Helena Grossówna

Wdzięk, uroda i wszechstronny talent! Urodzona w Toruniu niekwestionowa na gwiazda przedwojennego kina Helena Grossówna (1904–1994) z naturalną swobodą łączyła taniec, śpiew i aktorstwo, zachwycając miłośników X muzy, ale też widzów opery, teatru, kabaretu i rewii. Wniosła do świata rozrywki powiew świeżości, a publiczność szybko ją pokochała, przyznając jej miano „najpiękniejszego uśmiechu Warszawy”. Do wybuchu II wojny wystąpiła w 17 filmach, przede wszystkim w przebojowych komediach: Dodek na froncie (reż. M. Waszyński, 1936), Piętro wyżej (reż. L. Trystan, 1937), Paweł i Gaweł (reż. M. Krawicz, 1938), Szczęśliwa trzynastka (reż. M. Czauski, 1938), Zapomniana melodia (reż. K. Tom, J. Fethke, 1938). Wysoko oceniano również jej role dramatyczne w Królowej przedmieścia (reż. E. Bodo, 1938) czy Testamencie profesora Wilczura (reż. L. Buczkowski, 1939/1942). Przygoda Grossówny z kinem zaczęła się jednak już w czerwcu 1930 roku, kiedy trafiła na plan realizowanego pod Paryżem pierwszego w całości udźwiękowionego filmu w języku polskim i zapisała się w historii, wypowiadając pierwsze zarejestrowane na taśmie filmowej słowa po polsku.

„Ciastko z pieprzem” – pisano o Helenie Grossównie u szczytu sławy. Zdobyła serca widzów żywiołową naturalnością i dziewczęcym powabem doprawionym szczyptą zmysłowości i nieco łobuzerskim wdziękiem. Była nie tylko jedną z ikon polskiego kina lat 30., ale także bohaterką walki o niepodległość, a przy tym wyjątkowo uczynnym, serdecznym i skromnym człowiekiem. dr Krzysztof Trojanowski