In gesprek met
twee schepenen van Jeugd De Kompasredactie gaat in gesprek met twee oud-KSA'ers die zich schepen van Jeugd mogen noemen in hun gemeente. We spreken met Bas Surmont, momenteel 23 jaar en student. Hij heeft zeventien fantastische jaren bij KSA Wevelgem op de teller waarvan zeven als leider. Sinds 1 augustus is hij ook de nieuwe schepen van Jeugd, Communicatie, Integratie en Gelijke kansen bij de gemeente Wevelgem. Daarnaast hebben we Rik Verwaest, 16 jaar actief geweest bij KSA Lier en tot 2022 Schepen van Jeugd, Lokale Economie, Musea, Toerisme en Evenementen. Vanaf 2022 mag hij zich trotse burgemeester van de stad Lier noemen.
interview
Heren, wat heeft KSA voor jullie als trotse KSA’er in jullie leven al betekend? Rik: “KSA heeft mij gemaakt tot wie ik nu ben. Het heeft mij ontzettend veel vrienden opgeleverd en gaf me zelfvertrouwen toen ik dat nodig had. Het mooie aan een jeugdbeweging is dat je er wordt gewaardeerd om wie je bent. In een goeie KSAgroep vindt iedereen zijn plaats. Je krijgt verantwoordelijkheden, maar nooit meer dan je aan kunt. Zo ontdek je waar je kwaliteiten liggen en hoe je van nut kan zijn voor de groep.” Bas: “KSA, maar eigenlijk jeugdbewegingen in het algemeen, vergelijk ik graag met een springplank. Het is een springplank die kinderen en jongeren de kans geeft om in ‘de echte wereld’ te springen. Het is één van de manieren waarmee je jouw sociale skills een boost kan geven.”
6
Waarom kozen jullie ervoor om in de politiek te stappen? Bas: “Door de manier waarop vandaag de dag aan politiek wordt gedaan. Niet omdat het een manier is die mij aanspreekt, integendeel. Meer dan ‘vroeger’ zien we politici het partijbelang en eigenbelang naar voorschuiven in plaats van ‘de wil van de kiezer’. De huidige regeringsvorming is daar een perfect voorbeeld van. Het politiek landschap is in die mate ver-
deeld dat geen enkele partij het durft te wagen om dit land te leiden. Niemand vertrouwt elkaar. Dat was voor mij een reden om te tonen dat het anders kan.” Rik: “Dat vuurtje heeft bij mij altijd al gebrand. Sinds mijn 15 jaar was ik echt geboeid door politiek en beleid. Ik deed mee aan internationale jeugdparlementen en organiseerde in Lier zelf debatten. Actief gaan meedoen vanaf mijn 16e was dan ook een logische stap.”
dan te schrikken dat opeens het hele bos in brand staat.” Bas: “En daar schuilt dan ook onze verantwoordelijkheid. Door op lokaal niveau het verschil te gaan maken en aan te tonen dat de politiek wel degelijk gaat voor het algemeen belang en het goed meent met iedereen, ongeacht afkomst of achtergrond. Het is onze taak om dat vertrouwen op te krikken.”
Heel wat mensen zijn hun geloof in de politiek wat verloren. Hoe ga je hier als beleidsmaker mee om? Bas: “Wanhoop is ook hoop. Het is inderdaad zo dat het vertrouwen in de verschillende overheden sterk gedaald is. Gelukkig valt dat op lokaal niveau relatief goed mee. Daarnaast mag je ook niet zomaar alle politieke niveaus over één kam scheren als zijnde ‘de politiek’. Op lokaal niveau blijf je ten allen tijde zichtbaar en aanspreekbaar. Ik zal mijn telefoon opnemen als iemand belt, meteen antwoorden op een mailtje of een geruste burger of vereniging met veel plezier uitnodigen op mijn bureau.”
Het is verleidelijk als politicus om je achter cijfers en moeilijke beleidsmaterie te gaan verschuilen, maar je moet in de eerste plaats mensen door dat oerwoud gidsen
KSA is een springplank die kinderen en jongeren de kans geeft om in ‘de echte wereld’ te springen Bas Surmont Rik: “Op lokaal niveau voel ik aan wat Bas vertelt. Dat vertrouwen is inderdaad gelukkig nog groter op lokaal niveau. Mensen zien op dat niveau inderdaad politici zoals ze zijn: gewone mensen die net als hen op zondag aanschuiven bij de bakker. Hoe hoger het beleidsniveau, hoe meer je politici alleen bezig ziet als ruziemakende poppetjes in Villa Politica. Maar eerlijk is eerlijk: vaak geeft de politiek zelf het slechte voorbeeld. We spelen veel te graag in op de kleine kanten van de mens: jaloezie, angst, boosheid … Dat is een vuurtje dat we als politiek gretig aanwakkeren, om
Rik Verwaest
Rik: “Je kan als politicus proberen het zelf beter te doen. Ik probeer altijd eerlijk te zijn, stel me bescheiden op en zorg ervoor dat ik meer luister dan spreek. Niets mis met af en toe eens je ongelijk toe te geven. Politici zijn geen supermensen, gedraag je dan ook niet zo.” Er wordt veel gesproken over lokale participatie wat houdt dat voor jullie in? Bas: “Er zijn veel politici die hun politieke mandaat zien als een soort ‘vogelvrije’ periode. Ze krijgen het mandaat van ‘de kiezer’ om hun wil, hun ideeën of hun plannen uit te voeren. Alsof er samen met dat mandaat ook plots kilo’s kennis en inschattingsvermogen bijkomen. Niets is minder waar. Meer dan tijdens een campagne heb je kiezers, burgers, middenveld en verenigingen nodig, want dankzij hun inbreng kan je de vinger aan de pols houden. Dat betekent informeren, stimuleren, bevragen en uiteindelijk tijdig terugkoppelen. Die mensen meekrijgen en mee laten beslissen, dat is participatie.” Rik: “Participatie is voor mij in de eerste plaats beleid uitleggen. Niet iedereen hoeft het met elke beslissing eens te zijn, maar als ze weten waarom we iets doen, haalt dat al vaak veel frustratie weg. De
Bas Surmont op kamp met KSA Wevelgem
realiteit van budgetten, bevoegdheden en hogere wetgeving is voor iemand die buiten het beleid staat soms ingewikkeld. Het is verleidelijk als politicus om je er achter te gaan verschuilen, maar je moet in de eerste plaats mensen door dat oerwoud gidsen.” Hoe probeerde je als leider de stem van kinderen en jongeren mee te nemen naar het beleid? Rik: “Ik was een heel actief lid van de stedelijke jeugdraad. Veel van wat ik oppikte uit het jeugdwerk, probeerde ik daar in adviezen vertaald te krijgen. Ik was toen ook al politiek actief, dus soms werden dingen die ik bracht wel eens wat wantrouwig bekeken.” Bas: “In mijn eerste jaren als leider stelde ik mij weinig vragen, de enige vraag die ik mezelf stelde was: “Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn leden elke zaterdag opnieuw een topdag beleven?”. Zo hoort het ook te zijn. Op die manier gaan de jaren snel voorbij, maar groeit ook je ervaring en je verantwoordelijkheidszin als leider. Door te zetelen in de jeugdraad kon ik vanuit mijn ervaring als leider heel wat input geven.”
Heb je tips die je kan meegeven aan een KSA-groep om te wegen op het lokale jeugdbeleid? Bas: “De jeugdraad is troef. Probeer er met je KSA-groep de juiste mensen naartoe te sturen. Hiermee bedoel ik, geef leiders de vrijheid om te kiezen om voor de KSA-groep naar de jeugdraad te gaan. Probeer een wisselsysteem op te bouwen waarin de leiders die gaan, dit zo lang mogelijk kunnen aanhouden. Op die manier creëer je experten die als brug kunnen functioneren tussen het jeugdbeleid en de KSA-groep. Deze experten moeten zichzelf telkens de vraag stellen, welke informatie moet van mijn KSA-groep naar de Jeugdraad, naar de schepen, en vice versa.”
De jeugdraad is troef. Probeer er met je KSA-groep de juiste mensen naartoe te sturen Bas Surmont
Bouw een goede werkrelatie uit met de lokale jeugddienst en jullie schepen van Jeugd Rik Verwaest
Rik: “Dat volg ik volledig. Ik moet regelmatig uitzoeken bij onze 13 Lierse jeugdbewegingen wie er op dat moment het aanspreekpunt is. Vaak gaat veel werk en kennis verloren bij zo’n wissel van de wacht. Mijn advies is dus: duid een vaste vertegenwoordiger aan in de jeugdraad, die er echt ernstig zijn werk van maakt. Bouw een goede werkrelatie uit met de lokale jeugddienst en jullie schepen van Jeugd. En spreek eens af met de schepen van Jeugd, gewoon om bij te praten over wat jullie doen, wat jullie plannen zijn op langere termijn … Die zal dat met alle plezier doen!” Bas: “Je kan niets mis doen met de schepen eens uit te nodigen naar een groepsvergadering of een informelere bijeenkomst. Op die manier leer je de schepen persoonlijk kennen en kan je rechtstreeks bezorgdheden en/of complimenten bezorgen.” Bedankt Bas en Rik en veel succes met de stem van de Jeugd te vertegenwoordigen aan de beleidstafel!
s of n vraag voor Ba be Heb je nog ee a. ks @ ar benjamin aag Rik? Mail ze na vr de t ervoor da t! en we zorgen om tk ch re te rsoon bij de juiste pe
interview
Hoe probeer je vandaag als Schepen van Jeugd de stem van kinderen en jongeren mee te nemen? Rik: “Ik was op mijn 16e heel geëngageerd en mondig. Maar dat kan je niet van iedereen op die leeftijd verwachten. Als ik met jonge mensen praat, let ik erop hen in hun waarde te laten. Het is makkelijk voor mij als beleidsmaker om te zeggen dat hun voorstellen niet realistisch zijn en hen dood te kloppen met feiten en cijfers. Maar zo zorg je ervoor dat ze nooit nog hun mond durven opendoen. Daarom probeer ik op de Jeugdraad ook niet te dominant aanwezig te zijn en ga ik steeds buiten als er adviezen worden ge-
schreven. Ik zit daar om te luisteren, niet om hun handje vast te houden. Het is een stelregel die ik altijd hanteer: jonge mensen maken fouten, daar is niets mis mee als ze er ook uit leren.” Bas: “Als leider kreeg ik de kans om aan te sluiten bij de jeugdraad. Nu geef ik op mijn beurt de kans aan de jeugdraad om te wegen op het beleid. In Wevelgem hebben we een Jeugdoverleg en een bredere Jeugdraad. Als schepen probeer ik deze groep zo goed mogelijk te informeren over de stand van zaken in verschillende dossiers. Daarna kijk ik dan samen met de groep en de voorzitter welke dossiers we meenemen naar de Jeugdraad, om dit grondig te bespreken met de verschillende jeugdverenigingen.”
Rik Verwaest als leider bij KSA Lier
7