بيَداري و كةركردن
1
2
بيَداري و كةركردن دكتؤر عةلي شةريعةتي
وةرطيَرِاني زيرةك ئةمحةد رِةمحان
هةوليَر 2014 -
3
خانةى موكريانى بؤ ضاث و بآلوكرندنةوة ● بيَداري و كةركردن ● نووسيين :دكتؤر عةلي شةريعةتي ● وةرطيَرِانى :زيرةك ئةمحةد رِةمحان ● نةخشةسازي ناوةوة و بةرط :رِيَمان عةبذوجلةبار ● ثيَذاضوونةوةى :موسعةب ئةدهةم ● نرخ )5100( :ديهار ● ضاثي يةكةم 1054 : ● تريار5000 : ● ضاثخانة :موكريانى(هةوليَر) ● لة بةرِيَوةبةرايةتيي طشتيي كتيَبخانةكان ذمارةي سثاردني ( )53سالَي ()4136ـي ثيَ دراوة. مافى ضاثكردنى ثاريَسراوة © زجنريةي كتيَب ()805 ماڵپەڕwww.mukiryani.com :
ئیمەیلinfo@mukiryani.com :
4
ثيَرست .1 .2 .3 .4 .5 .6 .7
بةشى يةكةم :دةروازة 9 ................................................. ............................... بةشى دووةم :بيَداري .......................... 21 ...................................................... بةشى سيَيةم :كةركردن 29 ........................................... بةشى ضوارةم :جؤرةكاني كةركردن 35 ......................................... بةشى ثيَهجةم :شيَوةكاني كةركردن 45 ................ بةشى شةشةم :ثسثؤرِي ...................................... 51 ثوختة..................................................................... 59
5
پێشەكی زمتۆ غۆۆٔ یعٔتی یٔمێنۆۆٔ ىۆۆٔٗ ثیرٍّٔۆۆسٓ ئیطۆۆیٍییبّٔ مۆۆٔٗا ڕچۆۆٔی تبیٔفٔگۆۆٔ ی ٗ ٍٔزٕۆۆٔثیی غۆۆنبّسٗٗٓ ٗ ئۆۆٔٗ ضۆۆْ٘ٗ ٓی ثڕیۆۆ٘ٗٓ ،ثەاڵً مۆۆٔی؟ ىۆۆٔ ضۆۆٔ زٍٓبّێل ئۆۆٔٗٓی غۆۆٔ یعٔتی زٓضۆۆتی ث ۆ ثۆۆرزّ ،ۆۆٔك ثٔزاّۆۆسّی ٕێڵۆۆی ضۆۆ٘ٗ ثۆۆ٘ٗ ،ثگۆۆرٓ پٔڕیْۆۆٔٗٓ ثۆۆ٘ٗ ث ۆ ئٔٗثۆۆۆٔ ی ٕێڵٔمۆۆۆٔظ ،ئێطۆۆۆتب تبمۆۆۆٔ ٕ غۆۆۆیب ٓمبّی م ٍٔڵگۆۆۆٔ ٕٔضۆۆۆ ثۆۆۆٔٗ ٍيَیّۆۆۆ ٗ ٍٔترضییبُ زٓمُٔ ،مۆٔچۆی غۆٔ یعٔتی ضۆٔ زٍٓبّێنی زۆ زٗٗ تۆر پۆٔی ثۆًٔ ٍٔترضۆییبّٔ ثرزث٘ٗ ،مبتێل قطٔ ىٔثب ٓی ذٔڵٔتبّسُ ٗ فری٘زاّی تبمۆٔمبُ ثۆٔ ثبّگٔغۆٔ ز ۆیْۆٔمبُ ،ثۆٔ ثبّگٔغٔمرزّی تبیٔفٔگٔ ی ٗ ثٔمب ٕێْبّی زیِ ىۆٔ مۆٔ مرزّی تۆبك زٓمۆبٓٗ ،،ك ئٔٗٓیۆٔ ئۆۆًٔ ضۆۆبتٔٗٓذتٔ ٗا ىّٔبٍٗبّۆۆسا ثێۆۆ ،غۆۆٔ یعٔتی گ٘تۆۆّٔی ڕۆغۆۆْجیری زیْۆۆسا ٕ ،ۆۆٔ زًٓ ق٘ ثۆۆبّی زٓضۆۆتی ثیۆۆری تٔضۆۆنیی پیۆۆبٗاّی زیْۆۆٔ ثۆۆٔ ىۆۆٔٗٓی ثنٔٗێتۆۆٔ ثۆۆٔ ّٔغۆۆتٔ ی ڕۆغْجیراّی ثێسیِ ،ذ٘زی غٔ یعٔتی ثٔ ٕ ی ٍٔترضیجّ٘ٗی ث ضٔ پیبٗٓ م ّٔپٔ ضۆتٔ ٍێػل ثٔضت٘ٗاّی ثب ثٔضٔ زیْٔٗٓ ٕٔ ،زًٓ مٔٗتج٘ٗٓ ثٔ غباڵٗی ڕٓذْٔی مرچ ٗ مۆب ٗ ّبٍٔعریفییۆۆٔمبّی ئۆۆٔٗ مبٕیْۆۆبّە ،تّٔبّۆۆٔ ،تۆۆب ئۆۆًٔ ضۆۆٔ زٍٓٔظ غۆۆٔ یعٔتی ٗ یۆۆب اُ ٗ ڕێج٘ا اّی ئًٔ ڕێگٔیٔ زٓ ثبزیبُ ّٔث٘ٗٓ ىۆٔ چۆسٗٗ ٗ ژٕٓۆری ّۆٔفبٍی ٗ گۆٍٔژٓیی ٗ ثیۆر ٗغنٔىێت٘ٗ ٗ ئٔقڵی ٍ٘ترثٔمراٗی ثیر چٔقجٔضت٘ٗی ضٔزاُ ضبڵی پێػ٘ٗ ئٍٔۆٔ ىٔالیۆٔك، ىٔ الیٔمی زینٔٗٓ مٔضبّێنی الضبیینٔ ،مۆٔ ثٔٗپۆٔڕی ٕٔضۆتْٔمرزُ ثۆٔ ذۆ٘ ٗ ّۆٔ ی ٗ ثیری م ٍٔڵگٔ ،ئٔٗا ٕٔ چی ىٔ ڕۆژئبٗا ٕٔیٔ ثٔ ٓٗ م ٍٔڵگۆٔی پۆٔىنێع زٓمۆُٔ ،ثۆ ئٔٗٓی ٕٔض ثٔٗٓ ثنُٔ ،مٔ زاذ تب چّٔس زٍٓیْٔی م ٍٔڵگٔ ىۆٔثب ٓ ثۆ ئۆًٔ مب ٓیۆبُ، ىۆۆۆۆًٔ ضۆۆۆۆ ّگٔیٔٗٓ غۆۆۆۆٔ یعٔتی ٕٔضۆۆۆۆتی ثٔ پرضۆۆۆۆیب أّی ثۆۆۆۆًٔ ٍٔترضۆۆۆۆییٔ مۆۆۆۆرز ٗ ىێۆۆۆۆی ق٘ٗڵج تٔٗٓ..زٗای ذ٘ێْسّٔٗٓی ئۆًٔ متێجۆٔ ىۆٔ زٓقۆٔ عٔ ٓثییٔمٔیۆٕٔٗٓٔ ،ضۆتَنرز مۆٔ ئۆًٔ متێجۆۆٔ ڕێۆۆل پێ٘یطۆۆتییٔمی ئۆۆٍٔڕۆی م ٍٔڵگٔمٍٔبّۆۆٔ ،ث یۆۆٔ زٓضۆۆتٌ ثۆۆٔ ٗٓ گێڕاّۆۆی ئۆۆًٔ متێجٔ مرز ٓٗ .گێڕاٗی (اىسا اىعبىَیة ىيطجبعة ٗ اىْػر ٗ اىت٘زیع ،ثیرٗ-،ىجْۆبُ) چۆبپی یٔمۆۆًٔ ( )٤٨٩١ثۆۆٔث ّ٘ٗضۆۆیْی ّۆۆبٗی ٕۆۆی ٗٓ گێڕێنۆۆی عۆۆٔ ٓثی ىٔضۆۆٔ ثۆۆٔ گ ٗ 6
ّبٗٓٗٓی متێجٔمٔ .ثەڕێس مبك ٍ٘ضعەة ئەزٕەً ثە اٗ زێنی ثە زەقە فب ضیەکەی مرزٗٗە، زەضتر غی ى زەکەً.. ثٔٗ ٕی٘ایًٔ ثت٘اٌّ ض٘ٗزێل ثٔ م ٍٔڵگٔ ٗ ذ٘ێْٔ اُ ثجٔذػٌ ٗ ئۆًٔ متێجۆٔظ غۆیبٗی ئۆۆٔٗٓ ثێۆ غۆۆ٘ێْێل ىۆۆّٔبٗ متێجربّۆۆٔی م٘ زیۆۆسا ثگرێۆ ٗ ئۆۆًٔ ٗٓ گێڕاّۆۆٔی مرزٍٗٗبّۆۆٔ ىۆۆٔ ئبضتی ذ٘ێْسّٔٗٓی ذ٘ێْٔ ی م٘ ز ثێ ٗ ىێی ض٘ٗزٍّٔس ثێ .. ٗە گێڕ زیرەك ئەحَەز ڕەحَبُ ٕەٗىێر١٠٤١ -
7
كًی‌ئەم‌كحێبە بییً ڕي عً كی‌چاپً پێشً واَی‌بًرزی‌خُدا بً
ض٘پبش ث ذۆ٘زای پۆٔ ٗٓ زگب ی جیٖبّۆبُ ،ز ٗٗز ٗ ضۆٔالً ىٔضۆٔ ٍحٍٔۆٔز ٗ ئۆبىی پبمی ثێ .. زمتۆۆۆ عۆۆۆٔىی غۆۆۆٔ یعٔتی (ڕٓحَۆۆۆٔتی ذۆۆۆ٘زای ىۆۆۆ ثۆۆۆ ) ئۆۆۆًٔ ٗاّۆۆۆٔ ٗتۆۆۆب ٓی ىۆۆۆٔ ح٘ضێْییٔی ئیرغبز ىٔ تب اُ پێػنٔظ مرزٗٗٓ ،ىٔضٔ مبضێ ت ٍب مراٗٓ ،پبغۆبُ ذراٗٓتۆٔ ضٔ مبغٔز ،ئیْجب ىٔ زٗٗ تۆ٘ێی متێجۆسا م مراٗٓتۆٔٗٓ ٗ ّۆبّٗراٗٓ (ذۆ٘ز اگۆبٕی اضۆحَب ) (اىْجبٕٔ ٗ االضحتَب ) «ثێسا ی ٗ مٔ مرزُ» ئێَٔظ پێػنٔغی ذ٘ێْٔ اّی زٓمٔیِ ،ثٔٗ ئٍ٘ێسٓی ض٘ٗزی ى ٗٓ گرُ ،ذ٘زای گٔٗ ٓ چبمتریِ پػ ٗ پّٔبیٔ..
8
ی‌میٍريبان خشىدي واَی‌خُدای‌بً بً كًم شی‌یً بً دەرَازە
()1
ئًٔ ثب ٗزۆذٔ تبیجٔتییٔی تێیسا زٓژیِ ،ئۆٍٔٗٓبُ ثٔضۆٔ زا زٓضۆٔپێْ مۆٔ ىۆٔ ضۆٔ ٓتبٗٓ زٗا ٗتٍٔبُ ثڵێیِ ،متێت ىٔ زٗاٗٓیڕا ثر٘ێْیْٔٗٓ ..ئب ىێرٓزا ڕّٓگٔ ثبثٔتٔمٔ ثێسا مٔ ثێ ث ئٔٗ مٔضبّٔی ئبغْبی ئٔٗ زۆذٔ ثیرییبّٔ ّیِ مۆٔ زٓیبُذٍٔۆٔڕٗٗ ،ڕّٓگۆٔ پێ٘یطۆتییبُ ثٔ تێڕاٍبُ ٗ ٗ زثّ٘ٗٔٗٓی پتر ثێ ٕٔ ..چ ّێل ث ٍِ ىٔٗ زاّیػتْٔزا م ٍٔڵٔ ثیرێۆل زٓذٍٔٔڕٗٗ مٔ پێ٘یطتییبُ ثٔ چّٔس زاّیػتْێنٔ ،ثەاڵً ىٔثٔ ّٔثّ٘ٗی زٓ فٔ ،،ئٔٗٓی ىٔ یٔمًٔ قطٍٔسا زٓیڵێٌ ٕی ئٔٗٓیٔ ىۆٔ م تبییۆسا ثیڵۆێٌ ،ئٍٔۆٔظ ثبثٔتٔمۆٔ ىێڵتۆر زٓمۆب ،،ثۆٔ تبیجٔتی چّ٘نٔ قطٔمرزُ ىٔثب ٓی پرضٔ ثيرییٔمبّّٔٔ ،ك ٕٔ پرضێنی زاّطتی ثێ .. ثۆۆٔ ىۆۆٔ زٓضۆۆتنرزُ ثۆۆٔ ڕّٗٗنۆۆرزٓٗٓ ٗ ز ێۆۆژٓزاُ ثۆۆٔ ثبثٔتٔمۆۆٔ ،زٍٓۆۆٔٗێ ثڵۆۆێٌپ پێ٘یطۆۆتٔ چبٗمراٗٓ ٗ ثێسا ثیِ ،ذ ٍبُ ّٔذٔڵٔتێْیِ ثٔٗٓی ىٔ ڕٗٗی ثيرییٔٗٓ ثۆٔ ت٘اّۆبی زاّطۆتی زٓٗڵٍّٔٔسیِ ،چّ٘نۆٔ ئۆًٔ ت٘اّبیۆٔ ز ۆزّبّٔیۆٔ ٗ ثبّگٔغٔمب ٓمٔغۆی ز ۆزّۆٔ ،ثگۆرٓ ئٍٔۆٔ ج ێنی ق پیٔ ٗ فڕٗفێڵی تبیجۆٔ ،ثۆٔ ڕۆغۆْجیراّی ئۆًٔ ضۆٔ زٍٍٓٔبِّ ،چّ٘نۆٔ ثبثۆبی ذ٘ێْۆۆسٓٗا زٗای ضۆۆٔ مٔٗتْی ىۆۆٔ ذ٘ێْۆۆسّی ثۆۆباڵ ٗ زٓضۆۆتٖێْبّی زاّیۆۆب یی ثۆۆٔ فراٗاُ ٗ ّبضیْی پرۆفیط اُ ئبغْبثّ٘ٗی ثۆٔ متێجۆی گرّۆ ،ئۆٔٗا ٕٔضۆ ثۆٔٗٓ زٓمۆب ،،مۆٔ تێۆر زاّط ث٘ٗٓ ٗ ىٔ زٓ ّٗٗییٔٗٓ ٕٔض ثٔ ىٔذ ڕازیجُ٘ٗ ٗ ىٔذ ثبییجُ٘ٗ زٓمب ،،ىۆٔ الیۆّٔی ثيرییٔٗەظ گٍ٘بّی ٗا زٓثب،؛ گٔیػت تٔ ئٔٗپٔڕییٔمٔی مٔ ٍرۆڤی ٕ غۆیب زٓیگۆبت ، ثێگٍ٘بُ ذ٘ێْسٓٗا اُ ىٔ ٍٕٔ٘ٗاُ پتر ت٘ٗغی ئًٔ ذ ذٔڵٔتبّسّٔ زٓثْٔٗٓ..
( ) ٤ىە زەقە عە ەثیەکە ثەغی یەکەً ٗ زٗٗەً ّبّٗیػبّیبُ ّەث٘ٗ ،ثەپێی ّبٗەڕۆمی ثەغەمبُ ذ ً ّبّٗیػبٌّ ث یبُ زاّبٗە ىە زەقە فب ضیەکەظ ٕە زٗٗکیبُ ّبّٗیػبّیبُ (ذ٘زآگبٕي ٗ اضتحَب )ٗ ....ە گێڕ
9
پرۆفیط یبُ فیسیبّبش یبذ٘ز فٔیئض٘ٗف یبُ ئۆٔزیت یۆبذ٘ز ٍێژّٗٗۆبش ڕّٓگۆٔ ثیۆر ّٔمبتۆٔٗٓ ٗ ىۆٔ الیۆۆّٔی ثيرییۆٔٗٓ ٕیچۆۆی ّۆٔث ،ئبضۆۆتی ٕٔضۆتنرزّی ىۆۆٔ ذۆٔڵنی عۆۆٔٗاً ّسٍتر ثێ ،تّٔبّّٔ ،سٍتر ىٔٗ ّٔذ٘ێْسٓٗا ٓی ّ٘ٗضیِ ّبزاّ ،ىٔٗأّغٔ ثٔ زتریِ پێگٔی ىٔ غب ٓزایی مٔضێتی ٗ زاّیب یی ضٔ زًٓ ٗ م ٍٔڵگٔی ٕٔث . ٍبّۆۆۆٔٗٓی ذ٘ێْۆۆۆسٓٗا ثۆۆۆٔ ّۆۆۆٔفبٍی ٗ ڕۆغۆۆۆْجیری ثۆۆۆ ٕٔضۆۆۆ ٗ پێۆۆۆساّی ّبٗثۆۆۆبّگی ثٔ چبٗیع پێیبُ ٗٓك زمت ،ئّٔسازیب ٗ پرۆفیط ،ثٔ ڕاضتی حۆبڵێنی زۆ زژٗا ٓ ،ثۆٔ تبیجۆۆٔ ،گۆۆٔ ىٔضۆۆٔ ئۆۆٔٗ حۆۆبڵەی ذ یػۆۆیبُ ثَێْْۆۆٔٗٓ ،زٗٗ ىۆۆٔ تێگٔیػۆۆتِ ٗ ثێۆۆسا ی ٗ ٕٔضتنرزُ ثٔ ثٔ پرضیب یی ىٔ ئبض ج٘ٗڵٔی ٍێۆژٗٗ ،ئٔڵجۆٔ ،ج٘ٗڵۆٔی ٍێۆژٗٗ ئٔٗاّۆٔ ٗ م ٍٔڵگٔی ئًٔ ضٔ زٍٓیبُ ىٔگٔ ذ یسا زٓثب.، ٍٔترضۆۆیی ٍبّۆۆٔٗٓی ذ٘ێْۆۆسٓٗا ثۆۆٔ ّۆۆٔفبٍی ٗ مۆۆٔڕ ٗ ال ٗ م٘ێراّۆۆٔ ٗٓك ٍٔترضۆۆیی ٕی غتێنی زینٔ ّییٔ ،چّ٘نٔ مٔ ٍرۆڤ تێر زاّطۆ ثۆ٘ٗ ٕٔضۆ ثۆٔ ثرضۆێتیی ثيۆری ّبمب ،،ئٍٔٔ ىٔ مبتێنسایٔ ذ٘ێْسٓٗا ی ئًٔ ڕۆژگۆب ٓ ٗا زٓڕٗاّْۆٔ مێػۆٔمبّی زاّطۆ مۆٔ ىٔ مێػٔ ثيرییٔمبُ جیب ٗ ضٔ ثٔذ ثِ.. بڕیاردان:
م ٍٔڵگٔمبّی جیٖبّی ضێیًٔ ىٔ ئبضیب ٗ ئٔفریقیب ٗ ئٍٔٔ ینبی التیْۆی ،ىۆٔ ڕٗٗی پیػٔضبزیٔٗٓ زٗامٔٗتُ٘ٗ ٗ ىٔ تٔٗاٗی الیّٔٔ ّٕ٘ٔ ی ٗ فٔىطٔفییٔمبّٔٗٓ ّٔگٔیػتّ٘ٗٔتٔ ئبضۆۆۆتی ئۆۆۆٔٗ ٗٗپب ٗ ئٍٔٔ ینییۆۆۆٔمبُ ،ئٔڵجۆۆۆٔ ،ئۆۆۆًٔ م ٍٔڵگۆۆۆٔ ٕۆۆۆٔژا ٗ زٗامٔٗت٘ٗاّۆۆۆٔ ت٘اّبیٔمی زۆ یبُ ٕٔیٔ ،زۆ جب ثٔ ڕٗٗی ڕۆژئبٗازا زٓٗٓضتْٔٗٓ ٗ ّبچب ی ٍينٔچی ٗ ذ ثٔزٓضۆتٔٗٓزاّی زٓمۆۆُٔ ،ئٍٔۆۆٔ ىۆۆٔ مبتێنۆسا ڕۆژئۆۆبٗا گٔیػۆۆت تٔ ى٘ٗتنۆۆٔی پێػۆۆنٔٗتْی زاّطۆۆتی ٗ تۆۆٔمْ ى ژی ٗ فٔىطۆۆٔفی .ضۆۆٔ ٓڕای ئۆۆٔٗٓی ڕۆژئۆۆبٗا ڕٗٗینرزۆتۆۆٔ مڕیْۆۆی ثيیَٔ ٗ ،ثٕٔرٓزا اّی جیٖبّی ضێیًٔ ،ئٔٗا ضّٔتٔ ی زا اییػٔ ،ث یٔ ىٔٗێسا ئًٔ ت٘اّبیبّٔ ٗٓك مباڵ ،مڕیِ ٗ فرۆغتْیبُ پ زٓمرێ ،ىًٔ غ٘ێْٔزا ُٕٔ مٔ پب ٓی ىێیٔ. ٕٔثّ٘ٗی ئًٔ ٍیراتٔ زاّطتییٔ ىۆٔ ٕٔگجۆٔی ڕۆژئۆبٗا ٗ زٓضۆتگرتْی ثۆًٔ گّٔجیْۆٔی گػ ىقٔ زاّطتییٔمبُ ،جب ىٔ زإێْبّی ذ ی ثێ یبذ٘ز ىٔ ثێگبّٔی ٗٓ گرتجێۆ ،ئۆٔٗا ئۆۆۆٔٗ ٗٗپب ثۆۆۆٔ ٕ یبّٔٗٓیۆۆۆٔ گٔیػۆۆۆت تٔ ى٘ٗتنۆۆۆٔی تۆۆۆٔٗاٗمب یی زاّطۆۆۆتی ٗ فٔىطۆۆۆٔفی ٗ تٔمْ ى ژی ،مٔچی تٔٗاٗی ئٍٔبّٔ ئٔٗ ٗٗپبیبُ ّٔپب اضت٘ٗٓ ىۆٔ چ مۆسازاُ ىٔثۆٔ زًٓ ئۆًٔ 10
م ٍٔڵگٔیبّۆۆٔی ٕۆۆی چۆۆٔمێنی ٗایۆۆبُ ّییۆۆٔ ٗ تبمٔمبّیػۆۆی پێر٘اضۆۆِ ،تّٔبّۆۆٕٔ ،ۆۆی ئبٍرازێنی ثٔ گریی ىٔ ژیبّی ذ یبُ ٗ ذبّٔٗازٓمبّیبُ ّییۆٔ..ىێرٓزا پرضۆیب ئٔٗٓیۆٔپ ئبیۆب ىًٔ ضٔ زٍٓسا زٗٗ الیّٔی ٍيَیّ ٗ جّٔ مێِ؟! م ٍٔڵێل ت٘اّبی زاّطتی ٗ پیػٔضبزی ىٔ الیٔك ٗ ىٔ ثٔ ٓیٔك ،ثە اٍجە م ٍٔڵێنی ث پیػٔضبزی ٗ زاّط ىٔ جّٔگساُ ،ضٔ ّٓجبٍی ئًٔ جّٔگٔظ زٗای چّٔۆس ٍبّۆ ٗ ضۆۆب ىۆۆٔ ثٔ ژّٓٗٓۆۆسیی ئۆۆٔٗ پێرۆۆ٘اش ٗ پۆۆ پۆۆٔتیبّی ئۆۆٔٗ زّیبیۆۆٔ زٓثۆۆ ،ثێگٍ٘ۆۆبُ ىۆۆٔ ثٔ ژّٗٓسیی ئٔٗأّی ذ٘ێْسّٔٗٓ ٗ ّ٘ٗضیِ ّبزاِّ ،ئٔٗ ت٘اّب م مراٗٓ زاّطتی ٗ ّٕ٘ٔ ییبّٔ زٓفۆۆٔٗتێِ ،مۆۆٔ ثۆۆٔ ز ێژایۆۆی ٍێۆۆژٗٗی ٍۆۆرۆڤ زامۆۆراُٗ زٓی ئیتۆۆر م ۆ ىٔگۆۆٔ مێۆۆسا زٓجّٔگ ؟ زاّط ىٔگٔ «ثير»زا ىٔ جّٔگسایٔ؛ ئٔٗ پێر٘اش ٗ ثرضییٔی ٗای ثٔضٔ زا ضٔپبٗٓ ٕۆۆٔ ٕۆۆٔژا ٗ ّۆۆٔذ ظ ث ۆ ،پۆۆڕ چۆۆٔمی ثۆۆڕٗا ٗ ئبقیۆۆسەیەٗ ،ێۆۆڕای ّٔذ٘ێْسٓٗا ییۆۆٔمەی؛ ت٘اّی٘یٔتی ثٔ ثێسا ییٔمٔی ثٔضٔ ئٔٗٓزا زا ث مٔ تٔٗاٗی ت٘اّب زاّطتی ٗ پیػٔضبزی ٗ فٔىطۆۆٔفییٔ ٍرۆییۆۆٔمبّی م مرزۆتۆۆٔٗٓ ٗ ضۆۆبٍبّی زّیۆۆبی زامۆۆرزٗٗٓ ،مٔٗاتۆۆٔ جگۆۆٔ ىۆۆٔ ضبٍبُ ،ت٘اّب ،زاّط ،فٔىطٔفٔ ٗ تٔمْ ى ژیب غتێنی زینٔظ ٕٔیٔ ،گٔ چبٗپ غی ىٔ «ثُ٘ٗ»ی ثنٔیِ ،ئٔٗا ىٔثٔ زًٓ پێر٘اضبّی ڕۆژگب زا غنط زێْیِ ،گٔ چی م یئی ٍٔزڵٍِ٘ٗ ،ثەاڵً ىٔ ّبذٔٗٓ ئێَٔ ٗا ڕٗٗذبٗیِ تّٔبّٔ ،ثگٔیْٔ ترۆپنی تۆٔٗاٗمب یٓٗ ،ك چ ُ ڕۆژئبٗای ٗٓ چٔ ذبٗی ئٍٔڕۆی گٔیػت٘ٗیٔت (ئٍٔٔ ثٔٗ ٍٔ جٔی ئێَٔظ ثٍٔٔ ثگٔیِ ،ثەاڵً ّبیگٔیْ ). ىێۆۆۆرٓزا ئۆۆۆٔٗ م ٍٔڵگٔیبّۆۆۆٔی زٓیبّۆۆۆٔٗێ ثڕیب ێۆۆۆل ٕۆۆۆٔڵجژێرُ ىٔثۆۆۆٔ زًٓ زٗٗ ڕێگۆۆۆٔزاُپ ڕێگٔی زاّط ٗ ضٔ ٍبیٔزا ی ٗ ت٘اّب ٗ پیػٔضبزی؛ ڕێگۆٔی ثيۆر ٗ ئبقیۆسە ،گٍ٘ۆبّی تێسا ّییٔ ئٔٗ م ٍٔڵگٔیٔی پێ٘ٓضتٔ ثٔ ئبٍبّجێنی ثٔ زٓٗٓ ثٔ ئبقیۆسە ٗ ثۆبٗٓڕٓٗٓ ،ثٔضۆٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ ت٘اّبیٔمۆۆسا ضۆۆٔ زٓمٔٗێ ،تّٔبّۆۆٔ ،گۆۆٔ ئۆۆٔٗ ت٘اّبیۆۆٔظ ث ۆ ثٔضۆۆٔ «ضیطۆۆتٍٔی ڕۆژ»ۆسا زاڵٔ .م ٍٔڵگٔی ئبٗا زٗای زٓ پبززٓ ضبڵێل زٓثێتٔ ذبُٗٓ غب ضتبّێتیی ذ ی، ٗٓك چۆ ُ پیػٔضبزیػۆۆی زٓثۆ ٗ ىٔضۆۆٔ ئبضۆۆتی جیٖبّۆۆسا ثٔ ٕۆۆٍٔی ذ یػۆۆی زٓذبتۆۆٔٗٓ. َّّ٘ٗٔی زۆ ىٔ ڕاثرزٗٗزا ٕٔثُ٘ٗ ٗ ىٔ ئێطتبغسا ُٕٔ .ئٔگٔ م ٍٔڵگٔ ٕۆی َّ٘ٗیۆٔك ثٔ ئبٍبّجی ذ ی ّٔزاّ ٗ ث ثڕٗا ٗ ٕ غیب یی مٔضی ٗ م ٍٔاڵیٔتی ثێ ٗ ذۆٍٔی ٕیچی ّٔث ،جگٔ ىٔ پیػٔضبزی ٗ ضۆٔ ٍبیٔزا ی یۆبذ٘ز ئۆٔٗٓی ئٍٔڕۆمۆٔ پێۆی زٓڵۆێِ 11
پێػنٔٗتْی زاّطتی ٗ پیػٔضبزی (ئٔٗا ضٔ مٔٗت٘ٗظ ث ىٔٗ ئبٍبّجٔی ،ئۆٔٗا ٕۆٔ گیس تٔٗاٗ ضٔ مٔٗت٘ٗ ّبث ) ئٔڵجٔ ٕٔ ،ثٔ ثٔمب ٕێِ ٍ-طتٖيل -زٍٓێْێتٔٗٓ ،ثب ٗا ثۆساِّ مۆٔ ثٔ ٍٕٖٔێْیػۆۆِ ،ئٍٔۆۆٔ ئۆۆٔٗ ذٔڵٔتبّسّۆۆٔ گەٗ ەیۆۆٔ ،مۆۆٔ تۆۆٔٗاٗی ٗاڵتۆۆبّی زٗامۆۆٔٗت٘ٗ تێۆۆی مٔٗتُ٘ٗ ،ثٍٔۆٔظ تۆٔٗاٗی ضۆٔ چبٗٓی ٕێۆسی ،تّٔبّۆٔ ،ئۆٔٗ م یيۆٔ پیرٓژّۆٔ ثێسٓ ٓتبّۆٔی ىٔزٓضتسا مٔ ضٔیر ٗ ضٍٔٔ ٓی ثٔ ٍٕٔسێْب .ئب ثًٔ غێ٘ٓیٔ گٔ ئێَٔ یب اّی ئبقیسە ثۆیِ، ئۆۆٔٗا ٕۆۆٔ ضۆۆبت ضۆۆٔ مٔٗت٘ٗاّۆۆٔ ق ّۆۆبذی ثۆۆڕٗا ثجۆۆڕیِ ،ئٔٗضۆۆبمٔ زەتۆۆ٘اّیِ گەٗ ەتۆۆریِ غب ضۆۆتبّێتی ثرەیۆۆْەٗە ،ثەاڵً ئٔگۆۆٔ ٕٔض ۆ ثۆۆٔ مەٍۆۆی ثيۆۆری ّٔمۆۆٔیِ ٗ زۆزی ثۆۆڕٗا ٗ ئبقیسەٍبُ ث زیب ّٔمٔٗ ٗ ،ڕێَبُ ڕۆغِ ّٔث٘ٗ ،ئٔٗا ٕٔ ضۆ٘اڵنٔ ی زٓ گۆٔی ضۆیحری ثٔ ٍٕٖٔێْٔ اُ زٓثیِ ٗ پػ ثٔ غب ضتبّێتیبُ زٓثٔضتیِ ٗ ثٔ ٍٕٔٔمبّیبُ ثٔمب زێْیِ. ٗٓك «فبُّ٘»ۆ یع ٗا زەڵ پ م ٍٔڵگٔ پبغنٔٗت٘ٗٓمبُ چب ّٓ٘ٗضیبُ ثٔ یٔمتر زٓچ ، ٕۆۆٔ ٕۆۆٍٔبُ پێ٘یطۆۆتییبُ ٕٔیۆۆٔ ،ثەاڵً ثۆۆٔ ٓٗ ڕٗٗی ت٘اّۆۆبی ٕبٗثۆۆٔظ زٓثْۆۆٔٗٓ ىۆۆٔ یۆۆٔك ضٔ زٍٓی ٕبٗثٔغۆسا ،ث یۆٔ ىٔضۆٔ یبُ پێ٘یطۆتٔ ّێۆ٘اُ «ثيۆر» ٗ «غب ضۆتبّێتی» ثۆ ثيۆر یٔمێنیبُ ٕٔڵجژێری ،ئٔڵجٍٔٔ ،ثٔضۆتَبُ ىۆٔ «غب ضۆتبّێتی» ئٔٗٓیۆٔ مۆٔ غب ضۆتبّچییبُ پیػبَّبّی زٓزُٓ؛ ئب ىێرٓٗٓ تّٔگژٓی ڕۆغْجیریی ئٍٔڕۆ ىٔ ٗاڵتبّی زٗامٔٗت٘ٗ ،ئٍٔطٔ ٗ ئٔٗضٔ ی ڕۆژٕٔاڵ ،یبذ٘ز ئٍٔٔ ینبی التیْی ،ث جیبٗازی ،زێتٔئب اٗٓ. تبقینرزّۆۆۆۆٔٗٓی تۆۆۆۆٔٗاٗی پۆۆۆۆّٔجب ضۆۆۆۆبڵی ڕاثۆۆۆۆرزٗٗظ ئٍٔۆۆۆۆٔی زیب ذطۆۆۆۆت٘ٗٓ ،ئۆۆۆۆٔٗ م ٍٔڵگٔیبّٔی ىٔ ذبڵێنی ئبقیسەییٔٗٓ زٓضتجٔمب ثُ٘ٗ ٗ ىٔ ت مَٔثّ٘ٗی ٕ غۆیب ی تۆبك ٗ م ٍٔاڵیۆۆٔتی مٔٗتْۆۆٔ جَ٘ج ۆ ،ئۆۆٍٔڕۆ ىۆۆٔ ڕیۆۆسی ئۆۆٔٗ ت٘اّبیبّۆۆُٔ مۆۆٔ ز ٗضۆۆتنٔ ی غب ضۆۆتبّێتیی جیٖۆۆبِّ ،ثەاڵً ئۆۆٔٗ م ٍٔڵگٔیبّۆۆٔ م٘ێراّۆۆٔ زٗای غب ضۆۆتبّێتیی ڕۆژئۆۆبٗایی مۆۆۆٔٗتُ٘ٗ ،ثۆۆۆ ٕ غۆۆۆیب ییٔمی مۆۆۆ ٍەاڵیەتی یۆۆۆبذ٘ز ثۆۆۆ ٕٔضۆۆۆتنرزّێنی ٍرۆیۆۆۆی ثۆۆۆٔ ٕ غۆۆیب ی تۆۆبك ٗ ثۆ ئبقیۆۆسە ،ثگۆۆرٓ ٕۆۆٔ ثۆۆٔ ثبّگٔغۆۆٔی ڕاثۆۆّ٘ٗێنی ز ۆزّبّۆۆٕٔ ،ۆۆٔ ثۆۆٔ ثٔمب ثۆۆۆۆٔ ی غب ضۆۆۆۆتبّێتیی ڕۆژئۆۆۆۆبٗایی ٗ ثٔمب ٕێْۆۆۆۆٔ ی ثۆۆۆۆٔ زٓٗاً ٍبّۆۆۆۆّٔٗٓ ،بچۆۆۆۆب ی ضٔ غ ڕی ٗ م یئیی ژێر م ّترۆڵی ڕۆژئبٗا ثُ٘ٗ ،ىٔضٔ ئٍٔٔ َّّ٘ٗٔی زۆ ٗ زّٓٗٓس ٕٔیٔ!!
12
چی‌دََري!: ود‌وسیكً ،كً مرۆڤ‌چً
ئۆۆٔٗٓی زٍٓۆۆٔٗێ ثیڵۆۆێٌپ زیۆۆِ( ،)١ئۆۆٔٗ زیْۆۆٔی ىۆۆٔ ضۆۆٔ ٗٗی زاّطۆۆتٔٗٓیٔ؛ ٍۆۆرۆڤ ثۆۆٔ زاتێنۆۆۆی ٗا ثۆۆۆباڵ زازّٓۆۆۆ غۆۆۆن ٍّٔستر ىۆۆۆٔ ضۆۆۆٔ جًٔ ڕٗٗذطۆۆۆب ٓ ضرٗٗغۆۆۆتییٔمبُ؛ ئٍٔۆۆۆٔ ثیرٗثبٗٓڕی ئًٔ زیْٔ ٗ ثیرٗثبٗٓڕی «ثّ٘ٗگٔ امبُ (ئٔگسیطتبّطیبىیطییٔمبُ)» ٗ ذۆ٘زی ضۆۆب ترٓ ،ضۆۆب تٔ مۆۆٔ ثۆۆڕٗای ثۆۆٔ ذۆۆ٘زا ّۆۆٔثٍ٘ٗ ،رۆڤۆۆی ثۆۆٔ زاتێنۆۆی ضۆۆٔ ثٔذ ىۆۆٔ ضۆۆٔ جًٔ ثّ٘ٗٔٗٓ ٓ ضرٗٗغتیٔمبُ زازّٓ ،الی ٗی ٍرۆڤ پٔتی گٔیبّسّی ثٔ ئبضۆَبّٔٗٓ پچۆڕاٗٓ، ئ ثبڵی تٔٗاٗی مب ٓمبّی ذراٗٓتٔ ئٔضت ی ذۆ یٕ ،ۆٔ ذۆ ی ثٔزیٖێْۆٔ ی مرزٓٗٓمۆبُ ٗ چب ّٓ٘ٗضۆۆییٔتی ٗ ٕۆۆٔ ذ ۆ ی پۆۆٔ ٗٓ زگب ی ذ یۆۆٔتی ،ثٔضۆۆٔ ضرٗٗغۆۆتسا زاڵۆۆٔ ٗ ىۆۆٔژێر م ّترۆڵییٔتی ،جیب ىٔ تٔٗاٗی ٍەذڵ٘قبّی ضرٗٗغۆ مۆٔ ژێرزٓضۆتٔی ضرٗٗغۆتِ .ىێۆرٓزا زٓثیْیِ «ثّ٘ٗگٔ ایی » ٗ «ٍرۆڤگٔ ایی (ٕیٍ٘بیْیسً)» ىٔ ذبڵێنسا یۆٔمتر زٓگرّۆٔٗٓ، ڕٓضّٔبیٔتیی ٍرۆڤ زّٓبضێِْ ٗ ثٔضٔ گػ ڕٗٗذطب ٓمبّی ضرٗٗغتسا پٔضّٔستر زٓمُٔ. ئیطۆۆۆیً ثۆۆۆٕٔبی ٍرۆڤۆۆۆی ثٔ زمرزۆتۆۆۆٔٗٓ ،تۆۆۆب ئّٔسازٓیۆۆۆٔك ڕێۆۆۆسی ىۆۆۆ گرتۆۆۆ٘ٗٓ ،مۆۆۆٔٗا ئ فیطٔمبّی ٍرۆڤگۆٔ ایی مٍٔتٔ ذۆًٔ ثۆ٘ٗٓ ىۆٔٗٓی ثگبتۆٔ ئۆٔٗ ئبضۆتٔ ثۆٔ زٓ ،ضۆٔ ٓڕای پێساگرتْی ىٔضٔ ثٔ زمرزّٔٗٓ ٗ پبیۆٔزا مرزّی ٍۆرۆڤ ،ئیطۆیً ٍرۆڤۆی ثۆٔ ٕۆٔڵجژا زٓ ٗ جێْػیْی ذ٘زا ىٔ ّێ٘اُ تٔٗاٗی ثّ٘ٗٔٗٓ اُ زاّبٗٓ ،مٔ ضٔ جًٔ ٕێسی ضرٗٗغتی ذطۆت تٔ (ٍٔ )١ثٔضتٌ ىٔ زیِ ،ئٔٗ زیْٔ ٍیراتیٔی مٔىٔپ٘ٗ ی ذ٘ ٗ ّٔ ی ّییٔ ،چّ٘نٔ زیْٔ ٍیراتی ٗ مٔىٔپ٘ٗ یٔمبُ ىێنتۆرزٓچِ، چّ٘نٔ ٕٔ چیٔك ثنرێتٔ ٍیرا ٗ ،ضّْ٘ٔ ٗ ،ث زاّیۆب ی ٗ م٘ێراّۆٔ ىٔضۆٔ ی ڕاثۆێِٕ ،ۆٔ چ ّێل ثۆ غۆتێنی ّٔٗیطۆتراٗٓ؛ ىٍٔٔغۆسا ٕۆی جیۆبٗازی ّێۆ٘اُ زیۆِ ٗ ٍٔزٕٔثٔمبّۆسا ّییۆٔ ،چّ٘نۆٔ ىۆًٔ ّٔفبٍیۆٔزا پئثّٔۆسی ّییۆٔ .ث یۆٔ ئۆًٔ ثٔزٗازاچّ٘ٗۆۆٔ ىۆۆٔثب ٓی «زیۆۆِ ثۆۆباڵترٓ ىۆۆٔ زاّطۆ » زٓثێۆ ،ثۆۆٔاڵً ّۆۆٔ ئۆۆٔٗ زیْۆۆٔی ٗٓك تۆۆٔڵقیِ پبغۆۆیْٔ ىۆۆٔ پێػۆۆیْٔی ٗٓ گرتۆۆ٘ٗٓ ،ڕێۆۆل ٗٓمۆۆ٘ م ٍٔڵٔ ذۆ٘ٗ ٗ ضۆّْ٘ٔتێنی تٔقيیسیبّۆٔی زٗٗثۆب ٓث ٗٓ .ئٔڵجٔتۆٔ ّۆٔٗٓی ٕ غۆیب ئٍٔۆٔ ڕٓتسٓمبتۆٔٗٓ ٗ گۆ٘ێی پۆ ّۆبزا ،،ئۆًٔ ڕٓتنرزّٔٗٓغی غتێنی ئبضبییٔ .گٔ ئًٔ ضّْ٘ٔ ٗ ،ذبضیٔتٔ ٍیراتیٔ ّبعٔقڵیبّۆٔ پػۆتگ٘ێع ّۆٔذب ،،ئۆٔٗا زٓیربتۆٔ ذبّۆٔی «ئٔٗٓی چ٘ٗ ،چ٘ٗ» .ئٍٔٔ غتٔ گٍ٘بّی تێسا ّییٔ ٕ ،غیب ی زٓیطٔپێْێ ّٓٗٔ .ی ٍیراتی ئێراّی ىٔٗ ضّْ٘ٔتٔ ّبعٔقڵیبّٔ یبذییٔ مٔ ىێی ث تٔ ثب ،ضٔ ٓتب ٕٔ ثٔ تٔٗاٗی ڕٓتیزٓمبتٔٗٓ ،پبغبُ زٓگبتٔ ق ّبغێنی تٔٗاٗ ثٔتبڵجّ٘ٗٔٗٓ؛ ثریتیۆٔ ىۆٔ تۆرش ٗ غۆڵٔژاُ ٗ ..گۆٔڕاُ ٗ گٍ٘ۆبُ ٗ ..پێ٘یطۆتجّ٘ٗی ثۆٔ زۆزیْۆٔٗٓی ڕێگٔیۆۆٔك مۆٔ ىۆٔ م تبییۆسا زٓیجیْێتۆٔٗٓ ..ئۆٔٗٓی ئۆۆٍٔڕۆ ڕٗٗزٓزا ،ثریتیٔ ىٔ زۆزیْٔٗٓی زیِ زٗای ڕٓتنرزّۆٔٗٓی ضۆّْ٘ٔتٔ مٔىٔپ٘ٗ ییۆٔ ثٔ زیْۆٔمبُّ ،ۆٔك تۆّٖٔب ىٔضۆٔ ئبضۆتی ئێۆراُ ثٔڵن٘ ىٔضٔ ئبضتی ڕۆغْجیراّی ٍٕٔ٘ٗ جیٖبُ .ئًٔ زیْٔ فٔىطٔفٔ ٗ زاّطۆ ٗ پیػٔضۆبزی تێسٓپۆٔڕێْ ،زیْۆی ٍٔعریفۆٔ ٗ ئبگبٕبتْٔٗٓیّٔٓٗٔ ،ك زیْی ئٔٗ ضۆّْ٘ٔتٔ مٔىٔپ٘ٗ یۆٔ م ّۆٔی مۆٔش ٍێژٗٗٓمۆٔی ّۆبزاّ ،زاذۆ ثۆ ثۆٔ ىۆٔ زٗٗ ٕۆٔزا ضۆب زٓگٔڕێتٔٗٓ؟ یبذ٘ز ضٔ زٍٓی ّبضڕٓزیِ غب؟ ٕٔ چی ٕٔیٔ ،ئٔٗا ثٔ ٕ ی م ّجّ٘ٗی پیرۆزث٘ٗٓ.
13
ثٔ زٓض ،فٔ ٍبّی ثٔ فریػتٔمبّیػی زاٗٓ ىە ثە اٍجە یسا ض٘ژزە ثجُٔٓٗ ،ك ثّٔسٓیۆٔك ىٔ ذسٍٔتیسا ثِ .ىٔ مب یػسا ٗٓك مب ی ذ٘زایٔ ،ڕّٓگٔ ثػ مب ی ٍرۆڤ ىۆٔ جیٖۆبّی ٍبزٓ ٗ ىۆٔ جیٖۆبّی ضرٗٗغۆتسا ىۆٔ مۆب ی ذۆ٘زا ثچۆ ٍ ،ۆرۆڤ زٓتۆ٘اّ ز ٗضۆتنٔ ثۆ ، یبذ٘ز زاّب ..ثٔڕێ٘ٓثۆٔ ٗ ضٔ پػۆنی ڕٕٓۆبی ثۆ مۆ ٗ ،ثّٔۆسی زٗٗ ىۆٔ ٍينۆٔچنرزُ ث ،ئًٔ ضیفەتبّەظ تبیجٔتِ ثٔ ذ٘زا ..ثەاڵً ىٔ ئیطیٍسا ثٔ پئیٔمی ّسٍتر ثٔ ٍۆرۆڤ ز اٗٓ ،زاّبی ذبُٗٓ ٗیطتٔ ،ضٔ پػنی ز ٗضتنٔ ٓ ،ثگ ڕ ٗ یبذییٔ ،ثٔمب ثٔ ی ضۆٔ جًٔ ضیطتٍٔی ضرٗٗغتٔ ،ثگ ڕی چب ّٓ٘ٗضی ٍێژٗٗیۆی ٗ م ٍٔڵگٔمۆٔی ،تّٔبّۆٔ ،ذۆ٘زی ذ یػی.. ًٌمَُ‌ڕۆژێك:
ئًٔ ثّ٘ٗٔٗٓ ٓ ذبٗەُ ثٕٔب ذ٘زاییۆٔ ثۆٔ زٗای ڕۆزیۆی ڕۆژأّیۆٔتی ،ڕۆزیۆی ثنۆ٘ژ ثۆ ٍرۆڤی زیْسٗٗ ،ئٍٔٔ ئٔٗ مٔىێْٔیٔ مٔ ٍٕٔ٘ٗ ڕۆژێل ثٔ زتریِ ثٕٔبی ذ٘زاییٍ ،رۆڤی تێ٘ٓ زٓچێ .ژیبّی ڕۆژاّۆٔ ئۆٔٗ ذ٘ىۆٔ ڕێنرراٗٓیۆٔ مۆٔ ذۆ ی ثٔضۆٔ ٕۆٍٔ٘ٗ ثّ٘ٗۆٔٗٓ زا ضٔپبّسٗٗٓ ٕٔ ،ىٔ ڤبیرۆضٔمبّٔٗٓ تب ئبژٓاڵٍُ ،رۆڤیع زٓمٔٗێتۆٔ ذ٘ىۆٔ گٍٔژٓییٔمٔیۆٔٗٓ؛ زٓذ٘ا ٗ ،زٓذٔٗێ ،ئیْجب ثٔئبگبزێتٔٗٓ تب ٕٔٗ ثسا ٗ ،ثر٘ا ،،ئیْجب زٓگٔڕێتۆٔٗٓ ثۆ ذ٘ا زُ تب تٔقەال ثسا ٗ ،پػ٘ٗثسا ،،ئیْجب مبتی زٓضجٔتبڵی ثٔڕێ ثنۆبٕ ،،ۆٔ چ ّێۆل تٍٔبغبی زٓمٔی زٓثیْی ىٔ ذ٘الّٔٗٓیٔمی ثێسا ٗ ٗٓڕش ٗ ٍبّسٗٗمٔ زایٔ ،ثٔ ٍٕٖٔێْبُ ث ثٔمب ٕێْبُ ٗ ثٔمب ٕێْبّیع ث ثٔ ٍٕٖٔێْبُ ،ئٍٔٔیٔ ڕاڕٓٗٓی ٍرۆڤی ئۆٔٗ ضۆٔ زٍٓٔ، ئٔڵجٔ ،ىٔ ڕاثرزٗٗغسا ٕٔ ٗا ث٘ٗٓ ،چ ڕۆژٕەاڵتی چ ڕۆژئبٗایی ،ئًٔ ذ٘الّۆٔٗٓ پ٘ٗچۆٔ ٕٔضتێنی تبیجٔ ،ثٔضٔ ٍرۆڤۆسا زێْێۆ گرێیۆٔ زٓ ّٗٗییۆٔمبُ ٗ ڕك ٗ میْۆٔ ٗ ذ٘ىیۆب ٗ ئبزا ی تبیجٔتی ئبٗاٍ ،رۆڤی ٕ غیب پٔك زٓذب..، ڕّٓگۆۆٔ جب ٗثۆۆب یۆۆٔمێل ثجیۆۆِْ ضۆۆنباڵ ٗ گيۆۆٔیی ثنۆۆب ،ثۆۆٔ ج ێۆۆل ثێسا ثۆۆ٘ٗث ث ۆ زٓ ثڕیْی ئبزا ێل مٔ زۆ پێنّٔیْبٗی زٓ ثنٔٗێ ڕّٓگٔ ثٔ گێییٔتیػۆی پۆ ثنۆّٔیِ جب گٔ ىیطتێل ئبٍبزٓ ثنۆٔیِ ىە ٕۆٔ چیەمی ىۆٔ ژیۆبّی ڕۆژاّۆٍٔبُ زٓیرۆ٘ازیِ ،یۆبذ٘ز ئٍ٘ێۆۆسٓٗا یِ ثٔزٓضۆۆتی ثێْۆۆیِ تۆۆب چێۆۆژی ى ۆ ٗٓ ثگریِ..یۆۆبذ٘ز چۆۆبٗ ىٔٗاّۆۆٔ ثنۆۆٔیِ مۆۆٔ ٕٔیبّۆۆٕٔ ،ۆۆٔٗڵی ثٔزٓضۆۆتٖێْبّی ثۆۆسٓیِ؛ تێجیْۆۆی ئۆۆٔٗٓظ ثۆۆٔ ٕ غۆۆیب ییٔٗٓ زٓمۆۆٔیِ ،ئیْجۆۆب ئیسأّی ذ ٍبُ زٓمٔیِ ٗ قێس ٗ ثێسٍبُ ىٔ ذ ٍبُ ٗ ژیبَّبُ زٓثێتٔٗٓ ،چّ٘نٔ مٔ ٍرۆڤ 14
ٗ زٓ ٗ زٓ پٔی ثًٔ غتبّٔ زٓثب ،،ئیۆسی ٕٔضۆ ثۆٔ مێػۆٔ ٗ زۆزٓ زٓ ٓمییۆٔمبّی زٓ ٓٗٓی چ٘ا چێۆ٘ٓی ذۆ ی ٗ ٍبڵٔمۆۆٔی زٓمۆۆب .،جۆۆب ثۆۆٔ ثۆۆّ٘ٗی غۆۆتێل ىۆۆٔ ٍبڵۆۆٔمۆۆٔی ٕٔضۆ ثۆۆٔ ذ غۆۆۆی زٓمۆۆۆب ،،مۆۆۆٔ ٕبٗغۆۆۆێ٘ٓی ئۆۆۆٔٗ غۆۆۆتٔ ىۆۆۆٔ ٍۆۆۆبڵی ذۆۆۆٔڵنی زینۆۆۆٔزا ّییۆۆۆٔ ،ئٔگۆۆۆٔ ثب ٗزۆذیع یب ٍٔتیسٓ ی ثێ ،ئٔٗا ڕّٓگٔ ثت٘اّ پب چۆٔ م٘تۆبڵێنی گۆراُ ثۆٕٔب ثنڕێۆ یبذ٘ز ذ ی ىٔپبظثسا ،ىٔ ج ێنی زینٔ ثنڕێ ٗ ىٔ چّٔساُ غ٘ێْی جیبزا ثیپ غۆێ ، ئیْجۆب ٕبتٕ٘ۆۆبٗا ی ثٔ ززٓثێتۆۆٕٔٗٓ ،ۆۆٔی ٕۆبٗا ٗ زاز ٗ ثێۆۆساز ؟ ئۆۆبی چێۆۆژ ٗ زاذۆۆ٘ازی ٗ ئبٗاتٔمبُ چ زۆ ثُ٘ٗ ،تب ئّٔسازٓی ق٘ ثبّیۆساُ ثۆٔ ٕۆٍٔ٘ٗ غۆتێل ىۆٔ پێْۆبٗ ثٔزٓضۆتٖێْبّی پ٘ٗچتریِ غ ئٔٗ ٍرۆڤٔی ى٘ٗ ،ثٔ ز ٗ ثٔفیسٓ ،ى٘ٗتی ثٔ ئبضَبّسا چ٘ٗٓ ،زٓثیْۆیِ ىۆٔ پێْۆۆبٗ مۆۆٍٔتریِ ٗ ٕیچتۆۆریِ پيۆۆٔ ٗ پبیۆۆٔ زێۆ قجۆۆ٘ٗڵی ج ێۆۆل ىۆۆٔ ٍيػۆ ڕی زٓمۆۆب ،مۆۆٔ ضٔگیع ثێسی ّبیٔ ،غتی ٗا ثنب ،،ئبٗا ئبغْبی ئبٍبزٓیی ٍرۆڤ ث ٍبضۆتبٗچێتی ٗ ث ئبثڕٗٗیی زٓثیِ؛ مٔ ىٔ پػ زۆ یْٔی ثّ٘ٗسایٔ. ّٓگۆٔ ٍرۆڤێۆل ثجیۆِْ ذٔ ینۆٔ زڵۆی ث٘ٓضۆتێ ىۆٔ ذ غۆیسا ..ىۆٔ ٍبڵٔٗٓیۆسا ٕٔڵجۆۆٔز ٗ زاثۆۆٔز ٗ ضۆۆٍٔب زٓمۆۆب،؛ ث ۆ چی؟ ىٔثٔ ئۆۆٔٗٓی ئۆۆًٔ ثٔیبّییۆۆٔ ىۆۆٔ فٔ ٍبّگۆۆٔزا چۆۆبٗی ثۆۆٔ ئ ت ٍجێيی ضٔ ۆك مٔٗت٘ٗٓ ،ىٔ ضبتٔٗٓذتی تێڕٗاّیْیۆسا ٕٔضۆتی ثۆٔ ج ێۆل ڕٓزأٍّۆسی جۆۆّٔبثی ضۆۆٔ ۆك مۆۆرزّٗٗٓ ،یَچۆۆٔ ثسٓیۆۆٔك ىٔضۆۆٔ ىێۆۆ٘اّی ضۆۆٔ ۆك زٓ مۆۆٔٗت٘ٗٓٓٗ ،ك چ ۆ ُ ىٔضۆۆٔ ى ۆ ٗ ىێۆۆ٘ی ذۆۆبُٗٓ ضۆۆٔگیع زٓ زٓمۆۆٔٗێ مۆۆٔ ضۆۆٔیری ضۆۆٔگٔمٔی زٓمۆۆب ،،ئۆۆب چێژثٔذػٔ ،جب ئٔگٔ ىیطتێنی ّبٗی ئٔٗ غتبّٔ ئبٍۆبزٓ ثنۆٔیِ مۆٔ ّۆبٗی چێۆژی ثۆٔ ضٔ ٓٗٓیٔ ،ئٔٗ غتبّٔی ٕۆٔ زًٓ ثۆٔ ٕ غۆَبّسا زێۆ ٗ ٕۆٔٗڵی ثٔزٓضۆتٖێْبّیبُ زٓزٓیۆِ؛ جۆب ٕۆۆٔ چی ث ۆ ؛ جي٘ثۆۆٔ گ ،ئ ت ٍجێۆۆو ،ذۆۆبّ٘ٗ ،ثڕٗاّبٍۆۆٔ ٗ پێگۆۆٔی ثۆۆٔ ز ،ئۆۆٔٗا زٓثیْۆۆیِ ٕٔ چی ثٔ ّرذٔ ٗ گرأّ ث یبُ زٓمٔیْٔ ق٘ ثبّی ق٘ ثۆبّی زٓزٓیۆِ ثۆٔ مۆبٍ ٗ ،ۆرۆڤ ٗ زیرٓمۆۆی ٗ ثێۆۆسا ی ٗ ت٘اّۆۆب ٗ غۆۆبّبزیی ذۆۆ٘زایی ..ثۆۆٔ غۆۆیبّی یۆۆبذیجُ٘ٗ ..ثۆۆٔ ت٘اّۆۆبی ٕۆٔڵجژا زّی ئبزازاّۆۆٔ ،ثۆۆٔ ئبٍۆۆبزٓیی ٕێۆۆسی ڕٓتنرزّۆۆٔٗٓ ،ثۆۆٔ ت٘اّۆۆبی ثّ٘یبزّۆۆبُ ،ثۆۆٔ ٕێۆۆسی گ ڕاّنۆۆۆب یی ،ثۆۆۆٔ ٕێۆۆۆسی گۆۆۆ ڕیْی چۆۆۆب ّٓ٘ٗش ،ثۆۆۆٔ ٕێۆۆۆسی ڕٓتنرزّۆۆۆٔٗٓی ٕۆۆۆٔ چی ثٔضٔ ٍبّسا ضٔپبٗٓ ٗ گ ڕیْی ثٔٗٓی زٍٓبّۆٔٗێ...ق٘ ثبّی ثۆٔ ٕۆٍٔ٘ٗ ئٍٔبّۆٔ زٓزٓیۆِ ٗ ث ئٔٗٓی ّٕٔسێ مبتَبُ ٕٔث تب تێیسا ثیرثنٔیْٔٗٓ ڕاثَێْیِ .ئیتر ثًٔ غۆێ٘ٓیٔ ٍۆرۆڤ ىٔ ژیبّی ڕۆژأّیسا زٓثیْیِ ٕٔ زًٓ ڕٗٗٓ ٗ زٓ ٓٗٓیٔتی ،ڕٗٗی ىٔٗێیٔ مٔ چێژٓمۆبّی تێۆر زٓمب ،،ئۆب ٓزٗٗی ثۆٔ ٓٗ حٔزٓمبّییۆٔتی..زٓثیْیِ ئۆٔٗ «ٍۆِ»ۆۆٔی ىۆٔ زەضۆەاڵتی ذۆ٘زاٗٓ 15
زاثٔزیٔٗٓ ،زازٓثٔزێتٔ ئٔٗپۆٔڕی ّسٍیۆی ٕۆٔتب ٗٓمۆ٘ مۆرً ّۆ٘ٗقَی ّۆبٗ زٓىنۆبٗ ٗ چڵنۆبٗی ث گُٔ زٓثێ .ئیْجب «ٍِ»ۆەی ذبٗەُ ثّ٘ٗی ثٔ زٓٗاً ٗا پب چٔ پب چۆٔ زٓثۆ ،مۆٔ ٕۆٔ پب چٔیۆۆٔمی زٓثێتۆۆٔ ّێچیۆۆری ئب ٓزٗٗیۆۆٔمی ّۆۆٔگریص ٗ ٕٔٗٓض ۆێنی ث ۆ ظ ٗ ئٍ٘ێۆۆسێنی پڕٗپ٘ٗچ ئیتر ئٍٔٔیٔ ق٘ ثبّیساُ ثٔ ثٔ ز ٗ ثٔڕێستریْی غۆتٔمبُ ىۆٔ پێْۆبٗ زٓضۆتنٔٗتْی ٕی ٗ پ٘چ ٗ قێسّٓٗتریْی غتٔمبُ! لەرزەك:
ّبٍٔٗێ ئەذیقیبّە ئبٍ ژگب ی ثسًٓ؛ چّ٘نٔ ٍۆرۆڤ ذۆ ی ڕٗٗٓ ٗ ّۆٍٔبُ ٕەّگۆبٗ زّٓ ،ثەاڵً ثٕٔبی ٍرۆیی ثٔ تێپٔڕثّ٘ٗی ڕۆژگب ىۆّٔبٗچُ٘ٗ ٗاٗٓتۆر زٓمۆبٍ ،،ۆٔزّتریِ ثٕٔبی ٍرۆڤ ،ئٔٗ ثٕٔبیٔیٔ مٔ ىێ٘ٓی زٓضتی پێنۆرز ،ئۆٔٗیع ڕٓتنرزّۆٔٗٓ ٗ «ٍينۆٔچ ّٔثُ٘ٗ» مٔ ىٔ ٗغەی «ّب» پ٘ذ زٓثێتٔٗٓ ،مٔ ئبزًٓ ثبٗمی ٍۆرۆڤ پێۆی زٓضۆتیپێنرز، فٔ ٍبّی پێنرا مٔ ىٔٗ ز ٓذتٔ ّٔذ٘ا ،،ثەاڵً ذ٘ا زی ،ئیتر ىٍٔۆٔٗٓ ثۆ٘ٗٓ ئۆٔٗ ئبزٍٓۆٔ ٗ ثۆۆۆبٗمی ٍۆۆۆرۆڤ ٗ زاثٔزیۆۆۆٔ ضۆۆۆٔ زٓٗی ،گۆۆۆٔ ئٍٔۆۆۆٔی ّٔمرزایۆۆۆٔ زٓثۆۆۆ٘ٗٓ فریػۆۆۆتٔیٔك ٗ مٔضێنی تر زٓث٘ٗٓ ئٔٗ ئبزٍٓٔ ٍرۆییٔ .یٔمًٔ غۆتی ئۆبزًٓ ىۆٔ ژیۆبّی ڕۆژاّۆٔی تێنۆیزا یۆۆۆبذیجّ٘ٗی ثۆۆۆ٘ٗ ،ئۆۆۆٔٗ یۆۆۆبذیجّ٘ٗی ٗای ىۆۆۆ زٓمۆۆۆبٕ ،بٗتۆۆۆبی پٔ ٗٓزگب ٓمۆۆۆٔی ثۆۆۆ ىۆۆۆٔ گٔ زّٗٗسا؛ ث چی؟ ڕّٓگٔ ىٔ پێْبٗ قٔ زێل ٗاژۆی ثٔڵێْْبٍٔی چٔمی زٗٗ ضۆ چۆ٘ا ضۆۆۆبڵٔ ثنۆۆۆب ،،پبغۆۆۆبّیع ّۆۆۆبت٘اّ ّنۆۆۆ ڵی ثنۆۆۆبّ ،،بغۆۆۆت٘اّ ٕۆۆۆی ثڵێۆۆۆ ىۆۆۆٔ مۆۆۆبتی زاٗامرزّٔٗٓی قٔ زٓمٔ ،جگٔ ىٔ ٍينۆٔچی ٗ گ٘ێڕایۆٔڵی ،ىٔثٔ ئۆٔٗٓی قٔ زٓمۆٔ زاثٔغۆی ضٔ چٔمٔمبُ مراٗٓ ،ثٔ گ٘ێرٓی ٍ٘ٗچٔ ٗ ت٘اّبی زا ایی .ئب ىێرٓزا زٓثیْیِ ئٔٗ ضیفەتٔ ذ٘زاثٔذػۆۆییٔی زٓڕٗا ،زٓثێتۆۆٔ ق٘ ثۆۆبّی ثەفرگۆۆر (ضۆۆەالجە) ٗ ذۆۆبّ٘ٗ ٗ ئ ت ٍجێۆۆو ،ئۆۆٔٗ ٍرۆڤۆۆٔظ ّۆۆبزاّ مۆۆٔ چۆۆی زۆڕاّۆۆسٗٗٓ ،ثٔ اٍجۆۆٔ ئٔٗٓغۆۆی زۆڕاّسٗٗیۆۆٔتی زاذۆۆ چۆۆی ثرزۆتۆۆۆّٔٗٓ ،ۆۆۆبزاّ چێۆۆۆژ ىۆۆۆٔ چۆۆۆی ٗٓ ثگرێۆۆۆ ،چّٔۆۆۆسٓ چێۆۆۆژ ىۆۆۆٔ ٕۆۆۆٔثّ٘ٗی ئ ت ٍجێيێۆۆۆل ٗٓ زٓگۆۆۆرێ ،مۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ پێْبٗیۆۆۆسا ّبٍينۆۆۆٔچی ٗ غۆۆۆیبّٔ ذ٘زاثٔذػۆۆۆییٔمٔی ٗ ثۆۆۆّ٘ٗی ٗٓك جێْػۆۆۆیْی ذۆۆۆ٘زا ىٔضۆۆۆٔ زٓٗی ثٔذػۆۆۆییٍٔٗٓٔ ،گۆۆۆٔ ئۆۆۆٔٗ چێۆۆۆژٓ ثە اٍۆۆۆجە ی چێۆۆۆژی یبذیجّ٘ٗییۆۆٔتی؟ ثێگٍ٘ۆۆبُ ئۆۆٔٗٓی ٕٔضۆ ثۆۆٔ چێۆۆژی یۆۆبذیجُ٘ٗ ٗ ڕٓتنرزّۆۆٔٗٓ ٗ ثێۆۆسا ی ثنب ،،ئٔٗٓ ثٔ ٕیچیبُ ّبگ ڕێتٔٗٓ ،ثٔ ٕۆی ّرذێنۆی زۆ ٗ زّٓٗٓۆس ّبیبُفرۆغۆ ،ثەاڵً زاذ ۆ چ ڕٗٗیۆۆساٗٓ تۆۆب ئۆۆبٗا ثۆۆٔ ئبضۆۆبّی ئۆۆٔٗ ئۆۆبڵ٘گ ٓ ثنۆۆٔیِ؟ زیۆۆب ٓ مۆۆٔ ثێۆۆسا ّۆۆیِ ٗ 16
ّبیٔیْۆۆٔٗٓ ٕۆ ظ ذ ٍۆۆبٍُٔ ،گۆۆٔ زٗای ئۆۆٔٗٓی زٓضۆۆتێنی ثۆۆٕٔێس ثٔضۆۆٔ ٍبّسا زا زٓث ۆ یبذ٘ز ثٔ قبٍچییٔمی ثێجٔزٓییبّٔ ثٔضٔ ٍبّٔٗٓ زٓثێتٔ مٔڵٔگب ،ئٔٗ زٓضتٔ ىٔ ذۆبفڵجُ٘ٗ ٗ ضۆۆٔ قبڵیی مۆۆب گێڕی ٗ ذێساّیۆۆی ٗ ذۆۆٔٗی قۆۆ٘ٗ ٕۆۆٔڵَبُ زٓضۆۆتێْێ ،تۆۆبم٘ ٕٔضۆ ثۆۆٔٗٓ ثنٔیِ ،چ مبتێنَبُ ى ڕۆیػت٘ٗٓ ٗ چ تٍّٔٔێنَبُ ىٔزٓضتساٗٓ ٗ چّٔۆسی ٍۆبٗٓ؟ چّٔۆس ٕٔىَبُ ىٔمیطچ٘ٗٓ ،چّٔس ّبز ٗ ثٔذػع ٗ ثٕٔبٍبُ ىٔزٓضتچ٘ٗ ثٔ ٕ ی ضٔ قبڵیَبُ ثۆٔ غتی زینٔٗٓ .زٗای ئٔٗٓی ئٔٗٓ زٓضتٔی ىّٔێ٘اُ ئٔٗ ٍٕٔ٘ٗ چٔپٔڵییٔزا زٓ ٍبُ زێْێۆ ، ىٔثٔ ذ ٓتبٗزا ٗغنَبُ زٓمبتۆٔٗٓ ،ئیْجۆب ثۆ ثٔئبگبٕێْبّۆٍٔٗٓبُ ىێَۆبُ زٓزا ٗ ،ثبّگَۆبُ زٓمب،پ ئٔی ٍرۆڤ ٕێی ت ىٔگٔ ت ٍٔ ئٔی ٍرۆڤ!! بێٍُديیی(العبث): پَُچی‌َ
ثب َّّ٘ٗٔیٔك ثێْیْٔٗٓ؛ ئب ئٔٗٓ «ئیجرإیَی م٘ڕی ئٔزًٕٔ» ،پیۆبٗێنی ثۆ چبمۆٔ ٗ ث ذێر ٗ ثێر ،ذ٘زاُ ضبٍبّێنی زۆ ،ثەاڵً ث ج٘ٗڵۆٔ ٗ مۆب ،تۆّٖٔب ذۆٔ ینی ڕاٗمۆرزُ ثۆۆۆ٘ٗ .ذۆۆۆٔڵنی ڕّٓجۆۆۆسٓ ثُ٘ٗ ئۆۆۆٔٗیع ڕّٓجرۆۆۆ .ئیتۆۆۆر ئیػۆۆۆی چ ثنۆۆۆب،؟ ٕۆۆۆٔ زٓچۆۆۆ٘ٗٓ ڕاٗٗغنب ،ئیسی ذ٘ی پێ٘ٓ گر ،تب ئبڵ٘ٗزٓی ث٘ٗ ،ئیتۆر تبمۆٔ ثبیۆٔذی ٕۆٔ ئٍٔۆٔ ثۆ٘ٗ، زٓگٔغۆۆبیٔٗٓ مۆۆٔ زڕّسٓیۆۆٔمی ڕاٗزٓمۆۆرز ،زڵرۆ ظ زٓثۆۆ٘ٗ ٗ قبقۆۆبی پێنۆۆّٔیْی ثۆۆ٘ٗ .ڕّٓگۆۆٔ ٕی پێ٘یطتی ثٔ گ غ ٗ پێطتٔی ئٔٗ ّێچیرٓظ ّٔث٘ٗ ثێ ،تّٔیب چێژی ىٔ ڕاٗمرزّی زٓزی ..ئبی مٔ زٓ زێنی قێسّٓٗٔ ٍرۆڤ ئٔٗ ٍٕٔ٘ٗ گٔٗ ٓییٔی ثربتٔ ثۆٔ مۆب ێنی ٗا تۆۆب ٗیطۆۆتێنی تێۆۆر ثنۆۆب ٗ ،ئۆۆب ٓزٗٗێنی ثۆۆٔج ثێْیۆ ،ئیۆۆسی ئٍٔۆۆٔ فٔىطۆۆٔفٔی ژیۆۆبّی «ئیجرإیَی م٘ڕی ئٔزًٕٔ» ث٘ٗ ،ئٔفطّ٘ٗبٗی ،ثەاڵً ڕاضتتر ىٔ ٗاقیع.. ڕۆژێنیۆۆبُ «ئیجۆۆرإیٌ» ىۆۆٔ ڕاٗٗغۆۆنب ی ذۆ ی ثۆۆّ٘ٗ ،ێچیرٓمۆۆٔی ىۆۆٔ غۆۆ٘ێْی ذۆ ی ٗٓضۆۆتب ٗ ّۆۆٔج٘ٗاڵٓٗ ،ك ئۆۆٔٗٓی مٔضۆۆێل ثۆ ثۆۆٔ ڕٗٗیۆۆسا ث٘ٓضۆۆتێتٔٗٓ ،ئیتۆۆر ٗای ٕٔضۆۆتنرز زّٓگێل ٗٓك ٕٔٗ ٓ تریػقٔ گ٘ێی مبش ثنۆب،پ «ئۆٔی ئیجۆرإیٌ ،ئۆٔ ێ ذۆ٘زا تۆ ی ثۆ ئٍٔۆۆٔ ذ٘ڵقبّۆۆسٗٗٓ؟» ئیجۆۆرإیٌ ىۆۆٔ غۆۆ٘ێِ ذ ۆ ی ٗەضۆۆتب ٗ ثێۆۆسا ث ٗٓ ،ئێَۆۆٔ ٕ غۆۆَبُ ىۆۆٔٗ مب ٗثب أّ ّییٔ مٔ ثٔ ز ۆ زٓیرٔیْۆٔ پۆب ذ ٍۆبُ ،ىۆٔ ٕۆٍٔبُ مبتیػۆسا ىۆٔ ٕۆٍٔ٘ٗ مۆٔش ثێجٔغتریِ ،ئیجرإیٌ ٗەضتب ٗٓك ئٔٗٓی یٔمًٔ جب ی ثۆ ،مٔضۆێل ثْبضۆێ ،چۆبٗی گێۆڕا ثٔٗ ثّ٘ٗۆٔٗٓ ٓ ٍٔزّۆٔ ،ئۆب ثۆًٔ غۆێ٘ٓیٔ «ئیجڕٕیَۆی مۆ٘ڕی ئٔزٕۆًٔ» ٗەضۆتب ٗ گٔڕایۆٔٗٓ، 17
گٔڕأّٗٓیٔمی ٗا ىٔ ثٔ زًٓ ثٔ زیی پبیٔ ٗ ثڵْسیی پێگٔی ئیجرإیٌ ٕٔ تبمێل ذ ی ثٔ ثچ٘ٗك ٗ ث ّرخ زازّٓب.. ئاسَُدە‌بە‌زەبَُوی:
ئبٕٗۆۆب ثۆۆ٘ٗ ٍیرێۆۆل ىۆۆٔ قٔفٔضۆۆێنسا زٓژیۆۆب ،مۆۆٔ ىۆۆٔ زێۆۆڕ ث ۆ ی ز ٗضۆۆتنراثٕ٘ٗ ،ۆۆٍٔ٘ٗ غتێنی زٓٗ ٗثٔ ی ث ی ئبٍبزٓمراٗٓ ،ئبٍبّجٔمبّی ثٔزیٖبتُ٘ٗ ،تّٔبّٔ ،ڕاٗٗغنب ثۆ ی ضۆۆۆبزێْراٗٓ تۆۆۆب ٕۆۆۆٔ مبتێۆۆۆل ٗیطۆۆۆتی ثۆۆۆ ی ئبٍۆۆۆبزٓث ،ىۆۆۆٔ غۆۆۆ٘ێْێنی زینٔیػۆۆۆسا چّٔۆۆۆس ٍٔىٔٗاّگٔیۆۆٔك ٗ ىۆۆٔ زٓٗ ی ٕۆۆٔ ٍٔىٔٗاّگٔیۆۆٔمیع زا ی ّیي فۆۆٔ ی ڕّٓ ۆ تبیجۆۆٔ..، ثبذچٔ ، ٕ ،ثٔزٍگۆٔ (ٍيٖۆی) ،ضۆٍٔبمٔ ..تۆب ڕۆژێۆل ىۆًٔ قٔفٔضۆٔیسا چۆ٘ٗٓ زٓ ێ، ٍرزٗٗێنی ثیْی ٗ پرضی: ئٍٔٔ چییٔ؟. +ئٍٔٔ ضٔ ّٓجبٍى ٍرۆڤٔ!. ضٔ ّٓجبٍی ٍْیع؟!. +ثٔڵ !. ٍرزُ چییٔ؟.ٍ +رزُ زۆذێنٔ چب ّٓ٘ٗضی ٍٕٔ٘ٗ زیْسٗٗێنٔ ىٔ م تبیی ژیبّی!. ئٔزی پبغبُ چی؟ ٗ چ ُ زٓث ؟. ٍٕٗ٘ٔ +مٔضێل زٓثێتٔ الغٔیٔك ،جب ٕٔ چ ّێل ث ٗ ىٔ ٕٔ م٘ێ ثێ !. ىًٔ قطبّٔزا ث٘ٗ ّٔذ غێنی ثیْی ،گ٘تی: ئٔٗٓ مێیٔ؟.ّٔ +ذ غٔ!!. ّٔذ غی چییٔ؟.ّٔ +ذ غی پێػٖبتێنٔ ٍرۆڤ ثٔ ىٔ ٍرزّی ت٘ٗغی زٓث جب گٔٗ ٓ ث یبذ٘ز ثچ٘ٗك ،ثٕٔێس ث یبُ الٗاز!. ت٘ٗغی ٍْیع زێ ؟. +ثٔڵ
ّٔذ غی ،گ٘ێ ثٔ ٕی ثە ثەضتێل ّبزا ٗ ،زی٘ا ٓمبُ ٗ پٔ زٓمبُ زٓثڕێ! 18
ضجٔ ٗ زٗٗ ضجٔی ڕّٓگٔ ثڵ : ئٔٗٓ مێیٔ؟ ئٔٗ پػ چٍٔبٗٓ؟. +ئٔٗٓ پیرٍٓێرزێنٔ!. پیرٍٓێرز پیری چییٔ؟. +ئٔٗٓ ضٔ ّٓجبٍێنی حٔتَیی ٍٕٔ٘ٗ ٍرۆڤێنٔ!. تّٔبٍّْٔ ،یع؟. +ثٔڵ ،تّٔبّٔ ،ت ظ!!. ئیْجب ڕّٓگٔ ثپرض : ئٔٗٓ مێیٔ؟. +ئٔٗٓ ض٘اڵنٔ ێنی ٕٔژا ٓ.!. ض٘اڵنٔ ی ٕٔژا چییٔ؟ .ٍ +رۆڤێنۆٔ ذۆبّٗٓی پێ٘یطۆتییٕٔ ،یچۆی ّییۆٔ ،جگۆٔ ىۆٔ قۆبپێنی ضۆ٘اڵنرزُ ،تۆبٗٓم٘ گّٔسٓذ أّ ىێرٓ ٗ ىٔٗێ ضنی تێر ثنب.، ئۆۆًٔ چۆۆ٘ا ذ٘ پٔیۆۆٔ (صۆۆسٍة) ئ ۆٔٗ پیبٗٓیۆۆبُ ثێۆۆسا مرزٓٗٓ مۆۆٔ ث ۆ ئبگۆۆب ىۆۆٔ ذ غۆۆی ٗ غۆۆبزٍبّی ّێۆۆ٘ ثبذٔمبّیۆۆسا زٓیگ٘زٓ اّۆۆس؛ ىۆۆٔ ٕێَْۆۆی ٗ ذ غۆۆگ٘زٓ اّیسا زٓژیۆۆب ،ىۆۆٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ ڕٗٗێنٔٗٓ ىٔ گٍٔژٓییٔمی تۆٔٗاٗزا ثۆ٘ٗ .ئۆًٔ چۆ٘ا ذ٘ پٔیۆٔ ٕۆی ٍیۆر ٗ «ثۆ٘زا»ییۆٔك ّبّبض ،مٔ ثٔئبگبیبُ زێْتٔٗٓ .ىّٔبمبٗ ٕٔض ثٔٗٓ زٓمب ،،ىّٔبٗ چ گّٔی٘ێنسایٔ یۆبذ٘ز ىۆۆٔ ّبٗٓڕاضۆۆتی چێژگۆۆٔىێنی پۆۆ٘ٗچی ثەتبڵۆۆسا زٓژێۆۆ ،تّٔبّۆۆٔ ،ىۆۆّٔبٗ ژاٗٓ ژاٗٓی ئۆۆٔٗ چێژأّزا ضبٍبّێنی ثێژٍب پػتگ٘ێ زٓذب ،،مبتێنیع یبذی زٓث تبمٔ غۆتێل ثتۆ٘اّ ثینب ،،ڕامرزّٔ ىٔ ٍٕٔ٘ٗ ئٍٔبّۆٔ ،ثۆ ئۆٔٗٓی پّٔجۆٔی پٔغۆیَبّی ثۆ گٔڕاّۆٔٗٓ ث یۆبُ ثگۆٔزێ یۆبذ٘ز ثیرمرزّۆۆٔٗٓ ىۆٔ تیْۆۆ٘ٗ ثۆُ٘ٗ ٗ پێ٘یطۆتجُ٘ٗ ثۆ ژیۆبُ ىۆۆٔ م غۆنێنی ّۆۆب ش مٔیفطبز ثژیێ (ٓٗ ،)3ك چڵٔپ پٔی زا حٔیس اُ زٓ چ٘ٗٓ ىٔٗٓی ثچٍٔێْرێتٔٗٓ ،ت ظ مٔ زیيی ٍب ٗ ضبٍبُ ٗ مبٍٔ اّی ذ تیٓٗ ،ك زا ێنۆی پۆڕ ثۆٔ ٗثً٘ٗ ٗای ،ىقۆٔمبّ ٕٗٓۆب غ ڕی ضٔ زٓٗی ثّ٘ٗٔتٔٗٓ ذٔ ینٔ زٓغۆنێْٔٗٓ ،ثەاڵً چڵٔپ پۆٔی ز ٓذتۆی ضۆٔ ٗٗ ڕٗٗ ىۆۆٔ ذۆ ٓ ٗ ثٔ گۆۆٔی ق٘ ضۆۆبیی ّبگرێۆ تۆ ظ ذ تیۆ ئۆۆٔی ئۆۆٔٗ مٔضۆۆٔی گۆۆٔٗ ٓیی ذ٘زا ،تێسا زٓ مٔٗت٘ٗٓ ،ت ئٔی ئٔٗٓ مٔضٔی تبیجٔتَّٔۆسیی «ّۆب»یۆٔ ،ئۆٔٗٓ تۆ ی ٗٓك (ٕ )3ەزٍنرزّی زەقەمبّی ذ٘زی ث٘زایە.
19
ّیي فٔ ىٔژێر تیػنی ذ زا تیػل ٗ ڕّٗٗبمی زٓذٔیتٔ ّبذی ّّٔبضراٗێل ،ثّ٘ٗی ذ ، ثٔ ز ثْرذێْٔ ،پػت ىٔ ٍٕٔ٘ٗ ڕٗاڵٔتجبزی ٗ ئًٔ ئب ٓزٗٗأّ ثنٔ مٔ ژیۆبّی ڕۆژاّۆٍٔبّی پچڕپچڕ مرزٗٗٓ ،ث٘ٗیْٔتٔ ق٘ ثبّی ٕٔٗٓش ٗ ڕك ٗ ذ زگٔمبَّبُ ،ذ ،ثگۆرٓ ىۆٔٗ غۆتٔ ٕی ٗ پ٘ٗچبّٔی ٍرۆڤ ّبحٔز زٓمۆب ،،مۆٔ ٍرۆڤیۆبُ مرزۆتۆٔٗٓ ثۆ٘ٗمەڵەیەك ذٔضۆڵٔتی ئۆۆۆبژەاڵّی ٗٓك ٍػۆۆۆل ٗ گۆۆۆ٘ گ ٗ ثۆۆۆٔ ازی تێۆۆۆسا ثٔ جٔضۆۆۆتٔ ثۆۆۆ٘ٗٓ .غۆۆۆن ٗ گیۆۆۆبّی ذ٘زاّٗٓسی ٗ جێْػیْجّ٘ٗی ذ٘زا ىٔضٔ زٍٓیْی ثیرچ تٔٗٓ ،ئٔٗ ت٘اّب ٗ ثٕٔبیٔی ذۆ ی ثیرچ تٔٗٓ مٔ ّٔز اٗٓ ثٔ جگٔ ىٔٗ ،ذٔ ینٔ ذ ی ثٔمب زٓثب ٗ ،ذۆ ی ٍينۆٔچ زٓمۆب، ٗ زٓینبتٔ م یئی مٔش ٗ غتبّی زی ،ثٔ ئبضبّی م٘چن٘چٔ زٓمب ،،ث ئٔٗٓی ٕٔض ثنب ،مٔ ق٘ ثبّی ثٔ تٔٗاٗی ٍرۆڤجّ٘ٗی ذ ی زٓزا ،،ثٔ ٕۆ ی پێسإٔڵۆساّی مٔضۆبُ ٗ غۆۆتبّی زینۆۆٕٔ ،ۆۆٍٔ٘ٗ ئٍٔبّۆۆٔ ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ گٔیػۆۆتِ ثۆۆٔ ئبٍبّجێۆۆل ىۆۆٔ ئبٍبّجۆۆٔمبّی ،ثەاڵً ئٔٗٓی ضٔ غ ڕٓ ٗ م٘چن٘چٔ زٓمب ،،ئیتر ٍرۆڤجّ٘ٗی ّبٍێْ چّ٘نٔ ٕێػتب ٕٔضتی ثٔٗٓ ّٔمرزٗٗٓ ،مٔ ىٔ م یئیی ٗ ٍينٔچنرزّیسا غتێنی ٗای زۆڕاّسٗٗٓ ٕێػتب ّرذٔمٔی ّبزاّێ !! پەود‌َ‌ئامۆژگاری:
ٍبٍ ضۆتبیٔك ئبٍ ژگۆۆب یی پۆۆڕ ىۆۆٔ ثبضۆی ئبمۆۆب ذراپۆۆی زٓمۆۆرزً ،ثەاڵً ئبٍ ژگۆۆب یی ت مَٔی زٓمۆرزً .ىۆٔ ئبٍ ژگب ییۆٔمبّی زٓیگۆ٘،پ ٍۆرۆڤ ّۆبث ىٔضۆٔ مٔضۆبّی زینۆٔ تّ٘س ثێ ،ثگرٓ زٓث زیرٓك ثێ ٗ ض٘ٗز ٗ قبزاّجی ثپب ێسێ ٕ ٍٕٗ٘ٔ ،ۆٔىێل ثق زێتۆٔٗٓ. ئیْجب زٓیگ٘،پ مٔضێنی زینٔ ٕٔث٘ٗ ئبٍ ژگب ی زٓمرُ ٗ ،زٓیگ٘،پ ئًٔ ڕیػٔ (ڕیع ىٔ ّیػبّٔمبّی غٔ ٓف ٗ ج٘اٍێری پیبٗٓ) ٕی ثبیٔذی ٗای ّییّٕٔٔ ،سێ جب ثۆب ٗزۆخ ٗ ض٘ٗزی ٗا زٓڕٓذطێْ ٍٔ ،گٔ ٍرۆڤ ثیربتٔ ژێر چّٔبگٔی مٔ ٓٗٓ !. ثٔڵ ..ىٔپێْبٗ ض٘ٗز ٗ قبزاّجۆسا َّبیػۆی ڕیػۆی زٓمۆب ٗ ،ثۆٔ «غۆبٍپ » ٗ ضۆبثُ٘ٗ زٓیػۆۆ٘ا ٗ ،ث ۆ ُ ذ غۆۆی زٓمۆۆب ،،ڕیػۆۆێنی جۆۆ٘اُ ٗ ث ۆ ٕۆۆی چڵۆۆل ٗ ت ۆ ز ث ۆ ٕۆۆی مەٍ٘م٘ڕی؛ ثگرٓ ڕّٓگٔ ئٔ می ذ ی تٔٗاٗ جێجٔجێنرز ثێ ئیتۆر ئٍٔٔیۆٔ فٔىطۆٔفٔی ژیبَّبُ ،مٔ زۆ قێسّٓٗبّٔ زٓ زٓمٔٗێ ،ثەاڵً ٗا زیب ٓ مرزٓٗٓمبَّبُ زۆ قێسّٓٗترُ!!
20
بەشی‌دََەم بێداری
(ثێسا یی تبك) ئٔٗ غتٔیٔ مٔ ث ذ٘زی ذ ً پبڵٌ پێۆ٘ٓ زّٓێۆ ٗ ىۆٔ ضۆٔ قبڵجُ٘ٗ زٓ ً زێْێ ،زۆ جب یع زٍٓنبتٔ ق٘ ثبّی ذ ی .ثێسا یی تبك یبذ٘ز (ثێسا یی ذ٘زی) ٍٕٔ٘ٗ مبٕ ،بٌّ زٓزا ،،مٔ ذ ً ٗا ثجیٌْ ٕی مٔش ّیٌ ٗ ٗێْٔی ڕاضتٔقیْٔی ذ ً ثٔ چبٗاُ ثجیٌْ؛ ىٔ مبتێنسا ئٔٗأّی ڕۆژأّ ض چ٘ا مبتژٍێر ثە اٍجە ئبٗێْٔ زٓٗٓضتِ ٕٔ ،گیس ڕێل ّٔمٔٗت٘ٗٓ ذ یبُ ٗا ثجیِْ مٔٗاتٔ ئبغْبثّ٘ٗی ذ٘زی یۆبذ٘ز ّبضۆیْی تۆبك یۆبُ ئۆٔٗ ثێسا ییٔی الی تبك ٕٔیٔ ،ثٔ ثٔ اٗ ز ثٔ ذ٘زی تبمٔمٔ ىٔ ضٔ ٗٗی زاّیْۆی فٔىطۆٔفٔ ٗ زاّطۆ ٗ پیػۆۆٔٗٓ ییٔ .ڕاضۆۆتٔ ئٍٔبّۆۆٔ ٍٔعریفٔیۆۆٔمِ ،ثەاڵً ٍٔعریفۆۆٔی ذ٘زّبضۆۆیِ ّۆۆیِ، ٗاتٔ غتێل ّییٔ مە ذ٘زی ذۆ ً ثۆٔ ڕٗٗٓ ڕاضۆتٔقیْٔمٔیٌ پیػۆبُ ثۆسا ،،ثگۆرٓ زٓ ً ثێْێۆ تبٗٓم٘ ذ٘زی ذ ً ثْبضٌ ،ثٔ م٘ تییٔمٔی غتێل ّییٔ ضٔ ّجٌ ث ضّٔ ٗ ثٕٔبی ذ ً ڕاثنێػێ .ثٔ ڕاضتی ثٕٔبی ٕٔ یٔمێل ىٔ ئێَٔ ثٔ ئّٔسازٓی ثڕٗاثّ٘ٗییٔتی ثۆٔ ذۆ ی، گٔ ثڕٗاّیْٔ ضیطۆتٍٔی پۆٔ ٗ زٓیی ٗ م ٍەاڵیەتیَۆبُ ،ئۆٔٗا ثۆٔ ئبغۆنرا مب ٓضۆبتٔمبَّبُ زٓثیْۆۆیِ ،زاذۆۆ ىۆۆۆًٔ ثۆۆ٘ا ٓزا چّٔۆۆۆس قێسّٓٗنۆۆراٗیِ؟ تۆۆب چ ضۆۆۆْ٘ٗ ێل زٓثۆۆّ٘ٗنراٗیِ ،ثۆۆۆٔ ئّٔسازٓیۆۆۆٔك ثڕٗاٍۆۆۆبُ ثۆۆۆٔ ثۆۆۆٕٔبی ت٘اّبمبَّۆۆۆبُ ّۆۆۆٍٔبٗٓٗ ،اٍۆۆۆبُ ىێٖۆۆۆبت٘ٗٓ ذ ٍۆۆۆبُ ٗا ثۆۆۆٔ پٔمنٔٗتۆۆۆٔیی زٓثیْۆۆۆیِ ،مۆۆۆٔ ثێچۆۆۆ٘ٗی ئۆۆۆبژەاڵّیع ثۆۆۆًٔ الٗازییۆۆۆٔ ّبڕازییۆۆۆٔ پۆۆۆٔمَبُ ىۆۆۆٔ ڕٓذْٔگرتِ ٗ ثٔزٗازاچُ٘ٗ مٔٗت٘ٗٓ ،ثگرٓ ىٔ ئبذبٗتْیع ٗاٍبُ ىێٖبت٘ٗٓ ث٘ێری ئٔٗٓغَبُ ّییٔ گٍ٘بّی ئٔٗٓ ثجٔیِ مٔ زەت٘اّیِ ثچ٘ٗمتریِ مب ئّٔجبً ثسٓیِ ثٔڵ گٔیػۆت٘ٗیْٔتٔ ئًٔ ئبضتٔی الٗازی ٗ ٍتَبّٔ ثٔ ذ ّٔثُ٘ٗ ،ثێگٍ٘بُ ئٔٗ ّٔٗٓیٔی ذ ی قێس ٗ ثێس ىٔ ذ ی زٓمب ،،ئیسی ٕٔ قێسُٓٗ زٓثێ ٓٗ ،ك ضیبضٔتێنی م ییّسُ ،تۆب ٗا گٍ٘ۆبُ زٓثۆب، مٔ ىٔ ذێساّێنی زاثٔزی٘ ٗ چیْێنی ّسٍسایە ،ئیتر ىٔضٔ ی ض٘ٗك ٗ ضبّبیٔ ثٔ ضْگێنی فراٗأّٗٓ قج٘ٗڵی زٓثّ٘ٗی ثنب ،،ثٔ ٍينٔچییٔٗٓ پّٔب زٓثبتٔ ثٔ ئبٍێسی م یییٔتی. 21
بچَُك‌َ‌بچَُكحر:
..ڕۆژئۆۆبٗا چۆۆی ىۆۆٔ ئێَۆۆٔی ٍ٘ضۆۆڵَبُ ٗ ئێَۆۆٔی ڕۆژٕەاڵتۆۆی مۆۆرزٗٗٓ؟ ثۆۆٔ ضۆۆ٘ٗمی زٓڕٗاّێتۆۆۆٔ زیَْۆۆۆبُ ،ئۆۆۆٔزٓثَبُ ،ثيرٍۆۆۆبُ ،ڕاثرزٍٗٗۆۆۆبٍُ ،ێۆۆۆژٗٗ ٗ ڕٓضۆۆۆّٔبیٔتیَبُٕ ،ۆۆۆٍٔ٘ٗ غۆۆتێنَبُ ثۆۆٔ ثچۆۆ٘ٗك زٓزاّ ۆ ،تۆۆب ئّٔسازٓیۆۆٔك مۆۆٔ ئێَۆۆٔظ ىٔگۆۆٔڵیبُ گبڵتۆۆٔ ثۆۆٔ ذ ٍۆۆبُ زٓمٔیِ ثەاڵً ڕۆژئبٗاییٔمبُ ذ یبُ پٔضّٔستر ٗ ثٔ ز ٗ ثباڵتر ڕازٓگرُ ،ئێَۆٔظ الضۆبیی ئٔٗاُ زٓمٔیْٔٗٓ ىٔ جي٘ثٔ گ ،ڕٓفتب ،ج٘ٗڵٔ ،ئبذبٗتِ ٗ ث ّۆٔمبُٗ ،اٍۆبُ ىێٖۆبت٘ٗٓ مۆٔٗا ڕۆغۆۆۆْجیراّی ئێَۆۆۆٔ غۆۆۆبّبزیی ثۆۆۆٔ ىٔثیرچّ٘ٗۆۆۆٔٗٓی زٍۆۆۆبّی ڕٓضۆۆۆّٔیبُ ثنۆۆۆُٔ ئٍٔۆۆۆٔ چ گبڵتٔجبڕیٔمۆۆٔ؟ ٍۆۆرۆڤ ئۆۆبٗا غۆۆبّبزیی ثۆۆٔ ىٔزٓضۆۆتساّی ٕٔض ۆ ٗ ٕ غۆۆی ثنۆۆب ،؟ زۆ ضۆۆٔیر ٗ ضۆۆٍٔٔ ٓیٍٔٔ .گۆۆٔ ئۆۆٔٗٓ مۆۆًٔ ّییۆۆٔ مٔضۆۆێنَبُ غۆۆبّبزیی ثۆۆٔ فێرثۆۆّ٘ٗی زٍۆۆبّی فٔ ّٓطی ثنب ،تبٗٓم٘ غۆبّبزیی ثۆٔٗٓظ ثنۆب ،مۆٔ زٍۆبّی ڕٓضۆّٔی ذۆ ی ثیرچۆ تەٗە ؟ ىًٔ زۆذٔزا چّٔسٓ ثٔٗ ٍْساڵٔ زٓچ مٔ زاینی ىێی ت٘ٗڕٓ زٓث ٗ ىێی زٓزا مٔچی ٕٔ زٓچێتۆۆۆٔٗٓ الی تۆۆۆب ذۆۆۆ ی ىۆۆۆٔ ت٘ٗڕٓثۆۆۆّ٘ٗی ٗی ثپب ێسێۆۆۆ ئیتۆۆۆر ئۆۆۆٔٗ ڕٓگۆۆۆٔزٓی ذۆۆۆ ی ثباڵزٓثیْ ٗ ئٔٗ گٔىٔی غۆبّبزیی ثۆٔ غب ضۆتبّیجّ٘ٗی زٓمۆب ٗ ،پۆّٔب زٓثبتۆٔ ثۆٔ ضۆ٘ٗك ڕٗاّیْی گٔالّی زینٔ ،ئٔڵجٔ ،ىۆٔ پێْۆبٗ زٓضۆتگرتِ ثٔضۆٔ یبُ ٗ زاگیرمرزّیۆبُ ..ئیۆسی ئبٗایٔ ثێگبّۆٔ ثۆٔ ضۆ٘ٗك زٓڕٗاّێتۆٔ زیۆِ ،ثۆڕٗا ،ئۆٔزٓة ٗ ثيۆر ٗ مٔڵۆٔ پیۆبٗاُ ٗ ڕاثۆرزٗٗ ٗ ٍٕٔ٘ٗ غتێنی ڕۆژٕەاڵتی ،ئٍٔٔظ تبٗٓم٘ ڕیطۆ٘امراٗ ىۆٔ تۆٔٗاٗی ئٍٔبّۆٔ ڕاثنۆب ،مۆٔ گ٘ایۆۆۆٔ ثّ٘ٗٔتۆۆۆٔ ٕ مۆۆۆب ی ڕیطۆۆۆ٘اثّ٘ٗی ٗ ضۆۆۆ٘ٗك ٗ تڕۆمرزّۆۆۆی ،پۆۆۆّٔب ثجبتۆۆۆٔ ثۆۆۆٔ ئۆۆۆٔٗ ضٔ چبٗٓی قێسّٓٗی مرزٗٗٓ ٗ ثٔ مًٔ ٗ ض٘ٗمی زاّی٘ٗٓ ،ئیتر ذ ی ٗٓم٘ ضٔ زّٓػۆتنب اُ زٓ زٓذب ،ث ئٔٗٓی ذ ی ثپب ێسێ ىٔ چ٘ا چێ٘ٓی ت ٍٔتجب ی ٗ ض٘ٗمجُ٘ٗ. ىێۆۆرٓٗٓ ّٕٔۆۆسێ َّّ٘ٗۆۆٔی ٗا زٓثیْۆۆیِ ىۆۆٔ %٤١ی ئٔٗ ٗٗپبییۆۆٔمبُ حۆۆٔز ثۆۆٔ ئۆۆبٗازی میضینی زٓمُٔ ،ثەاڵً تٔٗاٗی ئێراّییٔمبُ ئبّٕٔ ثٔ تٔٗاٗی ج ٓمبّی ئبٗاز زٓگێڕُ زاذ مبٍیبُ ّبیٔٗێ ٕٔضتی ثجسٗێ ٗ پێچٔٗأّی ئٔٗ ضرٗٗغتٔیٔ مٔ چبمتریْۆٔ یۆبذ٘ز ئٔٗ حٔز ٗ ئب ٓزٗٗٓیٔ مٔ پٔضْستریْٔ؟؟ ثبثۆبی فٔ ّٓطۆی ڕّٓگۆٔ ثۆٔ ئبضۆبّی ڕای ذۆ ی زٓ ثجڕێ ۆ ٗ ثڵ ۆ پ زّٓگۆۆی ئۆۆٔٗ ڕازی یۆۆٔ ثگۆۆرٓ ،ىٔثۆۆٔ ٕۆۆٔ ٕ یۆۆٔك ث ۆ ؟ ث ۆ ؟ ٗا زیۆۆب ٓ َّّ٘ٗٔی ثباڵیٔ!! 22
ثڕٗاثُ٘ٗ ثٔ ذ٘ز تبمٔ غتێل ث ٍرۆڤ زاثیِ زٓمب ،ئۆٔٗیع «ٕ غۆیب یی تۆبك»ۆۆٔ، ئٍٔیع ثٔ پئ یٔك ثریتییٔ ىٔ ّبضیْی ّٔژاز ٗ ڕٓچٔڵٔك ٗ پێ٘ٓضتجُ٘ٗ ثۆٔ مۆبً ئۆ ٍە،، مبً ٍێژٗٗ ،مبً غب ضتبّی ،مبً ٍبٗٓی مبتی ،مبً ئٔزٓة ،مبٍۆٔ غۆن ٗ ثۆٕٔب ئٍٔٔیۆٔ گٔڕاّۆۆٔٗٓ ث ۆ «ٕ غۆۆیب یی زٓ ّٗٗۆۆی»ٗ ،ێۆۆڕای ئۆۆٍٔۆۆٔظ گٔڕأّٗٓیۆۆٔ ث ۆ «ٕ غۆۆیب یی ثۆۆُ٘ٗ» ،مۆۆٔ ٗاً ى ۆ زٓمۆۆبٕٔ ،ضۆ ثۆۆٔ ذۆ ً ثنۆۆًٔ ٗٓك ثّ٘ٗۆۆٔٗٓ ێنی ٍرۆیۆۆی ىٔٗپۆۆٔڕی ڕێسی ذ٘زایی .ئیتر ئبٗا ذۆ ً ثۆٔٗ ڕٗٗذطۆب أّ زٓثیۆٌْ ٗ تۆٔٗاٗ ئبغۆْب ٗ ٕ گریۆبُ زٓثۆٌ، ئیتۆۆر ٕۆۆٔ گیس ٗ ثۆۆٔ ٕۆۆی ّرذێۆۆل زٓضۆۆتجٔ زا ی ّۆۆبثٌٕ ،ۆۆٔ گیس ّۆۆبمرێ ضۆۆبزظ ىٔضۆۆٔ چرمٔیٔك ىٔ ثٌّ٘ٗ ثنًٔ ،ثٔ تبیجٔتی مٔ زاّیٌ «ٍِ» مێٌ ئب ئٔٗٓ «ٍِ»ۆۆٌ گەٗ ە ثۆٔ گەٗ ەیی تٔٗاٗی ثّ٘ٗٔٗٓ ..ئٔٗ ضبتٔی ذ ی زۆزیٔٗٓ ٗ گٔیػتٔ «ٕ غیب یی ذ٘ز». كۆمەڵگەی‌بێداری:
پرضۆۆی زًٗٗٓ مۆۆٔ ّۆۆبًٗ ّۆۆبٗٓ «ڕۆغۆۆْجیری» ثۆۆریتییە ىۆۆٔ ٕ غۆۆیب یی ضیبضۆۆی ثۆۆٔ ٗاتۆۆب ئٔفاڵت ّییٔمٔیّٔ ،ك ثٔٗاتب ڕاگٔیبّسّٔ ڕۆژأّییٔمٔی ،ثگرٓ ثٔ ٗاتب "ئٔفاڵت ُ"یٔمٔی ثۆ گۆۆٔڕاُ ثۆۆٔ زٗای زٓضتْیػۆۆبّنرزّی ثژا زٓمۆۆبُٗ .اتۆۆٔ ٕٔضۆۆتنرزُ ٗ پێّ٘ٓۆۆسیی تۆۆبك ثۆۆٔ ق ّۆۆۆبذی چب ّٓ٘ٗضۆۆۆی ٍێژٗٗیۆۆۆی ٗ مۆۆۆ ٍەاڵیەتیی م ٍٔڵگۆۆۆٕٔ ،ۆۆۆٔ ٕٗٓب پێّ٘ٓۆۆۆسیی ثۆۆۆٔ ڕۆڵۆۆٔمبّی گۆۆٔه ٗ ئ ٍەتەمۆۆٔی ٗ ٕٔضۆۆتنرزُ ثۆۆٔ پێّ٘ٓۆۆسی ٗ پێ٘ٓضۆۆتیی ثۆۆٔ م ٍٔڵگۆۆٔٗٓ، ٕٔ ٕٗٓب ٕٔضتنرزّی ثٔ ثٔ پرضیب ێتی ٗٓك پێػّٔگێل ٗ ضۆٔ مرزٓیٔك ىۆٔ پێػۆی پێػۆٔٗٓ، ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ ڕاضۆۆتٔڕێجُ٘ٗ ٗ ضۆۆٔ مرزایٔتی ٗ ئۆۆبزازی .تۆۆٔٗاٗی ئٍٔبّۆۆٔ ٗٓك ثٔ پرضۆۆیب ێتیی زٍٗٗٓیۆۆی ٍۆۆرۆڤِ ،ئٔڵجۆۆٔ ،ڕۆغۆۆْجیریی ٍۆۆرۆڤ ىۆۆٔ چٔضۆۆپبٗی ٗ پتٔٗثّ٘ٗییۆۆٔتی زژ ثۆۆٔ ٍينٔچنرزّی. پێچ‌َ‌پەواكردن(مراَغة):
ثێسا ی زٗٗ ج ی ٕٔیٔپ «ثێسا یی ذ٘ز یبُ تبك» ٗ «ثێۆسا یی مۆ ٍەاڵیەتی»ٗ ،ا زێیْۆۆٔ ضۆۆٔ ثبضۆۆنرزّیبُ .زٗژٍْۆۆی ٍۆۆِ ٗٓك ٍۆۆرۆڤ ٗ زٗژٍْۆۆی ئێَۆۆٔ ٗٓك م ٍٔڵگۆۆٔی ٍرۆیی یبذ٘ز ئیتقۆبتی ،ئۆٔٗ مٔضۆٔیٔ مۆٔ ئۆٔٗ زٗٗ ٕ غۆیب ییٍٔبُ زٓثۆب ،،ثە اٍجە یػۆسا ٕی قٔ ٓث٘ٗێنَبُ ّبمبتٔٗٓ ،جگٔ ىٔ ّٔفبٍی ٕٔژا ی ٗ زٓثّ٘ٗی..گٔ ثٔ ٍٔعریفٔمیع قۆۆٔ ٓثٍ٘ٗبُ ثنبتۆۆٔٗٓ ،ذ ۆ ئەٗە زٗژٍْۆۆٔ ٕۆۆٔ ٍٔعریفٔیۆۆٔمی فٔىطۆۆٔفی یۆۆب ّٕ٘ۆۆٔ ی یۆۆب 23
زاّطتیَبُ ثسات ،ئٔٗا ىٔ ثە اٍجە زا ثێسا یی ذ٘زی ٗ م ٍەاڵیەتیی ئێَٔ تباڵُ زٓمب،، ئٔٗ ثێسا ییٍٔبُ زٓثب ،مۆٔ تبیجٔتَّٔۆسیی پێهٍٔجٔ اّۆٔ یۆبذ٘ز ىۆّٔبٍٗبّی الٗاز زٓمۆب،)4(، ذ جیبٗازیػی ّییٔ ثیجب ،یبذ٘ز ىّٔبٗی ثجب ،،ثەاڵً گٔ ئٍٍٔٔبُ زاّی ئۆٔٗا تۆٔٗاٗی مێػٔمبُ ىٔالٍبُ ڕُٗٗ زٓثْۆٔٗٓ ،زەتۆ٘اّیِ ٕٔڵطۆّٔگبّسُ ٗ ذەٍاڵّۆسُ ٗ پێ٘اّۆٔی تۆٔٗاٗی مب ٗثب ی چ٘ا زٓٗ ٍبُ ثنٔیِ.. ئێطتب زٗژٍِ ٗٓك جب اُ ٍّٔبٗٓ ،ثٔ چٔك ٗ ججٔذبّٔی ٗٓك غَػێر ،قۆٔڵهبُ ،ز ێ ٗ ذ٘زٓٗٓ ّبیٔ ،ثن٘ژێ ٗ ثجڕێ ،ئیْجب ثٔ پٔىٔ ىٔم٘ێ٘ٓ ٕبت٘ٗٓ ثگٔڕێتٔٗٓ ئٔٗێ ،تب زٗٗتر ثساّی ۆ ئۆۆٔٗٓ زٗژٍّْٔ..ۆۆٔذێر ٗا ّییۆۆٔ ،مۆۆٔ ٗای تێگٔیػۆۆتُ٘ٗ ،ثگۆۆرٓ ثۆۆٔ جۆۆو ٗ پ غۆۆبمی ذ ٍبّٔٗٓ زٓ زٓمٔٗێّٔ ،ك ٗٓم٘ پێػ٘ٗ ثٔ قبٍچییٔٗٓ ث ،ذٔڵنبُ ثٔ گۆبڕاُ ثجبتۆٔ ضۆٔ ضۆۆْسٗٗقٔمبّی زّٓگۆۆساُ ث ۆ ڕاپرضۆۆی ئۆۆٔٗ قبٍچییۆۆٔ ّۆۆٍٔب ،ثەڵنۆۆ٘ چ تۆۆٔ ّۆۆبٗ ٍێػۆۆنی مرێنۆۆب ٓٗٓ ٗ ثۆۆٔ ٓٗ ضۆۆْسٗٗقٔمبّی زّٓگۆۆساّی زٓثۆۆب ..،ضٔ پػۆۆنٔ ٗ زٓتۆۆ٘اّ ثۆۆٔ ئبزازاّۆۆٔ زّٓ ثسا ٕٔ ،،چّٔس زإبت٘ٗظ زیۆب ٗ ڕُٗٗ ّییۆٔ ،زاذۆ ىۆٔ «گ ڵۆس ٗۆتۆٔ » یۆبذ٘ز «ج ّطِ» مبٍیبُ ٕٔڵسٓثژێرێ ،ثٔڵ ىٔ ٕٔڵجژا زُ ئبزازٓ ،ثەاڵً ئۆًٔ جگۆٔ ىۆًٔ زٗٗاّۆٔ مٔضۆۆی زینۆۆٔی ّۆۆبٗێ؟ ثۆۆًٔ پێیۆۆٔ ٕۆۆٔ مبٍیۆۆبُ ٕۆۆٔڵجژێرێ ئیتۆۆر ئّٔجبٍٔمۆۆٔ ثۆ ی ٕۆۆٔ یٔمٔ!!.. گەمەی‌كاجداواوەَە(الحُقیث):
ٗٓك چ ۆ ُ ئۆۆٍٔڕۆ ٕیرثۆۆب (قۆۆب ٍّٔ ،جۆۆٔ ،مۆۆٔٗچ ٕٗ...تۆۆس) ىۆۆٔٗ ٍۆۆبزٓ ىێننػۆۆبٗٓ ز ٗض زٓمرێ ،ئٔڵجٔ ،زٗای ئٔٗٓی مٔ ٍبزٓ ذبٗٓمٔ زٓذرێتٔ م٘ ٓی گٔ ٍۆٔٗٓ ،پبغۆبُ زٓذرێتٔ ّبٗ قبڵجی ئبٍبزٓمراٗ ىٔضٔ غێ٘ٓی ٕیرثب ،تبٗٓم٘ زۆىنٔ ٗ پٔ زاخ ٗ جبً ٗ ئٔٗ پێساٗیطتییبّٔی زینٔی ىێ٘ٓ ثٔ ًٕٔ ثێِ مٔ زٓذرێْٔ ثۆبزاڕاٗٓ؛ ثۆٔ ٕۆٍٔبُ غۆێ٘ٓ ٍۆرۆڤیع ز ٗض زٓمۆُٔ ّۆٔٗٓ ز ٗضۆ زٓمۆُٔ؟ زاّیػۆتْێنی ٕبٗثۆٔظ ضۆبززٓمرێ ىۆّٔێ٘اُ زاّۆبی ) (١پێهەٍجە اُ فەیيەضۆ٘ٗف ّەثۆُّ٘ٗ ،ە ّٕ٘ە ٍەّۆس ثۆُّ٘ٗ ،ە ئەزیۆتّ ،ە غۆبعیر ّە زاّۆبی ج٘اّیْبضۆی؛ ثەڵنۆ٘ ىە عەٗاٍۆی ئ ٍە ،ثُ٘ٗ ،ثەاڵً ثێسا ثُ٘ٗ ٗ ٕ غیب ثُ٘ٗ ثە ڕۆژگب یبُ ،ثۆ یە ثۆّ٘ٗە پێػۆڕەٗی ٍێۆژٗٗ ٗ ثسٗاتەمەیۆبُ ،ئیتۆر غب ضۆتبّێتیبُ ثْیبزّب ،ڕێڕەٗی م ٍەڵگەیبُ ٗا گ ڕی ثە ت٘اّبتر ىە ٕە زاّبیەك ٕ ٗ ..غۆیب تر ىە ٕە ثیرٍەّۆسێل ٗ زاّۆبیەك ٗ ّ٘ٗضۆە ٗ ئەزیجێۆۆل ..ئەً ٍەعۆۆریفەی پێهەٍجە ێتۆۆیە تەّۆۆبّە ،زەغ ۆ ثۆۆ تۆۆبمێنی ئۆۆ ٍی ثێ ۆ ..زەغۆۆنرێ ٍۆۆرۆڤ زاّۆۆبی مۆۆرزەٗە ٗ ّەقڵنرزّیع ثێ ،ذبٗەّی زاّطتی م ُ ٗ ّ٘ێ ثێ ،ثەاڵً ىەً ٍەعریفە م ٍەاڵیەتیە پێهەٍجە اّەیە زٗٗ ثێ .
24
م ٍٔڵْبضی ٗ ٍێژّٗٗبش ٗ ئبث٘ٗ یْبش ٗ پطۆپ ڕی پۆٔ ٗٓ زٓ ٗ فێرمۆرزُ ٕٗ..تۆس ،ئٔٗاّۆٔ پێنٔٗٓ زازّٓیػِ ىّٔێ٘اُ ذ یبّۆسا گفت٘گۆ زٓمۆُٔ ،پبڵپػۆتی زا ایۆی زٓمۆرێِٕ ،ێۆسیع ىۆٔ پػتیبّٔٗٓیٔ ،ئیتر ىێیبُ زاٗازٓمرێ : ئبزٓی پیّساّێِ!. +ضٔ ضۆٔ ٗ ضۆٔ چۆبٗ ،ثەاڵً چ جۆ ٓ ٍرۆڤێنتۆبُ زٓٗێ؟ ثفۆٔ ٍُ٘ٗ تۆبم٘ مۆب ی ذ ٍبُ ثنٔیِ!. ىًٔ م ٍٔڵگٔ ئٔفریقی یبذ٘ز ئبضیبیی یبُ ئٍٔٔ ینبیی التیْۆی ّٔٗٓیۆٔمی ّ٘ێَۆبُزٓٗێ ،گێۆۆو ّۆۆٔث ضۆۆٔ ی ىۆۆٔ ذّٔۆۆٔ ثگرێ ۆ ،ثەاڵً ذّٔۆۆٍٔبُ ّییۆۆٔ ،ثەڵنۆۆ٘ ج٘اّنۆۆب یی زینۆۆٍٔبُ ٕٔیۆۆٔ ،زٍٓبّۆۆٔٗێ ىٔٗێۆۆسا ثٔغۆۆی ثنۆۆٔیِ ٗ ٕیچیػۆۆی ى ۆ ّبٍێْێتۆۆٔٗٓ ،ثۆۆٔڵ ّٔٗٓیۆۆٔمی جۆۆ٘اُ ٗ ئێطۆۆل ضۆۆ٘ٗمَبُ زٓٗێ ،زاثۆۆڕاٗ ىۆۆٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ ٕٔضۆۆتێل ثۆۆٔ پێۆۆی پێۆۆ٘ٓ ٓ ثباڵمبُ ثٔڵ ئب ئٍٔٗٓبُ زٓٗێ ّٔ زیبتر ّٔ مٍٔتر!. +ضٔ ضٔ ٗ ضٔ چبٗ زٗای چ٘ا ضب ئبٍبزٓیٔ ٗ زٓیرٔیْٔ ثٔ زٓضتتبُ !. ىٔپڕ ٗ ىٔ ٍیبّٔی زٓ ضباڵُ ىٔ ضبڵی (٤٨١١تب ،)٤٨١١زٓثیْۆی ڕێۆژٓی مٔى٘پۆٔه ٗ پێساٗیطتییٔمبّی ج٘اّنب یی ئٔٗ ٗٗپبیی ىٔ تب اُ گٔیػتٔ پّٔجب ئّٔٗٓسٓی پێػ٘ٗ. +ثبغٔ چ ُ ئًٔ ّٔٗٓیٔ ز ٗض ثنٔیِ؟. پێ٘یطۆۆتَبُ ثۆۆٔ ّٔٗٓیٔمۆۆٔ غۆۆێ٘ازی مۆ ّی ژیۆۆبُ ڕٓ ،ثنبتۆۆٔٗٓ ٗ ّنۆ ڵی ىۆ ثنۆۆب،،ّٕٔسێ ثیری ّ٘ێی ٕٔث ،ثەاڵً زۆ یع ّب ،چّ٘نۆٔ گۆٔ زەڕەیەك ّ٘ێجّ٘ٗۆٔٗٓی ثیۆری زیبز ثنب ،،ئٔٗٓ زیبّجۆٔذع زٓثێۆ ٗا پێ٘یطۆتٔ مۆٔ ضرٗٗغۆتێنی ّۆٔ ٍی ٕۆٔث ،ئیۆسی غیر ّٔذ٘اتٔٗٓ..ثەڵن٘ م مب م ال ثر٘اتٔٗە!!. ٕٔ تّٔیب تب ئًٔ ئّٔسازٓیٔ ،ثەاڵً گٔ ىًٔ ضْ٘ٗ ٓ تێپٔڕێ ئٔٗا ٍٔترضی ٗ مێػٍٔبُ ث زّٓێتٔٗٓ ٗ تێچ٘ٗی زۆ ٍبُ زٓذبتٔ ئٔضۆت ثۆٔڵ ٕێْۆسٓ ثٔضۆٔ ئّٔٗٓۆسٓ ثٔضۆٔ تۆب ئۆٔٗ ضْ٘ٗ ٓ ّ٘ێ ثجێتٔٗٓ ىٔگٔڵیسا ّٔ ً ثی ،پ غبمٔ م ّٔمبّی زامّٔێ ٗ ثیربتۆٔ تّٔٔمۆٔی ثیرچّ٘ٗٔٗٓ ،ثەاڵً ٕٔضتنرزّی تێْٔپٔڕێتٔ ئٔٗ ضْ٘ٗ ٓی مٔ ذ ی ثْبضێ ٗ ج یۆبذ٘ز ڕّٓگی پ غبمٔمبّی زاثٖێْێ یبُ ٕٔڵی ثژێرێ ٓٗ .ك ئٔٗٓی ثڵێِپ ئٍٔٔ ثٔ تۆ پێ٘ٓضۆ ّییٔ ،ت ٍۆرۆڤ ّیۆ تۆبٗٓم٘ ئٍٔۆٔ ٕۆٔڵجژێری گ٘تَۆبُپ ٕۆٔ تۆّٖٔب جيۆٔمبّ زامّٔۆٔ، ّٔٗٓك زیبتر .ثٔڵ ّ٘ێجّ٘ٗٔٗٓ تب ئّٔسازٓیٔك گٔ پێی ثڵێیِ «ئٔٗ» ثڵێ «ئٔٗ» ..گٔ 25
گ٘تیػۆۆَبُ «ٕ ۆب» ئۆۆٔٗیع زٗٗثۆۆب ٓی ثنبتۆۆٔٗٓ «ٕۆۆب» «ٕۆۆب» ىٔضۆۆٔ ی پێ٘یطۆۆتٔ ىۆۆٔ ذ یٔٗٓیٔ ٗغٔ ّٔز مێْێ ..ئیتر ئێَٔ ئبٗاٍبُ زٓٗێ !!. +ضٔ ضٔ ٗ ضٔ چبٗ ،ئٔٗٓی زٓتبّٔٗێ ث تبُ ز ٗض زٓمٔیِ ،ث ئٍٔی ٗ ئٔٗال! ئۆۆب ثۆۆًٔ غۆۆێ٘ٓیٔ ئۆۆًٔ ٍرۆڤۆۆٔ ز ٗضۆۆ زٓمۆۆرێ ،ىٔضۆۆٔ غۆۆێ٘یٔك ،مۆۆٔ َّّ٘ٗۆۆٔی پۆۆ ثٖێْرێتٔٗٓٓٗ ،ك ئٔٗٓی ىّٔبٗ "ئٔضنیَ " ثٔفرگر ثفرۆغێ یبذ٘ز ذ٘ ٍۆب ىۆّٔبٗ ثۆٔ زٓاڵُ ثفرۆغ ئ ت ٍجێيی ڕیْ ی ىٔ زێڕ ز ٗضتنراٗ ثفرۆغێتٔ ضٔ ۆك ٕ زێنی ئٔفریقیب ئب ثًٔ غێ٘ٓیٔ ئ ت ٍجێيی ڕیْ ىٔضٔ پػتی ح٘غتر ز ٗض زٓمۆُٔ ٗ ٕٔڵیۆسٓگرُ ٗ زٓیجۆُٔ ث ضٔ ۆك ٕ ز ،مٔ ىٔضٔ ذۆبمی ّبٗچٔمٔیۆسا غۆٔقبٍێنی زٗٗ میي ٍۆٔتری ّییۆٔ ،ئیتۆر ئ ت ٍجێئمۆۆٔی ىٔثۆۆٔ زًٓ قٔاڵمۆۆٔی ىهۆۆبٗ زٓمۆۆب ،ثۆۆٔڵ ئۆۆبٗا ز ٗضۆۆتی زٓمۆۆُٔ ئێَۆۆٔظ ٕٔضتَبُ ّٔمرزٗٗٓ ئًٔ مب ٓ چۆ ُ ٗای ىێٖۆبت٘ٗٓ ،تّٔبّۆٔ ،زٗای ( )٤٠ضۆبڵێنیع ٕێػۆتب پٔیَبُ ثٔٗٓ ّٔثرزٗٗٓ ،مٔ ثە اٍجە ئٔٗ گ ڕاّنۆب یی ٗ پٔ ٓضۆّٔسّبّٔ چیَۆبُ زۆڕاّۆسٗٗٓ؟ ئۆۆبذر ٕۆۆٔ چ غۆۆتێنی ئێۆۆرٓ ٕۆۆی ئٔٗٓیۆۆٔ ضۆۆٔ ّجَبُ ث ۆ ئۆۆٔٗٓ ڕاثنێػۆۆێ مۆۆٔ ئۆۆًٔ ٍرۆڤۆۆٔ ذ٘زامرزٓ ثٔ ئّٔسازٓیٔك ئبضتی زاثجٔزێ ثٔ ٕٔ چی پڕٗپ٘ٗچٔ زڵی ثنرێتٔٗٓ ٗ زڵرۆ ظ ثێ ۆ ..ئۆۆبذر ئۆۆٔی ٍۆۆرۆڤ ٍٔگۆۆٔ چ غۆۆتێل ٕٔیۆۆٔ ضۆۆٔ ّج ڕاثنێػ ۆ ث ۆ ئۆۆٔٗٓی ت ۆ ثە اٍجە ئًٔ گٍٔٔ ٗ گبڵتٔ ٗ گٔپبّٔ؛ چی مرزۆتٔ ق٘ ثۆبّی؟ گۆٔ چۆبٗ ٗ ٕٔضۆ ٗ ٍٔعریفٔ ٗ گػ چبمٔ ٗ پێ٘أّمبُ ىٔٗ ثێگبّبّٔٗٓ ثۆێِ ،ئۆٔٗٓ حۆٔزٍبُ ىۆٔٗ ڕّٓگۆٔ زٓثۆ مٔ ئٔٗاُ زٓیبّٔٗێ ..تبً ٗ چێژ ىٔٗ ذ٘ا زّٔ زٓمٔیِ مٔ ئٔٗاُ پێیبُ ذ غٔ ،ضب ئیتر م زٓت٘اّ ثۆٔ ٕ غۆَبُ ثێْۆ ثۆٔٗٓی زۆڕاّسٍٗٗبّۆٔ؟ ٕۆٔ ٕٗٓب ثۆٔٗٓی مۆٔ ّبزیۆب ٓ ثٔ اٍجۆٔ ٍٕٔ٘ٗ ئًٔ غتبّٔ؟. ثێگٍ٘بُ ٕ غۆیب یی ذۆ٘زی «ثێۆسا ی» زٓتۆ٘اّ ٍۆرۆڤ ثۆٔ ٕۆ ظ ثێْێتۆٔٗٓ ثۆٔٗٓی ىٔزٓضۆۆتی زاٗٓ ،ئۆۆٔٗ ٍرۆڤۆۆٔی مۆۆٔ ضۆۆْ٘ٗ ی غۆۆ٘ێْنٔٗتِ ٗ ثۆۆٔمب ثرزّی ٕۆۆٍٔ٘ٗ ئٔٗاّۆۆٔی ثڕی٘ٓ مٔ ثبضَبّنرزُ ئٔڵجۆٔ ٕ ،غۆیب یی مۆ ٍەاڵیەتیی زٓتۆ٘اّ ئۆٔٗ ٍرۆڤۆٔ ثۆٔ ٕۆ ظ ثێْێتۆۆٔٗٓ زاذ ۆ ىۆۆٔ ّٖێْیۆۆسا چ ۆ ُ مب ٗثۆۆب ی م ٍٔڵگٔمۆۆٔی ثەڕێۆۆ٘ەزەچِ ثۆۆٔڵ ٕۆۆٔ زٗٗ ٕ غۆۆیب یی ذۆۆۆ٘زی ٗ مۆۆ ٍەاڵیەتیی تبمۆۆۆٔ غۆۆتِ مۆۆۆٔ زەتۆۆ٘اِّ ٍۆۆۆرۆڤ ىۆۆًٔ گۆۆۆٔٗجی ٗ گٍٔژٓییٔ پٔ ٓضّٔسٗٗٓ ّ٘ێیٔ ٕٔضتجسٗێْٔ زٓ ثبز ثنُٔ .ث یٔ ثٔ ڕاضۆتی ئێَۆٔ ٕ غۆیب یی ذ٘زی ثٔ ثێسا یی تبك ٗ ٕ غیب یی م ٍەاڵیەتیی ثٔ ثێسا یی م ٍەاڵیەتیی ّبٗزّٓێیِ. 26
یارمەجیداوی‌زاڵمان:
چّٔسێل پیػٔضبزی پٔ ٓثطەّێ ئٔٗا ٕۆٔ ڕێگٔیۆٔمی پٔىۆٔمرزّی زٓثێتۆٔ زیبّگٔیػۆتِ ثۆٔ ٍرۆڤ ٗ ىٔزٓضۆتچّ٘ٗی ثێسا ییۆٔ ٍرۆیۆی ٗ م ٍەاڵیەتییٔمٔیۆٔتی؛ ٕۆٔ گۆٔىێنیع ئۆًٔ زٗٗ ثێسا ییۆۆۆٔی ىٔزٓضۆۆۆتچ٘ٗ ،ئۆۆۆٔٗا ئّٔسازیب ٓمۆۆۆٔی چۆۆۆبمتریِ ٕ مۆۆۆب ٓ ثۆۆۆ ٕۆۆۆبٗ زٓمرزّی مۆۆۆباڵی ئۆۆٔ ٗٗپبیی ثۆ ٗاڵتٔمۆۆٔی ،پیػٔضبزییٔمٔغۆۆی ڕێجۆۆٔ ی زٗڵَۆۆٔ ٗ ڕێگۆۆٔ ثۆ زاگیرمۆۆٔ ذۆ ظ زٓمۆۆۆب ،،زاّبیٔمٔغۆۆۆی مرێگرتٔیٔمۆۆۆٔ ثۆۆۆٔ زٓثۆۆۆری ٕێۆۆۆس ٗ پۆۆۆب ٓ مۆۆۆب زٓمۆۆۆب ،،ثيۆۆۆر ٗ ڕێجۆۆۆبزی مب مرزّیػی ز ێژمراٗٓی ئبٍبّجی ثێگبیّٔٔ جب چ ىّٔبٗ ٗاڵتٔٗٓ ث یبذ٘ز زٓ ٓٗٓ ،ئیۆسی ثۆًٔ غێ٘ٓیٔ ٍێػنٔمبّی جیٖبّی ضێیًٔ زٓثْٔ زٗٗ ثٔظ ثٔغێنیبُ ٕٔ ٓتٔی زٓ ٓٗٓ زٓثۆِ ،تۆبم٘ ىۆٔ زاٍەز اٗٓ ٍٔزّۆۆۆٔمبُ ثۆۆۆٔمب ثێِٕ ،ۆۆۆٔ چی پێگٔیػۆۆۆتِ ٗ ت٘اّۆۆۆبی ٕٔیۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ ذسٍۆۆۆٔ ،ثێگبّۆۆۆٔ ثٔفیڕۆزٓچ ،ثێجبك ىٔٗٓی چی زۆڕاّسٗٗٓ ٕٔ ،ىٔ ثە اٍۆجە زٗٗ ٕۆٔزا تٍ٘ۆّٔێنی زیۆبزٓی ضٔ ٍ٘ٗچٔ ثٔغٔمٔی زینٔیع زٓگٔڕێتٔٗٓ ٗاڵ ،تب ىۆٔ ٗاڵتۆسا ثجێتۆٔ تۆبث٘ٗ ی پێْجۆًٔ ثۆ ثۆۆۆٔمب ثرزّی مۆۆۆباڵی ثێگبّۆۆۆٔ ،ئیتۆۆۆر ثٍٔۆۆۆٔظ ئۆۆۆٔ می ئۆۆۆٔزیت ،تۆۆۆ ێژە ٗ فٔیئضۆۆۆ٘ٗف زٓثێتۆۆۆٔ غٔمٔتنرزُ ٗ ثٔ زیْنرزّی ثير ٗ گ ڕیِ ٗ زٓضتنب ینرزّی ٕ ظ ٗ ئّٔسێػٔ؛ ئیتۆر پیػۆٔٗٓ ٗ فیسیبمب ٗ میَیبمب ٓمبّیع ئٔ میبُ زاثٔضتٔمرزُ ٗ قٔڵٔٗمرزّی ئٔٗأّیٔ!! ثٔ ىٔ ( )3٠ضۆب ىۆٔ ئۆٔفریقیب یۆٔك ئّٔۆسازیب ی ئۆٔفریقی ّۆٔث٘ٗ ،زا ایۆی ٗ ضۆٔ ٍبیٔزا فٔ ّٓطۆۆبییٔمبُ ىۆۆٔ فٔ ّٓطۆۆبٗٓ ئّٔۆۆسازیب یبُ زٕٓێْۆۆبٍ ،بّگبّۆۆٔظ پۆۆّٔجب ٕۆۆٔزا تَۆۆّٔیبُ زٓزاّۆ ، ثەاڵً ئێطتب زیب ٓ ٗیطتی ذ٘زا ٗاث٘ٗ ئٔفریقییٔمبُ ىّٔبٗ ذ یبُ ئّٔسازیب یبُ ٕٔثِ ٗ ث ٍٕٔبُ ئٔٗ مب ٓ زٓض ثسُٓ مٔ پێػتر ثێگبّٔمبّی ثٔ زٓٗ یٔٗٓ ثُ٘ٗ ،چّ٘نٔ ئٔٗ ئٔفریقییبّٔ ٕۆٔ زٗٗ ٕٔزا تَُٔ ٗٓ زٓگرُ!. ثێگٍ٘بُ تبمٔ غتێل مٔٗا ٍرۆڤ ٗ ئ ٍٔ ،ىٔ ّٕٔبٍٔتیی غٔمٔتی ثيری ثٔ ٕٔ زٗٗ غۆێ٘ازٓ م ُ ٗ ّ٘ێیٔمٔی ثپب ێسێ ثریتییە ىٔ ثێسا یی ٍرۆیی ،ئٔڵجٔ ،ئٔٗ زیْۆٔ ثباڵئبضۆتٔ ىٔثب ٓیۆٔٗٓ زٓزٗێ مۆۆٔ ىۆۆٔ ئبضۆۆتی زاّطۆ تێپۆۆٔڕیٕ٘ٓ ،ۆۆٔ ٕٗٓب ىۆۆٔٗ مب أٍییۆۆٔ م ٍەاڵیەتییۆۆٔ تێپۆۆٔڕی٘ٓ مۆۆٔ پۆۆٔیبٍی ئبقیۆۆسەیی پٔیبٍجٔ یبّۆۆٔ ىٔثب ٓیۆۆٔٗٓ زٗاٗٓ .پێ٘یطۆۆتٔ ئۆۆًٔ زٗٗ مب أٍییۆۆٔ ثجێتۆۆٔ پێۆۆ٘ٓ ی ٍٕٔ٘ٗ ٍرۆڤێل ،ثٔ تبیجٔ ،ث جیٖۆبّی ضۆێیًٔ ،ىۆٔ م ٍٔڵگۆٔ ڕۆژٕەاڵتۆی ٗ ئیطۆیٍییٔمبُ. ئٔگٔ ث ئًٔ پێ٘ٓ أّ ثڕٗأّْ تٔٗاٗی پرضۆٔمبُ ،ئۆٔٗا ٕۆٍٔ٘ٗ زۆڕاُٗ .ضۆبذتٔمب اّی ئۆٍٔڕۆ 27
ث٘مٔڵٔ ٗ گٍٔٔ ّیِ ،چّ٘نٔ ىٔ ثْٔڕٓتسا چبٗ ٗ ثیْیِ پێنٔٗٓ ز ٗض زٓمُٔ ،ث یۆٔ زٓ ثۆبزثُ٘ٗ ىۆۆٔ تٔڵۆۆٔمبّیبُ ٗ زٓ چۆۆُ٘ٗ ىۆۆٔ فػۆۆب ٓمبّیبُ ٗ ئبغۆۆنرامرزّی پییّۆۆٔمبّیبُ ،پێ٘یطۆۆتٔ ٍۆۆرۆڤ چبٗمراٗٓ ثێ ٗ زاّب ثێ ثٔ ٕٔ پییّگێڕییۆٔمی ّۆبٍ ی ئۆبڵ ز مۆٔ ىۆٔ زٓٗ ٗثٔ یۆٔتی ،پبغۆبُ ثٔئبگبثێ ىٔٗٓی ئبذ ئٍٔبُ زٓیبّٔٗێ چی ىًٔ ّٔٗٓیٔ ثنُٔ جب ٕۆٔ مۆ ىٍٔۆٔ ثۆ ئبگۆب ثۆۆ٘ٗ ،ئیتۆۆر زٓثێتۆۆٔ ق٘ ثۆۆبّی چۆۆٔق ی زٓضۆۆتی ئۆۆٍٔبُ ،ثۆۆٔ فػۆۆب ی ئۆۆٔٗاُ ڕێۆۆڕٓٗ زٓمۆۆب ،،ث ۆ ضٔ ثڕیْیػی ضٍٔبیبُ ث زٓمۆب ، ،ثێگٍ٘ۆبُ گێيجۆُ٘ٗ ٗ زٓثّٔگبیۆٔتی غۆتێنی زۆ ضۆٔیرٓ ٗ ضۆۆٍٔٔ ٓیٔ ،چٔغۆۆْی ئۆۆًٔ ج ۆ ٓی ت٘ٗغۆۆی ّۆۆٔٗٓمبّی تۆۆٔٗاٗی جیٖۆۆبُ ثۆۆ٘ٗٓ ،تّٔبّۆۆٔ ،ذۆۆ٘زی ڕۆژئۆۆبٗاظ .ثەاڵً ذۆۆٔڵنبّی ئۆۆٔٗێ ئۆۆٔٗ زٓض ۆ ٗ مٔضۆۆبّٔ ّۆۆیِ مۆۆٔ ىۆۆٔ ڕۆژٕەاڵتۆۆسا ثڕیۆۆب ی چب ّٓ٘ٗضطبزأّ زٓزُٓ.
28
بەشی‌سێیەم كەركردن
ثێگٍ٘ۆۆبُ ٕۆۆٔ زٓث پێ٘ٓ ێنَۆۆبُ ٕۆۆٔث ث ۆ پێ٘اّۆۆٔمرزُ؛ زٗٗ چۆۆبٗ ،زٗٗ ثیْۆۆیِ ،ىێساّییۆۆٔمی ٍرۆیی ٗ ىێساّییٔمی م ٍەاڵیەتی ٕٔ .ثبّگٔغٔ ٗ پڕٗپبگّٔسٓیۆٔك یۆبذ٘ز ٕۆٔ ئبذۆبٗتِ یۆبُ پێػنٔٗتِ ٕٔ ..غب ضۆتبّێتی ٗ م٘ىت٘ٗ ێۆل ٗ ٕۆٔ ت٘اّبیۆٔمی زٓ ٓٗٓی چ٘ا چێۆ٘ٓی ئۆًٔ زٗٗ ثێسا ییۆۆۆٕٔ ،ۆۆۆ ّییۆۆۆٔ جگۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ ثۆۆۆّٔجنرزّی ثيرٓمۆۆۆبُ ،تۆۆۆبم٘ زٓضۆۆۆتجٔ زا ی ٍرۆڤبیۆۆۆٔتی ٗ ضٔ ثٔذ یی ٗ ئبزازی ثِ ،ئًٔ ثّٔجنرزُ ٗ زٓضتجٔ زا ثّ٘ٗٔظ ٍۆرۆڤ زٓضۆتٍٔ زٓمۆُٔٓٗ ،ك چ ُ مٔ زٓضتٍٔ زٓث ،ئب ىێرٓٗٓ ّبٗی ئًٔ پرۆضٔیٔ زّٓێٌ «مٔ مرزُ». پبڵْٔ ی ئًٔ مٔ مرزّٔ ىٔ ضٔ زٍٓی ئێَٔزا گٔیػۆت تٔ ئبضۆتێنی ثۆٔ ز ٗ ثۆٔ ثاڵٗ مۆٔ ثۆٔ ز ێژایۆۆی ٍێۆۆژٗٗ ٕبٗغۆۆێ٘ٓی ّۆۆٔث٘ٗٓ ،ىۆۆٔ ڕاثۆۆرزٗٗزا مۆۆٔ مرزُ ىٔضۆۆٔ پێگٔیػۆۆتْی مۆۆٔ ێْە اُ ٗ ئٔزٍّ٘ٗٔمبّیبُ ٗٓضتبث٘ٗ ،ثەاڵً ئەٍڕۆ پػتٔضۆت٘ٗ ٓ ثۆٔ زاّطۆ ،ئێسگۆٔ ،تٔىۆٔفسی ُ ،پۆٔ ٗٓ زٓ، فێرمۆۆرزُ ،تۆۆٔٗاٗی ٕ مب ٓمۆۆبّی ڕاگٔیبّۆۆسُ ،پێػۆۆبّگٔ ،زٓ ّْٗٗبضۆۆیی ّۆۆ٘ێ ،م ٍٔڵْبضۆۆی ٗ زٓ ّْٗٗبضیی پٔ ٗٓ زٓیی ئیتر ث تٔ ّٕ٘ۆٔ ٗ پیػۆٔیٔمی ئبٍبزٓضۆبز ثۆٔ زاّطۆتٔٗٓ؛ ث یۆٔ ىێۆرٓزا ّبضیِ ٗ ى ٗ زثّ٘ٗٔٗٓی ضٔذتٔ. ٕٔ زۆز ٗ مێػٔیٔك ،جب فٔىطٔفی ثێ یبذ٘ز زاّطتی یۆبُ ّٕ٘ۆٔ یی پیػۆٔیی ،تّٔبّۆٔ، زۆزی پێػۆۆۆۆنٔٗتْی م ٍٔڵگۆۆۆۆٔ ٗ ژیۆۆۆۆبُ ،گۆۆۆۆٔ ىۆۆۆۆٔ «ثێۆۆۆۆسا یی ٍرۆیۆۆۆۆی» ٗ «ثێۆۆۆۆسا یی مۆۆۆ ٍەاڵیەتی» الثۆۆۆسا ،،ئۆۆۆٔٗا ٗٓك ثبّگٔغۆۆۆٔیٔمی ز ۆیۆۆۆِ ٗ م٘ێراّۆۆۆٔ ٗ ضۆۆۆبذتٔ زٍٓێْێتۆۆۆٔٗٓ، ئبمبٍیػۆۆی ذبفاڵّۆۆسُ ٗ زٓثۆۆّ٘ٗی ٗ م یئییۆۆٔ .جۆۆب ئیتۆۆر ٍۆۆرۆڤ «م یئیۆۆٔمی ّۆۆ٘ێ» ث ۆ یۆۆۆبذ «م یئیۆۆۆٔمی مۆۆۆ ُ» چ جیۆۆۆبٗازیی ٕٔیۆۆۆٔ؟ یۆۆۆبذ٘ز «مۆۆۆّٔیسٓمێنی ّۆۆۆ٘ێ» یۆۆۆبذ٘ز «مّٔیسٓمێنی م ُ»؛ ٕی جیبٗازییۆٔمیبُ ّییۆٔ ،تۆّٔیب ٗغۆەمبُ ىە متۆر جۆ٘زاُ ،ثەاڵً ئۆٔٗٓی ّبٗیْراٗٓ مّٔیسٓك «الٗاز» ئٔٗٓی زینٔظ «ّبضۆل»ٕ ،ە چۆی ٗاتبمۆبّە ٕۆٔ یۆٔمِ؛ ٍۆرۆڤ ّیِ ٗ تٔٗاٗ!!.. 29
ئیتر ٗاتبی مٔ مرزُ ثریتییە ىٔ ضبذتٔمرزّی ٕ ظ ٗ ثێسا ی ٗ ٕٔض ٗ گ ڕاّی ڕٓٗتی ٍۆۆرۆڤ ٗ الزاّۆۆی ىۆۆٔ «ثێۆۆسا یی ٍرۆیۆۆی» ٗ «ثێۆۆسا یی م ۆ ٍەاڵیەتی»ٕ .ۆۆٔ پبڵْە ێۆۆل ث ۆ الزاّۆۆی تۆۆبك ٗ م ٍٔڵگۆۆٔ ىۆۆًٔ زٗٗ ثێسا ییۆۆٔ ٗ زٗٗ ذطۆۆتْٔٗٓ ىێیۆۆبُ ،ئۆۆٔٗا پبڵْۆۆٔ ی مٔ مرزّۆۆٔ ئٔگۆۆٔ چی زۆ ێۆۆل ىۆۆٔ پۆۆبڵْە اُ پیرۆزمراٗیػۆۆِٕ .ۆۆٔ چ زٗٗ ییۆۆٔمیع ىۆۆًٔ زٗٗاّۆۆٔ ثێگٍ٘ۆۆبُ ئبمبٍٔمٔی گیرۆزٓثّ٘ٗٔ ثٔ م یئیی ،ثّ٘ٗٔ ق٘ ثبّیی ٕێسی زٗژٍِ ٗ مۆٔ مرزُ ٗ مۆٔ مرزّی ڕٕٓبیٔ. چ ثٔزثٔذتییٔمۆۆٔ ّۆۆٔزاّیِ چیَۆۆبُ ى ۆ زاٗامۆۆراٗٓ الثۆۆسٓیِ ىۆۆٔٗٓی پێ٘یطۆۆتییٔ ٗٓك تۆۆبك ٗ م ٍٔڵگٔ ثیری ى ثنٔیْٔٗٓ ،ثٍٔٔظ مٔضبّی زینٔ ئبٍبّجی ذ یبُ ىێَۆبُ زٓپۆێنِ ،ئێَۆٔظ ٕ ظ ٗ ٕٔضتی پ ّبمۆٔیِ ٕۆٔ ىٔثٔ ئٍٔٔیۆٔ گ٘تٍ٘ٗۆٔپ گۆٔ ىۆٔ ضۆبتٔٗٓذتی «ٕٔڵ٘ێطۆ ٗٓ گرتِ» ثۆٔ ٕ غۆٔٗٓ ئبٍۆبزٓ ّۆٔثی ،ئیتۆر ىۆٔ مۆ٘ێ زٓثیۆ ٕۆٔ ىۆٔٗێ ثۆٔ .گرّۆ ئٔٗٓیۆٔ ئبٍبزٓی ٕٔڵ٘ێطۆ ّیۆ ،زٓ م٘ێۆ زٓٗێ ٕۆٔ ىۆٔٗێ ثۆٔ ،جۆب ثۆ ّۆ٘ێژ ٗٓضۆتبٗی ،یۆبذ٘ز ثۆ ٍٔیر٘ا زّٔٗٓ زاّیػت٘ٗی ٕٔ ،یٔك غتٔ. زاگیرمٔ اُ ٕٔ زًٓ ث ئۆٔٗٓ ثبّگٔغۆّٔ ،بمۆُٔ ،مۆٔ چیۆ ىێیۆبُ زٓٗێ ،ثۆ ئۆٔٗٓی ّۆٔٗٓمب مًٔ مٍٔٔ ثێسا ثجیٔٗٓ ،ئیتر ىٔ زٓضتیبُ زٓ ثچ ٗ ثٔ ٓٗ ئٔٗ غ٘ێْٔ ثچی مٔ پێ٘یطۆتٔ ثۆ ی ثچیۆ ثەڵکۆۆ٘ ئۆۆٔٗاُ ذ یۆۆبُ ثۆۆٔ پێۆۆی پێ٘یطۆۆتیبُ زاٗامۆۆب یی تۆ ٕٔڵۆۆسٓثژێرُّٕٔ ،ۆۆسێ جۆۆب ثۆ غتێل ثبّگ زٓمُٔ مٔ ٗایسٓثیْی مب ێنی چبك ثێ ٗ ثٔ ٍٔثٔضۆتی ثٔزٓضۆتٖێْبّی ٍۆبفێنی ٍٔزُ ،جب ٍبفی ٍرۆڤێل یبذ٘ز م ٍٔڵگٔیٔك ،یبُ ث ضٔ قبڵجُ٘ٗ ثٔ ٍبفی مٔضێنی زینٔ، ثەاڵً ئٔٗاُ ثڕیب ىٔضٔ ٍبفی مٔضێنی زینٔی ذبُٗٓ ٍبف زٓزُٓ. مبتێل ئبگر ىٔ ٍبڵێل ٕٔڵسٓضت ٗ مٔضێنیع ثبّگێػتی ّ٘ێژمرزُ ٗ پبڕاّۆٔٗٓ ىۆٔ ذۆ٘زا، زٓمب ،،پێ٘یطتٔ ثساّی مٔ ئٍٔٔ ثبّگێػتێنی ذبئیْبّەیٔ ،ىٔثٔ ئٔٗٓی گرّگیۆساُ ثۆٔ جگۆٔ ىۆٔ م٘ژاّسّٔٗٓ ٗ زاٍرمبّسّٔٗٓی ئبگرٓمٔ ٗ ضٔ قبڵجُ٘ٗ ثٔ ٕٔ مب ێنی زینٔ مٔ مرزّٔ ،گٔ چی مب ٓمۆۆٔظ پیۆۆرۆز ثێ ۆ ،جۆۆب ٗٓضۆۆتبُ ثێ ۆ ىۆۆٔ ّۆۆ٘ێژ ،یۆۆبذ٘ز ضۆۆٔ قبڵجُ٘ٗ ثێ ۆ ثۆۆٔ ٍ٘تۆۆباڵمرزّی چۆۆبمتریِ متێجۆۆی زاّطۆۆتی ٗ ئۆۆٔزٓثی ،یۆۆبذ٘ز ّۆۆسا ٗ ٍّ٘بجۆۆب ،ثێ ۆ ىٔگۆۆٔ ذۆۆ٘زا؛ ئیتۆۆر ىۆۆًٔ زۆذٔزا ثٔ ٕٔ چ غتێنٔٗٓ ضٔ قب ثی ٗ ،اتبی ٗایٔ ث تٔ ٕ ی مٔ مرزّ . ٕٔ ّٔٗٓیٔك ىٔ پێْبٗ ٕٔ غتێل زٓضتجٔ زا ی ثیرمرزّۆٔٗٓ ثێۆ ىۆٔ «مب اٍۆٔیی ٍرۆیۆی» ٗٓك ئبقیۆۆۆسە ٗ ئبڕاضۆۆۆتٔیٔمی ثيۆۆۆری ٗ ڕٓٗتێنۆۆۆی ژیۆۆۆبُ ٗ ثساٗتێنۆۆۆی ثۆۆۆٔ زٓٗاً ،ئیتۆۆۆر ئٍٔۆۆۆٔ مٔ مرزّییۆۆٔتیّٕٔ .ۆۆسێ جۆۆب اُ مۆۆٔ مرزُ ث ۆ مۆۆب ی قێۆۆسُٓٗ ٗ الزاُ ثبّگ ۆ ّبمۆۆب ،،ثگۆۆرٓ ثۆۆٔ 30
پێچٔٗأّٗٓ ث چبمٔمب ی ثبّگێػۆت زٓمۆب ،،ثەاڵً ثۆ ئۆٔٗٓی ىۆٔ ڕاضۆتییٔك زٗٗ ،ثربتۆٔٗٓ مۆۆٔ ئۆۆٔٗ ٕٔضۆ ثۆۆٔ ٍٔترضۆۆییٔمبّی زٓمۆۆب ،،تۆۆبم٘ تۆ ثیۆۆری ىۆ ّٔمٔیتۆۆٔٗٓ ٗ ّۆۆٔٗٓك ذۆۆٔڵنبُ ئبگبزا ،ثنّٔٔٗٓ ،ئب ىێرٓٗٓ ٍرۆڤ ذبفڵ زٓثێ ٗ ثٔ ٓٗ «ج٘اّیی مرزٓٗٓ» ٍو زّٓێ ٗ ثۆ ئبگب ىٔٗٓی مٔ پێ٘یطتٔ ٕ غیب ی ثێ ،جب ئٍٔٔیٔ مٔ مرزّی ّبڕاضتٔٗذ . لە‌مێژََەَە:
ثٍْٔبڵۆۆٔی عٔثبضۆۆییٔمبُ ىۆۆٔ ٍێۆۆژٗٗی ئیطۆۆیٍسا ضیبضۆۆٔتێنی ضۆۆٔیریبُ گرتٔثۆۆٔ ،ثۆۆٔ ىۆۆٔ ذٔالفۆۆٔتیبُ ٍ٘ضۆۆڵَبّبُ گۆۆٔ ٕٔضۆۆتیبُ ثۆۆٔ ٍٔترضۆۆییٔك مرزثبیۆۆٔ مۆۆٔ ٕٔڕٓغۆۆٔیبُ ى ۆ زٓمۆۆب،، یۆۆبذ٘ز زٗڵَێنیۆۆبُ ىۆۆٔ ذٔىیفۆۆٔ یۆۆبذ٘ز ذسٍۆۆبّی ثسیتبیۆۆٔ ،ئیتۆۆر زٓضۆۆتیبُ ىۆۆٔ مۆۆب ٗ پیػۆۆٔیبُ ٕٔڵۆۆسٓگرٗ ٗ ،ازیۆۆبُ ىۆۆٔ ثبزاڕٓمۆۆبُ زٕٓێْۆۆب ٗ ڕٗٗیۆۆبُ زٓمۆۆرزٓ ٍسگٔٗتۆۆٔمبُٕ ،ۆۆبٗا ٗ ضۆۆٔزایبُ ثٔ ززٓث ٗٓ ٗ زاٗای ضٔ فرازیبُ زٓمرز ،زاٗا زازگٔیی ٗ زازپٔ ٗٓ ییبُ ىٔ ذٔىیفٔ زٓمۆرز ئٍٔۆٔ ٕٔضۆۆتی مۆۆ ٍەاڵیەتیی ٍ٘ضۆۆڵَبّبُ ثۆۆۆ٘ٗ ىۆۆٔ مۆۆبتی پێهٍٔجۆۆۆٔ (ز ٗٗزی ىٔضۆۆٔ ثۆۆ ) ٗ ىۆۆۆٔ ضۆۆۆٔ زٍٓی (ئٔث٘ثۆۆۆٔمر ،عٍ٘ۆۆۆٔ ،ع٘ضۆۆۆَبُ ٗ عۆۆۆٔىی) ،تّٔبّۆۆۆٔ ،ىۆۆۆٔ ضۆۆۆٔ زٍٓی ثٍْٔبڵۆۆۆٔی ئٍٔۆۆٔٗییع ئیتۆۆر ذۆ ڕّٗٗۆۆٔ ح٘مَۆۆسا یی ئۆۆٔٗ جۆ ٓ ذٔڵنبّۆۆٔ ٗا ثۆۆٔ ضۆۆ٘ٗك ئبضۆۆبّی ّبمرێۆ ، ىٔگۆۆٔ ئۆۆٔٗ ثۆۆ٘ێریی ٗ ٍٔ زایۆۆٔتییبُ ئیتۆۆر زٗڵۆۆٌ ٗ زاڵجۆۆُ٘ٗ ثٔضۆۆٔ یبّسا ضۆۆٔذتٔ ئٔٗاّۆۆٔ ذۆۆ٘زاُ مب أٍییۆۆٔمی مۆۆ ٍەاڵیەتی ٗ ٍرۆیۆۆی ثۆۆُ٘ٗ ثۆۆ چی؟ چّ٘نۆۆٔ ٍ٘ضۆۆڵَبّجُ٘ٗ ٗ ىۆۆٔ ڕٗٗی م ٍەاڵیەتییػٔٗٓ زۆ ثٔ تّ٘سی پبثّٔسی ثجُ٘ٗ ،مٔ گ٘ێیبُ ىٔ ثبّ زٓث٘ٗ ئیتر ڕامٔڕامٔی ّ٘ێژیبُ ثۆ٘ٗ ،تۆبم٘ ضٔ زّٓػۆتی ذ یۆبُ ثنۆُٔ ٗ ثیۆر ىۆٔ چب ّٓ٘ٗضۆیبُ ثنّٔۆٔٗٓ ،ئٔٗضۆب ذٔىیفۆٔ عٍ٘ٔ یبُ ثیْی ،ئٔٗ ئیَپرات ٓی فٔتحی ٍیطر ٗ ئێراُ ٗ ٗاڵتی ڕۆٍۆی ثۆ مۆرزُ ،جيێنۆی ٗای ىٔ زٓضتنٔٗتٔمبّی جّٔ ىٔثٔ مرز ت زێۆل ىۆٔ جيۆٔمبّی ٗاُ ز ێژتۆر ثۆ٘ٗ ،ئیتۆر زّٓگۆی ّبڕٓزاییبُ ثٔ زث ٗٓ ،زاٗایی یٔمطبّییبُ ىٔ زاثٔغۆنرزّی زٓضۆتنٔٗتٔمبُ مۆرز ،ثۆٔ زّٓگۆی ثۆٔ ز گ٘تیبُپ ىٔثٔ چی جيی ت ىٔ جئمبّی ئێَٔ ز ێژتۆرٓ؟ ئٔڵجۆٔ ،ىۆٔالیبُ ٕۆی جیبٗازییۆٔك ىۆٔ ّێۆۆۆ٘اُ عٍ٘ۆۆۆٔ ی ضۆۆۆٔ مرزٓیبُ ئیَپراتۆۆۆ ی ڕۆژٕەاڵ ٗ ،ڕۆژئۆۆۆبٗا ٗ ّێۆۆۆ٘اُ ضۆۆۆٔ ثبزێل ىۆۆۆٔ ضٔ ثبزٓمبُ ّٔث٘ٗ .ضٔ ٓتب ّبچب یبُ مرز ثٔ زازگٔ یی ىٔثری ئٔٗٓی ثٔ ثباڵیۆسا ثڵۆێِ ٗ ثۆٔ زی ثنّٔٔٗٓ ،چّ٘نٔ فٔتحی ئێراُ ٗ ڕۆٍی مرزّٗٗٓٔ ،ذێر زاٗای زازپٔ ٗٓ ییبُ ىێی مۆرز ثڕٗاّۆٔ ٕٔضۆۆتی ئۆۆًٔ ئ ٍٔتۆۆٔ ٗ ثبیٔذۆۆساُ ٗ گرّگیۆۆساّیبُ ثۆۆٔ چۆۆب ّٓ٘ٗش ٗ زٗاڕۆژیۆۆبُ ،ث یۆۆٔ ئٔٗاّۆۆٔ زٓت٘اِّ ثٔ ضٔ ی پّٔجبُ ئێراّی ذبُٗٓ غب ضتبّی ضۆٔ زٍٓی ضبضۆبّی ثٔ زثنّٔۆٔٗٓ ٗ چۆ ُ ٗ 31
م٘ێی ثیبّٔٗێ ىٔٗێیسا ثْێِٗ ٕٔ ،اظ ث٘ٗ ڕیػٔمێػیبُ مۆرز ٗ مۆٔش ّۆبزاّی ثۆ مۆ٘ێ چۆ٘ٗ ٕٔ ىٔثٔ ئٍٔٔظ ث٘ٗ ت٘اّبیبُ ٕٔث٘ٗ تٔٗاٗی ٗاڵتی ڕۆً فٔتح ثنُٔ ٗ ت٘اّیبُ فۆٔتحی ٍیطۆر ثنُٔ ٗ ثٔ ض ٕۆٔزا پیۆبٗ مۆ ّترۆڵی ثنۆُٔ .ذۆٔڵنبّێل ثۆُ٘ٗ ڕٓٗتۆی ٍێژٗٗیۆبُ گۆ ڕی ،ثۆٔ پٔ ۆظ ٗ ٗ زثیْبّٔ ثبیٔخ ثٔ زٗاڕۆژیبُ زٓزُٓ "عٍ٘ٔ "یبُ ّبچب مرز ثێتٔ ٍسگٔٗ ،،تبم٘ ذ ی ٗەاڵٍی ذٔڵل ثساتّٔٗٓٔ ،ك ّ٘ێْٔ ێنی یۆۆبُ ٗتۆۆٔثێژێنی ئیْجۆۆب "عٔثۆۆسٗڵاڵ"ی م٘ڕیػۆۆی ٗٓك غۆۆبٕێس ىٔگۆۆٔ ذ ۆ ی ٕێْۆۆب ،تۆۆب ثۆۆٔ ذٔڵنٔمۆۆٔ ثڵێ ۆ پ ثٔغۆۆٔ قٍ٘بغۆۆٔمٔی ذۆ ً ىٔثۆۆٔ ثۆۆٔ زی ثۆۆباڵً ثٔغۆۆی جيێنۆۆی ّۆۆٔمرزً ،ئیتۆۆر عٔثسٗڵاڵی م٘ڕً ثٔغٔ قٍ٘بغٔمٔی ذ ی زاٍ ،جب ذطتَٔ ضٔ ئٔٗٓی ذ ً تۆب ئۆٔٗ جيۆًٔ پ ز ٗٗ ،زٓغت٘اِّ ثَبُ پػنِْ ٗ ىێَبُ ثپێچْٔٗٓ ،مٔضبّێنتبُ ثٔ ّ٘ێْٔ ایٔتی ئێۆ٘ٓ ثچۆِ ىۆ پێچیْٔٗٓ ثنُٔ چ ُ ثتبّٔٗێ؛ "عٔثسٗڵاڵ" ٕی ثٔغۆێنی ىۆٔٗ زٓضۆتنٔٗتٔزا ّۆٔث٘ٗٓ..ئیتر ئۆبٗا "عٍ٘ٔ "یبُ ثیْی زٗای ى پێچیْٔٗٓ... زٓی ئیتۆۆر زیۆۆب ٓ ذۆۆ حۆۆ٘مَنرزّی ئٔٗاّۆۆٔ ٗا ئبضۆۆبُ ّییۆۆٕٔ ،ۆۆٔ زٓثۆۆ ئۆۆًٔ «ىێساّییۆۆٔ ضیبضۆۆۆۆییٔ»ۆۆۆۆۆیبُ ىۆۆۆۆ زاثڕێْۆۆۆۆرێ مۆۆۆۆٔ "ئۆۆۆۆٔفاڵت ُ" ثبضۆۆۆۆینرزٕٗٗٓ ،ۆۆۆۆٔ ٕٗٓب ئۆۆۆۆٔٗ «ىێساّییۆۆۆۆٔ م ٍەاڵیەتییۆۆٔ» پێهٍٔجٔ ییۆۆٔ ڕۆغۆۆْٔیبُ ى ۆ زٓٗ ،ثنۆۆرێ مۆۆٔ ثبضۆۆَنرز..گٔ ئٍٔۆۆٔیبُ ى ۆ زٓٗتنۆۆرا ،ئیتۆۆر زٗای ئٍٔۆۆٔ ٕۆۆی غۆۆتێنی ٍٔترضۆۆیسا ّبٍێْێتۆۆٔٗٓ ،گۆۆٔ ثػۆۆیبّٔٗێ ثجْۆۆٔ زاّۆۆب یبذ٘ز فٔیئض٘ٗف ئٔٗا ٕی ثبیٔذی ئٔٗت یبُ ّییٔ ،گٔ ّی٘ٓیبُ ٗٓك "عٔىی ئیجِ ضیْب" ث ٗ ّی٘ٓمۆۆۆٔی زینٔیػۆۆۆیبُ ٗٓك "حۆۆۆٔالج" ئۆۆۆٔٗا گػۆۆۆتیبُ ٕۆۆۆی ّۆۆۆیِ ،جگۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ ذسٍۆۆۆٔتنب اّی ذٔىیفٍٔٔ..گٔ "ئیجِ ضیْب" مٔ ّبٗثبّگی زّیبی زاگرتٔٗٓ ٕۆٔ ّ٘ٗضۆٔ ی متێجۆی «جیىۆٔ، ئۆۆٔىربقبُ» ّییۆۆٔ؛ زیۆۆب ٓ ذ ۆ گۆۆٔ ئۆۆًٔ ٕٔضۆۆتٔی ّٔثبیۆۆٔ ئۆۆٔٗا زۆ پٔضۆۆْسترث٘ٗ ثٔڵ ..گۆۆٔ ٍرۆڤ ئبٍبّجێنی ّٔث ئیتر ئبٗای ى زێ ّٔ ،زاّطتٔمٔی ض٘ٗزی ث زٓث ّٕ٘ ّٔ ،ۆٔ ٗ ّٔ پێگٔمٔیػی. ئٔزی مەڵە زاّبیبّی ّٕ٘ٔ ٓ ج٘أّمبُ ٗ زٓض ڕّٓگیْبُ چی؟ زٓیبّجیْی «عۆبىی قۆبث٘» ٗ «ٕٔزا ٗ یٔك غۆٔٗٓ»(أىۆ ىييۆة ٗ ىييۆة) ثٔ ٕۆًٔ زێۆِْ ىۆٔ ٍۆبڵی ذٔالفۆٔ ،ىۆٔ ثٔغۆسا ، ئبضبییٔ گٔ ّٔغۆَبُ ث٘ٗایۆٔ ئۆٔٗٓ چۆبمتریع ثۆ٘ٗ زٓی مٔٗاتۆٔ ضۆ٘ٗزی ئۆًٔ ّٕ٘ۆٔ ٗ زاّطۆتٔ چییٔ؟.
32
ئیْجب ..ضٔ زٍٓی ثٍْٔبڵٔی عٔثجبضۆی زێ« ،جٔعفۆٔ ی ثٔ ٍۆٔمی» زٍٓبّٗٓۆس ىٔگۆٔ «عٔثبضٔ»ۆسا زٓمب ،)١(،ذ٘ا زّی زٍٓبّٗٓس ئبٍبزٓمرا ٕێْسٓ ذ٘ا زّیبُ زۆ ى ّۆبث٘ٗ ،چّٔۆس ڕۆژێل ثٔ ٍبٗٓمٔی ٕٔ ىٔ ثٔغسا ٍبیۆٔٗٓ ،زٗای ئۆٔٗٓی تّٔبّۆٔ ،ثبڵْۆسٓ ٗ ئۆبژەاڵّیع چّٔۆس ڕۆژێۆۆل ىێیۆۆبُ ذۆۆ٘ا ز ،ئیتۆۆر ثٔ ٍبٗٓمۆۆٔ ث گۆۆُٔ ثۆۆ٘ٗ ،جۆۆب ّبچۆۆب ثُ٘ٗ مرێنب یۆۆبُ ثۆ ی ٕێْۆۆب تۆۆب ثٔ ٍبٗٓم ۆٔ ىۆۆٔ غۆۆب زٗٗ ثرّٔۆۆٔٗٓ مۆۆٔچی یۆۆٔك پیۆۆبٗ ىۆۆٔ ٍ٘ضۆۆڵَبّبّی تۆۆٔٗاٗی م ٍٔڵگۆۆٔی ئیطیٍی ّٔث٘ٗ ثڵۆ پ ئۆبذر ئۆًٔ ٕۆٍٔ٘ٗ ذ امۆٔ ىۆٔ زیْۆسا زێسٓڕۆییۆٔ ..ثۆٔڵ مۆٔش ئٍٔۆٔی ّۆۆۆۆٔگّ٘ ،ۆۆۆۆٔ زاّبیۆۆۆۆٔك ّۆۆۆۆٔ فۆۆۆۆٔقیٖێل ّۆۆۆۆٔ غۆۆۆۆبعیرێل ّۆۆۆۆٔ ٕ غۆۆۆۆیب ێل ّۆۆۆۆٔ پێػۆۆۆۆٔٗایٔك ّۆۆۆۆٔ پبغٔٗایٔك...ئبذر ث چی؟ ،چّ٘نٔ »ىێساّیی ضیبضی»یبُ ّٔث٘ٗ!. ئٔڵجٔ ،ئٔٗأّی ٕی ثبیٔذێنیبُ ثًٔ ىێساّییۆٔ ّۆٔزٓزا ،پێنۆٔٗٓ م زٓثّ٘ٗۆٔٗٓ ٗ گفت٘گ یۆبُ زٓمۆۆرز ،ڕایبّۆۆسٓث٘ا ز ٗ ئبٕۆۆّٔگیبُ ضۆۆبززٓمرز ،ىٔثٔ ئۆۆٔٗٓی زاذ ۆ ڕێطۆۆبیٔمی ڕێسٍبّییۆۆبُ ث ۆ زٍبّی عٔ ٓثی زۆزی٘ٓتٔٗٓ یۆبذ٘ز متێجێنیۆبُ ىٔضۆٔ پسیػۆنی ٗ زٓ ٍبّطۆبزی زٓضۆتنٔٗت٘ٗٓ ٗ زٓیبّۆۆٔٗێ ٗٓ یگێۆۆڕُ تۆۆبم٘ ثۆۆٔ ق٘ ضۆۆبیی متێجٔمۆۆٔ زێڕیۆۆبُ زٓضۆۆتنٔٗێ ئیتۆۆر ئۆۆبٗا ..ت ژیْۆۆٔٗٓ فٔىطٔفی ٗ زاّطتییٔمبُ ىٔ ضٔ زٍٓی ثٍْٔبڵٔی عٔثبضییٔمبُ ىٔ ثۆرٓٗزا ثۆُ٘ٗ .جگۆٔ ىٍٔۆٔ ئٔٗاّۆۆٔ ٕۆۆی ٕٔضۆۆتێنیبُ ضۆۆٔثب ٓ ،ثۆۆٔ زٗاڕۆژی م ٍەاڵیەتییۆۆبُ ّۆۆٍٔبث٘ٗ؛ ضۆۆٔ ّٓجبً ئۆۆٔٗێ ڕۆژێ ٍٔغ ه ٕبتْٔ ّۆبٗٓٗٓی ٗاڵ ٗ ،ڕایَۆبڵیٕ ،یچۆی ث یۆبُ ّٕٔێػۆتٔٗٓ ّۆٔ غب ضۆتبّی ّۆٔ ٕێس ٗ ت٘اّۆب ّۆٔ زاّطۆ ّۆٔ ٕیچۆی زی؛ چّ٘نۆٔ «ىێساّیۆی مۆ ٍەاڵیەتی» ىۆٔ قەیۆراُزا ثۆ٘ٗ، ث یٔ زٓثیْیِ پبڵْٔ ی زاگیرمرزُ ىٔ ضۆٔ زٍٓی ثٍْٔبڵۆٔی عٔثجبضۆیسا زاّطۆ ٗ غب ضۆتبّی ٗ ّٕ٘ٔ ٗ ئٔزٓة ٗ ىێن ڵیْٔٗٓی زاّطتی ٗ ّٕ٘ٔ ی ٗ ئٔزٓثی ٗ ّبئٔزٓثی ث٘ٗ.
( ) ١عەثجبضە ذ٘غنی ٕبڕّٗٗە ڕەغیسی ذەىیفەی عەثبضییەٗ ..ە گێڕ.
33
34
بەشی‌چُارەم
جۆرەكاوی‌كەركردن مٔ مرزُ زٗٗ ج ی ٕٔیۆٔپ مۆٔ مرزّی مۆ ُ ٗ مۆٔ مرزّی ّۆ٘ێ ،ڕێۆل ٗٓمۆ٘ زاگیرمرزّۆٔ؛ ئۆۆۆٔٗیع مۆۆۆ ّی ٕٔیۆۆۆٔ ٗ ّۆۆۆ٘ێی ٕٔیۆۆۆٔٓٗ .ك ثبضۆۆۆَبُ مۆۆۆرز مۆۆۆٔ مرزُ پبڵْۆۆۆٔ ی الزاّۆۆۆٔ ،یۆۆۆبذ٘ز جبزٗٗمرزّٔ ىٔ ثیرمرزّٔٗٓ ٗ ث ئبگبمرزّییٔتی ىٔ (ىێساّیی ٍرۆیی ٗ ىێساّیی مۆ ٍەاڵیەتی)، ٗ ضٔ قبڵنرزّییٔتی ثٔٗٓی ئٔٗٓ ڕاضتٔ یبذ٘ز ئۆٔٗٓ پ٘ٗچۆٔ ،ئۆٔٗٓ پیۆرۆزٓ یۆبذ٘ز پیۆرۆز ّییۆٔ.. ئٔٗٓ پێْبضٔیٔمی گػتگیری مٔ مرزّٔ. زیِ پبڵْٔ ێنی ثٕٔێسی مٔ مرزّی م ّیْٔ ث٘ٗ ،ثەاڵً پبڵْٔ ی مٔ مرزّی ّ٘ێر٘از ثۆریتییە ىۆۆٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ غۆۆٔڕ ٗ غ ۆ ڕ ٗ جۆۆّٔگێنی فریۆۆ٘زٓ ی ز ۆزّبّۆۆٔ ،ئۆۆٔٗ ٕ مب اّۆۆٔغۆۆی ىۆۆًٔ ثۆۆ٘ا ٓزا ثٔمب زێْرێِ ثریتیِ ىٔ: ىۆۆٔ «مۆۆٔ مرزّی مۆۆ ُ» ضۆۆ٘ٗز (ىۆۆٔ زٕٗۆۆس "تە مەزّیۆۆبیی" ،ئەذۆۆی ،تٔضۆۆٔٗٗف ،غۆۆیعر، ّٔتٔٗٓپٔ ضۆۆۆتی ،زىنۆۆۆۆرزُ ،ثٔ زّرذبّۆۆۆۆسّی ڕاثۆۆۆرزٗٗ ،ض٘پبضۆۆۆۆگ٘زا ی ،پبزاغۆۆۆۆ ،غۆۆۆۆٔفبعٔ،، گٔیػۆۆۆتْی تبمٔمۆۆۆٔش ثۆۆۆٔ ثٕٔٔغۆۆۆ ٗ چّ٘ٗۆۆۆٔ ّبٗیۆۆۆٔٗٓ ٕٗ...تۆۆۆس) ٗٓ زٓگیرێۆۆۆ ،ثەاڵً ىۆۆۆٔ «مٔ مرزّی ّ٘ێ» ض٘ٗز (ىٔ پطپ ڕی ،ىێن ڵیْٔٗٓ ،زاّط ،ت٘اّب ،پێػنٔٗتِ ،ئبزازیی تۆبك، ئبزازیی ضێنطی ،ئبزازیی ئبفرٓ ،،الضبیی ٗ ثٔزٗامٔتِ) زٓثیْرێ . دیىی‌كەرێىەراوە:
زٗای تێپۆٔڕثّ٘ٗی ٍۆۆبٗٓی ٕۆۆبتْی پێهٍٔجۆۆٔ اّی غۆۆن ٍّٔس مۆۆٔ ثۆۆٔ ڕّٗٗۆۆی ٗ ڕاضۆۆتگ یبّٔ ىٔٗپۆۆۆٔڕی ڕاضۆۆۆتیسا زیْیۆۆۆبُ گٔیبّۆۆۆس ،ثەاڵً پبغۆۆۆبُ چب ّٓ٘ٗضۆۆۆی زیۆۆۆِ مٔٗتۆۆۆٔ زٓضۆۆۆتی ٕێۆۆۆسٓ مٔ ێْۆۆۆٔ ٓمبّی زژ ثۆۆۆٔ ٍرۆڤۆۆۆٔمبُ ،جۆۆۆب ثۆۆۆٔ ّۆۆۆبٗی جیبجیۆۆۆبٗٓ ٗٓكپ چیْۆۆۆی ڕۆحۆۆۆبّی ،چیْۆۆۆی ٍٔعْۆۆٔٗی ،چیْۆۆی ضۆۆ فیگٔ ی ،چیْۆۆی ڕٓثۆۆّٔبُ (ڕإیۆۆت) ،چیْۆۆی قٔغۆۆٔمبُ ٕٗ...تۆۆس، ئٔٗأّظ زیْییبُ مرزٓ ئبٍرازێل ث مٔ مرزّی ذٔڵل ثٔ تبك ٗ م ،مۆٔچی ذۆ٘زی زیۆِ ثۆٔ ز 35
ٗ ثڵْۆۆۆسیبُ زٓمبتۆۆۆٔٗٓ ،ثۆۆۆٔ تبیجۆۆۆٔ ،ئیطۆۆۆیٍی پۆۆۆبك مۆۆۆٔ «ىێساّیۆۆۆی ٍرۆیۆۆۆی» ٗ «ىێساّیۆۆۆی م ٍەاڵیەتی» ٗ «ىێساّیی تبك» زٓگرێتٔذ .. تٔٗٓ ی قطٔمبٌّ ىێرٓزا ىٔثب ٓی زیْۆی مٔ ێْٔ أّیۆٔ ،زیْۆی گٍ٘ڕامۆٔ ،زیْۆی زەضۆەاڵ،، ٕبٗثٔغی ٕێس ٗ زا ایی ،ئٔٗ زیْٔی چیْیٔ ڕٓضَییٔمبُ الیۆّٔگریِ ،پطۆ٘ٗڵٔی زیْیۆبُ الیۆٔ ٗ ٍ ڵۆۆۆٔتی پٔیۆۆۆسامرزّیبُ ٕٔیۆۆۆّٔ ،یػۆۆۆبّٔی تبیجۆۆۆٔتیبُ ٕٔیۆۆۆٔ ثۆۆۆٔٗٓی گ٘ایۆۆۆٔ پۆۆۆب ێسٓ ی زیۆۆۆِْ ٗ ثبّگر٘ازُ.. ىێرٓزا پرضیب ئٔٗٓیٔپ ىٔ پێْبٗ چی ئٔٗ زیْٔ ٍرۆڤ ٗٓم٘ مٔ زٓضتٍٔ زٓمب،؟ ثگۆرٓ ئۆٔٗ زیْٔ چی ىٔ ٍرۆڤ زٓمب ،زٗای مٔ مٔ ی زٓمب،؟ ث زاّیب یی ىٔ ت٘اّۆبی زیْۆسا ّییۆٔ مۆٔ «ثێۆۆسا یی تۆۆبك» ٗ ثٔ پرضۆۆیب ێتیی ىۆۆٔ چب ّٓ٘ٗضۆۆی ٗ م ٍٔڵگٔمۆۆٔی ىۆۆٔ ٍۆۆرۆڤ ثطۆۆّٔێ . ڕّٓگۆٔ پێۆ ثڵێۆ پ ٗاز ثێْۆۆٔ ىۆٔ زّیۆۆب ،چّ٘نۆۆٔ ضۆۆٔ ّٓجبً ٕۆٔ ٍرزّۆۆٔ ،ئیتۆۆر گػۆ ئۆۆٔٗ زاٗا ٗ ٕٔض ٗ ئٍ٘ێساّۆٔی ٕٔتۆٔ ٕۆٔڵیگرٓ ثۆ زٗاڕۆژ ..ثۆ زٗای ٍۆرزُ زٍّٓٔٔمۆٔظ ٕێْۆسٓ ّییۆٔ، ئٔٗپٔڕی ضی یبذ٘ز چو یبذ٘ز پّٔجب ضبڵێنی ث ثٕٔبیۆٔ ئیتۆر زٗای ئٍٔۆٔ ٕۆٍٔ٘ٗ غۆتێل ىٔژێر ٗیطتی ت زا زٓث ،ت ىٔٗأّ زٓثی مٔٗا ىٔٗ ذ غیبّٔزا ثٔ ٍّٔری زٍٓێْْۆٔٗٓ ،ئیتۆر ٗاز ىٔ زّیب ثێْٔ ث مٔضی ذ ی ثێگٍ٘بُ ٍٔثٔضتی ىٔ مٔضی ذۆ ی ،ذۆ٘زی ذ یۆٔتی...ئیتر ئًٔ ج ٓ زیْٔ ثٔ پرضیب ێتیٌ ثە اٍجە م ٍٔڵگٔمًٔ ى زٓٗ ،زٓمب ،ثٔ زٗٗ ڕێگٔ: یٔمًٔپ ئٔٗ ت٘اّب ٗ ثٕٔرأًّ ى زٓثب ،مٔ ٍٕٔٔ ٗ قٔزٓذٔی زٓمب ،ىێٌٕ ،ۆٔ مۆٔ ىٔضۆٔ ً پێ٘یط ث ىٔ پێْبٗ زازپٔ ٗٓ یسا زٗڵٌ ڕٓ ،ثنٍٔۆٔٗٓ ،ئۆٔٗا زیْۆی مٔ ێْۆٔ زاٗای ثێۆسّٓگجُ٘ٗ ىٔ زٗڵٌ ٗ ٕٔژا ی ٗ ئب اٍگرتٌْ ى زٓمب،؛ حٔٗاڵٔی پػتجٔضتٌْ ثٔ «عٔثجبش»( )6زٓمۆب،، ثٍٔٔظ ٕی ثٔ پرضیب ێتییٔمٌ ىٔ ئٔضت زا ّبٕێڵێ !!. زًٗٗٓپ مۆۆٔ ذ ۆ ً زٓثیۆۆٌْ ثۆۆٔ مٍٔتٔ ذۆۆٍٔی ،ذیبّەتنۆۆب ،ضۆۆ٘ٗمبیٔتی ٗ ذراپۆۆٔمب ىٔگۆۆٔ م ٍٔڵگۆۆٔ ٗ چب ّٓ٘ٗضۆۆی ،ئیتۆۆر زٓمٍٔٗۆۆٔ ژێۆۆر فػۆۆب ی ٗیۆۆژزاٌّ« ،ىێساّیۆۆی م ۆ ٍەاڵیەتیی» ّبچب ی ئًٔٗٓ زٓمب ،مٔ ٍبفی ذٔڵنبُ ث ذ یبُ ثگٔڕێَْٔٗٓ ٗ زاٗای ىێج٘ زّیۆبُ ىۆ ثنۆًٔ ىٔٗٓی ىٔ ئبضتیبُ مرزٍٗٗٔ ،ثەاڵً ت ّبت٘اّی ٍبفٔمبّیبُ ث ثگٔڕێْیتٔٗٓ ،ئٔڵجٔ ،ذۆ ئٍٔۆٔ ڕاضۆ ٗ تّٔس ٗضۆ ّییۆۆٔ ثەاڵً ڕێگٔیۆۆٔمی ئبضۆۆبّتر ٕٔیۆۆٔ ..ئۆۆٔٗیعپ ڕٗٗ ىۆۆٔ قیجيۆۆٔ ثنۆۆٔی ( ) 6عەثجبضی م٘ڕی عەىی م٘ڕی ئەث٘ تبڵیت ،ىە مە ثەال ىەگە ح٘ضێْی ثرای (ش) غەٕیسثّ٘ٗٗ٘...ضە ىەّۆۆبٗ عەٗاٍۆۆی ذ غۆۆَبُ ئەٗە ٕەیە ثەتەٍۆۆبی ذۆۆ٘زا ىێۆۆی گەڕێ ..ئیْجۆۆب ئەٗ پػتجەضۆۆتِ ٗ ٕۆۆبٗامرزّە غۆۆێد ٗ پیبٗچۆۆبك ٗ ئیَبٍبُ ثە ج ەك ىە ج ەمبُ ىەّبٗ زۆ ثەی پێنٖبتە ئیطیٍییەمبّسا ٕەیەٗ ..ە گێڕ
36
چّٔس ٗغۆٔیٔك غۆٔظ جۆب اُ ثر٘ێْیۆٔٗٓ ..پبغۆبُ ئیۆسی ٕیچۆ ىٔضۆٔ ّۆبٍێْ ..ىۆٔ تۆٔٗاٗی تبٗأّمبّ زٓث٘ٗ ز ێ ٗ غٔفبعٔ ٗ ،ثٔذػیِ ٗ ٍیٖرٓثبّی زٓض زٓمٔٗێ !. ثۆۆٔڵ ذۆۆ٘زای ئۆۆًٔ زیْۆۆٔ ثۆۆٔ ئبضۆۆبّی ىۆۆٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ ذراپۆۆٔمب ی ٗ مۆۆرزٓٗٓی قێۆۆسُٓٗ ّبپٔضۆۆْس زٓثۆۆ٘ٗ ێٕ ،ۆۆٔ ثۆۆٔ تبمۆۆٔ ف٘ٗێۆۆل تبٗاّۆۆٔمبّ زٓضۆۆڕێتٔٗٓ ،تّٔبّۆۆٔ ،گۆۆٔ ثۆۆٔ ئّٔۆۆسازٓی ذۆۆبك ٗ ذۆۆۆ ڵی زۆڵۆۆۆٔمبُ ٗ ئٔضۆۆۆتێرٓی ئبضۆۆۆَبّٔمبُ ثێۆۆۆ تۆۆۆ ظ زٓپرضۆۆۆیپ ئۆۆۆ ثۆۆۆ چی ق٘ ضۆۆۆبیی ثٔ پرضیب ێتی ٕۆٔڵگرً ،گۆٔ ئۆٔ می ٍۆِ ثە اٍۆجە ذۆٔڵل ٗ ژیبّیۆبُ پێ٘یطۆ ثۆٔٗٓ ثنۆب ،ىۆٔ پێْبٗیۆبُ ثَۆۆرً ٗ ىۆٔ پێْبٗیۆۆبُ ق٘ ثۆبّی ثۆۆٔ ذۆ ً ثۆۆسًٓ ئۆ ئٍٔۆۆٔ ثۆ ؟ ذۆ ڕێگٔیۆٔمی ئبضۆۆبّتر ٕٔیٔ ،ئٔٗیع «متێجی زٗعبیبُ"ۆۆٔ مٔ زٓ گٔی ثٕٔٔغتٔمبّ ث زٓمبتٔٗٓ ،ث ٍبّسٗٗثُ٘ٗ ٗ غٔمٔتی ٗ ث م غع ٗ ذٔثبتی ثيری ،زٗاجب ث ٕی ثٔ پرضیب ێتییٔك. ئٔٗٓ زیْی مٔ ێْٔ أّیٔ ،مٔ پێ زٓڵ پ ئّٔٗٓسٓ ،ثٔضٔ ،مٔ ذ غی ثرٔیتۆٔ زڵۆی مٔضۆێل یبذ٘ز پێ٘یطتی یٔمێل زاثیِ ثنٔیٕٔ ،تب گػ تبٗأّمبّ ثطڕێْٔٗٓ ٗ ذراپۆٔمبّ ثۆٔ چبمۆٔ ئبڵ٘گ ڕ ثنرێِ ٗ ضٔ جًٔ ثٔ پرضیب ێتییٔ م ٍەاڵیەتییٔمبّیػ ىٔضٔ الثچِ.. ثۆۆۆٔ مۆۆۆ٘ تیپ زیْۆۆۆی مٔ ێْٔ اّۆۆۆٔ تۆۆۆٔٗاٗی ٍبفۆۆۆٔمبٌّ زٓزاتۆۆۆٔٗٓ ،زٗای ٍۆۆۆرزّیع ىٔٗاّۆۆۆٔی زٓضّٔێتٔٗٓ مٔ زٗڵَیبُ ى مرزًٗٗ ،ئٍٔۆٔ ضۆٔثب ٓ ،ثۆٔذ ً ٗٓك ٍۆٔزڵٍ٘ێل ،ثەاڵً ئٔگۆٔ زاڵۆٌ ثۆۆٌ ،ئۆۆٔٗا فێۆۆری ئۆۆًٔٗٓ زٓمۆۆب ،مۆۆٔ چۆۆ ُ ٍۆۆٔزڵً٘ ڕازی ثنۆۆًٔ ،ثگۆۆرٓ ىٔضۆۆٔ ٍٔ مۆۆٔ زاٗای ڕٓزأٍّۆۆسیی زۆضۆۆتبّی ذۆۆ٘زا ٗ زیۆۆِ ثنۆۆًٔ ئیتۆۆر ئٍٔبّۆۆٔ ڕٓزأٍّۆۆسیی ذ یۆۆبُ زٓ زٓثۆۆڕُ ثۆۆٔ ّ٘ێْٔ ایۆۆٔتیی تۆۆٔٗاٗی ئٔٗاّۆۆٔی زٗڵَۆۆٌ ىۆ مۆۆرزُٗٗ ،ثگۆۆرٓ ثۆۆٔ ّ٘ێْٔ ایۆۆٔتیی ذۆۆ٘زاظ ،چّ٘نۆۆٔ چّ٘ٗٔ ّبٗ ثٕٔٔغتٌ ث ٍط گٔ زٓمُٔ.. ىێۆۆرٓٗٓ زٓثیْۆۆیِ زیۆۆِ الزاّۆۆی ٗ غۆۆێ٘ێْراٗ ثۆۆبّگی ٕۆۆٔ زٗٗ الیۆۆّٔی زاڵۆۆٌ ٗ ٍۆۆٔزڵً٘ٗ ثۆۆٔ ٓٗ مٔ مرزُ زٓمب ،،تٔٗاٗی زۆز ٗ مێػٔمبُ زٓگ ڕێ ث پرضی زەیْۆی ،الزاّۆی ثٔ پرضۆیب ێتییٔ م ٍەاڵیەتییٔمبُ ىٔضٔ غبّی گػ چبك ٗ ذراپێل زٓذبتٔ ئٔضت ی ذۆ ی ٗ ثۆٔ ئبضۆبّی ٗ ثۆۆٔ فڕٗفێڵێنۆۆی تبیجۆۆٔ ،مۆۆٔش پێۆۆی ّۆۆبزاّی جگۆۆٔ ىۆۆٔ زۆضۆۆتٔ ڕٓضۆۆَییٔمبّی ذۆۆ٘زا ٗ ّبّٗٓۆۆسٓ ڕإێْراٗٓ ڕٓضَییٔمبُ!!
37
زٌَد(جەركە‌دَویا):
ئٍٔۆۆۆٔظ جۆۆۆ ێنی مٔ مرزّۆۆۆٔ ،ثۆۆۆٔٗٓی فۆۆۆٔ ٍبُ ثۆۆۆٔ ٍۆۆۆرۆڤ زٓمۆۆۆب ،مۆۆۆٔ ٗاز ىۆۆۆٔ ٍبفۆۆۆٔ م ٍەاڵیەتییۆۆۆٔمبّی ثێْێۆۆۆ ٗ پێ٘یطۆۆۆتییٔ ضرٗٗغۆۆۆتییٔمبّی ثربتۆۆۆٔ الٕٗٓ ،ە پۆۆۆٔتی ٕیۆۆۆ٘ا ٗ ئٍ٘ێسی ثٔ ٍبفٔمبّیٔٗٓ ثپچڕێْێ ئیسی ٍۆرۆڤ تۆّٔیب پێ٘ٓضۆ ثۆٔ پێ٘یطۆتیی ٗا زۆ ضۆبزٓ ثَێْێتٔٗٓ مٔ ٕٔ ٕێْسٓی پێ٘یطتییٔمبّی ئبژٓ ثێ ٕٓٗ ٕٔ .ب ىێساّیی زٓ ّٗٗی ىۆٔ تۆبك زٓٗ، زٓمۆۆۆبٍ ٗ ،ۆۆۆبفی ىۆۆۆٔ چێۆۆۆژثیْیِ ٗٓك ٍۆۆۆرۆڤ ٗێۆۆۆراُ زٓمۆۆۆب ،ثۆۆۆٔ ضۆۆۆٔ جًٔ ثۆۆۆٕٔرٓ ثٔذػػۆۆۆٔ ذ٘زاییٔمبّٔٗٓ مۆٔ ىۆٔ زّیۆبزا ثۆ ئۆٔٗ ز ٗضۆتنراُٗ ،ثۆ مٔضۆیع ّییۆٔ ىۆٔٗ ٍبفۆٔی زایججڕێۆ . زٗاجب ئًٔ زٕٗسٓ زٓثێتٔ فێڵێل ىٔ ذبّٗٓٔمۆٔی ثۆ گ غۆٔگیرثُ٘ٗ ٗ قّٔبعۆٔتنرزُ ٗ ڕازیجۆُ٘ٗ ثٔ مٍٔٔ ذ امێل ،ثٔ م٘ تی؛ ثبّگی تٔٗاٗی ذٔڵل زٓمب ،ث ٗازٕێْبُ ىٔ ٍبفٔمبّیبُ ٗ ّۆبز ٗ ذ غۆۆۆی زّیۆۆۆب ثۆۆۆ ثٔ ژّٓٗٓۆۆۆسیی زٗژٍْبّیۆۆۆبُ ،ذۆۆۆ ئۆۆۆًٔ ٍبفبّۆۆۆٔ ثْبذۆۆۆٔی تۆۆۆٍٔبحگیری ٗ چبٗتێجڕیِْ ،ث یٔ زٓثیْیِ زٕٗس ٕ مب ێنی جێجٔجێنرزّی زٗڵَٔ. شیعر:
تێجیْۆۆی َّّ٘ٗٔیۆۆٔمی غۆۆیعر ىۆۆٔ متێجۆۆل ثنۆۆُٔ مۆۆٔ ٍێژٗٗٓمۆۆٔی زٓگٔڕێتۆۆٔٗٓ ضۆۆبڵی 6٤٩ی م چی ئٔٗ ضبڵٔی ٍٔغ ه ٕبتْٔ ّبٗ ئێۆراُ ٗ غۆب ی "ثۆٔىد"یۆبُ ٗێراّنۆرز ٗ تۆٔٗاٗی ثبم٘ یۆبُ تۆباڵّنرز ٗ ئێراّیۆبُ ٗا جێٖێػۆ مۆٔ ىۆۆّٔبٗ گۆ ٍی ذۆ٘ێِ ٍٔىۆۆٔ ثنۆب ،،ىۆۆٔٗ ثۆب ٓٗٓ ّ٘ٗضۆۆٔ ێل زٓڵێ پ «ٍِ ٕٔاڵت٘ٗ ٗ ڕامۆرزًٗٗ ،ثەاڵً ئێَۆٔ ىۆٔ زۆذۆی ڕامرّۆسایِ ،چّ٘نۆٔ ٍۆٔغ ه ث ٍۆبُ ٕۆۆبتِٗ..ا ئێَۆۆٔظ ڕازٓمٔیۆۆُٔ ث ۆ زٓثۆۆبزثُ٘ٗ » ،ىۆۆًٔ ڕٓٗغۆۆٔ ٗ ىۆۆًٔ زۆذۆۆٔزا ،زاّۆۆٔ ی ٗا ٕۆۆٔث٘ٗ ذۆۆٔ ینی زاڕغۆۆتْی غۆۆیعر ثۆۆ٘ٗ زاذ ۆ تۆۆب چّٔۆۆس زٓتۆۆ٘اّ فڕٗفیػۆۆبڵی ىۆۆٔذ ثبییجُ٘ٗ ثۆۆٔ زتر ثنبتۆۆٔٗٓ ،تۆۆب چ ئّٔسازٓیۆۆٔك پێیۆۆٔٗٓ زڵْۆۆٔٗا ٗ زاڵ اً زٓثێۆۆ ثبثۆۆبی غۆۆبعیرٍبُ زٕٓۆۆب ،یۆۆٔك چبٍۆۆۆٔی ضۆۆۆٔز زێۆۆۆڕی زازٓڕغۆۆۆ ٗ ،غۆۆۆە ٗ زٓضۆۆۆتٔٗاژٓمبّی ىٔضۆۆۆٔ ڕیۆۆۆتٌ ڕێنسٓذطۆۆۆ ،مۆۆۆٔ زٓتر٘ێْۆۆسٓٗٓظ زٓتجیْۆۆی چبٍٔمۆۆٔ ىۆۆٔ پێسإٔڵۆۆساّی ذبقبّۆۆٔ ،ئٔگۆۆٔ یع ثۆۆٔ جۆ ێنی زینۆۆٔیع ثیر٘ێْیتۆۆٔٗٓ زٓثێتۆۆٔ زڵۆۆسا ی...ئۆۆب ئٍٔۆۆٔظ ج ۆ ێنی زاڕغۆۆتْٔ پێۆۆی زٓگۆۆ٘ترێ «زإێْۆۆبّی ثبڵْسٓییبّٔ» ىٔ ثبڵْسٓٗٓ ٗٓ گیراٗٓ.. ڕّٓگٔ چبٍٔمٔ ىٔضٔ غێ٘ٓی ز ٓذ ث ٓٗ ،ك ئٔٗٓی ٗغٔمبُ ىۆٔ غۆ٘ێْی ىۆ ٗ پۆ ٗ گٔى ٗ ثٔ ی زا ٓمٔ زاّراثِ ،ثٍٔٔظ غیعرٓمٔ زٓثێتۆٔ چۆ٘ا ی ىۆٔ ٗەضۆفی ذۆ٘زاُ (ٍۆ٘ىی)؛ 38
ثۆۆًٔ زإێْبّۆۆٔظ زٓگۆۆ٘ترێ زإێْۆۆبّی ز ٓذتبّۆۆسُ مۆۆٔ ىۆۆٔ ز ٓذتۆۆٔٗٓ ٗٓ گیۆۆراٗٓ .ئیْجۆۆب زٗای ڕێنرطتْٔٗٓی ٗغٔمبّی ىٔضٔ غێ٘ٓی چێڵ یۆبُ مۆٔ گۆٔ چبٍٔمۆٔ ثر٘ێْیۆٔٗٓ ئۆٔٗا زٓثێتۆٔ پێسإٔڵساّێل ثٔ ذبقبُ جۆب ىٔگۆٔڵٌ حیطۆبة ثنۆُٔ ،زاذۆ ٍۆرۆڤ چّٔۆسی مۆب ،پێ٘یطۆتٔ تۆب ح ۆٔف یۆۆبذ٘ز ٕٔغ ۆ چبٍۆۆٔی زڵۆۆسا ی ٗ چۆۆ٘ا یِ تێنۆۆٔىێ٘ی یٔمۆۆسیی ثنۆۆب ،ث ۆ ئۆۆٔٗٓی زإێْبّێنی جیبٗاز ث ذٔڵل ثربتٔڕٗٗ ثێگٍ٘بُ ئًٔ مب ٓ پێ٘یطتی ثٔ ثيیَٔتی ٗ ٗ یبیی پتۆر ٕٔیٔ ،تبم٘ غبعیر ثت٘اّ چبٍٔیٔمی ٗا زاثڕێژێ ،مٔ غ٘ێْی ٗغەی زٍٗٗٓی یٔمۆًٔ زێۆڕی ٍٕٔبُ غ٘ێْی زًٗٗٓ ٗغۆٔی ثیطۆتًٔ زێۆڕی چبٍۆٔ زڵسا ییٔمۆٔ ثێۆ ٗ ،غۆٔی یۆبززٍٓیْی ّیۆ٘ٓ زێۆۆڕی حٔفتۆۆٍٔی ضۆۆٔ ٓتبی غۆۆیعرێنی چۆۆ٘ا یِ ٗ ٗغۆۆٔی ضۆۆێیٍٔی ّیۆۆ٘ٓ زێۆۆڕی حٔفتۆۆٍٔی ضٔ ٓتبی غیعرێنی پێْجیْٔ ٕبٗغ٘ێِ ثِ (ئٍٔٔ ٗێڕای مێػی تبیجّٔ ٗ ،بٗٓڕۆمی تبیجۆٔتیی ٕۆۆٔ ج ۆ ێنی ئۆۆًٔ زاڕغۆۆتْبّٔ ) .تۆۆب ئێۆۆرٓ مێػۆۆٔ ّییۆۆٔ ،ثەاڵً ضۆۆ٘ٗزی ئۆۆًٔ مۆۆب ٓ چییۆۆٔ؟ ىۆۆٔٗ ضۆۆبتٔٗٓذتٔظ جۆۆّٔگیسذبُ ثۆۆٔ ز ێژایۆۆی ٗ پبّۆۆبیی ٗاڵ ،ت ۆ زٓضۆۆ٘ڕایٔٗٓ ٗ تۆۆباڵّی زٓمۆۆرز ٗ زٓیطۆۆ٘ٗتبّس ٗ زٓین٘غ ۆ ،ئۆۆٔٗ غۆۆبعیرٓظ ڕایۆۆسٓمرز تۆۆب ذ ۆ ی زٓ ثۆۆبز ثنۆۆب ،،ىۆۆٔ حبڵێۆۆل گۆۆٔ زٓ ثبزی زٓث٘ٗ ،ئٔٗا ذٔ ینی ئًٔ مب ٓ زٓث٘ٗ؛ ىٔگٔڵٌ ثڕٗاِّ زاذ چ ُ ٍرۆڤ ذ ی قێسُٓٗ زٓمبٍٔ ،،گٔ ئٔٗٓ ثُ٘ٗ ثٔ ق٘ ثبّی مٔ مرزُ ّییٔ؟! ىۆۆٔ تۆۆب اّیع غۆۆبعیرێنی زٍبّپۆۆب اٗ ٕۆۆٔث٘ٗ ثۆۆٔ زٍۆۆبّی عۆۆٔ ٓثی غۆۆیعری زازٓڕغ ۆ ؛ ثەاڵً ت٘اّۆۆبی زاڕغۆۆتْی غۆۆیعری ّٔتۆۆٔٗٓیی ٗ حٍٔبضۆۆییبّٔ ٗ ثۆۆٔمب ٕێْبّی غۆۆێ٘ازی زإێْٔ اّۆۆٔی ّٔث٘ٗ ،ىٔ ٕۆٍٔبُ مبتیػۆسا ضۆٔ ۆمی ّ٘ٗضۆیْگٔی ثٔڵگّٔبٍۆٔ ٗ ٕبٗضۆٔ گیری ٗ تۆٔاڵ ثۆ٘ٗ، مبتێۆۆل ٕۆۆٔٗڵی زٓزا مۆۆٔ غۆۆیعرێل ىٔضۆۆٔ ثبثۆۆٔتێل زاثڕێژێۆ ٗ ئیۆۆسی ضۆۆٔ مٔٗت٘ٗ ّۆۆٔث٘ٗ ،ث یۆۆٔ چۆۆۆ٘ٗٓ ضۆۆۆٔ ئۆۆۆٔٗٓی تۆۆۆٔٗاٗی زاٗامب ییۆۆۆٔ ّ٘ٗضۆۆۆراٗٓمبّی فٔ ٍبّگۆۆۆٔی گػۆۆۆتیی ت ٍۆۆۆب ی ثٔڵگّٔبٍۆۆۆٔمبُ م ثنبتۆۆۆٔٗٓ مۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ ّ٘ٗضۆۆۆیْگٔ ڕٓضۆۆۆَییٔمبّیسا ىۆۆۆٔ ضۆۆۆباڵّی ٤3١٤ۆۆۆۆۆ ٤3١1 ثاڵٗینرزثۆ ٗٓٗ ،اتۆۆٔ ئۆۆٔٗ ٍۆۆبٗٓی مۆۆٔ ئێۆۆراُ ىۆۆٔژێر فػۆۆب ی زاگیرمۆۆب ی چۆۆ٘ا ضۆۆ٘پبی ثێگبّۆۆٔ زٓیْباڵّس ئب ئٔٗٓیٔ ت٘ٗغجُ٘ٗ ثٔ زٓ زٓ غیعر زٓی ثڕٗأّْ ئٔٗ ٍۆبٗٓ مبتییۆٔی ّێۆ٘اُ ضۆباڵّی ئۆۆٔٗ ضۆۆباڵّٔ زٓثیْۆۆی چب ّٓ٘ٗضۆۆی ئێۆۆراُ ٗ حٍ٘نۆۆسا ی ٗ جّٔگۆۆٔ ّۆۆبٗٓذ یی ٗ زٓ ٓمییۆۆٔمبُ ٗ الیّٔٔ ّبم مٔمبّی؛ ىٔ گرّگتریِ ڕٗٗزاٗٓمبِّ ،مٔچی ئۆٔٗ غۆبعیرٓ ذۆ ی تۆٔ ذبّنرزٗٗٓ ،ثۆ ئٔٗٓی تب ئًٔ مب ٓ ّٕ٘ٔ ییٔ ج٘أّ ثربتٔ ثٔ زیسی م ٍٔڵگٔمٔی ثێگٍ٘ۆبُ ئٍٔۆٔ مٔ مرزّۆٔ ىٔ ڕێی غیعرٓٗٓ! 39
وەجەَەپەرسحی:
ىۆۆۆۆۆٔ ضۆۆۆۆۆٔ زٍٓی ٕیتيۆۆۆۆۆٔ مڵۆۆۆۆۆ ڵی ٗ ٕۆۆۆۆۆٔژا ی ئۆۆۆۆۆٔڵَبّیی ٗا ٕۆۆۆۆۆٔث٘ٗ مۆۆۆۆۆٔ گۆۆۆۆۆبزی ىۆۆۆٔ«ثبث ڵۆۆۆٔ»(ضۆۆۆەّسەٗی ) زٓزا ٗ ثۆۆۆٔ غۆۆۆبّبزی ٗ ى٘ٗتجٔ زییۆۆۆٔٗٓ زٓیگۆۆۆ٘،پ ٍۆۆۆِ ئٔٗپۆۆۆٔڕی پێساگیری ىٔضٔ جۆّٔ زٓمۆًٔ گۆٔ ىێیَۆبُ ثپرضۆیجبیٔپ ىٔثۆٔ چی زٓجۆّٔگی؟؟ ٗەاڵٍۆی زٓزاٗٓپ ىٔ ئٍٔٔ ینب پێْج ٍيی ُ ثٔ ڕٓگٔز ئٔڵَبّی ُٕٔ ،زٍٓٔٗێ ثیبّگٔڕێَْٔٗٓ ئۆٔڵَبّیب، ث ئٔٗٓی ّٔٗٓك ڕٓگٔزیبُ ذٔٗغی ت ثنٔٗێ ٗ تێنٔاڵٗی ّٔتٔٗٓی زی ثجِ!. ثٔ ڕاضتی ئٍٔٔ گٔٗجبّسّٔ؛ ذ ٗا ىٔ ّٔثّ٘ٗی ٗ مٔضبضۆی ٗ ىۆٔ ثرضۆبُ زٍٓرێۆ ٕ ،ۆٔ ٕٔضۆۆتیع ثٍٔۆۆۆٔ ّبمۆۆبّ ،،ۆۆۆٔك ٕۆۆٔ ئٍٔۆۆۆٔ ،ثگۆۆرٓ ٕٔضۆۆۆ ثۆۆٔ ٍۆۆۆٔٗزای مب یگۆۆٔ یی ئۆۆۆٔٗ پڕٗپبگّٔسٓ ضبذتٔیٔظ ّبمب ،مٔ ىٔضٔ یٔتی ،جب زٓیٔٗێ پێْج ٍيی ُ تۆبمی ثۆٔ ڕٓچٔڵۆٔك ئٔڵَبّی ىٔ ئٍٔٔ ینب زٓ ثێْ ٗ ثیبّگٔڕێْێتۆٔٗٓ ئۆٔڵَبّیب ،ثۆ ئۆٔٗٓی ىٔگۆٔ ڕٓگۆٔزٓمبّی زینٔ تێنٔ ّٔثِ ،چّ٘نٔ پڕ ذٔٗظ زٓثِٕ ،ی ئیػ٘مب ی ّۆٍٔبٗٓ جگۆٔ ىٍٔۆٔ ،ثێگٍ٘ۆبُ مٔ اّسُ ٗ مٔ مرزُ ىٔضٔ زڵی زاین٘تبٗٓ!. شاوازیی‌َ‌خۆٌەڵكێشان‌بە‌ڕابردََ:
ئێراّییٔك ٗ ٍیطرییٔك قطٔیبُ زٓمرز ٗ غبّبزییبُ ثٔ ڕاثرزٗٗیبُ زٓمرزٍ .یطۆرییٔمٔ ذۆ ی ٕٔڵسٓمێػب ٗ غبّبزی ثٔ ٕٔ ٍٓٔمبُ ٗ گ ڕی فیرعّٔٗٔمبّٔٗٓ زٓمۆرز ،مۆٔ الغۆٔی ٗا زٓ زێۆِْ ثٔ ىٔ پێْج ٕٔزا ضب ىٔ گۆ ڕّراُٗ ،ئیْجۆب زٓیٖێْْۆٔ پێػۆبّگٔمبُ ٗٓك «َّّ٘ٗۆٔ» َّبیػۆیبُ زٓمُٔ ،ث ئٔٗٓی ثیری ئٔٗٓ ثنّٔٔٗٓ مٔ ئٔٗ ذ٘اىێر غج٘ٗٓ ىٔ ژیبّیسا چ مۆ٘ڕٓ ٍینرۆثێنۆی قێسُٓٗ ث٘ٗٓ ئبذر چ ُ ٍرزّٔمٔی زٓثێتۆٔ َّّ٘ٗٔیۆٔك .ثبثۆبی ٍیطۆری ٕۆبٗڕێ ئێراّییٔمۆٔی زٓزٗاّس( ٗ )1گ٘تی: ( )1زەی ئۆۆۆبذر ثەچۆۆۆی ٍۆۆۆرۆڤ ىەذػۆۆۆتەثجەُ ،ئەٗەی ىۆۆۆ ّٗۆۆۆسەمەُ مە ئێطۆۆۆتب جێۆۆۆی غۆۆۆبّبزیە ،ت٘اّۆۆۆب ٕەّ٘ٗمەییەمبّیػۆۆۆی زەٗتسەمەُ ،ث ئەٗەی ٕەضتی پۆ ثۆ نەُ مەچۆی غۆبّبزیسەمەُ عێڕاقۆی گۆ٘تەّی ثۆڕٗاّْە ئەٍە غۆبعیری ٗە زی ٗ ٗەذتۆیە، الزە ٗ ثە ەاڵی ثەزئەذی ىە ٗاڵتسا زەذ٘ىێتەٗە ،ثچێتە ٕە ٗاڵتێل ٗەك ذ ی گەّس ٗ گەّی زەمبٕ ،،ە مۆبت زاٗاثنۆرێ ڕازەمۆۆبتە ٗاڵتێنۆۆی تۆۆر ئەٗێۆۆع ٗا ىۆۆ زەمۆۆب ،،ئیتۆۆر ئەٍە ذۆۆ٘ٗیەتی ،ثەاڵً ثیجیۆۆِْ چۆۆ ُ ڕێسێنۆۆی ىۆۆ زەگیرێۆۆ ٗ ثە ز زەّرذێْرێۆۆ ضۆۆباڵّە جب ێۆۆل زیۆۆ٘اّە غۆۆیعریەمەی چبپۆۆسەمرێتەٗەٕ ،ەٍۆۆ٘ٗ غۆۆەٗێ ىە ئێۆۆسگە ٗ تەىەفسیۆۆ ُ زەذۆۆۆ٘ێْرێتەٗە ،ىە ىێن ڵیْەٗەغۆسا غۆۆیعر ٗ ئەزەثۆی ٗی پێػۆۆەّگە؛ مەچۆۆی چەّۆسیِ ت٘اّۆۆبی زیْۆۆسٗٗی غۆیعری ٗ ئەزەثییَۆۆبُ ٕەیە ثۆ ئەٗەی مە پەی٘ەّسا اُ ثۆبیەذی پۆ ثۆسەُ ٗ ٕبّۆسە ی ثۆِ؛ ئەٍە ىە مبتێنۆسا ىە ڕٗٗە ئەزەثۆی ٗ ٍرۆییەمۆبّەٗە زۆ ثەٕۆبزا تر ٗ ثەّرذتۆر ٗ
40
زٓگ٘ترێ مٔٗا ىۆٔ ٕٔ ٍٓۆٔمبَّبُ ثۆٔمرٓ ٗ زاٗ ٗ تۆٔىیبُ زۆزی٘ٓتۆٔٗٓ ،پبغۆبُ ڕُٗٗ ثۆ ٗٓ مۆٔ ئێَٔ ئٔٗضبمٔ زٓزگٔی ٕٔٗاڵگریی تٔىسا (ضيني)ۆَبُ ٕٔث٘ٗٓ ٕبٗڕێ ئێراّییٔمۆٔی ٗەاڵٍۆی زایۆۆٔٗٓپ ئێَۆۆٔظ ىۆۆٔ ئێۆۆراُ چّٔۆۆس ىۆۆٔ غۆۆ٘ێْٔٗا ٓمبّی (تۆۆٔذتی جٍٔػۆۆیس)ٍۆۆبُ م ڵی٘ٓتۆۆٔٗٓ ٗ پػۆۆنْیٍ٘ٗبّٔ ٕۆۆی غۆۆ٘ێْٔٗٓ ای ثۆۆٔمرٓ یۆۆبذ٘ز تۆۆٔه یۆۆبُ زاٍٗۆۆبُ ّٔزۆزیۆۆٔٗٓ ،ىێۆۆرٓٗٓ ئۆۆٔٗٓ ڕُٗٗ زٓثێتٔٗٓ مٔ ئێَٔ ئٔٗضب زٓزگٔی ٕٔٗاڵگریی ثێتٔه (الضيني)ۆَبُ ٕٔث٘ٗٓ!.... ئێَٔ زڵر غیِ ثًٔ غتبّٔ ٗ ٗا غبّبزی ثٔٗ زۆزٓ ّٔتٔٗٓپٔ ضتییٔ ٗێراّنب یبٍّٔبُ زٓمۆٔیِ ٕٔزا اُ ضٔ چبٗٓ ٗ ڕغتٔی ٍێژٗٗیی ٗ زاّطتییَبُ ىۆٔثب ٓی غب ضۆتبّێتیی ئیطۆیٍٔٗٓ ٕٔیۆٔ، ئێَٔ زٓیۆساّیِ ٗ تۆٔٗاٗی جیٖۆبّیع پێۆی ئبغۆْبیٔ ،ئێَۆٔظ ٕۆٍٔ٘ٗ غۆبٕێسیِ ىٔضۆٔ ت٘اّبمۆبّی تۆۆبمی ئێراّۆۆی ،ثەاڵً ذ ٕٔڵنێػۆۆبُ ثۆۆٔ ڕاثۆۆرزٗٗ ٗ پّٔبثرزّۆۆٔ ثۆۆٔ قۆۆٔزا ٗ قۆۆٔزٓ ٗ غۆۆٔفبعٔٗ ، پبزاغ ٗ ض٘پبضنب ی ٗ غۆڵٔژاّی زٓ ّٗٗۆی ٗ گرێۆی گّ٘ۆبٕنرزُ ٗ ثرزّۆٔٗٓی تبمر٘ازاّۆٔی ثٕٔٔغ ..تٔٗاٗی ئٍٔبّٔ ئبٍرازٓمبّی مٔ مرزّی م ّیْەُ ،گػتیبُ ٗا ىٔ ٍرۆڤ زٓمۆُٔ ٕۆٔ ذ ی تّٔیب ثٔ زٗای مب ی ذ یسا ثچێۆ ٗ ىۆٔ ذۆٔڵنی زاثجڕێۆ ،ثۆٔ زٗای متێجۆبّی ّسامۆرزُ ثگۆٔڕێ ثۆ زۆزیْۆٔٗٓی ڕێگٔیۆٔك مۆٔ ٕۆۆٔ ذۆ ی ثچێتۆٔ ثٕٔٔغۆتٔٗٓ زٓی ئٍٔۆٔ ٍۆۆٔزّتریِ مۆٔ مرزُ ٗ گۆٔٗ ٓتریِ ثۆٔاڵ ٗ مب ٓضۆب ،ت٘ٗغۆی م ٍٔڵگۆٔمبُ ثێۆ ئٔٗٓیۆٔ ىۆٔ ڕێگۆٔی زیْۆۆٔ زٓضتنرزٓمبّٔٗٓ ثنٔٗیتٔ چبڵی مٔ مرزّٔٗٓ. سُپاسگُزاری:
ٍٔثٔضتٌ ىٔٗ ض٘پبضگ٘زا ییٔ ّییٔ مٔ زیْی ڕاض ٗ تّٔس ٗض ٗ زیْۆی ٍٔعریفۆٔ ڕاٍۆبُ زٓضپێرێ ،مٔ گ٘زا غتٔ ىٔ ىێساّیی ٍرۆڤ ٗ ٗٓضتبّی ىٔضٔ ثۆٕٔبمبّی ٗ پێساّیْۆی ثٔذػۆع ٗ ئۆۆٔٗ ثٕٔراّۆۆٔی ٕٔیۆۆٔتی ،ثەڵنۆۆ٘ ٍٔثٔضۆۆتٌ ىۆۆٔٗ ض٘پبضۆۆگ٘زا ییٔیٔ ،مۆۆٔ فٔىطۆۆٔفٔی زیْۆۆی ضبذتٔ زٓیڵێ ٗ ،اتٔ ض٘پبضگ٘زا یی ىٔضٔ مڵ ڵی ٗ م یئیی ،ئٔٗ ض٘پبضۆگ٘زا یٔی ثۆریتییە ىٔ فٔىطۆٔفٔی زٓضتٔٗٓضۆتبُ ٗ گۆٔى ی ٗٓك ئۆٔٗ ض٘پبضۆگ٘زا ییٔی ئۆٔٗ پیۆبٗٓی ،مۆٔ ثڵۆ «ض٘پبش ث ئٔٗ ذ٘زایٔی مٔ گ٘ێیٔمبَّبّی ىٔ ثِ ّٕٔگڵَبُ زأّّبٗٓ» .ثٔ ڕاضۆتی ئٔٗٓیۆٔ ثۆۆباڵترە ىەٗەی ئەٗ زاثەزیۆۆ٘ە گ٘تۆۆ٘ٗیەتی .ثەاڵً پػۆۆتگ٘ێرراٗە ٗ فەٗتۆۆبٗە ،ثێجۆۆبیەخ ٗ ثۆۆب ٗزۆذی زا ایۆۆی ٗ ٕۆۆی تۆۆریع ٕۆۆی ڕێیەمی پ ّبزا ،،ثەً چەغۆْە ذۆبٗەّی ئەً ت٘اّبیۆبّە ثەّبچۆب ی غۆەٗ ٗ ڕۆژ قەڵەٍەمبّیۆبُ زەذەّەمۆب تۆب ذ یۆبُ ٗ ٍۆب ٗ ٍْساڵیبُ ىە ثرضۆیێتی زە ثۆبزثنەُ ،زٗٗ ّیۆیە مەضۆێل ثیبّنۆبتە زە گەٗاُ یۆبذ٘ز ژٍێریۆب ی م ٍپبّیۆب ئۆ ثۆ چی؟ چۆّ٘نە ثەٕب ٗ ّرذی غتەمبُ ثە ز ٗ ثڵْس زەثێتەٗە ثە گ٘ێرەی م ّیی
41
ّٕٔبٍۆۆٔتی ٗ مڵۆۆ٘ڵی ،چّ٘نۆۆٔ ثٔذػػۆۆێنی ّٔزۆزیٔٗٓتۆۆٔٗٓ ،جگۆۆٔ ىٍٔۆۆٔ تۆۆب ض٘پبضۆۆی ذۆۆ٘زای ىٔضٔ ثنب ،،ثٔ زٗای ٕٔ غۆتێنسا زٓگۆٔڕێ مۆٔ ض٘پبضۆی ذۆ٘زای ىٔضۆٔ ثنۆب ،،زٓی چ زٓثۆۆ٘ٗ گۆۆٔ گ٘ێَۆۆبُ ىۆۆٔ ثۆۆِ ٕۆۆّٔگڵَبُ ث٘ٗایۆۆٔ؟ ّبچۆۆب ث٘ٗیِ ثبضۆۆنَبُ ثٔ زثنٔیْۆۆٔٗٓ ٕٔ مۆۆٔ یۆۆٔمێنَبُ ئبذۆۆبٗ ،تۆۆب ثجطۆۆتیِ چۆۆی زٓڵ ۆ ؟ ،جۆۆب چ ّییٔتٔمٔغۆۆی زۆ پێنۆۆّٔیْبٗی زٓث ۆ ، ثەاڵً ئێتطۆۆب ث ۆ ئۆۆٔٗٓی ج٘ٗڵۆۆٔ ثنۆۆٔیِ ٗ ٗٓضۆۆتبٗأّ زٓثیطۆۆتیِ ،زٓی ضۆۆ٘پبش ث ۆ ت ۆ ئۆۆٔی ذ٘زایٔ!!. ٕبٗغێ٘ٓی ئٍٔٔٓٗ ،ك ئٔٗٓی مٔضێل ذ٘ا زّێنی قێسُٓٗ ثرۆ٘ا ٗ ،ض٘پبضۆی ذۆ٘زا ثنۆب، یۆۆٔمێنیع ثیجیطۆۆت ٗ پێۆۆی ثڵۆۆ پ غۆۆٔ ً ّبمۆۆٔی ؟ ىٔضۆۆٔ چۆۆی ض٘پبضۆۆگ٘زا ی ؟ ئۆۆٔٗٓظ غۆۆتێنی ضۆۆٔیری ثیرٕێْبٍۆۆٔٗٓ؛ پیۆۆبٗێنی زیْۆۆی ثۆۆّٔبٗثبّ ٍ ،ۆۆبّگی ڕٍٓۆۆٔزاُ ٕۆۆٍٔ٘ٗ ڕۆژ ثٔضۆۆٔ ٍیْجۆۆٔ زٓمۆۆٔٗ ،ث ۆ زٓضۆۆتنٔٗتْی پبزاغۆ ٕ ،ۆۆٍٔ٘ٗ جۆۆب ێنیع ڕۆژاّۆۆٔ مۆۆٔ ض٘پبضۆۆی ذ٘زای زٓمرز ٗٓك ئٔٗٓی ثٔغێنی ضۆی ثٔغۆی ض٘پبضۆگ٘زا ی ثێۆ ،جۆب ٕۆٍٔ٘ٗ ڕۆژێنۆیع ثٔذػػێنی ّ٘ێی زٓزۆزیٔٗٓ ،جب گٔ مٔضبّێنی عۆٔٗاً ڕۆژێۆل ىێیۆبُ ثپرضۆیبیٔ ىٔضۆٔ چی ض٘پبضۆۆی ذۆۆ٘زا زٓمۆۆٔی؟ ٗەاڵٍۆۆی زٓزاٗٓپ ضۆۆجٔی ڕۆژی زیْسٗٗثّ٘ٗٔٗٓیۆۆٔ ،گۆۆٔ فریػۆۆتٔمبّی ضسازاُ ٕبتِ ٗ ىێتبّیۆبُ پرضۆیپ ثۆ چی گّ٘بٕتۆبُ مۆرز ذۆ ذۆ٘زا ئۆٔقڵ ٗ ٕٔضۆ ٗ ٕۆ ظ ٗ ٕێۆۆس ٗ ثيۆۆر ٗ ت٘اّۆۆبی پێۆۆساثُ٘ٗ؟ ئێۆۆ٘ٓظ عۆۆٔٗاٍِ ٗ ّۆۆبزاِّ چ ۆ ُ ٗەاڵً ثسّٓۆۆٔٗٓ ،ث یۆۆٔ زٓثۆۆ ض٘پبضی ذ٘زا ثنُٔ مٔ ٍرۆڤی ٗٓك ئێَٔی ذەڵقنرزٗٗٓ!. ث ثٔیبّی ئۆٔٗ پیۆبٗ چبمۆٔ زٕٓبتۆٔٗٓ ٗ ثٔضۆٔ ٍیْجۆٔ زٓمٔٗتۆٔٗٓ ٗ ٕۆٔڵاڵی ثۆٔٗ ذٔڵنۆٔ زٓمۆۆۆرز ثۆۆۆ ض٘پبضۆۆۆنرزّی ذۆۆۆ٘زا ،گۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ ٕ مۆۆۆب ی ئۆۆۆٔٗ ض٘پبضۆۆۆگ٘زا ییٔیبُ ثپرضۆۆۆیجبیٔ؛ ٗەاڵٍیسٓزاٗٓپ ٗا زاثْێِ یٔمێنتبُ غٔٗێل ىٔ غٔٗاّی ٕبٗیِ ىٔ ضۆٔ ثبّی ٍبڵٔمۆٔی زاّیػۆت٘ٗٓ، ()٨ جبٍێنیع ضنْججیْی( )٩ىٔ پێع ذ ی زاّبٗٓ ،ئیْجۆب ئب ٗٗێۆل ٗ ّٕٔۆسێل زّٓنۆٔ مّٔۆٔثبش تێل ثنب ،،پبغبُ پب چۆٔ ضۆٕٔ ڵێل؛ ئیْجۆب ٕۆٍٔ٘ٗی ٗٓك ضۆب زٍّٓٔییٔمی ىۆ زێۆ ،ئیْجۆب ئًٔ جبٍٔ الی ضٔ ی زاثْێ ٗ ثرٔٗێ .ىۆٔ ّیۆ٘ٓ غۆٔٗزا ج٘ثرائیۆو ثۆٔ ئبضۆَبّسا تێپۆٔڕ ثێۆ ٗ ئًٔ جبٍٔ ثجیْێ ،جب گٔ ج٘ثڕئیو ثۆًٔ غۆێ٘ٓیٔ ذەڵقنۆرزٗٗە ّۆبت٘اّ مۆٔ ......ىۆٔپڕ زٓثیْۆی جبٍٔمٔ ،ج٘ثرائیو...پبغۆبُ چیۆ زٓمۆرز؟ ،یۆبذ٘ز ئۆٔٗٓتب ذۆ٘زای ثۆٔ ز ٗ ثۆباڵ جۆ٘ثرائیيی ٗا ذەڵقنۆۆۆرزٗٗٓ ،مۆۆۆٔ ّۆۆۆبت٘اّ .....مٔٗاتۆۆۆٔ ض٘پبضۆۆۆی ذۆۆۆ٘زا ثۆۆۆٔ زّٓگۆۆۆی ثۆۆۆٔ ز ثنۆۆۆُٔ...ئٍٔٔیۆۆۆٔ ( )٩ذ٘ا زّەٗەیەمە ىە غەمر ز ٗضتنراٗە. ( )٨ج ە گژٗگیبیەمەٗ ..ە گێڕ.
42
فٔىطۆۆۆٔفٔی ژیبَّۆۆۆبُ..گۆۆۆٔ چی ثۆۆۆٔ گبڵتٔجبڕیػۆۆۆی ثۆۆۆساّیِ ،ثەاڵً ذۆۆۆ ئٍٔۆۆۆٔ فٔىطۆۆۆٔفٔی ژیبَّبّٔ.. ئیْجب ثڕٗأّْ عٔٗاٍی ئٔٗ ٍیيئتٍٔبُ ،چ ُ قّٔبعۆٔتیبُ مۆرزٗٗٓ ٗ ڕٓزأٍّۆسثُ٘ٗ ،ئیْجۆب ثڕٗاّْۆۆٔ ئۆۆٔٗ پیۆۆبٗ چبمۆۆٔ زیْسا اّۆۆٔ ،تۆۆب چ ئّٔسازٓیۆۆٔك قّٔبعۆۆٔ ٗ ،ڕٓزأٍّۆۆسیبُ مۆۆرزُٗٗ ثۆۆٔٗ ئّٔۆۆۆسازٓ ثۆۆۆٔ مڵۆۆۆ ڵی ٗ م٘ێرٓٗٓ ییۆۆۆبُ ڕازیۆۆۆِ ،ئۆۆۆب ئٍٔۆۆۆٔ ض٘پبضۆۆۆگ٘زا یی مٔ مرزّبّٔیۆۆۆٔ ،ڕێۆۆۆل پێچٔٗأّی «پێساّیْی ثٔذػػٔمبُ»ۆٔ .گٔ ىٔضٔ ئٔٗ ّٔفبٍییٔ ٕبٗزّٓگیۆبُ ثۆیِ ،ئۆبٗا ىۆٔٗ «ثٔذػػبّٔ» ذبفۆڵ ثۆیِ مۆٔ ىێیۆبُ زٓٗتنۆراٗٓ ،ئۆٔٗاُ ٕۆٔ ض٘پبضۆی ذۆ٘زا زٗٗثۆب ٓ زٓمّٔۆٔٗٓ، ثٍٔٔظ ىٔ ثب ێنی ذرا ثٔ ٓٗ ذراپتر زٓچیِ!. ٕٔ زًٓ ىٔ ذ ،ذ٘ا تر ثڕٗأّ گٔ ئٍٔۆٔ ڕاضۆتج٘ٗایٔ ،ئۆٔٗا ٕۆٔ گیس پێػۆنٔٗتِ پێ٘یطۆ ّۆۆٔث٘ٗ ،گۆۆٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ غۆۆتێل ىۆۆٔٗٓ مۆۆ٘ ،ثنٔیْۆۆٔٗٓ ،ثڕٗاّیْۆۆٔ ئٔفهبّطۆۆتبُ ٗ قّٔبعۆۆٔ ،ثێْۆۆیِ، ئٔفهبّییۆۆۆۆۆٔمبّیع ثڕٗاّْۆۆۆۆۆٔ یٍّٔٔییۆۆۆۆۆٔمبُ ٗ قّٔبعۆۆۆۆۆٔتیبُ ثێۆۆۆۆۆ ،یٍّٔٔییۆۆۆۆۆٔمبّیع ثڕٗاّْۆۆۆۆۆٔ ٍ زّٓجیقییۆۆٔمبُ ٗ ثۆۆٔ قّٔبعۆۆٔ ،ثۆۆِ ،جۆۆب ذ ۆ ئیتۆۆر ٕۆۆی پێ٘یطۆۆتییٔك ثۆۆٔ ٕۆۆی ج٘ٗڵۆۆٔك ٗ ثسٗٗتْێۆۆل ّییۆۆٔ ،جۆۆب ثۆۆ چی ذ ٍۆۆبُ ئۆۆبزا ثۆۆسٓیِ؟ ئۆۆًٔ جۆۆ ٓ ض٘پبضۆۆگ٘زا ییٔ فٔىطۆۆٔفٔی پبغۆۆۆنٔٗتْٔ..ىێۆۆۆرٓزا پرضۆۆۆیب ێنٌ ٕٔیۆۆۆٔ؛ ئبیۆۆۆب ّ٘ێگۆۆۆٔ اُ ت٘ٗغۆۆۆی مۆۆۆٔ مرزُ ثۆۆۆٔ فٔىطۆۆۆٔفٔی ض٘پبضگ٘زا ی گێیّٔ ثّ٘ٗٔ؟ ثٔڵ ،ثەاڵً ثۆٔ غۆێ٘ٓیٔمی ّۆ٘ێ ٗ ڕێسزا اّۆٔ (ٍ٘حتەڕەٍۆبّە) ، ئٔٗاّیع ٗٓك ئٔٗأّی پێػ٘ٗ گۆٍٔژُٓ ،ڕازی ٗ ض٘پبضۆگ٘زا ُ ثّٔٗٓۆسٓی ٕٔیبّۆٔ؟ ثەاڵً گۆٔ ثڕٗاّیتٔ ڕٓزأٍّسییبُ ،ثٔچی ٗ ث چی ڕازیِ؟ زٓزاِّ مٔ ٍٕٔبُ ض٘پبضۆگ٘زا یی گٔٗجبّۆٔی زٓثّ٘ٗبّٔیبُ ٕٔیٔ!!.
43
44
بەشی‌پێىجەم
شێُەكاوی‌كەركردن
مٔ مرزُ زٗٗ غێ٘ٓی ٕٔیٔپ ڕاضۆتٔٗذ ٗ ّبڕاضۆتٔٗذ ٕ .ۆٔ چی ّبڕاضۆتٔذ یٔ گ٘زا غۆتٔ ىٔ ج٘ٗاڵّۆسّی ٕ غۆی ٍۆرۆڤ ڕٗٗٓ ٗ ّۆٔفبٍی ٗ گۆٍٔژٓیی ٗ ذبفاڵّۆسُ ،یۆبذ٘ز ڕامێػۆبّی جڵٔٗ ث گۆٍ٘ڕایی ٗ الزاُ ،ثەاڵً ّبڕاضۆتٔٗذ یٔمٔی ٗاتۆٔ ضۆٔ قبڵنرزّی ٕۆ ظ ٗ ٕ غۆجرزُ ثۆۆٔ ٍبفۆۆٔ الٗٓمییۆۆٔ ضۆۆبزٓ ٗ ّبّٕٔ٘ٗمٔییۆۆٔمبُ ،تۆۆب ىۆۆٔ زاٗامۆۆرزُ ٗ ثیرمرزّۆۆٔٗٓ ىۆۆٔ ٍبفۆۆٔ ٍۆۆٔزُ ٗ ّٕٔ٘ٗمٔییٔ ضۆٔ ٓمییٔمبّی ژیۆبُ ذبفۆڵ ثێۆ .ثۆ َّّ٘ٗۆٔ ،ثۆب ٗا زاثْێۆیِ ٍۆِ ضٔ پٔ غۆتیب ی ٍْساڵێنٌ ٗ زٍٓٔٗێ ثیربفڵێٌْ ،ثۆ ئۆٔٗٓی مٔى٘پٔىۆٔمبّی ثۆسزً ،ثۆ ئۆٔٗٓی ثساّۆ ٍٔثٔضۆتٌ ئٔٗٓیٔ ئبٍرازێنی مٔ مرزُ ىٔ ٍٕٔبُ ج ی مٔى٘پٔىۆٔمبّی ثۆ ٕۆٔڵجژێرً ،جۆب ٕۆٔ ئبٍرازێۆل ىٔٗ پییّٔ ئبٍۆبزٓمراًٗٓ ثیرۆبفڵێْ تۆب ٗیطۆتی ٍۆِ ثپۆب ێسی ثۆ ئۆٔٗٓی ٕٔضۆ ثۆٔ ٍٔثٔضۆتٌ ثنب ،،ئٔٗٓ مٔ مرزّٔ. ضٔ ّٓجبً ٕ مب ٗ ئۆبٍرازی مۆٔ مرزّی ٕۆٔ تبمێۆل پێ٘ٓضۆتٔ ثۆٔ جۆ ی مٔضۆبیٔتی ئۆٔٗ تبمٔ .گٔ ثیْی مەضێنی ج٘أّ ٗ ثٔژّێنی ىٔثب ی ٕٔیٔ ،ئۆٔٗا ثۆ ٗٓ زغۆنرزُ ٕۆبّی زٓزًٓ ٗ ثبضی چبمییٔمبُ ٗ ض٘ٗزٓمبّی ٗٓ زغی ث زٓمًٔ ،ئیسی زٓیرٍٔٔ زۆڵێنی ذۆٔیب ٗ ٕیۆ٘ا ٗ ئب ٓزٗٗ ٗٓك ّبٗزا ثُ٘ٗ ٗ پێػجڕم ٗ یب ییۆٔمبّی ئ ڵۆ ٍپی ،ئٔگۆٔ یع ثیْۆیٌ ىۆٔ جۆ ێنی زینٔیٔ ،ىٔٗ مٔضبّٔیٔ گ٘ایٔ ڕۆغْجیر ٗ ّ٘ێر٘ازُٕ ،بّی ىێن ڵیْۆٔٗٓ ٗ ثۆٔ زٓٗاٍجّ٘ٗی زٓزًٓ، تب ثڕٗاّبٍٔ ثباڵمبُ ثٔزٓض ثێْ ،ئیْجب زێٌ ثبضی ضۆ٘ٗزٓمبّی زاّطۆتی ثۆ زٓمۆًٔ ٗ...زٗای زاّط مٔٗتِ پێ٘یطتٔ ٗ ..مب زٓمًٔ تب یب ٍٔتی ثسًٓ ىٔ ضۆٔفٔ مرُ ثۆ ئٍٔۆٔ ینب تۆب ذ٘ێْۆسُ تۆۆٔٗاٗ ثنۆۆبٍ ،،بّگبّۆۆٔ گرّٓتۆۆی زاثیْنرزّۆۆی ض ۆ چۆۆ٘ا ٕۆۆٔزا تَۆۆُٔ ثۆۆسًٓ؛ ئۆۆٔٗیع ٗا ىۆۆٔ ئٍٔٔ ینبیٔ ٗ گٔ پێ٘یطتیع ثنب ،پتریػی ث زّٓێرً ،ئٔٗا ٕٔ چی ثٔڵێْی پێٌ زاٗٓ ثیجٍٔۆٔ ضٔ ،ثەاڵً تٔٗاٗی ئٍٔبّٔ ٕی ّیِ ،جگٔ ىٔ ق ّبذێنی ززیْی ضبٍبُ ٗ ٍیراتی مٔضٔمٔ. 45
ئٔگۆۆٔ یع ث ۆ ٗٓ زظ یۆۆبذ٘ز ىێن ڵیْۆۆٔٗٓ ٗ ذ٘ێْۆۆسُ ثٔمۆۆٔڵل ّۆۆٕٔب ،،ثگۆۆرٓ ىۆۆٔ مٔضۆۆبّی ض ززا ث٘ٗ ،حٔزی ثٔ گ غٔگیری ٗ ذٔیباڵ ،ث٘ٗ..ئٔٗا ىٔضٔ ڕۆژٗٗگۆرتِّ ،ۆ٘ێژّ ،سامۆرزُ ٗ زیب ٕٓ ،بّی زٓزًٓ ٍٕٗ٘ٔ ،ڕّٓجێنی ث زٓزًٓ ث ٕٔ چییٔمی ثیٔٗێ ىٔ پێْبٗ ّەز مۆرزُ ٗ زیۆۆب ٓتنرزُ ٗ ثٕٔٔغ ۆ ٗ زٗاڕۆژ ٕ .ۆۆٍٔ٘ٗ ئٍٔبّۆۆٔظ تۆۆّٔیب ث ۆ ذبفاڵّسّییۆۆٔتی ،تۆۆب ئۆۆٔٗٓی زٍٓۆۆٔٗێ ىٔگٔڵیۆۆسا ثنۆۆًٔ .ئۆۆب ىێۆۆرٓزا زٓثیْۆۆیِ زیۆۆِ ٓٗ ،زظّٕ٘ ،ۆۆٔ ،ىێساّۆۆی ،زاّطۆ ،چبمۆۆٔ ٗ ذراپۆٔ ٗ ٕبٗغۆۆێ٘ٓمبّیبُ ئبٍرازٓمۆۆبّی مۆۆٔ مرزِّ چّ٘نۆۆٔ ٕۆ ی ضۆۆٔ قبڵنرزُ ٗ ذبفاڵّۆۆسِّ ىۆۆٔ ٍبفی ّٕٔ٘ٗمٔیی ،مٔٗاتٔ ئۆبٍرازی مۆٔ مرزُ ثۆٔگ٘ێرٓی جۆ ی مٔضۆٔمٔ ٕٔڵۆسٓثژێرز ێ مۆٔ مٔ مرزّی ٍٔثٔضتٔ ،پبغبُ مٔضبّی مٔ ێْٔ ثٔ ئب ٓزٗٗی ذ یبُ ئٔٗ مٔضٔ ڕٗٗٓ ٗ حۆٔزٓمبّی جڵۆۆۆٔٗ زٓمۆۆۆُٔ .زٗاجۆۆۆب زٓثیْۆۆۆیِ گرٗٗپێنَۆۆۆبُ ٕٔیۆۆۆٔ ضۆۆۆٔ قبڵی ّسامۆۆۆرزِّّٕٔ ،ۆۆۆسێنی زینۆۆۆٔ ٗٓ زغۆۆنرزُ ،تۆۆبقَێنی زی ثۆۆٔ ٗٓ زظ ضۆۆٔ قبڵِ ،ئۆۆٔٗاّیتر ثۆۆٔ زاّطۆ ّٕٔ ،ۆۆسێنی زینۆۆٔیبُ ثۆۆٔ ىێن ڵیْٔٗٓ ٗ مٔضبّێنی زینٔظ ثٔ زٕٗس ٕٔ ،یٔمٔغۆیبُ زڵر غۆِ ثۆٔٗٓی الیبّۆٔ .ئیتۆر ٕۆٔ غتێل «ٍِ» ٗٓك ٍرۆڤ ٗ «ئێَٔ» ٗٓك م ٍٔڵگٔ ضۆٔ قب ثنۆب ٗ ،ىۆٔ ىێساّۆی ٍرۆیۆی ٗ ىێساّی م ٍەاڵیەتیی ثربفڵێْ ئیسیی ئٔٗٓ ئبٍرازێنی مٔ مرزّٔ. جەوگی‌فریُدەر:
جۆۆّٔگی فری٘زٓ اّۆۆٔ یٔمێنۆۆٔ ىۆۆٔ ئبٍرازٓمۆۆبّی مۆۆٔ مرزُ ٗ ذبفاڵّۆۆسُ ىۆۆٔ زٗٗ ىێساّییٔمۆۆٔی ثبضنراُ (ٍرۆیی ٗ م ٍەاڵیەتی)ٍ .بٌٍ مۆٔ ّیػۆتٔجێی گّ٘ۆسێنی غۆب ۆمٔی "ٍسّیبُ"ۆۆۆٔ ٗ ضٔیسێنی ئٔٗ گّ٘سٓ ٍبٍٔڵٔیٔمی پێنّٔیْبٗی ىٔگٔ مرزٗٗٓ ،ئٔڵجٍٔ ،ۆبٌٍ زۆ حۆٔزی ثۆٔ «مٔڵٔغێر» زٓمرز ،ڕۆژێل ئٔٗ ضٔیسٓ ٕبتٔ الی ٗ پێی گ٘:، ۆۆ ىٔ «ثَُٕٔٔ ئبثبز» ّسینی ئٔٗ گّ٘سٍٓبُ ،مٔڵٔغێر زۆ ٕٔ زاُ زٓفرۆغِ!. +یبّی زأّی ثٔ چّٔس؟. مٔڵٔغێری ج٘اُ ٗ ضبخ ٗ ّٔئٍٔٔ ینی؛ زأّی ثٔ پێْج تَّٔٔ!.ّ +ۆۆب چ ۆ ُ غۆۆتی ٗا زٓث ۆ ؟ (ٍۆۆبٌٍ ّن ۆ ڵی مۆۆرزٗٗٓ) ذ ۆ ىێۆۆرٓ مٔڵٔغۆۆێر ثۆۆٔ زٓ تَۆۆّٔبُ زٓفرۆغِ؛ ٕٔ میي ٍٔترێل ىێرٓ زٗٗ تر ثٔ پێْج ثفرۆغرێ؟ّ ،بّ..بمرێ ئٍٔٔ!. ّب ق٘ ثبُ ث ّبث ،ثێْٔ پب ًٓ ثسێ تب مٔڵٔغێراّ ث ثێٌْ!.ٕ +ب ثگرٓ..ئٍٔٔ پّٔجب تَُٔ ،زٓ مٔڵٔغێراٌّ ث ثێْٔ!. 46
ئیتۆۆۆر ضۆۆۆٔیس ڕۆیػۆۆۆ ،زٗای زٗٗ مۆۆۆبتژٍێراُ ثۆۆۆٔ ذۆۆۆ ٗ زٓ مٔڵٔغۆۆۆێری گۆۆۆٔٗ ٓ ٗ قٔڵۆۆۆٔٗ گٔڕایٔٗٓ ٕٔ ،زأّی تّٔیب ثٔ پێْج تَّٔبُ ٍ ،بٍیػٌ پرضی: +ذ پب ٓی زینّٔ ،بٗێ؟. ّباا..ق٘ ثبُ ،گٔ پێ٘یطتتبُ ثٔ مٔڵٔغێری پتر ٕٔث٘ٗ ،ئٔٗا ث تبُ زێٌْ!.زٗٗ ٍبّ تێپٔڕیِٕ ،بٗڕێیٔمی ٍبٌٍ ىٔ "ثَُٕٔٔ ئبثبز"ۆٔٗٓ ٕبتۆٔ ضۆٔ زاّی ،زازّٓیػۆِ ٗ قطٔ ٗ ثبش زٓمٍُٔ ،ی٘أّمٔ زەڵ : = پێ٘یطت ثە پب ە ّییە؟!. ّ +باا...ق٘ ثبُ ،ثەاڵً گٔ پێ٘یطتتبُ ثٔ مٔڵٔغێر ٕٔث٘ٗ ،ئٔٗا ث تبُ زێٌْ!. = ّب زاینۆی ٍْۆسااڵُ ٕێينۆٔی ىۆٔژێر ٍریػۆنێنی مڕمۆٔٗت٘ٗ زاّۆبث ٗٓ تۆب ٕۆٔڵیبُ ثێْێۆ ، ّەز ٍنرز ث٘ٗ ٕٔ ،مٔڵٔغێرێنیبُ ٕٔڵٖێْب ث ت ثێ !!. زٗای ٍبٗٓیۆۆٔك غۆۆۆبززٓ حٔڤۆۆۆسٓ ج٘ٗجٔڵۆۆۆٔی ٕۆۆۆٔڵٖێْبُ ،چ٘ا ..پێْجێنیۆۆۆبُ ٍۆۆۆرزُ ،ئۆۆۆٔٗاّی زینۆۆٔیع ٕۆۆٍٔ٘ٗ مٔڵٔغۆۆێر زٓ چۆۆُ٘ٗ ،زٗای غۆۆٔظ ٍبّ ۆ ٕۆۆٍٔ٘ٗیبٌّ ث تۆۆبُ ّۆۆب ز ،ثبڕمۆۆٔ ٗ ج٘ٗجٔڵٔی چ ُ ثُ٘ٗ؟. +چی؟ ثبڕمٔ ٗ ج٘ٗجٔڵٔی چی؟ = ئٔٗأّی ثٔ ضٔیسزا ث ً ّب زُ!. +ضٔیس..مبً ضٔیس؟ ئ ذ ئٔٗ ٕٔ زأّی ثٔپێْج تَُٔ پ فرۆغتٌ ٗ پب ٓمۆٔی ذۆ ی ٗٓ گر!.، = پێْج تَُٔ ..ئٔٗٓ چی زٓڵێی؟ ّرذی مٔڵٔغێرێل ىٔ (ثَٕٔۆُٔ ئبثۆبز) پۆبززٓ تَّٔۆٔ ىێۆرٓ گراّتریػٔ!. +زّٓۆب ىۆٔ ضۆٔیسً پرضۆی ّرذۆی مٔڵٔغۆێر ىۆۆٔ (ثَٕٔۆُٔ ئبثۆبز) چّٔۆس؟ گۆ٘تیپ ٕۆٔ پێۆۆْج تَُٔ ،ث یٔ پّٔجب تٌَّٔ پێسا ،ئٔٗیع زٓ مٔڵٔغێری ث ٕێْبً!. = ّب ق٘ ثبُ ،ئٍٔٔ ّەز ث٘ٗ .ئٍٔٔ چییٔ ئًٔ پّٔجب تَّٔٔ!!. ٍبٌٍ زٓڵ پبغبُ زاّیٌ مٔ ضٔیس ىٔ (ثَُٕٔٔ ئبثبز) ث٘ٗ ،ئٔٗ ٕبٗڕێیٔغۆٌ زاٗاینرزثۆ٘ٗ مۆٔ مٔی زٓچێتٔ «ٍسیْبُ» ئٔٗ مٔڵٔغێرأًّ ىٔگٔ ذ یسا ث ثێْێۆ .ثۆٔٗ جۆ ٓ ضۆٔیس ىٔگۆٔڵی ڕێننٔٗتج٘ٗ ،ثەاڵً مٔ ٕبتج٘ٗٓ «ٍسیْبُ» پّٔجب تَّٔی ىٔ ٍِ زٓضتنٔٗ ٗ ،ئیْجب مٔڵٔغۆێرٓ ّەز مراٗٓمبّی ث ٕێْبً!!. 47
ٍۆۆبٌٍ ثۆۆٔ زٓٗاً ثۆۆ٘ٗ ىۆۆٔ ثبضۆۆٔمٔ ،مبتێۆۆل ٍۆۆِ ٗ ٍی٘أّمۆۆًٔ ىۆۆٔثب ٓی مٔڵٔغۆۆێرأّٗٓ قطۆۆبَّبُ زٓمرز ،ىّٔبمبٗ زّٓگێنی ثٔ ز گ٘تی: ق٘ ثۆۆبُ ئۆۆٔٗٓ ثۆ چی زاّیػۆۆتُ٘ٗ؟ ٗا ىۆۆٔ پػۆ ٍبڵتۆۆبُ ذۆۆ٘ێِ ڕغۆۆتْٔ ،زٗٗاُ مۆۆ٘ژ اُٗ ٗضێیبُ ٍرزُ ٗ ئٔٗاّیسیی ىّٔبٗچٍُ٘ٗ..بڵی فاڵّٔمٔضیع ض٘ٗتب!... ثٔ پٔىٔ ٗ غڵٔژأّٗٓ ڕاٍبّنرزٓ زٓ ێ ،تب ثساّیِ چۆی ثۆ٘ٗٓ ،مۆٔچی مٔضۆَبُ ّۆٔ ىۆٔ زٓ ێ ّٔ ىٔٗ ثبزاڕٓ ّۆٔثیْی ،تۆّٔیب زٗٗ پیۆبٗی ثۆ ذۆًٔ ٗ ذۆٔیب ذۆٔ ینی «قّٔۆٔ» مێػۆبُ ثۆُ٘ٗ ىێَۆۆبُ پرضۆۆیِپ چ ثبضۆۆٔ؟ چۆۆی ڕٗٗیۆۆساٗٓ؟ مۆۆ٘ا غۆۆ٘ێْی ڕٗٗزاٗٓمۆۆٔ؟ ٗەاڵٍیۆۆبُ زاٗٓپ ڕٗٗزاٗی چۆۆۆی؟ ٕۆۆۆی غۆۆۆتێل ڕٗٗی ّۆۆۆٔزاٗٓ مۆۆۆٔ گٔڕایْۆۆۆٔٗٓ ثیْیَۆۆۆبُ ضۆۆۆٔیس ىۆۆۆٔٗ ّۆۆۆبٗٓ ّۆۆۆٍٔبث٘ٗ ڕاینرزث٘ٗ..ئیتر ثٔٗ جّٔگٔ فری٘زٓ ٓ ذ ی ىٔٗ گێۆژاٗٓ زٓ ثۆبزمرز ،مۆٔ تێۆ٘ٓی گیثۆّ٘ٗ ،ۆٔٗٓك غٔ ٍٔزا ثێ .. فری٘زاُ فری٘زاُ! ٗا غٔڕٓ ق٘ ثبُ ٗا غٔڕٓ زٓیٔٗێ ٍٔضٔىٔی مٔڵٔغێرٓمبَّبُ ىٔثیرثجبتٔٗٓ ،ث یٔ زٓڵۆ پ ٗا غٔڕٓ ذ٘ێِ ڕژاٗٓتٔ ضٔ زٍٓیِ..زٓیٔٗێ مێػٔی مٔڵٔغۆێرٓمبُ ثػۆب ێتٔٗٓ ،تۆب ثجێتۆٔ ثبضۆێنی ىۆۆٔثیرمراٗ ،ثۆۆٔ ز ۆ غۆۆٔڕێنی فری٘زٓ اّۆۆٔی ّبٗٓتۆۆٔٗٓ ،مێػۆۆٔیٔمی «الٗٓمۆۆی» زٓذبتۆۆٔٗٓ ىۆۆٔپب مێػۆۆٔ "ضٔ ٓمی"ۆۆۆیٔمٔ ثۆ ئۆۆٔٗٓی تۆۆب ٍبٗٓیۆۆٔمی ثۆۆبظ ٕۆ ظ ٗ ثيراّۆۆی ذۆۆٔڵل ثربفڵێْێۆ ... ٕبٗچٔغۆۆْی ئٍٔۆۆٔظ ٍٔیۆۆساّر٘ازیی غۆۆیعری مۆ ُ ىٔگۆۆٔ غۆۆیعری ّۆۆ٘ێ ،چب غۆۆێ٘ ىٔگۆۆٔ «ٍبّت » ،ڕێْ٘ٗضی فب ضی ىٔگٔ ڕێْ٘ٗضی التیْی ،پبغنٔٗت٘ٗ ىٔگٔ ّ٘ێرۆ٘ازٕ ،ۆٍٔ٘ٗ ئٍٔبّٔ جّٔگی پ٘ٗچۆٔڵی فریۆ٘زٓ ُ ،ڕێۆل ٗٓك جّٔگۆٔ م٘غۆتب ٗ ذۆ٘ێِ ٗ ئبگرٓمۆٔ ىۆٔ پێْۆبٗ ٕێػتْٔٗٓی مێػٔی مٔڵٔغێرٓمبُ ثٔزاپ غراٗی. ثٔ ز ێژایی ضباڵّی ّێ٘اُ ٤33٠ ٗ ٤3١٠ىٔ ئێۆراُ ٕۆٔژزٓ تۆب ثیطۆ جۆّٔ ٕٔڵگیرضۆب، ٍٕٔ٘ٗی ىٔ پێْبٗ ئٔٗٓی پرضی م ٍپبّیبی ّّٔٗٔ ،گبتۆٔ ثيۆر ٗ زٓیْۆی ذۆٔڵل ،ىۆٔ ضۆٔزٓی ّۆ ززٓی زایْیۆۆسا مۆۆٔ چبالمییۆۆٔمبّی «زاگیرمۆۆب ی» (ئیطۆۆتعَب ) گٔیػۆۆتٔ چڵٔپ پۆۆٔ ،حٔڤۆۆسٓ پێهٍٔجٔ زٓ مٔٗتِ ،ئەٍەظ ىٍٔبٗٓی مٍٔتر ىٔ ضێسزٓ ضباڵُ ىٔ چیْٔٗٓ تۆب ث٘غۆٕٔری ئێۆراُ. ئٍٔٔ ىٔ مبتێنسا ڕۆڵٔمبّی گٔىٔمٍٔبُ ٗ ئ ٍٔتی ئیطیً ىۆٔتبٗ زٗڵۆٌ ٗ فػۆب ی زاگیرمۆٔ اُ تبٍەز ۆی ٍرزُ ثُٕ٘ٗٔ ،زا اُ ج٘ٗتیب ی ئێراُ ىٔضٔ جیبٗازییٔمی ئبقیسەیی مۆ٘ژ اُ زاذۆ پ ئبیب ئیَبٍی ٍٕٔسی ىٔ جیٖبّی ٍبزییٔ یبُ ىۆٔ جیٖۆبّی ڕۆ؟؟ ضۆٔیر ئٔٗٓیۆٔ ىۆٔ ضۆبتٔٗٓذتی ئۆۆًٔ ٍيَیّێیۆۆٔ ،ثبّگر٘ازێۆۆل زٓ مۆۆٕٔٗ ،ۆۆٔ زٗٗ ئۆۆًٔ ڕایۆۆٔی ڕٓتنۆۆرزٓٗٓ ،زٓیگۆۆ٘،پ ئیَۆۆبً ىۆۆٔ 48
جیٖبّی ئبضَبّٔ ىٔ ّێ٘اُ الّٕ٘ٗ ٗ ،بض٘ٗتٔ()٤٠؛ ىۆّٔێ٘اُ جیٖۆبّی ضۆٔ ٗٗ ٗ جیٖۆبّی ذۆ٘ا ٗٗ. ٕۆۆٔزا اُ ج٘ٗتیۆۆب ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ ئۆۆًٔ ئبقیۆۆسەیە مۆۆ٘ژ اُ ٗ ٕۆۆٔزا اُ ٍرۆڤۆۆبّی ڕٓظ ٗ ڕٗٗ ،زژی الیّٔگراّی ئًٔ ئبقیسەیە غ ڕغیبُ گێڕا ٗ م٘ژ اُ. ىٔ جّٔگی «جیٖبّی ئبضَبُ» ىٔ ضٔزٓی ّ ززٍٓسا زٗٗ الیّٔی غٔڕمٔ مۆێِ؟ ثێگٍ٘ۆبُ زٗٗ الیۆۆۆّٔی غۆۆۆٔڕمٔ ثریتیجۆۆۆُ٘ٗ ىۆۆۆٔپ الزیێۆۆۆی ٗ غۆۆۆب یی ،الیۆۆۆّٔگراّی ئبقیۆۆۆسەی «جیٖۆۆۆبّی ئبضۆۆَبُ» ٗ ّۆۆٔیب اّیبُ ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ چۆۆی؟ ثۆ ضۆۆٔىَبّسُ یۆۆبذ٘ز ڕٓتنرزّۆۆٔٗٓی جیٖۆۆبّی ئبضۆۆَبُ مۆۆۆٔی؟ ىۆۆۆٔٗ ضۆۆۆبتٔٗٓذتٔی ئۆۆۆٔٗ ٗٗپب ثۆۆۆٔ جۆۆۆّٔگی ضۆۆۆٔ ٍبیٔزا یسا تێپۆۆۆٔڕزٓث٘ٗ ،جۆۆۆّٔگێنی ثٔ ٍٕٔسا ٕ ،بتْٔ ئێرٓظ تب ئبگری جّٔگی «جیٖبّی ئبضۆَبُ» ثۆٔ پب ثنۆُٔ .ئۆًٔ جّٔگۆٔظ چییٔ؟ ئٍٔٔ مٔ مرزّٔ زاذۆ چّٔۆسیِ جۆّٔگی پۆ٘ٗچ ٗ ثۆ ٗاتۆب ىۆًٔ ضۆٔ زٍٓٔ ىّٔێ٘اَّبّۆسا ڕٗٗزٓزُٓ ،زٗای ضۆۆۆۆۆٔ مٔٗتْی الیۆۆۆۆۆّٔێنی ٍيَیّێیٔمۆۆۆۆۆٔ ،ئیْجۆۆۆۆۆب زٓ زٓمۆۆۆۆۆٔٗێ چ ٕۆۆۆۆۆی ٗ پ٘ٗچییٔمۆٔ ٕۆٔ چی ٕ٘تۆبف ٗ ٕٔڵچّ٘ٗبّۆٔی الیۆّٔێل زژ ثۆٔٗیتر ،ثۆبٗك زژی مۆ٘ڕی ،مۆ زژی زایۆل ،م٘ڕیژگۆٔ زژی میژۆڵۆّٔ ،ۆ٘ێ زژی مۆ ُّ٘ ،ێرۆ٘از زژی پبغۆنٔٗتٕ٘ٗ ،یچیۆبُ ٕی ّیِ ،جگٔ ىٔ زّجیرٓ جّٔگێنی چٔٗاغٔمب ی فری٘زٓ أّ ڕێۆل ٗٓمۆ٘ ئۆٔٗ جّٔگۆٔی ىۆٔ پێْۆۆبٗ مٔڵٔغۆۆێرٓمبُ ز ٗض ۆ ثۆۆُ٘ٗ ،ىۆۆٔ مۆۆبتی پػۆۆنْیِ ٗ ى ۆ پێچیْٔٗٓغۆۆسا ئّٔجبٍٔمۆۆٔ ٕۆۆی زٓ چۆۆۆۆۆ٘ٗ ،جۆۆۆۆۆّٔگیع ىۆۆۆۆۆٔ ثٔ ژّٓٗٓۆۆۆۆۆسیی ئۆۆۆۆۆٔٗٓیبُ ثۆۆۆۆۆٔم تبٕب ،مۆۆۆۆۆٔ ئۆۆۆۆۆبگری غۆۆۆۆۆٔڕٓمٔی ٕٔڵگیرضبّس...جب ثٔ ىٔزٓضۆتساّی ٕۆٔه ،ثۆ ٕیۆ٘ایی ٗ ىۆّٔبٗچّ٘ٗی ّٔٗٓیۆٔك ٗ ثێجٔغۆجُ٘ٗ ىۆٔ ثٔ ٍٕٔی م غع ٗ ٕٔٗ ٗ تٔقۆٔالی ،ئیتۆر ّٔٗٓیۆٔمی زینۆٔ زێ تۆب ثۆٔ ّٓگب ی جۆّٔگێنی چٔٗاغٔمب ی زی ثێتٔٗٓ. ٕۆۆۆٔ ضۆۆۆبتێل ىۆۆۆٔ ٕۆۆۆٔ م ٍٔڵگٔیۆۆۆٔك زٗٗثٔ ٓمییۆۆۆٔك ڕٗٗثۆۆۆسا ،،پێ٘یطۆۆۆتٔ ىۆۆۆٔ گ غۆۆۆٔی پێ٘ٓضتجّ٘ٗی ئٔٗ زٗٗثٔ ٓمییٔ ثٔ «ىێساّی ٍرۆیی» ٗ «ىێساّی م ٍەاڵیەتی» ىێی ثڕٗاّۆرێ، چّٔسێل پرش ٗ ثبضی ثيری ُٕٔ ،زیْۆی ٗ ّۆبزیْی ،فٔىطۆٔفی ٗ زاّطۆتیٗ ،ا ثۆٔ غۆێ٘ٓیٔمی ز ۆیۆۆِ ٗ ضۆۆبذتٔ ٗ ّبڕاض ۆ ثٔضۆۆٔ ٕ ۆ ظ ٗ ثیرمرزّۆۆٔٗٓزا ضۆۆٔپێْراُٗ چّٔۆۆسێل زٍٓٔتۆۆٔق ٗ ٍػۆۆۆتٍ٘ڕ ىۆۆۆٔثب ٓی ّٕٔۆۆۆسێ ٗغۆۆۆٔی عۆۆۆٔ ٓثیی ٕۆۆۆبت٘ٗی ّۆۆۆبٗ زٍۆۆۆبّی فب ضۆۆۆی مۆۆۆراُٗ زۆ پێۆۆساگیرثُ٘ٗ ىٔضۆۆٔ ضۆۆڕیْٔٗٓی ئۆۆٔٗ ٗغۆۆٔ عٔ ٓثیبّۆۆٔ ٗ ڕیػٔمێػۆۆنرزّیبُ ىۆۆٔ زٍۆۆبّی فب ضۆۆی ثبغۆۆٔ..زٓی ئۆۆٔٗٓ ضۆۆڕیبّٔٗٓ پبغۆۆبُ چ ثۆۆ٘ٗ؟ ٕۆۆی ،جگۆۆٔ جۆۆب ێنی زینۆۆٔ ىۆۆٔ مێػۆۆَٔمێع ٗ ٍػتٍ٘ڕ ىٔضٔ ضڕیْٔٗٓی ٗغٔمبُ ،ئیْجب ىٔ قطٔمرزّی ز ٗض مٔتِ ٗ ٗ کەٗتْە قطٔ ٗٓك (ّ ) ٤٠بض٘ٗ،پ ضرٗٗغتی ٍرۆیی ىە ثە اٍجە یسا الٕ٘ٗ ،ثە ٍبّبی ذ٘زاییٗ ..ە گێڕ
49
مٔڕ ٗ ال ئیْجب زٓڵێِپ ئێَٔ تبم٘ ئٍٔڕۆ ٍبّسٗٗثّ٘ٗی زۆ ٍبُ چێژٕٔ ،،تب زٍبّی پب اٗی فب ضیَبُ ثّ٘یبز ّب ،جب ئێطتٔظ پێ٘یطتٔ پبمطبزی ثنۆٔیِ .زٓی چۆبك زٓمۆُٔ ،ثەاڵً پبغۆبُ؟ ٕۆٔ پڕٗپ٘ٗچبیۆۆٔتی ،ثەاڵً مێػۆٔمٔ غۆۆتێنی زینٔیۆٔ مێػۆۆٔ ڕاضۆتٔقیْٔمٔ غۆۆتێنی زینٔیۆۆٔ، جّٔگۆۆۆٔ ڕاضۆۆۆتٔقیْٔمٔظ جۆۆۆّٔگێنی زینٔیۆۆۆٔ ثەاڵً زّٓگبّێۆۆۆل ثٔ ززٓثْۆۆۆٔٗٓ ٗ زٓڵۆۆۆێِپ ئۆۆۆٔی ذٔڵنیْۆۆۆٔ ّۆۆۆٔثّ٘ٗی ٗ مٔضبضۆۆۆی ٕۆۆۆٔ زٗٗمیبُ ٕ مۆۆۆب ی ّۆۆۆٔفبٍیِٕ ،ۆۆۆ ی ضۆۆۆٔ ٓمییع ىۆۆۆٔ ڕێْ٘ٗضَبّٔ ثب ڕێْ٘ٗضۆَبُ ثنٔیْۆٔ پیتۆی التیْۆی ذۆ ت٘ میۆب ثۆٔ ىۆٔ چۆو ضۆب ڕێْ٘ٗضۆی گۆ ڕی ثۆ التیْۆۆی ،تۆۆب ئێطۆۆتٔظ ٕۆۆٔ پبغۆۆنٔٗت٘ٗٓ ،مۆۆٔچی چۆۆیِ ٗ ژاپۆ ُ ثۆۆٔ پۆۆبززٓ ضۆۆباڵُ ت٘اّیۆۆبُ ّٔذ٘ێْۆۆسٓٗا ی ثْجۆۆڕ ثنۆۆُٔ ٗ ثێْۆۆٔ ڕیۆۆسی ٗاڵتۆۆبّی پێػۆۆنٔٗت٘ٗی ثۆۆباڵ ٗ غب ضۆۆتبّی، ىٔگٔ ٕێػتْٔٗٓی ڕێْ٘ٗضی م ُ ىۆٔ ٕۆٔ زٗٗ ٗاڵتۆسا ،ثگۆرٓ ٕۆٔ ثۆ ذۆ ی ث تۆٔ ّٕ٘ۆٔ ێل، تەّۆۆبّە ،ئٔٗاّۆۆٔی ىۆۆٔ ذ٘ێْسّۆۆٔٗٓ ٗ ّ٘ٗضۆۆیْی ئۆۆٔٗ ج ۆ ٓ ڕێْ٘ٗضۆۆٔ ىێٖۆۆبتُ٘ٗ ثۆۆٔ زاّبیۆۆبّی ئۆۆًٔ ٗاڵتبّٔ زٓژٍێرز ێِ .زٓی ئێ٘ٓ ىۆٔ م٘ێۆ٘ٓی ئۆًٔ ٍرۆڤبّۆُٔٗٓ؟ ىۆٔ مۆ٘ێ ذۆٔٗتُ٘ٗ؟ ذۆ ئۆٔٗٓی ئێ٘ٓ زٓینُٔ ٍٕٔ٘ٗی جّٔگی مٔ ێْە اّەُٕ ،بٗغۆێ٘ٓی جۆّٔگی مٔڵٔغۆێرٓمبِّ ثۆ چٔٗاغۆٔ ٗ ضبذتٔمرزّی ڕاضتییٔمبُ.
50
بەشی‌شەشەم پسپۆڕی
ٍٕٔ٘ٗ مٔضێل ىٔضٔ ڕێجبز ٗ پطپ ڕی ذ ی ثٔ ئبڕاضتٔیٔمسا زٓڕٗا ، ،ىٔگٔ ئٍٔٔظ ذبفڵۆۆۆٔ ىۆۆۆٔ زۆزی م ٍٔڵگۆۆۆٔ ٗ چب ّٓ٘ٗضۆۆۆی .ڕێۆۆۆل ٗٓك ٍبّگبیٔمۆۆۆٔی "ئۆۆۆٔفاڵت ُ" ،مبتێۆۆۆل مٔضۆۆێنی چۆۆبٗ ثٔضۆۆتراٗ یۆۆبذ٘ز مۆۆ٘ێر زٓضۆ ىۆۆٔ ضۆۆٔ ی زٓزا ٗ ،یۆۆٔمێنی زینۆۆٔ ىۆۆٔ قۆ چی، ضێیٍٔیع ىٔ مينی؛ ضٔ ّٓجبً مٔضۆیبُ ٕٔضۆتیبُ ثۆٔٗٓ ّۆٔمرز مۆٔ ئٍٔۆٔ ئبژٓڵێنۆٔ پطۆپ ڕیع ٗایۆۆٔ؛ ٍۆۆرۆڤ ّۆۆ٘ٗقَی ّۆۆبٗ چ٘ا چێ٘ٓیۆۆٔمی ضۆۆْ٘ٗ زا ی زۆ ثچۆۆ٘ٗمی زاثۆۆڕاٗ ىۆۆٔ م ٍٔڵگۆۆٔ زٓث ،ثٔ غێ٘یٔك ضٔذتٔ ىٔ یٔك مبتۆسا زٓضۆ ىۆٔ گػۆ الغۆٔی تۆٔٗاٗی ٍبّگبیٔمۆٔ ثۆسا،، ث یۆٔ پطۆپ ڕی زۆ جۆب ىێساّیۆی مۆ ٍەاڵیەتیی ّبٕێڵێۆ ٓٗ ،ك چۆ ُ ئۆٔٗ ت٘اّبیۆٔی تۆبك زٓٗ، زٓمب ،مٔ ثٔ ٕ یٔٗٓ ٕٔض ثۆٔ ذۆ ی زٓمۆبٓٗ ،ك ٍرۆڤێنۆی پػۆنسا ىۆٔ تۆٔٗاٗی ڕٗٗٓمۆبّی ژیبُ ٕ .مب ی ئٍٔٔظ ئٔٗٓیٔ مٔ پطپ ڕی مب ىٔضٔ گٔغٔمرزّی یٔك الیّٔی تۆبك زٓمۆب، ٗ گػۆۆۆۆ الیّٔۆۆۆۆٔمبّی زی پٔمۆۆۆۆسٓذب .،ىێۆۆۆۆرٓ پرضۆۆۆۆیب ئٔٗٓیۆۆۆۆٔپ ئبیۆۆۆۆب پطۆۆۆۆپ ڕێتی مۆۆۆۆب ێنی پێ٘یطتٔ؟..ثٔڵ ..ثێگٍ٘بُ مب ێنی پێ٘یطۆتّٔ ،ۆبمرێ ثۆٔ ٕیچۆی زاثْێۆیِ ،ثەاڵً پێ٘یطۆتٔ ىۆٔٗ ضۆۆبتٔی زٓثیْۆۆٔ پطۆۆپ ڕی ىقۆۆٔ جیبجیبمۆۆبُ ،ئۆۆٔٗا پب ێسگۆۆب ی ىۆۆٔ «گػۆۆتبیٔتیی ٍرۆیۆۆی» ٗ «گػتبیٔتی ٍرۆیی»ۆیَبُ ثنٔیِ. زاوسث:
ٕٔڵ٘ٓضتٔمرزُ ىٔضٔ ڕاضتییٔمبّی جیٖبّی ضرٗٗغ ٗ ڕٗٗاّیْٔ ڕٗٗذطب ٓمبّی زّیب، ىٔ ئٔ می ئٔٗ زاّطتٔیٔ مٔ ز ۆزّبّٔ مب ٍبُ ت زٓمبٓٗ ،،ك تیْ٘ٗی ٍٔعریفٔ ىٔگٔڵیسا زٍٓێْیْۆٔٗٓ کەضۆی «زاّۆب» ٗا زٓزاّۆ مۆٔ ذۆبٗەُ ثێۆسا ی ٗ ٕ غۆیب ییٔمٔ ضۆٔثب ٓ ،ثۆۆٔ ذ ی ٗ م ٍٔڵگٔ ٗ ضٔ زٍٓٔمٔی .ثەاڵً ئٍٔٔ ذٔیبڵٔ ،چّ٘نٔ ئٔٗ ٕٔ تّٔیب «زاّب»یٔ ٗ ٕیچی زی زاّطتیع ىٔ پێْبٗ زاّطۆ ٕۆٔ تۆّٔیب ئۆبٍرازێنی الزاُ ٗ گٍ٘ڕاثّ٘ٗۆٔ ىۆٔ 51
ثێۆۆۆۆسا ی ٍرۆیۆۆۆۆۆی ٗ ثێۆۆۆۆسا ی مۆۆۆۆۆ ٍەاڵیەتی ..ثۆۆۆۆٔ ڕاضۆۆۆۆۆتی «ٕبیسگۆۆۆۆٔ »ی گۆۆۆۆۆٔٗ ٓ فٔیئضۆۆ٘ٗفبّی ئۆۆًٔ ضۆۆٔ زٍٓٔی ئێَۆۆٔ ٗ ٍبٍ ضۆۆتبی "ضۆۆب تٔ " ڕاضۆۆتی گۆۆ٘،پ زاّطۆ ٗ غب ضۆۆتبّێتی ثٔ ٕۆۆٍٔی ثب ٗزۆذۆۆٔ زۆ ٗ مٔڵٔمۆۆٔث٘ٗٓمبِّٗ ،ای ىێٖۆۆبت٘ٗٓ ٍۆۆرۆڤ تێیۆۆسا ّبٍ یٔ ٗاتٔ ث تٔ ق٘ ثبّی ىێن ڵیْٔٗٓ ٗ زاّط ٗ ّٕ٘ٔ ٗ غب ضتبّێتی. ئێَٔ مٔ ضٔ قبڵی ذ٘ێْسّٔٗٓی متێجێل یبذ٘ز زۆزیْٔٗٓیٔك یبُ زإێْبّێل زٓثیِ ،ئۆٔٗا ئێَٔ ثٔ ذ ٍبُ ّبٍ زٓثۆیِ (ٗاتۆٔ ّۆٔثّ٘ٗی ثێۆسا ی زٓ ّٗٗۆی) ذۆ ٕٔضۆ ّبمۆٔیِ ،ئیتۆر زٓثیْۆۆٔ ئبٍرازێۆۆل ثۆۆٔ زٓضۆۆتی مۆۆب ٗ ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ مۆۆب .ئیۆۆسی غب ضۆۆتبّێتی ٗ پیػٔضۆۆبزی ٗ زاّط ىٔ م ی ئًٔ زۆذبّٔ پێنٖبتُ٘ٗ .پێنٖبتْیػیبُ ىٔ زۆذۆی زٗٗ مٔٗتْۆٔٗٓی ٍرۆڤۆٔ ىۆۆٔ ذۆۆ٘زی ذۆ ی ٗ تێڕاٍۆۆبُ ىۆۆٔ ذۆ یٕ ،ۆۆٔ ٕٗٓب ىۆۆٔ ق٘ٗڵجّ٘ٗۆۆٔٗٓی ىۆۆٔ غۆۆتبّێنی زینۆۆٔ؛ ىٔثٔ ئٔٗٓی ثۆٔٗ ئبٗایۆٔ مۆب ی ٍۆرۆڤ ٗٓك ئبٍێرێۆل ٗایۆٔ مۆٔ ثٔ ٕۆٍٔێنی زینۆٔی ىێۆ٘ٓ زٓ چێ ،ئیتر ىًٔ ضبتٔٗٓذتبّٔزا پیػٔ ٗ غب ضتبّی زٓ مٔٗتِ .ئب ثًٔ جۆ ٓ زاّطۆ زیۆبُ ثٔ ثێسا ی ٍرۆیی ٗ ثێسا یی م ٍەاڵیەتیی زٓگٔیّٔێ . جُاوای‌ماددیی‌جەسحەیی:
ئۆۆًٔ تّ٘بیۆۆٔظ ذ ۆ ی مب ٓضۆۆبتێنی ٍٔزّۆۆٔ ،جۆۆب جٔضۆۆتٔیی ثێ ۆ یۆۆبذ٘ز ّٕ٘ۆۆٔ ی یۆۆبُ ئبث٘ٗ ی ،ث َّّ٘ٗٔ مٔ ضبٍبّێنی زۆ ً ىٔال مٔڵٔمٔ زٓث ٗ ت٘اّۆبی زۆ ً زٓثۆ ،ئیۆسی ٗا ذۆۆٔیب زٓثۆۆًٔ مۆۆٔ ٕۆۆٔ تۆۆّٔیب «ٍۆۆِ» ذۆ ً زاثیۆۆٌْ مۆۆرزٕٗٗٓ ،ۆۆٔ «ٍۆۆِ» ذۆ ً ٍٕٔۆۆٔ ئٍٔٔیٔ الزاُ ىٔ ّبخ ٗ زٓ ُٗٗ؛ چّ٘نٔ ٍبزٓ ٗ ضبٍبٌّ ىٔ غ٘ێْی «ذ ً» زاّۆبٗٓ ،یۆبذ٘ز ذ ۆ ً ىۆۆٔٗ پێگٔیۆۆًٔ زاّۆۆبٗٓ مۆۆٔ ت٘اّبیٔمۆۆًٔ زاثۆۆیِ مۆۆرزٗٗٓ ،یۆۆبذ٘ز ئۆۆٔٗ ت٘اّۆۆب ٍبزییۆۆٔ ث تۆۆٔ ثٔغێنی ت٘اّبی ٍرۆییٌ .ثٍٔٔظ «ثێسا یی مٔضی»ۆیٌ زۆڕاّسٗٗٓ، ثەاڵً ڕاضتی ثبضٔمٔ ٗا ّییٔ ڕّٓگٔ ّٕٔسێ ذٔڵل ت٘اّبیٔمی جٔضتٔیی ٗایبُ ٕٔث ٗٓك ت٘اّۆۆبی فیۆۆو یۆۆبذ٘ز ح٘غۆۆتر؛ ثەاڵً تّٔبّۆۆٔ ،ثۆۆٔ ئّٔۆۆسازٓی ٕێۆۆسی چ ىٔمٔیۆۆٔمیع ثێۆۆۆسا یی زٓ ّٗٗییۆۆۆبُ ّییۆۆۆٔ ىێرٓغۆۆۆسا ت٘اّۆۆۆبی جٔضۆۆۆتٔیی زیۆۆۆبُ ثۆۆۆٔ ٕ غۆۆۆیب ی ٗ ثێۆۆۆسا ی زٓگٔیّٔێ گ٘تراٗٓپ «ئٔقڵی ضبخ ىٔ جٔضتٔی ضۆبذسایٔ» ثۆٔڵ ٗایۆٔ ،ثەاڵً جٔضۆتٔی ضبخ ٍٔثٔض ىٔ جٔضتٔی «ثٕٔێس» ٗ جٔضتٔی «ّبڕێل» ّییّٕٔٔ ،ۆسێنیع زٓڵۆێِپ ثۆب جٔضتٔغ پڕ ٗ پتٔٗ ثێ ،ذۆ ٕۆٔ ىۆٔ ٍبّگۆب زىتۆر ّبثیۆ ،ثۆب ٗا زاثْێۆیِ ،ئیْجۆب چۆی زٓتسۆغِ ئٔگٔ یع ٕێس ،پترث٘ٗ ،ذ ٕٔ ىٔ مٔ ثٕٔێستر ّبثیۆ ،ثۆب ٗا زاثْێۆیِ ،ئیْجۆب 52
چی ذ ثب ،ى ثب ّبمُٔ ٕٓٗ ٕٔ ،ب گٔ ىٔ ڕۆیػتِ ٗ ڕامۆرزُ ذێراییۆ پترثۆ٘ٗ ،ذۆ ٕٔ ىٔ ئٔضپ ذێراتر ّبثی ،ثب ٗای زاثْێیِ؛ ئیتر ذۆ ضۆ٘ا ّ ،ۆبثِ زٓی ئیتۆر ٍرۆڤۆی «ٕ غۆۆیب » ىۆۆٔ ت٘اّبیسایۆۆٔ مۆۆٔ ثۆۆٕٔێس ثێ ۆ ،ثەاڵً تۆۆب ئۆۆٔٗ ئّٔسازٓیۆۆٔی ذ ۆ ی ٗ ٕێۆۆسی م ّترۆڵی چب ّٓ٘ٗضی ثنُٔ .جب ئٔٗ ٍرۆڤٔ مێیۆٔ؟ ثۆٔ زڵْیبییۆٔٗٓ ّۆبپيی ّی ثۆٕٔێس ّییۆٔ مٔ ٗا گ٘زا غتی ىٔ ذ ی زٓمرز «ئٔٗ ٗٓذتٔی ىٔ زٗ گۆٔی ٕيۆِ ثۆ٘ٗ» زٓیگۆ٘،پ ٍۆِ ٗٓك پب چٔ تٔذتٔیٔمی ثۆ ٕێۆسً مۆٔ غۆٔپ ىٔمبُ چ ّیۆبُ ث٘ٗێۆ ثۆٔٗ ئبٗایۆٔ یۆب یی پۆ زٓمُٔ...ڕاضۆۆتٔ ،ذۆۆ٘زا ٕۆۆی مٔضۆۆبّێل ّۆۆبگ ڕێ تۆۆب ذ یۆۆبُ ّۆۆٔیگ ڕُ ،ثەاڵً؛ ذ ۆ گۆۆٔ ٍۆۆرۆڤ ذۆۆ ی ٗ ضرٗٗغۆۆتی گۆۆ ڕی ،ئۆۆٔٗا زٓتۆۆ٘اّ چب ّٓ٘ٗضۆۆی ذۆۆ ی ٗ ٍێژٗٗغۆۆی ثگ ڕێ ،زٓی ئٍٔٔظ ٕی پێ٘ٓضتییٔمی ثۆٔ جٔضۆتٔ ٗ ضۆبٍبُ ٗ پێگۆٔ ّییۆٔ ،ثگۆرٓ ثۆٔ ٍرۆڤجّ٘ٗی تبمٔٗٓ ثّٔسٓ ٕٔ ،ئٍٔٔغی ث زٍٓێْێتٔٗٓ... وُێبَُوەَە‌یا‌شارسحاوێحیی‌بەكاربەراوە(االسحٍالكیة):
زٓغ غب ضتبّێتی ٗ پێػنٔٗتِ ىٔ پبڵْٔ ٓمبّی مٔ مرزُ ثِ..ث َّّ٘ٗٔ ىٔ غبّػۆیْی ضۆۆع٘ٗزیسا َّّ٘ٗۆۆٔی زۆ ی ئۆۆًٔ پێػۆۆنٔٗتْٔ مٔ ێْە ّۆۆٔ ٕۆۆُٔ ،ىٔٗێۆۆسا ثبثبیۆۆٔمی ڕّٓٗٓۆۆسی مڵۆۆۆ ئ تۆۆۆ ٍجێيی «مۆۆۆبزییك» ىۆۆۆ زٓذ٘ڕێۆۆۆ ّرذٔمۆۆۆٔی ١١٠٠٠تَّٔۆۆۆٔ ،ثەاڵً ىۆۆۆٔ ئٍٔٔ ینب ثٔ 3٠٠٠تَّٔٔ ئۆٔٗ ڕّٓٗٓۆسٓ زٓٗا ّػۆیْٔ ئ ت ٍجێئمۆٔی ىۆٔ ٗاڵتێنۆسا زاژٗا، ٕۆۆۆی ضۆۆۆسایٔمی ضۆۆۆٔ پێچینرزّی ىۆۆۆ ذۆۆۆ٘ڕیْی ئ ت ٍجێۆۆۆو ّییۆۆۆٔ ،ثگۆۆۆرٓ ضیطۆۆۆتٍٔێنی ٕبت٘چ ی پیبزٓ ٗ غ٘فێراّیع ّییٔ؛ چّ٘نٔ ثٔ ڕای ئٔٗاُ ئٍٔٔ پێچٔٗأّی غٔ عٔ(،)٤٤ گیرٗگرف زّٓێتٔٗٓ .ىۆٔٗێ؛ پۆ ىیص ذ٘ترٍۆٔی ئبضۆْیبُ ٕٔڵۆسٓگر ٗ ،ىۆٔ ثَْیچۆی ئۆٔٗ ئ ت ٍجێیّٔیبُ زٓزا مٔ ضٔ پێچیبُ زٓمرز ىٔثری ضۆسای ٍۆبزی ،زٓی ذۆ زٓغۆساِّ؛ ئۆٔٗ ئ ت ٍجێئی ىٔ الیۆٔك زٗٗاُ ىێۆس اّی ٕۆٔثێ ،زٗٗتۆر پۆٔمی زٓمۆٔٗێ ٗ غڕٗغۆٔ زٓثۆ ، ئیْجۆب فیتۆۆٔ ٗ غۆۆب ٓزایبُ ّییۆۆٔ ثۆ چبمنرزّۆۆٔٗٓی ئ تۆ ٍجێیُ .ثۆۆٔ م٘ تییٔمۆۆٔی ،زٗای ضبڵێل یبذ٘ز زٗٗاُ ئیسی ئ ت ٍجێئمٔ مٔڵل ٗ ض٘ٗزی ّبٍێْێ ،ئٍٔٔظ ثٔ ٕۆ ی ئۆٔٗ ٍٕٔ٘ٗ ىێۆساُ ٗ غۆ٘ٗذتبّٔی ثٔ ینۆٔٗت٘ٗٓ ىۆٔ جیۆبتی ئۆٔٗ ضۆسا زا اییۆٔی پێیۆبُ ٗایۆٔ ثۆ غۆۆٔ عییٔ زٓی ئّٔجبٍٔمٔ..ىۆۆٔ ثٔ ژّٓٗٓۆۆسیی مێیٔ؟..غۆۆ٘فێرێنی ڕّٓٗٓۆۆسی ذێڵۆۆٔمی ثۆۆٔ ( )٤٤ئەٗە ضۆۆۆۆە ەتبی ٕۆۆۆۆبتْی ئ تۆۆۆۆ ٍجێيە ،ئەگیْۆۆۆۆب ئێطۆۆۆۆتبمە ضۆۆۆۆع٘ٗزیەظ ٗەك ٗاڵتۆۆۆۆبّی تۆۆۆۆر یبضۆۆۆۆبی ٕۆۆۆۆبت٘چ ٗ ضۆۆۆۆسای ضە پێچینب اّی ٕەیەٗ ..ە گێڕ
53
پێی غٔقب ٓٗٓ ىّٔبٗ ئ ت ٍجێيێنی «مبزییك» یبذ٘ز «غیف ىێ » ،ثٔ ج ێل غۆبّبزی زٓمب ٗ ،پ ز ى زٓزا ،مٔ ذ٘زی ئٍٔٔ ینی ّبی٘ێرت ،ثەاڵً ئٔٗ ّٔفبٍٔ ث ئبگبیۆٔ ىۆۆٔٗ ٕۆۆٍٔ٘ٗ زیبّۆۆٔی زاٗیۆۆٔتی ٗ ىٔٗٓغۆۆی مٔٗت تۆۆٔ تٔڵۆۆٔی زٗژٍْٔمٔیۆۆٔٗٓ( ،)٤١ئۆۆٔٗٓی ثیرچ تٔٗٓ ثٔ ىٔ ضبڵێل ىٔ چ ڵٔٗاّی ٗ ثیبثبُ ح٘غۆتری زٓىٔٗٓڕاّۆس ،ئێطۆتٔظ ٗا فێۆری ىێرۆۆ٘ڕیْی ئ ت ٍجێۆۆو ثۆۆ٘ٗٓ .ئۆۆًٔ غۆۆبّبزینرزّٔ ٕۆۆی ّییۆۆٔ ،جگۆۆٔ ىۆۆٔ »غب ضۆۆتبّێتیی ثٔمب ثٔ اّۆۆٔ» ،غۆۆبیەّی گ٘تْۆۆٔپ ئۆۆًٔ غب ضۆۆتبّێتییٔ ذراپتۆۆر ٗ قێسّٓٗتۆۆرٓ ىۆۆٔ زڕّۆۆسٓیی ٗ مێ٘یينٔیی ثٔڵ ..ئٔٗٓی تّٔیب ىٔ ثٔمب ثرزّسا غب ضتبّیج٘ٗٓ ،ئٔٗا ىٔ ذ٘ا ٓٗٓی مێ٘ی ٗ زڕّسٓیۆۆٔ ،چّ٘نۆۆٔ زڕّۆۆسٓ ئٍ٘ێۆۆسێنی پێۆۆ٘ٓ ٍۆۆبٗٓ ىۆۆٔ ڕێگۆۆٔی ثٔ ٍٕٖٔێْبّۆۆٔٗٓ غب ضۆۆتبّی ثنرێ ،ثەاڵً ثٔمب ثٔ ی ث ثٔ ٍٕٔی ئبضبیی جێی ئٍ٘ێس ّییٔ ،ئٔٗ غۆ٘فێرٓ ضۆع٘ٗزییٔ حٔف تب زٓ ح٘غتری ىٔ ثیبثبُ ٕٔث٘ٗ ،فرۆغۆت٘ٗیٔتی تۆب قیطۆتی یٔمۆٍٔی قۆٔ زی ئۆٔٗ ئ ت ٍجێئ «مبزییك»ۆۆٔ ئٍٔٔ ینییٔ ثسا ،مٔ ث ض٘ا ثُ٘ٗ مڕی٘ٗیۆٔتی .جۆب تێۆڕاثَێِْ، چۆ ُ ضۆۆبٍبّی ئۆۆٔٗ ٗاڵتۆۆٔ ٕۆۆٔژا ٓ زٓزۆغۆۆرێ مۆۆٔ تبمۆۆٔ ضۆۆٔ ٍبیٔ ٗ ٕۆۆٔ چی ٕٔیۆۆٔتی ٗ ّییٔتی ٕٔ ئۆٔٗ ح٘غۆترأُّ ئیْجۆب ئۆٔٗ ڕّٓٗٓۆسٓ ٍبّۆسٗٗ زٓثۆ ،زٓحَۆٔ ،زٓمێػۆ ٕ ،ۆٔ تّٔیب ث ئٔٗٓی پبغَبٗٓی قیطتٔمبّی زینٔی ثۆسا ، ،ثەاڵً مۆ٘ا ذۆ چیۆی ٍۆبٗٓ؟ ٕۆٔ پب چۆۆٔ ئبضۆۆْێنی ٍۆۆبٗٓ ،مۆۆٔ تۆۆّٔیب چّٔۆۆس ڕۆژێۆۆل ئ ت ٍجێۆۆو ثۆۆ٘ٗٓ ،ثەاڵً ئۆۆٍٔڕۆ پب چۆۆٔ پيێتێنی ٕٔڵسڕاٗٓ مٔ ٕٔ ث ئٔٗٓی ضسای ضٔ پێچی ّٔزا ،تیغ ٗ ثڕ مراٗٓ. ح٘غترٓمبّی فرۆغتِ ٗ چّٔس ڕۆژێل ىۆّٔبٗ «مۆبزییك» زاّیػۆ ىۆٔ جیۆبتی ئۆٔٗٓی ضۆۆ٘ا ی ح٘غۆۆتر ثێۆ ،ضۆۆ٘ا زٓثۆ ٗ زازٓثۆۆٔزێ ..ڕازیۆ پۆ زٓمۆۆب ،،پبغۆۆبُ مۆۆٔ ٗیطۆۆتی زایسٓذب ،،ئیْجب زاٗای م٘غْی حٔضیری زا ذ٘ ٍب زٓمبٕ ،ۆٔزا غۆێ٘ٓ ٗ ڕّٓۆ زاٗا زٓمۆب ،تۆۆب ئ ت ٍجێئمۆٔی ثجێتۆۆٔ ٍۆ زێيی عە ٓثۆی ثەاڵً ئێطۆۆتب؛ ٕۆٔ ذۆ ی ٗ مٔىٔغۆۆٔ ئبضِ ٍبّٗٓٔتٔٗٓ ٕٗ ...یچی زی .ئیتر مٔڵنی ٍّٔبٍٔ ،گٔ ثچ زٓض ثٔ ززینرزُ ىێرٓ ٗ ىٔٗێ ثنۆب ،،یۆبذ٘ز ضۆ٘اڵنرزُ یۆبذ٘ز ذسٍۆٔتنب ی..یبّیع ىۆٔ پّٔبیۆٔك چۆبٗٓڕێ ثنب ،ثَرێ ٗ ئبض٘ٗزٓ ضٔ ثْێتۆٔٗٓ .ئٍٔۆٔ ضۆٔ ّٓجبٍٔ ثێگٍ٘بّٔمٔیۆٔتی ،ىۆٔ مۆ٘ێ؟ ىۆٔ ( )٤١ڕێل ٗەك ثەضە ٕبتی ژەّەڕا « ئەمیۆً٘»؛ ضۆە ەتبی پەیۆساثّ٘ٗی غ٘ٗغۆەی ڕەّگبٗڕەّۆ ،ىەگە ثۆبٗمی ضۆە زاّی ئەفریقیبیبُ مرزٕ ،ەّۆسێنیع ىەٗ غ٘ٗغۆبّەی ىەگە ذ یۆبُ ثۆرز ،جۆب ىە زەٍبٗەّۆسەمبّی ئەٗێ پیػۆبّی ضۆە ۆمی ٕ زەمبّیۆبُ زەزا ئەٗاّیع ضە یبُ ض٘ٗڕزەٍب ٗ ضە ضبً زەثُ٘ٗ ئیتر ثە اٍجە چبمتریْی ٍێگەىە ٍەڕێۆل ىەً غ٘ٗغۆبّەیبُ زەزاّۆ ،ئیْجۆب زۆ یع زڵر ظ زەثُ٘ٗ ثەً زەضتنەٗتبّەیبُ ٗ ثە ضە فرازییبُ زەزاّی (ثڕٗاّە ٕیََەتی ٍە زایەتی ٗ ثەذػْسەیی).
54
ٗاڵتێل ڕٗٗثٔ ٓمٔی زٗٗ ٕێْسٓی ڕٗٗثٔ ی ئێرأّ ،مٔچی ئٍٔڕۆ پێْج ٕٔزا ح٘غتریػی ى ّییٔ ،ڕۆژاّێل ٍٔڵجّٔسێنی م مرزّٔٗٓی ح٘غتراُ ث٘ٗ ،ژیبّی گػۆ ئۆٔٗ گٔىٔغۆی پێ٘ٓ پێ٘ٓضتج٘ٗ ،ئٔڵجٔ ،ىٔ پێْبٗ زٓضتنٔٗتْی ئ ت ٍجێيی ئٍٔٔ ینی ٗ ثٔ ٕ ی ئب ٓزٗٗٓ پبغنٔٗت٘ٗٓمبّیبُ ٗا ذٔ ینٔ ئًٔ ژٍب ٓ مٍٔٔ ح٘غترٓظ ىّٔبٗزٓچێ ..ئٍٔٔظ غب ضتبّی ٗ ّ٘ێجّ٘ٗۆۆٔٗٓ؟ ..زامرزّی پب چۆۆٔ ئبضۆۆْی ئ ت ۆ ٍجێيی ىٔمب مۆۆٔٗت٘ٗی ئٍٔۆۆٔ ینی ئۆۆبی ّۆۆۆۆۆۆۆٔگجە ٗ ،زاٍۆۆۆۆۆۆۆبُٗ ،زڵرۆۆۆۆۆۆۆ ظ ٗ ض٘پبضۆۆۆۆۆۆۆگ٘زا ٗ ضتیبغۆۆۆۆۆۆۆنب ُ..زٓڵێِپ ٗا ىۆۆۆۆۆۆۆٔ ثٕٔٔغتسایِ..ئٔگٔ ثٔ ىٔ پێْج ضباڵُ ثٖبتیتبیٔ ٗاڵتَبُ ئٔٗٓ ئ ت ٍجێي ٕٔ ّۆٔزٓزی ، ح٘غتر ٗ ٍبّۆسٗٗثُ٘ٗ ٗ غۆٔمٔتی پێنۆٔٗٓ ّۆٔزٓزی ،ذۆ ٕۆبت٘چ ٗ گۆٔڕاَّبُ ٕۆٍٔ٘ٗی ىٔضٔ ح٘غتر ثۆ٘ٗ ،ثەاڵً ئێطۆتب ضۆ٘پبش ثۆ ذۆ٘زا فڕۆمۆٔی «ث یْۆ » ٗ ئ تۆ ٍجێيی ٍ زێۆۆو ضۆۆب زی ٗ گۆۆٔ ٍی ...تّٔبّۆۆٔ ،گٔیػۆۆت تٔ ئۆۆٔٗ ڕازٓیۆۆٔ گۆۆٔ یۆۆٔمێنیبُ ّۆۆبٗ ئ تۆ ٍجێيێنی «ثیجۆ » ثتجیْۆ ئۆۆٔٗا ثۆۆٔ ضۆ٘ٗك ٗ مۆۆًٔ تٍٔبغۆب ،زٓمۆۆب ،،چّ٘نۆۆٔ الی ئۆۆٔٗاُ مٔضۆۆبّی ضۆۆبزٓ ٗ ئبضۆۆبیی ٗا «م ۆبزییك» ٗ غۆۆ٘فرىێتی 1١ ٗ 1٤ی ٕٔیۆۆٔ(...)٤3 چ ُ؟ ئٍٔٔ پێػنٔٗتْٔمٔیبّٔ ،ثێگٍ٘بُ پێػنٔٗتْێنی ڕٗٗاڵٔتیبّٔیٔ!. ئٍٔڕۆ ٕٔ مٔ ئٔٗ ٗپییۆٔك یۆبُ ئٍٔٔ ینییۆٔك زٓچێتۆٔ ڕیۆبز ،ضۆٔ ی ىۆٔٗ ّ٘ێنب ییۆٔ ضۆۆ٘ڕزٍٓێْ ،ضۆۆٔزا ضۆۆٔزی ئ ت ٍجێيۆۆٔمبُ ٕۆۆٍٔ٘ٗیبُ ىۆۆٔ ٍۆ زێيی ،ُ1١ ٗ 6٨ىۆۆٔ ٕۆۆی ٗاڵتێنی جیٖبُ َّّ٘ٗٔیبُ ّییٔ؛ ىٔ ئٍٔٔ ینبٗٓ تۆب ڕۆژٕەاڵتۆی ّبٗەڕاضۆ ؛ ضۆٔیری ٕۆٔ ٗاڵتێنۆۆۆی پبغۆۆۆنٔٗت٘ٗی ئۆۆۆبث٘ٗ ی زٓمۆۆۆٔی ،زٓثیْۆۆۆی ىۆۆۆٔ ٗاڵتۆۆۆبّی زی ٍ زێيرۆۆۆ٘ازتر ٗ ج٘اّنۆۆب ترٓ مۆۆٔ فڕۆمۆۆٔ ىۆۆٔ پب یطۆۆٔٗٓ زٓفڕێ ۆ ٗ زٓتجۆۆب تۆۆب ىۆۆٔ زا ضۆۆٔالٍی پبیٔتۆۆٔذتی تۆۆۆّٔساّیب زاتجۆۆۆٔزێْ ،ئیۆۆۆسی ضۆۆۆٔ ،ىۆۆۆٔ جۆۆۆ٘اّی ٗ غۆۆۆن ٗ ثۆۆۆٔ ز ٗ ثڵْۆۆۆسی ّ٘ێگۆۆۆٔ یی ثبڵٔذبّۆۆٔمبُ ٗ زٗا ٍ ۆ زێيی ئ ت ۆ ٍجێیُ ضۆۆ٘ڕزٍٓێْ ئۆۆًٔ ٕۆۆٍٔ٘ٗ ج٘اّنب ییۆۆٔ چییۆۆٔ؟ ئٍٔٔ پێػنٔٗتْی ثٔمب ثٔ أّیٔ ،ئٔٗ غتٔی ثٔ قٔ ز زٍٓبّۆسّٓ تۆب ىۆٔ پێْبٗیۆسا ئٍ٘ێۆسی ثٔ ٕۆۆۆٍٖٔێْبَّبُ ىۆۆۆ زٓٗ ،ثنُٔ..ثۆۆۆٔڵ ،تۆۆۆٔٗاٗی ڕۆژٕەاڵ ،ق٘ ثۆۆۆبّی ئۆۆۆٔٗ ثٔ ٍٕٔۆۆۆٔ ثٔمب ثٔ أّیٔ ،ئٍٔیع ثٔ ٕ ی پبغن یٔتی ٗ الضبیی م٘ێرأّ!!
( )٤3ث ضباڵّی حەفتبمبُ ئەٍبّە تبزە ٍ زێو ثُ٘ٗٗ ..ە گێڕ
55
ئازادییەكاوی‌جاك:
ئۆۆۆبزازیی تۆۆۆبك ئۆۆۆبٍرازێنی ثۆۆۆٕٔێسی ٕ غۆۆۆجرزّٔ ثۆۆۆ ذۆۆۆبفڵنرزّی تۆۆۆبك ىۆۆۆٔ ئۆۆۆبزازیی م ٍٔڵگۆۆٔ ،مۆۆٔ ثێۆۆسا یی مۆۆ ٍەاڵیەتیع زۆزێنۆۆٔ ثبیۆۆٔذی زۆ زۆ ی ٕٔیۆۆٔ .ئٔٗاّۆۆۆٔی ثبّگٔغٔ ٗ ثبّگٔٗازی ئبزازیی تبك زٓمُٔ ،ث چٔٗاغٔمرزّی ثيۆر ٗ زٓیْۆی تبمٔمبّیبّۆٔ، ٕٔ ٕٗٓب ث ذبفڵجّ٘ٗٔ ىٔ «ثێسا یی م ٍەاڵیەتی» ،ثٔ غۆێ٘ٓیٔك ٍۆرۆڤ ذۆ ی زٓثیْۆ ىٔ ڕٗٗی مٔضی ٗ تبمگٔ اییٔٗٓ ئۆبزازٓ ىۆٔ ذۆ٘ا زُ ٗ ذ٘ا زّۆٔٗٓ ٗ حۆٔز ٗ ئب ٓزٗٗٓمۆبّی، ٗٓك ئٔٗ قٔفٔزٓی ثبڵْسٓیٔمی تێسایٔ ،قٔفٔزٓمٔظ ىٔ زااڵّێنی تۆٔٗاٗ زاذراٗزایۆٔ ،ئیْجۆب زٓ گٔی قٔفٔزٓمٔ ثنٔیتٔٗٓ ،ئب ئٍٔٔیٔ ٕٔضتنرزّێنی ز ۆزّبّٔ ثٔ ئبزازی..ئٔٗ زیيۆٔی مٔ زٓزاّ ىٔ زیيێتیسایٔ ٕٔٗ زٓزا ،ذ ی ڕزگب ثنب ،،ث ئٔٗٓی ىٔٗ زیيێتییۆٔ ئۆبزاز ثێ ۆ ،ثەاڵً ئۆۆٔٗ زیيۆۆٔی ذ ۆ ی ثۆۆٔ زیۆۆو ّۆۆٔزاّ ٗ ٕٔض ۆ ثۆۆٔ ئۆۆبزازی ثنۆۆب ،،ئۆۆٔٗا ئۆۆٔٗ ٕٔضتنرزّٔی ز ۆ ٗ ذٔیب پاڵٗیٔ ،ىٔضٔ ئٔٗ ئبزازییٔ ضۆبذتٔیٔظ ضۆ٘پبش ٗ ضتبیػۆی ذ٘زاظ زٓمب.، ئازادیی‌سێكسی:
ئەٗە ڕۆژئۆبٗا ثۆۆٔ زیۆب ی پێػنێػۆۆی ڕۆژٕەاڵتۆی زٓمۆۆبّ ،،ۆبٗی «ئۆۆبزازیی ضێنطۆی»یۆۆٔ ثە اٍجە ئٔٗ مٔ ٓضتٔ ذبٗأّی قٔزٓذٔیبُ زٓمۆب ٗ ،زٓٗتیۆبُ زٓمۆب ، ،ڕۆژئۆبٗا ٗا زٓثیْۆ مۆٔ زیۆۆب ی ثجٔذػۆۆێتٔ ڕۆژٕەاڵ ،ىۆۆٔ ثە اٍجە یػۆۆسا چۆۆی مٔ ٓضۆۆتٔی ذۆۆبٗی ٕٔیۆۆٔ ثیجۆۆب ،،ث یۆۆٔ ڕێۆۆی زاٗٓتۆۆٔ ڕۆژٕەاڵتییۆۆٔمبُ ث ۆ ٕۆۆی م ۆ ٗ ،ثّٔۆۆسێل ىۆۆٔ «ڕٗٗی ضێنطۆۆی»یۆۆٔٗٓ ئۆۆبزاز ثۆۆِ..زٗای ئٍٔۆۆٔظ زٓزگۆۆٔی پڕٗپبگّٔۆۆسٓ ٗ ڕینۆۆیً ٗ گ٘اضۆۆتْٔٗٓ ٗ گٔیبّۆۆسّی ثٔم ٍۆۆٔ ىۆۆٔ ڕۆژٕەاڵ ،زێۆ ،ثۆ ئۆۆٔٗٓی جۆۆٔذ ىٔضۆۆٔ ثبّگٔغۆۆٔمرزُ ثۆ «ئۆۆبزازی ضێنطۆۆی» ثنبتۆۆٔٗٓ ىۆّٔێ٘ ّۆٔٗٓی تٍٔۆُٔ ١٠ - ٤٩ضۆب ،ىٔضۆٔ ئۆًٔ ثٍْٔبیۆٔ ،ڕۆژئۆبٗا ٗا زٓثیْۆ مۆٔ ىٔضۆۆٔ ی پێ٘یطتٔ ئًٔ ّٔٗٓیٔ ثربفڵێْێۆ ٗ ثۆٔ «ئۆبزازیی ضێنطۆی» ضۆٔ قبڵی ثنۆب ،،ىۆٔٗ ثبٗٓڕٓغۆسایٔ مۆۆۆٔ ئۆۆۆًٔ ّٔٗٓیۆۆۆٔ زٓ گیۆۆۆری زٗٗ زۆذۆۆۆی پػۆۆۆێ٘ی زٓثێۆۆۆ پ یۆۆۆٔمێنبُ ىۆۆۆٔ پێْۆۆۆبٗ «ئۆۆۆبزازیی م ٍەاڵیەتی»یٔ ،زٍٗٗٓیع ئٔٗ زۆذٔ پػێ٘ی ٗ غپرٓزییٔی زازٓی «قەیراّی ضێنطۆی»یۆٔ، ڕۆژئبٗاییٔمبُ ٗا زٓثیْیِ مٔ زٍٓیْٔضبزی ٗ ث٘ا فراٗاّنرزّی «ئبزازیی ضێنطۆی» ىٔثۆٔ زًٓ ئٔٗ ّٔٗٓیۆٔ ىۆٔ ٕۆٍٔ٘ٗ غۆتێل ئۆٔٗالترٓ ،ثۆ ئۆٔٗٓی ٕێْۆسٓ ضٔ ٍٔضۆ ٗ ٍۆٔزٕ ظ ثۆِ ٗ ٕۆی 56
ٕٔضتێل ثٔ «ئبزازیی مۆ ٍەاڵیەتی» ّٔمۆُٔ ٗ ثۆٔ زیۆبزٓی ثۆساِّ ثۆٔڵ زەتۆ٘اِّ پێۆْج غۆٔظ ضباڵُ ذٔ ینی ثنُٔٗ ،اتٔ ثٔ ز ێژایی ئٔٗ ٍبٗٓیۆٔ ،مۆٔ »قەیراّۆی ضێنطۆی» فػۆب زٓذبتۆٔ ضٔ ی ،ث ئٔٗٓی ىٔ «ئبزازیی م ٍەاڵیەتی» ذبفڵ ثێ ٕٔ ،ضٔ ٍٔضتی ٗیط ٗ حٔز ٗ ئب ٓزٗٗٓمبّی ثێ تب ئۆٔٗ ڕازٓی ٕٔضۆ ٗ ٕ غۆی ىٔزٓضۆتسٓزا ،،زٗا ثۆٔ زٗای ئۆًٔ ٍبٗٓیۆٔظ ٍٔترضییٔمٔ الزٓچ . ئازادیی‌ئافرەت:
ٍٔثٔضۆ ىۆۆٔ ئۆۆبزازیی ئۆۆبفرٓ ،چییۆۆٔ؟ زٓی ٍٔثٔضۆ ٕۆۆٔ جۆۆّٔ ٗ غۆۆٔڕێنی زی ضۆۆبذتٔ ٗ چٔٗاغۆۆٔمب یۆۆٔ ئٔڵجۆۆٔ ،ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ ٗ ٗژاّۆۆسُ ٗ مرزّۆۆٔٗٓی زٓ گۆۆٔی ٍػۆۆتٍ٘ڕ ٗ جیبٗازیی ّێ٘اُ پیبٗ ٗ ئبفرٕٓٓٗ ٕٔ ،،ب ذٔ یننرزّی ئۆبفرٓ ٗ ،ذبفاڵّۆسّی ىۆٔ ثْۆٍٔب ٗ زۆزٓ ڕٓٗامبُ ٗ ٍبفٔمبّی ىٔ گرفتٔ ڕۆژٕەاڵتی ٗ ڕۆژئبٗاییٔمبُ ٗ گرفتۆی مە ێۆْە اُ ٗ ٍينٔچج٘ٗاُ ث مٔ مرزُ... چاَلێكەری‌َ‌بەدَاكەَجه:
ىٔثب ٓی ئٔٗ ثبضٔ زۆ گ٘تراٗٓ ،ثەاڵً تبمٔ غ مٔ ذ ی ى ّۆٔز اٗٓ «ڕۆڵۆی ئۆبفرٓ، ىۆۆٔ پرضۆۆی چبٗىێنۆۆٔ ی یۆۆبذ٘ز الضۆۆبیینرزّٔٗٓ» .ئۆۆبفرٍٓ ،ۆۆٔزّتریِ ڕٓگۆۆٔزٓ ،مۆۆٔ ڕۆڵۆۆی ضۆۆۆٔ ٓمیی ىۆۆۆٔ «غب ضۆۆۆتبّیی ثٔمب ثٔ اّۆۆۆٔ» زٓثیْێۆۆۆ ،پػۆۆۆنی غۆۆۆێر ٗ ڕۆڵۆۆۆی گۆۆۆٔٗ ٓی ثٔ مۆۆٔٗت٘ٗٓ ىۆۆٔ ثاڵٗمرزّۆۆٔٗٓ ٗ پڕٗپبگّٔۆۆسٓی غب ضۆۆتبّیی ثٔمب ثٔ اّۆۆٔ ٗ پٔ ٓضۆۆّٔسّی جۆ ٗ گرٗٗ ٗ پێنٖبتۆٔ ٗ پێّ٘ٓسییۆٔ ذێساّییۆٔمبُ ٗ پێ٘ٓضۆتییٔ مۆ ٍەاڵیەتی ٗ ضیبضۆییٔمبُ ىۆًٔ ضی ضبڵٔی زٗایی ،ئٔڵجٔ ،ئٍٔٔ پێ٘یطتی ثٔ ت ژیْٔٗٓیٔمی تبیجٔتٔ ،ىێرٓ زٓ فۆٔتی ئٍٔۆٔ ّییۆۆٔ ،ثەاڵً ىێۆۆرٓزا َّّ٘ٗٔیۆۆٔك ىٔضۆۆٔ پبغۆۆن یی ٗ چبٗىێنۆۆٔ ی زێَْۆۆٔٗٓپ َّّ٘ٗٔمۆۆٔظ ىۆۆٔ ئٔٗ ٗٗپبٗٓ ٗٓ زٓگریِ ،ئٔٗ ٗٗپییٔمبُ زٓچّ٘ٗٔ زا ضتبّٔمبُ ث ڕاٗمرزّی ٍٔیَُ٘ٗ ثٔ ضبذی ٗ زیْسٗٗیی .ڕاٗمٔ ٓمبُ قبپێنی پڕ ىٔ مۆٔتیرٓی ىٔزگۆٔیبُ ىۆٔژێر زا ٗ ز ٓذتۆٔمبُ یۆبذ٘ز مّٔب ی ڕٗٗثب ٓمبُ ىٔضٔ ڕێگٔی ٍٔیَّ٘ٗٔمبُ زازّٓب ،قۆبپێنی زینۆٔی ٕبٗغۆێ٘ٓی قۆبپی یٔمۆۆًٔ ىۆۆٔ الیۆۆٔمی زی زازّٓۆۆب ،ثەاڵً ئۆۆٔٗیبُ ئۆۆبٗی تێۆۆساث٘ٗ ئیْجۆۆب زازّٓیػۆۆتِ ٗ چۆۆبٗٓڕێی ٍۆۆٔیَّ٘ٗبّیبُ زٓمۆۆرزُٕ ،ۆۆب مۆۆٔ ٍۆۆٔیَُ٘ٗ زٕٓبتۆۆٔ الی قبپۆۆٔ مٔتیرٓمۆۆٔ زٓٗٓضۆۆتب ڕاٗمۆۆٔ ٓمبُ زٓضتیبُ ثٔ ززٓمٔ زٍٓٗٓٔ ،یَّ٘ٗیع زٓضۆتبّی ثٔ ززٓمرزّۆٔٗٓ ،ڕاٗچۆی زٓضۆتیبُ زٓذطۆتٔ ّۆبٗ 57
قبپۆٔ ئبٗٓمۆۆٍٔ ،ۆۆٔیَّ٘ٗیع زٓضۆۆتیبُ زٓذطۆۆتْٔ ّۆبٗ قۆۆبپی پۆۆڕ مۆۆٔتیرٓی ىٔزگۆۆٔ .ڕاٗچییۆۆٔمبُ زٓضۆۆتیبُ زٓ زێْۆۆب ٗ زٓیبّرطۆۆتٔ ضۆۆٔ ّێ٘چبٗاّیۆۆبُ گ٘ایۆۆٔ ّێ٘چبٗاّیۆۆبُ ثۆۆٔ ئۆۆبٗ تۆۆٔڕ زٓمۆۆُٔ، ٍٔیَّ٘ٗۆۆٔمبّیع ڕێۆۆل ٗٓك ئۆۆٔٗاّیبُ زٓمۆۆرز ،ئیْجۆۆب ڕاٗچییۆۆٔمبُ زٓضۆۆتیبُ ثۆۆٔ ڕٗٗ ٗ چبٗیۆۆبُ زازێْبٍٕٔ ،بُ غ ٍٔیَّ٘ٗٔمبّیع زٓضۆتیبُ ثۆٔ ڕٗٗ ٗ چبٗیۆبُ زازێْۆب ئیْجۆب ڕاٗچییۆٔمبُ ىٔثٔ ذ زٓٗٓضتبٍُٔ ،یَّ٘ٗٔمبّیع ىٔثٔ ذ زٓٗٓضتبُ پبغبُ ئٔٗ ٍبزٓیٔی ضٔ ڕٗٗی ٍٔیَّ٘ٗٔمبُ ٗغل زٓث ٗٓ ،پێڵ٘ٗی چبٗیبُ پێنٔٗٓ زّٓ٘ٗضب ٗ ّٔیبُ زٓت٘اّی چبٗیبُ ثنّٔٔٗٓ ئیْجب ڕاٗچییٔمبُ زٓچُ٘ٗ ثٔ ئبضبّیی زٓیبّگرتِ!!
58
پُخحە زٗا ئّٔجبً ،مٔ مرزّی ک ّیْٔ -میضینی -مب ىٔضٔ ضۆٔ قبڵنرزُ ٗ ثێئبگۆبمرزّی گٔالُ ىٔ «ثێسا یی ٍرۆیی ٗ ثێسا یی م ٍەاڵیەتی» زٓمب ،،تبم٘ ّٔٗٓیٔمی ٍينۆٔچی پێ٘ٓ ٗ پێ٘زاّگٔمبُ ثرۀّٗٓٓٗ .ك ئٔٗٓی ق٘ ضبییٔمی چ٘ا ٍطقب ٗ ز ێژیٔمٔی تّٔیب چ٘ا ضّٔتیَٔ ێل ثێ ،ڕێ ٗ جێی َّّ٘ٗٔیی ،ىٔ پێػٔٗٓ ڕیػۆێنی ٕۆٔث ٗ ىۆٔ زٗاٗٓظ عٔثب ٗ متێجۆی زٗعبمۆبٍُ ،سگۆّٔٗ ٗ ،ۆ٘ێژ ٗ ڕۆژٗٗگۆرتِ ٗ پرضۆٔ ٗ ٍبتۆًٔ زٓی ئٍٔۆٔ ثٔ ّبٍٔی ڕۆژأّیٔتی تٔٗاٗ ٗ ثڕایٔٗٓ!!. ئٔٗ ّٔٗٓیۆٔی مۆٔ مرزّی م ّیْۆٔ پێۆی زٓگٔیۆّٔێ ّٓٗٔ ،یۆٔمی ثۆ ّۆبٗٓڕۆك ٗ غۆێ٘اٗ، ت٘اّبی ىٔ ئٔضۆت گرتْی ٕۆی ثٔ پرضۆیب ێتیٔمی ّییۆٔ ثەاڵً مۆٔ مرزّی ّۆ٘ێ ،ىۆٔ پێْۆبٗ زٓٗتنرزّۆۆۆی «ثێۆۆۆسا یی ٍرۆیۆۆۆی ٗ ثێۆۆۆسا یی مۆۆۆ ٍەاڵیەتی» ڕٗٗاڵۆۆۆٔتجبزی ٗ َّبیػۆۆۆی ضۆۆیْب ی ی ز ۆزّبّۆۆٔ زٓمۆۆب ،،ذ ۆ ی ثۆۆٔ «ئۆۆٔقيێْی» زٓذبتۆۆٔ ڕٕٗٗ ،ۆۆٔ ٕٗٓب ثۆۆٔ ثۆۆّ٘ٗی ئ تۆۆۆ ٍجێيی «ثیجۆۆۆ » ٗ ثۆۆۆٔمب ٕێْبّی زٓضتٔضۆۆۆڕی «ميیۆۆۆْنص» ٗ «ج٘اّنۆۆۆب ی» ٗ «پب ٓی حٔٗاڵٔ» ٗ «قٔ زی ثبّل» ٗ تٔٗاٗ ٗ ثڕایٔٗٓ ّٔ ،ثیر ثنٔٗٓ ٗ ّٔ ذ ٍ ،بّۆسٗٗ ثنٔ ٗ ّٔ زڵی ذ ،ثٔ ٕیچٔٗٓ تّ٘س ثنٔ ٗ ذًٔ ىٔ ٕۆی غۆتێل ٍۆٔذ ٕ .ۆٔ ئّٔٗٓۆسٓ ٗ ٕیچی زی!. ثڕٗأّْ مچٔمبّتبُ ئٔٗأّی غ٘ٗیبُ مرزٗٗٓ ٗ ئٔٗأّغی ٕێػتب ّٔیبُ مۆرزٗٗٓ ،ثڕٗاّْۆٔ ئٔٗ یبزاغتبّٔی ىٔثب ٓی ذ یبّٔٗٓ ّ٘ٗضی٘ٗیبّٔ ٗ چ ُ چ ّی ّبذی ذ یبُ زٓ زٓثڕُ ،ثۆٔ تبیجۆۆٔ ،ىۆۆٔ پ ىۆۆٔمبّی پێۆۆْج ٗ غٔغۆۆی ئبٍۆۆبزٓیی..ىۆۆٔ تٍٔۆۆّٔی ٤٩ضۆۆبڵی ثٔضۆۆٔ ٓٗٓ ،چ فٔىطٔفییٔك ٗ ڕٓغجیْییٔك زٓثیْی...ذ٘زایٔ ث ز ٗضت مرزًٗٗ ،ئٔی ٍرزُ ث ىٔگٔ ذ ّ ،بٍجٔی ؟ ئٔ ێ ٍرزُ ّبفرۆغرێ تبم٘ ثینڕً ،قطٔی پڕاٗپڕ ىٔ ٕٔض ٗ ض زی ذۆٔیباڵٗی ٗ زٓضۆۆتٔٗاژٓی ڕۆٍۆبُ ئبضۆۆبٕٔ ،ضۆۆتی ّبضۆلٗ ،ا زٓزاّۆۆی تۆٔٗاٗی غۆۆٔٗ ىٔثۆۆٔ
59
ئۆۆبزا یی ّٔذ غۆۆی ٕۆۆٔ غۆۆّٔٗرُ٘ ثۆۆ٘ٗٓ ،ثێگٍ٘ۆۆبُ ٗیطۆۆتی ذ م٘غۆۆتْی ٕۆۆٔث٘ٗٓ ،یۆۆبذ٘ز ذ ی ثربتٔ ثیر ٗ چبڵٔٗٓ ٗ..ئٍٔبّٔ ذٔیب ٗ ٗێْبمرزّیبّٔ. ثەاڵً مٔ ئێطتب زٗای ئٔٗٓی غ٘ٗی مۆرزٗٗٓ ،ىۆٔ ٍۆبٗٓی زٗٗ ضۆ ٍۆبّگی ضۆٔ ٓتبی ٕبٗضٔ گیری «ڕێگۆٔ َّّ٘ٗۆٔیی»ۆۆیٔمۆٔی ىٔزٓضۆتساٗٓ ،ت ٍۆب ی یبزٓٗٓ ییۆٔمبّی زاٗٓتۆٔ مٔضێنی زی تب ثیر٘ێْێتّٔٗٓ ،ۆبچ ٗٓ ی ثگرێتۆٔٗٓ ،ڕّٓگۆٔ ٕۆٔ غۆٔ ً ثنۆب ،ضۆٔیری ئۆۆٔٗ یبزاغۆۆتْبٍٔی ثنۆۆب ،،ىٔثۆۆٔ چۆۆی؟ چّ٘نۆۆٔ قۆۆٔ ز ٗ قیط ۆ غۆۆٔمّٔٔ ٗ ،ذ غۆۆیبُ ذطت٘ٗٓ ،ثگرٓ ٕٔ پٔمیبّرطت٘ٗٓ ،ئٔڵجٕٔ ،ی غتێل زٓ ٍبّی ئبزا ٓمبّی ّبمب ،،جگۆٔ ىٔ مۆب تێنی یبّطۆیت ،یۆبذ٘ز تیرٗپػۆنی ثۆبّنی (ئبٗٓزاّنرزّۆٔٗٓ)( ،)٤١ئیۆسی ٕۆٔ زٗٗ ثٔغێنی تٍّٔٔی ئبٗا زٓثێ ٗ ئبٗا ٗ ،ئٍ٘ێسیػی ثب زٓیجب!!.، ئب ئٍٔٔ ّۆٔٗٓی «مۆٔ مرزُ»ی ّۆ٘ێ ٗ ئۆٔٗی زینۆٔظ ّۆٔٗٓی «مۆٔ مرزّی» مۆ ُ. ئٔٗٓیٔ مٔ مرزُ ٗ مٔ اّسُ ثٔ زٓٗاً ىٔ ٕٔ یٔمێنَبُ ىٔ ث ضٔزایٔ ،ذ ٍبُ ىۆٔ غۆێ٘ٓ مۆ ُ ٗ میضینٔمٔی زٓ زێْۆیِ ،ثۆٔ غۆێ٘ٓ ّ٘ێیٔمۆٔی ڕٗٗثۆٔڕٍٗٗبُ زٓثێتۆٔٗٓ ،ىۆٔ غۆ٘ێْێل ىێۆی یبذی زٓثیِ ،ث ئبگب ىٔ غ٘ێْێنی زینٔ زٓمٔٗیْٔ زاٗیٔٗٓ ،ىۆٔ الیۆٔك ڕٓتۆی زٓمٔیْۆٔٗٓ، ىٔ الیٔمی زینٔٗٓ گبڵتٍٔبُ پ زٓمب ٕ ،غیب ی الیۆّٔێنی زٓثۆیِ ،الیۆّٔێنی زینۆٔی ضٔ قبڵَبُ زٓمب ،،جّٔگێنی فری٘زٓ أّی ئبغنرا زٓمٔیِ ،زٍٓبّربتٔ جّٔگێنی زینٔی فری٘زٓ ..ثٔ زٓٗاً ئبٗایٔ!! ئیتر ئبٗا ،ئًٔ ّٔٗٓیٔغَبُ زیيی زٓضتی ئًٔ ت٘اّبیبّٔیۆٔ ،تۆب ئّٔسازٓیۆٔك زٓتۆ٘اّ ٕۆٔ مۆۆبت ٗ ٕۆۆٔ چی ثیۆۆٔٗێ ثینۆۆب ٗ ،ثۆۆٔ پێۆۆ٘ٓ ی تبیجۆۆٔتی ذ ۆ یٓٗ ،ك چ ۆ ُ ٍبزٓیۆۆٔمی پیضۆۆتینی قۆۆب ٗ قبچۆۆب ٗ مٔى٘پۆۆٔىی ج اٗجۆ ی ىۆ زێتۆۆٔ ثٔ ٕۆۆًٔ ،ئٔٗاّۆۆٔ ئۆۆٕٔيی زاّط ٗ پیػُٔ ،ذبُٗٓ تٔىٔڤیسی ُ ،ڕۆژّبٍٔ ،پێػبّگٔ ،غۆبّ ٗ ّٕ٘ۆٔ ُ ،ىۆٔپب ٕۆٍٔ٘ٗ ئٍٔبّٔظ ٓٗ ،گێڕاُ ٗ زاّطتٔ ضرٗٗغتییٔمبُ ٗ م ٍٔڵْبضیػیبُ ثۆٔمب ٕێْبٗٓٓٗ ،ك ئۆٔٗٓی یٔمٔی پێ٘أّی جیٖبّییع ٕٔ ئٔٗاُ ثِ ، ..ئیتر چ ُ زڵْیب ٗ ئبض٘ٗزٓ ثیِ ،ىٔٗٓی ئیتر ّبثیْۆۆٔٗٓ زیيۆۆی «مۆۆٔ مرزّی مۆ ُ» یۆۆبذ٘ز «مۆۆٔ مرزّی ّۆۆ٘ێ»؟ ٕۆۆب چۆ ُ؟ ئێَۆۆٔ ٕۆۆٔ ٍْۆۆساڵی ضۆۆبٗیينٔی ذۆۆبفيێ٘یِ زڵتۆۆّٔ ٗ پٔ ێػۆۆبّیِ ثۆۆٔ »گۆۆرێ»یۆۆٔك ،ىۆۆٔ پێْۆۆبٗ ٕۆۆٔ غتێنی چ٘ٗ ئێَٔظ زٓچیِ..ثٔ غتێنی زۆ الٗٓمیی زڵرۆ ظ زٓثۆیِ..ذۆًٔ ٗ ذ غۆی ٗ َّّ٘ٗٔ ثباڵمبَّبُ زۆ ٕیچِ!. ( )٤١ذەاڵتەمبّی ڕامێػبّی تیرٗپػنی ثبّقی ّیػتیَبّی.
60
ثێگٍ٘ۆۆبُ ٕۆۆٔ پۆۆرش ٗ زۆزێنۆۆی تۆۆبك یۆۆبذ٘ز مۆ ٍەاڵیەتی ،ئۆۆٔزٓثی یۆۆبذ٘ز ئەذیقۆۆی یۆبذ٘ز فٔىطۆۆٔفی ،زیْۆۆی ثۆ یۆۆبُ ّۆۆبزیْی ،ثررێتۆۆٔ ثۆۆٔ زٍَٓبُ ،ىۆۆٔ «ثێۆۆسا یی ٍرۆیۆۆی ٗ «ثێسا یی م ٍەاڵیەتی»یػٔٗٓ زٗٗ ثێ ٗ ىێی الثسا ،،ثب ٕٔ چّٔۆسیع پیۆرۆز ثێۆ ئیتۆر ئٍٔٔ مٔ مرزّٔ ،جب مٔ مرزّی م ُ ثێ یبذ٘ز ّ٘ێ.
61
62
63
64