★ Τεύχος Ιουλίου - Αυγούστου ''ΚΤΙΡΙΟ + ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ'' 2020 by KTIRIO EDITIONS

ΜΗΝΙΑΙΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ • ΤΕΥΧΟΣ 7 • ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020 • 15,00 €

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ Paly Architects KapsimalisArchitects Dezone A - team Architecture & Design Ark4labOfArchitecture A2 architects Vois

www.ktirio.gr

ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ - ΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΚΟ XFYLLO T7 23X30.indd 1

ΤΑ ΕΜΦΑΝΗ ΤΟΥΒΛΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΙΔΕΕΣ ΓΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ 17/06/20 11:55

18 Ενημερώσεις

86 "A summer story", εξοχική κατοικία στην Κρήτη, Kokosalaki Architecture

24 "Atelier villa" στη ζούγκλα της Κόστα Ρίκα, Formafatal 28 Κατάστημα πώλησης ενδυμάτων στη Γλυφάδα, 9901 Architects 32 "The Twist Bridges", μουσείο στη Νορβηγία, BIG Εξώφυλλο: Κατάστημα πώλησης ενδυμάτων στη Γλυφάδα, 99 01 Architects / Βασίλειος Αραπίδης - Ελένη Κοκκινάκη Φωτογραφία εξωφύλλου: Μαριάνα Μπίστη Απαγορεύεται η αναδημοσίευση κειμένων & φωτογραφιών, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Το περιεχόμενο των άρθρων εκφράζει το συντάκτη και όχι απαραίτητα τη διεύθυνση του περιοδικού.

94 Διαμόρφωση πενταώροφου χώρου γραφείων στο Λονδίνο, Neiheiser Argyros 102 "Enthoosia Οffices", εταιρεία ψυχαγωγίας και ταξιδιών στην Αθήνα, KKMK architects

34 Air cinema στην Κορέα, φορητή κινηματογραφική αίθουσα, GBO

106 "Eos Urban Villa", ανακατασκευή και εσωτερικός σχεδιασμός κατοικίας στο Παλαιό Ψυχικό, 3NK

Αρχιτεκτονική

Αρχιτέκτονες

Θέματα

36 Ψηφιακή αρχιτεκτονική. Ο φωτορεαλισμός στην υπηρεσία του αρχιτέκτονα

7/2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

Πρώτες Σελίδες

Απόψεις

114 ARK4LAB OF ARCHITECTURE 118 A2 ARCHITECTS

42 Τα εμφανή τούβλα στη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Τεχνοτροπίες και νέες εφαρμογές

122 PALY ARCHITECTS 126 VOIS ARCHITECTS

Αρχιτεκτονικό Έργο

50 "Yoik of Taygetus", ένα ορεινό καταφύγιο, Z-Level 58 Τα νέα γραφεία των USP, Urban Soul Project

130 A-TEAM ARCHITECTURE & DESIGN 134 KAPSIMALIS ARCHITECTS 138 DEZONE

Φωτογραφία

66 "Bioaroma museum & experience store", KAAF 74 "Νούσιας pastry lab" στα Ιωάννινα, G2lab 80 Γραφεία εταιρείας πληροφορικής στην Ομόνοια, Δημήτρης Θωμόπουλος

το ΚΤΙΡΙΟ μέσα από το φακό

142 ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ 146 ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΣΣΑΡΙΤΑΚΗΣ

Ιδέες

οι αρχιτέκτονες προτείνουν

150 Ιδέες για τη διαμόρφωση εξωτερικών χώρων

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... www.ktirio.gr

PERIEXOMENA T7-dim.indd 3

18/06/20 10:57

•Ε Κ ΔΟΤ Ι ΚΟ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ "ΣΗΜΕΡΑ" "...Οι απαιτούμενες συνθήκες στέγασης, εργασίας και κίνησης του ανθρώπου αλλάζουν δραματικά με όλα αυτά τα γεγονότα..." Είναι μέσα Ιουνίου και το καλοκαιρινό μας τεύχος, που όπως πάντα είναι αφιερωμένο στην αρχιτεκτονική, ετοιμάζεται για το τυπογραφείο μέσα σε συνθήκες πρωτόγνωρες. Μετά από τρία τεύχη και ένα βιβλίο, που ολοκληρώσαμε "από το σπίτι", επιστρέψαμε στα γραφεία μας. Όλα είναι στη θέση τους, όμως τίποτα δεν είναι το ίδιο. Ένα μούδιασμα στα συναισθήματα, ένα απομεινάρι φόβου και μια μάσκα στο πλάι, μας συνοδεύουν καθημερινά. Οι εικόνες θανάτου που είδαμε, η αόρατη απειλή και οι ώρες της απομόνωσης είναι ακόμη ζωντανές στο μυαλό μας. Ακόμη ανεπεξέργαστες. Η γενιά μας δεν έζησε τη φρίκη του πολέμου, τα τελευταία όμως χρόνια έγινε μάρτυρας γεγονότων που σημάδεψαν και σημαδεύουν την ανθρωπότητα. Η απειλή από τη συνεχή καταστροφή του περιβάλλοντος, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η οικονομική κρίση, οι κοινωνικές ανακατατάξεις, η μετακίνηση πληθυσμών, η ανεργία, η έκρηξη της τεχνολογίας στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης και τέλος η πανδημία, είναι σίγουρα τα θέματα που θα μελετήσουν οι ιστορικοί, κοινωνιολόγοι και οικονομολόγοι στο άμεσο μέλλον. Είναι όμως και τα θέματα που απασχολούν το χώρο μας, το χώρο της αρχιτεκτονικής και των κατασκευών. Διότι οι απαιτούμενες συνθήκες στέγασης, εργασίας και κίνησης του σύγχρονου ανθρώπου αλλάζουν δραματικά με όλα αυτά τα γεγονότα. Μιλάμε έτσι για την αρχιτεκτονική του εφήμερου, την οικολογική αρχιτεκτονική, την κοινωνική αρχιτεκτονική, το μηδενικό ενεργειακό αποτύπωμα, το Ίντερνετ των πραγμάτων... Διότι η αρχιτεκτονική παράγει το κτισμένο περιβάλλον, το οποίο διαμορφώνεται από τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες και διαμορφώνει το πλαίσιο καθημερινής άνεσης και υγείας. Η πολεοδομία κάθε πόλης καθορίζει την ποιότητα κίνησης και συνεύρεσης των κατοίκων. Οι δημόσιοι χώροι διαμορφώνουν τις αποστάσεις μεταξύ μας και την ποιότητα του ελεύθερου χρόνου μας. Στο πανεπιστήμιο χρησιμοποιούσαμε τον Neufert για να βρούμε τα τετραγωνικά μέτρα που αντιστοιχούν σε κάθε άτομο ανά χώρο και τις αποστάσεις για άνετη διαβίωση, εργασία και διασκέδαση. Σήμερα συζητάμε για τα τετραγωνικά μέτρα και τις αποστάσεις μεταξύ των ανθρώπων ως ζήτημα ζωής και θανάτου. Και βέβαια γίνεται επίκαιρος ο Βιτρούβιος, που ζητούσε από τον αρχιτέκτονα να είναι γνώστης του κλίματος, της φυσιολογίας του ανθρώπου και των κατάλληλων υλικών, ώστε να σχεδιάζει "υγιεινά" κτίρια. Σήμερα, και ενώ η ατμόσφαιρα έχει καθαρίσει δραματικά από τους ρύπους με την απαγόρευση της κυκλοφορίας, ποδηλατόδρομοι και πεζόδρομοι δημιουργούνται σε πολλές πόλεις του κόσμου, όπως και στην Αθήνα, τα ξενοδοχεία ανοίγουν δειλά με νέους κανόνες λειτουργίας και οι αρχιτέκτονες σε όλο τον κόσμο μελετούν πώς μπορούμε να εργαζόμαστε με ασφάλεια και να μετακινούμαστε στις πόλεις με ασφάλεια, σ’ αυτήν την αβέβαιη περίοδο. Με μια έντονη ανάγκη να επιστρέψουμε στην καθημερινότητά μας ή να δημιουργήσουμε μια νέα καλύτερη, πιο φιλοσοφημένη και κοντά στη φύση, συγκεντρώσαμε την ύλη του τεύχους αυτού. Οι Έλληνες αρχιτέκτονες μας εμπιστεύτηκαν για μια ακόμη φορά τα έργα τους και τις σκέψεις τους. Εμείς προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε το τεύχος με γνώμονα την ποιότητα και το σεβασμό στον αναγνώστη. Σας ευχόμαστε καλό, ανέφελο και ασφαλές καλοκαίρι.

Δήμητρα Τσιώρα - Παπαϊωάννου, Αρχιτέκτονας, διευθύντρια σύνταξης

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

P. EKDOTIKO.indd 16

18/06/20 12:51

•Π ΡΩΤ Ε Σ Σ ΕΛ ΙΔ Ε Σ | ΕΡΓΑ |

Κατάστημα πώλησης ενδυμάτων στη Γλυφάδα 1

1 1. Ο χώρος είναι λιτός, χωρίς διακοσμητικά στοιχεία. 2 . Η όψη του καταστήματος. 3. Ο χώρος διαμορφώνεται με ασύμμετρες επιφάνειες. 4. Ο φωτισμός αναδεικνύει τα προϊόντα. 5. Η είσοδος του καταστήματος. 6. Η εναλλαγή λευκών και μαύρων επιφανειών λειτουργεί ως μία διαδρομή.

Η εταιρεία Schott NYC ιδρύθηκε το 1913 στην κάτω ανατολική πλευρά του Μανχάταν της Νέας Υόρκης και δημιούργησε το εμβληματικό δερμάτινο perfecto jacket το 1928. Το πρώτο ασύμμετρο jacket για μοτοσικλετιστές είχε ως κυρίαρχο χαρακτηριστικό του τη βασική σχεδιαστική αρχή του μοντέρνου κινήματος: "form follows function". Η ιδέα για την ασύμμετρη γραμμή του προέκυψε από την ανάγκη για πιο άνετη εφαρμογή του ρούχου κατά την οδήγηση της μοτοσικλέτας. Για την κατασκευή του jacket απαιτούνται 41 τεμάχια δέρματος και περισσότερα από 100 μεταλλικά στοιχεία. Παρ' όλα αυτά, στερείται διακοσμητικών στοιχείων, ενώ και η παραμικρή λεπτομέρεια έχει χρηστική αξία. Υπάρχει μία εμφανής οπτική σχέση ανάμεσα στο perfecto jacket και στα εμβληματικά έπιπλα της αντίστοιχης χρονικής περιόδου, εξαιτίας της χρήσης των ανοξείδωτων μεταλλικών στοιχείων και του δέρματος. Κάνοντας έναν παραλληλισμό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το perfecto jacket είναι για το χώρο της μόδας ό,τι

7. Άποψη του καταστήματος από το πατάρι.

9901.indd 28

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

18/06/20 11:02

1 31 4 είναι η Barcelona Chair του Mies van der Rohe (1929) ή η LC4 του Le Corbusier (1928) για το χώρο του βιομηχανικού σχεδιασμού. Λαμβάνοντας υπόψη την ιστορία της εταιρείας, ο σχεδιασμός του καταστήματος επικεντρώθηκε στο να δημιουργήσει μία σύνδεση ανάμεσα στο παρόν και στο μέλλον, χρησιμοποιώντας ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο, το οποίο επαναπροσδιορίζει τον αρχετυπικό χαρακτήρα του βασικού της προϊόντος. Γι’ αυτόν το λόγο ο χώρος ορίζεται από μία κατασκευή, η οποία αποτελείται από 41 ασύμμετρες μαύρες επιφάνειες και μεταλλικά στοιχεία, τα οποία αναφέρονται στα συστατικά μέρη του perfecto. Η προαναφερθείσα κατασκευή εκτείνεται στα 3 επίπεδα του καταστήματος, μέσα στο λευκό περίβλημα και διαχωρίζει τις θέσεις των διαχρονικών και των σύγχρονων προϊόντων της εταιρείας. Η εναλλαγή των λευκών και μαύρων επιφανειών είναι σχεδιασμένη ως μία διαδρομή, που ωθεί το χρήστη να περιηγηθεί στο χώρο και να γνωρίσει την ταυτότητα της Schott NYC.

APXITEKTONIKH MEΛETH & ΕΠΙΒΛΕΨΗ: 99 01 Architects / Βασίλειος Αραπίδης - Ελένη Κοκκινάκη ΣYNEPΓATEΣ: Κωνσταντίνα Βασιλάκη (αρχιτέκτονας μηχ.) IΔIOKTHTHΣ: DBL A Ι.Κ.Ε. TOΠOΘEΣIA: Γλυφάδα ΣYNOΛIKO EMBAΔO KTIPIOY: 240 m² (95 m² υπόγειο, 95 m² ισόγειο, 50 m² πατάρι) XPONOΣ MEΛETHΣ: Ιανουάριος 2019 XPONOΣ KATAΣKEYHΣ: Φεβρουάριος - Μάιος 2019 ΠAPOYΣIAΣH: 99 01 Architects ΦΩTOΓPAΦIEΣ: Μαριάνα Μπίστη

ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ

ΚΑΤΟΨΗ ΠΑΤΑΡΙΟΥ

www.ktirio.gr

9901.indd 29

22/06/20 12:04

•Α ΡΧ Ι ΤΕ Κ ΤΟΝΙΚ Η | Θ ΕΜ ΑΤΑ |

ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Ο ΦΩΤΟΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ

Άρθρο των: Μαργαρίτας Νικήτα, διπλ. αρχιτέκτονα μηχ. Α.Π.Θ. και Κατερίνας Μπουζιάνα, διπλ. αρχιτέκτονα μηχ. Α.Π.Θ., MAS in CAAD ETH/Zurich

Τι είναι η ψηφιακή αρχιτεκτονική; Η ψηφιακή αρχιτεκτονική δηλώνει τη μετάβαση από την εποχή του αναλογικού σχεδιασμού σε αυτήν του ψηφιακού σχεδιασμού. Το πέρασμα δηλαδή, από τον παραλληλογράφο στη σχεδίαση με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Η χρήση του προσωπικού υπολογιστή διαδόθηκε στη δεκαετία του 1990 και υιοθετήθηκε σταδιακά από τα αρχιτεκτονικά γραφεία. Σήμερα, το σύνολο σχεδόν της αρχιτεκτονικής δραστηριότητας υλοποιείται μέσα από παραμετρικές διαδικασίες σχεδιασμού και τα λογισμικά

που έχουν αναπτυχθεί δίνουν πρωτοφανή ευελιξία στον αρχιτέκτονα και προωθούν νέους τρόπους σκέψης. Στον ψηφιακό κόσμο το κτίριο είναι ένας ζωντανός οργανισμός και οι ρόλοι τόσο του αρχιτέκτονα, όσο και του τελικού αποδέκτη

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

P.FOTOREALISMOS.indd 36

18/06/20 11:07

επαναπροσδιορίζονται, καθώς εμπλέκονται ουσιαστικότερα στη σχεδιαστική και κατασκευαστική πρακτική.

πώς θα είναι το τελικό αποτέλεσμα, πριν αυτό κατασκευαστεί.

Από το χθες στο σήμερα

Εργαλεία ψηφιοποίησης μιας αρχιτεκτονικής μελέτης

Μέχρι πρότινος, ένας αρχιτέκτονας για να παρουσιάσει την πρότασή του σε έναν πελάτη χρησιμοποιούσε δισδιάστατα (2D) σχέδια –κατόψεις και όψεις– και έναν πίνακα ιδεών (moodboard). Ο πίνακας ιδεών είναι ουσιαστικά μια παρουσίαση, η οποία περιλαμβάνει φωτογραφίες από τις επιλογές του, δηλαδή από τα υλικά και τον εξοπλισμό που προτείνει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο πελάτης να πρέπει να επιστρατεύσει τη φαντασία του, ώστε να συνθέσει όλες αυτές τις πληροφορίες μεταξύ τους, για να καταλάβει πώς θα είναι το τελικό αποτέλεσμα που θα παραλάβει. Πλέον όμως, με τη χρήση των 3D, διευκολύνεται ο διάλογος ανάμεσα στον αρχιτέκτονα και στον πελάτη του. Ο πελάτης πλέον γνωρίζει και δεν φαντάζεται. Μπορεί να δει ακριβώς

Υπάρχουν διάφορα στάδια και εργαλεία ψηφιοποίησης μιας αρχιτεκτονικής πρότασης. Το πρώτο στάδιο είναι η παραγωγή δισδιάστατων σχεδίων. Το πιο διαδεδομένο πρόγραμμα ψηφιακής σχεδίασης σ’ αυτήν την κατηγορία είναι οι εφαρμογές CAD-CAM και πιο συγκεκριμένα, το AutoCAD. Τα συστήματα CAD-CAM έχουν επηρεάσει σημαντικότατα τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, καθώς δίνουν τη δυνατότητα δημιουργίας σύνθετων μορφών και πολύπλοκων καμπύλων δομών, κάτι που με τις παραδοσιακές μεθόδους, όταν ήταν εφικτό, ήταν ιδιαιτέρως χρονοβόρο. Επόμενο στάδιο είναι η παραγωγή του τρισδιάστατου μοντέλου. Σ’ αυτό το στάδιο, προγράμματα, όπως το ArchiCAD και το SketchUp κάνουν τη σχεδίαση να φαντάζει πολύ εύκολη,

σαν παιχνίδι. Πρόκειται για δύο ιδιαίτερα φιλικά στο χρήστη σχεδιαστικά προγράμματα, όπου το πέρασμα από τη δισδιάστατη στην τρισδιάστατη σχεδίαση είναι σχεδόν αυτόματο. Επίσης, άμεση είναι και η δημιουργία τομών και όψεων έχοντας σχεδιάσει την κάτοψη. Το τρίτο στάδιο είναι ο φωτορεαλισμός. Ποια είναι η διαφορά ενός 3D από μια φωτορεαλιστική απεικόνιση; Στο φωτορεαλισμό το τρισδιάστατο μοντέλο απεικονίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζει αληθινό. Γίνεται προσομοίωση του φυσικού και τεχνητού φωτισμού, των υλικών και του περιβάλλοντος στο οποίο ανήκει και το τελικό αποτέλεσμα μοιάζει με φωτογραφία. Το πιο διαδεδομένο πρόγραμμα σε αυτή την κατηγορία είναι το 3D Studio Max, με τη χρήση του V-Ray και του Corona ως τις πιο δημοφιλείς μηχανές φωτορεαλισμού. Οι φωτορεαλιστικές απεικονίσεις είναι απαραίτητες στη σημερινή εποχή του αρχιτέκτονα.

1. Σήμερα με τη χρήση του φωτορεαλισμού ο πελάτης μπορεί να γνωρίζει την όψη και την αίσθηση ενός κτιρίου πριν καν αυτό κατασκευαστεί. Πηγή: Andrei Trubeckoi, CG Artist, Russian Federation.

2. Φωτορεαλιστική απόδοση με βάση τα δισδιάστατα σχέδια και τον πίνακα ιδεών των παρακάτω εικόνων. Πηγή: Britto Charette, Interior Design Studio, Miami, FL.

3,4. Παράδειγμα δισδιάστατων (2D) σχεδίων και πίνακα ιδεών (moodboard). Πηγή: Britto Charette, Interior Design Studio, Miami, FL.

www.ktirio.gr

P.FOTOREALISMOS.indd 37

18/06/20 11:07

P.BRICKS FINAL.qxp_Layout 1 18/06/20 11:08 Page 1

•Α Ρ Χ Ι Τ Ε Κ ΤΟΝΙΚΗ | ΘΕΜΑΤΑ |

ΤΑ ΕΜΦΑΝΗ ΤΟΥΒΛΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΤΕΧΝΟΤΡΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Παρουσίαση: Σπύρος Τσούτσος, αρχιτέκτονας μηχ., MSc

Το τούβλο αποτελεί ένα από τα παλαιότερα υλικά κατασκευής. Χρησιμοποιήθηκε στην αρχιτεκτονική της αρχαίας Αιγύπτου, της αρχαίας Ελλάδας, της αρχαίας Κίνας, της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, καθώς επίσης και στην γοτθική αρχιτεκτονική, μέσω της οποίας έγινε ευρέ-

ως γνωστό στις χώρες της βόρειας Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης και του Μπαρόκ κινήματος, το τούβλο άρχισε να καλύπτεται από άλλες επιστρώσεις με αποτέλεσμα να μην παίζει κανένα ρόλο στην εξωτερική αισθητική του κτιρίου. Ήταν επίσης διαδε-

1. Επέκταση σε οινοποιείο στην Ελβετία. Χρησιμοποιώντας ένα ρομπότ, παράγονται πετάσματα με πλαίσια από σκυρόδεμα και πλήρωση από τούβλα, διατεταγμένα ακανόνιστα. Τα πετάσματα τοποθετούνται γρήγορα και εύκολα, δίνοντας το αισθητικό αποτέλεσμα που επέλεξαν οι αρχιτέκτονες Gramazio & Kohler. 2. Η πρόσοψη του κτιρίου Chau Chak Wing κατασκευάστηκε από 320.000 τούβλα και βασίζεται στην ιδέα της δομής των δέντρων. Σχολή Οικονομικών του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Σίδνεϊ. Αρχιτέκτονας: Frank Gehry.

42 ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

δομένο στην ισλαμική αρχιτεκτονική, όταν από κατασκευαστικό υλικό μετατράπηκε σε εργαλείο δημιουργίας οπτικών μοτίβων φωτός και σκιάς στα εσωτερικά των κτιρίων. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, με την πρόοδο των νέων τεχνολογιών ως συνέπεια της δεύτε-

P.BRICKS FINAL.qxp_Layout 1 18/06/20 11:08 Page 2

ρης βιομηχανικής επανάστασης, η αρχιτεκτονική χαρακτηρίζεται από τη διαφάνεια του γυαλιού και τη δυναμική του μετάλλου. Εντούτοις, πολλοί αρχιτέκτονες επιμένουν στη χρήση του τούβλου, ξεπερνώντας τις συμβατικές πλινθοδομές και χαρίζοντας μέσω αυτού μοντέρνες, εναλλακτικές δομές. Για τον Louis Khan το τούβλο δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας μοντέρνων κτιρίων, τα οποία όμως, αναδύουν μια αίσθηση αρχαίων ερειπίων. Ο Frank Gehry χρησιμοποίησε το τούβλο στο μουσείο Marta Herford, ώστε να παραγάγει οργανικές μορφές μέσω έξι ανομοιόμορφων κυλίνδρων, οι οποίοι διαπερνούν τις μεταλλικές επιφάνειες, εικόνα που παραπέμπει σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Το τούβλο είναι, λοιπόν, ένα υλικό κοινό, χαμηλού κόστους, πυράντοχο, το οποίο παράγεται μαζικά σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης και συνεχίζει να εμπνέει με τις ιδιότητές του. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να παρουσιασθεί σαν κάτι τελείως διαφορετικό από θέμα φυσικής

υπόστασης, με αποτέλεσμα να μην γίνεται αντιληπτή η ύπαρξή του. Για παράδειγμα, οι αρχιτέκτονες του κέντρου πολιτισμού Klinker στη Ολλανδία πήραν δύο αποφάσεις ως προς τη χρήση του τούβλου, με σκοπό να προσδώσουν την επιθυμητή αισθητική άποψη. Χρησιμοποιώντας τούβλα διαφορετικού μεγέθους και τοποθετώντας τα σε κατακόρυφες λωρίδες, ξεπέρασαν τη συμβατική εφαρμογή, η οποία προτάσσει την οριζόντια τοποθέτηση όμοιων τούβλων. Ως τελικό αποτέλεσμα κατάφεραν μια μοντέρνα πρόσοψη, η οποία δείχνει να έχει κατασκευαστεί από ξύλινες σανίδες, χωρίς κανένα ίχνος επαναλαμβανόμενου, συνηθισμένου μοτίβου.

Μορφή, διαστάσεις, υφή, χρώμα τούβλου και κονιάματος στη σύγχρονη αρχιτεκτονική Το τούβλο ανέκαθεν ήταν ένα στιβαρό, ανθεκτικό και άκαμπτο υλικό, το οποίο στην αντίληψη της πλειονότητας του κόσμου έχει συγκε-

κριμένη υπόσταση, κυρίως κόκκινου χρώματος, παραλληλεπίπεδο με σκληρή, τραχιά υφή. Στη σύγχρονη αρχιτεκτονική, στην οποία οι μεταλλικές και γυάλινες επενδύσεις στις όψεις βρίσκουν συχνά εφαρμογή, η αναπροσαρμογή των ιδιοτήτων του τούβλου ως εξωτερικού, εμφανούς υλικού είναι αναγκαία, με σκοπό όχι να αναπαραγάγει τεχνικές του παρελθόντος, αλλά να προαγάγει την αρχιτεκτονική του μέλλοντος. Πλέον, οι βιομηχανίες τούβλου, δίνουν τη δυνατότητα επιλογής σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων. Οι αποχρώσεις καλύπτουν όλο το χρωματολόγιο RAL, εφαρμόζοντας μπλε, μαύρα ή άσπρα τούβλα σε σύγχρονες κατασκευές. Οι διαστάσεις και το σχήμα του κάθε τούβλου διαφέρουν, γεγονός το οποίο διαταράσσει την ομοιομορφία μιας πλινθοδομής, αλλά και αποδομεί την κλασική σύστασή της. Μακρόστενα τούβλα παραπέμπουν σε σανίδες, καμπυλωτά ή υπό γωνία κομμένα, μεγάλα ή μικρά σε σχέση με τα διπλανά τους, προσδίδουν το χαρακτήρα,

3. Έξι ανομοιόμορφοι πλίνθινοι κύλινδροι ρέουν μέσα σε μεταλλικές επιφάνειες. Marta Herford Museum, Frank Gehry, 2005. 4. Τούβλα ποικίλων διαστάσεων, κατακόρυφα τοποθετημένα, τα οποία παραπέμπουν σε ξύλινες σανίδες. The Klinker Cultural Centre, Atelier PRO, Winschoten, 2015. 5. Λεπτομέρεια των καμπύλων τοίχων του boutique hotel Sala Ayutthaya στην Ινδία από τους Onion architects. Ένας διάδρομος μεταξύ των δωματίων σχηματίζεται από καμπύλους τοίχους, επενδυμένους με τοπικά παραγόμενα χειροποίητα τούβλα.

www.ktirio.gr

•Α ΡΧ Ι ΤΕ Κ ΤΟΝΙΚ Η | ΕΡΓΑ | ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: Z-LEVEL / ΕΛΕΝΑ ΖΕΡΒΟΥΔΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ : ΑΝΝΙΤΑ ΚΡΟΚΟΥ, ΔΑΦΝΗ ΑΡΝΕΛΛΟΥ, αρχιτέκτονες μηχ. H/M MEΛETH: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΝΤΑΣ ΣΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΝΕΛΛΟΣ, ΜΑΙΡΗ ΚΑΖΑΚΟΥ, πολιτικοί μηχ. TOΠOΘEΣIA: ΚΟΥΜΟΥΣΤΑ, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΕΜΒΑΔΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ: 418 m2 ΣYNOΛIKO EMBAΔO KTIPIOY: 122 m2 ΕΜΒΑΔΟ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ: 88 m2 ΕΜΒΑΔΟ ΒΟΗΘΗΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ: 38 m2 XPONOΣ MEΛETHΣ: 2017 XPONOΣ KATAΣKEYHΣ: 2020 ΦΩTOΓPAΦΙΕΣ: VICEVERSA / ANGELA VARVERI & GEORGE HATZAKOS

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

P. TAYGETUS-dim.indd 50

18/06/20 11:11

"YOIK OF TAYGETUS" ΕΝΑ ΟΡΕΙΝΟ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ www.ktirio.gr

P. TAYGETUS-dim.indd 51

18/06/20 11:11

•Α ΡΧ Ι ΤΕ Κ ΤΟΝΙΚ Η | ΕΡΓΑ |

ΤΑ NEΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΩΝ URBAN SOUL PROJECT ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ - ΕΠΙΒΛΕΨΗ: URBAN SOUL PROJECT ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: URBAN SOUL PROJECT ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΕΜΒΑΔΟ ΚΤΙΡΙΟΥ: 490 m² ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ: ΑΝΩ ΠΟΛΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ: 2019 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: KIMBERLEY POWELL

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

USP-USP_STUDIO.indd 58

18/06/20 11:13

www.ktirio.gr

USP-USP_STUDIO.indd 59

18/06/20 11:13

•Α ΡΧ Ι ΤΕ Κ ΤΟΝΙΚ Η | ΕΡΓΑ | APXITEKTONIKH MEΛETH: KAAF / KITRINIARIS ASSOCIATES ARCHITECTURE FIRM ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ & ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΙΤΡΙΝΙΑΡΗΣ ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΔΟΜΙΝΙΚΗ ΚΑΤΡΑΜΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΖΑΒΡΑΚΑ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΑΛΙΦΑΝΤΗ ΜΟΥΣΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΠΟΠΗ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΕΤΗ ΦΩΤΙΣΜΟΥ: LUCE ATALIOTIS ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: REALISCAPE ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: SOUL DESIGN TOΠOΘEΣIA: ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΚΡΗΤΗ ΣYNOΛIKO EMBAΔO KTIPIOY: 240 m2 XPONOΣ MEΛETHΣ: 2018 - 2019 XPONOΣ KATAΣKEYHΣ: 2019 ΠAPOYΣIAΣH: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΙΤΡΙΝΙΑΡΗΣ ΦΩTOΓPAΦΙΕΣ: SIMONE BOSSI

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

P. BIOAROMA-dim02.indd 66

18/06/20 11:14

"BIOAROMA MUSEUM & EXPERIENCE STORE" ΜΟΥΣΕΙΟ & ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΩΝ

www.ktirio.gr

P. BIOAROMA-dim02.indd 67

18/06/20 11:14

•Α ΡΧ Ι ΤΕ Κ ΤΟΝΙΚ Η | ΕΡΓΑ | APXITEKTONIKH MEΛETH: KOKOSALAKI ARCHITECTURE ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ: ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΚΟΣΑΛΑΚΗ, ΕΙΡΗΝΗ ΜΑΥΡΟΥΚΑ, ΙΑΣΟΝΑΣ ΒΑΓΙΑΝΟΣ ΣTATIKH MEΛETH: ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣ H/M MEΛETH: ΜΑΝΟΣ ΑΓΑΠΑΚΗΣ EΠIBΛEΨH: ΧΑΡΗΣ ΚΟΚΟΣΑΛΑΚΗΣ TEXNIKH ETAIPΕΙA KATAΣKEYHΣ: KOKOSALAKI ARCHITECTURE TOΠOΘEΣIA: ΡΟΥΣΤΙΚΑ, ΚΡΗΤΗ ΣYNOΛIKO EMBAΔO KTIPIOY: 238 m2 XPONOΣ MEΛETHΣ: 2017 XPONOΣ KATAΣKEYHΣ: 2018 ΠAPOYΣIAΣH: ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΟΚΟΣΑΛΑΚΗ ΦΩTOΓPAΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΣΣΑΡΙΤΑΚΗΣ

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

P.SUMMER STORY-dim.indd 86

18/06/20 11:29

"A SUMMER STORY" ΕΞΟΧΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

www.ktirio.gr

P.SUMMER STORY-dim.indd 87

18/06/20 11:29

•Α ΡΧ Ι ΤΕ Κ ΤΟΝΕ Σ | Α Π ΟΨΕΙΣ |

Ark4lAbOfArchitecture Το αρχιτεκτονικό γραφείο Ark4lab λειτουργεί ως ένα ανοικτό αρχιτεκτονικό εργαστήρι με έδρα τη Θεσσαλονίκη, με βασικό αντικείμενο την ενασχόληση με το σύγχρονο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική πρακτική. Του εργαστηρίου ηγούνται ο Γιώργος Τυροθουλάκης και η Ευδοκία Βουδούρη, αρχιτέκτονες, απόφοιτοι της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 2010 οι Ark4lab εξερευνούν και εφαρμόζουν τις προσωπικές ιδέες και προσεγγίσεις περί αρχιτεκτονικής σε έργα κάθε κλίμακας και διαφορετικών αντικειμένων. Κτίρια κατοικιών, εμπορικά, σχεδιασμός ξενοδοχείων, αναπλάσεις τοπίου και αστικός σχεδιασμός, εκθεσιακός σχεδιασμός και σχεδιασμός εσωτερικών χώρων, κατοικιών και καταστημάτων, αλλά και βιομηχανικός σχεδιασμός αντικειμένων, καλύπτουν ανά περίπτωση όλο το πεδίο, από τη φάση του σχεδιασμού μέχρι και τη φάση της κατασκευής - project management. Το έργο των Ark4lab διακρίνεται από μία εμμονή στην αυθεντικότητα και, δουλεύοντας πάντα σε στενή συνεργασία με τους χρήστες, στοχεύει στην παραγωγή χωρικών εμπειριών μέσα από τη μελέτη των αρχών της κοινωνικής συνεύρεσης. www.facebook.com/ Ark4labOfArchitecture

MOZAIC BAR, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 2019, © N. VAVDINOUDIS, CH. DIMITRIOU / STUDIOVD.GR.

114

P.ARK.indd 114

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

22/06/20 12:17

ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΚΑΙ ΕΣΚΕΜΜΕΝΕΣ ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΟΥΝ ΤΙΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ “Ο σεβασμός στην υλικότητα δημιουργεί τη βάση, ώστε ένας χώρος να "εξαϋλωθεί" και να προκαλέσει έντονα συναισθήματα στο χρήστη.”

Κ Όταν αναλαμβάνετε ένα νέο έργο, ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνετε; Πώς ξεκινάτε τη διαδικασία σχεδιασμού; Τι σας εμπνέει; Η σχεδιαστική διαδικασία είναι μία πορεία με συνοδοιπόρο το χρήστη και το περιβάλλον. Η συλλογή πολλαπλών δεδομένων είναι κάτι που γίνεται προσεκτικά, αναζητώντας αφορμές και όρια. Τα ερωτήματα που προκύπτουν ενεργοποιούν με τη σειρά τους το σχεδιασμό, θέτοντας κάποια ορόσημα, που μετατρέπονται σε χώρο. Αυτό που αναζητούμε σε κάθε μας έργο είναι η αυθεντικότητα. Αυτό προκύπτει κυρίως μέσα από το σεβασμό στον τόπο, στα υλικά και στις ιδιότητές τους. Ο σεβασμός στην υλικότητα δημιουργεί τη βάση, ώστε ένας χώρος να "εξαϋλωθεί" και να προκαλέσει έντονα συναισθήματα στο χρήστη. Επάνω σ' αυτό, φυσικά, μας αρέσουν και οι ανατροπές, οι εσκεμμένες ασυμβατότητες, που ενεργοποιούν τις αισθήσεις και κάνουν το χρήστη πιο παρατηρητικό. Κ Ποιο ρόλο παίζει η βιοκλιματική και ενεργειακή αντιμετώπιση των κτιρίων στο σχεδιασμό σας; Σας απασχολεί η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, όταν σχεδιάζετε; Η βιοκλιματική - ενεργειακή αντιμετώπιση των κτιρίων δεν είναι πλέον ένα ζητούμενο, αλλά μια ανάγκη. Η επιθυμία μας σε κάθε κτίριο ή χώρο, που καλούμαστε να σχεδιάσουμε, είναι να εμβαθύνουμε και να δούμε πίσω από δείκτες και νούμερα, που υποδεικνύουν πόσο φιλικό καταφέραμε να το κάνουμε προς το περιβάλλον. Μέσω του κατάλληλου

σχεδιασμού, ένα κτίριο είναι δυνατόν να λειτουργήσει και επιμορφωτικά στο χρήστη, να τον παρακινήσει να βιώσει τη φύση, λειτουργώντας ως κομμάτι της. Η αειφορία για εμάς δεν είναι απλώς ένα ερώτημα που απαντάται με την παρατεταμένη χρήση "φιλικότερων" υλικών, αλλά κάτι πολυσύνθετο, που αφορά στη δομή της ίδιας της κοινωνίας. Η συζήτηση πάντα οφείλει να περιστρέφεται γύρω από το πώς θα κάνουμε τις πόλεις μας φιλικότερες, πιο δεκτικές, και όχι να αγωνιούμε να ικανοποιήσουμε κάποιους δείκτες. Θεωρούμε πως εκεί πρέπει να επικεντρωθούμε και η τεχνολογία με τη σειρά της θα παίξει το ρόλο της συμπληρωματικά. Επίσης μας ενοχλεί το γεγονός ότι –στο όνομα του περιβαλλοντικού σχεδιασμού– πολλές φορές παραμερίζεται η αισθητική. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική αποτελεί ένα δίδαγμα, αναφορικά με το πώς η απλή σκέψη μπορεί να είναι και αειφόρα. Κ Ποιος αρχιτέκτονας αποτέλεσε πρότυπο για εσάς και με ποιο τρόπο επηρέασε τη θεώρησή σας για την αρχιτεκτονική; Η αρχιτεκτονική για εμάς –αλλά και για κάθε αρχιτέκτονα– είναι μία συνεχής αναζήτηση μιας ευφυούς επίλυσης - προσέγγισης ενός χωροκοινωνικού ερωτήματος. Στην πορεία των ετών υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί αρχιτέκτονες, γνωστοί και μη, που αποτέλεσαν επιρροή, κυρίως όμως για την τοποθέτησή τους σε τέτοιου τύπου ερωτήματα. Οι Καταλανοί αρχιτέκτονες αποτέλεσαν μία σημαντική επιρροή, κυρίως διότι σχεδίαζαν και σχεδιάζουν σε περιβάλλον πανομοιότυπο με αυτό που καλούμαστε

www.ktirio.gr

P.ARK.indd 115

115

18/06/20 11:46

P.MESSARITAKIS.qxp_Layout 1 18/06/20 11:54 Page 1

•Φ ΩΤΟ Γ ΡΑΦ ΙΑ | Το ΚΤΙΡΙΟ μέσα από το φακό | “Με εμπνέει η καλή αρχιτεκτονική, με την έννοια της αρχιτεκτονικής, που δημιουργεί χώρους με πληρότητα και δείχνει σεβασμό προς το χρήστη.”

BIG, DANISH MARITIME MUSEUM, ΕΛΣΙΝΟΡΗ, 2013.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΣΣΑΡΙΤΑΚΗΣ Ο Γιώργος Μεσσαριτάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1976. Σπούδασε επιστήμη υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Ηρακλείου και έκανε μεταπτυχιακό στη σχεδίαση λογισμικού στο Πανεπιστήμιο του Γιόρκ. Εργάστηκε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας στο Ηράκλειο, ως μηχανικός λογισμικού. Ασχολείται με τη φωτογραφία ερασιτεχνικά από το 2003 και επαγγελματικά από το 2012, με ειδίκευση στη φωτογραφία αρχιτεκτονικής και τοπίου. Είναι αυτοδίδακτος ως φωτογράφος. Από το 2008 παρακολουθεί τα σεμινάρια του Πλάτωνα Ριβέλλη και είναι μέλος του "Φωτογραφικού Κύκλου". Τα τελευταία χρόνια εργάζεται μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου και φωτογραφίζει αρχιτεκτονικά έργα σε όλη την Ευρώπη. www.gmessaritakis.com

146 ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

WORKSHOP ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΟΤΟΒΙΚΗΣ, MILOS COVE HOTEL, 2019.

Κ Πώς ξεκίνησε η επαφή σας με την αρχιτεκτονική φωτογραφία; Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, ήθελα να αφήσω την προηγούμενη δουλειά μου ως προγραμματιστής υπολογιστών. Είχα ήδη αρχίσει να ασχολούμαι για πρώτη φορά με τη φωτογραφία πριν από λίγα χρόνια, τυχαία, κατά τις σπουδές μου στην Αγγλία, κάνοντας έγχρωμη φωτογραφία τοπίου. Έτσι, αποφάσισα στις αρχές του 2010 να μετακομίσω στην Αθήνα και να κάνω τη φωτογραφία μου επάγγελμα. Η επιλογή της αρχιτεκτονικής φωτογραφίας έγινε σχεδόν αυτόματα, καθώς είχα μεγάλη αγάπη, αρχικά, για τις κατασκευές ως παιδί και κατόπιν για την αρχιτεκτονική ως ενήλικος. Με εν-

διέφερε και εξακολουθεί να μου αρέσει, πέρα από την εικόνα της αρχιτεκτονικής, και η ιστορία, η θεωρία και η εξέλιξή της. Επαγγελματικά, άρχισα να δραστηριοποιούμαι στις αρχές του 2012 και κατά σύμπτωση και καλή μου τύχη το πρώτο έργο που φωτογράφισα ως μέρος του portfolio μου ήταν το Μουσείο Περιβάλλοντος Στυμφαλίας των Δημήτρη Ησαΐα – Τάση Παπαϊωάννου. Κ Ποια μεθοδολογία ακολουθείτε στη φωτογράφιση ενός αρχιτεκτονικού έργου; Έχω μια συγκεκριμένη μεθοδολογία, που προσαρμόζεται ανά περίπτωση στους εξωτερικούς παράγοντες, για παράδειγμα για πόσο χρόνο είναι δια-

P.MESSARITAKIS.qxp_Layout 1 18/06/20 11:54 Page 2

ESTUDIO BAROZZI VEIGA, SZCZECIN FILHARMONIE, ΠΟΛΩΝΙΑ, 2013.

JDS ARCHITECTS AND URBAN AGENCY, KALVEBOD WAVES, ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ, 2008.

θέσιμο το έργο και τί πρόσβαση υπάρχει στους χώρους του. Αρχικά, ζητάω από τους αρχιτέκτονες ενδεικτικές φωτογραφίες, σχέδια, κατόψεις και την τοποθεσία του έργου, για να τα μελετήσω. Με ενδιαφέρει να έχω μια γενική εικόνα από την αρχιτεκτονική και τη θέση του έργου στο περιβάλλον του, πριν να βρεθώ επί τόπου. Το επόμενο βήμα είναι να συμφωνήσουμε τους στόχους της φωτογράφισης, καθώς το ίδιο έργο μπορεί να γίνει αντικείμενο φωτογράφισης για την αρχιτεκτονική του, την εσωτερική διακόσμηση, ως τουριστικό κατάλυμα κ.ά. Έπειτα, κατά τη φωτογράφιση προτιμώ να είμαι συνήθως μόνος μου, ώστε να μπορώ να συγκεντρωθώ και να δω το έργο πιο καθαρά. Πολλές φορές είναι και ο αρχιτέκτονας παρών κατά την

αρχή της φωτογράφισης, άλλα –όπως σε όλες τις δημιουργικές ασχολίες– το αποτέλεσμα είναι καλύτερο όταν εργάζεται κανείς μόνος του. Κ Τι σας εμπνέει κατά τη φωτογράφιση ενός έργου; Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία ενός έργου, που σας προκαλούν να συνθέσετε όμορφες εικόνες; Ο στόχος μου κατά τη φωτογράφιση είναι να οργανώσω τα αντικείμενα και τις μορφές σε οπτικά συγκροτημένες συνθέσεις. Πέρα από όμορφες εικόνες, προσωπικά αναζητώ εικόνες, που έχουν ενδιαφέρον και ένταση τόσο οπτικά, όσο και θεματικά. Η οπτική ένταση αφορά αυτό

που θέλω εγώ να κάνω ως φωτογράφος και δημιουργός της εικόνας. Η θεματική ένταση και το ενδιαφέρον απευθύνονται περισσότερο στον αρχιτέκτονα - εργοδότη μου και το ευρύτερο κοινό, που πρέπει μέσω των φωτογραφιών να προσεγγίσει και να κατανοήσει το έργο. Αυτό που με εμπνέει, νομίζω είναι η καλή αρχιτεκτονική, όχι με την έννοια της αρχιτεκτονικής που εντάσσεται στα αποδεκτά στιλ ή ρεύματα, αλλά εκείνης της αρχιτεκτονικής που δημιουργεί χώρους με πληρότητα και δείχνει σεβασμό στο χρήστη. Αυτή την αίσθηση του χώρου, μεταξύ άλλων, προσπαθώ να μεταφέρω με φωτογραφίες μου. Αν πρέπει να γίνω πιο συγκεκριμένος, θα πω ότι με εμπνέει η γεωμετρία και το φως.

www.ktirio.gr

147

•ΟΙ Α ΡΧ Ι ΤΕ ΚΤΟΝΕ Σ ΠΡΟΤΕ ΙΝΟΥΝ | ΙΔΕΕΣ |

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ Ο σχεδιασμός εξωτερικών χώρων αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ενός κτιρίου και θα πρέπει να ανταποκρίνεται στην αισθητική και στην καθημερινότητα των χρηστών. Οι εξωτερικοί χώροι αποτελούν προέκταση της ογκοπλαστικής διάρθρωσης του κτιρίου, λειτουργούν συμπληρωματικά στις ανάγκες των ενοίκων και είναι εκείνοι που μας χαρίζουν αμεσότητα με το φυσικό περιβάλλον. Υπαίθριοι χώροι διημέρευσης σε αυλές ή βεράντες, διαμορφώσεις δώματος, ειδικές κατασκευές σκίασης, εξωτερικές είσοδοι και περιφράξεις, πισίνες, τεχνητός φωτισμός και στοιχεία φύτευσης, είναι χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την αισθητική ποιότητα ενός εξωτερικού χώρου, συνδυάζοντας κριτήρια λειτουργικότητας και ευελιξίας. Το τεχνικό περιοδικό ΚΤΙΡΙΟ ετοίμασε για το ειδικό, ετήσιο τεύχος ΚΤΙΡΙΟ + ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ αυτό το αφιέρωμα, συγκεντρώνοντας προτάσεις αρχιτεκτόνων με πρωτότυπες ιδέες διαμόρφωσης εξωτερικών χώρων.

150

Η πέργκολα, οι αλλαγές των επιπέδων, τα μεγάλα ανοίγματα και τα στοιχεία φύτευσης αλληλεπιδρούν σε μία ενιαία σύνθεση, που σηματοδοτεί την είσοδο της κατοικίας. Μονοκατοικία διακοπών στη Ζάκυνθο. Αρχιτεκτονική μελέτη: Κατερίνα Βαλσαμάκη. Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Θωμόπουλος.

Τα φυτεμένα δώματα συμβάλλουν στην οργανική ενσωμάτωση των κτιριακών όγκων στον περιβάλλοντα χώρο, ενώ η τοπική πέτρα συνδιαλέγεται με το βραχώδες τοπίο, ελαχιστοποιώντας το αποτύπωμα της αρχιτεκτονικής επέμβασης. "Canaves Oia Epitome", ξενοδοχείο με φυτεμένα δώματα στη Σαντορίνη. Αρχιτεκτονική μελέτη: k-studio. Φωτογραφία: Ståle Eriksen.

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

P.IDEES 2020.indd 150

18/06/20 11:56

Τα κατακόρυφα μεταλλικά στοιχεία λειτουργούν ως σύστημα σκίασης, δημιουργώντας ένα παιχνίδι φωτοσκιάσεων στους ημιυπαίθριους χώρους της κατοικίας. "Villa Caeli", μονοκατοικία στη Θάσο. Αρχιτεκτονική μελέτη: Ark4lab of Architecture. Φωτογραφία: Studiovd / N. Vavdinoudis, C. Dimitriou.

Ο σχεδιασμός του δώματος επανερμηνεύει την παραδοσιακή ελληνική αυλή, προσφέροντας έναν υπερυψωμένο χώρο συνάντησης, ξεκούρασης και ψυχαγωγίας. "The Foundry Athens", μετατροπή βιομηχανικού κτιρίου σε σουίτες. Αρχιτεκτονική μελέτη: Μιλτιάδης Πορτοκάλης, Έφη Μαλανδράκη. Φωτογραφία: Κωνσταντίνος Τσερώνης.

Μία σύνθεση από λευκές επιφάνειες και ανοίγματα που "καδράρουν" το τοπίο, διαμορφώνει με αφαιρετική προσέγγιση την εσωτερική αυλή της κατοικίας. Θερινή κατοικία στη Νότια Ιταλία. Αρχιτεκτονική μελέτη: Dos Architects. Φωτογραφία: Carlo Carossio.

www.ktirio.gr

P.IDEES 2020.indd 151

151

18/06/20 11:56

ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ 8/2020 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ "ΕΝΕΡΓΕΙΑ" ΕΙΔΗΣΕΙΣ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ • Δημαρχείο με φυτεμένο δώμα στις Νήσους Φερόες, Henning Larsen Architects

ΚΤΙΡΙΑ - ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

• "Piraeus Port Plaza 1". Μετατροπή αποθηκών Παπαστράτου σε κτίριο γραφείων με LEED Gold, ΑΣ.ΠΑ. Α.Ε. • Κατοικία nZEB στη Λευκωσία, Γιώργος Νεάρχου και Άντια Περικλέους • Κατοικία σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης στη Λεμεσό, Βασιλειάδης αρχιτέκτονες • "The Bay Clubhouse". Υπόσκαφο κτίριο στο γήπεδο του Costa Navarino, AETER Architects

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

• Διαχείριση των αποβλήτων στα κτίρια. Σχεδιασμός για zero waste. • Βιοκλιματικός σχεδιασμός αστικών υπαίθριων χώρων. Νερό και πράσινο στην πόλη. • Εκτίμηση και υπολογισμός της ενέργειας στα κτίρια. Μέθοδοι προσδιορισμού. • Υφιστάμενα δώματα. Επισκευή και βελτίωση υγροθερμικής συμπεριφοράς.

ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ - ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ • Αίθριο σε κτίριο γραφείων στην Κίνα με πιστοποίηση LEED Gold, Zaha Hadid Architects

Μ ΗΝ Ι ΑΙ O TE X N I KO ΠE P I O Δ I KO

EKΔOTHΣ - ΔIEYΘYNTHΣ Πέτρος X. Παπαϊωάννου, πολιτικός μηχ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Δήμητρα Tσιώρα - Παπαϊωάννου, αρχιτέκτονας μηχ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Δημήτρης Αραβαντινός, δρ. πολιτικός μηχ., καθ. Εργ. Οικοδομικής & Φυσικής των Κτιρίων Α.Π.Θ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟI ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Αναστάσιος Κωτσιόπουλος, δρ. αρχιτέκτονας μηχ., ομότ. καθ. Aρχιτεκτονικού Σχεδιασμού Α.Π.Θ. Άγις Μ. Παπαδόπουλος, δρ. μηχανολόγος μηχ., καθ. Εργ. Κατασκευής Συσκευών Διεργασιών Α.Π.Θ. Κλειώ Αξαρλή, δρ. αρχιτέκτονας μηχ., ομότ. καθ. Εργ. Αρχιτεκτονικής & Τεχνολογίας Α.Π.Θ. Γεώργιος Πενέλης, δρ. πολιτικός μηχ., ομότ. καθ. Εργ. Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος και Φέρουσας Τοιχοποιίας Α.Π.Θ. Δημήτρης Μπίκας, δρ. αρχιτέκτονας μηχ., ομότ. καθ. Εργ. Οικοδομικής & Φυσικής των Κτιρίων Α.Π.Θ. Κωνσταντίνος Παπακώστας, δρ. μηχανολόγος μηχ., αναπλ. καθ. Εργ. Κατασκευής Συσκευών Διεργασιών Α.Π.Θ. Χάρης Δημουλιάς, δρ. ηλεκτρολόγος μηχ., αναπλ. καθ. Εργ. Ηλεκτρικών Μηχανών Α.Π.Θ. Μαρία Στεφανίδου, γεωλόγος, δρ. πολιτικός μηχ., αναπλ. καθ. Εργ. Δομικών Υλικών Α.Π.Θ. Γεώργιος Ι. Μαντάνης, επιστήμων ξύλου, καθ. Εργ. Επιστήμης & Τεχνολογίας Ξύλου, Παν. Θεσσαλίας ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Τέτη Λάλου, τεχνολόγος μηχ. Ιωάννα Καραμιχαηλίδου, αρχιτέκτονας μηχ., MSc. Ιωάννα Χαλάτση, αρχιτέκτονας μηχ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Απόστολος Κ. Μιχόπουλος, δρ. μηχανολόγος μηχ. Α.Π.Θ. Ελευθερία Τιτόνη, αρχιτέκτονας μηχ. Α.Π.Θ., MSc. Μαρτσέλα Ανθρακοπούλου, αρχιτέκτονας μηχ., μηχανικός πολεοδομίας, χωροταξίας & περιφερειακής ανάπτυξης Αθανασία Χάρη, πολιτικός μηχ. Α.Π.Θ., MSc. Θεόδωρος Δ. Κοντορήγας, μελετητής αρχιτεκτονικού φωτισμού MBA, MSc, PLDA, SLL

TMHMA EΞYΠHPETHΣHΣ ΣYNΔPOMHTΩN Iωάννης Κωνσταντινίδης, Παναγιώτης Χάιδας, Διονυσία Χατζοπούλου ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Χρήστος Παπαϊωάννου, mechanical engineer, MSc. Λευτέρης Παχής, μηχανολόγος μηχ. Αφροδίτη Γουσιοπούλου, μηχανολόγος μηχ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Νίκος Παπαϊωάννου πολιτικός μηχ. Α.Π.Θ. Αντώνης Χατζόγλου

GRAPHIC DESIGN Παναγιώτης Τσακίρης

EKTYΠΩΣH - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ThessPrint A.E.

ΦΩTOΓPAΦIEΣ M. Παππούς - K. Eυαγγελίδης O.E.

ΔIANOMΗ ΑΡΓΟΣ Α.Ε.

KTIΡΙΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι.Κ.E. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ.Θ. 8136, Ι. Κρανιδιώτη 2, Τ.Κ. 570 01, Θέρμη Έκδοση - Σύνταξη: τηλ.: 2310 480356, e-mail: ktirio@ktirio.gr Πωλήσεις - Συνδρομές: τηλ.: 2310 480340, e-mail: sales@ktirio.gr, φαξ: 2310 480544 Διαφήμιση: τηλ.: 2310 480540, e-mail: adv@ktirio.gr, φαξ: 2310 478547 AΘΗΝΑ: Λεωφ. Αλεξάνδρας 3, Τ.Κ. 114 73, τηλ.: 210 7234591, φαξ: 210 7239079 ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ Τηλεφωνήστε στο τηλ.: 2310 480340 ή μέσω διαδικτύου: www.ktirio.gr EΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ Για αλλαγές διευθύνσεων, παραγγελίες προηγούμενων τευχών και λοιπών εκδόσεων, προβλήματα στην παραλαβή των τευχών κτλ., τηλεφωνήστε στο τηλ.: 2310 480340 ή στείλτε e-mail στο: sales@ktirio.gr Νο 316 • www.ktirio.gr - Ιούλιος - Αύγουστος '20 Κωδικός ΕΛ.ΤΑ.: 2554

160

ΚΤΙΡΙΟΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 7 | 2020 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

EPOMENO TEYXOS T8.indd 160

18/06/20 11:58