BEVEILIGING IN DE ZORG
Bezoek Noorse securitymanagers
Op zoek naar de ‘heilige graal’ In januari bezocht een aantal securitymanagers uit Noorwegen het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Doel was om kennis te nemen van Nederlandse ontwikkelingen op het terrein van beveiliging in de zorg. Op de agenda stonden onder andere het programma Veilige Zorg en de nieuwe methodiek ‘predictive profiling’. tekst Jos Maas
V
erandering van spijs doet eten, wordt weleens gezegd. Voor enkele Noorse securitymanagers van universitaire medische centra gold dat zeker. In januari van dit jaar bezochten zij in het kader van hun jaarlijkse netwerkbijeenkomst het Erasmus MC in Rotterdam. Deze netwerkbijeenkomsten organiseren zij om onder andere trends, ontwikkelingen, bedreigingen en oplossingen te bespreken en om van elkaar te leren. Door verscheidene ontwikkelingen in Noorwegen wilden zij eens in een andere – buitenlandse – keuken kijken. Met ondersteuning van de International Association for Healthcare Security & Safety (IAHSS ) Europe Chapter heeft dat geleid tot een tweedaags bezoek aan Rotterdam. NOORSE ONTWIKKELINGEN
In Noorwegen spelen op dit moment diverse ontwikkelingen op het terrein van beveiliging en veiligheid in de zorg. De eerste betreft marktwerking en de hieruit voortvloeiende vraag van wel of niet uitbesteden van beveiliging. In Noorwegen worden alle facilitaire
Belangrijkste uitgewisselde kennispunten Nederland Noorwegen • Wijze van inkoop beveiliging • Beleidsmatige aanpak agressie • Omgaan met agressie • Betrokkenheid management
26 |
S EC U RI T Y M A NAGE ME N T | 3 2017
diensten van alle ziekenhuizen op nationaal niveau centraal geregeld door een inkoopbureau. Hoewel de gezondheidszorg in Noorwegen gratis is, ligt het btw-tarief rond de 30 procent. Dit is afhankelijk van het type dienst of product dat wordt ingekocht. In Nederland speelt deze vraag over in- of uitbesteden al langer binnen de gezondheidszorg waarbij op dit moment alle Nederlandse universitaire medische centra hun beveiliging door eigen medewerkers laten uitvoeren. Ten tweede is het sinds dit jaar in Noorwegen verplicht om een vorm van een risico-inventarisatie & -evaluatie (RI&E) uit te voeren. Hoewel de organisatie vrij is in de te gebruiken methodiek, is een dergelijke inventarisatie in Noorwegen nog niet ingebed. In Nederland worden dergelijke RI&E’s al geruime tijd in zorgorganisaties uitgevoerd. OVEREENKOMSTEN
Naast deze verschillen zijn er veel overeenkomsten tussen de Noorse en Nederlandse universitaire medische centra. Zeker waar het gaat om de activiteiten en taken van beveiligers en de bedreigingen en type incidenten die plaatsvinden. Agressie blijkt in beide landen een van de grootste bedreigingen. Het programma van dit internationaal bezoek stond naast de twee eerder vermelde ontwikkelingen dan ook in het teken van kennisdeling over werkwijzen en methodieken die in Nederland worden gebruikt om agressie
eye-opener om meer te leren over het gedrag van de agressor, het eigen gedrag en hoe dit doorwerkt in het (de-) escaleren van een situatie. PREDICTIVE PROFILING
Ter afsluiting van het bezoek was er een korte presentatie over predictive profiling door Ytzen Koppenol en teamleider Rauf de Bruin. Predictive profiling is in Noorwegen een nog onbekende methodiek voor de gezondheidszorg. Een beveiliger maakt van nature al (on)bewust gebruik van predictive profiling. Het gebruik van de methodiek zorgt echter voor bewuster handelen en observeren van de omgeving. Daarnaast is de wijze waarop wordt gehandeld van groot belang om effectief met predictive profiling om te gaan. FRISSE BLIK
Groepsfoto op het helideck tijdens de rondleiding in het Erasmus MC. te voorkomen en om de impact ervan zo klein mogelijk te houden.
en het benoemen van een vast contactpersoon (wijkagent) bij de politie vonden zij erg waardevolle onderdelen.
EYE-OPENERS
Op de eerste dag werd een presentatie over de beveiligingsorganisatie van en rondleiding door de gebouwen van het Erasmus MC verzorgd door securitymanager Ytzen Koppenol. Hierbij werd met name gesproken over trainingen en opleidingen. In Noorwegen is het mogelijk om binnen enkele weken een beveiligerstraining af te ronden en daarna direct aan het werk te gaan. Lichte verbazing was er dan ook over de wijze waarop de beveiligersopleidingen in Nederland zijn verweven met de mbo-opleidingen. Daarna volgde een presentatie over het programma VeiligeZorg®. Voor de Noorse delegatie werd het programma omschreven als een helder en zorgvuldig systeem om bottom-up passende maatregelen in te bedden in de organisatie. Met name de onderdelen over afstemming van het convenant waaraan ook politie en justitie deelnemen,
AGRESSIE
Op de tweede dag werd verder ingegaan op agressie en de wijze waarop in Nederland wordt gehandeld bij een dreigende of escalerende situatie. Met medewerking van Edward Kudding, een ervaren trainer op het gebied van agressietrainingen, werd op deskundige wijze stilgestaan bij onder meer de verschillende vormen van agressie, stressverschijnselen en -niveaus en de invloed daarvan op gedrag en de wijze waarop men in een situatie nog zou kunnen handelen. Kudding sloeg op eigen wijze een brug tussen Nederland en Noorwegen door aan de hand van heldere voorbeelden en korte oefeningen een nieuwe manier van handelen te laten zien. In Noorwegen wordt door de universitaire medische centra vooral getraind op zelfverdediging en het bedwingen van patiënten. Het was voor de Noorse securitymanagers een
Door buiten de eigen kaders te kijken wordt het mogelijk om beter te kunnen reflecteren. Openstaan voor andere ideeën draagt bij aan nieuwe inzichten en het verbeteren van het eigen handelen en de strategieën. Op hoofdlijnen worden in bijgaand kader de belangrijkste uitgewisselde kennispunten weergegeven. Wat door de een als vanzelfsprekend wordt ervaren, is voor de ander de ‘heilige graal’. Beroepsdeformatie en blinde vlekken vertroebelen het denken in nieuwe mogelijkheden en oplossingen. Een andere spijs, een andere keuken en andere bereidingswijzen zorgen voor een frisse, open blik. De komende jaren zullen daar zeker de vruchten van geplukt gaan worden. n IAHSS ondersteunt zorginstellingen met netwerken, kennisdeling, training en certificeringen, met als doel de zorgbeveiliging continu te verbeteren. De auteur van dit artikel is Jos Maas, Chair IAHSS Europe Chapter en Chair IAHSS International Council, www.IAHSS.org
27