferring every possible collective event to the center of Athens. All along Patission Avenue several perpendicular axes exist that connect Kypseli and Patissia with other major parts of the city, but in-between this urban condition is lost. The problems that have been stated, lead to a design that concerns public space and life, local and supralocal orientation and the reinstatement of the sense of place.
Points of concentric sprawl around downtown Athens 8
analysis_section on the city: 1_5
181.000 square meters of expropriation in a line perpendicular to Patission Boulevard.
198.000 square meters of proposed programs at the length of the produced line.
Different qualities of public space produced.
Accesibility of the area. Metro lines 1,4, Patission tram line.
Patissia-Kipseli: Current situation public space at 1.485 % of total built space.
Patissia-Kipseli: Proposal public space at 5.9% of total built space.
9
section on the city: 1_5 The Masterplan A New Public Line The design sets the new public ground and its relationship with the basic generative geometry of the new Artifacts. The proposal raises the total built space from 181,000 m2 to 198,000 m2 and the percentage of open space by almost 400%. The program of each Artifact affects the physiognomy of the total and every part of the New Public Line, creating different public space typologies (squares, paved streets and promenades, park) and centralities (cultural, commercial, athletic).
10
11
section on the city: 1_5 The Masterplan A New Public Line
0 25 50
12
100
200
500
Section AA’
Masterplan
Section BB’ 13
section on the city: 1_5 Cultural Square Theater_Theater Academy The design of the complex concerns a massing of volumes each receiving a distinct program, along an axis/spine that creates the background of the cultural square, along the direction of the existing grid. The main theater, enclosed within an elliptical contour is surrounded by a fully-glazed lobby, a kind of transparent showcase, exhibiting it to the city. This orthogonal glazed volume is topped by an elevated outdoor theater for summer performances and projections. Hovering further above, a longitudinal volume contains the complexes’ restaurant and creates the stages backdrop and a lucid sign of the location. The Theater Academy is housed in the adjacent prismatic volume. The ground floor lobby hosts a large informal rehearsal and show space. A library, an archive, teaching and administration spaces are included in the floors above. Along the perforated facade, a continuous open amphitheater is created, serving for open lectures and small rehearsals. The program expands along the amphitheatrical landscaping in front of the building.
public ground
exploded axonometric 14
night show
ground floor plan
longitudinal section 15
1st floor plan
2nd floor plan
3rd floor plan
lontitudal section 16
4th floor plan
5th floor plan
17
section on the city: 1_5 Cultural Square Mediatheque The complexity observed in the massing of the theater complex in contained here in the interior of a prism, which houses the new Mediatheque of Athens. The volume stands on a split-level ground, one level corresponding to the main entrance across the Theater, the other to the rest of the cultural square. Thus continuity of public space is maintained through the building. One can say that the building levitates above the public ground and uses it in its programmatic function. The ground level is a fluid space that consists of a book store, cafeteria, study hall and a public amphitheater connecting the two levels of the square. Vertical circulation is performed through a series of escalators, revolving along the central atrium. Above the public floor, the three-storied digital and paper archives are to be found, with the main research and study hall further up. Three sloping floors provide distant views to the Acropolis and Lycabetus hills, thus anchoring the Mediatheque to the network of important landmarks. The building is covered with a perforated vertical skin, which is removed on its south elevation so as to allow natural lighting of the interior.
perforated skin
glazing
structure & levels
site plan
exploded diagram
public ground 18
ground floor plan +5
section looking east 19
section on the city: 1_5
ground floor plan +0
2nd floor plan
section looking north 20
1st floor plan
3rd floor plan
mediateque_section on the city: 1_5
4th floor plan
6th floor plan
21
section on the city: 1_5 Housing Infill
At this point, it must be clarified that the Housing Infill provides/creates the space that will receive the Four Artifacts one of The design of housing is tackled with a generic volumetric approach, which corresponds to the height and solid mass of the surrounding city blocks. The design is based on the reproduction of three housing/urban typologies: the perimeter block, the infill proper and the free standing slab. The principal design aim here is the opening of the typical enclosed Athenian block and offering the neglected backyards as an intimate extension of the new public space.
axonometric of Housing blocks
Retail spaces are located on ground floors, including restaurants, cafeterias and other gathering places. Housing units vary from studios to 3-bedroom apartments and duplexes. type 1_ 40m2
type 4_ 90m2
type 2_ 75m2
type 5_ 120m2
type 3_ 90m2
apartment typology diagram 22
housing_section on the city: 1_5
ground floor plan
typical floor plan
longitudinal section 23
oh haaaai !!!!
Housing units typologies
24
section on the city: 1_5 Commercial Square Further east of Patission Avenue, almost at the end of the New Public Line, the second public square of the project.is to be found. This is an elevated square, consisting of a hard landscape and a suspended garden flaked by a covered produce market and a hotel. Underneath the square a supermarket and an underground car park are accommodated, thus creating a commercial spot for the neighborhood. The covered market doubles as an elevated shaded resting area adjacent to the public garden protecting from harsh heat in early afternoon.
axonometric of the commercial square
The Square is accessed on both its east and west sides. Coming from west a perpendicular 8m-wide hairpin ramp continues the main line of public space. The square is on grade along its eastern side. The hotel consists of a partly veiled cube, the veils responding to interior distribution of public semi public and private spaces. On the top level a restaurant commands a 360o view of the Athenian skyline.
0 10
50
100
site plan
public ground 25
commercial_section on the city: 1_5
hotel dining room
underground mall plan 0
10
50
100
rooms floor plan
360 restaurant
26
transverse complex section
section on the city: 1_5 Park Athletic Center Beginning from the west side of the park, the urban promenade continues along an open-air staircase and ramp that tackle the sudden change in slope of the site’s topography. This leads to the culmination of the New Public Line, a Sports Park and Athletic Facility embedded in the Elikonas Hill. The scheme consists of an inhabited athletics bridge over flat sporting grounds. The outdoor plateau maintains the trace of the public line coming from the west, while on its southern part a system of outdoor sports facilities is organized containing: a soccer field, basketball and tennis courts, a swimming pool and locker rooms. The bridge is entered from underneath, that is the public ground, via a single staircase. By inserting the enclosed Athletic Center into the topography, we create two different public spaces: a covered square underneath and a public roof in continuity with the hill’s natural open space. The roof becomes part of the park and signals the end of the The New Public Line. Looking back and down from it, one can better understand the urban condition and context just experienced.
axonometric of the Park
public ground
stairwell promenade 27
skin
structure
space arrangement
site plan
28
exploded axonometric of the Athletic Center
athletic center_section on the city: 1_5
ground floor plan
1st level plan
2nd level plan
longitudinal section 29
σύνδεση με τον ιστό της πόλης. Το συγκρότημα, λειτουργεί ως η αυλή ή το προαύλιο του παλατιού με διαστάσεις κατάλληλες για την προγραμματική ένταξη της κλίμακας του δημοσίου και της συγκέντρωσης των πολιτών. Η χειρονομία αυτή δηλώνει μία εσωστρέφεια και τη διάθεση του παλατιού να ενταχθεί στον ιστό της πόλης, κλείνοντας στο εσωτερικό της τις λειτουργίες και τις χρήσεις μιας πλατείας ενώ παράλληλα κάνει μέρος του ιστού να ανήκει στο παλάτι. Σε αυτό το σημείο μπορεί να γίνει ένας παραλληλισμός της χειρονομίας του αρχιτέκτονα με τον τύπο κατοικίας με εσωτερικό αίθριο που συγκεντρώνει τις λειτουργίες κατοίκησης γύρω από έναν ανοικτό εσωτερικό χώρο ενιαίας πρόσοψης χωρίς διακριτά όρια, λειτουργώντας ως αυτοτελές κτήριο. Το σύμπλεγμα του Bramante, μπορεί να διαβαστεί ως ένα κτήριο, του οποίου η εσωτερική αυλή είναι η πλατεία και το κτισμένο περιβάλλον γύρω από αυτή είναι οι στεγασμένες λειτουργίες του. Τη θέση της κατοι-
Εικ.7 Η Piazza Ducale ως μέρος του αστικού ιστού Εικ.5 Αεροφωτογραφία Piazza Ducale
της Αναγέννησης αλλά εγκαθιδρύει μία πολύ ενδιαφέρουσα συνθήκη, όπου το Μπαρόκ ύφος του ναού και η πρόσοψή του τονίζονται από την κεντρική προοπτική αυτή, υπό γωνία τριών τετάρτων.
Εικ.6 Δυτικό άκρο της πλατείας
16
ΤΟ Κ Τ Η ΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛΗ
Το συγκρότημα της Piazza Ducale μιμείται τα χαρακτηριστικά μία πλατείας, διατηρώντας παράλληλα αυτά μιας κτηριακής ολότητας. Ο ορισμός της πλατείας στο πλαίσιο της έρευνας αυτής, ως ο συνδυασμός του κενού χώρου με το κτισμένο περιβάλλον του, που λαμβάνει εμπορικές, πολιτισμικές, θρησκευτικές και διοικητικές λειτουργίες, καθώς και την κατοικία, αντιπροσωπεύει την αρχιτεκτονική που προτείνεται εδώ από τον Bramante. Όλες οι λειτουργίες, εμπεριέχονται σε ένα μοναδικό περίβλημα που περιβάλλει ένα κενό χώρο. Ο αρχιτέκτονας εδώ σχεδιάζει το χώρο με μία χειρονομία. Δημιουργεί ένα πλαίσιο το οποίο περιβάλλει έναν ανοικτό χώρο, ο οποίος έχει άμεση
Η Π ΛΑΤΕΙΑ Ω Σ Κ ΤΗ ΡΙΟ
Εικ.8 Η Piazza Ducale ως ιδιωτική αυλή
17
18
κίας, λαμβάνει το δημαρχείο, το εμπόριο και το παλάτι. Η Piazza Ducale λαμβάνει τη διάσταση ενός κτηρίου, το οποίο πληροί την τυπολογία μιας piazza, του κατ’ εξοχήν δημόσιου χώρου την εποχή της Αναγέννησης. Συμπεραίνεται πως ο κενός χώρος γνωστός σήμερα ως Piazza Ducale, είναι πραγματικά μέρος ενός μεγαλύτερου κτηριακού συμπλέγματος, το οποίο λαμβάνει τις ιδιότητες της πλατείας, για να μπορέσει να επικοινωνήσει με την πόλη, να ενταχθεί σε αυτή και διαμέσω της ένταξης αυτής να εκφράσει το αρχιτεκτονικό νόημα με βάση το οποίο κτίζεται. Μία διάταξη, που θυμίζει το Cortile del Belvedere στη Ρώμη, ανοίγεται στην πόλη, την περιλαμβάνει και δίνει τη δυνατότητα σε αυτή να την αφομοιώσει. Η αυλή του Παπικού ανακτόρου εδώ γίνεται δημόσια πλατεία και το ίδιο το κτήριο μιμείται την πλατεία, την οργάνωση, τη μορφολογία και τη δομή της κάτω από ένα συνολικό σχεδιασμό. Δημιουργείται μία συνθήκη στην οποία το όριο του κτισμένου και του άκτιστου, του δημοσίου και του ιδιωτικού, του κενού και του πλήρους συνεχώς αλλάζει. Ο επισκέπτης βρίσκεται στην κεντρική πλατεία μιας πόλης και στην εσωτερική αυλή ενός κτηρίου την ίδια στιγμή.
Εικ.9 Cortille del Belvedere Ρώμη
ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛΗ
Η ΠΛΑΤΕΙ Α ΩΣ ΚΤΗΡΙ Ο
19
Centre Georges Pompidou Renzo Piano Richard Rogers
Εικ.12 Το κτήριο και η πλατεία μπροστά του
έδαφος, αψηφώντας τους νόμους της βαρύτητας, με τον ανοικτό χώρο που δημιουργείται στο ισόγειό του να τραβά κυριολεκτικά τους επισκέπτες μέσα του. Αναλύοντας το έργο των Herzog και de Meuron, βρίσκεται κανείς απέναντι από ένα κτήριο και έναν κενό χώρο που συνδέεται με τον ιστό της πόλης. Η πλατεία που φαίνεται να βρίσκεται μπροστά από το CaixaForum, όπως θα περίμενε κανείς μπροστά από ένα κτήριο πολιτισμού που λειτουργεί ως το κατώφλι της έκθεσης, σε κάτοψη δείχνει να σταματάει στα όρια που θέτει το τούβλινο περίβλημα του πρώην Ενεργειακού Σταθμού. Το εύρημα που προτείνουν εδώ οι Ελβετοί αρχιτέκτονες είναι φανερό μόνο μέσω του σχεδίου τομής του κτηρίου. Η ίδια η πλατεία, ο κενός αυτός χώρος ο οποίος δημιουργεί αυλαία για τη σκηνή που είναι το αρχιτεκτονικό έργο, επεκτείνεται με το ίδιο υλικό, με το ίδιο έδαφος και τρυπά το κτήριο, εισβάλλοντας στον χώρο που εμφανίζεται από την αποκόλληση του από το
24
ΤΟ Κ Τ ΗΡΙΟ Ω Σ ΠΟΛΗ
Εικ.19 Σχήμα ΄μορφής-εδάφους΄ όπως παρουριάζεται στην πόλη
Εικ.13 Αλλαγή του σχήματος ΄μορφήςβάθους΄
Εικ.15 Σκίτσο του Centre Georges Pompidou από τον Renzo Pianno
έδαφος. Το ισόγειο του CaixaForum παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά της πλατείας και, όπως αυτή λαμβάνει μέρος στο δίκτυο της πόλης, έτσι και αυτό, επεκτεινόμενο ως ολότητα πλέον, συμβάλλει στην αποσυμπίεση της αστικής δόμησης της περιοχής και στη δημιουργία ενός νέου δημόσιου χώρου. Σημαντικό είναι εδώ να παρατηρηθεί πως ο κενός χώρος που βρίσκεται κάτω από το έργο είναι αναλογικά μεγαλύτερος από την πλατεία που βρίσκεται μπροστά του. Γίνεται εμφανές πως ιδιαίτερο ενδιαφέρον και βαρύτητα δεν δίνεται στο κομμάτι του δημόσιου χώρου μπροστά, αλλά κάτω από τον Εκθεσιακό Χώρο. Το πρόγραμμα του κτηρίου εγκιβωτίζει τον ανοικτό χώρο, μιας και αυτό χωρίζεται σε υπόγειο και υπέργειο, ενώ παράλληλα η είσοδος του κτηρίου γίνεται μέσα από το χώρο αυτό. Μέσω της τομής του κτηρίου γίνεται κατανοητό, επίσης, πως ο κενός χώρος - πλατεία που βρίσκεται στη θέση της βάσης του
Η ΠΛΑΤ Ε Ι Α ΩΣ ΚΤ ΗΡ Ι Ο
Το κτήριο σχεδιάζεται το 1971 στο πλαίσιο διαγωνισμού που οργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, την περίοδο που χρέη πρόεδρου τελούσε ο Georges Pompidou,. Το οικόπεδο έκτασης δύο εκταρίων στην καρδία του Παρισιού, το ‘Plateau Beau Bourg’, βρίσκεται στην άκρη της περιοχής Marais, στην καρδία του πυκνού αστικού ιστού του μεσαιωνικού Παρισιού. Ο χώρος διαιρείται σε δύο τμήματα εκ των οποίων το ένα καταλαμβάνεται από το κτήριο, ενώ το υπόλοιπο αφιερώνεται στη δημιουργία
Εικ.16 Αεροφωτογραφία Κέντρου Πολιτισμού
25
28
Εικ.20 Το κτήριο ως πλατεία
καθώς αυτός οδηγείται προς την είσοδο17. Το έδαφος της πλατείας συνεχίζεται στο εσωτερικό του Centre Georges Pompidou, με το μόνο πράγμα που διαχωρίζει το εξωτερικό με το εσωτερικό να είναι η οροφή και το γυάλινο πέτασμα της όψης. Ο χώρος εισόδου λαμβάνει διπλό ύψος, για να υποδεχτεί το κοινό με τις λειτουργίες του εστιατορίου και του καταστήματος του Κέντρου, αλλά και γενικές πληροφορίες για τις εκθέσεις του μουσείου, οι οποίες βρίσκονται στους επόμενους ορόφους. Εξετάζοντας τον κενό χώρο της πλατείας μπροστά από το Centre Georges Pompidou, αρχικά κανείς καταλαβαίνει ότι αυτός είναι μέρος του αστικού ιστού και συμμετέχει στη διαμόρφωσή του. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Με την κίνηση του βυθίσματος, ο χώρος αποκολλάται από τον συνεχόμενο αστικό ιστό και λειτουρ17 Ε.Α., σελ 55
32
ΤΟ ΚΤ ΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛ Η
Εικ.21 Επέκταση κτηρίο στην πλατεία
Η ΠΛ Α Τ ΕΙ Α ΩΣ ΚΤ ΗΡΙ Ο
Η βασικότερη πρόθεση πίσω από το σχεδιασμό του κέντρου Pompidou από τον Renzo Piano και τον Richard Rogers είναι ο καθορισμός μιας νέας σχέσης ανάμεσα στον πολίτη και τις τέχνες. Με την αποποίηση του ελιτισμού14, η κουλτούρα καλείται να κατέβει από το βάθρο της υψηλής κοινωνίας και να έλθει σε επαφή με την καθημερινή ζωή. Αντί να είναι κλεισμένη μέσα σε ένα κτήριο-μαυσωλείο ή ναό, ζητούμενο γίνεται η εφεύρεση μιας νέας αστικής μορφής, η οποία εισάγει μία πολύ έντονη επαφή των ανθρώπων με τον πολιτισμό.
33
46
ΤΟ ΚΤΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛΗ
14 Ο ελιτισμός ορίζεται ως η πεποίθηση ότι ορισμένα άτομα ή μέλη ευρύτερων ομάδων δικαιούνται ιδιαίτερη αντιμετώπιση ή ιδιαίτερα προνόμια με βάση την ανωτερότητά τους σε νοητικό, κοινωνικό ή οικονομικό επίπεδο.
Η ΠΛΑΤΕΙ Α ΩΣ ΚΤΗΡΙ Ο
Εικ.26 Διάγραμμα ΄μορφής-βάθους΄ του χώρου της Αγοράς
Εικ.27 Η Στοά λαμβάνει μέρος στο δίκτυο της πόλης
συνδετικός κρίκος αυτών των δύο. Ο κενός ημιυπαίθριος χώρος που δημιουργούν οι κιονοστοιχίες μπορεί να διαβαστεί με τρεις πιθανούς τρόπους: α) ως κενό το οποίο περιβάλλουν δύο οικοδομικά τετράγωνα, σε έναν ευρύτερο ιστό, που το ένα περιλαμβάνει λειτουργίες εμπορίου και το άλλο πολιτισμού, β) ως μέρος της πλατείας της Αγοράς, που έχει ως πλάτη και όριο την εμπορική λειτουργία, γ) ως ένας ενιαίος εμπορικός χώρος, που τοποθετείται μέσα σε ένα ευρύτερο κενό που ορίζεται από την Αγορά. Δημιουργούνται, δηλαδή, τρία διαγράμματα κενού - πλήρους, στα οποία τα όρια του κτηρίου γίνονται ασαφή. Ο δρόμος δεν εισχωρεί μόνο μέσα στο κτίριο, αλλά διαμορφώνει και την ίδια τη δομή του. Τα χαρακτηριστικά του διέπουν την οργάνωση του και το δημιουργούν. Θα μπορούσε απλούστερα να ερμηνευτεί ως μία σκεπασμένη οδός, αλλά η ύπαρξή της ως αντικείμενο μέσα στο σύμπλεγμα της αγοράς φανερώνει κάτι περισσότερο. Το κτήριο δεν είναι μέρος του δικτύου. Δανείζεται μέρος του δικτύου κίνησης του ανθρώπου στην πόλη και το μεταφέρει στην Αγορά. Η κίνηση στον τόπο και η παρατήρηση αυτού αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό
της ζωής των Αρχαίων κατά τον Vincent Scully. Η οδός κατ’ επέκταση, το κυρίαρχο μέσο συστηματοποιημένης κίνησης σε μία πόλη με βάση τη σημασία της κίνησης για τους αρχαίους, δε θα μπορούσε να λείπει από τον χώρο ανάπτυξης του πολιτισμού, καθόσον αποτελεί βασικό κομμάτι αυτού.
ΤΟ Κ Τ Η ΡΙΟ Ω Σ ΠΟΛΗ
29
Εικ.28 Το εμπορικό μέρος της Στοάς ως κομμάτι της Αγοράς
Ο ΔΡ Ο ΜΟ Σ Ω Σ Κ Τ ΗΡ Ι Ο
47
architecture as the city Research Thesis // Spring 2014 // Grade: 9.8/10 Hardcopy Publication, 13x19.3cm, 157 pages Supervisor: Prof. Georgios A. Panetsos The purpose of this research thesis was the exploration of the means, by which the singular architectural object acquires the typical architectural attributes of the city, in terms of structure, function and design. Initially, the components of the traditional city, the square, the street and the building block, were defined, as well as those of the Modernist urban vocabulary. The two city planning models, the traditional and the Modernist, were explored as registered on architecture. Particular reference is made to views of Aldo Rossi and Colin Rowe as well as those of their various follower and critics. A fundamental question was posed: how can architecture successfully respond to the anxiety for city design? Can this be through the adaptation of urban features and attributes to different building types? This query is answered by documenting and analyzing eight buildings and building complexes, which involve the architectural elements of the square, the street and, finally, the city itself. The research consists of three principal parts focusing respectively on ‘The Piazza as Architecture’, ‘The Street as Architecture’, and ‘The City as Architecture’. Different built examples were examined.
were Donato Bramante’s Piazza Ducale in Vigevano, Herzog’s & de Meuron’s CaixaForum in Madrid and Renzo Piano’s and Richard Rogers’ Centre Georges Pompidou in Paris. The following chapter, ‘The Street as Architecture’· studied three other cases dating from the Hellenistic times, the Renaissance, and the mid-20th century period, that of late Modernism.These were the Stoa of Attalos II in Athens, Giorgio Vasari’s Uffizi in Florence and Le Corbusier’s Unite d’ Habitation in Marseilles. The last chapter, ‘The City as Architecture’ , refers to Alberi’s theory and examines two recent cases of building complexes, James Stirling’s and Michael Wilford’s StaatsGalerie, Theater Academy and Dance School in Stuttgart and Peter Eisenman’s Galicia City of Culture in Santiago de Compostella, Spain. The thesis concluded by exploring the idea by which buildings, that use the design logic of the city and its components, produce the possibility of a multiple reading of the urban environment’s ‘figure-ground’ diagram. Hence emerges a new dynamic method of analysis for urban artifacts with a view to architecture. Finally, the text indicates the way by which this method can contribute towards the production of an enriched design process.
In the initial chapter, ‘The Piazza as Architecture’, three architectural examples, dating from the Renaissance to date, were analyzed. These 31
Εικ.32 Τα τρία επίπεδα ιδιωτικοποίησης της όψης του κτηρίου
αντί για αστικό δωμάτιο. Επιπρόσθετα, ο χώρος λειτουργεί σα μηχανή έντασης της προοπτικής, που συμπιέζει την απόσταση και ενώνει εικονικά την πλατεία με τον ποταμό Arno. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο δημόσιο χαρακτήρα των Uffizi παρουσιάζει το αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο, με το οποίο ο Vasari σχεδιάζει την όψη, που σχετίζεται με αυτό που χρησιμοποίησε ο Μιχαήλ Άγγελος στην Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη σαράντα χρόνια νωρίτερα. Ο δημόσιος χαρακτήρας του κτηρίου μειώνεται, καθώς αυτό υψώνεται στην πόλη. Η ισόγεια δημόσια στοά ακολουθείται από μία συμπιεσμένη σειρά παραθύρων, η οποία αφήνει φως να γεμίσει την οροφή της. Ο κύριος χώρος γραφείων που βρισκόταν στο δεύτερο όροφο διαμορφώνεται με ψηλά πλαισιωτά ανοίγματα, δημιουργώντας το piano nobile, ενώ ο τελευταίος όροφος, που πλέον είναι κλειστός από υαλοστάσια, αποτελούσε μία ιδιωτική στοά στο ίδιο επίπεδο με τον ιδιωτικό διάδρομο που οδηγεί από το Palazzo Vechio στο Palazzo Pittι12. 12 Eamonn Canniffe, The Politics Of The Piazza, Ashgate Publishing, 2009, σελ 117
52
ΤΟ ΚΤ ΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛ Η
Εικ.33 Το σύμπλεγμα των Uffizi λαμβάνει ως μέρος του οδικού δικτύου
Εικ.34 Ενιαία όψη του κτηρίου- ενσωμάτωση των οικοδομικών τετραγώνων στο κτήριο
Εικ.35 Ο κενός χώρος ως μέρος του προγράμματος και της μορφολογίας των Uffizi
Τα Uffizi σε αντίθεση με το γειτονικό Palazzo Vecchio, δεν ξεπερνoύν σε ύψος το γειτονικό ιστό της πόλης, ούτε έχει ξεκάθαρα αναγνωρίσιμα όρια στο χώρο. Ως το αντίθετο ενός αυτόνομου κτηρίου, τα Uffizi μοιάζουν με τον τύπο του Νεοκλασικού Γαλλικού Hôtel de Beauvais, στο οποίο η εσωτερική αυλή έχει βρεθεί έξω, όπως αναφέρει ο Colin Rowe13. Οι επιμήκεις όψεις από στοές ορίζουν ένα Πλατωνικό κενό, κρύβοντας ένα ξεχωριστό σύστημα ποικίλων χώρων που βρίσκεται πίσω τους. Το κτήριο λειτουργεί σε αστικό και ιδιωτικό επίπεδο. Το αστικό ορίζεται από τις καθαρές επιμήκεις όψεις που συνδέονται με το οδικό δίκτυο της πόλης και το ιδιωτικό από τη
πολυπλοκότητα των εσωτερικών χώρων. Επίσης, τείνει να δημιουργηθεί μία συνθήκη, στην οποία το ιδιωτικό πλήρες φιλοξενεί μία συνεχόμενη αλλαγή και προσαρμογή σε νέες προγραμματικές συνθήκες, ενώ το δημόσιο κεντρικό κενό μένει σταθερό και απαράλλακτο14. Μέσω της ανάλυσης του συμπλέγματος γίνεται κατανοητός ο αστικός χαρακτήρας της δημιουργίας του Giorgio Vasari. Ο αρχιτέκτονας εισάγει μια νέα αστική μορφή, η οποία πατάει σε ερείπια και περιλαμβάνει τον ιστό της πόλης, χρησιμοποιώντας τα χαρακτηριστικά του δρόμου ως βασικό σχεδιαστικό εργαλείο. Το σύμπλεγμα κατασκευάζει ένα ενιαίο poché στα όρια του περάσματος που συνδέει τον ποταμό Arno με την πλατεία και το Palazzo. Κατασκευάζεται μία μηχανή έντασης της προοπτικής
πάνω σε ένα κομμάτι του δικτύου της πόλης, το οποίο συνδέει ένα σημαντικό κομμάτι της με ένα άλλο. Είναι, όμως, εδώ σημαντικό να τονιστεί ότι η μορφή που λαμβάνει το κτήριο βασίζεται στη δεδομένη απόφαση σύνδεσης του ποταμού με την πλατεία. Τα Uffizi λαμβάνουν το πέρασμα στο πρόγραμμα και το σχεδιασμό τους. Ο αρχιτέκτονας αφιερώνει το επίπεδο της οδού στο δημόσιο, χωρίς να υπάρχουν διακριτά όρια του δημοσίου και του ιδιωτικού, καθώς ο επισκέπτης διασχίζει το χώρο. Η εξουσία, όπως είναι και σύνηθες σε μία οδό κατοικίας της περιόδου αυτής, εκφράζεται στον αυστηρότερο πρώτο όροφο, στον οποίο κατοικούσαν πάντα οι ευγενείς. Πίσω από τις στοές βρίσκουμε εισόδους για τους διάφορους χώρους του κτιρίου, όπως βρίσκει κανείς σε μία οδό είσοδο σε διαφορετικά οικόπεδα, κατοικίες, καταστήματα, χωρίς αυτά να αποτελούν το θέαμα. Η γραμμικότητα του κτηρίου
13 Colin Rowe & Fred Koetter, Collage City, Crisis of the Object: Predic-
14 Michael Dennis, The Uffizi: Museum as Urban Design, Perspecta 16, 1980, σελ 66
ament of Texture, The MIT Press, 1983, σελ 78
Ο Δ ΡΟ ΜΟ Σ ΩΣ ΚΤ ΗΡΙ Ο
53
54
από το δίκτυο της πόλης και, παράλληλα, δημιουργούνται προϋποθέσεις για την κατάληξη των δρόμων. Ο Le Corbusier, συμπερασματικά, μιμείται τα χαρακτηριστικά του παραδοσιακού οδικού δικτύου και προσπαθεί να το αποσυνθέσει, εντάσσοντας τον μέσα στον όγκο που δημιουργεί. Χρησιμοποιεί, λοιπόν, το δίκτυο αυτό ως σχεδιαστικό εργαλείο, για να μπορέσει το κτήριο του, στην αστική κλίμακα που προσομοιώνει, να λειτουργήσει και, τελικά, να υπάρξει. Ο δρόμος και το σύστημά του μετατρέπεται σε κτήριο, ενώ το ίδιο πλέον κρίνεται με τα χαρακτηριστικά του δρόμου. Η Unité d’ Habitation της Μασσαλίας διέπεται από τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά ενός τρισδιάστατου οδικού δικτύου και το μοντέρνο αντικείμενο γίνεται μία κατακόρυφη επέκταση του.
ΤΟ ΚΤ ΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛ Η
Ο ΔΡΟΜΟΣ Ω Σ ΚΤΗΡΙΟ
55
τόνομο και αυθύπαρκτο και συγχρόνως κάτι που αναζητά ζωή και προσοχή. Τα σοκάκια του Galicia City of Culture δεν έχουν την ίδια σημασία με αυτά του ιστορικού κέντρου πλέον. Βρισκόμενος μέσα στους νέους δρόμους, ο επισκέπτης περιπλανάται στο κτήριο και ο περίπατός του, εκτός από κοινωνικός και πολιτισμικός, είναι λειτουργικός. Η αναγνώριση της πόλης γίνεται αναγνώριση του κτηρίου, το θέαμα της πλατείας γίνεται είσοδος και στάση στα διάφορα προγράμματα και οι αμέτρητες λειτουργίες και τετράγωνα του ιστορικού κέντρου συνδέονται για την εξυπηρέτηση των 141.800 τετραγωνικών μέτρων του νέου κέντρου πολιτισμού. Το Santiago μετατρέπεται σε θύλακα πολιτισμού, σε ένα κτήριο-πόλη, το οποίο δρα ανταγωνιστικά, αλλά και υποστηρικτικά ως προς την ιστορική θρησκευτική πόλη της Βόρειας Ισπανίας.
Εικ.42 Το τρισδιάστατο οδικό δίκτυο της Unité σε σχέδια κάτοψης και τομής
δρόμων σε μία διάταξη στοίβας, πάντα με γνώμονα τις αρχές του μοντερνισμού, που αφορά τις καθαρές χαράξεις και τον ορθολογισμό, με συνδετήριες κάθετες οδούς τους τέσσερις χώρους κλιμακοστασίων. Η Unité μοιάζει να αποτελεί μία κατοικημένη συνοικία, η οποία έχει αναπτυχθεί σε ύψος. Οι εσωτερικοί δρόμοι αφορούν όλα τα μέρη της συνοικίας και της πόλης, που στην περίπτωση αυτή είναι το ίδιο το κτήριο. Αυτό οργανώνεται
64
ΤΟ Κ Τ ΗΡΙΟ Ω Σ ΠΟΛΗ
Εικ.65 Πλατεία και στοά στο κέντρο του έργου
Ο ΔΡ ΟΜΟΣ ΩΣ ΚΤ ΗΡ Ι Ο
65
114
ΤΟ ΚΤ ΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛ Η
Εικ.79 Διάγραμμα ‘μορφής-βάθους’ των κτηρίων ως τρία συμπαγή δημόσια ιδρύματα- icons
Εικ.74 Αξονομετρικό σχέδιο σχέσης της πρώτης με τη δεύτερη επέμβαση του James Stirling
Εικ.75 Worm-eye του σχεδιασμού του συκροτήματος από την πλευρά της Eugenstasse (πάνω) και της Urbanstrasse (κάτω)
με άνοιγμα προς την πόλη, όπως αυτή εισάγεται από την πρώτη Staatsgalerie του 1837 και αναπαράγεται από τη νέα ακριβώς δίπλα50.
ας. Αυτό συνδέει τη νέα πλατεία η οποία δημιουργείται με την Eugenstrasse και αντιστοιχεί στο μονοπάτι πίσω από το Kammertheatre και τη Staatsgalerie, που διαμορφώνεται ανάμεσα στα κτήρια τα οποία διατηρούνται στο οικόπεδο όπως αναφέρθηκε ανωτέρω. Η Eugenstrasse μετατρέπεται σε φυτεμένο πεζόδρομο, στον οποίο η κίνηση των οχημάτων γίνεται μόνο για την τροφοδοσία του Kammertheatre51.
Προσεγγίζοντας το συγκρότημα από την Konrad-AdenauerStrasse, το συγκρότημα υποδέχεται τον επισκέπτη από μία ράμπα, που τον οδηγεί σε ένα δημόσιο πλάτωμα, που οριοθετείται στα αριστερά από την ακαδημία θεάτρου (όπως γίνεται και στην Staatsgalerie). Εκεί βρίσκεται η είσοδος για το νέο κτήριο της ακαδημίας. Η πλατεία (ή plaza, όπως αναφέρεται από τους αρχιτέκτονες), που δημιουργείται ανάμεσα στην Ακαδημία, τη Σχολή Μουσικής και το Langtag, διαθέτει αντίστροφη προοπτική και συνδέεται με το πλάτωμα υποδοχής. Οι δύο κενοί χώροι, που χωρίζουν τα δύο νέα κτήρια συμπληρώνονται από ένα μονοπάτι, το οποίο ακολουθεί το κυρτό βόρειο άκρο της Ακαδημί50 Ε.A. σελ 46
128
32
ΤΟ Κ Τ Η ΡΙΟ Ω Σ ΠΟΛΗ
συμβάντα και διαφορετικές καταστάσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει με την πάροδο του χρόνου σε μία παραδοσιακή πόλη. Το οικοδομικό τετράγωνο μετατρέπεται πλέον σε έναν από τους όγκους των κτηρίων και οι δρόμοι μεταφράζονται σε εξωτερικά μονοπάτια που περιβάλουν και διασχίζουν τους όγκους αυτούς. Το αρχιτεκτονικό τοπίο που σχεδιάζουν οι Stirling και Wilford απαιτεί την ύπαρξη διαβατών, για τους οποίους οι αρχιτέκτονες, δημιουργούν περάσματα μέσα από το σύμπλεγμά τους. Δημιουργούν μία ενιαία μορφή σε δύο φάσεις, η οποία διακόπτεται από το δίκτυο της πόλης και τους κενούς χώρους που μιμούνται τα στοιχεία του. Οι δρόμοι, που περιβάλλουν το οικόπεδο, επεκτείνονται στο εσωτερικό του, ανοικοδομώντας την κατεστραμμένη πόλη της Στουτγκάρδης με τα νέα ιδρύματα πολιτισμού που ζητούνται.
Στη βάση του πύργου της Σχολής Χορού τοποθετείται μια ημικυκλική ράμπα, η οποία επιτρέπει δημόσια πρόσβαση στην πλατεία από την Urbanstrasse. Η Ακαδημία θεάτρου λαμβάνει το σχήμα της από Kammertheatre, αποτελώντας ένα καθρεφτισμένο Γ στον άξονα της Eugenstrasse. Τα δύο κτήρια σχηματίζουν τον νέο κήπο του θεάτρου, ο οποίος
Στο σχέδιο της Staatsgalerie αρχικά, και έπειτα στη Σχολή και στην Ακαδημία, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη χίμαιρα της ιδέας για την πόλη του Léon Krier, του κολλάζ και της διαφάνειας που προβάλλει ο δάσκαλός του Colin Rowe, και των μοντέρνων εμμονών του James Stirling πριν από το 1960. Η συνολική πρόταση αποτελεί μία μι-
51 Robert Maxwell, James Stirling, James Wilford, The surprising future: Stirling’s Return to Stuttgart, Architecture Today, Τεύχος 13, Νοέμβρης 1990. σελ 47
Η Π ΟΛ Η ΩΣ ΚΤΗ ΡΙΟ
129
134
ΤΟ ΚΤ ΗΡΙΟ ΩΣ ΠΟΛ Η
Εικ.66 Σύγκριση διαγραμμάτων
Η ΠΟΛΗ Ω Σ ΚΤΗΡΙΟ
115
Εικ.80 Διάγραμμα ‘μορφής-βάθους’ των κτηρίων ως θράυσματα στη πόλη- Τα θραύσματα γίνονται μέρος του ιστού της πόλης
νιατούρα της σύγχρονης πόλης, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα. Οι οδοί συναντούν πλατείες και ακουμπούν σε όγκους, που μπορεί να μην έχουν χρήση, να είναι κατοικίες, εκθέσεις βιβλιοθήκες, σχολεία. Η σύγχρονη πόληκτήριο του Stirling χρησιμοποιεί: α) την ιδιότητα του μουσείου για τη διήγηση της ιστορίας, β) την ιδιότητα των υπαρχόντων κτηρίων, για να ενισχύσει τη σχέση του παρόντος με το παρελθόν, γ) τις ιδιότητες του πολιτισμικού και του εκπαιδευτικού ιδρύματος ως βασικές τυπολογίες που συνθέτουν μία πόλη και με σκοπό να γράψει την ιστορία της δικιάς του. Αυτό που δημιουργείται είναι κομμάτι της ευρύτερης πόλης της Στουτγκάρδης, χωρίς την οποία δεν θα μπορούσε να υπάρχει. Το σύμπλεγμα εκμεταλλεύεται το πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται για την αιτιολόγηση της ύπαρξης του. Επεξηγηματικά, χωρίς το δίκτυο της πόλης δεν μπορεί να υφίσταται το δημόσιο, υπαίθριο δίκτυο κίνησης που κατασκευάζει ο αρχιτέκτονας στο οικόπεδο, διότι σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει κάτι που να χρήζει σύνδεσης, πράγμα που συμβαίνει στο Galicia City Of Culture του Eisenman. Το σχήμα μορφής-βάθους ταλαντεύεται. Η επέμβαση στο
Η ΠΟΛΗ Ω Σ ΚΤΗΡΙΟ
135
contents PART ONE_ THE PIAZZA AS ARCHITECTURE 1.1_ Piazza Ducale, Vigevano, Donato Bramante, 1.2_ CaixaForum Madrid, Herzog & de Meuron 1.3_Centre Georges Pompidou, Paris, Renzo Piano & Richard Rogers PART TWO_ THE STREET AS ARCHITECTURE 2.1_ Stoa of Attalos II, Athens, 2.2_ Uffizi, Firenze, Giorgio Vasari 2.3_Unité d’ habitation, Marseilles, Le Corbusier PART THREE_ THE CITY AS ARCHITECTURE 3.1_ The Modern City, Garden City, E. Howard, Ville Radieuse, Le Corbusier 3.2_Vernacular City, Rob & Leon Krier, 3.3_ Crisis of the Object: Predicament of Texture_ Colin Rowe and the connection of the two models, 3.4_ Saint Dié, Le Corbusier, 3.5_ Galicia City of Culture, Santiago de Compostela, Peter Eisenman, 3.6_ Neue StaatsGalerie, Theater Academy and Music School, Stuttgard, James Frazer Stirling & Michael Wilford PART FOUR_ CONCLUSIONS BIBLIOGRAPHY_ Alberti, Leon Battista, On the Art of Building in Ten Books, Joseph Rykwert, Neil Leach, Robert Tavernor (Translators), The MIT Press, Cambridge, MA, July 1, 1991 // Boesiger, W., Le Corbusier et Pierre Jeanneret: Oeuvre Complete, Birkhäuser Architecture, Zurich, Switzerland, 1995 // Boesiger, W. and Girsberger, H. 1967. Le Corbusier 1910-65, Thames & Hudson, London, 1967 // Buchanan, Peter, Renzo Piano Building Workshop: Complete Works : Vol 1, Phaidon Press Ltd, 1 July 1999 // Canniffe, Eamonn, The Politics Of The Piazza, Ashgate Publishing, 2009 // Curtis, William J.R., Le Corbusier: Ideas and Forms, Phaidon Press, 1994 // De Certeau, Michel, The Practice of Everyday Life, University of California Press, Los Angeles, CA, 2011 // Geoffrey H. Baker, The Architecture of James Stirling and His Partners James Gowan and Michael Wilford, A Study Of Architectural Creativity in the Twentieth Century, Ashgate Publishing Company, 2011 // Hayes K.Michael, Architecture Theory since 1968, The MIT Press, Cambridge, MA, 2000 // Herzog and De Meuron, Natural History, Lars Müller Publishers, June 10, 2005 // Howard, Ebenizer , Garden Cities of To-morrow, MIT Press, Cambridge, MA, 1965 // Krier Léon, Architecture: Choice or Fate, Andreas Papadakis Publisher, Great Britain, 1998 // Krier, Rob, Urban Space, Academy Editions, London, 1979 // Le Corbusier, The Home of Man, Architectural Press, London, 1948 // Le Corbusier, The Radiant City: Elements of a Doctrine of Urbanism to be used as basis of our Machine-Age Civilisation, Faber and Faber Ltd, London, 1933 // Mack, Gerhard, Herzog & de Meuron 1997-2001, Birkhäuser Architecture, 1 edition, Berlin, November 20, 2008 // Rafael Moneo, Theoretical Anxiety and Design Strategies in the Work of Eight Contemporary Architects, The MIT Press, Cambrige, MA,2004 // Rowe Colin & Koetter Fred, Collage City, The MIT Press, Cambridge, MA, 1983 // Rossi, Aldo, The Architecture Of The City, MIT Press Ltd, Cambridge, MA, 1984 // Samuel, Flora, Le Corbusier and the Architectural Promenade, Birkhäuser, Berlin, 23 Sep 2010 // Scully, Vincent Jr., The Earth, the Temple, and the Gods: Greek Sacred Architecture, Yale University Press, September 10, 1979 // Thompson, Homer A. , The Stoa Of Attalos II In Athens, American School of Classical Studies at Athens, Athens, November 21, 1992 // Ungers O.M. & Vieths S. , O. M. Ungers: The Dialectic City, Skira Editore, 1 Sep 1997 // Vidler, Anthony, James Frazer Stirling- Notes From The Archive, CCA- YCBA- Yale University Press, 2010 // Dennis, Michael, The Uffizi: Museum as Urban Design, Perspecta 16, 1980 // lngeborg M. Rocker, Analyzing Peter Eisenman, Constructs, Fall 2010 Issue, Yale architecture, 2010 // Maxwell Robert, Stirling James, Wilford James, The surprising future: Stirling’s Return to Stuttgart, Architecture Today, Issue 13, November, 1990, pages 36-38, 41-42, 45-49, 52, 55, Jacoby Sam, The reasoning of Architecture: Type and the problem of Historicity , Doctoral theses presented at T.U.B., 26. April 2013 33
section on the city: connecting points Design Studio // 6th semester // Spring 2011 Museum Design Supervisor: Prof. Athanasios Spanomaridis Collaborator: Ph. Panigyrakis The subject of the sixth semester design studio was the creation of a Museum of Commerce for the city of Patras in the Peloponnese, Greece. Patras was well known for it’s raisin production, exporting the product throughout the world, a major consumer being Victorian England. During the nineteenth century the very port of the city became known as the ‘Raisin Harbor’. Patras was also producing one of the finest wine collections in the 1850s, making the city almost grape dependent. However, the cost of production increased at the end of the century making the city less competitive. This caused the commerce to decline and slowly cease to exist. Nowadays, Patras main resource is it’s University, which brings thousands of students to the city, giving it wealth, life and growth.
crowning element housing the museum of commercial activity. Between the two linear buildings ample public space in the form of a strip is included connecting the city to the waterfront. The crowning element, is used so as to create a gate and a frame for the background landscape, and enhance the physical and symbolic transparency of the building. The concept draws upon traditional commercial streets and covered markets around the Mediterranean modulated by a promenade architectural connecting the various components of the program.
The project is based on the idea of a hybrid museum-research center-demonstration building for the University of Patras. The project consists of two linear buildings, housing the research facility and the demonstration area respectively and one 35
crowning spiral movement amphitheater
museum stoas
research block demonstation block
public strip
situation plan 36
entrance
exposition galleries 37
research facility block +18m +13m +7m +-0m
a
a’
38
0
10
25
50
100
crowning night view
section looking north
section looking north b
b’ plan at the level of the public space
section looking south
plan at the level of the public space
section looking south
39
anodos project elevating queensway realm Architectural Competition // Fall 2014 Collaborators: A. Giannakopoulos St. Lyvieratou, N. Rekoutis The once thought unstoppable force of the railway connecting Queens with Manhattan has long ceased its function. However, it has been given a second chance to become a pulsing string uniting a vast suburban area. For this to happen, crucial for the success of the so-called Queensway project, is the vertical connection from ground level to the level of the public realm unfolding on the formerly abandoned railroad, to become a lively public space suited for the multi cultural and diverse local population. The proposal consists of three interdependent elements; a lighthouse-like element, a wall flanking the old platform and a ground pedestrian canvas extending from 99th St. to 100th St. and connecting the former two, so as to offer public land to the community. The first element-placed on an adjacent to the railway parking lot, elevates the typical vertical connection to a unique experience. A ramp takes the visitor from ground level to a level higher than all surrounding buildings and then to Queensway. Throughout the ascent an exhibition takes place, making the structure an open-air museum, themed around Queensway and the local community as a whole, transforming it into a public attraction and a remarkable piece
bounding past to present and all diversities into a whole. Opposite to the overwhelming ascent of the tower and parallel to Queensway, a perforated wall supports the busy everyday vertical circulation of pedestrians and cyclists. Ramps and stairs connect the ground level to the platform, while rectangular glass volumes, purposed for commercial and other local services, are met along the way. Thus an everyday infrastructure element becomes a social space. The ground floor is turned into a welcoming threshold by paving the two adjacent streets and uniting them with transverse movements. Thus, a playful plaza is the first step to the elevated public realm.
41
reaching on
lenghitudal stairase
spiral staircase
functions
descending
viewing
promenade
queensway platform ascending
skin
structure
concept diagrams
42
site plan
longitudinal section
transverse section paving pattern
0
10
20
50
view from the spiral ascendance- museum of Queensway 43
meteora project vision for housing in 2050 Architectural Competition // Fall 2012 Collaborators: D. Chatziioakimides Ph. Panigyrakis ‘Social’ is interpreted as ‘living in companionship’ with a few or many others. This characterizes our vision of the housing of the future. In Finland, the country’s rich natural environment has to be preserved in the advent of a metropolitan future, with an eye to architecture as an important component of contemporary Finnish culture and means for social coherence. With regards to the imminent population growth developers and architects are urged to create immense structures that will house this growth. Towers and huge blocks will crowd any possible contemporary Finnish ‘Capriccio’ painting in the manner of Canaletto, where density overwhelming or merely ignoring human presence. In this un-imagined city we would like to secure a void were human society may take place in a context of relaxation in moments when people can feel detached from the future metropolis.
A circular scheme is proposed so as to form a threshold for the conservation of nature and social activity. Lifted from the ground so as to create an urban limit it allows for flows underneath. To intensify this possibility METEORA is supported by only a few pillars, half of which are inserted into retrofitted buildings also serving as access points to the hovering disk. The interior circulation is that of a continuous gallery framing diverse views of the city ‘beyond’ and the nature ‘within’. The two elements come into contact on the facades in the form of glass and wood.
45
concept diagram
bird’s eye view
housing units
7
6 5
1
2
3
4
entrances & circulation
1/ agriculture 2/ squares 3/ schools 4/ railway station 5/ commercial center
6/ exhibition 7/ pylar-buildings ground circulation roads park
elavation 46
site plan
transversal sections
second floor plan
0
10
25
50
first floor plan
longitudinal section
47
house of fairytales hans christian andersen museum in odense, denmark Architectural Competition // Fall 2013 Collaborators: A. Alevras, D. Andrinopoulos N. Michelis, Ph. Panigyrakis This nostalgic world, normally referring to children and joyful games, is also the world that everyone aspires to return to. Envisioning a future museum of fairytales departing from the life and work of H. C. Andersen, is a heartwarming metaphor of bringing him back to life, providing a home for his fairytales and along with it, welcoming the present and the future of Odense and the Danish people. The foremost concern, was to provide the city with an open-air location which will introduces visitors and passersby to the magical experience of Andersen’s world. Dealing with the problem of the massive program, a solution was found that kept the addition underground. The garden created on grade is of the largest possible area that could be offered to the cit. It claims a pivotal role in urban life for the new museum. It is crucial for a museum dealing with fairytales, that children be invited to play and give life to it. The courtyard was conceived as the heart of the museum, being the viewing point of the exhibition room enfilade and also, the focal point of the entire landscaping.
In architectural terms, what is being argued in the proposal is the relation between the concealment and the exposure of the architectural elements, the equivalent with the ups and downs of every fascinating literature persona. In order to respond to the city’s need of a central public space we propose a field, where architectural and landscape elements merge together. Architectural archetypes make themselves apparent and then hidden, mainly in the form of the white, cubic entrance, the rectangular courtyard and in a more scenographic way, in the pitch-roofed house-like theatre, which claims the name of the “house of fairytales” and the role of the icon. Since, fairytales are perceived through an act of narration and intimate human contact, the theatre literally becomes a ‘house of fairytales’. Nevertheless, the leading role is given to the public space, for architecture is considered here as the “theatre” where social life takes place and does not always depend on its own theatricallity.
49
bird’s eye view
exploded axonometric
site plan 50
the new entrance is welcoming visitors at the most active circulation point of the site and leads them first to the historical exhibition of Andersen’s House (1) and then to the rest of the basement through the underground level (2). After having reached the lower level (3), the visitor continues his promenade through the interactive exhibition, positioned along the perimeter of the exterior courtyard. After going through the library and the cafeteria (4), the visit ends at the iconic House-shaped theater overlooking the garden (5). The exit is made through the shop facing the main street .
8 1
7 2 3
9 11
6
5
10
4
groun floor plan
underground museum plan
transversal section
1/ passage to the new interactive museum 2/ projection chamber 3/ playing with the fairy tales room 4/ library-write and study 5/ cafeteria
6/ storage room 7/ lobby reception 8/ artifact-old museum 9/ fairytale garden 10/ fairytale naration theater 11/ shop
longitudinal section
entrance
fairytale garden 51
p.i.d patras institute of design Design Studio // 5th semester // Fall 2011 Educational Buildings Collaborators: A. Alevras Supervisor: Prof. Elias Constantopoulos The subject of the studio was the design of an educational complex, an art school, for the city of Patras, Achaia, Greece. The site is located in the center of Patras adjacent to the third largest public square of the city. Olgas square has always been the city’s civic square, attracting almost every important event, due to its scale and planting. Our proposal set two additional requirements: the continuity of public space through the entrance lobby of the building and the continual sense of place and location when inside the building. We decided to interpret the art school, as a contemporary design institute which offers three disciplines: Graphic, Industrial and Interior design, all being part of an interdisciplinary curriculum throughout the first two years of study. During the third year the students will focus on either of the distinct subjects.
space, taking into account its painterly value. We bypassed the colored volumes of De Stijl and focused on the lines constituting these very volumes. We designed a 3-dimensional representation of those grids and mutated the result into a single building. The Patras Institute of Design is a composition of lines, each representing a different department of the school. Each department has its own particular needs in terms of space, lighting and layout and this is what those arrangements come to offer. Each line and grid is translated into an enclosed or open space. Their sum is placed on public ground. Their combined elevation in the form of a painting becomes a public artwork.
Following the professors guidelines, the Patras Institute of Design Project (P.I.D.) draws upon a contemporary view of the De Stijl movement and more precisely, paintings by Piet Mondrian and Theo Van Doesburg. The design explores how a line, a plane or a mass can be translated into 53
concept diagrams
G G G Int Int Int Ind Ind Ind
black metallic panels plain glazing wooden blinds opaque glass wooden floor steel frame
corten panels plain glazing wooden blinds steel frame
gray metallic panels polycarbonate panels wooden floor steel frame
graphic, interior, industrial design block typologies
1 1
patras institute of design perspective 54
ground floor plan
first floor plan
second floor plan
third floor plan
longitudinal section 55
2009-2014