Krant van de Aarde Winter 2014 Bijlage GEZOND by Krant van de Aarde

GEZOND Bijlage | Krant van de Aarde | Winter 2014/15

Wij zijn geen

BLUE

Een natuurarts en natuurgeneeskundig therapeut over hun vak.

Hoe word je honderd jaar oud?

kwakzalvers

ZONES

INTERVIEW Skadi van Paasschen Yogadocente en voormalig stuntvrouw

P R E M I U M G E C E RT I F IC E E R D E H U I DV E R ZO R G I N G VO O R E L K E H U I D M E T U I T ZO N D E R L I J K P U R E I N G R E DI Ë N T E N Earth.Line Skin en Body Care producten combineren de zuiverste planten- en kruidenextracten uit de natuur in een basis van vitamine E, om een natuurlijk mooie en gezonde huid te ondersteunen. Alle producten onderscheiden zich door het BDIH- en ICADA keurmerk voor natuurcosmetica, worden gecontroleerd en gecertiﬁceerd door Eco-Control en zijn geschikt voor veganisten. Deze keurmerken garanderen gezonde en 100% natuurlijke ingrediënten, ecologische verdraagbaarheid en het bevorderen van eerlijke handel. Alle Earth.Line producten zijn ontwikkeld met 100% natuurlijke ingrediënten en bevatten geen parafﬁne, parabenen, synthetische stoffen of parfums.

10 0 %

RD GE CE RT IF IC EE

N AT U U R L IJ K E DAG & N AC H T C R È M ES

V I TA M I N E E D AG - & N A C H T CRÈME – 50 & 100 ML

A LO Ë V E R A D AG - & N A C H T CRÈME – 50 ML

A C E Q 1 0 D AG - & N A C H T CRÈME – 50 ML

WHITE TEA LIFT INTENSE D AG - & N A C H TC R È M E – 5 0 M L

Vitamine E crème met zuivere oliën en kruiden houdt het vochtgehalte op peil, beschermt de huid, stimuleert de celvernieuwing en doorbloeding. Helpt bij rimpels en littekens.

Aloë vera crème met kruidenextracten en Omega 3-6-9 beschermt, voedt en hydrateert de meest gevoelige huid. Het helpt de huid te herstellen, te verstevigen en huidveroudering te voorkomen.

Deze multivitaminen Q10 crème beschermt de huid optimaal tegen veroudering. Het bevordert de celvernieuwing, de doorbloeding en aanmaak van collageen. De huid wordt gevoed en gehydrateerd.

Deze unieke crème bevat Witte thee, Aloë vera, Paardenstaart extract, Ceramide III en Vitaminen. Helpt de huid te verjongen, verstevigen en rimpels te verminderen. Hydrateert, vitaliseert en beschermt.

ADVERTENTIE

ER ZIT VERANDERING IN DE LUCHT! Er is iets gaande… Iets moois, iets goeds. Er wordt steeds meer gezocht naar echte producten. Voeding die je echt voedt. Voeding die goed doet. Voeding waar je blij van wordt. Wat goede biologische voeding is, weten we bij TerraSana al 25 jaar. En dat willen we nu ook écht laten zien! Laten ervaren! Tijd voor iets nieuws dus. TerraSana wordt ‘TerraSana positive eating’: Een lekker eigenzinnig merk in een nieuwe vorm. Daar hoort ook een vrolijk en fris uiterlijk bij en nieuwe verpakkingen. Onze vertrouwde producten pakken we daarom één voor één aan. TerraSana notenpasta’s in een heel nieuw jasje! Puurdere producten dan de TerraSana notenpasta’s zijn er welhaast niet te vinden. 100% vermalen noten in een potje. De manier van malen, welke noten je gebruikt en hoe je ze brandt dat bepaalt de kwaliteit en dus worden de TerraSana notenpasta’s met trots in eigen huis zelf gemaakt. En we gebruiken noten met de hoogste kwaliteit zodat we zeker zijn van de juiste pure smaak. Dat is zeer belangrijk. Want toevoegingen, daar doen we niet aan.

TERRASANA.NL

ADVERTENTIE

flowsleeping_advertentie_wk42_2.indd 1

22-10-2012 21:31:02

Blue zones

en het geheim van een lang en gelukkig leven… Tekst: Renske de Zwart

Verspreid over de wereld bestaan vijf gebieden waar opvallend veel honderdjarigen wonen. Wat zijn de overeenkomsten tussen deze gebieden, en wat kunnen we hiervan leren om zelf lang en gelukkig te leven? Om er achter te komen hoe je gezond oud kunt worden onderzocht journalist en onderzoeker Dan Buettner (o.a. National Geographic) de zogeheten ‘blue zones’ van de wereld. Dit zijn vijf gemeenschappen waar ouderen wereldrecords vestigen met hun hoge leeftijd. Hier worden bewoners gemiddeld tien jaar ouder dan mensen in de rest van de wereld, en er zijn minder gevallen van kanker, depressie en dementie. Ook zijn ze tot op hoge leeftijd (seksueel) actief. Blue zones zijn Ikaria in Griekenland, Okinawa in Japan, Nicoya (een klein gebied in Costa Rica), Sardinië en Loma Linda (Californië). Wat zijn de overeenkomsten en wat kunnen wij zelf doen om onze eigen blue zone te creëren en honderd jaar te worden?

Overeenkomsten

De ligging van de zones is verdeeld over de hele wereld, maar wel op ongeveer gelijke breedtegraad. Het zijn plekken met veel zonuren waar het land vruchtbaar is zodat je meermalen per jaar verse groenten en fruit kunt oogsten. Een andere overeenkomst is dat er sprake is van weinig industrialisatie en gebruik van bestrijdingsmiddelen. Ook is opvallend dat de gemeenschappen zich kenmerken door een traditioneel leven, met sterke familiebanden en sociale contacten. Er is weinig hectiek in werk, wonen en leven; mensen hebben een duidelijk doel in hun leven en zijn veelal lid van een religieuze gemeenschap. Ook het dieet kent een aantal overeenkomsten, waaronder veel verse groenten en fruit, lokale wijn en niet te veel vlees. Op basis van deze overeenkomsten komt Buettner met negen aanbevelingen die een gezond en lang leven ook voor ons binnen bereik brengen. Volgens Buettner bepalen we voor 80 procent zelf hoe oud we worden, en is slechts 20 procent bepaald door onze genen.

1 Doe aan natuurlijke beweging

De mensen uit de blue zones proppen zich niet vol met vitaminepreparaten, rennen geen marathons en bezoeken geen sportscholen. In plaats daarvan leven ze in een omgeving die hen voortdurend stimuleert om te bewegen zonder er bij na te denken. Ze tuinieren en hebben weinig mechanische hulpmiddelen voor het werk in huis en tuin.

2 Zorg voor een doel waarvoor je iedere dag je bed uit wilt komen

De Okinawanen noemen het “Ikigai” en de mensen uit Costa Rica noemen het “Plan de vida”. Dit betekent vrij vertaald datgene waar je ‘s ochtends voor wakker wilt worden. Het hebben van een doel kan je zo maar zeven jaar extra levensverwachting opleveren. Ook gaan bewoners niet met pensioen (in Okinawa kennen ze het woord niet), maar blijven ze naar vermogen actief tot het einde van hun leven.

3 Onthaast

Ook mensen in de blue zones ervaren stress, want dat hoort bij het leven. Overmatige of chronische stress echter leidt tot fysieke kwalen. Wat de mensen met de langste levensverwachting kenmerkt zijn dagelijkse routines om die stress van zich af te schudden. Okinawanen nemen een paar momenten per dag om aan hun voorouders te denken, Adventisten bidden, Ikarians doen overdag een dutje en op Sardinië doen ze aan een bescheiden ‘happy hour’ met een glas rode wijn.

Blue zones zijn plekken met veel zonuren 4 Eet met mate…

Mensen in de blue zones eten hun kleinste maaltijd in de late namiddag of in de vroege avond en eten de rest van de avond niet meer. “Hara Hachi Bu”, een Okinawaans mantra dat altijd voor de maaltijd wordt opgezegd herinnert hen eraan om te stoppen met eten als hun maag voor 80 procent vol is. De 20 procent tussen het niet meer hongerig zijn en een vol gevoel, kan het verschil zijn tussen het verliezen van gewicht of juist dikker worden.

“We bepalen voor 80% zelf hoe oud we worden, slechts 20% wordt bepaald door onze genen”

5 Eet veel plantaardig voedsel Verse groenten en fruit zijn een belangrijk onderdeel van het blue zone menu. Vooral het eten van zelf verbouwde peulvruchten zoals tuinbonen, zwarte bonen, sojabonen en linzen, is de hoeksteen van de meeste diëten van de vitale honderdjarigen. Vlees en/of vis wordt minder vaak, en in kleine porties gegeten. 6 Proost!

Mensen in alle blue zones (behalve de Adventisten in Loma Linda) drinken regelmatig, met mate, alcohol. Matige drinkers overleven niet-drinkers. De truc is om dagelijks één à twee glazen te drinken (niet meer!) en bij voorkeur tijdens het eten of het gezellig samenzijn met vrienden.

Sardinië, Italië

Het bergachtige eiland Sardinië is de thuisbasis van enkele van de oudste mensen ter wereld. Hier bestaat een eeuwenoude cultuur die zich kenmerkt door traditionele maatschappelijke waarden, respect voor ouderen en loyaliteit aan de familie. De lokale bevolking leeft volgens eeuwenoude (familie) tradities en heeft buitenlandse invloeden lang weten te weerstaan. De lokale Cannonau wijn is van bijzondere kwaliteit.

7 Geloof

Loma Linda, Californië De bewoners hier zijn veelal leden van de Zevende Dag Adventisten gemeenschap in Loma Linda, wiens geloof een gezond leven voorschrijft. De Amerikaanse levensstijl gaat aan hen voorbij en dat geeft een hogere levensverwachting.

Slechts vijf van de 263 honderdjarigen die Buettner interviewde behoorden niet tot een geloofsgemeenschap. Het maakte niet uit welk geloof werd beleden. Het bijwonen van op geloof gebaseerde diensten gedurende minimaal vier keer per maand voegt 4 tot 14 jaar aan de levensverwachting toe.

Okinawa, Japan

Okinawa is een eilandengroep voor de Japanse kust met een groot aantal langst levende mensen ter wereld. Trouw aan hun tradities komt het geheim van Okinawa voort uit hun cultuur en omgeving. Hun taal kent het woord pensioen niet.

Nicoya, Costa Rica

Een man uit Costa Rica heeft op 60-jarige leeftijd ongeveer twee keer zoveel kans op het bereiken van de 90-jarige leeftijd als leeftijdsgenoten uit de Verenigde Staten, Frankrijk, of zelfs Japan. Costa Rica besteedt slechts 15 procent van wat Amerika uitgeeft aan gezondheidszorg, maar de mensen leven er beduidend langer en gezonder.

Ikaria, Griekenland

Op dit kleine eiland in de Egeïsche Zee ten zuidwesten van Samos, woont een aantal van ‘s werelds langst levende mensen. Op het bergachtige eiland lopen en tuinieren de mensen van oudsher veel, en hun dieet bevat veel peulvruchten, olijfolie en geitenmelk.

8 Heb je ouders en kinderen lief

Bijna alle honderdjarigen in de blue zones stellen hun familie en geliefden op de eerste plaats. Ouders en grootouders wonen in huis of in de buurt. Dit verlaagt ook de ziekte-en sterftecijfers van kinderen in het huis. Ze zijn trouw aan een levenspartner en investeren tijd en liefde in hun kinderen zodat ze een grotere kans hebben om zelf zorg te ontvangen.

9 Kies de juiste vrienden

Het blijkt dat de mensen uit de blue zones leven in sociaal gunstige netwerken die gezond gedrag bevorderen. Uit onderzoek blijkt dat roken, overgewicht, ongeluk en zelfs eenzaamheid ‘besmettelijk’ zijn. De langstlevende mensen kozen, of zijn geboren in, sociale kringen die gezond gedrag vertonen.

‘Yoga geeft ruimte’ van Skadi van Paasschen

Meer

Yin Yang

in een wereld vol

Tekst: Ivonne de Thouars

Yogadocente Skadi van Paasschen laat in het onlangs verschenen boek ‘Yoga geeft ruimte’ zien hoe yoga kan bijdragen aan een ontspannen levenshouding. Centraal staat Yin Yoga, waarbij houdingen enkele minuten worden vastgehouden om een hoog niveau 46 van ontspanning te bereiken.

Opmaak boek skadi.indd 47

Yin Yoga is een relatief nieuwe, meditatieve vorm van yoga. Met beheersing van de ademhaling en diepe concentratie leer je met Yin Yoga in jezelf te keren en beter te voelen wat jij wilt in dit leven. Skadi: “Veel mensen zijn in deze snelle maatschappij uit balans. Yoga vult het tekort aan stilte, yin, dat in de westerse wereld bestaat, aan. Normaal zijn yoga en meditatie gescheiden, maar Yin Yoga combineert de kracht van deze disciplines door houdingen (asana’s) lang vast te houden hetgeen meditatieve rust geeft.”

Helende yoga zoals Yin Yoga is volgens Skadi ideaal voor mensen met artrose, reuma of stressgerelateerde ziektes omdat ze de rust van yoga vinden, maar ook fysieke inspanning verrichten. “Mensen die last hebben van stress, kunnen naast Yin Yoga ook een actievere vorm van yoga of een sport beoefenen om hun energie kwijt te raken. Yin Yoga hielp mij om rust te krijgen in mijn leven, ook op emotioneel vlak. Ik sta steviger in het leven en heb meer zelfvertrouwen omdat ik beter in contact ben met mezelf.”

Helende yoga

Bewegende meditatie

Yin Yoga geeft volgens Skadi rust en ontspanning, te vergelijken met het gevoel dat je krijgt als je een te strakke spijkerbroek uittrekt. “Het is een vorm van yoga die verschillende stijlen en filosofieën van Hatha Yoga, de oorspronkelijke yoga met niet-bewegende asana’s, combineert. In deze wereld overheerst yang, gekenmerkt door dynamiek en actie. Yin staat voor rust en introspectie. De oefeningen houden we 3 tot 5 minuten vast. In deze tijd kun je in jezelf keren; dit geeft rust en zelfkennis.”

Voordat Skadi’s leven volledig om yoga draaide, was zij professioneel turnster en stuntvrouw. “Mijn leven stond altijd al in het teken van sport, beweging en souplesse. Ik was een erg beweeglijk kind en toen ik turnster werd, zag ik die sport als een soort bewegende meditatie om rustiger te worden. Daarna werd ik filmstuntvrouw, waarbij ik soms van tien hoog in de Amsterdamse gracht moest springen. Dat heb ik tien jaar gedaan, maar nu yoga mijn werk is, kan ik het risico op blessures niet meer nemen.´

28-10-14 11:00

Yogalessen

De tegenwoordige yogalessen zijn gebaseerd op het Asana-element, aangevuld met elementen van Pranyama. Vaak is de meditatie een aparte cursus, maar vrijwel alle yogavormen vinden hun oorsprong in de door Patanjali beschreven Yoga-Sutra. • Ata Yoga: een meer traditionele vorm van yoga • Ashtanga Yoga (poweryoga): een actieve en dynamische vorm van Yoga waarbij het cardio vasculair systeem meer ontwikkeld wordt • Brikram yoga: yoga in een verwarmde zaal • Iyeunjar yoga: yoga in twintig posities • Vinyasa yoga: het vloeiend opeenvolgen van de verschillende houdingen • Yin yoga: een meditatieve vorm van yoga waarbij de houdingen lang worden vastgehouden

G7 Van stuntvrouw naar yogadocent

Yogadocent Skadi van Paasschen trainde in haar jeugd op hoog niveau bij de turnselectie van Jong Oranje, tot een blessure aan haar pols haar dwong te stoppen. Skadi ging verder als turntrainster en Mensendieck-therapeute, en gaf oefentherapie aan mensen met bewegingsproblemen. Ze figureerde daarnaast in Nederlandse films en haar atletische kwaliteiten vielen op. Skadi werd gevraagd voor een baan als stuntvrouw en schitterde in producties als Pinokkio 2, George and the Dragon en Tom en Thomas. “Veel kinderfilms inderdaad; met mijn 1.52 meter was ik een prima dubbel voor jonge acteurs.” Om in vorm te blijven, volgde ze Tae Bo-lessen en Astanga Yoga, een vorm van yoga die meer actief en conditioneel georiënteerd is. Zo maakte ze voor het eerst kennis met yoga, dat haar rust gaf. Tijdens een reis naar India raakte Skadi bevriend met een Amerikaan die met Yin Yoga een nieuwe vorm van yoga had opgesteld. Deze yoga raakte haar direct vanwege de helende werking en de actievere bewegingen. Ze verdiepte zich erin en ging les geven. Momenteel geeft Skadi les op drie scholen in Amsterdam: Delight Yoga, De Nieuwe Yoga school en David Lloyd.

Yoga, de oorsprong

Volgens de oude Indiase meesters* bestaat yoga uit acht elementen:

Als fulltime yogadocente geeft Skadi nu les aan beginners en gevorderden. Skadi: “Beginners willen veel uitleg om de houdingen en ademhaling goed te leren en gevorderden hebben behoefte aan stilte, aan yin. Veel cursisten vroegen om meer uitleg en achtergrond. Dankzij een toevallige ontmoeting met Kosmos Uitgevers werd dit project werkelijkheid: een prachtig geïllustreerd boek dat inzicht geeft in Yin Yoga zodat de lezer thuis kan oefenen.”

Opmaak boek skadi.indd 23

• Yama: afstand nemen van geweld, leugen, diefstal, lust, en bezit • Niyama: levensregels zoals innerlijke en externe hygiëne • Asana: de lichaamshouding, de basis van alle yogalessen. Er zijn 84.000 lichaamshoudingen, waarvan er 84 algemeen bekend zijn • Pranayama: ademhalingscontrole, vaak een onderdeel van de huidige yogalessen • Pratayhara: onderdrukking van gevoel en pijn • Dharshana: de concentratie die bestaat uit bewustzijn/focus op een object. Vaak gebruikt aan het eind van de yogalessen • Dhyana: concentratie in de vorm van meditatie • Samadhi: hoogste vorm van concentratiemeditatie waarbij je de wereld om je heen niet meer ziet en 28-10-14 10:59 volledig in bezit bent genomen door het object. Deze staat van concentratie heet absorptie

‘Yoga geeft Ruimte’ In december 2014 verscheen het boek ‘Ýoga geeft ruimte’ van yogadocente Skadi van Paasschen. Het boek geeft inzicht in Yin Yoga. Yin Yoga richt zich op het ontspannen van de spieren, de poses worden enkele minuten vastgehouden zodat je het bindweefsel bereikt en langzaam verlengt. Het boek biedt lessen om je hart, zenuwstelsel en lichaam te kalmeren en zo ruimte te vinden in je lijf. Daarnaast beschrijft het boek het turbulente leven van Skadi. De praktische oefeningen in het boek worden begeleid door prachtige, kleurrijke foto’s van Harold Pereira. Yoga geeft ruimte, Skadi van Paasschen, Kosmos Uitgevers, € 19,99

*Zoals beschreven in de Yoga-Sutra door Patanjali van voor onze jaartelling

Natuur

YOGA OP SARDINIË www.yogaopsardinie.nl www.ecoloungesardinia.com

Greeηheat milieuvriendelijk stoken

15% korting

kortingscode* KVDA15

in te wisselen op onze webshop www.greenheat.nl Kiest u ook voor groen? goed voor mens & een schoner milieu

Online voor 21.00 uur besteld, de volgende dag in huis eco haardblokken, eco aanmaakproducten en meer

Een vallei-orgasme kan uren door je lichaam golven. De fantastische bonus die dit orgasme oplevert is: meer energie. Iedere vrouw kan het leren.

Kijk op vallei-orgasme.nl. Petra Schalkwijk kan u blijvend van al uw allergieën af helpen en biedt hulp bij kinderen met gedrags- en/ of ontwikkelings problemen, ADHD, ADD, bij bedplassen of als uw kind gewoon niet lekker in zijn/haar vel zit. Allergie Vrij Woerden is aangesloten bij het Centrum voor Natuurgeneeskunde Woerden. www.allergie-vrij-woerden.nl - www.centrum-voor-natuurgeneeskunde.nl

Fysiotherapeut met een holistische visie en werkwijze. T. 06-17 17 77 20 www.voorzorgfysio.nl

Een Enviro-Log© haardblok is gemakkelijk in gebruik & brandt zonder spatten en vonken! Het 1,2 Kg Enviro-Log© haardblok : voor een paar uur gezellig genieten van het vuur van één blok (of twee blokken tegelijk), en ideaal voor kleine en middelgrote apparaten; Het 2,3 Kg XXL jumbo Enviro-Log© haardblok : extra lang genieten voor de intensieve(r) stoker, en zeer geschikt voor middelgrote en grote openhaarden, gesloten haarden en houtkachels.

Praktijk voor natuurgeneeskunde Bij Biovion kunt u terecht voor chronische klachten. Kijk op de website voor onze werkwijze en aanpak.

Geniet van je goed voelen

Wij hebben kennis over ondersteunende therapieën naast reguliere behandeling. Voor overgewicht werken wij met het succesvolle programma Metabolic Balance. Dit programma is ontwikkeld door artsen en voedingswetenschappers. Zuidwijkstraat 8, 2729 KD Zoetermeer 079-7850385 pjj.wever@biovion.nl • www.biovion.nl

Dr. Struyckenstraat 165 4812 BC Breda 06-48401367 chantal.sas@ziggo.nl

GEZONDHEID IN GOEDE HANDEN www.osteopathieamstelland.nl Tel.: 020-7854142

biedt inspiratie!

Hiermee geven onze lezers hun vanzelfsprekend duurzame levensstijl invulling. 50.000 kranten verspreid over heel Nederland via meer dan 500 distributiepunten.

Wilt u ook adverteren?

Neem contact met ons op: 06-53332980 / info@dagvandeaarde.nl

Sta op!

Over hoe slecht zitten is en wat je ertegen kunt doen

Tekst: Diewke de Haen

De westerse mens brengt dagelijks vele uren zittend door: wat zijn de risico’s en wat doen we eraan?

Veranderende werkvormen

De afgelopen zeventig jaar heeft het leven in de westerse wereld grote veranderingen doorgemaakt. Denk aan de industriële revolutie en, recenter, de komst van de computer met enorme invloeden op de manier van werken. In plaats van werken in fabrieken, op het land of in ambachtsateliers, werken er momenteel veel mensen op kantoor achter een pc. Daarnaast nam de reistijd toe omdat we ook vaak verder van huis zijn gaan werken. Kortom, we brengen tegenwoordig een groot deel van ons leven zittend door: in de auto of trein naar het werk, achter het bureau gedurende werktijd en dan ook nog vaak ‘s avonds op de bank voor de tv.

Zitten en dan?

Waar onze voorouders door hun bezigheden veel in beweging waren, geldt voor veel van hun westerse nazaten dat (regelmatige) beweging geen of weinig deel meer uitmaakt van hun dagelijks leven. Deze bewegingsarmoede heeft grote impact op onze gezondheid. We weten wel dat het beter voor ons lijf is om actief te zijn, maar de laatste jaren wordt steeds duidelijker dat de gezondheidsconsequenties van een zittend leven fors zijn. Zo is gebleken dat mensen die een groot deel van de dag zitten een verhoogd risico hebben op cardiovasculaire aandoeningen. Het risico op een hartinfarct voor iemand die een groot deel van de dag zit, is vergelijkbaar met het risico op een hartinfarct van een roker. Ook verhoogt een zittend leven het risico op sommige vormen van kanker, zoals darmkanker. Van obesitas, diabetes en hoge bloeddruk weten we eigenlijk wel dat een zittend leven het niet beter

maakt. Ook depressieve klachten knappen niet makkelijk op als je veel tijd zittend doorbrengt. Maar wist je bijvoorbeeld dat veel zitten bijdraagt aan de aanmaak van vetcellen (let op: dus onafhankelijk van je calorie-inname!)? Het effect van druk (ofwel het gewicht van je lijf bij het zitten) op vetcellen stimuleert deze meer vet aan te maken.

Van zitten naar staan

Alhoewel sporten natuurlijk goed is voor je lijf, lossen één of twee uurtjes sport per week de nadelige effecten van veel zitten niet op. Onderzoeken waarin werd gekeken naar het effect van regelmatig sporten bij mensen die veel zitten, laten zien dat sporten geen oplossing is voor “sitting disease” zoals het in de Amerikaanse media al genoemd wordt. Wil je echt gezonder leven, dan ontkom je niet aan eenvoudigweg minder uren te zitten. Maar hoe pak je dat nu aan? De belangrijkste truc om het aantal uren zitten te verminderen is simpelweg te gaan staan. Oké, een schot voor open doel, maar wel een effectieve: • als je met de trein naar je werk gaat, zoek geen stoel maar blijf staan • reis je met de auto? Parkeer drie straten verderop en loop het laatste stuk • telefoontje plegen? Sta op of loop rond terwijl je belt • heb je een overleg gepland met een collega? Stel voor om samen buiten een rondje te lopen • loop even langs bij je collega in plaats van te mailen of te bellen • maak gebruik van een stabureau, zodat je met regelmaat een uurtje kunt gaan staan werken

Een andere optie is te zorgen dat je metabolisme altijd een beetje verhoogd blijft; dat je spieren voortdurend een beetje aan het werk zijn. Een lage intensiteit is al effectief. In feite doe je dit ook als je staat. • ga op een bal of wiebelkruk zitten: dit zorgt ervoor dat je rompspieren voortdurend aan het werk zijn • zet een kleine hometrainer onder je bureau en fiets terwijl je werkt of tv kijkt. Er zijn zelfs speciale actieve bureaus met een geïntegreerde loopband • Zit je ‘s avonds op de bank achter de tv? Vouw de was op, plak de foto’s in, dop de boontjes. Wat ook goed werkt is regelmatig tussendoor een paar minuten niet met je rug tegen de bank te leunen. Daarmee houd je je rompspieren actief. Bijkomend voordeel? Doordat je spieren voortdurend een beetje aan het werk zijn, blijf je warmer. Kun je ook -lekker groen- die thermostaat weer een paar graden lager zetten.

Tel je stappen!

Ook een manier om jezelf te stimuleren meer te bewegen is met een stappenteller. Door je stappen te tellen meet je hoeveel je in beweging bent geweest gedurende de dag en kun je jezelf ook doelen stellen. Naast de soort die je aan je riem klikt zijn er ook apps die meten hoeveel je loopt of beweegt. Het voordeel hiervan is dat deze interactief zijn en een spelelement toevoegen: zo kun je samen met collega’s strijden om wie het meest beweegt. Voordeeltje: dan kan óók op kantoor de thermostaat een stukkie lager.

G10

‘Wij zijn geen kwakzalvers’ Natuurgeneeskundigen Trudy Vlot en Ralph Ree over hun vak

Tekst: Jolien Scholte

Als reguliere geneeskunde niet blijkt te werken zoeken patiënten vaak pas hun heil in de natuurgeneeskunde. Dat zou andersom moeten zijn, stellen natuurgeneeskundigen Trudy Vlot en Ralph Ree. Zij nemen in hun praktijk de tijd voor hun patiënten, en kijken naar hun leefpatroon. De basis van voeding, beweging, stress en omgeving moet in balans zijn. ‘Mensen dragen veel meer bij aan hun eigen klachten dan ze denken.’ op hen van toepassing, en al helemaal niet op de natuurgeneeskunde in zijn geheel. Ree windt zich erover op. “Mensen vinden iets meteen zweverig als ze zelf niet snappen hoe het effect kan hebben. Maar het gaat erom dat je als therapeut weet dat de dingen die je doet gefundeerd zijn.” Toch bestaan er wel misleiders in hun vakgebied, stelt Vlot. “Mensen die een tweedaagse cursus hebben gevolgd en zich therapeut noemen. Dat zijn de echte kwakzalvers.”

kPNI

Sequana Health is een kleinschalige praktijk aan huis in Genderen, een minuscuul dorpje in de Bible Belt. Toch komen hier mensen uit heel Nederland naartoe, voor een behandeling door natuurarts Trudy Vlot en natuurgeneeskundig therapeut Ralph Ree. Natuurgeneeskunde? Is dat geen kwakzalverij of heel zweverig? Nee, maken Vlot en Ree al snel duidelijk. Ree: “Mensen die ons kwakzalvers noemen hebben echt geen idee waar we mee bezig zijn. We werken alleen met behandelingen die bewezen effect hebben bij mensen. Bewezen door de wetenschap, of bijvoorbeeld door de natuur of oude wijsheid.” Ook de term zweverig vinden Ree en Vlot niet

Vlot en Ree hebben beide een basis in de reguliere geneeskunde: Ree als fysiotherapeut, Vlot rondde een studie geneeskunde af. Maar ze konden er hun ei niet kwijt. “Ze noemen de studie geneeskunde, maar in feite studeer je medicijnen. De kunde, en dan met name natuurgeneeskunde, komt nauwelijks terug.” Ree stoorde zich aan de administratieve rompslomp in de fysiotherapie. “Een fysiotherapeut zit tegenwoordig achter een bureau, door alle administratie voor de zorgverzekeraars. Is dat nu goed voor een patiënt? Daarnaast vond ik dat ik te weinig kon doen voor mijn patiënten, en wilde ik me verder verdiepen.” Ze volgden beiden onder andere de studie van het kPNI: klinische Psycho Neuro Immunologie. Een flinke mondvol. “Het is het achterliggende raamwerk van de natuurgeneeskunde”, legt Vlot uit. “De wetenschap die de verschillende onderzoeks-

velden aan elkaar koppelt. Dus bijvoorbeeld: hoe heeft de psyche invloed op het immuunsysteem, en het immuunsysteem weer op de huid. Wij passen die kennis klinisch toe.”

Andersom

Steeds meer mensen weten hun praktijk te vinden, maar het grootste deel komt pas nadat ze uitbehandeld zijn bij de reguliere geneeskunde. Jammer, vindt Vlot, want volgens haar zou het andersom moeten zijn. “Nu heeft iemand een klacht, krijgt hij synthetische medicatie en dan eventueel een operatie. Het zijn snelle oplossingen. Dat is wel begrijpelijk in onze snelle maatschappij, maar op de lange termijn werkt het vaak niet. De klachten komen vaak terug.” Vlot geeft een voorbeeld: je hebt maagklachten en slikt pillen, maar dat helpt niet goed. Maar misschien heb je wel al vier jaar ruzie met je buurman, en krijg je daar buikpijn van. “Dan moet er dus een heel andere oplossing komen.” Vlot en Ree brengen eerst het leefpatroon van iemand in kaart. Als verandering in leefpatroon niet helpt, dan worden natuurlijke middelen ingezet. En als dat ook niet werkt sturen ze patiënten door naar de reguliere geneeskunde. “Maar dat komt eigenlijk bijna nooit voor.” De behandeling die zij bieden duurt meestal langer, want natuurlijke middelen zijn nu eenmaal niet zo sterk als

G11

synthetische. Maar ze zijn volgens Ree en Vlot wel meer een lange termijn oplossing. Ree: “Het menselijk lichaam is tot veel in staat. Door in balans te komen herstelt het zelfherstellend vermogen.” De factoren binnen het leefpatroon, die in balans moeten komen, zijn volgens de therapeuten voeding, stress, beweging en (sociale en fysieke) omgeving. Vlot: “Aan veel van je klachten heb je zelf bijgedragen, ook als dat voor je gevoel minder voor de hand ligt. Dat is een bewustwordingsproces voor veel mensen.” Het concept waar Vlot en Ree mee werken noemen ze ‘forward to basics’. Dat houdt alles in wat een mens nodig heeft om zich gezond te voelen. Ree en Vlot werken niet met protocollen, en kiezen in samenspraak met de patiënt de behandeling die bij hem of haar past. Ze bieden een keur aan behandelingen, zoals fytotherapie, plantgeneeskunde, mental coaching, meditatie, homeopathie en bioresonantie. Forward to basics werkt vanuit de traditie van natuurgeneeskunde, maar passend bij de Westerse wereld en de 21ste eeuw, stelt Vlot. Innovaties en apparaten schuwen ze dan ook niet, zolang het bewezen effectief is.

Voeding onderschat

De therapeuten beginnen een behandeling met een intake die 1 tot 1,5 uur duurt, zodat ze een goed totaalbeeld krijgen van hoe iemand leeft. Ree “Bij de huisarts duurt een consult soms maar tien minuten. Waar ben je dan mee bezig? Dat snap ik gewoon niet.” Hij vraagt ook altijd voor hoeveel procent iemand zich voor de behandeling

“Als natuurgeneeskunde niet vergoed wordt, en reguliere geneeskunde wel, dan kiezen mensen voor het laatste.” in gaat zetten. “Als dat minder dan 100 procent is werkt het niet.” Vlot is minder rechtlijnig: “Sommige mensen willen per se hun voedingspatroon niet aanpassen. Ik zeg dan: oké, maar realiseer je wel dat we dan minder resultaat kunnen boeken.” Voeding wordt enorm onderschat, vinden beiden. Bij de voedingsanamnese zeggen mensen vaak meteen dat ze gezond eten, vertelt Vlot. “Dat is dan gezond volgens de criteria van het Voedingscentrum. Maar het Voedingscentrum zelf wordt gefinancierd door partijen die daar baat bij hebben. Het is commercie boven alles.” Het Voedingscentrum kan wel zeggen: 6 boterhammen per dag, maar het is volgens de therapeuten belangrijk dat je weet wat bepaalde voeding doet met je lijf. In het algemeen adviseren Vlot en Ree om zuivel- en suikervrij te eten, en koolhydraatarm. Al kan ook dit per persoon weer verschillen.

Reguliere geneeskunde voor acute klachten

Wat Ree en Vlot bewust niet behandelen zijn acute klachten. “Dat blijft over voor de reguliere geneeskunde”, stelt Vlot. “Een kruid helpt niet als je je arm hebt gebroken. Al kan het bijvoorbeeld weer wel helpen bij het herstellen van een operatie.” De reguliere geneeskunde neemt natuurgeneeskunde steeds serieuzer, maar er is nog een lange weg te gaan, volgens Vlot en Ree. “Natuurgeneeskunde bestaat al ontzettend lang. We zijn vooruitgelopen op de reguliere geneeskunde van nu, maar in Nederland worden we nauwelijks serieus genomen.” In veel landen is dat anders, en bestaat er een sterke en gewaardeerde traditie in natuurgeneeskunde, naast reguliere geneeskunde. Als voorbeelden noemt Vlot China, India, Tsjechië, Rusland, maar ook Duitsland met zijn kuuroorden. Een reden dat dit bij ons wat verloren is gegaan is de verzekeringsstructuur, denken de therapeuten. Ree: “Als natuurgeneeskunde niet vergoed wordt, en reguliere geneeskunde wel, dan kiezen mensen voor het laatste. Terwijl ik denk dat veel mensen wel voor natuurgeneeskunde zouden kiezen als het vergoed werd. Dat zie je ook in Duitsland.” Naast de verzekeringsmaatschappijen drukt ook de farmacie in Nederland een grote stempel op de gezondheidszorg, en op wat er op de markt komt. Huisartsen mogen niet doorverwijzen naar natuurartsen. “Off-record doen ze dat soms wel”, stelt Vlot. “Vooral bij chronische klachten. De reguliere geneeskunde zegt dan gewoon: u zult er mee moeten leren leven. Terwijl wij vaak wel iets voor mensen kunnen betekenen.”

Innit 202 x 284 mm.pdf

G12

CMY

05-11-14

15:43

G13

Decadente eieren

Voor mij heeft het ei zijn onschuld voor altijd verloren. Thuis kwamen onze eieren van de eierboerin, een tikje in zichzelf gekeerde vrouw in een bloemetjesschort. Ze woonde met man en kinderen in een grote Twentse hoeve, dicht tegen de Duitse grens. Ik ging met mijn moeder mee, het eiermandje op de achterbank van de rode Simca. Het aangeveegde erf, de nette opkamer waar mijn moeder koffie kreeg, de weeë mestgeur die mijn neusgaten prikkelde en het gestamp en gesnuif van de koeien in de aangrenzende deel: het maakte diepe indruk op mij. Afgelopen zomer ging mijn zoete kinderherinnering in één klap aan gruzelementen. Eieren van hobbyboeren bleken besmet met soms gevaarlijk hoge gehaltes dioxine, een giftige stof die het lichaam nooit meer verlaat. Op veel plaatsen in Nederland zit dioxine in de grond, waar kippen rondscharrelen op zoek naar insecten en steentjes. Ik bezocht een gepensioneerde schipper in Harlingen die te horen had gekregen dat ook zijn eieren besmet zijn en die er niets meer van begreep. Eieren van zijn eigen kippen in zijn paradijselijke tuin; wat kon daar nou mis mee zijn?! Hoe groot kan een desillusie zijn? Gelukkig mochten eieren uit de winkel nog wel. Die worden namelijk regelmatig onderzocht. Dat moet je natuurlijk wel geloven, maar voor deze keer legde ik de kritische rapporten over de gebrekkige voedselwaakhond NVWA graag even terzijde. Er stond namelijk nogal wat op het spel: als ik de über-bio-eitjes uit de buurttuinen niet meer mocht eten, was ik voor mijn quichedeeg, Spaanse omelet, zelfgemaakte mayo en cake-

beslag aangewezen op de minder romantische variant: eieren van een industriekip. Eieren uit de winkel dus. Dat moest dan maar. Toen brak de vogelgriep uit en mochten eieren uit de megastallen ook niet meer, uit angst voor verspreiding van het H5N8-virus. Einde ei. Want ook nadat de eierstroom weer op gang was gekomen, was ik er klaar mee. Vogelgriep, dioxine ... wie verzekert mij de onschuld van het ei nog? Ik zeg: voor we het weten is een schoon en veilig kippenei een delicatesse, in hetzelfde rijtje als truffel en wilde paling, ooit ook een stuk gewoner dan tegenwoordig. Dan is een spiegelei een traktatie en een omelet een decadente uitspatting voor het kerstontbijt. Ik kan niet wachten. Rineke van Houten Voedseljournalisten Annemarie Geleijnse en Rineke van Houten van De Laatste Paling schrijven om de beurt een column over wat hen bezighoudt rondom hun bord. www.delaatstepaling.nl

ADVERTENTIE

Huid en intiem care met natuurzuivere honing Dermagiq® is een nieuwe en innovatieve productlijn gericht op huidherstel en intieme verzorging. De producten zijn effectief in het verlichten van veel voorkomende ongemakken van de huid en de intieme zone. De Dermagiq® producten zijn zeer zorgvuldig samengesteld en onderscheiden zich vooral door een hoog, effectief gehalte aan honing (tot 100%, afhankelijk van het product). Voor een optimale werking van de producten is verder gekozen voor veilige, effectieve en zoveel mogelijk natuurlijke ingrediënten. Het Dermagiq-assortiment bestaat op het moment uit: Dermagiq Skin, Dermagiq Hand, Dermagiq Lipbalm, Dermagiq Proct, Dermagiq Intima en Dermagiq Fem. Voor informatie, over onze producten of over Dermagiq kunt u terecht op onze website www.dermagiq .com

Dermagiq. Verzorging met de kracht van de natuur.

www.dermagiq.com

ADVERTENTIE

Naturals Enjoy life, stay healthy!

Bij Royal Green geloven we dat er één manier is om gezond te genieten van het leven: de natuurlijke manier! We gebruiken alleen ingrediënten van de hoogste kwaliteit. Altijd puur natuur, veilig en indien mogelijk gecertificeerd biologisch. Biologische ingrediënten zijn een geschenk van de natuur en wij van Royal Green zijn gepassioneerd om deze Wijsheid van de Natuur te leveren. We zorgen goed voor onze schitterende planeet en ondersteunen biologische boerderijen en duurzame landbouw over de hele wereld. Dus geniet van het leven en blijf gezond!

NL-BIO-01 Non-EU Agriculture

Skal 025099

Multi Man & Multi Woman

Bone Food complex

Vitamine D3

Vitamine B complex

Royal Green Multi Man en Multi Woman leveren essentiële vitaminen en mineralen die een man en vrouw nodig hebben in de vorm van voeding. Minstens 97% van de speciaal geselecteerde voedingsstoffen zijn plantaardig en verbouwd zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen! De overige 3% bestaat o.a. uit vitamine D3 en enkele mineralen om de multi’s compleet te maken. Dus vraag uzelf af: wil ik een volledig synthetische tablet, of wil ik een unieke mix van vitaminen, mineralen, superfoods, kruiden, paddenstoelen en plantenextracten?

Royal Green Bone Food complex is ontwikkeld met 1 doel: het behoud van normale botten. Hiervoor hebben we de 4 belangrijkste ingrediënten uit de natuur bij elkaar gebracht. Het exclusieve calcium en magnesium complex komt uit een speciale Rode Alg (Algas calcareas). Dus niet uit steen (bijv. Calcium carbonaat), maar uit een pure plantaardige bron. Hierbij voegen we nog de best opneembare vitamine K2 (MK-7) en vitamine D3 toe voor een optimale werking in het lichaam.

Zomerse gezondheid, het hele jaar rond. Royal Green Vitamine D3 bevat 300 IE vitamine D3 per tablet. Vitamine D3 draagt bij tot de normale werking van het immuunsysteem en tot de instandhouding van normale botten en tanden. Vooral aan senioren en mensen met een donkere huidskleur raadt men extra vitamine D aan.

Verkrijgbaar in: 120 & 60 tabletten

Verkrijgbaar in: 120 tabletten

Royal Green levert 100% gecertificeerd biologische B vitaminen samen met een krachtige combinatie van silicium, lavendel, rhodiola, cordyceps, maitake, reishi, geelwortel, gember & zwarte peper. Foliumzuur en rhodiola dragen bij aan de weerstand tegen tijdelijke stress. Vitaminen B2, B5 en foliumzuur dragen bij tot de vermindering van vermoeidheid. Vitamine B6, geelwortel en gember ondersteunen ons immuunsysteem. Vitaminen B1, B3, B6 en foliumzuur ondersteunen het geheugen, concentratievermogen en onze gemoedstoestand. Verkrijgbaar in: 60 vegicaps

NL-BIO-01 Non-EU Agriculture

Skal 025099

NL-BIO-01 Non-EU Agriculture

Skal 025099 NL-BIO-01 Non-EU Agriculture

Skal 025099

Selenium complex

Astaxanthine

Maca

Spirulina

Royal Green levert gecertificeerd biologische Selenium samen met een krachtige combinatie van Gember, Geelwortel, Rozemarijn & Kaneel. De speciaal toegevoegde kruiden (Geelwortel en Rozemarijn) dragen samen met Selenium bij tot het normaal functioneren van het immuunsysteem en de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress.

Royal Green Astaxanthine bevat vier verschillende carotenoïden afkomstig van de 100% natuurlijke micro alg Haematococcus pluvialis. De belangrijkste is Astaxanthine, welke wij in een hoog geconcentreerde vorm leveren. Royal Green Astaxanthine bevat daarnaast van nature ook de carotenoïden canthaxanthine, bèta-caroteen en luteïne. De toegevoegde Vitamine E draagt bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve stress.

Royal Green 100% gecertificeerd biologische Maca is afkomstig uit het centraal hooggebergte van de Andes in Peru. Gegarandeerd verbouwd zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen, 100% puur en hooggeconcentreerd (6 : 1). Voor positieve energie. Helpt de vitaliteit te verhogen en biedt een krachtige ondersteuning bij overgangsverschijnselen.

Royal Green’s gecertificeerd biologische Spirulina bevat meer dan 60 werkzame stoffen, waaronder vitamine B12, bèta-caroteen en eiwitten. Bètacaroteen is een voorloper van vitamine A dat zoals vitamine B12 bijdraagt tot de normale werking van het immuunsysteem. Daarnaast draagt vitamine A bij tot de instandhouding van een normale huid en vitamine B12 tot de vermindering van vermoeidheid.

Verkrijgbaar in: 60 vegicaps

Verkrijgbaar in: 120 & 60 softgels

Verkrijgbaar in: 60 vegicaps

Verkrijgbaar in: 120 & 60 tabletten

NL-BIO-01 Non-EU Agriculture

Skal 025099

NL-BIO-01 Non-EU Agriculture

Skal 025099

Camu Camu vit. C

Turmeric complex

Visolie

Mushroom complex

Royal Green 100% pure Camu Camu is een FullSpectrum vitamine C. Het bevat naast vitamine C namelijk ook honderden extra plantenstoffen, waaronder bioflavonoïden en enzymen. De vitamine C in Royal Green Camu Camu is van nature aanwezig en dus geen synthetische ascorbinezuur of een zogenaamde ester-C. Dit zijn synthetische vormen van de vitamine C en niet plantaardig.

Royal Green Turmeric complex bevat een krachtige combinatie van geelwortel, gember en zwarte peper. Onderzoek wijst uit dat zwarte peper de opname van geelwortel vele malen verhoogt. Zo kunnen we een maximale werking garanderen. Geelwortel ondersteunt de spijsvertering en een normale leverfunctie. Royal Green Turmeric complex is gecertificeerd biologisch, vrij van vulstoffen en uiterst zuiver.

Voor Royal Green zijn zuiverheid en een hoge concentratie de 2 belangrijkste punten bij visolie. We zijn dan ook trots te melden dat door een uniek extractiezuivering procédé onzuiverheden zoals PCB’s, zware metalen, kwik en overige schadelijke stoffen worden verwijderd. Toegevoegde antioxidanten gaan oxidatie van de vis tegen en het sinaasappelaroma voorkomt een eventuele visnasmaak. Door de hoge concentratie EPA & DHA (79% Omega-3) is 1 capsule voldoende voor uw dagelijkse dosis.

Royal Green Mushroom complex bevat een krachtige combinatie van maar liefst 7 gecertificeerd biologische paddenstoelen. Gegarandeerd gekweekt zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen, 100% puur en gecertificeerd kosher. De 7 speciaal geselecteerde paddenstoelen werken synergetisch en versterken elkaars werking. Reishi wordt gebruikt ter ondersteuning van de weerstand.

Verkrijgbaar in: 120 & 60 vegicaps

Verkrijgbaar in: 60 vegicaps

Verkrijgbaar in: 60 & 30 softgels

Verkrijgbaar in: 60 vegicaps

Meer informatie: Frenchtop Natural Care Products BV. • Tel: 0226-364400 • www.royal-green.eu

358R_adv_rg_supplementen_krnt_aarde.indd 1

01-12-14 09:46

G17

Siepeltjespot Recept

Tekst & beeld: Renske de Zwart

De Wadden: een geliefd vakantieoord in de zomer met zee, strand en duinen binnen handbereik. Nederland op z’n mooist. Maar ook in de winter is het er goed toeven. Dik ingepakt een strandwandeling maken en daarna bij de open haard genieten van de vele delicatessen die de Waddeneilanden rijk zijn. Texel bijvoorbeeld staat bekend om z’n heerlijke lamsvlees met de zilte smaak, maar ook komt er een geweldig bokbier vandaan (Texels Bock). Op Ameland komen mensen speciaal naar Hotel Nobel om er het lokale Nobeltje te drinken. Het verhaal gaat dat het drankje ontstond na een barre sleetocht op het eiland in de winter van 1902. Bij aankomst in het hotel bleek de hoeveelheid drank ontoereikend. In allerijl besloot eigenaar Willem Barend Nobel verschillende drankjes bij elkaar te voegen en die mix aan de verkleumde deelnemers te presenteren. De likeur, waarvan het recept tot op heden geheim is, is sindsdien een begrip op het eiland. Maar ook honing van de Wadden is bijzonder. Op Schiermonnikoog is bijvoorbeeld zuivere honing van wilde eilandbloemen en lamsoor verkrijgbaar. Lamsoor is een van de weinige planten die op brak en zout water groeit, langs de kust in slibrijk zand. Ook in deze honing proef je, net als bij het lamsvlees, de zilte zee terug. Cranberries zijn eveneens een delicatesse van de wadden. De zanderige grond is uitstekend geschikt voor deze bittere bes, die enorm veel vitamine C en antioxidanten bevat. Deze cranberries vormen een belangrijk onderdeel van een ovenschotel van Terschelling, die evengoed op de andere eilanden op tafel wordt gezet: de Siepeltjespot (een siepeltje is een kleine ui).

Ingrediënten voor een schotel voor 8 personen • 600 gram half-om-half gehakt van de biologische slager; of een vleesvervangend product • 300 gram mager rookspek, in blokjes (idem) • 400 gram uien, gesnipperd • 500 gram verse zuurkool • 800 gram iets kruimige aardappels, geschild • 100 ml halfvolle melk • 20 gram roomboter • zeezout en versgemalen zwarte peper • 500 gram verse cranberries (of een doosje uit de diepvries) • 300 gram witte of bruine (basterd)suiker •400 ml water Maak eerst de cranberrycompote. Breng het water aan de kook, voeg de cranberries en de suiker toe en laat dit ca. 8 min. koken. Giet het over in een schaal en laat het afkoelen, het dikt dan vanzelf in. Kook de aardappelen in 20 min. in water met zout gaar. Giet ze af, stamp de aardappelen en voeg daarna de

melk en boter toe en roer het geheel tot een luchtige puree. Breng op smaak met peper en zout. Doe de spekblokjes in een pan, voeg de uien toe en bak ze glazig. Voeg het gehakt toe, bak dat mee en breng dit op smaak met peper en zout. Laat intussen de zuurkool uitlekken in een vergiet. Spoel de zuurkool met water als je de schotel niet al te zuur wilt eten. Verwarm de oven voor op 180 graden. Neem een ovenschaal en vet deze in met olie of boter. Begin met een dun laagje aardappelpuree in de schal. Leg daarop het gehakt- spekjes- en uienmengsel en verdeel daarover de zuurkool en de cranberry compote. Maak de bovenkant af met de resterende aardappelpuree. Laat de schotel ca. 25 min. in de oven tot de bovenlaag mooi krokant bruin is, en de zuurkool gaar. Toe kun je een kop koffie met een scheut Nobeltje nemen, met een flinke dot slagroom er op. Daarna rustig uitbuiken terwijl de zeewind om het huis giert, en er de volgende dag weer een flinke wandeling wacht om de weegschaal in balans te houden. Meer weten over waddenproducten en delicatessen? Op www.waddenkiosk.nl vind je informatie en kun je verschillende producten bestellen.

G18

ADVERTORIAL

Gezond sapje

Natuur

van Nederlandse bodem

Dat superfoods niet altijd uit de andere kant van de wereld hoeven te komen dat wisten we bij de Tarwegraskoning natuurlijk al lang! Wist je dat het tarwegras van De TarwegrasKoning biologisch IS en op Hollandse bodem wordt gekweekt? Om fit, vitaal en gezond te zijn is het belangrijk om veel (rauwe) groente en fruit te eten en juicen. Juicen is een makkelijke, effectieve en gezonde manier om goede voedingstoffen binnen te krijgen en je immuunsysteem te versterken. In tegenstelling tot reguliere sapmachines kan een slowjuicer, zoals de naam al zegt, langzaam sap uit groenten en fruit persen. Hierdoor blijven vitamines en mineralen optimaal behouden. Voor dit sapje liet de Tarwegraskoning zich inspireren door gezondheidsvoordelen van tarwegras en fruit en groente van Nederlandse bodem. Voor een gezonde groene sap heb je het volgende nodig:

• 2 appels • 1 peer • hand tarwegras •6 grote boerenkool bladeren

Gebruik een slowjuicer om van deze ingrediënten een heerlijk en gezond sapje te maken! Het gebruiken van tarwegras in deze juice kan in het bijzonder van belang zijn, omdat tarwegrassap een zeer hoge concentratie chlorophyl en essentiele antioxidanten bevat. Gras is een van de weinige planten die vrijwel alle mineralen opneemt en is daardoor een perfecte manier om een zo breed mogelijk scala aan voedingstoffen binnen te krijgen. Bij de TarwegrasKoning kan je naast een breed assortiment aan slowjuicers en blenders ook tarwegras kopen en zelf kweken! Wil jij een slowjuicer winnen? Kijk dan op onze Facebookpagina!

Auke Attema is de oprichter van de TarwegrasKoning. Hij begon in 2003 als yogadocent in Amsterdam en ontdekte de kracht van een gezond lijf in combinatie met gezond eten. Na flink experimenteren met allerlei diëten & voedingsstromingen, raakte hij enthousiast over juicen en raw food. De effecten van tarwegrassap, maakten zoveel indruk dat hij besloot zich verder te verdiepen in de kunst van het kweken. Terug in Nederland gaf hij lezingen over zijn bevindingen. “Tarwegras is zo oergezond, ik kon het wel van de daken schreeuwen. Door de enorme hoeveelheid vitaminen, mineralen en vooral enzymen in het sap is het opkikker-effect enorm.’’

Cultuur

G19 19

Boerenkool-powershake Gezond en stijlvol lijkt het credo van de uitvinder van de Dutch weed burger, Lisette Kreischer. Afgelopen zomer verscheen haar nieuwste boek met veganistische recepten. Net als in de vorige Krant van de Aarde geeft Lisette ook in deze editie een van haar recepten uit dat boek weg. Wederom helemaal in de stijl van het seizoen: de Boerenkool-powershake voor in de winter.

Tekst: Lisette Kreischer | Beeld: Yvonne Palsgraaf

Say what? Een shake met boerenkool? Ik begrijp dat je misschien een beetje flabbergasted bent door het idee van boerenkool in je ontbijtshake, maar maak je vooral geen zorgen. In combinatie met avocado krijg je een volle en romige smaak. En het is precies wat je nodig hebt in dit koude seizoen: boerenkool geeft je calcium en vitamine A, C en K en de avocado levert goede vetten, die je extra bescherming geven in de wintertijd.

Recept

• 30 gram boerenkool, gewassen en fijngesneden • 1 peer • ½ kleine avocado • ½ eetlepel chlorella of spirulina • 1 mespunt cayennepeper • 150 ml kokoswater • sap van 1 sinaasappel • 1 eetlepel rijststroop Doe de boerenkool, de geschilde peer en avocado in de blender. Strooi hier de chlorella of spirulina en cayennepeper over. Giet er vervolgens het sap, het kokoswater en de rijststroop bij en mix dan alles op hoge snelheid tot een mooie, soepele drank.

Opties:

• Vervang de peer door banaan. • Gebruik amandel-, haver-, rijst- of sojamelk in plaats van kokoswater. • Voor een frissere variant gebruik je citroen- of limoensap in plaats van sinaasappelsap. • Vervang de rijststroop door 1 eetlepel kokosbloemsuiker of drie geweekte dadels.

Plant Power Gezond zijn was nog nooit zo hip Plant Power is deze zomer verschenen en is een nieuw handboek voor je dagelijkse inspiratie aan gezonde voeding. Lisette onthult 96 van haar favoriete recepten, waarmee je eindeloos kunt variëren. De vier seizoenen geven je eetpatroon meteen houvast, want Moeder Aarde is pretty ingenious! Slurp jezelf prachtig met de beauty berry booze, hap in de enige echte Dutch weed burger en je voelt het meteen: the power of plants! Prijs: €24,95 Meer info: www.lisettekreischer.com

Say what? Een shake met boerenkool?

G20

DIEREN WETEN HET MAAK CONTACT MET DE AARDE EN VOEL JE BETER Net als dieren hebben mensen het natuurlijke contact met de aarde nodig om goed te functioneren. Uit onderzoek blijkt dat direct contact tussen huid en aarde een helend effect heeft. Zowel een aardingslaken als een aardingsmat van Earthing Nederland is via een koperen kabeltje gekoppeld aan de aarde, waardoor je letterlijk ontspant. Fysiek aarden vermindert ontstekingen, stress, slaapproblemen en het aantal schadelijke vrije radicalen (dĂŠ oorzaak van veroudering). Bovendien heb je zo minder last van elektromagnetische straling.

Aarden, de belangrijkste ontdekking op het gebied van gezondheid!

10% korting voor Krant

van de Aarde lezers Ervaar zelf wat Aarden voor je kan doen. Probeer de aardingsmat onder je toetsenbord en/of ga slapen op een uniek aardingslaken met 5% zilverdraad. Nu extra voordelig: voer de onderstaande code in bij het afrekenen en krijg direct 10% korting. Deze is geldig tot 1 februari 2015.

Code: KVDA1415 Meer weten of direct bestellen? www.earthingnederland.nl of bel met 0516-471888

Winkel: Zaadmarkt 83A, Zutphen

Earthin g Nederland ad-Earthing-KrantvandAarde.indd 1

12/12/14 19:20

G21

Een andere kijk op vogelgriep Volgend jaar is het internationale jaar van de bodem. Verlies aan bodemvruchtbaarheid door overbemesting en het gebruik van chemicaliën door intensieve landbouw is een groot probleem, maar dringt veel te langzaam tot ons door. We worden pas wakker als de industriële landbouw zorgt voor opschudding door bijvoorbeeld uitbraak van dierziekten zoals BSE, MKZ, varkenspest of Q-koorts. Dieren worden geruimd, wegen afgezet. En nu dus weer vogelgriep. Elf jaar geleden was ik in de vorige vogelpestcrisis samen met Niko Koffeman - nu senator voor de Partij van de Dieren- initiator van de actie Adopteer een Kip. We kwamen er in de media niet meteen doorheen, maar met enige creativiteit lukte het toch. Zelfs toenmalig minister Veerman van Landbouw adopteerde een kip. De actie loopt nog steeds. De markt voor biologisch pluimvee is sindsdien flink toegenomen. Ook de biodynamische pluimveehouderij, die nog een stapje verder gaat dan de biologische, groeit. Maar het marktaandeel van biologische kippen is nog steeds een schijntje van de meer dan honderd miljoen kippen die in Nederland worden gehouden. Zijn bio-kippen bestand tegen vogelgriep? Het is een vreemd virus, dus hoogstwaarschijnlijk niet, ook omdat de bio-sector nog afhankelijk is van de kippensoorten uit de gangbare fokkerij. Net als in de zadenwereld heb je hier machtsconcentraties en worden kippen gefokt op minimaal voergebruik en maximaal rendement, niet op weerbaarheid. Het probleem is daarmee gekoppeld aan de industriële schaal waarop wij in Nederland in een zeer dichtbevolkt land kippen houden. Hierdoor zien overheid en pluimveesector zich gedwongen tot draconische maatregelen en doden we zelfs gezonde eenden omdat ze in de buurt zitten van Biodynamische overvolle stallen. kwaliteit Voor mensen begrijpen we direct dat het belangrijk is om voldoende beweging en buitenlucht te hebben en goed voedsel te krijgen. We bouwen weerstand op. Kippen die met 150.000 bij elkaar in schuren zitten bouwen niets op en zo’n virus verspreidt zich in zo’n stal als een veenbrand. En dan is hygiëne het toverwoord om elke besmetting te voorkomen. De natuur wordt zo de vijand en een buiten lopende kip iets gevaarlijks. Maar het buitensluiten van ziektekiemen, blijkt dus zelfs in gesloten stallen niet goed te lukken. De natuur laat zich niet buitensluiten, we moeten ons ermee verhouden. Onderzoek en fokkerij zou zich daarom veel meer op weerstand moeten richten om de grote impact van bijvoorbeeld vogelgriep te voorkomen. Zowel voor een gezond bodemleven als voor alles wat er op onze bodem rondloopt.

Leven begint met Demeter Demeter is de Griekse godin van de vruchtbaarheid en het internationale keurmerk van de biodynamische landbouw. Demeter gaat verder dan biologisch. Eisen en richtlijnen zijn strenger. Met grensverleggende landbouwmethoden versterken boeren de natuurlijke levenskracht die bodem, planten, dieren en mensen in kringlopen aan elkaar doorgeven. Hun gewassen worden rustig volwassen, dankzij een ruime vruchtwisseling en minimale bemesting. Echt lekker en gezond voedsel komt uit het meest natuurlijke landbouwsysteem. Logisch dat je meer van

Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter

leven geniet, als je zulke goddelijke sla eet. www.stichtingdemeter.nl

ADVERTENTIE

VOEL DE VERANDERING IN DE LUCHT… TerraSana was een van de eerste om een complete, mooie en uiteraard biologische lijn Raw Superfood te introduceren. Sindsdien is er veel veranderd. Raw Superfood is niet meer weg te denken uit de dagelijkse voeding en heeft een geheel nieuwe kijk gegeven op hoe waardevol echte voeding wel niet kan zijn. Deze bijzondere producten maken je ontbijt, lunch, sportdrank, of homemade taart zoveel spannender. Daar worden we allemaal een stukje vrolijker van. Dat is positive eating!

16 E E I N U W S! E J J AS

Raw Superfood maakt onze voeding echt een stukje leuker. en natuurlijk probeert iedereen een graantje mee te pikken. Maar wij blijven trouw aan ons uitgangspunt: alleen de puurste biologische ingrediënten uit de beste betrouwbare bron zijn goed genoeg voor onze Raw Superfood-lijn. Geen concessies! TerraSana Raw Superfood: nu ook in een heel nieuw jasje! Raw Superfood hoort in de hedendaagse keuken, dat laten we nu ook echt zien. Een prachtige nieuwe verpakkingslijn. Opvallend, fris, modern en vrolijk met een kwalitatieve uitstraling. Precies wat deze bijzondere producten nodig hebben. Dat wil wel van het schap springen en geeft weer een nieuwe dimensie aan Raw Superfood en TerraSana positive eating. Doe je mee?

TERRASANA.NL

Natuurlijke verzorging: helemaal niet duur! Maar hoe onderscheid je het kaf van het koren? Tekst en beeld: Marijke Hakkennes

Natuurlijke verzorgingsproducten hebben de naam duur te zijn. En dit is vaak ook het geval. Natuurlijke ingrediënten zijn namelijk meestal veel kostbaarder dan de synthetische tegenhanger. Maar ook met een klein budget kun je overstappen op natuurlijke verzorgingsproducten. Sterker nog: als je het slim aanpakt ben je zelfs voordeliger uit!

Budgetmerken

Ondanks het vaak wat slechtere imago, is er om te beginnen niets mis met het overstappen naar budgetmerken. Ook in de wereld van de natuurlijke cosmetica zijn er heel wat minder dure producten te vinden die niet onderdoen voor een duurdere variant. Het merk Nonique heeft bijvoorbeeld een mooie collectie verzorgingsproducten in het assortiment. De prijzen liggen tussen de 2 en de 8 euro. Alle producten zijn Vegan (en bevatten dus geen dierlijke ingrediënten) en hebben het BDIH keurmerk, een Duits keurmerk voor natuurlijke, diervriendelijke cosmetica (zie kader). Bovendien zijn er tegenwoordig steeds meer reguliere merken die een natuurlijke lijn hebben. Kruidvat was een van de eersten met Kruidvat Pure & Nature. De prijzen van deze producten zijn zo laag als je van een huismerk mag verwachten. Het zijn basic producten, maar ze hebben allemaal het BDIH keurmerk. Ook Etos heeft zich aan een natuurlijke lijn gewaagd: Etos Puur Natuur. Alle producten in deze lijn (onder ander douchegel, bodylotion, handcrème en handzeep) hebben het NaTrue keurmerk, een ander keurmerk voor natuurcosmetica (zie kader).

Hema heeft met Hema Natural een lijn met producten die allemaal voor 95 procent natuurlijk zijn. Net als de producten van Nivea Pure & Natural. Maar let op, veel producten van Nivea Pure & Natural bevatten methylisothiazolinone. Dat is een synthetisch conserveringsmiddel dat vorig jaar in Nederland het nieuws haalde omdat veel mensen allergisch blijken voor deze stof. Deze zou zwelling van het gezicht, jeuk, netelroos, roodheid en eczeem veroorzaken. Zelfs de Action verkoopt natuurlijke verzorgingsproducten. Voor nog geen € 1,50 koop je hier een 99 procent natuurlijke shampoo en conditioner van het merk Timotei.

boekjes te koop, zoals ‘Maak uw eigen natuurlijke cosmetica’ van Cyrille Saura Zellweger.

Maak je eigen natuurlijke cosmetica: Do-It-Yourself!

Kies voor zuinige producten

Fijn dat er budgetopties zijn voor natuurlijke cosmetica, maar wat is er nu natuurlijker en goedkoper (!) dan het maken van je eigen producten. De meeste recepten voor DIY cosmetica zijn ook nog eens erg makkelijk en je hebt er meestal maar een paar ingrediënten voor nodig. Zo maak je simpel en snel een eigen deodorant met kokosolie, baking soda en maïzena. Of wat dacht je van een eigen scrub, gemaakt van suiker en een olie naar keuze. Op het internet (kijk maar eens rond op Youtube) vind je duizenden recepten van natuurlijke DIY cosmetica. Ook zijn er handige recepten-

Sommige ingrediënten zijn al verzorgingswondertjes op zich. Neem nu kokosolie. Je hebt voor een paar euro al een pot in huis en je kunt het op ontelbaar veel verschillende manieren gebruiken in de badkamer: als bodylotion, haarmasker, leave-in conditioner, make-up remover, lippenbalsem, enz.. Andere items die handig zijn om standaard in je badkamer te hebben staan zijn appelazijn (als gezichtstonic en haarconditioner) en honing (als milde scrub en gezichtsreiniger). Voor een ieder die wil besparen geldt ook bij het gebruik van verzorgingsproducten de logische tip: doe zuinig aan. Kies bijvoorbeeld voor een zeep in plaats van voor een douchegel. Ook producten met een pompje of in een tube zijn zuiniger in gebruik. Doordat je de hoeveelheid product gemakkelijk kunt doseren gebruik je minder snel teveel. Bovendien is een pompje (of tube) een stuk hygiënischer doordat je niet met je vingers aan het product zit. Hierdoor komen er minder bacteriën in het product en zal het langer houdbaar blijven. Een product weg moeten gooien omdat het niet meer goed is, is pas echt zonde van je geld.

G23 Let op Greenwashing

Helaas zijn termen als ‘natuurlijk’, ‘zuiver’ en ‘puur’ niet beschermd. Dit betekent dat deze termen al op de verpakking van een product mogen staan als er één natuurlijk ingrediënt in zit. Je ziet ook vaak ‘op basis van natuurlijke ingrediënten’ op een product staan. Of wat dacht je van de verpakkingen met een ‘groene’ uitstraling? Een slimme marketing truc van merken, want natuurlijke verzorgingsproducten zijn populair. En door een product te verkopen als ‘natuurlijk’ kunnen ook reguliere merken, met goedkope synthetische ingrediënten in hun producten, een graantje meepikken van deze populariteit.

Keurmerken voor natuurlijke cosmetica BDIH:

• I ngrediënten zijn 100 procent natuurlijk of natuur identiek. • B iologische ingrediënten hebben de voorkeur, maar zijn niet verplicht. • D ierproeven zijn niet toegestaan, maar bedrijven mogen wel ingrediënten gebruiken die door derden op dieren zijn getest.

ECOCERT

•A lle producten en ingrediënten moeten voor het grootste deel biologisch zijn. • G ebruik van genetisch gemodificeerde grondstoffen is niet toegestaan.

Wat betekent ‘natuurlijk’?

Over de definitie van een natuurlijk ingrediënt zijn de meningen verdeeld. In alle gevallen is het een ingrediënt met een natuurlijke oorsprong. Maar het kan zijn dat een natuurlijk ingrediënt bewerkt is, bijvoorbeeld geraffineerde olie in plaats van koudgeperste olie of gedestilleerd water in plaats van bronwater. En dan is er uiteraard ook nog de keuze voor biologische ingrediënten, of ingrediënten die wel natuurlijk zijn, maar niet biologisch. Hoe dieper je hier op in wilt gaan, hoe meer onderzoek je zult moeten doen naar de ingrediëntenlijsten van jouw producten en de herkomst van deze ingrediënten. Een behoorlijke klus, maar met de volgende stappen kom je al een heel eind: • L ees altijd de ingrediëntenlijst voordat je een product koopt. Herken je de stoffen die erin zitten? En zijn dit natuurlijke stoffen? Als je een ingrediënt niet kent, zoek dan op wat het is. Je kunt hiervoor gebruik maken van het internet. Op www. heelnatuurlijk.nl staat een handig overzicht met veel voorkomende natuurlijke en synthetische ingrediënten. • D e top 30 ingrediënten om te vermijden (www.projectnaturalbeauty.nl/top-30ingredienten-om-te-vermijden) is een handig overzicht van veel voorkomende synthetische stoffen in verzorgingsproducten met een uitleg wat deze stoffen doen en waarom je ze misschien wilt vermijden. • A ls je geen zin hebt om de ingrediëntenlijst helemaal door te spitten, let dan op keurmerken. NaTrue, ECOCERT en BDIH zijn voorbeelden van natuurlijke keurmerken. Let op! Niet ieder keurmerk is even streng. Raak dus vooral bekend met de richtlijnen van ieder keurmerk. Overigens hebben niet alle natuurlijke producten een keurmerk. Dit komt doordat certificering veel geld kost, wat niet alle merken hebben. De ingrediëntenlijst lezen blijft dus het meest betrouwbaar.

NaTrue

NaTrue hanteert een systeem met drie categorieën in de vorm van sterren. • 1 ster: de ingrediënten zijn 100 procent natuurlijk. • 2 sterren: de ingrediënten zijn voor 100 procent natuurlijk en minimaal voor 70 procent biologisch of van gecontroleerde wildpluk. • 3 sterren: de ingrediënten zijn voor 100 procent natuurlijk en minimaal voor 90 procent biologisch of van gecontroleerde wildpluk. • P roducten die water bevatten hebben altijd 1 ster, ook als ze een groot deel biologisch zijn. Dit omdat water nooit van biologische kwaliteit kan zijn.

G24

Opvoeden vanuit je hart Roos en Chris Leddy

Zelfstandig ondernemers en oprichters van ZIRB (www.zirb. nl), ouders van Flynn (5,5 jaar) en Sepp (3,5 jaar).

Tekst: Yvonne Koop

Katoenen luiers, lang borstvoeding geven, je kind meenemen in een draagdoek en bij je laten slapen, houten speelgoed in plaats van plastic. Steeds meer mensen kiezen als vanzelfsprekend voor natuurlijk ouderschap. Reden om te praten met een aantal mensen die zowel persoonlijk als vakmatig met natuurlijk opvoeden bezig zijn.

Wat is jullie definitie van natuurlijk ouderschap?

Judith: “Dat ik probeer mijn kinderen zoveel mogelijk in veiligheid en vertrouwen te laten opgroeien en ze opvoed vanuit mijn hart. Ik probeer goed te kijken naar hun behoeftes en hier op in te spelen.” Roos knikt: “Intuïtief en liefdevol opvoeden met open ogen en oren.” Voor Alian betekent natuurlijk ouderschap vooral je kind serieus nemen. “Kinderen uiten behoeftes en vanuit natuurlijk ouderschap ga je daar op in, in plaats van ze bewust te negeren. Met respect voor het kind en voor mezelf. Natuurlijk ouderschap betekent echter niet dat je je kind altijd maar zijn zin geeft.” Gabrielle vult aan: “Een

baby komt op de wereld met de verwachting dicht bij anderen te zijn en te blijven en dat er aan hun behoeftes wordt voldaan. Als dit gebeurt, kunnen ze leren op zichzelf te vertrouwen en de wereld ontdekken. Het geeft kinderen een stevige basis voor de rest van hun leven.” Een hele verantwoordelijkheid, die ook weer niet te zwaar moet worden opgepakt, aldus Wendy. “Ik zou het toejuichen als mensen hun eigen plezier en wijsheid aanboren en als uitgangspunt nemen.”

Hoe doen jullie dit in de praktijk?

Manon: “Ik probeer naar Lana te luisteren en te kijken zodat ik echt zie en hoor wat ze nodig heeft.”

Ook Musetta vat het kernachtig samen: “Mijn kinderen kiezen hun weg en ik ontdek, ontwikkel en ervaar als mentor, coach en begeleider met ze mee.” Gabrielle geeft een voorbeeld: “Toen onze kinderen heel klein waren, waren we dag en nacht dicht bij ze, totdat ze zelf stukje bij beetje zich van ons af bewogen, in hun eigen tempo. Voor ons waren dragen in een doek, borstvoeding en samen slapen handige hulpmiddelen.” Judith herkent dit. “Zeker de eerste anderhalf jaar draag ik mijn kinderen veel in een draagdoek. En ik geef mijn kinderen zo lang mogelijk borstvoeding, omdat ik denk dat de natuur het zo bedoeld heeft. Met alle respect voor mensen die dat anders voelen. Onze kinderen

G25 mogen bij ons in bed slapen. Veel mensen keuren dat af maar ik heb het gevoel dat mijn kind dat nodig heeft, en dus is het oké. Als ze 16 zijn doen ze het heus niet meer.” Alian voegt toe: “Wij laten onze zoon zo weinig mogelijk huilen. Hij zit nu in een leeftijdsfase dat hij gaat krijsen als iets niet gaat zoals hij wil. Dan leg ik uit dat dat niet altijd kan, en laat ik hem echt wel even begaan als ik hem niet kan afleiden. Maar hem laten huilen als hij naar bed moet tot hij van uitputting in slaap valt, zoals vaak wordt geadviseerd, dat doen we niet.” Voor Wendy betekent het dat zij en haar gezinsleden de balans in het gezin goed in de gaten houden en daar bewust mee omgaan. “Als wij druk of moe zijn benoemen we dat. En we zorgen voor elkaar. We doen bijvoorbeeld yoga, of de één gaat even op de bank rusten terwijl de ander afruimt. We steken vaak kaarsjes aan, zeker nu in de winter, koken lekker en masseren elke avond de voeten van onze kinderen. Dat geeft verbinding en rust.”

Zo klinkt natuurlijk ouderschap heel vanzelfsprekend, a way of life. Is het dat ook?

Wendy: “Het is een way of life geworden. We eten biologisch, zijn vaak in de natuur en proberen op onze gezondheid te letten met bijvoorbeeld homeopathie en bioresonantie. We hebben onze weg, in ieder geval voor nu, gevonden.” Alian vult aan: “Het gaat niet vanzelf, je moet het leren. Zeker als je zelf best voorwaardelijk bent opgevoed. Ik betrap mezelf er nog steeds op dat ik tegen mijn zoon wil zeggen: ‘Als je nu even meekomt, mag je straks...’. Een spelletje maken van wat er nu eenmaal moet gebeuren werkt veelal beter.” Gabrielle: “Mijn oudste zoon begon steeds te huilen als ik hem neerlegde. Ik voelde me verdrietig, zo verscheurd. Niemand kon vertellen waarom hij zo huilde. Met mijn tweede zoon was ik inmiddels gewend aan samen slapen en borstvoeding geven en liep het vanzelf. Ik gun het andere ouders zich net zo veilig en gerust te voelen als ik toen.” Er is een kentering, vindt zij. “Hoewel het in onze maatschappij nog geen gemeengoed is, zie ik de laatste jaren steeds meer ouders dragen en borstvoeding geven. Natuurlijk ouderschap is niet voor niets gestoeld op gedegen wetenschappelijke inzichten.” Judith beaamt dit, maar voegt toe: “Soms vind ik het lastig dat mensen een mening paraat hebben. Ik klaag, net als andere ouders, ook wel eens als ik de zoveelste nacht op rij weinig heb geslapen omdat mijn kinderen me wakker hielden. Of dat ik niets aan mijn avond heb omdat ze er iedere 10 minuten uit komen. En dan zijn er altijd betweters en oplossers die beweren dat ik gewoon harder moet zijn want dan stoppen ze er wel mee. Ik negeer dergelijke adviezen: als ik ergens van baal, betekent dat niet dat ik twijfel aan mijn aanpak. Ik vertrouw er nog steeds op dat kinderen het meest groeien van liefde, aandacht en vertrouwen.”

Wat kunnen andere ouders doen die natuurlijk(er) willen opvoeden? Volgens Alian kunnen ze zich afvragen hoe zij behandeld zouden willen worden als ze kind waren.” Musetta benadrukt nogmaals: “Kijk en luister naar

je kind en volg je hart!” Roos voegt toe: “Vooral in alle rust echt luisteren.” “Zoek gelijkgestemden in je omgeving. Bedenk wie je de eerste maanden kan helpen, en bespreek dat met je omgeving. Spreek met andere ouders af als je kind er eenmaal is, wissel ideeën uit. Via fora en social media kun je nieuwe mensen leren kennen. Of richt een

speelgroep of een participatiecrèche op. Blijf in elk geval niet alleen. Kinderen hebben een rijke sociale omgeving nodig, maar ook ouders hebben de steun van anderen vaak hard nodig.” Laat je daarbij niet gek maken door de vele info, aldus Judith: “Je hoeft niet alles te doen wat bij natuurlijk opvoeden ‘hoort’. Ik pik er uit wat bij mij past.”

Manon Gagic (38)

Judith van Wijk (38)

Moeder van Lana (9 jaar), samen met echtgenoot Goran eigenaar van de webwinkel www.GreenJump.nl

Leerkracht Speciaal Onderwijs en internetondernemer (www. Highteeth.nl, www.hipenhot.nl en www.mommymeasure.nl), moeder van drie en zwanger van nummer 4.

Alian de Jong (44)

Gabriëlle Jurriaans (43)

Moeder van drie puberdochters en een zoontje van bijna 2,5, werkzaam als gemeentelijk beleidsadviseur.

Schrijver en journalist, gespecialiseerd in natuurlijk en onvoorwaardelijk ouderschap, maker van Kroost. org en moeder van twee zonen.

Musetta Blaauw (31)

Wendy Traa (41)

Moeder van drie kinderen (8, 6, 4 jaar) en zelfstandig ondernemer (www.musjes.com).

Moeder van Bloeme (9) en Veerle (6), getrouwd met Siebren, schrijfster. Op haar site www.deopenplek.nl veel tips over hartelijk en natuurlijk opgroeien.

De ogen geopend door Alcohol de baas Op 48-jarige leeftijd besloot Miranda te stoppen met drinken. “Na het beëindigen van mijn 30-jarige relatie zag ik in dat ik voornamelijk dronk om mijn ergernissen te verzuipen.” Maar ook reacties van haar kinderen als ‘‘ik spreek je morgen wel als je nuchter bent’ deden haar de ogen openen. “Het werd tijd voor actie wilde ik nog enig respect van mijn kinderen in de toekomst krijgen.” Miranda kwam op de site www.alcoholdebaas.nl terecht. “Voordeel van de online behandeling vond ik dat ik te allen tijde thuis aan het programma kon werken. Ik had zo ook 24 uur per dag inzicht in mijn drankprobleem; zwart op wit kon ik zien wanneer en waardoor ik zou gaan drinken. Dit gaf mij veel inzicht waar mijn ‘triggers’ zaten zodat ik op zo’n moment een andere oplossing voor drank kon gaan zoeken.” Ik zou zeker een online behandeling adviseren, in een gesprek vervliegen uiteindelijk de woorden en adviezen. Kijk voor meer informatie op www.alcoholdebaas.nl

Bent u de baas? Advies en hulp via internet kan in eigen tijd en waar u maar wilt.

Alcoholdebaas.nl Benzodebaas.nl Cannabisdebaas.nl Etendebaas.nl Gokkendebaas.nl Rokendebaas.nl

Deze behandelingen worden vergoed door uw zorgverzekeraar

Direct aan de slag met uw persoonlijke coach!

78 61 52 39

VERSTOPTE NEUS? RODE PEPER GEEFT LUCHT! Heb jij regelmatig last van een verstopte neus en ben jij op zoek naar een effectieve en gezonde oplossing? Probeer dan de Capsinol neusspray! Deze 100% natuurlijke en pittige neusspray (op basis van rode peper) geeft direct verlichting. Ook steeds meer KNO-artsen ontdekken Capsinol en bevelen dit aan bij hun patiënten. De hete peper remt de slijmproductie waardoor je weer snel vrij kan ademen door de neus. • • • •

100% natuurlijk en zeer effectief Langdurig achter elkaar te gebruiken Ook aanbevolen door KNO-artsen! Ook een Kids Formule (vanaf 6 jaar)

Vraag ernaar bij de apotheek, de betere drogisterij of bestel online op www.capsinol.nl. Vandaag voor 16.30 uur bestellen en betalen = de eerste post bezorgdag in huis!

en ng

rsu

.nl academie gastronomie landgoed

Wat is biodynamisch? kijk op kraaybeekerhof.nl

BETER ETEN, BETER LEVEN

Elke week een tas met biologische groenten en fruit van het seizoen

EEN BOX VOL VERSE PRODUCTEN DIRECT VAN DE BOER WEKELIJKS AAN HUIS BEZORGD. Laat je wekelijks verrassen en inspireren door beebox. Kook lekker en gemakkelijk volgens onze recepten, of bedenk zelf heerlijke recepten. Beebox is niet duurder dan de supermarkt én biedt de boer een eerlijke prijs. Vers, gevarieerd en gezond in drie boxen; BOX, BOXL en BOXXL. Minimaal 90% van de producten in de box zijn gegarandeerd biologisch. Alle boxen zijn ook in koolhydraatarme variant verkrijgbaar. Beebox zoekt ondernemers in regio Alkmaar, Bollenstreek, Eindhoven, Arnhem, Apeldoorn, Tilburg, Breda, Zwolle. Interesse? Mail dan naar ondernemen@beebox.nl.

BESTEL NU JE BOX OP BEEBOX.NL MET DE ACTIECODE ‘KVA2014’ EN KRIJG EEN UNIEKE DOE-HET-ZELF APPELTAART!

www.vlechterij.nl piethein@vlechterij.nl M 0625121728

Innovatieve vorm van samenleven in solidariteit;

www.odin.nl

Vereniging De Derde Fase Zutphen met woonwerkgemeenschap in wording voor ouderen vanaf ca. 50 jaar: www.derdefase.nl en gastvrouw@ derdefase.nl Nog woonruimte vrij in (sociale) huur en koop: www.ubuntuplein.nl

ADVERTENTIE

Proef de kracht van lekker zacht Ja, dat is dus de puur milde smaak van echt lekkere biologische yoghurt. En dat proef je meteen al bij je eerste hap!

MILD & ZACHT

FV4232 Bio Yoghurt ad Aarde 202x284.indd 1

11-12-14 11:00