Begroting Delfshaven

Deelgemeente Delfshaven Programmabegroting 2013

Deelgemeente Delfshaven

Programmabegroting 2013

Inhoud

Deel 1 Programmabegroting 2013 Voorwoord

1

Inleiding

3

Programma’s 1. Wijkveiligheid 2. Sociaal 3. Fysiek 4. Economie 5. Bestuur en dienstverlening

9 20 39 51 58

Paragrafen A B C D E F

Financiering Onderhoud kapitaalgoederen Weerstandsvermogen Bedrijfsvoering Gebiedsgericht werken WMO

65 66 68 76 78 80

Deel 2 Financiële begroting 2013 Baten en lasten 2013 Overzicht baten en lasten Meerjarenraming 2014-2016 en toelichting Uiteenzetting financiële positie 2013

85 87 93

Bijlagen A Overzicht van baten en lasten per deelgemeentefondscluster B Prestatievelden WMO C Lijst van afkortingen

97 98 99

Deel 1 Programmabegroting 2013

Voorwoord Voor u ligt de begroting 2013. Een bijzondere begroting omdat we voor bijzondere opdrachten staan.

2013 is een scharnierjaar. De ontwikkelingen die we de laatste periode hebben ingezet en de helderheid die wij beleidsinhoudelijk hebben geschapen, zetten wij in 2013 om in concrete activiteiten. Eind 2013 of begin 2014 neemt de gemeenteraad een besluit over het gewenste nieuwe bestuursmodel. Als de consequenties van dat besluit voor onze begroting duidelijk zijn, informeren wij u zo snel mogelijk. De uitkomsten van het proces van aanbesteding van het welzijnswerk hebben gevolgen voor deze begroting. De deelraad is betrokken bij het proces en de gevolgen daarvan.

Beleidsinhoudelijk hebben wij de scherpte nog verder vergroot ten opzichte van vorig jaar.

De bestuurlijke speerpunten zijn helder en de prioriteiten per wijk worden duidelijk aangegeven.

Het bestrijden van overlast is en blijft speerpunt in de aanpak van de veiligheid van de deelgemeente. Een schone deelgemeente waar we graag, waar dat kan, extra aandacht geven aan vergroening. In het programma Sociaal komen alle ingezette ontwikkelingen nu bij elkaar. Sociaal beleid is vastgesteld en we investeren fors in het leggen van nieuwe toekomstvaste relaties in het sociale domein. Extra aandacht verdienen daarbij de kansen van onze inwoners op de arbeidsmarkt.

De strategische projecten in de schil rond Delfshaven spelen wat ons betreft een rol bij het realiseren van die doelstellingen, maar ook de andere benadering van de economische portefeuille moet vruchten af gaan werpen voor de inwoners van Rotterdam-West. In de portefeuille Economie willen we meer de rol van aanjager nemen.

In 2013 verwachten we meer helderheid te hebben over de toekomst van het bestel en de vorm en rol van de deelgemeentelijke organisatie daarin. In termen van Gebiedsgerichtwerken bereidt de organisatie zich daarop voor. Voor de organisatie is 2013 een jaar waarin de toekomst meer en helderder contouren krijgt.

Met de begroting 2011 hebben wij het meerjaren perspectief ingevoerd. Het meerjaren perspectief is voor ons een prima sturingsinstrument gebleken. Juist in deze tijden van bezuinigen en krimp.

De tegenvallers die wij in 2012 te verwerken kregen, lossen wij grotendeels in 2012 op.

De voorjaarsnota 2013 willen wij gebruiken om daar waar nodig op basis van het reĂŤle resultaat voor 2012 de nodige aanpassingen voor te stellen. Deze werkwijze stemmen wij af met de wethouder FinanciĂŤn.

Tijdens het maken van deze begroting heeft portefeuillehouder Burggraaf besloten om zijn portefeuille neer te leggen. We hebben bij het opstellen van deze begroting dankbaar gebruikt gemaakt van zijn inspiratie en ingezette koers. Deze begroting geeft de nieuwe bestuurder Sociaal de mogelijkheid om op een goede wijze invulling te geven aan deze belangrijke portefeuille.

Wij wensen u veel leesplezier en vertrouwen op een constructief debat.

1

Het dagelijks bestuur van de deelgemeente Delfshaven

2

Secretaris,

Voorzitter,

V. Florijn

C. Gonรงalves

Inleiding Koers en vaart houden in roerige tijden Het is niet eenvoudig om in deze roerige tijden de essentie van het beleid van de deelgemeente overeind te houden. Een consistent beleid met een lange adem en volgehouden investeringen in de sociale samenhang, de economische ontwikkeling en de veiligheid van de deelgemeente.

Inzetten op de drie pijlers van de ontwikkeling: het benutten van economische kansen, het benutten van de woningmarkt als scharnier tussen fysiek en sociaal en het benutten van onderwijs en taal als sleutels voor sociale stijging en participatie. Aandacht voor het beheer op het gebied van veilig, sociale cohesie, schoon en heel. Prioriteit geven aan het stimuleren van de ontwikkeling van jongeren en aan hard optreden tegen jongeren die overlast veroorzaken, als investering in emancipatie op langere termijn van alle inwoners in al hun verscheidenheid.

Op het speelveld van de deelgemeente gaan de veranderingen razendsnel: het concern Rotterdam voert een ingrijpende reorganisatie door, gecombineerd met een forse financiële taakstelling.

De discussie over het bestuurlijk stelsel van Rotterdam leidt niet eerder dat eind 2013 tot een conclusie. De deelgemeente werkt aan een nieuwe relatie met de welzijnsorganisaties, in de vorm van een fusie van organisaties of in de vorm van een aanbesteding. In het najaar zijn er landelijke verkiezingen, waardoor de politieke krachtsverhoudingen in Nederland kunnen verschuiven; een nieuw te vormen kabinet legt wellicht andere accenten in haar bezuinigings- en investeringsbeleid. In het bestuur van de deelgemeente is een nieuwe bestuurder voor de portefeuille Sociaal aangetreden; ook dat betekent andere accenten voor dit speerpunt in het deelgemeentelijk beleid.

De financiële kaders waarbinnen de deelgemeente moet opereren worden steeds krapper. In 2011 en 2012 is al fors bezuinigd; in 2013 wordt verder bezuinigd; vanaf 2015 moet Rotterdam en dus de deelgemeente opnieuw ingrijpend meerjarig bezuinigen. Bovendien werd de begroting van de deelgemeente de afgelopen jaren aangevuld met bijvoorbeeld gelden uit de WWI en andere extra uitkeringen van de rijksoverheid en de stad. Die regelingen zijn inmiddels beëindigd en er zijn geen andere regelingen voor in de plaats gekomen.

Binnen dat krachtenveld houdt de deelgemeente naar beste kunnen koers en vaart. Keuzes worden scherper, maar niet principieel anders. Ombuigen, bezuinigen, heroverwegen en hervormen zijn middelen die de deelgemeente inzet om met minder financiële armslag de prioriteiten overeind te houden en te blijven doorwerken aan de ontwikkeling van Delfshaven tot een nog aantrekkelijker gebied om te wonen, te werken en te verblijven.

Veilig: aanpakken van overlast Naast handhaving van wetten en regels en het voorkomen van criminaliteit heeft het aanpakken van overlast in 2013 prioriteit. Door de samenwerking met belangrijke partijen zoals de politie en het openbaar ministerie en het uitwisselen van informatie over overlastgevers kan de overheid als geheel en samenhangend optreden tegen overlast. Het samenvattende motto daarvoor is Schouder aan Schouder.

Inleiding | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

3

Delfshaven brengt overal waar dat kan naar voren dat de komst van MOE-landers een groot probleem kan worden. Ingezetenen van landen die in 2004 en 2007 zijn toegetreden tot de EU kunnen zich vrij bewegen binnen Europa, maar ze hebben niet dezelfde rechten en plichten als het gaat om betaald werk en een opleiding. Daardoor ontstaat een groot sociaal probleem dat vooral op landelijk en stedelijk niveau in goede banen moet worden geleid.

Sociaal: gebiedsteams en gebiedsplannen Binnen het programma Sociaal worden grote verbeterslagen gemaakt. De deelgemeente heeft een aantal bezuinigingsrondes achter de rug en verwacht in de toekomst nog meer drastische bezuinigingen. Er moeten scherpe keuzes worden gemaakt. Het Beleidskader Sociaal 2012-2015 dat binnenkort wordt behandeld in de deelraad, kan daarbij een nuttige leidraad zijn.

Diverse landelijke, stedelijke en deelgemeentelijke ontwikkelingen noodzaken ons te kijken naar de organisatie van de uitvoering. Denk hierbij aan de koppeling van welzijn, sport, zorg en wellicht nog andere disciplines als cultuur. Deelgemeentelijk staan we midden in een verbeterslag wat betreft onze opdracht aan welzijn. Niet alleen zijn we sterker gericht op de opdrachtgevers en opdrachtnemers rol; we vragen ook één aanbod voor het brede pakket aan welzijnswerk. Hierbij is het werken in multidisciplinaire gebiedsteams met gebiedswerkplannen en de uitvoering hiervan een belangrijk uitgangspunt. De nieuwe werkwijze verbetert de dienstverlening aan onze bewoners en levert organisatorische efficiency op. Ook wat betreft de huisvesting ten behoeve van de invulling van activiteiten wordt in 2013 en verder bekeken of een efficiënter gebruik mogelijk is. Leidend hierin is het voorzieningenplan dat in 2012 voorgelegd wordt aan de deelraad.

Fysiek: groener, schoon en heel Een schone en hele deelgemeente is een belangrijke randvoorwaarde voor prettig leven. In deze tijden van bezuinigingen heeft de inzet op schoon en heel meer prioriteit dan het ontwikkelen van ruimtelijke visies. De inzet op het gebied van schoon is gericht op het behalen van de afgesproken schooncijfers maar ook op het verbeteren van de bewonerstevredenheid op schoon.

We proberen waar mogelijk de deelgemeente samen met bewoners te vergroenen, ondanks de bezuinigingen. We bezuinigen op zowel het onderhoud van de straat als op schoon om daarmee het bestaande groen zo goed mogelijk te onderhouden.

Economie: winkelgebieden en evenementen In 2013 maken we geheel nieuwe keuzes binnen het programma Economie. De doelen waar we ons op richten zijn de prioritering van de winkelstraten, de evenementen en de strategische projecten.

Voor die drie doelen maken we scherpe keuzes, om ondanks de bezuiniging op het programma Economie toch een zo maximaal mogelijk effect te bereiken.

Bedrijfsvoering: gebiedsgericht werken, bestuurlijke en ambtelijke inrichting De belangrijkste taak van deelgemeenten in het concern Rotterdam is de verantwoordelijkheid voor gebiedsgericht werken. De kern daarvan is samenwerken met alle partners in buurten en wijken.

Binnen het concern wordt een ingrijpende reorganisatie uitgevoerd, waarbij de gemeentelijke diensten worden omgevormd tot clusters, gecombineerd met een vergaande bezuiniging op het aantal medewerkers binnen het concern. In het najaar van 2012 presenteert de deelgemeente een plan voor de deelgemeentelijke organisatie binnen die veranderde context.

4

Inleiding | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Scherpe keuzes per wijk De deelgemeente benoemt voor elke wijk specifieke hoofdopgaven. Daarmee wordt de aandacht gericht op wat aanvullend nodig is in de gebieden en op hoe we de genoemde koers willen bereiken.

Een rode draad is dat de problemen en ergernissen in de gebieden samen met bewoners en partners worden opgepakt. Initiatief en participatie van bewoners is van groot belang voor het slagen van de aanpak.

In de programma’s van deze programmabegroting volgt een meer concrete uitwerking van de hoofdopgaven per programma. In de integrale wijkactieprogramma’s per gebied (iWAP's) wordt uitvoeriger beschreven wat de inzet is van de deelgemeente en haar partners voor de voorgenomen maatregelen en wat de te verwachten resultaten daarvan zijn.

Waar bewoners het initiatief nemen, is de kans op succes het grootst. Organisaties van bewoners en activiteiten die door hen georganiseerd worden sluiten aan op wat door bewoners als het meest nuttig en nodig wordt gezien. Het is dan ook belangrijk dat initiatieven worden ondersteund en dat bewoners worden betrokken bij ontwikkelingen in de wijk. Dit doen we door middelen in te zetten die passen bij de situatie.

Het Nieuwe Westen en Middelland (gebied Oost) De wijken Middelland en het Nieuwe Westen zijn twee levendige stadswijken met een grote diversiteit aan bewoners, zowel wat betreft culturele achtergrond als sociaaleconomische positie.

Er is werkloosheid, criminaliteit en achterstand. Maar er zijn ook actieve, betrokken bewoners die iets willen betekenen voor het gebied. Deze kracht van de wijk wil de deelgemeente versterken en gebruiken bij de aanpak in Middelland en het Nieuwe Westen.

Versterken eigen kracht Het versterken van de eigen kracht van de wijk gaat niet alleen over het wegwerken van individuele achterstanden van bewoners, maar ook over het versterken van eigenaarschap bij de buurt.

Het ondersteunen van zelfbeheer van groen in het gebied bijvoorbeeld blijft 2013 belangrijk.

Met de werkwijze Buurt Bestuurt maken we ook gebruik van de kracht van bewoners uit de verschillende buurten in het gebied.

Veiligheidsaanpak De aandacht voor met name drugsgerelateerde overlast en overlast veroorzaakt door jongeren kan en mag in Middelland en het Nieuwe Westen niet verslappen. Het afgelopen jaar is geĂŻnvesteerd in veiligheid. Door repressieve maatregelen, maar ook door het vergroten van buurtbetrokkenheid, zodat de veiligheidsbeleving verandert. De aanpak Schouder aan Schouder (versterking samenwerking veiligheidspartners) voorziet in beide dimensies van de veiligheidsaanpak.

Buurt Bestuurt is in het Nieuwe Westen in 2011 in alle buurten van start gegaan en wordt in 2013 voortgezet. In Middelland wordt het grootste deel van de wijk in 2013 ook voorzien van Buurt Bestuurt. In 2012 is in drie buurten een start gemaakt.

Om de veiligheidsbeleving te vergroten, is en blijft het op peil houden van het schoonniveau een uitdaging. In het gebied wordt gewerkt met focusgebieden om de resultaten van de gezamenlijke inzet op schoon zichtbaar te maken.

Inleiding | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

5

Zichtbaar maken van aantrekkelijkheid Middelland en het Nieuwe Westen zijn aantrekkelijke wijken. Met de afronding van de herinrichting van de Nieuwe Binnenweg en de komst van een divers winkelaanbod op de Nieuwe Binnenweg heeft het gebied een belangrijke trekpleister. De in 2012 geopende skate-voorziening in het Heemraadspark weet een nieuw publiek naar Delfshaven te trekken. Voor 2013 ligt de uitdaging erin om de bewoners van Delfshaven te laten profiteren van de aantrekkelijkheid van het gebied, bijvoorbeeld door het verzilveren van kansen bij het Erasmus Medisch Centrum. Hiervoor zijn in 2012 voorbereidingen getroffen. Daarnaast is van belang het zichtbaar maken waar bewoners in Middelland en het Nieuwe Westen trots op zijn. Bewoners worden gestimuleerd om elkaar met positieve voorbeelden en initiatieven te inspireren.

Bospolder, Tussendijken, Delfshaven, Schiemond (gebied Zuid) Bospolder en Tussendijken kennen een hardnekkige overlastproblematiek, kampen met zwerfvuil en vragen om aandacht voor de cohesie tussen groepen bewoners. Met de stadsmarinier wordt er punt voor punt gewerkt aan een structurele verbetering van deze situatie, zodat de kansen die de wijk biedt benut kunnen worden. Het Dakpark, de markt en de Spangesekade zijn parels voor de wijk die met de bewoners beter tot hun recht komen. Ook in Delfshaven is de stadsmarinier actief; hier krijgt met name de invloed van zorgvoorzieningen op de wijk de aandacht. Het culturele en creatieve klimaat wordt uitgebouwd op basis van de wijkvisie die in 2013 weer een stap verder wordt uitgewerkt. Terwijl in het Lloydkwartier gebouwd blijft worden, zorgen we samen met stedelijke en wijkgerichte partners voor betere samenwerking met en voor de bewoners. De renovatie in Schiemond zorgt in 2013 nog voor de nodige werkzaamheden in de buitenruimte, maar daarna ligt de wijk er weer netjes bij. Met partners wordt gewerkt aan een structuur waardoor dat vervolgens met inzet van bewoners ook zo blijft.

Problemen aanpakken In Bospolder en Tussendijken is er sprake van aanzienlijke overlast rondom de markt op het Visserijplein en op de winkelstraten (Mathenesserweg, Schiedamseweg en Grote Visserijstraat). Samen met bewoners wordt gewerkt aan de grootste ergernissen. Het centrale doel is de tevredenheid en de binding met de buurt vergroten. Historisch Delfshaven kan een belangrijke rol spelen in de trots op de woonomgeving door deze parel van de stad meer bij de wijk te betrekken.

De renovatiewerkzaamheden aan woningen in Schiemond zijn in 2013 intensief. De opknapbeurt van de woningen gaat gepaard met aandacht voor achterstanden op het vlak van taal, gezondheid en inkomen. In 2013 wordt ook de zichtbaarheid van de deelgemeente op het Lloydkwartier groter, in tastbare zin in de buitenruimte, maar vooral ook in contacten met bewoners en ondernemers.

De opgave voor Coolhaveneiland is het vertrouwen in de deelgemeente en verschillende wijkpartners te versterken.

Diversiteit benutten De diversiteit van de wijken Bospolder, Tussendijken, Delfshaven en Schiemond is de troefkaart van het gebied. De afgelopen jaren zijn steeds meer woningen gebouwd voor kansrijke groepen.

Zowel bewoners die door dit aanbod in de wijk zijn blijven wonen als nieuwe Delfshavenaren, kunnen beter worden betrokken bij bestaande initiatieven in de wijken. Bij keuzes die worden gemaakt om activiteiten te ondersteunen of projecten uit te laten voeren, staat dan ook de vraag centraal of verschillende groepen bewoners met elkaar in contact worden gebracht en worden gestimuleerd om hun sociale netwerk te verbreden.

6

Inleiding | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Spangen en Oud-Mathenesse - Witte Dorp (gebied West) Spangen houdt de positieve ontwikkeling vast, mede dankzij de grote investeringen in wijkveiligheid en de woningvoorraad. Ook in Oud Mathenesse, waar flink is geïnvesteerd in de bestaande woningvoorraad en in de samenwerking met Verenigingen van Eigenaren, wordt deze aanpak in 2013 doorgezet, zij het in een soberder vorm. Wijkveiligheid blijft in Oud Mathenesse prioriteit.

Het gebied Vreelust biedt vele kansen. Met het vaststellen van de visie op dit gebied zullen keuzes worden gemaakt die het gebied een positieve uitstraling geven en meer door bewoners zal worden benut. De samenwerking van de verschillende partijen op Vreelust biedt kansen tot het verdiepen en verbreden van het aanbod, met name van belang voor de jeugd in het gebied.

Positieve ontwikkelingen vasthouden De herstructurering van Spangen komt in de laatste fase. In samenwerking met Woonstad Rotterdam worden de noodzakelijke stappen gezet voor de voorgestelde verbeteringen in de Staringbuurt. Ook de laatste nieuwbouw op Schieoevers 1 komt in een beslissend stadium.

Naast de positieve ontwikkelingen in de woningvoorraad is het zaak om ook de buitenruimte op peil te brengen en te houden. In de wijk melden zich actieve bewoners die geïnteresseerd zijn in samenwerking met de deelgemeente en zelfbeheer van de buitenruimte. Spangen wordt een groene wijk !

Contacten tussen ‘oude’ bewoners en bewoners die de laatste jaren in de wijk zijn komen wonen blijven punt van aandacht.

Het netwerk van samenwerkingspartners staat onder druk door verschuivingen en bezuinigingen; voor continuering van de positieve ontwikkeling is ook hierop inzet noodzakelijk.

Aandacht voor de details in Oud-Mathenesse De inzet ten behoeve van het Woonservice gebied Oud-Mathenesse wordt voortgezet met de Vraagwijzer en netwerksamenwerking, waardoor goede dienstverlening mogelijk blijft.

In de contacten met EU arbeidsmigranten wordt ingezet op kadervorming en participatie waarmee integratie in de wijk vorm krijgt. De wijk moet profiteren van ontwikkelingen ‘in de schil’, met name het gebied Stadshavens /Vierhavengebied.

Inleiding | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

7

Leeswijzer De begroting bestaat uit: • deel I de programma’s en de paragrafen • deel II de financiële begroting.

De opzet van deel II is ten opzichte van vorig jaar niet gewijzigd. In de nieuwe programmabegroting (deel I) is voornamelijk de informatie opgenomen die relevant is voor de deelraad om haar rol goed in te vullen.

Binnen de programma’s Sociaal, Fysiek en Bestuur en dienstverlening komen subprogramma’s voor omdat afzonderlijke sturing nodig is op de subdoelstellingen die een bijdrage leveren aan de doelstellingen van deze programma’s. De programma’s Veilig en Economie bevatten geen subprogramma’s.

De programma’s behelzen de volgende hoofdstukken: Wat willen we bereiken: de programmadoelstelling en de indicator die deze doelstelling kan meten.

Daarnaast is veelal een relatie gelegd met de doelstellingen die in het coalitieakkoord Rotterdam staan vermeld.

Wat is het maarschappelijk vraagstuk: waarom wij dit programma in Delfshaven hebben.

Ontwikkelingen: de landelijke, stedelijke en deelgemeentelijke ontwikkelingen.

Wat doen we hiervoor: de deelgemeentelijke taken en de afbakening van het werkdomein, de lopende taakuitvoering, waar gaan we zaken anders doen of accenten anders leggen.

Wat mag het kosten: een financiële tabel met een meerjarenperspectief waarin de cijfers van 2013 worden vergeleken met het jaarverslag 2011 en de begroting 2012.

Wijkspecifieke prioriteiten.

De paragrafen zijn op basis van de richtlijnen uit de gemeentelijke P&C circulaire uitgebreid met de paragraaf WMO In deel II van de financiële begroting is er naast het bekende overzicht baten en lasten een meerjarenraming 2013-2016 opgenomen. De vermogenstaat, financieringstaat en investeringstaat zijn onderdeel van het hoofdstuk 'Uiteenzetting financiële positie'.

8

Inleiding | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Programma’s

Programma 1 Wijkveiligheid Veilig

1 Wat willen wij bereiken?

Veiligheid is een noodzakelijke voorwaarde voor het functioneren van de samenleving. Het programma Wijkveiligheid wordt in 2013 voortgezet en aangepast naar de veranderende budgetten op stedelijk niveau, veiligheidsissues en behoeften in de Delfshavense samenleving. Met het inzetten van dit programma wordt gewerkt aan de verdere ontwikkeling van een prettig woon-, werk-, en leefklimaat in de deelgemeente. Het verbeteren van de wijkveiligheid draagt sterk bij aan deze ontwikkeling. Deze ontwikkelingen worden bevorderd door een sterke gebiedsgerichte inzet op de veiligheidsproblemen. De uitvoering van de wijk specifieke prioriteiten zijn beschreven in de volgende programma’s: het Coalitieakkoord 2010-2014 'Met vertrouwen naar de toekomst' en het Vijfjaren actieprogramma veiligheid Rotterdam 2010-2014 'Vertrouwen in veiligheid, Meedoen in de stad’. Bij de uitvoering van programma Wijkveiligheid werkt de deelgemeente samen met het Openbaar Ministerie, politie, Stadstoezicht, Directie Veilig, RET en de verschillende wooncorporaties.

In situaties waar voorwaarden voor de veiligheid volgens de Veiligheidsindex onder druk staan, is de deelgemeentelijke doelstelling als volgt: De veiligheid in de deelgemeente Delfshaven ligt ten minste in de categorie ‘aandacht’.

Momenteel zijn een aantal veranderingen gaande met betrekking tot de verschillende indexen. De stedelijke indexen verschijnen vanaf 2012 eens in de twee jaar. Zoals stedelijk aangegeven zal de veiligheidsindex in 2014 voor het laatst in deze vorm verschijnen. Daarna zal de stad overgaan op het wijkprofiel. Een andere verandering is dat er geen Jeugdveiligheidsindex meer is. Een deel van de gegevens die voor deze index werden gebruikt, zal in het wijkprofiel en in de jeugdmonitor terugkomen. Om toch een doelstelling te formuleren op het gebied van jeugdoverlast is gebruik gemaakt van een elementscore binnen de Veiligheidsindex. De betreffende score geeft het percentage weer van het aantal mensen dat aangeeft vaak last te hebben van het buurtprobleem ‘overlast van groepen jongen’.

Tabel Doelstellingen Wijkveiligheid Doelstelling

Programmadoelstelling De veiligheid in de deelgemeente is tenminste ‘aandacht’ (6,1 – 7,0).

Prioriteit 2014 Het element ‘overlast’ scoort minimaal een 6,0 Het element ‘drugsoverlast’ scoort minimaal een 6,0

Bron

Nulmeting (jaar)

Realisatie (2011> VI 2012)

Doelstelling 2014

Veiligheidsindex

6,0 (2009)

5,9

≥ 6,1

Veiligheidsindex

5,0 (2009)

4,9

6,0

Veiligheidsindex

5,4 (2009)

4,8

6,0

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

9

Veilig

Doelstelling

Bron

Nulmeting (jaar)

Realisatie (2011> VI 2012)

Doelstelling 2014

Jeugdoverlast verbetert met 1,5%

Veiligheidsindex

22% (2009)

27,7%

26,2% (2010)

1.1 Doelstelling gemeente Bestuursakkoord Het behalen van een verbetering in het woon-, werk- en leefklimaat toont zich in de uitkomsten van de Veiligheidsindex. De kaders voor veiligheid zijn situaties waarin voorwaarden voor de veiligheid onder druk staan. De deelgemeentelijke doelstelling is als volgt: De veiligheid in de deelgemeente Delfshaven ligt momenteel in de categorie ‘bedreigd’ met een 5,9 op de Veiligheidsindex. De stedelijke en deelgemeentelijke doelstelling komt overeen met een score van ten minste ‘aandacht’ met een 6,1 voor de hele deelgemeente (Coalitieakkoord Deelgemeente Delfshaven 2010-2014 en het stedelijke Vijfjaren actieprogramma veiligheid 2010-2014).

Het onderwerp Wijkveiligheid maakt onderdeel uit van een brede, integrale aanpak van de gemeente Rotterdam om de veiligheid in de stad te verbeteren. Om zo effectief mogelijk te werken aan het realiseren van de gezamenlijke doelstellingen is het nodig om aansluiting te zoeken tussen stedelijke en deelgemeentelijke doelstellingen. De stedelijke doelstellingen op de verschillende thema’s worden beschreven in een aantal beleidsdocumenten, zoals het Vijfjarenactieprogramma 2010-2014, het actieprogramma aanpak jeugdoverlast, het actieplan woonoverlast Rotterdam en de Rotterdamse aanpak van huiselijk geweld. Deze paragraaf geeft een samenvatting van de doelstellingen op de thema’s die belangrijk zijn voor de inzet van deelgemeente Delfshaven. De stad versterkt hiervoor onder andere de kwaliteit en kwantiteit van betrokken diensten, DOSA en van het jongerenwerk.

Wijkveiligheid 1. In 2014 scoren de vier “focuswijken veilig” minimaal een voldoende (een zes) op de Veiligheidsindex (één focuswijk, namelijk het Nieuwe Westen, ligt in deelgemeente Delfshaven); 2. In 2014 staat iedere wijk (minimaal) in dezelfde categorie in de Veiligheidsindex als in 2012; 3. In 2014 voelt tenminste 80 procent van alle Rotterdammers zich veilig in de eigen buurt, waarbij dit percentage in de vier focuswijken niet lager mag zijn dan 70 procent.

Geweld 4. In 2014 resulteert 80 procent van alle meldingen bij het Advies- en steunpunt huiselijk geweld in een passende zorginterventie gericht op het slachtoffer, de pleger en kinderen volgens een vastgestelde ketenaanpak; 5. In 2014 voelt 85 procent van de ondernemers zich veilig in hun onderneming en voelt 80 procent van de ondernemers zich veilig in de omgeving van hun onderneming.

Huiselijk geweld 6. Geweld wordt in een vroeg stadium gesignaleerd en gemeld; 7. De samenwerking tussen hulpverleners sluit naadloos op elkaar aan (zie Programma 2, Subprogramma Maatschappelijke dienstverlening); 8. Preventie krijgt aandacht in de vorm van voorlichting en training.

10

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Veilig

Overlast 9. Het percentage Rotterdammers dat aangeeft last te hebben van groepen jongeren daalt met 25 procent ten opzichte van de Veiligheidsindex 2009; 10. Alle meldingen van woonoverlast worden via de deelgemeenten in een centraal meldsysteem ondergebracht en leiden tot interventie. Uiterlijk in 2014 moet het aantal mensen dat zegt ‘vaak’ overlast te ervaren met 25 procent zijn afgenomen (stedelijk van 49.000 tot maximaal 36.650 personen), gebaseerd op de Veiligheidsindex; 11. 60 procent van de gedetineerden die nazorg krijgen, moet in een stabiele situatie op het gebied van wonen, zorg en dagbesteding komen.

Deelgemeente Delfshaven onderschrijft deze doelstellingen. De doelstellingen van de deelgemeente zijn op de onderwerpen drugsoverlast en overlast echter nauwkeuriger uitgewerkt dan de hierboven beschreven stedelijke doelstellingen. Verder geldt dat niet bij elke stedelijke doelstelling een rol voor de deelgemeente is weggelegd (zie paragraaf 4.1).

2 Wat is het maatschappelijk vraagstuk?

Inwoners van Delfshaven ervaren in meer of mindere mate overlast van gedrag van medebewoners of passanten en ondernemingen. Zorg gaat vooral uit naar de slecht te beteugelen vormen van overlast bij overbewoning in de particuliere voorraad en overlast die gerelateerd is aan de handel in verdovende middelen. Deze “harde” vormen van overlastgevend gedrag hebben een negatief effect op het woon-, werk- en leefklimaat en grijpen soms akelig in de persoonlijke levenssfeer van onze burgers en dat is niet acceptabel. In de aanpak zien we een breed scala aan activiteiten ter bestrijding van overlast.

Zoals in onderstaande figuur wordt geïllustreerd, maakt de deelgemeente Delfshaven deel uit van een bedreigd gebied op het vlak van veiligheid. Voor het realiseren van het beoogd maatschappelijk effect van het verbeteren van de score op de Veiligheidsindex is samenwerking met stedelijke en deelgemeentelijke veiligheidspartners nodig.

Figuur Scores op de Veiligheidsindex binnen deelgemeente Delfshaven.

Rotterdam Delfshaven Middelland Nieuwe Westen Bospolder Tussendijken Spangen Delfshaven Oud Mathenesse / Witte Dorp Schiemond

2006 6,9 5,6

2007 7,2 6,0

2008 7,3 6,5

2009 7,2 5,9

2010 7,3 6,0

2012 7,5 5,9

5,2 5,1 5,7 6,6 4,6 6,2 7,4 6,5

4,8 5,4 6,3 6,0 7,0 5,9 7,3 7,2

5,3 6,2 6,5 6,9 7,0 6,4 7,9 7,8

5,2 4,8 6,4 6,2 6,3 5,6 7,4 8,0

5,0 5,3 6,0 6,2 6,3 6,7 7,3 8,0

5,1 5,4 6,1 5,4 6,4 6,0 6,3 8,2

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 11

3 Ontwikkelingen

Veilig

Wijkveiligheidsindex 2012 Onlangs is de nieuwe Veiligheidsindex verschenen. De Veiligheidsindex, die vanaf dit jaar tweejaarlijks zal verschijnen, is een rapportcijfer dat is samengesteld op basis van feitelijke statistieken en de veiligheidsbeleving van bewoners. De index laat zien dat de stad als geheel veiliger is geworden: een stijging van 0,2 naar een 7,5.

In de deelgemeente Delfshaven is de score op de Veiligheidsindex 0,1 punt lager dan in 2010. De wijken Middelland en het Nieuwe Westen, die als vanouds meer met grootstedelijke problematiek te maken hebben dan andere wijken, laten een stijging zien van 0,1 punt. Ook Spangen laat licht herstel zien na een kleine terugval in 2009. De deelgemeentelijke daling van 0,1 punt wordt veroorzaakt door minder goede scores in de wijken Tussendijken, Oud Mathenesse en Delfshaven.

Inzet op wijkveiligheid Begin 2012 is de nieuwe Veiligheidsindex uitgekomen waarin de deelgemeente een 5,9 (bedreigd) scoort. In 2011 en 2012 is er één focuswijk in deelgemeente Delfshaven, namelijk Het Nieuwe Westen, waar ook met stedelijke middelen vol is ingezet. In de Veiligheidsindex van 2012 zijn de wijken Tussendijken, Delfshaven en Oud-Mathenesse / Witte Dorp gedaald. Momenteel wordt gewacht op de bestuurlijke besluitvorming vanuit de gemeente Rotterdam waarop de gezamenlijke inzet met de deelgemeente wijkgericht wordt aangepast.

Stedelijke bezuinigingen op programma Wijkveiligheid Op stedelijk niveau wordt bezuinigd op de volgende thema’s: - Cameratoezicht (in zijn geheel); - Ambulant jongerenwerk (gedeeltelijk); - Straat coaches (gedeeltelijk).

De consequenties van deze bezuinigingen worden beschreven onder lopende taakuitvoering.

4 Wat doen we hiervoor?

4.1 Wat is onze rol?

Bij het onderwerp Veiligheid hebben de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de deelgemeente betrekking op de Wijkveiligheid: het tegengaan van criminaliteit door preventie en voorlichting, het bestrijden van overlast met een passende combinatie van interventies en maatregelen en het zorgen voor een woon- en leefomgeving die schoon, heel en veilig is. Al deze aspecten van Wijkveiligheid dragen bij aan het maatschappelijk effect dat met dit begrotingsprogramma wordt beoogd: een positieve ontwikkeling van de veiligheid in de deelgemeente.

Deze verbeterslag heeft een positief effect op het woon-, werk- en leefklimaat. Concreet realiseert de deelgemeente deze verbeterslag door te investeren op prioriteiten in de wijken en het handhaven van de openbare orde.

12

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Bevoegdheden deelgemeente De bevoegdheden van de deelgemeente zijn gericht op het directe woon- en leefklimaat in de deelgemeente. Naast het verstrekken van subsidies en het verlenen van vergunningen bespreekt de deelgemeente in het Bestuurlijk Justitieel Overleg (BJO) de gezamenlijke inzet van politie, Openbaar Ministerie en de deelgemeente. De rol van de deelgemeente op het veiligheidsdomein bestaat verder vooral uit het voeren van regie op uitvoering door de hierboven beschreven partners.

4.2 Relevante beleidsnota’s, wet- en regelgeving Het huidige beleid met betrekking tot dit programma is te vinden in de volgende stukken:  Bestuursakkoord; Het behalen van een verbetering in het woon-, werk- en leefklimaat toont zich in de uitkomsten van de Veiligheidsindex. De kaders voor veiligheid zijn situaties waarin voorwaarden voor de veiligheid onder druk staan. De deelgemeentelijke doelstelling is als volgt: De veiligheid in de deelgemeente Delfshaven ligt momenteel in de categorie ‘bedreigd’ met een 5,9 op de Veiligheidsindex. De stedelijke en deelgemeentelijke doelstelling komt overeen met een score van ten minste ‘aandacht’ met een 6,1 voor de hele deelgemeente (Coalitieakkoord Deelgemeente Delfshaven 2010-2014 en het stedelijke Vijfjaren actieprogramma veiligheid 2010-2014);  Coalitieakkoord 2010-2014 'Met vertrouwen naar de toekomst. Een Delfshaven waar iedereen meedoet';  Vijfjaren actieprogramma veiligheid Rotterdam 2010-2014 'Vertrouwen in veiligheid, Meedoen in de stad';  Actieprogramma aanpak jeugdoverlast Rotterdam 2008-2012 'Ruimte geven door grenzen te stellen, Rotterdam doet het!';  Actieplan woonoverlast Rotterdam;  Migratie in goede banen, Midden- en Oost-Europeanen in Rotterdam: Onze Inzet;  De Rotterdamse aanpak van Huiselijk geweld;  Veiligheidshuizen 'Justitie in de buurt nieuwe stijl'.

De stedelijke beleidskaders worden vertaald in verschillende deelgemeentelijke uitvoeringsprogramma’s zoals: ‐ Aanpak Schouder aan Schouder ‐ Buurt Bestuurt ‐ 10.000 Eyes ‐ Veilig ondernemen Het onderwerp Wijkveiligheid maakt onderdeel uit van het integraal Veiligheidsbeleid met daarin ruimte voor een deelgemeentelijke invulling. Met de hierop aangepaste aanpak wordt de veiligheid in Delfshaven verbeterd.

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 13

Veilig

De taakverdeling tussen de burgemeester, het college van burgemeester en wethouders en het dagelijks bestuur van de deelgemeente ten aanzien van veiligheid is onderdeel van het bestuursakkoord. Het bestuursakkoord beschrijft hoe de deelgemeente binnen de stedelijke kaders de deelgemeente haar bevoegdheden uitoefent om de gezamenlijke prioriteiten te realiseren. Het uitoefenen van deze bevoegdheden gebeurt door opdrachten te geven, subsidies te verstrekken en afstemming te zoeken met verschillende organisaties. Belangrijke organisaties waarmee op het vlak van veiligheid wordt samengewerkt zijn de stadsmarinier, stedelijke diensten (uit dit programma wordt de opdracht aan Stadstoezicht gegeven), welzijn, politie, RET en samenwerkingsverbanden zoals het Veiligheidshuis.

Veilig

Om zo effectief mogelijk te werken aan het realiseren van de gezamenlijke en deelgemeentelijke doelstellingen is het nodig om aansluiting te zoeken met de stedelijke doelstellingen.

De stedelijke en deelgemeentelijke doelstellingen op de verschillende thema’s worden beschreven in een aantal beleidsdocumenten, zoals het Vijfjarenactieprogramma 2010-2014, aanpak Schouder aan Schouder, het actieprogramma aanpak jeugdoverlast, het actieplan woonoverlast Rotterdam, de Rotterdamse aanpak van huiselijk geweld.

4.3 Lopende taakuitvoering De mate waarin het beoogde maatschappelijk effect wordt gerealiseerd, toont zich in de scores op de Veiligheidsindex. Bij de inspanningen om deze score te verbeteren wordt begonnen met de wijken die het slechtste scoren op de index. Net als het stedelijke Vijfjarenactieprogramma (gebaseerd op de Veiligheidsindexcijfers 2008) beoogt het Delfshavense coalitieakkoord dat er in 2014 geen wijken lager scoren dan de categorie ‘aandacht’ op de index.

De aanpak van overlast is, naast handhaving en criminaliteitspreventie, prioriteit in 2013. Hierbij spitst de aanpak zich toe op jeugdoverlast, drugsoverlast en overlast vanuit panden en garages. De invloed van de deelgemeente op overlast richt zich vooral op de oorzaken en aanleidingen van overlast. Bij het voorbereiden van besluitvorming wordt potentiële overlast zwaar meegewogen.

Het vestigen of aanpassen van voorwaarden voor bijvoorbeeld coffeeshops of voorzieningen voor het vormen van maatschappelijke opvang met een verhoogd risico op overlast is dan ook alleen mogelijk als overlast voor de omgeving minimaal is. Tegelijk bevordert de deelgemeente het uitbreiden of vestigen van faciliteiten en voorzieningen die contacten tussen bewoners bevorderen en daarbij specifieke doelgroepen (waaronder jongeren) aanspreken op hun bijdrage aan de omgeving en hun talenten.

Bovenstaande doelstelling leidt tot de volgende concrete resultaten in 2014 per wijk:

Tabel Ambities op de Veiligheidsindex 2011

14

2014

Legenda

Delfshaven (deelgemeente)

 bedreigd

 aandacht

 Onveilig: lager dan 3,9

Nieuwe Westen

 bedreigd

 aandacht

 Probleem: 3,9 tot 5,0

Middelland

 bedreigd

 aandacht

 Bedreigd: 5,1 tot 6,0

Delfshaven (wijk)

 aandacht

 aandacht

 Aandacht: 6,1 tot 7,0

Tussendijken

 aandacht

 veilig

 Veilig: hoger of gelijk aan 7,1

Spangen

 aandacht

 veilig

Bospolder

 bedreigd

 veilig

Oud-Mathenesse, Witte Dorp

 veilig

 veilig

Schiemond

 veilig

 veilig

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Jeugdoverlast en de inzet vanuit wijkveiligheid Bij inzet gericht op het terugdringen van jeugdoverlast, is de deelgemeente de verbindende schakel tussen preventieve, curatieve en repressieve inzet op wijkniveau. De deelgemeente organiseert een geringe aanvulling op het reguliere activiteitenaanbod voor overlast dat uit stedelijke actieprogramma's wordt betaald.

De deelgemeentelijke inzet op jeugdoverlast beperkt zich niet alleen tot regievoering maar zet ook projectregie (DOSA en Aanpak jeugdoverlast), Intensief Casemanagement Delfshaven, Intensief casemanagement Marokkanen, Persoonsgerichte aanpak PGA en Straatcoaches in. In de afgelopen jaren is gebleken dat het type jeugdoverlast in Delfshaven vaak samenhangt met drugsoverlast en criminaliteit. Dit heeft geleid tot een aanpassing en aanscherping van de bestaande aanpak van overlastgevende jongeren. Er is meer nadruk op persoonsgerichte aanpak in plaats van groepsgerichte aanpak en de meer repressieve aanpak ‘Schouder aan Schouder’ is ontwikkeld.

DOSA en projectregie jeugdoverlast Een groot deel van de Delfshavense gezinnen weet zich goed te redden, maar er is ook een deel waarbij dit minder vanzelfsprekend is. Stedelijk zijn diverse hulpverleningstrajecten beschikbaar ten behoeve van jeugdigen en gezinnen met enkelvoudige of meervoudige problematiek.

Deelgemeentelijk voeren we regie op vastgelopen hulpverlening en op jeugdoverlast.

Inzet op drugs gerelateerd geweld In samenwerking met de directie Veilig, de politie en het Openbaar Ministerie heeft de deelgemeente het aanvalsplan 'Schouder aan schouder' opgezet. Deze aanpak wordt in opdracht van de deelgemeente samen met de politie uitgevoerd. Op verzoek van de deelgemeente en de politie wordt de aanpak geregisseerd door de stadmarinier. De aanpak richt zich intern op een stevige samenwerking van partners en extern op criminele gezinnen en individuen. De Delfshavense aanpak zorgt ook voor een interstedelijke en internationale samenwerking op drugscriminaliteit.

Inzet op huiselijk geweld Dit thema wordt vanuit het programma Sociaal aangepakt. Bij de aanpak van huiselijk geweld heeft de deelgemeente een rol in de afstemming tussen de GGD (preventief en curatief), de politie (repressief) en het maatschappelijk werk (curatief). Als opdrachtgever van het maatschappelijk werk zet de deelgemeente in op een vervolg in de hulpverlening voor alle meldingen en aangiften van huiselijk geweld bij de politie. Het verbeteren van de samenwerking in de aanpak van huiselijk geweld is een belangrijke doelstelling.

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 15

Veilig

Buurt Bestuurt De deelgemeente zet samen met de politie en Stadstoezicht met de aanpak Buurt Bestuurt in op het betrekken van bewoners bij de deelgemeentelijke veiligheidsaanpak. Het succes van Buurt Bestuurt blijft niet onopgemerkt.

Begin 2011 spreekt de burgemeester de ambitie uit om Buurt Bestuurt in heel Rotterdam in te voeren. Het is niet alleen een goede manier om bewoners bij hun buurt te betrekken, maar ook om het gevoel van veiligheid en het vertrouwen in de overheid te verbeteren. Buurt Bestuurt dicht de kloof tussen bewoners die menen dat ‘zij van de overheid nooit op straat zijn te vinden en niet de goede dingen doen’ en de professionals die menen dat zij beter dan de bewoners weten wat er speelt in de wijk. In 2013 wordt Buurt Bestuurt verder uitgebreid.

Veilig

Inzet op Midden- en Oost- Europeanen In de afgelopen jaren is er in Delfshaven een toename van mensen die afkomstig zijn uit Midden- en 1 Oost-Europa, de zogenaamde MOE-landen . Deze landen zijn de afgelopen jaren toegetreden tot de Europese Unie (EU) en ingezetenen van die landen hebben sindsdien dezelfde rechten (en plichten) als de ingezetenen uit de andere EU-lidstaten. Aangezien veel arbeidsmigranten zich niet laten registreren in het GBA, is niet exact bekend hoeveel Midden- en Oost-Europese arbeidsmigranten in Delfshaven woonachtig zijn.

In de Nationale Verklaring Tijdelijke Huisvesting EU-arbeidsmigranten zijn afspraken gemaakt over een goede tijdelijke huisvesting voor werknemers uit de Europese Unie. Echter, de koppeling die er is tussen wonen en werken zorgt voor veel problemen. Als migranten hun baan verliezen, verliezen ze ook hun huis en komen ze veelal op straat te staan. Er zijn relatief veel migranten uit Midden- en Oost-Europa dakloos én verslaafd. De situatie voor deze groep mensen is zorgelijk. Stedelijk wordt een speciaal informatiepunt en een contactfunctionaris voor MOE-landers ingezet. Daarnaast pakken wij door de inzet van het Meldpuntoverlast overbewoning de huisjesmelkers aan.

Inzet Stadstoezicht De voornaamste opdrachtnemer in Delfshaven voor toezichthoudende en handhavingstaken is de dienst Stadstoezicht. Centraal in de werkwijze van Stadstoezicht staat de integrale inzet op wijkniveau. Stadswachten worden in integrale teams ingezet en zijn bekend met de wijk waarin zij werken. De medewerkers zijn zichtbaar in de buitenruimte aanwezig en aanspreekbaar.

In Delfshaven is de inzet van Stadstoezicht gericht op drugsoverlast, jeugdoverlast, schoon en heel, diefstal uit motorvoertuigen en overlast in algemene zin.

Inzet op overlast van panden en garages Een deel van de overlast wordt veroorzaakt door panden en garages. Door overbewoning, illegale bewoning of hennepteelt kan overlast ontstaan en worden klachten gemeld bij het Meldpunt Overlast van de deelgemeente. Door regie te voeren op controle, interventie en handhaving kunnen panden waarin bewoners zich niet aan wet- en regelgeving houden worden opgespoord en aangepakt.

Hierdoor vermindert de overlast van deze panden en garages, wat bijdraagt aan de wijkveiligheid.

Inzet op overlast van maatschappelijk opvang Het Meldpunt Overlast registreert alle meldingen van overlast van drugs, prostitutie en maatschappelijke opvang en bespreekt deze met partners. Het interventieteam levert specifieke inzet op dealpanden en coördineert de inzet van politie en justitie op drugsgerelateerde overlast, in samenwerking met het Meldpunt Overlast. De deelgemeente initieert waar nodig afspraken met en over voorzieningen voor huisvesting van bijzondere doelgroepen. Deze afspraken resulteren in beheerconvenanten die worden gevolgd in beheercommissies. Deze maatregelen hebben als doel het verminderen van overlast door maatschappelijke opvang.

Horeca en detailhandel zonder overlast en gevaar Delfshaven kent een kwalitatief goede en goed geëxploiteerde horeca. We plukken de vruchten van goed ingezet en uitgevoerd beleid. Het verlenen van een horecavergunning en handhaving van de vergunningsvoorwaarden dragen bij aan een kwalitatief goede horeca, waardoor overlast wordt beperkt. Wij willen onze consistente inzet op dot punt handhaven.

1

MOE-landen: De MOE-landen zijn de landen uit Midden- en Oost-Europa die op 1 mei 2004 tot de EU zijn toegetreden

(Polen, Estland, Letland, Litouwen, Slowakije, Hongarije, Tsjechië en Slovenië) en de landen die per 1-1-2007 zijn toegetreden (Bulgarije en Roemenië).

16

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Algemene Plaatselijke Verordening (APV) Een belangrijke deelgemeentelijke taak die voortkomt uit de Algemene Plaatselijke Verordening is het verstrekken van vergunningen voor evenementen. In de vergunning staan voorwaarden waaraan een evenement moet voldoen. De afgifte van een evenementvergunning en het handhaven van de vergunningsvoorwaarden dragen hierdoor bij aan veiligheid in de wijk.

4.4 Wat gaan we anders doen?

De bezuinigingtaakstelling heeft ook zijn invloed op het programma wijkveiligheid. Hieronder een opsomming van de bezuinigingsmaatregelen binnen het programma wijkveiligheid.

Organisatiekosten SOM team en Meldpuntoverlast In het afgelopen jaar is het team efficiënter gaan werken. Gebleken is dat het gereserveerde bedrag voor de organisatiekosten van het SOM team en Meldpuntoverlast structureel neerwaarts kan worden bijgesteld.

Bestrijding drugsoverlast In het afgelopen jaar is voor de focuswijk Middelland een extra bedrag gereserveerd voor bewonersparticipatie om drugsoverlast te bestrijden. Na extra inzet vanuit de stad en met het activeren van buurt bestuurt in Middelland vraagt de inzet een lagere deelgemeentelijke bijdrage.

Cameratoezicht Sinds 2007 wordt in Delfshaven op hotspots cameratoezicht gehouden. In de afgelopen jaren heeft de deelgemeente een financiële bijdrage geleverd aan de plaatsing van de camera's. Stedelijk is gekozen voor een terughoudend beleid en wordt op veel plaatsten cameratoezicht stop gezet. De consequentie van de beleidswijziging is niet duidelijk. Wij stellen voor om niet langer middelen voor cameratoezicht te reserveren.

Samenwerking en communicatie Meer dan tot nog toe moeten de professionals als een integraal team opereren waarbij niet altijd alle professionals (politie, stadstoezicht, deelgemeente én opbouwwerk) tegelijkertijd aanwezig zijn, maar waarin iemand als vertegenwoordiger van het team kan optreden. Hiervoor moet gewerkt worden aan de ontwikkeling van teams en verregaande samenwerking. Een sleutel voor het verbeteren van veiligheidsbeleving ligt in de communicatie over veiligheid. Met groots communiceren over een succesvolle aanpak (bijvoorbeeld met gevelborden na een hennepactie: “weer één opgerold”) tonen we weliswaar daadkracht als overheid maar brengen we tegelijk de boodschap dat er sprake is van drugscriminaliteit. Het is belangrijk om te communiceren over zaken, gebeurtenissen en activiteiten waar we trots op zijn. Indien nodig ondersteunen we deze activiteiten.

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 17

Veilig

Inzet op Veilig Ondernemen Veilig Ondernemen is één van de prioriteiten binnen de Rotterdamse en deelgemeentelijke veiligheidsaanpak omdat een onveilige winkelomgeving minder ondernemers en klanten trekt en leidt tot een hoger ziekteverzuim bij het winkelpersoneel. De belangrijkste doelstellingen van Veilig Ondernemen zijn een afname van onveiligheidsgevoelens en van criminaliteit en een toename van de aangiftebereidheid. Het project 10.000 Eyes heeft in 2012 een extra impuls gegeven aan het veilig ondernemen. Na evaluatie zullen succesvolle onderdelen van de aanpak in 2013 gecontinueerd worden.

5 Wijkspecifieke prioriteiten

Veilig

Wijkveiligheid

Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland Voor het gebied Middelland en het Nieuwe Westen zijn de volgende prioriteiten benoemd: - drugsoverlast; - overlast; - geweld; - schoon en heel.

Binnen het gebied verdienen de volgende buurten aandacht in de aanpak: - Middelland midden ('s-Gravendijkwal, Nieuwe Binnenweg, Heemraadssingel, 2e Middellandstraat); - Nozemanbuurt (Heemraadssingel, Vierambachtstraat, Mathenesserlaan); - Pupillenbuurt (Aelbrechtskade, Hooidrift, Mathenesserlaan, Heemraadsplein, Nieuwe Binnenweg); - Essenburgbuurt Nieuwe Westen (Essenburgsingel, Beukelsdijk, Beukelsweg).

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier Voor het gebied Bospolder, Tussendijken, Delfshaven en Schiemond zijn de volgende prioriteiten benoemd: - drugsoverlast; - schoon en heel; - maatschappelijke opvang; - huiselijk geweld.

Binnen het gebied verdienen de volgende buurten aandacht in de aanpak: - Bospolder Oost (Spanjaardstraat, Middenkous, Voorhaven, Schiedamseweg); - Bospolderplein; - Grote Visserijstraat en Visserijplein; - Driehoeksplein (RĂśsener Manzstraat, Kleine Visserijstraat, Zoutziederstraat, Mathenesserdijk); - Delfshaven midden (vooral maatschappelijke opvang - Havenstraat, Willem Buytenwechstraat, Pieter de Hoochstraat); - Schiemond (vooral huiselijk geweld).

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp Voor het gebied Spangen en Oud Mathenesse zijn de volgende prioriteiten benoemd: - woninginbraak; - diefstal uit en van motorvoertuigen; - overlast; - geweld.

Binnen het gebied West is de overlast in Spangen vooral toe te schrijven aan jeugdoverlast. In Oud Mathenesse bestaat de overlast vooral uit burengerucht. De aandacht voor geweld in Oud Mathenesse ligt vooral op het gebied van de aanpak van huiselijk geweld.

18

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

6 Wat mag het kosten?

Veilig

Kostenoverzicht programma Wijkveiligheid Begroting 2012 na de begrotingswijziging Zesmaands

Begroting 2012 (primaire)

Omschrijving

Lasten

Baten

Lasten

Baten

Begroting 2013 Lasten

Begroting 2014

Baten

Lasten

Begroting 2015

Baten

Lasten

Begroting 2016

Baten

Lasten

Baten

Programma 1 Wijkveiligheid 1.1 Wijkveiligheid

547.907

Totaal Programma 1 voor reservering

547.907

Saldo voor reservering

825.058 0

825.058

547.907

Resultaat exclusief reserves

547.907

451.103

447.907

451.103

447.907

373.955

0

825.058

0

825.058

447.907 0

447.907

447.907

451.103

447.907

451.103

447.907

447.907 0

447.907

447.907

0

447.907

0

447.907

447.907 0

447.907

447.907

0

447.907

0

447.907

0 447.907

0

447.907

0

447.907

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Veilig Ondernemen (BR) Motie Wijkveiligheid Totaal programma 1 na reservering Saldo na reservering

547.907

547.907

373.955

447.907

447.907

447.907

0 447.907

Programma 1 Wijkveiligheid | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 19

Programma 2 Sociaal

Sociaal

1 Wat willen wij bereiken?

De kern van het Sociale Beleid: Naar een volwaardig burgerschap De wereld om ons heen verandert snel. Werkloosheid, hogere kosten voor levensonderhoud, afkalvende voorzieningen, (stille) armoede, nemen in hoog tempo toe. Dat vraagt van de deelgemeente misschien wel meer dan voorheen. Het tegengaan van maatschappelijke uitsluiting en het stimuleren van meedoen hebben een hoge prioriteit in het sociale beleid. Dat is meer dan alleen het bevorderen van het al eerder geformuleerde actief en democratisch burgerschap; het betekent vooral recht doen aan mogelijkheden en opvattingen van mensen zelf om zelfstandig te kunnen komen tot een duurzame relatie met de samenleving. Hierbij moet iedereen zich geaccepteerd voelen in een samenleving die in zijn aard open en tolerant wil zijn.

Dat vraagt van de burgers dat ze meedoen. Meedoen om de eigen kennis en vaardigheden te kunnen oefenen, verbeteren en om nieuwsgierigheid aan te moedigen. Werk is daarbij belangrijk. In de vorm van betaalde arbeid, maar ook aan activiteiten in de eigen samenleving (buurt, vrijwilligerswerk). Dit bevordert de maatschappelijke binding. Van de deelgemeente vraagt dit een inzet die erop gericht is om bewoners zoveel mogelijk in staat te stellen deel te nemen aan de samenleving, onder andere door bevordering van deelname aan het sociaal verkeer in straten en buurten. Dat meedoen, stelt eisen aan het ontwikkelen van de (potentieel) aanwezige vaardigheden en capaciteiten van burgers. De deelgemeente Delfshaven spant zich in om dit flankerend en voorwaardenscheppend te stimuleren en daarop in te spelen met welzijnsorganisaties en diensten.

Sociale Index e In april 2012 verscheen de 3 editie van de Sociale Index. De indexen verschijnen nu eens in de 2 jaar. Bovendien verschijnt de Sociale Index in 2014 voor het laatst in deze vorm. Op dit moment wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van het wijkprofiel. Dit wijkprofiel geeft in één oogopslag een beeld van wijken, door gegevens te presenteren op veiligheid, fysiek en sociaal gebied. Bedoeling is om naast elkaar de objectieve en subjectieve gegevens te presenteren, naast zogenaamde contextgegevens, bijvoorbeeld bevolkingssamenstelling, inkomens, woningtypen. Bij de wisseling van het huidige naar het nieuwe College, in 2014, wil het (huidige) College het wijkprofiel presenteren.

De Sociale Index is bedoeld als monitor. Door de indexen met elkaar te vergelijken kan worden bepaald hoe de sociale kwaliteit van een gebied veranderd. De nieuwste Sociale Index laat zien dat de economische situatie de deelgemeente hard treft. De scores op de thema’s ‘inkomen’ en ‘werk en school’ zijn lager dan twee jaar geleden. Dat geldt ook voor de ervaren binding en de leefomgeving.

Maar de sterke punten in de deelgemeente zijn ook terug te zien in de Sociale Index: sociale inzet, deelname aan sociale en culturele activiteiten en het opleidingsniveau zijn voldoende.

De verdeling tussen de diverse bestuurslagen is een complicerende factor in het stellen van doelen en meten van resultaten. Een deelgemeente heeft slechts een beperkte bevoegdheid en is “slechts” aanvullend op het stedelijke en landelijk beleid. In het sociale programma ligt de kern van de bevoegdheid bij de aansturing van welzijn. Een groot deel van wat in sociaal opzicht belangrijk is voor onze bewoners als werk, scholing, taal, is een stedelijke verantwoordelijkheid. Als deelgemeente hebben we een inspanningsverplichting om een optimale samenwerking te realiseren.

Het meten van de Sociale Index gaat voor een groot deel over elementen waar landelijk en stedelijk beleid leidend in zijn.

Hieronder zijn de resultaten en doelstellingen op de Sociale Index in een tabel weergegeven.

20

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Tabel

Doelstellingen Sociale Kwaliteit

Doelstelling

0-meting G (2008)

Sociale Index

Realisatie G (2012)

Doelstelling G (2020)

0-meting DG (2009)

Realisatie DG (2010)

Realisatie DG (2012)

5.5

7.1

5.4

5.3

4.9

5.2

5.0

6.2

4.5

4.4

4.3

5.0

4.6

7.0

3.8

3.6

3.6

4.9

4.3

6.0

3.7

3.6

3.4

5.1

4.5

6.0

4.6

4.6

4.2

5.8

6.5

7.0

5.7

5.8

6.1

6.0

5.2

7.0

5.5

5.3

5.2

6.0

6.0

6.5

5.4

5.4

6.0

6.0

4.5

7.5

5.6

5.2

4.5

6.2

5.9

7.4

5.6

5.6

5.2

6.2

6.2

7.5

6.3

6.0

5.6

Capaciteiten Voldoende taalbeheersing (moeite met taal) Voldoende inkomen (laag inkomen, uitkeringen, moeilijk rondkomen) Goede gezondheid (ervaren gezondheid en beperkingen, meldingen LZN/LTHG) Voldoende opleiding (vsv, jongeren met startkwalificatie, bevolking zonder startkwalificatie) Sociale binding Mutaties (mutatiegraad, nieuwkomers, lange woonduur) Ervaren binding (familiariteit, verantwoordelijkheid en inzet voor de buurt, vertrouwen in het bestuur) Leefomgeving Ontbreken van discriminatie (ervaren discriminatie, omgang tussen groepen) Passende huisvesting (overbewoning, tevredenheid over woning) Adequate voorzieningen (indicator bekendheid sociale voorzieningen)

Idem Idem

Idem

Idem

5.2 (2010)

6.0 (2010) Veilig en fysiek

5.6

5.7

5.3

Vervuiling en overlast (schoon, heel, overlast, veiligheid) Meedoen

4.7 Bijdragen aan stedelijke doestelling

5.7 (2010) Veilig en fysiek

5.9

5.9

7.3

5.8

5.7

5.5

Werk en school (weinig werkzoekenden, schoolgaande jeugd)

Bijdragen aan stedelijke doestelling

5.0

5.5

7.0

5.0

5.1

4.3

Sociale contacten (sociale contacten, sociaal geĂŻsoleerd)

5.5

5.2

7.0

5.5

5.2

5.0

5.2 (2010)

Sociale en culturele activiteiten (sportdeelname, uitgaan, culturele activiteiten en hobby’s)

6.5

6.7

7.5

6.8

6.7

6.8

6.9

Sociale inzet (inzet mantelzorg, inzet vrijwilligerswerk, inzet voor de buurt)

6.7

6.4

7.5

6.1

6.0

6.0

6.1 (2009)

G = Gemeente DG = Deelgemeente Delfshaven

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

21

Sociaal

5.8

Doelstelling DG (2014)

Tabel deelgemeentelijke doelstellingen Delfshaven Doelstelling

Sociale Index

Realisatie DG (2012)

Realisatie DG (2010)

0-meting DG (2009)

Doelstelling DG (2014)

5.4

5.3

4.9

4.7

5.6

5.2

4.5

5.2

6.3

6.0

5.6

6.0

5.8

5.9

4.6

5.9

Sociale contacten (sociale contacten, sociaal geïsoleerd)

5.5

5.2

5.0

5.2

Sociale en culturele activiteiten (sportdeelname, uitgaan, culturele activiteiten en hobby’s)

6.8

6.7

6.8

6.9

Sociale inzet (inzet mantelzorg, inzet vrijwilligerswerk, inzet voor de buurt)

6.1

6.0

6.0

6.1

Sociale binding

Sociaal

Ervaren binding (familiariteit, verantwoordelijkheid en inzet voor de buurt, vertrouwen in het bestuur) Leefomgeving Ontbreken van discriminatie (ervaren discriminatie, omgang tussen groepen) Adequate voorzieningen (bekendheid sociale voorzieningen) Meedoen

De deelgemeente geeft invulling aan het behalen van deze doelstelling in de subprogramma’s Jeugd, Maatschappelijke Participatie en Maatschappelijke Dienstverlening.

Zoals eerder genoemd zijn een aantal scores van de Sociale Index op thema- en/of indicatorniveau gedaald. Zo is de daling op de score van discriminatie zorgelijk. Er zijn mogelijk deelgemeentelijk overstijgende factoren van invloed zijn op deze score. Dat laat onverlet dat de deelgemeente met de inzet op participatie en emancipatie een bijdrage wil doen in de verbetering van de omgang tussen mensen van verschillende culturele afkomst. Zoals u in het subprogramma kunt lezen zal het welzijnswerk de opdracht krijgen actief in te zetten op het leggen van verbinding tussen (groepen) mensen welke niet automatisch dezelfde leefstijl delen. Ook zal het Dagelijks Bestuur in overleg treden met het college en cluster welke inzet er mogelijk is ten behoeve van Delfshaven.

De daling van de bekendheid met Sociale Voorzieningen behoeft verdere analyse. Mogelijke inzet van communicatie zal vorm krijgen in de opdracht aan partners.

De deelgemeente wil een positieve bijdrage te leveren aan de ervaren binding van de Delfshavense bewoners met hun buurt, middels het subprogramma Maatschappelijke Participatie en Emancipatie.

Uitgangspunten staan geformuleerd is het nog vast te stellen Beleidskader Sociaal 2012-2015. Het uitwerken van deze uitgangspunten naar meer concrete effecten en activiteiten is onderdeel van de opdrachtverstrekking en/of het aanbestedingstraject.

1.1 Doelstelling gemeente In het deelgemeentelijke coalitieakkoord ‘Met vertrouwen naar de Toekomst’ 2010-2014 formuleert de coalitie, bestaande uit de fracties PvdA en Groen Links, de missie om tot een Delfshaven te komen waar iedereen meedoet. De gemeente Rotterdam wil investeren in talent en heeft dit vastgelegd in het coalitieakkoord ‘Ruimte voor talent en ondernemen’ 2010-2014. Het college van Burgemeester en Wethouders (B&W) en het Dagelijks Bestuur (DB) van Delfshaven hebben afspraken vastgelegd in het Bestuursakkoord 2011-2014.

22

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Gezien de aanhoudende verslechtering van economische omstandigheden komen de doelstellingen uit deze akkoorden onder druk te staan. De toekomst zal uit moeten wijzen welke doelstellingen uit de coalitieakkoorden en het bestuursakkoord tussen het college van B&W en de deelgemeente gehandhaafd kunnen blijven, vervallen of bijgesteld moeten worden.

Omdat een uitgebreide beschrijving van deze akkoorden te omvangrijk zou zijn, worden hieronder de belangrijkste punten uit de akkoorden weergegeven.

          

Sociaal

Coalitieakkoord ‘Ruimte voor talent en ondernemen’ De coalitie geeft aan dat een goede opleiding, het spreken van de Nederlandse taal, gezondheid, werk en inkomen voorwaarden zijn voor talent. Zij willen investeren in jong en oud, in kennis en kunde van alle Rotterdammers.

Actiepunten, beleidsdoelen en opdrachten aan het college zijn: Het uitbreiden van de zogenaamde nulgroepen in de Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE) voor verbetering van onderwijskansen.

Het uitvoeren van het actieprogramma 'Beter presteren', met meer leertijd voor kinderen; Extra en resultaatgerichte inzet in die wijken waar dat nodig is op het terrein van gezondheid, armoede, integratie, participatie.

Voortzetten van de aanpak gericht op de kwetsbare groepen met meer aandacht voor maatwerk en differentiatie in de doelgroepen.

Investeren in een ‘Leven Lang Leren’. Hierbij wordt er uitgegaan van een voortdurende scholing van alle Rotterdammers.

Voortzetten van het activerend participatiebeleid door middel van ‘full engagement’. Mensen met een uitkering leveren een tegenprestatie en worden ook in hun eigen buurt begeleid.

Uitvoeren van het Taaloffensief en Kiezen voor talent Realiseren van voldoende sportaccommodaties zoals aangegeven in de sportvisie en het ondersteunen van verenigingen en sporters en het realiseren van een goede sportinfrastructuur.

Handhaving van het huidige kunst- en cultuurklimaat en betere benutting van kunsten cultuurgebouwen.

Er moeten stedelijke 51 woonservicegebieden worden ontwikkeld ten behoeve van mensen met een beperking.

De schuldenproblematiek is Rotterdam breed een ernstige zorg, zodat ook ingezet wordt op schulddienstverlening.

Coalitieakkoord “Met vertrouwen naar de toekomst” Actiepunten, beleidsdoelen en opdrachten aan het Dagelijks bestuur welke in 2013 onder druk komen te staan zijn:  Plus op West: in overleg met het nieuwe College van Burgemeester en Wethouders wordt capaciteit (menskracht en/of middelen) vanuit stedelijke diensten vrijgemaakt om te komen tot te omvorming naar gebiedsteams Jeugd, Participatie & Emancipatie en Zorg & Maatschappelijke dienstverlening  De inzet op peuterspeelzalen en vroeg- en voorschoolse educatie blijft gehandhaafd.  Blijven inzetten op vermindering van taalachterstanden, betere opleidingen, betere kwalificaties en zelfredzaamheid  Handhaven van het arrangement huiswerkbegeleiding voor zelforganisaties.  Plus op West: in overleg met het nieuw College van Burgemeester en Wethouders wordt op een vernieuwende en inspirerende manier actief vorm gegeven aan het deelgemeentelijk Nederlandse taalprogramma.  Meer toegankelijke ouderenhuisvesting, zowel grootschalig als kleinschalig in de wijken.  Het dagelijks bestuur geeft het beleid voor woonservicegebieden vorm.

Bestuursakkoord Vastgelegde akkoorden:  Vroeg- en voorschoolse educatie  Voortijdig schoolverlaten  Full engagement  Verhoging sportparticipatie  Taal- en participatietrajecten

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

23

      

Verbetering keten schulddienstverlening Ontwikkeling Vraagwijzer Verbetering functioneren welzijnssector Basistafel zorgcoördinatie Ieder kind een gezond gezin/Sociaal Team Inlopen gezondheidsachterstanden Woonservicegebieden

Sociaal

De akkoorden welke voor het jaar 2013 onder druk staan zijn: Taal- en participatietrajecten, Verbetering keten schulddienstverlening en Woonservicegebieden.

Het Dagelijks Bestuur bespreekt knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen met de coalitie en legt deze in de begroting 2013 aan de deelraad voor. Verder wil de deelgemeente de bestuursakkoorden welke onder druk staan in samenhang met de uitkomsten op de sociale index op de stedelijke bestuurlijke agenda zetten om in gezamenlijkheid te komen tot een verbetering ten behoeve van de Delfshavense bewoners.

2 Wat is het maatschappelijk vraagstuk? e

De deelgemeente Delfshaven is met een bevolking van ruim 74.000 mensen de 2 deelgemeente (na Prins Alexander) van Rotterdam. De bewoners van Delfshaven kennen een zeer diverse culturele achtergrond. Delfshaven is een jonge deelgemeente, ongeveer 23.000 van de ruim 74.000 zijn jonger dan 23 jaar, dat is een aanzienlijk deel van onze bevolking.

Wat betreft de sociaaleconomische positie is in Delfshaven een achterstand te zien. Opvallend is het lage percentage aan bewoners dat een inkomen uit arbeid heeft, dit is namelijk 50%. Een groot deel van de Delfshavense bewoners neemt dus geen deel aan de arbeidsmarkt en de inherente structuren. Het inkomensniveau van Rotterdam is laag te noemen in vergelijking met vergelijkbare grote steden. Het inkomensniveau van de deelgemeente Delfshaven is samen met Charlois het laagst van Rotterdam (Feitenkaart Inkomensgegevens op deelgemeente- en buurtniveau 2009).

Delfshaven kent ook meer lager opgeleiden als het Rotterdam gemiddelde.

Uit cijfers en praktijkervaring blijkt dat de mate van sociale cohesie wisselend is in de wijken, maar vooral ook in de verschillende subbuurten en straten. Er zijn kleine gebieden aan te wijzen waar bewoners elkaar goed weten te vinden, elkaar helpen en zich verantwoordelijk voelen voor de buurt.

Maar in een groot deel van de gebieden vinden buurtbewoners nauwelijks spontaan aansluiting bij elkaar. Het is goed mogelijk dat de diversiteit van de bewoners hier een grote rol in speelt.

Delfshaven heeft ongeveer 25.000 vrouwelijke bewoners boven de 23 jaar. Ten opzichte van het Nederlands gemiddelde (47 procent) zijn vrouwen in Rotterdam minder vaak economisch zelfstandig (Feitenkaart participatie en burgerschap 2011).Het aandeel economisch zelfstandige vrouwen in de leeftijdsgroep 15 tot met 64 jaar is in Rotterdam 45 procent en voor mannen 61 procent. Vergeleken met de andere drie grote steden is het percentage vrouwen met een dergelijk inkomen drie tot vijf procentpunten lager. Vanuit de praktijk komen signalen van achterstand van vrouwen ten opzichte van mannen, denk hierbij aan isolement, onderscheid op basis van geslacht, deelname aan arbeidsmarkt, economische zelfstandigheid.

Ongeveer 13.000 bewoners zijn ouder dan 55 jaar ofwel 17,3%, stedelijk is dat ongeveer 157.000 ofwel 25,5%. Een deel van de ouderen wordt sociaal minder actief, dit kan bijvoorbeeld komen door die verminderde mobiliteit, maar ook door het overlijden van mensen in hun omgeving. Tevens ondervinden sommige ouderen weinig steun van familieleden welke een eigen leven leiden.

Kortom veel diversiteit in een klein gebied. Dat maakt Delfshaven kleurrijk en levendig, maar soms ook complex.

24

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

3 Ontwikkelingen

Sociaal

Transities De komende jaren worden er mogelijk een aantal transities ingezet. Zo komt de uitvoering van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten.

Die zullen deze taak onderbrengen bij de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Ook de uitvoering van de Jeugdzorg wordt gedecentraliseerd naar de gemeenten. Tevens word de wet Werken naar Vermogen ingevoerd. Al deze verantwoordelijkheden behorende bij de uitvoering van deze wetten en taken komen daarmee binnen afzienbare tijd over naar de gemeenten.

Op 23 april 2012 is het kabinet Rutte gevallen. Deze ontwikkeling brengt een hoop onzekerheden met zich mee over de beoogde veranderingen in de sociale zekerheid, de stelselherziening en de jeugdzorg. Dit neemt niet weg dat het (deel)gemeentelijke “anders en zo dicht mogelijk bij de burger organiseren” doorgang kan en moet vinden.

De deelgemeente Delfshaven wil het gebiedgericht werken centraal stellen om te komen tot de uitvoering van de veranderingen. Vooral wat betreft de jeugdzorg en AWBZ. Daar waar het gaat om indicatiestelling, gedeelde inzet op casuïstiek en participatie wordt nauwe samenwerking tussen welzijns- en zorginstellingen als leidend principe gezien. Dit beeld sluit aan op de stedelijke visie, bijvoorbeeld omschreven in de visie “Zorg en Welzijn”. De verantwoordelijkheid moet terug naar de wijken bij de bewoners en professionals. Het vertalen van visie en processen naar uitvoering is een gedeelde verantwoordelijkheid van het college en het dagelijks bestuur.

Sport en recreatie In het kader van OGOR zijn een aantal kerntakendiscussies gevoerd wat betreft sport en recreatie over sportvoorzieningen, sportprogrammering, wijkaccommodaties en Natuur en Milieu educatie.

Een uitkomst kerntakendiscussie is dat het aan te bevelen is een Stichting sportbedrijf op te richten in Rotterdam, die de uitvoering van het dagelijks beheer van de sportvoorzieningen en de sportprogrammering op zich neemt, in opdracht van zowel de gemeente Rotterdam als de veertien deelgemeenten.

De deelgemeente Delfshaven onderschrijft de voordelen van de inrichting van een sportbedrijf, maar richt bij voorkeur een deelgemeentelijk sport-welzijnsbedrijf op. De discussie over de schaalgrootte van het sportbedrijf, centraal, in regio’s of (op onderdelen) deelgemeentelijk is nog actueel. In de deelgemeente Delfshaven werken we er proactief aan om een aantal uitvoeringsonderdelen als sportstimulering, wijkaccommodaties, natuur- en milieu educatie in 2013 en 2014 onder te brengen bij de welzijnsorganisatie.

Aanbesteden welzijn In juni 2012 is het fusieproces van Opbouwwerk, Sociaal Cultureel Werk en Maatschappelijk Werk, Samen onder één dak (SOED), voortijdig en zonder gewenst resultaat geëindigd. Naar aanleiding van deelraadsvergaderingen hebben zij tot 1 september 2012 de tijd om alsnog tot een ongeclausuleerd besluit tot fusie te komen. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan een bestek wat betreft Welzijn met een uitbreiding naar Sport en Zorg. Deze kan gebruikt worden ten behoeve van aanbesteding of voor de opdrachtformulering. Een aantal elementen van SOED blijven gehandhaafd, bijvoorbeeld het werken in multidisciplinaire gebiedsteams met gebiedswerkplannen en de uitvoering hiervan.

Voorzieningenplan In 2012 is gewerkt aan de invulling van het voorzieningenplan. Het voorzieningenplan draagt er zorg voor dat de programmatische activiteiten, zowel binnen als buiten, kunnen plaatsvinden. Afhankelijk van de wens, het aanbod en de middelen van diensten moet er afdoende kwalitatieve ‘ruimte’ zijn om deze diensten te kunnen organiseren. Op dit moment lijken er mogelijkheden te zijn om vraag en aanbod beter in overeenstemming te brengen door middel van het, nog vast te stellen, voorzieningenplan. In 2013 is het de bedoeling te starten met de uitvoering van het voorzieningenplan en het nog verder uitwerken en aanpassen, hierdoor kunnen de voorzieningen in Delfshaven effectiever en efficiënter gebruikt worden. Hiermee wordt verwacht een deel van de bezuinigingsopgave te kunnen vervullen. Deze bezuiniging zal pas ingevuld worden als er meer zekerheid is over financiële consequenties.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

25

4 Wat doen we hiervoor?

4.1 Wat is onze rol?

Sociaal

De deelgemeente is verantwoordelijk voor de samenhang en de uitvoeringskracht binnen het domein sociaal. Dit betekent dat daar waar de gemeente Rotterdam beleid (op hoofdlijnen) heeft geformuleerd, de deelgemeente daaraan handen en voeten geeft. Dit betekent ook dat daar waar de gemeente Rotterdam zelf uitvoeringskracht organiseert, de deelgemeente dubbelingen in de uitvoering vermijdt. De deelgemeente maakt zich primair verantwoordelijk voor de aansluiting van deelgemeentelijke en gemeentelijke uitvoering. Daar waar de gemeente niet of slechts beperkt beleid heeft geformuleerd en/of waar het deelgemeentelijke kerntaken betreft, zal de deelgemeente zelfstandig inhoud geven aan het beleid in samenhang met de gemeente. Nog meer als in de voorgaande periode wil de deelgemeente Delfshaven concrete invulling geven aan het gezamenlijk werken aan doelstellingen met de gemeente Rotterdam en de wijze waarop we de uitvoering organiseren.

De deelgemeente heeft een aantal sterke instrumenten tot zijn beschikking om inhoud te geven aan het behalen van de doelstellingen binnen het programma sociaal. De deelgemeente stuurt op zijn beleidsdoelen door heldere en duidelijke afspraken te maken met partijen die uitvoering geven aan het deelgemeentelijk beleid, zowel met de gemeentelijke uitvoerende diensten, als subsidieontvangende instellingen binnen Delfshaven. Die afspraken gaan zowel over de kwaliteit van de geleverde prestatie, als over de transparantie in het omgaan met gemeenschapsgeld. Ook worden afspraken gemaakt met wijkpartners, waar geen subsidierelatie mee bestaat, zoals de woningcorporaties en politie. Afspraken worden onder andere vastgelegd in het bestuursakkoord en IWAP’s. Een belangrijke functie van de deelgemeente Delfshaven ligt in de gebiedsgerichte kennis en organisatie. De deelgemeente Delfshaven kent zijn bewoners. Zij komen buiten op straat bij activiteiten en bij de (subsidie)partners.

De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De kern van de WMO volgens de voorlichting van de rijksoverheid is: 'De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) regelt dat mensen met een beperking de voorzieningen, hulp en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Het kan gaan om ouderen, gehandicapten of mensen met psychische problemen. De WMO zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen aan de maatschappij en zelfstandig kan blijven wonen. Gemeenten voeren de WMO uit en iedere gemeente legt andere 2 accenten.'

De WMO is opgebouwd uit negen prestatievelden. De deelgemeente is verantwoordelijk voor onderstaande vijf velden.

1. De sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten bevorderen.

2. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden.

3. Informatie, advies en cliĂŤntondersteuning geven.

4. Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen.

5. Deelname aan het maatschappelijke verkeer bevorderen van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem.

2

26

www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/wet-maatschappelijke-ondersteuning-wmo, 30 juli 2011

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

De gemeente is verantwoordelijk voor de overige prestatievelden: 6. Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking, een chronisch psychisch probleem of een psychosociaal probleem waardoor zij zelfstandig kunnen functioneren of deelnemen aan het maatschappelijke verkeer.

7. Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang.

8. Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg.

9. Het bevorderen van verslavingsbeleid.

Sociaal

4.2 Relevante beleidsnota’s, wet- en regelgeving • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Coalitieakkoord 2010- 2014 Met vertrouwen naar de toekomst; Gebiedsvisie deelgemeente Delfshaven: Kansen verzilveren, plus op West; Concept Beleidskader Sociaal 2012-2015 Coalitieakkoord ‘Ruimte voor talent en ondernemen’ Bestuursakkoord gemeente Rotterdam – deelgemeente Delfshaven 2010 – 2014; Uitvoeringsprogramma Risicojeugd: Ieder kind wint II; Ieder Kind een Gezond Gezin De Kracht van Rotterdam, Sociale Strategie 2010 -2020; Meerjarenplan WMO gemeente Rotterdam 2010 – 2014; Sportvisie Rotterdam 2010 – 2016; Nota Burgerparticipatie Delfshaven 2008; Beleidsregel burgerschapsbeleid Participatie: Kiezen voor Talent 2012-2015 Actieplan Vrouwenemancipatie 2009; Uitvoeringsprogramma vrouwenemancipatie Delfshaven 2009; Woonservicegebieden 2010-2013; Actieprogramma Vraagwijzer 2010 – 2014; Actieprogramma Senioren 2010 – 2014; Actieprogramma Vrijwilligerswerk 2010 – 2014; Actieprogramma Rotterdammers met een beperking 2010 – 2014

Subprogramma 2.1 Jeugd 1 Wat willen we bereiken?

Valt primair onder de volgende prestatievelden van de WMO: 1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten.

2. Op preventiegerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

27

2 Wat doen wij hiervoor?

2.1. Lopende taakuitvoering

Sociaal

Het subprogramma Jeugd draagt bij aan het creëren van de voorwaarden om te kunnen ontwikkelen tot kansrijke, zelfstandige jeugdige en volwassene.

Om te komen tot doeltreffende beleidskeuzes en effectieve uitvoering met een optimaal resultaat is ervoor gekozen om wat betreft jeugd de ontwikkelingspsychologische aspecten als leidend te nemen. Dus op welke wijze ontwikkelen kinderen zich over het algemeen en waar liggen de maximale beïnvloedingskansen.

Vroege jeugd (ca 0-4 jaar) Peuterspeelzalen (VVE) Het doel van vve is het extra stimuleren van peuters met een achterstand op het gebied van taal, motoriek en sociale competenties, zodat zij zonder achterstand aan groep 3 van de basisschool beginnen. Het huidige aantal kindplaatsen wordt goed gebruikt en blijft gehandhaafd.

Buitenspelen Buiten spelen is belangrijk voor kinderen. Het bevordert een goede gezondheid, je ontmoet andere mensen en leert er andere competenties als thuis. In Delfshaven stimuleren we ouders om met hun kinderen naar buiten te gaan door ze te betrekken bij activiteiten en ze een rol te geven. Dit is niet eenvoudig. Het Dagelijks Bestuur vindt het belangrijk een actieve rol te behouden in het betrekken van opvoeders bij het buiten spelen en vindt het tevens van belang het buiten spelen mogelijk te maken. In 2013 komt nog meer de nadruk te liggen op de rol van opvoeders bij het buitenspelen.

Wat betreft de jongste kinderen faciliteren wij het buiten spelen door middel van openstelling van speeltuinen.

Samenlevingsopbouw Binnen het welzijnswerk is aandacht voor opvoeders van jonge kinderen. Zij verbinden ouders, hebben kennis van de sociale kaart en verwijzen door.

Stedelijke inzet De stedelijke inzet op deze doelgroep is gericht op opvoedingsondersteuning, goede gezondheid, voorkomen van en ingrijpen bij ontwikkelingsproblematiek en gezinsproblematiek, het voorkomen van achterstand in kennis en vaardigheden. Dit gebeurt onder andere door inzet van het Centrum van Jeugd en Gezin (CJG), hulpverlening, sociale teams en VVE.

Jeugd (ca 4-10 jaar) Sport en activity city Delfshavense kinderen nemen minder deel aan sportverenigingen dan het stedelijk gemiddelde, 42% is lid en een sportvereniging (stedelijk 54%) en 67% gaat minstens één keer per week sporten bij een vereniging (stedelijk 74%).

Sport en activity city is een gratis aanbod van sportieve (Mijn Sport), kunstzinnige (Mijn Cultuur) en groene activiteiten Mijn Groen) voor alle kinderen in de wijk in de leeftijd van 6 tot en met 12 jaar. De activiteiten kennen twee vormen; een open en een gesloten aanbod. De open vorm (vroegere kinder- en tienerwerk) is zonder inschrijving vooraf, bij de gesloten vorm vindt vooraf inschrijving plaats. De gesloten vorm wordt uitgevoerd in kleine groepen, de doelen liggen hoger dan bij de open vorm. De activiteiten vinden na schooltijd, in het weekend en de vakanties plaats Sport & Activity City Delfshaven draagt bij aan het volwaardig kunnen deelnemen aan de maatschappij van ouder, verzorger en kind. Kind en ouder doen actief mee, dragen zelf

28

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

verantwoordelijkheid voor deelname aan activiteiten en het mee organiseren van activiteiten. De activiteiten zijn voor een hele wijk of buurt, zodat kinderen en hun ouders en verzorgers elkaar beter leren kennen, ongeacht op welke school ze zitten. De activiteiten zijn naast doel op zich een middel om kennis, ervaring en vaardigheden op te doen. De activiteiten zijn van de professionals en deelnemers samen. De professionals dragen tijdens de activiteiten kennis, ervaring en vaardigheden over aan de deelnemers. Op die manier worden deelnemers, ouders en verzorgers (wijkbewoners) mede gestimuleerd om de activiteiten zelfstandig voort te zetten.

Sociaal

In 2012 is in een aantal gebieden gestart met extra aandacht voor taal, ouderbetrokkenheid, de betrokkenheid van jeugdigen bij het bepalen van de programmering (kinderraad) en een uitbreiding van de maximale leeftijd. In 2013 zal dit worden uitgebreid. Ook het doorstromen naar het reguliere verenigingsleven en clubs is in 2013 nadrukkelijk een aandachtspunt. Teven is er meer aandacht voor het bijhouden van geleerde competenties en het meten van deze resultaten.

Buiten spelen Het belang van buiten spelen is hierboven al beschreven. Voor de jeugd van 4-10 jaar faciliteren wij het buiten spelen door middel van begeleiding van activiteiten in de buitenruimte.

Beloningssystemen Het is belangrijk dat jeugdigen vroegtijdig en spelenderwijs in aanraking komen met patronen welke belangrijk zijn voor het (jong-)volwassen leven. School speelt hierin een belangrijke, maar ook het werken met beloningssystemen kan een jeugdige laten oefenen met allerlei aspecten welke met “werken” te maken hebben. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: op tijd komen, uitgestelde beloning van activiteiten, goed gedrag, omgaan met geld, iets bijdragen aan de maatschappij. Op jonge leeftijd kan dit gaan om puntensystemen, bij kinderen van basisschoolleeftijd om zakgeldtrajecten.

Verbinding leefgebieden De deelgemeente Delfshaven zet in op de verbinding tussen de diverse leefgebieden van kinderen en het creëren van een pedagogisch klimaat wat zoveel mogelijk overeenkomt. Zij faciliteert activiteiten in samenwerking met scholen en welzijn, neemt deel en/of faciliteert in overlegstructuren en verbind stedelijke initiatieven aan deelgemeentelijke structuren.

Hulpverlening Gezien de problematiek waar een aantal van de Delfshavense jeugd mee kampt, is het van belang dat partners problemen vroegtijdig onderkennen, een goede kennis hebben van de sociale kaart en tijdig doorverwijzen. Verder wordt er door de deelgemeente Delfshaven inzet gepleegd met School Maatschappelijk Werk. Gedurende het jaar zal gesproken worden over een vereenvoudiging van de subsidierelaties wat betreft School Maatschappelijk Werk.

Stedelijke inzet De stedelijke inzet is onder andere gericht op het beter presteren binnen scholen met de nadruk op taal en rekenen, ouderbetrokkenheid, het verbinden van leefgebieden, verbeteren van lichamelijke en psychische gezondheid. Dit gebeurt onder andere door de inzet van het programma “Beter Presteren”, “Taaloffensief”en de “Taalmeester”, CJG, diverse vormen van jeugdinterventies en jeugdhulpverlening.

Tieners (10-16 jaar) Beloningssystemen Eerder is een beschrijving gegeven van het belang van werken met beloningssystemen. Voor tieners wordt hieraan invulling gegeven door zakgeld- en bijbaantrajecten.

10-14 jarigen Uit theorie en praktijk blijkt dat de overgang van het basis naar het voortgezet onderwijs een kwetsbare periode is, waarbij de kans dat het mis gaat vergroot. Dit kan gaan om schoolverlaten, maar bijvoorbeeld ook over drugs- en alcoholgebruik en sociaal emotionele problematiek. In de deelgemeente Delfshaven wordt in de verschillende gebieden een integrale aanpak uitgevoerd met een beperkt aantal 10-14 jarigen. Met deze aanpak wordt ingezet de beschermende factoren te versterken, waardoor de kans op risicogedrag wordt verkleind.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

29

Stedelijke inzet De stedelijke inzet voor wat betreft de basisschoolleeftijd is onder andere gericht op het beter presteren binnen scholen met de nadruk op taal en rekenen, ouderbetrokkenheid en het verbinden van leefgebieden. Verdere inzet is gericht op het voorkomen en terugdringen van vroegtijdig schoolverlaten. Dit gebeurt onder andere door de inzet van het programma “Beter Presteren”, “Taaloffensief”en de “Taalmeester”, CJG, diverse vormen van jeugdinterventies en jeugdhulpverlening, het programma “Aanval op de uitval”.

Sociaal

Jongeren (circa 16-23 jaar) Jongerenwerk De deelgemeente zet het jongerenwerk in op het bijsturen als het gaat om competenties, gedrag, dagbesteding en vrijetijdsbesteding. Het toeleiden van jongeren naar bestaande structuren staat centraal. Bijvoorbeeld naar dagbesteding en stedelijke interventies zoals het jongerenloket, het doorverwijzen naar en helpen bij het vinden van een vrijetijdsbesteding, bijvoorbeeld bij een vereniging, club of andere netwerken. Tevens is er focus op het “kennen en gekend worden” en in mindere mate op ouderbetrokkenheid. Het gebruik van locaties door jongeren om activiteiten te doen blijft mogelijk. Dit op initiatief van de jongeren zelf. Zij zorgen bijvoorbeeld ook zelfstandig voor de organisatie, het opruimen, en het bewaren van de orde. Er is minimale begeleiding. Over het gebruik van ruimtes worden ook afspraken gemaakt over eventuele wederdiensten, bijvoorbeeld het meehelpen bij begeleiden van andere activiteiten en het verven van locaties.

Beloningssystemen Eerder is een beschrijving gegeven van het belang van werken met beloningssystemen. Ook voor jongeren is deze inzet van belang en wordt hierop ingezet door bijbaantrajecten.

Hulpverlening Gezien de problematiek geconstateerd in het maatschappelijk vraagstuk wat betreft jeugd, is het van belang dat partners problemen vroegtijdig onderkennen, een goede kennis hebben van de sociale kaart en tijdig doorverwijzen. Uit de praktijk is gebleken dat Delfshavense jongeren met een hulpvraag vaak moeilijk bereikbaar zijn. Ook laat een aantal zich niet zomaar door een ander vertellen dat zij wellicht hulp nodig hebben. De ervaring leert dat er stedelijk een onvoldoende passend aanbod is voor deze groep. In Delfshaven wordt daarom op deze groep ingezet middels Intensief Case Management.

Stedelijke inzet Stedelijk wordt ingezet op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en het actief begeleiden of terugleiden naar school en/of werk, participatie en het bieden van hulp bij psychische, emotionele en/of gedragsproblemen. Dit gebeurt onder andere door de inzet van het Jongerenloket, het programma “Aanval op de uitval” (het Rotterdams onderwijsbeleid deel II), de afspraken die zijn gemaakt in het kader van het regionale vsv-convenant, de inzet van diverse reboundvoorzieningen als de wijkscholen en de jeugdhulpverlening.

2.2 Wat gaan we anders doen?

Eigen kracht Binnen alle subprogramma’s is het bevorderen van de benutting van eigen kracht van bewoners een centraal punt. In het subprogramma jeugd vertaalt zich dit onder andere in de rol van welzijnswerk in het stimuleren van de verbinding tussen buurt en school. Zij krijgen hierin veel meer een faciliterende rol en zullen minder zelf organiseren en uitvoeren. Wat betreft het kinder-, tiener- en jongerenwerk wordt veel meer gewerkt vanuit eigen initiatieven van jeugdigen en het zelforganiserend vermogen.

Leeftijdsgroepen In deze begroting is een verschuiving te zien in de inzet gericht op leeftijdsgroepen. Binnen de leeftijdsgroepen 4-10 jaar en 10-16 jaar richten wij ons als deelgemeente minder op binnenschoolse en ‘meer leertijd’ activiteiten, maar juist vooral op buitenschoolse activiteiten en de verbinding tussen leefgebieden.

30

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

In de leeftijdsgroep 16-23 jaar gaan wij niet of veel minder inzetten op de begeleiding van vrijetijdsbesteding. Wel wordt ingezet op participatie door middel van het toeleiden naar een dagbesteding en/of vrije tijdsbesteding. Het jongerenwerk zal daardoor veel minder locatiegebonden werken. Vanuit het programma sociaal is er voor wat betreft de aanpak van jeugdoverlast, anders dan wat uit (stedelijke) actieprogramma’s beschikbaar komt, geen aanvulling op het reguliere activiteitenaanbod.

Sociaal

Concreet betekent dit een afname in de inzet van jongerenwerk, het gelijk blijven van de inzet op kinder- en tienerwerk door Sport & Activity en het eindigen van de deelgemeentelijke inzet op groepsaanpak jongerenwerk. Wat betreft binnenschoolse en ‘meer leertijd’ activiteiten wordt er vanuit de deelgemeente niet meer ingezet op onderwijsopbouwwerk en SOVA training op scholen.

Wat betreft de inzet op de verbinding tussen leefgebieden is er een verschuiving naar meer faciliteren, minder overnemen en organiseren.

Vereenvoudiging subsidierelaties Het stedelijke en deelgemeentelijke bestuur hebben besloten tot een vereenvoudiging van het aantal subsidierelaties, het zogenaamde ontdubbelen. In een aantal gevallen doen zowel stedelijke clusters als deelgemeente een financiële bijdrage voor een af te nemen dienst. Dit brengt een aantal nadelen met zich mee, bijvoorbeeld onduidelijkheid over rol- en taakverdeling en onnodig veel ambtelijke inzet op subsidieprocessen.

Voor het subprogramma jeugd betekent dit dat de deelgemeentelijke bijdrage voor Home Start, Nieuwe perspectieven en LZN/LTHG zal worden beëindigd. Het stedelijke cluster zal zorg dragen voor continuering.

Peuterspeelzalen In gezamenlijkheid met het Cluster MO heeft de deelgemeente Delfshaven geconstateerd dat scholen welke een peuterspeelzaal huisvesten hiervoor dubbele vergoeding ontvangen wat betreft vierkante meter kosten. De deelgemeente Delfshaven heeft de subsidiering van de huur betreffende deze peuterspeelzalen dan ook stopgezet.

In 2012 zal verder onderzocht worden welke benchmarks er in Rotterdam gebruikt worden en deze zullen, indien mogelijk, ook in Delfshaven gebruikt gaan worden.

In 2013 zal verder gesproken worden met het college om te komen tot een vereenvoudiging van de subsidiestromen wat betreft VVE en het mogelijk centraliseren van peuterspeelzalen.

Hulpverlening In 2013 zal de deelgemeente Delfhaven samen met de gemeente komen tot een verdere inventarisatie van jeugdinterventies en een gebiedsgerichte inkoop op basis van gebiedsgerichte analyses en praktijkervaring. Daarbij wordt kritisch gekeken naar de bewezen effectiviteit, maar vooral of de methode effectief is voor de Delfshavense doelgroep. Ook de vereenvoudiging van subsidiestromen is een onderwerp van gesprek.

3 Wijkspecifieke prioriteiten Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland In Middelland en het Nieuwe Westen wordt van de jeugd verlangd dat ze meedoen. Net als voor volwassenen geldt dat ook kinderen en jongeren zelf een bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van hun buurt. Voor jongeren betekent dit dat van ze gevraagd wordt zoveel mogelijk activiteiten zelf te organiseren. Daartoe zullen ze worden uitgedaagd door de aanbieder van het welzijnswerk.

Voor de allerkleinsten zijn de speeltuinen, de verborgen parels van het gebied, zo ruim mogelijk open zijn zodat kinderen in de wijk vanaf jonge leeftijd (begeleid) samen kunnen spelen.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

31

Samenwerking tussen zorg en welzijn krijgt in 2013 vorm in het kader van Community School. In deze werkwijze werken welzijn, onderwijs en zorg samen om een zo gunstig mogelijk opvoed- en opgroeiklimaat voor de jeugd in het Nieuwe Westen en Middelland.

Ook in het programma Sport & Activity (voor kinderen tot 12 jaar) wordt een actieve deelname van kinderen verwacht.

Sociaal

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier In gebied Zuid heeft Jeugd prioriteit, in het bijzonder in de wijken Bospolder en Tussendijken. Deze aandacht krijgt concrete invulling in het Jeugdkansenzone (JKZ) programma dat vooral gericht is op preventieve inzet door de gezamenlijke wijkpartners. Binnen JKZ wordt onderscheid gemaakt naar de domeinen Gezin, School en Wijk. In het domein Gezin staan opvoedingsondersteuning en educatief ouderschap centraal. Het betrekken en ondersteunen van ouders is één van de centrale strategieën om jeugdproblematiek te voorkomen.

Het domein School behelst de belangrijke inzet op de aansluiting van basisonderwijs op de middelbare school; de cruciale leeftijdsfase van 10 tot 14 jaar behoeft aandacht om schooluitval en risicogedrag terug te dringen. In het domein Wijk krijgt de talentontwikkeling van jeugdigen concreet invulling in Sport & Activity City. De samenwerking tussen wijkpartners wordt onder meer zichtbaar in het opstellen en naleven van wijkregels die samen met bewoners worden opgesteld.

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp Integrale samenwerking en een aanbod aan jeugd op Vreelust heeft prioriteit in het gebied West.

Voor het gehele (sport)gebied zullen leerwerktrajecten in onderhoud van het terrein en beheer van de kantine worden voortgezet. Verder vormt dit gebied de locatie voor het diverse Sport & Activity City aanbod. In accommodatie Vreelust (het voormalige pand the Mall) zal een aanbod van sport en activity, ontmoeting en integratie geboden worden voor de jeugd.

We zetten de aandacht voor de leeftijdsgroep 10-14 jarigen voort. Focus ligt op versterken van de vaardigheden van de kinderen en de opvoeding ondersteunende informatie aan de ouders.

Subprogramma 2.2 Maatschappelijke Participatie 1 Wat willen we bereiken?

Valt primair onder de volgende prestatievelden van de WMO: 1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten.

4. Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen.

5. Deelname aan het maatschappelijke verkeer bevorderen van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem.

32

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

2 Wat doen wij hiervoor?

2.1 Lopende taakuitvoering

Sociaal

In het subprogramma maatschappelijke participatie en emancipatie richten wij ons op de volwassen bewoners. Het subprogramma richt zich erop de voorwaarden te scheppen om het voor mensen mogelijk te maken actief deelgenoot te zijn van de maatschappij en het Delfshavense in het bijzonder. Het stimuleert bewoners een positieve bijdrage te leveren aan de leefbaarheid in de wijken.

De inzet is gericht op sociale cohesie en het activeren van bewoners wat betreft dag- en vrijetijdsbesteding waarbij eigen kracht centraal staat.

Het subprogramma Maatschappelijke Participatie is opgedeeld in twee thema’s: Meedoen en binding, Toeleiding en activering.

Meedoen en binding Samenlevingsopbouw De inzet van welzijn is erop gericht eigen kracht te stimuleren. Dit gebeurt door het betrekken van nieuwe (sociale) netwerken en bewoners bij buurtactiviteiten, het verbinden van mensen met verschillende leefstijlen en het ondersteunen van initiatieven van bewoners. Er worden geen activiteiten aangeboden. Wel is het mogelijk van buurthuizen gebruik te maken voor activiteiten, hierbij is alleen indien noodzakelijk ondersteuning aanwezig. Over het gebruik van ruimtes worden ook afspraken gemaakt over eventuele wederdiensten, bijvoorbeeld het meehelpen bij begeleiden van andere activiteiten en het onderhoud en beheer van locaties.

Wat betreft de werkzaamheden van de professional ligt de nadruk op faciliteren (de weg wijzen in overheidsland) en niet het zelf organiseren en/of overnemen van activiteiten. Tevens is er, indien nodig, begeleiding bij het werven van fondsen en het doen van subsidie aanvragen.

Vrouwenempowerment In 2012 heeft het vrouwenplatform, een vertegenwoordiging van de organisaties welke zich bezig houden met vrouwenempowerment in Delfshaven, zich bezig gehouden met het schrijven van een advies voor uitvoeren van beleid in de komende jaren.

Zij benadrukken het belang van een laagdrempelige en veilige omgeving om deze doelgroep te kunnen bereiken. Tevens hebben zij aandacht voor: armoedeproblematiek, geestelijke en lichamelijk gezondheid, activering en inzet van eigen (sociale) netwerken, talentontwikkeling, rol van de vrouw in het gezin, taal en de meetbaarheid van resultaten van activiteiten.

Om dit goed te kunnen uitvoeren zijn de volgende actiepunten opgesteld: - Gebruik maken van de kennis en ervaring van bestaande succesinitiatieven - Een brede inzet van vrijwilligers waarbij de aandacht gericht moet worden op scholing van de vrijwilligers, denk hierbij ook aan inzet sociale media en digitale ontwikkelingen.

- Inventarisering van (kennis-)netwerken in Delfshaven.

- Het voortzetten van de activiteiten binnen het bestaande vrouwencentrum en vrouwenprogramma’s (VEC) - In kaart brengen welke samenwerkingsvormen versterkt kunnen worden - Het behoud van kennis en kunde rond de thema’s participatiepaspoort en armoede bij vrouwen.

- Het categoriseren van het activiteitenaanbod en een brede planmatige verspreiding van het aanbod onder de doelgroep.

- Het vrouwenplatform zal de deelgemeenten gevraagd en ongevraagd blijven voorzien van advies.

Ouderenwerk De deelgemeente zet zich in om het voor ouderen mogelijk te maken om zo lang mogelijk deel te nemen aan het sociale verkeer. Bijvoorbeeld door het mogelijk maken van sport- en andere activiteiten.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

33

Stedelijke inzet Het stedelijk beleid is gericht op versterking van de capaciteiten en de ontplooiingsmogelijkheden van de burger. Het richt zich op een viertal aandachtsvelden emancipatie, het tegengaan van discriminatie en uitsluiting, diversiteit als kracht, non-formele educatie.

Toeleiding en activering

Sociaal

Participatiecentrum In april 2012 zijn de voorbereidingen gestart rondom het Participatiecentrum. Het Participatiecentrum wordt een centraal punt in Delfshaven waar bewoners terecht kunnen voor stages, vrijwilligersactiviteiten, participatieve activiteiten en Full Engagement plaatsen. Alle activiteiten zijn gericht op het vergroten en benutten van participatie mogelijkheden van de bewoners. Er zullen vijf diensten worden verricht vanuit het Participatiecentrum: een gebundeld loket van diverse organisaties om vragen van bewoners te beantwoorden en dienstverlening te bieden; het leeratelier (stages); vrijwilligerswerk; full engagement en participatieve activiteiten (onder andere taal). De planning is de deuren van het participatiecentrum te openen op 1 oktober 2012. In 2013 zal veel aandacht uitgaan naar het optimaliseren van werkprocessen en de uitbreiding met nieuwe organisaties.

Begeleiding vrijwilligers en Full engagers De gesubsidieerde organisaties in Delfshaven voorzien in plekken voor vrijwilligers en Full engagers en verzorgen de begeleiding in samenwerking met het cluster MO en vrijwilligersorganisaties.

Stedelijke inzet Stedelijk beleid is gericht op verhogen van de participatie. Mensen moeten werken naar vermogen.

Doel is dat mensen weer contacten opdoen, hun talenten aanspreken en wellicht weer meer perspectief op werk krijgen. De stedelijke vrijwilligerscentrale ondersteunt vrijwilligersorganisaties.

Mensen met een gemeentelijke uitkering worden op de werkpleinen begeleid naar (vrijwilligers)werk.

2.2. Wat gaan we anders doen?

Eigen kracht Ook in dit subprogramma is het bevorderen van de benutting van eigen kracht van bewoners een prioriteit. Centraal staat het stimuleren en ondersteunen van initiatieven en het vergroten van het zelforganiserend vermogen. Meer faciliteren, minder overnemen en zelf organiseren. Bewoners zullen ondersteund worden in het doen van aanvragen zoals het BAF en fondsen. Zij kunnen ook nog steeds gebruik maken van voorzieningen voor activiteiten, maar doen dit zonder begeleiding.

Van hen wordt wel gevraagd om een wederdienst te leveren.

Concreet betekent dit een minder intensieve inzet van welzijnswerk en een vermindering van de inzet op sportstimulering.

Bewoners- en zelforganisaties De prioriteit van eigen kracht uit zich onder andere in de waardering van de deelgemeente Delfshaven voor zelf- en bewonersorganisaties en bewonersinitiatieven. Voor de bewonersorganisaties zal er inhoudelijk een verandering van taken plaatsvinden. Zij zullen niet langer het opbouwwerk ondersteunen met huisvesting en het creĂŤren van werkplekken.

Wat betreft de subsidiĂŤring is het uitgangspunt dat organisaties met activiteiten hun doelstellingen kunnen bereiken. Het bestaan van een organisatie wordt op zich niet gesubsidieerd, maar wel de activiteiten die zij uitvoeren. Voor de kosten van die activiteiten kunnen zij (deels) subsidie aanvragen via het BAF. Indirect worden hierdoor de kosten voor het bestaan van de organisatie gesubsidieerd. Voorgesteld wordt om een voorwaarde aan de BAF regeling toe te voegen die het mogelijk maakt om maximaal 10% van het aangevraagde bedrag te besteden aan organisatiekosten.

34

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Ouderenwerk Voor een aantal ouderenactiviteiten geldt een ombuiging, zij kunnen vanaf 2013 een subsidie aanvragen voor hun activiteiten middels het BAF.

Sociaal

Beheer voorzieningen In 2012 is de deelgemeente gestart met een onderzoek naar de mogelijkheid van het organiseren van zelfstandig beheer van objecten in een Delfshavense stichting. Dit in samenhang met het ingezette fusieproces van SOED onder de Hefgroep. In eerste instantie is ingezet om deze stichting verantwoordelijk te maken voor het totale beheer in Delfshaven behalve de gymzalen, dus ook het specialistische onderhoud van sportvelden. In het proces zijn nog veel zaken welke uitgezocht moeten worden. Denk hierbij aan professioneel onderhoud versus inzet van werkzoekenden, bevoegdheid, kosten, ambities.

In 2013 zal verder gewerkt worden aan een voorstel hoe klein beheer in Delfshaven gebiedsgericht georganiseerd kan worden, waarbij participatie een onlosmakelijk onderdeel is. Een eventuele uitbreiding van taken en de organisatievorm kan later verder ingevuld worden.

3 Wijkspecifieke prioriteiten Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland Middelland en het Nieuwe Westen kent een grote hoeveelheid actieve bewoners- en zelforganisaties. Soms zijn deze georganiseerd in stichtingen of andere organisatieverbanden. Soms zijn er gelegenheidsgroepen of verbanden van mensen die samen iets willen betekenen voor de buurt. Het komt er in 2013 op aan om groepen en mensen te stimuleren tot initiatieven. Daarnaast zit de uitdaging in de verbinding tussen deze initiatieven. Hoewel er veel initiatieven zijn, is het niet vanzelfsprekend dat mensen elkaar opzoeken en de kracht en kwaliteit van elkaar benutten. Op deze twee punten zal de aanbieder van welzijnswerk werk verrichten: stimuleren en faciliteren van initiatief en verbinden van initiatieven.

Ook de gezondheidsaanpak van de GGD in het Nieuwe Westen, die draait om het verbeteren van de ervaren gezondheid, gaat uit van de eigen kracht en ondersteunt vrouwen(groepen) en projecten ter verbetering van het ‘groen’ in de wijk om tot een gebied van vitale mensen te komen.

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier Gebied Zuid kent grote uitdagingen op het gebied van maatschappelijke participatie. Het verbeteren van capaciteiten en bevorderen van emancipatie en zelfredzaamheid van kwetsbare groepen is dan ook een belangrijk onderdeel van het integraal wijkactieprogramma (IWAP) voor het gebied. Voor Bospolder en Tussendijken zijn empowerment en capaciteiten prioriteit. Voor Delfshaven ligt de nadruk op arbeidsparticipatie en taal, in Schiemond wordt de aandacht voor empowerment gedeeld met de aanpak van problematiek achter de voordeur. Concreet wordt deze prioritering vertaald in activiteiten die gericht zijn op taalvaardigheid (conversatielessen), economische zelfstandigheid, gezondheid, sociale contacten en armoedebestrijding. Doelgroepen zijn: vrouwen in achterstandsposities, kwetsbare groepen met uitdagingen op het gebied van taal, integratie en arbeidsparticipatie en – specifiek – de groepen uit Midden- en Oost-Europa, in het bijzonder uit Bulgarije, die in het gebied zijn neergestreken.

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp De focus in gebied west ligt op de participatie en integratie van Midden- en Oost-Europeanen. Er zal continuering zijn van het taalaanbod, voorlichtingsactiviteiten en participatie activiteiten. Een volgende fase in de integratie is het aanspreken van kennis en kunde binnen de groep mensen zelf.

Hierdoor zal de ondersteuning en integratie meer uit de eigen (groeps)kracht kunnen komen.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

35

Subprogramma 2.3 Maatschappelijke dienstverlening 1 Wat willen we bereiken?

Sociaal

Valt primair onder de volgende prestatievelden van de WMO: 3. Informatie, advies en cliëntondersteuning geven.

4. Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen.

5. Deelname aan het maatschappelijke verkeer bevorderen van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem.

2 Wat doen wij hiervoor?

2.1 Lopende taakuitvoering Het subprogramma Maatschappelijke Dienstverlening heeft tot doel bewoners door ondersteuning bij het oplossen van problemen zo lang mogelijk zelfstandig te laten functioneren, hen te ondersteunen en/of te helpen weer zelfredzaam te worden.

Informatievoorziening, hulp- en dienstverlening Hulpverlening Volwassen en oudere bewoners kunnen met hun problemen terecht bij het maatschappelijk werk. Zij helpen hen de problemen (zelfstandig) op te lossen en/of verwijzen hen door naar andere organisaties en/of hulpverleningsinstellingen. Problemen kunnen zich bijvoorbeeld afspelen op het gebied van juridische kwesties, relaties, lichamelijke en/of psychische gezondheid, werk, seksualiteit, financiën. In Delfshaven is extra aandacht voor schuldhulpverlening en huiselijk geweld. De stedelijke inzet op deze gebieden zorgt voor meer extra cliënten bij de deelgemeentelijke welzijnspartner als vooraf afgesproken. Het dagelijks bestuur zal zich in de komende periode inspannen om hier samen met het college afspraken over te maken.

Samenlevingsopbouw In Delfshaven wordt het komende jaar ingezet om mensen met (soortgelijke) problemen met elkaar te verbinden. Zij kunnen steun bij elkaar vinden, elkaar helpen, gezamenlijk tot oplossingen komen en optreden naar instellingen.

Vraagwijzer Bewoners kunnen terecht bij de vraagwijzer met vragen over zorg, welzijn en wonen. Speciaal opgeleide consulenten helpen bewoners in een persoonlijk gesprek verder. Vraagwijzer adviseert, ondersteunt, verwijst door, begeleidt en zoekt in overleg met u naar een passende oplossing.

De vraagwijzer zal een steeds prominentere rol krijgen in de deelgemeente. De vraagwijzer is een ingang waar hulpvragen binnen komen. Hier moet de koppeling met de gebiedsteams welzijn komen. Zo functioneert de vraagwijzer ook als voorportaal. Het gebiedsteam ontvangt voor hun bestemde vragen en kan zelfstandig indiceren en inzet bepalen. Een voorbeeld: Een oudere dame is wat slecht ter been en heeft hulp nodig bij het doen van boodschappen. Heeft deze oudere dame een stagiaire nodig om te helpen of professionele huishoudelijke verzorging? De komende jaren worden gebruikt om deze manier van werken vorm te gaan geven samen met de gemeente.

36

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Sociaal

WSG De stedelijke financiering van WSG wordt per 1 januari 2013 beĂŤindigd. Voor het jaar 2012 zouden wij voldoende middelen ontvangen voor een aangepaste voortzetting in 2012. Tevens was er, als gevolg van de geleidelijke start in 2010, budgetruimte ontstaan, waarmee voorzien zou kunnen worden in voortzetting van het huidige WSG proces in 2013. Recent is naar voren gekomen dat de financiering van WSG op de huidige subsidieaanvraag van Maatschappelijk werk niet gehonoreerd wordt. De opdracht van projectleiding aan Maatschappelijk werk is daarom direct stopgezet.

Momenteel vindt er tussen deelgemeente en het cluster overleg plaats om de WSG aanpak meer actiegericht vorm te gaan geven met direct resultaat voor bewoners. Hierdoor kan financiering mogelijk toch doorgang vinden. Welke veranderingen er doorgang zullen vinden zal in de loop van 2012 duidelijk worden. De deelraad zal hierover geĂŻnformeerd worden.

Ondersteuning mantelzorgers Steunpunt mantelzorg Het Steunpunt Mantelzorg biedt ondersteuning in de vorm van informatie, advies en hulpverlening aan mantelzorgers in de Deelgemeente Delfshaven. Deze ondersteuning biedt het Steunpunt Mantelzorg zowel direct aan mantelzorgers zelf, als indirect aan organisaties en instellingen in Delfshaven die met mantelzorgers te maken hebben. Het steunpunt mantelzorg heeft zich aangesloten bij de vraagwijzer.

2.2 Wat gaan we anders doen?

Eigen kracht Ook in het subprogramma Maatschappelijke Dienstverlening is eigen kracht een belangrijk thema.

De inzet binnen dit subprogramma wordt bijvoorbeeld ingevuld door middel van individuele hulpverlening, maar de doelgroep wordt ook gestimuleerd vooral elkaar te steunen en helpen en gezamenlijk op te trekken. Zij ontvangen hier, indien noodzakelijk, ook professionele begeleiding bij van de welzijnsinstelling.

3 Wijkspecifieke prioriteiten Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland In Middelland en het Nieuwe Westen kunnen mensen die niet zelfredzaam zijn gebruik maken van maatschappelijk werk. Toch zal de insteek van het maatschappelijk werk zijn om vooral gebruik te maken van het eigen netwerk (in de buurt).

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier In gebied Zuid wordt maatschappelijke dienstverlening nadrukkelijk ingezet op het verminderen van de draaglast en het vergroten van de draagkracht van bewoners. Dat doen we door ontmoeting te stimuleren en zodoende anonimiteit tegen te gaan. Sociale cohesie wordt bevorderd door dialoog en activiteiten die ontmoeting tussen kansrijke en kansarme bewoners stimuleren. Hierover worden concrete afspraken met onder andere zorginstellingen gemaakt. Deze ontmoetingen worden benut om bewoners die kunnen helpen te koppelen aan bewoners met een hulpvraag. Bewonersgroepen worden ondersteund bij het organiseren van activiteiten die hieraan bijdragen.

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

37

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp In het gebied West blijft de focus liggen op de ontwikkelingen van het woonservicegebied. De nadruk zal liggen op het versterken van het netwerk en goede informatie en dienstverlening aan de doelgroep.

Sociaal

4 Wat mag het kosten?

Kostenoverzicht programma Sociaal

Omschrijving

Begroting 2012 na de begrotingswijziging Zesmaands

Begroting 2012 (primaire) Lasten

Baten

Lasten

Begroting 2013

Baten

Lasten

Begroting 2014

Baten

Lasten

Begroting 2015

Baten

Lasten

Begroting 2016

Baten

Lasten

Baten

Programma 2 Sociaal 2.1 Jeugd

8.554.309

0

8.924.910

1.201.244

7.308.493

0 7.197.893

0 7.197.893

0 7.197.893

0

2.2 Maatschappelijke participatie

7.616.697

105.923

8.567.109

1.451.340

6.413.545

105.923 5.892.997

105.923 5.892.997

105.923 5.892.997

105.923

2.3 Maatschappelijke dienstverlening Totaal Programma 2 voor reservering

2.175.024

0

2.206.824

0

1.997.684

0 1.958.684

1.958.684

1.958.684

18.346.030

105.923

19.698.843

2.652.583

15.719.722

105.923 15.049.574

105.923 15.049.574

105.923 15.049.574

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

18.240.107 18.346.030

105.923

17.046.260

15.613.799

19.698.843

2.652.583

15.719.722

0

14.120

0

2.666.703

15.719.722

14.943.651

105.923 15.049.574

14.943.651

105.923 15.049.574

105.923 14.943.651

105.923 15.049.574

105.923

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Tovertunnel (BR) Kleine reserveringen (BR) ID-Banen (BR) Samen onder een dak

0

0

0

0

0

0

0

(BR) Wijkaccommodaties (BR) Groot onderhoud S&R (BR) Turkse culturele vereniging Totaal programma 2 na reservering Saldo na reservering

38

18.346.030

105.923 18.240.107

19.698.843

17.032.140

105.923 15.049.574 15.613.799

105.923 15.049.574 14.943.651

Programma 2 Sociaal | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

105.923 15.049.574 14.943.651

105.923 14.943.651

Programma 3 Fysiek 1 Wat willen wij bereiken?

Delfshaven wil een deelgemeente zijn waar het voor bewoners en ondernemers prettig leven, wonen en werken is.

Fysiek

Een schone en hele buitenruimte is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Een goede inrichting van die buitenruimte en een goede sturing op ontwikkelingen rondom wonen en leefomgeving zijn andere voorwaarden. Deze drie onderdelen vormen samen het programma Fysiek.

De deelgemeente stuurt de gemeentelijke clusters aan die verantwoordelijk zijn voor bovengenoemde elementen: stadsontwikkeling en stadsbeheer.

1.1 Doelstellingen gemeente In verschillende visies heeft de gemeente Rotterdam de doelstellingen bepaald voor de inrichting en ruimtelijke ordening van de stad. De Stadsvisie en de Rotterdamse Stijl zijn voor Delfshaven twee belangrijke documenten. In de Stadsvisie geeft Rotterdam aan de stad aantrekkelijk te willen houden voor gezinnen. Met de Rotterdamse Stijl streeft de gemeente ernaar om op de langere termijn een stadsbreed herkenbaar Rotterdams straatbeeld te realiseren. De deelgemeentelijke gebiedsvisie Kansen Verzilveren en het beleidskader Buitenruimte sluiten aan op beide visies.

Vanuit het coalitieakkoord uit 2010-2014 zijn meerdere doelstellingen verwoord op het gebied van fysiek: • • •

Investeren in verfraaiing van de verblijfsruimte.

Sobere aanpak voor onderhoud van (woon)straten.

Zo mogelijk niet bezuinigen op beleidsterreinen Groen en Spelen. Indien nodig financiële ruimte zoeken in zaken als uitstel van planmatig onderhoud, beperking van het aantal - duurdere inrichtingsplannen.

• Maken van een beleidskader voor zelfbeheerinitiatieven.

• Opstellen van een buitenruimtevisie met ruime aandacht voor het groen en de groenstructuur in Delfshaven.

• Afhandelen van meldingen over schoon en heel binnen 3 werkdagen.

• Bevorderen van samenwerking en coördinatie toezichthouders en reinigingsbedrijven; het gecoördineerd ophalen van afval.

• Extra aandacht voor het school en heel houden van speelplekken. .

De deelgemeente en gemeente hebben in 2010 een bestuursakkoord afgesloten. Deze afspraken zijn gemaakt indachtig de vastgestelde uitspraken over de buitenruimte die de deelraad doet in de gebiedsvisie Kansen Verzilveren en het beleidskader Buitenruimte.

De afspraken voor Fysiek zijn: • De deelgemeente werkt mee aan het uitvoeren van de maatregelen uit het (deel)gemeentelijk waterplan (DGWP).

• De deelgemeente volgt de stedelijke lijn op het gebied van duurzaamheid.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

39

•

•

De deelgemeente zet de financiële middelen zo in dat de afgesproken kwaliteitsniveaus gerealiseerd kunnen worden (deze niveaus zijn: 4,0 voor schoon, 3,5 voor heel, 98% voor openbare verlichting, 85% voor wegkwaliteit. Er is in het bestuursakkoord geen afspraak gemaakt over de afhandeling van klachten in de buitenruimte).

De deelgemeente en gemeente spreken af dat er aandacht is voor de vergroening van de wijken Nieuwe Westen en Tussendijken.

Fysiek

Met de huidige begroting voor het programma fysiek worden de afspraken voor het grootste deel gehaald. De volgende doelstellingen komen onder druk te staan: • De afhandeling van MSB klachten heel komt hoogstwaarschijnlijk onder de 85% voldoende uit. (zie ook begroting voorgaande jaren). De redenen hiervoor zijn dat de deelgemeente bezuinigt op het onderdeel wegen en dat de stad een bedrag van 3.5 ton bezuinigt op haar jaarlijkse bijdrage aan de Wijk OnderhoudsPloeg (WOP). Daarmee is het twijfelachtig of de indicator van 3,5 op de productnormering heel zal worden gehaald.

• In samenhang met het voorgaande, en het feit dat we herschikken van wegen naar groen, moet ook de indicator voor de wegenkwaliteit worden bijgesteld. In 2013 zal deze naar verwachting nog wel 85% voldoende zijn, maar in de jaren daarna halen we die indicator met de overblijvende budgetten niet meer. De indicator zal langzaam zakken. De andere 15% bevat dan de categorieën matig en onvoldoende.

De overige afspraken (de score op schoon, DGWP, Duurzaamheid en Vergroening), voor zover mogelijk vanuit stedelijke middelen, worden wel gehaald in 2013.

2 Wat is het maatschappelijke vraagstuk?

In een dichtbevolkt en verstedelijkt gebied als Delfshaven is de staat van de openbare ruimte van groot belang. Een goed ingerichte en onderhouden openbare ruimte draagt in belangrijke mate bij aan het welbevinden van bewoners, aan hun veiligheidsgevoel en aan hun beslissing om hier te komen wonen, te blijven wonen of ondernemen.

Vele functies in Delfshaven ‘strijden’ met elkaar in de schaarse openbare ruimte: verkeer, parkeren, groen, afval en uiteraard ruimte voor de (spelende) mens. Juist in een grote stad, waar mensen soms langs elkaar heen lijken te leven is het van belang dat er voldoende plekken zijn om elkaar te ontmoeten, om naar elkaar te kijken of om rustig op een bankje te zitten. In een gebied waar zoveel kinderen en jongeren wonen als in Delfshaven is het bovendien van essentieel belang dat zij ook voldoende ruimte kunnen en mogen innemen. Ruimte om te spelen, te rennen of gewoon elkaar te ontmoeten zonder overlast.

Zowel voor bewoners die actief op zoek zijn naar een woning die is toegesneden op hun wensen als voor bewoners die zich dat niet kunnen veroorloven is een kwalitatief goede en gevarieerde woningvoorraad van belang. Daarnaast is het voorkomen van ongewenst gebruik van de bebouwde ruimte in een dichtbevolkt gebied noodzakelijk om overlast en ongezonde situaties te voorkomen.

Alle bewoners hebben recht op en behoefte aan een prettige en goed onderhouden buitenruimte.

Maar daar waar we als gemeente en deelgemeente graag willen dat mensen een wooncarrière maken, dat nieuwe mensen hier komen wonen en dat gezinnen hier blijven wonen, wordt de buitenruimte nog belangrijker. De lange termijn visie voor buitenruimte van de deelgemeente Delfshaven is in 2012 vastgelegd in het beleidskader Buitenruimte.

40

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

De lange termijn visie van de deelgemeente met betrekking tot wonen is in 2010 verwoord in de gebiedsvisie Kansen Verzilveren.

Delfshaven is milieutechnisch gezien geen eiland en zal ook de gevolgen ervaren van het veranderende klimaat, bijvoorbeeld door toenemende wateroverlast. Daarnaast hebben ook Delfshavenaren last van luchtverontreiniging en andere milieuproblemen die in de hele stad spelen.

In haar rol als ambassadeur probeert de deelgemeente de milieutechnische aspecten te beïnvloeden. Vanuit het Deelgemeentelijk Waterplan worden diverse maatregelen genomen ten behoeve van de waterkwaliteit en waterkwantiteit.

Fysiek

De deelgemeentelijke inzet hebben we gegroepeerd naar de volgende twee subprogramma’s met bijbehorende doelstellingen: Beheer Buitenruimte en Ruimtelijke Ordening.

Subprogramma 3.1 Beheer Buitenruimte 1 Wat willen wij bereiken?

In 2013 willen we het volgende bereiken: het schoon en heel houden van de buitenruimte in Delfshaven met als doel prettig te kunnen verblijven in de buitenruimte en te kunnen wonen, werken, ondernemen in Delfshaven.

De doelstelling die we op subprogrammaniveau hebben gesteld voor schoon en heel meten we via het stedelijk geijkte middel van productnormering en de wegenschouw.

Voor de productnormering is er voor schoon vier keer per jaar een objectieve beeldbeoordeling van de kwaliteit van de buitenruimte met vaste meetpunten. Voor het onderdeel heel is de frequentie twee keer per jaar. De score wordt per beoordeeld punt uitgedrukt van 1 tot 5. Het gemiddelde van de gemeten punten geeft de score aan per wijk, het gemiddelde van alle wijken en de score voor de deelgemeente als geheel.

Naast de beeldindicator Productnormering wordt ook de technische kwaliteit van de wegen een keer in de twee jaar op objectieve basis beoordeeld. Dit gebeurt in opdracht van de stad met de Wegenschouw. Rekening houdend met de aanwezige financiën wordt voorgesteld om uit te gaan van de volgende - bij het programmadoel genoemde – kwaliteitsslag: de technische kwaliteit van de wegen is 85 % voldoende en matig en 15 % onvoldoende. De doelstelling van de deelgemeente Delfshaven is dat we deze verhouding in de aankomende jaren op 80%-20% houden.

Bij het behalen van de doelen op het gebied van het beheer wordt ook aandacht besteed aan het milieu. Twee voorbeelden hiervan zijn het (vanuit de stad) stimuleren van elektrisch aangedreven auto’s en de keuze tussen het mechanisch of met pesticiden verwijderen van onkruid. Ook wordt bij de vervanging van armaturen en lampen gebruik gemaakt van meer energiezuinige modellen.

Doelstellingen: • De objectieve score op de productnormering blijft in 2013 tenminste 3,5 voor heel en 4,0 voor schoon. Voorwaarde is dat elke wijk per kwartaal minimaal voldoet aan de normering.

• De objectieve score op de indicator voor wegonderhoud is 85 % voldoende en matig en 15 % onvoldoende. In de komende jaren mag de score zakken tot maximaal 80% / 20%.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

41

• • •

De klachtenafhandeling in het MSB-systeem moet voor schoon uitkomen op 95% binnen drie dagen en voor heel op 80% binnen drie dagen.

Wanneer de elektriciteit wordt ingeschakeld functioneert tenminste 95% van de openbare verlichting.

De score op de onderdelen ‘Passende Huisvesting’ (was 4,8), ‘Adequate Voorzieningen’ (was 5,6) en ‘Weinig vervuiling en overlast’ (was 5,9) van de Sociale Index blijven tenminste gelijk aan de scores in 2012.

Fysiek

Doelstelling

Bron

Buitenruimte: Objectieve Gemeente beeldkwaliteit per wijk: Rotterdam schoon Buitenruimte: Objectieve Gemeente beeldkwaliteit per wijk: Rotterdam heel Buitenruimte: Technische Gemeente kwaliteit wegen Rotterdam Sociale index: Gemeente - Passende Rotterdam huisvesting - Adequate voorzieningen - Weinig vervuiling en overlast

Uitgangspunt Realisatie Doelstelling (2011) 2013 2013 2015 2016 4,0 4,0 4,0 4,0 4,0 4.6

3,5

4.0

3,5

85% goed

85%

4,8

3,4

3,4

3,4

85% 80%

80%

80%

4.7

4,8

4,8

4,8

4,8

5,6

5.7

5,6

5,6

5,6

5,6

5,9

5.3

5,9

5,9

5,9

5,9

2 Ontwikkelingen Vanuit het gebiedsgericht werken zijn er meerdere prioriteiten aan te geven op fysiek vlak. Deze worden aan het eind van het programma benoemd. Naast deze wijkspecifieke prioriteit is er ook een algemeen gebiedsgerichte prioriteit.

Gebiedsgericht werken houdt het vergroten van betrokkenheid van Rotterdammers bij hun straat, buurt of wijk in. Dit heeft consequenties voor de inzet vanuit het programma fysiek. Het gaat erom de initiatieven van bewoners te ondersteunen, zowel op het vlak van ontwikkeling als op het vlak van beheer. Er zijn steeds meer initiatieven van bewoners die groen in hun buurt willen toevoegen en zelf verantwoordelijkheid willen dragen voor het beheer daarvan. Het komt ook voor dat bewoners zelf komen met een ontwerp voor hun deel van de straat. Deze initiatieven willen wij zoveel mogelijk ondersteunen. Behalve het (deels) financieel ondersteunen van deze initiatieven met het BAF (BewonersActiviteitenFonds) kan de overheid op meerdere manieren bijdragen aan het ‘zelf doen’ in de stad: o Bijvoorbeeld door de kennis en kunde van groenaanleg en onderhoud voor bewoners bereikbaar te maken. o Bijvoorbeeld door bewoners indien mogelijk te helpen met materiaal om boomspiegels of geveltuinen te kunnen maken. o We werken aan een coöperatieve houding zodat we bewoners faciliteren. Dit betreft ook de mogelijkheid tot het gebruik van tweedehandsmaterialen.

42

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

o Braakliggende terreinen en nog niet bebouwde bouwplaatsen proberen we met partners bereikbaar te maken voor bewonersinitiatieven. o En we willen uiteindelijk de richting uit dat bewoners nadenken over de inrichting van de straat.

Het spreekt voor zich dat er een aantal regels met betrekking tot specialistisch onderhoud, verkeer en vervoer en veiligheid aan ten grondslag liggen.

Fysiek

3 Wat doen wij hiervoor?

3.1 Wat is onze rol?

Vanuit de deelgemeenteverordening is de deelgemeente Delfshaven voor het fysieke aspect verantwoordelijk voor: • De inrichting van de buitenruimte.

• Het beheer en onderhoud van de buitenruimte.

• De ruimtelijke ordening (opstellen van inrichtingsplannen, bestemmingsplannen, visies, studies en masterplannen, bouw- en woningtoezicht, advies verkeer en vervoer en bouwplanaanvragen/begeleiding).

Er zijn twee uitzonderingen waar de deelgemeente niet verantwoordelijk voor is qua beheer en onderhoud: de ‘ORM-wegen’ (hiervoor is de gemeente verantwoordelijk) en open water en kades die onder de gemeente of het Havenbedrijf vallen. Op het gebied van schoon is de deelgemeente verantwoordelijk voor de reiniging van de openbare ruimte. De inzameling van afval is een gemeentelijke taak.

Met het vaststellen van de begroting 2013 reserveert het college van B&W een bedrag voor het onderhoud van het Dakpark. Dit neemt niet weg dat de deelgemeente nog steeds in gesprek is met het college over de hoogte van de beheervergoeding en de voorwaarden voor overdracht.

Het beheer van de openbare verlichting valt onder de deelgemeentelijke taken maar gaat per 2013, inclusief financiën, over naar de stad. Er is een duidelijk onderscheid tussen de verantwoordelijkheid van de deelgemeente en die van de netbeheerder. De verantwoordelijkheid van de deelgemeente ligt bij de lichtmasten, armaturen en lampen. De verantwoordelijkheid van de netbeheerder ligt bij de toevoer van netspanning naar de verlichting. Klachten over verlichting kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld een kapotte lamp, die relatief eenvoudig vervangen kan worden, maar ook over een soms langdurig probleem ‘onder de grond’. Voor burgers is dit niet altijd goed te begrijpen. De afspraken met de netbeheerder worden op stedelijk niveau gemaakt.

De deelgemeente is voor onderhoud en beheer opdrachtgever van het cluster stadsbeheer. Ook als projecten in de buitenruimte worden gefinancierd door anderen is de deelgemeente de enige die het besluit tot aanleg of onderhoud kan nemen.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

43

3.2 Relevante beleidsnota’s, wet en regelgeving

Fysiek

• • • • • • •

Meerjarenonderhoudsplan buitenruimte Beleidskader Buitenruimte Deelgemeentelijk Waterplan Coalitieakkoord Deelgemeente Delfshaven Deelgemeentevisie Kansen Verzilveren Verschillende wijkvisies Gemeentelijke nota’s

3.3 Lopende taakuitvoering Via een jaaropdracht geeft de deelgemeente het cluster stadsbeheer opdracht tot het schoonhouden en het beheer en onderhoud van de buitenruimte. In de jaaropdracht worden afspraken gemaakt over de uit te voeren taken en te behalen doelen. Voor het ene onderdeel komt dit neer op weghalen van zwerfvuil, het mechanisch en handmatig reinigen van de openbare ruimte en weghalen van uitwerpselen op de uitlaatzones. Voor het andere onderdeel gaat het om het onderhoud van wegen, straten, pleinen, groen, speelplaatsen en civiel technische kunstwerken. Het cluster heeft als taak om te reageren op klachten van bewoners en deze volgens de servicenorm te verhelpen. Gedurende het jaar worden via de IWAPS en reguliere overleggen nadere afspraken gemaakt voor de inzet in de diverse wijken. Deze inzet is afhankelijk van specifieke aandachtspunten of problemen. Op deze manier wordt ingespeeld op klachten en signalen die met de productnormering niet duidelijk naar voren komen en neemt de deelgemeente haar sturende taak op zich. Daarbij is ook aandacht voor handhaving, bijvoorbeeld extra controles op plekken waar huisvuil vaak verkeerd wordt aangeboden.

3.4 Wat gaan we anders doen?

In 2013 worden er ook in dit subprogramma bezuinigingen gerealiseerd. Het kader voor deze bezuinigingen is of er kan worden bezuinigd met zo min mogelijk effect op de geprioriteerde resultaten. Hierbij komen we tot de volgende onderverdeling binnen het subprogramma beheer.

Schoon We bezuinigingen met name op het onderdeel reiniging. Verdere bezuinigingen zullen zeer waarschijnlijk een negatief effect hebben op het behalen van de productnormering. De consequentie is dat er minder ruimte is om in te springen op calamiteiten. Als deze zich voordoen zal dit ten koste gaan van de reguliere inzet.

Heel We bezuinigen op het onderhoud van de wegen en op de kleine financiën bestemd voor het ophogen van de beheerconsequenties vanuit aangelegde Inrichtingsplannen en de kleinere opdrachten op gebiedsgericht terrein. De consequentie is dat er minder ruimte is om in te springen op calamiteiten. Als deze zich voordoen zal dit ten koste gaan van de reguliere inzet.

Voor zowel schoon als heel wordt in 2013 met nadruk gekeken naar de mogelijkheid om samen met bewoners de buitenruimte te onderhouden. Hierbij zal naar verwachting geen grote financiële winst behaald worden. De nadruk ligt dan ook op de sociale kant van het gezamenlijke beheer.

44

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Financieel gezien levert zelfbeheer niet vaak geld op. Dit komt met name door het feit dat het vaak gebieden betreft waar er weinig tot geen beheer was (zie bijvoorbeeld de pluktuin) of waar er (bijvoorbeeld) bloemen in graszoden worden toegevoegd.

Daarnaast beginnen we met een proef waarbij we een schaapskudde inzetten om te maaien in de wijk Spangen.

4 Wijkspecifieke prioriteiten

Fysiek

Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland - In 2013 trekken we met bewoners op om waar mogelijk de verschillende wijken te vergroenen.

- In 2013 faciliteren wij bewoners bij initiatieven tot zelfbeheer.

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier ‐

In 2013 trachten wij met partners de bouwlocaties die in het Lloydkwartier nog niet worden gebruikt zoveel mogelijk in te vullen overeenkomstig de wensen van bewoners.

‐

In 2013 trekken we met bewoners op om waar mogelijk de verschillende wijken te vergroenen.

In 2013 faciliteren wij bewoners bij initiatieven tot zelfbeheer

‐

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp ‐

In 2013 breidt de Bewonersgroep Natuurlijk Spangen haar activiteiten uit wat betreft zelfbeheer en vergroening.

Subprogramma 3.2 Ruimtelijke ordening 1 Wat willen wij bereiken?

Om de doelen te behalen richt de deelgemeente zich in 2013 in het subprogramma Ruimtelijke Ordening op een drietal onderdelen: • Het sturen op ruimtelijke ontwikkelingen binnen het grondgebied van de deelgemeente, al dan niet in samenwerking met gemeente, corporaties en ontwikkelaars. Onder deze ontwikkelingen vallen ook een woningaanbod dat een wooncarrière mogelijk maakt en gewenste ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en milieu (bijvoorbeeld waterberging en het stimuleren van groene daken).

• Het sturen op een kwalitatieve buitenruimte die qua inrichting zoveel mogelijk voldoet aan de wensen van bewoners en ondernemers, al dan niet in samenwerking met gemeente, corporaties en ontwikkelaars. Uitgangspunten hierbij zijn dat we zoveel mogelijk groen in de wijk willen hebben, dat de buitenruimte kindvriendelijk wordt ingericht en dat we rustruimtes creëren in de wijk. Uitvoering is zoveel als mogelijk in de Rotterdamse Stijl.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

45

•

Handhaven op ongewenste ontwikkelingen en op de milieurichtlijnen in samenwerking met de stad. Door middel van handhaving worden illegale situaties en klachten van milieutechnische aard verholpen (waaronder geluidsklachten). Proactief worden met de garageacties ook controles uitgevoerd op milieuregelgeving.

1.1 Doelstellingen gemeente

Fysiek

De doelstellingen van het college van B&W zijn vooral verwoord in de Stadsvisie ‘Bouwen aan een sterke economie en een aantrekkelijke woonstad’. De gemeente wil bouwen aan een stad die een duurzame groei kent. Een belangrijke nevendoelstelling is om gezinnen in de stad te houden. Dit stelt eisen aan de binnenstedelijke woningbouwlocaties. Er moet in de stad meer groen komen en wijken moeten kindvriendelijker worden. Daarnaast zijn er doelstellingen met betrekking tot het voorkomen van en omgaan met wateroverlast vastgelegd in het gemeentelijk Waterplan dat samen met de Hoogheemraadschappen is opgesteld. Wat betreft woningbouw zijn de doelstellingen vooral stadsbreed geformuleerd.

De deelgemeente en gemeente hebben in 2010 een bestuursakkoord afgesloten. Deze afspraken zijn gemaakt indachtig de vastgestelde uitspraken over de buitenruimte die de deelraad doet in de gebiedsvisie Kansen Verzilveren en het beleidskader Buitenruimte. Deze afspraken zijn • Het college investeert in realisatie van maatregelen uit Waterplan 2, windenergie, waterberging, waterpleinen, groene daken en groene gevels en faciliteert initiatieven op het gebied van duurzaamheid. Investeringen van de stad zijn duurzaam.

• De deelgemeente werkt mee aan het realiseren van windenergie, waterberging, waterpleinen, groene daken en groene gevels. Belangrijk instrument daarvoor is een actueel deelgemeentelijk waterplan. De deelgemeente bevordert duurzaamheid in de initiatieven van burgers en ondernemers. De deelgemeente bevordert via de RO-bevoegdheden duurzaam bouwen.

• Voor het Dakpark worden de afspraken uit het eerder ondertekende convenant nageleefd.

• De deelgemeente volgt de stedelijke lijn op het gebied van duurzaamheid.

• De deelgemeente geeft aan de gemeentelijke lijn op gebied van duurzaamheid te volgen.

De procesafspraak wordt gemaakt dat het college met de deelgemeente nadere uitwerking van duurzaamheidsinitiatieven afstemt.

• Het college draagt bij aan de vergroening van buurten vanuit beschikbare programmamiddelen en denkt met de deelgemeente mee over de mogelijkheden binnen deze buurt(en).

• Het college en de deelgemeente komen overeen dat er aandacht is voor versteende plekken in Delfshaven waar vergroening nodig is. Er zal afstemming plaatsvinden over de wijze waarop vergroening plaats zal vinden. Tevens worden er slimme verbindingen gelegd met andere beleidsvelden, zoals de buitenspeelnorm (naar verwachting in 2012 bekend), kindvriendelijke wijken en parkeren. Het motto is: “Daar waar het moet en kan gaan we wat doen”. Er wordt afgesproken aan de slag te gaan in gezamenlijkheid.

• Het deelgemeentebestuur levert in de betreffende buurten een actieve bijdrage aan het vergroten van het areaal groen en water door in ieder geval bij de (buitenruimte)projecten (inrichting of onderhoud) maximaal de mogelijkheden tot vergroenen te benutten.

• Het college realiseert in overleg met de deelgemeenten samen met corporaties en ontwikkelaars een woningbouwprogramma. Hierin zijn opgenomen 3000 woningen voor gezinnen en een aanpak van de bestaande voorraad die aansluiten bij de behoefte van Rotterdammers. Het college bevordert en ondersteunt het kindvriendelijk maken van wijken.

• Het college en de deelgemeente realiseren samen met corporaties, zorginstellingen woonservicegebieden. In deze woonservicegebieden kunnen ouderen en mensen met een beperking zo zelfstandig mogelijk en met de juiste zorg wonen.

46

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

•

De deelgemeente maakt met de stad en corporaties gebiedsafspraken en werkt mee aan het realiseren van haar aandeel in het bouwprogramma. Waar herstructurering, ruimte en budgettair kader dat mogelijk maken realiseert de deelgemeente de buitenspeelnorm en de aanbevelingen uit de wijkscans voor een kindvriendelijke inrichting.

2 Ontwikkelingen

Fysiek

De kredietcrisis heeft haar sporen nagelaten in de bouwproductie. Vooral op plekken waar meer grootschalig appartementen worden gebouwd stagneert de productie. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar in het Lloydkwartier. Dit is overigens geen specifiek Delfshavens probleem. De inzet blijft om de bouwproductie op gang te houden maar de vooruitzichten voor 2013 zijn niet gunstig.

De strategische projecten die in de schil rond Delfshaven worden voorbereid en uitgevoerd hebben naast een economische betekenis ook een ruimtelijk effect op de deelgemeente. De komst van het Dakpark is daar een voorbeeld van. Maar ook de ontwikkeling van Hoboken zal nieuwe kansen en uitdagingen opleveren voor de ruimtelijke structuur van de deelgemeente. In de besluitvorming over dit soort projecten - die veelal op stedelijk niveau ligt - probeert de deelgemeente de belangen van Delfshavenaren zo goed mogelijk te waarborgen.

Zoals bij het subprogramma Beheer Buitenruimte al werd genoemd zijn de wensen en verwachtingen ten aanzien van de inrichting van de buitenruimte hoog. Bewoners en politiek wensen een mooie en groene buitenruimte, met voldoende ruimte om veilig te spelen, voldoende parkeergelegenheid en ruimte voor de fiets. Het is de uitdaging om al deze wensen en belangen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen met het besef dat de financiële mogelijkheden de komende jaren gering zullen zijn.

3 Wat doen wij hiervoor?

3.1 Wat is onze rol?

Vanuit de deelgemeenteverordening heeft de deelgemeente een aantal taken overgedragen gekregen.

Op het gebied van de inrichting van de buitenruimte is de deelgemeente de eerstverantwoordelijke.

Om tot een goede inrichting te komen kan de deelgemeente visies, studies en masterplannen vaststellen, al dan niet in samenwerking met andere partners. Bijvoorbeeld een ontwikkelingsvisie voor een wijk, samen met een corporatie en een ontwikkelaar. Voor de daadwerkelijke aanleg van (vernieuwde) buitenruimte worden inrichtingsplannen (IP’s) opgesteld. De bevoegdheid daarvoor ligt bij het dagelijks bestuur. In Delfshaven is echter afgesproken dat grote IP’s (met een uitvoeringsbudget van meer dan €400.000,-) worden vastgesteld door de deelraad.

Wat betreft bestemmingsplannen heeft de deelgemeente een tweetal taken. Voorafgaand aan het opstellen van een nieuw bestemmingsplan stelt de deelraad een Masterplan vast. Hierin staat wat de inhoud is van het bestaande bestemmingsplan en met welk bestaand beleid en aandachtspunten rekening moet worden gehouden bij het opstellen van een nieuw bestemmingsplan. In het vervolgtraject zijn het college van B&W en de gemeenteraad bevoegd, waarbij het dagelijks bestuur om advies wordt gevraagd.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

47

De deelgemeente en gemeente zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de handhaving op het gebied van ruimtelijke ordening en bouweisen. De stedelijke kaders zijn daarbij richtinggevend. De stedelijke kaders laten wel ruimte voor maatwerk in de deelgemeente. De deelgemeente is primair verantwoordelijk voor de proactieve handhaving. De gemeente is verantwoordelijk voor reactieve handhaving (handhaving naar aanleiding van klachten). Handhaving op milieugebied gebeurt in opdracht van de gemeente door de milieudienst.

Fysiek

Veel zaken op het vlak van ruimtelijke ordening zijn combinatie van bevoegdheden van de stad en de deelgemeente. Hier trekken wij samen op waarbij beide belangen zo goed mogelijk worden behartigd.

3.2 Relevante beleidsnota’s, wet en regelgeving • • • • • • • • • • • • • • •

Visie Bospolder Tussendijken Visie Pupillenbuurt Visie Oud Mathenesse Visie Coolhaveneiland Gebiedsafspraken Spangen Bestemmingsplannen Masterplan Fiets Beleidsplan Buitenruimte Deelgemeentelijk Waterplan Stadsvisie 2030 Rotterdamse Stijl KIWI (Kindvriendelijke Wijken) Buitenspeelruimtenormering Coalitieakkoord Deelgemeente Delfshaven Deelgemeentevisie Kansen Verzilveren

3.3 Lopende taakuitvoering De deelgemeente stuurt op de ruimtelijke ontwikkelingen door het nemen van diverse besluiten (IP’s, verkeersbesluiten, bouwvergunningen, et cetera.). In de voorbereiding en uitvoering van deze besluiten coördineert de deelgemeente de werkzaamheden en zorgt ze voor goede samenwerking en afstemming tussen de diverse betrokken diensten en partners. Daar waar nodig of wenselijk zorgt de deelgemeente ook voor een goed participatieproces van bewoners en andere belanghebbenden.

Bouwaanvragen en bestemmingsplannen De deelgemeente geeft opdracht aan de gemeentelijke dienst voor de uitvoering en levering van de volgende taken en producten: behandelen van bouw- en vergunningsaanvragen, bouwplanbegeleiding, uitoefenen van bouw- en woningtoezicht, adviseren aangaande bestemmingplannen en ruimtelijke ontwikkelingen, opstellen van visies, studies, masterplannen en inrichtingsplannen.

48

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Visies, studies en masterplannen De visies en studies die worden vastgesteld kunnen verschillend van aard zijn. Ze bieden allen een leidraad voor het beoordelen van toekomstige ontwikkelingen. In een aantal gevallen is aan een visie ook een uitvoeringsprogramma gekoppeld. In het uitvoeringsprogramma worden afspraken gemaakt tussen de deelgemeente en diverse partners. Het behoort dan tot de lopende taakuitvoering om het uitvoeringsprogramma te realiseren.

Het dagelijks bestuur neemt een besluit over vergunningsaanvragen waarvoor zij bevoegd is.

In die gevallen waarin een dienst gemandateerd is om te besluiten blijft het dagelijks bestuur eindverantwoordelijk.

Fysiek

3.4 Wat gaan we anders doen In 2013 worden er in het subprogramma ruimtelijke ordening ook bezuinigingen gerealiseerd. Deze bezuinigingen houden verband met de lijn dat beheren boven ontwerpen gaat. Deze lijn is in vorige begrotingen is ingezet. Hiermee in het achterhoofd is gekeken naar de onderdelen binnen het subprogramma ruimtelijke ordening die minder budget nodig hebben. Daarmee komen wij voor een bedrag van in totaal €250.000,- tot de volgende bezuinigingen: IP’s (inrichtingsplannen) Door het ontbreken van uitvoeringsfinanciën vanuit de deelgemeente en de afname van externe financieringsbronnen is er minder noodzaak tot het maken van Inrichtingsplannen. Dit betekent dat hier verder op bezuinigd kan worden. De consequentie is dat we ook niet vooruit kunnen werken als er wel financiën zijn voor de uitvoering.

Visies studies masterplannen Met het gereed komen van het uitvoeringsplan visie Bospolder Tussendijken is er voor elke wijk waar plannen voor zijn of waar plannen in uitvoering zijn een visie. Omdat de financiën ontbreken om grootschalige ingrepen te doen in de overige wijken (dit zijn alleen Middelland en delen van het Nieuwe Westen) is er geen noodzaak tot het maken van grootschalige visies en studies. Bovendien is in 2012 het beleidskader buitenruimte vastgesteld. Daarom kan er bezuinigd worden op deze post.

De consequentie is dat wij niet ingaan op eventuele verzoeken van corporaties.

Bouwplanbegeleiding Samenhangend met het terugvallen van de bouwproductie is er minder behoefte aan het begeleiden van bouwplannen.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

49

4 Wijkspecifieke prioriteiten In de Integrale Wijkactieprogramma’s 2013 zijn voor ruimtelijke ordening de volgende aandachtspunten opgenomen.

Fysiek

Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland Op het schaalniveau waarop wij rapporteren zijn er geen wijkspecifieke prioriteiten te rapporteren op het gebied van ruimtelijke ordening voor het gebied Oost.

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier ‐ ‐ ‐ ‐ ‐ ‐

Wij stimuleren zoveel mogelijk de bouwproductie voor met name Bospolder en het Lloydkwartier.

In 2013 wordt het uitvoeringsplan van de visie BoTu aan de deelraad aangeboden.

In 2013 wordt de visie Historisch Delfshaven aan de deelraad aangeboden.

In 2013 overleggen we met Stadsontwikkeling hoe het Lloydkwartier verder kan worden ontwikkeld.

In 2013 overleggen we met de verantwoordelijken over de ontwikkeling en beheer van het Dakpark.

In 2013 denken we na over de toekomstkansen van de Markt op het Visserijplein.

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp ‐

‐ ‐

50

In 2013 wordt de Spoorboog opengesteld van het Marconiplein tot aan zwembad West, voor met name bewoners. En in 2013 worden de mogelijkheden verkend van kleine verbindingen tussen Dakpark, via Spoorboog / Vreelust, over Beukelbrug naar Roel Langerakpark. Ook worden kleine verbindingen verbeterd.

In 2013 wordt de visie Vreelust aan de deelraad aangeboden ter besluitvorming.

In 2013 wordt een begin gemaakt met de herstructurering van de Staringbuurt.

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

3 Wat mag het kosten?

Kostenoverzicht programma Fysiek Begroting 2012 na de begrotingswijziging Zesmaands

Begroting 2012 (primaire)

Omschrijving

Lasten

Baten

Lasten

Baten

Begroting 2013 Lasten

Begroting 2014

Baten

Lasten

Begroting 2015

Baten

Lasten

Begroting 2016

Baten

Lasten

Baten

Programma 3 Fysiek 8.489.102

0

11.662.034

3.362.818

7.599.560

3.2 Ruimtelijk ordening

1.161.403

0

1.011.403

0

862.403

Totaal Programma 3 voor reservering

9.650.505

0

12.673.437

3.362.818

8.461.963

Saldo voor reservering

9.650.505

Resultaat exclusief reserves

9.650.505

0

9.310.619

0 7.653.760

0 7.653.760

0 7.843.760

0

0

0

0

0

958.403

0 8.612.163 8.461.963

12.673.437

3.362.818

8.461.963

0 8.612.163

(BR) Onderhoud w egen

0

53.021

0

(BR) Baggeren

0

25.329

0

0

(BR) Singeldingen

0

5.000

0

0

(BR) Onderhoud groen

0

0

0

0

(BR) Alle straten groen

0

125.000

0

0

(BR) Openstaande verplichtingen GW

0

0

0

0

(BR) Herinrichting openbare buitenruimte

0

0

0

0

(BR) Pleinen

0

0

0

0

(BR) Kolken

0

20.199

0

0

958.403

0 8.612.163 8.612.163 0 8.612.163

958.403

0 8.802.163 8.612.163 0 8.802.163

0 8.802.163 0

Mutatie reserves Algemene reserve

(BR) Waterplan

6.507

(BR) Revitalisering Nieuw e Binnenw eg

66.000

Totaal programma 3 na reservering Saldo na reservering

9.716.505

6.507 9.709.998

0

0

16.000

0

0

66.000

0

91.000

0

12.739.437

3.607.367

8.552.963

9.132.070

0 8.612.163 8.552.963

0 8.612.163 8.612.163

0 8.802.163 8.612.163

Programma 3 Fysiek | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

0 8.802.163

51

Fysiek

3.1 Beheer

Programma 4 Economie 2013 1 Wat willen wij bereiken?

Delfshaven wil een deelgemeente zijn waar het voor bewoners en ondernemers prettig leven, wonen en werken is.

Economie

Het is voor Delfshaven van belang dat de winkelgebieden in de deelgemeente vitaal zijn. In de verschillende winkelgebieden willen wij kansrijke ondernemers. Wij hebben dan ook bijzondere aandacht voor de ondernemers op geprioriteerde winkelgebieden. De reden hiervoor is dat de detailhandel in Delfshaven en in Nederland onder druk staat. Deze zal daardoor in de komende jaren inkrimpen. In de winkelgebieden willen wij daarom beperken en versterken. Daarnaast is er rondom de deelgemeente een aantal economische projecten van strategisch belang voor de deelgemeente.

(Hoboken/EMC, Dakpark & Stadshavens). Gezien hun impact voor met name werkgelegenheid volgen we deze projecten nadrukkelijk en proberen we kansen te pakken voor Delfshaven.

Daarnaast proberen we de aantrekkingskracht van Delfshaven te vergroten door te kiezen voor een beperkt aantal evenementen die we voor langere tijd aan ons binden en die voor iedereen in de samenleving bedoeld zijn.

Vooralsnog zijn er twee prestatie-indicatoren die een goed beeld geven van het functioneren van de economie in Delfshaven. De prestatie-indicator die voor het programma economie het meest bruikbaar blijft, is het onderdeel ‘Adequate Voorzieningen’ uit de Sociale Index. Bij deze indicator is men tevreden met de fysieke voorzieningen, van groen en speelplekken tot cafés, winkels en buurthuizen. Daarnaast geeft de slaagkans van startende en bestaande ondernemers goed weer wat het economisch klimaat in de deelgemeente is.

De volgende doelen bereiken wij in 2013 in programma economie: - De prioritering van de winkelstraten; - Het evenementenbeleid; - De strategische projecten.

Deze doelen vormen de belangrijkste doelen uit de door uw deelraad vast te stellen visie wijkeconomie.

De doelstellingen binnen het programma economie worden als volgt geconcretiseerd: • De score op het onderdeel ‘adequate voorzieningen’ in de Sociale Index blijft in 2013 tenminste gelijk aan die van 2012.

• De slaagkans van startende (0-2 jaar) ondernemers blijft gelijk, namelijk 50%.

Op het onderdeel ‘Adequate Voorzieningen’ uit de sociale index vindt u hieronder de score per wijk uit 2011:

52

BP

DH

ML

NW

OM/WD SM

SP

TD

5,9

6,0

5,9

5,7

5,6

5,8

6,0

5,2

Programma 4 Economie | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

1.1 Doelstelling gemeente In verschillende visies heeft de gemeente Rotterdam economische doelstellingen neergelegd voor de stad als geheel. Evenals bij programma fysiek komen de belangrijkste stedelijke doelstellingen op economisch gebied uit de stadsvisie 2030: 'Bouwen aan een sterke economie en een aantrekkelijke woonstad'.

Rotterdam moet een economisch gebied zijn waar op duurzame wijze succesvol wordt ondernomen.

Een gebied met een aantrekkingskracht voor bedrijven. Dit zal positieve gevolgen hebben voor de werkgelegenheid. In en om Delfshaven bevinden zich talrijke projecten waar hieraan wordt gewerkt.

• • • • •

Economie

De deelgemeente en gemeente hebben een bestuursakkoord gesloten. Deze afspraken zijn gemaakt indachtig de vastgestelde uitspraken die de deelraad heeft gedaan in de gebiedsvisie Kansen Verzilveren. Deze afspraken zijn: De ingezette aanpak van de revitalisering van de Nieuwe Binnenweg wordt afgemaakt.

Het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) zal worden uitgerold op de winkelstraten in Delfshaven.

Er is aanvullende financiering voor de aanpak van de Stichting Nederland Schoon (SNS).

Er wordt gekeken of er stedelijke financiering is voor de ondersteuning van winkelstraatmanagement.

Delfshaven komt met een prioritering van winkelstraten op basis waarvan verdere keuzes kunnen worden gemaakt. Deze keuzes worden gemaakt in de visie wijkeconomie.

Voor de strategische projecten zijn de afspraken: • Het college en de deelgemeente stellen in onderling overleg een plan op voor de sociaaleconomische spin-off van Erasmus Medisch Centrum (EMC)/Hoboken.

• De deelgemeente verwacht dat de ontwikkelingen rond het Dakpark en Hoboken positieve gevolgen zullen hebben voor de sociaal economische situatie en de werkgelegenheid in de deelgemeente.

• Voor het Dakpark worden de afspraken uit het eerder ondertekende convenant nageleefd.

Met de huidige deelgemeentelijke begroting voor programma economie worden de afspraken die zijn gemaakt met de gemeente in 2013 gehaald.

2 Maatschappelijk vraagstuk Een vitale economie geeft schwung aan een gebied, zorgt voor bezoekers, geeft vorm aan een goed leefklimaat en biedt werkgelegenheid. Ondernemen in Delfshaven, vooral in de detailhandel, is echter niet altijd even makkelijk. Er is weinig koopkracht in de deelgemeente en de slaagkansen van ondernemingen zijn niet in elke branche even groot.

Het aanbod op de winkelstraten is niet altijd even gevarieerd en laat op diverse plekken te wensen over. Ook is er sprake van leegstand of van zwakkere delen. De uitdaging is om de winkellinten beter te prioriteren en nieuwe economische kansen zoveel mogelijk te benutten, om daarmee de slaagkans van ondernemers waar mogelijk positief te beïnvloeden. Dit heeft niet alleen positieve gevolgen voor de ondernemingen zelf maar ook voor Delfshaven.

Programma 4 Economie | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

53

Voor de winkelstraten geldt dat steeds meer goederen via internet worden gekocht en dat het aantal vierkante meters in de detailhandel daalt. Bovendien is het aanbod aan bestaande detailhandel zeer uitgebreid, versnipperd en weinig thematisch gestructureerd. De detailhandel is een gezichtsbepalend deel van het ondernemerschap in de deelgemeente en kenmerkt zich door lange winkellinten. Delfshaven kent de meeste winkelstraten van alle deelgemeenten in Rotterdam: Schiedamseweg, Mathenesserweg, Franselaan, Nieuwe Binnenweg, Middellandstraat, Mathenesserplein/Vierambachtsstraat en Historisch Delfshaven.

Economie

De strategische projecten die Delfshaven geografisch gezien omringen zijn een maatschappelijke ontwikkeling op zich. Met name Stadshavens en EMC/Hoboken zijn grote ontwikkelingen die geen enkele andere (deel)gemeente in Nederland kent. Daarmee is de mogelijke impact van deze projecten op Delfshaven zeer groot. Dit geldt met name voor de werkgelegenheid op de korte termijn en voor economische bedrijvigheid, wonen en het voorzieningenniveau op de lange termijn. De werkgelegenheid die voortvloeit uit deze bedrijvigheid moet ons inziens ook ten goede komen aan de deelgemeente en daarmee bijdragen aan ons maatschappelijk vraagstuk.

Vanuit het gebiedsgericht werken zijn er meerdere prioriteiten aan te geven op economisch vlak, deze worden aan het eind van het programma benoemd. Naast deze wijkspecifieke prioriteit is er ook een algemeen gebiedsgerichte prioriteit: Gebiedsgericht werken houdt het vergroten van betrokkenheid van Rotterdammers bij hun straat, buurt of wijk in. Dit heeft ook consequenties voor de inzet vanuit het programma economie. Het gaat erom de initiatieven van ondernemers te ondersteunen. Dit geldt met name voor de prioritering van de winkelstraten. Om de winkelstraten toekomstbestendig te maken moeten er keuzes worden gemaakt over bijvoorbeeld het belang van elke winkelstraat voor de buurt of wijk. Daarnaast moet er worden gedacht aan het letterlijk inkorten van winkellinten. Dit heeft voor elke wijk verschillende oorzaken en verschillende oplossingen. Het is vooral een probleem dat alleen opgelost kan worden als we als partners samenwerken.

3 Ontwikkelingen Een vitale economie draagt bij aan het welzijn van bewoners, ook binnen een deelgemeente.

De economie van Delfshaven bestaat voornamelijk uit kleine ondernemers. Ongeveer 75% van het totaal aan ondernemingen bestaat uit eenmanszaken of ZZP-ers (zelfstandigen zonder personeel).

Het aantal economisch actieve ondernemingen bedraagt circa 4.300. Dit aantal nam in 2012 licht af.

De winkels in de bekende winkelstraten maken ongeveer 20% uit van het totaal aan ondernemingen in Delfshaven.

De economische crisis, die naar het zich laat aanzien in 2013 doorzet, heeft ook voor Delfshaven steeds meer gevolgen. Deze gevolgen zijn niet alleen fysiek (er staan meer nieuwbouwwoningen leeg) maar zeker ook economisch. Bewoners en bezoekers hebben minder te besteden en bedrijven stellen investeringen en plannen uit. Dit heeft zijn weerslag op de omzet en winst van ondernemingen in Delfshaven.

Er zijn ook positieve ontwikkelingen: In een aantal gebieden, vooral in Spangen en Bospolder-Tussendijken, zijn op beperkte schaal woningen gerenoveerd en nieuwe woningen gebouwd. Dit laatste geldt ook voor het Lloydkwartier.

Deze woningen zijn bedoeld voor een groep bewoners met een iets hogere koopkracht, waar vooral de detailhandel van kan profiteren.

54

Programma 4 Economie | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Daarnaast komt de afronding van de aanpak van de Nieuwe Binnenweg. Ondernemers zien daar nieuwe kansen ontstaan waar ze op inspringen. Dit heeft geleid tot vestigingen van nieuwe ondernemingen in 2012. In de deelgemeente Centrum wordt bovendien gewerkt aan de revitalisering van de West Kruiskade. De verwachting is dat dit ook effect zal hebben op het Delfshavense deel van de Eerste Middellandstraat.

Door de economische crisis zullen er ook ondernemers failliet gaan. Wij hechten aan een vitaal ondernemersbestand. Daarom proberen wij in 2013 de slaagkans van ondernemers die starten in de deelgemeente, met name die in de winkelstraten, zoveel mogelijk gelijk te houden.

In 2012 is de winkelboulevard onder het dakpark geopend. Dit heeft, mede dankzij de deelgemeente, gezorgd voor werkgelegenheid binnen de deelgemeente. De aantrekkingskracht van het Dakpark moet in 2013 versterkt worden om voor voldoende klandizie te zorgen.

Economie

Ondanks de economische tegenwind lopen de strategische projecten als EMC/Hoboken, Stadshavens, Centraal Station, Lloydkwartier en Spaanse Polder door. Juist omdat deze processen gewoon doorlopen is het voor de deelgemeente noodzakelijk om hierop aan te haken en in 2013 dezelfde successen te boeken als in 2012.

4 Wat doen we hiervoor?

4.1 Wat is onze rol?

Met het overgaan van de bevoegdheid voor de zondagsopenstelling naar de gemeente is de rol van de deelgemeente op het gebied van (wijk)economie vanuit de deelgemeenteverordening zeer klein.

Deze beperkt zich tot de mogelijkheid tot het geven van subsidies. De voornaamste verantwoordelijkheid met betrekking tot de economie van Rotterdam bevindt zich bij de dienst Stadsontwikkeling. Die heeft het Ondernemershuis geopend, dat als doel heeft een vraagbaak en ondersteuningspunt voor ondernemers te zijn. Daarnaast speelt de Kamer van Koophandel (KvK) een belangrijke rol in het verenigen en begeleiden van ondernemers. Het is een keuze van een deelgemeente zelf om te bepalen of zij een rol neemt op het gebied van wijkeconomie.

4.2 Relevante beleidsnota’s, wet- en regelgeving Naast de vast te stellen visie Wijkeconomie zijn de volgende documenten van belang: • Stadsvisie Rotterdam 2030; • Coalitieakkoord Delfshaven; • Deelgemeentevisie Kansen Verzilveren; Visie wijkeconomie; • Uitvoeringsprogramma’s van de diverse winkelstraten; • Verschillende wijkvisies; • Economische verkenningen.

Programma 4 Economie | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

55

4.3 Lopende uitvoering In 2013 is de uitvoering zoals wij die hebben gekend in de afgelopen jaren niet meer dezelfde.

Doordat wij kiezen voor de drie reeds eerder genoemde doelen met daarbij een bezuiniging van €100.000,- kiezen we ook voor een andere uitvoering. Deze uitvoering lichten wij hieronder toe.

4.4 Wat gaan we anders doen?

Economie

Met ingang van 2013 zal op het programma economie een bezuiniging van €100.000,- worden doorgevoerd. Dit is ruwweg een kwart van het totale budget voor wijkeconomie. Deze bezuiniging leidt tot de vraag wat met de resterende financiën moet gebeuren. Het antwoord hierop ligt in de visie wijkeconomie die door de deelraad in 2012 zal worden vastgesteld. Het schrijven van de begroting 2013 en de visie wijkeconomie overlapt elkaar. Daardoor is er geen vastgesteld beleid waarop één van de twee vast te stellen documenten op kan terugvallen.

Om invulling te geven aan de doelstellingen die centraal staan in de op te stellen visie wijkeconomie zal de deelgemeente zich met ingang van 2013 op 3 doelen richten: - De prioritering van de winkelstraten; - Profiteren van de strategische projecten rond Delfshaven; - Evenementenbeleid.

Samen met Stadsontwikkeling, de DOF en de winkeliersverenigingen gaat de deelgemeente de prioritering van winkelgebieden ontwikkelen. Deze zal door de deelraad eind 2012 worden vastgesteld. We zoeken daarbij aansluiting bij de stedelijke detailhandelsvisie die op dit moment wordt opgesteld. Samen met partners zoals het college van B&W en de Kamer van Koophandel en werken we verder aan een plan voor de aanpak voor de uitvoering.

In Delfshaven worden verschillende kleinere en grotere festivals en evenementen georganiseerd die een bijdrage leveren aan het imago van de deelgemeente. In 2013 treedt het door de deelraad vast te stellen evenementenbeleid in werking.

Om de kansen vanuit de strategische projecten te pakken maken we een budget vrij om hier vanuit de deelgemeente hierop in te zetten. De kansen die voor het grijpen liggen moeten wij als gebiedsgerichte organisatie pakken. We kunnen niet langer wachten op initiatieven van andere partners of overheden.

In vergelijking met vorige jaren pakken we de ondernemersondersteuning anders aan. Waar we in het verleden veel tijd en geld investeerden in de proactieve ondernemersondersteuning kiezen wij in 2013 voor een andere benadering. Het stedelijke Ondernemershuis, dat in 2013 van start gaat, voert grotendeels dezelfde taken uit die de deelgemeente vroeger subsidieerde. Daarmee komt er wel meer verantwoordelijkheid bij ondernemers te liggen aangezien het Ondernemershuis meer reactief opereert. Gezien de noodzaak tot bezuinigen en de veranderende rol van de overheid lijkt dit echter gerechtvaardigd aangezien wij nog wel ondersteuning bieden aan de geprioriteerde winkelgebieden.

56

Programma 4 Economie | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

5 Wijkspecifieke prioriteiten In de visie wijkeconomie zal de prioritering van de winkelstraten worden bepaald. Vooruitlopend op de wijkvisie kunnen er voor een aantal wijken nu al een aantal aandachtspunten genoemd worden.

Gebiedsplan Oost: Het Nieuwe Westen en Middelland Voor gebied Oost geldt dat de prioritering van de winkelstraten moet worden ingezet. Daarnaast is het van belang dat de Nieuwe Binnenweg verder ontwikkeld wordt. Daarnaast moeten de economische kansen vanuit EMC worden benut.

Gebiedsplan Zuid: Bospolder-Tussendijken, Delfshaven-Schiemond-Lloydkwartier

Economie

Voor gebied Zuid geldt dat de prioritering van de winkelstraten moet worden ingezet. Daarnaast moet een aparte visie aangeven welke kant de deelgemeente en de partners op willen met Historisch Delfshaven. Het uitvoeringsplan BoTu krijgt vorm, waarbij de economische onderdelen en de strategische projecten terugkomen. Eventuele fysieke ingrepen in de markt op het Visserijplein dwingen ons tot nadenken over de toekomstkansen van de markt.

Gebiedsplan West: Spangen- Oud Mathenesse – Witte Dorp Voor gebied West geldt dat de prioritering van de winkelstraten moet worden ingezet. Daarnaast moet Oud Mathenesse gaan profiteren van de ontwikkeling van Stadshavens. De ontwikkeling van Vreelust en Van Nelle-fabriek moet worden gemonitord om te bekijken hoe dit van waarde kan zijn voor Spangen en Oud Mathenesse.

6 Wat mag het kosten?

Kostenoverzicht programma Economie Begroting 2012 na de begrotingswijziging Zesmaands

Begroting 2012 (primaire)

Omschrijving

Lasten

Baten

Lasten

Baten

Begroting 2013 Lasten

Begroting 2014

Baten

Lasten

Begroting 2015

Baten

Lasten

Begroting 2016

Baten

Lasten

Baten

Programma 4 Economie 4.1 Economie

375.008

0

787.298

457.290

274.338

0

274.338

0

274.338

0

274.338

0

Totaal Programma 4 voor reservering

375.008

0

787.298

457.290

274.338

0

274.338

0

274.338

0

274.338

0

Saldo voor reservering

375.008

Resultaat exclusief reserves

375.008

330.008

274.338

0

787.298

457.290

274.338

0

787.298

457.290

274.338

274.338

0

274.338

0

274.338

274.338

0

274.338

0

274.338

274.338

0

274.338

0

274.338

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Economie en w erk Totaal programma 4 na reservering Saldo na reservering

375.008

375.008

330.008

274.338

274.338

274.338

Programma 4 Economie | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

0 274.338

57

Programma 5 Bestuur en dienstverlening In dit programma is beschreven hoe de deelgemeente de doelen realiseert die in de vorige hoofdstukken zijn genoemd op het gebied van bestuur en participatie, dienstverlening en communicatie.

De twee subprogramma's zijn de wijze van besturen en dienstverlening.

In het financiële onderdeel van dit programma staan alle budgetten die niet specifiek aan de voorgaande programma’s zijn toegerekend, als sluitstuk van de begroting. Het gaat vooral om de (algemene) kosten van de organisatie en het bestuur.

Bestuur en dienstverlening

1 Wat willen wij bereiken De programma's van de pijlers Veilig, Sociaal, Fysiek en Economie zijn leidend bij het vormgeven van het bestuur en de organisatie van de deelgemeente. Het kader daarbij is burgernabij bestuur.

De deelgemeente werkt samen met partners aan het realiseren van de doelen van de inhoudelijke programma's. Voor de gemeente Rotterdam is de deelgemeente Delfshaven dé gebiedsgerichte organisatie in de opzet van het gebiedsgerichtwerken. De werkwijze van de deelgemeente is samengevat in het volgende statement: De deelgemeente Delfshaven werkt samen met bewoners, ondernemers, gemeentelijke diensten en maatschappelijke organisaties aan een Delfshaven waar het goed wonen, ondernemen, werken en leven is.

Door de verschillen tussen de twee subprogramma's is er niet één overkoepelende doelstelling voor programma 5. We hanteren de volgende doelstellingen per subprogramma: Doelstelling

Bron

Nulmeting (SI 2010)

Realisatie (2011)

Bestuur: Vertrouwen in het bestuur

Sociale index

Bestuur: Vertrouwen in het bestuur

Sociale index

6,5 (t.o.v. 6,0 gemeente) 56%

4,7 (t.o.v. 4,1 gemeente) 45%

Doelstelling 2013 2014 2015 2016 Gelijk of hoger dan de gemeente

50%

50%

50%

1.1 Doelstelling gemeente In de eerste vier hoofdstukken van deze begroting zijn de inhoudelijke doelen van de stad verwerkt.

De organisatorische doelstelling van de gemeente Rotterdam is in 2010 als volgt geformuleerd: De gemeentelijke organisatie is zo georganiseerd dat we in staat zijn om de prestaties te realiseren die in de stad gevraagd worden. De taken worden efficiënt, professioneel en marktconform uitgevoerd.

In het bestuursakkoord zijn de volgende afspraken gemaakt:  Gemeente en deelgemeente realiseren besparingen op organisatie en aantal medewerkers;  De dienstverlening naar burgers wordt goedkoper en kwalitatief beter;

58

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

50%



Het college en de deelgemeenten optimaliseren de samenwerking in de keten Handhaving, Pand en Persoon.

In de afgelopen jaren is de formatie van de deelgemeente afgenomen. De organisatie heeft de afgelopen jaren fors geĂŻnvesteerd in het verbeteren van de bedrijfsvoeringprocessen en de gebiedsgerichte oriĂŤntatie van de organisatie. Met deze aanpak loopt de deelgemeente voorop in het concern. Om de vervolgstap nog beter te maken, verschijnt in het najaar van 2012 een transitieplan zodat de organisatie vanaf 2014 in staat is om alle benodigde taken uit te voeren. Er zal veel aandacht blijven voor mobiliteit van medewerkers, maar binnen de taakstelling van het concern op uitstroom van medewerkers is dit geen eenvoudige taak.

2 Wat is het maatschappelijk vraagstuk

De inrichting van bestuurlijk Nederland en de rol van de overheid is een relevant vraagstuk. De komende periode zal meer duidelijk worden over de positie van de deelgemeente. De discussie over welke rol de overheid nog kan en wil spelen in het maatschappelijk verkeer of het leven van de burgers is echter voortdurend in beweging en nog niet uitgekristalliseerd.

Subprogramma 5.1 Bestuur 1 Wat willen wij bereiken Het bestuur wil de afstand tussen inwoners en bestuur verkleinen en volwaardig burgerschap bevorderen. Dit betekent dat het bestuur en de organisatie inwoners, ondernemers en andere betrokkenen stimuleert om een actieve rol te nemen bij het voorbereiden, vormen, uitwerken en uitvoeren van beleid. De bestuursstijl waarin dit gebeurt wordt burgernabij bestuur genoemd.

Hiermee wordt niet alleen democratische betrokkenheid gerealiseerd maar wordt ook gebruik gemaakt van de aanwezige capaciteiten van burgers, bedrijven en instellingen. De communicatie is gericht op het interactief communiceren van het beleid in al haar nuances en het activeren van betrokkenen tot een actieve rol bij vormgeving en uitvoering van beleid.

Wat we willen bereiken is het bevorderen van volwaardig burgerschap van inwoners, ondernemers en andere betrokkenen bij de deelgemeente. Er is geen goed instrument om dit te meten. Het aspect vertrouwen in het bestuur geeft een indicatie. Vergelijking van die score voor Delfshaven met het Rotterdamse gemiddelde geeft een beeld van de tevredenheid van de inwoners van Delfshaven, vergeleken met het gemiddelde voor Rotterdam. Ondanks de lagere sociale index in Delfshaven vergeleken met het gemiddelde van Rotterdam, is het vertouwen in het bestuur van de inwoners in Delfshaven hoger dan het vertrouwen van de gemiddelde inwoner van Rotterdam

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 59

Bestuur en dienstverlening

De achtergrond voor het instellen van deelgemeenten is de wens van Rotterdam om door middel van burgernabij bestuur de maatschappelijke doelen van de deelgemeente te realiseren. De organisatie ondersteunt het bestuur daarbij. De missie van de organisatie is als volgt geformuleerd: Delfshaven is een op dienstverlening aan de burger gerichte, adequate, slagvaardige en professionele organisatie die als netwerkorganisatie van het concern Rotterdam prioriteit geeft aan het voeren van een toekomstgerichte regie. De deelgemeente Delfshaven werkt daarbij gebiedsgericht op de onderwerpen Sociaal, Fysiek, Veilig en Economie.

Vertrouwen in het bestuur is tenminste even hoog als het Rotterdamse gemiddelde en meer dan de helft van de inwoners is positief.

1.1 Doelstelling gemeente De bestuurstijl die de gemeente voor ogen staat is een college dat verbinding zoekt met burgers, bedrijven en met de raad in de volle breedte. Een college dat bereid is te luisteren naar oplossingen vanuit de samenleving en de raad. Een college dat zo nodig bereid is zijn eigen voorstellen te laten vallen als er betere worden voorgesteld en een college dat bezoeken aan de stad verbindt met snelle besluitvorming (Coalitieakkoord Rotterdam 2010-2014 PvdA-VVD-D66-CDA ‘Ruimte voor talent en ondernemen’).

Bestuur en dienstverlening

2 Ontwikkelingen De Rotterdamse gemeenteraad onderzoekt hoe de stad het beste bestuurd kan worden vanaf 2014.

De directe aanleiding hiervoor was het wetsvoorstel om de gemeentewet te wijzigen. Met de val van het kabinet is dat in een ander licht komen te staan. Dit is geen reden om het proces te stoppen. De ambitie blijft namelijk om het bestuurlijk model waar mogelijk te verbeteren. De Tweede Kamer is inmiddels akkoord met de gewijzigde gemeentewet. De Eerste Kamer moet er nog over besluiten.

Het gemeentebestuur heeft recent motie 31 aangenomen. Hierin wordt de gemeentelijke organisatie opgedragen om een nieuw covernance model in te voeren en een besparing van 2500 fte te realiseren. Dit heeft een verstikkende werking op de mobiliteit.

Zo verdwijnen langzaam de verschillende diensten van de gemeente en krijgen de clusters hun vorm. Het college beschouwt het gebiedsgericht werken als één van de leidende principes binnen het concern. In termen van inrichting en afstemming bedrijfsvoering worden Hoogvliet (H20) en een wijk in de deelgemeente Noord pilot gebieden.

Kernbegrippen in de concern ontwikkeling zijn centralisatie en standaardisatie. Hiermee verwacht men de benodigde besparingen te realiseren.

3 Wat doen wij hiervoor 3.1 Wat is onze rol Onze rol met betrekking tot dit subprogramma is die van (dagelijks) bestuurder. Wij zijn in het gebiedsgericht werken initiator en regisseur van acties op het gebied van participatie en communicatie. De deelgemeente haakt actief in op initiatieven uit de wijk. De deelgemeente voert regie op alle communicatie vanuit de diensten gericht op de deelgemeente Delfshaven.

60

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

3.2 Relevante beleidsnota’s, wet en regelgeving     

Coalitieakkoord 2010-2014 'Met vertrouwen naar de toekomst'; Notitie 'We kunnen zoveel beter', 29 juni 2009; Gebiedsvisie deelgemeente Delfshaven ‘Kansen verzilveren, plus op West’; Coalitieakkoord Rotterdam 2010-2014 PvdA-VVD-D66-CDA ‘Ruimte voor talent en ondernemen’; Uitwerking motie 31, voorjaar 2012.

3.3 Lopende taakuitvoering

3.4 Wat gaan wij anders doen De afgelopen periode is verder gegaan met het ontwikkelen van burgerparticipatie. De werkwijze van “buurt bestuurt” wordt verder ontwikkeld met partners en bewoners. Verder zijn er meer buurten die gebruik maken van deze werkwijze. Dit vraagt vooral een andere manier van werken van de medewerkers van het gebiedsteam en verdere prioritering in de taken.

Ook zullen wij investeren in de samenwerking met de clusters en met hen onderzoeken hoe standaardisatie en centralisatie kunnen helpen bij het efficiënt en goed leveren van diensten aan de burgers.

Subprogramma 5.2 Dienstverlening

1 Wat willen wij bereiken De deelgemeente streeft naar professionele dienstverlening aan burgers, ondernemers en andere betrokkenen. In de wijken doen we dit door samen met de diensten op een gebiedsgerichte manier te werken. Aan de balie van de stadswinkel doen we dit door een klantgerichte houding. Aan de balie moeten burgers met al hun vragen en verzoeken aan de gemeente terecht kunnen. We werken volgens de servicenormen van het dienstverleningsconcept van de gemeente.

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 61

Bestuur en dienstverlening

Het bestuur, de raad en de organisatie laten door hun handelen zien dat ze midden in de maatschappij staan. Bij de uitvoering van de taken die worden beschreven in de eerste vier programma's, probeert de deelgemeente bewoners en ondernemers actief te betrekken bij het beleid.

In de deelgemeente zijn bovendien platforms en raden die het dagelijks bestuur actief adviseren, zoals het vrouwenplatform en de jeugdadviesraad.

1.1 Doelstelling gemeente Wat betreft de dienstverlening aan burgers ondersteunt de gemeente gebiedsgericht werken.

De gemeente hanteert bij de dienstverlening dezelfde servicenormen.

2 Ontwikkelingen

Bestuur en dienstverlening

In het concern is er een cluster dienstverlening opgezet. Dit cluster is verantwoordelijk voor de dienstverlening van het concern en is inmiddels verantwoordelijk voor de medewerkers en producten van de stadswinkel. De algemene telefonie is overgenomen door 14010. Dit zijn ontwikkelingen om als gemeente Rotterdam een eenduidig beeld te schetsen naar burgers en bedrijven en om in het hele concern een identiek niveau van dienstverlening aan te bieden.

In het concern is hiermee een brede kanteling naar dienstverlening gestart. Dit moet leiden tot een andere vorm van dienstverlening van de overheid.

3 Wat doen wij hiervoor

3.1 Wat is onze rol De rol van de deelgemeente is dienstverlener en leverancier van overheidsproducten.

De deelgemeente voert de regie over de activiteiten van gemeentelijke diensten in het gebied van Delfshaven volgens het model van gebiedsgericht werken.

3.2 Relevante beleidsnota’s, wet en regelgeving • • •

Dienstverleningsconcept gemeente Rotterdam; Uitwerking motie 31; Notitie 'We kunnen zoveel beter'.

3.3 Lopende taakuitvoering Gebiedsgericht werken is de manier waarop de gemeente en deelgemeente diensten verlenen aan inwoners en ondernemers van Delfshaven. In de bijlage bedrijfsvoering wordt dit verder uitgewerkt.

62

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

3. 4 Wat gaan wij anders doen Delfshaven heeft gekozen voor de gebiedsgerichte koers om de beste gebiedsgerichte organisatie te worden. Dienstverlening aan de burgers en het resultaat op straat staan voorop. Een organisatie die verantwoording kan afleggen binnen elke bestuursstructuur. De focus van de organisatie ligt op het inrichten van de gebiedsgerichte organisatie en het verbeteren van de prestatie. Binnen het concern hebben wij afgesproken dat we het H2O model gebruiken. Als uniform inrichtingsprincipe van het verkeer tussen deelgemeente / gebiedsorganisatie en diensten / clusters.

Een ander uitgangspunt is centraliseren en standaardiseren en het uniformeren van producten en diensten waar dit mogelijk is. De reden hiervoor is te komen tot degelijke en eenduidige producten en diensten van een goede kwaliteit en betrouwbaarheid. Deze opgaven leveren gemeentebreed een positieve uitstraling en naar verwachting een forse bezuiniging. Het samenvoegen van de onderlinge bedrijfsvoeringprocessen is gestart en de servicedienst Rotterdam wordt omgebouwd van shared serviceorganisatie naar de Rotterdamse Service Organisatie (RSO). Deelgemeenten gaan mee in die ontwikkeling maar passen niet altijd naadloos in de maatvoering en opdracht.

Actieve bewonersgroepen houden en ondersteunen blijft een centrale opdracht in de aanpak van Rotterdam. Ook worden steeds meer mensen aangesproken om de problemen en kansen juist in hun eigen buurten en wijken aan te pakken. Zie recent de discussie over het herintroduceren van de wijkverpleegkundige en de WMO die primair een gemeentelijke verantwoordelijk wordt. Met de gebiedsgerichte organisatie willen wij daar de bodem voor leggen.

De organisatie heeft in 2012 een plan geschreven om bovenstaande wijziging te kunnen doorvoeren en de beschreven resultaten te halen. Onderdeel van het plan is de beschrijving van de ontwikkeling per taak en hoe deze een plek krijgt in de nieuwe concernorganisatie . Hierdoor zullen, onderdelen van, taken met fte overgedragen worden aan diensten. Zoals in 2012 met de Stadswinkel is gebeurd.

Wij voorzien dan ook een krimp van de organisatie, maar kunnen nog niet aangeven of dit een bezuiniging oplevert.

Met de reorganisaties in 2005 en 2008 is een behoorlijke krimp in de formatie gerealiseerd. In de afgelopen jaren is de formatie niet gegroeid en is de structureel ingezette fte op incidentele middelen afgebouwd

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven 63

Bestuur en dienstverlening

Bovenstaande werkwijze moet leiden tot herkenbare en bereikbare dienstverlening in buurten en wijken. Door middel van actieve communicatie en participatie met de burgers en ondernemers als basis levert dit de gewenste gebiedsgerichte organisatie op. Wijkmanagement levert de afstemming op tussen de producten en diensten uit de verschillende clusters en verzorgt de verankering van de politieke doelstellingen in buurten en wijken. Buurtbestuur en de buurtambassadeur zijn daar mooie instrumenten voor.

4 Wat mag het kosten Kostenoverzicht programma Bestuur en dienstverlening

Omschrijving

Begroting 2012 (primaire) Lasten

Begroting 2013

Baten

Lasten

Baten

Lasten

Programma 5 Bestuur en Dienstverlening 5.1 Bestuur en Dienstverlening 10.207.648

1.907.729

9.557.455

1.305.136

8.833.751

Totaal Programma 5 voor reservering

1.907.729

9.557.455

1.305.136

8.833.751

10.207.648

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

Bestuur en dienstverlening

Begroting 2012 na de begrotingswijziging Zesmaands

8.299.919

8.252.319

10.207.648

1.907.729

9.557.455

10.207.648

1.907.729

9.557.455

Baten

Begroting 2014 Lasten

368.286 8.652.469 368.286 8.652.469 8.465.465

1.305.136

8.833.751

1.305.136

8.833.751

368.286 8.652.469

Baten

Begroting 2015 Lasten

368.286 8.619.969 368.286 8.619.969 8.284.183 368.286 8.619.969

Baten

Begroting 2016 Lasten

368.286 8.619.969 368.286 8.619.969 8.251.683 368.286 8.619.969

Baten 368.286 368.286 8.251.683 368.286

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Ondersteuning deelraad (BR) Werkbudget communicatie deelraad (BR) Communicatie Totaal programma 5 na reservering Saldo na reservering

8.299.919

8.252.319

368.286 8.652.469 8.465.465

368.286 8.619.969 8.284.183

368.286 8.619.969 8.251.683

Bij de realisatie van het programma doet zich een complicerende factor voor. Wij zetten in op de vrijwillige mobiliteit van medewerkers en ondersteunen activiteiten van medewerkers van harte. Ook dragen wij taken en mensen over aan cluster onderdelen van het concern waar het draagvlak groter is (conform stadswinkel en PZR).

Deze koers prefereren wij boven het inzetten van het reorganisatie instrument waarbij medewerkers de status van herplaatsingkandidaat verwerven en nog zeker minimaal 2 jaar op de deelgemeentelijke begroting rusten vanwege afspraken in het sociaal statuut en CAO. Financieel levert dat ons inziens op dit moment geen tastbaar resultaat op.

Met grote voortvarendheid zullen wij inzetten op mobiliteit en de samenwerking daarbij met het concern. Echter, gezien de complexheid van deze strategie en de afhankelijkheid van ontwikkelingen binnen het concern boeken wij geen “winst� maar verwachten wij nog wel enige krimp te realiseren.

Zo vervullen wij ontstane vacatures niet tenzij primaire processen in het geding komen.

64

Programma 5 Bestuur en dienstverlening | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

368.286 8.251.683

Paragrafen

Paragraaf A Financiering In de paragraaf Financiering dient onder anderen in te worden gegaan op het gevoerde beleid ten aanzien van het risicobeheer van de financieringsportefeuille.

Gezien het feit dat deelgemeenten niet bevoegd zijn zelfstandig middelen aan te trekken of uit te zetten, is dit onderdeel voor hen van beperkt belang.

Kapitaaluitgaven Voor wat betreft de financiering van kapitaaluitgaven kunnen deelgemeenten desgewenst een beroep doen op het Leningfonds van de gemeente Rotterdam. De thans geactiveerde kapitaaluitgaven van de deelgemeente Delfshaven (investeringen in het deelgemeentekantoor aan het Looiershof, investeringen ten behoeve van de kantoorautomatisering en de digitalisering van de deelraad) zijn echter met eigen middelen gefinancierd. Ook voor het jaar 2013 is de verwachting dat geen beroep zal worden gedaan op het Leningfonds.

Niet-kapitaaluitgaven De niet-kapitaaluitgaven worden grotendeels gedekt door de uitkering uit het deelgemeentefonds.

Daarnaast kunnen uitgaven worden bekostigd door middel van verkregen bijdragen van gemeentelijke diensten, en doeluitkeringen vanuit gemeente of Rijk.

Verstrekt/verkregen leverancierskrediet Het verstrekt leverancierskrediet bestaat voornamelijk uit kortlopende vorderingen op gemeentelijke en niet-gemeentelijke instellingen.

Het verkregen leverancierskrediet bestaat voornamelijk uit kortlopende schulden aan gemeentelijke en niet-gemeentelijke instellingen.

Rentebaten Tijdelijk niet benutte liquide middelen, onder anderen in de vorm van reserves en voorzieningen, vormen onderdeel van het saldo van de rekening-courant, waarover stedelijk een vast percentage rente wordt vergoed. Dit percentage is ten opzichte van het jaar 2012 verlaagd met 0,5% en bedraagt voor het jaar 2013 daarmee 1%. Dit gegeven, gevoegd bij een verwachte afnemende kasstroom, vormt aanleiding de rentebaten voor het jaar 2013 te calculeren op â‚Ź 100.000. (2012 was â‚Ź 150.000)

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

65

Paragraaf B Onderhoud kapitaalgoederen In deelgemeente Delfshaven vinden in de openbare ruimte verschillende activiteiten plaats zoals wonen, werken, vervoer en recreëren. Deze activiteiten worden mogelijk gemaakt door zogenaamde kapitaalgoederen. In de deelgemeente Delfshaven zijn een groot aantal kapitaalgoederen aanwezig, deze worden als volgt gerubriceerd: • Infrastructuur (wegen, water, kunstwerken) • Voorzieningen (groen, verlichting & speelvoorzieningen) • Gebouwen (accommodaties ) Infrastructuur wordt door de gemeentelijke diensten in opdracht van de deelgemeente onderhouden.

Ditzelfde geldt voor de gebouwen.

Beleidskader In de eerste plaats voeren de diensten Gemeentewerken, Roteb en OBR onderhoud uit aan kapitaalgoederen. Voor Gemeentewerken en Roteb geldt dat zij zorgen voor het schoonmaken van de buitenruimte en het verhelpen van storingen en groot projectmatig onderhoud. Hierop stuurt de deelgemeente door middel van jaaropdrachten. Het OBR voert het beheer en onderhoud uit wat betreft gebouwen.

Wat is de bijdrage van het kapitaalgoed aan de verschillende programma’s in de begroting: Kapitaalgoederen zijn geen doel op zich, ze zijn bedoeld om allereerst veiligheid te bieden en daarnaast activiteiten mogelijk te maken.

Veilig: kapitaalgoederen zorgen voor een veilig gevoel, bijvoorbeeld door middel van verlichting.

Daarnaast bieden goed onderhouden kapitaalgoederen bewoners en bezoekers een subjectieve vorm van veiligheid. Denk ook aan schoon, heel en veilig en de invloed op de veiligheidsindex.

Sociaal: bewoners, bezoekers en ondernemers gebruiken de kapitaalgoederen of worden door de kapitaalgoederen in staat gesteld andere doelen te bereiken. Men verplaatst zich van A naar B, kan hardlopen op straat, aantrekkelijk groen zorgt voor een verblijfsklimaat.

Fysiek: in programma fysiek wordt vooral gekeken hoe beheer en onderhoud zo goed mogelijk kan worden uitgevoerd tegen de beschikbare financiële middelen, daarmee is dit programma met name voorwaardenscheppend.

In mindere mate aan programma Economie: de uitstraling en dus onderhoud van de kapitaal goederen draagt bij aan het imago en veiligheidsgevoel van bewoners, bezoekers en ondernemers.

Wat willen wij bereiken in 2013?

Wegen Wegenkwaliteitsindicator: 85% goed; Speelvoorzieningen Attractiebesluit staat vast: dat wil zeggen dat alle speeltoestellen aan veiligheidseisen moeten voldoen.

Kunstwerken Functioneel onderhoud vindt plaats door middel van een gebruikshandleiding; dit garandeert een basisveiligheid.

Groen Maatregelen volgend vanuit de schouw bedoeld ten aanzien van veiligheid en daarnaast het laten groeien en bloeien.

66

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Verlichting 95% van de verlichting brandt als de electriciteit wordt ingeschakeld, 80% van de klachten worden binnen 3 dagen verholpen.

Gebouwen worden onderhouden zodat aan de basis gebruiksveiligheid wordt voldaan.

De maatregelen voor 2013 Buitenruimte: zoals gebruikelijk worden storingen verholpen volgens de geldende normen.

Daarnaast projectmatig onderhoud in verband met het verlengen van de levensduur of vervanging door einde levensduur.

Gebouwen: zoals gebruikelijk worden storingen verholpen volgens de geldende normen. Daarnaast projectmatig onderhoud in verband met het verlengen van de levensduur of vervanging door einde levensduur.

Afwijkingen Er zijn geen afwijkingen te benoemen.

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

67

Paragraaf C Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen bepaalt in welke mate de deelgemeente in staat is financiële tegenvallers op te vangen, zonder dat dit onmiddellijk de realisatie van de beleidsdoelstellingen aantast.

De Beleidsnota Weerstandsvermogen De Rotterdamse gemeenteraad heeft op 15 maart 2012 de beleidsnota Weerstandsvermogen vastgesteld. In deze nota wordt de beleidslijn beschreven over de gewenst geachte weerstandscapaciteit in relatie tot de risico’s van de gemeente. Deze beleidslijn is onverkort van toepassing op de deelgemeenten.

Het weerstandsvermogen fungeert als buffer tegen substantiële onvoorziene financiële tegenvallers.

De mate waarin de (deel)gemeente in staat is om aan financiële tegenvallers het hoofd te bieden, wordt in de beleidnota uitgedrukt in de zogenaamde weerstandsvermogenratio.

Deze ratio komt tot stand door de beschikbare weerstandscapaciteit te delen door de benodigde weerstandscapaciteit.

Beschikbare weerstandscapaciteit Weerstandsvermogenratio = ---------------------------------------------Benodigde weerstandscapaciteit In de beleidsnota is aangegeven dat het streven is om meerjarig over “ruim voldoende” weerstandscapaciteit te beschikken. Een normratio van 1,4 wordt daarbij als voorwaarde gesteld om te voldoen aan het criterium ruim voldoende.

De beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit omvat de volgende componenten: De algemene reserve

Incidenteel

De algemene reserve heeft een algemeen karakter en is vrij aanwendbaar

x

Het niet bestemde rekeningresultaat van het lopende jaar Vrij aanwendbaar.

x

Het vrij aanwendbare deel van de bestemmingsreserves Het betreft hier slechts die bestemmingsreserves waarvoor geen concrete juridische verplichtingen zijn aangegaan en/of die niet dienen ter dekking

x

van kapitaallasten van investeringen.

Stille reserves.

Van stille reserves is sprake bij de aanwezigheid van latent beschikbare middelen waarvan de omvang en/of het bestaan niet uit de balans blijken.

Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn bij het in bezit hebben van activa (bijvoorbeeld gebouwen), waarbij de werkelijke marktwaarde groter is dan de boekwaarde waartegen de activa op de balans zijn gewaardeerd.

Voorwaarde hierbij is wel dat de betrokken activa binnen 1 jaar verkoopbaar zijn en verkoop de taakuitoefening van de gemeente niet aantast.

68

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

x

Structureel

Post onvoorzien

Incidenteel

Structureel

x

x

Indien nodig kunnen uit deze begrotingspost de eerste onvoorziene, onvermijdbare en niet uitstelbare tegenvallers worden opgevangen, zonder dat daarvoor andere begrotingsposten hoeven te worden aangesproken.

Onbenutte belastingcapaciteit Deze mogelijkheid voorziet in het genereren van extra middelen door verhoging van de tarieven van gemeentelijke belastingen en heffingen.

Gezien het feit dat belastingheffing en tarievenbeleid zijn voorbehouden

x

aan de gemeenteraad, is dit niet van toepassing op deelgemeenten.

Begrotingsruimte komende jaren De meerjarenbegroting sluit regelmatig met een positief saldo.

x

De benodigde weerstandscapaciteit Bepalend voor de hoogte van de benodigde weerstandscapaciteit zijn de resterende risico’s van enige omvang, waarvoor door de (deel)gemeente geen specifieke maatregelen zijn, of worden getroffen. Specifieke maatregelen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het treffen van nadere beheersmaatregelen, zoals het vormen van voorzieningen, AO/IC, het afstoten en of aanpassen van processen, of het afsluiten van verzekeringen voor relevante risico’s.

Naast inventarisatie van mogelijke risico’s en het bepalen van de financiële impact ervan, is het daarnaast ook van belang een inschatting te maken van de kans dat het risico daadwerkelijk optreedt. De uitkomst van deze handelingen bepaalt uiteindelijk de benodigde weerstandscapaciteit.

De weerstandscapaciteit van de deelgemeente Delfshaven De beschikbare weerstandscapaciteit Zoals vermeld in het jaarverslag 2011 komen voor wat betreft de deelgemeente Delfshaven alleen de algemene reserve, het nog niet bestemde (verwachte) rekeningresultaat over het lopend boekjaar 2012 en de post onvoorzien uit de begroting 2013, in aanmerking als componenten voor de beschikbare weerstandscapaciteit.

Algemene reserve (AR) per 31-12-2011

€

425.000

Toevoeging resultaat 2011 aan AR

€

796.000

Begrote dotatie AR 2012

€

25.000

Zesmaandsrapportage aan AR

€

277.000

Stelpost onvoorzien begroting 2013

€

75.000

Totale beschikbare weerstandscapaciteit 1-1-2013

€ 1.598.000

Toevoeging verwacht resultaat 2012 volgens

De benodigde weerstandscapaciteit Voor het bepalen van de benodigde weerstandscapaciteit is het van belang dat inzicht bestaat in de risico’s. De term risico wordt gedefinieerd als “de kans op een niet te voorspellen gebeurtenis die een nadelig effect kan hebben op de organisatie, de (sub)doelen of de financiële positie van de organisatie”.

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

69

Risico’s In het jaarverslag 2011 hebben wij u uitgebreid verslag gedaan van onze risico’s. In de begroting 2013 behandelen wij alleen de substantiële risico’s die niet (volledig) zijn afgedekt. Deze risico’s worden geactualiseerd op basis van informatie zoals deze ons op dit moment ter beschikking staat.

Daarbij merken wij op dat we, evenals in het jaarverslag 2011, de in de beleidsnota aangehaalde risicosimulatie, de zogenaamde Monte Carlo methode, om redenen van complexiteit en kosten, niet hebben toegepast.

Risico van extreme weersomstandigheden Beschrijving

Extreme weeromstandigheden, zoals storm en regenval, kunnen leiden tot meerwerk door gemeentelijke diensten, zoals Gemeentewerken en Roteb.

Getroffen maatregelen

Door het plegen van periodiek onderhoud aan wegen, watergangen en groen, wordt geprobeerd de gevolgen van extreme weersomstandigheden zo veel mogelijk te beperken.

Ongeacht het feit dat de budgetten voor het onderhoud van de buitenruimte onder druk staan, verwachten wij voor de nabije toekomst in voorkomende gevallen de werkzaamheden binnen de reguliere opdracht uit te kunnen voeren.

Minimum-

Maximum-

Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Nihil

Onbekend

Onbekend

Kans op optreden in jaar / jaren

Tot nu toe hebben werkzaamheden als gevolg van extreme weersomstandigheden niet geleid tot een extra beslag op deelgemeentelijke middelen.

Risico in relatie tot gebruik pand deelgemeente Beschrijving

De looptijd van de huurovereenkomst voor het kantoorpand van de deelgemeente aan het Looiershof eindigt in 2017. Op dat moment zijn nog niet alle investeringen die in het pand zijn gedaan, afgeschreven. De boekwaarde van deze investeringen bedraagt in 2017 circa € 0,7 mln.

Wanneer de huurovereenkomst in 2017 niet wordt verlengd, zal het bedrag van € 0,7 mln. in één keer ten laste van het resultaat dienen te worden afgeschreven.

Getroffen maatregelen

Gezien het gegeven dat het moment waarop de huurovereenkomst afloopt zich buiten het bereik van de meerjarenbegroting bevindt, worden hiervoor op dit moment nog geen specifieke maatregelen getroffen.

Minimum-

Maximum- Kans op risico

bedrag

bedrag

Nihil

€ 700.000

Kans op optreden in jaar / jaren

%

Vooralsnog niet

70

gecalculeerd.

In het jaar 2017.

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Risico als gevolg van bezwaar- en beroepsprocedures Beschrijving

Tegen besluiten van de deelgemeente staat voor belanghebbenden de mogelijkheid open van bezwaar- en beroep. De uitspraken op deze bezwaar- en beroepschriften kunnen financiële consequenties voor de deelgemeente hebben.

Getroffen maatregelen

Periodiek wordt van de bij de deelgemeente Delfshaven onderhanden zijnde bezwaaren beroepschriften een inschatting gemaakt van de daaraan verbonden financiële risico’s. Uit de meest recente inventarisatie blijkt, dat er op dit moment geen aanleiding is om op dit gebied specifieke maatregelen te treffen.

Minimum-

Maximum- Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Nihil

Nihil

Gering

Kans op optreden in jaar / jaren

Niet van toepassing.

Risico als gevolg van garantstellingen Beschrijving

De deelgemeente staat voor circa € 1,1 mln. (geschatte situatie per 31-12-2012) garant voor leningen die zijn aangegaan door gesubsidieerde organisaties. Indien een organisatie niet aan zijn betalingsverplichtingen ingevolge de lening kan voldoen, kunnen de geldverstrekkers de nog af te lossen bedragen op de deelgemeente verhalen.

Getroffen maatregelen

Jaarlijks wordt door de gesubsidieerde organisaties die een gegarandeerde geldlening hebben verkregen een opgave gedaan van het verloop van de lening. Op die manier blijft de deelgemeente geïnformeerd over het bedrag dat voor haar aan risico resteert.

Het gecalculeerde risico van 10% in relatie tot het maximumbedrag van het risico, resulteert in een bedrag van € 110.000. Dit bedrag is ongeveer gelijk aan de contractuele aflossingen op de leningen die in 2012 zullen plaatsvinden. In voorkomende gevallen kan dit bedrag worden gebruikt ter overbrugging voor de periode van een jaar.

Genoemd bedrag van € 110.000 rekenen wij tot een onderdeel van de benodigde weerstandscapaciteit.

Minimum-

Maximum-

Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Kans op optreden in jaar / jaren

In het verleden is geen sprake geweest van het opeisen van achterstallige betalingen door geldverstrekkers.

Nihil

€ 1.100.000

10%

Alhoewel de budgetten van de betreffende organisaties onder druk staan, is de verwachting dat dit ook voor de komende periode niet het geval zal zijn.

Risico inzake exploitatie S&R voorzieningen Beschrijving

In april 2012 heeft de door het College ingestelde Arbitragecommissie bindende uitspraken gedaan voor wat betreft de afwikkeling van de betwiste vorderingen tussen S&R en deelgemeenten over de periode 2007 tot en met 2010.

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

71

Getroffen maatregelen

De aan de uitspraken verbonden verplichtingen zijn in augustus 2012 aan S&R voldaan en de hieruit voortvloeiende lasten zijn in de Zesmaandsrapportage 2012 verwerkt. Voor wat betreft de benodigde weerstandscapaciteit voor 2013 hoeft hier verder dus geen rekening meer mee te worden gehouden.

De exploitatiebijdrage over het jaar 2011 aan S&R is nog niet vastgesteld. De structurele problematiek in relatie tot S&R blijft onderwerp van ambtelijk en bestuurlijk overleg. Het risico voor wat betreft de exploitatiekosten 2011 wordt geschat op € 865.000. De hoogte van dit bedrag is gebaseerd op het maximale verschil tussen het door Delfshaven beschikbaar gestelde budget en de door S&R ingediende afrekening over het jaar 2011. Ultimo 2012 zal, afhankelijk van de ontwikkelingen rond dit dossier, bij het opstellen van de jaarrekening worden bepaald of en in welke mate, het genoemde bedrag alsnog ten laste van de exploitatie wordt gebracht. Bij het opstellen van de begroting 2013 rekenen wij het totale bedrag ad € 865.000 vooralsnog tot de benodigde weerstandscapaciteit.

Voor het begrotingsjaar 2012 worden voortdurend intensieve gesprekken met S&R gevoerd om te komen tot overbrugging van het verschil tussen door S&R gevraagd en door deelgemeente Delfshaven beschikbaar te stellen budget. Dit heeft geresulteerd in diverse bezuinigingsmaatregelen in het productenpakket van S&R. Eveneens zijn aanvullende beheersmaatregelen getroffen voor wat betreft het toezicht op de realisatie van de voorgenomen bezuinigingen. Gezien de aard en omvang van de bezuinigingen houden wij echter rekening met het niet in 2012 overbruggen van het volledige verschil. Dit risico wordt vooralsnog geschat op € 364.000.

Voor het jaar 2013 gaan wij er vooralsnog van uit dat het door ons aan S&R beschikbaar te stellen budget voldoende is om het beheer van de gewenste accommodaties en de opgedragen activiteiten uit te voeren.

Minimum-

Maximum-

Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Kans op optreden in jaar / jaren

80%. Bij de bepaling van dit percentage is rekening Nihil

€ 1.229.000

gehouden met een bandbreedte tussen minimum-

Naar verwachting in 2012, na uitkomst van het ambtelijk en bestuurlijk overleg.

en maximumbedrag.

Risico omtrent ontwikkeling inkomsten Beschrijving

De huidige economische situatie heeft impact op de financiële positie van de gemeente Rotterdam.

Gezien het feit dat de deelgemeentefondsuitkering gekoppeld is aan het Gemeentefonds waaruit Rotterdam inkomsten van het Rijk verkrijgt, kunnen veranderingen hierin gevolgen hebben voor de deelgemeente. De uitkomsten van de verkiezingen in september 2012 en het beleid van de daarna te vormen regering, zijn hierin sterk bepalend. Ook ontwikkelingen in de zogenaamde maatstavenverdeling van het deelgemeentefonds zoals inwonertal, aantal jongeren, aantal uitkeringsgerechtigden enzovoorts, werken door in de hoogte van de uitkering.

Getroffen maatregelen

De ontwikkelingen inzake het deelgemeentefonds en de verdeling daarvan over de afzonderlijke deelgemeenten, worden als onderdeel van de P&C cyclus nauwlettend gevolgd.

72

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Minimum-

Maximum-

Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Onbekend

Onbekend

100%

Kans op optreden in jaar / jaren

Dit risico strekt zich uit over de gehele periode van de meerjarenraming (2013 tot en met 2016).

Risico inzake personele aangelegenheden Beschrijving

Op personeelsgebied doen zich verschillende omstandigheden voor die risico’s tot gevolg kunnen hebben. Zo is er in enkele gevallen sprake van medewerkers boven de vastgestelde formatie.

Daarnaast worden de personele kosten van een aantal medewerkers geheel of gedeeltelijk gedekt uit doeluitkeringen. Deze doeluitkeringen staan onder druk. Met het wegvallen van deze uitkeringen verdwijnt dus ook de dekkingsmogelijkheid. Daarnaast is er een grote taakstelling in het concern op het gebied van fte’s. Dit heeft tot gevolg dat er op dit moment weinig interne doorstromingsmogelijkheden zijn.

Getroffen maatregelen

In de zesmaandsrapportage 2011 is een plan ter reductie van de personele lasten aangekondigd. Dit plan zal in het najaar van 2012 gereed zijn.

Via intensief beheer van de personele formatie en toezicht op de ontwikkeling van de personele kosten, wordt desalniettemin getracht de geschetste problematiek zo veel mogelijk te beperken. Dit heeft er toe geleid dat tijdelijke overeenkomsten niet worden verlengd en dat terughoudendheid wordt betracht bij het vervullen van vacatures.

Gedurende het jaar 2013 zullen wij op de geëigende P&C momenten blijven rapporteren over de ontwikkelingen in de personele formatie en het in relatie hiermee benodigde budget. Indien hiertoe aanleiding bestaat zullen wij u, in de vorm van wijzigingsvoorstellen op de begroting, onze keuzes hieromtrent voorleggen.

Het doel met betrekking tot de personele bezetting is dat er per 2014 een vaste formatie ontstaat die gefinancierd wordt vanuit het reguliere personeelsbudget en die qua kennis en omvang geschikt is om alle vaste taken te kunnen uitvoeren.

Minimum-

Maximum-

Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Nihil

€ 600.000

50%

Kans op optreden in jaar / jaren

Dit risico strekt zich uit over de periode tot en met het jaar 2014.

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

73

Risico inzake invoering kostendekkende huur vastgoed Beschrijving

Vanaf 1 juli 2009 is het gehele gemeentelijk vastgoed ondergebracht bij het cluster Stadsontwikkeling. Stadsontwikkeling is vanaf dat moment de organisatie geworden die het gemeentelijk vastgoed beheert en verhuurt. Daarbij is de stelregel van Stadsontwikkeling dat zij een kostendekkende huur in rekening brengt bij de gebruikers. De gebruikers van dit vastgoed zijn vooral S&R (voor wat betreft de zogenaamde indirecte onroerend goed portefeuille) en daarnaast een aantal particuliere huurders die veelal een subsidierelatie hebben met de deelgemeente (de directe onroerend goed portefeuille). Uit berekeningen van Stadsontwikkeling blijkt nu dat de kostendekkende huren de tot nu toe in rekening gebrachte bedragen in hoge mate overschrijden.

Gezien het feit dat de exploitatielasten van S&R op de begroting van de deelgemeente drukken en de particuliere huurders in hoge mate afhankelijk zijn van deelgemeentelijke subsidies, zou een en ander een hoger beroep op deelgemeentelijke middelen tot gevolg kunnen hebben.

Getroffen maatregelen

Deelgemeente Delfshaven heeft bezwaren tegen de verhoging zoals uit de opgaven van Stadsontwikkeling blijkt. Zo is er voor bepaalde voorzieningen, zoals speeltuinen, sprake van buitensporige huurverhogingen en ontbreekt het vooralsnog aan voldoende inzicht waarop dergelijke verhogingen zijn gebaseerd. Dit probleem speelt ook bij andere deelgemeenten. Tegen die achtergrond vindt zowel ambtelijk met Stadsontwikkeling, als bestuurlijk met de verantwoordelijke wethouder overleg plaats. Daarbij is door de wethouder aangegeven dat de kostendekkende huren gefaseerd zullen worden ingevoerd vanaf 2011 tot en met 2013, daar waar dekking is geregeld.

Inmiddels is in samenwerking met Stadsontwikkeling gestart met het ontwikkelen van een voorzieningenplan, wat mede ten doel heeft een efficiënter gebruik van het maatschappelijk vastgoed te bewerkstelligen. Eind 2012 zal duidelijk zijn wat de daadwerkelijke opbrengst is van dit plan en daarmee van het resterende risico.

Minimum-

Maximum-

Kans op risico

bedrag

bedrag

%

Nihil

€ 600.000

Nihil

Kans op optreden in jaar / jaren

Bestuurlijk is aangegeven dat invoering van de kostendekkende huur uiterlijk in 2014 zal plaatsvinden.

Weerstandsvermogenratio Recapitulerend leidt de becijfering van de elementen die de weerstandsvermogenratio bepalen tot de volgende bedragen: Totale beschikbare weerstandscapaciteit Totale benodigde weerstandscapaciteit * Weerstandsvermogenratio * Resterende risico’s: Risico’s exploitatie S&R 2011 en 2012 Risico’s inzake personele aangelegenheden Risico’s als gevolg van garantstellingen

74

€ 1.598.000 € 1.393.000 1,1

€ € €

983.000 300.000 110.000

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Samenvattende conclusies en voorstellen Uit bovenstaande becijferingen blijkt een weerstandsvermogenratio van 1,1. Dat zou betekenen dat, wanneer de hierboven genoemde risico’s zich gelijktijdig zouden voordoen, de huidige beschikbare weerstandscapaciteit voldoende is om deze risico’s af te dekken.

In de stedelijke beleidsnota is aangegeven dat het streven is om meerjarig een normratio van 1,4 te realiseren. In het geval de ratio zich beneden het niveau van 1,4 bevindt, dan dienen maatregelen te worden getroffen om dit niveau alsnog te bereiken. Dit kan door het verlagen van de benodigde weerstandscapaciteit, dan wel door het verhogen van de beschikbare weerstandscapaciteit. In het eerste geval valt te denken aan risicomanagement op de bestaande risico’ s, zoals verzekeren,het treffen van voorzieningen, of aanpassing van beleid.

Verhogen van de beschikbare weerstandscapaciteit zal veelal slechts mogelijk zijn door het verhogen van de algemene reserve. Uiteraard dient dan wel sprake te zijn van een voordelig rekeningresultaat.

Zoals uit de paragraaf Weerstandsvermogen valt af te leiden, bestaat het grootste risico uit de nog resterende geschillen rondom de exploitatie S&R. Voor het einde van het jaar 2012 willen wij deze geschillen oplossen. Dit impliceert dat er eind 2012 een substantiële wijziging zal plaatsvinden in de grootheden die de weerstandsvermogenratio bepalen. In relatie tot de uitkomst hiervan, zullen wij vervolgens bepalen in hoeverre aanvullende maatregelen dan noodzakelijk zijn.

Ontwikkeling algemene reserve Ter informatie geven wij u in onderstaande tabel een overzicht van de ontwikkelingen in de algemene reserve over afgelopen jaren. Tevens is een prognose opgenomen van de omvang van de algemene reserve ultimo de jaren 2012 en 2013.

Algemene reserve

Ultimo

Ultimo

Ultimo

Ultimo

2010

2011

2012

2013

€ 425.000 € 1.221.000 € 1.523.000 € 1.523.000

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

75

Paragraaf D Bedrijfsvoering In deze paragraaf worden een aantal kengetallen over de bedrijfsvoering gepresenteerd.

Personeel Hieronder de tabel met bezettingscijfers. Er is een neerwaartse trend zichtbaar die veroorzaakt wordt door het overdragen van medewerkers van de stadswinkel aan het concern Rotterdam en het natuurlijk verloop.

Bezetting en loonkosten Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Bezetting op 31-12 - aantal medewerkers

88

91

78

Bezetting op 31-12 - aantal fte

80,2

80

70 **

Bezetting op 31-12 fsk gg per fte

*

9,5

9,5

Gemiddelde bezetting – aantal fte

*

81

70 **

Gemiddelde loonkosten – kosten per fte

*

50.0000***

65.000

Voormalig personeeel – aantal personen

*

*

3

Voormalig personeel – totale loonkosten

*

*

50.000

* Nog niet gemeten ** 9 fte medewerkers stadswinkel naar concern Rotterdam *** in deze raming waren niet de werkgeverslasten meegenomen Definities: Medewerkers:

Loonkosten:

Alle personen met een ‘Aanstelling als ambtenaar volgens het Ambtenarenreglement’, een ‘Aanstelling op afroep’ of een arbeidsovereenkomst.

Loonkosten inclusief door ABP en UWV doorberekende kosten.

Arbeidsomstandigheden, Verzuim en Reïntegratie (AVR) Ziekteverzuim

Ziekteverzuim

Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

6,4%

7,0%

6,0%

1,6

1,75

1,5

Ziekteverzuim % Ziekteverzuim frequentie Kort ziekteverzuim % (t/m 7 dagen)

1,3%

1,4%

1,3%

Middellang ziekteverzuim % (8 t/m 42 dagen)

1,3%

1,5%

1,3%

Lang ziekteverzuim % (langer dan 42 dagen)

3.8%

4,1%

3,4%

0

0

0

Aantal medewerkers ziekteverzuim > 24 maanden

76

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Het ziekteverzuim geeft de laatste jaren een dalende trend weer. Hierop wordt door het management actief gestuurd. Er is maandelijks een Sociaal Medisch Team, er worden verzuimgesprekken gehouden en er is een actieve training op het gebied van gespreksvoering geweest. De veranderende ICT zorgt ook voor een lager ziekteverzuim omdat het niet altijd nodig is om op het kantoor aanwezig te zijn om te werken.

Inhuur externe deskundigheid Rekening 2011

Begroting 2012

Begroting 2013

Ziek

*

*

50.000

Piek

*

*

50.000

Tekort aan deskundigheid

*

*

50.000

Vacaturevervulling

*

*

50.000

*

*

150.000

774.827

*

350.000

Reden

Overige redenen Totaal *

Niet gemeten

Het inhuren van deskundigheid kan om verschillende redenen plaatsvinden. Er zijn onverwachte gebeurtenissen zoals ziekte en tijdelijke vacaturevervulling, er wordt ingehuurd om piekwerkzaamheden op te vangen, inhuur kan plaatsvinden omdat specifieke deskundigheid niet in huis is, er is tijdelijk projectgeld (doeluitkeringen) voor tijdelijke inhuur, er zijn medewerkers tijdelijk gedetacheerd en het werk moet doorgang vinden en tenslotte kan het gebruikt worden om een flexibele schil in stand te houden naast een vaste formatie.

De deelgemeente onderschrijft het personeelsbeleid op het concern niveau. Dit wil zeggen dat bij vacatures eerst wordt onderzocht of de functie ook (tijdelijk) niet, of minder kan worden ingevuld.

Vervolgens wordt er via het concern gekeken wordt of er geschikte kandidaten zijn in het concern Rotterdam.

Stages De deelgemeente heeft een maatschappelijke taak om studenten te begeleiden bij stages.

Op verschillende plekken en op diverse niveaus zal de deelgemeente stagaires een kans geven om werkervaring op te doen.

Functioneren en Beoordelen (Gesprekscyclus) De deelgemeente heeft zich aangesloten bij de Rotterdamse gesprekcyclus. Dat betekent dat met iedere medewerker jaarlijks een planningsgesprek, een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek plaatsvindt.

Opleiden en Ontwikkelen Een deelgemeente is een kennis intensieve organisatie. Dat wil zeggen dat de kennis en kunde van medewerkers belangrijk is voor de resultaten van de organisatie. Om kwalitatieve producten te kunnen leveren is het opleiden en ontwikkelen dan ook een belangrijke taak. Er wordt een opleidingsplan gemaakt waarbij er een afstemming is tussen de behoefte van de individuele medewerker en de behoefte van de organisatie om gezamenlijk tot de beste mogelijke producten te komen

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

77

Paragraaf E Gebiedsgericht werken Bij het gebiedsgericht werken wordt uitgegaan van de drie gebieden Oost, Zuid en West. De 8 Delfshavense wijken zijn hierover als volgt verdeeld:  Oost: Middelland en het Nieuwe Westen  Zuid : Bospolder- Tussendijken, Delfshaven, Schiemond en het Lloydkwartier  West: Spangen, Oud Mathenesse & het Witte Dorp

Gebiedsgericht werken Gebiedsgericht werken is het werken aan de leefbaarheid vanuit de opgaven van de wijk. Dit veronderstelt een goed inzicht in de wijk. Maar ook een visie op de wijk. Dit noemen wij het verhaal van de wijk. Het verhaal staat in de begroting, kansen verzilveren en andere bestuurlijke vastgestelde visiedocumenten. In Delfshaven is dit verhaal, en de daaruit volgende hoofdopgaven per gebied uitgewerkt in een 4 jaren iWAP. Het verhaal kan alleen verwezenlijkt worden als aan een aantal voorwaarden is voldaan. Dat is de kern van gebiedsgericht werken in de deelgemeente Delfshaven. Daarbij zijn voor gebiedsgericht werken vaak geen extra financiën nodig. Het gaat eerder om het zoeken van kansen en de verbindingen tussen lopende zaken. Dit veronderstelt een goed netwerk en inzicht in het gebied. ‐ Samenwerken met onze partners in de gebieden: corporaties, politie, bewoners, gesubsidieerde instellingen, gemeentelijke diensten etc. Ook de uitdaging op het gebied van welzijn zit in de verbinding. We willen dat het welzijnswerk zich organiseert in gebiedsteams en de samenwerking en verbinding aangaat. ‐ Voorwaarden scheppen . Een voorbeeld hiervan is Buurt Bestuurt (zie hieronder) Dit is een andere manier van werken in een gebied, met bewoners en partners om gericht te werken aan de grootste ergernissen van bewoners. ‐ Zorgen voor zichtbaarheid. De deelgemeente moet een herkenbare partner zijn voor bewoners opdat wij datgene kunnen bieden waar we goed in zijn. ‐ Communiceren. Het verhaal voor de wijk moet helder zijn voor iedereen. Wat doet de deelgemeente met partners en waarvoor zijn bewoners zelf primair verantwoordelijk. ‐ Interveniëren. Soms gaat het echt mis. Dan zal de deelgemeente slagvaardig interveniëren: zelf of via ons netwerk.

In relatie tot de begroting is het belangrijk dat deze voldoende flexibiliteit en mandaat biedt om de middelen in te kunnen zetten daar waar ze het meest bijdragen aan het beoogde resultaat in de gebieden. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat de middelen voor ‘schoon, programma 3’, worden ingezet voor opbouwwerk (programma 2) als op deze wijze het beste resultaat bereikt kan worden met het schoonmaken en houden van het betreffende gebied.

Buurt bestuurt Na de succesvolle proef met Buurt Bestuurt in Middelland en Het Nieuwe Westen in 2011, is in 2012 het concept verder ingevoerd in de overige wijken van Delfshaven.

De inzet is dat de bewoners zelf beslissen over de inzet van een deel van de middelen met betrekking tot schoon, heel en veilig. Dit vergroot hun eigenaarschap en betrokkenheid bij de buurt en de wijk.

Buurt Bestuurt krijgt gestalte in een buurtcomité. In zo’n comité zitten zo’n 10 à 15 bewoners, die gezamenlijk een afspiegeling van hun buurt vormen. Daarnaast zitten altijd de deelgemeentelijke buurtambassadeur, medewerker Stadstoezicht en de politie aan tafel. De buurtambassadeur van de deelgemeente is veelal een wijkmedewerker, maar soms een projectregisseur.

78

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

De buurtambassadeur heeft de regie. Overigens, afhankelijk van de problemen die bewoners aandragen schuiven ook andere partijen aan.

De bewonerscomitĂŠs stellen een top-3 op van de grootste problemen die opgepakt moeten gaan worden.

Deze werkwijze zal in 2013 worden gecontinueerd.

De afdeling Gebiedszaken Deze afdeling is verantwoordelijk voor de uitvoering van gebiedsgericht werken. Hier werken de Gebiedsmanagers, Projectregisseurs, wijkmedewerkers, accounthouders en de informatiemakelaar.

Niet alle medewerkers werken gebiedsgericht. Projectregisseurs zijn verantwoordelijk voor de regie over projecten. De accounthouders verstrekken de opdrachten aan diensten en instellingen. Deze inzet is soms gebiedsgericht, maar kan ook generiek zijn voor de hele deelgemeente.

De gebiedsmanagers vervullen de tussenfunctie tussen de deelgemeente en de buitenwereld. Beide werelden worden verbonden in het belang van de wijkontwikkeling. Zij hebben een goede kennis van de wijk en hebben een netwerk waarin zaken gedaan worden.

4 jaren iWAP De doelstellingen en de te behalen resultaten per gebied, zijn opgenomen in de 4 jaren iWAP. Deze is opgesteld door de deelgemeente, maar in overleg met onze partners.

De 4 jaren iWAP is een uitwerking van het verhaal van de wijk in concrete resultaten. Het sluit uiteraard ook aan op de strategische opgaven zoals benoemd in Kansen Verzilveren, het coalitieakkoord, het bestuursakkoord met het college van Rotterdam en de gebiedsafspraken met corporaties. Binnen de deelgemeente wordt deze ter kennisgeving aangeboden aan de deelraad.

De hoofdopgaven worden uitgewerkt in jaarschijven. Deze uitwerking is concreet voor het 1e uitvoeringsjaar en wordt algemener naarmate de tijdshorizon verder ligt.

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

79

Paragraaf F WMO In de commissie MVSP van 21 september 2011 is gevraagd "hoe in zijn algemeenheid de verantwoordelijkheidsrichtlijn voor de deelgemeenten kan worden aangescherpt wat betreft de WMO." Om aan deze vraag tegemoet te komen wordt aan de deelgemeenten gevraagd met ingang van 2013, in een afzonderlijke paragraaf WMO, in de deelgemeentelijke begrotingen en jaarstukken de volgende informatie op te nemen: Wat willen de deelgemeenten bereiken op de prestatievelden 1 t/m 5 van de WMO, wat zijn de beoogde outcome resultaten, welke acties worden daarvoor ondernomen en welke budgetten zijn daarvoor beschikbaar.

De WMO is opgebouwd uit negen prestatievelden. De deelgemeente is verantwoordelijk voor onderstaande vijf prestatievelden: 6. De sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten bevorderen.

7. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden.

8. Informatie, advies en cliëntondersteuning geven.

9. Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen.

10. Deelname aan het maatschappelijke verkeer bevorderen van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psycho-sociaal probleem.

Wat willen we bereiken?

In onderstaande tabel vind u de deelgemeentelijke doelstellingen op de scores van de Sociale Index.

Tabel deelgemeentelijke doelstellingen Delfshaven Doelstelling

Sociale Index

Realisatie DG (2010)

0-meting DG (2009)

Realisatie DG (2012)

Doelstelling DG (2014)

5.4

5.3

4.9

4.7

5.6

5.2

4.5

5.2

6.3

6.0

5.6

6.0

5.8

5.9

4.6

5.9

Sociale contacten (sociale contacten, sociaal geïsoleerd)

5.5

5.2

5.0

5.2

Sociale en culturele activiteiten (sportdeelname, uitgaan, culturele activiteiten en hobby’s)

6.8

6.7

6.8

6.9

Sociale inzet (inzet mantelzorg, inzet vrijwilligerswerk, inzet voor de buurt)

6.1

6.0

6.0

6.1

Sociale binding Ervaren binding (familiariteit, verantwoordelijkheid en inzet voor de buurt, vertrouwen in het bestuur) Leefomgeving Ontbreken van discriminatie (ervaren discriminatie, omgang tussen groepen) Adequate voorzieningen (bekendheid sociale voorzieningen) Meedoen

De deelgemeente geeft invulling aan het behalen van deze doelstelling middels de sub-programma’s Jeugd, Maatschappelijke Participatie en Emancipatie en Maatschappelijk Dienstverlening.

80

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Subprogramma jeugd Valt primair onder de volgende prestatievelden van de WMO: 1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten.

2. Op preventiegerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden.

De beoogde effecten worden weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel Jeugd

Vroege jeugd (circa 0-4 jaar)

Ondersteunen van opvoeders: Lichte opvoedingsondersteuning Het voorkomen van achterstand in kennis en vaardigheden bij kind en ouder Het verbinden van opvoeders binnen netwerken Doorverwijzing .

Tieners (circa 10-16 jaar)

Het aanleren van vaardigheden, kennis en het ontdekken en (door)ontwikkelen van (latent) aanwezige talenten, het omgaan met gezinsfactoren en een toename in zelfstandigheid: De ontwikkeling van competenties en talenten buitenshuis en buiten schooltijd bij de kinderen; Het ondersteunen bij ontbrekende en/of beperkte opvoedingsmogelijkheden thuis of op school; Het betrekken van ouders bij het leven van hun kinderen buitenshuis en buiten school; Het leggen van verbinding tussen de leefgebieden van de kinderen; Het toeleiden naar staande structuren Ondersteunen bij de overgang van basis onderwijs naar voortgezet onderwijs.

Jeugd (circa 4-10 jaar) Het aanleren van vaardigheden, kennis en het ontdekken en ontwikkelen van (latent) aanwezige talenten en het omgaan met gezinsfactoren: De ontwikkeling van competenties en talenten buitenshuis en buiten schooltijd bij de kinderen; Het ondersteunen bij ontbrekende en/of beperkte opvoedingsmogelijkheden thuis of op school; Het betrekken van ouders bij het leven van hun kinderen buitenshuis en buiten school; Het leggen van verbinding tussen de leefgebieden van de kinderen.

Het toeleiden naar staande structuren

Jongeren (circa 16-23 jaar)

Bijsturen wat betreft competenties, gedrag, dagbesteding en vrijetijdsbesteding: Toeleiden naar staande structuren “Kennen” en “gekend worden” Het betrekken van ouders

Lopende taakvoering: Peuterspeelzalen (VVE) Buitenspelen Samenlevingsopbouw Sport en activity city Beloningssystemen Verbinding leefgebieden Hulpverlening 10-14 jarigen Jongerenwerk

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

81

Subprogramma maatschappelijke participatie Valt primair onder de volgende prestatievelden van de WMO: 1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten.

4. Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen.

5. Deelname aan het maatschappelijke verkeer bevorderen van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem.

De beoogde effecten worden weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel Maatschappelijke participatie en emancipatie

Meedoen en binding

Toeleiding en activering

Het stimuleren van het nemen van verantwoordelijkheid van

Het stimuleren van het nemen van verantwoordelijkheid van

bewoners voor hun deelname aan het maatschappelijk verkeer

bewoners voor hun deelname aan het maatschappelijk verkeer

en in het bijzonder in de (sub) buurt wat betreft de

wat betreft de dagbesteding: Het stimuleren van deelname aan betaald werk Het stimuleren van deelname aan mantelzorg Het stimuleren van deelname aan vrijwilligerswerk Het stimuleren van deelname aan ontwikkeltrajecten

vrijetijdsbesteding: Het stimuleren van bewoners om mee te doen in hun buurt en met de andere bewoners Het stimuleren van het aangaan van binding met de buurt en andere bewoners Het stimuleren van eigen kracht en zelforganiserend vermogen.

De inzet van sociale- en buurtgerichte netwerken aanspreken Empowerment van vrouwen Stimuleren van gelijkheid tussen seksen Het mogelijk maken voor ouderen om zo lang mogelijk deel te nemen aan het sociale verkeer.

Stimuleren van sportuitoefening en bewust omgaan met gezondheid

Lopende taakvoering: Samenlevingsopbouw Vrouwenempowerment Ouderenwerk Participatiecentrum Begeleiding vrijwilligers en Full engagers

82

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Subprogramma maatschappelijke dienstverlening Valt primair onder de volgende prestatievelden van de WMO: 3. Informatie, advies en cliĂŤntondersteuning geven.

4. Mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen.

5. Deelname aan het maatschappelijke verkeer bevorderen van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem.

De beoogde effecten worden weergegeven in onderstaande tabel.

Tabel 3

Maatschappelijke dienstverlening

Ondersteuning en hulpverlening

Mantelzorg

Het bieden van (tijdelijke) ondersteuning en hulp bij problemen,

Het stimuleren en ontlasten van mantelzorg Het bieden van informatie, advies en hulpverlening aan mantelzorgers.

Het bieden van informatie en advies omtrent mantelzorg aan organisaties die met mantelzorgers werken

waarbij zelfredzaamheid leidend is: Bewoners helpen op een effectieve wijze om te gaan met problemen met als doel het probleemoplossend vermogen te vergroten en hen hierin in de toekomst zelfstandig opererend te maken Bewoners langdurig ondersteunen om op een effectieve wijze om te gaan met problemen met als doel de problemen min of meer dragelijk te maken Doorverwijzen

Lopende taakvoering: Hulpverlening Samenlevingsopbouw Vraagwijzer WSG “In de WMO worden prestatievelden onderscheiden en toegelicht. De 10 WMO producten zijn daar een afgeleide van. Hieronder de prestatievelden en de bijbehorende WMO producten.

Prestatieveld 1 Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid = Bewonersinitiatieven, opbouwwerk, sociaal cultureel werk, sport Prestatieveld 2 Ondersteunen van jeugdigen die problemen hebben met opgroeien en van ouders die problemen hebben met opvoeden = Preventief Jeugdbeleid Prestatieveld 3 Het geven van informatie, advies en cliĂŤntondersteuning = Vraagwijzer Prestatieveld 4 Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers = Mantelzorg en Vrijwilligers

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

83

Prestatieveld 5 Het bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem = ouderenwerk, maatschappelijk werk�

84

Paragrafen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Deel 2 FinanciĂŤle begroting 2013

Overzicht van baten en lasten 2013

Om schrijving

Rekening 2011 Lasten

Baten

Begroting 2012 na de begrotingsw ijziging Zesm aands

Begroting 2012 (prim aire) Lasten

Baten

Lasten

Begroting 2013

Baten

Lasten

Baten

Program m a 1 Wijkveiligheid 1.1 Wijkveiligheid

1.303.047

808.610

547.907

Totaal Program m a 1 voor reservering

1.303.047

808.610

547.907

Saldo voor reservering

494.437

Resultaat exclusief reserves

1.303.047

808.610

0

825.058

451.103

447.907

825.058

451.103

447.907

547.907 547.907

373.955

0 447.907

0

825.058

451.103

447.907

0

825.058

451.103

447.907

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Veilig Ondernemen

26.310

(BR) Motie Wijkveiligheid

41.077

Totaal program m a 1 na reservering

1.303.047

Saldo na reservering

875.997

547.907

427.050

547.907

373.955

0 447.907

Program m a 2 Sociaal 2.1 Jeugd

9.441.040

814.450

8.554.309

0

8.924.910

1.201.244

7.308.493

0

2.2 Maatschappelijke participatie

8.702.074

1.520.547

7.616.697

105.923

8.567.109

1.451.340

6.413.545

105.923

2.3 Maatschappelijke dienstverlening Totaal Program m a 2 voor reservering

2.622.599

538.347

2.175.024

0

2.206.824

0

1.997.684

0

20.765.713

2.873.343

18.346.030

105.923

19.698.843

2.652.583

15.719.722

105.923

Saldo voor reservering

17.892.370

Resultaat exclusief reserves

20.765.713

2.873.343

18.240.107 18.346.030

105.923

17.046.260

15.613.799

19.698.843

2.652.583

15.719.722

105.923

0

14.120

0

0

2.666.703

15.719.722

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Tovertunnel (BR) Kleine reserveringen (BR) ID-Banen (BR) Samen onder een dak

16.680

(BR) Wijkaccommodaties (BR) Groot onderhoud S&R

15.000

(BR) Turkse culturele vereniging Totaal program m a 2 na reservering

20.765.713

Saldo na reservering

2.905.024

18.346.030

17.860.690

105.923

19.698.843

18.240.107

17.032.140

105.923 15.613.799

Program m a 3 Fysiek 3.1 Beheer 3.2 Ruimtelijk ordening Totaal Program m a 3 voor reservering

10.091.362

1.258.766

8.489.102

0

11.662.034

3.362.818

7.599.560

1.291.653

45.165

1.161.403

0

1.011.403

0

862.403

0

11.383.015

1.303.931

9.650.505

0

12.673.437

3.362.818

8.461.963

0

Saldo voor reservering

10.079.084

Resultaat exclusief reserves

11.383.015

1.303.931

9.650.505 9.650.505

0

9.310.619

0

8.461.963

12.673.437

3.362.818

8.461.963

0

(BR) Onderhoud w egen

0

53.021

0

0

(BR) Baggeren

0

25.329

0

0

(BR) Singeldingen

0

5.000

0

0

10.095

0

0

0

0

0

125.000

0

0

1.749.273

0

0

0

0

(BR) Herinrichting openbare buitenruimte

0

0

0

0

(BR) Pleinen

0

0

0

0

(BR) Kolken

0

20.199

0

0

Mutatie reserves Algemene reserve

(BR) Onderhoud groen (BR) Alle straten groen (BR) Openstaande verplichtingen GW

1.248.550

(BR) Waterplan

6.507

(BR) Revitalisering Nieuw e Binnenw eg Totaal program m a 3 na reservering Saldo na reservering

200.000 12.831.565

66.000 3.063.299 9.768.266

9.716.505

6.507 9.709.998

0

16.000

0

0

66.000

0

91.000

0

12.739.437

3.607.367

8.552.963

9.132.070

Deel II FinanciĂŤn | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

0 8.552.963

85

Om schrijving

Lasten

Begroting 2012 na de begrotingsw ijziging Zesm aands

Begroting 2012 (prim aire)

Rekening 2011 Baten

Lasten

Baten

Lasten

Begroting 2013

Baten

Lasten

Baten

Program m a 4 Econom ie 4.1 Economie

451.715

130.408

375.008

0

787.298

457.290

274.338

0

Totaal Program m a 4 voor reservering

451.715

130.408

375.008

0

787.298

457.290

274.338

0

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

321.307 451.715

130.408

375.008 375.008

0

330.008 787.298

457.290

274.338 274.338

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Economie en w erk Totaal program m a 4 na reservering

451.715

Saldo na reservering

130.408

375.008

321.307

0

787.298

375.008

457.290

274.338

330.008

0 274.338

Program m a 5 Bestuur en Dienstverlening 5.1 Bestuur en Dienstverlening

10.646.060

1.438.518

10.207.648

1.907.729

9.557.455

1.305.136

8.833.751

368.286

Totaal Program m a 5 voor reservering

10.646.060

1.438.518

10.207.648

1.907.729

9.557.455

1.305.136

8.833.751

368.286

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

9.207.542 10.646.060

1.438.518

10.646.060

1.481.097

8.299.919 10.207.648

8.252.319

8.465.465

1.907.729

9.557.455

1.305.136

8.833.751

1.907.729

9.557.455

1.305.136

8.833.751

368.286

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Ondersteuning deelraad (BR) Werkbudget communicatie deelraad (BR) Communicatie Totaal program m a 5 na reservering

42.579

Saldo na reservering

10.207.648

9.164.963

8.299.919

8.252.319

368.286 8.465.465

Program m a 6 Dekkingsm iddelen 6.1 Algemene dekkingsmiddelen

49.410

38.279.251

0

37.198.003

639.427

36.062.113

0

Totaal Program m a 6 voor reservering

49.410

38.279.251

0

37.198.003

639.427

36.062.113

0

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

-38.229.841 49.410

38.279.251

37.198.003 0

37.198.003

-35.422.686

33.354.472 33.354.472 -33.354.472

639.427

36.062.113

0

33.354.472

25.064

0

0

0

36.062.113

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Huiselijk Gew eld

25.064 10.000

(BR) Dempoplein

48.400

(BR) Motie Promotiebudget Ondernemers

20.000

(BR) Kolken

10.000

(BR) Wabo

20.000

Totaal program m a 6 na reservering

49.410

Saldo na reservering TOTAAL PROGRAMMA'S voor reservering

44.598.961

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

38.387.651

25.064

-38.338.241 44.834.061

39.127.098

-235.101 44.598.961

44.834.061

37.198.003

664.491

-37.172.939 39.211.655

-35.397.622 44.181.518

-84.557 39.127.098

39.211.655

44.291.043

33.737.681

-109.525 44.181.518

44.291.043

33.354.472 -33.354.472 33.828.681 -91.000

33.737.681

33.828.681

Mutatie reserves Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal program m a's na reservering Saldo na reservering

86

0

0

25.064

0

25.064

0

0

0

1.448.550

2.009.414

66.000

6.507

66.000

258.669

91.000

0

46.047.511

46.843.476

39.218.162

39.218.162

44.272.582

44.549.712

33.828.681

33.828.681

-795.965

0

Deel II FinanciĂŤn | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

-277.130

0

Meerjarenraming 2013 - 2016

Om schrijving

Begroting 2013 Lasten

Begroting 2014

Baten

Lasten

Begroting 2015

Baten

Lasten

Begroting 2016

Baten

Lasten

Baten

Program m a 1 Wijkveiligheid 1.1 Wijkveiligheid

447.907

Totaal Program m a 1 voor reservering

447.907

Saldo voor reservering

447.907 0

447.907

447.907

Resultaat exclusief reserves

447.907

447.907 0

447.907

447.907

0

447.907

0

447.907

447.907 0

447.907

447.907

0

447.907

0

447.907

0 447.907

0

447.907

0

447.907

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Veilig Ondernemen (BR) Motie Wijkveiligheid Totaal program m a 1 na reservering

447.907

Saldo na reservering

447.907

447.907

447.907

0 447.907

Program m a 2 Sociaal 2.1 Jeugd

7.308.493

0

7.197.893

0

7.197.893

0

7.197.893

0

2.2 Maatschappelijke participatie

6.413.545

105.923

5.892.997

105.923

5.892.997

105.923

5.892.997

105.923

0

1.958.684

1.958.684

1.958.684

105.923 15.049.574

105.923 15.049.574

105.923 15.049.574

2.3 Maatschappelijke dienstverlening Totaal Program m a 2 voor reservering

1.997.684 15.719.722

Saldo voor reservering

15.613.799

Resultaat exclusief reserves

15.719.722

14.943.651

105.923 15.049.574

14.943.651

105.923 15.049.574

105.923 14.943.651

105.923 15.049.574

105.923

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Tovertunnel (BR) Kleine reserveringen (BR) ID-Banen (BR) Samen onder een dak

0

0

0

0

0

0

0

0

(BR) Wijkaccommodaties (BR) Groot onderhoud S&R (BR) Turkse culturele vereniging Totaal program m a 2 na reservering

15.719.722

Saldo na reservering

105.923 15.049.574 15.613.799

105.923 15.049.574 14.943.651

105.923 15.049.574 14.943.651

105.923 14.943.651

Program m a 3 Fysiek 3.1 Beheer 3.2 Ruimtelijk ordening Totaal Program m a 3 voor reservering

7.599.560

0

7.653.760

0

7.653.760

0

7.843.760

0

862.403

0

958.403

0

958.403

0

958.403

0

0

8.612.163

0

8.612.163

0

8.802.163

8.461.963

Saldo voor reservering

8.461.963

Resultaat exclusief reserves

8.461.963

0

(BR) Onderhoud w egen

0

0

(BR) Baggeren

0

0

(BR) Singeldingen

0

0

(BR) Onderhoud groen

0

0

(BR) Alle straten groen

0

0

(BR) Openstaande verplichtingen GW

0

0

(BR) Herinrichting openbare buitenruimte

0

0

8.612.163 8.612.163

8.612.163

0

8.612.163

0

8.612.163

0 8.802.163

0

8.802.163

0

8.802.163

0

Mutatie reserves Algemene reserve

(BR) Pleinen

0

0

(BR) Kolken

0

0

(BR) Waterplan (BR) Revitalisering Nieuw e Binnenw eg Totaal program m a 3 na reservering Saldo na reservering

0

0

91.000

0

8.552.963

0 8.552.963

8.612.163

8.612.163

8.612.163

Deel II FinanciĂŤn | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

0 8.802.163

87

Om schrijving

Begroting 2013 Lasten

Begroting 2014

Baten

Lasten

Begroting 2015

Baten

Lasten

Begroting 2016

Baten

Lasten

Baten

Program m a 4 Econom ie 4.1 Economie

274.338

0

274.338

0

274.338

0

274.338

0

Totaal Program m a 4 voor reservering

274.338

0

274.338

0

274.338

0

274.338

0

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

274.338 274.338

0

274.338 274.338

0

274.338 274.338

0

274.338 274.338

0

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Economie en w erk Totaal program m a 4 na reservering

274.338

Saldo na reservering

0

274.338

274.338

0

274.338

274.338

0

274.338

274.338

0 274.338

Program m a 5 Bestuur en Dienstverlening 5.1 Bestuur en Dienstverlening

8.833.751

368.286

8.652.469

368.286

8.619.969

368.286

8.619.969

368.286

Totaal Program m a 5 voor reservering

8.833.751

368.286

8.652.469

368.286

8.619.969

368.286

8.619.969

368.286

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

8.465.465 8.833.751

8.284.183

368.286

8.652.469

368.286

8.652.469

8.251.683

368.286

8.619.969

368.286

8.619.969

8.251.683

368.286

8.619.969

368.286

8.619.969

368.286

Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Ondersteuning deelraad (BR) Werkbudget communicatie deelraad (BR) Communicatie Totaal program m a 5 na reservering

8.833.751

Saldo na reservering

8.465.465

8.284.183

8.251.683

368.286 8.251.683

Program m a 6 Dekkingsm iddelen 6.1 Algemene dekkingsmiddelen

0

33.354.472

0 32.239.301

0 30.864.827

0 31.338.066

Totaal Program m a 6 voor reservering

0

33.354.472

0 32.239.301

0 30.864.827

0 31.338.066

-33.354.472

-32.239.301

-30.864.827

-31.338.066

0

33.354.472

0 32.239.301

0 30.864.827

0 31.338.066

0

0

0

0

0

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves Mutatie reserves Algemene reserve (BR) Huiselijk Gew eld

0

0

0

(BR) Dempoplein (BR) Motie Promotiebudget Ondernemers (BR) Kolken (BR) Wabo Totaal program m a 6 na reservering

0

Saldo na reservering TOTAAL PROGRAMMA'S voor reservering

33.737.681

Saldo voor reservering Resultaat exclusief reserves

33.354.472

0 32.239.301

0 30.864.827

0 31.338.066

-33.354.472

-32.239.301

-30.864.827

-31.338.066

33.828.681 33.036.451 32.713.510 33.003.951 31.339.036 33.193.951 31.812.275 -91.000

33.737.681

322.941

1.664.915

1.381.676

33.828.681 33.036.451 32.713.510 33.003.951 31.339.036 33.193.951 31.812.275

Mutatie reserves Algemene reserve Bestemmingsreserves Totaal program m a's na reservering Saldo na reservering

88

0

0

0

0

0

0

0

0

91.000

0

0

0

0

0

0

0

33.828.681

33.828.681 33.036.451 32.713.510 33.003.951 31.339.036 33.193.951 31.812.275 0

322.941

Deel II FinanciĂŤn | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

1.664.915

1.381.676

Toelichting op het overzicht van baten en lasten 2013 en de meerjarenraming 2014 - 2016 Basis voor de begroting voor het jaar 2013, vormen de bedragen uit de jaarschijf 2013 zoals deze waren opgenomen in de meerjarenraming bij de begroting 2012.

Vervolgens is deze jaarschijf aangepast naar aanleiding van: - De vastgestelde OGOR bezuinigingen 2012.

- De structurele mutaties voortvloeiend uit de vastgestelde besluiten bij de Algemene begrotingswijziging voorjaar 2012.

- De structurele mutaties voortvloeiend uit de begin september 2012 vast te stellen Zesmaandsrapportage 2012.

- De voorgestelde invulling van de OGOR bezuinigingen 2013.

- De voorgestelde resterende mutaties als gevolg van budgettaire wijzigingen, knelpunten enz.

Ten opzichte van de cijfers uit de Rekening 2011 en de gewijzigde Begroting 2012 is in de begrotingscijfers voor 2013 geen rekening gehouden met externe gelden en overige doeluitkeringen.

Voor zo ver van toepassing zullen wij de reguliere P&C cyclus 2013 aanwenden om de mutaties die hieruit volgen in de begroting te verwerken.

Op de uitgavenbudgetten is geen accres toegepast. Dat betekent dat de budgetten in 2013, afgezien van de mutaties als gevolg van bezuinigingen en intensiveringen, zich op het niveau van 2012 bevinden.

Begrotingsmutaties 2012 – 2013 per programma Onderstaand gaan wij per programma nader in op de voorgestelde mutaties voor de begroting 2013 en volgende jaren.

Programma Wijkveiligheid Op het programma Wijkveiligheid is vanaf het jaar 2013 een bezuiniging doorgevoerd van € 100.000.

De invulling hiervan is gevonden door verlaging van de budgetten voor Samenwerking Op Maat (SOM) voor een bedrag van € 5.000, het Meldpunt overlast voor een bedrag van € 15.000 en de bestrijding van drugsoverlast voor een bedrag van € 5.000. Daarnaast is het budget voor verbetering van cameratoezicht ad € 75.000, structureel uit de begroting genomen.

Programma Sociaal Op het programma Sociaal is vanaf het begrotingsjaar 2013 een bezuiniging doorgevoerd van € 2.580.000.

De bezuinigingen betreffen het subprogramma Jeugd (€ 1.037.000), het subprogramma Maatschappelijke participatie (€ 1.496.000) en het subprogramma Maatschappelijke dienstverlening (€ 47.000).

In relatie tot de bezuinigingen is er voor het jaar 2013 een frictiekostenbudget binnen het programma Sociaal opgenomen van € 480.000.

Programma Fysiek Op het programma Fysiek is vanaf het begrotingsjaar 2013 een bezuiniging doorgevoerd van € 625.000.

Deze bezuiniging wordt gerealiseerd door verlaging van de opdrachten aan Stadsbeheer voor het onderhoud van wegen en het beheer van de buitenruimte in zijn algemeenheid (€ 200.000).

Daarnaast zal voor de budgetten voor reiniging € 175.000 minder beschikbaar worden gesteld.

De opdrachten aan Stadsontwikkeling voor de onderdelen visieontwerp, bouwplanbegeleiding en inrichtingsplannen zullen voor een totaalbedrag van € 250.000 worden verlaagd.

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

89

Daarnaast zijn onderstaande ontwikkelingen van invloed op de begroting 2013 en volgende jaren.

Budget Openbare Verlichtinginstallaties Als gevolg van de voorgenomen centralisatie van het onderhoud van de Openbare Verlichtingsinstallaties (OVI), is het hiervoor opgenomen budget van € 785.000, met ingang van 2013 aan de begroting onttrokken. Deze mutatie gaat gepaard met een verlaging van de uitkering uit het deelgemeentefonds.

Budget Onderhoud bruggen Het onderhoud aan bruggen zal met ingang van 2013 eveneens centraal worden uitgevoerd. De begroting is met ingang van 2013 hiervoor verlaagd met een bedrag van € 74.000. Ook deze mutatie gaat gepaard met een verlaging van de deelgemeentefondsuitkering.

Budget beheer Dakpark Voor het beheer van het Dakpark is met ingang van 2013 een bedrag van € 395.000 aan het deelgemeentefonds toegevoegd. Voor dit bedrag is een onderhouds- en beheerbudget in het programma Fysiek opgenomen. Voor het jaar 2016 is het toegekende budget verhoogd naar € 525.000.

Programma Economie Op het programma Economie is vanaf het begrotingsjaar 2013 een bezuiniging doorgevoerd van € 100.000. Dit bedrag wordt gerealiseerd op alle aanwezige budgetten van het programma.

Programma Bestuur en dienstverlening Binnen het programma Bestuur en dienstverlening zijn er zowel bezuinigingen, als onvermijdbare kosten in de begroting 2013 doorgevoerd.

Aan bezuinigingen is een bedrag van € 80.000 gerealiseerd door verlaging van de budgetten voor de wijkweek (€ 50.000) en het budget voor algemene projectkosten (€ 30.000).

Daarnaast zijn onderstaande ontwikkelingen binnen dit programma van invloed op de begroting 2013 en volgende jaren.

Kosten wachtgeld voormalige DB-leden Als gevolg van geschatte verplichtingen is het budget voor het jaar 2013 met € 75.000 verhoogd.

Kosten digitalisering deelraad De hieraan verbonden afschrijvingslasten ad € 12.500 en de overige hiermee verband houdende mutaties, zijn in de begroting 2013 en de meerjarenraming 2014 verwerkt.

Cao ontwikkelingen gemeentepersoneel De structurele gevolgen van de in 2012 afgesloten CAO zijn nu in de begroting 2013 e.v. opgenomen tot een bedrag van € 150.000.

Kosten voormalig personeel Voor verplichtingen aan voormalig personeel van de deelgemeente Delfshaven is in de begroting 2013 een bedrag opgenomen van € 150.000.

ICT organisatie Het budget voor ICT kosten is voor de begroting 2013 e.v. jaren verhoogd met circa € 30.000.

90

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Stadswinkel Als gevolg van de overgang van de verantwoordelijkheid voor de Stadswinkel naar het cluster Dienstverlening per 1 augustus 2012, zijn de budgetten die verband hielden met de Stadswinkel met ingang van het jaar 2013 aan de begroting onttrokken. Het betreft zowel de budgetten voor personele lasten en overige kosten, als de inkomstenbudgetten voor leges.

Onvoorzien Het budget onvoorzien (€ 75.000), bestemd voor dekking van onvoorziene omstandigheden die zich voordoen binnen de totale begroting, is overgeheveld van programma 5 naar het onderdeel Algemene dekkingsmiddelen.

Algemene dekkingsmiddelen Deelgemeentefondsuitkering De deelgemeentefondsuitkering voor het jaar 2013 is berekend op een bedrag van € 33.329.000.

Het bedrag is gebaseerd op informatie die hierover vanuit de Bestuursdienst is ontvangen.

In vergelijking tot het bedrag van de gewijzigde begroting 2012 (€ 35.761.100), is sprake van een afname circa € 2,4 mln. De belangrijkste verklaringen voor deze afname zijn:  Centralisatie van het budget Openbare Verlichtinginstallaties (OVI) voor een bedrag van € 742.500.  Centralisatie van het budget voor onderhoud bruggen en tunnels voor een bedrag van € 157.000.  Onttrekking van het budget voor voormalige ID banen van € 135.000. Dit bedrag was tijdelijk aan het deelgemeentefonds toegevoegd tot het jaar 2013.  Toevoeging van een budget ad € 395.000 voor het beheer en onderhoud van het Dakpark.

Het restant van het verschil (circa € 1,8 mln.) houdt verband met de OGOR bezuinigingschijf voor het jaar 2013.

Onvoorzien Het voorheen in programma 5 opgenomen bedrag van € 75.000 voor onvoorzien, is vanaf 2013 ondergebracht onder de algemene dekkingsmiddelen.

Rentebaten Het rentepercentage dat in 2013 over het saldo van de rekening-courant zal worden vergoed, is ten opzichte van 2012 met een half procent verlaagd tot 1%. Als gevolg hiervan en mede in relatie tot een afnemende kasstroom, is het bedrag aan rentebaten voor 2013 verlaagd tot € 100.000.

Begrotingssaldi Na instemming door uw deelraad met de begrotingsmutaties, is er voor het jaar 2013 sprake van een sluitende begroting.

Voor wat betreft het jaar 2014 wordt nu een beperkt begrotingstekort van circa € 323.000 voorzien.

Ter dekking van dit tekort zullen wij, als onderdeel van de reguliere P&C cyclus, in 2013 nadere voorstellen presenteren.

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

91

Voor de jaren 2015 en 2016 laat de meerjarenraming een aanzienlijk hoger tekort zien, naar huidige schatting circa € 1,7 mln. in 2015. Dit tekort valt met name toe te schrijven aan de meerjarige, oplopende korting op het deelgemeentefonds. Vooralsnog geven wij geen nadere invulling aan dit tekort.

Onze argumentatie hiervoor is dat wij het niet verantwoord vinden om op dit moment al gerichte keuzes over verdeling over de programma’s voor te stellen. Een dergelijke verdeling zou slechts een “cosmetisch” doel dienen. Daarnaast willen wij de besluitvorming rond de toekomst van het deelgemeentebestel afwachten. Afhankelijk van de toekomstige organisatie van de gemeente Rotterdam, kunnen de budgettaire afwegingen met betrekking tot de jaren 2015 e.v. dan in het kader van die ontwikkelingen, door het daarvoor aangewezen bestuurlijke orgaan, worden gemaakt.

Incidentele baten en lasten Ter vermelding als incidentele lasten, komen de onderstaande posten in aanmerking.

Afschrijvingslasten voor investeringen in kantoorautomatisering In 2013 eindigt hiervoor de afschrijving ad € 52.400.

Afschrijvingslasten digitalisering deelraad Voor de jaren 2013 en 2014 is hiervoor een bedrag van € 12.500 in de begroting opgenomen.

Kosten wachtgeld voormalige DB-leden Als gevolg van geschatte verplichtingen is het budget voor het jaar 2013 vooralsnog eenmalig met € 75.000 verhoogd.

Toevoeging aan bestemmingsreserve Nieuwe Binnenweg In het jaar 2013 vindt er voor het laatst een dotatie aan deze reserve plaats. Het gaat dan om een bedrag van € 91.000.

92

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Uiteenzetting financiële positie 2013 Inleiding In dit onderdeel wordt aandacht besteed aan zaken die medebepalend zijn voor de financiële positie van de deelgemeente.

Jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume In de begroting 2013 en de meerjarenraming 2014 – 2016 is voor dit onderdeel rekening gehouden met de onderstaande lasten.

Wachtgeldvergoeding aan voormalige leden van het dagelijks bestuur De wachtgeldvergoeding aan voormalige leden van het dagelijks bestuur, wordt voor 2013 ingeschat op een bedrag van € 276.000 ( 2012: € 218.000), als gevolg van een toename in de verplichtingen.

De verwachting is dat dit bedrag in de jaren 2014 en volgende zal afnemen als gevolg van het aflopen van de onderliggende verplichtingen.

FPU+ regeling ten behoeve van voormalige werknemers De lopende regeling kent de volgende jaarlijkse betalingen: voor 2013 circa € 13.000 en voor 2014 circa € 3.000.

Vakantiegelden aan werknemers Een bijzondere vermelding geldt de vakantiegelden. Gedurende een begrotingsjaar worden hiervoor namelijk verplichtingen opgebouwd. Over het algemeen komen deze verplichtingen in het daaropvolgende begrotingsjaar (mei) tot betaling. De betalingen drukken dan volledig op de exploitatie van dat jaar. De verplichtingen voortvloeiend uit vakantiegeld belopen aan het einde van het begrotingsjaar circa € 200.000.

Investeringen In het jaar 2012 zijn er voor een bedrag van € 25.000 investeringen gedaan voor het digitaliseringsproject voor de deelraad. Deze investering wordt met ingang van het jaar 2013, over een periode van twee jaar afgeschreven.

Met ingang van 2013 komt de afschrijving over de installaties in het pand Looiershof ten einde.

De overige op de balans voorkomende activa bestaan uit investeringen die in het verleden zijn gedaan in de huisvesting van het deelgemeentekantoor en in de kantoorautomatisering.

Deze investeringen worden wettelijk aangeduid als investeringen met een economische nut.

Verder is de verwachting dat er in het jaar 2013 geen investeringen worden gedaan die voor activering in aanmerking komen.

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

93

In het onderstaand overzicht is het verloop op deze investeringen weergegeven.

Omschrijving investeringen

Startjr. afschr.

Afschr Boekw aarde Vermeer- Vermintermijn 31/12/2011 deringen deringen 2012 2012

Afschr.

2012

Boekw aarde Afschr. Boekw aarde Boekw aarde Boekw aarde Boekw aarde 31/12/2012 2013 31/12/2013 31/12/2014 31/12/2015 31/12/2016

Investeringen met een economisch nut.

Bedrijfsgebouwen: Pand Looiershof Machines, apparaten en installaties:

2003

30 jr.

1.005.756

46.201

Installaties pand Looiershof

2003

Kantoorautomatisering

2011

Digitalisering Deelraad

2013

2jr.

10 jr.

21.805

21.805

3jr.

104.800

52.400

25.000

Totaal

959.555

46.201

913.354

867.153

820.952

774.751

0

0

0

0

0

0

52.400

52.400

0

0

0

0

12.500

12.500

0

0

0

1.036.955 111.101

925.854

867.153

820.952

774.751

25.000

1.132.361

25.000

0

120.406

Financiering Deelgemeenten zijn niet bevoegd om zelfstandig financieringsmiddelen aan te trekken.

Voor wat betreft de financiering van kapitaalinvesteringen kunnen deelgemeenten desgewenst een beroep doen op het Leningfonds van de gemeente Rotterdam. De thans geactiveerde kapitaalinvesteringen van de deelgemeente Delfshaven (deelgemeentekantoor Looiershof, kantoorautomatisering en digitalisering deelraad) zijn echter met eigen middelen gefinancierd.

VERMOGENSSTAAT BEGROTING 2013-2016 Geplande

Begrote

Begrote

Begrote

Prognose

Prognose

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Beginsaldo Toevoeging Onttrekking

Onttrekking

Toevoeging

Onttrekking

Onttrekking

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

Toevoeging Onttrekking

Eindsaldo

Begroting 2012

BW Voorjaar 2012

Zesmaands 2012

Zesmaands 2012

BW Najaar 2012

Jaarrekening Jaarrekening 2012 2012 31-12-2012

1-1-2012

Geplande Begroting 2012

ALGEMENE RESERVE

1.220.899

25.064

0

0

277.000

0

0

277.000

0

BESTEMMINGSRESERVES: BAGGEREN ONDERHOUD WEGEN VEILIG ONDERNEMEN DEMPOPLEIN OPENSTAANDE VERPLICHTINGEN GW AFW. ONDERH.KSTN. ONR.GOED PORT. COMMUNICATIE ONDERHOUD KOLKEN ONDERHOUD GROEN HUISELIJK GEWELD NIEUWE BINNENWEG SAMEN ONDER EEN DAK WABO WATERPLAN MOTIE PROMOTIEBUDGET ONDERNEMERS SINGELDINGEN WIJKVEILIGHEID ALLE STRATEN GROEN TOTAAL BESTEMMINGSRESERVES

25.329 53.021 8.690 0 879.159 0 0 20.199 0 0 443.000 14.120 0 16.000 0 5.000 4.300 125.000 1.593.818

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 66.000 0 0 0 0 0 0 0 66.000

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.507 0 0 0 0 6.507

25.329 53.021 0 0 0 0 0 20.199 0 0 0 14.120 0 9.493 0 5.000 0 125.000 252.162

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 500.000 0 0 0 0 0 0 0 500.000

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

VOORZIENINGEN: AFWIKKELING KOSTEN S&R/OBR PENSIOENVERPLICHTING DB LEDEN TOTAAL VOORZIENINGEN TOTAAL GENERAAL

343.448 2.043.847 2.387.296 5.202.013

0 75.000 75.000 166.064

0 0 0 6.507

0 0 0 252.162

0 0 0 277.000

343.448 0 343.448 343.448

0 0 0 500.000

0 0 0 277.000

Begroting 2013

Begroting 2013

31-12-2013

0

0

1.522.963

25.329 53.021 0 0 0 0 0 20.199 0 0 500.000 14.120 0 9.493 0 5.000 0 125.000 752.162

1.522.963 0 0 0 0 8.690 0 879.159 0 0 0 0 0 9.000 0 0 0 0 0 4.300 0 901.149

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 91.000 0 0 0 0 0 0 0 91.000

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 8.690 0 879.159 0 0 0 0 0 100.000 0 0 0 0 0 4.300 0 992.149

343.448 341.235 684.683 1.436.845

0 1.777.613 1.777.613 4.201.726

0 75.000 75.000 166.000

0 0 0 0

0 1.852.613 1.852.613 4.367.726

VERMOGENSSTAAT 2011 Geplande

Begrote

Begrote

Begrote

Prognose

Prognose

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Beginsaldo Toevoeging Onttrekking

Onttrekking

Toevoeging

Onttrekking

Onttrekking

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

Toevoeging Onttrekking

Eindsaldo

Begroting 2012

BW Voorjaar 2012

Zesmaands 2012

Zesmaands 2012

BW Najaar 2012

Jaarrekening Jaarrekening 2012 2012 31-12-2012

1-1-2012 RECAPITULATIE: ALGEMENE RESERVE BESTEMMINGSRESERVES VOORZIENINGEN

94

5.202.013 1.220.899 1.593.818 2.387.296

166.064 25.064 66.000 75.000

Geplande Begroting 2012 6.507 0 6.507 0

252.162 0 252.162 0

277.000 277.000 0 0

343.448 0 0 343.448

500.000 0 500.000 0

Deel II FinanciĂŤn | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

277.000 277.000 0 0

1.436.845 0 752.162 684.683

4.201.726 1.522.963 901.149 1.777.613

Begroting 2013 166.000 0 91.000 75.000

2013

31-12-2013 0 0 0 0

4.367.726 1.522.963 992.149 1.852.613

Reserves en voorzieningen In het bovenstaand overzicht zijn de reserves en voorzieningen opgenomen waarover de deelgemeente beschikt.

Op basis van de beginstand per 1 januari 2012, de mutaties voortvloeiend uit de Algemene begrotingswijziging Voorjaar 2012 en de verwacht mutaties voortvloeiend uit achtereenvolgens de Zesmaandsrapportage 2012, de Algemene begrotingswijziging Najaar 2012 en de Jaarrekening 2012, is een geprognosticeerde stand per begin 2013 bepaald. Vervolgens is het verwachte verloop in de daarop volgende jaren gepresenteerd.

Bestemmingsreserve Nieuwe Binnenweg In 2012 zijn de werkzaamheden aan de Nieuwe Binnenweg gestart. De werkzaamheden zijn op dit moment voor 70% uitgevoerd en op basis hiervan zal er in 2012 voor € 500.000 aan de reserve worden onttrokken. In het jaar 2013 is de laatste toevoeging van € 91.000 begroot. Hiermee is de beoogde bijdrage van € 600.000 voor de revitalisering van de Nieuwe Binnenweg bereikt. De laatste onttrekking van € 100.000 zal onderdeel uitmaken van de P&C documenten 2013.

Voorziening pensioenverplichting DB-leden De begrote dotatie van € 75.000 aan de voorziening pensioenverplichting DB-leden, is bedoeld om de gewenste omvang van deze voorziening in stand te houden. Op basis van de jaarlijkse pensioenberekeningen wordt deze dotatie aangepast aan de op dat moment actuele bedragen.

De opgebouwde pensioenrechten van een voormalig bestuurder zijn in 2012 overgedragen aan een nieuwe werkgever. Hiervoor is een bedrag van € 341.000 betaald en aan de voorziening onttrokken.

In verband hiermee zullen de onttrekkingen vanaf 2014 lager uitvallen dan eerder geschat.

Overige mutaties op reserves en voorzieningen zullen in 2013 voortvloeien uit de dan op te stellen tussentijdse rapportages.

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

95

VERMOGENSSTAAT BEGROTING 2013-2016

ALGEMENE RESERVE BESTEMMINGSRESERVES: BAGGEREN ONDERHOUD WEGEN VEILIG ONDERNEMEN DEMPOPLEIN OPENSTAANDE VERPLICHTINGEN GW AFW. ONDERH.KSTN. ONR.GOED PORT. COMMUNICATIE ONDERHOUD KOLKEN ONDERHOUD GROEN HUISELIJK GEWELD NIEUWE BINNENWEG SAMEN ONDER EEN DAK WABO WATERPLAN MOTIE PROMOTIEBUDGET ONDERNEMERS SINGELDINGEN WIJKVEILIGHEID ALLE STRATEN GROEN TOTAAL BESTEMMINGSRESERVES VOORZIENINGEN: AFWIKKELING KOSTEN S&R/OBR PENSIOENVERPLICHTING DB LEDEN TOTAAL VOORZIENINGEN TOTAAL GENERAAL

RECAPITULATIE: ALGEMENE RESERVE BESTEMMINGSRESERVES VOORZIENINGEN

96

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Eindsaldo

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

31-12-2013

Begroting 2014

Begroting 2014

Begroting 31-12-2014

Begroting 2015

Begroting 2015

Begroting 31-12-2015

Begroting 2016

Begroting 2016

Begroting 31-12-2016

1.522.963

0

0

1.522.963

0

0

1.522.963

0

0

1.522.963

0 0 8.690 0 879.159 0 0 0 0 0 100.000 0 0 0 0 0 4.300 0 992.149

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 8.690 0 879.159 0 0 0 0 0 100.000 0 0 0 0 0 4.300 0 992.149

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 8.690 0 879.159 0 0 0 0 0 100.000 0 0 0 0 0 4.300 0 992.149

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 8.690 0 879.159 0 0 0 0 0 100.000 0 0 0 0 0 4.300 0 992.149

0 1.852.613 1.852.613 4.367.726

75.000 75.000 75.000

29.700 29.700 29.700

1.897.913 1.897.913 4.413.025

75.000 75.000 75.000

32.400 32.400 32.400

1.940.513 1.940.513 4.455.625

75.000 75.000 75.000

32.400 32.400 32.400

1.983.113 1.983.113 4.498.225

VERMOGENSSTAAT 2011 Geplande Prognose Geplande

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Geplande

Geplande

Prognose

Eindsaldo

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

Toevoeging

Onttrekking

Eindsaldo

31-12-2013

2014

2014

31-12-2014

2015

2015

31-12-2015

2016

2016

31-12-2016

4.367.726 1.522.963 992.149 1.852.613

75.000 0 0 75.000

29.700 0 0 29.700

4.413.025 1.522.963 992.149 1.897.913

75.000 0 0 75.000

Deel II Financiën | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

32.400 0 0 32.400

4.455.625 1.522.963 992.149 1.940.513

75.000 0 0 75.000

32.400 0 0 32.400

4.498.225 1.522.963 992.149 1.983.113

Bijlagen

Bijlage A Overzicht van baten en lasten per deelgemeentecluster Cluster

LASTEN

BATEN

SALDO

Bestuursorganen

1.173.010

1.173.010

Bevolkingszaken

348.000

348.000

11.118.374

11.118.374

6.109.600

6.109.600

447.907

447.907

Zorg en Economie Kunst, ontspanning orde en Veiligheid Ruimte Openbare orde en veiligheid

887.403

887.403

Wegen, water, groen

6.431.646

105.923

6.325.723

Algemene ondersteuning en eigen inkomsten

7.312.741

393.286

6.919.455

33.329.472

-33.329.472

33.828.681

0

Algemene uitkering uit deelgemeentefonds Resultaat na bestemming

33.828.681

Bijlagen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

97

Bijlage B Overzicht prestatievelden Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)

1. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten 2. Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden.

3. Het geven van informatie, advies en clientondersteuning 4. Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers 5. Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem 6. Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer 7. Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang 8. Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering avn het bieden van psychosociale hulp bij rampen 9. Het bevorderen van verslavingsbeleid

98

Bijlagen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

Bijlage C Lijst van afkortingen APV-R ASR AWBZ BAF BBV BCF BO BoTu BR BTW B&W CAO CITO CJG COID COR COS CTC CWI DB DCMR DG DGF DGW DOSA DOF DSO EFRO EMC EU FPU FTE GBA GGD GW ICT IP ISV IWAP IZA I&A JKZ KIWI KVK

Algemeen Plaatselijke Verordening Rotterdam Audit Services Rotterdam (was: ADR) Algemene Bijzondere Ziektekosten BewonersActiviteitenFonds Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten en provincies BTW Compensatie Fonds Basisonderwijs Bospolder en Tussendijken Bestemmingsreserve Belasting Toegevoegde Waarde Burgemeester en Wethouders Collectieve arbeidsovereenkomst Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling Centrum van Jeugd en Gezin Centrum voor Ondernemen in Delfshaven Commissie tot Onderzoek van de Rekening Centrum voor Onderzoek en Statistiek Communities That Cares Centrum voor Werk en Inkomen Dagelijks Bestuur Dienst Centraal Milieubeheer Rijnmond Deelgemeente Deelgemeentefonds (deel)gemeentelijk waterplan Deelgemeentelijk Overleg Sluitende Aanpak Delfshavense ondernemers federatie Dienst Stedelijk Onderwijs, vanaf 1 januari 2006 JOS Europees Fonds voor Ruimtelijke Ordening Erasmus Medisch Centrum Europese Unie Flexibel Pensioen en Uittreding Functie Taak Eenheid (1 voltijds functie) Gemeentelijke Basisadministratie Gemeentelijke Gezondheidsdienst Gemeentewerken Informatie- en Communicatie Technologie Inrichtingsplan Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Integraal wijkactieprogramma Ieder Zijn Aandeel Informatisering en automatisering Jeugd Kansen Zone Kindvriendelijke Wijken Kamer van Koophandel

Bijlagen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven

99

KVO LOV LZ LTHG MBO MO MSB NME OBR OGOR OM OR OVI PGA P&C P&O PZR RET RO ROB ROSV ROS RSO SCW SISA SMW SNS SOED SOM SOVA SoZaWe SvR 2005 SVSR S&R SRR TOS VEC VRD VSV VTE VVE WAPS WABO WMO WOP WRO WSG ZZP

100

Keurmerk Veilig Ondernemen Stg. Leer- en Ontmoetingsproject voor Vrouwen Lokaalzorgnetwerk Lokaal team huiselijk geweld Middelbaar Beroepsonderwijs Maatschappelijk ontwikkeling Meldingensysteem Buitenruimte Natuur & Milieu Educatie Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam Organisatie Gemeentelijke Overheid Rotterdam Openbaar Ministerie Ondernemingsraad Openbare Verlichtingsinstallatie Persoonsgebonden Aanpak Planning & Control Personeel en Organisatie Publiekszaken Rotterdam Rotterdamse Elektrische Tram Ruimtelijke Ordening Rotterdams Onderwijs Beleid Ruimtelijke Ordening, Stadsvernieuwing, Volkshuisvesting Rotterdamse Ondernemersschool Rotterdamse Service Organisatie Sociaal-cultureel werk Stedelijk Instrument Sluitende Aanpak Schoolmaatschappelijk werk Stichting Nederland Schoon Samen onder één dak Samenwerking Op Maat Sociale vaardigheidstraining Sociale Zaken en Werkgelegenheid Subsidieverordening Rotterdam 2005 Stedelijke Vernieuwing Stadsregio Rotterdam Sport en Recreatie Rotterdam Sociaal Raadslieden Rotterdam Thuis op straat Vrouwenempowermentcentrum Vereniging Rotterdamse Deelgemeenten Vroegtijdig Schoolverlater Vrije Tijdseconomie Vroeg- en Voorschoolse Educatie Wijkactieprogramma Sociaal Wet Algemene Bepalingen omgevingsrecht Wet Maatschappelijke Ondersteuning Wijk OnderhoudsPloeg Wet Ruimtelijke Ordening Woon servicegebieden Zelfstandigen zonder personeel

Bijlagen | Programmabegroting 2013 | deelgemeente Delfshaven