strategy
FINANCIAL
shipping
To νέο φάρμακο για την κρίση στην Ε.Ε.
Στο τραπέζι βιώσιμα business plans
σελιδεσ 10-11
σελιδα 16
Που χτίζουν νέα πλοία έλληνες εφοπλιστές σελιδα 12
Greek Banking, Shipping, Trade & Finance
business review ΤΕΥΧΟΣ 01 • IOYNIOΣ 2012
Οι μνηστήρες
επιστρέφουν σε ΟΛΠ-ΟΛΘ Επαφές της Hutchison στην συμπρωτεύουσα ενώ από κοντα παρακολουθούν τις εξέλιξες Cosco, MSC, ICTSI και αραβικά funds
•
•
Financial trading shipping news
• wealth management • trading • shipping • wealth management • trading • shipping
σημείωμα Του Ηλία Γ. Μπέλλου
Eγκλωβισμένοι in limbo
Σ
τα πέτρινα, μεσαιωνικά λαιότερων) πολιτικών δυνάμεων δεν χρόνια ορισμένοι θεο- αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδολόγοιαποκαλούσαντην ξίας και πάνω από όλα δείχνουν την κατάσταση, δηλαδή το έλλειψηεμβάθυνσηςστηνλειτουργιά χώρο και τον χρόνο που της πραγματικής οικονομίας πόσο περιμένουν οι ψυχές πριν αποφασι- μάλλον προτάσεων για την άρση των στεί αν θα πάνε στην κόλαση ή τον αδιεξόδων στα οποία έχει περιέλθει παράδεισο, in limbo. η χώρα. Σεαυτότοχώρο,πριναποφασιστεί Μοναδική ελπίδα φωτός η συαν θα πάει στην κόλαση ή τον παρά- ζήτηση που έχει ξεκινήσει για επαδεισο, περιμένει σήμερα το ελληνικό νενεργοποίηση με παράλληλη τραπεζικό σύστημα τους πολίτες να ενίσχυση των διορθωτικών διαμορφώσουνκυβερνητικήλύση,τα κονδυλίωντουκοινοτικού ευρωπαϊκάκέντραλήψηςαποφάσεων προϋπολογισμούμετην να διαμορφώσουν βιώσιμη λύση για συμμετοχήτης,διαθέτην ευρωζώνη, τους μετόχους τους τουσας περίσσια τε(μικρούς και μεγάλους) να αποφασί- χνογνωσίακαιεπάρσουν τα επόμενα βήματά τους, την κεια, Ευρωπαϊκής Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να Τ ρ ά π ε ζ α ς αποφασίσει νέα μέτρα ποσοτικής Επενδύσεων στην χαλάρωσης και τις διοικήσεις να πιστοδοτική διαδισχηματίσουν οξυδερκή business κασία. plan επιβίωσης. Ακόμαόμωςκαιαυτή Το μέρος αυτό για τις τράπεζες, ηπροοπτικήθαδοκιμαστεί ελληνικές και ξένες, μπορεί μεταφο- απότηνβάσανοτωνευρωπαρικά να ονομαστεί και Euro OverNight ϊκώνρυθμώνλήψηςαποφάσεων. Index Average ή EONIA. Είναι το μέ- ΟιΈλληνεςτραπεζίτεςόμως,καιακόμα ρος όπου τη νύχτα εναποτίθενται τα περισσότερο οι επιχειρηματίες και οι κεφάλαια που έχουν πολίτες,δενμπορούν δανειστείαπότηνΕΚΤ να περιμένουν άλλο. μέσωτουμηχανισμού Με την πιστωτική Η τρέχουσα ελληνική Long-termrefinancing ασφυξία όλη πραγματικότηταείναι operationsήLTROκαι τοαπόλυτοπαράδειγταοποίαδιστάζουννα η ευρωπαϊκή μα για την έννοια του δανείσουν σε άλλες περιφέρεια Extremistan(τοοποίο τράπεζες και ακόμα κλυδωνίζεται, αντιδιαστέλλεται με περισσότερο,βέβαια, το Mediocristan ή, αν και η Ελληνική στις επιχειρήσεις. θέλετε,τοbusinessas Με την απουσία οικονομία usual) που περιέγραχρηματοδοτήσεων η αργοπεθαίνει. ψεοNassimNicholas οικονομίαψυχορραγεί Taleb στο βιβλίο του ο ευρωπαϊκός νότος «TheBlackSwan:The κλυδωνίζεται, ο πυρήνας φλερτάρει Impact of the Highly Improbable». με την ύφεση και η Ελλάδα αργοΕίναι η πραγματικότητα εκείνη πεθαίνει. όπου η κανονικότητα έχει εκλείψει Τα πρώτα δείγματα γραφής των και το απρόβλεπτο και απροσδόνεοεισελθέντων (άλλα και των πα- κητο κυριαρχούν ενώ οι νόμοι των
πιθανοτήτων -και ίσως και η κοινή λογική- τίθενται σε δοκιμασία. Σε ακραίες περιπτώσεις το Extremistan προσδιορίζεται και εγκαθίσταται από γεγονότα όπως επαναστάσεις, πολέμους, χρεοκοπίες, πανδημίες αλλάκαιτεχνολογικέςεπαναστάσεις ή καινοτομίες. Με απλά λόγια, το μέλλον της χώραςπου,αυτονόητα,είναιάρρηκτα συνδεδεμένο με την οικονομία της-καιαυτήμετοτραπεζικό της σύστημα- είναι, με τα σημερινά δεδομένα, στην καλύτερη περίπτωση,απρόβλεπτο. Μόνον εφόσον διαμορφωθεί μια ενιαία και καθολική αντίληψη της θέσης στηνοποίαβρίσκεται ηΕλλάδακαιμετουσιωθεί σε συγκεκριμένη εκλογικήαπόφασηγιατην επιθυμητή κατεύθυνσή της με ταυτόχρονη αναγνώριση των ευκαιριών που ανακύπτουν (διότι πάντοτε ανακτούν ευκαιρίες στο Extremistanγιααυτούςπουτιςδιακρίνουν) θα μπορέσουμε να ελπίζουμε σε επιστροφή στην κανονικότητα που ευνόητα επιδιώκουν αγορές και νοικοκυριά. Ο υπογράφων όμως ανησυχεί πως οι Έλληνες πολίτες ούτε σοφοί είναι στο σύνολό τους, ούτε κανείς -με λιγοστές εξαιρέσεις- ασχολείται με την διαφώτισή τους. Ως εκ τούτου θα πρέπει κανείς να είναι προετοιμασμένος για την πλήρη επικράτηση του Extremistan τους επόμενους μήνες και χρόνια. Δεν είναι μια απαισιόδοξη άποψη. Είναι η καλύτερη δυνατή, ψύχραιμη, θεώρηση της πραγματικότητας που έχει ανατείλει την οποία μπορεί να κάνει ο υπογράφων. B IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 3
μεγάλες
Συνέχεια στο σίριαλ διάσωσης της Ισπανίας δίνει η Citigroup, καθώς όπως υποστηρίζει οι αναλυτές στην Ισπανία συνειδητοποιούν ότι ίσως "η εσωτερική διάσωση" είναι η καλύτερη τρόπος από μία "διάσωση μέσω ΕΕ".
Μήνυμα του Mark Mobius προς τους επενδυτές: Εγκαταλείψτε τον πανικό, όχι την Ευρωζώνη! Η Ελλάδα δεν θα αποχωρήσει από το ευρώ - Μόλις μπει φρένο στις κυβερνητικές σπατάλες, η οικονομία θα ανακάμψει άμεσα!
Υπέρ του Grexit από το ευρώ οι πολίτες τεσσάρων μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών
Γ «Καυτό» προμηνύεται το Φθινόπωρο για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων
Κ
αυτό αναμένεται να είναι το Φθινόπωρο για χιλιάδες φορολογούμενουςοιοποίοι πριν προλάβουν να συνέλθουν από τα εκκαθαριστικά σημειώματα φωτιά του φόρου εισοδήματος θα φθάσουν αυτά για την πληρωμή του ΦΑΠ των ετών 2010 και 2011. Επίσης,μέσαστονΙούλιοταχυδρομούνται από την Γενική Γραμματεία ΠληροφορικώνΣυστημάτων(Γ.Γ.Π.Σ) σε 475.000υπόχρεους τα «ραβασάκια» για την πληρωμή του ΕΤΑΚ και της έκτακτης εισφοράς έτους για το 2009. Από αυτή την παρτίδα τα 165.000 σημειώματα είναι χρεωστικά με τον συνολικό φόρο που καλούνται να πληρώσουν να φθάνει τα 15 εκατ. ευρώ. Τα ποσά θα πρέπει να καταβληθούν εφάπαξ μέχρι τέλος Αυγούστου. Αυτές τις μέρες η Γ.Γ.Π.Σ. του υπουργείουΟικονομικώναποστέλλει μηνύματα μέσω e-mail σε περίπου 60.000 φορολογούμενους να διορθώσουν εκ νέου τα στοιχεία της ακίνητηςπεριουσίατουςδιότιδενκατέστηδυνατόνααποτυπωθείσωστά στοηλεκτρονικό«περιουσιολόγιο». Το οποίο έχει καταρτισθεί με βάση ταυποβληθένταέντυπαΕ9τωνετών 4 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
2005-2009. Με τα μηνύματα, οι συγκεκριμένοιφορολογούμενοι καλούνται να διορθώσουν οι ίδιοι την εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης, μέσω μιας ηλεκτρονικής εφαρμογής που έχει τεθείσεπαραγωγική λειτουργίααπότηνίδια τη ΓΓΠΣ στην ιστοσελίδα της. Ηλεκτρονικά μηνύματα από την Γ.Γ. Π.Σ θα δεχθούν και άλλοι 15.000 φορολογούμενοι που διόρθωσαν μεν τα στοιχεία της περιουσιακής τους κατάστασης αλλά δεν τα οριστικοποίησαν.
59%
Κατά δύο μονάδες, στο 59% υποχώρησε ελαφρά η δημοτικότητα του Γάλλου προέδρου σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της εφημερίδας Journal du Dimanche.
ιατηνδυνατότητατηςΕλλάδας ναπαραμείνειστηνΕυρωζώνη αμφιβάλλουν οι πολίτες τεσσάρων μεγάλων χωρών (Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία), ενώ η πλειοψηφία των ερωτηθέντων συνεχίζειναυποστηρίζει το ενιαίο νόμισμα και νααπορρίπτειτηνιδέα της επιστροφής στα παλαιά εθνικά νομίσματα. Α υ τ ό καταγράφεται σε μεγάλη δημοσκόπηση της Ifop-Fiducial σε ευρωπαϊκόεπίπεδοπου δημοσιεύεται σήμερα σε αρκετά ΜΜΕ. Γιατουςπερισότερουςευρωπαίους πολίτες που ερωτήθηκαν "τα χρήματα που έχουν δοθεί ως δάνεια στην Ελλάδα είναι χαμένα χρήματα", διότι η Αθήνα δεν θα μπορέσει να αποπληρώσει τα
Nomura: Δύο τα αγκάθια Μέρκελ
Π
λήγμα για την Καγκελάριο της Γερμανίας Α. Μέρκελ αποτελεί η καθυστέρηση της επικύρωσης του μόνιμου ταμείου διάσωση (ΕSM) κατά τουλάχιστον τρεις εβδομάδες, το οποίο έχει δεχτεί ο πρόεδρος της χώρας Joachim Gauck μετά από παρέμβαση του ανώτατου δικαστηρίου της Γερμανίας. Σύμφωνα με τον αναλυτή της Nomura Alastair Newton "αυτό πιστεύουμεότιμπορείναεκληφθεί ως αρχή οπισθοχώρησης για την κ. Μέρκελ. Να σημειωθεί ότι ο EMS ήταν προγραμματισμένο να τεθεί σε λειτουργία από την 1 Ιουλίου αλλά θαχρειαστείλίγοακόμηχρόνο.Ηδη ο ευρωπαϊκός μηχανισμός είναι σε ισχύ μέχρι τα μέσα του 2013, και μπορείνακαλύψειτοκενό,εκτόςαν μια μεγάλη οικονομία, όπως αυτή της Ιταλίας, βρίκεται στο χείλος της κατάρρευσης και θα πρέπει να επωφεληθεί από τα κεφάλαια διάσωσης.Επίσης ο πολιτικός αναλυτής τη Νomura επισημαίνει ότι σε αντάλλαγμα για τη συμφωνία γιαμιαμεγαλύτερηδημοσιονομική τόνωση καθώς και την προώθηση μιας πανευρωπαϊκής φορολογικής
Φορολογικές ελαφρύνσεις για τους δανειολήπτες και μείωση συντελεστών ΦΠΑ
τραπεζικής συναλλαγής, η Μέρκελ έχει κερδίσει την υποστήριξη των δύο κύριων κομμάτων της αντιπολίτευσης του SPD και των Πράσινων. Αυτό σημαίνει ότι θα στις 29 Ιουνίου όπου θα διεξαχθεί και η σχετικήψηφορορίαθαέχειεξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία, των δύο τρίτων και ως εκ τούτου η κύρωση του ESM θα περάσει .
Μαζεύουν τα σορταρίσματα τους στο ευρώ οι traders
Γ Σε good και bad bank η ΑTEBank
Τ
ην πρόθεση της να στηριχθεί η ανακεφαλαιοποίηση της ΑγροτικήςΤράπεζαςανακοίνωσε η νέα κυβέρνηση, σύμφωνα με την προγραμματική συμφωνία των τριών κομμάτων που δόθηκε στη δημοσιότητα. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η κυβέρνηση θα στηρίξει την επανακεφαλαιοποίηση και εξυγίανσή της, μία κίνηση που δεν αναφέρεται για καμία άλλη τράπεζαπαράμόνογιατηνATEBank. Η συμφωνία προβλέπει ότι θα διαφυλαχθεί το χαρτοφυλάκιο.
το καλό
νέο
ιαδεύτερησυνεχόμενηεβδομάδα, οι επενδυτές έκλεισαν τις ανοιχτές short θέσεις τους στο ευρώ στην αγορά του Chicago Mercantile Exchange, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο φορέας της εν λόγω αγοράςCommodityFuturesTrading Commission (CFTC). Μετά από 6 περίπου εβδομάδες συνεχούς αύξησης των στοιχημάτων κατά του ευρώ, οι traders μείωσαν τις ανοιχτές short θέσεις στο ευρώ κατά 27%, στα 22,4 δις. δολάρια, από 33,4 δις. δολάρια μία εβδομάδα νωρίτερα, επίπεδα που ήταν μάλιστα και ιστορικά υψηλά. Σύμφωνα με τους αναλυτές, το αποτέλεσμα των ελληνικών εκλογών άλλαξε σχεδόν τη στάση των επενδυτών.
Η
αποκατάσταση αδικιών σε χαμηλοσυνταξιούχους και πολύτεκνους, η επέκταση του επιδόματος ανεργίας, η αντικατάσταση του ειδικού τέλους ακινήτων από έναν ενιαίο φόρο, η μείωση του ΦΠΑ σε εστίαση και αγροτικά προϊόντα, οι διευκολύνσεις σε δανειολήπτες καθώς και κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας περιλαμβάνονονται μεταξύ άλλων στο κείμενο συμφωνίας των τριών πολιτικών αρχηγών που μετέχουν στην κυβέρνηση, το οποίο δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα. Βάση της νέας κυβέρνησης συνεργασίας είναι η σύγκλιση απόψεων που υπήρξε και καταγράφηκε στα εξής ζητήματα, ευρύτερων κατευθύνσεων και άμεσης πολιτικής προτεραιότητας IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 5
Περισσότερες μεγάλες ειδήσεις στο business review.gr
μεγάλες το κακό
νέο
Πυρετώδεις διαβουλεύσεις και διαρκείς ζυμώσεις ενόψει της Συνόδου Κορυφής
Π
Η μπάλα είναι τώρα στους Έλληνες Weekendair προσφορές της Olympic Air
Η
Olympic Air επέλεξε για σας δημοφιλείς weekendair προορισμούς, στους οποίους σας ταξιδεύει με ειδικούς χαμηλούς ναύλους. Oι προορισμοί εξωτερικού αυτής της εβδομάδας, από και προς Αθήνα, είναι: Σόφια και Κωνσταντινούπολη, ενώ οι προορισμοί εσωτερικού είναι: Ηράκλειο, Λήμνος, Καβάλα (από και προς Αθήνα) και Μύκονος (από και προς Θεσσαλονίκη). Η προσφορά αφορά 400 θέσεις και ξεκινά το Σάββατο 23 Ιουνίου 2012. Ισχύει για κρατήσεις που θα γίνουν έως και την Δευτέρα 25 Ιουνίου 2012, ενώ αφορά πτήσεις που θα πραγματοποιηθούν από Τρίτη 26 Ιουνίου έως και την Πέμπτη 5 Ιουλίου 2012.
Νέος καταθετικός Millennium bank
Η
Millennium bank δημιούργησε και διαθέτει, από την Πέμπτη21Ιουνίου2012,ένα καινοτόμο καταθετικό λογαριασμό ο οποίος προσφέρει στον πελάτη το μοναδικό συνδυασμό. • Υψηλού επιτοκίου 5% •Διαθεσιμότηταςτωνχρημάτων κάθε στιγμή Επίσης, ο νέος καταθετικός λογαριασμός της Millennium bank, που σχεδιάσθηκε για να δώσει μια πραγματικάαποδοτικήκαιευέλικτη λύση αποταμίευσης στο σημερινό περιβάλλον, προσφέρει μηνιαίο εκτοκισμό. Επισκεφθείτε σήμερα ένα κατάστημα Millennium bank.
Nέα μη εκτελεστικά μέλη του ΔΣ EΤΕ
Τ
ους κ. κ. Σταύρο Κούκο και Ευθύμιο Κατσίκα ως νέα μη εκτελεστικά μέλη του Συμβουλίου εξέλεξε το Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος κατά τη συνεδρίασή του στις 21.6.2012, σε αντικατάσταση των παραιτηθέντων κ. Ιωάννη Παναγόπουλου και Αβραάμ
Τ
ελειωμό δεν έχουν τα αυστηρά τελεσίγραφα που στέλνει στην Αθήνα, για την άμεση τήρηση των συμφωνηθέντων με την τρόικα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, W. Schaeuble. Σύμφωνα με νέο δημοσίευμα της γερμανικής Sueddeutsche Zeitung, ο Γερμανός αξιωμακρίνεται το μέλ- τούχος ζητά από την Ελλάδα να λον του ευρώ εφαρμόσει γρήγορα τα συμφωστις, υπό το βά- νηθέντα. Ο Schaeuble τονίζει ρος των πιέσεων πως "πρέπει τώρα η πιο σημαντιαγορών, ΔΝΤ. κή αποστολή της νέας κυβέρνησης να είναι η γρήγορη και χωρίς καθυστερήσεις εφαρμογή του συμφωνηθέντος προγράμματος, αντί και πάλι να ρωτάει τι ακόμη περισσότερο μπορούν να κάνουν οι άλλοι". Ο υπουργός έχουν προσθέτει πως "η μπάλα είναι τώρα στους Έλληνες και είναι στο χέρι τους να μπορέσουν να τους εμπιστευθούν και πάλι οι πολίτες της Ευρώπης".Στο μεταξύ σε άλλη συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό Spiegel, ο Schaeuble τάσσεται υπέρ της μεταφοράς περισσότερων αρμοδιοτήτων στις Βρυξέλλες "σε σημαντικούς πολιτικούς τομείς".
28 Ιουνίου
Στη Σύνοδο Κορυφής στις 28 και 29 Ιουνίου θα συμμετάσχουν ο Υπουργός Εξωτερικών Δημητρής Αβραμόπουλος καθως και ο υπηρεσιακός Υπουργός Οικονομικών Γ. Ζανιάς, ο υπουργός Ανάπτυξης και Υποδομών Κ. Χατζηδάκης και ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας. 6 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
υρε- διέρρευσε από το γραφείο του προέδρου τ ό ς της ΕΕ H. V. Rompuy - στις 28 και 29 Ιουνίου δια- θα εξεταστούν μεταξύ άλλων: η ενίσχυση βουλεύσεων της εποπτείας των ευρωπαϊκών τραπεζών, επικρατεί επί η έκδοση βραχυπρόθεσμων τίτλων, αλλά οι ε υ ρ ω π α ϊ κ ο ύ μηχανισμοί διάσωσης της ΕΕ (EFSF και ESM). εδάφους, κα- Ειδικά για τους μηχανισμούς στήριξης το θώς μας χωρίζει ενδιαφέρον αναμένεται να επικεντρωθεί λιγότερο από μια στη νέα διαμάχη που έχει ξεσπάσει στους εβδομάδα πριν την ευρωπαϊκούς κύκλους, για το αν πρέπει ή εξαιρετικά κρίσιμη όχι να τους επιτραπεί να αγοράζουν κρατικά για το μέλλον του ευ- ομόλογα.Στόχος της ΕΕ είναι να υπάρξει μια ρώ και της Ευρωζώνης πραγματική οικονομική ένωση έως τα τέλη Σύνοδο Κορυφής στις του τρέχοντος έτους, διεμήνυσε πρόσφατα ο Rompuy. 28 -29 Ιουνίου. "Δείξτε στους λαούς της Ευρώπης πως Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, εν μέσω ασφυκτικών πιέ- υπάρχει ένα σχέδιο που θα γεννήσει μια νέα σεων από αγορές, ΔΝΤ και ελπίδα",δηλώνειχαρακτηριστικάΓάλλοςαξιωματούχος. ΠερισσότερεςπροΗΠΑ, καλούνται να παρουσιάσουν τα Με την πιστωτική σπάθειεςαπότουςΕυρωπαίους ζητά το Διεθνές Νομισματικό σχέδια για τη σύσταση ασφυξία όλη Ταμείο, ώστε να τεθεί ένα όριο μιας πραγματικής οικοστην κρίση χρέους που έχει νομικής, δημοσιονομικής η ευρωπαϊκή δημιουργήσει σημαντικές καιτραπεζικήςένωσης, περιφέρεια εντάσεις στις αγορές. Αν και μεστόχοτηνοριστική κλυδωνίζεται, οι βραχυπρόθεσμες κινήσεις ανάσχεσητηςκρίσης και η Ελληνική κρίνονται θετικά, ο μακροχρέους. πρόθεσμος σχεδιασμός δεν Οι ζυμώσεις είναι οικονομία είναι αυτός που θα εξαλείψει έντονες και διαρκείς, με αργοπεθαίνει. τα προβλήματα. στόχο την αναζήτηση κοιΑυτό δήλωσε πρόσφατα η νού εδάφους μεταξύ των Ευρωπαίωνηγετών.Έτσι,μετάτημίνιΣύνοδο γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, C. Lagarde, η της περασμένης Παρασκευής οποία δήλωσε ότι το "ΔΝΤ πιστεύει ότι μία στη Ρώμη (συμμετείχαν Merkel, αποφασιστική και δυναμική ώθηση προς την Hollande,Monti,Rajoy),όπουκαι ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής νομισματικής συμφωνήθηκε σχέδιο αναπτυ- ένωσης θα μπορούσε αποτελέσει ένα βήμα ξιακών μέτρων της Ευρωζώνης, για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ύψους 130 δισ., αύριο Δευτέρα ο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα". Η Lagarde προειδοποίησε επίσης, ότι τα πρόεδροςτηςΓαλλίας,Fr.Hollande θα συναντηθεί στο Παρίσι με μακροπρόθεσμα μέτρα που εξετάζονται τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής από τους Ευρωπαίους ηγέτες, εν όψει της Κεντρικής Τράπεζας Μ. Draghi. ΣυνόδουΚορυφήςτηςεπόμενηςεβδομάδας, Ο Fr. Hollande, δύο ημέρες μετά, ήτοι δεν είναι αρκετά. Επιπλέον, επέκρινε τα σχέδια διάσωσης την ερχόμενη Τετάρτη θα έχει κατ' ιδίαν συνάντηση και τη Γερμανίδα Καγκελάριο, του ισπανικού τραπεζικού συστήματος, υποστηρίζοντας ότι τα σχέδια αυτά όχι μόνο δεν A. Merkel. Σύμφωνα με προσχέδιο των θεμάτων θα λειτουργήσουν, αλλά έχουν προκαλέσει που θα συζητηθούν στη Σύνοδο - το οποίο και ανησυχίες στις αγορές. IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 7
τράπεζες
Citigroup: Εκτός ευρώ, αλλά εντός ΕΕ από 1/1/2013
Π
Από το Grexit στο Geuro Grexit, Geuro, Δραχμαγεδδών. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ζητά ένα «άλμα πολιτικής φαντασίας» για να δοθεί μια λύση στο ελληνικό πρόβλημα και την κρίση χρέους, που απειλεί να καταστρέψει το κοινό νόμισμα.
Ο
ι Ευρωπαίοι, όμως, φαίνεται να εξαντλούν τη φαντασία τους στα λογοπαίγνια και τα συνθήματα της κρίσης. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζητούσαν επί έξι ολόκληρες για την κρίση, το βράδυ της Τετάρτης. Αλλά δεν άγγιξαν το πιο επείγον ζήτημα, αυτό της Ελλάδας, παρά μόνο λίγο πριν ολοκληρώσουν τη Σύνοδο Κορυφής. Σαν να μην τους πιέζει ο χρόνος, αποφάσισαν να αφήσουν
8 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
τις αποφάσεις που περιμένει όλη η Ευρώπη, αυτές για την τόνωση της ανάπτυξης, για τον Ιούνιο. Διπλωματικές πηγές προσπαθούν από τώρα να ρίξουν τον πήχυ των προσδοκιών. Θα πρόκειται για γενικές κατευθύνσεις και όχι ένα συγκεκριμένο σχέδιο, λένε. Φαίνεται ότι η έλευση του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ στους κύκλους των αποφάσεων της Ευρώπης δεν έφερε την επανάσταση που κάποιοι προσδοκούσαν. Η τράπουλα ξαναμοιράστηκε, συμμαχίες χάλασαν για
να δημιουργηθούν νέες, αλλά οι Ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίζουν με τις γνωστές κοκορομαχίες τους να σπαταλούν και άλλες από τις πιο κρίσιμες ημέρες του ευρώ. Η Ευρώπη παραμένει χωρίς πυξίδα. Το καλύτερο που μπόρεσε να κάνει είναι να δώσει οδηγίες σε όλα τα μέλη της, τουλάχιστον για να προετοιμαστούν για το μοιραίο: Την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Κυβερνήσεις, τράπεζες, επιχειρήσεις, ακόμα και ιδιώτες. Εκείνοι που δεν ετοιμάζουν
ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για το ενδεχόμενο της δραχμής αποτελούν πια την εξαίρεση. Και καταγγέλλονται ως ανεύθυνοι. Όλοι μιλούν για αυτό που επικράτησε να ονομάζεται «Grexit». Και αφού η Ευρώπη κινείται πλέον σε αχαρτογράφητα εδάφη, σε κάθε εικασία, κάθε υπόθεση ή ακόμα και σε κάθε φήμη προσδίδεται η βαρύτητα της πρόβλεψης. Σε κάτι που κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει, φαίνεται ότι ο καθένας δικαιούται να εμφανίζεται ως ειδικός. Όπως οι αναλυτές της Tokyo Mitsubishi-
ρωτοχρονιά με τη δραχμή θα κάνει η Ελλάδα, σύμφωνα με τις προβλέψεις των οικονομολόγων της Citigroup. Ο αμερικανικόςεπενδυτικός οίκος εξηγεί σε τελευταία μελέτη του πώς η Ελλάδα θα αποχωρήσει μόνη της από την Ευρωζώνη, όταν η αδυναμία Καθώς η Ευρώπη εφαρμογής του μνημονίου θα οδηγήσει τους ξένους πιστωτές κινείται πλέον σε ναδιακόψουντηχρηματοδότηση. αχαρτογράφητα Από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου εδάφη, σε κάθε δενθαπροκύψειμιαβιώσιμηκυβέρνηση,ικανήναεφαρμόσειτο εικασία, δίδεται μνημόνιο,προβλέπειηCitigroup. η βαρύτητα της Οι σχέσεις Αθήνας-τρόικας θα πρόβλεψης. ενταθούν,οδηγώνταςτελικάστη διακοπή της χρηματοδότησης της Ελλάδας. Με τα ταμειακά της διαθέσιμα να εξαντλούνται πολύ πριν από τα τέλη του έτους, η ελληνική κυβέρνηση θα αναγκαστεί να τυπώσει το δικό της νόμισμα, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της. Παρότι η Ελλάδα θα αποχωρήσει με αυτό τον τρόπο από την Ευρωζώνη, η Citigroup εκτιμά ότιη χώρα μπορείνα παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, Ευρώπη και Διεθνές ΝομισματικόΤαμείοθασυνεργαστούν, για να μετριάσουν τις επώδυνες επιπτώσεις της εξόδου της χώρας από το ευρώ. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η παροχή δανείων χαμηλού επιτοκίου
από την ΕΕ και το ΔΝΤ για να καλυφθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα και η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Η κυβέρνηση αναμένεται να εφαρμόσει περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων,προκειμένουνααποτρέψει τημαζικήέξοδοτωνκαταθέσεωναπότο ελληνικότραπεζικόσύστημα.Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Citigroup, η νέα δραχμήθαυποτιμηθείκατά60%έναντι του ευρώ και θα παραμείνει υποτιμημένη κατά 50-60% για τα επόμενα πέντε χρόνια. Η Ελλάδα θα αναστείλει αρχικά την αποπληρωμή του χρέους, όμως, στο πλαίσιο της συμφωνίας της με την ΕΕ και το ΔΝΤ, δεν θα προχωρήσει σε διαγραφή ή μετατροπή του στο νέο νόμισμα. Αυτό σημαίνει ότι με την υποτίμηση της δραχμής, το χρέος θα εκτιναχθεί στο 400% του ΑΕΠ το 2013. Ο οίκος θεωρεί ότι η αναδιάρθρωσή του θα γίνει το 2015. Το σενάριο της δραχμής περιλαμβάνει βίαιη ύφεση, της τάξης του 7,4% φέτος και 10% το 2013, με την εκτίναξη του πληθωρισμού στο 20% το 20132014. Η ελληνική οικονομία θα αρχίσει να ανακάμπτει μόνο το 2014-2015, όταν θα εμφανίσει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, της τάξης του 4-5%. Όμως, ακόμα και το 2016, το ΑΕΠ θα παραμένει κατά 20% χαμηλότερα από ό,τι ήταν το 2007. IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 9
τράπεζες τις ρίζες της στον 14ο αιώνα, όταν η Φλωρεντίαχρησιμοποιούσεχρυσά φιορίνια για το διεθνές εμπόριό της, αλλά ασημένια νομίσματα για τις εσωτερικές πληρωμές.
UFJ, που έφτασαν στο σημείο να εκδώσουν έκθεση, στην οποία προειδοποιούν για επιστροφή της Ελλάδας στη δραχμή μέσα στο Σαββατοκύριακοτης2-3Ιουνίου.Μη έχοντας κάποια σοβαρότερη πηγή ή πληροφορία, έκριναν σκόπιμο να στηρίξουντηνπρόβλεψήτουςαυτή –η οποία μεταδόθηκε από ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο- στις… φήμες που κυκλοφορούν στην αγορά. Διπλό νόμισμα: Παναμάς, Αργεντινή, Καλιφόρνια. Τώρα και στην Ελλάδα Σύμφωναμετοσχεδιασμότης Ευρωζώνης, η υιοθέτηση του ευρώ ήτανγιαόλεςτιςχώρεςαμετάκλητη. Με το δόγμα αυτό να καταρρέει, είναι σαφές ότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα τελειώσει αυτή η κρίση για την Ελλάδα. Έτσι, ο καθένας είναι ευπρόσδεκτος να ρίξει στο τραπέζι τη δική του πρόταση. Μια από αυτές τις προτάσεις ήταν εκείνη του επικεφαλής οικονομολόγου της Deutsche Bank, Τόμας Μάγιερ, για τη δημιουργία του «Geuro». Ακόμα και εάν οι ξένοι πιστωτές της διακόψουν τη
Morgan Stanley: Η δόση του Ιουνίου είναι η στιγμή της αλήθειας
χρηματοδότηση της Ελλάδας, η χώρα δεν θα είναι αναγκασμένη να εγκαταλείψει το ευρώ, ισχυρίζεται ο Μάγιερ. Μπορεί να τυπώσει το «Geuro». Ουσιαστικά,νααρχίσειναπληρώνει τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις της με υποσχετικές (IOUs). Όσοι
Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν θα είναι απλά μία οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση για τη χώρα. Θα αποτελέσει ένα ανθρωπιστικό επεισόδιο μπροστά στο οποίο όλες οι άλλες ευρωπαϊκές κρίσεις θα ωχριούν, προειδοποιεί η Morgan Stanley. Ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος ξεκαθαρίζει, πάντως, ότι το «διαζύγιο» της Ελλάδας με την Ευρώπη δεν αποτελεί ακόμα το κεντρικό του σενάριο για την εξέλιξη αυτής της κρίσης. «Υπάρχουν ακόμα σημαντικά κίνητρα και για τις δύο πλευρές να διαπραγματευτούν μία λύση ώστε η Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ», εκτιμούν οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley, αν και παραδέχονται ότι ο κίνδυνος της εξόδου δεν είναι πια τόσο μακρινός όσο ήταν. Πάντως, οι αναλυτές θεωρούν απίθανη μια εθελοντική απόφαση της Ελλάδας να εγκαταλείψει το κοινό νόμισμα. Το κλειδί έγκειται στο εάν η τρόικα θα αποφασίσει να εκταμιεύσει
10 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
έχουν στα χέρια τους αυτές τις υποσχετικές, θα αρχίσουν να τις χρησιμοποιούν για τις δικές τους πληρωμές. Κάπως έτσι, θα έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα δεύτερο, παράλληλο νόμισμα. Αρχικά, το Geuro θα υποχωρήσει σημαντικά έναντι του ευρώ.
την επόμενη δόση των δανείων διάσωσης, του Ιουνίου, καθώς η νέα κυβέρνηση θα διαπραγματεύεται το μνημόνιο (σημειώνεται ότι ήδη, το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών έκανε σαφείς τις διαθέσεις του, δηλώνοντας ότι η καθυστέρηση της δόσης κατά μερικές εβδομάδες δεν θα ήταν πρόβλημα). Χωρίς την επόμενη δόση, τα ταμειακά διαθέσιμα θα εξαντληθούν πολύ σύντομα και τότε η κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά σε ένα δίλημμα: Ή θα προχωρήσει σε εσωτερική στάση πληρωμών (που θα περιλαμβάνει τις συντάξεις και τους μισθούς του δημοσίου) ή θα εκδώσει υποσχετικές (IOUs) για να καλύψει τα έξοδα αυτά. «Αυτή τη στιγμή, πάντως, η προσφορά της τρόικας παραμένει στο τραπέζι. Ενώ είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μικρές αλλαγές στο πρόγραμμα, πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να ενδώσει στη θεμελιώδη απόρριψη του μνημονίου, την οποία επιδιώκει ο ΣΥΡΙΖΑ», εξηγεί ο οίκος.
Όμως, στην πορεία, η ελληνική κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την ισοτιμία του. Εφαρμόζοντας υπεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές, οι οποίες μειώνουνήκαιεξαλείφουνεντελώς το έλλειμμα, θα αναγκάζεται να εκδίδει λιγότερα Geuro. Και έτσι
Credit Suisse: Γιατί συμφέρει την Ελλάδα το ευρώ
θα περιορίζεται η πτώση τους. ΟΜάγιερπιστεύειότιημέθοδός τουδίνειστηνΕλλάδατηδυνατότητα ναυποτιμήσειτονόμισμάτης,χωρίς να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη. Εξάλλου,ηπαράλληληκυκλοφορία δύονόμιμωννομισμάτωνμέσαστην ίδιαχώραδενείναιμιανέαιδέα.Έχει
Οι πιθανότητες της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ είναι χαμηλότερες του 50-50 που φαίνεται να δίνει η αγορά, δηλώνουν οι αναλυτές της Credit Suisse. Με δεδομένο ότι 8 στους 10 Έλληνες επιθυμούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ, ο ελβετικός επενδυτικός οίκος πιστεύει ότι το πιθανότερο αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου, θα είναι μία κυβέρνηση συνασπισμού. Εξάλλου, είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να παραμείνει στο ευρώ, ξεκαθαρίζει η Credit Suisse, εξηγώντας ότι το όφελος για την ανταγωνιστικότητα από την υποτίμηση του νομίσματος δεν είναι τόσο σπουδαίο όσο κάποιοι υποστηρίζουν. ·Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα οδηγούσε σε μια μεγάλη υποτίμηση του νέου νομίσματος. Ο οίκος την υπολογίζει περίπου στο 50% και προειδοποιεί ότι θα χαθεί το1/2 των αποταμιεύσεων και του πλούτου της χώρας. Θα ακολουθήσει μία ακόμα μεγαλύτερη ύφεση, η οποία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ,
Τη λύση του διπλού νομίσματοςχρησιμοποίησεκαιοΠαναμάς,ο οποίος από το 1904 έχει υιοθετήσει το δολάριο. Όμως, το 1988, όταν οι ΗΠΑ έκοψαν τη ροή δολαρίων προς τη χώρα, η κυβέρνησή της αναγκάστηκε να πληρώσει τους δημόσιους υπαλλήλους με ένα νέο νόμισμα, το οποίο γρήγορα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την οικονομία. Με υποσχετικές πλήρωσε και η Καλιφόρνια τους δημόσιους υπαλλήλους της, όταν ξέμεινε από ρευστό. Αλλά και στην Αργεντινή, ένα χρόνο πριν από τη χρεοκοπία, κυκλοφορούσε μια πληθώρα νομισμάτων, που κατάφερναν έστω και κατά τόπους να υποκαταστήσουν το πέσο. Έως και σήμερα, οι Κουβανοί προτιμούν να χρησιμοποιούν το αμερικανικό δολάριο, έναντι του δικού τους πέσο. B
σε τέτοιες περιπτώσεις αγγίζει το 10% κατά τον πρώτο χρόνο. Οι ελληνικές εισαγωγές αντιστοιχούν στο 30% του ΑΕΠ και ένα μεγάλο μέρος τους είναι αρκετά ανελαστικές. Έτσι, μια υποτίμηση της τάξης του 50% θα εκτίνασσε τον πληθωρισμό πάνω από το 30%. Με δεδομένο ότι οι εξαγωγές αντιστοιχούν μόνο στο 25% του ΑΕΠ και τουλάχιστον οι μισές από αυτές πραγματοποιούνται σε ανελαστικούς τομείς ή δεν επηρεάζονται από την υποτίμηση (π.χ. η ναυτιλία λειτουργεί με το δολάριο), το όφελος για την ανταγωνιστικότητα θα είναι μάλλον μικρό. Η Ελλάδα εμφάνιζε πρωτογενές έλλειμμα στο 2,5% του ΑΕΠ στα τέλη του 2011. Χωρίς άλλες πηγές χρηματοδότησης, θα αναγκαστεί να κλείσει το έλλειμμα μέσα σε ένα βράδυ. Καιτέλος, ωςμέλοςτηςΕΕ, η Ελλάδα λαμβάνει κάθεχρόνοκοινοτικάκονδύλιαπουαντιστοιχούν τουλάχιστον στο 2,5% του ΑΕΠ της. IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 11
ναυτιλία θέμα
Ιδιωτικά funds «γυροφέρνουν» έλληνες εφοπλιστές
Με τις τράπεζες κλειστές το χρήμα έρχεται τώρα απευθείας από ιδιώτες
H
αδυναμίαελληνικών καιευρωπαϊκώντραπεζών να χρηματοδοτήσουν στρέφει τις ναυτιλιακές στις κεφαλαιαγορές, τις κινεζικές τράπεζες, τα private equity funds και τα special acquisition vehicles. Τα ιδιωτικάεπενδυτικάαυτάκεφάλαια αναγνωρίζουν τις ευκαιρίες που σύσσωμη η εφοπλιστική κοινότητα διαβλέπει στην τρέχουσα δυσμενή για τις ναυλαγορές οικονομική συγκυρία και σπεύδουν να επωφεληθούν παρέχοντας ρευστότητα τόσοσεdistressedόσοκαισευγιείς επιχειρήσειςεφόσονβέβαιακρίνουν
12 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
ότι υπάρχει αξία στα deals. Για την ώρα η κινητικότητα είναι πολύ μεγάλη, ειδικά στις ΗΠΑ, αλλά ο αριθμός των συμφωνιών πολύ περιορισμένος . Οι περιπτώσεις των Oaktree Capital που έσωσε την GenMar του Πέτρου Γεωργιόπουλου και του Icon Capital που έχει έρθει σε επαφή ακόμα και με εταιρίες συμφερόντων Π. Λιβανού είναι μόνον η κορυφή του παγόβουνου. Πολλά ακόμα μικρότερα και μεγαλύτερα funds, ορισμένα εκ των οποίων ανήκουν σε μεγάλους οίκους όπως η Morgan Stanley και η JP Morgan, οργώνουν την ποντο-
πόρο αναζητώντας ευκαιρίες σε εταιρείες, στη δευτερογενή αλλά και τα νεότευκτα. Με τα προβληματικά τραπεζικά καιομολογιακάδάνειαναέχουναυξηθείκατακόρυφασυχνάαποτελούν μονόδρομο για τους πλοιοκτήτες που αντιμετωπίζουν τεραστία προβλήματα ρευστότητας. Με βάση πληροφορίες που έγιναν γνωστές στο περιθώριο της ναυτιλιακής έκθεσης Ποσειδώνια, μεγάλα δικηγορικά γραφεία του Πειραιά δουλεύουν ήδη κάποιες τέτοιες συμφωνίες μεταξύ private equities και ελληνικών ναυτιλιακών ενώ και ορισμένοι έλληνες εφο-
πλιστές αναζητούν κεφάλαια για τον σχηματισμό δικών τους funds. Έτσι,γιαπαράδειγμα,οΛεωνίδας Πολέμηςεπιδιώκεινασυγκεντρώσει 50 εκατ. δολ για τέτοιου είδους επενδύσειςυπότονεταιρικόμανδύα των special acquisition vehicles (SPAC) και το αμερικανικό fund Perella Weinberg Partners συνέστησε κοινοπραξία με την ελληνική ναυτιλιακή Prime Marine Ο Έλληνας επιχειρηματίας Άκης Τσιριγάκης , μετά τη συνεργασία του με τον Π. Παππά στην Star Bulk πρόσφατα συνέστησε το fund Nautilus Marine Acquisition Corp για να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες
στιςαγορές.Άλλοfundπουαναζητά είσοδο στη ναυτιλία έιναι το First Maritime Fund Ltd, το Naftilia Asset Management του George Elliott. Στο πρόσφατο παρελθόν το ρόλο των αγοραστών μέσω SPAC έχει διαδραματίσει μεταξύ άλλων και η Αγγελική Φράγκου με την International Shipping Enterprises Inc.πουσυγχωνεύτηκεμετηNavios. Τα περισσότερα από τα deal πάντωςσήμεραπαραμένουναπλώς κυοφορούμενα καθώς λίγα έιναι τελικά αυτά που ωριμάζουν. Τραπεζικοί και χρηματοοικονομικοί κύκλοι υπογραμμίζουν πως αυτό έιναι φυσικό δεδομένης της
ευρύτερης κρίσης αλλά και της απροθυμίας των εφοπλιστών να εκχωρήσουν δικαιώματα σε τρίτα μέρη που συχνά μπορεί να αποδειχθούν μάλιστα ιδιαίτερα πιεστικά. Άλλοι εφοπλιστές όμως ο Π. Λιβανός της Euroseas δεν είχαν πρόβλημα να προχωρήσουν σε από κοινού κινήσεις με funds όπως το Eton Park Capital Management και το Rhone Capital III. Στον αντίποδα εξακολουθούν να ρέουν τα κεφάλαια από την Κίνα με την CEXIM να δηλώνει αυτή την εβδομάδαπωςέχειστόχοναπροβεί σε χρηματοδοτήσεις έως και 6 δις. στην ναυτιλία. B
IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 13
επενδύσεις
Επιστρέφουν οι μνηστήρες των ΟΛΠ και ΟΛΘ Επαφές της Hutchison στην συμπρωτεύουσα ενώ από κοντα παρακολουθούν τις εξέλιξες Cosco, MSC, ICTSI και αραβικά funds - Πρόσω ολοταχώς για παραχωρήσεις μετά το καλοκαίρι «δείχνουν» και οι επαφές ΜουσουρούληΡάιχενμπαχ
Α
νεβάζουνταχύτηταοι διαδικασίες για την αξιοποίηση των δύο μεγάλων λιμανιών τςη χώρας μετά και την συνάντηση του επικεφαλής της Task Force, Χορστ Ράιχενμπαχ, με τον υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου, Κωστή Μουσουρούλη αυτή την εβδομάδα. Οι εξελίξεις αυτές αναζωπυρώνουν όπως προκύπτει από τα γεγονότα και το επενδυτικό ενδιαφέρον των ξένων μνηστήρων του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά και του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης με την Hutchinson από το Χονγκ Κονγκ να πραγματοποιεί μετά τις εκλογές σειρά επαφών με παραγωγικούς φορείς της συμπρωτεύουσας. Παράλληλα θεωρείται δεδομένο το κατ΄ αρχήν ενδιαφέρον για τον ΟΛΘ και από την κινεζική Cosco αλλά και από την Ιταλόελβετική Mediterranean Shipping Company. Η έλευση υψηλόβαθμου αξιωματούχου της εδρεύουσας στο Χονγκ Κονγκ, Hutchison συνέπεσε με τις συναντήσεις του υπουργείου ναυτιλίας τόσο με τον επικεφαλής του Ταμείου Αξιοποίησης 14 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου όσο και με τον Χορστ Ράιχενμπαχ κατά τις οποίες πρυτάνευσαν η ανάγκη επίσπευσης των διαδικασιών για τα λιμάνια και τις προώθησης της στρατηγικής παραχωρήσεων. Ο Οκτώβριος αναφέρεται πλέον ως μήνας εξελίξεων και στα δύο λιμάνια ενώ καλά πληροφορημένες πηγές παραπέμπουν την στενή σχέση ΜουσουρούληΡάιχενμπαχ από την επί χρόνια συνεργασία τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως στοιχείο που μπορεί να εξασφαλίσει υποστήριξη και αποτελεσματικότητα στην προσπάθεια. Το άτυπο «road show» της Hutchison στη Θεσσαλονίκη περιέλαβε σύμφωνα με πληροφορίες επαφές του γενικού διευθυντή της εταιρείας για την Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο και τη το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, το Σύνδεσμο Εξαγωγών Βορείου Ελλάδος και το Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος. Υπενθυμίζεται πως η Hutchison κατά την προηγούμενη προσπάθεια παραχώρησης του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων
IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 15
επενδύσεις
Η προκύρηξη διαγωνισμού για την παραχώρηση του ΟΛΘ θεωρείται ώριμη καθώς έχει ολοκληρωθεί και ο διαγωνισμός για την επέκταση του προβλήτα 6
του ΟΛΘ το 2008 είχε προσφέρει 419 εκατ. ευρώ ενώ χαμηλότερη προσφορά είχε πραγματοποιήσει και η Cosco Pacific LTD. Το τίμημα αυτό θεωρείται υψηλό για τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί διεθνώς τα τελευταία χρόνια αλλά ως ενδεικτικό των εσόδων που θα μπορούσε να έχει από παραχώρηση ο ΟΛΠ και ο ΟΛΘ αναφέρεται συχνά από χρηματοοικονομικούς κύκλους το τίμημα που κατέβαλε η δανέζικη APM Terminals για το λιμάνι της Σμύρνης προσαυξημένο όμως
λόγω της συμμετοχής της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Η APM Terminals υπέγραψε στις αρχές του 2012 συμφωνία παραχώρησης για τον προβλήτα 700 μέτρων του λιμανιού της Σμύρνης στην Τουρκία, για 28 χρόνια, έναντι ποσού 130 εκατ. ευρώ. Η προκύρηξη διαγωνισμού για την παραχώρηση του ΟΛΘ θεωρείται ώριμη καθώς έχει ολοκληρωθεί και ο διαγωνισμός για την επέκταση του προβλήτα 6 του ΟΛΘ κατά 600 μέτρα, του βασικού με τους του ΣΕΜΠΟ
16 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
Θεσσαλονίκης, που θα προσδώσει μεγαλύτερο ωφέλιμο χώρο στο Λιμάνι. Το έργο εκτελεί η Άκτωρ. Ως εκκρεμότητες πάντως παραμένουν η βελτιστοποίηση της σιδηροδρομικής διασύνδεσης του ΟΛΘ με το εθνικό δίκτυο και η ολοκλήρωση της μεταφοράς του Τελωνείου εντός του κυρίως χώρου του λιμανιού. Η άρση της αβεβαιότητας αναφορικά με την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας επανάφερε το ενδιαφέρον των ξένων ενώ η κινητικότητα επιταχύνεται και
στο εσωτερικό μετά την ανακήρυξη του θέματος των αποκρατικοποιήσεων ως θέμα πρώτης προτεραιότητας (μαζί με την ακτοπλοΐα) από τον υπουργό ναυτιλίας. Ζήτημα αποτελεί βέβαια η συναίνεση της τρόικας για την αλλαγή μοντέλου αξιοποίησης από την πώληση μετοχών σε παραχωρήσεις αλλά όπως αναφέρουν κύκλοι του υπουργείου «αφενός είναι το αποτέλεσμα που μετράει, και οι παραχωρήσει μπορούν να φέρουν περισσότερα κεφάλαια ταχύτερα, και αφετέρου η αγαστή συνεργασία ΜουσουρούληΡάιχενμπαχ μπορεί να υπερβεί πολλά εμπόδια». Η σπουδή τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων από πλευράς του ΤΑΙΠΕΔ εκτιμάται ότι είναι μια ακόμα παράμετρος που προδιαγραφεί εξελίξεις στα μέσα του Φθινοπώρου. Και αν στον ΟΛΘ η προσπάθεια αφορά τον προβλήτα των εμπορευματοκιβωτίων στον ΟΛΠ οι παραχωρήσεις θα μπορούσαν να περιλάβουν τόσο των προβλήτα Ι που διαχειρίζεται σήμερα ο Οργανισμός όσο και το car terminal και τον προβλήτα της κρουαζιέρας η ανάπτυξη του οποίου έχει δρομολογηθεί και από το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΛΠ που έχει εξασφαλίσει και χρηματοδότηση Ο Οκτώβριος από την ΕΕ. αναφέρεται Πέραν από την πλέον ως μήνας Cosco και την Hutchison ζωηρό εξελίξεων και ενδιαφέρον ανα- στα δύο μεγάλα μένεται και από λιμάνια την International Container Terminal της χώρας Services Inc. (ICTSI), με έδρα στις Φιλιππίνες ο επικεφαλής της οποία προ μηνών σε δηλώσεις του στο Reuters είχε τονίσει πως επιθυμεί να καταθέσει προσφορές και για τα δύο ελληνικά λιμάνια όταν η ελληνική κυβέρνηση ξεκινήσει την σχετική
διαδικασία προσθέτοντας μάλιστα μεταξύ εταιρειών ισραηλινών η εταιρεία του έχει προβλέψει συμφερόντων. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς 500 εκατ. δολ. για εξαγορές και η των εισηγμένων Ελλάδα έιναι στην ΟΛΠ και ΟΛΘ έχει κορυφή του wish Το ιδιοκτησιακό τροποποιηθεί τους list. τελευταίους μήνες Επιπλέον επεν- καθεστώς των την μεταβίβαδυτικό ενδιαφέρον εισηγμένων ΟΛΠ μετα ση των ποσοστών έχει διατυπωθεί και του δημοσίου στο από funds των αρα- και ΟΛΘ έχει ΤΑΙΠΕΔ που ελέγχει βικών εμιράτων κα- τροποποιηθεί έτσι αυτή τη στιγμή τά τη διάρκεια των μετα την ποσοστό τςη τάξης συναντήσεων που μεταβίβαση των του 75% στο μεείχαν οργανώσει το τοχικό κεφάλαιο Invest in Greece και ποσοστών αμφότερων των η αντιπροεδρία της στο ΤΑΙΠΕΔ εισηγμένων. Η κεκυβέρνησης στις φαλαιοποίησή του αρχές του έτους στο Λαγονήσι ενώ παράγοντες ΟΛΘ στο ΧΑ κινείται στα επίπεδα της αγοράς σημειώνουν πως των 116 εκατ. ευρώ και του ΟΛΠ κινητικότητα παρατηρείται και στα 250 εκατ. ευρώ. IOYNIOΣ 2012 I BUSINESS REVIEW I 17
τελευταία
Αυτόν τον μήνα το υστερόγραφο υπογράφει ο Πάνος Παναγιώτου
Οι κρίσιμες 45 επόμενες μέρες
Μ
ετά από τρεις δέχεται διεθνώς για το αντίθετο. καιπλέονμήνες Όλα αυτά ήταν γνωστά κατά τη προεκλογικής διάρκειατηςπροεκλογικήςεκστραπεριόδου και τείας και δεν εμπόδισαν κάποια ύστερα από από τα κόμματα να στηρίξουν την δύο εκλογικές αναμετρήσεις οι εκλογή τους υποσχόμενα την αναεκλογές, επιτέλους, ολοκληρώθη- διαπραγμάτευση του Μνημονίου. καν. Τα προβλήματα στο διάστημα Μέχρι στιγμής, όμως, είναι μόνο ο αυτό, όμως, μεγάλωσαν και μόνο πρόεδρος ενός, πρώην μεγάλου στηναγοράεργασίαςπροστέθηκαν κόμματος, που περίπου 50 χιλιάδες νέοι άνεργοι. έχει δώσει ένα Το δίλημμα ευρώ ή δραχμή απα- σχετικά σαφές ντήθηκε για άλλη μια φορά, με και στα πλαίσια τη συντριπτική πλειοψηφία των του ρεαλισμού Ελλήνων να κλίνουν προς το ενιαίο δείγμα γραφής νόμισμα.Στοδίλημμα,καταγγελίαή ως προς το πώς αναδιαπραγμάτευσητουΜνημονίου αντιλαμβάνεη ψήφος μοιράστηκε. Περίπου το ται την αναδια55% των Ελλήνων ψήφισαν για πραγμάτευση, αναδιαπραγμάτευση με το 45% έχοντας φρονα ψηφίζει καταγγελία. ντίσει να λάβει Τα ποσοστά αυτά είναι τόσο μία, μικρή, έστω κοντά που μπορούν πολύ εύκολα στήριξη από τους Ολλάντ και Μόντι να εξισωθούν ή και να ανατραπούν στις απόψεις του αλλά όχι και απ’ προςτηθέσητηςκαταγγελίας.Αυτό, τη Μέρκελ. Κανένας, ωστόσο, δεν ιδιαίτεραανη αναδιαπραγμάτευση έχει χαράξει τις κόκκινες γραμμές μείνει στα λόγια και δεν πάρει ποτέ πέρα απ’ τις οποίες θα θεωρήσει σάρκα και οστά. πως το Μνημόνιο δε μπορεί να Η φαινομενικά εφαρμοστεί. αδιάλλακτηθέσητης Η Ελλάδα έχει Γερμανίαςθααποτε- Αν η νέα ένα περιθώριο πελέσειτομεγαλύτερο κυβέρνηση κάνει ρίπου45ημερώνγια πρόβλημαστηνόποια να ολοκληρώσει και προσπάθεια αναδι- το λάθος να να φέρει σε πέρας απραγμάτευσης. Η προσπαθήσει την πιο σκληρή και σκληρή Γερμανική να σπρώξει το απαραίτητη για την ΚεντρικήΤράπεζακαι επιβίωση της διαπρόβλημα λίγο το λόμπι της δεν επιπραγμάτευση στη θυμούνναγίνεικαμία πιο πέρα χρονικά μοντέρνα ιστορία απολύτωςυποχώρη- θα χάσει άμεσα της. Ο χρόνος κυλά ση προς την Ελλάδα αντιστρόφως ανάενώ με το 80% των λογατωνταμειακών Γερμανών πολιτών να θέλουν τη της διαθεσίμων. χώρα έξω απ΄ το ευρώ φαίνεται Τα κόμματα που φιλοδοξούν να πολύ δελεαστικό, πολιτικά, για τη κυβερνήσουν πρέπει να θέσουν ως Μέρκελ να διατηρήσει τη σκληρή προτεραιότητα τους τη συμφωνία της στάση παρά τις πιέσεις που σεμίαεθνικήπρότασηαναδιαπραγ-
18 I BUSINESS REVIEW I IOYNIOΣ 2012
μάτευσης, η οποία δεν πρέπει να προκύψει από τις επιθυμίες, τα συμφέροντα ή τους φόβους τους αλλά από τις πραγματικές ανάγκες και αντοχές της χώρας και τις νέες διεθνείςκαιευρωπαϊκέςισορροπίες. Η αναζήτηση συμμαχιών πρέπει να ολοκληρωθεί με ταχύτατες διαδικασίες και να βοηθήσει στην οριστικοποίηση της πρότασης αναδιαπραγμάτευσης. Αν η νέα κυβέρνηση κάνει το λάθος να προσπαθήσει να σπρώξει το πρόβλημα λίγο πιο πέρα χρονικά υπαναχωρώντας απότιςπροεκλογικέςυποσχέσεις, υποχωρώντας αμαχητί στις γερμανικές, τις ολλανδικές, τις φινλανδικές και άλλες πιέσεις και επιτρέποντας η περιβόητη αναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου να εκφυλιστεί σε μία απλή επιμήκυνση του με την προσθήκη αναπτυξιακών μέτρων λάιτ, τότε μέσα σε λίγους μήνες είναι πιθανό από τη μία η ίδια να μην υπάρχει και από την άλλη να έχει, τελικά, χάσει την τελευταία, ίσως, ευκαιρία να αλλάξει πορεία η χώρα. Η καταστροφή που έχει υποστεί η Ελλάδα από τις πολιτικές δεκαετιών που πολλαπλασιάστηκαν σε αρνητική ισχύ και μετατράπηκαν σε πυρηνική βόμβα εξαιτίας των επιλογών Παπανδρέου είναι άνευ προηγουμένου. Είτε θα καταφέρει η νέα κυβέρνηση να κάνει μία ουσιαστική αναδιαπραγμάτευση μέσα στιςεπόμενες45ημέρεςεκπονώντας ένα εθνικό σχέδιο είτε το ευρώ μπορεί να ξαναρχίσει να ετοιμάζει τις βαλίτσες του καθώς μόνο με θαύμα θα πετύχει το Μνημόνιο με την τρέχουσα δομή του. B