KTIRIO + ARCHITECTURE I JULY 2023

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΣΕ ΟΙΚΟΔΟΜΗ

ΤΟΥ Τ.Χ. ΖΕΝΕΤΟΥ CON ZAR BUILDING WORKSHOP

Πρώτες Σελίδες

22 Ενημερώσεις

26 "Υδάτινα σώματα"

Η ελληνική συμμετοχή στη 18η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία Ανδρέας Νικολοβγένης, Κωστής Πανηγύρης

38 Ξενοδοχείο "Ηom" στην Οία Ανακατασκευή με σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική Paly Αρχιτέκτονες

42 "Single apartment"

Μικρό στούντιο σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα Minas Kosmidis Architects

Αρχιτεκτονική

Θέματα

46 O αρχιτέκτονας ως αφηγητής Νέες τάσεις στον εκθεσιακό σχεδιασμό

54 "Έξυπνες" όψεις Παράμετροι σχεδιασμού

Αρχιτεκτονικό

Έργο

64 Ανακαίνιση διαμερίσματος

σε πολυκατοικία του Τάκη Ζενέτου

στο Ψυχικό Con Zar Building Workshop

72 Οινοποιείο στην Κύπρο σε συνομιλία

με το τοπίο και το τοπικό μοναστήρι Ηρακλής Παπαχρίστου Αρχιτέκτονες

84 "Malm-aki"

Ανακαίνιση διαμερίσματος

με απλές γεωμετρίες και λιτές γραμμές Αλέξανδρος Βαρβαντάκης, Παύλος Βαρβαντάκης

90 "Frame House"

Διώροφη κατοικία με το φως

κυρίαρχο στοιχείο σχεδιασμού

Façade

102 "Alfa Vagia"

Αποπεράτωση συγκροτήματος κατοικιών στη Σέριφο Fotis Zapantiotis Associated Architects

110 "Urban Garden"

Κτίριο κατοικιών με γραφείο στην Κύπρο Loizou Architects + Associates

118 "Casa Magda"

Μονοκατοικία στην Κηφισία

Kokosalaki | Architecture

Προφίλ Απόψεις

128 ΟΟΑΚ

132 A.R.I.S. ARCHITECTS

136 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΤΕΚΩ

140 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ

Το πρώτο "καθαρό" καλοκαίρι μετά την πανδημία. Το πρώτο καλοκαίρι με ρυθμούς έντονης ανάπτυξης στον τομέα των κατασκευών μετά από 12 και πλέον χρόνια οικονομικής κρίσης. Το πρώτο καλοκαίρι με τόσο διάχυτη πληροφόρηση και ανησυχία για το περιβάλλον. Η αισιοδο-

ξία ανάμεικτη με τον προβληματισμό, ο προγραμματισμός των διακοπών με κάπως "βαριά" διά-

θεση στο πλαίσιο έντονων καιρικών φαινομένων, πυρκαγιών και πλημμυρών σ’ όλη την υφήλιο.

Στο τεύχος αυτό, το παραδοσιακά "αρχιτεκτονικό", σε αναμονή ενός καλοκαιριού που έρχεται πολύ αργά, συγκεντρώσαμε για μια ακόμη φορά έργα Ελλήνων δημιουργών, διαφορετικών χρήσεων και διαφορετικής κλίμακας. Παρουσιάζουμε ανάμεσά τους το περίπτερο της ελληνικής συμμετοχής στη 18η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στη Βενετία, με θέμα "Υδάτινα σώματα" και με επιμελητές τους Ανδρέα Νικολοβγένη και Κωστή Πανηγύρη. Από τους σημαντικότερους θεσμούς διεθνώς, η Μπιενάλε είχε ως τίτλο φέτος "Το Εργαστήρι του Μέλλοντος", με στόχο να περιλαμβάνει προτάσεις και τρόπους δόμησης και διαμονής στον φυσικό χώρο, οι οποίοι να "εκμεταλλεύονται" λιγότερο τους ανθρώπους και τη φύση από ό,τι στο παρελθόν. Για πρώτη φορά, τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν στην Αφρική και στην αφρικανική διασπορά, με τα μισά περίπου περίπτερα να προέρχονται απ’ αυτή την ήπειρο. Οι μελέτες οικισμών στον Άρη συνυπάρχουν με προτάσεις οικισμών σε οικονομικά αναπτυσσόμενες χώρες, τα ζητήματα φυσικών πόρων και η διατήρηση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων μιας κοινωνίας είναι κεντρικά και ουσιαστικά για τη σύλληψη και τον σχεδιασμό στην αρχιτεκτονική. Τροφή για σκέψη και προβληματισμό λοιπόν το θέμα και το περιεχόμενο της Μπιενάλε.

Σε υβριδικό περιβάλλον κινείται και το άρθρο μας για τον σχεδιασμό των εκθεσιακών χώρων καθώς πλέον διενεργείται έντονος πειραματισμός στο πεδίο της αρχιτεκτονικής με τη συνέργεια και άλλων επιστημονικών κλάδων για τη δημιουργία αφηγηματικών χώρων.

Μεταξύ πολύ αξιόλογων κτιρίων και αρχιτεκτονικών επεμβάσεων, φιλοξενούμε την ανακαίνιση, η οποία έγινε σε οικοδομή που ολοκληρώθηκε το 1972, του οραματιστή αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους διεθνώς της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής γενιάς. Η επέμβαση σέβεται απόλυτα την αρχιτεκτονική του δημιουργού του έργου και το αναδεικνύει ξανά.

Εδώ, μπαίνει το επίκαιρο θέμα της συντήρησης και ανανέωσης του κτιριακού αποθέματος των πόλεών μας. Εκτός από τα ερειπωμένα ή εγκαταλειμμένα κτίρια, υπάρχουν και αυτά που χρειάζονται απλά επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Υπάρχουν βέβαια και πολλά άλλα, που χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και έχουν σχεδιαστεί από σημαντικούς

αρχιτέκτονες κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 έως και σήμερα, αλλά αφήνονται έρμαια σε καταστροφικές επεμβάσεις, χωρίς να έχουν χαρακτηριστεί ως νεότερα διατηρητέα μνημεία. Ελπίζουμε, η πολιτεία, ενεργοποιημένη και από τις κατευθύνσεις της Ε.Ε. σε θέματα ενεργειακής

αναβάθμισης, ανακαίνισης και προσαρμογής και σεβόμενη την αρχιτεκτονική δημιουργία του

τόπου μας, να θεσπίσει σύντομα τις απαραίτητες νομοθετικές διατάξεις και διαδικασίες.

Πλούσιο σε εικόνες, σχέδια, σχόλια, αλλά και με τις απόψεις και το έργο τριών μελετητικών γραφείων και ενός φωτογράφου αρχιτεκτονικής, ελπίζουμε το τεύχος αυτό να σας κρατήσει συντρο -

φιά στο γραφείο, στο σπίτι αλλά και στις διακοπές σας.

Καλό καλοκαίρι!

Δήμητρα Τσιώρα - Παπαϊωάννου,

Αρχιτέκτονας, διευθύντρια σύνταξης

Η

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

1. Το ξενοδοχείο αναπτύσσεται σε 4 επίπεδα, με την είσοδο στο υψηλότερο.

2. Μάρμαρο και μαύρα στοιχεία χαρακτηρίζουν τον χώρο της υποδοχής.

3. Οι σουίτες παραπέμπουν περισσότερο σε κατοικίες.

4. Όλες οι σουίτες διαθέτουν δικό τους ανεξάρτητο μπαλκόνι και τζακούζι.

5, 6. Χρησιμοποιήθηκαν αρχιτεκτονικά στοιχεία και υλικά που δένουν με την τοπική αρχιτεκτονική.

Στην Οία με θέα τη Θηρασιά και το πέλαγος, σε οικόπεδο με κλίση, αναπτύσσεται το ξενοδοχείο "Ηom", με ανεξάρτητες σουίτες και κοινόχρηστους χώρους (υποδοχή, εστιατόριο, πισίνα), στο οποίο έγινε πλήρης ανακατασκευή, ως προς τη λειτουργία και την αισθητική.

Η είσοδος από τον δρόμο είναι στο ψηλότερο επίπεδο. Ο χώρος υποδοχής χωροθετείται στο πρώτο επίπεδο, η πισίνα και το εστιατόριο - μπαρ

ΔΩΜΑΤΙΟΥ

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2023

Ξενοδοχείο "Ηom" Ανακατασκευή με σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική

στο δεύτερο, ενώ οι σουίτες μοιράζονται στα επίπεδα: 2 στο πρώτο, 2 στο δεύτερο, 7 στο τρίτο και 2 στο τέταρτο. Όλες οι σουίτες διαθέτουν δικό τους ανεξάρτητο μπαλκόνι και τζακούζι. Έχουν θέα στη θάλασσα και προσφέρουν μεγάλη ιδιωτικότητα στους ενοίκους. Σε όλους τους χώρους του ξενοδοχείου έγινε πλήρης ανακατασκευή, που αφορά σε όλα τα είδη των οικοδομικών εργασιών. Έγιναν τροποποιήσεις στα υφιστάμενα ανοίγματα, προσθήκες και επαυξήσεις των εξωτερικών χώρων για την καλύτερη εκμετάλλευση του προσανατολισμού και της θέας. Στόχος ήταν η ενοποίηση της τελικής εικόνας του ξενοδοχείου ως διακριτού συνόλου, η λειτουργικότητα σε όλους τους χώρους, η εκμετάλλευση της θέας και του προσανατολισμού και ο σεβασμός του τοπικού αρχιτεκτονικού ιδιώματος. Με στοχευμένες επεμβάσεις σε κάθε χώρο ξεχωριστά, έγινε προσπάθεια δημιουργίας οικείας ατμόσφαιρας, που θυμίζει μικρές ανεξάρτητες κατοικίες και όχι ξενοδοχειακό ύφος. Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία αρχιτεκτονικά και υλικά που δένουν με την τοπική αρχιτεκτονική και όλες οι επεμβάσεις έγιναν με σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον.

Αρχιτεκτονική μελέτη:

Paly Αρχιτέκτονες / Νίκος Λυκούδης, Ισμήνη Παπασπηλιοπούλου

Συνεργάτες αρχιτέκτονες:

Ειρήνη Τριχά, Ιλεάνα Τόλη, Όλγα Κουτρουμάνου, Ίλια Μπέμπη Σχεδιάστρια:

Πάττυ Κεράτσα

Επίβλεψη:

Νίκος Λυκούδης

Διακόσμηση:

Μάνος Κυπριτίδης

Εμβαδό:

400 m²

Έτος κατασκευής:

2022

Παρουσίαση:

Paly Αρχιτέκτονες

Φωτογραφίες:

Παναγιώτης Βουμβάκης

- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

OΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑΣ ΩΣ ΑΦΗΓΗΤΗΣ

ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

Tόσο η πράξη της αφήγησης όσο και η αρχιτεκτονική πράξη, σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο Ricoeur 1, αντιπροσωπεύουν μια "προσωρινή νίκη επί του εφήμερου": η πρώτη αφαιρεί ένα γεγονός από τη ροή του χρόνου μετατρέποντάς το σε μνήμη, η δεύτερη ενσωματώνει τις ανάγκες και τις λειτουργίες της αν-

θρώπινης δραστηριότητας, προσαρμόζοντάς τες μέσω της κατασκευής. Κάθε κτισμένος χώρος αποτελεί μια ζωντανή ανάμνηση (και ιστορία) της κατασκευής του, που φανερώνει την ποιητική έκφραση του δημιουργού του –τον τρόπο με τον οποίο μετέφρασε την ιδέα για την ανθρώπινη ανάγκη σε σύνθεση

και εν τέλει σε κατασκευή. Φανερώνει τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία που αφηγείται ο αρχιτέκτονας μέσω ενός κτιρίου φτιάχνει με τη σειρά της ιστορία.

Κατά τη διάρκεια του εικοστού αιώνα, οι δομές, οι στρατηγικές και οι γλώσσες των διαφόρων αφηγηματικών μορφών εξελίχθη -

1. Κατάστημα Apple, Piazza Liberty, Mιλάνο, Foster + Partners.

2. Βιτρίνα καταστήματος Louis Vuitton, Βενετία.

©Βανέσσα

©Βανέσσα Τσακαλίδου

Τσακαλίδου

καν, αποδομήθηκαν και επαναδομήθηκαν. Αυτό επέτρεψε στην πρακτική της αφήγησης

ιστοριών να γίνει πειστική επικοινωνιακή στρα-

τηγική στον πολιτικό, οικονομικό και επιχειρη-

ματικό χώρο 2. Η συμβολική και αφηγηματική

διάσταση της αρχιτεκτονικής έχει τονιστεί επί-

σης από τον περασμένο αιώνα, καθώς η ίδια

η αρχιτεκτονική έχει περιγραφεί ως κείμενο

ή ως επανεγγραφή μεταξύ προ-κείμενου και

συν-κείμενου, ως τυπική δομή, ως σύστημα

σημείων, ως κώδικας γλωσσών.

Μια ιστορία εμπεριέχει τις έννοιες της ερμηνείας και της επανεπεξεργασίας. Το ίδιο

θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς και για

την αρχιτεκτονική, καθώς μέσα από τις συν -

θετικές επιλογές ενός αρχιτέκτονα και τον

μετασχηματισμό προϋπαρχουσών δομών, το έργο του επανεγγράφει την ιστορία και προσφέρει υλικό για τα επόμενα έργα.

Σήμερα, στην εποχή της επικοινωνίας και της ταχύτατης ανταλλαγής πληροφορίας που δι-

ανύουμε και στην οποία συμμετέχουμε βαθιά, οι μορφές αφήγησης, που μπορεί κανείς να ανιχνεύσει στη δημιουργία γενικότερα, είναι πολυάριθμες. Η τεχνική της αφήγησης έρχεται να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο για τον αρχιτέκτονα, ο οποίος θα πρέπει να είναι ικανός να αφηγείται –να επικοινωνεί, να μεταδίδει, να εξηγεί και να εμπορεύεται την ιδέα και το έργο του– και ταυτόχρονα να επικαιροποιεί τα πολλαπλά μέσα αφήγησης που του προσφέρει η τεχνολογία για τη διαχείριση της επικοινωνίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς –είτε δημόσιους διαχειριστές

είτε ιδιώτες πελάτες. Η διεύρυνση των αφηγηματικών μέσων και στρατηγικών επιτρέπει μια πολύπλευρη ανάγνωση ενός αρχιτεκτονικού έργου, γεγονός που αντικατοπτρίζει και την πολλαπλότητα της αρχιτεκτονικής ως ενός υβριδικού πεδίου τέχνης και επιστήμης μαζί. Επιπλέον, η αρχιτεκτονική είναι μια διαρκώς επεκτεινόμενη πρακτική σε ένα περιβάλλον

τεχνολογικής, οικονομικής και δημόσιας συναλλαγής. Τα τελευταία χρόνια εστιάζει το ενδιαφέρον της όχι τόσο στην απάντηση του ερωτήματος "για ποιον λόγο;" (what for?), όσο στον συλλογισμό ενός συνόλου δυνατοτήτων "τι θα συνέβαινε αν;" (what if?). Περιβάλλον, δεδομένα, πρόγραμμα και άνθρωπος συμπλέκονται και ερμηνεύονται σε ένα πεδίο πειραματισμού "ανοικτό", παράγοντας χώρους και τοπία δυναμικά, ωσμωτικά, υβριδικά και ταυτόχρονα οικεία, βιώσιμα, λειτουργικά, προσαρμοζόμενα στις συνθήκες της εποχής. Μια αφήγηση, που συνήθως θέτει ερωτήματα, καθιστά την αρχιτεκτονική μια δυνητικά κρίσιμη πρακτική απέναντι στις δεδομένες συνθήκες. Ο πειραματισμός, η έρευνα, ο αναστοχασμός, η καινοτομία, η υψηλή ποιότητα, η εξατομίκευση, η ώσμωση μεταξύ των επιστημονικών κλάδων και των δημιουργικών φορέων βρίσκουν ολοένα και περισσότερο εύφορο έδαφος σε ένα συγκεκριμένο πεδίο της αρ -

3, 4. Fondazione Prada, Mιλάνο, ΟΜΑ.

©Delfino Sisto Legnani and Marco Cappelletti

©Βανέσσα Τσακαλίδου

Παρουσίαση: ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΧΑΡΗ, διπλ. πολιτικός μηχανικός MSc.

Οι όψεις, είτε διαφανείς είτε αδιαφανείς, αποτελούν τις κατακόρυφες διαχωριστικές επιφάνειες μεταξύ του εσωτερικού χώρου ενός κτιρίου και του εξωτερικού περιβάλλοντος, οι οποίες βάσει του σχεδιασμού τους, των κατασκευαστικών λεπτομερειών και των υλικών που εφαρμόζονται μπορούν να συνεισφέρουν στην ελαχιστοποίηση των ενεργειακών απαιτήσεων

ΟΨΕΙΣ

του κτιρίου και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν ένα ιδανικό εσωτερικό περιβάλλον, το οποίο ενισχύει την υγεία και την παραγωγικότητα των χρηστών του κτιρίου.

Λειτουργικές απαιτήσεις

Το μέγεθος της λειτουργικής και ενεργειακής τους απόδοσης εξαρτάται από πολ -

λούς παράγοντες (σχεδιαστικούς, κλιματικούς, οικονομικούς κ.ά.). Η βελτιστοποίηση αυτών αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για την κατασκευή όψεων, οι οποίες ενσωματώνουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους στοιχεία υψηλής απόδοσης, όπως υλικά υψηλών ενεργειακών αποδόσεων με δυνατότητα ανακύκλωσης ή επαναχρησιμοποίησης, χαμηλό κόστος κατασκευής

1. Η δικέλυφη πρόσοψη δημιουργεί ένα αποτελεσματικό θερμικό και ηχομονωμένο περίβλημα. Αρχιτεκτονική μελέτη: 3XN Architects Φωτογραφία: International Olympic Committee (IOC) / Mørk Adam.

"ΕΞΥΠΝΕΣ"

ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

και λειτουργίας, διαχρονικότητα και βιωσιμότητα. Ο σχεδιασμός αυτών των όψεων αποτελεί κομμάτι μιας ευρύτερης σχεδιαστικής τάσης, η οποία, όχι μόνο πληροί τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού και του Κ.Εν.Α.Κ., αλλά προσεγγίζει το κτίριο ολιστικά με σκοπό τον

περιορισμό των εκπομπών των ρύπων κατά τη

διάρκεια της ζωής του κτιρίου, λαμβάνοντας

υπόψη το περιβαλλοντικό αποτύπωμα από το

στάδιο της κατασκευής μέχρι και το στάδιο της

παύσης λειτουργίας και αποδόμησής του. Σε

γενικές γραμμές μια όψη, που προορίζεται για χρήση υψηλών αποδόσεων, επιτελεί τις παρακάτω βασικές λειτουργίες:

• Προστατεύει έναντι των κλιματικών φαινομένων (βροχής, χιονιού, χαλαζιού, ανέμου κ.ά.).

• Διατηρεί το εσωτερικό μικρόκλιμα σε ιδανικές συνθήκες θερμικής άνεσης, υγρασίας και ποιότητας αέρα.

• Παρέχει φυσικό φωτισμό με σκοπό την

ελαχιστοποίηση των ενεργειακών καταναλώσεων για τον εσωτερικό φωτισμό του κτιρίου και τη δημιουργία ενός ευχάριστου εσωτερικού περιβάλλοντος.

• Εκμεταλλεύεται τον φυσικό αερισμό για τη μείωση των αντίστοιχων ενεργειακών απαιτήσεων, κατά τη θερινή περίοδο (περίοδο ψύξης).

• Περιορίζει την ηλιακή ακτινοβολία να εισέλθει στο κτίριο κατά τη θερινή περίοδο (περίοδο ψύξης) και αντιστρόφως, εκμεταλλεύεται την ηλιακή ακτινοβολία κατά τη χειμερινή περίοδο (περίοδο θέρμανσης).

• Παρέχει θερμομονωτική και ηχομονωτική προστασία.

• Έχει τη δυνατότητα παραγωγής ενέργειας με τις κατάλληλες τεχνολογικές προσθήκες (π.χ. φωτοβολταϊκά πετάσματα, ηλιακούς συλλέκτες κτλ.).

Η απόδοση των παραπάνω λειτουργιών εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες της περιο-

χής εγκατάστασης σε συνδυασμό με τη χρήση του κτιρίου, τον προσανατολισμό του και το είδος της όψης, διαφανούς ή αδιαφανούς. Επισημαίνεται ότι οι αδιαφανείς όψεις εμφανίζουν καλύτερες αποδόσεις στη θερμομονωτική και ηχομονωτική προστασία, ενώ, αντιθέτως, δεν εκμεταλλεύονται το φυσικό φως, δεν παρέχουν θέα στους χρήστες και ταυτόχρονα επιβαρύνουν το κτίριο με μεγαλύτερο στατικό φορτίο.

Βασικές σχεδιαστικές μέθοδοι

Για την επίτευξη όψεων υψηλής αποδοτικότητας απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υιοθέτηση κατά τον σχεδιασμό του κτιρίου των παρακάτω κατευθυντήριων γραμμών.

Προσανατολισμός και γεωμετρία κτιρίου Η επιλογή του προσανατολισμού και η ανάπτυξη της γεωμετρίας του κτιρίου γίνονται σε συνάρτηση με τη θέση του ήλιου, ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου και τις κλιματικές συνθήκες, με σκοπό τη βέλτιστη αξιοποίηση της

2. Βιοκλιματική όψη κτιρίου γραφείων στη Βαρκελώνη κατασκευασμένη από τριγωνικά πλαίσια ελαστικής μεμβράνης ETFE, δημιουργώντας έτσι ένα δεύτερο κέλυφος. ©Cloud9.

3. Μηχανικές περσίδες σκίασης στην εξωτερική όψη του κτιρίου.

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ

ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ στο ισόγειο πολυκατοικίας

του Τάκη Ζενέτου στο Ψυχικό

Αρχιτεκτονική μελέτη - επίβλεψη: CON ZAR BUILDING WORKSHOP / Κωνσταντίνος Ζαρμπής Συνεργάτες αρχιτέκτονες: Άννα Σαριδάκη, Ακριβή Σακελλαρίδη, Βασίλειος Στεργίου Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη: Τριαντάφυλλος Δαβίτος Περιβάλλων χώρος - κηποτεχνία: LANDWORKS - Μαρία Μπενάκη Χατζησπάσου

Μελέτη φωτισμού: LUUN

Σχεδιασμός επίπλων: Κωνσταντίνος Ζαρμπής

Κατασκευή: ΔΑΚΩΝ Α.Ε.

Χρόνος μελέτης - κατασκευής: 2019 - 2021

Εμβαδό οικοπέδου: 800 m2

Συνολική δομημένη επιφάνεια: 300 m2

Παρουσίαση: Κωσταντίνος Ζαρμπής

Φωτογραφίες: Γιώργος Μεσσαριτάκης

ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

σε

Αρχιτεκτονική μελέτη: Ηρακλής Παπαχρίστου Αρχιτέκτονες Ομάδα αρχιτεκτονικής μελέτης: Ηρακλής Παπαχρίστου, Δημήτρης Σάββα, Τιμόθεος Αλέξη, Γιώργος Χαραλάμπους, Θάλεια Ευσταθίου, Ανδρέας Ματσάγκος, Σωφρόνης Μάρκου

Στατική μελέτη: D&K E.P.S. L.L.C.

Ηλεκτρολογική μελέτη: AK Andreou Advanced Engineering Ltd

Μηχανολογική μελέτη: CONENG Consulting Engineers Ltd

Επίβλεψη: Ηρακλής Παπαχρίστου Αρχιτέκτονες

Ακουστική μελέτη: CYACOUSTICS

Μελέτη φωτισμού: Archtube

Επιμετρητής ποσοτήτων: Βασιλική Πελεκάνου

Τεχνική εταιρεία κατασκευής: N. Gavriel & Sons LTD

Ιδιοκτήτης: V&V Lampadistis Wineries LTD

Τοποθεσία: Καλοπαναγιώτης, Επαρχία Λευκωσίας, Κύπρος

Εμβαδό: 4.700 m²

Χρόνος μελέτης: 2015 - 2016

Χρόνος κατασκευής: 2016 - 2022

Παρουσίαση: Ηρακλής Παπαχρίστου Αρχιτέκτονες

Φωτογραφίες: Nick Hufton / Hufton + Crow

συνομιλία με το τοπίο και το τοπικό μοναστήρι

"Malm-aki" ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ

Αρχιτεκτονική μελέτη - επίβλεψη:

Αλέξανδρος Βαρβαντάκης, Παύλος Βαρβαντάκης

Στατική μελέτη:

Παύλος Βαρβαντάκης

Μελέτη εσωτερικού χώρου & φωτισμού:

Αλέξανδρος Βαρβαντάκης

Iδιοκτήτης:

Malmo Hotel

Tοποθεσία:

Χανιά

Συνολικό εμβαδό:

40 m²

Xρόνος μελέτης & ολοκλήρωσης: 2022

Παρουσίαση:

Αλέξανδρος Βαρβαντάκης

Φωτογραφίες:

Νίκος Κουκλάκης

με απλές γεωμετρίες και λιτές γραμμές

| ΕΡΓΑ |

Αρχιτεκτονική μελέτη: Façade

Υπεύθυνος μελέτης: Χάρης Οικονόμου

Στατική μελέτη: Αριστείδης Ασημακόπουλος

Η/Μ μελέτη: Αναστάσιος Φάκος

Κατασκευή: Façade

Αρχιτεκτονική τοπίου: Ecoscapes

Μελέτη φωτισμού: Façade

Εμβαδό οικοπέδου: 500 m²

Εμβαδό κτιρίου: 210 m²

Χρόνος μελέτης: 2020

Χρόνος αποπεράτωσης: 2022

Παρουσίαση: Façade

Φωτογραφίες: Μαριάνα Μπίστη

"

ALFA VAGIA"

Αρχιτεκτονική μελέτη: Fotis Zapantiotis Associated Architects

Στατική μελέτη: Χρήστος Τζάλλας

H/M μελέτη: Γιάννης Tζουράλας

Eπίβλεψη: Αργύρης Σταματέλος

Συνεργάτες: Μαρία Αγαπάκη

Μελέτη φωτισμού: Site Specific_Nea Polis Lighting

Μελέτη φύτευσης: Green Mart Aντεμισάρης

Κατασκευή: Αργύρης Σταματέλος

Tοποθεσία: Βαγιά, Σέριφος

Συνολικό

εμβαδό: 500 m²

Xρόνος μελέτης: 2020

Χρόνος κατασκευής: 2022

Παρουσίαση: Φώτης Ζαπαντιώτης

Φωτογραφίες: Γιώργος Σφακιανάκης

Αποπεράτωση υφιστάμενου συγκροτήματος κατοικιών

στην παραλία Βαγιά της Σερίφου

Αρχιτεκτονική μελέτη: Loizou Architects + Associates

Υπεύθυνος αρχιτέκτων:

Γιώργος Λοϊζου

Στατική μελέτη:

Allayiotis & Christodoulidou Civil & Structural Engineering Consultants LLC

Η/Μ μελέτη:

K.Karantonis Consultants Ltd

Επιμέτρηση: Christos D. Ioannou Construction Cost Consultants LLC

Αρχιτέκτων τοπίου: Mary Pernjak

Μελέτη φωτισμού: Arch + Light Design Lab

Τοπογράφος:

M.A LandMetric / Αγγελική Μαύρου

Ολοκλήρωση:

2022

Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 360 m²

Τοποθεσία:

Λεμεσός, Κύπρος

Παρουσίαση: Loizou Architects + Associates

Φωτογραφίες:

Μαρία Ευθυμίου

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ | ΕΡΓΑ |

Αρχιτεκτονική μελέτη: Kokosalaki | Architecture

Ομάδα μελέτης: Nαταλία Κοκοσαλάκη

Χριστίνα Καραβασίλη, Jason Vayanos

Στατική μελέτη: Πάνος Χατζής

Σύμβουλος μηχανολογικών: Στάθης Εμμανουηλίδης

Εσωτερική διακόσμηση: Kokosalaki | Architecture

Διαχείριση έργου - επίβλεψη: Χάρης Κοκοσαλάκης

Βιοκλιματική μελέτη: Kokosalaki | Architecture

Μελέτη φωτισμού: ΙFI lighting solutions

Τρισδιάστατες απεικονίσεις:

Jason Vayanos, Χριστίνα Καραβασίλη, Δημήτρης Ντούπας

Εμβαδό οικοπέδου: 500 m²

Εμβαδό κτιρίου: 300 m²

Χρόνος μελέτης: 2019 - 2020

Χρόνος αποπεράτωσης: 2021 - 2022

Παρουσίαση: Kokosalaki | Architecture

Φωτογραφίες: Γαβριήλ Παπαδιώτης

OOAK

Οι OOAK είναι ένα αρχιτεκτονικό στούντιο με έδρα την Αθήνα και τη Στοκχόλμη, που αποτελείται σήμερα από τη Μαρία Παπαφίγκου και τον Johan Annerhed. Και οι

δύο εταίροι έχουν στο παρελθόν σπουδάσει και εργαστεί στο εξωτερικό.

Η Μαρία γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978 και σπούδασε αρχιτεκτονική στο Λουντ, στη Βαρκελώνη και στην Αθήνα. Έκανε επίσης μεταπτυχιακές σπουδές στην αρχιτεκτονική

στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης. Ο Johan Annerhed γεννήθηκε

στην Ουψάλα της Σουηδίας το 1978 και σπούδασε αρχιτεκτονική στο Λουντ, στο Ντελφτ και στην Αθήνα. Επιπλέον, ο Johan έχει σπουδάσει εσωτερική διακόσμηση, καθώς και σχέδιο επίπλων στο Konstfack (Σχολή Καλών Τεχνών στη Στοκχόλμη).

Η Μαρία κατείχε μέχρι πρόσφατα τη θέση του λέκτορα στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Βασιλικού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Στοκχόλμη (KTH). Το γραφείο είναι μικρό σε μέγεθος αλλά δουλεύει με έργα διαφορετικής κλίμακας σε μια ευρεία ποικιλία περιβαλλόντων σε όλο τον κόσμο. Οι ΟΟΑΚ προσεγγίζουν κάθε έργο με ευαισθησία και με στόχο να δημιουργήσουν μοναδικά έργα με ξεχωριστές ταυτότητες

προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες συνθήκες και στις ανάγκες τους.

www.ooakarchitects.com

Εστιατόριο "Imperfecto" στην Ουάσινγκτον, 2021. Φωτογραφία: Γιώργος Ευθυμιάδης.

©Γιώργος Κορδάκης

1 2 3

One of a kind

Ο πολιτισμός, η τοπογραφία, το περιβάλλον, το κλίμα, το φως είναι συγκεκριμένα γνωρίσματα, αυτά που χαρακτηρίζουν τη φυσική υπόσταση ενός τόπου. Η ταυτότητα ενός τόπου όμως δεν προϋπάρχει· είναι ένα πεδίο δυνατοτήτων, το οποίο διαμορφώνεται συνεχώς μέσα από την επιλογή και την ενεργοποίηση ορισμένων εικονικών χαρακτηριστικών του. Για μας κάθε έργο αποτελεί νέα πρόκληση καθότι διαμορφώνεται βάσει της ανάλυσης και της ανάδειξης των ιδιαίτερων, ενδογενών ιδιοτήτων του. Όλα μας τα project αντιμετωπίζονται ανοιχτά, με ενθουσιασμό και προσπαθού -

με κάθε φορά να επικεντρωνόμαστε στις δυνατότητες του τόπου, επισημαίνοντας τα στοιχεία που θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν μέσω του σχεδιασμού και να πραγματοποιηθούν μέσω της κατασκευής. Δίνουμε πάντα έμφαση στον συνδυασμό της καινοτόμου σκέψης με κοινωνικά και περιβαλλοντικά ευαίσθητες ιδέες. Είμαστε ένα γραφείο με δύο πατρίδες και ο σκανδιναβικός σεβασμός για τη φύση και το περιβάλλον χρωματίζει τη δουλειά μας και στο σύνολο των έργων μας υπάρχει διαλεκτική σχέση με τον τόπο και το τοπίο τόσο το φυσικό, όσο και το πολιτισμικό. Οι

1, 2, 3 "Patio House" στην Κάρπαθο, 2018 - 2019.

©Åke E:son Lindman

©Γιώργος Κορδάκης

Ιδρύτρια του Eleftheria Deko & Associates - Lighting Design Studio, η Ελευθερία Ντεκώ

δραστηριοποιείται στον χώρο από το 1990 με σημαντική δράση στον θεατρικό και αρχιτεκτονικό

φωτισμό. Έχει σχεδιάσει έως σήμερα τον φωτισμό για περισσότερες από 500 παραστάσεις για

θέατρο, μουσική, όπερα, χορό, εκδηλώσεις και εικαστικές εγκαταστάσεις.

Από την ίδρυση της εταιρείας αρχιτεκτονικού φωτισμού το 2000 έχει αναλάβει έργα δημόσια

και ιδιωτικά τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, αποσπώντας πολλά διεθνή βραβεία και διακρίσεις. Πρόσφατα βραβεύτηκε στα Muse Design Awards 2023 για καλύτερο φωτισμό σε 5 διαφορετικές κατηγορίες, έλαβε το διεθνές LIT Award 2022 για καλύτερο φωτισμό ανάδειξης

του Υπόστεγου Γ’ (Hangar C) στο Πάρκο Ελληνικού, κ.ά. Ο φωτισμός της Ακρόπολης, από τα σημαντικά έργα της σταδιοδρομίας της, απέσπασε το 2021 το τριπλό βραβείο Darc Award, το best of the best για τον φωτισμό της Ακρόπολης αλλά και για την τελετή εγκαινίων και το διεθνές

LIT Award 2021 για το καλύτερο έργο φωτισμού παγκοσμίως. Άλλα βραβεία περιλαμβάνουν το

LIT 2021 για καλύτερο φωτισμό ανάδειξης του Διεθνούς Αερολιμένα της Αθήνας, το Darc το

2018 για τον καλύτερο φωτισμό ανάδειξης των Agemar HQ, LDI και LDA awards κ.ά.

Η συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες ΑΘΗΝΑ 2004, ως διευθύντριας και σχεδιάστριας

φωτισμών των τελετών έναρξης και λήξης, της χάρισε το διεθνές βραβείο EMMY for Outstanding Lighting Direction, καθιστώντας την, την πρώτη Ελληνίδα με αυτήν τη διεθνή διάκριση.

Η διδακτική της προσφορά και εμπειρία μετράει 30 χρόνια. Δίδαξε Stage Lighting στο

Πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης (1990 - '92) και από το 2005 έως το 2019 θεατρικό φωτισμό στο

Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών, ως μόνιμη καθηγήτρια, εισάγοντας για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη διδασκαλία του φωτισμού σε

πανεπιστημιακό επίπεδο. Έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει διαλέξεις σε διεθνή συνέδρια για τον θεατρικό και αρχιτεκτονικό φωτισμό.

www.edeko.gr

1, 2, 3

Σχεδιασμός του νέου φωτισμού της Ακρόπολης. Φωτογραφίες: Γαβριήλ Παπαδιώτης, Στέλιος Τζέτζιας

"Το φυσικό φως της ημέρας συνομιλεί με την αρχιτεκτονική προσωπικότητα ενός κτιρίου, φωτοσκιάζοντας περιοδικά τους όγκους του. Η νύχτα, απ’ την άλλη, αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για τον σχεδιαστή φωτισμού να υπογραμμίσει με το τεχνητό φως τις πτυχές και τις λεπτομέρειες που "κρύβει" η ημέρα και µε την πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που παρέχει η σωστή και ποιοτική χρήση του φωτισμού και, πέραν της λειτουργικότητας, να αναδείξει τη νυχτερινή προσωπικότητα του αρχιτεκτονήματος, να "ανασύρει" από το σκοτάδι μια άλλη διάσταση του χώρου που καθιστά τον φωτισμό µία ακόμη αισθητική παράμετρο, αναγκαία για τον σχεδιασμό του. Το φως έχει... δύναμη τη νύχτα...!"

1 2 χειρισμό τους, την αειφορία και εξοικονόμηση ενέργειας.

Από το 2000 το γραφείο ELEFTHERIA DEKO & ASSOCIATES εξειδικεύεται στις μελέτες και στον σχεδιασμό υψηλής αισθητικής φωτισμού για δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, ιδιωτικές κατοικίες, μουσεία, μνημεία, ξενοδοχεία, εστιατόρια, εμπορικά κέντρα, πλατείες, όψεις δημοσίων κτιρίων, εκθεσιακών χώρων, κ.ά., με γνώμονα τη σωστή και ποιοτική χρήση του φωτός, την αρμονική ένταξη των φωτιστικών σωμάτων στις γενικότερες αισθητικές αρχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, την ποιότητα κατασκευής των φωτιστικών, τον εύχρηστο

Κ: Τι σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με τον αρχιτεκτονικό φωτισμό; Η ογκοπλαστική διάσταση ενός κτιρίου στο φως της ημέρας και η δυνατότητα υπογράμμισής του μέσω του τεχνητού φωτισμού τις νυχτερινές ώρες ήταν η πρώτη πρόκληση. Πρώτα ήρθε η ενασχόλησή μου με τον φωτισμό όψεων - τον φωτισμό ανάδειξης κτιρίων νέων και αργότερα υφιστάμενων. Η αίσθηση

Σχεδιάζοντας με το φως

©Gavriil Papadiotis

©Gavriil Papadiotis

©Stelios Tzetzias

ΜΗΝΙΑΙO TEXNIKO ΠEPIOΔIKO EDITIONS

Νο 346 • ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ '23 Κωδικός ΕΛ.ΤΑ.: 2554

EKΔOTHΣ - ΔIEYΘYNTHΣ

Πέτρος X. Παπαϊωάννου

πολιτικός μηχ.

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Δήμητρα Tσιώρα - Παπαϊωάννου

αρχιτέκτονας μηχ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Δημήτρης Αραβαντινός

δρ. πολιτικός μηχ., καθ. Εργ. Οικοδομικής & Φυσικής των Κτιρίων Α.Π.Θ.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟI ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Αναστάσιος Κωτσιόπουλος

δρ. αρχιτέκτονας μηχ., ομότ. καθ.

Aρχιτεκτονικού Σχεδιασμού Α.Π.Θ.

Άγις Μ. Παπαδόπουλος

δρ. μηχανολόγος μηχ.,

καθ. Εργ. Κατασκευής Συσκευών

Διεργασιών Α.Π.Θ.

Κλειώ Αξαρλή

δρ. αρχιτέκτονας μηχ., ομότ. καθ. Εργ.

Αρχιτεκτονικής & Τεχνολογίας Α.Π.Θ.

Γεώργιος Πενέλης

δρ. πολιτικός μηχ., ομότ. καθ. Εργ.

Κατασκευών Οπλισμένου Σκυροδέματος

και Φέρουσας Τοιχοποιίας Α.Π.Θ.

Δημήτρης Μπίκας

δρ. αρχιτέκτονας μηχ., ομότ. καθ. Εργ. Οικοδομικής & Φυσικής των Κτιρίων Α.Π.Θ.

Νικόλαος Μουσιόπουλος

δρ. μηχανολόγος μηχ., καθ. Εργ. Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής Α.Π.Θ.

Χάρης Δημουλιάς

δρ. ηλεκτρολόγος μηχ., καθ. Εργ. Ηλεκτρικών Μηχανών Α.Π.Θ.

Μαρία Στεφανίδου

γεωλόγος, δρ. πολιτικός μηχ., καθ. Εργ. Δομικών Υλικών Α.Π.Θ.

https://www.facebook.com/ktirio.gr/ https://linkedin.com/company/-κτιριο-εκδοσεις-ktirio-editions-

https://www.instagram.com/ktirio_editions/ https://www.youtube.com/user/KTIRIOeditions

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

Χρήστος Παπαϊωάννου mechanical engineer, MSc.

Λευτέρης Παχής

μηχανολόγος μηχ., Α.Π.Θ.

ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Τέτη Λάλου

πολιτικός μηχ. Τ.Ε.

Ιωάννα Καραμιχαηλίδου

αρχιτέκτονας μηχ., MSc.

Πωλίνα Ροῒδη μηχανολόγος μηχ. MSc.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Ελευθερία Τιτόνη

αρχιτέκτονας μηχ., MSc.

Μαρτσέλα Ανθρακοπούλου αρχιτέκτονας μηχ., μηχανικός πολεοδομίας, χωροταξίας & περιφερειακής ανάπτυξης

Αθανασία Χάρη πολιτικός μηχ., MSc.

Αγγέλα Παϊπάη αρχιτέκτονας μηχ., MSc.

Γιώργος Χατζηγεωργίου

πολιτικός μηχ., B.eng (Hons), MSc., σύμβουλος αρχιτεκτονικής

ακουστικής - κτιριακής ηχομόνωσης Παναγιώτης Βεργούλης πολιτικός μηχ. & μεταλλειολόγος μηχ. Ε.Μ.Π. MSc. περιβάλλοντος και ανάπτυξης

GRAPHIC DESIGN Κυριακή Παυλίδου

ΦΩTOΓPAΦIEΣ

M. Παππούς - K. Eυαγγελίδης O.E. Ιωάννα Νικολαρεῒζη

Αριάν Αναστούλη

Νίκος Τσάμης

TMHMA EΞYΠHPETHΣHΣ

ΣYNΔPOMHTΩN

Iωάννης Κωνσταντινίδης

Παναγιώτης Χάιδας

Έλμα Πιστοφίδου

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Νίκος Παπαϊωάννου

πολιτικός μηχ. MSc.

Αντώνης Χατζόγλου

Ιάκωβος Μαζαράκης

EKTYΠΩΣH - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ

ThessPrint A.E.

ΔIANOMΗ

ΑΡΓΟΣ Α.Ε.

KTIΡΙΟ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι.Κ.E.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Γ. Κρανιδιώτη 2, Τ.Κ. 555 35, Πυλαία, Τ.Θ. 8136 - Τ.Κ. 570 01

Έκδοση - Σύνταξη: τηλ.: 2310 480356, e-mail: ktirio@ktirio.gr

Πωλήσεις - Συνδρομές: τηλ.: 2310 480340, e-mail: sales@ktirio.gr, φαξ: 2311 826819

Διαφήμιση: τηλ.: 2310 480540, e-mail: adv@ktirio.gr

AΘΗΝΑ: Λεωφ. Κηφισίας 125 - 127, Cosmos Center Τ.Κ. 115 24, τηλ.: 210 7234591

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ

Τηλεφωνήστε στο: 2310 480340 ή μέσω διαδικτύου: www.ktirio.gr

EΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ

Γεώργιος Ι. Μαντάνης επιστήμων ξύλου, καθ. Εργ. Επιστήμης & Τεχνολογίας Ξύλου, Παν. Θεσσαλίας Διαστάσεις:

Για αλλαγές διευθύνσεων, παραγγελίες προηγούμενων τευχών και λοιπών εκδόσεων, προβλήματα στην παραλαβή των τευχών κτλ., τηλεφωνήστε στο: 2310 480340 ή στείλτε e-mail στο: sales@ktirio.gr

φτώχειας, την αειφορία της Γης και την καλύτερη ποιότητα ζωής. Μέσα από ένα εκτενές κεφάλαιο για τον σχεδιασμό των κτιρίων nZEB και από 20 παραδείγματα κτιρίων απ’ όλο τον κόσμο, η έκδοση επιχειρεί να μεταφέρει τεχνογνωσία και ιδέες σε όσους δραστηριοποιούνται στις κατασκευές. Τα κτίρια που επιλέξαμε είναι σύγχρονα, ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες και υλικά και καλύπτουν όλες τις χρήσεις, όπως κατοικίες, χώρους εργασίας, πανεπιστήμια, ξενοδοχεία κτλ. Είναι μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας ή έχουν διακριθεί με τις υψηλότερες πιστοποιήσεις ενεργειακής από-