Papa Alex: ‘Mylan (11 maanden) vindt samen boekjes kijken heel leuk, en ik ook! Een prima cadeau-idee voor zijn eerste verjaardag.’
boekStart voor jou! 16
Boekentips Milo ziet de wereld in zwart-wit Rowena Blyth (tekst en tekeningen) Uitgeverij Oogappel, € 9,99
Vierkant kartonboekje over kat Milo die op stap gaat en onder- weg veel ziet en hoort: bijen in het bos, gespetter van de regen, toeterende auto’s. Met illustraties in zwart-wit, waarop ook geometrische patronen te zien zijn. AB (3 mnd+) • Baby’s kunnen geboeid naar een plaatje kijken met zwart-wit-
contrasten. Houd het boekje goed stil en geef je kindje de tijd
om rustig te kunnen kijken.
Baby’s allereerste zachte boekje Stella Baggott (tekeningen) Uitgeverij Usborne, € 11,99
Stoffen babyboek met knisperpagina over een pandabeertje dat door verschillende landschappen en door de ruimte reist. Leuk als eerste voelboekje voor baby’s; het vertellen en benoemen volgt iets later. AB (mnd+) Ssst… Beertje slaapt Surya Sajnani (tekst en tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 12,99
Beertje wil graag slapen, dus moeten de andere dieren in het bos stil zijn. Hardkartonnen babyboekje met vijf geluidsknoppen, waarmee de dierengeluiden te beluisteren zijn. Met eenvoudige lijntekeningen in zwart-wit en blauwpaarse accenten. Ook verschenen: Aan de kant!: waar is de brand?. AB (1+) Toet, toet, Muis! Lucy Cousins (tekst en tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 14,99
Groot, kartonnen boek met maar liefst vijftig stevige flapjes, over alles wat rijdt en vliegt: een tractor, fiets, trein en helikopter bijvoorbeeld. AP (1,5+) • Ontdek de wereld van Muis op Muisfeest.nl. • Ook verschenen: Het allerleukste voorleesboek van Muis (Uitge- >2
verij Leopold, € 14,99), een bundeling van zes voorleesverhalen.
Boekentips Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Agnese Baruzzi (tekst en tekeningen) Uitgeverij De Vier Windstreken, € 9,95
Kartonboek met uitvouwbare pagina’s, dat uitnodigt mee te tellen van 1 tot en met 10. Een verrassende uitgave, waarin een voorwerp speels kan worden veranderd. AP (1,5+) Gonnie zegt… gak! Olivier Dunrea (tekst en tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 14,99
Gansje Gijsje wordt wakker van een geluid. Wordt ze geroepen? Ze vraagt het aan schaap, de kippen en het varken, maar niemand weet ervan. Wie maakte dan dat geluid? Vierkant hardkartonnen prentenboek met een plastic geluidenbalk met echte dierengeluiden en een liedje. AP (1,5+) • De gansjes hebben een eigen app. Kijk in de App Store. Dikkertje Dap Annie M.G. Schmidt (tekst) en Noëlle Smit (tekeningen) Uitgeverij Querido, € 9,99
Bij het bekende versje over Dikkertje Dap en de giraf (uit 1950!) zijn schitterende illustraties gemaakt waarvan het plezier afspat! Het stofomslag is te gebruiken als poster. AP (2+) • Van het versje is in 2017 een speelfilm gemaakt (zie: trailer en
titelsong). Ook is er een luistercd: Dikkertje Dap en andere dieren-
versjes, voorgelezen door Flip van Duin (Uitgeverij Querido, € 9,99). Kiekeboe Mies van Hout (tekeningen) Uitgeverij Lemniscaat, € 9,95
Drie tekstloze kantonboeken met uitklapbare pagina’s over vormen: Rond, Vierkant en Driehoek. Uitnodigende uitgaven voor peuters en kleuters. AP (2+) • Op de website kiekeboeboek.nl zijn tips en verwerkingssuggesties opgenomen. • Ook over vormen: Driehoek van Mac Barnett en Jon Klassen (Uit-
geverij Gottmer, € 14,99; 4+). De delen Vierkant en Cirkel volgen nog. 3<
Boekentips Klein Konijn wil met de trein Lida Dijkstra (tekst) en Natascha Stenvert (tekeningen) Uitgeverij Kluitman, € 7,50
Klein Konijn gaat naar de verjaardag van opa Ko. Omdat de trein vertraging heeft, moeten ze met de bus, die pech onderweg krijgt. En zo is er telkens iets aan de hand... Verhaal op rijm met aantrekkelijke illustraties waarop meer te zien is dan er verteld wordt. Om interactief mee bezig te zijn. Ook verschenen: Lang leve Klein Konijn. AP (2,5+)
Kleine Muis en de rode knikker Petr Horácˇek (tekst en tekeningen) Uitgeverij Lemniscaat, € 13,95
Kleine Muis ziet in een boom een mooie rode knikker. Omdat ze hem niet kan pakken, vraagt ze haar vriendjes om hulp. Maar niemand is groot genoeg om erbij te kunnen. Hoe lossen ze dit op? Eerder verschenen: Kleine Muis zoekt een huis en Kleine Muis eet de maan. AP (3+) • Tips en suggesties bij dit boek zijn te vinden op: Kleuteruniver-
siteit.
Het grote Pim en Pom voorleesboek Fiona van Heemstra & Tingue Dongelmans (tekst) en Fiep Westendorp (tekeningen) Uitgeverij Fiep, € 15,-
Bundeling van vijftien verhalen en versjes over de twee poezenvriendjes Pim en Pom, naar de boeken over het tweetal van Mies Bouhuys. A (3+) • Gebaseerd op de animatieserie De avonturen van Pim & Pom
(In The Air, € 12,95).
• Klik hier voor meer informatie over Pim en Pom.
>4
Boekentips Boet de beer Kaisa Happonen (tekst) en Anne Vasko (tekeningen) Uitgeverij Gottmer, € 14,99
Boet de beer heeft een veilig hol waarin hij zijn winterslaap kan houden. Maar Boet valt niet in slaap: hij is helemaal nog niet moe. Wat nu? AK (4+) • Met als extra de internationaal bekroonde augmented reality- app voor tablet en smartphone, die gescand kan worden, of
opgehaald via de App Store of Google Play. Alleen in combinatie
met het boek te gebruiken.
Mijn kleine safari Joukje Akveld (tekst) en Justin Fox (foto’s) Uitgeverij Gottmer, € 13,99
Aan de hand van schitterende foto’s worden allerlei wilde dieren gekarakteriseerd. Uitgangspunt zijn daarbij tegenstellingen: hooglaag, hard-zacht, alleen-samen, maar ook: hoorns-slagtanden, strepen-vlekken of ruzie-vriendjes. Om samen eindeloos in te bladeren, te kijken, vertellen en benoemen. J 592.3 (4+) Slaap lekker!: 7 sprookjes om bij weg te dromen Hans Christian Andersen (tekst) en Agnese Baruzzi (tekeningen) Uitgeverij Ploegsma, € 22,50
Bundel met zeven sprookjes over Klaas Vaak: voor iedere dag een nieuw verhaal om lekker naar te luisteren voor het slapengaan. Met opvallende knipkunstillustraties in blauwe en oranje tinten inclusief lampion . J Deens 863 (4+)
Moet je zien! Milja Praagman (tekst en tekeningen) Uitgeverij Leopold, € 14,99
Egel heeft een prachtige stok gevonden, die hij trots aan zijn vrienden wil laten zien. Maar die zijn veel te druk met hun mobieltjes! Boek dat vooral ook leerzaam is voor ouders die te vaak worden afgeleid door hun telefoon. AK (4+)
☞
Kijk voor meer boekentips op boekstart.nl, Leesplein 0-6 en Boekenzoeker 0-8.
5<
De nieuwste apps voor 0-6 jaar Elk jaar verschijnen er tientallen nieuwe apps voor peuters en kleuters. Maar wat is eigenlijk een goede app voor heel jonge kinderen? Waar moet je op letten als je je kindje met een app wilt laten spelen? Je kunt vast wel wat hulp gebruiken om goed te bepalen welke apps het meest geschikt zijn voor je kind. Daarom lanceerde Mediawijzer.net een whitepaper. De whitepaper Kiezen uit apps voor peuters en kleuters. Waar let je op? is opgesteld door de juryleden van de Gouden Guppy: de award voor de beste peuter- of kleuterapp (0-6 jaar). Dit najaar werd hij voor het eerste uitgereikt tijdens het Cinekid Festival.
Een verre reis van Toon Tellegen (YipYip, 5+): winnaar van de Gouden Guppy Olifant besluit op reis te gaan naar de woestijn. Hij is daar nog nooit geweest. Eekhoorn helpt hem pakken, en daar gaat hij! Dromerig verhaal met beweging, muziek en spelonderdelen. Je kunt het zelf voorlezen of dat laten doen door de schrijver. Carnaval der dieren (Follow a Muse, 4+) In de educatieve muziekapp kun je luisteren en kijken naar het Koninklijk Concertgebouworkest. Er zijn veertien muziekvideoâ&#x20AC;&#x2122;s met geestige animaties van de dieren die Fiep Westendorp getekend heeft. Marjet Huiberts schreef korte, inleidende versjes, en een dierencarnavallied, dat wordt gezongen door Fay Lovsky. De kleine walvis (YipYip, 3+) Deze app is gebaseerd op het gelijknamige Prentenboek van het Jaar 2017 van Benji Davies. Frank Groothof leest het verhaal voor. In de app kunnen peuters en kleuters het verhaal als filmpje bekijken. Ook kunnen ze liedjes meezingen en spelletjes spelen. KinderGebaren (New-impulse media, 4+): eervolle vermelding Deze app is ontwikkeld voor en door kinderen en familie van dove en slechthorende kinderen. Ieder item bevat een plaatje met daaronder een filmpje en een geluidsfragment van het bijbehorende gebaar. Door de combinatie van geluid, afbeelding en gebaar kunnen kinderen gemakkelijker nieuwe informatie onthouden. >6
Voorlezen in je eigen taal Boeken brengen meer taal in het leven van je kind. Als jij het voorleest, hoort het andere woorden dan als je gewoon tegen je kleintje praat. Het is belangrijk dat je goed oplet tijdens het voorlezen. Je merkt meteen als het iets niet begrijpt. Dan kun je zo’n woord uitleggen en er samen over praten. Zo leert je kindje ongemerkt nieuwe woordjes. Het heeft het meest effect als je voorleest in je eigen taal. Dat is de taal die je het best beheerst. Want het voor lezen en het praten over het boek gaat veel beter in de taal die je vloeiend spreekt. Je moedertaal verbindt je sterk met je kindje. Dat geeft jullie samen meer ontspanning en plezier dan als je steeds naar woorden moet zoeken. Want dat is het allerbelangrijkst: dat jullie samen van een boekje genieten! Ook bied je met de taal die je vloeiend spreekt een beter ‘raamwerk’ aan je kind om zijn taal goed te ontwikkelen. Je leert je kindje veel woorden en begrippen in een andere taal dan het Nederlands. Die kan de geleerde woorden straks op school makkelijk vervangen door de Nederlandse woorden. Want je kind kent de betekenis al: hij hoeft er alleen nog maar het Nederlandse woord voor te leren. Als je lastig aan boekjes in je eigen taal kunt komen, kun je ook prentenboeken zonder tekst gebruiken. Je vertelt dan zelf bij de plaatjes in je eigen taal. Of je geeft zoekopdrachtjes en kunt samen aanwijzen en benoemen. Kijk op Leesplein welke tekstloze prentenboeken er zijn.
☞
Kijk ook op meertalig.nl.
7<
De seizoenen Elk seizoen heeft wel iets leuks te bieden: glijden met de slee in de winter, naar jonge dieren kijken in het voorjaar, schelpen zoeken aan zee in de zomer, of door de plassen stampen in de herfst. Vaak zijn er ook feesten, zoals kerst, Pasen of Sint Maarten. Vier de seizoenen op je eigen manier, met kijken, knutselen of samen kokkerellen (zie ook hieronder bij Koken)!
De boom Amandine Laprun (tekeningen) Uitgeverij Querido, € 14,99
In de vorm van een boom uitgesneden kartonboek, waarin een boom te zien is tijdens alle seizoenen. In en om de boom kun je dieren ontdekken en ook twee kinderen klimmen er regelmatig in. Het boek kan worden open gevouwen en rechtop neergezet. AP (3+)
• Stel vragen: vind jij het fijn als de zon schijnt, de wind waait, er sneeuw ligt, de bladeren aan de bomen komen? • Teken een ‘seizoengebonden’ voorwerp na en laat het inkleuren of beplakken. • Verzamel schatten uit de natuur. Maak daarmee een seizoenstafel of gebruik ze om te knutselen. Andere boeken over de seizoenen Mijn eerste voelboek over de seizoenen Xavier Deneux (tekst en tekeningen). Uitgeverij Oogappel, € 12,99. AP (1,5+)
Het wonder van de appel Hans-Christian Schmidt (tekst) en Andreas Német (tekeningen). Uitgeverij De Vier Windstreken, € 12,95. AP (2,5+)
Twaalf maanden in het bos Emilia Dziubak (tekst en tekeningen). Uitgeverij Gottmer, € 13,99. AK (4+)
Van Winterkrans tot Zomerdans Lidwien van Geffen (tekst en tekeningen). Uitgeverij Christofoor, € 13,95. J Nederlands 875 (4+)
Vos en Haas en de seizoenen Sylvia Vanden Heede (tekst) en Thé Tjong-Khing (tekeningen). Uitgeverij Lannoo, € 19,99. AK (4+)
>8
Actualiteit BoekStart Babyboekje van het Jaar Vanaf 24 januari kan er weer gestemd worden op een van de vijf genomineerde babyboekjes die in aanmerking komen voor de prijs Babyboekje van het Jaar. Kanshebbers zijn: Beestje waar ben je? van Ingela P. Arrhenius (Uitgeverij Gottmer, € 8,99), Piep piep met Fiep van Fiep Westendorp (Uitgeverij Fiep, € 8,50), Contrastboekje Hallo Baby! (Uitgeverij Veltman, € 6,99), De boerderij van Nathalie Choux (Uitgeverij Clavis, € 9,95) en Dierentuin van Lisa Jones & Edward Underwood (Uitgeverij Gottmer, € 12,40). Klik hier voor meer informatie.
De Nationale Voorleesdagen De Nationale Voorleesdagen worden in 2018 gevierd van 24 januari tot en met 3 februari. Er wordt van alles georganiseerd, waaronder Voorleesontbijten op kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, bibliotheken en scholen. Mis het niet! Hier vind je alle informatie op een rij.
Advies Kinderboekenambassadeurs Monique en Hans Hagen – de Kinderboekenambassadeurs van 2017-2019 – hebben een filmpje gemaakt om het lezen te stimuleren. Hun advies: ‘Lees zelf. Lees samen. Lees voor. Ieder kind heeft recht op een goed voorbeeld. Een kind van lezende ouders heeft VIJF keer zo veel kans om zelf een goede lezer te worden. Elke dag lezen: net zo vanzelfsprekend als tandenpoetsen.’ Klik hier om dit filmpje te bekijken.
Jezelf zijn in Bliksem Het nieuwe nummer van het ‘Magazine voor kleine donders’ van 4 tot 7 jaar heeft een bijzonder thema: jezelf zijn. Hoe je er uit ziet, hoe je genoemd wordt, wat je aan hebt; het maakt echt niet uit! Jij bent jij en ik ben ik. Bliksem verschijnt twee keer per jaar; elk nummer heeft een eigen thema. Met verhalen, puzzels, kleurplaten, recepten en tips. Klik hier voor informatie en verkoop. 9<
Koken Heksensoep maken, taart bakken in het eigen keukentje: jonge kinderen vinden het vaak leuk om – op hun eigen manier – te kokkerellen. Een kleuter kan al zelf aan de slag in de keuken, natuurlijk wel met wat hulp en onder toezicht!
Het grote kinderkookboek voor alle seizoenen Dagmar von Cramm (tekst) en Rotraut Susanne Berner (tekeningen) Uitgeverij Lannoo, € 16,99
De recepten in dit vrolijk geïllustreerde kookboek zijn gerangschikt per seizoen. Met gedichten, vertelplaten, extra informatie en tips. Betrek jonge kinderen bij het maken van de gerechten. Zelf doen volgt later. J 629.2 (6+)
• Maak samen een eigen kookboekje. Achter in het boek staat hoe je dat kunt doen. • Leer spelenderwijs meer over hygiëne en veiligheid in de keuken aan de hand van de
vele tips.
Kookfilmpjes Op Schooltv zijn filmpjes te zien over koken. Zie bijvoorbeeld ‘Zelf koken’, ‘Koken met Flip de Beer’, en ‘Lunch met broodjes’. Selecteer op ‘Koken’ en leeftijd (0-4; 5-6).
Snazzie Op de website Snazzie is veel lekkers te vinden dat aantrekkelijk oogt voor kinderen en samen gemaakt kan worden. Met kook- en baktips voor onder meer een Alice in Wonderland theepartijtje, Fiep-koekjes en Hello Kitty-kaakjes voor bij de poppenthee.
> 10
Ovenwanten maken Op internet vind je tips voor het maken van een handig kookschort en een koksmuts. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Een theedoek of restje stof is zo omgetoverd tot een schortje. Een koksmuts kun je van stof maken, of van papier. In het boekje Ik stond laatst voor een stoffenkraam van Carien Reiking (Uitgeverij Gottmer, € 12,95) zijn patronen en werk beschrijvingen te vinden. Illustratie uit: Het grote kinderkookboek voor alle seizoenen.
Ook leuk om te maken zijn ovenwanten: •
Teken een ovenwant op papier: trek een kinderhandje na en knip het papier ruim uit
(rondom ca. 3 cm groter dan het handje).
•
Leg het patroon op de stof en knip dit vier maal uit met extra naadtoeslag. Als je
verschillende stofjes voor buiten- en binnenkant wil gebruiken, knip dan twee wanten
uit iedere stof.
•
Knip vier wanten zonder naadtoeslag van zachte, isolerende stof. Gebruik bijvoorbeeld
molton of handdoekstof. Om verschuiven te voorkomen naai je deze stof vast aan de
buitenstof van de want. Maak evenwijdige lijnen met ca. 2 cm tussenruimte.
•
Naai de buitenwanten aan elkaar, en doe hetzelfde met de binnenwanten. Leg daarbij
de stofdelen met de goede zijden tegen elkaar. Keer ze om, schuif de wanten in elkaar
en werk ze af met een bandje.
Andere boeken over koken Voor alle onderstaande boeken geldt dat begeleiding door een volwassene noodzakelijk is. Gruffalotaart en andere recepten Julia Donaldson (tekst) en Axel Scheffler (tekeningen). Uitgeverij Lemniscaat, € 14,95. J 929.2 (4+)
Mini kinderkookbijbel Uitgeverij Veltman, € 10,-. J 929.2 (5+)
Vandaag kook ik / Vandaag bak ik Francis van Arkel en Floor van Dinteren (tekst en foto’s). Uitgeverij ImageBooks, € 9,95 per stuk. J 929.2 (6+)
500 recepten voor jonge koks Uitgeverij Veltman, € 9,95. J 929.2 (6+)
De kleine keukenhulp: koken met kinderen Voedingscentrum, € 12,95. J 929.2 (6+)
11 <
Weetjes Theater: Ieorg Idur Theatergroep Unieke Zaken maakte een voorstelling voor kleuters (4+) van het boek Ieorg Idur van Roald Dahl. Tot en met eind mei te zien in diverse theaters in het land (zie: speellijst). Klik hier voor informatie over de voorstelling.
Muziek: Roltrap naar de maan In het prentenboekje Roltrap naar de maan (Uitgeverij Rubinstein, € 12,99; 4+) staan liedjes die geschreven zijn door Koos Meinderts en Harrie Jekkers. Op de bijgeleverde cd zijn ze uitgevoerd door Klein Orkest. Hun oorspronkelijke LP is in 1986 bekroond met een Edison. Voor een van de liedjes, Ballade van de dood, ontvingen Jekkers en Meinderts in 2009 een Zilveren Griffel.
Theater: Wij gaan op berenjacht Van januari t/m maart is opnieuw de bekroonde muziektheatervoorstelling Wij gaan op berenjacht van Theater Sonnevanck te zien. De voorstelling is gebaseerd op het inmiddels klassiek geworden prentenboek van Michael Rosen en Helen Oxenbury. Voor kleuters van vier jaar en ouder.
PIPPO en POMPOEN PIPPO is een boekje boordevol verhalen met vaste vriendjes zoals aapje Pippo en Muisje Meisje, spelletjes en doe-tips; met elke maand een gratis Speelbrief met voorleestips per verhaaltje. Voor kinderen vanaf 3 jaar is er hét voorleestijdschrift POMPOEN, met in elke aflevering een prentenboekverhaal. Met onderwerpen waarover jonge kinderen graag meer willen weten en spelletjes. De rubriek ‘In de boekenkast’ biedt een keuze aan boeken.
> 12
weetjes Knutselen
Er zijn leuke en bruikbare boeken over knutselen met jonge kinderen. Onlangs verscheen voor kleuters een bijzonder ABC-boek: Knutselen van aap tot zebra van Sabine Lohf (Uitgeverij De Vier Windstreken, € 13,95). Kunst knutselen van Susie Brooks (Uitgeverij Lemniscaat, € 17,50) is bedoeld voor iets ouder. De boeken hebben met elkaar gemeen dat er geknutseld wordt met materiaal dat meestal in en om het huis voorhanden is. Neem nu de olifant die op de voorkant prijkt van het ABC-boek. Hij is gemaakt van een klein doosje, wc-rolletjes, gekleurd en wit papier, knopen, ribbelkarton, een stukje touw en een rolletje dun karton. Aan de hand van vier foto’s en duidelijke instructies is de olifant – net als alle andere dieren uit dit boek – gemakkelijk samen te maken.
In de volgende aflevering van BoekStart voor jou!... • Knuffelbeesten of -lapjes zijn voor jonge kinderen soms van onschatbare waarde. Een lievelingsknuffel kwijtraken kan een drama opleveren. We besteden aandacht aan boeken over knuffels. Centraal daarbij staat Waar is mijn knuffel? van Marion Billet (Uitgeverij Clavis, € 17,95).
• Voor de eerste keer uit logeren gaan: best spannend! Dat vinden Beertje en Kikker uit Kikker gaat logeren ook (Uitgeverij Leopold, € 7,99). Een goede voorbereiding helpt, en er zijn leuke boekjes over dit onderwerp! En natuurlijk heel veel nieuwe boeken, tips rond activiteiten en uitjes, en informatie over boeken en voorlezen.
13 <
Colofon Sa m en s te l l i n g e n r e d ac t i e
Julienne van den Heuvel & Wilma van der Pennen vo r mge v i n g
Lijn 1, Haarlem foto g r a f i e
Janiek Dam p. 7
BoekStart wordt gecoĂśrdineerd door Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek, is onderdeel van het programma Kunst van Lezen en wordt gefinancierd door OCW.
De (A)J-nummers na sommige annotaties verwijzen naar de SISO-indeling in de Bibliotheek; AB betekent geschikt voor babyâ&#x20AC;&#x2122;s; AP is voor peuters (2-4 jaar); AK voor kleuters (4-6 jaar), A betekent voorleesboek.
Kom naar de Bibliotheek!