ΒΟΤΑΝΙΚΟΙ ΚΗΠΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑΣ Δρ Μέλπω Σκουλά, Βιολόγος-Βοτανικός
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΒΟΤΑΝΙΚΟΙ ΚΗΠΟΙ 1
Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων, Κρούσσια, Ν. Κιλκίς
2
Βοτανικός Κήπος Ι & Α. Διομήδους, Χαϊδάρι Αττικής
3
Βοτανικός Κήπος Πανεπιστημίου Αθηνών, Βοτανικός, Αθήνα
4
Βοτανικός Κήπος Καισαριανής, Φιλοδασική Ένωση Αθηνών, Αθήνα
5
Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης, Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης
6
Βοτανικός Κήπος Κεφαλονιάς, Ίδρυμα Φωκά Κοσμετάτου, Αργοστόλι Κεφαλονιάς
7
Πάρκο Διάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά
8
Δασοβοτανικός Κήπος Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
9
Βοτανικός Κήπος Αιγαίου, Νένητα, Χίος
10 Βοτανικός Κήπος Πανεπιστημίου Κρήτης, Πανεπιστημούπολη Ρεθύμνου 11 Κήπος του Ιπποκράτη, Πλατάνι, Κως 12 Βοτανικός Κήπος Ρόδου 13 Βοτανικός Κήπος Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων, Χανιά 14 Βοτανικός Κήπος Νεοχωρίου, Καρδίτσα 15 Εθνικός Κήπος, Αθήνα
ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ
ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΙΟΥΛΙΑΣ & ΑΛΕΞ. Ν. ΔΙΟΜΗΔΟΥΣ
ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Ο «Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Ν. Διομήδους» είναι Κοινωφελές Ίδρυμα – ΝΠΙΔ. Διοικείται από 5μελή επιτροπή, και σύμφωνα με την επιθυμία του διαθέτη συμμετέχουν οι εκάστοτε: • Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών • Ο Καθηγητής της Βοτανικής του Πανεπιστημίου Αθηνών • Ο Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος • Ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου • Ο Διευθυντής της Διεύθυνσης Εθνικών Κληροδοτημάτων του Υπουργείου Οικονομικών Το Ίδρυμα είναι οικονομικά αυτοδύναμος οργανισμός. Ιδρύθηκε και συντηρείται από τα έσοδα των κληροδοτημάτων του Αλεξάνδρου Διομήδη. Λαμβάνει και χορηγίες.
1.860 στρέμματα ~ 500 είδη
Ανήκει στο Δήμο Κρουσσίων, Ν. Κιλκίς, και εκτείνεται σε 310 στρέμματα. Βρίσκεται μέσα σε φυλλοβόλα δρυοδάση με πλούσια χλωρίδα που περιλαμβάνει τουλάχιστον 1.072 φυτικά taxa (είδη και υποείδη). Ο χώρος ανήκει σε μια ζώνη προστατευόμενων περιοχών βάσει διεθνών συμβάσεων (Σύμβαση Ramsar , Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000).
Μονοπάτι
της εποχιακής βιοποικιλότητας Υδροχαρής βλάστηση – χλωρίδα Αλπικά και υπαλπικά φυτά Αρωματκά φυτά Λειβαδική ποικιλότητα Πετρόκηπος και βραχόκηπος
Βοτανικός Κήπος Καισαριανής
Βοτανικός Κήπος Καισαριανής Αναδασώσεις, Αναστηλώσεις, Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου, Marchalina hellenica Β.Κ.
Βοτανικός Κήπος του Αιγαίου
Βοτανικός κήπος Σταυρούπολης Σχεδιάστηκε από την Χατζηαθανασιάδου Αθηνά - γεωπόνο και τον Γιάννη Μήρτσιο αρχιτέκτονα και υλοποιήθηκε από το τμήμα πρασίνου και την τεχνική υπηρεσία του Δήμου Σταυρούπολης. Χρηματοδοτήθηκε αποκλειστικά από πόρους του Δήμου. Καταλαμβάνει ένα χώρο 5 στρεμμάτων στην περιοχή Άνω Ηλιούπολης του Δήμου Σταυρούπολης
‘‘Βοτανικός Κήπος’’ Πετρούπολης Αφού τα πάντα είναι ρευστά, αποφασίσαμε να τα πάρουμε στα χέρια μας. 4 χρόνια πριν δημιουργήσαμε τον Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο “Βοτανικό Κήπο” στην Πετρούπολη, επηρεασμένοι από τα κινήματα πόλης που προϋπήρξαν. Μια κατάληψη δημόσιου χώρου απαλλαγμένη από δογματισμούς, η οποία προσπαθεί να αποτελέσει μια βιώσιμη και δημιουργική αντιπρόταση, έμπρακτης κοινωνικής χειραφέτησης. Με θεμέλια τις αξίες της αυτοοργάνωσης, της αλληλεγγύης, της οριζόντιας δομής, της Άμεσης Δημοκρατίας και εφαλτήριο για δράση “μαζί με την κοινωνία” και όχι για αυτήν.
Αστική καλλιέργεια ντόπιων παραδοσιακών ποικιλιών / Ιδρυση και λειτουργία αυτοδιαχειριζόμενων δομών συνεργατικής οικονομίας / Αλληλέγγυο εμπόριο / Εργαστήριο εναλλακτικής οικονομίας / Λειτουργία κύκλων αυτομόρφωσης / Εκδηλώσεις λόγου / Δανειστική βιβλιοθήκη / Εξωστρεφείς δράσεις
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΠΑΡΚΟ ΔΙΑΣΩΣΗΣ ΧΛΩΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΠΑΝΙΔΑΣ
Σε μια εποχή, όπου τα έμβια είδη εξαφανίζονται με ανησυχητικό ρυθμό, κυρίως λόγω καταστροφής των βιοτόπων, το Πάρκο Διάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας του Πολυτεχνείου Κρήτης, το οποίο εκτείνεται σε 300 στρέμματα, αποτελεί έναν, μικρό μεν, αλλά σημαντικό χώρο όπου η χλωρίδα και η συνυπάρχουσα πανίδα προστατεύονται. Την ιδέα της δημιουργίας του Πάρκου στο Ακρωτήρι, στην ιδιοκτησία του Πολυτεχνείου Κρήτης, είχε το 1994 ο τότε Πρύτανης του Πολυτεχνείου, Καθηγητής Γιάννης Φίλης.
Σκοποί του Πάρκου
α. Διατήρηση των αυτοφυών φυτών της Κρήτης
β. Περιβαλλοντική έρευνα και εκπαίδευση γ. Ευαισθητοποίηση του κοινού δ. Αναψυχή
α. Διατήρηση αυτοφυών φυτών της Κρήτης •Δημιουργία και διατήρηση αντιπροσωπευτικών ζωντανών συλλογών φυτικών ειδών της Κρήτης σε θεματικούς βοτανικούς κήπους ανάλογους με τους φυσικούς οικότοπους της Κρήτης (ex-situ διατήρηση), •Συντήρηση των περιοχών του Πάρκου με φυσική αυτοφυή βλάστηση όπως είναι το φαράγγι, οι περιοχές με σκληρόφυλλους θάμνους και φρύγανα (in-situ διατήρηση)
β. Περιβαλλοντική έρευνα και εκπαίδευση για: •Την καταγραφή και διατήρηση της βιοποικιλότητας και της σημασίας της, •Την σχέση των φυτών με το περιβάλλον και τον άνθρωπο, •Την οικονομική, πολιτισμική και αισθητική αξία των αυτοφυών φυτών της Κρήτης • Παραδοσιακές ποικιλίες καλλιεργούμενων φυτών
γ. Ευαισθητοποίηση του κοινού για: •Τους κινδύνους που απειλούν τη βιοποικιλότητα, •Τις επιπτώσεις από την μείωση της βιοποικιλότητας,
•Την βιώσιμη χρήση της βιοποικιλότητας, •Την διατήρηση της παραδοσιακής γνώσης γύρω από τις χρήσεις των αυτοφυών φυτών και γύρω από την διαχείριση των οικoτόπων, •Την διατήρηση των παραδοσιακών ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτών
Το προσωπικό
ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟ
Σκίαστρο
ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ
ΠΑΡΑΛΙΑΚΟΣ ΟΙΚΟΤΟΠΟΣ
ΕΡΕΥΝΑ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΦΥΩΝ ΦΥΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ Έχουν αναγνωρισθεί περί τα 400 φυτικά είδη που είναι αυτοφυή στο Πάρκο ενώ δεν έχει ακόμα μελετηθεί το φαράγγι
Το Herbarium (φυτολόγιο) του Πάρκου περιλαμβάνει περί τα 1700 αποξηραμένα φυτικά δείγματα
ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Οκλήρωση του προγράμματος:
«Εθνοβοτανική και εθνογραφική κληρονομιά για τις παραδοσιακές τεχνολογίες, εργαλεία, και χρήσεις των αυτοφυών και παραμελημένων καλλιεργούμενων φυτών για τροφή, φάρμακα, ίνες, βαφές, και χειροτεχνήματα, στην περιοχή της Μεσογείου» 2003-2005
Βιβλιάριο με 120 φυτά του Πάρκου με φωτογραφίες και πληροφορίες για την μορφή, προέλευση, εξάπλωση και παραδοσιακές χρήσεις τους στα ελληνικά - αγγλικά
Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά και Βιοποικιλότητα: Εθνοβιολογική μελέτη στην περιοχή Κισσάμου, Ν. Χανίων, Κρήτη (2010) Σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (ζωολόγοι)
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ, ΔΙΑΔΟΣΗ και ΧΡΗΣΗ των παραδοσιακών τοπικών ποικιλιών καλλιεργουμένων φυτών στο Πάρκο Διάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας του Πολυτεχνείου Κρήτης με την συμμετοχή ομάδας πολιτών
ANTIKEIMENO: H καταγραφή της τοπικής γνώσης γύρω από τις παραδοσιακές ποικιλίες, η συγκέντρωση, η τεκμηρίωση, η διατήρηση και ανταλλαγή, και η διάδοση της καλλιέργειας και της χρήσης των παραδοσιακών ποικιλιών. Προτεραιότητα σε φυτικά είδη – ποικιλίες που έχουν μακρύ παρελθόν καλλιέργειας στην Κρήτη, όπως τα δημητριακά και τα όσπρια, και έχουν περάσει εκούσια ή ακούσια επιλογή για να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες συνθήκες του νησιού.
Ευχαριστώ