#09. HET KOESTEREN VAN DE TWIJFEL...
Marjolijn de Wit Valerie de Ghellinck Christie Zwart Diego Sindbert Noortje van der Palen #10. FINGERSPITZENGEFÜHL
Maartje Korstanje Sophia Ohligs Lisa Bensel Maite Kragl Laura Oerlemans SPOREN
PAUL BOGAERS 4 HAVO/ATHENEUM DE NIEUWSTE SCHOOL
TEMP. is een uitgave van Kunstpodium T | # 2 | JAARGANG 1 | 2011
LEERLING/MEESTER EXPOSITIE
TEMP. is het online magazine van Kunstpodium T en komt voort uit de behoefte de tijdelijkheid van tentoonstellingen te overstijgen door ze digitaal te laten voortleven in de vorm van een tijdschrift. Bovendien biedt dit magazine ruimte voor achtergronden en korte besprekingen van kunstwerken die geĂŤxposeerd worden in de presentatieruimtes van Kunstpodium T. TEMP. is digitaal en gratis te verkrijgen via de website van Kunstpodium T. Temp. is tevens de gratis versie te downloaden als pdf Desgewenst kan hij dubbelzijdig uitgeprint worden en gevouwen tot een tastbaar magazine. Het digitale blad verschijnt maandelijks en doet verslag van 2 Leerling/Meester exposities die na elkaar plaats gevonden hebben. Ook vind je informatie over onze andere Leerling/Meester activiteiten.
|2 |
LEERLING/MEESTER #9 & #10
I N H O U D Inleiding
2
Voorwoord door Lars Leeuw
4-5
LEERLING/MEESTER #9: HET KOESTEREN VAN DE TWIJFEL... 26 Mei - 5 Juni 2011
Marjolijn de Wit Noortje van der Palen Diego Sindbert Valerie de Ghellinck Christie Zwart
6-29
LEERLING/MEESTER #10: FINGERSPITZENGEFÜHL 9 - 19 Juni 2011
Maartje Korstanje Sophia Ohligs Laura Oerlemans Maite Kragl Lisa Bensel
30-51
[KUNSTPODIUM TIJDELIJK] Sporen van 8 tot 17 juni 2011
52-55
[TEMP-FILES] Meestergesprekken
56-57
[COLOFON]
58-59
|3|
LARS LEEUW
VOORWOORD Elke nieuwe start heeft zo zijn kinderziektes. Ook TEMP. Na een goed gevulde 1e nummer bleek het niet gemakkelijk dit 2e nummer op dezelfde manier met interessante tekstbijdragen te vullen. We moesten continuïteit verzorgen en hadden te maken een paar zieken in de redactieploeg. Ik zal eerlijk zijn: Zo geolied zijn we nog niet, dat we dit varkentje meteen kunnen wassen. Gevolg is dat niet elke student of kunstenaar in deze TEMP een tekstbijdrage ontvangt. Soms is gekozen voor alleen beeld.Toch hebben we ook kans gezien belangrijke zaken in de opbouw en de vormgeving van het blad te verbeteren. Achter de schermen maakten we grote sprongen. Steph Byrne en Lars Leeuw hebben zich bij ons team van enthousiaste schrijvers gevoegd en zullen in TEMP#3 acte de presénce maken. Kevin Jansen veranderde onderdelen in de vormgeving van het blad. Ook besloten we TEMP. maandelijks uit te brengen in plaats van tweewekelijks, wat betekent dat elke TEMP versie tekst en fotografie van 2 leerling/meester exposities bevat. Deze editie bevat het werk van de leerling/meester expositie #9 Marjolijn de Wit en leerling/meester expositie #10 Maartje Korstanje. De expositie van Marjolijn de Wit droeg de titel ‘Het koesteren van de twijfel’. Maar wat is twijfel? Waar ontstaat deze en wat doen wij hiermee? Lars Leeuw, filosoof, nieuw aan boord, boog zich over het fenomeen in een korte gedachtewisseling. -van de redactie. Wanneer leerling en meester elkaar ontmoeten in een expo met de titel 'het koesteren van de twijfel'; wie is dan de leerling en wie is de meester? De beste manier om iets te leren is te proberen dat wat je weet aan anderen uit te leggen. Voor deze expositie: Wat is dan de beste manier om te
|4|
twijfelen? Misschien is de beste manier om te twijfelen dan wel je ego opzij zetten voor de verrassende vragen van anderen. Zo nu en dan zijn het wetenschappers die de observatie maken dat slimme en/of hoogopgeleide mensen vaker onzeker zijn, vaker twijfelen aan zichzelf. Misschien dat men daarom zoveel hoogopgeleiden aantreft onder filosofen en kunstenaars, want als er één willekeurig bij elkaar geveegde groep is die zich gezamenlijk laat aanspreken als twijfelaars, dan is het wel deze groep. Opvallend is ook dat omgekeerd geld dat mensen die wat vaker zouden mogen twijfelen hier over het algemeen juist minder de noodzaak van inzien. Bot gezegd: slimme mensen denken vaker dat ze dom zijn en domme mensen denken vaker dat ze eigenlijk heel slim zijn.
'Is het noodzakelijk dat twijfelen onzekerheid oproept?' Twijfelen lijkt dus niet eens zo heel onverstandig te zijn. Hoewel ik dat niet zeker weet natuurlijk. Wat is twijfelen eigenlijk? Is het noodzakelijk dat twijfelen onzekerheid oproept? Is het zo dat teveel kennis teveel vragen en dus twijfel oproept en dat je daarom niet te veel kennis tot je moet nemen? Is het zo dat het hebben van kennis over bepaalde zaken irrelevant is omdat de kern van sommige zaken zich niet laat vatten in het menselijke construct ‘Taal’ waarin we kennis representeren? Is kennis daarom zinloos, of hebben we een ander ‘menselijk construct’ nodig, de taal van kunst of ‘nieuwe goden’ bijvoorbeeld? De kracht van kunst is onder andere de mogelijkheid tot meerdere interpretaties/betekenissen van een bepaald kunstzinnig fenomeen. Dimensies kunnen elkaar in een beeld doorkruisen, meerdere perspectieven kunnen letterlijk naast en door elkaar
bestaan, zie bijvoorbeeld de foto’s van Christie Zwart. Of het werk van Marjolijn de Wit, met simpele lijnen kan een vraag over ruimte en de positieve of negatieve aanwezigheid van een object gesteld worden. Wanneer het over kunst gaat worden begrenzingen en kaders, betekenissen, symbolen en referentiekaders gebruikt als verwijzing naar precies die conceptuele ruimte waarin concrete ideeën en abstracte objecten elkaar ontmoeten. In mijn eerste jaar van de opleiding wijsbegeerte viel een docent tegen me uit met de opmerkingen dat ik misschien op de verkeerde plek zat. Waarom? Één keer claimde ik dat 'het antwoord' weldegelijk van belang is in de filosofie. Waarop de docent zei dat ik, als ik niet vond dat 'de vraag' belangrijker was dan 'het antwoord', ik misschien wel op de verkeerde plek zat. Ik dacht aan de volkswijsheid: als je het antwoord niet wil horen, moet je ook niet de vraag stellen. Is twijfelen niet vooral dat bewustzijn dat je ontwikkelt wanneer je jezelf ontwikkelt en beseft dat zowel zoeken naar het ultieme antwoord als verdwijnen in eeuwige twijfel nooit absoluut kunnen zijn? Maar dat elk eindpunt, elke stellingname, elke definitie, elk antwoord, elk kunstwerk slechts een schakel tussen elementen is? Het eindpunt is ook altijd een middelpunt en een beginpunt.. Toch? Maakt dit kunst nu juist tot een ultiem middel waarin men het twijfelen kan leren, of is kunst door deze neiging tot ambivalentie juist onbruikbaar? Welk doel heeft al dat twijfelen eigenlijk? Kennelijk gaan we er ons immers niet slimmer door voelen, tegelijkertijd kun je je afvragen: wat is intelligentie eigenlijk? De conclusie dat je slim of vaardig bent omdat je veel twijfelt is op zijn minst twijfelachtig. Je kunt twijfelen aan de oprechtheid van de twijfel. Misschien heb-
LEERLING/MEESTER #9 & 10 ben kennis, vaardigheid en zekerheid meer te maken met jezelf willen zijn en je plek in de wereld willen kennen? Misschien sluiten zij de twijfel juist uit. Maar hoe kom je daar nu achter als jij de enige bent die bereid is om te blijven twijfelen? Zolang de wereld niet mee twijfelt weet ik van mijzelf alleen dat ik aan het twijfelen ben, maar niet wie ik ben, wie ‘De Ander’ is en welke plekken we in de wereld hebben. Dat is wat ik terug vind in de expositie van Marjolijn de Wit. De onderzoekende houding naar de plaatsing van de objecten ten opzichte van elkaar. De vraag naar wat elk object voor zichzelf en voor het andere is. Laten we de twijfel daarom koesteren.
LEERLING/MEESTER #9:
HET KOESTEREN VAN DE TWIJFEL... 26 Mei - 5 Juni 2011 [MEESTER ]
Marjolijn de Wit
6-9
[LEERLING]
Noortje van der Palen Diego Sindbert Valerie de Ghellinck Christie Zwart
10-15 16-19 20-25 26-29
|5|
MARJOLIJN DE WIT
LEERLING/ MEESTER2011
#9:HET KOESTEREN VAN DE TWIJFEL...
[NL] Marjolijn de Wit woont en werkt
in Amsterdam en is na haar studie aan het St.Joost in Breda gaan studeren aan de Rijksacademie. Marjolijn de Wit won in 2007 de Koninklijke Prijs voor de Vrije Schilderkunst, nadat ze in 2003, 2005 en 2006 al voor deze prijs werd genomineerd. Marjolijn’s werk wordt in de hedendaagse kunstwereld gekend en geroemd en door een aantal galeries op internationale kunstbeurzen gepresenteerd. Werk van Marjolijn de Wit is te vinden op: www.marjolijndewit.nl en in Kunstbeeld nr. 2, 2009, pagina 38 t/m 41.
Marjolijn de Wit (2011)
|6|
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
|7|
MARJOLIJN DE WIT
Marjolijn de Wit (2011)
|8|
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Marjolijn de Wit (2011)
|9|
NOORTJE VAN DER PALEN [NL]
Mijn beeldend werk gaat over interactie met publiek. In mijn presentaties wil ik ruimte scheppen voor mijn bezoekers. Dit doe ik door cabines of ruimtes te creëren die afgesloten zijn. Wanneer je naar mijn ruimtes kijkt, of er in gaat, ben je tegelijkertijd ergens aanwezig maar ook afwezig. Dit was in het KunstpodiumT te ervaren in de vorm van een geluidsfragment (soundscape) wat ik in een zelfgebouwde afgesloten ruimte af liet spelen. Dit geluidsfragment combineerde ik met een performance. Tijdens de performance zat ik zélf in de afgesloten ruimte en kon ik de bezoekers niet zien. Gedurende de opening was ik, m.a.w. zowel ‘aan’wezig als ‘af’wezig. Ik zat opgesloten in een zelf gecreëerde ruimte en miste daardoor mijn eigen opening. Door mezelf wel te beamen stelde ik mezelf tegelijkertijd tentoon en kwam in een andere vorm naar buiten, terwijl ik was weggestopt in een afgesloten ruimte. Onze expositie had als thema ‘het koesteren van de twijfel’; de twijfel die ontstaat wanneer je nieuw werk maakt; twijfel die je ervaart wanneer je het werk tentoonstelt en die je ervaart wanneer je ziet hoe anderen jouw werk ondergaan. Ik vond het interessant om over dit thema in gesprek te gaan met de andere medestudenten; Diego, Christie, Valerie en onze meester Marjolijn de Wit. Voor deze expositie zijn wij vooral bezig geweest om het werk op een goede manier in de ruimte te plaatsen. Mijn werk kwam ‘in contact’ met werk van de anderen waardoor mijn werk veranderde. Door op deze manier, onderzoekend, een week lang intensief met een groep samen te werken, is wat mij betreft zichtbaar een groepsexpositie ontstaan. Het werk werd namelijk niet per persoon Noortje van der Palen (2011)
| 10 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT tentoongesteld maar in alle vier de expositieruimtes in het KunstpodiumT ontstonden combinaties tussen diverse beelden van verschillende deelnemers. Er werd ter plekke werk gemaakt en aan de expositie gebouwd. Wij leerden elkaar intensief kennen en werden getriggerd om op elkaars werk en elkaars standpunten te reageren. Tijdens het inrichten van de expositie zet je jouw werk in een andere context neer. De cabine van hout en plastic stond opgesteld in de tentoonstellingsruimte van kunstpodiumT waar door de tentoonstellingsruimte, naast mijn zelf gebouwde afgezonderde ruimte ook een sculptuur voor het publiek was. Mijn bezoekers kunnen het werk in, waardoor ze eigenlijk de expositie ook voor een moment ‘verlaten’. Zij nemen even een moment voor zichzelf. Mijn werk was vrij dominant in de totale ruimte .
| 11 |
NOORTJE VAN DER PALEN
| 12 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Noortje van der Palen (2011)
| 13 |
NOORTJE VAN DER PALEN
| 14 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Noortje van der Palen (2011)
| 15 |
DIEGO SINDBERT [NL] Objecten zie ik in de ruimtes. Ze voeren de boventoon. De objecten hangen, liggen of staan aan het plafond, de muur of de vloer. Ik moet er omheen lopen, om die objecten. Om verschillende kanten te bekijken. Vreemd, maar het moet van de objecten. Het licht valt binnen door de ramen aan de achterkant van het pand. Valerie is de suppoost van donderdag 2 juni. Blond, Vlaams, blauwe spijkerjurk met zakken in de zijkant waar ze haar handen in kan steken. Ik hoor eigenlijk al lang op een verjaardag te zitten, maar wil het werk gezienhebben voordat het donker is en loop wat gehaast door alle ruimtes. Op de vloer van die achterste ruimte met dat mooie licht, liggen objecten die doen denken aan omgevallen salontafeltjes. De andere kant van de omgevallen cirkels met poten is geverfd. De tafelbladen zijn beschilderd met ronde, felgekleurde cirkels. In eerste instantie kijk ik tegen de ruwe onderkant van het werk aan. Of kijk ik tegen 'het werk' aan? Valerie wijst me aan welk kunstwerk van welke student is. Ik hoor haar de namen van de andere studenten noemen; Christie, Noortje, Diego en haar meester Marjolijn de Wit. Vanuit de gang gekeken benader je alle kunstwerken vanuit de achterkant. Of vergis ik me? "Nee", vertelt Valérie enthousiast: "Het is het resultaat van de samenwerking. Vele gesprekken hadden de studenten en Marjolijn de Wit met elkaar tijdens het werken aan deze expositie. Geïnspireerd door de vragen die Diego Sindbert zichzelf stelt over de ruimtelijkheid van zijn werk, volgde Valérie de Ghellinck zijn ruimtelijke onderzoek in haar eigen objecten. Het werd, geleid door Marjolijn de Wit, een onderzoek naar drie-dimensionaliteit waarbij de achterkant van een kunstwerk een even belangrijk onderdeel van het hele werk werd, als de voorkant. Niet weggemoffeld, maar getoond. Constructie en de oorsprong van de materialen zijn zichtbaar gebleven. Ik loop nog maar eens langs de objecten die opgesteld liggen op de grond. De vier ruimtes zijn ook objecten geworden door de plaatsing van alle onderdelen. Valérie zelf maakt kleurige objecten en gebruikt plastic afvalmateriaal wat zij stapelt en omvormt. Voorkant, achterkant, zijkant, onderkant. Net als bij Diego in zijn houten constructies doet, maar toch totaal anders.Haar werk is speels en levenslustig, onderzoekend, plezierig,
| 16 |
Diego Sindbert (2011)
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT volgens mij vooral ook voor haar zelf tijdens het maakproces. Ik krijg daar zin van, zin om ook te experimenteren met kleurrijk materiaal. In de achterste ruimte bevindt zich de cabine van Noortje van der Palen, de cabine is tijdens de openingsavond gebruikt voor een performance waarbij gebruikt werd gemaakt van geprojecteerde beelden op diezelfde cabine. Tijdens de opening werd de illusie gewekt dat de beelden al eerder, voor de projectie, opgenomen waren. Wat niet het geval was. Tijdens de opening bekeken we de opnamen die live aan de binnenkant van de cabine, besloten, werden opgenomen. Het werk van Noortje heeft een aparte plaats in de expositie vanwege de omvang van de cabine in de achterste ruimte en het feit dat het kunstwerk bestaat uit een preformance die alleen tijdens de opening te zien was. Nu, overdag, kan ik de schimmen van de overgebleven projectie maar moeilijk bekijken vanwege het daglicht wat door de cabine schijnt. Het maakt de projectie nagenoeg onzichtbaar. Maar.. het is bewijs. Het heeft bestaan en plaats gehad. Valerie leidt me verder door de ruimtes en laat me de tekeningen van Christie zien die geplaatst zijn onder en boven een groen lijn. Zij en Christie hebben niet hun eigen werk opgehangen, maar dat van elkaar, vertelt ze. Ze wijst naar de groene lijn met tekeningen van Christie Zwart die zij, Valerie, op deze manier heeft gerangschikt op de muur. De beide kunststudenten waren verbaasd over het resultaat. Allebei hadden zij elkanders werk op een geheel andere manier in de ruimtes geexposeerd dan zij zelf ooit met hun eigen werk zouden doen. Door beiden niet het eigen werk, maar juist dat van de ander op te hangen, hebben ze meer en andere mogelijkheden ontdekt. Mogelijkheden waar zij nooit zelf aan gedacht zouden hebben. Ik zou graag door willen blijven praten met Valérie over de ontmoetingen die ze met Marjolijn de Wit en de andere studenten heeft gehad, over wat de nieuwe inzichten betekenen of over wat ze nu verder wil onderzoeken in haar werk. Ik probeer in rap tempo nog zoveel mogelijk te weten te komen over de gesprekken die hier, één week eerder, tijdens het opbouwen, hebben plaatsgevonden. Ik moet gaan.. Dat verjaardagsfeestje. Valérie De Ghellinck groet en duikt in de voorste ruimte weer in haar boek.
| 17 |
DIEGO SINDBERT
Diego Sindbert (2011)
| 18 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Diego Sindbert (2011)
| 19 |
VALERIE DE GHELLINCK [NL] Tijdens een expositie laat ik een bevroren beeld zien, een opgelicht moment tussen het punt A en B. In mijn werk is kleur en vorm erg belangrijk. De vormen zijn objecten die uit een spontaan moment ontstaan, zonder het op voorhand bedacht te hebben. De objecten gebruik ik in verschillende combinaties en composities aan de muur of op de grond. De combinaties en composities zijn steeds veranderlijk, zoals ook de objecten nog steeds in een fase zitten. Ze zijn niet blijvend, ze kunnen eindeloos gecombineerd en veranderd worden. Het is een spel tussen kleur en vorm die ik in een frame of context wil plaatsen. Aan de hand van fotomateriaal archiveer ik elke fase die het werk en het object ondergaat. In de foto’s zijn eindeloos linken en evoluties te vinden tussen bepaalde objecten en opstellingen. Deze archiveer ik door ze te fotograferen. Ik probeer mijn eigen manier van atelierwerking te onderzoeken en uit te graven. Meedoen aan dit Leerling Meesterproject van Kunstpodium-T is voor mij zeer inspirerend geweest. Alleen al het feit dat ik het werk uit zijn vertrouwde context; uit mijn atelier haal, is voor mij reden om deel te nemen aan het project. Ook de samenwerking met de meester en tussen de studenten zijn heel inspirerend geweest. Door samen aan deze tentoonstelling te bouwen konden we sterke of niet-sterke composities bespreken. Dit is een hele goede oefening geweest, vooral nu, aan het einde van het laatste jaar. Alle artiesten in onze groep keken onbevooroordeeld en open naar het werk van de ander. Dit heeft voor een expositie gezorgd waarin linken te zien zijn, die niet op voorhand gepland konden worden. Vooral die momenten waren voor mij inspirerend en interessant.
| 20 |
Valerie de Ghellinck (2011)
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
| 21 |
VALERIE DE GHELLINCK
Valerie de Ghellinck (2011)
| 22 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Valerie de Ghellinck (2011)
| 23 |
VALERIE DE GHELLINCK
| 24 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Valerie de Ghellinck (2011)
Valerie de Ghellinck (2011)
| 25 |
CHRISTIE ZWART [NL] De dinsdag voor de opening zijn
we gestart met de opbouw van de expositie. Het was voor mij een zeer verrijkende ervaring. Er was veel werk om uit te kiezen en alle ingebrachte werken hebben de vier ruimtes wel een keer gezien. De samenwerking met de Meester en de overige studenten verliep prettig. We gaven elkaar en elkaars werk de ruimte. Steeds als er een moment was waarop een van ons de oplossing niet meer zag, was er wel een ander die met een frisse blik naar dingen kon kijken. Automatisch ben ik gaan spelen met de ruimtelijke werken van Valerie en met de collages van Marjolijn. Met een ruimte vol materiaal ben ik gaan zoeken naar mooie combinaties. Ik moest er even aan wennen om aan andermans werk te komen, maar eenmaal bezig genoot ik ervan. Ik vond het bijzonder om eens niet in mijn eigen werk te selecteren, maar nu eens met het werk van een ander te spelen. Ook vond ik het bijzonder te ontdekken wat de anderen met mijn werk deden. Het gaf me een andere kijk op mijn eigen werk. Er werden dingen bij elkaar gelegd die ik zelf nooit bij elkaar geplaatst zou hebben.Ik vond het een fantastische ervaring en heb veel opgestoken in deze samenwerking. Dit komt vooral doordat ik mocht werken met mensen die veel met het ruimtelijke aspect bezig zijn. Ruimtelijkheid is niet een van mijn sterkste kanten. Ik vond het interessant om te zien hoe een ruimte met een kleine ingreep totaal kan veranderen.
| 26 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Christie Zwart (2011)
| 27 |
CHRISTIE ZWART
Christie Zwart (2011)
| 28 |
LEERLING/MEESTER #9: MARJOLIJN DE WIT
Christie Zwart (2011)
| 29 |
| 30 |
LEERLING/MEESTER #9 & #10
I N H O U D LEERLING/MEESTER #10: FINGERSPITZENGEFÜHL 9 - 19 Juni 2011
[MEESTER ] Maartje Korstanje
29-33
[LEERLING] Sophia Ohligs Laura Oerlemans IMaite Kragl Lisa Bensel
34-37 38-41 42-45 46-49
| 31 |
MAARTJE KORSTANJE
LEERLING/ MEESTER 2011 # 1 0 : F IN G ERS P IT Z EN G E F Ü HL
[NL] Onder de noemer Fingers-
pitzengefühl tonen Meester Maartje Korstanje en leerlingen Sophia Ohligs(Antwerpen), Maite Kragl (Rotterdam), Lisa Bensel (Den Bosch) en Laura Oerlemans (Tilburg) hun werk. “Bij onze eerste ontmoeting was het meteen heel duidelijk dat we zowel in thematiek als in de benadering van ons werk erg veel raakvlakken hadden”, vertellen de leerlingen. “Zo is het procesmatig tot stand komen van de beelden, het werken vanuit het materiaal en de tactiliteit van het werk erg belangrijk. Onze expositie toont de energiestromen van het leven. De dualiteiten tussen het ontstaan, het vergaan, de dood en de leegte die daar op volgt’. We zijn allemaal op zoek naar het tonen van de dubbelzinnigheid van de dingen.” Bij Sophia betekent het letterlijke groeien in haar beeld 'preformance', ook daardwerkelijk het verval van iets anders. Maartje toont de schoonheid van het vergankelijke. Maite onderzoekt met haar vogelkooien in de ruimte de kringloop tussen leven en dood, Lisa is in haar ‘schilderijen’ van metaal en was, op zoek naar een verzoening van de tweestrijden die zich in het leven voordoen, terwijl bij Laura juist de onmogelijkheid van deze verzoening centraal staat in haar gipsen figuren. “Ondanks deze raakvlakken hebben we ervoor gekozen om ons werk in aparte ruimtes te tonen. Iedere student heeft een andere sfeer en werkwijze en dit wilden we graag behouden en als uitgangspunt gebruiken. Zodat de expositieruimte in zijn geheel een ontmoetingsplek zal zijn voor deze verschillende visies.”
| 34 |
Ongetiteld, 2009, Schuimrubber, PU-schuim 100 x 60 x 70 cm Courtesy Upstream Gallery en de kunstenaar.
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE [NL] Maartje Korstanje maakt grote
ruimtelijke sculpturen uit karton, plastic en piepschuim. Zij ontwikkelde een grote fascinatie voor de natuur, die duidelijk terug te zien is in haar organische sculpturen. Korstanje zoekt haar inspiratie in een fantastische dierenwereld, tegelijk angstaanjagend en humoristisch. Korstanje bouwt voornamelijk uit karton figuren die refereren aan zowel prehistorische als futuristische wezens. Naast vrij monumentale sculpturen maakt ze kleinere beelden waarin karton en andere arme materialen gebruikt worden zoals textiel, schuimrubber en harsen, maar ook gewichtige materialen zoals brons en bladzilver. De schoonheid van het natuurlijke en de crises in de natuur vormen een basis voor haar sculpturen die vaak zo amorf zijn dat je ze op alle mogelijke manier kunt interpreteren. Hun ongrijpbaarheid ligt in hun niet-eenduidige, maar wel associatief herkenbare vorm. Haar creaties worden snel en improviserend opgebouwd. De lichte materialen geven ze een grote spontaneïteit, speelsheid en directheid. “Een beeld moet op zichzelf sterk zijn, van alle kanten interessant en kloppend qua compositie, structuur en dynamiek.” Maartje Korstanje 1982, Academie voor Kunst en Vormgeving St. Joost, Breda, 2005. Sandberg Instituut, Amsterdam, 2007.
| 35 |
MAARTJE KORSTANJE Maartje Korstanje (2011)
| 36 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
serie Ongetitelde sculpturen 2009 PU-schuim, textiel, urethane plastic, bladzilver. varierende afmetingen, gemiddeld 30 x 30 x 15 cm Courtesy Upstream Gallery en de kunstenaar.
| 37 |
SOPHIA OLIGS “vroeger, dat is lang, lang geleden, toen jullie nog water, lucht en aarde waren…” vertelde mijn vader toen ik nog een kind was. Deze toevallige samenstelling van bouwstenen is hecht verbonden met mijn perceptie van tijd en ruimte. Het terugkerende element van vormen en combinaties in de ruimte is een cirkel, die zich voortbeweegt, omdat de tijd niet stopbaar is. Daarom is mijn waarneming van tijd geen rechte lijn maar een golvende lijn. Maar de geïndustrialiseerde wereld probeert de kracht van de natuur vaak te negeren en de natuurlijke bewegingen te veranderen of tegen te houden. Sinds de industriële revolutie is er een onbreekbare vooruitgangsoptimisme: de Techniek als oplossing voor alles. In mijn werk probeer ik de natuur een kader te geven en haar gang te laten gaan, zonder nog heel veel invloed op het eindresultaat te hebben. Sophia Oligs
‘performance’ gips; zaadjes; staal 55X70 cm Sophia Olligs, 2011
| 38 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
| 39 |
SOPHIA OLIGS
| 40 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE Sophia Oligs (2011)
'performance' Sophia Oligs (2011)
| 41 |
LAURA OERLEMANS Mijn beelden komen voort uit een behoefte aan contemplatie en bezinning; knielend op de grond word ik bedekt met lappen stof doordrenkt in gips. Doodstil zitten om het droogproces niet te verstoren, maar de focus op de stilte wordt na een tiental minuten verlegd op het verbijten van de pijn. Het resultaat is een verstilt en leeg omhulsel van het conflict tussen berusting en lijden. Maar het berustende moment is nooit bevredigend genoeg en wordt afgewisseld met de behoefte aan zelfspot en destructie. Daarmee wordt het werk een constante zoektocht naar hoe het lichaam zich verhoudt tot het onvermogen naar lijdzaamheid. Laura Oerlemans
Geen Titel Gips, textiel, paardenhaar, hout Laura Oerlemans, 2011
| 42 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
| 43 |
LAURA OERLEMANS Geen Titel Laura Oerlemans (2011)
| 44 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
Geen Titel Laura Oerlemans (2011)
| 45 |
MAITE KRAGL "De kringloop van leven en dood staat in mijn werk centraal. Hierbij gaat mijn fascinatie vooral uit naar hoe de mens met de dood omgaat, ook met betrekking tot zijn geloof en zijn herkomst. Gebruikt worden voornamelijk „oude“ materialen; deze zijn of op straat gevonden, op antiekmarkten, tweedehandsonline-platformen of kringloopwinkel. Het is voor mij belangrijk om materiaal te gebruiken wat al eerder een andere functie had, ofwel een eigen geschiedenis. Bovendien is er bewust voor tegengestelde materialen gekozen. De „al-veelbeleeft“-uitstraling van de voorwerpen en de materiaalsymboliek zijn onderdeel van het werk zelf. Ik een ruimte creëeren, waar de beschouwers in kunnen stappen, rond mogen lopen en een kijkje nemen in een andere wereld. Ik werk met veel symboliek, met het samenspel, de tegenstellingen en de clichees rond om het thema leven en dood. Daardoor wil ik juist de mogelijkheid bieden om de eigen interpretatie in alle richtingen te kunnen sturen, waardoor iedereen het op zijn eigen manier kan ervaren." Maite Kragl
I've stolen a garden. But it may already be dead, I don't know. ca. 21m², mixed media Maite Kragl, 2011
| 46 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
| 47 |
MAITE KRAGL
I've Stolen A Garden But It May Already Be Dead I Don't Know Maite Kragl (2011)
| 48 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
| 49 |
LISA BENSEL "Dit werk stamt uit dezelfde werkperiode. Anders dan in ‘Halte die Rohe, halte die Hohe, halte beide‘ waarin het materiaal en de presentatie het inhoudelijke gegeven weerspiegelen, zijn het hier letterlijke woorden, de vorm van de objecten en de menselijke handafdrukken die spreken. Zo is het hier ook een veel aardser en tastbaarder gegeven waar het om gaat. Mijn werk verwijst naar de mens, die zijn menselijke en alledaagse bestaan niet meer volhoudt en daardoor zijn natuurlijke grenzen niet slechts tracht te verleggen, maar deze ruimschoots probeert te overstijgen. De sculptuur spreekt niet alleen over het groeiende, gedrevene en positieve moment van het opstijgen, maar ook over het remmende, melancholische en trage.. Daarmee zinspeelt zij op een dichtbij zijnde moment van omkeer die een kring kan sluiten met het onvermijdelijke falen van een hybrisch individu." In Kunstpodium T zal een vervolg op dit werk uit paraffine, bijenwas en metaal tentoongesteld worden. De inspiratie voor beide werken komt voort uit de verzoening van een ideale tweestrijd: het vermogen, of de vloek, om in het bezit te zijn van “twee zielen in een borst”. Dit al sinds de Sturm en Drang bewustgemaakte menselijk dilemma loste Berthold Brecht 1931 in zijn toneelstuk ‘Die heilige Johanna der Schlachthöfe’ op. Hij bied de vertwijfelde in tweeën gedeelde eindelijk een oplossing door de innerlijke verzoening: Lisa Bensel
Zonder Titel Keramiek, bijenwas Lisa Bensel 2011
| 50 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
| 51 |
LISA BENSEL
„Mensch, es wohnen dir zwei Seelen in der Brust! Such nicht die eine auszuwählen da du beide haben mußt. Bleibe stets mit dir im Streite! Bleib der eine, stets Entzweite! Halte die hohe, halte die niedere Halte die rohe, halte die biedere Halte sie beide! “
Halte die Behoud h Klei, para
| 52 |
LEERLING/MEESTER #10: MAARTJE KORSTANJE
e Rohe, halte die Hohe, halte beide. het ruwe, behoud het hoge, behoud allebei. ffine Lisa Bensel 2011
| 53 |
PAUL BOGAERS
KUNSTPODIUM TIJDELIJK TENTOONSTELLING SPOREN in het Deprez-gebouw van 8 t/m 17 juni 2011 In het kader van het project ‘Schatten Spoorzone’ hebben leerlingen van De Nieuwste School de afgelopen maanden heden, verleden en toekomst van de Spoorzone in Tilburg onder de loep genomen. Leerlingen van 4 havo/atheneum verbeelden hun visie op de Spoorzone o.l.v. fotograaf Paul Bogaers en leerden alles over hoe ze hun ideeën het beste kunnen presenteren in een expositie door begeleiding van Kunstpodium T. De tentoonstelling is te zien in de tijdelijke dependance: Kunstpodium Tijdelijk. Er lag sneeuw in de Spoorzone, op 17 december 2010. Voor het eerst was ik in het Deprez-gebouw; het was eindelijk geopend en ook al bijna klaar. Kosten noch moeite leken gespaard om het monumentale fabriekspand niet alleen te behouden, maar er ook een moderne allure aan te geven. Te hopen viel dat er méér gebouwen in het gebied op deze manier (of desnoods een tandje minder) zouden mogen blijven staan. Maar het oog was nu eenmaal op de zone gevallen, en dan zou ieder bouwwerk ófwel tiptop in orde moeten zijn ófwel moeten wijken voor iets nieuws. Geen half werk. Is een gebied eenmaal ontdekt, dan is er geen houden meer aan, en wil iedereen er zijn passie, macht of geldzucht op botvieren. Als de verovering van een nieuwe kolonie. Ook Kunstpodium T en De Nieuwste School zouden er nu hun vlag gaan planten. In een samenwerkingsverband waaraan ik ook mijn bijdrage ging leveren, zouden de leerlingen van twee vierde klassen zich laten inspireren door het gebied en er tenslotte het gemaakte werk ook tentoonstellen,
| 54 |
hier in het Deprez-gebouw waar nu de leerlingen binnenstroomden. Na, ter inspiratie, een korte introductie van mij en een uitleg van Monique van der Vorst bij de maquettes van de Spoorzone op de eerste verdieping, gingen we met twee groepen na elkaar kijken in de besneeuwde zone. Op het buitenterrein dat schijnbaar nog alle sporen vertoonde van bedrijvigheid, en het inwendige van twee reparatiehallen, die duidelijk al geheel verlaten en ontmanteld waren. Vooral de tweede was indrukwekkend, in zijn enorme afmetingen en met zijn restanten van werkzaamheden waarnaar alleen nog maar te raden viel. Reusachtige rechthoekige kuilen in de betonnen vloer, waar men onder de locomotieven moet hebben kunnen werken. Een nog functionerende loopkat, waaraan treinstellen konden worden opgehesen en over de gehele lengte van de hal worden verplaatst. Stukken rails op de vloer, die op raadselachtige plekken ineens ophielden. Bordjes met opschriften, vaak in het Duits (!), maar ook handgeschreven boodschappen van mensen op onverwachte plekken overal in de ruimte. Glazen hokjes, achtergelaten stoelen, kapstokken en een enkele schroevendraaier. Tal van sporen. Maar niet de werklieden zelf, en geen activiteit, geen machines of zelfs maar het geluid daarvan. In plaats daarvan: stilte, verlatenheid, ruimte. Ruimte voor de verbeelding, die in gang wordt gezet zodra de wereld zich in een leegte toont.
een tijd duurt eer het eindresultaat wordt verwacht ? Het unieke van het Sporen-project was dat middelbare schoolleerlingen het hele creatieve traject zouden doorlopen, van ideevorming tot en met expositie, en dat onder begeleiding van de eigen vakdocenten maar ook door twee praktijkmensen: Marleen Hartjes van Kunstpodium T als deskundige op het gebied van het exposeren, en ikzelf als beeldend kunstenaar.
En ja hoor, die verbeelding begon ook meteen te werken bij de leerlingen. Er werd onmiddellijk druk gefotografeerd en gefilmd, en spontaan ontstonden al de eerste ideeën en plannetjes.. Maar dit was nog maar het eerste deel van het creatieve traject dat we met de leerlingen wilden afleggen. Misschien ook wel het makkelijkste, in ieder geval het meest inspirerende. Er moesten andere fasen volgen, een stuk weerbarstiger. Hoe werk je een eerste idee uit? Hoe houd je de spanning en de motivatie erin als het
Paul Bogaers
Nu, zoveel maanden verder, is de expositie een feit. Het proces is doorlopen, alle hobbels zijn genomen, en er is een grote verscheidenheid aan werkstukken ontstaan. Er is gefilmd, getekend, gefotografeerd en geschilderd, er zijn ruimtelijke opstellingen gemaakt, er is geschreven, er is zelfs (zowel in het echt als fictief ) een werknemer van de Spoorzone opgespoord en in beeld gebracht. Ik denk, al met al, dat de leerlingen een unieke ervaring hebben kunnen toevoegen aan hun schooltijd. En ook ikzelf ben een ervaring rijker. Ik heb ervaren hoe belangrijk het is om als beeldend kunstenaar te proberen iets door te geven jouw manier van werken en denken aan een generatie die jou opvolgt. Een jonge generatie, die de wereld betreedt met een gretigheid van een nieuwe kolonie die mag worden veroverd. Een Spoorzone die helemaal opnieuw kan worden ingericht.
voor meer informatie over de Spoorzone : www.tilburgspoorzone.nl
SPOREN
| 55 |
DJAINA VENNINGS
SPEUREN IN DE SPOORZONE De Nieuwste School heeft in samenwerking met Kunstpodium T en kunstenaar Paul Bogaerts, de afgelopen maanden gewerkt aan het project Schatten van Brabant. Toevallig ben ik leerling aan De Nieuwste School en heb ik dus met veel plezier aan dit project mee mogen werken. Als oriëntatie trokken we met de hele klas de spoorzone in. Gewapend met een fotocamera om alles vast te leggen. Wat mij later heel erg opgevallen is, is dat de foto’s waarop ik details heb vastgelegd me veel meer aanspreken dan de overzichtsfoto’s die ik gemaakt heb. De foto’s waarop ik details heb vastgelegd, prikkelen me. Ik ben benieuwd naar de verhalen achter die foto’s. Ieder detail is immers het startpunt van een bijzonder verhaal. De overzichtsfoto’s prikkelden mijn fantasie veel minder, omdat de foto’s teveel verklappen… ? De foto’s waren bedoeld als oriëntatie, daarna was het de bedoeling dat we een beeldend onderzoek op zouden starten. De inspiratie hiervoor moest komen uit de spoorzone, wat je daar allemaal gezien en gehoord hebt, of misschien wel welke emoties je ervaren hebt tijdens het wandelen door de spoorzone. Uiteindelijk kwam ik met mijn groepje uit bij perfectie en imperfectie, het slechte pad. Binnen dit idee konden we allemaal een eigen gedeelte uitwerken. Ik wilde graag het perfecte leven uitbeelden, en daarbij de kritische kanttekening plaatsen of een perfect leven eigenlijk nog wel leuk is. Wat is perfectie? Word je er gelukkig van? Dat was het startpunt van mijn zoektocht. In hoeverre is perfectie perfect? Ik ben na gaan denken over de vraag wat perfectie inhoudt, in hoeverre dit ervoor zorgt dat je gelukkig wordt en in het bijzonder hoe ik dat zou kunnen verbeelden. Dat vond ik in het begin erg lastig. Uiteindelijk ben ik sa-
| 56 |
men met beeldend kunstnaar Iwona Sroczynska aan de slag gegaan om het te perfecte leven uit te beelden. In de zon zijn elementen aanwezig die je leven tot een gelukkig en vreedzaam leven maken. Woorden die met liefde en genegenheid te maken hebben bijvoorbeeld. Op dit moment zijn er ook nog elementen in je leven aanwezig die misschien wat minder positief zijn, alles is in evenwicht. Mensen willen alleen altijd meer, meer, meer. Ze worden perfectionistische en stellen hoge eisen aan zichzelf. Dit wordt verbeeld door de vrouw met de talloze medailles op haar kleding. Ze slaan door in hun perfectionisme en komen als het ware in een roze wolk terecht. Iedereen denkt dat je daar het allergelukkigste bent, omdat je alles hebt wat je wilt, maar in werkelijkheid word je er in de meeste gevallen niet gelukkiger van. Je loopt aan jezelf voorbij, hebt alleen nog maar aandacht voor alles wat je wilt bereiken en bent constant bezig het anderen naar de zin te maken en hun verwachtingen waar te maken. Als je doorslaat in deze levenshouding, kom je via de bliksemschicht in het zwarte gat terecht. Er is nog een vlammetje te zien, maar dat is langzaam aan het uitdoven. De handboeien om het gat heen staan symbool voor het feit dat je gevangen zit in je eigen leven. Als je op tijd tot het inzicht komt dat je niet gelukkig wordt van de manier waarop je invulling geeft aan je leven, kun je naar de bovenkant van het schilderij klimmen. Daar waar de poppetjes als het ware in hokjes zitten, om het idee van gevangen zitten duidelijk te maken. De poppetjes zitten echter op een dergelijke manier gevangen dat ze ook kunnen gaan wanneer ze er genoeg van hebben. Ze kunnen uit hun ‘perfecte leven’ stappen en het huis betrekken. Als ze deze stap hebben durven zetten, weten ze wat liefde is. Dat is ook waar de punt van het dak naar verwijst: très jolie! Het komt allemaal goed, maar als je te lang in de roze wolk blijft hangen bestaat de kans dat alles overloopt… uitgebeeld door de kraan. Dan kun je zomaar aan de andere kant van ons
schilderij terecht komen, en moet je talloze verleidingen weerstaan voordat je weer in het echte mooie leven terecht komt. Waarin het vooral heel belangrijk is om dicht bij jezelf te blijven, vertrouwen te hebben in anderen en te genieten van alles dat op je pad komt! Djaina Vennings 4 Atheneum De Nieuwste School
SPOREN
| 57 |
MEESTERGESPREKKEN
MEESTER-GESPREKKEN ‘Subversieve diplomatie’: Iedere kunstenaar stelt andere condities aan productie van werk en presentatie; geschoeid op de hand van zijn auteurschap. Iedere instelling, galerie of consument stelt vervolgens weer eigen condities voor de productie en presentatie hiervan. In de realisatie van een platform waarop zich de juiste intensiteit van een kunstwerk manifesteert, moeten vele ego’s, partijen en identiteiten samenwerken. Hier wordt gegeven en genomen. Hoe kun je de expositieplek/galerie en de organisatie naar je hand zetten of als partners meekrijgen met je idee? Of is deze vraag slechts een illusie en liggen de rollen allang vast? Vrije ruimte of vrijgemaakte ruimte? Wie bepaald wat? 10 juni j.l. vond in het auditorium in de Pont de 3e van de in totaal 4 meestergesprekken plaats met als gasten Maartje Kortanje, Hendrik Driessen (de Pont) en Geert Verbeeke (Verbeeke foundation). Een gesprek over tentoonstellingsconcepten tussen de directeuren van 2 verschillende musea en een jonge kunstenaar die met beide plekken ervaring heeft. Moderator: Freek Lomme. - van de redactie
Scan de QR-code om een filmverslag van dit meestergesprek te bekijken.
| 58 |
Meestergesprekken in de Pont met Maartje Kortanje, Geert Verbeeke, Hendrik Driessen en moderator Freek Lomme.
TEMP-FILES
| 59 |
COLOFON
| 60 |
LEERLING/MEESTER #9 & #10 [COLOFON] HOOFDREDACTEUR Zeus Hoenderop EINDREDACTIE Mariska van Zutven VORMGEVING Kevin Jansen FOTOGRAFIE Mariska van Zutven Zeus Hoenderop TEKSTBIJDRAGEN Valerie de Ghellinck Christie Zwart Noortje van der Palen Lars Leeuw Marleen Hartjes REDACTIE Mariska van Zutven Marleen Hartjes KUNSTENAARS Maartje Korstanje Marjolijn de Wit Noortje van der Palen Diego Sindbert Valerie de Ghellinck Christie Zwart Sophia Ohligs Laura Oerlemans Maite Kragl Lisa Bensel JAARMEESTER L/M 2010 -2011 RenĂŠ Korten SPOREN Mede mogelijk gemaakt door: Vierdejaars studenten van De Nieuwste School Ons Middelbaar Onderwijs Schatten van Brabant Kunstbalie CiST Kunstpodium T CONTACT redactie@kunstpodium-t.com Wil je Temp steunen? Doneer of plaats een advertentie in het tijdschrift.
| 61 |
Kunstpodium T Noordstraat 105 5038 EH Tilburg www.kunstpodium-t.com OPENINGSTIJDEN donderdag 13.00 – 21.00 uur vrijdag – zondag 13:00 – 18:00 uur
Kunstpodium T is hét laboratorium en platform voor kunstacademiestudenten en startend kunstenaars. Kunstpodium T faciliteert de ontwikkeling van de kunstenaarsidentiteit en cultureel ondernemerschap voor een nieuwe generatie kunstenaars.