ESPOIR HÊVl Revue culturelle Kurde No 1 - Septembre 1983
Prix : 40 FF
Directeur de la publication : Helkewt Hekim Rêalisation : Josêfa Bertolino et Mohamad Hassan Collaborateurs : Ibrahim AHMED (Angleterre), Rojen BARNAS (Suêde), Ferat CEWERÎ (Suêde), Dr.Kemal FUAD (Berlin), Dr.Cemşîd HEYDERÎ (Suêde), KENDAL (France), MALMISANIJ (Suêde), Simko NAKAM (France), Ferhad ŞAKELÎ (Suêde), Hesen SEYF (France), ZILFÎ (Berlin).
SOMMAIRE Prêsentation
- Kendal LANGUE Compte rendu du colloque linguistique de mai 1983 Trois points de vue sur les problêmes de l'alphabet kurde O. Sebrî, N. Zaza, R. Barnas DOCUMENT Un texte inêdit de Nazim Hikmet sur les Kurdes LITTERATURE Les petits porte-faix nouvelle - F. Cewerî L'humanitê existe-t-elle encore ? nouvelle -F. Totanî De quatre cötês, nous sommes entourês de feu nouvelle - M. Baksi Quatre poêmes inêdits - Z. Şîro, R. Barnas, M. F. Baran, O. Sebrî EN KURDE DUMILÎ Le verbe composêe dans le dialecte dumilî -Malmisanij Le folklore durnilî - Zilfî (suivi d'un glossaire dumilî - kurmancî - turc). EN KURDE MÊRIDIONAL Introduction aux problêmes de langue - Colonel Tewfiq Wehbi Quelques remarques sur la linguistiaue kurde - Dr. Kemal Fuad L;î soulêvement des Kurdes Mukrî k Dimdim -Abdullah Merdux Navionalisme et Socialisme Etude - Horace B. Davis Deux poêmes - F. Şakeli et Hawar Le pain et la balle nouvelle - S. Muhtedî Dêsarroi nouvelle - F. K. Ahmed
7 8
25
29
39 44 49 53
67 83
199 190 182 164 1 59 151
136
La revue Hêvî (Espoir) est une publication bi-annuelle de l'Institut Kurde. Elle est ouverte a tous les courants de la vie culturelle kurde. Les textes publiês n'engagent que la responsabilitê de leur auteur. Pour toute correspondance, êcrire a : Institut Kurde de Paris, 106, rue La Fayette, 75010 PARIS - FRANCE. Têl 824 64 64. L 'Institut Kurde de Paris bênêficie de subventions du Fonds d 'Intervention Culturelle.
Kurmanc di dewleta dinê da Aya bi çi wechî mane mehrûm ? Bîlcimle jibo çibûne mehkûm ? Ehmedê Xanî (sedsala XVII)
&-
SERECEM
Evîna zimên evîna welêt e
-
Kendal
ZIMAN Pirsên alfabeya kurd î Sê dîtin li ser pirsên alfabê : Elifbêya Kurdî - Osman Sebrî Çend gotin li ser zimanê kurdî - Dr Nurêdîn Zaza Çend gilî û gazind ji bona zimanê kurdî ! - Resîd Simo Rastnivîsîna Kurdî - R Barnas BELGE Destnivîsareke Nazim Hikmet li ser Kurdan ÇÎROK Barkêşên piçûk - Firat Cewerî Ka merivatî ma ye - F. Totanî Çaraliyê me agir e -Mahmut Baksî HELBEST Çend sedsal e li pey hev bi xwînê sor dibî tev - Zinar Şîro Li kelebesta - Rojen Barnas Te difikirim - M Ferzend Baran Bijî welatê min - Osman Sebrî PIRTÛKÊN NÛ
6
,8 19 21
22 25 29 39
44 49 53 54 55 58 59
DUMILÎ
Dimilkî de lêkerê hevdudanî -Malmîsanij Folklorê Kurdî ebe zarava dimilkî - Zilfî Ferhengok dimilkî - kurmancî - tirkî
67 83 107
KURMANCIYA XWARE ZIMANEWANÎ : Zanyarî giştîy pêşekî - Kolonel Tewfîq Wehbî Çend seretayekî zimanewanî - Dr Kemal Fuad LÊKOLÎNEWEY MÊJÛYÎ Rasperînî Dimdim û qelaçoy Kurdanî Mukrî - Abdullah Merdux ROŞÎNBÎRÎY GIŞTÎ Nasyonalîzm û sosyalîzm tîoriye Marksîstî û kirêkariyekan derbarey nasyonalîzm ta salî 1917 - Horace B Davîs, wergêrawî Hesen Seyf HELBEST Geraneweyek - Ferhad Şakelî Razî derûn - Hawar KURTE ÇÎROK Nan û fîşek - Selahuddîn î Muh tedî Lê gejaw da - Fazil Kerim Ahmed
199 90
1
1
82
164 159 155 1
51
136
u^-
Evîna zimên evîna welêt e
Her gel xwediyê mafê (heqê) jînê û azadbûnê ye. Lê hin ji wan, ji vî mafê bingehî hatine bêpar hiştin û bindest dijîn. Bindestiya xelkekî, pirîcar, ji kêmasiya yekîtiya wî, ji paşdemayîna wî ya çandî û zanistî û ji qelsahiya wî ya leşkerî tê. Pirr gelên îro azad û serbixwe di demeke dîroka xwe de, ji ber sedemên wisa, bindestî û işxala hêzên biyanî dîtine. Bindestî, işxal û qelsahî ji bo xelkekî mûsîbeteke mezin e. Lê mûsîbeta hê mestir ew e ku endamên xelkekî U hemberî zimanê xwe, çanda xwe, wêbêya xwe laqeyd, bêxem û dilsar bimînin. Gelê ku li çanda xwe xweyî dernakeve mîna dara ku qirn û rîşeyên wê hew tên avdan, ji hev dikeve, dirize, winda dibe. Parastin û pêşvebirina çanda xelkê pareke serekeya şerê welatparêziyê ye. Ziman dilê jîndarê çandê ye, hîmê zanava (huwiyeta) neteweyî ye. Di nav sedsalan de, di nav jiyanê de, bi xebat, tevbûnî û tevkariya bi milyonan kesan çêbûye, dewlemendiya hiş, hest û nêrînên mirovên xelkê nîşan dide. Ziman şahidê şehrezayî û bajarvaniya gelekî, neynika giyan û bîra wî ye. Sermayê wî yê dîrokî ye. Ji xelkekî hiz kirin, bi hizkirina zimanê wî dest pê dike. Evîna zimên, di cihkî de, evîna gel e, evîna welêt e. Em hemû dizanin ku îro zimanê kurdî di talûkê de ye. Zimanên resmî (tirkî, erebî, farisî), bi riya xwendegeh, qişle, radyo û televîzyonan îndî ketine bajarok û gundên welatê me. Koça gundiyên kurd ber bi bajarên mezin, ên ku navendên (merkezên) çandên serdest in, siyaseta bêgidîya dewletên ku dest danîne ser welatê me û dixwazin bi hemû awayan rêç û şopa kurdîtiyê, çanda kurdî ji riyê erdê rakin, veguhêriniyên ciyakî, dikin ku roj bi roj peyivandina kurdî di nav neslên nû de paş ve diçe. Iro em ketine rewşeke wilo ku pirîcar hêzên welatparêzên kurd, têkoşerên kurd, di civînên xwe de, di nav hev de, bi tirkî dipeyivin, bi tirkî dinivîsin. Welatparêzên ku bi salan ji bo doza kurdî di zîndanan de mane, zimanê xwe hînî zaroyên xwe nekirine, zimanê ku ji bav û kalên xwe fêr bûne, negihandine neslên nû. Hin welatiyên me yên din bi salan li derveyî welêt mane, çend zimanên awrûpayî hîn bûne, lê serê xwe ne êşandine, di nav serbestî û azadiya Awrûpayê de jî zimanê xwe yê dê hîn nebûne.
Ev meşa han, ku pêşî lê neyê girtin, dikare di nav 40 - 50 salan de me têxe rewşeke trajîktir : neteweyek ne tenê bê dewlet, bindest û bêxweyî lê wisa jî bê zar û ziman, mehkûmê ji rûpelên dîrokê windabûnê. Wezîfa dîrokî û acîla hemû ronakbîrên kurd e ku li zimanê gelê xwe xweyî derkevin, wî biparêzin û pêş ve bibin. Lê xweyî derketin : divê ku ronakbîrên kurd, di peywendî û danûstanên xwe yên devkî an nivîskî de zimanê kurdî bikar bînin, rûmet bidin kurdîyê, bawerî bidin karker û gundiyên perçiqandiyên Kurdistanê. Bila bi kurdî peyivîn îndî mîna nîşana «gundîtiyê» an «paşdemayînê», wekî tiştekî şermezarî, xuya neke ; bi tirkî an erebî axaftin jî ne be îşareta «medenîyetê». Divê ku em bawerî bidin keç û xortên şoreşgerên kurd, bi wan bidin fehm kirin ku «enternasyonalîzm» bi zimanê neteweyê serdest peyivîn nîne ; dijane, li rûmet û çanda gelê bindest xweyî derketin e, wan ji gefa windabûnê rizgar kirin e. Divê ku ronakbîrên kurd dewlemendiyên zimanê kurdî, delalî û şîrînî, ronakî û zelaliya wî diyar bikin, biparêzin, pergalekê têxin nav rêziman û rastnivîsîna kurdî. Heçî pêşvebirina zimên, ew pêwistiyeke jiyanî ye : zimanê ku xwe nû nake, ku nikare bersiva nûyîtiyên jiyanê, yên ramanê, yên zanistî û teknîkê bide ji rûmetê dikeve û dibe pêbilîya folklorvan û heweskarên tiştên kevnare. Riya pêşveçûna zimanê me di nêzandina zarava û devokan de derbas dibe. Di milê din de, me divê kurdî ji zanîn û pêkahiyên sedsala XXa re vekin, wî dewlementir bikin, zimanê gelerî berebere bibe zimanekî edebî û zanistîyî fireh, zengîn, bedew, ahengdar û zelal. Kovara «HÊV1» ji bo vî şerê çandî derdikeve. Rûpelên wê ji bend û nivîsarên li ser pirsên zimanê kurdî, ên dîrok û civaknasî, ên pîşe û zanistî re, ji çîrok û helbestan re, ji lêgerînên folklorî û ji wergerandinên nivîskarên biyanî re vekirî ne. Hemû welatiyên me, yên ku di van waran de tiştekî wan ê gotinê heye, dikarin tê de, bi kurmancî, bi dumilî an bi kurmanciya xwarê binivîsin. Bêgûman berpirsiyarê her bendekê xwediyê wê ye û di rûpelên «Hêvî» de propaganda an şerê hêzeke siyasî kirin mimkin nîne. Di dîroka gelê kurd de, «Hêvî» yekemîn kovar e ku bi sê zaravayên serekeyên zimanê kurdî derdikeve û dixwaze riya yekîtiya wan veke. Tê de xweydan, ked û xebata endam û hevkarên Enstîtuyê, yên nivîskarên kurdên ji hemû parçeyên Kurdistanê heye. Ew di van demên dijwarî û bindestiyê de pêtiyeke piçûka hêviya azadiya gelê me ye û roniya xwe ji agirê ku berî sê sed salan zane û kurdperwerê nemir Ehmedê Xanî vêxisti bû, ji tîrêjên «Kurdistan», «Rojî Kurd», «Hetawî Kurd», «Gelawêj» û «Hawar» ê distîne. Geşandin û gurkirina vê pêtiya welatparêziyê barê hemû ronakbîr, hemû azadixwazên kurd e.
Kendal Serokê Enstîtuya Kurdî
Pirsên alfabeya kurdî
Ji 23 ta 28ê gulana 1983, sêzde nivîskar û zimannasên kurdên Iraq, Iran û Tirkiyê li Parîsê civiyan û li ser pirsên alfabê, ên rastnivîsîna zimên û ên pêkanîna yekitiya zaravayên kurdî xebitîn. Piştî civîna giştiya roja pêşîn, sê komên xebatê dumilî, kurmancî û kurmanciya xwarê (1) hatin danîn. Her komekê du roj û nîv li ser pirsên taybetiyên zaravayê (lehçeyê) xwe xebitî. Paşê, di civînên giştiyên rojên dawîn de raporên xebatê hatin minaqeşe kirin. Di Civîna Gulanê de hin ji pirsên bingehiyên nivîsîna zimanê kurdî zelaltir bûn ; ji bo lêkolîna ên din ewê Enstîtu salê bi hindikî carekê pisporên zimanê kurdî bighîne hev. Amanc rojekê hemû zaravayên kurdî bi alfabeyeke standard, bi awayekî ronak û yekbûyî bên nivîsîn. Zimanekî yekbûyî, bi gotinên hemû zaravayan dewlemendkirî û zelal, ku Kurdên hemû navçeyên welatê me dikaribin pê ji hevûdu fehm bikin, yekûdin binasin, nêziktirî hev bibin. Yekîtiya zimên bingehê yekîtiya gel e. Va ne, bi kurtî, dîtinên ku di Civîna Gulanê de diyar bûne û biryarên stendî :
:
KÎJAN ALFABE
?
Iro Kurdên Tirkiye, Sûriye û Libnanê zimanê xwe bi tîpên latînî, yên Iraq û Iranê, piranî, bi tîpên erebî dinivîsin. Heçî Kurdên Sovyetistanê, ew nivîsarên xwe yên zanistî bi latînî, yên din bi tîpên kîrîlîk (rûsî) dinivîsin. Ango, di dema îroyî de, zimanê me bi hindikî bi 3 alfabeyên cihê tê nivîsîn.
(1) Akademiya kurdiya Bexdayê ji zaravayê kurdiya nîvroya Kurdistana Iran û Iraq re
«Kirmanciya xwarû», ji zaravayê Kurdên Tirkiyê re jî «Kirmanciya serû» dibêje. Gotina soranî ji bo devokê welatê Soran, ku yek ji navçeyên Kurdistana Iraqê ye, tê bikar anîn. Wekî ku ji devokên navçeyên Behdînan û Botan re behdînanî û botanî têgotin.
Ziman Çûç'
Di bilêvkirina ç ya normal de lêv baş ji hev vedibin, ziman çibigire ji ciyê xwe nalibite. Wekî di gotinên çak, çap, çar «4», çê, çolang, çûn, hwd ... Lê gava em dibêjin çemê Mûsilê an çiyayê Herekol nîvekê zimên bi esmanê dev ve dizeliqe û dengekî kerr derdikeve . Ji bo vî dengî, ji yê ç ya çûnê veqetînin emê şanekê deynin ser ç' Di zimanê kurdî de dora 40-50 gotin vê ç' ya kerr bikar tînin. Lê gotinên ku bi ç yên cihê tên bilêvkirin û wekîhev tên nivîsîn ji dehî kêmtir in û talûka tevlihevbûna wan nîne. Em li mîsalên jêrîn temaşe kin Çar jmara 4 Ç'ar ç'arî, xêlî Dirûvê her du gotina bi hev dikeve. Lê gava wan di hevokê de bikar tînin tu têkelî namîne : Çarê gulanê : roja 4 ê meha gulanê Ç'ara serê bûkê : q'ariya, q'arika serê bûkê. an : Ez qar sev li Dêrikê mam ; q'arsevên (2) mala ku em lê diman spî bûn. Ço ! (di ajotina kerê de) Ç'o : dar Ç'oyên gavan : darê gavan Li kerê qo kirin : nav di kerê dan ta ku ew meşa xwe bilezîne. :
:
:
:
KûK' Di piraniya giran a gotinan de k wekî ya Kurd an Kurdistan tê bilêvkirin. Lê di fonetika kurdî de k ya kerr jî heye û di dora 70-80 rayên (qirnên) bê-
jeyan de dixuye. Hin gotinên ku bi alfabeya Hawarê wekîhev tên nivîsîn, manayên cihê didin. Her wekî Ka : pirs; kanê ? Kal : negihîştî; zebeşê kal Kam : 1 - kamik, ritûbet 2 - esmanê dev :
K'a : k'aya genim K'al mêrê biemir K'am moşene, cercere :
:
(2) Gotina ç'arşev ji çara şevê tê û digelek navçeyan de çarsev tê bilêvkirin. Ev jtnîşan dide ku cihêbûna nava çû ç' piçûk û guhêrok e. 10
Bi ser de, nivîskarên «soranî» hemû alfabeya erebî bi yek awayî bikar nanîne : bi van tîpan jî 3-4 guhartoyên sereke hene. Kurmancî, ji salên 1930 an bi vir de, piranî, bi alfabeya latînî ya Hawarê hatiye nivîsîn. Lê hin nivîskar, carina, hin tîpên vê alfabê guherandine, an îşaretên nû bi ser ve kirine. Ev gelemşeyî di riya belavkirina xwendin û nivîsandina kurdî de, di riya belavbûna fikr û ramanan de asêyîyeke mezin e. îro di tu zimanekî din de ev qas têkelî û gelemşeyî nîne. Divê ku nivîskar û ronakbîrên me bi ber-
pirsiyarî bilivin, pergalekê têxin nav nivîsandina zimanê me yê dewlemend, da ku welatiyên me dikaribin hevûdu bi hêsanî bixwînin, yekitiya gelê me bê parastin û têkûz kirin. Beşdarên Civînê hemû hemfikîr in ku alfabeya latînî baştir bersiva hewcedariyên nivîsandina zimanê kurdî dide û divê rojekê Kurdên Iran û Iraqê jî derbasî tîpên latînî bin. Lê mixabin, di hoyên (şertên) îroyî de, ev yek hê ne mimkin e. Ji ber ku : - zimanên resmiyên van dewletan alfabeya erebî bikar tînin û Kurdên ku xwendewar in jî bi tîpên latînî kêm dizanin. - guherandina alfabê, di dorbenda (çarçeva) van dewletan de, wekî daxwaziyeke serxwebûn an veqetinxwazî dixuye û dikare Kurdan ji hêzên siyasîyên van her du dewletan dûr bixîne. - çapxane û dezgeyên teknîkîyên bi tîpên latînî li Iraq û Iranê bi dijwarî bi dest dikevin. Di rewşeke wilo de em dikarin, qet nebe, du tişt pêk bînin : a) pergaleke têkûz têxin nav alfabeya kurdî ya bi tîpên erebî, da ku ziman bi yek cureyî, bi awakî standard bê nivîsîn ; b) afirandinên serekeyên Kurdên Iraq û Iranê, U derveyî welêt, bi tîpên latînî çap kin ji bo ku Kurdên ku tîpên erebî nas nakin dikaribin ji wan îstifade bikin. Di vî warî de pisporên kurmanciya xwarê dan zanîn ku di alfabeya latînî ya «Hawarê» de du deng kêm in ji bo rastnivîsandina zaravayê wan : 1 ya stûr û r ya stûr. KÊMASIYÊN ALFABEYA HAWARÊ
Gelo derî L û R, di alfabeya latînîya Hawarê de kêmasiyên din hene ? Divê, berî her tiştî, em bi bîr bibin ku ev alfabe di sala 1932 de ji bo zaravayê kurmancî hatiye danîn, hewcedariyên zaravayên din ne daye ber çav. Lewre, divê berê bizanibin ka di rastnivîsîna kurmancî de tu kêmasiyên wê hene. Pisporên kurmancî li ser vê pirsê xebitîn. Di vê xebatê de, xasme, ferhenga kurdî-rûsî ya Qanatê Kurdo (ku bi 34 000 gotinên xwe dewlementirîn ferhenga kurmanciya ta îro çapkirî ye) bikar anîn. Diyar dibe ku di fonetîka kurmancî de hin deng hene ku di alfabeya Hawarê de cih negirtine :
ç', k', rastûr, n
p'û
t'.
Kap : hestî, kapa gulerî Kar : 1 - şixul, xebat 2 - qazanc (3) Kel : kela şir Kelek : tiştê ku zû dikele Kelem : lahana ku ji pelên wê apraxa çê dikin Ker : navê heywanê Kew :jikewandinê Kêl pîvana giraniyê (16 kg) Kêm : ava zer a kînor û pizrikan Kêr : kêrik Kulek : a kuçik an tendurê Kur : qure, mexrûr :
K'ap :hevsar K'ar : k'arik, k'ara bizinê
K'el (4) : qele, k'ela Dimdimê K'elek : k'elekên ser Diclê K'elem : xîp, pîj K'er : yê ku nabihîze K'ew k'ewa gozel K'êl a dirûtinê K'êm : hindik :
:
K'êr ji bi kêr hatinê K'ulek : kesê ku dikule K'ur : law :
Gava ku ev gotin di hevokê de tên bikar anîn şolîtî û têkelî pirîcar namîne. Ji du bêjeyên ku di alfabeya Hawarê de wekhev tên nivîsîn lê cihêmana ne, an yek nav e yê din rengdêr (5) e, an ku her du nav bin yek ji wan nêr e, yê din mê ye. Mîsala jêrîn bi alfaba Hawarê hatiye nivîsîn, lê tê de şaşfehmî çê nabe : Ferho karên xwe li sûkê erzan firot ; di vî karî de tu kara wî ne bû. An dema ku dibêjin Bişar kal e, kesî ku tê negihê ku wî gelek salan borandiye, di nav salan de çûye, bi emr e, extiyar e nîne. Dîsa gava dibêjin ev hirmê kal e, herkes dizane ku hirmê negihîştî ye, ne ku extiyar e. Lê carina rewş ev qas zelal nîne Cembelî ka li ku ye ? Gelo çi jê tê fehm kirin ? Kanê Cembelî li ku ye ? An ji Cembelî dipirsin ka (ya kadînê) li ku ye ? Bexqê me tejî kelem in ? Dîsa du têgihîştinî : 1 - bexçê me tejî xîp (k'elem) in 2 - bexçê me tejî kelemên apraxa ne Min kewa wî dayê. Hin ewê fehm kin ku min têra wî lêxistiye ( wî kewandiye), hin jî ewê bêjin ku kewa wî li nik bûye, min daye wî. :
:
(3) Kar, gava ku navekî nêr be bi mana sixul û xebat e : karê min şivanî ye. Navê mê du mana dide 1 - qazanc : kara gavan siwariya keran e. 2 - kara xwey : kara xerza, kara zivingê, xweya karê. (4) K'el, gava ku navekî nêr be bi mana conega tê : k'elê bor. (5) K'ur gava ku rengdêr (sifat) e, ji bo dewaran mana qiloçjêkirî, ji bo mîrovanya porfêkirî dide. Di mana law de k'ur navê nêr e : k'urê pîrê.
12
Mîsaleke dawîn û têkiltir : Derdê kerîtiyê nayê kisandin. Gelo hun jê çi fehm dikin ? Ku derdê kerîtiyê (bêeqlîyê) nayê kişandin
an yê k'erîtiyê (nebihîstinê) ? Lê divê ku em ji niha de bêjin ku di gotinên kerîtî û k'erîtî de ne tenê k lê wisa jî r cihê ne û emê vegerin ser vê pirsê. Bi kurtî, di fonetîka kurdî de du dengên k hene k û k'. Gava ku ew bi yek tîp tên nivîsîn, ji derveyî çend rewşên istisnayî, şaşfehmî û dijwarî peyda nabe. :
PûP' Derveyî P ya normal di fonetîka zimanê me de P yeke kerr jî dixuye. Lê gotinên ku wê bikar tînin gelek kêm in, nagihên deha. Va ne ji bo agahdariyê du mîsal : Par (navê mê) : beş, behr, peşk P'ar (hoker) : sala çûyî Pîr (navê nêr) : 1) pergal, edeb P'îr (rengdêr) :jina extiyar 2) mamoste (pîrê tariqetê) Gava ku di hevokê de wan bi kar tînin tevlihevî peyda nabe : Pismamê min par para xwe da bû min. An : Pîra te jîr e û bipîr e, lê pîrê we zehfbêpîr e. Lê dema dibêjin : Mixabin, pîr carina bêpîr in, ji pîrê merem çi ye, pîrêjin an mamoste ? Dîyar nîne, lê ev ziraviyên ziman in û di gotinên ku wekîhev tên bilêvkirin de jî rewşên wilo xwe nîsan didin. PIRSA R Di hemû zaravayên zimanê kurdî de 2 r hene : r ya zirav û ya stûr. Di destpêka gotinê de r timî stûr e : rabûn, rakirin, rastî, rê, rik, rîşe, roj, rûniştin, hwd. Di nav du dengdêran de r pirîcar zirav tê bilêvkirin : arav, baran, narîn, serek, zerî, jêrîn, birin, kirin, tîrêj, soran, sore, gurandin, tûrik, hwd. Lê di hin bêjeyan de, r ya nav du dengdêran stûr e : birîn, firîn, kirîn, gerok, girik, berahî, kerik, hwd Du gotinên ku di alfabeya Hawarê de wekîhev, bi eynî r tên nivîsîn carina manayên cihê didin : ber (bi r ya zirav), n.n (6) : 1 - meywe, mahsûl (berê darê)
(6)
13
n. n : navê nêr ; n. m : navê mê ;
r : rengdêr (sifat) h : hoker (zerf)
l : lêker (fiil)
2 - sing (sing 3 - kevir
~<s--
û ber)
<
4 - firehî (capûnê du ber) 5 - rû, pêş (wî berê xwe da min) ber (bi r ya stûr), n.m : texlîteke mehfûrê (bera eywanê) têr ( bi r ya zirav), r : yê ne birçî têr (bi r ya stûr), n.m: çewalê mezin pir (bi r ya zirav), n.m .: avahiya ji bo derbasbûna av û çeman (pira Diyarbekrê) pir ( bi r ya stûr), h : zehf, gelek girik (bi r ya zirav), n.n girikê nan girik (bi r ya stûr), r : xeydok, bihnteng birîn ( bi r ya zirav), n.m : kula birîndar birîn (bi r ya stûr), 1 : bi birek, kêr an haletekî tûj veqetandin, jê kirin (goşt bi kêrê birîn) gur (bi r ya zirav), n. n : gurê neyarê pez gur (bi r ya stûr), r : qewî, xurt (bayê gur, agirê gur, mijê gur) :
Di van mîsalan de ihtîmala têkelî û tevliheviya manan kêm e, ji ber ku zayendê (cinsê) gotinên dirûvdar û fonksiona wan a di nav hevokê cihê ne. Lê di çend gotinan de Oi dehî kêmtir) têkelî dikare peyda be. Mîsala klasîk ya kerîtî (n.m) ye. Çi jê fehm bikin ? Bêeqlî an nebihîstinî ?
Bikurtî, di fonetîka kurdî de pirseke r heye. Hejmara gotinên ku r ya zirav bikar tînin bi çend sedan e. Gava ku di nivîsandinê de cihêbûn naxin nava her du vîneyên (texlîtên) r talûka tevlihevbûna manayên çend gotinên dirûvdar zehf kêm e. Divê ku di alîkî de lêgerîneke kûr bê çêkirin ji bo diyar be ka gelo her du bilêvkirinên r bi çi qaîdan ve girêdayî ne. Di milê din de divê iîsta çend gotinên ku bi r yên cihê tên bilêvkirin lê wekîhev tên nivîsîn û dikarin di têgihiştinê de şolîtî bidin peyda kirin derînin û di wan gotinan (ku hejmare wan ji dehî kêmtir dixuye), de di dewsa r ya stûr de rr deynin. Mîsal : pirr ji bo zehf, kerr ji bo kesê ku nabihîze. Kengî ku lêgerînên fonetîkî yên zaravayên kurdî yên din pêwistiya danîna îşaret an tîpek din nîşan dan, hindê dikarin wê nûyîtî an guherandinê têxin nivîsandina kurmanciyê jî. TûT' Derveyî t ya adetî, di zimanê me de t' yeke kerr heye, lê ewgelek kêm hatiye bikar anîn. Va ne çend gotinên ku me wê tê de dîtiye : t'a ( yê dirûtinê), t'am ( a xwarinê), t'ar ( a mêzînê an ya defê),
14
t'eng (ne fireh), t'ûr (ê ku genim an zad dixinê) û t'ol (a ku çavlider e, dilkoçer û doxînsist e). Gelo talûka ku mana van gotinan û yên ku di alfaba Hawarê de wekî wan tên nivîsîn nîne ? Bextewarane, naxêr ! ta (hoker) : heta, sibê ta êvarê ta (n. m) : êşa paludîzmê ; ta girtin, ketin taya mirinê. ta (n. m) : taq, qat ; xaniyê sê ta, ta kirin. Ev mane hemî ji ya ta yê dirûtin an por dûr in. Wisa jî mana tam (temamî, tevahî) ji ya t'am a xwarin û vexwarinê qenc cihê ye. Maku, di kurdî de di şûna tam de temam gotin rastir e. Talûka ku kesekî t'ara defê an sergîna tevî tara mirîşkan an tar (par) kirinê bike jî nîne. Hecî teng (n. m), ew bi mana cih e : tenga wî xuya ye. Gava ku tê gotin sola min teng e, herkes tê digihê ku ew nefireh e, piyê min dişidîne. Di kurdî de derveyî t'olê, gotina tol (n. m) heye û bi mana heyfê ye. Gava ku dibêjin «wî tola xwe hilda», merem piçek şolî dixuye. Gelo wî heyfa xwe an t'ola (qehpika) xwe hilda ? Ji bo şaşfehmî nebe divê ku bibîr bînin ku rastiya gotina tol (heyf) tole ye û hindê tu têkelî namîne. Derdikeve ku yek t bersiva nivîsandina zimanê kurdî dide. BIRYAR Di fonetîka kurmancî de
deng hene ku di alfabeya Hawarê de cih negirtine : ç', k', p', t', û r yek ji her du r yan. Ji bo her çar dengên pêşîn danîna tîpekî an îşareteke nû ne licih e û hin mahzûran dide peyda kirin. Ji ber ku : 1 Hejmara gotinên ku bi van 4 dengan tên bilêvkirin kêm e û gava ku ew bi tîpên ç, k, p û t yên adetî tên nivîsîn talûka tênegihîştin an tevlihevkirina wan yekcar hindik e. Di gelekî zimanên cihanê yên din de jî gotinên ku wekîhev tên nivîsîn lê cihêmana ne, an bi awayekî tên nivîsîn lê piçekî cihê tên bilêvkirin hene. Di zimanên pêşveçûyî wekî ingilîzî û fransizî de rewşên wilo ji kurdî zehf bêtir in. 2 - Piraniya gelê kurd nexwendewar e û welatparêzên ku nivîsîna zimanê kurdî hîn dikin, xwediyên kêm imkanan in û carina bixwe jî ziraviyên fonefîkê rind nizanin. Bi kesên ku li derveyî xwendegehan, pirîcar bi dizî, hînê xwendinê dibin, cihêbûnên nava ç û ç', k û k' dan têgihîştin hêsa nîne û dikare bibe sedemê şolîbûna hişan.Maku, hin gotinên ku li hin navçeyan bi k' tên bilêvkirin li cihine din bi k tên gotin û ewê xwendewar timî di nav dudiliyê de bimînin : Gelo ev gotin bi k bû an bi k', bi ç bû an bi ç' ? Ji bo belavkirina xwendin û nivîsandina kurdî alfabê dijwar kirin, dijwariyên nû saz kirin rast nîne. 3 - Pêşveçûnên teknîkî berebere materyelê çapê standardize dike. Peydakirina makînên nivîsînê ên xwediyê tîp û şaniyên taybetî hingî diçe dijwartir
15
5
dibe. Niha hebûna Serdayî ya " û tîpa § karê çapkirina rojname û kovarên kurdî dijwar dike. Roja ku ç', k', p' û t' hebin emê hew dikaribin ji binî derkevin. Dewleteka kurda tevî bazareke fireh nîne ku çêkiroxên makînên çapê ji bo wê çapxaneyine taybetî imal kin. Divê ku em dijwariyên nû saz nekin û pirsên teknîkî, yên pêşveçûnên teknolojîyê timî bi bîr bînin, ji veguherîniyên dinyayê dûr nekevin û bêpar nemînin. 4 - Di alfabeya Hawarê de 31 tîp hene û ew yek ji dirêjtirîn alfabeyên latînî ye. Biservekirina tîpên nû ewê wê hê girantir û dirêjtir bike. Herçî dengê r, heye ku stûr an zirav bilêvkirina wê girêdayî hin qaîdan be. Divê ku ev pirs qenc bê kolandin. Di vê navê de, çend gotinên bi r ya stûr ku dikaribin bibin sedemê şaşfehmiyê, emê rr binivîsin. Ta roja ku lêgerînên li ser fonetîka dumilî û kurmanciya xwarê pirsa r zelaltir bikin. Bi kurtî, alfabeya Hawarê bê kemasî nîne lê dikare, bê guherandin, bersiva nivîsandina zaravayê kurmancî bide. NIVÎSÎNA DUMILÎ Û KURMANCIYA XWARÊ (SORANÎ) BI TÎPÊN LATÎNÎ Ewê alfabeya Hawarê bingeh bê qebûlkirin. Sîstemê latînî yên Mac Carus û Tewfiq Wehbî ku di hin kitêbên Kurdên Iraqê de hatine bikar anîn ji alfaba Hawarê çêtir û pratîktir nînin. Hê yek ji wan di nava Kurdên Iraqê de rûneniştiye, lê alfabeya Hawarê îro bûye ya piraniya gelê kurd. Ji bo nêzikkirina zaravayan û ber bi yekîtiya alfabê çûyinê, Enstîtu ewê dumilî timî bi alfabeya Hawarê binivîsîne. Ewê nivîsarên latînî yên kurmanciya xwarê jî bi vê alfabê bên çap kirin. LI SER «1» U «i», «i» U «î» Di salên 1960an de li Tirkiyê hin kitêb û kovar di dewsa i ya Hawarê de, î ya tirkî û di şuna î de jî i bikar anîn. Di destpêkê de evji ber sedemên teknîkî bû (di çapxanên tirk de peydakirina î dijwar bû) ; paşê di hin hawiran de bû adet. Ev yek ji me re xelet dixuye. - Di dema ku Kurdên Sovyetî jî berebere alfabeya Hawarê bikar tînin, hin tîpên vê alfabê guherandin dibe sedemê perçebûneke nû di nav Kurdan de. Di van rojên tunehiya otoriteke merkezî de berpirsiyariya xwenda û ronakbirên kurd mezin e. Divê ku em tiştên bi zor, cefa û zehmet avakirî, heta ji me tê, têkûztir bikin, lê xweyî derkevin, pêş ve bibin. - Di warê zanistî de jî ev ne rast e. Tîpa î tenê di tirkî de heye û dengekî taybetî dide. Ev deng ji dengê i ya kurdî cihê ye ; i ya kurdî wek ya ingilîzî (di this is de) ye. Gava ku wê wekî î ya tirkî binivîsin ew him ji bo
16
Kurdên Tirkiyê û him ji bo kesên din ên ku bi tirkî dizanin û dixwazin hînî kurdî bin dikare bibe sedemê tevliheviyê. î ya kurdî wekî ee ya ingilîzî dengekî dirêj e. - Di alî pratîk de, li Tirkiyê bikaranîna 1 hêsatir e, ji ber ku ev tîp di alfabeya tirkî de heye. Lêbelê li welatên din, xasme li Awrûpa, makînên ku tê de tîpa 1 hene bi destxistin gelek dijwar e. Herwekî îro piraniya mezin a kitêbên kurdî li derveyî Tirkiyê çap dibin, di alî pratîk de bikaranîna i û î yên Hawarê ji ya 1 û i çêtir e. Em ji hemû welatiyên xwe hêvî dikin ku di vî warî de berpirsiyariya xwe ji bîr me kin, cih nedin peydabûna dijwarî û tevliheviyan.
PERGALAALFABÊ Alfabeya Hawarê, alfabeyeke latînî ye û di hemû zimanên ku tîpên latînî bikar tînin ev alfabe xwedî pergalekê ye, rêzandina tîpan naguhire. Lê hin nivîskarên kurd, heye ku di bin têsîra elîbêtka erebî de, x di nava h û î de, ê di nava î û i de, q di nava k û 1 de datînin, hin v di nava f û g de, x di nava h û i de, q di nava j û k de dinivîsin. Ev awa hemû ne licih in. Yên ku 2700 sal berê alfabeya latînî çêkirine, jê re pergalekê jî danîne ; guherandina vê pergalê heqê me nîne. Va ye pergala rastiya alfabeya me ya latînî : a, b, c, ç, d, e, ê, f , g, h, i, î, j, k, 1, m, n, o, p, q, r, s, ş, t, u, û, v, w, x, y, z.
BIRYARÊN DIN ÊN CIVINÊ * Ji bo nêzikkirina zaravayan divê berî her tiştî, dewlemendiyên her zaravayekê qenc bê nasîn. Ji vê bûnê, divê em hemû imkanan seferber bikin ku zûtirîn wext gotinên her zarava û devokekî, bê guherandin û bê gotinên van salên dawî çêkirî, bicivînin û ferhengên zaravayan pêk bînin. Ewê ji ber ferhengên devok û zaravayan ferhenga zimanê kurdî derkeve. Enstîtu zimannas û zanayên kurd gazî xebatê dike û ji çapkirina berhevok û ferhengên wan re amade ye. * Xebata ferhenga kurdî-fransizî, ku çend sal in dom dike, bilezînin da ku ew riya çêkirina ferhengên kurdî û zimanên biyaniyên din veke. * Lîsta ferhengên kurdî yên ku ta îro çap bûne derînin û di kovara Enstîtuyê de çap kin ji bo alîkariya kesên ku li ser zimanê kurdî dixebitin. * Divê ku Enstîtu kovareke çandiya giştî derîne û tê de li rex bend û lêgerînên zanistî li ser ziman, edebiyat, dîrok û sosyolojî, afîrandinên nivîska-
17
rên kurd jî çap bike. Sala pêşî ewê ev kovar ji salê du hejmar derkeve (7), her hejmar dora 120-160 rûpel be û sê zaravayên kurdî (kurmancî, dumilî, û kurmanciya xwarê) bikar bîne. Rojekê, ku imkan dest bidin, dikaribin kovareke din, bi reng û wêne derînin ji bo belavkirina xwendin û nivîsandina kurdî di nav karkerên kurd ên Awrûpayê de. * Zûtirîn wext «Rêzimana kurmancî-soranî» ya Qanatê Kurdo ji rûsî wergerînin û ya Celadet Bedirxan û Roger Lescot jî ji fransizî wergerînin kurdî û zimanên din (8). * Di vê navê de ji hemû nivîskarên kurd tika dikin em heryek di tenga xwe de gotinên nû çê mekin. Bi vî awayî em zaravayên kurdî ji hev dûrtir dixînin, gelemşeyiya nav zimên zêdetir dikin. Gava ku gotinekê di zaravayek de tune be pêşî binêrin ka di zaravayên din de di şûna wê de gotinek heye an na. Ku hebe wê bikar bînin, zaravayan nêzî hev bikin. Gava ku gotinek di tu zaravayeke kurdî de nînbe û jê re di zimanê zanistî an edebî de hewcedarî hebe, pêşneyarên xwe ji Enstîtuyê re bişînin ku ew, piştî bi nivîskar û zimannasên kurdên din re şêwirî, dikaribe wê di kovara xwe de ji hemû xwendayên kurd re pêşneyar bike. :
(7) Kovara hêvîji bo bicihanîna vê erkêl (wezîfê) derdikeve. (8) Karên wergwandina van her du rêzimanan havînê dest pê kirine.
18
Sê dîtin li ser pirsên alfabê
ELIFBE YA KURDI Elifbê (1) ew tişt e ku ziman pê tête nivîsîn. Ev rastiyeke berviçav e ku her kes dizane. Lê kêmî û zêdehiya ku ketiye elifbêyên hin gelan ne tiştekî xuya ye ku her kes bîra bibe, an tê bigehê. Lê kesên ku bi ziman mijûl bûne û xwe di wî warî da westandine di bilêvkirina bêjeyan da ew kêmanî dîtine û nasîne. Çîroka danîna elifbêya kurdî vedigere berî çil salî. Gava rehmetî Celadet Bedirxan xwest elifbêya latînî têxe şûna elifbêya erebî hin kes ji xwendayên kurdan ku digel ziman bendewar bûn civandin serhev û ehfbêya ku ji bo zimanê kurdî pêk anîbû raveyî wan kir. Ez jî hîngê di nav wan kesan da bûm. Herwekî diviya bû mirovekî jîr û serwext bike, Celadet jî dixwest bizane ka dîtina kesên civî di warê elifbêya pêkhatî da çî ye. Camêrên ku hatibûn civînê çiqas ku xwenda û bi ziman ra bendewar bûn jî, di warê ziman da xebat nekiribûn û pê mijûl ne bû bûn. Hemiyan dixwest ku elifbêyeke kurdî bête danîn û bi vê yekê dilgeş bûn. Di nava kesên ku di civînê da hatin dîtin tenê ez û Celadet bi ziman mijûl bû bûn û me herduyan dikarî di vî warî da bipeyive. Piştî em bi ser û ber li 19
elifbêya pêkhatî hûr bûn, Celadet ji me pirsî û got : Ma hûn tiştekî kêmanî di vê elifbêyê da dibînin ? Kesekî ji hevalên di civînê da deng nekir. Hînga min gotê : Erê ez tê da çar tîpan kêm dibînim ku di zaravayê kurmancî da hene. Divê em çavên xwe li ser tinebûna wan tîpan negirin. Tinebûna wan di elifbêya me da kêmaniyeke berbiçav e.
Hîngê Celadet li min vegerand û got
:
Tîpên kêm kîjan in Min gotê ç
p
?
:
k
t
ne, ku zaravaye
kurmancî ji van tîpan dagirtî ye. Hingê rehmetî li min vegerand û got
:
Rast e ev herçar tîp di zaravayê kurmancî da hene. Lê em dikarin ji tîpên nîzîkî wan (ç p k t) destkewtî bibin, herwekî me bi tîpên erebî dinivîsandin. Va ye hemî elifbêyên Awropî di navbera 29-31 tîpan da ne. Eve elifbêya me bûn 33 tîp. Min lê vegerand : Hêja ye em jî wek Awropiyan bi pêşkevin, lê ne bi kêmkirina tîpên elifbê.
Tevî ku ez bi hebûna van herçar Dema min dît camêrên di civînê tîpan di zaravayê kurmancî da bawer da giraniyek nedan gotina min, bi im jî heya îro min nexistine nav serva min zêde kir, got : Dibînim vê gotina min di serê nivîsanên xwe. Naxwazim ji wan we da cih negirt. Lê çi gava komelek kesan bim ku bi serê xwe tiştan bikim. zanistî li Kurdistanê pêkbê, ez dê vê Çi gava Enstîtû qîma xwe bi van kêmaniya di elifbêya kurdî da bidim herçar tîpan bîne hînga dê bi wan ser çavên wê komelê. binivîsim. Di vê navê da çil sal borîn, ne Li vir tiştek heye ku hez dikim di Kurdistan û ne jî komala zanistî ya ku dawiya vê bendê da bidim ber çavên min dixwestî vê kêmaniya di elifbê da Enstîtû û xwendevanên kovara «Hêraveyê bikim çar bû. Ez jî kal bûm vî». Ev herçar tîpên ku me çêla wan min xwe nîzîkî gorê dît, min nexwest kirî di elîfbêya biraderên me Kurdên çavên xwe li ser vê kêmaniya di elifbê Sovyet da jî hene. Lê wan îşaret danîda bigirim, terka Cîhanê û gelê xwe yê ne ser tîpên latînî. Herçî min îşaret bindest bikim û biçim gorê. Par bi danîn ser herçar tîpên ku di zimanê navê «Elifbêya tikûz» min elifbêyek ji kurdî da hene, bawer im ku kira min kesên ku dixwazin bi mezinatî hînî rastir e. Ez vê yekê dihêlim ji hilbijarxwendina zimanê xwe bibin danî û da tina Enstîtûyê ra, bila herçiya rast hin biraderên kurd ku bidin çapkirin. dibîne pê bigire. Bijî Enstîtû û lebatên Heya şopa heyîna van herçar tîpan wê yên sergiran. wenda nebe. Osman Sebrî (1) Camêrên ku di warê elifbêya Kurdî da peyivîne, an nivîsîne wek Awropiyan bi «alfabe» navandine. Tevî rûmetgîrîya min ji zanabûna wan kesan ra, divê em herwekî Kurdan di berê da bi «elifbê» bi nav kirine em jî wekî bilêvkirina Kurdan binavînin, ne wek Awropiyan. An na em durvê xwe yê kurdî hîdî hîdî wenda dikin. Dil dixwaze ku em Kurd di her kir û warî da durvê xwe yê kurdî biparêzin, ne wenda bikin.
20
CEND GOTIN LI SER ZIMANE KURDI
Rehmetî mîr Celadet dizanî ku di zimanê kurdî de (kurmancî û zaravayên din) bêtirî 32 deng hene, wek : 2 h, 2 k, 2 1, 2 r, û hin din. Ewî welê didît ku di xwendinê de, peyayên ku di dibistanan de hînî kurdî bibin ewê bikaribin van dengan ji hev derêxin. Ji lewre, ewî nedixwest ku elfabeya kurdî girantir bike. Ez bi xwe, pejnên wî rast dibînim. Lê ez wan nakime Mishefa Reş, ne jî Qoran. Heke, sibe yên kurdî didine xwendin (mamoste) û yên kurdî dixwînin bibînin ku bi vê erebeya ha rêveçûn nabe, ewê bivê, nevê li guhartina wê bigerin.
bike. Yek kirina
zaravayên
kurdî
ne
tiştekî hêsan e. Lê, di gel vê yekê, divê ku ciyên wek Institut, qet nebe, tevî kurmancî soranî jî bidine xwendin. Dibêm «qet nebe», bra zazayên me nexeyidin ... DERXISTINA KOVAREKE KURDÎ
Navê wê «Dengê Xanî»* be ne xirab e. Bi vî awayî xelk wê çêtir Xanî kî bû, çi digot û çi dixwest binasin, û bi ser de jî Mem û Zîna wî bixwînin. Têxistiyên Kovarê : Divê tê de ev tişt hebin : Rêziman (grammaire), dîrok, RAST NIVÎSÎN Û RAST AXAFTIN : çîrok, helbest, tiştine wergerandî, zanistî (sciences), felsefe, lê bê fanaEv tişt girêdayî salan e : divê tîzm ; bikin ku pesndayîna ramanekê Kurd di dibistan û zanîngehan de bi de, yek bikaribe rexneyîn xwe bide : zimanê xwe bixwînin û binivîsin, li Bi korane, dev ji pesnedayina ramansaher derên welatê xwe, bi serbestî bi ziyan (ideoloji) û rejîmên siyasî berzimanê xwe baxêvin û bi serbestî he- din. Li Ewropa gelek kovarên kurdî rin û werin, kitêb, rojname, akademî, deng û wêneguhêzên wan hebin. derdikevin. Hin ji wan demekê dijîn û Heya ev tişt çêbibin, divê em piştre dimirin. Jiyandina kovarekê ne nihûda, bi her awayî guh bidin kur- hêsan e. Li welatekî wek Swîsre manciya HAWARÊ (ez niha xwe têkî- (ISVICRE), kovarên ku bi frensizî lî Zazan û Soran nakim). derdikevin tevde girêdayî kovarên Di koma HAWARE de, nivîsandi- Swîsreya elmanî ne. Bi serê xwe nikanên Celadet, Kamuran, Osman Sabrî, rin bijîn. Da ku Kovareke Kurdî li Qedrican û hin din hene. Divê ku ev Ewropa bikaribe bijî, divê hin hebin bikevin destên kesên ku dixwazin hînî ku pişta wê bigirin û bi ser de jî divê kurmanciya «edebî» bibin. kiryarên wê (abone) pir bin. Peyda Bi navê Nûredîn Usif, ên min jî kirina wan çawa dibe, êdî hun ji min çend nivîsandinên min hene ku kur- çêtir dizanin. Kovar, her sê meh carekê derkeve manciya wan ne xirab e. Divê ku Institut Kurde van nivîsandinên ha bigehî- başe. Dr. Nûredîn Zaza ne hev û wek kitêbokan wan belav (*) Ji bo navê kovarê gelek pêşneyarên din jî hatin. Va ne çend ji van navan: Awat, Asoyên nû, Çar Çira, Rêgah, Roj, Rêç, Zaxros, Zanyarî, Nistiman, Pirsiyar. 21
& ÇEND GILI U GAZIND JIBONAZIMANE KURDI
Mirov dikare bêje : Toreya Kurdî ya nivîsandî ji sedsala dehan dest pê dike. Heye ku ji berî vê dîrokê be jî, lê mixabin tiştekî wilo hêja di destê me de nîn e, ku em bêjin : Toreya Kurdî ji vê dîroka ku me li jor gotiye kevintir e. Kevneşopên torenivîsên me yên hezar salên borî jî ewqas ne pir û zehf in. Bê gûman gelek tiştên hêja ji nivîsarên wan torenivîsan winda bûne û xelkê Kurd tu guhdarî û giringiya mezin nedane wan kevneşopên giranbiha, ku wan ji windabûnê biparêzin. Ûştên serekîn ji vê yekê re, li gora bîr û baweriya xwe ez di van bendên jêrîn de dibînim 1 - Zimanê ola me ne bi kurdî bûye. Di derbara ku em ola musulmaniyê bi zimanê zikmakî binivîsin û bixwînin gelek sînor û kêlik jê re hatine danîn, ta vê yekê bi gunehekî mezin jî dihejmêrin. 2 - Tu dewletên me Kurdan li ser tevahiya axa Kurdistanê pêk nehatine. Ger hinek îmaret pêk hatine jî, wan îmaretan serekî dirêj li berxwe nedane. Dewletên zorker zû bi zû rê li pêş wan girtine, ku ew nebin bingehê dewleteke kurdî mezin. 3 - Parvebûna Kurdistanê di navbera Imparatorî û dewletên Rohilata Navîn de, çi di dîroka kevin de an nuh de. Vê yekê hêştiye ku em tim bibin hindikahiyeke milî di hundurên wan Imparatorî û dewletan de, ku tu kiyan û biha ji zimanê me re tunebe. Bi bandûriya van bendên jorîn kesên me yên zîrek xizmeta zimanên biyanî kirine, ew bi xwe jî hukumdarê me bûne, wek Tirk, Ereb û Farisan. :
22
!
Di dawiya sedsala nozdehan de tevgera kurdîtiyê ji bona sazkirina welatekî serbixwe hinekî seriyê xwe hildabû. Ji ber gelek ûştên civakî, siyasî û navnetewî, ew merem û mebestahan bi ser neket. Em dikarin bêjin : wan rêyeke nûjen ji neviyên xwe re vekirin, ku ew bi guh zimanê xwe din, wî binivîsin û bixwînin. Tiştê ku wan bavpîran ji me re kirine û hiştine, rojname û kovarên kurdî derxistine, kevneşopên me bi qasî ku ji wan hatiye civandine û nivîsandine. Em dikarin bêjin : wê tevgera siyasî bi xwe re vejandineke toreyî an wêjeyî jî hanî. Xelkê Kurd bêtir guh da zimanê xwe û lê fikirîn. Gelek şopên hêja di derbara rêziman, helbest ji me re hiştine, yeka hîn hêjatir wan kesan zimanê kurdî derbasî qonaxa nivîsandina têkist an metinan kirin û bingehê vê yeka giring ji me re danîn. Kurmanciya jêr û jorîn bi taybetî ya pêşîn gelekî bi pêşket. Lê mixabin her du zarava bi du alfabêyên cuda (erebî û latînî) hatin nivîsandin, ta bi niha jî hîn ev yeka han berdewam e, tu xizmet hîn ji bona yekbûna alfabêyekê û zimanekî netewî nehatiye kirin. Helbet ûşt û sedemên vê gelek in. Li gor nêrîna pisporên zimanê kurdî alfabêya latînî gelekî bi kêrî zimanê kurdî têye û ziman dikare pê gelek gavên fireh bavêje. Wek nimûne, ji heft saliyê ez tîpên erebî dinasim, lê hîn ta bi niha jî, ez nikarim bi serbestî ne zimanê kurdî û ne jî yê erebî pê bixwînim. îro zimanekî lêtretûrî ku li hemî Kurdistanê hukum dike nîne . Her
devereke Kurdistanê bi devok û zaravayên xwe yên deverîn dinivîsin. Ji xwe nivîsandin û xwendin bi kurdî ji bilî Kurdistana Iraqê qedexe ye û gunehkariyeke mezin e, divê mirovji berdêlê ve bête kuştin û di zîndanan de salan bikişîne, ta li Kurdistana Iraqê jî di warekî gelekî teng de zimanê kurdî têye bi kar anîn. Mixabin ewqas zanîna min li ser kurmanciya jêrîn nîn e, lê ez dixwazim çend rêzan li ser kurmanciya jorîn binivîsim. Ta bi niha kurmanciya jorîn bi van awayên jêrîn têye nivîsandin 1 - Devokê devera Bahdînan bi (tîpên erebî). Ew gelekî paqij û baş e, lê ew nabe zimanê giştî yê zaravayê kurmanciya jorîn, ji ber ku ew devokê devereke piçûk e. 2 - Awayê nivîsandina Kurdên Soviyêt. Ew gelekî bi devokekî deverîn û teng têye nivîsandin, ne rêziman û bingeh jê re heye. Ew ji zû de bi devokê xwe dixwînin, lê mixabin ew li ser bingeheke şaş e û ne rast e. Helbet ew jî bi alfabeya Rûsî dinivîsin. 3 - Awayê nivîsandina kovara Hawarê bi berpirsiyara rehmetî Celadet Bedirxan. Ew gelekî paqij û :
23
hêja ye, ji ber ku xwediyên ku bi vî awayî nivîsandin gelekî li ser girametîk û pêşketina zimên rawestiyane ka çi awa dikare bibe awayê kurmanciya jorîn. Ji bingeheke rast û xurt de dest pê kirine. 4 - Li dawî divê ez van kesên ku li Ewrûpa rojname û kovaran derdixînin hinekî wan bêşînim. Lavayîya min ji wan ew e, ku hinekî gava ew dinivîsin bi kurdî bifikirin û paşê binivîsin. Bi awayê ku ew dinfvîsin hemî avahiyên zimên hildiweşînin. Mirov di nav nivîsarên wan de mat dimîne ku ew bi çi zaravayî û devokê ne ! Lê xuya ye, kolîdaran gelekî mêjiyê me şuştiye. Nema em dikarin bi kurdî bifikirin û binivîsin. Ji bona xatirê vê yekê jî, em gelek gotin û termînolojiyên çêkirî, ku ne bingeh û biniyat jê re di zimanê kurdî hene, di nivîsarên xwe de bi kar tînin. Bi vê yekê jî tîhna me naşkê, em destên xwe dirêjî alfabeya ku ev bêtirî pêncî salî ye, Kurd pê dinivîsin û dixwînin, bi wê jî dilîzin. Bi vê kirê em bingehê alfabeyê û yekbûna wê di Kurdistanê de hildiweşînin û tar û mar dikin. Reşîd Simo
.6-
ALIKARI JI BO FERHENGA KURDI - FRANSIZI
Enstîtu ferhengeke kurdî - fransizî çêdike. Ev xebat karên ku Kamuran A. Bedirxan di sî salên dawînên jiyana xwe de pêk anî bû didomîne û temam dike. Ta niha qasî 55000 gotin hatine berhev kirin û wergerandina fransiziya gotinên ku bi tîpên A, B, C, Ç dest pê dikin qediyaye, tîpa D jî di ber qedandinê de ye. Ev ferheng ewê mezintirîn û firehtirîn ferhenga zimanê kurdî be û dixwaze, qet ne be, piraniya mezina dewlemendiyên zimanê me diyar bike. Piştî çapa wê ya fransizî, ewê çapên bi zimanên din (tirkî, almanî, ingilîzî, erebî, farisî) bên amade kirin. Ziman malê hemû kurdan e. Wekî derya ye, kûr û fireh e. Çi şivan, çi gavan, çi koçer, çi cotkar, çi dengbêj, çi nivîskar, her welatîkî me vekî masiyan di nav vê deryayê de mezin bûye û jê parekê stendiye. Enstîtu di xebata xwe de hewcê zanîn û alîkariya hemû welatîyên me yên bixîret e. Em dixwazin ku kevirê her Kurdekî dilsoz di vê avahiya giştî de hebe. Kerem kin, navên giya û daran, en hêşînatî û meywan, ên rawir û teyran, en haletên kar an gotinên ku hun bawer dikin nadir û kêmdîtî ne ji me re bişînin. Ku dikaribin her gotinekê piçek izah kin an wergerandina wê bi zimanê ku hun pê çêtir dizanin li kêleka wê deynin baştir dibe. Heçî navê giya û daran, heta dikaribin diyar bikin bejna wan çend bilind e, li ku hêşîn dibin (di erdên avî an bejî de, li devên çeman an li çolan), berên wan çawan in, çi reng in, çiqas gir in, tên xwarin an na, tama wan çawa ye ? Ku dikaribin pelek ji darê an jî berê wê, an wêne (resm) yê giya an teyr bişînin hê jî çêtir dibe. Tikaya dawîn : ji bîr me kin, di nameya xwe de bêjin hun ji kîjan bajar an navçeya Kurdistanê ne. Ji niha ve, spasên germîn ji bo alîkariya we _»__--
_*p
_p
^p
Nameyan li ser navnîşana jêrîn bisînin : Ferhenga Kurdî, Institut Kurde de Paris, 106, rue La Fayette, 75010 PARIS, FRANCE.
24
Rastnivîsîna Kurdî RASTNIVISINA KURDI Zmanê me î nivîsanî, bi tîpên erebî ji Eliyê Herîrî, bi tîpên latînî ji Celadet Bedirxan dest pê dike. Rastnivîsîna bi tîpên erebî bi çi awayî bû, bi çi awayî nebû baş pê nizanim, lê serpêhatiya rastnivîsîna bi tîpên latînî ji destpêkê ta îro gelek tevlîhev û bi gelemşe ye. Di warê rastnivîsîna bi tîpên latînî de, ji destpêkê ta îro , sê awa an sê rêgeh berpêşî xwendevanên kurd bûne. Gelo meriv dikare ji van rêgehan re bêje «ekol-êcole» an na. Ev sê rêgeh an ev sê ekol ; ne bi xetên mutlaq, lê bi nêzîkayî ev in : a - Ekola Hawarê b c
Ekola Kurdên Sovyetî - Ekola bêla (ne ji alîkî) Ekola Hawarê bi qasî jiyana kovara Hawarê hevahengiya xwe kudand, di pey mirina Mîr Celadet Bedirxan de ; Mîr Kamuran Bedirxan rêgeheke cihê, Osman Sebrî iû Nûredîn Zaza rêgeheke cihê dan ber xwe. Di vê ekolê de cihêtî li ser nivisandina daçeka neyînî bi lêkera laperandî ve nivisandin û nenivisandin e . Ekola Kurdên Sovyetê di nav xwe de gihîştiye yekîtiyê. Bi destê Prof. Qanatê Kurdo gramera kurmancî hatiye bihevxistin. Bersîva hewcedariyên kurmanciya dorhêla Qers û Agirî dide,lê , ji bo tevahiya kurmanciya jorîn ji bersîv dayinê dûr e. Ekola bêla, di eslê xwe de ne ekol e. Ji vê tofê (grûb) rastnivîsîn û termînolojiya du kesî çi bigre hevûdu nagrin. Di xwendin û nivîsandina zmanekî de, yekîtî û wekheviya rastnivîsînê , serê hemî tiştî ye, kilîta qefla xwendin û nivisandinê ye. Di warê Kurmanciya jorîn de, xwenda û nivîskar, di nîsbeta miletên dinê de hîç tu ne ne, di nîsbeta gengaziyên (îmkanên) miletê me de çendek in. Bê şik ev kesên ku bi nivîskarî tên nas kirin û riya nivîskariyê dane ber xwe, bi ceweta gurr kirin û geş kirina agirê tevgera rizgariya welêt , warê çandeyî ji xwe re bijartine. Di vê rêgehê de bûne sparteka moralî bo têkoşerên rizgarîxwazên Kurdistanê. Lê dîsa jî di navbera giştan de tunebûna yekîtî û wekheviya rastnivisînê kil û kêmasîkî ye. Çerçewa rastnivîsînê gelek fere ye. Yek bi yek li serê rawestan, ji ber çerçewa vê nivîsarê ne gengaz e. Mebesta vê nivîsarê rawestana li ser teşeyên neyînî (forme nêgative) -
ne.
Belê di ekola Hawarê de neyînî çawa hatiye nivisandin. Daçekên neyînî (me, ne, na, ni) bi lêkerê ve divê bê nivisandin, an cihê ? Pirs ev e, û lêhûrbûna me jî li vê ye. 25
Bi awayê Mîr Celadet Bedirxan (1) A ) Lapêrîna* lêkera nederbaswer (verbe intransitif) (
Demên tofa yekemîn)
Boriya borî (prêtêrit) Boriya dûdar (prêtêrit narratif) 3 . Boriya berdest (imparfait) 4 . Boriya berdesta domdar (imparfait duratif) 5 . Berdesta bîlanî (imparfait du subjonctif) 6 . Hekînî (Teşeya la) 1
.
2
.
B)
3
Ez ne ketim Ez ne ketime Ez ne diketim
Ez diketime
Ez ne diketime
Bila ez biketama Ezê biketama
Bila ez neketama Ezê neketama
Demên hevedudanî (temps composês) Demên pêşkerî (temps de l'indicatif )
Boriya çirokî (plus-que-parfait) Boriya nêze-çîrokî ( plus-que parfait approximatif) . Wêbêya berdest (futur antêrieur)
1 .
2
Ez ketim Ez ketime Ez diketim
Ez keti bûm
ez ne keti bûm
Ez diketi bûm Ezê keti bim
Ez ne diketi bûm
Ez keti bim
Ez ne keti bim
Bila ez keti biwama Ezê keti biwama
Bila ez ne keti biwama
Bikeve Bila bikeve
Mekeve Bila mekeve
.
Demên bilanî 4 . Boriya bilanî (subjonctif passê) 5
6
Boriya çîrokîya bilanî (plus-que-parfait du subjonctif) . Hekînî (Teşeya 2a)
.
C) 1 .
Fermanî (impêratif)
Fermanî
Nihoya pêşkerî (prêsent de l'indicatif) 3 . Nihoya domdar (prêsent duratif) 4 . Wêbê (futur)
Ez dikevim
Ez nakevim
Ez dikevime Ezê bikevim
Ez nakevime neyînî tu ne ye an ez nakevim
Nihoya bilanî (prêsent du subjonctif)
Bila bikevim
Bila nekevim
2
5
.
.
* Pirsên rêzimanî hê di kurdî de baş bicih nebûne. Yên vê bendê'ji ber kitêba Prof. Kamûran Bedtrxan «Langue Kurde» hatina girtin û em wan tevî wergerandina wan a fransizi 'didin. Lapêrin (bilapêre 1 ) a lêkerê bimana kisandina, bikar anîna filê ye. Gotina borîjiborandinêteûdema borî nîsandide. Kurdên Iraqêjê re rabirdû û /i wêbê re dahatû dibêjin. Tese şekl e, «forme» e.
26
Şandek I ANÎN ÊXISTIN Bi kurtî
bîne bêxe
me bîne
meêxe
:
Di tofa (grûba) A de ; 1 , 2, 3, 4, cihê 5, 6 bi lêkerê ve, di tofa B de gişt cihê, di tofa C de gişt bi lêkerê ve hatine nivîsandin. Di raweyên fermanî yên lêkera anîn û êxistin de daçeka neyînî dîsa cihê hatine nivisandin. Mîr Kamuran Bedirxan daçeka neyîniyê di Hawarê de mîna Mîr Celadet, lê, piştî Hawarê bi temamî bi usûla îmla fransizî, ji lêkerê cihê dinivisîne. (2) Ji ekola Hawarê Osman Sebrî (3) û Dr. Nûredîn Zaza (4) daçeka neyîniyê her bi lêkerê ve dinivisînin. Ev daçeka neyîniyê cihê an bi lêkerê ve nivisandin, di ekola Hawarê de çima rûnenişt ? Çima hevûdu baş pê serwext nekirin. Bê şik Mîr Celadet zana bû, lê belê sedemên van têveliyan çi bûn ? Awayê Osman Sebrî û Dr. Nûredîn Zaza pratîktir e, lê, Mîr Kamuran çima bi temamî bi eksa vana çû. Belkî bersîv heye, lê, ez rast lê nehatime. Ez di mantiqa awayê Mîr Celadet de tênegihîştim. Her wekî : Tofa A ; 1 , 2, 3, 4, çima cihê ne, di 5 û 6 de çima bi lêkerê ve ne ? Ku mantiq ev be, «daçeka neyînî «bi» hiltîne», wê gavê meriv dikare bêje ku : têveliya «di» û «bi» di aliyê fonksiyonê de ji hev çi heye ? Di A / 1 , 2 ; B / 1 , 4, 5 de bi lêkerê ve, ne «di» û ne jî «bi» hene, lê çima daçeka neyîniyê di vana de jî cihê ye ? Tofa B ; teşeyên neyînî yên 3 û 6 nayên nîşan dan. Bi dîtina min bo 3 , «ezê ne keti bim, ezê ne çû bim» , bo 6 , «ezê ne ke ti biwama, ezê ne çû biwama/ezê ne çû bûma» di zimanê axaftinî de tê bi kar anîn. Dîsa bi dîtina min neyîniya <<ANIN» ê meîne an meyne ya «ÊXISTIN» ê mexe an mexê ye.
Mîr Celadet jî, Mîr Kamuran jî dibêjin ku neyînîya wêbêyê (futur-ê) tu ne ye, an neyîniya nihoya pêşkerî (prêsent de l'indicatif) ya wêbêyê ye jî. Gelo bera tu ne ye ? Ez ketim şikê. Çend pirs û bersîvên teşeya wêbêyê hatin bîra min. Ka em bi hev re lê binihêrin : -
-
-
Tê herî Diyarbekirê ? Na, ezê neçim. Tê rojiya xwe bixwî ? Na, ezê nexwim, lê Ahmed wê bixwe. Tê mêr kî ? Na, ezêmêrnekim. Tê malê bifroşî ? Na, ezê malê nefroşim.
Bi vê teşeyê awayê axaftinê heye û gelemper e jî. Rast e, bersîva bi neyînî bo teşeya wêbêyê bi ya nihoyî jî heye. Lê maneyeke dinê
dide a) Bi neyîniya wêbêyê - Tê herî Diyarbekirê ? 27
-
Na, ezê neçim (nerim).
b) Bi neyîniya nihoyî -
Tê herî Diyarbekirê ? Na, ez naçim (narim)
Di bersîva «a» yê de ; hezir û ihtîmal heye. Lê di bersîva «b» yê de biryardayineke heye. Kirin û nekirin gihîştiye biryareke dawînî. Herwekî tê dîtin di bareya rastnivîsîna teşeya neyînî yên lêkeran de, ji ekola Hawarê sê şax derketine û her sê şax jî awakî dîtir pêk anîne. Di vê nivîsarê de min awayê Osman Sebrî û Dr. Nûredîn Zaza pêk anî, lewra min ew pratîktir dît. Belê pirsa li ber me ev e, yekftiya rastnivîsîna kurdî bi alfabeya latînî wê çawa pêk
bê? Malzemeyên berdest. Ekola Hawarê sê rê derkiriye- Ji vana kîjan di aliyê ilmî de rastir e ? - di nivîsandinê de pratîktir e ?
:
-
ûçima? Divê bersîvên vana bên dayin ku meriv bikaribe bigihîje sentezeke bijûndar (sihhî). Ji vê nivîsarê mebesta min, di rastnivîsînê de gelşeke piçûk berpêş kirin û di dawiyê de , di navbera zmanzanan de , vekirina vê minaqeşeyê ye . R. BARNAS
(1) Emir Djeladet Bedir Khan et Roger Lescot, Grammaire Kurde (Dialecte kurmandji), Librairie d'Amêrique et d'Orient, Adrien MAISONNEUVE, 11, rue Saint-Sulpice, Paris
6e. 1970. (2) Kamuran Bedir Khan, Langue Kurde, Tome I et II, Elêments de Grammaire extraits des cours donnês a l'Ecole Nationale des Langues Orientales Vivantes, Paris 1953. (3) Osman Sebrî, Ziman di Jîna Miletan de, Hêviya Welêt (Berhevok) 1976, rûpel 22-24. (4) Dr. N. Zaza, Şerê Mêşa, Hêviya Welêt (Berhevok) 1976, rûpel 62-64.
28
Belge DESTNIVTSAREKE NAZIM HIKMET LI SER KURDAN
Nazim Hikmet mezintirîn helbestvanê tirkê sedsala XX a tê nasîn. Helbestên wî ta îro, di bêtirî çil zimanên cihanê de çap bûne. Nazim li ser evînê, li ser dostaniyê, li ser hesreta welêt, li ser azadiyê û gelek jî li ser şoreşê û rizgariya mirovan nivîsiye. Wî ne tenê xwezî û şerên gelê xwe, wisa jî yên Asya navîn, Awrûpa, Afrîka, yê Hindistan, Çîn, Kuba, Endonezya, hwd ... stiriye. Heta li ser azadîxwazên Tanganîka jî helbestan gotiye, lê di nivîsarên wî yên çapkirî de li ser cîranên wî yên kurd, ên ku di salên 19201930 li Tirkiyê, dû re li Iran û Iraqê ji bo azadiya xwe şer dikirin, tiştek ne nivîsiye. Rejîma tirk a ku wî 17 sal di zindanan de hişt, mecbûrê sirgûnê kir, bi milyonan Kurdan jî di bin nîrê zordestiyê de diperçiqand, bi sed hezaran di wan qir kir, lê ji azadîxwazên tirk kes, bi eşkere, piştîvaniya gelê kurd ne kir, deng dernexist. Tu kes, heta Nazim jî. Destnivîsara ku em di kovara xwe de çap dikin, dîtinên helbestvanê navdar li ser Kurdan diyar dike û loma ji me re girîng xuya kir. Ew li ser heşt pelikên 13,5x21 sm hatiye nivîsîn û di nav arşîvên Mîr Kamuran Bedirxan de, ku niha li Enstîtuyê ne, derketiye. Li ser pelikan tu tarîx ne hatiye danîn, lê ew di nav dosyake mezin a belgên din de bûn û li ser dosyê bi xwe, û li ser piraniya belgên wê, tarîxa 1961 hatiye nivîsîn. Ihtimaleke mezin e ku ev destnivîsar jî di sala 1961 de hatibe nivîsîn û parçeyek ji nama Nazim Hikmet ji K. Bedirxan re be. Mîrê rehmetî çend caran ji min re gotibû ku wî Nazim hê ji Stenbolê nas dikir û malbatên wan nasikên hev bûn, ku heta mirina Nazim (3-6-1963) wan ji hev re name dinivîsîn. Di salên 1950-1960 de, Mîr serokê Mijûlgeha Kurdî ya Parîsê û wisa jî mamosteyê zimanê kurdî li Zanîngeha Parîsê bû.
Kendal 29
S^fXX^7" _i .-V. .'*->7/"1,
_£w<-^~;<r -^ /-*«**-* t/' «___. _%;. /._a<--_____"k.
^ 0»»^ %t£" ZZlU^
-di xfc^ /7V.Ua
oLQ.ltt k<litûi- Açck dcc £êUuJ\.p£sii _ £V\ ^)QAi/Jl-< ^^U^CxQcLAA^.z/^1^ '&tdi'cfA
4tl)@AA
.'TV-.-^ 30
-V«_
,
,
.
,
__'"/
Piraniyeke girîng a neteweyê kurd, ê xwedî dîrok û çandekê ku qirnên wan digihên kurahiyên sedsalan
,
di parçekê Anadoluyê de dijî. Neteweyê
kurd, neteweyê tirkê ku di parçeyên dinên Anadoluyê de dijî (ji xwe re) * bra dihesibîne. Her du netewe, di împaratoriya Osmanî de, ku wekî hemû împaratoriyan zîndana gelan bû, li zîncîrên giranên derebegên Tirk û Kurd û yên îdara împaratoriya Osmanî hatine xistin. Piştî hilweşandina împarato-
riya Osmanî jî her du netewe yek cepheyek danîne, li dijî emperyalîzmê şer kirine. Tevgera rizgariya neteweyî ya Anadoluyê ne tenê ji bo Tirkan, lê ji bo Kurdan jî yek bi şereftirîn rûpelê dîroka wan e. Yek ji stranên ku qet nayê ji
bîr kirin ên wan salên şer wisa dest pê dikir
:
«
Vurun kûrt uşagi namus giinti-
dûr» (lêdin lawê kurd, roja namûsê ye), paşê karbidestên tirk wê qedexe
kirin.
* Gotinên di nav heyvokê (parantêzê de) di eslê nivîsarê de nîn in, ji bo edilandina wergerandinê hatine danîn. 31
-
V-H va.
s***^ ^^o«-'>1-
-UvW fer*^'/***^ "..,,
/K_.4C»_r./''_>7t-c
0
/
P y/^W^^i^--^*''^tTa'<^ f^K^tx fi^^l^U
J,
J(>JL AçC^cLL
/~<.M<32
Ju^cXç_ Ap^-
etctii Cl^Q^Utysi*.
-t-k^^1
i
*>
**^
U^uU^
Piştî damezrandina Komara Tirkiyê, karbidest û hawirên serdestên Tirk mafên neteweyî û mirovîyên ku ji gelê kurd re wad kiribûn nenasîn. Biserde, ewan pirsê heta înkarkirina hebûna neteweyê kurd wekî neteweyek jî (pêşve) birin. Ev dem, dema ku karbidest û sinifên serdestên tirk dest bi
emperyalîzmê re lihevkirinê dikin e. Tesadif nîne ku înkar û lihevkirin di eynî demê de diyar dibin. Iro siyasetkarên Tirkên ku Komara Tirkiyê xistine rewşa yek ji kelên emperyalîzmê di Rojhelata Navîn û Nêzîk de di înkara
hebûna neteweyîya Neteweyê Kurd de israr dikin û mafên ku dinav tixûbên Komara Tirkiyê de ji hindikahiyên din re dinasin jî ji neteweyê Kurd re nas
nakin.
33
I
sJ&St* /cv.^-w^w rj^
ki^-t^^J
*
V ^t-*^^**M*V
%xLiik^l^ Ue^^^^ "*- /r».i-r-& JjUfA^ ^JU/c acs* ^f^y /ean-^cx_<.
qO-i\C4^
34
Gelên Tirk û Kurd, di nav tixûbên Komara Tirkiyê de, di siyaseta derve
û hindur de hesreta eynî mereman dikişînin û ev yek karbidestên Tirkên îro
ditirsîne. Her du netewe dixwazin çandên xwe yên neteweyîyên bra, aboriyên xwe yên neteweyî bigeşînin, bigihên erdê, haletên erdçinîyê (ziraetê), azadî û mafên xwe yên demokratîk. Gelên Tirk û Kurd bêrî dikin ku Koma-
ra Tirkiyê siyaseteke derveya bêalî bimeşîne, ji binketiya emperyalîzmê bifilite. Çawa welatparêzên Tirkên rastî piştîvaniya şerê ku brayên wan ên Kurd dikin ji bo gihandina mafên xwe yên neteweyî di nav tixûbên Komara Tirkiyê de, welatparêzên Kurdên rastî ji pişta şerê gelê Tirk ji bo demokrasî û serxwebûna neteweyî digirin.
35
/___",/_--_'f*
36
-££---<-'t
Hêzên paşverû, kedxur û tarîyên ku dixwazin berberî têxin navbera
Tirk îTKurd ên ku li Anadoluyê dijîn, dixwazin destên xwe bidin yên emper-
yalîzmê, gelên me hêsanîtir biperçiqînin. Serketina şerê rizgariya neteweyîyê nû ku gelên Kurd û Tirk ji bo bextewariyê û jiyaneke mirovî li dijî derebegan, hêzên reş, axayên bajar û gundan, paşverûyan, nijadperestan, înkarkiro-
xên hebûn û mafên neteweyîyên neteweyan, (li dijî) yên ku gelan berî hev didin, li ser pişta wan bi hêsanî ebûra xwe dikin, (li dijî) xulamên emperya-
lîzmê dimeşînin, bi tevkariya gelên Kurd û Tirk bi serkeve. Tenê bi tevkariyeke wilo her du neteweyên bra ewê dikaribin bigihên azadiyê û mafên xwe yên neteweyî û mirovî.
Nazim Hikmet
37
t>
KITEBXANA ENSTITUYE
Kitêbxana Enstîtuyê dixwaze bibe hîmê Kitêbxana Neteweyîya Kurdistanê. Tê de niha bi 25 zimanan qasî 2400 cild kitêb hene. Hin ji van kitêban gelek kevn in, di sedsalên 18 û 19 de çap bûne. Hin destnivîs jî hene. Ji kovarên kevn, civanbendên (kolleksiyonên) Hawar, Ronahî, Roja Nû, Stêr û Kurdistan (Iran) temam bûne, ên kovarên din tên berhev kirin. Di vê navê de Enstîtu, belgeyên arşîvên dîplomatîk, film, wêne û diapozîtîf, kaset û sêlikên kurdî jî dicivîne. Ta îro dora 1800 diapozîtîf, 20 film û qasî 75 saet mûsîqiya kurdî hatine civandin. Bê gûman, ev hê destpêk e ; karê şeş mehan e. Divê ku em afîrandinên li ser ziman, dîrok û çanda xwe bêwestiyan berhev kin, dîroka gelê xwe, dewlemendiyên çanda xwe diyar kin, binasin û bi dinyayê bidin nasîn. Civandina arşîvên me yên neteweyî, dewlemendkirina kitêbxana me ya netewêyî karê her welatparêzî kurd, her Kurdekî bixîret e. Li kitêb, kovar, fîlm, wêne, kaset û belgeyên li ser Kurdan bigerin ; we bi çi zimanî çi peyda kir ji kitêbxana Enstîtuyê re bişînin. Çavên xwe li dengbêj û çîrokbêjan, xasme li yên pîr, bigerînin. Stran û çîrokên wan bigrin kasetan û ji me re verêkin. Bila, bi mirina wan, keriyek ji folklora gelê me winda me be, ji bîran neçe. PARASTINA ÇANDA KURDÎ, KARÊ ME HEMÛYAN E.
38
Cîrok BARKEŞEN PIÇUK Ferzend bi lez perçak nan ji teştê derxist, derket û bazda. Deh deqîqe mabû, ku trên bihata. Ger ku ew negihaşta ser trênê, wê rojê tu tişt bi dest nediket. Gava ku gihaşt ber pirê dengê zûrîna trênê hat. Ferzend zû zû daqûl bû, solên xwe ji pê kir, xiste destên xwe û hîn xurtir bazda. Gava ku ji pirê derbas bû, di xwêdanê de mabû. Lê nesekinî, tenê bi piyê qutikê xwe xwêdana ser çavê xwe paqij kir û reva xwe domand. Gava ku trên gihişte istasyonê hîn ew negihiştibû ber çayxana Beko. Çayxana Beko, bi sê-çar sed metreyî dûrî îstasyona trênê bû. Ferzend hîn bêtir gavên xwe ramedan. Êdî gihaşt ser şiva trênê û xwe di ser şivê de avêt aliyê din. Gava xwe hol kir lingê wî ê rastê bi hesin ve aliqî û kete xwarê. Solên wî ji destên wî pekiyan. Hema zû rabû ser xwe, rahişt solên xwe û xwest dîsan bazde. Lê mixabin, nikarîbû bazda. Gîzoka wî a rastê bi derbekê re werimî bû weke hêkekê. Lê xwe da ser lingê çepê û bi lez kuliya. Gava ku gihaşt ber trênê, rêwî hemû peya bûbûn û her du-sê zarok li ber çente û kîsên hinekan sekinî bûn. Ferzend nihêrî, ku peyak du çentên mezin U ber e û cigara xwe dikşîne. Hema zû zû ber bi wî çû û jê pirsî : - Apo, barkêş ji te re lazim e ? Mêrik bi milê wî girt, dehf da û got: - Yaho em ji derdên we mirin ! Kîjan tê û dibêje, «Apo barkêş ji te re lazim e ? » Ma ka kî ji we kane rahêje van çentan lawo ? Her yek zêdeyî çil kîlowan e ! Ferzend dîsan lê vegeriya : - Apo, heta bi pêncî kîlowan jî ez kanim* hilgirim. Ma mala te li ku ye ? Mêrik du gav ber bi wî de avêt û got :
*
Piraniya kurdan dibêjin ez karim
39
- Kuro here bi riya xwe de ! Tu barkêş markêş ji min re ne lazim e lawo, ez li bendî taxsdyê me ! Ferzend serê xwe xist ber xwe, neynûka xwe xist devê xwe û bi riya xwe de çû. îbram ji paş de ban wî kir : - Ferzend li paş xwe nihêrî. Gava dît ku îbram e, kêfa wî hat û li bendî wî sekinî. îbram gihişt nik wî, destê xwe ê rastê avêt ser milê wî û bi destê çepê pelê pêncî lîre di ruyê xwe da û got : - Min îro ev kar kir. Ma ne baş e, Ferzend ? Ferzend lêva xwe daliqand, serê xwe ber bi jêr ve hejand û got : -Iiii ... Başe. - Ka te çiqas kar kiriye ? - Min îro tu tişt kar nekir. Ez bi diya xwe re çûbûm ser doktor. îbram milê wî kişand û got: - Wer em herin bal deriyê binxetê. îro dê pir kes ji binxetê bên, emê riya xwe bibînin. - Na lawo, şofêrê taxsiyan nahêlin, ku em li wir barkêşiyê bikin. - No no, em îro kanin herin wir. Ez şofêrekî nas dikim, dê bihêle em li wir barkêşiyê bikin.
Her du ber bi deriyê binxetê ve meşiyan. Ji xwe her roj her du bi hev re bûn. Gava ku yekî ji wan tu kar nekira, ê din tiştê ku kar dikir hinek jê dida hevalê xwe. Bi deyn didan hev du, lê dîsan jî baş bû. Her du jî pê kêfxweş dibûn. îro kêfa îbram li cih bû. Şansê wî ji ê her roj bêtir bû. Heta bi nîvro pêncî lîre kar kiri bû. Rojên din tu caran evqas pere bi dest
wî nediket. Pir pir, sî an çil lîre bi dest diket. Ew jî heta bi êvarî kar dikir. îbram û Ferzend di emrê hev de bûn. Emrê wan donzdeh an sêzdeh bû. Lê Ferzend ji îbram meztir xuya dikir. Bi qamê jî jê dirêjtir bû. Lê îbram ji wî xurtir û bihêztir bû. Barên ku wî hildigirt Ferzend nikanî bû hilgirta. Ne tenê Ferzend, zarokên din kesî nikanî bûn ... Ji ber vê yekê hatibû nas kirin. Ew bi xwe jî pir jîr bû. Kanîbû xwe zû têxista çavên mirovan. Ji xwe nava wî û leşkerên ber deriyê Sûrî pir xweş bû. Ji ber ku li Istanbûl mabû jî, tirkiya wî pir xweş û baş bû. Gava ku bi tirkî dipeyivî, mirov digot, qey Istanbûlî ye. Lê îro ji her roj jîrtir xuya dikir. Herdem wisa bû. Gava ku şansê wî radibû bêtir jîr dibû. Girêdana wî a îro ji a her roj xweştir bû. Şalwarê xwe ê qutik, ê ku apê wî jê re ji Istanbûl şandibû, li xwe kiribû û şewqa xwe a leşkeran jî dabû serê xwe. Mirov ji girêdana wî jî zanibû, ku zîrek e. Gava ku di ber devê fîrnê de derbas bûn, Ferzend jê pirsî : - îbram saet çi ye ? îbram henek pê kir : -Saethesin e. - Na lo, de rast bêje, saet çiqas e ? îbram têgihişt, ku kêfa Ferzend ne lê ye. Nexwest ku zêde henekan bike, li saetê nihêrî û got : -Saetyekûnîve. Ferzend wa bê kêf serê xwe ber bi xwe vehejand. îbram xwe avêt pêşiya wî û jê pirsî : - Ferzend, tu ne birçî yî ? Ferzend bersiv neda. Di mana nabûnê de serê xwe hejand. Ibram bi destê wî girt, ber bi firnê ve kişand û got : - Bi şeref tu niha birçî yî. Hadê em herin ji xwe re nanekî germ bikirin. Her du ketin hundir firnê. Ji xwe re nanekî geim kirîn û derketin. Dû re îbram ji Ferzend pirsî :
40
Dilê te diçe çi
?
Em ji xwe re çi biki-
rin? Ferzend milê xwe hejand û got : - Nizanim. Ma dilê te dihare çi ? - Dilê min diçe xiyar û firingiyan. Em kanin ji xwe re hinek penîr jî bikirin. Ferzend bi kêf serê xwe hejand û got : -Başe. Herdu bi hev re çûn sûka meywe (fê-
kî). Ji xwe re hin xiyar, fîringî û penîr kirîn û çûn nav bexçekî bin siya darekê rûniştin û bi kêf û henek xwarina xwe xwarin. Di ser xwarinê de ji nişkê ve îbram got
:
- Ferzend, tu zanî me çi ji bîr kiriye ? Ferzend serê xwe vir û wê de hejand û
got
:
-No! Me gazoz ji bîr kiriye. Eeeeh ... Em ê çi bikin ji gazozan. - Çi lo. Welleh vê dinya geimê, gazozên cemidî dê mirov rihet bike. Tu bi a min bikî ez ê herim du gazozên cemidî bikirim û bêm. -
-
Ferzend milê xwe hejand û got : - Tu zanî, ku te bivê here. îbram parîkî mezin ji nên kir, rahişt xiyarekî biçûk, rabû ser xwe û got : - Tu hêdî hêdî bixwe, ez ê niha bêm. Û ber bi dikana helî nêzîk ve lezand. Gava ku vegeriya, berî ku bigihêje bal Ferzend bi deh-panzdeh gavan çentekekî pîrekan ê biçûk dît. Mezinbûna çente bi qasî destekî hebû. Çente bi morîkan neqişandî û hin nivîsên erebî lê hebû. îbram ji nivîsa erebî fêhm nekir. Behecî, çente di nav destê xwe de guvaşt û got : «Ez di şansê xwe nim. Ez tim li çentên vala rast têm» . Kirî çente biavêta. Lê dîsa neavêt. Her du gazoz xiste destê rastê, çente xiste destê çepê û çû bin siya darê nik Ferzend. Gava ku Ferzend çav li çente ket, destê xwe dirêj kirê û jê xwast. : - îbram, ew çi çente ye ? Tu wî çentekî nade min lo ? Welleh çentekekî wisa ji
diya min re pir lazim e. Ibram çente neda Ferzend û rûnişt. Dû re devê gazozekê da ser pîjê darê, bi destê çepê pê girt û bi destê rastê heta ku jê hat li qapaxê xist. Qapax bi derbekê re fîriya û hinek ji gazozê rijiya erdê. Ew gazoz dirêjî Ferzend kir. Dû re gazoza din jî eyn bi wî babetî devê wê danî ser pîjê darê û bi hêz destê xwe lê xist. Lê devê gazozê venebû. Dû re devê gazozê xiste nav diranê xwe û bi diranan lê xebitî. Heta ku jê hat diranên xwe lê şidand. Bi vebûna qapaxê re du diranên wî rabûn û devê wî bi derbekê re tije xwîn bû. Gava ku çav li xwînê ket, tirsiya. Wisa janê da dilê wî, ku bê hemdî wî hêsir ji çavên wî
hatin. Ferzend ji wî bêtir tirsiya. Hema zû destmala xwe ji bêrîka xwe derxist û xwîna devê wî paqij kir. Lê, xwîn nedisekinî. Her ku tif dikir kulmek xwîn ji devê wî dihat. Zû zû rabûn ser xwe û berên xwe dane nexweşxanê. Dinya germ bû. Di wê dinya germê de dîsa sûk tije mirov bûn. Piraniya wan mirovan ji gundan hati bûn. Ev nêzîka sê saetên pîrekeke gundî bû, ku li nav bajêr, li lawikê ku dadabû çentê wê digeriya. Wê çentê xwe nas dikir. Mêrê wê jê re di girtîgehê de bi morîkan çêkiribû. Wê ew çente li ku bidîta dê nas bikira.
îbram destê wî ê rastê li ber devê wî bû, çentekê ku li erdê dîtibû di destê din de bû û ber bi nexweşxanê ve dilezand. Carna jê Ferzend bi gavekê du gavan li dû wî dima. Dest û kincên herduwan di xwînê de mabûn. Yên ku li wan rast dihatin, bi şaşmayî li wan dinihêrîn. Heta bi bîst-sî gavan jî dîsan li paş xwe dizîvirîn û li wan dinihêrîn. Berî ku bigihêjin nexweşxanê, di nav qerebalixê de pîrekekê kir qîrîn, xwe avêt çentekê di destê îbram de û got : - A va ye ... a va ye çentê min. A va ye bêjiyê ku çentê min ji destê min revand !
41
Hema polîsekî xwe di nav qerebalixê de rakir, hişk bi milê îbram girt û bi hêrs jê re got : - Bide peşiya min em herin polîsxanê,
bêjî
!
Ferzend xwe avêt destên polîs û got : - Lêwik berde. Wî tu çente ji destê kesî nerevandiye. Ez şehad im. Wî çente wisa vala li erdê dîtiye. Polîs li wî zîvirî û hişk bi milê wî jî girt : - Hun şirîk in, ha ! Tu jî bide pêşiya min, bêjiyê heram ! Polîs hişk bi milê herduwan girt û ber bi polîsxanê meşiyan. Li polîsxanê komsêr ew pîrek û îbram anîne rû hevdu û ji pîrekê pirsî : - Tu bi cih zanî, ku yê çentê te ji destê te revandiye ev e ? Pîrekê ziq li îbram nihêrî. Gava ku çav li xwîna ser çavên wî û kincê wî ket, şaş ma. Lê dê çi bigota ? Çente çentê wê bû û çentê xwe baş nas dikir. Lê baş nedihat bîra wê, lawikê ku çentê wê revandibû çawa bû û kincên wî çi şikil bû. Jinikê wisan qederekî li îbram nihêrî û bêdeng ma. îbram stûyê xwe xwar kiri bû û carê xwîna ku ji dev dihat bi pişta destê xwe paqij dikir. Komsêr îcar bi ser jinikê de qîriya : - Yê ku çentê te ji destê te revandiye eve ? Jinikê bi cih nizanî bû. Lê gava ku komsêr bi ser de qîriya, got : -Erê,eve ! îcar komsêr rabû ser xwe, destên xwe dane paş qûna xwe û du caran di hundir de çû û hat. Paşê ber bi zarokan çû, bi guhên wan girt, serê wan li hev xist û got : - Hun in, ha ! ... Ji bo çi hun diziyê dikin ? Ji bo çi hun diziyê dikin ker lawê keran ? îbram piştî ku xwîna devê xwe paqij kir got : - Em ne diz in. Me tu caran jî dizî
nekiriye. Ev çentê han me wisa vala li erdê dît. Me berde, ez herim nexweşxanê ! Komsêr dîsan serê wan li hev xist. Dû re bang du polîsan kir û herdu zarok avêtin nezaretxanê. Gepa îbram werimî bû, bûbû wek nepoxekê. Wer ku janê dida dilê wî nikanî bû di cihê xwe de rawestiya. Digiriya. Lê giriyê wî tim di qirikê de dima. Giriyê wî ne ji tirsan an ji ber jana diranên wî bû. Giriyê wîji behcan bû. Ferzend jî digiriya. Wisan aciz dibû, ku wextî biteqiya. Her du jî di jîna xwe de neketi bûn tu nezaretxanan an tu girtîgehan. Mîrata nezaretxanê çiqas bi wan zor dihat. Dibû ku jî zorbûna nezaretxanê ji bê sûcbûna wan bû. Piştî ku Ferzend du caran di hundir de çû û hat, paşê keserek kûr berda û ji îbram pirsî : - Ibram, ka tu devê xwe veke ez lê binihêrim. îbram bi zorê lêvê xwe ji ser hev hilanîn û devê xwe vekir. Diranên wî ji kok de rabû bûn. Goştê şûna herdu diranan wek du kurmukan bi asmanê devê wî ve dahqyabûn. Xwîna ku jê dihat, sore-reş û tîr bû. Ferzend çavên xwe girt û serê xwe hejand. Dû re hêdîka di guhê wî de kir pistînî : - Ez tiştekî bêjim tuê bi a min bikî, îbram ! îbram di miqamê «erê» de serê xwe ber bi xwe ve hejand. - Ka çiqas pere bi te re heye ? îbram bi her du destan li bêrîkên xwe geriya, perên ku pê re hebûn derxist û hejmart : - Çil û yek û niv. Dû re Ferzend jî perên xwe derxist, piştî ku hejmart, ji îbram pirsî : - Tu zanî em ê çi bikin ? Tevlî perên min pêncî û şeş lîre çêdibin. Emê bêjin, ku me çente li erdê dît û perên ku tê de bûn,
42
hew ev bûn. Dibe ku ew jinik jî qebûl bike. An na em nayên berdan. Ku em çend saetên din jî di vir de bimînin, dê êşa diranên te hîn zêdetir bibe û dê dilê te ji ber biêşe. îbram li ser tûtikan rûnişt. Serê xwe xist nav çokên xwe û qederekî hizirî (fikirî). Dû re rabû ser xwe, du-sê caran di hundirê nezaretxanê de çû û hat, paşê li Ferzend zîvirî, serê xwe kil kir û got : - No, çê nabe. Ku em bêjin me çente ji destê wê revandiye em nayên berdan. Dibe ku me bavêjin girtîgehan jî. Ferzend dîsa wa bi nermî jê re got : - Em bêjin nebêjin, em girtî ne . Jinik çentê xwe nas dike. Lê ku em bêjin, me çente li erdê dît û perên ku tê de hebûn hew ev in. Wê çaxê dibe ku em bêne berdan. Hingî dibe ku jinik jî bi ûcdan be û bêje, min çentê xwe winda kiriye. Ma te nedît, gava ku komsêr jinik anî rû te, bê çawa dihizirî û bi dilşewatî li te dinihêrî. îbram bi dengekî ne zelal got : - Baş e, em wisa bikin. Pir tê de neçû, polîsekî dirêj û bi navpî, darek di dest de, deriyê nezaretxanê vekir û kete hundir. Her du zarok li quncikî nezaretxanê li ser çimento rûnişti bûn. Gava ku polîs kete hundir, her du ji cihê xwe rabûn û stûyê xwe xwar kirin. Polîs ber bi wan çû, bi guhên wan girt û serên wan li hev xist. Dû re bi dengekî gur got : - Destên xwe vekin ! Zarok di cihê xwe de sar man, ji tirsan çokên wanlerizîn. Polîs her yekî darek li çokên wan xist û bi ser wan de qîriya : - Min ji we re got, «destên xwe vekin» . Ji ber ku Ferzend li aliyê polîs bû, pêşî wî destê xwe vekir. Polîs heta ku jê hat darê xwe bilind kir û xwest li destên Feizend xe. Lê Ferzend destên xwe revand, darê polîs li erdê ket. îcar polîs hêrs bû. Sê-çar dar li ser hev li pişta Ferzend xist.
Ferzend kete xwarê û çend dilop hêsir ji çaven wî hat. Polîs daqûl bû, bi milê wî girt, rakir ser lingan û dîsan jê re got : - Destên xwe veke ... Ger ku tu îcar destên xwe birevînî, ezê te bikujim. Feizend her du destên xwe dane serhev û ber bi polîs ve dirêj kir. Polîs dîsan heta ku jê hat darê xwe bilind kir û li destên Ferzend xist. Pênc-şeş dar wisan li ser hevdu li destên wî xist. Destên wî bi yek derbê re reş û şîn bû û werimî. Polîs dû re vegeriya ser îbram û got : - Tu jî destên xwe veke ! Ibram giriya. Ji tirsan, êşa diranên xwe ji bîr kiri bû. Gepa wî wisa werimî bû, ku mirov digot, qey parîk nanê mezin di dev de ye. îbram destên xwe venekir û paş de vekişya. Polîs bi hêz bi milê wî girt û ber bi xwe kişand : - Ez ji te re dibêjim, destên xwe veke,
bêjî
!
- Çima ezê destên xwe vekim ? Tu gunê me tune ye. Min çente vala li erdê dît. Polîs dîsan bi ser de qîriya : - Ez ji te re dibêjim, destên xwe veke ! îbram zanî bû, ku destê xwe veneke dê çend dar zêde lêkevê. Wa bi tirs her du destên xwe dane ser hev û ber bi polîs ve dirêj kir. Polîs bi hêz du dar lê xist. Darê sisiyan îbram destên xwe kişand û kire qîrîn. Dengê wî di polîsxanê de olan da. Bi qîrîna wf ve, jinika xwediya çente ber bi nezaretxanê ve reviya. Lê ji tirsan dîsa paş de vegeriya. Dû re polîs bi milê herduwan girt û bire oda komsêr.
Komsêr bang jinikê jî kir. Jinikê her du destên xwe dane ser hev û kete hundirê oda komsêr. îbram wisa li bin çavan li jinikê dinihêrî, ku xwîna wê têketa dest wî dê vexwara.
Komsêr bi dengekî gur ji jinikê pirsî : - Ev zarok dibêjin, ku hew pêncî û şeş lîre di çente de hebû û dibêjin, ku me çente li erdê dîtiye. Tu çi dibêjî ? Tiştên ku ew dibêjin rast in ? Jinik hebkî hizirî. Ew lawikê ku çentê wê ji destê wê revandibû anî ber çavên xwe. Di dilê xwe de got, «Lawik jî di emrê van zarokna de bû. Lê ez çi gunê wan têxim stûyê xwe, min niyê lêwik ne dît. Ez nizanim, ku bê lawik di çi şiklî de bû û kincên wî çawa bûn. Dû re ziq li îbiam û Feizend nihêrî. Her du zarokan destên xwe dabûne ser hevdu û stûyê xwe xwar kiri bûn. Destên her duwan jf reş û şîn bûbû û werimî bû. Xwîna ku ji devê îbram hatibû, li ser ruyê wî hişk bûbû. Gava ku jinikê herdu zarok di wê rewşê de dît, weke agir têkeve dilê wê. Wisan dilê wê bi zarokan şewitî. Dû re berê xwe bi komsêr vekir û got : - Baş nayê bîra min. Nizanim ku min çente ji xwe de xistiye, an hinekan ji min dizîye. Lê ez wa zanim, ku min ji xwe de xistiye. Ji ber ku bêrîka min bi qul e. Heye tune ye ji bêrîka min de ketiye. Gava ku îbram û Ferzend hatin berdan, bi destên hev girtin û rast berê xwe dane nexweşxanê. Firat CEWERÎ 1982
43
Hesenê Xelîl li ber siya danê êvarê qilûzka rûniştî bû, pişta xwe da bû dîwêr. Şewqa wî'li serî, lê h aliyê çepê xwar kirî bû, bi destê xwe î rastê serê xwe dixurand. Ne ku serê wî dixuriya an girrê wî rabû bû, kuimê wî ev bû ;gavali tiştekîbifîkiriyabi tiliya xwe ya gustîrkê ya rastê şewqa xwe li aliyê çepê yek alî dikir û bi wê tiliyê serê xwe dixurand. Aytanê ji dermalê derket, bi lotik û çindika ber bi deriyê hewşê ve da thada. Ji nişka ve gazî kir : - Bavo ! Ho bavo ! A ...po, a ...po, a ...po, apê min ! Dengê Eliyê Xelil ji dûrî ve hat : - Tu sebra apo yî, tu qama apo yî, tu çira apo yî, tu berxika apo yî ... Eliyê Xelîl bi destê Aytanê girti bû û dihat. Selav li birayê xwe kir. Hesen bi selav vegirtinê re xwe lipijand, xwedê negiravî ku rabe ser xwe, lê hat bîra wî ku kekê wîye, tevgera xwe xerab nekir. Lê got : - Aytê ! Madem ji apê xwe wisa pir hez dikî, de here jê re kursikî bîhe. Dû re li Elîziviri, gotê : - Erd hênik e, tu li erdê rûnanêy ? Elîli erdê çolemêrgî rûnişt , pala xwe da dîwêr. Qasekî vir de, wir de ji alûbalê dinya gewrik axifîn. Di vê navê de Perîşanê hat pirsa tiyê xwe kir, qasekî li ba wan rûnişt û dû re rabû çû. Elî gote birayê xwe : - De wele êvar e, destê min ji te nabe, bi destûra te be ezê rabim.
-Tuzanî. Heta ez bigihîjim malê, melê êvaiê wê bixweyîne. - Lê ! lê ! ancax. Elî bi qilqilandin belegoşka xwe xuiand û li Hesen ziviiî : - Biia ! Wele em ji ber destê mişkan di helakê deçûn. Me dafikê danî ber wan nebû. Min deimanê wan kiiî anî nebû. Ica min bihîst ku têjika pisîka wa heye û ji we zêde ye. We têjika pisîka xwe bida me, hunê çiqas pê xwedanxêi bibûna. - Têjika pisîka çi ? - Têjika pisîka we... Têjika pisîka we... lo ! - Niha tu ji bo têjika pisîka ew qas rê hatî ? - Wele Xwedê gotiye qûlo rast : min got hem ezê werim pirsa we bikim ; hem bi we, wê bîhna min derê û di vê navê de ezê ji we têjika pisîkê bixwazim. Ku we da mala we ava, ku we neda dîsa jî mala we ava. - De xwezila keko te ez kuşti bûma ji vî halî çêtir bû. De mala min di oxira te de ye ; dixwazî niha agir berdê. Dixwazî Osmên tayê bitenê serjêke, ku ez bêjim çima te wisa kir ; ne eferim ji min re. Canê min, rihê min, zarûkên min gişt di oxira te de ne . Lê belê ez hêvî dikim tu daxwaziya pisîkê û têjika pisîkê li me nekî. - Malneşewityo serî binî têjika pisîkê ye ho ! - Ne tu nizanî ku ev pisîk û têjika wê di dilê me de çiwas ş_r_n in ? Ma te got qey bera pisik in ? Na wele... Sebra me ne. Eliyê Xelîl bala xwe dayê çi bêje, tewş e. Tirsiya ku paşî wê bibe cirnexweşî, awirekî bi keser da Hesenê birayê xwe î ji dê û bavê û gotê : -
44
- Hey ... hey felekê ! Xatirê merivatiyê bi qasî rûmeta têjika pisîkekê jî nemaye. Haho ! haho ! Merivatî tu bi kuderê ve çûy ? Cemaeta îşayê belav bû bû. Mele Cemîl û Hesenê Xelîl li paşiya giştan ma bûn. Mele Cemîl melê mizgeftê bû, Hesenê Xelîl jî ehlî sunet û cemaet bû. Hesenê Xelîl ji Mele Cemîl pirsî : - Seyda wî karê xwe çawa kir, bi hev xist bi hev nexist ? Mele Cemîl bi keser bersiv dayê : - Na wele Heseno. Ka kî bîst hezar dide meriv. - Te ji Şêx Sedredîn nexwest ? - Min ji Şêx Sedredîn jî xwest, min ji Hecî Tahir jî xwest, bereday bû. - Mele Cemîl ! ji min tirê malbata we gişt di ber benê mala wan de bûn. Hûn dostê hev î kevn bûn jî, divê hewcedariya te biqedanda. Mele Cemîl seiê xwe pêl kii, kulên wî ji nû ve axibî bûn. Tu beisiveke nedayê. Hesenê Xelîl dîsa, lê, piiseke dinê piisî : - Ji min tirê kirîvatîke di nav bera we û mala Hecî Tahir de hebû. Divê wî biqedanda. - Lê niha wê çawa be ? Ji bo bîst hezaiî ew masûm wê di hebsê de bimîne Mele Celîl axîn lahişt û bi kesei got :
?
- Ka merivatî maye ? Ka însaniyetî ? Ka îslamiyetî ? Ka wijdan û rehim û şefaqet ? Ka merivatî ka Heseno ? Hesenê Xelîl di nav destên xwe de tesbîha xwe î selewatan miz da û givaşt, di ber xwe de got : - Belê wele ne merivatî maye, ne rehim û şefaqet. Kes êdî karê kesî naqedîne. Lê, me digot belkî h ba we alim û şêx û hecacan mabe. Mele Cemîl rabû ser xwe ; lembeyên mizgeftê vemart, ji bîr ve kiri bû ku cubê xwe derxe. Li ber derî lê warqilî, lê di xwe re nedît ku bizivire. Deriyê mizgeftê bi kilîtê rada, kilîtê kir berîka xwe. Çend pê avêtin, di tariyê de reşahiya merivekî di wan de derket ; selav li wan kir. Mele selavê vegirt. Mêrik got : - Seyda Mele Cemîl ez hati bûm pey te : Sofî Sebrî miriye, xêra xwe tu bihatay te wî bişûşta. Mele Cemîl herwekî timî got : - înalîlah we îne îleyhî racîûn. Kîjan Sofî Sebrî ye ? Mêrik : - Nêzecîranê me ye. Kesî wî tu ne. Derûcîran xêra xwe lê dinihêrtin. - Ya ? Wax mala minê ! Xwedê kesê kesan e. Xwedê bi rehim û kerema xwe şa ke. Bira hun sax bin. Dûrî we be îro çend roj e, ez hema wisa bêkêf im ; nikarim xwe li piya bigirim. Heke ne nexweş bûma, ezê bihatima lê çawa. Ma însaniyetî û îslamiyetî nemaye. De Xwedê xêra we mezin ke, divê ez herim malê bikevim nav nivîna. Bi gotina xwe re jî, Mele Cemîl hêdî hêdî dinaliya. Mêrik bi lavayî gotê : - Seyda destê te radimîsim, ji êvara xwedê de tu derekî nema ku em neçûnê, me tu melekî neqefalt. Yên ku karê wan hebûn, yên ku nexweş bûn ... Vêca min tu qefaltiye, bira xêra te be, divê tu werî. Mele Celîl zorê da nalînê, û bi nalenal : - Birayê bavê min, ne hewce ye tu xêra min bi bîra min bînî. Ez mele me, ne cahil
45
im. Ma ez nizanim xêr çi ye, çi nîne. Ez ji te re dibêjim nexweş im. Tu wisa dikî ku êdî ji xêrê dertê. Xêra min jî diçe, ya te jî ... Ji êvara xwedê de ew qas te xêr kir û niha te gişt bi avê re berda. Tu ne gune yî, çima li xwe wisa dikî ? Mêrik di riya xwe zivirî. Mele Cemîl û Hesenê Xelîl ber bi malê ve kudandin. Mele Cemîl deriyê hewşê bi kilîta xwe vekir, ket hewşê. Bi çingîna çengelê derî ve perda paca oda rûniştinê yek alî vebû, jina wî di pişt camê de mêrê xwe fesiland ; rabû hat eywanê pêşiyê, bi xeyd gotê : - Êra tu li kuderê mayî ? Ji êvara xwedê de Hecî Qasim Axa di ber sekeratê de ye, bi ser de dixweyînin ; tu jî çuyî mizgeftê. Tu bi qup keti bûyî ? - Te çima zûtir haya min pê nexist ? - De haydê zû ! Siûda te hebe tê zû bigihîjiyê. Mele Cemîl zû zû cubeya xwe derxist avêt ser loda êzinga, bi şipil, bi şiplahiya xortekî çardeh salî h riya mala Hecî Qasim Axa havilkar bû. Hecî Qasim Axa dewlemendekî ji dewlemendtirînên vê qesebê bû. Xwediyê heft gundanbû. «Ewê îsqata axê çiqas be ? Nizanim ewê wî teslîmî êvara îniyê kin nexwe nekin. Ku teslîm kirina, wê perekî hêja jê bihata. Lê ez zanim ku niha cemaeta Mele Nûiî wekî sîsyarekan li dorê hêwirîne, bergehê ji kesî re nahêUn. Bi rastî meletiyê û navê meletiyê heiimandine. Meiiv ew qas jî yekcar çavbirçî nabe lo ! E ku ew dikin êdî ne meletî ye, miitibî ye ... hetekî ye. Avûrû ji misilmanan le nehiştine. Rizqê feqîi û fîqaian biiîne. Yekî wekî min ka wê bi meaşê rût çawa îdara xwe bike. Zor e, zehmet e. Ne însaniyetî maye ne îslamiyetî ... Ne merivatî maye ... ne dostanî û xatir ...» Wisa difikirî û di serê xwe de diaxifî Mele Cemîl. Hat serê kolana mezin ya nav çarşiyê, çavên wî bi Doktor Selîm û Avûkat Cembelî ketin. Sê çar gav li pêşiya wî ve dimeşiyan. Bo ku nekeve pêşiya wan, bê edebî neke, gavê xwe sist kir. Ji xwe re got : «herhal diçin qulûbê» . Doktor Selîm hûrik hûrik digote Avûkat Cembelî : «Rast e, jinik bi derba qebza debancê miriye. Yuzbaşi Kemal bi xwe, bi qebza debança xwe ji paş ve li serê wê xistiye û jinik pê, di hundir de bi windakirina xweynê miriye. Xwedê zane gelek jî ez berketimê. Ev hovîtî ye, ev xwînxwarî ye. Ev ne însaniyetî ye. Lê çi heye ku jinik êdî miriye û paş ve nayê. Erê emê bêjin bira Kemal here cezayê xwe bikişîne, lê çi gunehê jina wî û herdû zarokên wî hene ? » Avûkat Cembelî gotina wî bi piisekî birî : «Doktor, dibêjin ku Kemal li te gef xwariye, rast e ? » Doktor silikî, bi dengekî ne zelal bersîv da : «Nizanim kî van tiştan ji berê xwe ve çêdike. Ne rast e ; yê ku min kir ne ji tirsê, ne jî ji gefê bû. Insaniyetî ... Ma merivatî, însaniyetî nemaye. Raporekî ye tê du xetan xêz bikî malekî difilite diçe. Tu nizanî ku gava şekl û sûretên zarûkên wî serseriyê Kemal dihatin ber çavên min, ez çawa dibûm. A însaniyetî ev e, Cembelî însaniyetî ev e». Avûkat Cembelî di ber xwe de lê zivart : «Rast e, te wezîfa xwe ya însanî kiriye. Dibêjin ku pênc - şeş zarûk ji wê jinika kuştî sêwî mane. Lê tê çi bikî, qeder û kûçiksaniya xelkê me ev e. Bi daxwaziya du - sê devrimciyê mîna min û te naguhire. Ji xwe ne meriv in û naxwazin bibin meriv jî. Wê salê di hilbijarê de çiqas ray dan min ...» Mele Cemîl li xwe geriya, destê xwe avêt berîka şalwarê xwe ya aliyê rastê, tesbîha xwe derxist. Pêşiyê xwest ku wirdan bikişîne ; çend cara sihêtiya xwe kir jî «subhanelah» , «welhemdûlîlah» , «welahû ekber» , lê gotinê doktor ji hişê wî neçûn. Ne ji hemdê xwe digot : «însan_yetî ...», «merivatî ...», lê, belê lê venebû.Zimanê wîjiberêxwe ve digot : «însa__iyetî ?», dslamiyetî
46
?
», «n_erivatî
?
»
Ji paş ve dengek hate ber guhê wî ve. Bala xwe dayê, belê dengê yekî bû gazî dikirê. Zivirî dît ku Mistê Smaîl e. Ber bi hevûdu ve çûn, bi destê hevûdu re girtin, pirsa hevûdu kirin. Mele Cemîl gotê : - Tu zanî, dibêjin Hecî Qasim Axa di merşeta Xwedê de ye, ez wê de diçim. Te dî hemwezîfa îhsanîye,hem wezîfa îslamîye.hemjîdostanîkemehebû. Mistê : -E baş e,ji xwe ez jîbi wîaliyê ve diçûm. - Mistê ! Ka te daweta kurê xwe nekir ? - Na wele. Lê bi xêr çendekî şûn de emê bikin. - Çima ew qas bi derengîma ? - Mele, perê me hevûdu dernexist. Mala te û camêr ava, îio Şêx Sediedîn heştê hezarî da me, emê deynê xwe î qelen biqedînin û bûka xwe bînin. Mele Cemîl wekî li hev deliya be : - Dengê te nehat min, te got kî karê min qedand ? - Şêx Sedredîn. Şêx Sedredînê Şêx Muhyedîn. - Bi çi qewlî ? - Li ser genim. Di gerewa çar sed olçek genim de, olçek bi du sedî. - Çi ? îsal ku çû olçek pênc sed û pêncî, bi şeş sedî bû. - E ew perê hazir û genimê hazir e. Ev perê hazir û liserhev û genimê ne hazir e. Dîsa camêr bo xatirê merivatî û însaniyetiyê da. Mesrefa kişandinê jî li min. Mala te û camêr ava be, lo ! Wî me ji tengasiyê filitand bes e. Merivatî û însaniyetî ev e, ew qas dibe. Ne wisa Mele Cemil ? Mele Cemîl li halê xwe fikirî, hê duh bû ku çû bû xwe avêti bû Şêx Sedredîh. Şêx bi ûcaxa xwe sondê xwari bû ku ; ne bîst hezar, lê niha gumana wî di hezarê bi tenê de jînaçe. Ji xwe heta sê roja divê panzdeh hezarî ray ke da ku bonoyê xwe bide. Hey... heyla gidiyê teresê dinyayê ! Mele Cemîl û Mistê Smaîl li ber serê kuça Kaniya Biyê ji hevûdu veqetiyan. Di xatir xwestinê de, devê Mele Cemîl lê nedigeriya . Mistê Smaîl wekî hemberekî jê re dixuya. Bilqîneke ji kevçika dilê wî hilkişiya hat heta gewriyê, di gewriyê de herbilî ; ji zerpan kuxiya, ji ber kuxîhê dilopeke hêstirk gêr bû, lê, li xêzika bin çav artilî, ma. Bi gurçika destê xwe î rastê çavê xwe paqij kir. Ji kezeba kûr «eşheda» xwe anî, pê re qefesa sîngê wî hilra bû, pişên wî mîha nixafekê li hewa hêmî ya berdestf vê biharê mijiya. Dîsa dest bi wird kişandinê kir. Lê xem û xeyalên wî nedihiştin ku bêje subhanelah, welhemdûlflah, Elahûekber. Mêjiyê wî, fikra wî her pê «însaniyetî-îslamiyetî-merivatî» yê didan niqirandin. Çirûskekê ji nav serê wî hilfiriya, mîna babelîskê pêşiyê pehn, dû re li hevûdu lefiya û bilind bû, paşiyê mîha dara gûzeke kevnare bi sîwanî şax û gulî, û pelên xwe li esmana pehn kir. Dar li pêşiya wî bû û ew her ber bi wê ve diçû, di her pêgavê de nêzîktir dibû. Ji tenga darê, ji nedîtî ve dengek dihatê : «Menafiû... menafiû... menafiû...» Seydayê Mele Cemfl fikirî ; ev çi mûcîze bû ? Xwedê heqîqetê pê dida nîşan dan. Belê, însaniyetî, îslamiyetî û merivatî bi ava «menafiû» hêşîh bû geş bû. Belê, menfeet... menfeet... menfeet... Dar çi bigre êdîbi qasî çar pênc metreyan li ber wîbû.Edîdigihîşt heqîqetê. Dengekî dawidî ji xeybê ve hat : «La hewlawela quwete î...» Tafilê qîrîheke bi îmanîji nav serê Mele Cemîl çû, got : Sedeq amentû bîlah ! Sedeq amentû bîlah ! Se ... Dengê wîhat birîn. Sebriyê Kerro : - 0 ! Mele Cemîl, ev tu yî ?
47
Sebrî ! Tu û van deran ? ava ! Mala min vayê li vê jêrê ye . Tu bi ku ve diçî ? - Wele gotin Hecî Qasim Axa di ber sekeratê de ye, min got de îslamîye ez herim, em xwe bi hevûdu bidin helal kiiin. - Hewai xêr e, elhemdûlîlah. Bi mexrebê re wî birin Diyarbekirê. Ku doktor ji heq derneyên, belkî sibê bi teyarê bibin Ankarayê. Lê belê Eliyê Xelîl di ber mirinê de ye. - Eliyê Xelîl kîjan ? - Eliyê Xelîl lo. Birayê Hesenê Xelîl yê cîranê te. - Ya ? Mala minê guno ! guno ! Çi hewalê wî ye ? Sebriyê Kerro axîneke rahişt. Wê dest bi axaftinê bikira ku lawikekî deh diwanzdeh salî nêzîkî wan bû : - Xalo ! Xwedê ji we razî be, we li van deran kurikî çar pênc salî nedîtiye ? Sebriyê Kerro : - Na bavê xalo. Lawik ji wan veqetiya û di nîvetariyê de gazî kir, dengê wî digizgizî : -
- Mal
- Menafo ! Menafo ! Menafo ! Sebriyê Kerro dewam kir : - Ha ! Minê viya bigota, Mele Cemîl : Xwedê bi rehma xwe bi me re bike. Çiqas dilê min bi Elî şewitî. Ji pesna xeber dida, misêwa digot : «Biiao ! Biiao ! Biiao, o biiao ! Mişkan em xwaiin. Te pisîkê anî ? De weie birao, tevîpisika xwe ve weie. Na ! na ! Hun jîgune ne... Sebra we ye...» Tu dibêjîxenîmê xwe didît newsa ? Mele Cemîl fikirî, serê xwe hejand, got : - Alimê xeybê îlelah. Xatir ji hevûdu xwestin. Sebriyê Kerro tafilê di tariyê de nependî bû. Mele Cemîl li pêşiya xwe nihêrt, elektrîkên taxa jêrîh vêketî bûn. Li pey xwe zivirî nihêrt, kuçeya ku tê de hati bû, tarî şevereş bû. Li oxira xwe meşiya. Di vê kuça ku serejêrî taxajêrîn dibû, teng û herdû milên wê bi darên hewran neqşandîbû,li ronahiyê nihêrtin ;giraniya ji xewnan siyarkhinê didayê. Di ber xwe de got : «er rizq û elelah» û ber bi mala Eliyê Xelil ve kudand, di ronahiyê de miha pîneke reşayiyê dûr bû, piçûk bû, ji çavan nependî bû.
F.TOTANÎ
48
ÇARALIYE ME AGIR E.
Di navberê de heşt roj derbas bûn. Melkemot hêdi hêdi xwe nêzê me dikir:. Ji vê gavê me çavên melkemot ên bitirs didît. Em keti bûn taya mirinê. Diya min serê me şû§t, kincên paqij U me kir. Piştê du rojên din emê winda bibûna. Me bi çavan ji gundiyan xatir xwest. Dîtina me û wan ma bû roja qiyametê... Şevek, şevekê havînî pirr dereng, h deriyê me xistin. Ew şev deh rojên me qediya bû. Dadê kincên xwe U xwe kir û çû bi alê derî ve. Hinek sekinî, li me mêze kir. Tiliya xwe avête çengelê û derî vekir. Em ji tirsa dilerizîn. Me apê xwe Temo zû nas kir. Tivinga Apo di destê wî de diçilwilî. Nifrîh û agir ji rûyê Apo dibariya. Çavên Apo tijî xezep û kih bû. Çaimergî li erdê rûnişt. Tivinga xwe dani ser çokên xwe. Qutiya cixarê ji berîka xwe derxist. Cixarekî pêça. Cixara Apo wek lûla sobê ode tijî dûman kir. Apo nefes ser nefesê U cixarê dida. Destê wî yê bi cixare dilerizî. Tilikên Apo ser lêvên wîne disekinin. Deng jê dernediket. Apo çiroka dadê seh kiri bû. Beriya sê mehan bavê min ji hepsa Diyarbekrê firar kiri bû. Bavo mahkûmê idamê bû. Cunta faşîst serê bavo dixwest. Ji bona wan, bavo merivekî pirr girîng bû. ÇaraB lê digeriyan. Lê bavo xwe ji lepên wan xilas kiri bû û derbasê Binêxetê bû bû. Zabitê Tirkan deh roj muhlet da bû diya min. Dadê gerek di nav van deh rojan de bavo tesJîm bikira. Nexwe di ciyê bavo de ê dadê bigirtan. Girtina dadê dibû derbekê mezin ji me re. Ji bo vê
yekê apê min dixwest ku em ji gund derkevin û biçin ba bavo. Piştê cixarê Apo rabû serxwe û ji min re got : - Emê îşev jivir herin. Esker ha hatin, ha hatin. Em nikarin zar û zêçên xwe, namûsa xwe di bin lingên eskeran de bihêlin. Dadê bi destekî sivik tiştên ku ji me re pêwîst bûn da hev. Di nav çend deqan de dadê sê boxçe girê da. Iivîn, sandoq, firaq û tiştên giran li cihê xwe man. Em ji malê derketin. Şev tarî bû. Çav çavan nedidît. Giraniya şevê wek perdekî reş kişiya bû ser me. Haya tu kesî ji me tune bû. Stêrk di tarîtiyê de îndî geş bû bûn. Diçirisîn. Carna yek ji wan difiriya û ciyê xwe diguhart. Me ji wan re digot stêrkên bi dûv. Pîrika min digot, stêrk zarokên ezman in. Ew jî dimiiin, dikenin, şa dibin, û dizewicin. Belê, em di bin peida tarî de dimeşiyan. Ne haya mirovan, ne jî haya stêrkan ji me hebû. Stêrk di kêf û sefa xwe de bûn. Destê eskerên Tirkan nedigihişte wan. Tirsa wan ji tu kesî, ji tu quwetî tune bû. Min xweziya xwe bi wan tanî. Em berjêrê newalê bûn. Newal devê xwe wek dêwekî vekiri bû. Carna em kaş dibûn, diterpilîn, diketin. Giya, sitirî, kevir U ber çavên me dibûn wek lawuran, wek cinan. Ji me tirê ku me di jiyana xwe de vê newalê nedî bû. Lê rûyê tarîtiyê sar e, nexweş e. Di tarîtiyê de qeza û bela tim dikarin bên serê yekî. Mezinên me beredayî negoti bûn, pişta xwe nedin mirovên tarî. Yanî mirovên durû, bêbext û zalim ... Em li dû hev rêz bû bûn. Apo keti bû pêşî. Ji nişka ve hestek çirisî. Em veciniqîn û me xwe avête erdê. Apo bi hesta xwe bersiva wan da û ji me re got : - Metirsin. Heval in. Ewê alîkariya me bikin û ê bi me re werin. Çar kes bûn. Bi çek û rext bûn. Yek ji wan bêrîvanê dapişta xwe. Ên din bi destên brayê min girtin û em meşiyan. 49
Destê min û ê brayê min Azad di nav destê hevde bû. Em ji newalê derbas bû bûn û me da bû kontara çiyê. A rastî me nizani bû, em bi ku da diçin. Apo ji me re tiştek negoti bû. Min bi dengekê nizm ji -*_zad re got : - Bîra te tê Azad ? Te dît bavo cama digot, ezê hefteyek bikevim binê erdê. Azad keniya û bersiva min da : - Çawa nayê bîra min, Hêlîn. Ji me ku bavo bi rastî diket binê erdê. Ez nizanim vî navî çima bi kar tîhin. Em jî îşev ketine binê erdê, wek bavo. Ma ne wusa ye ? - Belê, rast e, min got. Tiştên ku bi dizî tên çêkirin, dibin tiştên binê erdê. Ger ku binê erdê tune bû ya, kes nikari bû di ber ordiya Tirkan bida. Dê bila di vê tarîtiyê de werin. Wele newerin ji qula xwe derkevin. Apo û hevalên din bi peyva min û Azad keniyan. Dengê me çûbû wan. Apê min destê xwe danî ser pişta min û got : - Aferin ji we re. Ji vêga ve hun pirr tişt hîn bûne. îşê ordiya Tirkan zor e. Bi milyonan zaroken me şiyar dibin û ê tola me bistînin. Dawiya çiyan, newalan nedihat. Eş keti bû lingên me. Di me de taqet nema bû. Berê ku dinya gewr bibe em ber derê şikeftekî sekinîn. Berqa zerinî keti bû lûyê ezmên. Roj hêdî hêdî seiê xwe bilindkii û çiyan dixist bin hikma xwe. Apê min û du kes çûn nava şikeftê. Devê şikeftê di giya, qamiş û qiişan de ma bû. Em li seiê çiyaki pirr bilind bûn. Roj xwe nêzê me dikir. Serma sibê xwe di ber tirêjên wê de dida û germ dibû. Derketina rojê rûyê me geş kir. Dara sî da. Kevir beriqîn. Tabîet ji xew şiyar bû. Dengê zarokên tabîetê dahl û deviyan, newalan, qulan, şikeftan tijî kir ... Piştê qontrolê em ketin zikê şikeftê. Apê min eletrîka desta pê xist. Hevalan ji der ve hinek qirş anîn. Di torbên wan de her tişt hebû. Nan, penîr, şekir, çay. Apo çaydanê danî ser agir. Em U dora tifikê kom bûn. Nava şikeftê honik bû. Zarokên me keti bûn xewê. Haya wan ji dinyayê tune bû. Belkî jî di xewna xwe de bavo didîtin. Dadê şûşên çayê danî ber me û penîr hûr kir. Çay dem digirt. Ji birçîna ûze ûza zikê me bû. Piştê hewqas rêveçûnê zikê me dest bi isyanê kiri bû. Dadê şûşan tijî kir . Me bi zilikan çayên xwe lihev dan. Ji nişka ve apê min li pişta xwe zivirî û eletrikê da kûraniya şikeftê. Şewqa eletrîkê zikê şikeftê qul kir ; taritî qelişî, paş de çû. Marekî gewr wek stûnekî devê xwe vekiri bû, û pifinî dikir. Li ber marê dupişkekî reş û xurt dûvê xwe da bû ser pişta xwe û dilebitî. Her dû rawir wek neyarên hezar salî êrîşê hev dikirin. Çekên xwe yênbijahrû tehlûke nîşanêhev didan.Nefreta wanmezin bû.Nehebûname,ne jî şewqa eletrîkê bala wan dikişand. Qerarê xwe da bûn. E yek ji wan bimra. Herhal şikeft têra dû rawuran nedikir. Mar radibû hicûmê, xwaroviçko dibû, di nav toz û telazê de dima. Dûpişk bi sivikbûna xwe nediket faqa marê. Xwe baş diparest. Em ji tirsa lal bû bûn. Ji me tirê ku hawîdora me tevde mar û dûpişk in. Apê min berê tivingê da bû wan, tilika wî U ser tetîkê bû. Şerê wan dirêj ajot. Dawî mar dûpişkê qefiland û wê xiste quncekî asê. Zimanê xwe yê çetel derxist, devê xwe vekir ku dûpişkê gez ke, dupişk ji nedîve xwe U dîwarê şikeftê xist û xwe avêt ser pişta marê. Serê marê sist bû. Mar ricifî, gevizî, peipitî. Mar xwest bi rê keve. Lê ne bû... Dûpişk ser pişta wê xwe bêdeng kiri bû û lê mêze dikir. Neyarekî ji xwe mestir û zeximtir kuşti bû. Şikeft êdîjê re ma bû... Apê min da xencera xwe û bi alî wan de çû. Diya min bi şalê Apo girt û kişand. Qîriniya wê zikê şikeftê tijîkir.
50
- Em ji vir herin, diya min got. Ez pirr ditirsim. Mar û dûpişkên vê şikeftê xelas nabin. Ez naxwazim ez û zarokên xwe bibin xwarina mar û dûpişkan. Apê min Temo keniya û got : - Tû dih buyî , keçê ? Ma ji bo me tu derên bêtehlike, bêtirs heye ? Tehlika me bi me re ye. Ji bîra xwe mebe, em mahkûmê hikûmatê ne. Em gurên serê çiya ne. Ji bo me mar û dûpişk ji eskeran çêtir in. Mar û dûpişk zaf zaf wê ji me çend kesan dikaribin bikujin. Lê esker ? Ger bi me bihesin yek ji me sax namîne... Apo şûşa xwe teze kir. Serê xwe danî ser destê çepê û dom kir. - Ma hewqas jî dibe. Agir bi mala min nekeve. Tiştên Xwedê pirr ecêb in. Tu U vî tiştf mêze ke. Dinya tev dijminê mar û dûpişka ne, ew jf dijminên hev in... Baş e. Firqa navbera wan û Kurdan çi ye gelo ? Ma em jî eynî tişt nakin ? Her çar dewletên qolonyalîst û nijadperest dixwazin me ji cihanê rakin. Ev ne bes e, înca em jî hevdû dikujin, xelas dikin... Herhal em û maran, dûpişkan pismamê hev in... Kîn û xezeba me lihev çûne ... Piştê peyva Apo em raketin. Lê ji tirsa xew nediket çavên min. Çavekê min girtî, ê din vekirî bû. Dadê digot ku, gava rawur hev dikujin, xwediyên wan tên û termên xwe dibin. Çavê min tim li kûiahiya şikeftê bû... Em bi dengê helîqopteian la bûn. Ew mai û dûpişkên bipen bûn, Apo xwe U ber devê şikeftê dirêj kiri bû û bi dûrebinê li wan mêze dikir. Li gora rewşê ya me ê şer bikira, an j î emê, biketana zikê şikeftê û kûr biçûna... Roj li ber xatir xwestinê bû. Gelî bi gelî, çiya bi çiya rê distand û melûl dibû. Quweta wê êdî nedigihîşte çiyayên biUnd û sertûj. Çiya hindik hindik, perçe perçe çavê rojê digirtin û xwe ji geima wê azad dikirin. Roj çû ava. Bakî honik derket. Em hê di şikeftê de bûn. Apo U ber devê şikeftê sekinî bû û li ezmên mêze dikir. Şewqa hîvê devê şikeftê tijî zîv kiri bû. Min di jiyana xwe de heya îio tiştekê wisa delal, xweşik û rind nedîbû. Di zikê şikeftê de seyra hîvê bê emsal bû. Hebûna hîvê dilê min şa kir. Xem û kulên min, kesera dilê min di navhîvê de winda bû. Di bin hîva zivinî de çiyan serê xwe dabûn hevdû û diçirisîn. Me haziriya rêwîtiyê dikir. Em êdi ne bê dost û yar bûn. Hîv hati bû hewara me. Lê em bi rê neketin. Hîv çiya bi çiya baz dida û dijû. Çiya ji rengê hîvê derdiketin û reş dibûn. Apo carna U me mêze dikir û digot : - Hîv haziriya xwe û xewê dike. Liber razanê ye. Peyva Apo serê min tevlihev kir. Çima gelo ? Çî gunê hivê heye ? Boçiemji şikeftê dernakevin û naçin ? Min ji Apo pirsî : - Apo, em çima naçin ? Apo U min zivirî û bersiv da : - Hêlîn, keça Apo. Ez dizanim tu çi difikîrî. Lê ez ji te re çewa bêjim. Ma gelo ên ku ji hîvê hez nekin hene ? Hîva delal, rind, xweşik. Hîv ronahiya dila, sembola evinê ye... Lê çi feyde Hêlîn... Hikûmeta Tirkan vê hîva delal jî kiriye dijmin û berdaye me. Ew bûye casûsê hikûmatê û me taqîp dike. Di bin ronahiya wê de em nikarin ji şikeftê derên. Ewê esker me bibînin.Dijmin ji me ronahiyê sitandiye û tarîtî bûye dostê me... Peyva Apo zû kete serê min. Apo rast digot. Hawîdora me tijî esker û qerekol bû. Esker tim U welatparêzên Kurdan digeriyan. Tarîtî dijminên eskeran, dostê me bû.
51
'
<-_'
Tarîtî me xelas dikir, wana dixwar... Ez pirr caran fikirî me. Mirov dikare ji diya xwe, bav û brayên xwe bixeyide, nefret bike. Lê tucaran neketi bû bira min, ku ezê rojekê ji hîvê jf nefret bikim. Hîv şahidê zarokbûna min bû. Li gund çaxê em ser bana radiketin min tim lê mêze dikir. Ez aşiqê wê bûm. Min derdê dilê xwe jê re digot û di xew de diçûm. Ez çi bikim, jiyan xerîb e, jiyan zalim e... Ezê hê pirr tişta derbas kim.
Mahmut Baksi
52
Helbest ÇEND SEDSAL E LI PEY HEV BI XWÎNÊ SOR DIBÎ TEV Kurdistanê delalê Şev û roj dil li balê Şêrînê şox û şengê Şepalê pir qeşengê Zîba yî, îşwebaz î Bala yî serfîraz î Bêhogir û mamend î Tu gul evîna kurd î. Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e li pey Bi xwînê sor dibî tev Bi awir tîr dirêjî Dil û gurçik dipêjî Kesê tu digrî davê Agir dixî hunavê Arê dilê xortan î Doza şoreşgêran î Lê bê kes û heval î Di bin destan dinalî Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e U pey Bi xwînê sor dibî tev Kurdistan î biber î Tijî gewher û zêr î Nift û hesin û av î Lê bo Kurdan tu dav î Neyar ser te rûniştî Bi jan û derd tu mişt î Li ser te Kurd bê xwazî Dijîn birçî û tazî Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e li pey Bi xwînê sor dibî tev Navdar î pir bilind î Hemû bajar û gund î Tev mêrg û çem û kanî Rez û deşt û zozan î Li ser te ceng û şer e Dinê li ser te har e Bi dilxwazî dixwaze Her kes li ba te raze Kurdisatan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e li pey Bi xwînê sor dibî tev 53
Divê kesê bivê te Ser deyne ber piyên te Kesê nerjîne xwîne
hev
hev
hev
hev
Nikare te bibîne Ta nerijîne xwîna sor Nabîne demê gilor Ta nebe şerê gelî Bi lêvan nabe bilî Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e li pey Bi xwînê sor dibî tev Dibên «devê newêran nagîje bin guhêran» Dibên «destê tirsokan naçe ser sînga gewran» Yê bêje tu ya min be Divê jêhat û jîr be Bi kuştin û bi lêdan Te derîne ji destan Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e Ii pey Bi xwînê sor dibî tev Yê ji dil te bixwaze Bivê li sîng te raze Divê dil û ser û can Bi carek deyne meydan Yê gêj nebe ne nezan Nafroşe te tu caran Dêbirjîne xwîna can Te derîne ji destan Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e li pey Bi xwînê sor dibî tev Zinar im ez dinalim Li ser te tim dikalim Dixwazim te bibazî Çertî avê dixwazî Ta dernexim ji destan Te şêrînê Kurdistan Ranawestim, ranazim Dê bikoşim bibazim Kurdistan î ciwan î Cî û warê Kurdan î Çend sedsal e li pey Bi xwînê sor dibê tev
Zinar Şîro
hev
hev
hev
hev
LIKELEBESTA Me malokan ava dikir li kelebesta Gava em diçûn beravê
Ez vedibîrim, te j'bîr kir gelo Wê demê, wê weşê, wê gavê ?
Destê me di destê hevûdu Bi bayê re em dibezîn Geh diçûn nêrgiziyê, nêrgiza Geh ji dîna hev nêrgiz diçinîn Wekî gûstêrkê xuya bû û çû Zarotiya ji xem û kesera êrî
Zîl dide di bîranîna min de Nizanim gelo tu vedibîrî ? Rojen Barnas
54
TEDIFIKIRIM Ezdizanim
Ho welato îro careke din qewl dane
Xaltiya Zînê, ku du lawên xwe şehîd daye Dîsa di berbanga sibê de Bi destên xwe yên pîroz Xweliya kuçikê daye alî
(Evbûcara çaran), Ku min ji hemwelatiyê bavêjin Bilabe Iro dîsa - nizanim bû cara çendan Ji te pênc hezar kilometir dûr Te difikirim. Dîsa U kêleka zeryayê rûniştime, Zeryayên dilê te difikirim. Te, Bajar, gund û çolên te Çiya, av û stêrkên te Law, keç, pîr û xortên te difikirim.
-
Ez dizanim, Di vê kelekela havîna germ de Dijminên çavsor Neyarên bextreş Dîsa wek teyrên birçî tên ser te Dîsa bi tang, dîsa bi top bi balafir Dîsa bi derew, dîsa bi leyistik, dîsa bi fenên xwe ve Tên ser te Dîsadikujin Dîsa azadiya te, dîsa hebûna te dilujin Ax welato, ez dizanim Tu dîsa U ber xwe didî Dîsa birîndar, dîsa westiyayî Lê dîsa xurt î. Ez dizanim, Pêşmerga DUêr, ku nû dergistî bûye Dîsa tifinga wî li ser çokan Di bin roniya heyvê de Hêdî hêdî cixarên xwe dipêçe (Ji lewre sibê dê wextê wî nebe) U te û dergistiya xwe difikire
55
U agirê xwe pêxistiye Û sêla nên daniye ser agirê U ji bo lawên te Ji bo pêşmergan nan dipijîne Ez dizanim, Apê Osman, ku şêst û pênc sal e şerê parastina te dide Şêst û pênc bihar e birîndar dibe Şêst û pênc zivistan e birînên xwe ditewîne Dîsa niha Di vê germa havînê de Bi taqeta xwe ya dawî ve Te dinivîsîne
Ez dizanim Xalê Hesen, ku bi çenda pûştî bi çenda xirabî û bi çenda qetf ditiye
Dîsa niha Li eywana xwe re Behsa te û tarîx û jan û birîn û hêviyên te dike.
Ho welato, Hêviya jiyana min Sedemê min Ev çi tarîx e welato ! Dijminên te Dixwazin min, ango yek ji lawên te
Ji te dûr bixînin Ji lewre lawê te Yek ji dilopên zerya dilê te Ji bo te xebitiye.
Dewleta dijminê te, lawên te ji te davêje Dîsa hêdî hêdî dikenim U difikirim, ka Birayên min jî
Welato tarîx qeşmer e Durû û fêlbaz e Kesên do ji te stariyek dixwestin Iro U ser singa te diarin
Hogir hevalên min jî
Di girtîxana Diyarbekra qedîm de dikenin
Welato, Heranê, deşta zêrîn difikirim Kaniya medeniyeta Mezrabotanê Xwendegeha tarîxê Iro wêran e U leylana xweziyên dijmin e Ev çi tarîx e ! Şagirt Pêta agirê daye bin xwendegeha xwe ya ragirtî !
Birayên min, heval û hogirên min Hunjî dikenin ? Birînên xwe ditewînin ? Û ji birçîbûnê û ji zulma leşker û germa Diyarbekrê Dikevin ? Birano
Welato Misûlê, Kerkûkê Kaniya zêrê reş
Zozanê Keysarên tarîxê difikirin Zêrê me yê reş, ku têra me têra wan
têra hemûyan dikir, Iro xwîna me ya sor diherikîne. Zêrê me yê reş, bûye dijminê xwîna me ya sor Ev çi tarîx e ! Bi destên keysarên îro ve,
Zozanê keysarên do dişewitîne
!
Ho welato, Jana dilê min Eşa mêjiyê min
Ji te pênc hezar kilometir dûr Li kêleka zerya xweş rûniştî Xweşiyên te difikirim Rojnama li ber min, Bi tîpênreş û mezin wisa dinivîse ; «Êdi 26 kes hemwelatên me nînin» Welato, ji wan 26 kesan yek jî ez im. Kurê te Yek ji dilopên zera dilê te ya Dikenim welato dikenim
56
Heval û hogirno Şevên bê azadî, bê jin, bê kulîlk, bê vexwarin Dijwar in Di dilê merivan de çengal in Di çiksayiya şevên Diyarbekrê de Ji sicinên xwe Binêrin heyv û stêrkên delal Heyva me, stêrkên me Yarên me yên hezar salan, Dostên me yên zîndanan in Xwîşka Gulşîn te difkirim Li Mehabadê pêncî û neh kes bidarve bûn Tu jî yek ji wan bûyî ? Lêdana dilê te bi gulên reş rawesta ? Mindalên te jî sêwî û stûxwar man ?
Xwîşka Gulşîn Çem, deşt û rezên Mehabadê xweş in. Çarçira û bexçên we xweş in Lê bi xwîn, bi jan, bi qehr û bi serencan in. Xwîşka min Delaliya azadiya welatê min Edi ne şeraba yaqûti û rengsor Û ne ji heval û destbirayên Xeyam hene îro Ev hemû pir û pir û pir Li dûr man Bûn rêzên rûpelan Iro şer e '
Êrîşa dîjminê bextreş e
Lawacan, Şêrgo te difikirim Di vê germa havînê de Qileqija deşta Cizirî de Hê jî rûtal û zikbirçî ye ? Hê jî bê kiras, bê defter, bê pênûs î
Kuro.lawocan Hêviya welêt, rûkenê Kurdistan Diljariya kalikê xwe bixwîne Dema kalikê te, di salê bavê te Bavê te, di salê te de bû Hingê kalikê te wisa dinivîsî :
Dewsa avê xwîn rewan e, birc û seran tev xirab Jar û pejmirde dinalin, tev ku em pergende ne"
?
Lawocan qurban Ji wê rojê pêve tu tişt neguherî Dîsa di her hatin û çûyina hechecikan de Davên ser welatê me Dîsa jar û pejmirde dinalin Dîsa xwîn rewan e Welato ... Ji te dûr, di kêleka zeryayek xweş de Te
U zeryayên dilê te difikirim.
M. Ferzend Baran
57
BIJI WELATE MIN Divê em xwe pêk bînin ji bo felatê xwe, Bijîn serbilind wekî çiyayên welatê xwe. Berên xwe nedin hevdu û şerên hev nekin, Bes rêya gelparêziyê li pêş wan vekin. Welat ji me dixwaze xebat û têkoşîn, Ne canxulamî, nokerî û serî danîn. Serê ku bête danîn tucar nayê hildan, Bi qelsî kes ne bûye xwedî rûmet û şan. Rûmet serxwebûn e, digel ramanek xweser, Holê ji bona gel em dikarin bibin rêber. Rêber serî ye. nabe li pê gel bimeşe, Tucar natewe, mirin jê ra gelek xweş e. Rêya felatê pêş me dike ew ravekar e, Li pêşberê gel û dîrokê berpirsiyar e. Rêberî ne karê tewtew e û qelsan e, Dijî koletî, canxulamî û pîsan e. Bi qelsî nikarin serên xwe hildin, rakin Welatê xwe bistînin, gel tê da azadkin. Divê bi xurtî em berên xwe bidin neyar, Bi jîrî û zanatî millet bikin hişyar, Bijî welatê min ji bona te gorî can Sond dixwim ku bibim pandî ji bo Kurdistan.
Osman Sebrî
58
Pirtûkên nû Di vê quncikê de emê her hejmar pirtûkên ku di demên dawîn de, bi
kurdî an bi zimanê biyanî li ser Kurdan derketine bidin nasîn. Xebat ji bo pêkanîna pirtûknasiya kurdî ferz e û em hêvîdar in ku ewê xwendevan kêmasiyên ku tê de dibînin ji me re binivîsin. Em di vê hejmarê de lîsta pirtûkên di salên 1981-1982 de qapbûyî didin. Di hejmara 2 de ewê pirtûkên di 1983 de derketî bên pêskêş kirin. ZIMAN ALANÎ, R. E. Kêşeyek le rêzmanî kurdî da, Wezareta çand û agahdariyê, Bexda, 1981, 244 rûpel.
Ciyê paşdaniya (suffixe'a) ewe, we di zaravayên kuidî de çi ye ? Alanî bi karanîna wê di metnên edebî yên bi zaravayên baban, mukrî, soranî, ardelanî, goranî, di ya Caf û Hewramîyan de, di lorî, farisî û wisa jî di kurmancî de dide berhev û bi vê lêkolinê dixwaze
riya yekkirina zaravayên kurdî ronî bike. BEDIRXAN, K. Elfebeya kurdî, Bonn, çapxana Sîpan, 1981, 28 rûpel. Alfabeya Mîr Kamûran Bedirxan cara pêşîn di sala 1938, U Beyrûtê çap bû bû û di belavkirina tîpên latînî yên «Hawarê» de roleke berbiçav leyîstî bû. Bi wesîla 3 saliya mirina Mîr Kamûran, E. Altunç wê ji nû ve li Almanya Federal çap kiriye. EBRAHÎMPÛR, M.T., Dastûrê Zabanê Kordî (awramî-sanandacî-kermanşahîmahabadî). Tehran, çapxana Ruzbeh, 1981 , 5 1 rûpel. Di vê lêkolîna kurt de, Ebrahîmpûr rêzimana çar devokên Kurdên Iranê dide berhev û ji vê bûnê alfabeyekê erebî ya nû û serbixwe bikar tîne. Ev alfabe, ji yên ku ta niha nivîskarên kurdên Iran û Iraqê pê nivîsîne cihê ye û gelemşa ku di vî warî de dom dike siviktir nake. HEWRAMANÎ, M.E., Zarî zimanî kurdî le tirazûy berawurd da, Wezareta çand ûagahdariyê, Bexda, 1981, 326 rûpel. Gelo goranî zaravayeke kurdî ye ? Bi awê îranîzanên navdar Minorsky û Mackenzie bersiva vê pirsê na ye ; goranî dikeve koma zimanên îranî yên rojava (lê ne kurdî) Di lêgerîna xwe de Hewramanî bi delîlên dîrokî zimannaî û dînî dixwaze nîşan de goranî jî wekî lorî, bacolanî û hewramanî peşkekê zaravayê «kurmanciya xwarû» ye.
59
EDEBIYAT BLAU, J. et HAKEM, H. , Perles d'un coUier, textes kurdes (soranî), Institut National des Langues et CiviUsations Orientales, Paris, 1981, 95 rupel. Ev 27 nivîsarên kurdî ji berhevoka çîrokên kurdî ya Alaedîn Secadî (Riştey Mirwarî, Bexda, 1957-1980) hatine helbijartin ji bo xwendekarên biyanî yên ku dixwazin zaravayê kuimanciya xwarê (Soranî) hîn bibin.
ELÎ, D., Dîlan, şaîr û azadîxuwaz, Bexda, 1981, 76 rûpel. Lêkolineke kurt li ser jiyana şaîr Dîlan û li ser afirandinên wî. SABAR Y, The folk literature of the Kurdistani Jews, an anthology, Yale University Press, New Hawen and London, 1982, 250 rûpel. Berî çêbûna dewleta Israîlê qasî 190 cemaetên cihû dijîn U navçeyên çiyayiyên Kurdistanê. Ewan di nav xwe de, wekî mesihiyên Kurdistanê, bi zimanê aramî (zimanê Hezretî Isa) dipeyivî, lê jiyana wan a civakî, folklor û mûsîkiya wan wekî yên Kurdên misilman bûn. Cihû di salên 1950-1951 Kurdistanê terikandin û çûn Israîlê. Niha jî U Qudsê «TaxaKurda» heye. Nivîskarê vê berhevoka folklorî Yona Sabar bi xwe jî yek ji cihûyên Kurdistanê ye ; çîrok, stran, efsane û methelokên wan berhev kiriye û wergerandiye îngilîzî.
BOZARSLAN, M. E. , Meyro, çîrok, Invandrarförlaget, Boras, 1981, 74 rûpel. Çîrokeke bi wêne ji bo zarokan. Li Swêdê bi alfaba latînî bi çapeke bedew derketiye. BOZARSLAN, M.E.
,
Mîr zoro, Meselokên lawîran I, Invandrarförlaget, Boras,
1981,75rûpel. BOZARSLAN, M. E. , Gurê Bilûrvan, Meselokên Lawiran II , Invandrarförlaget, Boras, 1982,71 rûpel. Ev her du pirtûk jî ji bo zarokên kurdên dervayî welêt, xasme yên Swêdê hatine çap kirin. BERGSTRÖM, G., Ma tu tirsonek î Alfons Oberg ? Stokholm, 1981, 30 rûpel. Çirokeke bi wêne ji bo zarokên piçûk. Ji Swêdî hatiye wergerandin. CIGERXWÎN, Zend - Avista, Dîwana 5'a, Stockholm, 1981, 176 rûpel. Piştî Dîwana, Sewra Azadî (Dîwana 2a), Kîme ez ? (Dîwana 3a) û Ronak (Dîwana 4a) vî cildê nû yê helbestên Cigerxwîn U Swêdê derket.
CIGERXWÎN, Şefaq, Dîwana 6'a, Stockholm, 1982, 180 rûpel.
LINDGREN A. WIKLAND I., Belê lotta kare bajo, Spango, 1982, 32 rûpel. Çîrokeke bi wêne ji bo zarokên piçûk. Ji Swêdî hatiye wergerandin.
60
NEBAZ, T., Nîgay xoşewîstî, Sulêmanî, 1981, 55 rûpel. Berhevoka pêşîn a helbestên , T. Nebaz tevî pêşgotineke Ebdûl Şarbajêrî.
OBEYDÎ, Z., Kit û Mişk, Tehran, 1981, 18 rûpel. Helbesteke bi zimanê farisî ji bo zarokan hatiye nivîsîn ku Ehrnedê Qazî wergerandiye kurdî.
ŞAHREZÎNÎ, E.M., Pendî Pêşînanî Kurd, cild 1, Bexda, 1981, 55 rûpel. Gotinên pêşiyan û methelokên kuidî bi zaiavê soianî. Di 1971 de Mihemmedê Xal li SUêmaniyê 3700 methelok çap kiii bû û pêş wî ji şaîrê navdar Pîremerd 6500 di wan kiribû helbest da ku ew neyên ji bîr kirin. Di zaravê kurmancî de jî berhevokên Roger Lescot û yên Ordixanê Celîl û Celîlê Celîl derketine. ŞARBAJERI, U., Gewherê goranîyekanî Hesen Zîrek, Bexda, 1981, 366 rûpel. Hesen Zîrek yek ji hêjatirîn dengbêjên Kurd bû. Hin ji stranên xwe bi xwe nivîsî bû û hinan jî ji folklora kurdî an ji helbestvanên klasîk an nûjen ên kurdî stendiye. Şarbajêrî stran û helbestên ku H. Zîrek distiriya di vê berhevokê de civandiye. ZAZA, N., Ma vie de Kurde ou le cri du peuple kurde, êd. Pierre-Marcel Favre, Lausanne, 1982, 223 lûpel. Bîianînên Di. Nûiedîn Zaza ; zaiotiya wî, di dewia osmaniyan de, rabûna M. Kemal, serlulanîna Şêx Seîd, salên sirgûnê li Suriya jêr destê Fransa, sazbûna Komela Xwendekarên Kurdistan li Awrûpa û ya PDK a Sûriyê, zîndanên Sûriye, Libnan, Iraq û Urdinê. Bîranînên nivîskarê navdar û dîroka gelê Kurd a nêzîk di gelek ciyan de tevî hev dibin. Şahideyeke sereke ye ji bo dîroka kurdî.
DÎROK BABAN C. Hendêk damerî benawbang, Bexda, 1981, 250 rûpel. Çend dameriyên (mehkemeyên) navdarên dîroka cihanê : yên Sokrat, Louis XVI, Dreyfus, Mosadeq, Şêx Mahmûd, hwd ... bi kurdiyeke xwerû û spehî. BOIS Th. Kurdes et Kurdistan in Encyclopêdie de l'Islam (NouveUe êdition), tome V, Uvraison 85-86, r. 441489, 1981 (EJ. BriU, Leiden ; Ed. G. P. Maisonneuve et Larose
S.A;Paris) Thomas Bois kurdizanekî fransizî mezin bû. Piraniya jiyana xwe li Rohelata Navîn û di nav Kurdan de derbas kiri bû. Xebatên wî yên zanistî li ser dîrok, ol, edebiyat û folklora kurda bi zimanên fransizî û ingilîzî derketine. Vê benda han a li ser dîrokê ji bo çapa nû ya Ansiklopediya Islam pêş mirina xwe (1975) nivîsî bû. CHALIAND, G., Les Kurdes et le Kurdistan, la question nationale kurde au Proche Orient. François Maspero,Paris, 1981, 369 rûpel. Çapa nû, di nav pirtûkên berîkê de, tevî agahdariyên teze li ser Kurdistana Iranê. Çapa pêşîn a vê pirtûka li ser dîroka Kurdistanê ji sedsala XIX ta îro bi bendên A.R Ghasemlou, Kendal û I.C Vanly di 1978 de deiketibû, ingilîzîya wê jî di 1980 de (Zed Press, London).
61 r
)
GHAREEB, E. The Kurdish Question in Iraq, Syracuse University Press, New York 13210, 1981, 223 rûpel. Şerên Kurdên Iraqê ji 1919 ta îro ji bo azadî û mafên neteweyî. Tevgerên partiyên Iraqê U hemberî pirsa kurdî, bi çawê nêrevanekî Ubnanî, nivîskarê «Al-haraka al-
qawmiyya al-kurdiyya, Dar al-Nahai, Beyrût, 1973»
.
ŞEREFXANÊ BIDLÎSÎ, Şerefname, Tehran, 1981 ; 871 rûpel. Şaîrê navdan Hêjar, vê afirandina klasîk a dîroka Kurdistanê ji farisî wergerandiye kurdiyeke edebî û dewlemend. Xizmeteke dîiokî ye ji bo çanda kuidî.
GORKÎ.M., Dujminan, Bexda, 1981, 204 lûpel. Maxime Goikî vê piyesa şanoyê (tiyatroyê) di 1905 de U sei şeiê kaikeiên fabiîkayekê nivîsî bû. Ewrahman Hacî Maiif û Mihemedê Mela Keiîm wê weigeiandine kuidî û nivîsaieke Plexanov li sei «psîkolojiya şeiê kaikeian» jî bi sei ve zêdekirine. HELBESTÊN ŞOREŞGERÎ ji Kurdistan Iraq, Swêd, 1981 , 60 rûpel. Berhevokeke helbestên Goran, Bêkes, Zêwer, Kakey Felah, Pîremerd, Hawar, Ehmedê Herdî, Şewketê Huşyar, Dildar, Kameran, Mukrî, Dîlan, Şewnin, Cemal Şarbajêrî, AbduUah Pêşew û Hêmin. Bi alfaba latînî tevî ferhengokeke Soranî / Kurmancî.
HIKMET, N., Dastanî Şêx Bedredîn kurî qaziy Simawne, Bexda, 1981, 78 lûpel. Şukur Mistafa vê afirandina bijare ya Nazim Hikmet ji tirkî wergerandiye kurdî.
NAVIDÎ,N., Xermanî xem ûpejare.Mahabad, çapxana Aso, 1981, 53 rûpel. Piyeseke şanoyî bi farisî nivîsî ji alî Celîl Gadanî ve hatiye wergerandinê kurdî.
Joyce Blau Dominique Ferrendini Helkewt Hakim
62
ÇAPA KURDI HEWCÊ ALÎKARIYA HER WELATPARÊZÊ KURD E
Jiyana zimanê gelê me bi pêşvebirina xwendin û nivîsandina kurdî dibe. Kesên xwendewar hewcê kitêb, kovar û rojnaman in ji bo firehkirina zanîna xwe. Nivîskar jî hewcê wan in ji bo belavkirina afirandinên xwe.
Di hoyên (şertên) ku îro Kurd tê de ne, çapeke azad dikare tenê li derveyî welêt bijî. Lê, ji alî malî û diravî ve, jiyandina vê çapê karekî gelek dijwar e. Rojname û kovarên awrûpayî bixwe, pirîcar, ancax bi saya pesnakan (reklaman) li piya dimînin.
Himin ji bo hişyarî û azadîya gelê me çapeke azad, bi zimanê kurdî, ferz e, divê ku her welatparêzê kurd di vî warî de bi berpisiyarî bilive, erkên (wezîfên) xwe zanibe : kovar û kitêbên kurdî xwendin, dan xwendin, belavkirin, alîkariya wan a diravî, teşwîqa wan. Wisa jî kesên ku dizanin binivîsin divê ji wan re bend û nivîsandinan bişînin, kêmasiyên wan bi aweyekî çêkirox rexne kin, da ku çapa kurdî meh bi meh, sal bi sal xurtir, hêjatir, dewlementir û jîndartir be.
Enstîtu ji her kurdî hêvî dike, ne tenê kovar û kitêbên Enstîtuyê, hemû weşanên bi zimanê kurdî bixwînin, alîkariya wan ji xwe re erk zanibin. Bila kes tucar mebêje : « ku ez nekim, ewê hevalên din alîkariya wan bikin» . Şerê çandî pareke hîmîya şerê azadiyê ye. Ev şer ewê tenê bi alîkarî û hevkariya hemû welatiyên me, hemû Kurdên dilsoz dikaribe serkeve.
63
&
DumilĂŽ
65
(s-
Dimilkî de lêkerê hevdudanî
Lêker (verbe, fî'l) : Kelîmeya ki kerdiş,biyayîş nê zî hereket îfade kena tira lêker vajîyêno. Dimilkî (Zazakî) di lêkerî tewir tewir î : I Lêkerê basîtî (lêkera xwerû) : Ay lêkerê ki yew kelîma ra viraziyayê tira lêkerê basîtî vajiyêno. II Lêkerê hevedudanî ( verbe composê, fî'lî murekkeb) : Ay lêkerê ki qend kelîman ra, nê zî berlêker (prêverbe, pêşpirtik) û lêker ra viraziyênê tira lêkerê hevedudanî (fêlê bargiranî) vajiyêno. Ma tiya di mester (înfînîtîf) ênî lêkeran sero vindenîme.
Lêkerê hevedudanî, hîrê gruban ra yenê meydan : A Lêkerê hevedudanîyê ki berlêker û lêker ra viraziyênê. B Lêkerê hevedudanîyê ki name (nom, îsm) û lêker, nê zî sifet (adjectif , rengdêr, xeysetnav) û lêker ra viraziyênê. C Lêkerê hevedudanîyê ki yew kelîma di ray vata (tekrar kerda) û lêker ra viraziyênê. Nika ma nî gruban sero yew bi yew vinderîme : Lêkerê hevedudanîyê ki berlêker û lêker ra viraziyênê : Nî lêkerî hîrê sjaxan ra yenî meydan : A
a)
b) c)
berlêkero basît + lêker berlêkero lihevxistî (contractê) + lêker berlêkero hevedudanî (composê) + lêker
berlêkero basît lêker : Niy lêkerî yew berlêkero basît û hina vîşî lêkeranê ardimkerdoxan (fêlên ardimîyê) ra viraziyênê. Lêkerê ardimkerdoxî : Dimilkî di lêkeranê ardimkerdoxan ra çend teney nîy ê : a)
67
Kurmancî (Kirdasî)
Dimilkî (Zazakî)
ameyîş (homeyîs) ./ ameyine (D) * biyayîs (beyîs) / biyayîne (D) dayîş / dayene (D) girewtis (gurotis) / guretene (D) kerdîş / kerdene (D) kewtis / kewtene (D), kotiş mendiş / mandene (D)
hatin bûn dayîn girtin kirin ketin man, mayîn xistin
vistiş
Dimilkî di berlêkerê basîtî zî nîy ê : de- (di-) 4) der- 5) ra- 6) ro- 7) vaz- 8) ver- (var-) 9) vir- 10) we- (wur-, hur-). 1) a- 2) ci- 3)
1
- A-
Dimilkî
Hewramî / Gûranî
Kurmancî
a-
a-, awa-, horo-
ve-
ageyrayîs akerdîş / akerdene (D) alaqnayîs (leqnayîs)
horo gelay awa kerdey aloçnay (halûçiyan)
vegerîn vekirin daleqandin
Dimilkî di : 1) abiyayîs (abeyîş); 2) açînayîs; 3) ageyrnayîs; 4) aqitnayîs. Kurmancî di : 1) vebûn; 2) vejenîn, veçînîn; 3) vegerandin; 4))veqetandin. Dimilkî di çend lêkerê hevedudanîyê bînê ki berlêkerê a- reydi dest pey kenê bi alfabetîk nîy ê : abiriyayî_i, abirnayî_i açarnayîş, afînayîş , agirewti-j (agirotiş), akewtiş , amendiş , aniştiş (S), avistiş.
2 - CINo berlêker, hina vîşî dimilkîya Sîwereg û Bîngol'î di vajiyêno. Dormarê Pîran'î di herunda «ci-» digege «de-», gege zî «der-» vajiyêno. Çend mîsalî :
Bîngol(Çewligî)
68
Pîran
ageyrayiş
dergeyrayîs, bedegeyrayîs (G.)
cisonayîs (B), cisanayîş (S)
desanayîs
cinistiş
deniştis
Dimilkî
Kurmancî
ci-
jêjê kpin
cikerdis (S)
3
-DE-/DI-(B)
Dimilkî
Kurmancî
de-, di-
dadakirin
dekerdis
Dimilkî di : debestiş, debiyayîş, decenayîş, defereknayîş (defirknayîş), defîhayîş / difînayîş (B), degeyrayîş, degirewtiş (degurotiş), degunayîş, dehesiyayîş, dekewtiş / dikotiş (B), dekupiyayîş (dekupeyîş), dekupnayîş, dekutiş, depernayîş, deniştiş, depiştiş (tebîştiş), deresayîş, deresnayîş, desawiyayîş, desawitiş, deşanayiş, deşiyayîş (deşeyîş) / dişiyayîş (B), devistiş /divistiş (B), digînayîş (dugnayîş), dig.îrotiş (dugrotiş), deverdayîş, deverdiyayîş.
4 - DERDhnilkî
Kurmancî
derdergeyrayîş
je-
jêgerîn
Dimilkî di : dermendiş, derqelebiyayîş (bider qelebiyayîş), derqelibnayîş (bider qelebnayîş). 5 -
RA-
Dimilkî
69
Kurmancî
ra-
ra-
ravistis, rakerdis rakewtiş
raxistin raketin
Dimilkî di : radayîş, rabiyayîş (rabeyîş) / rabiyayene (D), ra dime kotene (era dime kotene) (D), raf înayîş (S), rageyrayîş, rakerdiş / rakerdene (D), raqilaşiyene (D), raşaniyayîş / rasaniyayine (D), raşonayîş (B), ravernayîş (S), raverdene (D) / ravêrtiş (B, S), ravistiş (S), ra vîr ameyine (D), ra vîr kewtene (D), rawiştayini (E).
6 - RO-, RU- / RUE- (B)
Dimilkî
Hewramî
Kurmancî
ro-, rû-, rue (B)
ere-
rû-
ere niştey ere niyay
rûniştin danîn rûniştandin
ronistis, ruenistiş (B), ronistene (D) ronayîs j ruwenayîş (B) roşanayîş / ruwesonayîş (B) rokerdiş / ruekerdis (B)
rokirin
Dimilkî di : robiyayîş, rodayîş, rojanayîş, rojaniyayîş (rojaneyîş), rokewtiş / ruekotiş (B), roşaniyayiş, rovetiş (rûvetiş).
7 - VAZ-
Dimilkî
Hewramî
Kurmancî
vaz-
baz-
baz-
vazdayîg / vazdayine (D), vostayine (E)
bazday
bazdan
Dimilkî
Hewramî
Kurmancî
ver-
wer- (wel-), werû-
ber
werday
berdan berketin bûrîn, derbaz bûn ber xistin
8 - VER- (VAR-)
verdayîş, verra dayîs / verdayene (D) verkewtiş / verkewtene (D) vêrdis (vêretiş, viyartis) vervistiş
70
werkewtey welday
Dimilkî di : ver bider dayîş (ver bere dayîş), ver dayene pêw (D) / ver pê dayîş, ver dayîne de (D) /ver de dayîş, ver dayîne ra (D) / verdayîş ra (B), verdayîş, verdiyayîş (verdeyîş), ver fînayîş, ver pê dayîş, ver pê diyayîş (ver pê deyîş), ver resayîş, ver şanayîş, ver şiyayîş (ver şeyîş), ver tê miyan dayîş, ver tê miyan diyayîş (ver tê miyon deyîş), ver vistiş, ver xwi dayîş.
9 - VIRDimilkî
Kurmancî
vtr-
hil-
virbiyayîs virkerdis
hilbûn hilavêtin
10 - WEDimilkî
Hewramî
Kurmancî
we-
hur-
ra-
hurgirtay
ragirtîn vebûn vekirin
wegirewtis (wegîrotis, wegurotis) webiyayîs, webeyîş wekerdiş (S)/ wekerdene (D)
Dimilkî di : weçînayîş, wedariyayîş (S)/ wedareyîş, wedayîş, wedertiş (wedetiş)/ wederdayene (D), wedaritene (D), weferiyayîş (wefireyîş), wefernayîş (wefirnayîş), wenayîş,wenîştîş, weşanayîş, weşaniyayîş (weşaneyîş), weşonayîş (B), weteriyayîş (wetireyîş), wetirnayîş (weternayîş).
11 -
WER- (WUR-, HUR)
Dimilkî
Hewramî
wer- (wur-, hur-) wereznayîs, wuriznayîş
wur-, horwuriznay, urznay,
weristig, wuristis
huriznay, hurgeray hurestay, hurstay, hurzay
werantis
71
Kurmancî -___-,
ra-
hildan, rakirin
rabûn hUJdrin, hildan
b) berlêkero lihevxistî +(yew kelîma) + lêker Dimilkî di berlêkerê lihevxistî nîy ê : 1) cê- 2) pa- 3) pey- 4) pê- 5) po- 6) ta- 7) têw-(tê-), 8) to-,(tû-)
1
- CE-
Dimilkî
Kurmancî
ce-
j'ê- (j'i hev-)
cê kerdis, ci kerdiş (S) cê biyayîş (cê beyîs) cê kewtiş (cê di kewtiş)
j'ê kirin (fi hev kirin) j'ê bûn
ji hev ketin
2 - PADimilkî
Kurmancî
pa-
pê ve-, pê de-, pê re-, pêpê re bûn
pa biyayîş (pa beyîş) pa kerdis pa nayîs pa şiyayîş (pa seyîs)
pê ve kirin pê xistin, vê xistin pê ve gûn, pê de çûn
Dimilkî di : pa aniştiş (S), pa bestiş, pa çerayîş (pa çertiş), pa dayîş, pa diyayîş (pa deyîş), pa dusayîş, pa dusnayîş, pa fînayîş, pa gunayîş (pa ginayîş), pa kewtiş, pa niştiş, pa niyayîş (pa neyîş), pa şendeliyayîş (pa şendileyîş), pa şiyayîş (pa şeyîş), pa vistiş.
3 -
PEYKurmancî
Dimilkî
pê-, bi wî-
pey-
pey hesiyayîs / heşiyayine (D) pey zanayîş
pey
pê hesîn pêzanîn
Dimilkî di : pey ameyîş, pey îman ardiş, pey kay kerdiş, pey merdiş, pey nayîş, pey niştiş / peya niştiş, pey paye kerdiş, pey paye kewtiş, pey şanayîş,
72
pey -jiyayîş (pey şeyîş), pey şînayîş, pey vindertiş, pey viraştiş. 4 - PEDimilkî
Hewramî
pê vero kewtiş
pê were kewtey
Dimilkî
Kurmancî
Pê-
pê-, bi hev (pev), li hev (lev), lêli hev hatin, lê hatin li hev anîn li hev gerîn, ji hev gerîn bi hev kirin (pev kirin) bi hev ketin bi hev man
pê amey îş (pê homeyîs) pê ardis pêgeyrayîs pê kerdis j pîya kerdiş (S) pê kewtis pê mendis, pê manayîs pê hesiyayîş (pey hesiyayîş)
pê hesîn
Dimilkî di : pê daritiş, pê feka nayîş, pê feko perrayîş, pê fek ra vatis', pê ginayîş (pê gunayîş), pê girewti-j, pê mişewriyayîs., pê persayîş, pê pey ginayi-j (pê pey gunayîsj), pê pey nayîş, pê pey niştis', pê pîs beyîs,, pê resayîsj / pê reşteni (E), pê rêz biyayîs., pê rêz kerdiş, pê ser biyayîsj, pê ser nayîş, pê serra kerdiş, pê serra kewtis^, pê serro dayîş, pê serro gunayîş, pê ser s^iyayîs, (pê ser şeyîş) / pê ser sîyayene (D), pê ser visnayîş (S), pê şanayîş (pê -jonayî-i). pê şa'tnayî^, pê vera kewtiş, pê verro kerdiş, pê vero nayî_i, pê vero sjiyayîsj.
5 -
PO-, PU-
Dimilkî
Kurmancî
PO;
pê ve (bi ... ve) pê ve kirin
pu-
po kerdiş
Dimilkî di : po fînayî-i, po vistiş (pû vistiş).
6 - TA-
73
Dimilkî
Kurmancî
tata kewtiş ta vistiş
pê-, tê-, lê lê ketin pê xistin, vê xistin
Dimilkî di : ta ameyîs', ta ardiş, ta çarnayîş, ta dayîş, ta fînayîsj, ta fîneyîş, ta geyrayîş, ta s_uyayîş, ta Sjuya biyayîsj.
7 - TE-
/ TIYE- (B)
Dimilkî
Kurmancî
tê kewtis
vê ketin
Dimilkî di : tê bestiş, tê bina kerdiş, tê birnayîş, tê dayîş / tiyo dayîş (B), tê diyayîş (tê deyîş), tê elawitiş, tê elawiyayîş, tê fek vistiş, tê geyrayîş, tê hefilnayîş, tê kerdiş, tê kewtiş, tê miyan biyayîş, tê miyan kerdiş, tê miyan kewtiş ( tê miyo kotiş), tê miyan nayîş, tê pey gunayîş / tiya pey ginayîş (B), tê pey kerdiş, tê pey niştiş, tê pey ra kewtiş, tê qest kewtiş, tê qesnayîş, tê qesiyayîş, tê qîy nayîş / tê qini nayîş, tê rikewtiş, tê sawiyayîş (tê saweyîş), tê sawitiş, tê ser di qelebiyayîş, tê ser di qelebnayîş, tê sere biyayîş, tê sere kerdiş, tê ser nayîş, tê serra kerdiş, tê serra kewtiş, tê serro dayîş, tê şanayîş / tiye şonayîş (B), tê şaniyayîş ( tê şoneyîş), tê tewr kerdiş (S), tê ver kerdiş, tê vera kewtiş, tê veriki kewtiş, tê veriki nayîş, tê ver nayîş, tê verro kerdiş, tê vero şeyîş, tê verro şiyayîş (tê verro şeyîş).
8 - TEW- (TE-)
Dimilkî
Kurmancî
têw- (tê-)
tev
têw dayîne (D) têwo dayîş, tiyo dayîş, tê dayîş
tev dan
9 - TO-, TÛ-
74
/ TEOW- (B)
Kurmancî
Dimilkî to-
hil-
to kerdis
hilkirin
Dimilkî di : to biyayîş (to beyîş) , to dayîş, to vetiş.
c) berlêkero hevedudanî + lêker : Ma berlêkerê hevedudanî cêra nawitîme. Zeki haseno nîyan di di, pe, pi, te, ti, te, ver
vajîme
»
ra yew û
«
de, der, ra, ro
»
«
bi, ci,
ra yew yenî têver. Ma
:
cira (ci + ra) dirra (di + ra) pira ( pi + ra) tira ( ti + ra)
Dimilkî di lêkerê hevedudanî nîy ê
:
1) bider- (bere-) 2) cira- (tira-) 3) dirra- (dira-) 4) pede- (pedi-) 5) pêra(pîya-) 6) pêro-, pyerû-, pyor- (B) 7) pira- 8) piro- 9) tede-, tedir-, tey10) têra- ll)têro12) tira-, dîra-, cira-, pira 13) tiro- 14) vera- 15) verra- 16)vero- 17)verro-.
Nika ma yew bi yew nîyan bivînime
1
-
:
BIDER-, BERE- / BEDE- (G)
Dimilkî
Kurmancî
bider-, bede-, bere-
bider suwar biyayîs
lê lê suwar bûn
Dimilkî
Hewramî
bide-, bere bide huwayîs
pene
pene
xuway
Dimilkî di : bider geyrayîş (bere geyrayîş), bider hewniyayîş (bere howneyîş), bider kerdiş, bider nawitiş (bere nawitiş), bider qelebnayîş, bider sawitiş, bider sawiyayîş, bider şanayîş (bere şanayîş) , bider şeyîş, bider tadayîş. 75
2 - CIRA- (S)
/ TIRA- (P)
Dimilkî
Kurmancî
cira- 1 tiracira girewtis (tira girewtiş)
jê-
jêgirtin
Dimilkî di : cira ameyîş, cira birnayîş, cira girewtiş, cira şiyayîş (tira şiyayîş), cira vetiş (tira vetiş). 3 -
DIRRA- (DIRA) / TIRA- (Pa)
Dimilkî
Kurmancî
dirradirra biyayîş dirra kerdiş
jêjêbûn ]ê kirin
4 - PEDE- / PEDI- (B) Dimilkî
Hewramî
Kurmancî
pede- 1 pedi-
pore
pê de-, pê ve-
pede leqnayîs
(pede alaqnayîş) pede dayîş pede siyayîs j pedi şiyayîs (B)
pore aîoçnay
pê ve dan pê ve çûn (bi.. . ve çûn)
Dimilkî di pede ameyîş, pede ardiş, pede fînayîş, pede gîyriyayîş, pede kerdiş / pedi kerdiş (B), pede kewtiş / pedi kewtiş (B), pede şendiliyayîş (pede şendileyîş) pede şendelnayîş, pede vistiş. :
5 -
PERA-(PIYA)
Dimilkî
Hewramî
Kurmancî
pêra- (pfya)
pêwa-
pê ve (bihev re)
Dimilkî di : pêra bestiş (pîya bestiş), pêra dayîş, pêra kewtiş, pêra nayîş (pîya nayîş), pêra neyîş (pîya niyayîş), pêra weş biyayîş (pêra weşî biyayîş).
76
6 - PÊRO
/ PIYERU, PYOR- (B)
pêro biyayîş (pêro beyîş), pêro dayîş / piyerû dayîş (B), pêro dayene (D), pêro gunayîş (pêro ginayîş). 7 -
PIRA-/TIRA-
Dimilkî
Hewramî
ptra-
pore-
pira kerdiş (tira kerdiş)
pore kerdey
Dimilkî di : pira bestiş, pira dayîş, pira girewtiş, pira guretene (D), pira kerdiş (S), pira nayîş, pira şanayîş (pira şonayîş), pira şaniyayîş (pira şoneyîş), pira şiyayîş (pa şeyîş). 8 - PIRO, PERO, PURO
/ PIRUE- (B), PURE-, PURI- (B)
Dimilkî
Hewramî
pxro-, pede-
pore-
piro alaqnayîş (pede leqnayîs)
pore aloçnay
Dimilkî
Kurmancî
piro-
lê-
piro dayîş, puri dayîş (B) pero dayene (D) piro kerdis piro şanayîş
lê dan lê kirin
lê reşandin
Dimilkî di : piro bereziyayîş (piro berrizeyîş), piro bestiş, piro birnayîş, piro biyayîş (piro beyîş) / pure biyayîş, puri biyayîş (B), piro cenayîş / puri cenayîş (B), piro çungirriyayîş, piro ginayîş (piro gunayîş), piro girewtiş, piro kurri kerdiş, piro mal biyayîş, piro masnayîş, piro nayîş, piro nurrî kerdiş, piro pêser biyayîş, piro pêser kerdiş, piro qelebnayîş, piro sur biyayîş, piro şanayîş / puri şonayîş (B), piro şikitiş, piro şiyayîş (S), piro tadayîş. 9 - TEDE-, TEDIR-, TEDI- / TEY- (S)
Dimilkî di
77
:
tede behs kerdiş, tede dejayîş, tede girewtiş, tede kar kerdiş,
tede mahkima biyayîş, tede mendiş, tede rayîr deyîş, tede serî şeyîş, tede şeyîş, tede şêllik biyayiş, tede şêllik kerdiş, tede tey vetiş . 10 - TERA-
Dimilkî di : têra biyayîş (têra beyîş), têra çarnayîş, têra geyrayîş, têra kerdiş, têra şiyayîş (têra şeyîş). 11
-TERO-
Dimilkî di : têro çarnayîş, têro dayîş, têro pêşiyayîş (têro pêşeyîş), têro şiyayîş, têro şiyayîş-ameyîş (têro şeyîş-ameyîş). 12 -
TIRA-/DIRA-(E),CIRA-(S),PIRA-
Dimilkî
Kurmancî
tira-, dîra-, ciratira ameyîş tira birnayîş tira girewtiş tira kewtiş tira mendis tira peye biyayîs
jêj'ê hatin
jê birîn jêgirtin, jê stendin ]ê ketin jê man j'ê peya bûn
Dimilkî di : tira cigriyayîş, tira çarnayîş, tira dayîş, tira hera geyrayîş, tira hes kerdiş, tira heybî kewtiş, tira hîlle kerdiş, tira kerdiş, tira lomey kerdiş, tira mana vetiş, tira mehrûm mendiş, tira mîzzi ver xwi dayîş, tira mîzzi xwi ro kerdiş, tira nayîş, tira peyda biyayîş, tira şanayîş, tira şeyîş (tira şiyayîş), tira teber kerdiş, tira vetiş, tira wardiş(tira werdiş), tira xwikerdiş. 13 -
TIRO-
Dimilkî di
:
tiro ameyîş, tiro cenayîş, tiro kerdiş, tiro şiyayîş (tiro şeyîş).
14 - VERADimilkî
Kurmancî
vera-
ji ber ...ve
78
-.
vera dayîs
j'i ber ... dayîn
Dimilkî di : vera ci dayîş (S), vera geyrayîş (S), vera girewtiş (veraguretiş), vera kerdiş, vera kewtiş, vera nayîş, vera şiyayîş (vera şeyîş), vera xwi ... kerdiş. 15 -
VERRA-
Dimilkî di : verra antiş, verra çarnayîş, verra dayîş, verra diyayîş (verra dayîş), verra geyrayîş, verra kerdiş. 16 - VERO-
Dimilkî
Kurmancî
vero-
li berli ber rabûn li ber geriyan
vero ameyîs vero geyrayîs (vera geyrayîs) (S)
Dimilkî di : vero dayîş, vero deştiş, vero kewtiş, vero nayîş, vero niyayîş (vero neyîş), vero şiyayîş (vero şeyîş), vero viraştiş. 17
-VERRO-
Dimilkî di : verro ameyîş, verro kerdiş. Lêkerê hevedudanîyê ki name û lêker, nê zî sifet û lêker ra
B
viraziyênê
:
a) Name + lêker b) Sifet + lêker a) Name + lêker - çend mîsalî
79
:
Dimilkî
Hewramî (Pawe / Kurdistanê îranî)
Kurmancî
ca ardiş, ardis ca kay kerdis muçî kerdiş qise kerdis ( qisey kerdis)
we ca awirdey
bicîanîn lîztin (leyîztin) maçkirin
kaye kerdey maç kerdey qise kerdey
qise kirin
>'-.
gitdutis
şutditey
sîrdotin
Dimilkî di citi kerdiş / cite kerdene (D), eştiş teber / estene tever (D) bari kerdiş / bare kerdene (D), zurî kerdîş / zûrî kerdene (D), derg kerdiş / derg kerdene (D), va dayîş (S) / vay dayîş (B,P), girê dayîş (girey dayîş), merr kerdiş, goşî ronayîş, sond wardiş (P) / sond wendene (D). :
Sifet + lêker
b)
-
çend mîsalî
:
Dimilkî
Hewramî
Kurmancî
berz biyayîş (berz beyîş) teyşan biyayîs wisk biyayîs (wusk biyayîs)
berz biyay tajne biyay wişk biyay
bilind bûn tî bûn hisk bûn
Dimilkî di : derg kerdiş / derg kerdene (D), kihn biyayîş (S) / kirr biyayiş, pirr kerdiş / pirr kerdene (D), weş biyayîş / wese biyayine (D), lezi kerdiş / lerze kerdene(D), hîy biyayîş / hîy biyayene (D), vînd biyayene (D) / vîn bîyayîş, xirabe biyayîş / xirave kerdene (D). C Lêkerê hevedudanîyê ki yew kelîma di ray vata (tekrar kerda) û lêker ra viraziyênê. Çend mîsalî :
felqe-felqe kerdiş, vit-vit kerdiş, vîzzilî-vîzzilî kerdiş, wîç-wîç kerdiş.
DIMILKI DI CEND XUSUSIYETE LEKERANE HEVEDUDANIYAN
Çend xususîyetê nîy lêkeran estê ki bala kê kaş kenê 1
mîsalî
-
:
Nîy lêkeran ra tayî, ca ra ca ma'na xo vurinenê (bedelnenê). Çend
:
Ca ra ca Dimilkî
Kurmancî
çarnayîs (P) çarnayîş (S), çarnayine (D) wekerdiş (P) wekerdis (B), wekerdene (D) wesanayîş, weşonayîs (P) weşonayîş (B)
gerandin zivîrandin, vegerandin hilkirin, hildan vekirin wesandin, hejandin hilweşandin
80
-I
2 - Demewo ki nîy lêkerî anciyênê (kaş benê) zî ca ra ca beyntar di ferq esto. Çend mîsalî :
Dimilkî
roniştis / ronistene (D) nerî : ez lonişto / ez nişto ro maykî :ez lonişta j ez nişta ro nerî : ti lonistî / ti niştî ro maykî : ti lonişta / ti nişta ro nerî :ay (o) lonişto / we (yû) nisto ro maykî : a (ya) lonişta / ya niştato ma toniştî / ma hiştime ro şima tonistî / sima nistî ro ê (yê) loniştê / yê nistî ro emir : lose / ruweji (B)
emir
emir
Hewramî
Kurmancî
ere nistey niştere, nistawe (**)
rûniştin ez rûnistim
niştire niştire nistere, nist
turûniştî turûnistî ewrûnişt
niştîmere niştîdere niştêre, niştêwe nisere
emrûnistin hun rûnistin ew rûnistin rûne
Dimilkî
Hewramî
wereznayiş
wuriznay
werizni, wurizne wuriştis, weristiş warde, wurzi, urze ra
wurpêzine hurestay, hurzay, wurzay (Nowsûd) hurzde (hurezde), horze, hurze
CA RA CA DIMILKI
emtr
emir
Dêrsim
Pîran
kotene ra dime (eia dime kotene)
dimi
kot ra dime, kewt era dime rakerdene rake vînd biyayine bi vînd vînd be
kewtiş
dimi kewt rakerdis raki (rake) vîn biyayîş
dû ketin (bi dû ketin) bi dû ket raxîstin raxe
vînî bi
winda bûn winda bû winda be
Sîwereg
Pîran
Kurmancî
lew pa dayîs
lewipadayîş lewip&day
maçkirin maçkir
lewna pa
81
Kurmancî
vînîbi, vînîbîy
& lew meni pa
akerdiş akerdo
piro dayîş piro da piro mede ronistîş ro menişi
akerdis akerdo, akerda (maykî) piro dayîs, dayîş piro d&piro medi piro roniştis metoşi
maç neke, maç meke vekirin vekirîye lê xistin
lêxist lê nexe (lê mexe) rûniştin rûnene (nerûne)
Bîngol (Çebaxçur, Çewligî)
Pîran
Kurmancî
abiyayîş
abiyayîs (abeyîş) ttbi / &bîy (mayki) akerdis me afc. (m 'aki) nê akeno
vebûn vebû vekirin veneke venake vekir ketin nav ... ket nav ... neket nav ... lê xistin lêxe lêxin
bi& akerdis ameki a nêkeno kerdz dekotis
emir
lewi pa med.
kot di nêkot di pure dayîş pured" pure din
zkerd
dekewtis dekewt denêkewt, nêdekewt piro dayîs, dayîs piro bidi piro bidi piro
MALMÎSANIJ
*
(D) : Dêrshn (Tunceli) (B) : Btngol (Bingölj
(S) : Stwereg, Sêwregi (Siverek)
(E) : Ezirgan ( Erzincan) (G) : Gl(Ega) (P) : Ptran, Pîro (Dicle)
(Pa) : Palt (Palo)
**
82
Christensen, Arthur-Benedictsen, Age Meyer, les Dialectes D'Awroman et de Pawa, Kobenhavn, 1921, r: 45. Mac Kenzie, D, N. The Dialect ofAwroman (HewramanA Luhon), Kobenhavn, 1966.
Folklorê Kurdî ebe zarava dimilkî
Her çiyo ke wertê miletî de ebe vaten û qeseykerdene vajiho (edebiyat), kay beno, ebe bera pî û kalikan devam keno, ci ra folklor vajîno. Bera pî û kalikan kî hê be hê ama, resta pê. Naê ra gore folklorê Kurdî be xo, tarixê miletê Kurdî ano ra zan. Ebe vatena folkloristê Kurdî yê pîlî, yê Ordixanê Celîlî, «tarixê miletê Kurdî de teynîya folklorê Kurdî nêkoto ra destê dismên û zorkeran, yîyê ke wasto ke Kurdanê mêrxasan ebe adir û asin binê bandira xo kerê» (2). Tarixê Kurdî de her hadîseo sosyal, herv bo, pêrodayîsê aşiran bo, haskerdene bo, pêrodayîsê verva dismênan bo, pêro lawikan û şwaran û sanikan de yênê ra zan, vajînê, qesey benê. Naye ra gore her hadîseo sosyal, qiz ra be pîl, zê ayney edebîyat de aseno. Na folklor û edebîyat de milet rind û qolae, rast û xeletîye, cwamerdênî û bêbextîye ebe usila şînat û estetîkî ano têverver. Sanikan û destanan û meselan û vatena virênan de her tim na yêna ra zan. Edebîyatê qeseykerdene de her waxt pêguretena çiyê rind û rastî be yê heq û neqî ra yênê vatene. Heto heq dayîma kuno ra hetê neqî ser, sono reseno mirodê xo. Pêrodayisê ke verva zulim û zorkariya xayinan û dismênan bena, folklorê Kurdî de ebe zarava Dimilkî zaf est ê. Pêrodayisê nianênî lawikan û sanikan de vajînê ke, miletê Kurdî tarixê xo de se kerdo se nêkerdo, se vato se nêvato, çi wasto, çi nêwasto pêro tede beno eskera. Miletê Kurdî tarixê xo de çiturî seweta azadiya xo dismênê zalim û zorkarî de do pêro, folklor û edebîyatê Kiu*dî de beno arêze. Her çiqaş ke folklorê (1) Dimilkî ra, Zazakî kî vajîno. Tekstê ke ita wanine hetê Dersimî ra ê. Komentarbe fekê Dersîm de telafuzê « C » û «Ç» y niya beno: C vengino qolind = (dz) ; cor (dzor) , cemed (dzemed) C vengino bar î = (d-j) ; cêr (d-eer) ,ciran (d_dran) Ç vengino qolind _ (ts) ; çun (ts-tm) , çare (tsara) Ç vengino barî _ (tp ; Çi (t$-) , çêver (t*jever) (2) O. Ceia , C. Ceia ,* Mesele û metelokên Kurdî; Zûrich, Weşanên Ronahî, 1976, pere 83
1
Kurdî ebe zarava (lehça) Dimilkî (Zazakî) xêlê zengîn o, hata nika keşî bine ta arê nêkerdo, pêser nêardo. Kolonîperestanê Tirkî nêverdo ke miletê Kurdî çimanê xo wekero, xo ser urzo. Yîne her çiqaş ke miletê Kurdî kerd binê bandira xo, hama bese nêkerd ke zan û kultur û folklorê ey kî werte ra Wedarê. Dismêno xayin nae rind zaneno ke, ebe siyasetê asîmîlasyonîpesew û peroz gureêno ke folklora ma kî ma dest ra bicêro. Yîne xêlê zerar da be kulturê Kurdî, xezna kulturê dey ra taê telef kerd, kerd vindî. Coka o ke, rna gune qiymetê folklorê xo, nîya ra tepîya dayîna rind bizanîme. Her çîyê folklorî yo ke kuno ra ma dest, top kerîme, biniwsîme, vindbîyaêne ra bixelesnîme. Zarava Dimilkî de hata nika edebîyatê qeseykerdene fek ra be fek, gos ra be gos vajîyo amo. Na edebîyatê qeseykerdene de sanikî, lawikî, mesele û mertalî, vatenê virênan be vatenê bînî ra ebe tore tore vajînê.
/T,>_
uu;
LUri
Zarava Dimilkî
Zarava Kirmanckî
Zarava Sorankî £$$$${
Zarava Gorankî
Zaravê Bînî ( ji M. M. Van Bruinessen, Agha, Shaikh and State, rûpel 31 )
84
I - SANIKI
Tore tore sanikî est ê. Tayê sanikan de îsan est o, tayîne de kîheywanî, teyr û turî teder ê. Sanikê îsanan, meselê ke amê vêrdê ra, yîne ra pêda bîyê amê. Sanikanê nianênan de leto zêde, milet çiturî verva dismenê teberî lez keno, tey ceng keno, û yêno ra zan. Hadîseê nîyanênî amê, vêrdê ra, zamanê ra tepîya bîyê sanikî mendê. Na sanikan de çêrênîû cwamerdîye, cînîênîû cwanikîye, haskerdena cînîan, haskerdena lazî be ma û pî ra, haskerdena hurdî biraan, haskerdena welat û miletî wes vajîna, îsanîsero zaf tesîr kena, tede kar kena. Zu hetê sanike nîyar o. Heto bin de kî dismêno zalim û zulimkar be xayinan ra vînînê. Sanika Şevdîn Begî, yê Dewrês Begî, yê Kulikî nîanênan ra say benê. Xelê sanikê henênî kî est ê ke, tede dêv be îsanî ra vejînê. Isan, heto rind, dêv kî heto xiravin temsîl keno. Sanikanê heywanan de, bize, verg, hes, lûye be kerzik û qirnikî ra yênê meydan. Sanikanê îsanî ra tayê kî îsanî fînê huyayîs, ebe û tore gosedaran xecelnenê. Nîanênan ra sanikê Keqelekî zaf wes ê. Keçelek sanike de dayîma heto heq, heto rast temsîl keno. U, hêfê xo hetê neq û xiravinî ra ebe cambazênî û anazênî, ebe fêndî, ebe xapnayîs cêno, kuno ra ser. Hetê neqî fîno halo henê ke, gosedarî zaf pê huynê, ero ci wes yêno, benê sa. Sanikî, leto zêde seweta tevîakerdena domonan zaf muhim ê. Ronîstenû raustena domonan ebe vasita sanikan asil bena. Sanikî, rastîû xeletîye sero, rind û qolae sero, bomênî û baqilênî sero hem kî haskerden û zerevêsaênî sero derse danê îsanî.
TIXTIXAN ULINGMIRCAN
Bize ve Kole ra benê lengî, malî ra vişihê. Bize Kole ra vana : « Kolê, ala bê mîja xo bikeme, mîja kamî ke kef dana, a sona resena malî.» «Heya !» vana «bizê bê.». Mîja bize ke kef dana, sona resena malî, kole hurendîa xo de manena. Kole se kero se nêkero, sona koyê jê koyê Jêle ra çerena. Waxtê ra tepîya zêna, di bijêkunê xo ana. Na, bijêkunê xo ana, cayê kena eskeft, sero çêver nana pa. Waxto ke sona tever, bijêkunê xo temey kena vana.
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o ez son ko ra qerenu ciziku ken xîarî yênu 85
«Heya» vanê bijêkî, «ti so.» Na sona, ko ra çerena, bena çatlix, ciziku kena xîarî. Yêna verê çêverî vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima şîya ko ra qerdo ama cizikî kerdê xîarî, bêrê bilîyê Nî ci rê çêver kenê ra, na sona zere. Ni sonê lewe, zu nat ra sono bin, zu dot ra sono bin, cizikunê xo lfiiê benê hemlikî. Kole bijêkunê xo oncîa kena temey vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o ez son ko ra qerenu lûye yêna, verg yêno, hes yêno qêver ra mekerê sima weno «Nê ! » vanê «ma yîhe rê çêver ra nêkeme, ti so.» Çêver sero nana pa, sona ko ra çerena, cizikunê xo kena xîarî tepîya yêna, vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima şiya ko ra qerdo ama cizikî kerdê xîarî, bêrê bilîyê Çêver kenê ra, kole sona zere, tixtixan ve tixmircanî ra yênê lûiê, benê hemlikî.
Kole vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o ez son ko ra qerenu lûyêyêna, vergyêno, hesyêno qêver ra mekerê sima weno «Nê ! » vanê «dakilê, ti so biçere, ma îta vindeme. ra çerena, cizikunê xo kena xîarî, cêrena ra yêna, vana
»
Na tepîya terknena sona, ko
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima şîya ko ra qerdo ama cizikî kerdê xîarî, bêrê bilîyê Oncîa yênê cizikunê xo lûiê. Kole oncîa bijêkunê xo temey kena, terknena sona, ko ra çerena. Kole ke sona, lûye yêna peyê çêverî vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima ş îya ko ra qerdo ama cizikî kerdê xîarî, bêrê bilîyê Nî vanê «Hayde ! Lûya cambaze, ma vengê to nas keme, vengê moa xo xo nas keme . Kot î ra ama uza ra so ! » Lûye sona, vergî ve heşî ra vana « nî qan nêbenê. Tixtixa ve lingmircanî rami rê çêver ra nêkenê. » Verg ve heşî ra vanê «waklû, ti tenêna cambaz a, ala reyna so peyê
86
çêverî, vaze «mi rê çêver ra kerê.
»
Lûya cambaze oncîa sonapeyê çêverî, vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima ş îya ko ra qerdo ama cizikî kerdê xîarî, berê bilîyê
Ni oncîa vanê «Lûya cambaze, uza ra so ! Ma vengê to nas keme. » Na oncîa cêrena ra sona, vergî ve heşî ra vana «bijêkê Kole vengê mi nas kenê, mi rê' çêver ra nêkenê. » Hes vano «waklû, ti nêşîya, oncîa so peyê çêverî. » Vana «sima ke înam nêkenê hayderê pîya şîme, ez son peyê çêverî, sima kî bêrê gos dê. » Pêro pîya sonê, lûye sona peyê çêverî veng dana, oncîa ci rê çêver ra nêkenê. Vana «birahes ti so», hes vano «bira verg ti so», verg vano «bira hes ti so. » Hes terkneno sono peyê çêverî, vano
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima şîya ko ra qerdo ama cizik î kerdê x îar î, bêrê bil îyê
87
Tixtixa ve tixmircanî ra vanê «heso boyino qefçil, uza ra so ! Ma vengê moa xo nas keme, vengê moa ma jîl o. » Hes cêreno ra sono. Kole yêna veng dana, « aaa ha ! » vanê «vengê moa ma belî yo.» Yênê moa xo rê çêver kenê ra, hama ci ra nêvanê ke lûye ve heşî ra amê peyê çêverî. Sonê cizikunê xo lînê, benê ve hemlikî tepîya. Kole oncîa tixtixanî ve lingmircanî ra çîp temey kena, sona ko ra çerena. Hes gos dano ke vengê Kole jîl o, sono ko ra çereno, vengê xo keno jîl, yêno peyê çêverî vengdano. Tixtixa ve lingmircanî ra henî zonenê ke moa xo ya. Çêver kenê ra, hes kuno zere, nayîne weno. Kole yêna verê çêverî veng dana vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima ş îya ko ra qerdo ama cizikî kerdê x îarî, bêrê bilîyê Nîadana ke ne est o tixtixano, ne est o lingmircano ! Kole cêrena ra sona. Zof manena ton manena, vana «ala reyê şêrî, nêbo ke nî vevjîyê şêrê cayê. » Oncîa yêna peyê çêverî veng dana, nîadana ke ne est o tixtixano, ne est o lingmircano. Kole cêrena ra, terknena sona. Verg pers keno vano «bira hes tu se kerd ? » Vano «ez şîune ko ra çerd,vengê xo kerd jîl, mi hem werd tixtixanê daye, hem werd lingmircanê dayê. » Vano «bira hes ti ma ra pêt a. Lûye şîye bese nêkerd, ez şîune mi bese nêkerd, tu çiturî yî xapitî ? » Vano «ala vaze. » Kole sona ko ra çerena, zof maneno, ton maneno, oncîa çutê bijêkunê xo ana, namê yîne kî tixtixan û lingmirca nana pa. Waxto ke sona ko, temey kena, ci ra vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o ez son ko ra qerenu lûye yêna, verg yêno, hes yêno qêver ra mekerê sima weno Ci ra nêvana ke bijêkê mi werdê, tersenê. Sona, ko ra çerena yêna, vana
Tixtixano, lingmircano da heyran o, ba qirvan o moa sima ş îya ko ra qerdo ama cizik î kerdê x îar î, bêrê bil îyê Çêver kenê ra, sonê lînê benê hemlikî. Kole tepîya sero çêver nana pa sona. Verg yêno peyê çêverî, vengdano. Nî nêzonenenê, çêver kenê ra. Verg sono zere, tixtixanî ve lingmircanî ra weno. Kole yêna verê çêverî veng dana, nîadana ke ne tixtixan o, ne kî lingmircan o. Kole terknena sona, xelê ke fetelîna, rastê lûye yêna vana Tu werdo tixtixanê mi
tu werdo lingmircanê mi «Nê !» vana lûye« Kolê,»
mi ne werdo tixtixanê to ne k î werdo lingmircanê to Vana «bira vergî ve bira heşî ra werdo. » Lûye sona leyê heşî vana «bira hes, bê ma
»38
na Kole kî bome.» Hes vano «waklû ma çiturf bome, ti dayina rind zonena.» Lûye terknena sona Kole ra vana «bijêkê to, mi ha ê berdê filan eskeft, bê şîme lewe.» Vana «Kolê bê ez ve to ra beme way.» Kole vana «heya.» Lûye Kole kî xapnena, cêna bena eskeft. Hes zerê eskeftî de beno. Kole nîadana ke bijêkê xo uza nîyê, vana «sima hem werdo tixtixanê mi, hem werdo lingmircanê mi.» «Nê» vanê «ma ne werdo tixtixanê to, ne werdo lingmircanê to.» Rozê Kole ana , uwe nana ser gîrenêna, sano çîvor lewe de nana ro. Hes ke yêno zerê, Kole vana «heso, çêvêsayê, bê zerê na xaşîye kuye, mêrdê mi şiyo malî, nika ke ame tu îta vîneno kiseno.» Hes vano «Kolê na sano çfvor se kena ? » Vana <da__ê kutikê şîay şîyo malî, nika simondîpa nêmendê, ci rê simondî virazan.» «Ma» vano «a uwe se kena ? » Vana «ma lazê kutikê şîay şîyo malî bîyo vêsa, ci rê tenê qawite seleqnan.» Hes kuno zerê xaşîye, Kole dîane sero girêdana, ana uwa sure verdana ra ser, vano «wiyyyy, ez vêsune ! ». Sano çîvor cêna nezelîna ver. Hes tede jîvenooo, jîvenooo vano
mi ne werdo tixtixanê to ne werdo lingmircanê to Vana «tu hem werdo tixtixanê mi, hem werdo lingmircanê mi.» Eve sano çivor nezelîna ci, tede kena kud. Hes ke mireno, gost kena husk, kena çwal, darêna ro lûye vana «waklû ney bize so» vana «bere suke de birose.» Lûye kena poştî, bena suke vana «laooo! Gostê heşî rosan, kam cêno kam nêcêno ! Gostê heşî derman o, dermanê her nêweşî û vêran o.» Dormê lûye beno pir, vanê «nu ke dermanê her nêweşî yo cême,ça nêcêrîme.» Lûye gostê heşî rosena, perunê xo cêna sona. Sona leyê Kole vana «Kolêmi rot.» Kole vana «waklû, erê ma se bikeme, se nêkeme, vergî kî henî bikeme.» Vana «kolê, ti bese nêkena, ti vinde ez vergî xapnan» vana «an ey kî henî keme». «Hama» vana «mi ne werdo tixtixanê to, ne werdo lingmircanê to. Xo rê bira vergî ve biraheşî ra werdo.» «Heya waklû» vana «ma way îme, tu ne wena tixtixanê mi, ne wena lingmircanê mi, ez zonan. Xo rê vergî ve heşî ra werdo.» Rozê lûye sona vergî xapnena, vana «bira verg, hayde şîme Kole de wa û biray bîme, pîya bifetelîme.» Verg vano «heya waklû.» Hurdemêna sonê çê Kole. Kole vana «tewwww bira verg ! » vana «bê ma zuvînî de wa û biray bîme , têlewe de vindîme.» «Heya» vano «vindeme ça nêvindîme ! » «Hama» vano «sertê mi est o.» «Sertê to çik o ? »vana Kole. «Wayê» vano, «hes boyin o, tu heşî de wayênî mecê.» «Tewww» vana «ci de fekê pîyê dey kerî, kam sono dey de wayênî cêno. » Ti birayê min a, lûye waa min a, xo rê hîremêna têlewe de vindeme» vana. Xevera vergî çin a ke hes kerdo xaşîye kisto, berdo suke de roto, hêfê tixtixan û lingmircanî ci ra gureto. Xelê waxt ke pîya fetelînê, Kole vergî bena çê xo, vana «vergo ti bê na xaşîye kuye.» Vano «qey ? » Vana «ti bê na xaşîye kuye , xo weda, mêrdê mi şîyo malî nika ke ame vano» boa vergî îta ra yêna « tu vîneno kiseno.» «Heya» vano verg. «Kolê» vano «na sano çîvor sekena ? » Vana <dazê kutikê şîay şîyo malî, nika simondî pa nêmendê, ci rê simondîu munan.» «Ma» vano «a uwa sure se kena ? » Vana «lazê kutikê şîay şîyo malî bîyo vêsa, nika ke ame ci rê tenê qawite seleqnan.»
89
Verg kuno zerê xaşîye. Kole dîane sero girê dana, uwa sure verdana ra ser. Verg çîkeno vano «wiyyyy !» hard û asmê nano pîya. Kole sano çîvor cêna nezelîna ci. Teko virê mîane de dana piro. Verg zirçeno vano «wiyyyy, mîanê mi ! » Vana «hêfê mîanê tixtixanê min û lingmircanê mi bo.» Teka bîne dana vergî ro, qîrenooo, vano «wiyyy, qorê mi !» Vana «hêfê qorê tixtixanê min û lingmircanê mi bo. » Tekêna ke pê weno zirçeno vano«wiyyyy, sarê mi ! » Vana «hêfê sarê tixtixanê min û lingmircanê mibo.» Oncîa wetelîna ci, vano « wiyyyy, kaleka mi ! » Vana «hêfê kaleka tixtixanê min û lingmircanê mi bo.» Vergî kisena, tixtixan û lingmircanê xo cêna. Kole ana , gostê vergî kena husk, kena torvik darêna ro lûye, vana «waklû ney bere birose bê.» Lûye nisena vera, kena poştî bena. Nîadana ke dewê de mordemê est o, berveno jîveno naleno, xo cêr keno. Lûye pers kena «birayê mi» vana « derdê to çik o ? » Vano howt serî yo ke mi tewranîye gureta, halê mi sew û roz nîyar o, derdê mi rê derman çin o.» Vana «dermanê nêweşîya to gostê vergî yo. Gostê vergî buye, bena wes û war sona.» Lûye ey kî uza rosena, cêrena ra yêna.
II - LAWIKI Zarava Dimilkî de lawike ra, kilame, şware (hetê Xozatî de), hewakî . Hetê Dersirnî de hata seranê ênan, sayê ke her hadîseo sosyal veto ro ci, kerdo lawike. Meselê haskerdene, pêrodayîsê aşîran, pêrodayîsê verva eskerê Tirkî û hadîseê bînî lawikanê Kurdî de amê vatene, wertê miletî de bîyê vila. Lawikê ke miletî sero zaf tesîr kenê, ca be ca ebe vaten û qeseykerdena uzay zovîna tore ra vajîyê. Tayê lawikan de namê sayirî belî nêbeno, hama tayîne de, vajîme lawika Seyid Qajî de, sayirê xo belî yo. Hama oncîa kî a lawike hetê Pilemurîye de zovîna, hetê Halborîye de torêna vajîna. Di hetê lawikan est ê qesey be maqam ra. Lawikanê xelkî de zu hadîse, heve be heve, tam vajîno. Lawikê Kurdkî ebe zarava Dimilkî birînê ra çar parçey a) hewê cwamerdan b) hewê cînîan c) hewê govendî d) hewê bînî Wertê miletî de, lawikê ke pêrodayîsê aşîran sero, pêrodayisê Kurdan û Tirkan sero, waxtê Çîarî de pêrodayîsê Kurdanê Dersimî û eskerê Urişî sero amê vatene, pêroyîne ra hewê cwamerdan vajîno. Lawikanê haskerdene ra kî hewê cînîan vanê. Na hurdî torê lawikî hetê Dersimî de zaf yênê vatene. Hewê govendî, hetê Dersimî de senik ê, hama hetê Bingol û Dîyarbekîrî de dayiha zaf ê. Waxto ên de, hareketê Kurdî ke hetê sîyasetî ra bi berz, ebe usilo vaj îna
:
:
90
newe tayê marş û kilamê newey kî çiqaş ke kêm bê, pêda bî. Hetê Dersimî de waxto virên de lawikî leto zêde ebe kemane cinitêne. Xêlê cau de kî ebe cureo hîrêtêlin cinitêne. Key ke kulturê Tirkî hêmê Dersimî sero hukim kerd, û waxt ra be nat tomiro sestêlin dayîna zêde cinîno.
WELAT WELAT Welat welat, welatê cêrî qanun rind o, qanunê corî ez o şêrî, îfada xo bidî xo rê rew bêrî nayîne kaxita xo da Omer Osmanî mi da Duzginê Kêmerî
Welat welat, welat genis o qanun rind o, çetin hepis o nu senê hepis o, ça honde pîs o kamî gerê minê kokimî kerdo vato : «bêkar û bêîs o, bêro hepisê Mazgêrdî de xo rê di serî ronîso» vazê : «kokimo Seyid Qajî yo eve herdîs o» mi çêsikê xo de nîada ke hora tede zu quris o Way way, way leminê way mi nîada ke virenîya şwarîu dîar de vejîay mi vozda ke vozdî, restî dest-payê minê kokimî pey de girêday ezo feqîr kerdo sayê çor qurişî mi sero vejîay mi zalimî ra minete kerde perê mi mi nêday berd î, day mamurunê Mazgêrdî têdest ra fetelnay ti vana nîne nêdîyo
91
rîyê şîrikê padîsay berdî, kerdî postê hokmatî ravor de rusnay perê minê kokimî şî ginay ro xezna padîsay Welat welat, welato tat o qanun rind o, çetin hokmat o na teres ewro şîyo evraq ma sero giran vato Haqo, to ra oseno nu senê înat o mi îman ve pîrê xo ardo ke înatê to bêbînat o Koyê na germike koyê suringinî çewresê çê Xormekî ded û birazayê zuvînî nîne gerê mi kerdo des û di pîya kerdê mehkumî Koyê na germik o bira na gavan o şîyo çê Memê Alê Bese dostê mao kan o çimê mi fek ra peray mi va : ala se vano yoxro ke mi xapneno dismenê wayirê min o vake : «so zuqimê Mazgêrdî ez o to dime ra yêno» ez şîyo zuqimê M^zgêrdî
towa tede çîh o pirê baxçe û tûyan o şîyo zuqimê hepişî pirê kekan û aspizan o şîyo Hewsê Dewe wayirê Kurêsan o şîyo Kal Ferat wayirê Şix Mamedan o şîyo hênîyê Celal Abasî wayirê Abasan o şîyo jîara Alîyê Kistimî wayirê Pîlvancikan o şîyo Ewlîayê Tosnîye wayirê Bamasuran o şîyo Kemerê Duzginî pîlêjîaran o şîyo ke kokim kose de nîsto ro binê çimu ra mi de nîadano çimê mi fek ra peray bimbarek o, mi ra towa nêvano ez van : «nu bimbarak o» yoxro ke misayê şêne û postan o
Minê kokimî persenê hepisê des û ponc rozan o kamî gerê mi kerdo, vato : «kokim pîlê jêwegan o» vazê : «feqîro Seyid Qaj î yo, nîsto ro, kilamu xo ser vano»
Binê darikan o binê birikan o usar nawo
ame
çêfê çênekan o serê na bonan o çêfê na xortan o binê şîvingan o çêfê pîrikan o peyê kila doan o çêfê veyvikan o Haqo dewa to bo kes koçikê do mi rê nêano hîrê se û seşt û ses kilamî vatî qeydê xo tamam o SEYID QAJI
SEY UŞEN U SEY RIZA De wela wela begê mi Sey Uşên o teresê soferî begê mi kerdo makîna hao duzê Şêxankî ro beno begê cam onto we helalîya xo wazeno vano : «qomo xatir ve sima, ez o goçerî yo, sono De welat welat mêrat çiqas şîrên o hal be hal destê mordemî
92
coru ci ra nêbeno begê mi kerdo vilê Sorpyanî hona welat ci ra oseno reyê xo ra tepîya nîade bervîsê dar û kemerî to rê yêno Sey Uşê vano : «axlerê koyê Dersimî day arê
berdîme tum - vîlatî esmer amê ma ser de alay û tawirê hokmatî ma dayme arê berdîme
kerdîmê tum- vîlatî îfadê xo, zalimî ma sero vatî vano : «Sey Rizay ra sero vazê rozî qedîyê, mendê deqe û satî» De bîye bîye, wela begê mi bîye hêfê mi yêno be Sey Uşênî Haq zaneno reyisê Kirmancîye
ewro axlerê Dersimî dê arê berdê verê daraxacîye zalimî ci ra persenê soxirê dîhê îslamîye Sey Uşê vano : «Sey Riza ! ti ra merdena xo ver mekuye, ewro roza des û di îmamun a, yî kî zê ma kîafirî dest sehîd bîyê»
ERERE ÇEÇENE Erêrê, qêqênê sosina mi, ez ke amune qê sima mi to ra xatir wast ara ti di gamî mi dime bîya hîra ez peyser cêrune ra nu goyil o, ondêr mecal mi nêda amune ke lew to ra nîne zalime, tu qi ra nêverda hata peynîya axrete derdê to mi de bî ve gira tu wertê qimunê mi de nîada ti bîya kardîa alafranga cigerê mi mi zere de birna Erêrê, qêqênê sosina mi, ez ve to ra pîya some dîwanê Ana Fadîma melema mi na dîna nîya Heqo a dîna Ana Fadma qendelbaşîya cînîun a qopol dana rîyê to ro rîyê to kena sîa vana : «qênê, qêvêsay, tu soz da qi ra xo dime vêsna qedena» tu cêna, erzena leyê qetranî mi kena bekqîyê verê to to ver de kolîu name tira kêlî yênê kêlî ser de guneka ma to rêyêna some, gineme Ana Fadma ro
93
cV
tu efkena, kena haqa canê ma erêrê to cênê, sanenê hêmunê kounê hetê ma Erêrê, qêqênê sosina mi, ez ve heyra bî heyranê to û na gerdanê şîşî qedayê royê xo bicêrîne beznê xo şîyo ro tutinê Muşî lawo katasona, rew bê can ûro û îmanê mi şî usar nao ame, bofîyê royê xo cênu sonu verê horîya Sulvişî qênê Sulvisî ra vejînê tim-tim na namuşî Çêqênê xerîb o, xerîb o sosina mi xerîbê to û dufl qesa peyêne mi ra vaze silecî ustê ra, tey raurjî qor roj nêqedîyê, perskeno gemîya serê dengijî qênê sosine, to sera nêama kounê Dersimî asma desu poncesewîye, wertê ra yildijî
Erêrê, canî canî sosina mi, tu cana nî canî xatir ve to bo ma nîstîme ro gemîya Yunanî dengiz lete kerdo kotîme dustê Tirabzanî şîme, ondêrê Estemolî de vejîayme heserê to zor kerdo qonaxê Beyoxlî ma sero kerdê miz û dumanî xevere amê, vake : «silecî amê îskelê Topxanî» şîne ke yara xo rê perskerîne vejîay ke hetê ma ra kes qîn o têde germewerê na Tercanî
94
HEWA DOY Doyê mi kî doyê manga bore doorê mi yêno, meso vore
Doo doo bibe, rono ci be Olî Ho eskera be malî bide Heqo eskera be, mangu bide Doyê mi kî doyê manga beleke doyê ho sanenu, meska ho erzenu zimetê jîara Goleke
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, mangu bide Heqo eskera be, mangu bide Doyê mi kî doyê manga çare sarê dewa ma bar kerdo, şîyê ware doyê ho sanenu, meska ho erzenu zimetê a jîare Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide
Çêrîya doyê mi kî çêrîya darê rezî doyê ho sanenu, meska ho erzenu zimetê pîrê ho Gulangerezî Doo doo bibe, rono cî be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be , mangu bide Doyê mi kî, doyê na mîyan o çiralixê pîr û rayveran o xercê ^îr û zervetîan o
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide Doyê ho sanenu hêdî hêdî serva loqmê ronê zêdî
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide
Doyê mi kî doyê malê warê Unişî doyê ho sanenu, meska ho erzenu zimetê Sulvişî
Doyê mi kî doyê manga kulike ewro dizdî amê dormê holike doyê ho sanenu , meska ho erzenu zimetê a jîara dalike
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide
Doyê mi kî doyê malê warê axay doyê ho sanenu, meska ho erzenu zimetê Duzgin Bavay
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide
95
Doyê mi kî doyê malê pesî a wo ke kêvanênîa ma cînîu qayil nê beno u kî lazê yî teresî
Doo doo bibe, rono ci be Olî eskera be, malî bide Heqo eskera be, mangu bide
6-
DERDI DERDI M va : derdî derdî derdî kivar melem melem derdî
kokêfizil û mizawiru vej'î erê az tede nê verdî
Na dina de derdê mi çînebî
tu mi rê derdî pêda kerdî Ma dewizî dewa ho ra vejîayme gul û sosinî Koyê Baxire ver de fldana mi, mehû mendî
Beznatorindeka sayê ke zaranc a êndî
Bezna to barCya leyêka min a fîdan a
Fistano çîçegin kena pay vervamiho tadana
E ke dot ramide vejîna henî zon asma des û ponce-sewîya
Haq adirêfîzilê na dewrî wedaro tayê cigerê nû werdî
Koyê baxire ser de sewle dana
Mva :«tiçîçega Wertê min û rindeku defîzilênî kerda
çîçega asma gulan a»
mi ra xelê zerer kerdî
Baq çor roj' dewrano virên mi nê dano
Usar verê Koyê Baxire ra tore tore çîçeg dana
LAWIKA ŞÛKRÎ*
Ewro Dersîm de danê pêro, tede tifongu erzenê welatê ho sero danê pêro, hêfê kalikunê ho cênê eve gonîa cêncunê ma pê wela kounê Dersimî mîr kenê na veyvikê Dersimî çîtunê şîau girê danê mezela şîayê sero hata key bervenê na lewunê ma birnenê, sima qey veng nêkenê Qurize ver de kemer ve çet o eskerê Tirkî dorme ro Şûkrî û Heyderî gureto Şûkrî sehîd bîyo, sera vineto Mihemedê hometo xevere berê kokimê pî rê, vazê : lazê to kisto Heyderê cîranê to heşîr gureto * Şûkrî, xorteko de dimdar û welatparez bî. Ey seweta welat u mileti xo lezkerd, verva pîyakerunê Kurdî û koiedaruni Tirkî de da pêro. Şûkrî, 13yê gulane 1981 de, Dersim de dewa Qurize de eve destê xayinunê Kurdî û faşîstunê Tirkî ame kistene. Areyijî, eve usilê vatena xelkê Kurdî ve to ro sehîdbîyayêna Şûkrî, wes ardo ra zon (9.8.1983).
96
pîyê Heyderî persenê mordemo de mixenet o Usiv Qeremanî xapito, ci ra risvet gureto şîyo suka Cêxî de fermanê çê Memed Alî Severî veto Asma gulane, roza çarsemîye eskerê Tirkî amo ve ma virenîye Şûkrî vano : «dayê çekunê mi bîya sanenu ho mîye» maye vana : «meso, to dima fetelînê ajanê Kirmancîye» seweta kistena to ra yîne xevera ho kerda zuye Şûkrî kisto, kerdo qirvanê miletê Kirmancîye sero bervena xanima cênîye wayê, ti meberve, dewa ho bide Baxira sipîye Va ber bîyo, vayê verî esmer têvera berdî xortê çê Memed Alî Severî qersuna Şûkrî pey ra gina ro ci, ama hetê verî dest û pay nê ro pêser, ardê serê zerî bêçikê ho hene kerdî, ajanunê naver û boverî vanê : « Şûkrî kisto, Kemalî kenê darde, kenê melemê serî»
Asma gulane, des û hîreyîne roz cêreno sate ama diyîne Şûkrî ve Heyderî ra eskerî de do pêro hata sate seşîne qumandarê Tirkî voz dano, bîyo virevira qine
Qurize ver de sona kemera zerde eskerê faşîstu ewro onto ma serde Şûkrî venga ordîqumandanî dano vano : «Welatê ma caverde ti ke nêvindena yêna, destê min o mavzer de» qersuna Şûkrî gina ro ci, kilikê hermê çepî ser de dirvetunê Şûkrî ra gonîa ke şîye uwa derê Horvankî berde
AREYIZ
97
0-
HAYDERE
Hayderê hayderê hevalêne hayderê Dewiz û morevayêne karker û emegdarêne cînî û cwamerdêne
Hayderê hayderê hevalêne hayderê
hayderê hayderê
Bêrê, îndî raurjîme girmikunê xo barkerîme tifangunê xo pirkerîme serê zerîa dismênî de tal kerîme
Hayderê hayderê hevalêne hayderê
Hayderê hayderê hevalêne hayderê
Koledaru keme tever axau
saneme
xo ver
hata peyê dîna beme emperyalîzmî peqeneme
HI
-
ZILFI
MESELEY
Edebîyatê qeseykerdene de, meseley ebe zarava Dimilkî deyra ê. Waxto ke sohbet bî ra, qal ame ra, û waxt qeseykerdox meselê vano, ano ra vatena xo ser. Ebe û tore qesa xo rast vezeno, vatena xo ispat keno. Edebîyetê Kurdî de tore-tore meseley est ê : a - meselê aqildarîye b - meselê huyayîsfîstene c - meselê bînî Meselê ke tede aqildarî û huyayîsfîstene est a, yîne de bomênî û budelaênî be baqilênî ra, rastqeseykerdene ebe hostaênîa qesan, wes yêna ra zan. Tayîne de kî çêrênî û hostaênîa qesan be zulm û zalimênî têverver der ê. Meselê ke rast amê meyda, ci ra di torey est ê. Toreo virên de, qal ke ame ra, werte qeseykerdene de vajînê. Nayîne de aqildarîye be giranîye yêna ra zan, ci ra derse cêrîna. Toreê diyîne de, mesela, girêdaê mevzuyê qeseykerdene nîya, xo be xo cîya vajîna. Lazim nîyo ke qal bêro ra a mesela ser. Her waxt, wertê zu sohbetî de bo ya kî nêbo, vajîna. Mesela huyayîsfîstene de leto zêde hadîseê sosyalî vajînê. Na meselan de di hetî est ê : Heto rind, rindek, rast, heq be hetê xiravin û qefçil û neq û zalim û zurekerî ra... 98
Xelk pê hetê virênî cêno, heq û neqî ebe qeseykerdena na mesela ano têverver, hetê neqî, hetê zalimî ebe usilê estetîkî, kenê qiz pê huynê, hem kî pê xecelînê. Tirkî de nayîne ra «fikra, nûkte, latife» vajîno. Tayê meselê huyayîsfîstene est ê ke, tede goynaênî û zurkerdene vajîna.. Zarava Dimilkî de edebîyatê nîanênî ra yaranîye, laxkerdene, ya kî kuratey vajînê.
HIRE QORI DE NAN WERDO Hetê Tercanî de mordemê bî, ci ra Uso Bom vatêne. Ci ra coka Uso Bom vatêne, çike feqir bî, xo rê pars kerdêne arê, ebe û tore gula xo vetêne. Hama bomênî-momênîa xo qe çîne bîye. Hetê qesey kerdene ra, kes ra ser nêkotêne. Ey, ebe torê sayirênî qesey kerdêne. Rozê axayê aşîra Çarekan Mistefa Beg çê xo de cematî keno top. Ci rê malî sara birneno, gost keno deyra. Hard de sifra fînê ra, meymanî henî zêde benê ke, qor be qor nan wenê. Mistafa Axa be xo kî nanê tîre erzeno bazîyê xo ser, meymananê xo rê keno vila. Uso Bom kî wertê cematî de beno, qorê virênî de nîseno ro, nanê xo weno, urzeno ra, hama mird nêbeno. Qorê bînî de oncîa tey nîseno ro, reyna weno. U qor ke urzeno ra, û kî tey urzeno ra, hama oncîa kî pîzê xo mird nêbeno. Qorê hîreyênî de kî nîseno ro, tey weno. Qoro hîreyên ke urzeno ra, Mistefa Axa gineno po, vano : - Ero Uso ! Ti qe xo ra ar nêkena ke hîrê qorî de nan wena ? Daye sero Uso Bom cêra ra ci ke : - Axa axa, tu hîrê se û seşt û ses dewan wena mird nêbena, mi hîrê qorî de nan werdo sebîyo ! Na qesa sero axa wertê cematî de ziq beno, viqe ra ci nêkuna. Rast ke Mistefa Axao Çarekiz wayirê hîrê se û seşt û ses dewan bî, hem kî feodalo de hukimdar bî ...
ESKERIYA HEME SURI Hata herbê hîris û heştîne Kurdunê Dersimî esker hokmatê Tirkî nêdêne. Işgal kerdena Dersimî ra tepîya ebe zor xortî, cwamerdî, kal û kokimî, herdîsesipêy têde ontî eskerîye. Hemo Suro Demeniz kî wertê nayîne de beno, ravêr, û tezkera xo cêno yêno çê. E ke yêno, cîranf-mîranî dorme de benê top ci ra pers kenê vanê : - Ap Hemed, na eskerîya Tirkî senên a, ala ma rê tenê qesey ke. Ap Hemed tenê vinet vake : - Nê la lao çi qesey kerîne, a
mi ra vake «rahat» mi vaz da ha dat mi ra vake «dur» ez bîne ra sur mi ra vake «qos»
mi
* * * * *
99
est ra xo doş
mi ra vake «gît» mi goşî kerdî vît mi ra vake «hazir ol» mi va «sîktir ol»
l->
«OXLUM ADENf NEDIR» Hokmatê Tirkî, qirkerdena Dersimî ra tepîya (1938) îtawu ra mektevê xo nay ro. Na mektevu ra zu kî Pax de bî. Dewizê kirmancî ke naye heşînê pê, domonunê xo rusnenê mektev. Her ma û pî domonê xo şêrê biwanê, jê yîne bezar û bêzon nêmanê. Yî be xo, wayirê zonê xo yê, hama îdara Tirkî nêwazena ke Kirmancî be zonê xo biwanê. Domonu ke wend, Tirkî misenê, mamur û maqamunê Tirkî ke ci ra qesê vake, qe ke nê, ver va ci qesey kenê, mudafa xo kenê. Çê îsê Alfyê Qeremanî kî lazekê de xo danê mektev. Maye zaf pê bena sa, roza virêne temey kena, vana «biko, mi qeda guretayê, sona mektev gosê to dayîma malimî sero bo. Fek ra çi qese vejîno pê bize. Tu nêbo fekê malimî ra qesê biremnê ! Nîade, û waxt tu zere nêverdan ! » Lazekî vake «heya.» Maye lazê xo be na tore çîp temey kerd, rusna mektev. Lazek terkneno sono mektev, domonî benê top, kunê zêre sinife, malimî sero vindenê. Malim yêno, na lazekê newey ra perskeno vano : - Oxlum adin nedir ? Lazekkî dot ra vano : - Oxlum adin nedir ? Malim cêreno ra ci ke : - Oxlum, ben ögretmenim! Lazek : - Oxlum, ben ögretmenim. Malim tenê nefes cêno, na raye gira-gira, eve rîhuayîs vano : - Yavrum, sen talebesin. Lazek nîadano ke malim rîhuayîs o, û kî beno sa eve çêf vano : - Yavrum sen talebesin. Daye de malim yêno ra hêrs, qarîno, perneno ra lazekî ser : - Ulan eşşegoxlu eşşek, adin nedir ? Lazek kî dot ra : - Ulan eşşegoxlu eşşek, adin nedir ? Daye de malim dano lazekî ro, saneno şîlpaxu ver, saneno paskulu ver. Lazekî de hal nêmaneno. Dev-rî, fek û pirnike bena pirê gonî. Lazek berveno taşêle beno, tersu ra vişîno pêro. Mektev ke beno axme, lazek sono çê, maye ver va ci sona, xo be xo bena sa : - Haqo be cemalê to sikir ke, lazê mi şîyo waneno, meste-bêro beno valî û qaymaqam.
Lazek ke yêno nêjdî beno, maye nîadana ke dev-rîyê xo gon û gonaşîr der o, vana : - Wiy be mi ro bo ! Ez qedayê to bicêrî, nu senê hal o ti tede ra ? Se bî, ala daka xo rê qesey ke. Lazek gîrgîrîno we, berveno vano : -Malimî damiro. Vana : - Yaaaa ! To rê henî mistaq bo, hewl kerdo. Mi to ra nêvake fekê malimî ra çekuyê meremne ! Dêmake tu çîyê nêzano ke do to ro. Na raye, dayî çîp kena temey, vana : 100
- Biko, yamu yamu çekuyê fekê malimî ra meremne, û ke se vano ti kî henî vaze. Lazek roza bîne urzeno ra, sono mektev. Malimo Tirk yêno, kuno sinife, ney oncîa urzneno ra pay, ci ra pers keno : - Oxlum adm nedir ? Lazek kî dot ra : - Oxlum adin nedir ? Malim na raye kî : - Kuzum, ben ögretmenim. Lazek kî cav dano : - Kuzum, ben ögretmenim. Malim nika dayîna qarîno, zirçeno ra ci, vano : - Ulan itoxlu it, adini söyle ! Lazek kî vengê xo keno berz cêreno ra ser : - Ulan itoxlu it, adini söyle ! Naye sero malim oncîa dano lazekî ro, can tede nêverdano. Destê malimî de qelemê bena. Yê qeleme kî gilo zu ra «sîlgî» pa beno, û kî gino waro, teneko demirên pa mendo. Malim çiturî ke eve a qeleme saneno luska lazekî, û teneke sono luske de, sono pede.Lazek gon û gonaşîr de maneno. Berveno, domonê bînî kî dorme de tersenê, kes nêtoreno veng ra xo fîyo. Lazek derdê xo weno,hata ke derse qedîye, domonî bî axme. Lazek ve a gon û gonaşîrî vileçewt sono çê, maye yêna, cîranî-mîranî yênê, dorme de benê top. Roza bîne sonê leyê malimî vanê : - Çik o, çiva o, tu çinay rê dana na domonu ro, kisena, towa heşîrênî ya çi ka ? ! Tabi ke heşîrênî ya. Yê Kirmancu ke mektevê xo bibîyêne, eve zanê xo biwendêne, nîya nêbîyêne ... Coka o ke : Jê bindestîye qefçil, jê azadîye wes towa çîn o.
IV - MERTALI
Mertalî kî edebîyat û folklor ra say benê. Mertalî leto zêde ebe usilê sayirênî vajînê. Perskerdene de çekuyê henênî têdima vajînê ke, peynîya xo 'ebe usilê qafîya şikîna arê, ero îsan wes yêna. Tayê mertalan de kî usilê sayirênî çîn o, ebe qafîye nêvajînê. Mertal wes xecelnenê. Ebe perskerden û cavdayêna mertalan baqilênî û zanaoxênî îspat bena ke, kamî ke fîst ra kamî ser.Waxto ke veyve û denîsjkar bî, cînîya dixaskanê ver de, cemat ke bî top, zuvînî ra mertalan pers kenê, ebe û tore xecelînê, pê hedira xo anê. Vaten û perskerdena mertalan de hostaênîa qesan lazim a.
101
1
-
Arqulik darqulik des û di qulik
-BonêBakî.pirêhurakî 3 - Bonê de mi est o, zu ostine ver der a 4 - Bonê de mi est o, ponc sey male cêno, hurendîa zu xuremîa vaşî nêcêno 2
Çîyê de mi est o, mi dima nêvişîno 6 - Çîyê min o surkerde binê ondolî de rokerde 7 - Çûyê min o çot peyê bonî de kot 8 - Çerxa min a çerxkerdîye binê merxî de rokerdîye 5 -
-Çor waêmiest ê,cirtaxoerzenêzugol 10 - Çîyê de mi est o, to ra bi est o 1 1 - Çîyê de mi est o, dîna û dîar vîneno verê çêverê
9
xo nêvîneno Çîyê de mi est o, gineno uwe ro, hît nêbeno 13 - Çîyê de mi est o, mezela xo be xo kineno 14 - Çîyê de mi est o, dan kemer ro nêşikîno, dan uwe ro şikîno 15 - Di mîrçikî, çor çimî binê vore hardo şîa kam ke nêzano hero şîa 16 Dare lerzena, vore erzena 17- Deve nîyo, devey ra berz o, hemgê nîyo hemgênî ra wes o, axu nîyo axuy ra tol o 18- Di yê Mîne çor yê Yîne hot yê Tingilfise 19 Dîko dare de, vengo Xaskare de 20 - Gaê de mi est o, gaê de to est o, hêgaê de mi est o, hêgaê de to est o, gaê mi yêno hêgaê to weno, gaê to yêno hêgaê mi weno sitê gaê mi to rê beno helal, ya kî beno heram? 21 - Her zira, dim pera 22 - Herê de mi est o, binê pîzey ra bar kan 23 - Herê de mi est o, eve bar sono zere 24 - Hirê waê mi est ê , son-sodir pê gizikê zuvînî cênê 25 - Ip îp, sandiq çîp 26 Kelê min o henar voz da ra ha dîar veng dan nêdan ke nîno war 27 Kalik o dere de,çapêkoreko vêre de 28 Kelê min o kemer de, qevdê koçên o ver de 29 Kuna binê hardî fetelîna, yêna ke rîyê xo rîyê to ra pak o 30 Kulika pitiku , pirê nutiku 3 1 - Lûye lûye gjnê ro şûye fek û pirnikî bi pirê muye 3 2 - Merde merde , fek rakerde 33 - Marebay kerd tever, axay kerd cêvê xo 12 -
102
lekanî didonî
"
sung qê miloçiku şîye
pîyaz raye
zerevetî cizikêmanga name çim
tîj dilapa
kaxite cav teder o pirozine
dara goze cizikê bize cizikê manga cizikê dele tifang
sitê gay çîn o. tifang linge koçike Şêpîy mezele
tîj areê
herdîse sirşî
hêjîre puç û linge meske çilm
34 - Ponc waê mi est ê, her zuye solikê kerda poştî
bêçikî
35 - Sere şîye sere ser
Findiq ame çole ser
cûyin
36 - Tosa min a zerde
dar û berî ser de
V
-
tîj
VATENÊ VIRÊNAN
Vatena virênan ra «qesê virênu» kî vajîno. Vatenê virênan kî edebîyatê xelkî ra say benê. Ferqê na torê edebîyatî be edebîyatê bînî ra, û yo ke, xo be xo, tek teynîya nêvajîno. Wertê qeseykerdene de qal ke ame ra, û waxt hurêndî de vajîno ke, vatox qesa xo îspat kero, rast vezo. Vatenê virênan qesanê wesan ra yênê meydan ke, hem kilm ê, hem zelal ê, hem kî rast ê. Yîne de manê xo tek o, zu yo. Ebe di maney fam nêbenê. Mordemî ke wertê zu durimî de nêzana ke se kero, xo sas kerd, û waxt vatenê virênan ci rê zê roştîa çila ê. Na durim de vatena virênan, rae ci salix dana, vezena roştî, aqil dana ci, derse dana ci. Mordem ke bêqerar mend, tayê vatenî, ya vanê «bike» tayê kî vanê «meke».
Belxer o, ber ve ber o. Bêbextîye karê cwamerdîye nîya. 3 - Bike bivîne, meke mevîne. 4 - Çêverê keşî mecine, kesî kî çêverê to nêcino. 5 - Dele ke qizvane bîye, kutikî Helev ra yênê. 6 - Gukê xape, gaê xape ra nêterseno. 7 - Hata bîyayene bîya ke, nêbîyayene ra sare serperno. 8 - Haq îsan sas nêkero, sas keno kas nêkero, kas keno kî, la û las nêkero. 9 - Her ke her o, zu rae kuno çamurî. 10- Her ke kata şêro, semera xo hazir a. 1 1- Herî vato «semera mi ke mi ra bîye, barkerdoxî zof ê. » 12- Herî ra vato « veyve to wazeno, » vato «ya uw a, ya kolîy ê . » 13- Here ra vato « mijdanîa mi bide, kurîyê to bîyo, » vato «barê min o ke mi ro bo, mi kurî ardî nêardî ke barê min o mi ro o. » 14- Her vas, koka xo sero royeno. 15- Hewnê dîyo xo rê , qesey kan to rê, tayê cîan dê, tayê borê. 16- Howt aznê herî bîyê, şîyo verê çemî pêro xo vira kerdê. 1 7- Kerdox xeleşîyo , nêkerdox nêxeleşîyo . 18- Kotî de barî yo, uza de bivişîyo. 19- Kutikî lawenê, meymanî raa xo ra sonê. 20- Kutik ke ron boro, sanike ve çim ra wa. , * 1
-
2 -
103
21- Ko koy nêreseno, qul reseno qulî. 22- Ko çiqas ke berz bo, rozê linga mordemî kuna ra ci. 23- Leyirê morî bêaxu nêbeno. 24- Merdene karê cwamerdun a. 25- Merdîme pîya, mendîme pîya. 26- Morî da pede, dimpistike da ser de. 27- Malo bêşwane boka vergî yo. 28- Qeday sero qeda yêno. 29- Seyid Riza ostina hard û asmênî yo. 30- Şêr şêr o, ne ma o, ne nêr o. 3 1 - Telî tim hurêndîa telî de pêda beno. 32- Vake «qeda meso, qusir bêro to reso. » 33- Vake «tiz kamî kerd kamî nêkerd, » vake « bêma û bêpî kerd. 34- Voreko hewl koz de belî yo. 35- Vosno hewl vorekênî de belî yo. 36- Zarance xo erzena dirike xeleşîna.
»
* * * * * * *
VI - EDEBIYATE KAYKERDENE
Domonî ke xo werte de kay kenê, zê kilaman qesan têdima vanê ke, ero gos wes yênê. Peynîya na qesan ebe qafîye qedîna. Na qesê kaykerdene kî edebîyatê xelkî ra say benê. Edebîyatê kaykerdene ra, hîrê torey est ê : a - mordene
Domonî, xo werte de birînê ra, benê di sirey. Sira zuye ra zu, bêçika xo fîno fekê xo, milneno, waxto ke vete, nano hevalê dotênî ra, qesê vano, qesê diyîne ke va, nano xo ra, oncîa dotênî ra ... peynîye de ke kamî de mend... I. Akule dakule çar û çember misk û hember as tos tingila fis
104
II. Ekilê mekilê biskize xemele yara binge paq û linge sam sune hat bure ket bira çikolo bira
b -xeletnayîs Qesey, zê kilame leto zêde ebe qafîye vajînê. Qesey be hostaênu henî têdima vajînê ke, zuy ke vatî, gereke pêt vazo, hem kî xo nêxeletno, sas nêkero. Hurdî çekuyê peyênî gereke boyna têdima vajîyê, ya hata ke qefelîya, ya kî hata ke xo sas kerd. I.
Na pençere de tusk o ha pençere de misk o son çê tuskî tuskî wan son çê miskî tuskî wan
II. Na pençere de tirîye ha pençere de rîye son çê tirîye tirîye wan son çê rîye tirîye wan III. Son çê goze goze wan son çê xoze goze wan
IV. Na pençere de eskize ha pençere de aspize son çê eskize eskize wan son çê aspize eskize wan V. Kam o qal keno, qalê lazê Qerê kêrî keno ? Haq bo pir bo, kes qalê lazê Qerê kêrî nêkeno
!
c -pers û cav
Waxto ke domonî kay kenê, zu pers keno kî cav dano, kamî ke zana
...
Son kotî ? Son suke. Seweta çinay ? Seweta kincunê veyvike. Çi ana ? fsjtanê qilike. Zovîna çi ana ? Pozmikê pirnike, Kam ke nêzono Kirê dîkî de pîpike.
ZILFÎ 105
<_/
"*»
\
\_kl_L_/.'
\ ""
,.rtVflL
_/*^
>.»________.____.
' <N_jK9nn
J
\\
/
lp||,ir''''
'K_______HBS_?___8^^-*Ns^ ^>^__.
-^_--^*5
x\ _/^ __>*\ _-v
J___lF'''W,
/Rt-*-.-..
>
^^^»/
g^» "^s^z*
Sfll
106
*22Sg»__5r>_s--'
£^%
0&WzPz%
^"V
Jk. _»__»_
yr.f'" sêjîd Xan
FERHENGOK DIMILKI - KURMANCI - TIRKI kurmancî
tirkî
- A -
adir ala
agir
ateş
ca
amayene
hatin aqildarî vekirî ar kirin, şerm kirin
hele gelmek akil vericilik açik utanmak o sefer getirmek toparlamak toplamak, derlemek kafiyeli olmak, yakişmak görunmek işlenererek terbiye olmak demir
aqildariye m* arêze ar kerdene ara (a raye) ardene arê dayene arê kerdene arê şîkiyayene asayene
asil biyayene asin n* asme
m
ew car
anîn dan hev berhev kirin pê ketin, li hev kirin xuyayîn kevingirtin hesin heyv
asmên n aspize m axlerî axme biyayene axrete m
esman
axu n az n
jehr ber azadî ajne, melevanî, soberî
azadiye m azna
m
- B
-
ba n Bamasuran bandira m bar kerdene bari baqilêni m be bera m berdene bervayene ber ve ber bervis n berz bese kerdene Beyoxlî n bezn n bêbextiye m bêçike m bêma û bêpî bêro bjjêk n bimbarek
* n nêr ; eril *m : mê ; dişil .*
107
spî axaler, giregir belav bûn axiret
bav eşîreke Dêrsimê bandûr barkirin zirav
biaqilî bi adet, orf , tore birin girîn bi nesîl, ber bi ber
ay
gök bit agalar_Qeri gelen anlaminda
dagilmak ahiret zehir nesil özgûrlûk yûzme
baba
Dersim'de bir aşiret egemenlik, nûfuz yûklemek ince akilhhk ile gelenek ggtûrmek aglamak nesil nesil
g-rin
aglayiş
bilind karîn kirin taxeke Stenbolê rû, sûret bêbextî pêçîk bê dê û bê bav bê ruh, bê giyan berxik bimbarek, pîroz
yûkseic
yapabilmek Istanbul'da bir semt yûz, çehre bahtsiz parmak annesiz ve babasiz ruhsuz oglak mûbarek
birnayene birîk n bir n bin (a bine ra, m) boka vergî bomênî m bojî (bazî) n bon (ban) n boyin boyna biyayene -
C -
ca
n
cambazênî cav
m
n
cemat n cênc cêr cêr kerdene (ero ci) cêrayene Cêxiye m ci
cira cinitene cizik n cîgere m cîan dayene cînike m cîniye m cirte n
ciya cî n coka cor coru
cwamerd n cwamerdêni m -
ç
birîn devî, dehl daristan din (a din)
dînîtî mil avahî bibin timî bûyîn
cî canbazî cab, cewab, bersiv civat, cemaet xort, law, gênc jêr gêr kirin (li tiştekî) gerîn di navça Bingol ê de
jê.ji
jêre (mûsîkî) leystin, lêxistin çiçik kezeb kar kirin, xebitîn jin, jinik jin cirît cihê, cuda gû ji bo wî jor tucar, qet camêr camêrî, mêrxasî
yer
cambazhk cevap
toplum, topluluk genç aşagi
yuvarlamak (bir şeyi) aramak Kigi (Bingöl'ûn kazasi) kendi, kendisi kendisine (mûzik) çalmak meme
ciger kazanç için çalişmak kadin kadin cirit ayn
bok bundan dolayi yukari asla
erkek, adam erkeklik
-
çarseme
çarşem
çamurî m
herî
çape
çap çar
çar (çor) Çarê Urişî n çatlix çek n çekû n
enî.çare Çarê Uris qelew çek gotin
çem n çerxe m
çem çerx
çerdene
çêrîn
çare
n
çewres
Çil
çê çê çênê, çênê
mal lêlê, keçê
çêrênî
çêyitî, mêrxasî
108
kesmek agaçhk ormanhk öteki kurda yem olma delilik kol bina kokulu (nahoş) sûrekli, boyuna olmak
çarşamba çamur
bir ölçek (hacim için) dört alin, çare Rus Çan semiz silah kelime çay veya çark otlamak kirik
kuçiik
îrmak
ev
kiz veya kadini çagirma hitabi yigitlik
çêriya doy
darê dewkilê
çêver (kêber) çêvêsay çêvêsayê çêsik çet n
derî malşewitiyê malşewitiyo kîsik çet, şat
çetin
dijwar, zehmet
ayran yayarken tulum gergin tutan agaç kapi evi yanasica(dişile hitaben) evi yanasica (erile hitaben) kese, cûzdan iki dere veya îrmagin birleşme yeri zor, çetin
Çi
ne
Çi
çike çila m çilm n çim n çira çiralix
ji ber ku çira lîk
çirtan
navê gundekî Nazimiyê
çiturî çiqaş çivao ? çîçegin çîkayene çîn o (a, ê)
çawa, çilo çiqas çi ye ew ? bi çîçek, çîçegîn qîrîn nîne, tune ye
çîp çîte m çole çonday çopol m çor (çar)
şidandî çît bîr çend şîlqam, sîle
çot
çewt, xwar cotek
çutê çû çwal n
çav
çirajibo çiratî
çi.çima
çar
co
çewal, telîs
çûnkö çira sûmûk göz neden
çiralik (alevilerde pire verilen maddi deger) Dersimin Nazimiye Kazasinda bir köy nasil ne kadar nedir ? çiçekli feryat edercesine bagirmak yoktur (eril, dişil, çogul için) siki baş örtûsû kuyu kaç (onlarca kastedilerek) tokat dört egri bir çift sopa veya degnek çuval
- D -
dake m dakile m dalike m dar n dare m dar û ber dayê daye de (di-aye de) dayene dayîma darik n ded û biraza dele m demîrên denîşkar n dere n derse m dest n des û di des û ponc
109
dê dayik devî, satar dar (n) dar (m) dar û ber dayê wê gavê, wê demê, hingê dayîn timî darik mam û brazî dêl, dêlik hesinî şahiya nîşanê çem
fêr, ders dest duwanzde panzde
anne
annecik meşelik, fûndahk kuru agaç canh agaç agaç-magaç
anneye hitap şekli o anda vermek daima ufak agaç amca-yegen
kancik köpek demirden nişan töreni dere ders el oniki onbeş
des û poncesewiye m devam dev-rî n dewe m dewiz n dewr n deyra dêv n di dilapa m dimpistike m dirike m dismên n dizd n dîar (diyar) n dîk n dîn n dîna m dîane n do n domonî door n dorme n dot ra durim n dust n
çardê mehê dom devûrû gund, dey gundî, dehatî dewr pir, wekî derya dêw du dilop hefcark dengdûreşk ,dirik dijmin diz navçe, diyar ' dîk ol, dîn dinê, dinya devê tûr, an çewal dew zaro, mindal dewar dorhêl, der û dor dûre rewş
hingûf , hemta
Duzginê Kemerî
navê ziyaretekê li Nazimiyê
ebe (eve) ef n emegdar n erê (erêrê) eskeriye m eskize m Estemol
bi, tevî efû xebatkar keçê, lêlê leşkerî mewîj Istenbol avêtin eşkere heye şikeft ewraq, pelik Ewliyayê Tosniyê li Pulumurê îro
estene
eskera est o (a, ê) eskeft n evraq
Ewliayê Tosniye n ewro ey
êndi (indi) -
F
agiz-burun
köy köylû devir bol, derya gibi dev iki damla kirkayak bögûrtlen dûşman hrrsiz diyar horoz din dûnya torbe veya çuval vb. agzi ayran
çocuk sigir
etraf öteden durum hiza, seviye, ayni boy veya bûyuklûkte Dersimin Nazimiye 'kazasindaki ziyaret
ile
af emekçi kiz veya kadina çagri s,ekli askerlik kuru uzûm Istanbul atmak açik veya gizli olmayan vardir (eril, dişil, çogul) magara
ew ez
evrak Tasni Evliyasi (Dersimin Pûlumûr kazasinda) bugun o (eril için) ben
îndî
artik
fambûn dev
anlaşilmak
-
fam biyayene fek n ferman n
110
(aym) ondördû devam
agiz
fakir
fetelîyayene fetelnayene fênde m fîdane m
genn
gezmek
gerandin fen, fêl, dek
gezdirmek fen, kurnaz pilan fidan fistan, entari (içine) koymak, yerleştirmek falan dedikoducu, ispiyoncu dedikoduculuk, ispiyonculuk
şax
(ci) fistene
fîstan, kiras kirin cih
filan fizil fizilênî m
filan fesad fesadî
fîstan
-
G
-
ga n game gavan
ga gav
m n
gemiye m gereke germewer
n
germike m gere
n
gira (giyan) giraniye m (ero ci) ginayene
bihur keştî divê ku şorbexur germik gilî giran giranî lêketin
gos dayene gosedar n
girêdan serî kulm gevjol kelandin koçer gol, deryaçe xwîn guh guh dan, guhdarî kirin guhdar
gore
gore
giradayene gil n girmike m gizik n girênayene goçerî n gol n gonî m gos
n
gost n govendî m goyil n
guk n gulane m gule m gune
guneke gureayene
guretene goynayene -
H
agir, yavaş
'agirhk (birine, birşeye) degmek veya dokunmak baglamak uç
yumruk kariş.k veya dolaşik saç kaynatmak göçebe göl kan kulak
kulak vermek, dinlemek kulak verici, dinleyici göre
goşt
et
govend dil golik gulan gul, gewrî divê ku heyf xebitîn stendin pesn dan
halay göntil buzagi (erkek)
gul, bogaz gerekir ki yazik çalişmak almak övmek, methetmek
ew e
o dur (eril, dişil, çogul)
bûyer lê, lêbelê xwedê heq, heqdest cih, şûn, dews hezkirin
olay, hadise
mayis
ayi
-
ha (o, wa, ê) hadise n hama haq (heq) n haqe m hard n has kerdene
111
ökûz adim geçit gemi gerekir ki çorba içici îhca şikayet
amma
tanri
hak, emegin karsihgi yer
sevmek
hata hedire m hejîre helaliye m
hem hemgên n Helev hemlik henên heni her n herdîse m herdîsesipê n herv (herb) hervê hiris û heşti n hes n heser n hesîr n hevalêne heve ve heve hewa hewn Hewsê Dewe n
heya (ya) hê be hê hêdî hêdî hêf n hêm n (het n) hîra hîra bîyayene hîrê hîrêmêna hît holike m
hona hora horiye m howt hirêyên ho (xo) hostayênî hukim n hurak n hurdemêna hurdî husk -
î
xewn
navê ziyaretekê li Nazimiyê belê, erê him bihim hêdî hêdî heyf
hêl, alî
a (e) kadar can sikilmasini
gidermek
yaban inciri helallaşma (vedalaşiken) hem bal Halep semiz, şişman öyle öyle eşek sakal beyaz sakalli savaş
otuz sekiz harbi ayi
özlem, efkar esir
arkadaşlar, yoldaşlar tane tane
hava, tûrkû makanu röya Dersimin Nazimiye kazasinda bir ziyaret evet gide-gide anlaminda yavaş
.
yavaş
öç, yazik (sarfetmeme anlaminda) taraf , yan
fire fire bûn
geniş açilmak açilmak
sê
Ûç
her sê
ûçû (de) yaş, îslak avcihkta taş veya yapraktan yapilan gizlenme yeri daha şimdi
şil
holik hê nû, niha ji xwe hocî
zaten
her du (jî) hûr hişk
huri yedi ûçûncti kendi, kendisi ustalik hûkûm keser (her) ikisi (de) ikisi, ufak kuru
bawer kirin mirov îslamiyet gustîlk li vir, li vêderê
inanmak insan islamlik yûzûk burada
heft sêyemîn xwe
hostayî hikm tevşo
-
înam kerdene îsan n îslamiye îstane n îta
112
ta bihn derxistin, xem revandin hêjîrê bejî helalkirin (hev û din) him hingiv Heleb qelew wisa, wilo wisa, wilo ker rû rûspî şer, herb şerê sala 1938 hirç keser dîl heval heb bi heb leylan
jê (zê) Jêle (Zêle) m
jêweg n jîare m jîl (zîl) n jivayene -
K
wekî, mîna çiyayekî li navenda
gibi Dersim merkezinde bir dag
Dêrsimê
(kadin evliyanin)
betal ziyaret zengîl
işsiz gûçstiz
nalîn
ziyaret zîl inlemek
-
kaleke m kalik n kam kar n kardî m kardîa alafranga karker n kar kerdene (tede) karkerdene kas kerdene kata kaxite m kay n kay biyayene kay kerdene keçelek n kef n keke m kel n kemane n kemer n kerdene kerdox n kerzik key kêl n kêm kêrr kêvanêni m kila doan m kilame m kilm kir n Kirmanc n Kirmanciye m kistene kivar kinc n kes kîafîr n ko n koçên
kêlek kalik kî, kê kar kêr kêra du dev karker kar kirin, xebitîn (li yekî) kar kirin kaş kirin kude kaxiz, pelik leyîstik hatin leyistin leyistin keçelok kef kêç kel keman kevir kirin kirdox gen
belin yan tarafi dede kim iŞ
biçak iki tarafi kesen biçak işçi iş yapmak, çalişmak (içine) işlemek, dokunmak surûklemek nereye
,
kagit oyun
oynanmak oynanmak keloglan köptik pire kaynama, kaynar hal keman taş
yapmak yapan, eden kene
kengî kêl kêm kerr
ne zaman
kevanî dew kulandin kulam, stran __in,kurt kîr Kurmanc Kurmancîtî kuştin kubar kinc, cil kes kafir çiya
ev idaresini yapan kadin
çilo
teke az, eksik sagir ayran
yayma
tûrkti kisa penis Kirmanc veya Ktirt Ktirtlûk öldtirmek kibar elbise kimse kafir, dinsiz dag davann kişm yedigi meşe tomurcugu
koçike m kok n kokim n
koledar n
113
kevçî kok, rîşe, qirn kal koledar
kaşik kök ihtiyar, yaşh köleci, sömûrgeci
/.
kolî n korek n kose n kotene (era ci) kotene (era dest) kotene (era ser) kotene
êzing garis koşe betilîn,westiyan dest dan (tiştekî) ketin dest
koz n Koyê Jêle
koz çiyayekî li navçeya Dêrsimê kotî kumik navê eşîrekê Dêrsimê henek, pêkenî daşik kûçik, seg
kud kulike m Kurêsan kurata m kurî kutik n -
L
çunser
odun dan köşe bitmek, yorulmak (bir şeye) dokunmak ele geçmek (cesaret ederek) ûstûne varmak oglaklann barmdigi yer Merkezî Dersim' de bir dag linç, felç ktilah Dersim'de bir aşiret mizah, şaka sipa, eşek yavrusu köpek
-
lao laûlas lawayene lawike m lax kerdene laz n lemin lew_ n
lerzayene
lete n leyêke m lez kerdene linge m lîtene loqme n lûye m
lawo perîşan, şerpeze ewtîn stran, lawik henek kirin, şûxî kirin law limin lêv
lerzîn nîv şax
lez lirdin ling mijîn loq rÛVÎ
hey perişan, surûnme havlamak tûrkû şaka yapmak ogul aman
dudak titremek
.
yarisi
fidan mûcadele etmek, direnmek ayak emmek lokma tilkî
- M ma
me
mal n malo pes n
mal kûvî çêlek, manga karmend, memûr marş, sirûd dê, dayik melhem melûl, xemgîn mayîn mirî inirin meşk
manga
m
mamûr n marşe
m
maye
m
melem n melûl mendene merde n merdene meske merx n meyman
mêrde n mêrxas mi (min) mijdani m minete m
114
merx
mêvan mêr mêrxas min mizgîn minet
biz mal, davar yaban davari inek memur marş anne
merhem tizgtin kalmak ölti ölmek
tuluk ardiç misafir koca, erkek eş kahraman ben, beni mtijde
minnet, yalvanş
miloçike m milnayene mird mirod mezele m misayene misayê misk n mixenet miz miane m mij mirçike m
mordem n
mor(mar) n mordene mîr n moreva
m
miye m muhîm muye
-
N
m
mezar
hîn bûn, fêr bûn hînbûyî, fêrbûyî mişk hewcedar
ögrenmek, ahşmak ögrenmiş, alişkin fare muhtaç
mij pişt mîz çivîk, çûk mirov
sis
bel sidik kuş, serçe adam, insan yilan saymak hamur
mar
jimartin hevîr melêva mî mihîm, girîng mû
agamn yancisi
koyun önemli, mûhim kn
-
ev, vê
nalayene
nalî
name
nav
n
nan (non) n nanê tîre n nas kerdene newe
nê
na
nêjdi (nêzdi) nêr n nêweşiye m nî ni adayene niya niyanênî niya ra tepiya nika niwistene nutike m
nêz, nêzîk nêr nexweşî, jan
natra
nayine
bu (eril için) inlemek ad,isim ekmek yufka ekmegi tanimak bu yandan, bu taraftan bunlar (etken fiilde)
nan
nanê sêlê naskirin vê de, vê re van han nû
0
murat
gor
na
-
karinca minldamak tok
morîstan
pitepit kirin têr mirad
van
nêrîn wisa, wilo yên wilo paşê.jinihapê
ve
nika.niha
nivîsîn têjikê spîyan, nutike
yeni hayir yakm eril cins hastalik bunlar bakmak böyle böyleleri bundan sonra şimdi yazmak bit yavrusu
-
Oli (Ali)
Elî
oncia ondêr osayene (asayene)
dîsa bêxweyî xuya bûn, diyar bûn
ostine m
sitûn
Muhammed'in damadi, Hz.Ali yine sahipsiz görûnmek direk, stitun
- P -
pabiyayene
115
li tiştekî qelibîn
(gidip) bir şeye taMlmak, birşeyin kendisinde bulunmasi
pak pamendene
pak, paqij li cem mayîn
panayene parçe n pars
nîşangirtin
temiz birşeyin kendisinde kalmasi (nişan alarak) sikihak
perçe
parça
pars
pars arê kerdene Pax n
parskirin navê nahiyeke Dêrsimê
pede dayene
pê ve dan
sadaka dilenmek,sadaka toplamak Dersimin merkezinde bir nahiye yilan ve benzer hayvanlann sokmasi
pençere n peqenayene pere n pers n
pace,
pers kerdene perayene peroz n pesewe m pey n
pencere
pey ketin dirav pirs pirs kirin, pirsîn pekîn nîvro bişev pey
pêguretene pêheşiyayene
yê li pey peyî, paşî, dawî li ser piştê pê peyda pêgirtin pê hisiyan
pêhuyiyayene
pê kenîn
pêrestene
g-hîştin hev
pêro pêro dayene pêrodayîs n pêro vişiyayene
bi hev re, tevî hev pev çûn pevçûn pir tirsîn, ziravqetî bûn
pêser pêser nayene pêt pêwerdene
li serhev dan serhev
Pîlvancikan
navê eşîretekê Dêrsimê
pir pir biyayene pirnike piro dayene pirozine m pitik piya (r) piya nayene
tijî tijî bûn
peyên peyniye peyser
pê
pêda
pize Pî pîl
pîpike m pîr' n pîrike m pîs
116
bilez kutan xwarin
poz
lê xistin, kutan
bêjing pit, pito, pitê bi hevre, tevî hev zeliqandin
zik bav mezin pîpik, pîspîsk pîr (ê alewiyan) tevizîn pîs, qirêt
pencere
şiddetli kovalamak para soru
sormak firlayarak dtişmek öglen vakti geceleyin arka, ard arkadaki son, arka arka tistti ile, vasitasi ile peyda yakalamak, tutmak
haberdar olmak, enformasyon almak birine gtilmek, kendisiyle alay etmek birbirine yetişmek, birleşmek hepsi, toptan kavga etmek, dögtişmek kavga, dögtiş ödû kopmak, şiddetli korkmak tisttiste tisttiste koymak hisli, çabuk, yaman kavgada darbe yiyerek nasibini almak Dersimin merkez yöresinde bir aşiret dolu dolmak burun vurmak elek bebek beraber birbirine yapiştirmak veya
degdirmek karin
baba bûytik popo (çocuklar için) alevi inancinda din adami uyuşma
pis
poginayene poşti m poşti kerdene pozmik n
pêhisîn pişt piştî kirin, dan piştê pozmik
puç
gore
çorap, çtiriik
qal qan biyayene qariyayene qawite m
qal xapiyan qehirîn xwarineke kurdî
qayil
qaîl
birşey hakkinda bahsetme kandinlmak kizmak, öfkelenmek bugdayin kavrulup, ögûttiltip ve yagda kizartilmasindan, yapilan bir Kûrt yemegi
qe
qet
qeda n qediyayene qefçil qefeliyayene qeleme qesapeyêne m
qeda qediyan pîs westiyan, betilîn qelem, pênûs qisa paşî, goyina dawî qise, gotin, peyiv qise bûn, hatin gotin qise kirin, peyivîn, axaftin, xeber dan qisekir, peyivkar methelok, qiseyê pêşiyan qetran, qîr
farkina varmak sirt
sirtlamak buruna delinerek takilan stis
n
- Q -
qese
qesey biyayene qesey kerdene
qeseykerdox n qesê virênu qetran
n
razî hiç, katiyen
qey
qey
qeyde n qilike qirnik qirvan qiymet n qiz qizvan
leylan
qolaye m qolind
xirab stûr der û cîran
qom n qonax n qor n
qor be qor qul n
qulik n quris n Qurize m
fabiriyayene rabiyayene racêrayene rakerde
117
qilîçk qirnik qurban, gorî qîmet, rûmet piçûk, hûrik qizvan, liba
qonax,
qesr
qo, qorik qor bi qor qûl qulik, maleke piçûk a yek mezel quriş navê gundekî Nazimiyê
cihê bûn, veqetîn vebûn vegerîn
vekirî
facia, felaket bitmek, ttikenmek çirkin yorulmak kalem son söz söz, kelime konuşulmak konuşmak
konuşmaci, konuşan ata sözleri katran niçin kaide, tûrkû makami elin ktiçûk parmagi kenenin bir cinsi kurban deger, kiymet ktiçtik, ufak dişi köpegin çiftleşmeye istekli hali kötti (leme), hor (görme) kalin kapi-komşu, çevregiller konak, muhteşem ev sira, tist bacak sira-sira
kul, insan ufak ve bir hanelik ev kuruş Dersimin Nazimiye kazasinda bir köy
aynlmak açilmak dönmek açik
rakerdene rast rast qesey kerdene raustene
ravêrdene ravor de rayber n raye
m
(ci) restene rew
reyê reyna
rind rindek risvet riye n rî n rîhuyayîs ro n roayene
rokerde n ron n ronayene
ronîştene rotene rusnayene
vekirin
açmak dogru rast peyivîn, rast qise kirin dogru konuşmak rabûn kalkmak borîn, derbas bûn geçmek aşagiya dogru berejêr rêber alevi inancinda din adami rê yol gihîştin birşeye kavuşmak veya yetişmek zû erken carek bir kere car din bir daha rind iyi rindik gtizel bertîl rtişvet vîrik civik bok rû ytiz veya çehre rûken gûleç, tebesstimlti giyan, ruh ruh reh avêtin filiz vermek rêtin dökmek, dökerek boşaltmak, dökerek yigmak rûn yag indirmek, yerieştirmek danîn rûniştin oturmak frotin satmak şandin göndermek rast
- S -
sanike m
şa bûn salix dan dewkul kulandin çîrçîrok
sevinmek göstererek ögretmek yayik yaymak masal
sano çivor n
şeyê hiriyê
sare
ser
ytin taramak için kullanilan sivri demir telli alet el-alem baş şaşirmak
sa biyayene
(ci) salix dayene sanayene
xelk n
sate m
şaşkirin saet
say biyayene sayê ke sayê kerdene
hatin hesibandin dibê qey ku, sankî lê gerîn
sayir
şaîr sed şehîd şeliqandin kurtan çawa, çilo
sas kerdene
se
sehîd n seleqnayene semere
m
senê (senên) ser ser nayene
ser pernayene sere m
sert serva ses
118
saat
(birşeyden) sayilmak sanki aramak şaîr ytiz (sayi) şehit hafif kavurma semer
nasil
danîn ser ser fîrîn sal 1-şert, hoy 2- sirt, hişk jiber
tist ûste koymak başini uçurmak yil 1-şart 2-sert için, birşey yûztinden
şeş
alti (rakam)
ser
sestêlin seşt Sey Riza
şeştêlin şêst Seyit Riza
altitelli altmis
Sey Uşên
Seyit Uşên
direnmesdnin lideri Dersim Kûrt direnmesinde;
Seyid Qaji
dengbêjekî dimilî
yurtsever bir lider Dimilki lehçesinde söyle-
seba ronahî, ronî şev û roj gundekî Nazimiyê
sifra m sikir sima simondî sirş m sit n sodir n sofer n solike m
sifre şikir hun qeytan gîsin şîr sibe şofêr
son
sosine soxir n
êvar sosin pirsiyar
akşam zambak
soz
soz
söz şehir
n
sûke m Sulvis n sûng n sûr
sûringin sûrkerde n
siz
ayakkabi veya çarik bagi karasabana takilan demir ir sût sabah şoför yassi
sûk navê Ziyaretekê li
Erzincanê karok sor sorereng
sorkirî
.
yen Kûrt ozan için aydinhk, îşik gece gûndtiz Dersimin Nazimiye kazasinda bir köy sofra şûktir
seweta sewle n sew û roz Seter
n
.
1937-1938 DersimKûrt
___
sorgu
Erzincanda (evliya)
bir
ziyaret
mantar
kizgin veya çok sicak, kirmizi kirmizih kirmizilaştirilmiş
Ş
şêne n şêpiye m §êr n
Şêxank n
sîne, sing sêpî şêr navê gundekî Dêrsimê
şîa şikiyayene şîlpax n şînate m şîr n
reş
şîrên
şîrîn diravê padişah spî, çîl sivêrnek bi ser ve çûn
şirikê padisay n şis
siving n (ero ci) şiyayene
şîyayene
şwane şware
n m
şwarî n şûye m
119
şikiyan
şîlqam sen'et, pîşe şîrîn, navê xwarinekî
çun
şivan kulamê suwaran suwarî gaz
gögûs ayran
yayigim
taşiyan
sehpa aslan Dersim merkezinde köy siyah kirilmak tokat
bir
sanat
tatli, Dersim yöresinde bir hamur yemegi tath, şirin Osmanh Tûrk parasi beyaz damin ucu
benzemek gitmek çoban
tflrkû (agit) sûvari dagsirti
T -
tewraniye m
badan xurt girîn berî hin hinan tê de fer yekî din jî dirî tembe kirin hinek hinekjî terikandin tirsîn terbiye kirin, perwerde kirin derve nexweşînek
tadayene taşêle biyayene tat
tayê tayîne
tede tek tekêna telî temey kerdene tenê tenêna terknayene tersayene
tervia kerdene
tever (teber) tey
tev
teyniya
tenê, tenya
teyr
teyr
teyr û tûr têde têdest de têdima têlewe têverver ti tim tira nayene tirkî tifang (tifong) n
teyr û tûr tevî hev, têkra dest bi dest li dû hev li gel hev li rex hev tu
tim
tiriye m
dan agir tirkî tifing dûv
tîj m
tav
tîre m tîz n
tîranan tir
to
te
tol (tal) tomir
top kerdene torvikn tore n torayene tose m to sera
towa
tusk n tûtin n tûye m -
U
tenbûr berhev kirin, civandin tûrik tore, adet wêrîn, curet kirin
biraz biraz daha terketmek korkmak terbiye etmek dişan bir hastahk beraberinde yalniz kuş kuş ... hepsi elelde ard arda
yanyana, bir arada yanyana sen
eskidin beri (odun ateşe) vermek ttirkçe tufek koyun kuyrugu gtineş oklava insanin gaz salarken çikardigi ses
1-boş, senin 2-aci saz, tambur toplamak
torba töre, adet, çeşit cesaret etmek
tas
tas
li ser te tu tişt gîsk titûn tû
senin tizerine hiç birşey genç teke tûttin dut
ew
o (eril için)
Uris
Rus ilkbahar
-
û Uris ûsar n
120
1-vala
2- tehl, tal
bûkmek, sahnmak şiddetli aglamak bozkir bazi, bazilari bazilan (nin) içinde tek bir tane daha diken tembih etmek
bihar
ûsil n ûwe (awe) m ûza (uca) n ûzara -
V
awa av
ew der, ew cih li wê derê
su orasi
orada
-
vatena virênan
ba giya gotin gotinên pêşiyan
vatox n
gotox
vajiyayene veng dayene
derketin deng dayîn dengîn dengkirin deng ber berdan bi ser ve berdan nizilandin
va (ba) n vas
usûl, yöntem
n
vatene
vengin
veng kerdene veng
n
ver (ber) verdayene (era ser) verdayene ver nezeliyayene verg n verva veyve
veyvike m vetene
(ero ci) vetene
gur
hember, dij dawet bûk derxistin kulam li ser derxistin
rtizgar ot
söylemek, demek (eskilerin) atalarin sözû söyleyici çikmak seslenmek, çagirmak sesli ses çikarmak ses
ön
birakmak tisttine dökmek girişmek, hirpalamak kurt karşi dtigtin gehn çikarmak (birine veya bir olay hakkinda) ttirkti söylemek
vêrane m vêre n vêsan vêsayene vêsayiye m vêsnayene vila vila kerdene vile n vileçewt Vilê Sorpyani
jana zirav, werem ravok birçî şewitîn şewitî şewitandin belav belav kirin boyun stûxwar cigehekî di navbera Dêrsim û Xerpêtê
vinetene virastene vireniye virê (virên) (-i ra) vişiyayene
rawestin avakirin
viniyayene viqe m
hatin dîtin mit
yakmak dagitim dagitmak stû boynu bûkûk eski Dersim-Elazig yolu uzerinde ve Elaziga yakin olan bir yer durmak yapmak veya inşa etmek ön veya baş ilk, eski (bir şeyden) kopmak, geri kalmak görtilmek çit (sesin kesilmesi hak-
vînd biyayene vînd kerdene vînitene
winda bûn windakirin dîtin berf karik nêrî moz kirin, moz dayîn
kaybolmak kaybetmek görmek kar kuzu koç kaçmak
vore
m
vorek n vpsn
n
voz dayene
121
ser
pêşîn, kevn qetiyan
verem
göbek aç
yanmak yanmiş
kinda)
w
-
-
waklû m
rûvî
ware
zozan,
n
tilki kardeş yayla
war
wastene
xwastin
waniyayene waro ginayene
hatin xwendin ketin daketin wext, dem
istemek, arzu etmek okunmak dûşmek inmek vakit, zaman
wax
vay
wayir n wedayene wegirgiriyayene wekerdene
xwişk xweyî veşartin bi îske îsk girîn vekirin, vêxîstin
welat wele m wendene
baci, kiz kardeş sahip gizlemek hiçkirmak (aglarken) göztinti açmak, ateş yakmak, tarla stirmek
welat erd, ax
vatan, yurt
waramayene
waxt n way waye
m
weontene
werdene werte n wes
wiy wiy be mi ro bo X
-
toprak okumak çekerek sökmek yemek
xwendin rakişandin xwarin navîn
orta
hoş, lezzetli
xweş wey !
wey li minê
vay !
vay başima
!
-
xo ra tepiya
piştî xwe
hayvanlarin baglanmasi için boynuna takilan ip kandirmak, aldatmak harar veya btiytik çuval hatir hayin eglenmek eglendirmek kurtulmak şaşirtmak yanhşhk halk harita hayli, çok, epey harc haber hazine kendi, kendisi kendisinden sonra
xort n
xort
genç
xoze
xoze
dişi domuz
xirab xuremî
kötûlûklu, kötti balya
henek, yarî
şaka
xape
kertik
m
xapitene xaşiye m xatir n xayin n xeceliyayene xecelnayene xeleşiyayene xeletnayene xeletiye m xelk n xerîta m xelê
xapandin
telîs xatir bêbext kêf kirin, şa bûn şakirin xelas bûn, filitîn xeletandin xeletî xelk, gel xerîte gelek, zehf
xerc
xerc
xevere (xebere) m
xeber, bûyer gencîne, xezne
xezna xo
m
xwe
m
xiravin xuremî m -
Y
-
yaramye yare m
m
yar
yê dey
yê wî
yî
ew
122
(kadm) sevgili, yar onun (eril için) onlar (yalm hal)
yîne
ewan
yoxro ke
gava ku
megerse
zehf , zaf , gelek zalimî
çok zahmlik dil, lisan bilmek lehçe dogurmak ( hayvanlar için) berrak, sade, saf
onlar (etken fiilde)
- Z -
zaf
zalimênî m zan (zon) zanayene (zonayene) zarava zayene
m
zere
zere kotene
zerî m zerevêsayênî
zervetî (zerevetî) m
zêöê)
zêde (jêde) ziq biyayene zirayene zirçayene zimet n
zorkar n zorkariye m zovîna
zu(jû)
zarava
zayîn zelal
zelal zerd
zarance
ziman zanîn
zuqim zureker n zuvînî
zer
san.sanşm
zik, hindur ketin hindur dil dilşewat xwarineka kurdî kew wekî zêde ziqbûn zirîn qîrîn zimet zorkar zorkarî wekî din yek ziqûm virek, derewkar yekû din
iç, içeri, karin içeri girmek kalb,ytirek bagriyanik, insancil bir Ktirt yemegi keklik gibi ziyade, çok, fazla dikilip durmak (eşek için) amrmak bagirmak zimmet zor kullanan, zorba zorbalik başka bir zikkim
yalanci birbirini
zilfî
123
*j 1) j £
L_-S_-_>j j
j
__>
.
_j
L_>
J >-j
n.i
__J
>j
I >j
L__
__>__ijj d
_.-<-_ ___j
.
j
L-
__)
^.XJ ___.
Aj___>j_.j_S _-S -____) jj
_
jjtj»><-
<-_>
J__U
125
f
M
j
__________ j_?
O Lj_s-_ __"--" __-
jj_j
^-S-J ._>
__.
.
___
ûJJ--' ^jAj___j
C-**9
_)-o
_5
j
1
_»ff>
_-_-J
_-_"
-_j
<
__
o-j-> ..'
A
j
' j
A
***.'
V
j
L>
I
j
^_> ^-J L-)j->
V/
*1>. J _--.-__ ..
_>
0-î V
J
j j
.)
I
J J
[_j-J»*>
___)
!____-.
L> J7-"-'
>
J *-o j
--» J_»
_J-__.IJ__-. J__f___ ...
_J
j_>
J
J-s*-*1
v
ij
.
___>
V
j-j-j
__S___
_,_.,
-_S ____!__>
v
*_5_>
jl___J |_.j__. Ij__>
Ljj___._
___.
J
rt
_j
I
i.lS
-_->
j-_>
_, _S___
v
_,j J J
<
j___ ..
_ __S
V <____>
_jj__5
<
J J
y l___0
_J.JJ_J
<
J-JJ
V
<»_) »*'
')
j
.)
_;____) L_
<,j__S__-
-j
O
.'
i_S>i
j
___________
j
&_.__.
___>
_
_-S
<
_)
..'j**'
j
'-___.-___>
"> j.
__S<_
<
i
j
J
__j ^j l_) j û__
_p»->jj-j j
'i
Lj
i
"i o
o
.
_
^j 'i, ,i
j
**>
i\
'i_j a_.j_>
L>
_;aj_-_)
ifi
j. __S __>
j __j j j
-_j
_-_
-" *-° _-_
. . .
_) ')
.1
i
'*
I
Jj
__S-__)
L_)j j
LS
J-0
_____)
___>
___
<
4_j
<._-__
>ij--)-__»
Ii_j__)_S-__i
JJJ«*>
» J L__ '_
_j-jj-> j
.)
__S
L_l_i L-i
_) l_) J <
L_>
__j
_;j
4_S<-_-
j
J__J--_J
I _.
__S A-_
>__
j_j l_)j
U. __J
I
1__>
1
<
**j
""-tj-°
_-_->--_J--_____
__J
Loj»-_ _;4jA-> j_»
L=,4-»
.
^.-S L_-)j __ljj_j
l_>J' il'..1"1'1
!_.__)
j ..
l___-_) -__>
Lc __l
jjj
_J -.... *.\
LS
j_j ^t-Sjj
<
_£___> j_s
{__-JjJ <
j j_» __.
__>
>
j j
Lo_*-
L_l_T
-__J___
j j j_j j j
^»'
** o
Llj
L_
*V-_--*J (_5*^
jjr*
'
__ LjCuj
_-Si___ j-S
_-_-_> (>r0-'»>j
^_j
A.t
i5jC>
___j
Lj j
_»»»->»-*
__J-0_) <- j
4_j
'*''
'i
l_>_>
L> __>
...
(
.
J
O-*--*
-__-_]_j_--i ^j
L>
lj_» _;j
<
'*»-'
*
j
<
j
-*-"
N A-_> ->^^»_3-
11AT
__.j___.__.j__.
^i..
.
j LS*»vj
_;j--4ai -->
__,
Ij
-JL_
.
.
ol 126
....
> V
*
'j^
'j-J
J_-_<jj__l _JJ---)J
*
JJ-i
-J __)-_-jj ^--- . _j_-_ LS_-_ (ij-S . _-^_>__i jLS--. ( jŞjLjjL., j-j»-j -_'-_j--_Ç)'j -J _-jlj_-_J-_- _;_-_ Ij-^-j_i
:
w,'j-__'l.»
_j
L.
( _-__-. L- )
< ;'.JJ-'. ftj Ll-_-4j J _-a
j*t-o
°^-L-.J
.
_ J
v -j-
:
*)
,_4>j
_r-»»'j-u- iS(
_-S
l_J
)
«*v
_/L_.j-_j
__)-J-9__J
-J J__<_)-J.jj _J
L_>
<
o^j '->-- ''* V
-"_-. ,_-v_Jjj
(
--*4^j -V
-J jl-i>-Jjj (S
)
JiJ . . .
_>-JJ--J''i _)_jj __r__o '_
__._-_
Ij____-^ j__-
*
:
<Jj-j At
_
<
j
t\
*) ..)
jJ
d__>
.)
-wmj
dj
'
»
A
i
_-o_j_j
LS_ j
I ____
-j
L_j
_____ I
<
; i ..)
i
<
-lo
_.
J -o
1
j j_j_j j
j _. j
...<».--
^>
i_j jj
A '1
L__J o_o
>*"
__j
j J
__.
_J j__> ,jio--_j _j __j
_)
.- ._
j
l<_
->J
'
o
»***
>
L--S L> _)
Ajjt_jJS
I » ui
<_-S__j
)
Ljj-j
"...
LS
.
->____>__) /____J d_)
_
J _-J
L>
J
__
>
______
J___j -UJ
.__>
*i
..
L)
j _S-jj
S
I
*>
j
_____ _
J_> J __) _) l_> J __J
jj-> j jjj_> L_-jj
!-*___
__-
j.
_;_j__j
-_>
'j'*
jj
L>
L_>
"''..'
>
__._j_.__j
_____J^__J __,
.
lj_J
<
.y""".'
'
4__jj-f
_
Ç'
Lj
V
L. j4__ ___-Jj__J-_. 0___S-j_9___j _
-___)-__'
<_>J»*'j
oJ j jj
u-*--*-*'
__j _, i___j__>___
U 11
l_>
'j-jJ <-S_S__j
j-j-'
V
. . i_S L>
- .
<_-__
l_> ___
LS. jj<_j-o ^.i'i "> .«
')
_-j
_, *V. "' >" ->>__-
1 1
11
______ q
L> __i __> ___<. j__>
_._.
_j___>j_j _j<ij
^
*l
j
__> j_>
'J^-J-JJJ^ L» -jj--'
(
q
<-SL>
»
_SU_SX___a
**___.__.
_ J -_wj <_S
<
_
<
__}__._
* .
A
41
-_J
i__g
j
.1 .'|'_Q
j
jj
j_) j _J
ul
J S__)
_* ' J->
_;j Ij_j lj__j ^.SYI
___
<-S"L>
»
_J
L>
j__>
__j
j
l_>
.
-j-j-j
m. i j-_
jo
__j
^S
t\ "i ..)
1
__->
<
_) LS__J_-S
___-S___
Ijj
LS
j_> _Ijj*"i»*> » j
V
j
»
A
<
j
**
_y ^
1
' 'jj
_*
S
,_-____
**' _; j
j_i _ti _),*>- ij
L>
$__,
LS **--->
_j-j-j
<
iii
»
5Î,
i
'i
.
Ijj
LS
__>
<
j o
j
<_>
__>
-j--jj->j
l_b __j
'..'** i_>-"-<
__£_>__
L__jj
j
___>
"
'__)
'
_j___ ^_»-»J ^*/"1 LS
A
_.
4
a
-
.-
"^jj
->_JJ ___)
j
j
j
Ijj
..
j
JV» l»j
_**
__>
j
l__j_3
___>
_-î
j
Ijj
-J
^j
.**"
__. __>
127
_-o __?-__.
^o
A__)
<-
j
Lj
_> ^_j
L_>_ j
j j
O*-*"?' ***-' O-?*
i.r' -T^J
J-r*-^
L_j
...
ji__j-___.
)
__
->
-
>
J^J4-"*
_)jj_j-_j j-j-» o L__jj-S ,..S I >
j
l-,lnl_i,__-l
I->jj__--_-j ^-Ij-J L.-I
«j__jLS__j _-j Ij__j
Lj---.
_,
LlJ
L__j___
*!"
P
I
'ijft v___jj-S j_j
LS __>
lj Lj
j jjJ
j*?' >j"i
J
<
_-j_o
l_>
j _Sjj_t>
__. a_>
>j L> »'jjj_i
. . .
j_j
j
JJr» -'jjj
<
_r- J
l__
j--j j j ' j j__
___
b _-j L <ijj-__ _;j-j _;_-_j1j j -i>
^__B
I
^j-j L.J.S h_j
^___)
._- LS_-_
L>
*->_)
j
La
»-S
J-J _-J
{7-51*8
!_>_>
_V-' '
(__;
-jj-j
. .
* *
!_____- ___
LS
O-S1 L»J
y-Sa-j^-j _-^->
Lo __j
**'
__j l_j
<
I "i
_S-_j ___> j
__ LS--J l_j j L__ij _j4jj__j
__- L_ijjj>_ r*>
ûj_-_>ij
n
- j __j _jj __>
L_
l__
__j
I<__-o-jj
i__i LS___)
<
jAA
JJ_.JJ_.--I
***--. rt _)<)---)
AT
Lj |_,J_>"
LoJJJ f ' 'j
4_-._ij_.j_S ^J
L-»
l--~« *» _-
. .
_ij L_j-
.
!__!-. I
-j L)-.
_)_l_f
rt
j>*»>
j
'
'i
j>
')
j
T . .
_
__S
____> -__.
**.
j"i*i g
j
-ww
_
j j_o A_->
j-j ^~>
j
-____. j__>
<___>
I
j
>ff>
j
__>
L_J
_5j_) Aj_l_J_) A__ rt_-
.
jjj' JJ-^o-J* '-'
_-*-?-;-
jjj
__-?
i9**
-S (
L_-_**J-J
.)
lj_
^
Lo __S___-_)j
_
ljj__>
.
.
j
___>
V
_
l__j j Lojj-ort-b j (_*J-S
*
J
L_>
a
A___>jj_>
__-_*-
-_) rtJ
J
I-SmL-JJ-O
Ijj
_,
J_J _
j l__j _
__) j
i-H LSrt__i
)
->..)
i
L.j__
A_S>JJ_>
_L_I
J
_-
_) )~»rt_>
. ..**'" _'j
I q .__**.
___>
&_> I
v _>j__J __.
j Ij-S
<
oJJ*? Lj-j j o ' j-^- J'*'
__>
LS
.
L_
jjl j
_>_
j_-f
j__*»
_j.A-J_V
L_*
L__jj j)
___j_?___
__j
rtj i S ..) ') I J j
jj-jjj-j
<
__.jj-j
iffi
jAjA_j
V
i_o_J <*j _»'*"')_ j L. _-J
L___)j_) j. -__j i
ijjj
^j-L. _S-__;j -jjj-S ^-Jj) -jjj
. .
__' Li.
i
j
______'___ (jM, *.
. Lj
Q
a__ I
___>
__j-_o
!_____
I
_4 j_.j4_. v
j
'j
O 'jA-S''*' V
***"»
"
rtj
l)V ),..)
LSj_j_ V
rtj
__J l___) l__-> j A_>J
_* rt____-__J __> ___
j
_*rt
i
S
"llll
ifi i o _
_>
.) <__*_>
>a_i j
"i
i
jj
>j
-_>
jj->jA__ J^_.A____-_
I
)J
rt
j
jjl
___j _,
__
___>
lj_-> _;-_-
j
\,i
<-_>
I I li'i o
J^J ^jJ
l_-A_j
<
L__jJ
rt-j -__-!_- LS
L>
j-S
jj-j
.
jj-j
<
_,j
lj___> _;_-_._. _*j_>
j
(_S_J
A_>
I
j_l A_j
L. __. Lo
<
rt_>
fi
_.j_S__j _*j rt_S _,
*____-,
A_j j
)
__j
__jj_i_s j
____>
_;__j_. ~j__ft .
j__j j j_>
_j
a_>
.
lj L>
V
_J _--_>-_- J U-J A__>
&_»
_!_>
<_-_
j
j
.
_;j
rt
JJ
.
/5 a__>
.
Ij
rt
j
_ij_S___
a_S
^
'i
>
>
^j LS_ j"nii ift
_J
A_> I _-_>
^L__>__
_
i"i
i").fi j a *>.)")
.1
j
-_-*
Aj Ij l_j j
i_'<j*
«
j
La
a aJ ^
>__-___->
lj-Jrt__ "*iJ
>
I.) j-Srtj
_;a_.jj
<
rt
j a j_>__) v_jjj-_ ^jj-S
i_u.i_i~ij_.jAj
ûjii-j
. .
1»
j__* j
^j-j-J
S
l^
_J
^j--
. .
aJ L__4-. _jj_a__ja_-
Lj a j j-> j-S i-_.,o -___jj_>
*^j j
**
____) Lo
*.
aJ
j___jj____j
V
«_-__) ' '
a_S
&_>>
.
*____)
j_j a-j >-j_j
__jOj_. ^
. .
lt__S-_i_jj_j j -Sij I ifi_i
j
^j L_)jA_9rtj
^___)
L)A__
a j <___>j
.
.
ljA>
_--
_i
_;
L)
____j
. . .
j
*___. I>_
)
-_S__i__j
l___. .__b j.
l_i
_;_-»»
*__.
LS
LjAjjA
__)
v
lAJj^
j> A__
__j LSrtJ
!____.
V
_ja__Sa j _5j____>
j__j
<
Lc
aJ j
2j_>
lj_
)*?.*--
j j_> A_b
j
aJ
______
i.'i
LSaJ Lj _^j
_Jjj> rt_S->jA-.. _J Lj-_j
<
_-_->jj_>-j I
Aj ___jj____j i
^ A_)
j_> .
Lo j
jA._j__.j-j ..
(jj
__Sa_j
j
_)j__)A_j a_>
-_jjj>
j_j L_-
j
__> Ls
L-i--Srt,)'_l_)-». j_-_- _-__-_) LSrtJrt-o
,j_
.
A
Sj! *i 1_>
v_i __j_j a_>
L-j
i
___.A_.
aJ
j
Li
A__ujj_-.
L_-_ L-i
L_j
<
J-Jj
__*.-_> I_>
V
128
A1.
j i_)
__ Ij_i__i
_j
lj
_,
.
_J jj___
l__>
^_j a__J a__ j Li-J ^-.j J_) A_>
_5 j Aju
l_j-_j->
I ->
rtj ____-______> rt__ Ajrtj l_ jA_jA_j
j
j j
A__>
rtJ _-S-_> j
l-_S__> L> a_i
_;__>
j
Lo
^j Ijj
<___!__.
a_>
j
<
'**'l.il* ..l
,
jj_, l_j lj^_? aJ
___>*__
_Jj_o _)A__iiA_> jA_jj_J jjJlj
L-J A-j
i-S _-j__j_i __S II J j A_> ae
j. rt-J
___.
"
l **
Aj I j
LS
____jj_S___
i
'i jd_oA_>
j_S_jj__b
I
"
<
. _j
|»
A
rt
i.mi
jlj
j
1
jj
0
j
_______
_j
__>
j
___>__-
L Aj jjj«_)
j !__ _j
__>
_j .
rt
Lo
l_j
____
*>
j
I
**>
1
rty_j
ujj
j j--a_j _-j_jj
L_j
l_ j j_o j j. ___.
rt-o
rtJ
l_>
j
L_>
_-i)
,_-_____. _S_*J
.)
**)
111
p--~
A-S
L->_>
A_i> -____>
aJ
__j
A_>
___>
l->j "iSa_i ___j-S aJ _j
l__)
A
j
rt_> _) I.
>
lj l»-jjj j o
lj _- _-J--l
"1
11)
rt_>
^j
A
" .."*'
1*'
Lj __. j
I _><___>
0
I
1
û')
**'
»
j
*i
/j
A__>
Aj I J
<
^ j
LS_j
.1
L-
1
j_i Lij
.i
L__-_J -V_ju> J-J
__Sa_) i-S I.) j
Ijjj
Loj
___j
j>
<
__» '
_Jjj_>
j
~-' (_>*-' _*»"-S
rtJ AJjj
j
Aj rtjrt_>jj_>A_i
*___J
A
_j
^ . .
j_j
I
<
jj_j j-i.
<
j j
l_>
JJ-J
<
lj_
___>
L>
_;>-,"'
<
lj_>
J L)
lii)'>
Aj__j (_5l_jj_._y.A_S
A_Srt_i.
'_>-_- rt-j _5j
**_;j-i" ~*gj
j_j
v__jjrt_Srt_i> ^j
<
1
j lj__ ^-j LojA> j
j_Srt_)rt__ I
rt__)
j Aj
Lj-> _"__>
^)A__JA_)
<
->j-S jo_j
jj
j
1
I-.
!_.
Ji
^e-i-/
_j___jj_>
/.
^_>jj-_T rtJ -__> j_Srtj
)
.
j j_j_-
__j
__ j
a_j_-j
.
A_a
rtjj_> j LSrtj__A_j rtjj.__jj
')_! n**>
rt
CijjS ^-Srti l-ij
>
__- i> A _-i> d_j »0
j
<-__jj Li.
d
j
,_i__>J__
**>
-_____) A_. _;j_)_>
^ rt
j
a v
__,
O JJ*-,J1-*
*
<*._>jj ^j l_iS
Lu>
A
<
ij-j
___>
j A j j_> _J j j*» V
<
__jj__S
rt_i> I
j
j
j
I
__) |_5j L> '-S..i "1 LS )
L_)
j j J> j
A_j
jj-> j
<
A_)
1
'ij-*)
j
L_>
_S
j_
1
"
1
__i
j
>f)
' >>
o
I
'-'"i
j
_;rtj_.j_î)
X_J
>
rtj
A _>
_)
Lui) -_-->
rtj Aj J-J
i_) a_> 0_*-=,J^'4-'
. .
j
j j j-jj-> j jjj>j
,'<
_-S a_) ___jj
4_S . .
'
'j
,'. O
rt-j
L a-S L_Ljj ______
I
<
I 0°
1
v')
"
lÇ-_S tS*
>.
1_j
a__ 4_S
u-uj_
_
>>>
j _-j-_S
rt____rtj
. .
»/
..
->
. .
'
_|J _S jrtjA_> J Ajj->j_S v
(9-J-^
<
1
_,_
I
j
L.
£J
j IJ
.
^
____)
ij
<j_ j 129
1
**>
0
a
I
- jA__iA_i _;AjA_j J_>
j j_^_^
v
_, l____J -__ft
j j_»
i_
<
*_5j_S
L_>_)
"iiiirt-)
V ,
_*J
"
j._J__j
_
-
A___> A____>
_
j_-ij
lj Li _h- _
_->__)__><__
a
rtj_jj-S rtJ
a
£
. . 4v_jd-.A_j v/ *^j *i*j ") rt-J -_> rt-jJ d-& ,jfi
(_Sj___'L-*.__.A ______
V,
rtjrt___Jrt_>
j
_-_i_jrt_?___
* ^
L£j j ajL_AjA_j aJ
..
1
LS__j V S I d_>
A_j
j
IjJjJ-f
_, L)j_>
»j
L_._Jrt-S a__u_j
A-
/j I _____ SrtJ
__j
S IS
>
A_>
A
<
...
j Ajjj
dJ
(j J-J
_)fi ..i
^j
L_>
___
L-ujj
|>
d
,L_> _)idJ d__
>
_J
.
"i
i
i
^j
i
LSrtjj _> djjj
>
"... _J_)lj __.!>-
l__-)
A_S l___i
j
"i ii) A
i
j
L)
Aj rt
A
i
**i
dJ
L>
"i
)
j dJ Aj-jjJS aJ _
j _)_)j j_j L_J __. j d_>dJ
__>
I
_£
_
L_>
jj
i_;a_.
lj
jj ."
djj_S o Jj
a_>
jj I
L~ rt_i_J __b
>d_j ,_-_______ __j_
îî ... -
n».» .
Aj ________ Ijj
LS
(_g
J
>
j Ij
_)_) rt_S__j
.
dJ
>
j
A_j
_)_)->j_- dJ
.
Loj-J-J
A-j
_,d-S L__jj
A_j
j
rt_b
ljrt_ii>
J J
1_>
^&MJU
LJ
_*A_>
A
Aj
.
_*- A_j_j_j
___>
>
_
A_o d_>
Lo
q
rt_>
"____*
Lo J_)
V >j u__jAJAjA_*> _
-/
_,*"**- L)j__
_________ j_S
O
lj
° ' LS rt_j
I
j_>
l_j !_-.»-
A
j
rt
j j_>j_S__i> aJ
'i "i l__
/j
<-_**
*»--._--' u-_»j_**
<
_-Sd___)j _
Lo
^?J
O-^JJ-t1
1°
*"*"J
v
»_-_»
<
i"i»i >j
-' J J ***'
^j
<
j
l_j
L__
jjj
!__>
£<»"/
j
J J if) ') J j ljjd-_
I
I _i ..'
A-J
i
_,
' ..' j
1
Ljj__
{"-
'i
*|
i5j **-*»
A-i-ii) j-S
lj_>
_____ j_S
.
j_)
rt_j __i__-_id-_.
V v
J
)
dj d_jjl AAjjj
dJ
-»
<
Li j_> rtj
______
d-V
dJ
j_j
AjA-i>
Ij j_j djrt_)rt_> rtJ
__-__)
<
\/
j__) jj
Lo-_Sa_9-_j Lo
j._va_j
L_>
jj
<
I
">
.1)
_ j-->
j
!____>
___>
dJ
. . . I
<
Ij
J j ) ifi J d jd_i j
_ d___; J-JJ
I
£ Lo-idJ
A_j
**
j Ij
L>
Aj*.
j
i
j
^-ŞuJAj
A_b
j
L> A_l
j.
j
rt_>
AjJ
_-- - J
>
j
-_>__-
rt_j
rtj
l_j l__-Sd_jd_jJd__
_j _->___
difi >j
"'*_']]
j
<
"i
>»
>
.)
<
u->
1b -ui) j uj
_5
L_-
1
lj__T j_j
-.j_Sd__rt--> _Sj Lc
_jj_>
|_5
j LSd__;j L__jdj _Jjj_-jj_- j
t_r A
1
j 'j-? j*-^ l-_i-_o-Jj_> j LjrtJ
l a
L>
^--J
i
jj-j
<
L- '_-»
*
l_>
,_5_J
d_i d_i)_) j__s
j
jj_j->j-Sj rt_> __JI_)jjd_) v ' v
<
Cr !_>
_
'j> o
*»> _)fi
d_j
_,d___
. .
djj -.Srtj-j-j
<
d_Sd__>j d_>
jLi>_J_->_-j _-d_j
<
d_S
d_>
_5° j
*,
l_i>-
»-jj»ij
_ -Lo
S..i j
L_jj_i j ^j-jjjd-j j
_ j __>
, ,
____________
___LS
<**
j___ _;rt ___>_)
d _______i>j_? >*
*>»t'
Aj
js A_j
n A
-Sd_)
dJ _
'
djdjd___S
Lo L-i
A_ş-_>
j
-__. < i
Ij L-ijjj
<
_.j_S_--j
<
___) j rt__
..
L_Jdu_T ___
j
Li>__j
Ls a* d__J
A_b
»/
_; Lc j>_
<
I
'ijff)
J_~ _"jj-o o^'J
I ->
rt-S rt_o
.
j !j->
1
j___jd_j »-*_»-'
"i ..)
j
d _>
L)jd__jA_j :
_>j
130
L-»»-»-i
o
'j
'-J
JJJ
-1?
L>
jj>j
*____>
_;jj_9 j
-"r1-^
J J--"
<
'-iiVijJ d-b
_____) j_>
J *-
-^
j
d__j
-SJ
*-?
L_)
«J?*
YH
_Ai-» j aj
A_j
_|i
d_>
O --._--»
j
d
j j aJ
A..Û
>
_-
_5_gj_»j-di*i
j
ift
*i
-/ __)fi_i I
jj-j_-j
') d_b
JJ
.
djdjjj
j j
l_)d_o j
L>
aJ
LS
__Srt___jj_S
L___j
_;j
_-) A>
^_.
d_i
j
rtj rt_j
. .
rt_j
j_)j_S
)
l->A_Sdjj__
d_S
»_,-.'. '*---*-
o
_;rt_Srtj_>j_S d j l>
j
**-?*
*--P**'J
-/
*- J
»-5»-^
dj
^j_Sd_j
<
**-»*
'j
j-J o
Li
__i ____>
l_>
L) Aj d_j ^j_u l_j (jfijS.xV
_)
.
dJ _;dj
j_
ij_)j_)d__i
_-'<_»*
*_*-*»
d_> _________ _;rt_Srt_i) Lo L>
d__>
_
j
Luo
I
______ j
'ijffi rt-_
_Jd_oj_T j
<jj_i__i>
jj-S >/
_____
-___>
__0 J rt-i
uSrt-jrtj
j
Jj-9 J
A_S.
_-j t_J
L_>
u_)j_>
_>=_-* J J*-'J J o *-' °j- *-* _*-?-» l? *-3 '
.
A
rtj d-j_>
d_>
J-1*-*1
Cjukjj-I _5__ijj_i . _>j_Sd__. _;
J
jj-j
_;4_S (_;j a_j
A
d_S
i
j
i
Lj
rt
jj_,
__.
L>
L-*-»
j Aj
l___-_
_H-
l_J-»'
j
^/
j JjlJ j
L>d-SdJd__
j Ij
j j Li
l__i
_5jjj _-Sd_>dj
d-__uj
_ jj
j__S_ij L>
A
/>-> p-> I',>
>
-._
)
**)
jj-o
.' o A_b
4_j __Ş Lo-j a
. .
__>
iV >î>
. I ^--w
I *> '» _'
I
. _;__J
l_>
*>
*">
_c->J J
j-__jdJ
.
i
_<Jq O-
i
_.^__'
:
i
**> l
A
j
____.jj-»
. .
. L_jj_S
___-__> L_>
d
j
0 -__> 0jl__J,L._Jj-Jj_J(.dJj
j-J-J _ji l_J ... __,_....
I
A
l>
I _Jj j A- duJ
j____Sd_j jj
J
_-?-J ''-*» -"JJ-J
d_)
-j*
j
«
j Li _J
^c-SÛjj
_-o j
L>
Lui>d_J
*_;j_JA-_Jj d__>
^____)A_»
(__>_ _-SJrt_>- _) L>d-> _-___> d_t _-_,
__Jd_i . I
_jj_, |j_>
_* >/
/
a
j \
A **
*,aJ-* _r--*--*>*J
***
j_j
j
J Aj <_
..'"' LS
'
__-S_)j L> uJUtf A_>
__,_____>
)
' ** --
JJ> ^-J
_>
*>
s*
(
j j
if)
l
j
I
du_
dJ
______Sd j_9 d_>
j»
j aSa j LSj jJ
>/
L_i
j » Li
_;dj-j__S "*'
J J
-J
*' '' '
J*
_
rt_>
ic
I
i*>
'i
I __________>
j
ja-jaJ
_j L_> I_j
a "i ii)
lj
d_>
)_ _)
rt .fi
j
_irt j
j___Sa_)
.
_,__<__
<
. _)j_>d__>
l_>
i'i__
j_,
dj
_; j
A_b
rt___>
rt__>
_; _
jdj
A
j-jJ d_j
*\.1
J
dJ _v
_J
j.
. .
a__
<
d__>
j
a_>
(,5j i_i
aJ
AjdjA__v-b
. .
____-.
o__j __j -jjj-j "**^ V
dj
d_>j I j_>d_j
jj
djd_>j_SdLj
LSd)_) j_S (jSj_> «/
j__)dJ_,ljd_j_;-_. jA_> j _j 'i .__) J L) j j_S _j dLSA-j ^j <
_;_ _J
jj->jd_b .
d__>j__j_S
<
j
dj dj
i
dJ
jjj
Li aJ
'
j
jj>dj aa
_) a_> ___j _J
_>__
jj
L-ST
<
__>_»>
j_j_Sd_)
l__j_j__d_>
j
L)A_)
L>
a j a_j j_ij__> ___
<
rt_j
j_j rtjrtjjj_i>__j
-j LS__j I j
^j lj
juj Li
. _>j-Sd__>
^
j_>_^djd_j j ,j d-Sd-j _j Li
4
d__,jrt_jjj__.j_i_J
i__5j
L<û ..
***
j Li j_i
<
j_S
j. d_j >^_A_i__jdLj
*-î.J
U__jJj_i
aj
d_> d_>
jj LSd_L>j j -__)
.
_-J LSaa_> ___> v "
aJjJ
j J b l_> L-^jJd-j jJa-S
_
A.
__>->
_/
«
ub
-j
,,
-»
<__i
i"'"' "**' i_r^J-^ *'- L) A_b _;djA__jj_j <_-jj_j
*^*'j
I
.
__w l_>
j
oj*^ **-*- **'J
__.
j _>j >
L>
L_>
d_j
v
O
1
_i .fi _i "i m
aJ
j oj^J
LJ-J
o Ljj->
-S_lj!_J
j j_o A_b dJ
*_!_>___)
_)jA__-__ <»/
131
VA
d_l d-S Lo-j
/£-. ,_>J_>
'i j
I
**>
A-j
*|
j-ii) 4_jj j____jd_j ^j
.
>)
_____
A I
j duvdJ r '_*> ;j
i
i
.
Û_S Lo-i> d I
i
i
L>
rtj l_j_ _
9
.
. . ,
»
d q d
*»*
"n ..'
"
-*
A
j
A *i
I I
Ç
j J J__ A-j
v
-
i j j j__ A-j
Loj_> _jjA>_
l___i>
"v
A*»*
i*l"i>nj_» _*j j d>_
v
- »»* d j A__j j
d_j j
-
j j_w A_> -)j
A-_)
dj-j j
Lo-jj_>
_)
_)
"**
j j_)jJ__b j
_L>
. a_j a j a_j L_ a j
I
Lij
j lj
j
_;_\
1_> a«i>
lj
__S_____
L> d_i) l_>
__>4_S
_>j_Sd__)
<
>_--='
** Vj_> _
-o ._
jj-j
<
jdj-jj-S
_j
I o
iÎijj
$__>
_
L>
jd_>dJ
d_>
ojj
__>*_)_)
o 'jj
__>
aj
\
LS j
_-_
j
__j
4
j j_j_> j
^ Li ^^iV'J,.,)
a_>
_,
__jj_» _sj Li_J _;aJ Lj j
_5jA__j
d_j
. . .
L_> L_><
a
jj lj lj-_-> _; j
j j .'">j
-> A
_-_-) j--J
JJ
j
d_SA_i>
j
A_>
j-
Sdj
^jj
<
j A» V _;j I j
*» A
'
"
rt
d_jj d_9 j
j
1_j
>
djdjj-jjj
dj lj
,Jj
A_>
a__" j__
_i
<
L)
d_j
L_>
Li _; _-_>_! jj
**
_*j I j
>
j o J
A_b
lj L_j j -.
_____
dJ
>
-SJ *
j
'
dJ
i
£
<
d_u>
ljd__)
J o-'JJ-î'
O * J 't. i
]
J L-.A-oA' j j-_Aj-9
<
v
'i
d q I j d .
<
L->
_*j a .inn
>>_
Ajj_i) jA__dJ
l_)
^JJ-*
*»*'
d-ij
>
v
j
A__>AjA_b
<
"
i
jj I j
A_>
J -* 'JJ-'* ' J ' J J
" )
d_Sd_iii
_j Lo d_) __> LJ d j
_,j
d_5_
w
/)
_J _5j -_>
-S
jj-jd-j
. .
I
j
_*_-_j LS
d__j
j l_jd_)jd_i j -Jj-J djj_> IjJ . j I j
j. d_j
I
)
V
__-SJ d_-
.,)
A
V
**/
_)_jj jjj uSa_> aJ j-j-j j j-j
. .
<
>/
j Q
'- ' j
">j--" *-S-*-^
d__Sd j
J_H
J J
a
i _i
J
I
_j)\
'J-J
a__>
_5j_5a_-^
j d____dJ
jj
j -____ dJ
.
*-*_'*
liîiijS
o
.
d_S
djj_> j I "i .îi
j^
joo-j
j
LS L>
,__ _> I j
. .
_L_t*
dj___
*..._) Lj-j-j j^ Lw .
j
j uSlj A
j
L>
.. _J
jj
.
jj_>___j-j _;j
j j
_____
4-*i) __>
_J
djd_i) Li__j IjjA-T^jfi jj-j
.
>
1
__.
1
I
__
Ijdj
______
i'ii.
j
.lS
_ '..***
j
l-_C_J
_j
d
\m___i
!>_-_
I
Ij _;j>
_;jd__>
_j
) i)
4__rt__
Siîij j j_i) J A_b
ljj_>d-_ _;j_)
d_Sd j_f l__
.")
j j j_i _ij_>
_;4__JLS
>
_JjS j j l__. ^_Sa_ij__a>
d_i
Lj ?
*--»
A_l
-J
-_-_-_>
uii
djd____jd_>
j Jj__S
j
Lj A_j
(_;j>
dJdJ j LS-i
Lj j j_> __,
d_>
_-S_-SJLjj-i) d j
d__j
l-j-S _ L_S L> ^c-uu- L)A_. j-ju-d_> j-d-Sdj L_i> j jj-9 """" *vv - J '-'"'y' tSj LS jd-_)rtJ _jirt_Srt__ijj_i ^rtjrtjrtj _5jd-> Li
.
...
132
-__-»
^AjA.i'jii. aJ jA_b
A
1
Jj*-'
^d-Sdj
4_j
V
v
<
A_b
v
'
d_>>
v
<
L__j
V
djrt jjd__j
L>
V
_;
j
v
jjj
-_> j A_b
aJ
ajjj-->
V
_) Lo jj
4j_)j_j
L-ujj jd_-dJ
j _5j j j*_ a._
aj>
Aj A_j_vjj_> A__) dLJ ^_ A_Sd__jJj_i Aj 1»
j j d_i
v
**
dj
j
Lo _, Lo-o d_S
v
i
_____»
"«_
<
a
6jJJ
A-b
-
Aj
uSd___j
j
A_)
-»j-S
*_CJ
_)
I _i iîi i "i
rt_Lc rt_j
j
_____
j Ij
__b
YY
j
L>
£
j J_o
L>_"J__' _, L_»A-Jl_->j l_-A__
: jdL->
_)d__d_) j_i dj
. .
y
*__jjj
d_->jj_j j
£
_». A
_>j
Lj _,
o
diViii jff>
L_.
^---j-jdii
<
..)
*>
_i_i j
rt
j
Lo a____ d
L>jj_-d__
_,
j
. .
".
. i
_;j Ij
_5AjA__ j_> ->j-S
___.
__.
L> _j L__o
d__>
_;j
.
(J_Cjl___j d ->
Ij^ j
.1
^J
_
_> Lj j__> _; dL_>
l_>
jt*-j-»°
rt_>
_
I_)j___4_j _j Lj-_i
lj
<_)'*)
j l__j d-b j lj_> _
^_i ___> ^ Lu)
<
_____? L>
. .
^ Lidjj
_____>_>
__J 4_j _ji
jjd_>
Lb
__>j> i5j>
__>
__>jjj
a_.
.."__> b j 1-jja_. S
~-
I
_>*>_>
J dJ
_;j &_
<
A-iii A_S A_j u-_j-ii___i LSj j
j_j j l> .
dj
.
*!
"i
j__ j __j
^
.
d_>
_
dj d_J_l___)d_>d__
Ljj_- j _jd ___.___> _
l_i j d_i (__> -
j»
A
j j
L>
aJ
dj_j->__j ,j Li l_ui>j-. dj___. _
iÎijj '**i*i
,_j I o
l_>d_OJA_l
>_J-S __-»>
O" d___
____-.
^j-S L>
O '
j
d_>
<
jj_jA_ uSA_idLSdJj> _5d_jdjd_j
<
i_jj A_Sd__> d-j dj d_j
JJ .'"->*--»
**-*' *-5L^
J _.__
-d_>
|_5
L)j-_ _-d_S
_S*'JJJ---> O
_>__j_*_> ,_ L)j-_ _jA_.
dj rtj
<
' ..'->'_'" "
"
I
*_, v
O-.-J
,
j-_d_> uSd-jj-LS jA_b
_;A
j_> d_j
'
d_j
I
j_->
l-u-dj Lj j j
d j ________ j
j_j
lj____Jd_&
)
i iii
ii)
<jj_j4__ djrtjd_>d_) gj Ljj-j
**,i 'i
' -' ** a
!___ _______) Ijj
_j l__)j
_;
I
LS
j dj
L_
dJ
V
»* <
A_i
.' .' i_J»> ,_>-. _*J»*--»
l.îi
)
l_b
J
£->__-
Li _i_jS
li__j
"*__-)
<
>
JJ_)
dj
_îi
i
j-i
')
LSd j "idi _iff>
jj->j
j_;j-_>
L__>j
)*ilj,._)
A_b
jj
1
j>_
j. 4-S Lj
A-o 4__
_____> I
ujj d-Sd-j d_j
LS _; L__)j
o*-**^
I_a_T_>j j L.aJ
X-j __J _j I_j_;j_S
~-__î>
1_
.
__jj_)d_>
d_>
'jj-*
_**-
l_j
_
CJ A-9
_r--y V-^ j__ ____£ -> _
'»-*-*.
v
<
________ 4__
Aj rt_j
v_ >____>-__)
V
d-LJdj d_j j
__>jdj_jj_S ^-J-. djj_>d_> j
L> L>
_>
_;j j-j j-uS j £
. .
*.
d_b
j_>
lj_L_>4_>
«)
<
d-i)
_ji
'
j dj Li _
l_L_>.-j__
L_>
. .
j
**_*_-S
IjjA_j
<
4 j 4___|_J
jrtj4_)
j
rt_b _) Lo A_S-L_J
l_i __i> L>
Ijj
--_i__
_5j-_-J LS
aJ
a_S
J-J J
dL_>
_
V
JJ j
d-j-
. aj
_-j_jj d___j
. .
L>
_Sj S Lj j I j
<
*»'
, ,
j
a
l_**"j_. :
&JL o ^^
ijj
d_j
L___~4_j
£ŞSt-> jd_?
<
__j
_; a_S
LjÛjj
I__j L>j>
d__.j>
j
du_j_> L>
V
J
b 0 L.2-.
(j
-L-TdJ
j_>
L__»d_S
_
O-*-*4-0 _*J *>---'-}*-* _**---
j__Jb
J
.
Aj-uJAj lj_S ^_5
-__> _S L-_Jî*j
133
L_>
v_>
j du» dJ
J)_-_j
j
L> _,
j
L>
LiAJ
d____o
<
A____J _>
__-___>..
"tSjAjij-T v -____>
-J-J) _
du>d_j I
*?_>
_ A_i_i
___>
n
d_j
Aj -_____) j
Aj lj_
d___>
jdj
_
A_>
V
)} j _______
j '
_
j Aj d_> _ji Ljj
d_S
j
d-Sd_j
__
j
A_>
A_i
A_b
__j I j_j d_j
L_>
. ^j j_>4__>
*|
_*?o-iW...
d-S -_)___ "i iîi i S
d-j
d_> Lo
\
'*
d j d___jj
V .
"\_>
*
.
j
'i _i
jj
'i
j l>
.1
1
1\ _i
">
lj
iii
aJ j
____- L-
J-j_Î
u-i LS
V
aJ
"_îj_S
".
o_>
V . . a
!___________ Q_ij_i
j aJ j j-S rtj l_J_f __ jl
__j ^jj)
_"J-S _J
V
^j,
<u L_l_>
4_> d j du>
j
d__>
j_i
_5j_>»
A_j
__> j>
d_j
V
_*
a
*
uS-jj
l_><
dJ
j j j jjj
d_> -__>*_] J _*»
_)_jj_i A_)_i_jjA-_
i
**
d__i>j_S
j_
J
4-j
lj_>
l_o
j_oj_> _; j
A_b
.. l_jlj_iljA__
__Sa____ LiA-j
)
_j jÛJ
<
U,V.""JJ-*»**J
I ") .îi _i_*i
-__)
*->
OJJJ
A_S
<
j
A_>
J
v/
j -__-__>
J
l_Jjj_>
4_J , u_) Ub d_j ^J I_J A_> j_>
,i
**>
-jidj
l_j
y
^
jAjA_> j |_5jA_jjA_>
Lm
.
lj> _Jj _ A
j
L_>->
I
**
1
jJ-J_-.u__a.A_J
<
j dJ
J
O
*
**""""
SJLS
d___v-_j jA__d__>
_; j_) j a_j
a_S_j_>
_^
<
*"=*
Iwd-J ...
I
»-»J^ J
_-i AS A__i> j_. j
aJSA-___j__>
j"
d_Sd__jj_S iş-SJ d_>
_a
( . .
1
jj
d__
>*_*»
_>j_Srt_j ,_5j
<
aJ
.'
a_iaJj__ ^j
Ix A-ojd-i)
dJ __j_i d_> Ajj-j
_y--ij rti
J
(O
I
_, "i 'î) _)
'<__>»->
<
JJ
d-j j_>
JJt>
u_)j_>d_>A_i>
dJ uS_i_-A_> Ajj_> jj-j
A__
__jj_> j rt-j
<
LojA_>
.,'"> }""'*' J
l_9 rt-il
»J-_'
Ai*)
j
__>
_i)
A_>
I
j_i d_>
V
jj
o A
jA_
_b
. .
<
d j -_______jj_>i_J
j 4 j 4___i_j d_i) .
A
j
_j-j__> aJjJ 4l_
ff>
_ij
______ jj_) d_>
j
j-
A_}jj
l_) j
O
4_ _j
JJ**'
oj****
Al.jj
Lui
j_j
-l-j
j
^j L_)j L>
d-ijj aiijj
L>
___-_)
____)
Lo
_j__jl_> Lo
ub A_j
J j
'
d-J
.
^-j I j
4_j
L> l__
LojA-j J j__4_>
l__
'-'j*^*
")
_g*-***.j
.)
A-J <_____ d-S
-*?.
J*^AJ
'
_5j d-_ d_j j_> j J
d_>
d_l
d_i
^_-_)
d_>
d_>
I ------
JJ
V
Aj A___>j L_> Ajj_i LS-j j
<
lj_> ...
" '
4
j
jj.
u_>
LS
<
^^J
(»
_-)A-S
_j j
**»
j_j jjw-j
Lo
j
jj
A_>
. .
L)
u_A_S d_i><jj_j
uSdujjj j Li
**^-?-
JJ.'"'"'J''
i,V_l iff)
.
JJ-> -JJ-9
_-i> I J
J
«-!»
J
*->
^r-1
j
>
jj j
*>
djd_i__j j4jd_j
.)
A_l
A_jA_b
<
L-Jj-l
J.
_o
_'
'
'i
.1
V
_s-»Jt»
«
j j_i
dJ jj L)^> j
j 134
j
JJ-J-jA-b L-jAj
djd_)jj_)
Lo a_j
_;rtjd_j
d_b
->j_S___
<
A
") iii
l-J
j_i-5 _j d J
_i_
j
d__) L_>
L)j|--*»
V
dj
_;dj__Jj_, jj_> A
j
d>_ _>___S _)____)
*-' *»
)J d_>
iSJJ'-'J-0 _*-£*-- j
A__ d_i)
_)_____ -S__jj
1_>4-J
J J
_p_)
__.-_. (ji') ..)
rt_>lj_)rt-i) djd-i) L)j4__> '").')').) d_) J_-J ljj_j_> J-Sdj
<
S 'l,*> j_)
_i
**-
j
A_ijJ_
V
jd-f
L.
Lo j
O
^S
O-s'JJ^J4*
y l
.'"'J
d_> <_S-_>
_i _l <
d_Sd_J I jj
jj
J
I_jlSa_j A_jj lat-.
jjj-jd-j LSjAjj .,
j
d__>
<
A
j
4_J A_> I jj__S ^) L_J_J __._)__)
ûj___ij_> j_>
v
J A_Tjj_
>_____>
j_3
<
L_>
aJ _->
uS-jAj j-j
<»-A_)
j ,jij
l_j-i<j_
_Sd_) L>
<
t>
J_>
aJ
CJ*" Yo
AjA_j
dJ
l_)
L___>
_>-^J
<
uSa_)___j
(____.
__j
A-J
L>
dj_jj
L> l_>
O
L_>J-r*
L_
_'*»
' ' ' -Sj ***"-'
(
*
'
'jjdj
**'
V
J
> d-J
_-,!
j |_i)
I
'J
)____) ^J I "iiii
<
a
cS
J
a__> aJ
...
Y
J
*''j
v
O
j
,**r_i
"i in
A
J J-J j
<
Ijj
j»_)
» '
I
i
_i A__)
<
I
LS
IJ-S
v
dj
d___>
'j
__
J*t J^
.' O*"' j"-* _*»*J»
1
-Sj L_J J 'j> <
___
j o _-
l___id_j
"_.**>
»»
A
j d j-J-i
'
_»
u_>j_S
Ajdj_j
'
j
A_l J_>
cS-JJ-"
j.
LSd__
.
^^SŞ
*-^_>
_jjj_o j
___>
S_i*i I q_ _i>
j_ -__»
I_u__ijj_.
.
A_b
J
d__>
__
L>
a
" V** __,***_» I
..
I J-j-o
d-i L.
l-o
JJJj
!,_,)
<
A_> l,.îi
ojj-*" dj
<
l_>
____>jd_>dJ
lj_Sd__>d_j _;>_d_j j__i
L-_->
_,
ll-J
dj d_> j_ dJ >j»*jjj»*' -J S
A .*
jj
A_>
jljjdJ
v
L> A_j
L-Sd-jJ __-. I_j
___>___._))
rt
I
JJ-o A-b aJ _j-4jJj
»*>
V
jj
i û_i)
d_i ,ji___ L>j
-V
L_)-_Sa>j rtjA-j Ajdi
__
i» _<> djdTd-jjl dJ
j-JJ
J ^j
**-'
*_j-"»
'i _i
Sj
JJ-J aJdj'jJ»1 J »JJJ Jjj
<
_*->^ _*>
_i
>
l->djjj____jA_j dj_9A_j
Li_J j. a-j -__j__>jd__>
.H
j
d_j
j>
4_j_j ____> L) j j_j ___.
.
__-ljjJj
j_j
<jj> ______ ajaJ ijidJ _r****-iJ»*-:
A
d_j_)jj
<-Sj_>
.-.*»* ' OJJ*****-*' J-^JJ*"**
-*?»-->>
J. A_J
^jSjj
LSj___>A-_
__J_l_>j_S j-
A-J-Vj j
L>
j aa aJ
l_>
"lûi j> Li)
. . . ___)
v
j
Lj
l_>
JO
A_>
"lui
_; j-S
.1
j **' j
-» '»**
j Iti
d_Sd__)
<d_>_)jj
Lj_j
)
A-_-) j
a_j Li j L_ L> ___ I ja_j a_>
->j A-J j A
j
___. j
V
tj_
<
jj_j
j
dJ
<
__j L__A_i _, L)A_T_>j
Lo A_j
jdjd_>
p dj_
j j
LSd_i
j__i _9
A_b
d___Sj_j
Ijj LSjjiajjj djjj
rt_S__j
Lj
j_j_&d_j
jjjj
dJ
_______>
d_.
£
JAjA-j j
I d-&
**>
Ijjjj aJ -Sijjj
_,
<
A.V *i*jff) ^,
j
Sj ') 'jJ-JJ
AjA-j_>*A_i (J aj
rt
Lj
Lj>
j j_> a_I) j
)
w
:
ij_r____ j^-uj i_
<-__.
^j-iji-
*^jj^ j
jj_>
<
jjj j-i.
_-_-a_i
**'_*'_,«_»
«?«.
' '
OJ^*0
, , ___. __>
__>
,__;
-S_H J-*-
Lj j> j
A
) . . C I III A> d-o _*
1
j
d_>
_
I Ti_l*>»
.. ^Ja-j_ *?.. ajj->ja_i -_____>
jj j_6 4j
__Sa_,
LSŞj)
Ajj-jd-j J j
) . .
..
l->
_,
jl..
fA_>
1
j.A-1
_
__!__>_
£_)j_i_i_> jAA
>__->&_.
<
\/
^*
*
l»>.»JJ
*->r.J <4»-J»-»'
. .
''J'1 Q"_y_' d_Jjj_o_j
_s-^
____>_) A_>
*-^J
*»->*»--»
A_i *->_;_
i-»_iP»
Hs"*'
1 1
j
j^-i j
*?.. 0_lj lj_. Ij____. j_.uS__.A_jjj_v_ _ . . ______ .
135
^
.
»
uj LS L>
d_j
U-J
__l_)jj_>
^''i-j. . .
-S-1__>A_J
ajd___jjj_id__>
^
A_>
j
-___)
LS-jj i-Siîijn
*ff
*JJ^»
U_A_T*-J j__)
j
V
V
>___>_->
.'
L-l
* A
J
____)
. . dj
j_>
dJ t-jj ] ].
lo_i__jj_f l_j
jj
*in)
J
l__j L' _,
0
J
J->
a
. .
A_j>_ j
_
j
^_>ijijA_b
_.
-
"
. ,
1
LS A-Sd__ j
l_\_j
_*j_l_.
____> j>
'-s'JJf' J
4_S
d_j
d->
dJ
!___>
**^_>
rtj______>j_T
___-«dj
j
(_5
j
__LSdjj__>
_jjjd-
dj_>j_*>
I L>_> __>
j.
*.
jj_> j
a__>
d____i__ 4___i)
_____
_jujj_>
_____
0
u_-!Tj
U___J) l__ L_
jdjd-j (jû s»j
136
<
A
LS-Jj_.A__.
<
.
_;d__>
aj_j_»j_S
LS
î)
? u_4_. __.
j
d
.
_
du> -_Sd-_>
(5j_)
0
.___,
_,
^-Sdjjd-)
Lj L.
j-J-Sd-j
dj L) l-i
<
^j
l->j___Sd_j
jj
d"i )j-S-L-> !__! .
b^r
djl>_d-_jdj *_,
*?
ljjj__4__
d__j___)
l_o_S d_>
j LjjdJ
_-__jA_i
.
^d_jlS___._-S dJ
^-J-Jj-"1 _-J d_b
jdjd_> _jidj l> *-__jA_i.
j
L_)-l
^jîi
1
*i
jd__,
AjuJ LS-LJ
.. I
j
iîij-3 j
djjduf j
_j Ld_S-__
Ijj
LS
_-S_jj
L__-uo->
-_>_
V
j
_,d_. _J-_~
l-_.d-j_J
.îi
j S -_)__) Lidj
*-*_> .
*<''
__jL___id_S. .
j-5
j j_i j 4_>
j ___ijj-J A-x-.y^
dJ j______j
"j__?
<___.
aa jj->
L_j l__j Ljjjj
<j
jAA
j
__
jj 4_S_- A-j ^_ij_S
V ..
A_b
dj
LSd-j
V
»
^JjjJSJ aa
-_Sd_>
-_> «
o *** J _)
i_;j_>
1
1
'j
vSjjj
_,
.
.
'..' ' j-» _!j**-» _r*-!-'j->
A-SdJ- _Ȕh.,l-S
_)
<
j K.îiSj")
A_S<^>d__>
Lii)
d_>
d_)j_> u-ui) LSa.___.j-I
j o J*?
_is
_9d_S . .
. .
j
*?
^yojjjAjj
4_j
1_>
j
dj_)j_S _J ,j LSd j_jj-S _îj_?
' Ajj i_iinid-- dJ J
A_J
. . d
djd_J_J duSd-J __> dJ j_UJ J-JLJ-J
^dj
___.
4_j__4_>
dJ j
j_>
j»d_>
v
LS_>a_
*.
O L
j lj»
_ii,,)*i__ij-_-jd_b
J (JJ iSJ
cui.i.
_j d_S ___> _Lj
^s j dj i_.jdj
, . d
dj_jj_S dJ
L_5_> L->j_S
aJ j
__ujlj
V
Sdj___ISj djl__S cSj'»-j*- _?-*j_j ^ L) LS^ l^ djj>jd>_
***a
a
^
..)
d-o
i
-V .. V _^j__-_^_-__) -ojj
<
O-***-*'
dJjJj-T
L_>
j>
_jidj ljd_> j
j_j j uSljj
J 4_jj_i J
d_-_-__9
v
.
a "i
V
j
uSd-j dj
<
dj
j. 4-j _;j_S__
__J Lp-j a_>
*.". . .
? __-__) ->
j Lj
j
oJjjJ
l_>4_i>
1
l_i_j
_____
d_j LS_j
^J-s'J-H _"*- O
d _Sdj LSjjJ
j
A
jj-» d j rtnîi jdjd_j 1j__jj_j _;j v v"v djdjd-Sd-s J__> _j IjaJ. _jj l> j L>
.."
j. d__
_.
1"
Ij-S dJ 11..
I
l_>
j_bd_
j>
I
j. d_j _pj_>d_o
>
I j_J ___
-
<-Sj_*-_) j L>
.11
.
j__aj
a
j
A
_;__jj_jj j-JjdJ
dj lj L
^_>
jj-j rtJ jj
__)
Ij aJj <
j
_ l_jdj
.t
1
A_>
dj A-Jj j> j-J-J dJ ij
j___> L_>
_ijj
_i__)_.j
S
J "'JJJ L d
')..) jjj A_>
_>__-j V
___.
d_S
j
rt "i
J_i Li
d_S
*V-J
L)j_>
jA__-J _*j L-_-9 j J L) __S__)4_j4j ;
_j
)
1
d
<
j
_*jj j
d_> j_S
__->
d
<
j
dJj
d_ij j_j_>
'i'imi,i.-___jc.j
d
I _______> duo
____ ____>
_>
j_Sd_>
v
aJ
d
4_j _____ d_b
. I
.
i
,
Li j
4.
_ Lu>
_
jA_>d__
Lj *
Lc
dji.'i'ij"ii.)
uS-L
a> Li j u_jj_5 d_> -_iij d j _j Li *<" ii _____ aj
li
l__
^
*.
. >__-
a
jj
<
j-J
_) LS __.__>
. "". a
___-.__i
j-jJ
>
v
Lljj-.
_SJ_> _}
j
_-S_j'j L>
__>
L>
.j-j.d-i..
__>
:_j L)d_j
"
a.\ j_j q
i
.
\
-
i
___,
__>
V
J _|
_-)d'_>
J'
i*i
j j_o
l__l_ij_> n
dJb
j
dJb _, L_j
|0
J
d_j
j
dJ
_;_->__>
'
j
0~ 'J
d-Sd_> d_j _,
**' ***?
O"0 **-* d
<
- 1_>
O
<->
L_>
d_>d_>_. _;j>
j_>
j
', -
A
J
___,
A__'__J
d_j djS _; j_J-i ^J L-i _J> djj
j j-J-o
I
dJ
l_)J J_)
d-S l_S
j. j
"s
I
,__-_
_>
)
j
)
L> 4_j
_.
J
)
J J-0
p S J "l lîl
d_b
A
J J>
_*__J
Lo
J
d
d_0
1
J
d-J
d
j Jj
J
d_J ^J-O
:
___)
d__ i-il.tl
1/
d J rt
,0
u->J J
***
d
J Jj> j
d_J -_>__!_.
_S Lo dJii
I S j_b
i)
d_>
j "
j j_>
J
__
_>-J_>*
lj>
___.__>
I
J
l<_
_j___-_j
d_b
,*S ..)
J dj Ij-jJS ljj_J-0
J*_i dJS dJS d__LJ_-
..' ..'
A
1
1.)
_5jdj
']
*T
<
__>
i
jj
l_j
_____
l> _;A>jj_)
V Lo j_> __J Lo
jdjd_> ^jJj-S
A_Sd_)jaj ji
<
j ^-jJjtS (_jj ij Ij
dJ ^du-i
Ajiij A-Tj-o j dJ
'*"'
j__j j d_S
A_j A_b
d-S _5_J
O
1 <->
') L_ jj_9
o-o
j jjs
d_j ^j l__JSd_ijJ
_.ij*»'^"ij o '.^!.
Ly A_b
_5j d__j
.
d_>
''
__. j_>
11 d <
j I
d_oj_>
j ___.
Y
_>
.,)
_5j L>j ..... i
\ T .* a
d-o-o
4_j
d_>
dLS-LO
j o _J
j j_o
l
d_j
A_b
__-.-> dJ
f
-""*
A_>
dJ j_j
_;j j j_> j
l_j
_>j
S.)Sj>j jj>
Lj
Lj_)j
<
ajA___. 0 j j_j u_Jj A>
<
ub i-..iii
___>
1
j
.
u_J L_.
d_>
_j
l_>
d-S d-S d iÎi j
djA-iAj dJ joj
9
L>
V
L>
j
d_j
_j-__j____J j_s>
<
d-_jj"iiîi __)jj_j
|0d_-
A_J
j
;
JJ-J J
)
d j AJj l_b
_*_ L>
<
__i>
j_
d-SdJ l.*i')oj __>
L_>
u_>jJSu_)d_
Ij l> J ..) ') j
:____j_S
j
4jj_S
>
dujj
)
jj_)
.
4j__ij
Ij ^j
f_j__i l_>
djjj
I _>
L->
-_j Lc
d__
^djSd-idj
i__a-__.
Oyûa___>
<
(
137
im
)
H1Y
o'j^
)
djiJ
L) l-*-J
*~*
-9
i
I-.J
v
duu#
O-"1 JA
j-j d_o
J dJ
dj_9 _,JJJ>
_,^_i ___^d_i___ ) /j
a_> _; j d_j
0*^J
o*-^J
:1°^j4,i -3^ -
j aJ
______
-___
*j>::,-*-''j J^ ^ J-1 *-«
_5j
«?
_r-> ^-S-j
1
_;j 1 _> j
I
_>
^
dJ j_> d_j j_j
d_>
j
>
">
a_> d
1Î1
..)
') I -t
iîi
1
d_j _, j_S _; I_S
L_>
_tj_> _5j» j
d_>
_;__j_i
d_> ui__>
L__
j
d_j _;dJS d
..)
j_o ')
dJ
dj
>
___>
_, Lo-S-uJ Lc d_j
^>
..) .) d__>
1
jj
(_5 I
L>
_
'...__,. aJ_Jjj_-
v
_ dj_)jJS
_) L_
-_*_J)
a j______ j d_S j._.i
<
d_>
j_
j j_o
_ L_9 A>
A_b
j
dJS d_>
*_-J
_;
I
dj
l_t
j
d_b
..liii d
<
dj j_JSd_ijdj
**
Li-_i_> d_j
<
j
rt "i
J " 'îl ..) "l
'i
i
L>
i
<
dj
1
S ..) S
l
"i iii
1
SjJ A> I
_5 J d_)
l.iDO
I
>\
>
__>
d__)_i> I j
j JJj
A_u
dj
___
dJ
(_5j d_j d_j j j__
1_>
__!_.
9
|OJ_jjd-S
I
___)
0
d_o J J,_i
_J I J_>
j ^Jj
j
i
-___> j-j
_
ij_)
_
d_>
j ijjj d j
__i_JJ_J dj
dJ __j j
'
d J "lin rt
j
d-S
d_b
^JJ J>
(»4ş.-X
*_--.
j
1
jj
A _>
L__i j j_>
dj Lujjd-. Aj> ^-Tj_ii___ j
^5<
_)_
_____>
I i*>iîi
<
A-J _!->
"l
<
Lj j
j LSdjjJj_>
'i
)
***
jjjjd '
1
)
a>j
j>_i.) _5 j
i
|0 d>i d->
<
Ij J-S-T-UJ)
')
rt
1_>
-/
*lj
rt
-i
4_J
j
I
I
d__
_i
I
"im j__)
_SjJ
jOj-jJiu-d-J
__1J
_5 -_-_-)
<
_* rt
)
I
1
dj_J) Lo
djj
|-_J I jJi)
d__)
Li
-jJ-S d_£J
-_,_>! _: l..,-'.î'..'c. <__.
JJ_J_>jjS j_>
i-S'i._v
<
(_5
gJTjJ
|0 J-V-J
du->
_"j Ij
rt-yj
_ '
j-j
- AJ
___-S
d_i jJ
j-j li. i.i-4->
j
A_>
djd_j
d-b
_"
j_>
I
<
d j A_jui_> l_- _;A_>
JJ
i
v
j
u >jj
j
l_t dJS
i*
^S j-o
S 1
)
i
,__
1
JJ_o
A_b
A_>
d__i
1
**"-!-°
o
j
d j d>_j_S
a
j ^° o
_; A-jjj.JiS a__J
..'
A
.'
A
_*j->
**
j.
__>
a **i ~i *-.
Jtt'**'
aJ j
dJ j
d__
O
J
"
_____.
Lo j
^S A d_>jJS
a__j
__Sjj_j j
_lvj
dJ
_;jjj j
.) _>i d
j.
j d_>
A_b
_îi .1 .1
_
^
--'
iSjJ-*1
d_>
__j__ujj
jj
j
o
___->- L_>
d
j_b
j j_>j j-j I j
d_S___>
dJ_Jjj-9
d_>
'i
I
**
-^**^1
"
_i d j-o a d-j
*_;j
<
'j
*'
_j d_>
)g>
dJ
ti>
" . >». d j dj__. j___
Lb
_
ljd_s ^_j ,ji I jj-jlo
*^_j
^
1
S^***^
d_>
i
LSd_j j A> A> A_o j_i_jd_>
.
_-5>
".
__.J>
d j AJj
j
'"
«/
. _f d_> dJ dj .
S ..)
_jj-o j d-id _> i Sj'nîi
l_
_!
->
1
""
*"*
^
j
Li>
<
dJ _;j-jj>_ j jjj-> .,** jj-o
4__
_
rt
_) A>
,_)
^-^ _<_'
J^»***
j j_>j_S joJjj d_i ,j-o
i/
j O
J
-^ 1
d
i_ ' )
"'_"*' J-<
O
1
J J
j j O' " ^_>
(0 A_>
**>
_r-o
(_5
1_>
*'
l?*9 '*~ *-S LS a
l_i d_j _i_j jj
d_Sd__>
JJ-J
jJi)
O-3 _,
Lo
1
"i.-j
j-o
jj
A_>
Lo
<
i-J
>
_)"
j a
-_>
j
1
'..--_ _J.J
_________
dj
j
l_C L_J
I
j
dJ?d_j
djb |» dJii
";'
I ______
^>d_S
^
.
138
"l
O ' J L>
j Ij
_; j-j
d -> d_o
^^j-jjdjS djj A> jjijj-i
'
4_S
"?*,
_)__)
A_b
_ o 'J
IjJ?
jJ_J
0 Lj>
d
<
A__j
tSd-SLc
dJ J
d_S j d _> _
o
_;j j_o A_b
i
4_b uS_i>
j
L_>
j
L_>
I
j
d_S d_i> d_>
_
A_j_ld_b u_)_)a_.
_Sd_jd___j4 0 jJ^J)
_)4_j
u__uj a_.
-S*-**'*»-^--l4-rJ-c
djS A_l
dj ljj__o uSJŞjjj d_Sdj
d_j L) Lc l_j ^. "i
j
J' *
LS L_
jo
;_5jj_>jA_î I__j__ ^g-Sd-J
A
j d___i_)
dJ J
'
_
j_j j j_i
jjjS
_>jJ_S
<
4j4_j__odj
L_>j_o
*
du,^
a_,aj L_j_,
Li Lj jd_b
'
,,)____
j L)
: L___iAj
V^
-
***
(j-J
"'
j-r1
_f*ş»
ojJ?
j_> Lj
l_>
_-*--> f-J**-. Lj
**
Lû.d
4_**_oj
*»
li
jJ-__-
_; L)d_i)
dj L
L) _Lj u_)j d-i ^j-o
J__JjjJ__d_>
L_jA__
L djj>
Lj __J
I
Lid..
jA->-J .
j_jj->l_)jj..ii lrt»
A-_i___b )
" *
.
A
.1
<
(jîl J 'i
>-*>
.i)
jj_>
L>
_,j>
)
'
' d J J_J_) jjSj*_i_J JO-Jj LS
J
j L>jd_)
|OJJ-J
<
;
"
_;___>
V
_5j
o
,J I J____) J rt_A A-OJJ>
JJL>
_>
*
.
JJ-jJJ
_j")'îij jj u___»jdjd_- (jijJj
)
dj
jj-j_>
JjJ*-'
OJJ"*' ? Lj
**
j_j> ^1 L dJ «/
S_-)d_. 4_._
<Ly>A
L__
,*g--» I
<
j
.
j->
j d-j
_j l_jd__ «____
d_i
l_> I jj_J_>
j>
l___JjjjS
aJj LS
dj A-i>i*l *IJJ>
_5j_>
dj
J^-__) a___ Lo
Lj
0!_J
d-J
__-__-_.
-*>JjJ» L_J v
JJ-J -jjdJ
_j_J L_
V
1
djd
_j Lj_> .
(0
) j__j
J_o _;_>ÎA_J
^-J j
___)
jj j j_)_)j a_i
«__j
Aj> I
LSa 'i.jft
(_5 I
j
l_j
cj d-_ a_) <
j>0_-_
jmij-j
_J
V
j
;
A
,
i
1
j__> _ji) i
'>
1
j j LjdJ
jj_od-~
d_b
__)_o
/._.
j-j
j_->-_
:
d__i
l> "
i,"nîi i_\ _j
dj 4__j_*- jj-j
,
djd-j j di aJ
-_**
jdJ
_)___>
I
"imd j Jff-SA-.
;
j-___jja_j C5__SdJ_JA_> jj_)_>jJS___ (______ij__.
jA~ j»___)j__
d-J
jdJ
l>-
_SjdJ jojj_.jj>d__ j>
->
j__jI.Sa__._Ij
ljjA_oA_j
1_5
__>
___
<
oj-? '_)*-»
jdu.
_-S A-i-jrt-j
f>j>
___j
.d _jij>
:o L**-'
_*d-SA__]d_> j_> l_j "
IjJSaû) Ojdj
_____) j
<
"
L_A->
;,*_-_ d_9
;
'"'"'. ,'j
d>i _*-j-*
jO-ui)
j 4_lj A_
I
L-ujjJS V
j
^__> A-J _)_>
Ajj
J
Ajj
<
_-
L->
"ini*.
I
dj
<
L- Lj
A
<
j
\i
fi
j j_j n
A___j l_bA_-
_5
,
L,
__,
L
d_)
_>
j
J j
d_J
Ja.-'aJ OaJjA!*»
)_) L>dj_)_i dJ j j-<__>
_pj - >
1>_
!_->
j
dj
I '<
,_--__)
^ Lj>
L Aj
>Sjr>
jg) j
j_-j Lj
>
j«i A_j _i I j j_o
lj>
_-A-a-9
j j Li 4_ojJ>4_) u-ujj
U ^. (o..^ J^-
dJ O j
l->
!-.
L>
j -> j-S O d j
1
'i
i
(»_J_
<
<
jj_jd-_
A_b
: *_______
L
___>
__o
j
d_b
J jj> A_b
<
^
A
U Li _;- joj-uj
d-uiuoA-.
o
j ") j_i JJ-»
aj J-i-SŞj
JJ-T»
i «>»-
'''..'
'
L>
_,*-'-
tSj-"
A_>ol-> " :|_-9A__
-Sdj __.LSj---' j-> ojV-3*i'1-' " '-**-' J*-* .") Aj'lodJîi d-J _) lj>_d-> d-jljdxLS djj> 1
jd-lj.djj jjj :oL.I_^_sjljl_> j> îjj-id-j ljoJ> ,_-_VjVj LS ç__> t^^^L jjj j-jAj_i>Ai. 1_Jj_?<|0_Ij ___^-Ta-. J2.j-_ I j j-uo ,^J _!j I j _J O lj>> ; L-_-Aj
djj_.j_S_-j>_,L»ş__j_b j\.Îi i'iLSd-LS
"V ,JA_? L,
Odj___ I-
t"-»i_j*i
'")
1
A_J L> (jîi i 'i o
J-J
I
" .
i*,-..i
__wjj__d-> iSjAJ- LS
_5jjj LS
dj
d-S LS
d_i
^jax
A
djj_>jj? j»j> |_sJ.dJjd_>
<
<
j
___>
»
-i
139
,_>
JltJdJ)^
^j-a-u-Aj. A_u-
Ljj-j-T
^
IjAJiJi. _4uJaJO^L> Aj IjJ-Şs v«
j_o dj
J.
j j j J.
,_5
Lix- d j
Oj-SI-j
<
dJ
Li___)dj
_**'*..»
j
L>
**_-_)
_-9
.___S L) 4_>__i4i_> dJ
rt
'i
i
n
d-j JJ-o j
O
d_9
j_j 4_>
d_j
j j_uo
(_5 I
_
_
Lj 4_>
___j
dj l_ o
L>A_>
(_5 1_J
|q
1_> A_»
j>
____j-j A£
"__)
___"-__)
ljj_j_o
.
".
q
L_i_j
j o Ij
__>
V
' d-SJ A>
S j l_l _5 I
_
o
__)
_i I j j-jlo
L-i
*^
djJ-Jj
T 'i >l
_>
0
A___
1
j
d-jJj
'Vj")
dJ j. d_S-_J-9 d-j
Lo
A
_-_-
J (J-J-J
l_>4_) ^j
^ ') jj>_ j
j-t»
j j
A_i
j
j. 4_j
__>
Lujj l
'
j
j
_-_>
4jj_>
<
A_b
"
') dj I jjJi- Ijj-j-o
fi
*i
LSdj
v _j_o
Ajjd..
LS .
j- j
d_b
*"" *? ^ 'J-J-J J>
I
j
I ~i i *.
LS
_)_J_J .
<f J L-.JJI
II
'
" :_i-.d_s
->
___"___
Jl-jj dJ
j. iSdJj j
djdjd-J
"
"
j dJ
L>
__>d_S
_,''") j
j_> od_SdJL9d__
dj
_*d__j
A) j
aJ
Li
A_i
J_o LS ^J LjJ-oA_b
j__Ji> j-Sj d j
dj
***-.__""*
djdJ
d-S
d_j
(j-jjj-J
<
"^
1.
.
_;j<-
ljj_uo
j__j l_>
«_ JJ LS ~l-_- j j j
a j A-j j>d_i> _5j_j_)
__**
dj
I
__J
^C-9 A_9
_j_jl_)
j j_>
4_>
JJ<_ >JJ-S (OjjiA
L j
d__> 4__j
dmj
i_. ._L.,iir
JJ-J J IJl-uo
<
dj
_Ç_
j_j j. j
_)
_5j_J___SdJi>
j
LS
___. A_i>
1
j>.,.">
JUO
d___>j__i
.)
4_l _- J
^j L) d_j L__
(j Lujj
dJS
JJ JJ
aJ Ijj
S-L-J
Oj-?d_>jdj
.
<
JJj
A_S
J*>
L>
duo
L
_
" Jsjd-Sd-i
.
__>d>_ j. j
.
O
->l
«j »-j
-_-> _)i>
A
1
_»
dj
4-o
L)
Ijj-j-o li') .) L)
<
j_l_>odJjdi
' j_j"a_i _*
d_J j
)
_;j»j
-__ I_j
d_>
_5 j A__
j
j
LS
4_j
"
:
liujjJS
.
j O dJ j
d_>
j_5
j
i
Oj L J O j
d_>
LS
j jJSjJSi Oj-SaJj »j
/_-_ d_9 _)-o
»
j d
J.
_b
I "> nL
jj
<
)
,)
<
o L Ij
d iîi
">
I
>
j
j___> _)i
ii
o 4_>
j
d_j
:
'
j I j djj
j»
j_____ j_ .
d J_A
>
dJ .
«
^JJ
_i
j
LS
dJ_
j. jj->
<
uS L>
_*d j
jj d__j
_ş dJS 4 I s d-j
_j
Luudj
__J_b4_. _;dj_>
_. V.>- S l_-_-ij_- .
) LS
__
|_>
A .?,
_J_
_, L_-Sd_j
j0-i> L_>
J
d_i>
dj
J
uSJ A_> '
4_jjj j
jj
j_j j j l
>_____>
_j j __l
i,"i.ii-j» l_> j
j_
J
rt ").-» d_o
._)
_-_>___
A iÎi
*___)
>
i
j d-j
i
j
L_>
Al- j
LuJ
aJj
d_9
»'
J J_> J L)
4_.j_j_j dJ "
;
l__u_
J
djjd-. "
;
^J
d_i
djj
Ub
a-_ ljd_>
A_i
dj
ljj_uo
:
A_b
j
AjJ-JjJ- _*
l-i 4__j jj
d ______ _)_o
^S..)")iii J J-0
dLJ
L IJ
4_i)
_>
'". Ij_j-S -jSaJ_J-_> j
I J-J-S
<
_____
A
V
j _____>
O
rt
140
iii
jJ_>A_i>
<
______
j-j
__j A_i) i__bo d_> O jS
d ._> ,_____>
|0J> dJ A-J L>
iijS ^
_;j J_J
A_>
<
A
l_i
o _i ci
dJ L
^-J L
aJ _- J-J
ljj_ A
>
j -ui
II
jA_b fl_l d_J
dj djjj
.
Ojj
<
OJ
">
V I 4ft
jd__jdj
dJS
^ Luijj
_,
_> djj_j_> jjJ"> j j
_-_>j
d_j
^_> L>
<
r
_j_ d_______> d j d_o
_j_j
>.
d__
lj_j Ij
j__j
lj>
1
,'j j jJj "> ***.j
j
Ijaa jj-j jjj
Jjj-**-
J.JJJ
d__*-_j
d_w i
4_j _)
_)_>
jj-»
<
dJSrt 'i,
^-Sd-j
Li>
___,
^^j LSaJSjj jj_. j uSd_) _._j I j _"d
4__
4_>j j-o j
Li dJ
j__j
L_-
_"d__<
,i *"_' ')
!>
j
A£
I
L dJj
jdJSdJ.
LS
d_>
djj_j
<
Ll-i d-b
' _5j-S Li Ojj_>
___-_-_"*>
>o
»-"->
jjj-jj-S
-
j
i
i
.*
* O
»*_)
'*-*-*
*"*-*
'j-*»
** tSjJJ J
'-**
l_-J'*S ..)..) d-SdJ
... , _
djd_>j_S »
J
_
A-J d_
djj_>
l_u_uo
V
dj ,->j
ja_>a__
I,
a
_5_J
^juj
<
^i
_>
L) (^jSLuo
j
jl_JA_bLjA_b
di
1
I
v
d_j ___>d>.d->
< 5 -..*>
_->_^L>d_j(-JL> ' Jljd_b "_
LSl. L>
j^'j*'-
))
_5 d_______S A_> v/
Ji
dj
'i
" rt m'l.,1
1
Lj
jo-J
d j A_b
' ,3 !-*»-.
__-'
lj_> lj
jj
dJ j
A_b
JJ*-*
JJJ-JJJ-
Ij-J Ij j_jj_j-_J _J
_J>
,_; d _______ 4
j
4_j
.
Oj j
_5j j
j_> A_> d_j |_5J-S _>jjj
t_rt-JJ
_* AjS -_-i I JlS rt
-
j _-»-jjJ dJ j
iÎi
j
i
a> L Ji.i
_>j-S
d_jj>
dJ ->j-J
i_i
dj L)
*_*-- *-' JJ-*-" (-S--J-Jj_J 1j> L) "
'i.o
rt i i
n
i
jj_>l)j lj>
<
.*-?»>. _*-*"
V
i _i
____>
**
'j '?
' l_9jj_d-
d_J
j^-JjjjS
"
|_____)A_>
AjSAjjS j__i.'lj4->
______ 4 _t
d-j _-
^^-o
<
j
_-d__>
.*".»/
dj
LS
*-?
^ç-jJ (J-o >Jj-S
1_>
lj_j
_;-_)
'i
-
dJ___j _;d_Sd_> ;- " _-jj-">"
.
L__jjd_) _!** j>Ai*i)j
iSjjj
J ljd_b
>
^
:
V
j
1_>
^> L
_>j-S
>/
"
.
Y
4-9 *|
"'
'
<
"l ii)
JJ
»*>J-S
)
djd_j_tj-o j
^i) L_>jJ-9
d
OjJSjdj
:
(J-dj L)
d__j A_j
**_-J
^dJSdj
«/
i
1
T .
l_j_.Aj
i ii)
T
1
j_)j_)
>djJS
u.j
|_____-_d_)
_»
' d-Sj
,.
j
**"
j. __SdJj__i Li
L>
j
->
I_ujJJjjJ
j_j j
A_)
!_______)__
A_>
I
,îi
)
S I d-b
^S l> ^-Sa-j d__ L
4_b
j _,S
d_
V
_5j_j
.
I
j j_uo _;j
l_>
dJ _;j
j
L>
a_ij-u j
d_i
j_)
I iîi
j
**>
I
1
9_J
j
l_v
<
V
_)jj-___j ojj*^
*-S-jj*)->
j
iSJ
V.'-' o L'j-jJjj-jJj -j^j .
." d_j_J
j Ij
n
'i
i
1
*
A-J
_
j
!->
_____
L> I
J j
J j_J
__-)
.
j Li j_i 4j4_oj-j-j
_J
Lj_j
1 __>
-
^eJj
Li
j
d__j
aJ
j
^-.taj d _> ^jŞ.
d J-_-i_l
A_u_uod_.
____>
J-
AÎ LS
J
_>_-_>
A__>
Aj> I J-J-J
Ijj-jlo I
J
ljj-uo J> î ^JjI^oLş-A-)
_;__. L_)
A _____S
d
_j L_jd_>
L>
A _>
jj_o
UuijS <
djS rt.J
I 0
A___uo A_j
*.
_> L> 4_j
j
_
Ld_>
duo
"
_
L
j___>jj_i> ^j
^jj..) djb aJ?
_.
L_
d_>
I_uj
j_S ^jSlŞ j__> : aj a__j_
O Lo-- lj_9
J
A___
(SjJ-!» -.__>-'>
dj LwJdJ
(j-J^1
__-t»
iSj
'j
*-
"l_***a,i
141
'
5-* *-* 'j**
V
_3J>-*
>*
>»»*>-»«''>
i_d_SL>
Ja_?-J V.
d__J J__-_LbJj__ _5j L> a
j j.d_. dj jj-j
1
Jj-J
_>_j_>d_>
L-i
j-j _5j
lj
d_j
/>
L> j_> L-i
JJ-J
__L_0_.l i i
^-j lj
<
_
!___i
L___J
J dt> Aj j
L>j____i>
j__o Lw
uS-jj
L>
I_J
<
JJ-J dJ '*'- j
1
___j
Aj ,i"ij aJS iSj-9 _".jj_>
a_>
<
jj
o JJ-H
i"nîi
**'
*
V
(O-jJjrtSjj jîij'n
*,
»i_)
")
J L-uj jJ-jd-.-_j
___JJ
.1
d-jj-j
JJ
.
J I
i
^ "
A
j
|_uo d-> :
JjJlj
^e-T^
_r-' j*-*
.
I
j
I o
,1
d^j lj->
_jA_S
I 'lji**) (S
j
_.j>
d_j
OjJS a i
t5**\3
**-
_}J_jjS (O-J-J __- I j-o
<
j__j
l_>d_.A_i<
Sj
f
j
j
,1
0
'
dj
i iii
i
J *** j _>j_Sd__>
A_b
djj_>_>jJS
"_ Jjj_o jj__jj-j ' 'V '
"
:
d_> __>
j__j
: f » "» j^ o
,*-*---'
LjX-j j d_j -J <
j "**
/f 'i, j
jjj
-J
o-° "
-.iu.d.l
f-iJ-*
:
-r1-^
:
__l_ij_o
jj-» J'i J 'i o -J"
lj dJSdJ
i_5j L>
u-r"**^
_
d_b
LSj jj
_)
<
o L|jj*,»!'
p
>°->
<
a 'i
»*>
1
l-îj-S j->
,'j j j-j
i
«/
djjJS
l_____oj-_u>
jj_i
_.
lj>
_-_!
"O
V
" it
I
"
1
c
n
»---^1* ts? _H
"
O s.
*-'
w .
o^_>
3-j ^a-j
r*
I
**'
V
'
i**-**-**
dj_Jjd_S___l J d-J dj l_ll\ L_>
__.
J
d_b
Jg ' " - *
142
j__ij_>
J.
1
0
»-> __-»
_H
fJJ-r1 O W-
j__jj-S
j>
jjjLj'j.
Lo
_<---*
'j
_,___.
Ij
^^ jvJlj-?
J-*-?-"-L> __o
l-ÛJ-J
V
"
".
d_j
I "i »1 _i 'i
j
a j'imjj
.
_;j Lj
J
<
jj-j
u-uiuj duj
l_.L_J-_.-J"
d_j j___)j_>
Juj-j I j
L>
J»A_
** _5j >l.I .
(»JJj_> ii
j
tSj*'*''
V-
>/
-
" _
L>
>_J>
*»**<-- iSj J j -Sd j
j
djd-tjJS
l_j
Li>
_5d__JdjdJÎ j
Li dj j__i__S__j Lj
j___
*__ij
^j LSaJj
l->jj_> j_j __-__>
-_> ja
a-Sa 'i j ijjjii
'
'
A-il
_
"
l_>
V
j*>
_> _>
11 JJ-****** CJ^* _*d_?Ajj_S j_?Aj jAA )
**»>*
Li j du. -J
L>
L. aJ
'-' -V J1-" "
lj-
_- !***> o**»
_
l_>
o-** -» '
i Lj
_)
..)
. _-.£_<
(_5-_-J
d_>
j _»-!"* 'j^"_h -J j Lj
___i>
_->
__«->"
djd_-j-S
j_û_ j_i j>J.j -"<*>
£
1
djjJS
A_b
.
_L> L>
*"**
L__l
._,J_Jd_.
<
j _-*-
"***
j Lj j_> a-jaJSaJSj lj j ;
.
*
(** ' j
"
|0-)a_)
JS>
j
I_l
__Jj'_ )Sju)d-S j_j d_Sjj_> ,j_j ^ljdJb _-d-SA-.i____-.lj " _
_*
J
jjjOd_Sljd_b
j
Jjj
_uo
O-ujrt,*?
*)
(--.j-T
d->jj
jj_jL-_y_> l-J
_____> __o d_) j
d_>
_5
j
d-S _L3_U_I
d_J
dJ j
dj
Ijj J
A__J) -*
L> (Ş rt l_l.il
d_J
I
jj_UO
Oj d-Sj-o _Jd_.A_.jd_i jA___J
d-ii)j_Sd-_J A__
1
_
j
/__->
.*
A-j-i)
d_b
'
Sj"i.î. dj-L-j _djji
jjj
d_j
4>
j jJi)
djd jj_Sd_>j_S
: <* __
_^ ')")
'i
rt *\_i
i
_
d-j
V
jj-___>
AA
_J L J jAjj' dJ _->_lS _ jj-j j
jj-uo d_> (Sj_»
d_u_
<
1
Ljjj_o d_b
A_> ,_j
v
_>JA
I
:»
J
Cj rt
I
1
Jo
^jOj-S _,_t
<
__jjj
l_j
jj-od_b
î|jjj
_j__--.j__Sj Luj
<
V
__jj__L>
.
_ _ Lj d
aJ isjjj
ii)
j
(SiSdj
l_>
dJ
______>
^
*^_i
_->d-.
l.,_,>.îij>
__> L>
Lujjdj
(__r_-j> _j__>jj>
_>
: *i
OJJ
<
"'
_5j
>
_"J_________>
uSd-J _ __-
d_>
'jjj J **
** _H vJ^JJ"1 *-"
L_>
4__
I
<
O '
i*i* '
->j-S
"' ..'
I "liiad
t?*
O LSd__A_> d-o Jj'iu'J
j
' »-j
>_>
j
j*
dJ
.1
Ijj-jlo
"*-
'
' A
c-rv'j^
: *"J '*»
L-jJ
O
J^S
A_b
jAi^jd-.
d-J*.
v
Jj __-" _s
dJ
S v
*|
L dJ ?
1
d_ii
L__jjj- j
djj> ,_,
_*rt ')
)
j
d<_j
^->A>
j
d_>
j_j lj_J Ij
y
joj I
_j L_____j_j j_j j
j
-11
i
dJ.
_
jj->
j\ "i
d_j
>
'i
_
^_-o
o
_-"._->
J d_j _J-Jj_jd__
j.
4
_ A_i 4-j
*l
.
*
"
A_>
_, l_j
dJ
jjO
dJ J J
(_5 i
j
I_j
>
"_-___ A_> A_)
d-jdX
^
L 4_>
4_)
>.
j j_i_. j_? j_j
"c_> I
j
J-J
J. dJSrt 'l
) _>
d_S
L54-S_-c
jj I_jjJ_J
LS
_j
L. j_> _j>
L>
. a_j_L!
_> L> j__i L> )
)j JJ-J jl
1
1
L>
l-CjJ) j_j lj_)jdJ
<
<
.1
(0
li\
v djd_oj> j
"
j dj_)j
l^_idJjjJ dJ w
A_>
-*>
"
j lj_i_jj dJ
<
4_
>_Lj
|_-__j__ d _> Lc (ji-JL-UO L>
j___>d_ uS_)j_)j v
<
4-J
jO
d ->
a->j dJSdo j djxd j (j LSaJ jj>
<
_J_-_T_J
<
j J-iii jS
.
'
L> ___) l_u-A_> <
i
j. d-Sd-)
jd__>d_j
!j->
uSujjAjdJj-S I -\
d
j-j j j
j_->
***/
A__>
j_J_>
du> A_> A->
u___lj A> _) L>
'
'w
Li __j L_>
jjj
j j_j
a_>
L>
>___-_
I__jjA_i _*1j4j
w
*-j-ui) d-j
j-i
j>
_5j LSj jj
___>
|OJj__j **"
aJ
__]
a
->
uSdj _J-JJj J
I
V
___j> j_j _j>
L_>
a
_* d
Jg_j>ijJSojjj jj
;
_-_" O-0
)j j J-i) j A_
_ d_d__)d_Sjjj A
_Lj
lj>
a_i
_-J)JJJ
LSd-_
*
a_i
-
o ''"' -'"'JJJ
-Sjj»J-*-S
** A
*-> _-*-»
i
iii)
d_) dJ
-J jj__-_j-Sd_ii jjj Lij
j.jjJ-jJ-' _lJ
.
_şrt S"i j
dJ d_i
.i
A
_*d_L)j o "i lîi
j d_
>
t-
l_-T»4_j
_;j
L>
.
j L)^ _JjJ--'
A_ui>
*-*--*-
I-ljAJSa-jj-T ^j-. ,
d__ij_jj Ojio
*.
fJlj^j uS
d->
aJU
iSdUJ
,___- I
.crjjjs
'
143
<
____>_ d_>
>__jd-S____i)d__J_
:,o L,j_i j-Ş-j4->
j
J_d__-djA__
djd^
f_
<
^Lj---
IjiTdLJ
<M
j
)
4_jjjj_j
A_?dJ_
djd_j
^j jd_t I
jLu^^
Jj (---JJjL
jiw jjj
L -____) dJ
<
dj-l-l
d_S V / ) ,__--- A_
iJ*»
d_S
l_>j>
(SAjAjoijL-i -£_-**
" _*-*_-*
AJJ> ^5-J aJ
*j»-j»v-c_--. aJ
-n
lj->
-SJJ>*---*
_y-J
Ij V
_, -
<
." V
j -jJSj-jj-.
jj_>
l_3____.d_>
o__j aJL_.
j_d_Sd_. __)
v
djd_SdJj_S
l_>
"_
dJ 5_>d_t_>L> duoL
_JL>
__< L>
__)
__)
d_Sljj___ _->
L_>
L>
w
_Sjd_)
\>
j " 'îuj j
_-_>
L_»
j
:^-_<j-**
Sj __S ,".Sj"i,î, j
^jj _-J>
L-ja_j
jjij-j
&S d__>
d-S-jj A> a
1_>
S
L> _; d_S a I -.
__.
LS o
*,
Ij
___
|___
j jj
Lc
I
j>
i
>
.
__.
(SjjJijJ-.
d-»
.)
i
isjJjJ o-»d->
d-w
_
-
L
L)j J I _ J L.J
A_j
_-_-.
L>
d
jjj j_S
4_j ^--0 j
jJLc
J J-9 -*-*»
L-»
d_>
n
d jj> d_b
j
duo
dj
j> -__>
_,_o
v
v j__J 4_>
I
i
-d
0_j
4-j jj-j
rt "i i
_l j_S dJ j I j j
l__
>
"^ ls?
_)
<
L_>j
j_j
4_>
jj
L>
Lj J J-o
"***; I
d_j j_> Lj
aJ d_> j A_S__j_>
>_____> d
^j-) L>
.
Ajj'iiîi... -Jlii
*
L-*VJ-»>
_p»
**^J>
l_b
J L>j ...
L_>
j
*--.
j
I j_»
l___>
dj Li JJ->
4_J
_J
l__Jrt_j
a_?a__
rtJ
^
J-r. J-»
,
___j
Lj
_5d_S___>j
I
J j
.__L»A_>
4jj_j j
,.*. jg)
(___i__id_5>
J'JJJJJ J Lujjdj
.
j
jj
A_)
Ij
A_j
-
"
_ o
1_J
djjj_9
I _______)
Lii>
j> j_)
______ d_>
lj>
j0_)
_J 4_> j
"
A-J (jî' J 'i
1
***
L-_uJ_
ov*w
'.
J *i _;d_)jd j ^Jd-i
''OJJ-*'**'
d_b
J-J-J
*__L_jd->
<
V
___--_j-j_-__)
jSd-jd---- j_j j-j
i
j
-__-j-j
I _>
_>
_
*£
J-' Ls-jj-S
o L> j
LS__j
<
Ijd-J
_t-*J-> __J
J4
dJ.
(Sj*>
_
J
4.
J '*''*_'
O *-*--'
: *».*-*
J J *-
_*-- JJ**-"*- *-*
A_>
v
."
!____.
_
"
_/
v
_;d-jj
__
___>
aj,
__> L>
JV
__ > -» 'j
I
aJ ^ajS ______ Ijj-j-o
_-> L> j.d->
___>
(_A_Srt
**"
jdJ j dj 4_.j_S _jJjj
a
...
a_
^j-SJjj-. j___ __jj_S jj
__,j__ __od_jd_>
.
A_>
AjA"'
4__>
_
A_i
**
*_*$
."? _sd-Sb
J»A lSjJj
-
(OJ->
a
J_J
JJ j
______<
_) I -
Jj
__J
j
o d_b
A_b
**___,
_^_i|j
_SA_j>-9
rt-i
4_j d__
j
aJS LS
A-o j_>-i) ___-
dJ jjJSj-i
d_j
A_j d j-J-i)
,__>
j u_J__dJ
<
d_S LS
*.
p
j
.
)j_.Aj*>
I
dj
i
(__,_>
,j I "
_)>>
rt")
'S
iÎi
j
4_J
d _.
«
A
_f
Jd-SdJ
j
dJ.
L_»_-ijJS
Ij
*ii>*>
j
ni)
L j
)
Ju I j j_uo
<
a
_j
i
|j_>
j»-j
"
ii) .
od-j
___.d_Sd_ij |.-» Y,i
1
_5_-Sa j
A-J
_-b I
T
djdJjAj
j
I t,.,,i
-£
j
A_j .,
.1
jj _-Sj_>jd_S
>
j
1
' J>J
j Li aJ
j j_> d_b ^-..-J-l.. 4 -> Jjjd-J
".
iju)
_S
^j -___i__j ^j Loj_ojX
i
^j.d -_?rt-j__--Jj_ j
__>
_
L)
d__
v
j
'
' u-
V A_u-_*-_> J_J
_; L___»dj
JJ-J j I j
<
j
uSjL> L> _-
<*
j
v
v>
I i
j ->j-Sj Ajj J-jJ
d j "i m
_
uSd_j-J
A_b
A_o
__yi l_i
d-ib
^
. »
ljj_uo
a.--. ___> jj-o A_jAj_jJ
A_t>
_-iii
_5_-S-_-J j,S
_»
_;d_Sdj _______ j l_j
-
<
LwjjJi
*SJ_*-5 _*£»
-5jJ-l_H-» :
j__i dJ
144
djA_>j__> _;A_Sd-C
v
A_j d-o
dj
|_9jj>
»!-!'
AjAJj_JaJ>
_5jJ_Jaa
_)»a_>
j
!____>
A-j
l^
ljd_s
j Ij>
jj_>A_j I
jj-J-o
_; <
d_>
I
j
L> .
O Lo *-»
"
IjJJ-w
_-jjj
j^> j_»
L A-_ ^
___
_;_-J>
L_>
*?
_.
-*
<jj_>
''
j»
o
_jjj
__ Lij___j
_5j*
l_>
L>
0'T-'-'iu-JJ'J
_*"?
'
__t_Ç
j__>
-ii
A
w j-JjJS j-j l_jj j__>
d_>
1
d_ij d-S j j_o d_b j dJ
_
<_Sd_j
"djj__j'>-** OjA_.j_. dJ _;dJ_Jd_-
i-ljjjjj
d_j
j___> j
i_S___ij
L> _; I jd_b ______ dj L-j
(Sj> <ij
J
<
j-Sd-jdj-j^ _j»jjJ j jjA> j J_ Aj Oj
v
J A aJ
,.i-»ui L_«_ijJS
>
Ajf j_» _;l_->jd_> . _>j_S
v
j
d_i_>
dJ d
jj
>
LjdJS j
>
Sdj
_*-*»
_5 4__Sd_j____S
a
djd->j-SOjjjS
<
____j__a_
.1
_j_j
.
Li
dJ j
_-_>d-_
j
L.
|___S_o
_
L
1_-_jj_S j.
jjd_j _;ljj4_o
d-*>j-S j_> _;d>_
'i
^-J _;d_>j_.
_______**.
a_>
>
_*d_Tdj AJj-jJS
ji
j
_| L_j_)
o_)j_ ^J. j
Lu> __)
l_t_>j-S (_s-.4->jd_j
(a-->A>
1
LjA-j aJ
a j -L__ii
L>
Li dj_-____j__
Aj
d_>
_"***
a
V
jj-OJ-JjJ-
dJ
dj_UO
I
I
QJ J
.1
**'""
_
|j>
...
A -**-l
V
"
.
,
»-
jjjrt_)
I -
1_J
...
iii)-»
-»
Oj
A_
I)
dj
_
V
A_)dj_jJ J_
.
ljj_jj) Aj
_ii. >j_) d J_ jj-JLQ
OJJ^J"**
.
1_J ->
dj__.4_.d_. jjd-j
<
1
J
_S*"*"
^J_o
S >"> -C
rt
*
"***?
CJ
J"*"
dm)
A
J
_
A_>
w
l-xj LSd_jj__-»_>--o j__ja_j j
_Sj L_d_i
___LS__ijd-S Ls-jjJS
___>__SI_>
_
'
JJ J
<
_)
LSaJj j
dJ Aj JJ-J
A.S
»-Srt
<
'OJJ^*
J^*-?* _*"*
j
d__>
I "i iii
d_S
Lj-jjJS
J '**
jJ-oA-*-
i*i (*-' d-J (_
rt"irt_i.»jl 'i ig>
__i)LSdu_j
Lujdj Ij
V
_f
<
t5jj_____ii
v
_;L)A-j aJ
i
J
(Sjd-J J-J-J dJ
I -_-» A_?4_4__JS
>
' *j
_5j l>
d_>
:
*i
____
j
J_ j
ljj_uo
__JjIjA_j
J-dj j
<
le-s"4"-» 4_* _, ' JJJJ
1 )j dj
j
_5dJS L__i
________j a **>_._
.
_j__ui.
^
j
^j
1
"i
aJS
aj
:
OJJ-5*
_) .11
j
J_>-> fl
dJ
j
J
__
'
->
I
'i
^Jdu.
_____ l_9
-i j
i I
j_> Aj
dJ dj d_jj A_*-_>-uo
A-S
j
d-S
J"*J J d L d_o
)
Lb
"__-_<
rt
<
_j dJS
_;->
-''JJt'
<
JjA-S _;d-. Li
1
J d-_
J-5"-*
_i _i
_>jj>
'**-*' L-JLr.**' V
Lu-lJAj lj -JdjAft ___
1
j Lj j
o**- J
jaJLjAj) JLjjJ. _^A_i__idj
1_ui> L__> a_9
j _i d j
)
oj
d_j
j
A_S*
4_S
L-i
_5j__>
V
...
.
J
_
_-. I
dJ ^j.J
<
^i Ij *?,.)"> ^ i lj>
v jd_jj_>) i«-Sj Ij -
)
I
j-j-j-)
V
***
_5A_*_J L>--> (5 I_.j-_î)
d__>
J_ j
_sA_»j_?
vv
aJ
__>
J_jjJ j_S
d-S
**'
j
_; rt iii j
LsujjJS (Sj__>***
V
. djd-j '" _.
;-
"
145
A.V'i
>g)
(*>J-='J--' __H
I .)
j
a_>j__>
v<» " . jjJJ ..' '
a rt\
flj Ljjj_)
L_A^
<
j»jl-.L>
j
A_j j j__Ji_____J) l->
,yj>
^ljA-. Oj>
A
_|A_Sdj dy> ^gJ-Jj L>
d_>
O
) L_>
dj
Liii
_;___.
j-> _-_.Aj
(_5j du*
_
dJ-
d_>
xi
i'i
<_._>
<
-
1_-j
_"*>
A_____j_b d _t
IjA-j __>L_*
" _
j A_> u_> A-tdX 1«
V
_-_ Lj
^-.J
J__L_)J_>
d_>
J_i) 4_>
djdjö
aJ
uS rt iîi
d_jj_>
)
JO
9
L> V
u "i
_,j-j
'î)
d
<
i "i d-j
dj
l_-_î--_)_>j j_S
dj lj__jj_i>
S
(_5__)
I d_>
V
Ii-jjJS
Srt
J
d_j uSa_i_J 0.mi **"
jj >j uSd-j
.)
S
A
IjSiÎi
__>
__>jl__ 4j__J___S> i
"
__0
j 1
_,
>
|_5___j _)
1~i,ih_)j jŞ _>
j d-j
9
-_jjj_j
I
__)_)
lj_J -J j
1
___)-__)
Ajd_j j-_l-jj_>
J-_u_ I j
.11
_____ I
d-jLvi
I
j rt
jo
dJ
1
A_iii
rt.xj ii
j dJ
_| I jj>
A_b
L Lj jJj 1
*'
'
ljA__>
-JJJJ
__o_- Lj
LS Aj j_>A-)j J>
J o J d_JJ J_i> j J
L__J j i
dJS Q 'J) J
")iii-)j jJS _jj
__--_
i
_)
(___-
)
-_-uil ___) d_-_) Ll
1_>
(j l____>-.jj-S
I »- A_)
"iic.ij A__jj_> AJjjJj
1
j-
L>
j rt S
1
A_>
_;_Jjj-S d-j
A _>
d
_)_i>
A_S
l-__j ______ j
Ij j
J-J-J
___-J A -> A_)
O
L__.ii _-_*
A_j
__>
^J
I >_J__I A__
J-J-b
jrt-wjj-j û-i
J J-J J j jJj.I _-"*> j
'.'J
jji*i
Lj
'i'
J»JJ 4-0 dJ
(j LjJ-Jj-S uSA-j __'>'> Lj
__J
___-.
'iij
_; A
j
^ lj>
l_>
I i A_b
i
n
1
A__ L_J
Lij
_;d_>
1
>
I
j
A-S
J o J'
'
jJj
d_i>
_--- dui)
j
L->
_5<_jj-S
1
djdL_-__J V
j-SJ
'i'ijJS
d->
_; d j
,i Ȕ)
-S _--____> j
A_i
_) L>
A-i) I
j
A_j
_,
I
v
_,jJ»»
Ljj _ 'i... "i
_Sj->
j Aj A__ v
Jl*
Ol-*
J" Û-H
^J*-"1
J aJ 'j-'-JJ-'
^iîijS"! A-_>A j
iS*--'
.
j
*)
rt
i
" 1 1
i
j
**>
dJSjj_i> .
>
A-J I
f
146
_
l*f__A
_5A 1
_,__->&_.
J Aj
j»
d_j
_5j__jjj_)
_;_-jjjS _j-)J-Ji
_, 'i") j
A-Sj -l-j
_-»d>idL-)
A_j
_5 I
J
_5>
Od_o j>
I-.A-J [*_,
A_>
d-S d_j L)d_S
V
AJSj!_JLj
HY*.
ir
a
*l *i_
j-j l_)j _;dj L
I
(_5j J O
v dui)_,'j j>
LSd j
l-uidjjjj
uSaj j
_/»
J--J
.)
_S
.»
1
d_j _; 1
uSrt,.îi
*"*..*
h
)
j
!___-_)
j j>
d_S
i
V*i "i
_____
lj_j djd_>jjJS v
AjA_j_Jjj> j
d_b
dJ
**
V
rt
Li _j Ijj4-j
_,
**
d_j .
"i
>
ljA_>jd_j
j_
>
^-j jA_>dJ uSd-J
l_j
__
i
djuo ' j-J-J J
_) Li___>.-jjJS
L-u _!j j-S j
ic-o
L
<__-_.
j. 4-S (SJ-b
V
-jj
S
rt
_ş
l_5jl j d_>jj_S
jA
»
V
j
_;A-.*-) Ijk
>
_Sj'jA-b ^SJ
v
^
Lo
*-*
uS rt lîi _.i
j
d_>
A-5
') "i
9
______
j
Aj» .Îi
j
_;___
..)
j Lj-Jjjad-S
J dJii uSLZo A_> j
"
d-uj
Al ij-J __
_5jJ__J_)*->
_5j_> OJ****-?
OJ-^J
.-j
*
1
dL-J
<
Aj
d
j
_____
dJ
j
d__)
d_>
O
J
ij
,
,,1 Ijj
rt
j
d_j
v
**/
d_~
1
_____
__*-_
i
L
LSd__> **»
V
_r*>***-"'JJ*-*->
J
»*JJ»>J
"
d_S
£ A_b
dJ j_J_--ijJ_i
dJ j jj_>-j_ij_> j j_J Ij _ v _> j d-S dj -__-_______> -L_J J_> ^j
A-J
v
d_J
J___Sd_)dj L
d_J
jJ
,__.
o
v *v
J _Şjj
m
. .i
-_j_j j>
aJ
j- A-6
d-Sd_>_,
djA-J
L>
j ij
'j '"'Jjj
O
'-?'A*«*
L)
_, d_Sd-j _, A_ __> _5
*"
>
**J
A
L djd-Srt-j-J dJ
**-*
l__Jd_.j_.
^Sjj_i>
L>
LS-i *-' Li J j_9 j-->
***-*
^J>_J_I
J_3_tj_-Ld-> ^-J. - i j
4_j_i)j_> __->
IjJS-i-J d-J OJ-^*
j jj
9
^j lj>
A_j __iA_<A__
j ( ^_jj_> L->') ^_i rt
-J?__.rtjA._ ^jJ
_,
_g-S_>j*»**jj-"
-_
j jj
rt.
**>
j j S'î' j j_-
dj_j_)
d 1 ')
*
_____
A-o
Lj___J
jj
S*»
lj__Jj
V
j _;d
*?
j a.
.».
.
jjJ_>
"
.
^
Sjd-o j _-jd_.
_.
j L-JdJ.
J
_?*j
L*,1A
aJ
oj*---?
j-j
Lo
_r-S--'
_j l_-?»c _-_
V
J
_._£*>/
l->
1
_-.U
^^JJJ-rJ-o _s^
.»
4_Sjj__>
d_S
L>
^
'j
-V
dJ j dj ->j-> ** <
j j
j»--*
j**--1
L-__-jjj-S dJ _sdjd__>
L< |__-Sa_>-_-_J A-j
. 1_Sa_j
U)dj j
j
^JJA-i) O L__j
Ij L>
,t
0- Aj
«_-__-
_, I i *V
,j
Li
1
Ai»
l_>d_j
dJS uS-uo A_»j 4_j
-J
a lj->--»<
j_
^
Aj I j-mj j_j
<
<y
Li-ijjJS isj
!____)
L_i_.-.jj-S
a-j L>Aj LS |0__j
V .,) *>
_;__>
V
dJ -.SjJ-o.
!->_-_ IJ-JjdJj l___>jJ____ij__ __od_>jd__>
_---^J»->
^-j lj"i,îu,i
J-jJj I j-j-j
A_b
lj»-o
JdJTdJ ^^SJd--.
L.A->*jrto,îij.,)
t'_)
.
»iJJ-»' --J
y
j _ ^ ljA_j
LjJ? _->j_j d-S _jj_j j_j_j a_>
_-i>
j> ___>
LSrt.ijS"id-o_>dj J djf aJ ^SJa_>
_>___ _j
"-* î_»v _-r»--
V
A
LSaJj djA__ .->_
j djdj__)j
__j
Aj-jiT _sj>
__>
(jt-j'-îiTi
a_S
Jj-J Ajj d -> j _)_id_j jjJjjA-SjAlw
I
j_A_j
lj_J-J j-Ji Lu.
A-i jJ_-j-j
o
Lja-*>
j
V
J Aj rt
(SjJ
,,.)
,
S
_s - Ij
J
j»
>
| j-Sj__L
AlS _; a_>
^djS
J> J-J
ojj^"
A_>
A_S
_---«*-'
Aj->
jjj
jdJ
|_>d-_ LS
_JJJ ') m-d
j
A_>
d_.j%. jAA i A_b
iSjJ-o __> OA_i)
>
(OdJ-
d_S (^y-uj
_5->jj_ S l_i__j jd^dJi)
ljA__ a_>
^ LjiV
^jJj L-i jA-»
^jAJj
.
j_> jJS L_> dj a 'ijd-S j-L
u-lJ A> _;j l>
j
d_>
lj_S_ib l-£j.
d-J Ao*_ij **'
______) __o
w
147
L)A_J
'-*»*j uj*^..1"' L-Aj LS __S_jja> d-S aj. L.--S jAJi. . a_j
*»JJ
_>j_?_Jj
____->
A-j
rt-i>_i i
Ij lj_»jj_i)
j
(J-J A__j
j lj__jj_>
_>
d j ")u)> j d_>
d-S
-_-__->
_;djA_j ->jj-S __J d_S vSjjjuo
v
J
Sjiîi
i
J dJSdJ j...i"i j uS rt
1
rt "l ii)
LjjJj j
dJS _;__>
>
JujjJj
_;<___>
djuj
___Jj_.L_-.jjd
d
d_i
______-_>
A
^_>
J
>
<
l-J-JjjJ-
d_Sj d__>
^oj-jJ
__)___>
j-j j dJ
A_i l___A>_
"ln)d j d_J d-JjJS
.*. I
")u)_ j jJS
*) I
__)
- *
j
I
J uS-_-jdjd->
l_>
*l
v' O
*' ..*
*A
"
o
'">
o* J
L-j j->
J
'
**J
'
J
'
Ljd-j J_
O
'
j jj>j
L>
LS
1.-»
v
_)
L___-)jj-S ^_j Ij
j
rt
__;_>
Lj oj-^ Jj j
jj
1
O
1
J
L_>»y
j
Q
*'
j
rt
i
v **'
j j
d_j
L_
i
LS a --- a j
(Sj_b
A_>
jjj
_)_)j_S
O
j-j
L_>j_>
-___) dj
a
_-_-) j>
(Sdj L>jA> j j IjdJb __SJ rt_> jd__jd_j
l_>_>jjjS
.
j
i
i
1
i**)"iA_->A j
iÎi
^J LuojjJ
j Lj dJ
L____>4_>
dj
d_S
V
*-**
» J **
-*-**'
-*»<*-S
4_i)
d J
dj
d-j _____
j |oJjj
j-j
(S-u_d_b
l-__> l___j->
J A-J J (j rt
I
LidJjd..
»»j
**>
1_jJj-u*-
__)
j j_S _j LSd j j_> _j _-)_)
.)
dJ
Lj 4_>
_5
I _.
^Sj
_>-d_)
L__
L>
_<-_>_)
aJ o
l_i jj_>j
w a_>
<_______)
j d_ij> j
aj-j jaajj
j_>
j-j
->
_!
L> _)
9
_Ja_>
a> dJ V
_;aja_)_)jj>
1_JSdL>
_-S_j j L>
j_j
4_j
dj Lj j
d_j lj_>
La
j_j I j
Ij
-_____ djd__IJl_c ^-jj L__._i jj_S (5>_.
(JSJ__> ,_>-> --J , d j_j
^JSJ
j d-j j
____> Li
') ")
_j L_)j_> _-J)_>j-S .
^__j
rt
Li
v
a-j
_j___>jJS
dJSj ft n-i
i
j
jj ljd_>jj_S _sj lj__b
. I
v
a
*\
1
**
LS
j
j
d_b
rt
'i ..) ii) j d->
dj
j_)
___j____>
V
j
i
I
rt
1
.«
o
'-***-'A**j
d-ij
iSjA-J O
**j
'j
» .
lW o "
j-> (Sj>
jJ_ljj>
djd-j
!-_-?-_> _-S-__jdjdLJ-J__î»->
V
lSj tUJdjrt-j
SJa_>
Ij
j
L-»
I >*
V
jAA
A
j Lij
rt_>
V.
__Jd->i-i Y_>jj_>
__
o_j j j aJ aJ_< j
i
<-.))
_-->
o
'-*.
rt iii
j "
I
_i
A-J
fj***-' j V
_*
d-_j
rt
i>
.
Aj--j-Sdui) (__jjj_S(_>_d_) _5_JSaJSJa_> _;
Aj")'i),.)j
JjJ>
O
A-o
IjaJja
aJ
_-_.a_) a_)j->
_5__J_oj_b
j_) |_J>J __-_j--" (Sjjl-j 1
1
J
d-S"
IjAj __i L
tSj IjA_>jj_>
v
JO-J
4j_>j_j
"..'->
:__J_j_ Ojj_S ^jJ. i i
<
^JJ^
O LjJ-> _;A->jrt,o
*
d-S rt iÎi
**-**
"
" '..'._'
»
H^J* J J.
J
-SjJ--* \J
*-*
'
L_-_-->jj-S _,**>* 'jjjJ'
_L_>
' I S J rt
v
0_)j _dj_» _,?)
J rt ")
v I..)
J ^-J I J A>
(S d_J
jO__d_> _j_j-d
dJ
Q
lîl
)
»_
o
l_> d_>
_; j
jj
d_S
_-_-» '_:
aJ
V
o j_uj ^O duoJ A-b ]
0
j
'j >>
^- ^ L^-ijj-? A_>
148
(SJ ljA_>
__«
AuS
____ d_>
**_
jj? Lj
-.
_»
*-J
irn-JY ^-jLSaJL.
"JjJ-J _--'*-* _r^'JJ_^-*-0
_;aja___jjj_>
-5*>J *»J-
JJ j-T»
»--1
A__-j__A_>
11
j _ j j_j dJ ->-o d_> j j j ___ >j
Li J_S_j_j
A_J
A_->
J
O '**
*'
J
_) I
")!!)_. jjJS
»_j j-S A_J
J5
J Ct-'Jr^
l
j d-j
4_ij______ii
; 4__
|0_V
*_-*-JJJ-*' _***(
^>j_>
_i)
rt I ..)
j
J J-0
LS
*"*>")
"V
15"-*
I)
__-_ !
4-J
-5j
)
j j
A_>
"i») \_^jj
'j
**J*~
uS-u-jd-S
dui)
1
I
j aj L ***
_rij_Sd-J
<
i_5-" '**""-"
d J _>
d-ij d j-ijj-i
A
" ... __, __,
'-5**J^-*1 __)
**-H
Aj> __)"' lîl jJS
V
J (Sj
J" J J
rt
'ij
rt
S dj.\____
o
__________) Lij
_>j->j Lj (Sj
)
.
dj
A-o
__>
L)d__
ljd_>jd_> j
L__
_,
t-_-»_L*_t&
J-
^j
Lj
<_S
A_b
<
1
I ") iii
j-Sd^
j
,
I
i
J
__
4
j
rt__
j _j L.
L»
j
_)___!
1
__-J
I
»
1
O
1
""j
j
d>">
L__> o
,___»
'_;4j
*Ja-el_, ''.)..'
'
4
-*_> 4 j
LS
(_5j
_
I
. V
4
I
_ki_j__
j
__ "' 4
j
___,
4_-__)
''
*'
I
Lo __> ___,
,i
V
_-_>
1
jA__>A_J
I ____jj a__i
j i
4
j
rtj
l_>
j
J
j
149
______
j_______
j__>
_s
v *_»*--_
4-9
j
lj__
L_j
4-J _j
4_j j
1
_>
^ Lj4^ j
j j Ij-j_-
j^j-.
j_o (_-_._)_)j_i)j4_u
j j_i w
J L-J»j'-*
V
__S^
Ijj-j-o
<**>'*?
,_
Ij j
rtJ ^-J.
_, A_j_J
l_S____Jj_o ^j
T
j j I ) >.))
rtJ
_j d-j-J
a _>
') _"j-J-"-
j_j _->-l"' .*) jî»3-j
I_j_jj_>
j
A_j__J
Id-S
!f
jj
j j___jjj_j
^__ I j_j__S
"
4 >-
'
j
___>
|_j
j j_> O J__> j j-S->
Ljj j j aJ **_
O Aj> j j_
(^ *-»---- J* ". ___>
_
I
ci
^-Ji 4_o J-ŞU-J A-5 _SjJ-j_i_>
d-JJJ-". d>i
-^J1*-
'«
_Sj
^j
._-,
__
j.*>
j-j *,*;' j-j o - j d-o LS j _)L-jjd^ l_\___L_- ^_j L__4 j-j-> aJ V ^-Î-J A_j Ijj ^g-L^l.n (_,-. L j-jjS.d ^_ ', ISa l.\ '. ___,
'O l>d-___j-S
o
*>
_-*-_*
-A_jd_j
-S"5
I
!____>
jJ-Jj ,-SJ d_>
_;j ljrt_____îj_, j
_j LSd___j__>
a_i
AJiujjj j_>
. l_>4->
^j-cljj ^--.-lo < "' _>^->-J dJ
j
uS-Ui) _) l__i__)->jj_S
A_b
rt_> j_>___ )___
___.
j_
J_____j a___>a_
»/
_j
I
_j-_jj_jdj l> ^ L
1
___«
^,
LS 4 ___ij_S
j->j_jj-_i d__J __e>
_; Aj
__[**»«)
^-i L
___-__>
j-j J J " "'i ..'
__LJ
-ujj-S
I
LSjj
joAJj
j j-S
aJ
''npdiAj -l-j ^-J ___> _5j
>
dj 4_j_ j_.j
-V-___jA_j rt_S
>>.
-_>
A__S
dj AjA_)jjj_)_j
")n)>djj-S
(_5j
I_ujj IjdJjjjS
Aj Ij-S
<
j
1
l__Sd_> lSj->
__jj)j j d
Aj
)
<
L>
'_,'
j Aj
d_>
d_i)
__-_ j_~
j_jj dJ
j L.
1
J_
_!
dJdJ?
A_>
j4_) _J
\/ ÛJ A_>
J
rt iÎi . i o A_b
aJ j
4__<_>t
"-*_ld_-.d-.
tSjl-jj-j
_Sj ' -"->->-?
j£_>
^-ijj-jj
dJS
_Sd_)_J
dJ
l__-Sd_j*_J
-j LSdj
<
^gjjj-)
dJS _;** j d_j
a>
j j_j 4 j dj
djdj_-
aJ aj
a_j Luiii _5_tjj-S dJS
<
c
I
'i ,j II. j
dJ -IjjjS jJ
L_>
j _>jj_S _J d__> _;j lj>
(__?-_JîjJj_>
(j 4_j_) dJ
*_**a
rt
___j d j
_>
<
d_>
Lş-J>d_i>
l___>
(_._JdL> _,j I_lSa>
_j ______>
_;dj__j
i ii) __>
1
_;_)dj
l___j_»
d-Jj) Aj> jJS _Jj
j ^JJ d_> LSd-j Aj d
S
u_ d->dj
_j
(flJJ
1
1
dJ rtjA-_->j
_-
<-S__>_5»--'
l_j _e-* J LS
I
LtH"
J
a-S -oo L*.
j_- j
4-/ O l-Sd-.jA-Sj-o
(fl-j A_>
1
.X-)
A- (Ç-'J
*-J
_^
4j4_>j_S4-> j___j
l_i__
Lö-j^jj-S *j-j ^j^j ^yi L.
L5
LSd-V-.J--' ^"1 "j**- * A-J
Aj4-i»
_J-l-->jJj
d
rtJ
Aj_jl_>
jl j__>j5__ 0 LjjJij-o _;__>j
j
_-)jA-_J-_ _J
<-S
4
l______>jj_S
__)
>
_;4
lj
_
j dj _5j
(____ I
_ -JJ_>- _-J
-__
*
*
"
N
i
a
j
d
L__
j
4 j rt 'i
Ij-J-J
.'j'*»
*'
.J 4_o j-S j
l_j aJ
j j_>
4_S
(Uj dj
S *f 'i
______
I
dj
d_ui
jj
<
^
"
i
L_.
L__jjj ^j _->dj j
d V
i
i **)
,_)
1
lj L__jj-S
_)
___ijj__ ^_j lj
J-±-
j J
Lj
)
L. .a»-
'S Ljjjj
I
j-jj-j
4
rt o ui ,i
(_
) ') I
J
l_J
^
L)
l-j dj
d-w
_-j-*j
4____>
j
__A_--_jJ_.
A_j _)
_j
.
j J-S
_.
^--«j
J_j d_j dJ j _Sj I J d->j j-5
d_.
_sdjj j
(_5-j-»°j
l_>
___>
_-_>
_;___
'i
i
1
V
LS
_) LS rtJ-j
jju&ii
*
0 j
l_S_Lj-_->
-V-J
I *i,*jft>
A_j
-____irt_>
..' .'
V
^gJ)
a_j dj_j_i
_-*>
d__>
-J (j-j
LSd-___->
aj
_
LS
_.j__ lA-L-djiA"iY e.dj _-___jjjj-_i
l_-S_>
V
^
L_
^jL
jd__) (__JjJ_i>dj L>
dJdL_>
i5_>->
d_J
-_)
!_=--.
/>
dj d__j aS uS -l-j
L tsdjj
(____jjj
L_-
(J L_-_J-)jJ-- (j-j
d-S
l__
1
mi
I
>
"
V
j ^_,
_____ |__ 4__, ___,
l.j-.jj-"' ^Ja-S _S rt m i
j
i
_j l_j
__j j
I _>i.i
_;d_j
I
j
Ij____jj
_, 4_>_> _-iJ 4_j
.
j_j
______
1
(j
<
Ljjj (_I
^jSj
j
4__>
j 0
Lj d__ _J
4__ _;
I
j
(j Lj j_>
4_j_->
j 4j
I _>
i
i
'.
1
__*>
j--j
_j L_jj_«.
J 4j 4->j-S
4_j
L_j
L_ d j-Jj
V
ij
^^
^
J
j_>
4-3 d
I
___j 4__j
_Sj I
j Ls j_o
LSj
ijJ
^"iui
<___
_.
i
dj
___ L_>
__,
-
aj*>
_
J--JJ J-J
I
4_>
_i
j
LSd_>
L>
I
-S
_ 4_S4 j .1
I
_>j j
j
_;
I ____
_
I
'
j
rtJ j
__*-
J dJij
rt o
' A^>
Ljj 4
j-JJ~ (___jj J-J
dj 4_j_;j__>j
d
>
dJ
_, d_j!_J
_
d-S ni
ij
(_j_ _
_j<
(J
I
>
iîi
'
_)
)ui-v
") rt
^
A-_)
J
o
-Sjj--?4'-1 v
:
_
_Sj J»Jj J-J ' J
(çJ-. L_u-
Lj-j
I
' ' ft
li.-j.d
d-S
aaj j _j v j .j-_i-jj-_._J ___>
f>
'
*!____>
d-S d ->
J
d_a
I_jj _5j Lj v L_>
j
_>
(___. I
(____ L__ rt 'i
jj-S Jj-j
V
Jj-i-d
j
l-Sd_-
'd-j
A_Û -l_>
V .
____ _) >__>
------>
_)<)<|J
J L-dJj L, _; lj_> __S "....^'. __ , Ij jJj^ aJ _> j J.SLS _J 4_> ^.j... i^_ ^Sf",,,,.-, &j____._ j _3---^JJj-_-- LS-°''*-T'd---JA_j " _J _5 4j I_j__jj_j _j LS !»___Ij |_2Î_, j>_Jd_j l/ ls 'j-^j LjaS _J __S (^jjj^ (_______, _jja_. ^-.j.S _sj L^ j_j 15 *-*-^-"Jj-^> *-t lSj%St>£ jjj __) l_..___'_-,_4. Ld I_>-lSa-_ L)d__;j__Sd_. u-j
(__.lj__d_>
j 0
___ __, d j
L> uSd_____j
L__
I
<
___,
_.
. l____j
^
!;L>-3j_>
"j
<-Sj*"J
L-_>l__
O ' *"j
"^
djijjs 0
__,
(jiA-j^,-, j____
_j _y=ijj ^^-....i) i_*«nr
ij_l_j
V
l-Sj-'J
^.jj..-.
_-">--d_. I
<
IjL, |.j_>_;jIj4_j
*--*4->
_j-.*"£>
j 0
__
J
"
4 jd__
* a-jjj-> iSj
L_S
=
d-SJj_o
LS-?j-S
(___
L, Ls
aJ _r
iSjdj 04j L> 0 L*<_j __S 0 LS4_i__j__*
uSJj-* 0**J L- " 4_JJJ-J "
y
LSdJ
Ju
,
j_,
(_«__.__. 6
04j L-j
j
lj__j_S4_.
v
__-"(_____ L-Jdm. ___,j__.
j
"
J dJ Ll
A-_>JJ_)
L, (_j___i_vj ,_sj I_Sa_.jj
L)
.«_, l_>
o LSrtjjrt... 150
on
_-.;^H>V»_^-_-,-rf*a^-r--
_./''.'
'-.."-
?-V -__-»*-/
(_5_.d____.jj) (__r___>-.->j_>_dd-->
jd
j
s*
j j
I
**»*
j
jj
d_S
J
(j^i
^jj^
.»
0 L-J_>
__wj J_J J JJ
,
"
I
i5_>
j
I
<_- '
>-S
-_S
d _>
L
'
l_j
I
S
I
L-JLuJ ->
J
1
J-J**>
>
"
dJ
.
Oj
a ,...
"
^j
a_)
0
>
J
J__>
(_>
j
j ' J) **
d
Ij-S
A_S___j
">
J) rt
>
i.l
j j
I
j
ifta-i
_;.*>
!__>
aJ __.jj_j>y*-s
iia _J
L>
aJ
,)
J
,..
i
I
>
j
d_j^_ij
I
dJ J
I ') I Q
rt
"
_>_,
dJ Jl__J.
M-Sd-i,_,-"""
_;__-_-_->
4j
4_S
4j d-_>j_jj_-_)
.
_S>-j J_- (_Sj dw-JjJ-L-J-J J
.1 ">
j_j
4_>
U
-_j L>
L__
L-
______
-J
L_>
''
*|
d-_>
1
"' > __ j
j- - (_Sj Loj) 4
__. l_o j 4_9
>
>-
_l
j
j
A<
L_
,
**>"")
d-J
<*__* I
^__
d_>
A*f
4
___j_J
1Jj
_;
_j-_
(_Sdj j 4.!. (5 j
,
a_>
(_;d_Sdj l_j
*?-_-*
(_** _ "* d__) _)
"' lîl , I 'l
_____>
S d_J
rt J'
_-S__j LSj
_______ I
tSj
jjS ^J
I
I
__...
jj
o *"**-'-''
**-*
v
v
J 0
'.
_?*' j
L->*-> iSj-»?
_J
,**,nY
' .*.
I
_r'
***-\)j
aJ
,__: l-___>j
uSlj L,
(c-l L,
OiY*.
_
'
iSj
"J**
j aj Ijj-jj-j
cxt-^th-- a->
____ş. d
_r**'d*-* _*>j
__»
4-j
I
<
j_w j j_j
j_j
___
a ».
.
__.
_. _
_> ___
j_9
v
4
j
I _>
1
Lj _
4j 4_>j
L_i
(_j
_J Lj j d-j ^_j j j-S
Lj__>>
aJ _sj
U L>
1
rt mi
r
1
.1
j 0
.
mi .1 1
"*>
>
-3
<-_>
4j
**
_Û>
-^-t-j
c5-*>
û-i
I
j 4-_)
I
j
j
(_5 __-S
1-____Ta_j.
1
^^J-j Lo_-
-»
- Lîi
.»
4
(jii
!___
,
1
____i
__-£j_^_£
j-i-jj --i
igj)
j__i
I
4
j l_>0
(ji Lj
> (_S_J (*>JJ> &_j
L (c_- J 4j
^j
a
-JS
4__i
j_j
d__ L>
a___j
.
^
j L_.
Lo û
j
Ls
a__i
-_SL_i c-SLj L13
ûj a^.
Lj 4J
-j
4_S
j J_>j
4
4
_>
J-S
j
A
'
Lja_j
^-0 A*ij4_«.ûJ
_*-"j Û__S
ji
._-_,
_)
d_jj J_>
I . >
------
^
-L>
"
<__S
1
-
dj
-s-' LS û * j __uS (j I j
,j
A_i._j-i _j
l__?
-_J
iSjjJS
ft-S_-i..*j
-_uj
L-u
j
l_>
ûjj) Û__J-
Lj
tSlA"IY
1^5-î («-- Liyijj^-T
----j-j LjJ ^Ji
_, d_j_J
l _-___-_. _L_0 _-__J
&_-_-_)
a__L__wj_j
(_s-_-iA
j
!___-.
*' ..'
<_Sj \>»,. _-J
j,
_; , l_j_ij-S
___J __**
j 0 I j_j__ij jj_ _,4 j 4_jj j-j j-> j
4__
___Ud_? (-.-JJ-^ f J->
'i
_Ub
^
a_) I j>_?
v
^_____,
151
_* I J--J Lj
OA
djd->j_Sd_j
J
_)
dJ
(__J
j
______>
-
OAj
0 I-J-Jj
l_> __>
dj
>
l
linJJ-j
jj_ _,.
dj
£j
Ia
>
aJ
L*_-___
_-_> l_>
AJ__5j>aJ_
__.A_j^_J_) <-_.-_>
_^
'i
^jjjjS _? l-i
(-_)--J
L_-_LJ__
'ii'-jjj-S
1
Lj-j
__p»
') I
(_;jj-S aJ
L_j__j<i
_, "l. linjj-j
)
i
»*
'lj'l <
j
Lo j_>
l__>
I
r»
Ai
L> l__
_;_>J)d_j
_"<-j_h*> (_A_o___. V
___ ____)_>
i>î-
'J _> J
jj_S
A*^J*=L**>' I <-
d-_ I -- d__ L> l__
A> aJS
_____
j
_; jJ?
a_l) ___-)_)
152
__j_JjjjAJ
dJ
J J
(5A_>jj_i_t _____
l_>
d_aJ aJ.
I (l-t _l**lll)_l*l
j.
__*.
j.
aû>
J_)
°V
J-U v__Tdj ^dûj Ijjj jû_L (5*- L. J L _4___ dJ l___J _yj j_J^__) -.
___>__) J__t
J_
J
J
__.
J
**
(Jj_>
^'lSnljdL-) _;_.j__J J j
l_>
V
J
L_> _____!
L__gj
___.
V
AJj_Jjj jdLA-l** j I ^J
4
I in
A
nij c) J--Jd_> d-.-"'jL ________
-
J
d-J
L*__j
d_j
___>
d__l
A_S _;d_____
'l _l *"> __> j_j
dJ
L__JJ_1
"l
4' I _ V
4
d__>ljjA_- jjj A-J
Lj
l_>
V
j
A__
^j
_j_ J__
_)
_.
I
")n)f
jj
i_*dJjj _;d_>jjj _Sdj
l_>
i "i
»1
Cj A_xJ) A S.t) A-j ^o Lj
_i-»
-Sj Lj JJJ (
c,L»
)
dJ
___Jjj J_- __.
-_JJJ_JL_J)J_I
jLSIj
d"iui_ici />i)d_j
LS a_i
V
j
jL_jd__
l_J
V
J--*-
J-!**
JjJS
J-> f--1 J*"-0
J-î»
_*a_Lj__
J*-***J
aJ _;a_S-_j j-j-j l_jj_>
V
J_i» j i-Sj-t ^jjj^.) )") 'lllDJJ-J
j
J)"_lj_J
A_>
jj__d_2>
V ___
| "iuip
-
|_>
J
I.,*) ___.
d__,j LS _;*»_> J Lo >-_>Aj
ij'S.i <- 'j '»">jjj j
Ij
(
w
___>
j
L_j
C
^-jj
A_b
"
__J J->"
-_)->
j jr j j> j I o "> ifi
A_iAj_jl_i l_>
j_) djd_j_Ljj a_.__j
L__ )
_5j
dj___j
j
a__ L>
j-j
*>
"V
JJ-1
4-H
___>
A_j
j
L_>
_5j I.. Lsaj v
a_J(5jjj__j
___jj_>-> LjA
jj 1
A_)__) Ajjj__>
153
_;-___--_) j
j
j
__o
j
A_>
(_gj
j
d__>
A___o A_S
ljd_ojd__j
«1
J .JjdJ-'dJ.
L)
l-jaJSaJj I "imf
l_-
A-l-JJ
__Sd-j A"iiiij
j
________>
_;
j
Ai LS
<_Sd__
O4-="-
V
j
**-*-*
V
0j_) _Jj_.
L_ (_r__j_> N.
__-,d_Sdj_j__-J_j
f-.
L__?
aJ
)._}>__.
"'
__-_; _| -
A
J__j lj_U>-
S
J J Ijj_-_JJ_)
-L_>d__)dj L_ __£ l_)
"i
A_*-J)j_>
_-J jJ>
'j^"
_->-*'
7i
j jj> 4__
^Jj_S
__
d_) 1
d_jjj
_,____> Lw
_-r'>-» _r"
6-
j
lj_
dLJ
lj
I "i
la
<*,
____?j U?
J (U) J_> J
IJ
d_y)
__U_A_- <__LJj L>
V
A_J
V
J
A-vJjd-S
_-_"-!__? L?
<£jrf* O4*?
!____
-Saj
LjjJ* (>*»-.
_>*-
-j
Aj > o 'i iSj-o (5 I
(*
_5jJ***J
*-='_*--?
JJ-_ -__>
lj^J->
J-_jJ '
L_i
>-__-_-> d_j
'
L_)
_---*J*->
'ii) AJ d-o (__><v
j j lj
_*
L&
Ljj--
A_]_id_?d__ V
-»
!_-_
Ij dJ j_. _J_ _;dJ
L>
w
V
-)
jj_, j LSjjJ l_ lj J L.d_> _; L> d j d_> Ij_Ta_) <->jJS js JlJ -l> j a_» I-j
j__j
1°
0
j
d_j
A_i
A_5-J d_i
j lj->d-J lj Lj
J_>
V
j .jiji. 0 j_) _J jJ? '
I j_> <
j.
>***.) _-J-o Aj&
d.
ji, d-j
j
A_>
d_j
A_)
j_j
v' V " SYSv) a»
aJ
d-j _;d_s-C l_j
j
I__Jj_j
L)
d_o d_J___j
V __> L__
j_J->
A_j
<JJ-S
<
i,7i)S Ij-J _;AjdJ
_r-
*-**
_r'**V
J
jO
js
_ji>_)_*>
Lmjj-j
jjj
»J-J?f(j-A_) d_j
AjAJj IjA-j __J-o J-Sdj __S __,_____, j
j
CjAJSaj-JJ
A__jj j j_o I_j
d_j l"iii>f l->
AjA_____Jj_? _5-JJ-> _-*
cs-
'j
**? _***"
'jjj
djd_o l.'ijfl) j-J-J
154
d_-
lj
<_* U-
__-J '*» 'i
»
oo
"_-"'
j'j'
_*-**-**
**'"'<* '->
_C-9J'
*>
j-*>
Jjjj'j
"*
A_J
_^-_S__-__j
»
_--_
_;(
jjj
l-.__l_.L__. L j
_, !____. I6-!!-*
jsJS-j j_j A
_, _J
Û
>"ii
d_i j__J A_)
_. 1__S
I
0**?J*"**
*-**
**'*-*J'*'
j i j L> _S A i iii j_) lJSaj "v Li __j> aJ j_j _Sd_> IjA-j L
"i _i
.1
IjAj J)_>dj Ij djJJ
j. a_Sa_j )">>') L>
O'j jL) J.
.1
j_Sdj
S_> ') I j__
'j-i j-SdjjAA
_.*»_'*»
j *^»*J *.
_; aJ_-jj
15 I o ">
i
,U
Aj_^ >__£-.'* - djd_>l->d_J
-SjJJ***
j
_S LS
_5j-jX l_-
_;____ j__?
)
l_> L__>
-SjJJ,i
^Jjjjudj
d_^_> d_>
"i _i
_j j
J*** 1
4__ LS
L
a_>
Lj
'j
*-*"
j aJj
-Sj
(_*-*'JJJd%i
aJ jjj>i j dj Ij
*i
l- jj L>
jjj jSdj
L_j
J_idj__j _;_»j L
(j__j__t_o
aJ
____>---> j-S
_i l____>_-jj_S i_*j> j
l__
Lj L. _J
V
dJ j_j
_____>
___.
d_>
j
Ll>
-_&
V
j _-Jd_)jd_> j L
_gd
Aj
dJ _;______jjj
L_ A> _,
l_o__)
L)
S_ij dJ jj-j
v
v
_;-.___Ja__ j _, Lj
p_lA_)
'"*-_t_r* i o IlJaj j *-- I j e.-^ 'j V **J !j J J _?** J J*-*- _*** A
l*?*
(-r-JJ^r-?' 4
(jîjJ^ 'j
^J*-"-***
J ^****- 'J
_*-* ****'?
**-***!' -f** »
(j_,a_-__i JjJ____jS _;___ Ij_j_> <_Sdj «*
J 155
A
'i jj
l_> _£___. jj
_Jj__i->
o.
/>
d_Sd-j
j j_>
j»
* _ ** d l_ %J) j
j_A_.A_)
J LJ-J-J
d-S
_,
S..IJ J
A__>
A
"i,_i
)
d->
jj j
I _____>
d_w
. . ,
A_od_j
j_______jd-> l_>
_-J d_S jdu_A_) v
»/
(_.JJ_>d->
&'
_J-d <_L_>J_-I
156
J-L-CjLJ
Ldj
dj
I l_>
V
Ij^L-l (_d_>jdj -5d__)dJ
_ LjjJ__j dJJ J_J
oT
...
j j_j
d__
i_)
Lj
>
V
. .
Ld__ _--ij _;__j a_J d-o
a_i_*j_?
j d_o _s j L_j ._,jj_> _Sa__j jl-J_jjjJ d_) 4_o LS
<
. .
LS
LS j
d__j
L.
)!.)_)
JjA_i
*-
_J_j_jj__
dJ
L j j j >-_) AJSlujj jJi w
A-o-J
I
_Sa_j Aj_-j__d__
jj
A_»
v
V . . J_J_)d_.
)
j d-
^jj
,_;AjA->__a_j
AjAj
d-S
_5
<__>
IjaJ.
.(_J_-j_.d-.l_.
j ,-j
ljd_J_d__
____
(5j_-j
.
IjjA-k
d_o__)
V
jAj
IjjAJ.
l_>_>
,
I
J ') jjj
V
. ,j -__)_> jjJ.
i_
j
I
*- *i
"-* .
-Sj-T*-1
^, L_-<_JJ->
<
«
v AJJ.d
_-
I
dJ
_5jA_yJjdL_)
i ' aJ. j _;jj a-ijAjji j
-j»
Lj
_--»-
_>-__-
' -Sj L*5_P- _r*--JJ*> _-P-*Jj <jI-_Jhj^,__j_j^^L> ,
j Ljlo d_>
.
<
(j I "imS ij L
J *
1
d_> _, I
" l _l
_l
dJ j jJj
"v <-_-) L
A
"l
o ')
-5**-0
_Sd_j d__J__) J_9 j _ ___>
'l
|ft
'j4-*-
-_____.
J
At
OJ-*-
dj_ j._l___.__j
_____
V
___J _-o
<>
d-j _____) j
' _;?-* o-°
_ »j J '"'..' .'J J-J J-JJ
A_S
_-*-
_*-- _-r-
_; aJSlvj j (_*-*-*-**
j jJj aJ
j
_;j L-d
ij
- -*
_-***
_S_>__ ij L ->j_Sd_-
<
. . . AjA_>
OJ""*'
»o v
__)->
'
i_;**j^»-~<~i
'* ..' .*
*"* oj***"**' ___>jj_>
(5jj> dj lj
__>jd_»
lj_Sd-l
d____)
A_>
J "
**
v«r -'
j
Snij j j-j
a_j
JJ
OJJ*"J*'"'
_r*-^J _->
_; d-Sd
' r
_
_>
AaJj j_>
* L-<
j jj> d__ _a.
a*»
' ' jfr* JJJ
JJA»-A»-» '
"*
J-J_»dJ j.d->jd_j jjJ_Ja_i
i_Sd_> A___j_>
I iti _i
'i o (jjLtJ-JA-J *
157
1
IjjAl.
v/
j
»1
V (_>d j_S
-"JH
_**?'
-S***
S_) j
(_g A
Q
_ *-*Jj dJ
IjdLM. (_gdj djxJ) A-J
J__--J_jd_.ll->
<
___>
LJ-JJ>"'.» eT
__1)J_S
d_J
_,jS j Jj-> J-Jj-. jjd-i ^__L_-___l d _.
_>__
<
j_? A_>l_SdJ<
j L
j
*^_> I
j
_;dj_jj
__ LlSi
...
"-j
'ijflt j_i Sd j
,__,
a ') "i
i ">
i
j
l__
l___Sjj_> d_>
j
4_j 4 j
IjJwj j j_o d_a
djS
Laû>
_,A_Sd_. __Ja__ _)__.
jj A_l
j_>
**
_,d__j _[j I- j ^*uÛ
<
(V
I
-___-. A_-
4->j 4_j
A_o
-J
d-o LS
j
j
_-jjd__.d__>
<
I
v I
<
v
<
o_jj_j
|»
LS
jd__j_J
<
___ _ _,
__J
J_
jjjj
d_oLS_J<JL -
v*
-SjjdjJjjf
____jd->
j
*_*__
<
v
_sa__._J
A_-'l_>-jA_>
A_>
l-iii'V'
_,j_-S d_>j__v j __jj___ 4_>
LSLjaj
j j_j j__J _L_ j
d__j
jdj lj
jj_Sdj Oj-jlj <J
j o
LSa->
j
l_>
jj
jd__
j dj
rt "i iti
j Oj A_-i I
J d_j ^Sj-jj,. J jJJ<_
_-**V
)
<
L_*>
') iiS,,)
I
jaJ L 1
Ajjj
"i iii
'->
'J A_> J A_) d-jj_j -d-d
(
<
AjAjA) _JJ '-'
't
LSAj
j
*.
|__5
'i LS I J
_*6
j jj J A_> _5j-J
U-
1
£_J> j A_w
dJ
(JJJ-J J V
<
0-*JJ^
J O^J-0
V _r-**J
J
'
") i*")_'->
I )JJ
LS-Jlj
(0
Ij
****"fc
J*='
158
_*-*Vjj*-J
LSdjd_> v
I
***-*
A__i
__*-'
hL-Ji
__ a _>
-SJ J-*' -S*-*
j
A_l
i> **î» J _- I Ij
)
V
)
<Ajj
' JJ-H <
aJ
L 4_i
djd-j-jjjj '"I
L__
A_w
^-JJJjdJ)
)
)
i
j A j_> j_> aJ
A_Sjj_>
d-S
v
jJL
I.- j_A_j
^JS-jj L
_5<-
. .
^_5j
L_>
__S_Jd_o AjAj
l_>
)
-s- -5 *-? - M_*i _£-u_d_S L _[-_ ' Lo-w L_> Aj _____ a->
«_* . .
aJ £>L_
_-^-!'**--.
***Ji_r*J <
J
L_>
dJ
LS
a_o
*_:__>
<
JJ-î- OJ -5J
(
J_>
I "l III I gl
<
v
v LSd_. ,_sj_>
v _;_Sdj*_J Aj IjJ-)
_>
i '.' i
i _t
_ J *»*?*J^
Jjj**J 0 'j*-* -SjJJ*-* e>
-*»
!*g!**.*-f*.-»rTVT>'j-.-;i
V
_.
Ia_SL___ _>L_-ja__
-"Ljjj
__,
djd_jjL_od_> j i-inid,- (JjjJJj
<
j jJjj-S !_><> d_j j J_J
_S-l_jjj__
Ijj
d-__i__
lj£_> ajS
jd_
d->
AJ__j_>A_
"*.,'
<
'*'!
______>
(5j_u>jdO .
j
jl__ui4_> _.j_AJ__i
L__o a_>
(_*'»'
j
'
<__
..'
..»
_,
d-Sj j
lj L d_jjj_> l_>d_>
j
_;A_>A-JdL_b
a_jj_)
L>
*
_______
d__jjj_i dJ <
' jJ-° J
dj
(_*dj A_9-_)A_) .
Vv
lj
_,
V
L>
_, Lo-j IJ.
V
_sjj-j
___J_>
^_*-»
<
^_LJj_r a *\.>i> v-.V._ ?! .
L-_j
V
_,**-
1
L____A_i
tSjAj
Ajjj_)
j-S J
c (£_;-.-&_)'
L>
V
-JXJdj (>JJ» .
djA-JLi L
__).. ^j^?. L___jJ*L_-> _J
___)
d-j J J j
v
A i ~i(_
>
_____
j
A_>
^> j
A__
l-dj
*
- d->
1
d_)4j
A
dJ J ^j
__-_)
dj
A_i
_S_*JJ-)»
v
lj_)A_>
j
______
l_j
|0
I
j
v
I
dj
jj_ L
d
'j-J _*V
_
V _)J->
A
(_-_-__) J
-
4_j
J-
i
du_
d__i
L_jljd_>ljiL
4j_
_;dj Ld_9
d_j v
jdjd_j_)A->
Jj-J
_
v
Jj-Sdj
__)d_-
A_j
c
4_i
l>Ajj_o j
4-->
______
l_j j 4_p J
'*_
_;j
A__)
L
___>
j
4__
£J_>
A_._J._j
1j-j<*>
j
_5_i-j
_,
du*>
LJ
dJ __*
_;j L___ L c
!<__) _,
L,_J jj_-*j-9
_v' _' v» __rJ LSd_od_)jd__ d j a *',.)
_d>.dJ
L_jAj
159
___)->
)J-)_j
9l__t J d__)
J_Sj-J_) j-J-J-J J JJ-> 'C'
4_J
J
________>
_
J
J jjjjj__j
IjdJjd-j
_,
_,
Ij-l-j
L)j I").) Ijj-J _-_JjJ-i _;jjA_j ,-Ş-J j
-J
L_
1
jj-Saj
__0-->dj _-Sd_j _yj
I
djj___
"' i'"i >t**i
V
V.
i
djd__j_>d_. _sj->
4 J _jA-.A- |OJ_-J Lj (_3j
dJ d_)d_.j
J
I
)ig
L _-j L
Ijdjj
«___>_,
l_>_)
_;d__
jiiiSj
I "t.ii
)") LS
i ***
** ..' ..'
A
j
A__)
j
A **' A
djd__jjj__) j
Lo
_J
_SjJS-9
(_S»iA__)
. '
j
_». ..' *'
d__
4j 4_._-Sd_.j__j Ij 4_J li
A_S
V
I _______
'j dj dj
jojJ d_> (_S
dj
J d __-
>
j_> Lj
S
i
I
J
_sjjj-j
I
)
aj-jJ Lj
_5___i
4_jj j
d__
j
L_i_Sj
L (_.4j Ljd<_
^Ji
a_>
»*
J »___-__-
LS.i-
I
o
Sj- ^J) Ij
L__j
j
<*>
J>
d__j
dJ j
LS
j
A-j
4-j
aJ
_;d j
<
a__
ja
d_) ______ j j_S
j
j
,'
a "'
d-uj _5J»_
dJ l___)jj_j_j
*"
i
L j
dj j
L-j
J
4_J__j d j
_Şj
**"
__,
J
A
.I
a . a ". a
",
.
r
a
d
- ? "i i
_-'J J-r** * J » J-k't-'
"' .. '
j
. ,,.
Aj
A
(0
j
J
*-*»
O J J"?
l**-H
--*
___jj_j
j
'J
.,'"»
Lo
I ''..i*** A ') I d_>
L o
Lo _j
_Sdjd-_L
4_J
j
<
--_j
d__j
L_i_jd_>_Lj
'*-*j_i
__&
d_o
j.
<_>
Lj_9 JJ_.4_~
J J-o
_54j4__
o-rf"nii ini
1_i-_j
4_J
_5j-_*
L
L ^j
--'Jjj-,'
I__Sl_J 4_>
a_j a __ L
__~
._ >'" .."" ' j
_>
Ij-jj j j_j L
______j-__
dJ _5jJ-_) _-_-)- _-S-_j A-J
4__j
__> LJdjdLM) ____--_-_____,
A__>
dj
J-J-J-J
d__)
_;d j d-j->jJ__j__ d_j j
L_ )n)
j _5jjLjj a_) j
__jjj_>j_j
,
'i
j j_j _ lj__ j
_*j_>
d_o a__
d_j
..
^,
, d
I ________
____> ____)*_!
*_.
______
a___ ___ dJ
l_A_
c
jo_) 4_i
JJJ
JJ'iJ-J 'J
JjJ_Jd_)
J*^ ^*"*1
*><**
J""J -?'**-' I'*1
v
(_Sj_____*6 d_j j
Ij L
S*
_S__j_S_JL_i . dj
_____
j
A_j
,j LiJj^jJS X> V
,___-
__Ji I
j j^>j_j _ş_j"i
jj
d_o I
_>
_S
j (_-) _J
j L-tdj
_,jA_Sd<_.
i
o
*>
A_.
j
_;dj L
4-S
A__
_-Îjj _;djd___jjjj j
II**-
j joj___Sj
J> J djd__AjL
Lo
I
-.___>
A__l __J) d_o
L dJ j
_,_tj_Sd_> Lo
d _t
^S
L_>
**
dJ
/>
L_>
Jjj_->
-SJd-Sd-j A_j
A
j
.)
4_)
.'.")
u
jj L ^j-j d _ dj _;d_.
d__>
Ij_____ j j
_;_^
L_w_)
(___-
j jJj
L_?jd-*
L
.."iiin j j->
J-JJ J d j AJj-jjJA
ç.
."
jljA-
LjJ. ^ ..' *?j jJ?
i_____Sj
_*AJ
_j LS d"iin
I
.
>
*.
lj_>l-. djd____S
_sdjd_j j>
j-jJ Lj
dJ__J__*iA_)
niiSj L
j
d_S
i
1a____J j_> iin
'"'_»» A-i ,_>_j
_j
a_j^Jj a j djj
aJS
_5_> I
a_>a__
__S
i__-___j___i_i
A_i d jj
d-S
j
_.jAj
aJ-JjjJ?
LSdJAA
Ajj I j
Li
_>
___)d_od__
L_ _j
I
160
I j_> I
j
^
^, ")»)
-luj dJ
L
.
LdjdL_> i n)
**t
j L
Aj d_*> (5jJ5 a
d_)
L L d_,O4_0j_> J_) t-Sd-jJi***v
a
**»
"
l_j a__5 j aJ. d_j
ş«.
<_S
V
______) j__ _j"l_-i
1
">
1
,_. L_lj j
LS
_i . i
j
4
4__>
l_j
I
j
j
A.S (_*d_> I *»./-»
___"
L
4_j
v-
'jl ^J
O*
j di
d-o__>Jj->
_j S>
^j-j j
J
*'
i_l
dj d"i..ij__)
<
jj_j_IjJS
d_j
j d-__jjj__j Ş-j <
j
I
4i
d 'i
o d
.
4j-_j__j _sjjja_j '**'
'j
_ŞA
i.'iiii
I
jj
j 4) L ______
1
JJ
_-?
">
.
!________. '
J d jJ
_;
LS -" j-j
d_>*-
a j*!*J
*>
(_şd_>j
I
I "i
V'
J
*
'M
1
l<-
j
L_J_LWJ
L
i
I
I
*»
Ij I ->
L flij
____
'
LS _;_-_
..'
lj_>l_t
dj
j.
___>
4Jj j jj-j
dJS
Lj ___ Jjj-j
) ,,) LS _; d j d-j
_i L
<
j d-j
li\
____)->
1
__j
L
4_j A_j
jdLw-J
L>
j. j
<
j
_;_>
'i
J dJ_ dj
j
l__ d
j
)
Ij _-Saj
.1 **»
A_S _s_-
A-o
dJ o
I_>
L_*.
'ij-o J-S jdjA_>
,
^
ij j
'i
_"j___>
-__>
j j- A_> L ***
_f_)
__j d-J-J L
__> ______
___ LS__-_j
L
_j
d
dJ
___)
_s I j_>
i")Sj L __'
dJ dj
J-jj-ii
i
j dJ
IjA_j
_,JJ-J j J J
d __)
")ni
d j d_>
l..t*_
^j l-o ")"ijJ)
i'"iiii
1-lwj j-i,
j j-j
d_u>
d____i_j__J
JJ-*»
_S_j-j LS tj_s_> i__ * __r ',.'") aJS j v I j->j_) d_- j LSd_j t-SJ d_S A_i
l
j
i
*_*>
^-jjdLSdL-) ___
A_jj_j
A_)
d
L L _54j ______>_. j_j L-tjJS
d_- j-Sd->
A__
L
djj d_j _-o j
!____ d
)ii)Sj L __»-.
dj
j
__--*-
A__
_j jJ__)
<
dX
'i
^j
(5jdjjjJ_
a_S
j j jjSdj
j_)J
j-S
d_o
I
Ij-JLJ ,__>j
j j_jj
lS_)-S
**-J
Aj AJjjj-i
.
^-jd-oj-i j -.j-S d_> _Ji_jub
4_j
J. j
j-*~
i
_-J) d_j
l 'l jj
j-aijjjJ
LS_.
*»-*>
__--__->-_)
-lmj
*»'
L
I_a_aj>
<
L L i__;4j4_j j_) AjAj.d_.
LS__j
1
_L 4 j
__>
_ j dj
a_>
d__ d__
V
)")
L
<_Sd_j
*aV_»
'-
.i
(.-
'
j_J Lj_ ii_ L j_* aJj
**'
.
_ LJ
J0
aj__i_i jJ
__i
) *>
j
^ Lj>
j
)_>
dj j. j-J
1
^S
y_j
0 "l
lSAj d-S
j d-j
d_)
I
1
d_> __>__)
d-_. d_w
___>
d_b
j L
'
_-\jjj>
,)j ii jd__)dJ _J
___>
"' '"'
j_)j__j j ___jjj
£_>
'i i->
S "-J**^ O Lo 4 J d-j
A
j
ljd_j lj
Ajj
-S"J'j
_
Aj
j_j
i I
j a dJ
_J__j
_").,.)
j
jjj_____>4_o
v
i
*»
>..?'' L L
,,
j
(_4,S.,'"i"iijJ d_» aJ )
I
l_*Jdj
S
Lkwdjd-J (j L>
j
->
jjj
j-j-S
_Ş
.,)
j
I ->
^-J)
i
(_*"*' I
L J J-SJ A_) <JJ_ld_j
,__--
___J)j__>
lj
*____,
J *-*J
' J**"-*1
jJ. j ^Tj. dj
d___j_5
d
O
J
>
-
**
jO_J
»aj _;
*»'ç
l-IA-l ___
d_j I
i
lj
I
_j l)_J
I
d-J
L_>
j aJ
<
I
_>
4__
Lo 1)
4j_lj_) Aj-jj L J
A_J I
_j
I
L_l-jj->
_*»»..
j_\__j __s
)
______-_) jj_>
L-ljj
__)
(J...I 'i
<
I ->.
i
'i
ii) I)
W
'
L VCjAJ jj-r' V lSJ_P*
.1
_f*J1
__-">
Sd_, -Sdj
.i d -i
'i ,,i ci ____.A_.j__i
I
v
j-J
_J j> ^-.ujjJjAj
l-Tjj _j_o IjJSjJ Ijjj _d^
_,_-_ ^j-ş-j-JLS p____.
djj
i
d_)
d-j J-o LS
__>
a_9
'
Ljj
161
A--J
j
' j--*
__Sd_j
'*»>
j
4___J _>J___L_l__j
dj d_jj j_j
1
___>j_)
j
<
___
A_j
j
j
'i
)
'i,
i
I
odj
L
(j-->j
4j_S__ Lo
LSa_jjA_o
_j
LS
»
4 "i iii
i .1)
Sj
l_o
Sd-jd^ Stş j__.
"_;-_
^djLdJî ja_j
j lj Sj_>djd S_;__jd_>lj j
4j-'jj J
jj
_;j L-> ^JLaJî ^-J""-" LoJ
L> 1_gj)_>j_S
j
d_j f-_)4_) .
_;-ljJ__j d-j
Aj Lj
A_>
LoJ
___j
^-jjj-ij-S
_;j_>
AjAjjAjj ^j LS %h
j
______
_ Lj
dJ _)jj_j Lj
i")
'JJ
_>
(* *" ^
_, "''"..' »
j L__jjJ5
aJ i Si"i
i "i
\* L
1
j
_Sdj j
1
_; j-j ax _JS
_,_tjJS
d_j
j
i
__j Lj
<
j
a__
t
jo
.
1
j j-j
<
j
").,i
I
j-jJ L j
_5 j_y
jj
1
ax
_s
.)
A
L)
C
<_j d j
djdjjj
S
_-> j djs d_i
j
S_)
I
icS
<
_, j
i
o
jj
)
j
S "
j
A_. A
S
"i
",
I
dJ
j
*
_* j I j A_J
1_j_S d j
A)
_>
J L
_)u
1
___->
1
i iD j_>>
i,i)
Lj
_j d_9
L
i_S a A__>
I
!____,
j
1
_5 j_>
jJ___j
__-Jjj1
j_j j dj
d___j)-t__>
A_i
a_o
__- J -~ j
A_ d_J
______
L
j
aJ jjJSaj
-_>
aJ
I. 15 L, j
[_5j
j-j-jj-S
Jj
1_<
A i Aj "» jjj 1
A_6
_>jjj
a_)
_____
_;d j __j_j_jj j_ )
_>
___*-__
_,-.,)
_)D 1.)
j
-
d_j
1__
_JS
^
'i.iii
j
"">
aJj
(_.
J->
"_-)<--
.
d-j
I
____>
L
ii.i
1 ' 4_o
__
L
_)_j-__jJ
<
Lu-ijjj .,1 __!-__)
LS_J L>
_<_)_-_- __>
dJ
L SAj AjA-jJ
(jdjdJ
Jv jj
aJ_
d_j __,! _j_S j
{_sj_>j l__j _;_->
_;dj Lj4»->
_;djd__)
dJii
d j d_j
J Lj
-tj_Sd_t
(j__>j
aJS
1
__JjJ_LJ
aJS
L Sdj <
v
"^
_____
v
'l-J
j
j
^ _ Lj)j
Lo
j. j
(j I j L- j l-j_- j
(_sj d_i
j j-j 4-t j j..-S j r'tip a_*> 1
L
I
L__>
j_j
A-9
_*-__- j-S
<
d_) _,
__. _-
j j_j jjj -
djS
__-->_ a_->
___,
1
j
._u**t
)
L
__-w
j it-S j L
*__>-_.
d_j
d_j
LS
,
Lj
IidSj
"ln>
j __j__j jJ
*>j j_>j_j
)
*<j
___y_-i_____-__
)>'))*' _-J 4___, L
O LoJ
a j a_jJ_j j
4_J
.,)..'
L*»_Sd_j
j djj _5j_jj-t
)
j_>
*>
_jj__
dJ
V*
i*t
")
1
A__>
d_) _, j_> _s d j
t;,_ (_>
^*,
j
Lj
I
j
A__
">
_-j
1
_S 4_i aj_ d_j d_j
L*___>
_i I_S __j_______J
a_j
L_>
j (j L _j
1_>
j
A
j Ij
^o j_jJ
>
_; I j_1
______ d__i
l___-_-__J I
d J A_> Lo
_ J J_) A_J
Lj
i ii)
j J Lj_-o d-j _5j aJ. j_> jj j_> d.j -Sa_> j j
j_
<
'i ,..!
^_, ,,)
li_._ ~jA_>jA_> !!_-_>
.j_j
(
A__.
") 4_) d-o _,
l____j_j
____>
a_j _Sa j
j
*"' ,,) ')
(_**J
j jr»
.»
1
<v
d_i _, I
______
"**J-**
*-*
Ij.OjAj
j>
-_-__> -_->
i_-» »-' ("J**-*"
-__;___) lj_____-__ _S-Jj v'
O
"i'"ij >Aj> _ jjo-jjjjji
1
_Sj
___
l^
_ !j____>j__ \/Adj i
d-j _, IjA_j
(_>j_> j
'
A
lj
dj djjj_>
l-_j
_-
-j
<
<
L__j LSd 'i
>i>
S
t-j A_o_> d j gj L-iJJ j j,..' *' ..' j J Jrr'J L
^aJL, j LSjj ,--J4_j i_5_J)L
.
L'j _JiJj-
-t
_^
L>dj
l_*_d-ijd_i ^_j___l«*_>,L (_;dj 4-j*_Jjj_>
a
a
I
/_)jj_j
t>
Ijd_j4_j jj
|j Ll_
LSd__dL-)Aj
d-j
<_, I
_,
1
»,'*"i .i*i (_*j<- 1_sJj__j j-J -»>
-"d-nsj LSjj-Î L__»--j__»
_;
L
j j_j "
*___J
J-o j
.
..)
(_sj
L
I
1j____a_)
j
4_j______Sj
--I
I
1
1
W
'
*
i") . .r
<
' '* j
_,
L
L I
Sj
i
****«Va1 <** V j. j____j__j_j 4_J -__jj
j
dJ fj Lj>
j d_i ___2__) _
V
162
_,
ii'in)..)
-J_jj _J |*>j_J Lj_u. L 4-j ^--jdj
irJ--j-j
1
(*,
<
v. i i.j _;j ____j_j I_j _;j lj_>j___j
0--.J ...
IjAjidLjj ^^-SljbdJjA- _Sdj
jo_I d_j
a_) i_S a__
)"ij j_j _J
_;_______
Lj i
.
').*)
v-»
_;jd_jjj__
.1)
1
t-r"
"I jjw)
^">ipi
ljjjj-»
lii j *-" j
_-__-_ LS 4_________
l*
*V
ipS j Lo
aJ
_J> l-_j __j
,
>_) "i
I *i.,i
'i
l__jJ-JiA_»jd_9
__j LS _-Sa_)Aj^_, a_j Aivjdj
____) J
L__-J
l<*)jjj
___L-_Sj__J _Jj "' ' -*
___.
J fJ
j
_">J<*>
Ljj-jlo d_j J dJSdJ ^_j A i j_t
_j LSd_j__j A_i I jdjj
__J ' j ' Lj
______
j_J
<
1
d-j
________
LwdjJ A__
-Jj
d_j
a_-jj_.
j.
4_j
__J
Lj
A
Lj
j
A_>
|_s
ljJ*Tj_>dj Aj A_l__
i*i.
.'
1.
L_j"1
_ lj
j
_ş
A_)
_S__jd._
1
j L
1
\J L jg-JjJj")
".''"»
_SjA_)A__j .
AJJd-J)
_,
J ' ..'
I
j
l__o j_J
jj_)-tjj?
_____ ______ j_o
_;A j
Lj__o A_j
d-t
L
j_j J
O
djjjfjj
L)
J j
L>
J Aj A_jjj_j_jj___J
d__S__> _*>A_-
J
L>
jAJdj
Ij __JJ>
L
Lj_-j L jA-jaJ (5j-j
Ijdj
__
A__-_
,__
.
-J _*J
i
J __-.
_,"'»-..,'
_j_l_-_.
_;
_<-_-_
I
p_>_J
J A-J
_-J_J__;P____
|_*J___J i
A-J
I
")
.-.)>
LS __-..__->
I I "i .,) ,.)
A_>
d
j
j L
I
j f *-S '*--'
*-*»
_ I i l_J
J
L
.
j»
L-_-_>
(_S
aJ
Ajjd-j J_|J) ^--LJJ V
L
!__>
L_)
j
_J
j-j j
LjAJ>
_; 'i "_"'
L-Jl>
A_i
l___)_Jd__
lj L J
J>*.J-JJ-°
jA-jAj
_.l____*.
__) j-?j
^jS'ij-t
__A J-Jv
IIMI)..I..)0 ^gjj L-!l_-
_.
^^
A_>
L
A_>
_I> _sj -J-_j Lij_u>-__> 1_-oA->jd_j
v
<
A-i d_j
i_j_V _,
A_jdJ
d_>
_;______.---.
l-_aj_J
__>
*-J _--'»»-'
_S_9-»*»
AiAj Ajj _tj l_j dJj
dj_
J__>djj-j j
l_i_> _J
I
4jj___> _;4_Sdj_>
j-J L j-u- L
AjA___i.jd-SL
(J lj<*>>
j J-î
_J**-rJ
d_>
lj>J
L__2_J |_Sj
l_-
jdU.
<
ojj-h *-----. j»*j Ljjj-lj dj5£> jj-jJ L L _Sa> * jjjj S Lj lJSa j j A_i j j_j JjJS V_i _j L j L jJJ J jj j j-jjj jj? ^ Lu> AjS A-J
o ' Sd"imii«iSj L ,__.
jIjj
*?*
c
..__>
djd_jdj L jaJ
_)J--'
J I J AJi l_j Ij I J_-J OAj ^S-l-lj jj_jd-t
V ,_-
aJS
Ij L
J O -rt'J'V'
_j-_j_______J
I
i
U-ji (jjA-i ''
"' ..'
I
iii j__)
j _s, L_-)j_S _;d jA-j-jjj j_j A_) I
jA
djd_Jjj_j
.
>
.
(
^jJo--
L_
L
) __-<dj-S
Û--J_L»
(*>
A_J
J
«
JJ--H 'j'-'JJ*--* o--'-'
J
,','..> A->jA-> _Şj->(j.) I j*?*|_i*t
lodj d______j A-J
jjj
d_j
V
v . '
.
4_>
J ,.' "' "' ..'
1
I .
*'
J*"J
J
_;
j dj
i
i
__j d_) _-_-_> _
___>_>
***
..'
"i
dJ
AA_-j A-j
'JV-.J _Sjj»J
Ljdj JjJ_9 ^ul lj_> J (J- L J
d-J \_SAj
I
A
Q
A
V
'lrltj
^,
J_)j A_l
I
4_i d j
<
**'./, .
,_>
dJ j I j djj j
___>_)j j_>
djj-j aJj
__Sdjd-j_S
"I ., I ...) ___-__--__>
>
j
j 4-j aJ
S__>
)»»
A
_-->d j
1
__-__) l_Sd,d__C d "i.u) j-o
J'*'*-'' ' J J
1
1___J__»_____-Sj
/
__JSj
L
L ^jJjJJ-
J-1^ ^
'-»
'
tSj-Sli dJ
aJ
_,
j
.
_,
L aJ
A__
O
'JJ^'' 'j-"*"
y
"*J
Ij_jJ A_- aJ jjj
j J
Aj AA iSjjJ?
Aj>
l_>j
_^__îu)
1°
j-1
_-S__)A-_
L_>
«/
_"<*j>> J»U
'
*>
»*jj ^
,i
.»
«
jO
jj-j IjJS ***
Aj___jAS
t-Sdj Ajj^.-"
j-J Lj-jld Lj
j J
|_j
_5j Lj _>
Aji-J Alj
Ijh>
jAJj _Sj-Sa-i
jj_> ^SdjA-J
!____)_.
d__jj^ ^J Lj___. Ljd_j__d-j ^
**/ f
A-S
--__-__,
Ij aJ
.
_Sa_j d_SJ-JJ
L
a_i_J
Ij-JJ
L>
V
tSj..'
_SAj djj-S A
1
J J-J
<_Sd_____j
|__j
l> j**-*,*J
(__"''*. ">'?
,__,
j
Lj»
L L a-j i»>jJ Lj__d Lj I
) ) ..) A J A-J AJj J_-J
_JS_j J
>j_L_.d-_j j.d_->jj_> __l
___
163
j
S.1
_--'-» 4____dJ_
aJ L j
L jLj Lj
iS-^fjS^ J o j_) ^jtSj L ^_)jj>j_) jjJ_j)j> " lSjJ-!-*--
L_l_J j j_j
i
)-»
dJ JJ>J rt "i.»i I j
4_i_!
'S-j.yj
d_j_j d__
Lj>jA___j Ij _;4jd_>j_S ^j-t jJi __>a
!__,
_
»
'
-5
I
______
j-j ^_ja_j_i L _;j lj>
n
l_S"
l_>
-
^^J)
'
.
__)
. _,» |
jjft_
"I
,_Jj
A__ d_>
_
..) A-j
_),)..)
i.
..)
L dj L
. __S jj j _*
dj
1
_5 ______
j j> Jd_)
A
..' **
1
J
4
i
4_j 4_j _J4 j
-J j j IjjJ? j Jv L j
,i"i.»*Ilj d
v
a_j
«/
"*""
d
j d'J
iu>..ii" d_j j
t ..' ->
"-'J*-' iSj
____ l___S _______) jJ .,
j j_)Lj__J a__
__,
"'..'
A__
>
_,
A
d j d_> d j
j j-j
_JS
")id)
_, LSa_)
ja_
S
_;dj___J
.'
0-J<-jS_lJ
l___dJ
A_)
______
__Jj
j
I
i
"i "i
j_
dJ
L_-_)JJj ^-wj J-_ v
I
Ijj
_J Jsj-j
_;j LjJ.
L1f___>
L
dJ j
'
__
jj
_
__
« aJj
L j j L -J
__J
a_j_]j j>
^_)
1
jj_j _,jj
.)
1
j j
A_g
L>
j.hi-m)
,_)
_-
L_»J-1
*V--J
LjjJ>
Ldjdjj) __JJJ>J_J _
L_> _,i
LSd-j^,"
L dj
V
j
d
1-1)
J dj A-J-tj-Sd j L
_;-l-___)A_j .
j J_J A_J
A_>
dj
" a ' aJ j> ^-djjjaj
LJa-j _ dj IjSd.. )
_____
Ijjj_-j
_;
l_dL_t_;j j-_j
l_>
L_I_.j4_t jj>
l___-> _; * ***
dJ j J J
A_>
V
dJ _)d_o_>AJ
<-J Lj *J
Y
L
_-*"-\_L**-J*-- jA__
\>"> j
J L _-Jj J_.l"l
..'"
L-S__.a_j ^jj-jjj
L_Jaj j Ajd_jjj>
_j-_u__)
l<*)^ <\ ^
)
4_j _|djd__)
J_
_-"'
A_t
jj>d_t _jJ____j_j__ j __Sj L
jj j j_j
<
(.j-^Jj*1
___
___>
Lj
t___jjj_>j_) d
*-="*'
L J
' ..' "»
-*v
**t
Lj
-
.
A_)jj A_j Jd-Sd_t d_i(_SjJ_-J
i5
JJ
J j
l__ij-_ j _,"'"' ij L-_jd_.
___
"
..'
(_S
d_>d_l**J _J>A>
a_> _;___
"»
_Jjj-ojj-9 O
_5
A-S
^'i )n)j j-j
I
j
)*?*))')
_j_Sj
L
Lj__u L djd___)jj>
* Horace, B. Davis: Nationalism
workers _5j
di,_i_g 'i
d-o
-__>
^j -jjl
^S
d_j
1
j
and socialisr.i, narxist and_ on nationalism up to 1917.
theories
d_J
d__>
d
1__
A_>
,
>
..i
i ..)
4_j j
_sj
'i S
j_j
I
.
l__
_
j>
" j
j j
.1
I
..iuij__)
-
a
I
__>
j
j
j__j
j>
iii .i '
Ljj ini l_j
______,
1
d^
.
_J LS-jj-o
d__J
V
_S*_)Lj J 4-4 _) d
j4
1
'
'
_Ç 4
')-) ~
1
J
l_u, L_)
A___>4_-4-t
(J"
j
1
.O
_-_>
,jj Ij-S
''
*"'
' Uȣj L i_Sdj ^--j I j 4j
_ç _____ j-j
_J_J
__S
, 4
j d-j-j J_j j_j 4 J
Ijj-__jjj__i Q
4_>!_)
_,
dj_-_-) _;
J_jJ
j Jj-J-J
4_j_l d->
»/ 1
'j _ I
_J j jjjj-j
o I'j' (
I
L~
J
J I
->
4
j
4_j 4-J
d_S ________>
*."'" ^j-*
<-*J
_*-5»-^J*'J _î»*J__»<-J-_--- ) V
164
-o
I
-^
aJ l>jj_S (fJSjj-jdj L j )
_,
I ..)
LIJ> J
A
(ji)
..)
i'j
'<_
Laj.
'»*>
j Aj lj>
j
j_j_S_->d__j
j
d_S
j
L_i__a_j
j
l->dj__ __. l>
_5_-SL,j_j joJlo-i
-____,__**
)
")
_,
L_>
_jdj
l__Jj_.
___,__, jd__jdJ
o "i
!___)
L-J
_)
'
_lj_>_)
_; jlj A_j
4-S
jjj_»"** _-Sa_>_J_-_
4-j
<
^,
I .V
"i
d j j_o
I
**"
'
joJlol.
L j j ,
.)
rt
Jj
I
I
Lo-vJJJ- __J)
J>
I
j
_l 0
dJ ^
i
d_S
__.___>
. A_l
JJ-J Aj ______ A->
d-S
__-___)->
**>
"i.ii->jj_> dJ
A
J
I.U
d_j__
4_> _c_-
I
0») jX
^
"l ii)
A_S
L-_
^ LSdj
d_)
j»» *--»3 _*>. L
»
aJ
d j_j_jj d_S r* _**_J
d l)
j J __J A_o j jj_>
L_)J-> _,
"i__ij_s ^j
L __j...__j
j_>
L ___)j_j
_**_ 4__
_J-S _,jJSl_ij_j _;_JJj_?
jj _LjAj
<
V
^jj-uj
p-jJd_)
-__>->
j 4-j _jlj4j4_j
d_->
__j__.j_?
_;_>!-__>
L
L->
' -*l "»
J-J
1_>J
L
V
__.
LS .
.
i
ii)
_j
.
)
Jj L
(_sj
***
l_t (______> l_>
a> j J. A_J
j -> L
_*_I-L_.
d__>
l_>
dj L
l_>
V
l-t
.
j
j__jjjjd_t
.
j j j j ~ j j-j d-j
_j_J
L a_.j_S
jAjA_> ^j Ij _|4_J Ldj
j
4
LS
"
4_o-t_o-t _S_j4__
_s_J d_9 _^ 'i "i
j liWTI _J
(_JJJ
d_i_- _^i
-____jd_>
iii I
*J
_,J>
d______>
j L
j
_S4_o
A_j
LjjAj LS
Lj L <___J_J
L_ j_>
*»
J_
Li
_!
A_j
Ij-j-j _5j L j-> L
L->
dJ l_l_l
I _____ j>JJ
<_____>
__> L_j
L i. .iiij-j
djA_j_jd_j
.
j- A_j
d-S
d_>
V.
_"j I J
AJj
d_>
|0-t-o-)
_*_y d_-
J I JJJ-S
L
_5jj>
d__t
A_J
'J-H^-JJJ j L
djjd_)
*** *>>
i>
i_>
js<-lo-. ._5-_j "
-__>
l_>->jj_S
_J ___* ,J->
LlJiAJj
______
_
y
l_td_o___j (_5j
_
aJ
«__._.
_sjdjdj_j_j j
d__
.
.
__
J
i yy J 165
LSjJJ dJ
I
"i
i
j--Ja_j jJj ., >iff>
'i
djjd_j
j
I
A
j
«
d
j Uj .__) 0 L
L>j
A_j
d__
-__)
L
jj L d--> (ff) __«>
(nr) îj
A__
j
^
___j___
(_j Aj Aj__j __,
1
jj_j_>
_j
jj
j_o Ajj
l_>
-*
OJJ*^*
.
j _s'?Yf _J * aJ
LS .
j AjAjjj-S _j_j)J
L__)->
j d-j
Lud-S
-_____
_Ja__ __Ja_S ^jj
|_>
''
LS AjŞ j
l»--o<_-o_> _s
**-»
..'»**'
n "i
A
j
i
_--_-) j L>
j_j
_5*_J4_-
dj
.
i
aJ
dJ_
(_,'..'
__Ji
L dj
_5j______.dJ O
^*-*J
J
__
_..
iC.d-c
dJ
i
j
j __jj-_j4X
dJS _^ ') _i
-'J aJ-
___>-_>, l_> _; I j l_>
dj
j
d__i
jj-j
a_j
a__
Ljjj-j
d_j _5J_-
jj> d-j .____> j
L>
LSi 0 Lj
aj
d-uj
a -__._> 'i
1
l> _j I j
"> _i
d-j
___>
v
_s_y d__i
*__Jd_>
j -_j dj d jjj
jj
j-oa_>-> _*_ld__j
I
aja__
a_S
Ijdj4_j _;j_S__dJ j
(_s
i
L Ij L
_e*"*--Jj*°' (j"i_i
'iOjJS ____> 4_i j>
j
d__j
_, l_j__
'j-jJj
<jj-S
j L
_J_S (Jd-Slj^. dJ
_Ja£ -_J__S
_, L>
v
LSd-tjjJ. j -jJSdLJ
_j
dj
______
'iiii
__r--S L>
v
a
L
_,jj
dJS
V
.(^) j
>_---* L>
d_.j_Sjj_.J__i j |__Sj
A_jjj> j j___) jJSJ d__
l_>
ajj
* j-t» j t-Sj L
*
A_> jjVi _i
__o
J^_) _-_>JJ
<"
_5_tjjJS
l>
_,
aJ
d_S_J
')
___.
0
a_j
--___.
">
ii) I
l_ jj LaJ.
f>_ld_j
1--*»----)
j L j_j j
0 Lj <i
t_jJSd_>
<l
_ d->jj_S
____>
jjj L j
1
V
_j
**t
l >
_,
LSdJjjjS
d_>
A__t
i
- ) "i
i
0 l> __J d_c i__J aJS
4_S___j
_>j-SdOd_j 0 L
.
V
V
j__J d_j
J_j_9j j_9
.
l_
4_j
'i'ni
__l__4_t (j__)J A_j
^J LS
i
V
i_- Ltd_i _£ L
'iojjd
d_i _, L_>j>
dj
Lş__>
j jj_j_j
4_j
I j>
j L)j_tj__t
V
jjj .
A
aj
j
d
j L
4___ jj-__)
' -*
_JAj
j
aJ
(_sj L)
j. ___._> _s_Ja_9 __j
___) A_9 _5j I_j _; A j L>j
>_-)
!jj__o
-___-____> j d_j _54 J 4___i j
_jd__) ^j
_______
jjj
d__j
j_j4u (j___-
I
Cijj
J_t J_) AjA_)jJ<d
Y _> j j
__j
d__i
<
L> j a__ _5____j_9
,d_. _^)djd_) ^»dj
aJSaj
>j__ dJ JJ_t
_j
L> j
I _i
-__J_L_.
____-
j_
<-Ju 4_j
j
a__i
j I jj
"t 9 A-j
A>
__J)
_-J)d->d-o
A> ^, L>
J L _-_J A> _;j L
j_S
j._Jd__>
dJSdj L
4_j ______
L_i
A
J d_C i_) I d-S
-JjJS .
<
L_>a__i
4_j _, L>
lj> _îjjj
LS j j
(__>J A )
Ija_. 0
_,______j i_SJj j______î.
.
«
L
_>J--* _-->--'
aJ aJSaj
d_>_;j_S
J-_
L>
l_j
j_j
*_______)
_J A£
JJ_oA__
_;j
i_J
I **)_)*»
A-S
J A_j
V
j
lj__S__J) *^_)
^
Loa-j-b _5j>L_ ^_Ja_j _,
L_ _;AjAj1j_' .
J*_-_w _5jA__ d_jdjd_j
j LSjjj
!___!_>
L>ax dJ
»
(tû)' x
ûr - ûy J
ûf - ûr J 166
'j-jj.d
;_J.d ûy
J <
«
a_>
___J_dj
«
Ij _;_jj 0 a> A_>
**. l-t ^, I11 J> I
Ijj-J-s
j-__i jjjb
(rr)
dj l>ja_j 0 Laa (n
)
AjUj-__, 0 La__ (rû) ST
lj
__-_> -__>
A
j
A-S
j
o "i
A
i
|_5j~ A ) AjJd )
___>-. A_S
i
0
AjAJ_j__>
L__ot_LO->
V I ___)*__)
j
J J_> J I j
4__i4_j
_**_J A__
V
L_Jd_o j
J-S> _5jJ_J_dJ 0 L-J
_J J-J
I
J
I
jjj
_5j__dJjd__j
j
A_*l) A-9 __-
<
Ajj
jd_j
d_-
o
______ _t
(_5 I
I
")
>
<_____
j LS__j
-t j_Sj-jJ? I _ _;d_V_J-__
.
L-J
0 L_j<- ' j LS d-s j jJS j d__-_j <.
_____
Jl> -Jlj_L_)A__
a_S
(_; I 'in.iff)
ii_
_s ___)«_
L i "i
_j I j-jj
4_>
J L j 0 v
> ') _i ". l-jjJSa 't
I
1
,")i" j-S
0 Lj A_jdJ
__**.
V
t5_j_jA_ijjj aJ
j_j
_,
LSa-jjJ.
*0 JJ""* O LSd-S d_j j j_i (j_ )J 4_> jj_> A__ _SAj J
d-J
_-___.l-lo
l-_J)lj___)
_ d_>jj_S 0 _j_5j
LS aJS a_j j
jj> _s j
d__j
j_j
j j-j
j
j. a__
j__->
j ljA___ ^_j ,j_ La_:
jd-j j jl
. _J
__
_s j
LS ____>_o
L-i
j_d_j
ljd_) _jj jj
_,
d_jj jnij j-j
*
_JAjd__>
^
jj»_
J L dJ 0 LSdjjjS
**-*»
.
.
j
'in)
_ij<d
L
j-j
d j d_j
_;
lj
LdX L-
__->
ajaJ.
j_d_*.
j_>
d_.j Lj ^-j
d__j
(oJ
I
lj-JJ_t
L
_;__>
Lc
LS
_
O
"'j j ' d_>
1
_>j
j L _5j
lj
Sd_> _-_._)
j
JJ-H o LSd-tjjJ_
a> aJ Ljjlj
»
v
_-.\
a
I
_.
'.iiiig jd
a
.
lj
_. 1
j ->j J
* __
'l-»
I
**»
lj
Ajj
A_i
jo
_5_-J iV.i
" I
A
li\
__)d_o
)")»)
Ij aJ ^ >d_S
_-_»j j__ d_t jj j_j
*
L_>
l>j_9 )
I__
(j LSdJSd_ijj__ j
j
d-fl)
i
") ..' j_»J
A
<
.»
du_JSj jjj
__,
* _ *'Aj j ^
W
d ___)
)
Aj Ij Ljjj
jdundJ
*i"'
«
Lj>
l___
dJ
aJ j J J
") ") A_>
d-o _--) I "l "i
*-JJ^ WjJ
"V
1 Lj
.__,_,
(0
A_jJ
?- 'l
A-o
V _l _l
J dJ
j
aJ jd_- jd-Sjd-t
(_ L_Ll>
>
j
JJ-J (j Li ljj_> J-J d-j 1-tjjJS j. d_> _._)-_) Ij-jjJS
(_SjL a_j jj_)A_> __S_jjjJS ^j-jj-jj -_____, j_ij
M)
_5j Lj-j
j_) j
d_)
_,j L
'
^
O
_j _
l_)
AjA-t L L j
.
_*j
.
_s_tjjJ. |_J L
V
d_____A_jA_o
L
*i>
(
j L j_j uu L ax
v
_,
L>J__>
_______> I
"
(_s___j__jJS
LSdjd_Sj___ d_>jjJS
' _,
lj_jji
j>__.LJ_)j _J _sj_Sj4_j _sj L __jij.Lj-x
LS
j
*
0
aJ j (j L ljj>
d_î>
' _,___ljjdu>_;l-._l-.^L Ld__
' ' '
.
____) j
I «v _t
J-J j_l j t_J dJ __J)
"i
"
a_i
v,
"
*-J(_-:*-i*
t_)dJ
_j
«-l
o
,J-i
_r*--?J^*J v
0 L-jjS
*"
j L j ^jdj
I
L>
J J1^
Ljlj _J
l>dJjt>jjj(j_L-X
liVifii i aJ "" _, L> j_o a_j . _, L>
L
Aj d j j_j__ jJS
.
j_>_j
,__y_>J
L
jj_j_)j_S Ij
!*)
*
*
1
(_Sj
Ljd_t
_Jj_oj
A___)j_j___i
L -Sdj jii-
djj_S
j. A_j
V
»»
JJ-*-*1*-*---
_j
>
I
<
Jj
_J>
I
<
(_îj»-
L
_; I
J*-"* -T-1 _*}-" _T?_>-' O
j
T
j_J
Lc -
__*_>-
j__ <(J
ij_i
i
^-s-jj Lj
-5
»
L_a i_h_» Ajj.__j
ifû J 167
a-Y
A_o
«
J
L
1
'
*.j.j
\
1-__>
%
**
LS .v,o,--.o
'
f .
Jrr-*>--lj
(r
J______l
<
(-'->-' i ) ,_______-
<-Jj-jj Li (rv)
*r»A ' o 'j*-3 ' jj*1
l*J->-
"**->*-»
«T
(U
jjj__o
t_T
___j-_jjj__
4_
_S _;d_Sd ______
_J
^J 0L_Jj_j j 0 lj_j ,--. A L'J-S
lj<_-_du_
j^Jd-
L_
d_>
j4__dj
_5j-Sjj> ,_s_ijj_r (_Sj>_)___
. I j t* J J-o A__
l_tj d_o dJ _5jJ- J-o
_5
'jtJ
. '
<Aj-S _Sj-o
(j J J-l (judJS j I j
d__i
dj__j-t
d__ )_'__) 4__i
v
(j - L
>
j jiV.'l_i j
d_j
jj L
_y)d_S
4-S 4, o
i
j
dj jA_jjjjA_)
A_-
-> d-w j_9 dj-_ lj-1
v
O
1
**
jj-S ,
jjj
___SJ -_>
i
j lj> j j
j lj> dj_SJ.dJ
aJ_
L dx
_>_
_; I J_>
dJ
^^J 4->
L
L_j _-_>
4
jjjjj
dj
)")iiid_j _s_>j_)
L_)j>
d_>_;j
d-S
Ld j
A_j
_j_j_J
iVio.-xio
_____j_S
J_l>
I
a 4_j _;j l>
LS
j
(_ ___>
(rij
d j Aj__l jjj
j
_S
1
j
4
-»
o
»
J
L->
_j
i "i*>
O
j
(
A_) _, I
(5_l
-5*1
**
-
1
J
.i
A>
*. I
j
a__>
a_j d->j_j
_s>>^
*_->-
* 1
-S*-
^jj
L_j
^ J
J_
L>
d
j
___>
** ** Wj-3 >/ j L ^-SJa-l J_j-_Jj_9
'
v
Ajdjd-t
<
jJLo
__jj__*)
d_j L_l-5 _SdL__ld_9
) O )
t/
___ j L
J J-J A__ dJ
A_>
i
L_»
ii'Vi
_5-> j
A__
\ jjjjS
j_S
A_j
_-_J
LJj_9 j
dJ
.
__>
jj>
v
j JJ-> 'jJJ-S
A__
'
j
1
v
w
.t jj_)_.j_S _Sj>
d
1
L_Jj_-
_____
J__4_l
A_>
w
_;____
A
_S-_ JjJj
.V\->
1
;___jj
4j4__
_;_jjj__ _____S
dJ dJ L ___ A_b
4__
I
S 't j
j
_>jJS
L_bdjjd_.
>
j
i__) ")
j
__ljj l_
__-. L__J j_9
i
>
jJS
'-'j-j
liV
jo A
jJS 0 Ljj-S
A_> A
j jJS _ j A j
j Ojj
L_>4_>
**
_-4_
dj
______
j__>
<
<
L>
d_t
L
<*
_5_J L. ^jid-ii
aJS
j
(5 l_*-v LS
v
V
(jD
dj
J
___S___-»_S
___>
aJ 0 L__Sjj_>
<.
________-_!
dj
d_
j
(. "*__)«_
L
j.
A>
____->
d_
LjJ j_9
__.___,
__j LS
4_S
jj-j-tjJS
V
______jj_> j
r .
(
)
|_jj L
j_Jj
dj_)j "
L>j
_sj> _J
"**
!<_-_>
j
j_4-S4_>j__o _;
_;-> ..) ".
j
<-Sj
(_sdJSd_*-_S _; j d__
"' dj __ld_ j
j_t
I
dj_)j_j
__,
4_j j>
d_jj
'rii'ijS
_
0
>
l^
0
_s^»--.
j
iS*.
j_jj-j
(_;___
dj
l_jd__
)______j) 1__
"
j 0 **
LJj_-
"i
^-JA-ii) dj
l__
" ? ^ û is-J mi
f **v-°*g _;-"
*--*
d__
j
aJ_
4-S
v
*-
v
_r-ll-'J-*'
jj-jj-j j
<
dJ j djdjj_>L
L_j-__>j->
.
***
*
jj-o
j_>
_;_ A.9 ^>-i^_Sj_i_? I_ _;
j____._>
».__>-
<__>
aJ
w _;_» __.
v (__J *>..»-'
__j Lj
L>
_J j
a__
jj
aJ .'..)*)
v
j_)
o d "i
. LSLj d_>
0
L j j>
___J 4_6
ji
_-_ L_3>
L
L_j
d->
4_jj
i.i >->
S»i__i o
dj
_Jj_j
aJ ^-Sduj j Ij djj_ijj>
_sj-» Ai. <_j_S *-*
I
d_-
^c-J-il _9 d_>
j
dJ ^j d_S
l-V Lj? 1_j l_*-_) d_>
(_Sj_i_)
__j
L)
aj
uj
-J
>
<
JJ
I
(jo
Lx
A L_>
_.jJj-j
_;" -JidLj
J> j
_S <___ j
j__J d_j
_,_>(_, Ld__ __jj
_5
j> j
4__j A j__J)
;
A I
I
I
j__-j
<
^,
<
JJ-J
L_jjA__Jd_-t
" iSj-j--»
A*r J ' dj Lja-j 0 <
jj^
**-y
_j
lj_
**-->
o
*-*
^
-_?d_j
f jJ j_j
L___.
(ya)
..,,.
( Y *\
I
")
*U J
llf J' 168
_»>» »-J-><
Jj
I
o-
^--5
*
*-*'
_*-''i-iJ "**- *-=»j---a-' '
''-'jj (r
'*
)
»
0->j0L> j 0
d
j_)-o d-j
0
-___.'
A_-W_id_-
L_Jj-_ _-_-_-d-i dJ 0
L>
j> dj
d_j A___j
L_j 0jj_S_t 0 ' _J ___"___,. .
0
'i
-""J
-5
**
iim
'
>
''
ljjj-S jl_jj_lS
A_)0L)lj0
j J
l__
l_-_i_x
Lj_-
d_S
^jj L
IjJj-j __> j d__ l.vS d_- aJ l> 0 Lj L a *i-» j " xjd-t 4j 4_l_i4-> LjJ dJ__i_t ^j LSd__) L_J*j_90 L)J>
J
*V
/ - ç, \
j _-__>dj ^-j-Jdj
I
^-j lj,J_L
4_j
A_SdL>
L__>
_fJ»
Aj d_>
**-J-*J
_; j a -_J> dj___ d__. .
(_r___>j_0
v
dj j
^jJd.-
;
I
i
AjAJjjlV j_S
_,
i
^saJjJ. j>
L__ Lj_>
___ I
j o
*-** L-i-^-V
' oJ 'jjJ-** V
-_ L_-idjd_j "_j _;jj___dj j
_S
OJ
J
(_"r"--J J*h
0-*»*»'J--*
I
j-Sj__5>"
*Jj-* O
**-H
1
'
1
.1
j_ -__>_>
_>j-r.j
''." d »_
jjjS L
.i iii
..' I
j _j L**-
L
jja_S __j j l>
dji
Ls _; j>
j-i_jI_)-_
_sj_Sj_o
L
dL__-___)JJ> _[j_Sj_> _-J^I
_"_l
_Sjjj
d_J
__
L_>
j j j-o
L
"l
d_>
_-J)
Lj
joj) d_j
djj
f
J
________)
0
'
j
Lj
j
**
/>
__o
_v
j
j
A__>
A_j
A_J
j
aJ
V
j
I _.___>
j>
.j. e>
___>
j jJS
'f'
_s
0 l>
I
j
o
_; I j->
_JL
L)J_9
-J
l.v 'i
aJ 0 lj-_- iSjJ--_dJ
jA__
j_) 0 Ljjj
dd_
aJ
IjdLO ____Jjd-_
j L-0 4-j _S __>__; j L_
A-i
4J LoJ
«
i^'j
___j
. d j A-j d j
J
0 L-tJ l_jj_l
j
4 __j aJ___ d__
'
(J-'JJ ''J
_L___j4._
<(_->j-o
|_
^
' _--L»-«
-3* 1*»***'JJJ
d "iiin d->
_Sj
<__._;-_. j-_»_jjj-j
_>,___,, ^U^__i___ ,_ç_V , j d_j (_--)
fJ»i
*J>
__t
ljd_id->
JJ-"*
a-^s^
lj_-j -J---.0 ('rf)
j jJA
I _>
_tjjSj4_t
.
j_il d> ^_o lj_-td_) .
I__S_jjLj _J
4_,
j-j-o
_5
_>JJJ_J
Ij L __j L
,Û1
_, L>
___jj_o
-jjj
*l,ltft A-.
L
<
A11 169
d_o
;^J._
l_)j
_o
" _5j
'trûT t5-''*Jj-?
_S_J
I
jj_>4_j
d__
j
_;!_) d_s
d-S ,
JJ-J ij_->jj__
j
LS _;d j
0 'j-j-j
jsj»j_S aJa__
Ij L j j_ i_) j J
j jjS <_Sa_)_J
l_>
A_t
1
du- j-JL-J **
A
Ld j
_-
^^jJS (_*| 1 _J Li d j>_) I £___> a J _.*l A iSjJ**- AJ_J j-> ^-j LjjjS _"j>_Ja_- _; j_o d_j AJ_>dj j d_j j A_- j 0 ljjJ_S
_j _5j_Sj_o _5--jj-S _; j>_<,l d_9
A-
_s->
__S_-_jLS
d_»>
__J__)jjSj_o
l_>
Loj-5
__.
)____>_>
L L ,_s
Ajj>
_5*_J -t__3
_-_>
sj
I
I
I
^j-jj Li dJ
,*,
isljî fJLc
,____
Lj
Lj-j l_j 9->
(yy')
«
y
_; j d_j
j
JJ-J
j l_jj
S"
j
"
,__,
0jj_ . ' ' '
0 L
I
A
jj»- j
dJ_
j L jj-ij-jj V
i_)
a_»i
aJS
"
.
**>*>
l__j i_)"i
0 Lj LSjj
'0d_S
I -»
_)»*j-Sjd_- aJ _5j Ijdjj
j
liV
">
dj L)
**)
*i
A_>
l
i
dJ _J<_ -Lw
A
j
A
"'
0 LSd_)jj_S
aJ
.
j
-__i
-Sd-jdj
L 0 I j,
)
j tyjZi
djjjjj
d_S
jj-j
j j___d_j J-J jdj
,
<->
jjj
'
_Sdj
ini
I
lj
i
a
j-j L
O
4_j
L
d_j
AJ ^_*)jj_9
»
-»
..'
d___djd_j
A__)
J < ' ,_ 'j ' jA
***J»-»
_j
_Sj l_jA__
)
jj-t
<
^_)j__J_>
_l_j
LSd___ij_)
l_j__
0 L(_;jv A_>
4_j->j_S
_;dj lj_. jj_> j
Lo _j-
_<J <*)jj<-<
LSd L-Aj , I.
_JSjjj L 0 Ljjj
>
j L
dJ__) d__
^i
i
'j-o _sj d _________ d__j
__J->*J _-''» ..' *'
j
d
j 0 d_S 0 Ljd-t 0
*
j JJl
A-_
l>
_J
dJS j a.o "i
l_j L~ >____jJS
,.i
)j-j j j Ijjj-S
_; jJ_-_j
_^
j
_s__j
iflt
''<___J
.', a. 4_i d_> j _ lj_) I 9__u H>J 0,', I___S___S-_J _______ 4-J 0jj_jd_» JJ»J
_____-__, _-_> __--9-__)
v
jj -_j
I
Ijd-tjd-j
<_
ljJjJ.
_j LSd_j
' dj j 4-i
j 0 LSdiAjjJk 0 j 1
V
_;dj
I
»"
>j d_j _i l_J j_9 _.j___dJ « ' _-Jd_> j Lj ^-J-jj-j d_i djj>
Ijj ^jLj L _s*,/\ _Sjjj dJ L .* j djd-j^jjj _o___ (_S_ld_9 <_£j Lj
I-*a_9_îJ
M
^g
j. d-j
)
v
__ j Ij 0La__iAjLS djd_j_jd-j
d_>
,0
4_j V.
0d__> 0 Lj>
djd_j Lj
j l.j__
__j j-J
J
0
j (J-Jj-J j
d_S
l_-_)dX
(S-j-j
Lî*
t_)
v
j
4___j
4-uj
dj
jj
lj_S__j
L__
0
4_j___>
A_o
A
_Jd
9
_5JJ
dJ djd_j ll- I-j 4 j
j 0 Lj>
L-SdL>
4_9
.
A
I
A>
_j LJ
0 L rt \
j l-jdu_
.
_-î>d_j
_>
j J>
j JI__-ldX 0l>
__, I j__o
(J-u J 'j-j-d
d_j
A_i
L-.djjd_*.
^>
->
<_jl
A
l__iA_ojj___>
.
>
J. d_j
A_j lc-»-jI L--U->
j____o 4__ _;A_Sdjj d-_> Ajj_S J 0 l> JJ--J v
l>
_J
V
*
i*_ ___
I
_ÎJ
'l
<
__»)
,i
Llj
v
d_o A>A_o
J L
IjA_1j_j aJ_jA_S
__Ji
A 'i*>i i
->
-luj
j
_)L>
V
dj___-)d_> ___
__>
.
Si !._.
j_j
Ij-j L (jj_jj L_j
____J a>
__,
l_0
I -*-")
A-i
dJ
.
L-JaJ. JL
0
L_j
La
J
I
0
_-_)__.
L-Jj-9 _-J LlS AJjjd-S
«j
j»_J
--j
v
"
"
_-a
_s_l---.
/>-__>->
SdjJS__dJ __9
L>
_j
a_S
_sA_Sdj___>
A_)
L
LS
v
j _jjdL_Jd_>
v d^
J
<
Cjl_.j-S _-J) LSdL-i L_J j-9
0
.
J' _"
»
d jj__ju_> _;__)
J^-* _y^s'j
LjAjj
j
(j-Jj-J j
t_)
J '
jd >dj (>j<d
_jj A_S j j j j
_;___
Li--_j_S'
_;__a__
A».
dJ
->_j__T
dJ
"^J 0
___
jj__) j a_j
<--->
<
)J A> __
>J_
j Lj
0
l_J d_-
Li L_Jj_-
,--. A_)j) dJ /._) d_j
Lx _sljT ^J d
170
A
j_)j_jjJS
_____
.
_-)*_> ^JSdJdjS
dj
l>
A,
___
0 Lc
Lû
LJj__
(yf)
0 L -_» (Yû) t**
-*
V
' '
f-J<*
-L
> -S
I_J
*"-£ J->
OJJ-*-
J-J
(_£*-.__ Lj _-» _-ijJ_- __Jd> l_d_SdjA__ _.AJJJ
-__-.<-
j
A_j
L J- dui _i d_o dj_ _;ljAjd__
____>
\
(TT) v
__Sj
j
du-
Lw
Ljd_9
Li
A> A-o
V
jj-> j dj-J j
_____>
J
J
. 4
_) A_o
-5
j
'j
_-"-*»
*-*»
i_5 j
j '"ni'jj
i
_s
- J J " jj
I
"
_
(_SA___)a__ i__-SJ
j
. d
j
A
.
_tjj>
0
.
1
''i __
djj
.o
-
4>
j
JJ-J
L _J
LS
i
j
(_SjJ___dJ
' _*_,.! *"*.*)
v
_J
-_
LS_l_>"j
A
o »i
i
i__Sj A_l
i
j
I
0
A_)
Li
A>
Lj-_
_S
v
"
AjA_>
.
"
I
L _$dj L LuuAjJd-. -
*"
__)
d>j
<-~
v
(_SJ d
j
0 LSaJSj t\
d____*
Q
iîi
I
J ^--Jj-jJ-t J
-_J 4_)
I
j Lj -j
-
JJ j (.^.'"'^J^
***.*->
j
__Sdj4_>
j Ljj j (j-jjJ- jjJS
a_j
a Ajj l> __-->j-o
__>-__>
_;._ a a__
-J *- ^
*-
***-
.
) Ç)
dJ
_J_J__> _s_>jj_S
O *-
ljd_.jd_) d
>
I
d_j j d_S
J-jJ)
*-****-»
|0
jj
aJS
jO
d_j_j 0 LSd j j_
,_
l_Sd_J*_]__>
.
L>
d-__j d__)j j 4__
__
j-i3^3^ 033-* '*-
**-»
_sj aJ_ lS d_j
)
_, A>
lj-> <J
l__4jj4J»>
v
J 4->j_____Sjj ___l_l j
d_S d_j
jo
*
LS__j__j_t lj_»
'->JJJ
tJS-JJ
j jdjî ^jjj)
dJ 0 »
v
L S
_5j
d_l _5jd_->
.. , _____ i , _j
^
J J_J jJ-Jj-)j L_idJ
d_>
V
a
<*.
'
!_>_>
0 lj
V.|C|
I
j
A
.
.*.
4 j_i_j I
iS
*--.
__jj_j
.
j "
J**"
JJ-*1 O 'j*-*-"' (_,-' XV
.
.
AJ)
iVi
_J 4-j Ij
>
dJ
LSdj >i
'
jj-j
'j
*--
dJ Jjj
Lj_»< '»-*>_»
L_J
.
4j4_tjJS4_>
')J-o _;j 4__j 4__l_j 4__ dJS
O LS**»1jj->' _r"VJ
J_'
J J 0JJ>
j
l->
J
'*--
j-V-J
<
|__54__JJ_)
j JJ
l_> d
j_
'»-vîL-.
i_-S4_j4j Lj J lj_S 4 ->-__, ^l
_y^4-r.
)
** O1* *"-*" OJJ-H J
O
j LdLojdj- 0 _Sd-.jjJS _
4_j
d_J
j 0 LSd_jjjS
<L^(_-J*,»-J
_r-jl'**J
:
dJS
J>
lj L aJ
>
iflt
''1-»--.J^,
(
c
j_
« 1
<-___) jJJA-o
dJ djdj Lj _;j L dJ jx-lo-j
^
LS .
j j_j ajaJÎ-Ja..
0 LSdOjjJS <_Sa> j j w
A-_
__S_) A-9
L
..'
_,
' _Sj
v L_)
d__j
(S^j^j***-*
^j IjJj L
a_)
'i i "i j a-__j _^_a_S^I_l_.
-Hr-*J»0
Ij LjdLD Jdj
'jJJ-^
L
djd-j__d_
.
d_>
").)) aJ
_;__L_jdJ
jj_>
,^3j
dj_
J
«
0d__>
jA_j d_i
0 Lj>
*
^dj
L_J
L ^ 'i.j Sii
_i
j dj d___jjj__j I»--jj
L_»
____»
aJ
w
y
l>jdL_J
'j*^" OJJ^ J
Jj'
A_j
j_ LJj__ _sjJ__i_J ^jjdj.
J*__-d_j
d_Sdj
JJ-**-*-* _>Ji _--^
YU
d-J
jo
j L J_J_> j L ^jjjj
.
171;
I.V
L _.j Uj-_-
<dj_S ^^^Jj-jd.-
w
A_j
_;d_Sdj
_;dj L>j 4__, jjJ_J.d_j d_jlj
d_j__S _5j> __j LSdj L)jA_j dJ ")A->
-J
Lo-Jj_S
w
.
t">
0
_S_) A-9
V
f. J
_;djd__-J_J-t _j_)J-ljd_)
'-'-J-*JJ**J
,
**-»
.r"^*
O *='-*-»
jL___l j_-.jl-» (YY.
»J> ' &*±£ iS'jT (---- (YT) TA
V
(_Sj_
S-_)
j__> aJ.
dj j
d__)
A_w
j_> 0
__)
I
j 0 'j "'i j-S _;j_i'ij
i." l
4_J
j
_;
I
_>
j
i
__j
Li oj'dj
_Jx j_j J
d__j
. a_j
(_SJ
Lc
ljd_j
'i
___» j___> __j
I
I _> _S_tj_>j _JJ A_t
___j
0
l_j l_t_)
.
__-J
A_o
j L)
A
_s-j-ij
L>
(_>J> (_>j J J
^_ij_j_&
ji*»i
d-S
Li
_______ L___id_*.
l___i
**)
i
">
L>
_j L-ujx
<
y
__J d_j !__
j Aj d_i __j l__) duo dJ
I
j-_j (5j l_j
S ) j-j
(_>
d__j
J Aj d_j
1
v
_;j lj
l_,j
Li ___i j
ax
V
W
4_,
(0_)
V ,__-___'
V.
>
d_>
aJ 0 l>
_j J-S dj jjj
I ")
W
..
_j__
I __>___)_>
__> _; j_o aJ_ ,__ l_> I
0_- jJS
<
j 0 l> j-jlo
d__>
diAjj <-j
djj_i
A__
jO-J dh-J
v
d jj
a> _;j d_i dJ .. j_S
.__>
_;j
__a_)
l_Jj 4_i
Lj**j L j
_> ****-.
Li 0 LjJj
_,
0 l> j-J-o A_)
4_S
J I J> _ d__J
-t d-yj
j *Jj-S 0 L_5j I
0jj-j
4_j
_j_ d-S
jJ
_s L_
i
V
__j4j>j Lj
__r-
V
'"" A_->
_,
djl_d_>A_>
j
J J> 0 I J dj
v
LSa_J_Ja> 4_>jj_S
____i
___ LS
I_s_
aJ
.
I
ja-j
V
0 4
j__> d_j ,0 ) d_j
L>
j 4__j 0
_jj J_j
l"idj
I
i_ja _S
j j-J-o
^jj
1
jj -!
j
I
<
1
L
.
L_J d_9
A_i
,. _ r Li ^j dJ j
j j-j (j- L ax
0
d-j_J d_J
"__.> _; LS j 4_t
J
j-\S\9'
K
______ a _. d_>j___S
j_ ___-
_;_>
_5?-j-*
) _>
_; j dui
Lj<->jj
____> L (jpj-S -
_>_j Cj d_o j_>
d__J
a_o
j
1__l_) I
V
1
71
jj L
_>
l>>
___
Ijdjj
I
jj
A-J
'** l_5j-**
"
dj
vLi
__>
4_>j L
__o _
___>
j ,__LJ J
V
d j 4_____jj jJ__i
0d_-_j___d_
A
I
(__*-^ ***-*»
_>j
'
V
'
j
_ uj L
A_j
j
W ^L-__A_.__-iA_i
_S*I
Ct
.
(_ş
l->
j_
Li dj 4
j
>
Li jJ-Jj-j j i_l dJ
AX
j
_s_J -__
_>
l> 0 J> f Y
S.Vi
d j d_i
J_
aJ j
') __> d_t
lj_j__tjjJS
4jj_
u. L ax
_>
i
L
Li _; jJSJ. aJ
Li
4_-
<JjrS
.
_jj_)j A_) j
4-J
_)
iSjjj -J
.)
l£jrf j * J Sd j
d o
d j a_j
»
i-l..i>,)
Lj
A_J)
___-)
A_9
V
*'
^j-jj-j j 0_j_ijS _;j L ''.,,)
j
<
_; j Auj (
4_j
J (_Sj_lj Ajj>AJ)
I .l***,.!-*'
0 LdjA-i _5j-j-j 0 LSaJ. LJj-_ ^J.j - . ,j. . , ij-jj-j j 4_> _S_j j_j __sj LSJj d_o j_> aJS
y __J L> _5j
^J) l> j__o d_j jj-j
I
0 i Si'i'ij A_j 0 L_J
a_j >_j-S
d__>
dLJj A j __j A
A> (_Sj
jA_.d__ djd-.j_S_J_
L>
j
i
t_jj__>
j 4j Ij
4
J L
<-J_*>
LSd__ j d_o
_;dJ--j-___i
_>
l_S--J_-j-t lj
_S4j4->jJS
L> J-J-0 A_)
_____ L> .V
I ____>
<
j Aj d__ l_Sd_Jj) A>
a_)
0
L> j_j_> aJ_
____j d-l
___jjj_j
AJ)A___) _;d_SA___)
(T1) 0l-jj-S--Sj>i)--î j
j
_sj> j '- ->
1
jo_j
_;dj
I
l_> _s_J d__ w
l_ j Lş-Sa-j ^-Sa-j-JaJj 0
aJ
_Sj_.
!_>_>
<>___>->
j_jj
-__
(5_JdL_>
jj_)da_t _;j L ^j
i__j
aJ
.
(_sjjJS j
_j
->j_S j_
L>
d j A_i_J
dj L L
a_S
L-j
d_j
___ <
»
aJ
LSdjd_,jd_,
jj-j
j LaJ
w
.Yf J ' j
Ylû J ' Jj 172
'
-J-**"
L___l
-ŞjjL
(y»)
^Ljx _;IjÎ pJLc (y1) -"V
L dJ _<_-_ I j
(_Sj
dtijJJ d-ljjj
*» j j _;d j I
jj.
.
j-->
-.
d<- <_Sa_j
_)
-*«
<*»
_>__S
_J _;ljl_>
9-_-_-
__- Lo_u>jx
Li
Lj L j
AjA_j_;j
djS -?__-
jo
j-jjaJ _;j>
L j_J j ^yujjj.. jj, Lax _J
LSd_ij_l_b
Aj Aj____t_)j j
.
j
0 l> j lo d_J
A_j
1
lj___ _j Li ____ja_>
l___j-_o
^-j
_Sj> _SJ J Ajj
4_j
'i
o.j.i
_-S_tjj_S
A-J
j LSjj 0
LS_>
_AjAlSj_ij Ij j
Li
A_o
j L j
d
dJ j
l_l _SJ-J
aJ
__Sa_j aj>
_-SJ a> j _;_>
___
d_j j.__o_>
Lj__
__) _y__d_>
_Vj_S
Li
__)
L
I
j L
lS-J-J. 0A-Lj
__>
_-Jj-_u-
V
_;jlj d-j
J
j-j-o d_j
d_> _i_>_> L>
_-*-»
dj j
d_______S_) d_9
_;
'i.'gt _-~JJ
I
!___
l> j-j-o dJî ,-j j I j>j
j
jJj
Aj 0
A-o
, w
aJ j j_j l_____j j_i_j
(___S__>
j
_____j
__)
JJ
._,_)
4j
,
J--OJ ****
*
Li ^Jj lj l_9j__ j
"t i" d__
I
j
)
\
__
4 _t
LSdj-jjdj
0
'j-=*-- ._--JJ'---'
(_--*
»
**
v _5_l _________
-_**J-H
O
'-' J
L___)___)_t
_>
1
')
1
I
Lj J
LS
(_SJ> ,_J)
j_j__o
"i ")*>
L_> .q
ç-*-°JJ'i O
1
A_>
I ..)
j
A-_
A-V
"' j
A>
a_)j_j ->jJÎ 0
Li j_> 0
L_i_j
Ldj
j
LS
j
L>
^-
'
-o
lj dL-j
djd_>j_S
loj j-j^ Li _-- L_jdJA_,j LS * _ J^" **- J **** *J J 3"? J"**' *** r»
__J)Ld-_tlj ,_J_J J ^--JjJ-J Li dJ ^jjSd-jduoL
d_S
L_J
w
dj J
dw)
_sj> _5j Luj 11. (j l>
.
*"
_.
J ,.) ')
A
j j>
0 L^
I
J JUJ
j A-Jj \ l
J_J _; Li
l
j.
d J Aj) L> J_--> A_t
d-J
LScj-Jj4_ *>
j -^
J _Sj>
__r-l
j_>_i
,'
l<_ a
4___jj A>
AJj 1_>A_j >__luj A
'->
A
(_S->
j 0 l> j-J-o A_j _|j LjJ
__) d_9
___-
A
_Sj
4__
j
w
a_j
Jjj
v
__-> J_S L_-LUJJ j->
^J) I j L
0
jj_-___m>
«
' JJ
_j d_o 4_) j I j>
4A w
j j-~ a_*> j 0 Lj_> )_;j-j>-j l> j-jj
**
1
1
djd_i_jdjj_9
-_>_u>-) _5_Jd_->
/
_-*»
I»j _-J» LS
w
dJ j AjAidjjS 0 lodj L
"l Juj)
0 A
i*)
J j j-t-9 0
->j-S
.
d_S
**^__
LS .
j-J-y
' »j_}
.'.
L 4j
LS
Ajd->j_?
V _J
__ "' I" d _>
L 0 l> _-
-*-*-'-*'
î»
4 j j l__-j_> ^9 l_tj j j_t_) ^jj
j 0 LSd-tjjS
A <_-0_>
__- l___>d->A_>j LS
J
(J
_) L>
dj
J) A_>_y
LS4 j l___)
LSa-i
_s
L__u>dj
Ij
'
Ai
I.)
4J
(_5_v
J-J-0
.;' <*
Orfjrtj
**-">
V
I
j- J>
A
j
duo A_)
Li ___duojj___>
j
w
"
_
0
L___>-1_0_1
__S-J
,-__J L J
4_9
(u)
J dj
L_-djjA__
'
..'
. o L>
j-jlo 4_j J L
O
'**>
Li
L-.J*>*
j-> 0 l>
A_j
d "i.iii A -t
d "i iii A -t
V V
-Sjjj j f o
'jj Lj>
L
__jl-Vjj_S j_a__
'*-'
*-*' <
o
*--j'
-w-l- *-> d->jj_S
0jj_jj__Jd_-i ^-j L-ujjx ,j
_.jUj
_j*i-jj-» _; j
d
jlj d_-L_) d__
|»d__ ^-JlJ) l_j__">A_)
0 lj-_J ^-JduojJ-C^
^__j (jjdui 0
LSd_Vjj_S
LwJ.
tf
.
j_j j j) aJ? _$j U j_?
<
_____
Ij_j
d_.
Lj L a_)
Yir J 173
<
'
.
i_t___
Ijjj jdJ
LSd_?d_j dj d-t
0 lj_l_ ^
.
j-i j 0 L _-j .^Sa^. _s->
j j-S
Jj -J^ '
:
«
'«>* _*-»*-*--
<
L__,d-> 4_jj LS
L__._.j j_S d__jl_iA_?
_**__djLlj_dLS
*
j 0
jd__
jljAft 'Vi.nj.i A-» j *jS ,_a_j Iojj_S
_-Sj
_>_--j>
1
(
1
A)
iS'jT f-*1- (H)
'n
.V
lS l> »j_i
V
V
j_j
A-j
jo
d j duj LS
_S
j _- 0
j dJ
i'i'i
aj) 4_j
L> J_J_> A_)
') j_o
__S
j
A ____
dJ
d __Jj
_;d_jjj
A-j
A_Um
.
j- d_j
d-o
Ijdujd-J
_.
d_>
l>
rt ***
!->
V
jd____ojx _J I
-
J)
/
L
L-__s i_Sd_jdj
I __-___uojJ_ J __-) jA-ojX
_5d_SjA> dJ j
d_û,
Cj j-Sd-t 0 LicrJ
4 j_j-o 4__
l____j^j___T
j
__
1
jj_,
______)
n A_i
j
Aui
j>
l_j J 4_S
j
d
* ' 1*
d_i_j jSjdj
|_S
j
_____>
0
d_)
I
j
L>
I iV
j_j ^jj) Aj_j_idx _sj l.ij
1
->
j-S l_j*_) 4_> 0 l> j_u> duj
jj
_*->jJ _rjd-0JJ-*J'->
I
-»
***--*/ ") d _
"1
LSa__
J>
LJj_9
0 lj_j____jjj
^s
lj**>djjd_-
LS
dj
d__?
j
4_j
L>
"
*
_;<___
A_J duo
v
L.)i,_.)
L
__j __j l> _;djjd__> _;j
__._s.d_)
.
_.j
a__
L> j-JLO
w
dJ j jj_> 0 Lşlj Ljj
____>id_
L__)dj Aj
^jj
a_S
dJ _j
Aui
Jj
A-_Tj duo
"
'"' j
". ... a.\
*C
_sj-jj j dj _J-i 4jj> ^j
_;j dj
A_>
w
**".i
**-**
i<s
1-0
j a> ___ L ax L
Lo_jjX _5j
',1
j cjj-SJ
A__)
v
j I - J
1
t-J-o 4-j
L>
V
t_j_u)j_>
J
JJ-J 0 'jj--
L_-jx _-_aJj
___
__i
1
V
j
^j-^A-i _*_JaJ
«.
j 0 I j d j__jlj
,.'
djdjjjj.* ^_j Ljduo aJ
j
_S
tf \
_
(**J-S
j
jj-j
.
Ij
L aJ
j
Li
j
IjJS
,__«__>
___>
d_S
» _£d_-_____j
V
jl
L iSj A_>j
aJ? J
jjj
o^ jj
dJ 0 l> J^ aJ,
d_J
J
I
... duj -_-Lu)d_)
..' 0
0
' .' L-LLUJJJ-)
J
L> <-
.
_LJ dj__t_>
.1 0
d_J
J
A
J_l J»J
aJ
- ". v I J A_JLJ-J_)J j
' ._'
.'
V
L
J
...
**.
.,
I
)..) J d__JJ_>
djd__L>Aj
dJ
JO
I
j
d__t
V
Ljl_rt
_; A_>
J
**T»
**»
j j_o 4_*_ _;j j Aij
") d
j
;Jd_l
d__j
dJ
- dX __j Ij-J-o ___L_i4_>
j
aJ j »ij-S
(_şji
1
_Sjj j j
J
d_>
S
__Jj_o _Şj AJ-j ______
j
l_>
d_>
0
d_>
JJ
Smi4-j
I "1 n>__
j dJ
j jJS ^_j
__j duo j>
d-j-j
JJ-J *--- Lj L i
.
_>j j_S
l_o
.
(
1
J
L j d9
LS Lo d jJ>
_sj Lj L -tjJS Ciiiij j_ 0
L>
*-*>
a_ij a_j içJj LS4_>jj_S
l____,j__
IjJjA-odJ ^Jdu. ^--jLjAX _s'jT (J
_>j dJ j 0 l> j-j-o 4_j
i_tdjd_jjj_)
>
J JJ-J (_J> (_- *-J*'J
A>
_j
L djdjjj
»
dJ ^_j
jjjj
0
4_-)
L_____j d_j
^ j L lSj j
_j L -
j
A
^-j
Y)
_-J»Aj L>
Lc
LSd jlo
4_>
j-j-o
L>
j od j_j_id_c
I-jA_j
Ij4_>
_Sd_j
L
v
S
d_j
I
«*l1Yo <-_1-_-_j
dJ ^---J J-o
'>
<
^j l> j-J-0 d_j _ "IIC** _r-' '-.j-*1
4
a_j
J ' Jj
_____<
«
Y1Y 174
j
A_5-_. 4_S
;
^J
4 ->
0Ljli^_-_L,_jj__i. YIY
__Lujj->1j_j
_5
Lj L
(S_l_,_jS
f*-->'a-T' LfJ L-
J
'
Jj
'
<
-J-=*
r
; .V.o-l o
_*dj
' _r»
Lj
______
j_5
_ j_S
^
is'jT ^J
Lc
d_____j)
-J-=*' _-» Ljx
' A_)
0 L j .
'_jS j <
L--Î iS '
O-^-0
(
1
f-1
-
)
0 L> llo J (i_)' d _v
( '
j^_)j_)a_. (_sj
jT
*f
v
^)
Uj...
(1Y)/ To
w
j__>J
,11
(j'')i) '
j**)
t_SJ
'
a> _sj L _>4'j
_J
;
"-r1
a_
,v
!_____>
i iV,
d
j
j.j_jj.j_j djj_jj_S 0 L^j 0 LSd_jj_>
a_S
jj_ja__
_J ___
jj->
jj_) 0 lj_)J J (JJJ
4_i
d_j_)
JJ<i
.
*/
L d j _;_--
js
aJ.
4jd_-j_"> ^j Ldj L *_; j_j dJ j
d-_
v
^JJ-S
_*__) d____9
d j d_j
(*. ) ' '
_____
L A-DJJ-J JJjJ-o
JJ->
f>
A_9
djj
ljj_i_> jo
dJ
J>J> (»J>
J
l<-____ij_i .
0 l>
j
j_j_s d_j
djA-j _;ljdjd__j
4_S
V
Lu9djdui
duo
i_>
(Sjd
Jj
l_> d
u,
4
l__i _JSa jJj-jlo
j_j L j
j-j-jlj
I
aJ
^__ a_)
4_9
dj 0 L>i_9Ajd_i
->j !_ (Sj
l___>
Ajj
L
d_i
y
j_- J-J -» A ji.i.'i'i AX _Sj 1
j
l<_
0
L>
<__
djjtijjS
j__J 4_j
a j dui
LSd_ -Sd_i_Jd_9 _-w
A__
I
-_->
L -
Li
<*iJ
L
j____j_-)
.
0 Llo -LO _s j
_*
L
L l_>jdj ___>_
'»
_c-» Al.
j
<*>
___>
'jjdJ
A_j
v
Sljj
c> A
l_> 1__
|____,
(_Sj
J'
V
A_>
j d__idJ 0 l> j_-o
djjjjV
^-J d-j
dj_
>V
VI .v- 4__ l_) d j J 4-> u-J_o
A_>
i
"'i
0
.
AX
dj
I
"l
)
j jlo
J JJ 0
II.
JJ-!» J ' _"» * ' * -»
V
j
'
**
A
_
tx L
<
j i_Sd_j
d__t
Ajj
A-j '
"i
j
j
Y
__
-
d_j
.».
(
0 il> _sj ii_j
djj_)
(_ş
j
d _-Ji
|0_o->
_.
_"
I. U _od_>jd__, dJ
iS-jjJs
d__>
I_j_-
|0
di
j»_J A_i
4
I
j
___
^_s
j Lj J j_> A_>
_S J I
" j jj_j d__jdjjd_>
' V
*'*l'»
**
<.
_l
(_Ş
J
J
'i '*"'
y
_Jd_t
;
l
d--j 4 Suid-j
-j__jj_o _Şj A-j d j___ dX
,i
j_
_;L_.j4_ ^-j Ij
j. d_j
i__5-°jj
<-
**
djj_)
V
)
)
v
\id d-j j LSdj 1j_djj_j J d__tdj
A
_
C
v
'iVi") 'ij-o
L_i
L>
J
_-->
J
dJ
S.
_ i_'i"
j> aJ
7_-Sa_>
a
(
>___>
4_o
0j__SLlS_ij
.
Ij-Jb AJj
Ajj_> V
j jdjd__tjdu_ ) j A_> *-i ___r -'J4*
jdjd__>j__J>
:(^) ,jS L___ __> l_**_i
Ljj L j 0
") ") d
l_5
Li _;jj_S _5-_' dj l_j>
_>
Ij-J-J ^-> l> "
aJ ^jlojj
j
J d_uj
_;
_ o d_tj a_u) -J
Li
-__-_-_o
^^gjj
duj A__ ^
d_>j_i
Lo-jj-Î ^y-l JjA_>
V
_^j
LoJ dLw j
_;_>_> ^5-»
Lo__)jx l_sj-S-.dJ
_>j-S
.
j-j-S '-
L j L_ljj_j4_. 0 'j-J-J ___J__OJJ--> _-- L_u_d-J-_JJ LS Lj_> _j4j_ dJ _-l_jj-> ij_>jLj_- ^__, lj__o _J 0 Lu-jj L
-_.__________> _>d_od_>d_o
S djd__>
d_>j
.Y. J 'jL-l
j_jjL
(i)
rAf J -» L^Jj^ (') J , j l__i I -ŞjjL (n) «
11 __;
-_-_"
0 1- .jl
)
»
"jlYo <^
'-->!_.
«
<*__>.- _5-Jd__
<
jj_.lj.j4_:
(if)
Yr J Y1Y J ' Jj'
175
-Jj>
.
_-. L-c (j IjJ? pJ
Lc
' jA-jJJ-i
(ir) TS
Ajj
aJ j
j
»
j j_>
A_)
o *-** 0
d_j . d j
|»
».
_;j
'ljjJ-
_>
I ) dJ L
dj
*>
J *- ' ' J
0 L..JJ-S ^-jj L j
-Vj-Sd-.
^**-*1
»*
dtdjjSd-. 0 L_/-Jrl
Ajj du- !___ j.
0
AJ _"
..' ..'
_>j_j4_t .
<_-_)
A ***
d--_j
'
._
LSa_j__J-o__jo_C
0 L_>jjJS _;j L ^jj
LS
0
d_i
4J J j
L____j__jJ")
V
duj
JJ
duo
ûjj-j
**t
JJ<-
-»
LSd-tjj-S
_.
")n)d_.
A A__
j
l_)
^-J L-jS
A_)
j 0 lj-__ 0
Lo_jj£
j^jjjj
d
J L
0 LSa_,jJ_S jdjjjdJ
l-J
Ij_jJj __SjJS L (_jj_j-s-o
___!
Ij_jj<i
a_j
</
_5
j d_J_
_-j> 1__j_uo
jj
4_>
0 l_id_Sd_j_Jj
>
Cj j
.
_J 0
dJS
i
1
Lj
'i
^ij-jjjj
dJS
V
J
"' d-J A_i
,,
1
j_ __ Lj j_9
0Jj
d_j
_'')>
i
*>
LJ-j LS d j
L-tt J
d_J
dj j d-t J J_>
djjdjjdu) I
__ J 4_)_) dJ _jj_
"i
^-j L j
_______ j d_SJ d_*>
_)__ j l_>j d__> j
jL
j ^.juijS
___)____>
j-j
<J
j I
_)dJ j_> jj
>
0
L dx
_j_
LjjJ.jj-.dJj
4-o (___i_>j_S
J
ljjSd_td__ j-J-J
Li ^ A_i> Aj)
,__> l_>_.
^Jj A_t Luu
____J_|.-
' O L__g_Vjj_S
AjJ
f'J*^'
_;A_ijj
(__--_>
I
>V
j
"i
i
__jj_jj__i
l_9
i
,
i
"i
djdu_l_)AX
LS
LjA_o __J-J-J
___
(__S>
**>
j jJ_waJ
_; Lluj
_j Ldj
__>.
jo
___>
A-J
JJ<d *
,j_____j j L> j_>
L_-_><_jj_S 4__ _**.a_>
J_
j
A_>
"i
j
dJ
V
_Sjd_jjjjA_t
_"j) _____-_9
^-j LSd_j_;j jjuj L j Ojjjj
Ij
_;
V
Ai-_0<^
0)
1
*.
i
dj lj_gjj_> ¥
*-*
0 l__d--JJ_S
d -.
jojJ A_j
(*>J<-
<
0
(»>J**>
..' ' Al**
J_OUO*_
v
I
"imjfft
rt
.)
.
0 djj
v
*
(__l
a
S AjjaJS
A_9
0J>
L>
_;_j a_j
V
j
sa
a
!___>
-_-_>
JO
jd_)
.
________! 4_>
"
-_5
-)
_id-S_J
A-JJ jJi
(_S_V
-
dJ
9
A
S
L_i
I
i'i'i
djS
d_J
\t,i
iv.o
jJ
<
L L
_S
j__uo>_
>
_-i L A
<
__s
1j
j
L>
I iVl
a i ' lS
J "
4_j 0
*-**
\
.
(_5
i'i'i
_j l_tjj_S
l__)j_Sj_>
d_j
V
i"i j
jJ j-Sdj _;j->
dj j 0_>d_l__jJjJ dj jtij
dj4J_l___>
Aj<d <oj<d
-
>j
")
_Sjd_jjjjd>i j dj_jj_i
d_9
l__
d_>,
Cjj jJ _L L
V
_l____jjlj L
,
>,
A_J
___ijj_i4_S
.
4__> jo-uoi-
AjAjJdj Ij-Sd_j 0JJJ
d_ijj JJ-> dJ
j_-j j__-
.
j._>
I
A
1
j>j_j j
j- d_j
d_j_J du9
_J ^jSduj L L _j-d-Sjd__ j
AjAjj I-jA-j
_;dj lj j -*
Aj ljJjjJS
j_i__o<_
<
'l I J
d-S
_.__._
dj L 0 Lj L
J
J-J AuM
4_> _5
.V
_)- 1")M))
I
V
4_jjjJ ,_.-' ,',j-o _Şj d -u. 1
** _**_1
j
t
a
_Jj_
u>
__,
ö
'i
rt
Sii)
t/
d-j
.
dJ j
y
j._J__j_- ^c-j-j
___
J
l_> w
_J j ajjl»_-S_-_) _5j
LS
u>
I- A
d-V
"
..
-v
a dJ j
j L_jjj j ajjOj_>ja_
___j>
I
..
Ljj-j" j .*' dJ l-_j
i
J L-JjJ-
__,) 0
__Sd_j_)du9 j. --_>-> _;_ldu9
djL0
jd_>
I
d-_
4jj_)A_j _Sa_i_I A-9
(
"
V
J _ ijjj
d-jj-S jjj
)
*?.'-»
J-_
;
l_S_-J___)
Ljj__j
(_-__>->
»_«
<A)
ir-YIY J 176
«
f»j*»
-Je
'tj-1--***-
-j'jT
t8-11-**:
(_f- j*-^'
L L
(A)
nr
V
"**/
»/
j Ij-l-J ^.k jSj j_jj-_J
j_i.
jj Li û-j
.
_X__T
_.
j
^t-J
_-__Tj^_3cj
'jd<_>-' L-j_--9
OJJ*-*
L aJ 0
S..IJ
,. __.
dJ
uj
I
1
ajj
a_u)
0 l> jJa_- 0_ldJjdL_
)
jjj_lo
<Ajj___S _______jjj_j
0dj
j__j_)__.d_j
_S
j
L___j<ijj-S -_->d__)
l>
j_j ^j L-t
->__*-
Li ajS __j LS
aJ
^-J) L__>_jj_**
jj-j L__4j Ij
.
_j Lax
u*.
_yj
Lax
jj_l
.
l_t_)_jA__j
j_
Li 4_j
L
"ifYY
( _>j_o
_Jd_- 0 l> jJa__ d_)__jdj Lduj
; V
j
djdj___j
____>
j
_J-° j
.)
j
l_>d->__j _j-i-_S
^.j.jjj
ld_*.
j j SmiaJ
l ii)
1
_J j
l_,_J
_Jj4__ jjj
l_>d_. _>
__>
,j_
___>
L
djdjj
L_-4jj4_S
j
J J->
j-uj
-*
I
jj^< jji-idJ
0
L>
jj
j JJ-J _ŞJ
a_»
_-S_a j a__ _sj_>
_-S-jj_-o 0
L«3--J
__
*>
)
dujj
1
jj
L>
Cjj AjSdul) j
.
j_j L j> L _;j
IjJ-j a__-j Ijljajj
,(^s__
y
Ajj
J
v
^jS
j*,_J A_j
) ") JJ-J joj_Sj> j
d__j
d_S
(___j____»
j__J d_j
A_j ___>
<
LSJ_ _;
L_x
,j_
l_>
__j
L
_;
L>
L»
Li d-S ^Ji LS
v
v
d_-t
L>
jj_it_r,4_S V
V
JlJ '*-**' »'*--' L
O
ic-'-Ijj
(_sj>
djd_.j_Sd-.A__>
V
v
</
0 Ldj L
l___>
L dx L .^ '
_tj Ld-td-j
<
J_j_9jj_9 d_tj_i
.
dJ ^jjj
J
d_j
l_j
Ld_>
_;
_________>
j JJ-J
A__
I
j A j Li V
*
*">
JT*
**
J"".J
***"*
V </
____) j_> AX djj j O
'j
*-
Ljj_i
__J>
d_S_i j
9 j_u)
i
j j _Sj d_9 A-j _;j L aJ L
*J tSj 'j--->
'*- O 'j-*J*-J (_rJ**-*,JJ-^>
^
J **"*'
*-» OJJ-HJJ*^1 JJ*-*" J^--0
d_J
_; lj*_
"i
^J.d
;
dj
_J****J
'' ' j - _jj
dj_ ' j__Sd
*-» (_->
j-Sj-»
__ d_j Lluj
LSdJjjjS 0 L^j-j-t
_gJ»
33r"^jS
LjJ--* djj A_j)
d__Jj d_S_j d_>
I
_i ">
jo A_j
<J
j-j
jAjA_j_,
L_d
L
LS d j____j_ij__ _j
-J _sj4_.d__
(_sj<-
I
i
c
1
o "I
i
Li __,d_i
S
**
V
^JlijJ
J__JjJ
LjJujj
<Ljd_t
rt
.
0
o duS.
)
'
'
_Ija__ j
js_) d_> a
I
")ii)l> j
JiX j
,A
I o II)
l'V
'llj
_Vj_Sa->_-_
0
adjjAJ*.
I
Jai "/)>, ',
<
j-S
i
-_j
1fA J' liri ' j-" 177
duo
;
I
_L
d_l
-J.
-JJJ.S
<
0 Ld-j
L-djjAA
p-tj Ij-J »J>
0 «
I
^U-î
j^-j-J' _J=
Lo-j-o _-_. LS ^___>
I
<
0
_s*-' *-*
-r_,j_____S
a
_;ljT (JI_:;_-_j>
j rt '..''
^-j Lj_9
Li
LSa_>_;j __.__.
'--'-^J-*1
l*?,.tu-> 1-v
d
**-*»
4_ojJ---> _SjJ_-jd_J_!
d»Jj ."O^^J !*»*
I
**
^
Sd_)
d_j_;J L A___) j Jlx j
__JdJ 0 L>t_94jd_i
_-J Ijd-j ^-.j Lo_jjX
.
'
_S-u_A__Jd_o
_jd_oj-> J_J
LSd-Vjj_S a-j
Jj
jJ
OJJ? -J*-^-*-^1*' J J I j> J 0 IjjS d-9-J J d-S 0 LjJJ) 4_»
4_j
^>.V 'i 'iin
.
Lj
Li
C)
,
n J
0
L IdLii
'
. *
JJ
liV_l
A_i
*-*L°
0 Llj
(_.)
ca-j Ls-j LlS
j___i____jl
(^)
' 1- L-Jj-i :._î-hJ»--. o Li.__ij__ (y)
Tr
jdJjd-j
-__;___>
__-_ I
dj_j 4_i ___jj_)d_j l_-djjd_î> j \> Ij
i
I
____>
0
d_S_j
J
J
*"J
>
dLo
d-tj
0 Lj> J
d-u,
4_J ___) I j_)j_
j_
__j LSaJj
>")
dj 0
l»-d_oA_> j.
v
)
d _>
i S-J-J-i
4_J
.
a l-J)
_Ş
du*.
j
AjSd-j duo jj\>
Jj j
L_J->d_uJ
j
^j
-
a
L
|_Sjdu9A_-
i_sd_jjjj 0 LSaJj-
a_6
<
Aj
aJ i_5jjj_) l_
I dua
jJ_J-tjJS 0 I jj) j
ajaJj 0 LjJ j d_)j_j j
J
v *_,_
_*,__»
j
___-J
Li dJ 0JJ-J
__.
lj-J-o
ie> L
<-
I jfttrt 'i
0 LjJj
l_t
L
Aib _y)
Li
AX
yyj-wL-j j iSjjj-j l_ _;j L _;__________) j .,
j
I
**.
_Sjjj-^
O Lj-"**
j
_)
A)
i
\
j 0 j-J-J
A_>
j ^-j
lj__>
j-j __j_i___idj L j
l_i
__> LS l_i
1
j-jA-o £_.
<
i
i
LSd-Sduj -j.d
A_j
L-i
0
(__jj>a_jj 4_j
""'_'" . 0 'l _t i " l iii A _t A )
A__
j>_Ia_)
______ A_j
L
____ rt i i
Jj__J
A_i _____>
-S A__i t_j dJ j
d__
d <_
**
->jjS j_jJ_j_> d j
j_
i
*-*
1 'Jjj
d_> Lui
jj
'i _i
_)
«/
0
V
^J j j_i_j j__S l_ Li _j LSd j j_> 4_j j j>
",
L
i_r-*
Ij L _JJJJ"J
__S_>j
______"
'0*t»
_"»*-'
*JjW"**
V
0 dJ
O*-1
<7
_jjj_j A>j L A>j L
__i
0
___>
dJ _;d j d_jj j_i
a_)_J
aJS
!____.-_->
0
<
j-j 0
l__>
Jj
l_t
a__
LS a_S a_> a j d _ __.
"l ii) A_j j Auj
0Vi __i >iil _i iii
0
1lVAi_
l-_i
1
j
d_-t
-IjJSA-)
<
V
O
LSj
j 0JJ>A
d_*>
_; _________ d_i AJJ
1,'iJJ
0*>
L
1l__)_-__Aj
<
-jdJjA-t
i_Sj-J
d j d__i__ >Jj duo
j.
________
y
_J j
l_>
l_t_jj>
a__
__
"'
dJ_-_->A_)
_;Laja_>
Aj duo
Li ^J
J ^
A T
duo
Li
L -> L j j-j-j
a-_>
__,
J jJ_L>
J ljjJSAlV
i
L ^x
_J
|0 A_j
v
Liax Li d-j jojIa-j j.
jj> jSj>
1
v _>u
rt "i iii
^> L J J-J '<-> j I J-J J _5j-S dj
I
V
JJ 1
4_>
L__>
A ) _;j I j
AJj
Lj jjj j j_9 ajj
d_j
^J) lj"i
J*
A_j
'i
L
»
»
i_»J
Lj (_jJj i ' LS
a_i
Aj a_> A_j
Luj
j
J^J*,k-J OJ' JJ
J j_t 0 J
**-.
*
__
_______-_>_ j_Sj__S
_j -________.
* dJ
V-J
dJ J j A ) 0 1
V
JJ
A_)dLJ
l_>
j 0 'j-j
IiVi 'i Loj-jx
)
'
I "l >)_-)
j jS I
*J
'
dLu)
JO
dj V
' J-S _j-i 4_> l->
o 'j '
j
1<_ A_o A<_
<
- ) ') L__jjX j 0 I J-J-J i_
i_r-J*J
j^
(->*"
J
*-*J
O
Aj)
L-jjjj-S
V
_5
_5
**
j_ A
Ij Aj
1
,,.t
jj__j
j L
L____)jX
a
»_-_>
I.V _)")..) I
1
J
A_jLdJjA_> jdjj
i
j dJ
.
0 L)J> ^
0 LS-_j Aj_^_-Î___-j jJ> _SajA__ j A-J
j0 Ij-jJj
j
A_*>
-
. 0jj_j l_j_Ia-«a_.
*a
0 dj __
d J d-J
Ld-J d-j
-SjJJ-J"*1
v I 0*_]d_VjA__t
lAj.AA J JJ-J
178
0 I
. ..)
»/
0jj
^-J)
A-J
j Ljd_9
v
j .
J J duj
_--.
_j LSj->A_Jj d_j A_J_j
L>
*--
*"-J
)'i
rt-tio
(J-CjAj L djS
jj-j
j j-ij
<
L
d
j
-_jA>_j A___)j
LS dL_>_; j
A_9
j
d_
A____> A_j 4
_ş rt 'i
I 9 rt "i iii \t
d-j d__>
Ij
Lj j-*
A_j
_-oAJjA__ dJ
^-.j
I
j
d j__
Lj
d_9
0_]A<dj-Jj ^jj LxujJjjS _5->j L v
«
'**-*»
') A_) d__t
0 l_j_j_ljjJi
__jL Lt _;rt ._.'*» rt"i itij')
ojj^'JJ-*'
)
LSaûIj jjS j 4_j4_j _j 4-o j j Y> _- jJ A_j4-j
'J--.J*1
</
A_6
**>
4-S i " )
jLaJ
(Jj_Sj-> _;j l_tjd_j
A_S
aJ) L)
I
j djj) Ljd_9
f>
n
dJ.
J OJJ jjAj
j
_S L__i_i
L _SjJj dJ j
-.
^.jA-Ta.. dj_J
<
J -Sj*"j j_^_
jAj
it^-'
_3
O L
Sd
rt
_)
jj-j
L__L>
AjS
L-
Aj
OU.J
A <-
JJ-J
0
__J LS
j IA
J
i
<
AjA_j
I_j
_;j A j
dJ
_; L___ d_>
d_S
0
'i,
vl_T -J>
_,
(
,, "iiVijj-j
A_)
)
i
:rAA
__o A_VjdL«)_J
ljd_> j - L _*j A j
4_j
_____>
4 _»
_sj d j __j j-j
d_j
uL_-_d_j
1
|_^__I_JL)--J
v
0 4j
_^S l.o ajS
a_j
Sin 9ij jjJ--J
^__Jd-S
;
L.4j.j-d
__S_jjj>
_"-Lu_
* '"*> )
**
dJ J ^J-J-l
V
dJ _Sj l-J-J-o I
rt
_;jJ_L>
tijt-S
d_)
V
,J_-) U_.dL_ldjd_l
<#
Auj
j
-- L)
_S__)jjj IoujLjAX Li d_j
"V a ... a.\
'jHr' (_Ajd-_ j-j
'i _,i j-> A_)
dj d_> _J_jdJ
' ****_;
j jj_> _S3j lj j
a_j LSJLo
O L*-:*H5-> Lj _*--
A_j
dJ
jj_jd__ _;j_> _->j duo ,j__ijdj __j LuA
.
_-t_)
A_j
lj_i_,d_ v
__J_> aJ
i
jA_>
LSd-_>d_>
d_t ;
,
JJ
V
l_i ____-. d_>
v
__
j^j-o
l_.d_od-.jd__>
tij 'j
L-V
d__L_*jdj
LSd-Sdujdj
-,
LSd_J->
l___)__o jjJS>
d_>
4_S
_J 0 L^-j I j___J_j 0jj-_j
_-__>d_S A_j ___
_;__*»
^,
.
j 0
jSduj Aj
0
lj_J_jJ?d-t
_SJd_S
li-1 >»
__-*' Wj*"**
fi
j jj_> dj
l_-djj4_**>
v.jja... ^_J
l_d.y_-.-_.
d_0__J
L
aJ
_SjAj L a>
d_S_____SJ A>
V
j L_SjAj jaJ
A
Li
___Aj l>
» A_->
L
_-u)
V
aJ
jjj
_;-_jA_J__o
l___ lj_i__
t_jduoJJ__>
-.j_Sa ._ aj, !_,_;>
.
JJJ>d_____>
LSa_?a_jAjAJ
J*"*J L-j (_r'
_**** *-J
***-*
L>
l_) .
.
I
Ij l_j_.-j.j_d
jj-j
duS
_g
Ij_>j_j_oj d_> <__jduojjJ__> __j
<
LSd__
V
^.
**)
..)
"i d-o
0
.
j> jj_jd__ d-j
L_>4_j
d_)
\
rt
-jJj'.
_-Sa_)AjA_>
Aj__t
dj
I
d_j
o
0 dj
L>
j- A_j
j 0J j_j j> 1
l___)j
__j_-_jL __jd__jjj_> L __i Llw
V
__j
I
C
t,
I
- _; d j
l
,' 0_jj_Jj L)
l-t-J LSa_j_;j du9d_j ^o d_j a_» aJ
V
JJ-H JJ*?* JJJ
:
I V
' O l-*JJ -SJ
Jj_jlj 0Aj
Aji
L>
Ij
Aj _________ d -j d_j
jj_>
. ,_____)
J
__J)A___>
LS d_S
II
-**V-J-J_h-*--'
'j4^
L
JJ-J
>H
(.S**-
'V-r'
__SJi__Aj)j> j_) djdj___)d_>
d_j
II
I
Jjrr*-»
JJ-**
j* _-?=»--*
«V *J *»J
LJ)
^J-jJi -.
A-S
_gJj--J
^-Jj-lj
Y
djjj
Jd-J L d_l lj_>
j
*~
<_-j
1
"a
L
(5
aJj
d-V
L)j__
rt
-»<
j
*>
j jJ-idJ
__j d-o jj-S> aJ -j^Sd-
d-t
a_j
0 jj-)j j-j 0 LSaJ j__j 0 d j
L_jd__) Ld__>
LL 0
L__
ujj-^d-tj dj
v
,_SJ-_>
Lj> djA_)djd_j j
L>
djj>
aJ 0 La__ jj_)__->
j>
a_i »J
1...
L
0 Lj_>
j iSjjj L_-> :.<_j (5 ' ' (_.** '"'j j^g! (f ) l_jLJL__o a___ "j_o __. Ij jjj Li-S j-t'j-j' "a-->j-j' Jj_ _*-- o '_>-' ' .» j jj _j> <«r*ff 'o 'j-t---' * 1Jj l>s _-** -^?* -- j »-» j jti
^.
«->j I
o
o
Lu-. Lj-o
I
<
179
i
.*?,
*i
I
<
i
1
*»
"»
dJ
<
rt
^t
d«__J
"l .1
I
J
1
_ Jl
>0_Lo<_
Lul d j LS
j
dLu)
j>
rt
A
'
d J d-J
._-- _
(JJ _J
V
___________,_) __o jj.
j _5jjj-j L _5j L
i__Jj
A
i
i
'i
i
a _-, ___i_*-_j j
_-ijjJj 0 I j_juj ^gZ^S
A__S I j<_
I ** c __) 'J-J-J
_
4_o4-tj4__
_5jl_)dJ L ^Sj ijjjjj
4__j
j 4_j
^gjj -L_)d-> _;d->4__j
V
J t-J rt
j
I
_S
dût
1
j
'-'.,' ,J
L __->jj4Jj J 'Jjj _.
Li jAuwdJ JJ-J 0 LSdJS A_) A j
')
_,
A_. _5_u_)
S
I
<
___)j4_jlj iSjû)
A>
**-'
u*>djjd_*>
v
,, I
**>
-SjJJ-r*
>
_;dt. Ij __-J»JJ-»JJj
Lo
v
j
JJ
(__-i»-SA_)j)&
v
A-J
_i_ij
v
__J_Jj._
A_9du_)
jljd__ ___J 4>
L)
(_Sj
v
_5j
_J j_j_j_S-Jj__j
___________
jj-j
I <v
i "i j-Ji
*.? Y **.*- ÛAY
_5j
Li
__jj j-jj4-S
J
d__>
dJ ^j L) ljj>
.
jj
I-. j_Sj..)S
(_5
J jjj
t
J Aj-lJi
t__->d__>jj___> (_._>j__-j__>
j _sj I j_J
t_S__> '
j
IjAuui
j
*_
l_ _ij j j-j 1 _j A j j -
'i
(_sj
j
'
..'
'J
_S
Ljj j
_...
a_>
j
LS (
dJ_
I I
j cj I j
duiduo
__ Lo_-jjx
aJ
__j> LS
4
v 5'jJ L
V
O
-_>j_>j L _; j 4_i
d._>
l_-S_-jjj_j __j L l> j
<
j (_>j>j L _5j L j j
^__ djj l___
d->
SiVidJ .
**
j (_j
A-o
I»-u-Lax
)
_;d j a j
-_>v.oj_)-S>
L__djjA__ j 0 LSdJS d_j dj
__-__J-j___>
-*>j_*>
j j__-_____i ___> 0 I j-jJj
"
V
_>A_)jj_ ^JJdJjd-t
j jj
_u_>
Aj>
._J
LS a j
Li
"i "i
'i duo j
___>
V
j 0
_5<_-J4__J d_o
Lj j L j >_jI a_- j j j
Ljx-j
___j
1
V
\ I A>
_,
., "'
iVi
t
A
j
A_>
lj_J __J
_S j
V
0 L__ Lj _ S_jJ d_. 0
j
jjj-j
_;
A-j. -Jj-jj4-> >A
j L
**--
LS d_j_j__ Lo-ujjx
dJ_j jJS
__j
JJ-J
d_j
d j Ajj
L\_i
Lo-ujjX _-__ _d
')
A
>
v
» a i L
A_i
0
A_j
0 I j -j ,Jj
L.i
\
I
_sj
jj_><___ U__ A>
rt")
LS
")in
rt
A _>
Ija__>
a_>
_;j ljd_b
j j j .)" j
A_>
L ^j d__jj_i j
.. ii
A.S I
>_
A_&
jS-ij
v
0.1-jx
I
(_5_
j-Sj
1___>
j __.d-j a> _j du»
j_i 0 L
L___
LS
-__>
L
<
0 LSd_>jj_S
^***__j I j
,
_5j>
4_>
_-
'»*>
jj**1
f --
j
^-j Luujjx ^j dJ j
a_i
_ djj_9 4_> -_jdJjd-> J d-j _J_i.j_J a
***
<
-JjJi A_t_-)JJj ^JjdJjd..
V
j__J
A__,
'
.
I
i j - ___)4jj4^ j__
v
L__jdJjd_l
uSj-S
A_J
jj. Lj
_______j-_ l___j__>
Ij J
Sduj V
__<-))
A
______
L>i_i
0
*__) _t_
'
a
I *__-_.duj
j
________ L) A j LS
.80
V
L (
_; j
L|__
)
') .'">,. l
i
JJ-» J-Jj 'j
d-j (j-LJ-J
i
-Jj-_ JJ»-
I---J
I
.
dj
A_J
I-lj-j
Sj 'i
Lo-jjjX
JdufdJ
V
_-->
dJ J d_t
rt*.-)»j
LSd_j__j LvwjX
)
duj Lo-J A_l
)
L_l_»jx
V
V
V
aJ
_j<
d_j _Jjji_tjd__>
?f>_j
Ij-uj j 0 L_j->jj-S j -_j-J-_~jjj
J_i_)A->j___
J
AjdJ d-od-Jj-L-J J djj _|d LuJJJj
***
a___J)
l_j -_.4_>d_j
A_ij_)
^j-j L__d_A_ij LS
jj-S 0 I J-J-J
I-_LS0La_)
A_)
**"
_ ***.lig) 0A_-jjj_o
!____>
jJ L j jft
_)
(_S-
d_j j 4_) ^Jj j_i__
dj J 0 Ij-jJ-
L>A__j_)
J J J iJ
LjAj
***
__j I J "l
A_J
j. L)__: Li
_i_
_9 L
L_-J4_j
O L^i--
f>
_j
duj 1
__J-i
_ lj
"iiu ') duo j
L A_l
d-j
_sjjj-i L j _sjjjJ.L
_j_u)d->
A_)
l-t _-J Ljjjj jJ
T"
jt_jAj>jjJ_>
jjJ d
_;j____A_)_J
|>4
lj_S
£*_>
1
J d________j____j j_> 'l
rt
n.ijj-j j
'l
1
^gJiJjj-o _; j
<
(_-_->-> __u>
-_u
L
0-**-"» '
(_Ş
A-S rt
j L
J-Sdj
<
-JjduodJ
.
A-__ d_j
L _->jA_
_; j d -LJ 4_S_j 4-j
d_>
A __J>
l
LjjJS
A_j
l "i S aJ -_d_j_,L
^")iiiii..lj_i_j
'jj-J-o
0__>___>J_dj
A_l
/J
A
<
dj
4_i J-J--L-)
I
^_
d_>
"**>*
J-J_*J A j (_*--. **"*J-J
j
___,__)
-jjjS
__S
___ I _i "i
<
_->j>aJ?
Lj
_5
I
'i
n>
j
I
__»
j A____. j j_j _>jd_>d_j (_S
A_S4_o 4_.
j
Sd-od-bjd-j
_;rt d
(j
d
<
1
jj-jj
j d_j_J
d j rt
~
-_j-----jl-i
J
y Y
d-S
'
**>,.'
l5--i--i
d_ij j-tjJS i_9j
.
. 4_jh_&
j
l_-S (___-i
djj_jd__
fl*_Jd_j
A_j
j _;dj A '
I
I
i
l__
^o
L j jjA_j
>
^jj LdjLSj
<_>dJ ___ L> j-_u> dJ.
_
.
_;
*»
___>
j
a__
(__-_._>
___
l> 0 l_>j-jjjJj
_i I __>
ld_j
(__-_> <-
j-
.
L>Aj LS
l____jj_o
L> j d_u
LSdj
___,
__Sa_i __2_> I
jj
i
I
v
-__>->
t-ij
<
>"
djj
A> j__j
"inidt- 4_i
*V_-*---J j-h
L *
.
j j_o d__ j.
dJ
l_j_.j_>
L
l___)d_o
jJi
_J .i d_j^jjjj_j_> _;j L V
"***
d j Ajj
dj<_tj_SjJS __o -__>-> ___> A_) ^it^JjjJS (
r)
i_r--JJJ
J J *"**-
(_***
j j
-»j-S
<>_J
. _>j_S
_____>
l_
aJS j. _-_>-> ^__
aj
***
*£
' O
-J 0
LS
mSV'i
J djdJjAj _o
V_)
l_<
I
j
lj
rt "i iii
<
Lj_> ojj-v
j L J L j 0_jj___ L
l___ L)
j djd_jdj JjjS
l__AjjdL__
Ljj__ jjj
L__J)
aJ 0 Luj Ij-juj LjjL
_5jd_i
o <-_>->
0
I
Ldj
"'i
**»-J',J 'jr-1--* 1_>J*,J
_ A>jj_o j j-_-J A_)_) 0 L*r»jjj
j
L
oL*j**-*>j_h»*> (___-*"
_ş
jduSjLSL
4_j
rt "1 9
L_>
<
<jjJ")
L a>
_s^jj_> _5jAj
V
-S»2>
I
j_)J A-» j'j
dl
v ____>_>
A
'* LSjj j a_J 0 I ij>
_-J<-'* **-j
_»
J. d__)
j
^-J)
LSdj Ljjj
j
djd_j___)j_>
Lluj
j
o Lj^^-hj L* J ->J-S__- j_L_) J 0 l_J_0--_)-t ^jJJJ-J lj "* l-___iA_) _;4j_i>j lj> J 0 L>A_j(5j 1___>J>
I
^--x-ij-j-i _-_ L-S
_j_S
***
v
L
___>
0
I
"
lj
Jjj-JL-I
l_>
**>
l"l
lj
jSdj i-IiiVljj
-0
A> j A>
j
d_)
l_-d <0
jA_jdJ jjj
(_<_jj_S ____ia_)
j
L j
l__)A_o LS_j
j_i
jo
IjdLV-jAA
.i
)
J 0 LjJ-> ^ "l "' A ->
-j_jd_> Ajj L
d_j _;djd__)
L
dJS
»-_- _-_-jA_) l_jA__j
L L
J
j ->jj-S ^-j L L I j
djjJjjS jjJLj L 0 LjJj Lj> L) Ij j ajlj !,") S Ia_>< _s_L_ij a_) L
dJ
<
0
iO
"l
1
.
(S
^s-jjuo-^a-o
_Jd_o
_sj
V
J
^> l>
______»-. J<">JJ_Si__i Ld_9 <,_Sl_J)J_> .
X
Djalilov, epos
0. Dj "Zlatorookii
Moscwa, 181
:
X
-
Aj L-> X
J-o d_i L-Jdj
jjj
X
AX
__S-J_ui4_t
<
J l-JJ AX_j-J-o 4_j -J_v_-_j_i jduojx
X
Koordskii geroicheskii Xan"
(Dimdim),
Nauka
(^) sssr,
1967. rA
j/?&&$ 9-J-tjJ) d_JJ
-J
_-_"a_i
.L
_->J
<
^-j l_.jjS _5j>jjdu9 j
dutjjjS _J
AjjûtjjS <-__> J A>
.
ffl
^^gjj I J-J-J
_-o 4_)4_l _;d_ld_u)
_JJ__ JJJ-LO
(_ij
t*>ik.&
_____
I
_-"-»-A-' A_i _;__Sj_o
*->»
>
Li
_;
djS
_5JJ j_U>
4j2jl_i
0 L_j
___) j d_>
j.-uo-<
_j
_;j a
-
-
^_ LdX '
A
LSd_>_5j L_JJ_>
L_lJ>
0
A d_S
Ij LAj
AJJ
LS
ljd<__jd_-t
J
>-JJ-S
j____j
_--j
d-o A_j
A
I
i
L_>
V
j I jS
__l j Aj l_l J jj>d_Jjj> !____-
Ij-j_) _>ojj_j jjjJl_>
__ )j L
; A_j_j.ii)
J Jl
(5A_v__9
J
_Jd__J
*>
j-o _şj
-J
A_J>
Aj_)
rt
d_S
rt
rt
**>
>
__id_-> d_)
_;
I
j dj
'ljiiiljj-j
A_>
i
_SjA
dJ _Sj> J-J
_;--_) j4_>
*_-_)
JJ_>d ->___, dj
iS 'ljJS
,_£_>
<
V jOj) 4_>
___Sa_j_;j L__ Ij djj_> j-__~ 0 LjJS rt
Lj
S.ii duj _; dJS rt Sji
***
j
_Sd_jd__J__j
<
AjA>l_>A_i
<
Ajl_jjj
A_>
rt ">,|_
.
j
L A_)
A_j
d_s
L
d->
-. \
4J j
rt
i
d_j
t v
' ^-jj Lx
__
L
j
duo __S
.'
o I
I_*-_Sa_i
-. ... a
_;ljT
j
v_j
. .
j_J lx
^Jij-jjj
4_J
L
-J-jj-o _şj __Ji rt S.iid-j jAjujdJ 0
/--__)--
-__>
.
A _.
Ljj-jduj
<
l_j d j
d_>
_jj_S
1.0,.,'..,
JJJ
>
____j_o _; j d --_) _J_jj A_j ___ LS
A->l_AjdJ
4_S
j_
V
djj_i
.
_pj
_5
ij
__
S _i
(_S__jjjj d
_i
__i
"i
\
"
I
JJj_l__
Ş )n)JJ__
____)__>
l_tjd_>d_9
_sj L
a_)
LSd-t j..v-0-j
___)
duS _S
I
<
J
T,
'-')-> d-J
,,j I I
L 0_i_t_tdj_jL
iV li'i'l
Ludj
LS ^-u,
L uSj-^'j*'
__>_
I_jx _;
I
j
I
ljj_JLO
__od_j4__, dJ
jJ
_j-»j
"
**-!»
djj_j ___0jJ
<
jdL_j J
dj___)jj_j ^_-~>jj (_;jjj__o
j j_____ jJSj dj dj a_i
dj
l_l_o-Lo_l
Lj
_-J)
L_)
j
<
-__>
'
_J 0 LSdj l_tjj j (5jj j
Ix
V
________ l_>
A_S
rt
i
i
"i
\
O-J-o dJS d_l
d_l
A.0
<
LS d -t
'oLrt--i'j '
".TTÛ* -*-
_-j
j j
_;ljT ^J
<_-_, L_c
L>
_v
1
L-t
A
__-» I
'--»*
j
j-^~ I
d_j
__>j-f__>
jujj L:
Ix
**-J
j l__9
j-JJ J-J
j
' *'
'
"' '
_-ljj L;
I
j°
1
o
")<*>
1
')
jo <_j> ->
____->
^yu---)
j
0.1
C)
rt
L*-9
-_j-»-->
*_j-^
'l
dj
0 L-Sjjj
-\-_i_ij
J
I
jj_j_>
">
A_>
1
<
.'Y"fû -j-L-j 182
j
1
j> j
j-S
j
d-J
__
j_ rt
a__)
-j?i
dJJ ,
>
j-____S_u
__!___>
(_>-"*'
I
I
1
1
I
<
i
.
_) ii)
_t
I
Jl_____ j*_v"i
0
L___.
d>
_; j dui
l(i)
j» j_> i _>
J5_)
<
Ij
j Jj
I
(Y) (»
L_9
_tj_____>
T>'
.
-S-Jj Lij dJ _5djdJ_
_; I j____ .
d_)
SdL-.
A-Ljdjd-j djLş_od_j
. . .
j-d___j
L_jl
-luj
L
j.d_j aj_)Tj_
l_.j__L_.l_> V
___
Lj
jA__j .
aja__s_>jj_S
.
A_j
oj_ _
ljj_)
Lj
Aj
_-j>
Lj
0
l___j
Iti
<
;
__-
.*\Ar/«i/Y*i
«
LSaj Ij Ij _$aj L _J
:
Ij-J-J dJ _)jj ljA_) j 0
O_oj___jj>
!_( _;j L_j
Ij
)
I _i *i
->Jjv
_*r
..ii'ij j __jd._d_-
_;j LijJ? _J _;aj
Lj jj
V
v
**W
/
dialect _
___> (.
a>"J _bL
d_td-j dj__i _J _____Sa_j
-SLlSa-i .
-
...
(_s
__>
L L
0 L_Sj_j___ j lj I j j a_j
......
HY' I^Aj aj_jLj
jjj L j 0 Llo d_Sd_) >o j ^
»
L-*j LSa_i
0 Lu>djj-v.writteD language _>--*-' j-j _r* *-*,&-' spoken language / S^ J ^^ __H *-° j -^ *-**-J*-J-i * '
_bL>
__> ,
.
.duwem
183
.
dûr f-jj^
jj-*- '
û
'uw
=
n
=
J JJ
' djrt
J
'"
rt
rt
J-O
A_)_' duo J-S
V JO_l A_l
d_*>
jd-SdJ_ <
"i
' -J J J
4_-
rt ' 'liiD ,,'
aJ j j-o d-j
jlj 0 l_j__j_Sj_jd_o
CjJl
.
-_>
*'.""j
_5_-j j_S
J__J
_;_>jj-S ^-j, Loj
<
____> d _ a_)
i i
___>
j
<_
0 l_ljj LSduij J-J
d _ 4__
j
j
1
j
Sd
l-j LS-j d_j__i a_ djj
j
IjJJ-J
LSdj Ij Ij dJ v^ ^ i I j S i,
rt
'i
J
4_-
<
i
I
__LJ J_JJ_
J
SJj j j
A
"iiu
i
j
^Jj-t j
<
ja_
LSd_j
l_>
aJ (jiAjrt *i ljS.y I _i
..'
j 0 LSd-ij _;d j
(j tj J
1
j dJ uS_î_Sd_>
j<_
)
j_> (_s<_jjJS
<
__>
v'
" 1
J rt 'i-i vv I j,\
_5 4
Lj
dj
4-_. A_j
rt
Lj
<__-> 4_> y
4_j
l___j_Sa_>
djd__ LSdj
<0_i_>_jJ__-)
d__>
J__J_> (_5->j J-S
,)
j<_ j aJ __ S d-j a_j
_j d_ a_ j __j I j aJj L j _;4 j
L-J-tyl
j ) j L-ijA J j
_SjJŞ_9 '-i**)J)
__-J
Lj
d_j
d-S
v _____
I
j
y
_.J>
9
_____)
<
V
_ş j )
J d___lj_S_)J_S 0 Lj Ij-Jj-J J J J \\ I J-9 __l.d--
d V
0 LJ
1
_|V 'l I J>
J
ljJ-_IJ_J_)
'l
livS
4__
i I
L*.
dj
j
__**>
LaJ
i.SjSd_) jA_» _;Aj
-V
Cj-**- 'jV *- _*-*^J J*-*> J>4-J ' y lutjid jljL___jd_*. jd_j JdJf J
'-»
L**>
j
(C)4_A_
">jJ_Sd_> _*
_*f*<>
'jj*-*
d_j '
__, ________
j
4
<
______)
J
L -
0
,0
1
lSjj-i
j
d
j
I
l> L ^l
___
j________ j__
_S->jj
L jS
Li__ rt
ij ii 0
"
..*
*'
..'"' J
j
*'
1
,-_>
.
I
j j 1
o j j^ j LSd j
1
'
>
du_
_J j
A_S
i
d
j
i_><jjj-S
)>Jtj SL
,
0_£j__A-j
.
JdJ-dJ
_j
,
jdJSd-j
d_>
d-S
i
''..'
Lê. 4
j j
lj____-)___>
<
o
^-^
j j>4_jj j>
4_j
d__
L
'-'_' j***»
I
.0
d__>
j
L_i
j dJ __j j "
(_>__»
y
S..i
_ d_j
d-t dj.
d__l
lj_i
_J-o->
)
4_j_9j__ d
d_~
1
-__>___> 4
u->
y
"
o jj
.
A__
A_)_;-)jj-S
>
*-
-JS i"i iidjJ) d_j
A_j
LSa_i( ^-i Ij lj
'.i
-»-h
j_>
iV
iV,
jjS
uSaJj _)-ujj_- dj. __L
1
1
"iui-tj jJS dj J j-o y
A_j
j j
d_j
o
1
v
0
A-S i,".i
___J__j_tjjjS
L- jd__
Lo
') .)
_SLj_. j
l_Sd_)jj_i j j_o d-_
_-j L j ^j
*N
i'"j
>"'
<
1
dj. 0 L j_S v_j
A
4_>
4_j
1_J-J
L
1jjA__ _SA>j
j-JX j 0 j-J-J |_» j
LSrt 'i i.Dj-j
__)-_
_5j
_-J> ' *lj*_ >),;)
J 0L
Lj j
aJ. d_j
<
V
1_>
!_________. d__
j
d _.
'
<_>
Lj
l-.^A-)djjd__'^(_r''--4-J *--
4-S
4_>_5_)jjJS __j__j
. . .
_S_lJ Lj
O 'jrJ-*J _-r' L_j_>jj_S
O '
V
A_i___>____
<
*J f ***-._--»- <A_,d __ui y . J u jJ-Ja_) -__J>d_> L j
_T*;--*J--J-"
_.»*> JJ-*->'
Lj jjuui -->_"
V
") u) S
)
">
v
j) d-j
d
<
j
d___jj___) j_L
J ^-j jh-J * .1
V *>
jj
**
J j_o 4_j
" I,
A-Jij d^ d_)
t l
v
4_j
Lj i
.** *l
J<_ v
J -J
jg) A-_
(_
j
____Sa_>
LS A_j
4__>
1
j
rt
"'iiii J l
t
0-r-w-J-' V
o LSd j
dJ
<
I
0 1J._j_-j.J-J
j j j_o 1
Lj
d-j
0 LSaj 1j Ij 0dj
a
J
__-j-S__j d_j
J
djd_Sd_j_J
L>
j
4_j i,"i"tS i"i
__->
duij _;d j d-j-t j-SjjL
0 LdjAJ) l-JxJJ j 0 LjA-uaJ AjAJ__)jA_j -_j4>
_S-J-u)
; ___)__->
v
djdj
J
^_.dLJ_J
dJ
L_J
<
LSd__
0 Lj-jL_ J
I
-IJ
*'
,fa A-j
Ij ^-Jd-tdj. ^ Lj V
J jjjjj ljlj-9 0 L d-Sd-j L j
O ^rfiS* * "* *-*
jjjult
Luj 1_J
184
<
O
-**-* *-*>*-"
A__
Lj
_*_-_> d
LSdj
____>
j
Ij I j dJ
LS-_ij
A-u
_pSj
___-_j -L_j
^, "")'*'
aa j
duS
<
4__
A_i
-Jj-S
1_bdjjd__
0 ") iti
)
4-5"
^gJi .
o
Ij ljAa__Jj> LSd_j
1
j dj Li
jJJ-S A_J dJ j t_j LS djj Yo
0
_. ' a__ j
Lj-*°* _e-»
L
l_>
7-
jjj
d_)
J
,)
Cu.-
__>
^jSduJ rt 'l.l-i 'l d-S
j__jl_td__ _j ".,j,i 'i
j»d
d_i
I
j
'l
rt
l
j
t___ii>j__
j_ j
<
d-J
**' __
i_.i
Lj
J d_Sd_j j4_jj-_j
d
d "',__>
J
___ LSd jJLi
L
4_J
0
4_J
jjL) LdjJU i_djd__
dJ__)
jjj lj-t
.
V
jd_j
__jd_bjdu_
d
djd_j_jjj__) 0jj
d_S
J
I
1
_t
0
I
o
dJ
')
LS
<
(_S
AJj
L)J J
A_)
.
L t A_! _>J L
u>
1
Lo dj_ Aj) Lo j
_-S d_j
.,
dJ
"i
L j dJ j
__<_)
/0 . 4jl_j
rt
i
l_ 0
1
j
djS __-_jj__t_) _jjj_0
J
rt
0
t**i
I
d_j
") iii.) J ..li.l
j
du9 i "|i
J
__j
1_>
Ij
d_j
1
LS
-_ _y_
J
"
*>
*""
A_S-l__J) A__ j A_9
j
jj-j __
<
LSd_i
0
l_>
0 L j _5jJ_J_jd_j
.
^
^
nomen
_*<_;-jj_. _J ___
l.Vi
J ^J
A>
_j_tjJ-__> (_sj L<->
<
j_j
-> e
J-Ji
<
0y
<
j J djj
Ij Ljjj
aJ a__ljj>
1
Lj
'i
*__.
L j dJ 0 L
'- _y--)j-J -_.__, 4j
LS
_-_>
"im
.._,
)
___j_j
i
_;aJ.j uS-lj
1_>
>.*s
l_S A_J d J__i
^j-j j_jj-j d_i
L _jd_)
,)
J-JUJ (
'.."'j LSd-j
J
d j d__ I *. v
i
dj lj_<j_j
<
__.
;
' j lj-i L
LftdjjAa
L_J___>
1
rt
j lSj d j
v"
________ ljjA__
'
^j-jlujjj ^_j L j j_i v _
'J^jr*1**--. T-rJ
*'**'j
j
0 L-o
.
d_idjd__
A-S
V
y
,__ L j j_>
J
djrtÛi _Y_i
I
j Ij
" "._'_*
A
V
J
.)
A_t_ '
<
___>_-> J-J_)
duo
AJ
1
^_j__A__jjj
_t
iSaj j
4_j
A__
O
1
..">
aj
;
rt
0 L L L j
j
__>
aJ
^j ,jj_Sd-jj
lj
" v
jd
I
J_S
JjJ
-_
-_>
lj Ljjj
I
^jJ.--)
J>
"
f
jjjj
aJ j-ojjjj
y
A_i
J '
j
__.
L
4J
_
A
uSdj lSjJj
dJ
l_>
'.' J
.
Ij 0
"
-9
" y
j
dJ
d_j t_Sd_t .
4_i___o
-tjJ-S ts _ Ja_
<
*-**»
0_jjj__r___j lJSa-j
4-5)
_ _3jjv
I
'i "i iii-V
d_j_jj
jjj ' "'jj"** -S J o t*-*j L LjZ&j LsL 0 L vocative/ 0>_j___j L
-S "
.
rt
4_u>
i
V
;
^j-j j_j j
_;
^_, lj
_t
->jJ-S
.
j ___JaJ_*
dJ
j
)
A_9 L_> I
_->4_S
^j
L
d_jj_)
Lj
S ___
^ d-J A J_J_J
A
!___>
_J____Sd_j
-
1_>(
<
-5jj_S
.
d__>
dJ 0 LSdj
i-__A_»
-S*
^j-lAfit^jj -J ' Y
1_t
1
**
aJ Lftdj j
LS
1
^jJjjjJSa-j
js 4_i
Jjj i
v
l_jt_> __.___,
V
I
^ijjJSA "
I_.d-Sdj2._j j_.jA_b aJ
t_Sd_)
dj__j 0
idj-j-j
j Ij
dJ
(_5_S<djJ_>
V
'
rt
A_J
"ini
"
V y
I- -jjld-.jjj L)
A_S _SA__
__, _ j A_j
A__
'i ij-uj
LSrt "iiuij
4_>
ijJ-j
*
__J j_L_) J l>
A
V
. _
j
j
__, û j_j_i
_;j
A_>
duo
1
j-S
_S *_*L-
dJ
_t
1
"'".. j
..* ..*
td j d_j-t j
S 'i j
v
Ldjd_j
j J
J V
d_S aJ
w
L
__>
0j1j__L
4_j I
Vj
I
j
j___
LSrt
" -*_* " L _;d-j
iii
aJ
*i
^ju d_S
d
i
l_j_S-tjJ-S dJ__.d_.jA_.
J 4_J
1
j * j_ 1
/>-J
L L-J-J J duo 4-J
d-S
_j_0 V
4_-
j
d_9
t-Sd-J
"__* ç- J_J a
*.
a
a
*»
<
I
j'
.
*__-> a ?
»"J u,'>-i«>^jjV
(jdj
I
rt
.
3
L___JJ--LJj
j 4_j j rt-i t 4-j . A-fi£-J O Lj^J-" 0-0 v" V v _j d___j_j jjS j_S-Sa_jA_.j -Jd-oj-S j A__ jjSJ d_j ,
1
I
O^J^J 'j^o-d
J
V_J
«
"^
Ij*-'4--j
' O
'-JJJ 'j*1 *»
0 L)^J_ '
*--**-? ->**J
V
_Sj V
d_> '
J d_J
"l.n'l
lj ___J_
J
Lfc-IJ V
Lljj jAuj J d_j L_-jd__jdu9 jdJ ----?-___ A_V _^g__ Ijd-j L j _5j LS (j-jjJj-i L d_S^.I_AjdjL j J __> . jJ- L_3 (J^ajaJ j_» _J __S d_>d__ ____>__. jdj j__j ___ L L iitjj \jS I'i-.jT*! L aJS _s<_jj-S .
0j
d__L>
4
<
1j
j
1_V
^j-Ju-t-.
1j jj-VJ
Y
Yi 185
Jj IJ
_____
ij>
'i
AiV
__j A> _5J j ***-s_-rJ
_; dJ- j d_>
*VJ**>J
j d_j _; djd_j j_>
<_j
<
duo
d_)
jJS
Lj
__-J
'
j
_->
d
;
j
___ j-j_i
d_j_i
d_j
j
d
i
V
v j-JdLoj-S
"'d
(_S_.
j
"i
d_i
l'uii
__)
<
j ^jjj-jlo
>
Lj L
1
1
___> __->
-J
<
_; djd_> j_>
1
_*
L tJ_jJ
d_)
***-Ji
i
"imi
j
a j d_> d ___>
<
Ij j
'>
_*-__
y
_____
A_>
J
aJi
L
_>d J AJJ__JjJ_jL)
0
__S
i
j
'i *1a_j
djd_,jj_S d j d_.jj._t
d-jj__ l__ d-jjj)
LS-
_^_i__j___j d__
'
"
j S.i
a_ _;j a_i
____.
<
"
^gj IjjJj" ^jj.
_? Jo_>J jj-J d__ .'*_> d__j d _j____J jj _j__i_J
A_i
**'*_' A
duj d_>
v
__
l_r_jA .A-j
')
j A_) j_J
v
*»**
rt
^g-j AA
SJ A> j
ljjd-j j*_ l_9 d_j 0 l,j>.>/ dj v
_5
0 L j .1
'j u
LSd_i
_|d j d-j
A__
v
_ >j_Sj _ j
J
1_) d j d___t jJS
J a-SaJ 0 L__jJS-ijj 1ja_j j j-j-Sa-j
I_VjJ__Sa_j
^ liiij-S
d-j jJ S d_j dj 0
_. j_u>
a_) __,"u.,
i
j__j j
d-_d_>
(-__-) j '
l>j_jj_t
<____)
___
j_j j 0 LjJ_<_ jJS
LSduij
____> a__
.djdjd-o
S (jid-odJ.
I
j
a__
jJs _sjj V V
a_> ___
ujj L-i jj_S
V
- J j j
_5_L
1
1
uSdj
duo
j-S j 4j j
rt
i
o I
_Sjj lj>
L-l
rt
1
0
1
A_.jd_Sd_J
dJ
"__, **t
A_j
r'n.ijj
d
d_"_
j
_SdL_>
L
(_s_->j
lj lj I j L
aJ
*__,_!_.
I
dJ?
Srt
1
0
)
i ii)
-
(
J d__) J _j IjJJ
dJ-UOJ-S
1j-jx
_j
___)
aJ
l_-__.-.jj_S
)
du_jA-SA-_
_J->- oXJa-j 0 Lj_> uSdj 0 L,
<
<
j_j ^Jj L j uSd j
d_j___i
1
j_
j.
___,
L>5jj_
t_j_)j_Sd__ __) _3A__9
L
A__
J
Ij Ij
.-_>
djd_j 1jj_jlu)
'j^ _r' L_--.^jjJS
v
_jd<_ 1-Vjj K Ij-9 __)d_d_- _J j
" '
lj | j _;djdjd_
__j LSdj
O
_;lj
A
V v
V
(Jj
j
j _ ' 'j L_jj
J__Ja_Î>jjj
_5
<
j_> __.
1
V
aJ
1
L j
____>-__,
j__y d_>
1j |j ___L_.__-.jJ-S
d
<
J)
duo
dJ
1_*_
d-J)
v
j j-j
A
'
A
<
<
j
d
j
1
j_u)
L
_-_>
~
o jjJSaJ.
_;a__9
"____)
.._>...
1
AjjJj L
a__
dj*_
d_>
0 L
~~
0 L Ijj aa ^
jAjjdJ. ^Sj') L Lj
A
jj
*~~~~
L_>
t5jj ^
Lj
d-S
__j ' Jj-J
-_-) dtftjjjv
___ l_>
LSa>j L
d_ 4_J
J
' J-*
A-J V
Lj IjujjJi j jj K I j_9
(^j-JAj L>
j LSd_j dj 1j__j_-
d-S__j___i
_s j_>
dx j_j 0__u,j__
.
dJ
__)A-tA__
_j L j -Sdj
jojIa
>
V
jjjj.
_Sd___>
_d___bjjj
uSdj
duS
_Sjj lj> Y
j_*_l rt
jji d j lj_jj_> ^-j Lj uSdj
A__jd-Sd_j 0 LeJjj
v ,.,i
<
d j d_o
0>*J O***-*" ws-î'
186
. . j IL->A-j O
I
L
-V....II1.
i.Vi .*.>---)
"ini
d_S|___-J Ij Ij Ij
i
i
(_SA-tAu»
__Jduoj_S
j
__sLdjd_j
A__)
v
0 Ljj_LSJj_9 ^-jd-A-J
A_iA_»
rt
<
lj*&-»»
djA_ljj_j-u, (Jj L _-j_J
j
LSa_j 0___j_j ___
Lj
V
d__
Ij j j Jd_oj_S .
1
1
j_d__ j_od_î)
Tr
0
(_;)
<
,
A
/
___
"' *'
t-SLLIdJ?
.
ij_i
.
_ l_j La
-j_)_ _SJLi
_-_) l__
J
^lj
;
.--^jj
l_>
O
I
j ) *-*»-J'J Ljjjj, j (
'*'..'...'
'
d.,
1
.
(*_)
J
1«*J_S
)
a__
__i.Y)
a
" *« ...-> _;_
(__Jj)
djljjlj
<
1j__
jj
"imdid
lj Ljj_
__>
(^) __j_,l_ A_j_jll
<
/
_|d_i-Jj J duu> J_) _[j <
l_
__,
I
I
j
;
j
^-J. l_j
(
o 'j
rt
:
'l "l ui--. *****--jj V
rt
j
"i
\
aj
ajj
L 0 Lj-S j_jj-__S__,
LS v
_,
(_
^
>j ii _;_ j j
__) iiViin
"-*»
v
"
aJ ^j__J d_"*.j j j j ^_i Ij Ljjj
A_i
1
j
..
I _>
^
0 L d j d_j_ j_S
A_)
**.
<-__,
i
j
y
d_o
d_S
_i jjj __;j 1j
lj_S ^j L L__j
dJ
l<_
_,
j_j _;j
j
A_i
A
________
-lS Aj dJ
duo
A
g__w
g
_>
_s d
d__
«
g
d_j _t *S
jdj__
_____
g ) j_j
<_S_j V_)
1
.1
'l
Ij-jjj
'<_>'
LSuj
_C
>
1
!__>
__._j__.-J-j
d_>
y
j_L
j d-_jjj__j
Jjj J_) 1_ 0 __,_]
-_i>
>
A_j A_o dJ_
«
0i_jJ_jş_s__j __?jdj*5
d_S
4-SdjJj-i j_tj4_» |___>j__'j_) _____JŞ__. J
<
j_j___S_l_)
Lj
_S_I_
V
0
I
j dJ_Jjj> .() Cj jJ
n
A-
dj
_J>
rt
ii
)
rt "l l
)
L __j L j
-j
j .'',,) j
1___)d_j
_______
J
J_J
)
0j_ja_.
<
j
___>
_|j L J _J
**J**'
j _sjj
(»
S
d_j___o d
i"iiVi
V
_
_5jd_____oj_ ^-j L j -Sdj
_L
l"uii
^-o 1j
<
L
jA-?d_o
d_>
uSdj j S
I
d_j
J ' ' ' JjS-J
)
ûj_j b l_uu
L-jijui L L
<
' d-0
I
_>
j-> _54-_j d J djj
V V
V
<
_;j_jdj
A_xJ A>
0
<
0 j_j j
<
Lluj
d_S
L ___j-j
j LSaJ
1
L
_J_y
Li
"> iii
i
*.
0j-j
<
_;_a_>*a_j
«
,,
dj
o i')
j
^-oI-LŞuj
<
V
_)
t_r
v
I
i.S
,
_,
_djLj
J j
j_j 0 j I j_.
Basic j
d
<
d
-t _)'?.) -
______> ____-<- j_S
j
4_J
0
Ld___>
^ L_ j
____)
Lu_ (_-__ju_-J du_ d uv
jj
JjjJiAJ)
_;j 4__j
_sljdjd_u)
_>
<
4
______
j
i
187
.
j j_j d_j
d
__*_-.
J
_Sj_J-9 (j"4_S
K ".
.
cS-JJ-S"
^-SJL,
i".
_, ' 1 "'
J
*-S
La__>
j-__»
J (ÇJ
)
_,..'
'
Lj
Ija__4_. a-j-jj
j_j L j f *"
_S*S
*rJ
L j tr_-tj__'u_-_jjj-i
^ L j j_j g_) jJŞ-9 j j j-j j_jJ_i> j 0 l_>_jL_)djA_> j ^ L-jjJjJ. _;j LjJj _s j_j_JL_____i__
d_S
l-uidjdJ. JdJ.J is?^
j j_j
i_i ML-i
djj_)d__
J
Ju-i jJŞ&
l_ Ja-ojJS jL
d_>
J
_s_;j
j..'
Lj
_sd_i_>j V
v __J_J__)!-J Auj d -V
-__j_j j_j___Sd_j ___jd^A_j
is-j'j*-**
'**i''':'
J iSj3'
*>
j
u_>dj
-ijjJS _;dj ______ _5jj-od_j _jL_.-j
___>j___-d_) l-t )
J
L)
/
Esperanto
<
1
j-.jJ-_Sd_j __-
V
v
...
d_**>
j_o a__
V
<0 L___)-tjj_S
J_- _,'-
J JJj * J d_S_j_j J
/ '.L V
____)A__d-i ____j_S
1
I
djj__jJ?A__ (Sjdu.
(S d___Ij d__
0
I _>
<
j. d
(
J Ij
English
_ j__TI_
j
d
>
Lj
>
i
J
J..I
*l_l_*t**t
L-1
d_S__j>
V
'
L-)_-__»
V
^-Jj-Jdu.
<
lj V
^yjdjdLjdu. _;djA__-_-> LjA>
_,S,.'i L j A_.__i)-tL
dj-jj ^-j-duojL YT
0J Ijujj-j
rt >'»__*->
j
d
d_j
I
*._.'
j
l
0
_>jjj">
aJ I_)J_Ijj_j 1j _J L)
A_)_)
V
j 4jjiuj Ij L j
j) ______ j_t
d
y
.)
rt
0 LjJj y
<
iSlSJ 'jL--** ,-*----j>?
dj jjjj
' l_t.*, 'O
1
V
_5j
I
**"
>
J
j
J
i" ci
j
.)
iSjj)
*V-J
duo
1
.
' J-*_ '"''
j
"
0
.
1_>
A_)
djj j
dj
Yi r.'i
j_3
__>__< LS 4 j _;<>
jj-S
Lj
___
t".l 1 J-J
Al
1-1
dJ
(_sj a_o
4
i
1
j-jj l_ _s->jj_S
^Jj L
I jJS
jjjjJSSd-j v
' ________jj
a
Lj
______
"(-."
'
Lj
l-> L-J 1_J_J
_ş d j
j>ij j_j 'j _Sj LSj j j V
y
'
jjj
__j )
j
________
j L_>
' j-r. j**'
j
djjj_j__i (_;j>
j
j»
d-S
.
d
j aJJjjj
___!__.___)
J_ I- ^
I
<
j»
aJj
A
£
(
j
<
O
a_j
d_S
1j -JjXj
dJ
v
<
**-->
jjj
'j ' dj
j
) <
d-o
**_Sj
(0 j dJj
,
,_;_
.
4 j_j__
<
1
iZj
.
j.
A_>
<
rt o
rt
<
,>_, i
188
tijj-S 1
:
:
"> iii
rt
i
t
dJ uSdj
)
^
jJSJ
i
>
"
a_)
0,
<
a__ i
i
aJS
_s_ij jJS
1_i
<
L__Aji
passive/
<
<
j djj
__
jJ> j_j v ' *i
i ..>
__J>
Lj
_______ d_*.
j
J
(
4_9
_j4j
j lj L> j
0 LSa>j L
1> ' SYiV'lA-.
aJ (__Jtj
0 L
L>
j-j V
Lj ___jd_d_j _«S a_j a j__i
pronoun/
d_,d_-. Ajj )
j
d-S d_>
^iTdLj
<
^jj) _;d____,d_!
<
jjj
<
__-o
)
A_> A__
(
'.
0
______
_J L__> ' ^£ l^ __> lj Ljjj aJ (
' f jjS' .
(
__/__
...
A_j__d^
'i ."**-
I
jd__)
<
0J_*_
L_)A_Sd_)
j
A_t
<JSd_j
j
d_-
-,j*v-'
*v^i**
di_t
'-;j--?-**
«
ii)
"
/_5j
_,J1-!j-"'
i
"
)possessive/ oj-*-4-* -Sj ^ i_j ' V H,*-' * ls-1 !J -^JJJ -J(0L._.0L_.0L_
o ^f '
j
V
'
A_ij
V
o-» -jj-*-"
'
j
d
(Sj-> _-J) I 'i *"*_* j LS__j (_5jj__-4_>
4_-
X*i
1
j
d___*J jP_) . '
I
^j L j J-J
_)____! J_J
v
_-J>
1_>
d_j _;_L____d_> <
j_.
L-j d_S a_i
'j-S j
'
V V
lj ^__j_lA_bjJJ dJ vy
li
jj-> j-S j '-' -S
__d_ij_> _j__
,
"
V
o
__»
V
>
"
a_j ___
_-- LSdjJîui dJ aJ_XSa_>
d- d_j J
_>
'
Lj
__Jj
djd_j Aj L
yy
'
_; j d_j
d-jA-jAjJj ,
dJS
j AJ_jjJ_j 0Jj
____dj L> l>jj_S 0 LoJjj
j LSa_j _Sdj_-j
j aj
l_>
'
Ajj
jjj
!__>
_j L j ^-j LSdjJLi aJ d-_J_S__j
___--' _-J»
J_) _Sd_J L___|J__ d_J
"vv
Aj Ij
<
_5_JSdjd_o Ij-J
)
4_S
j ^ju-j-j
j
-J
0 LSduij -jjjj.
1_>
<
d_j i-
___>
j
1j-j_j
LSd
'i "> m'i j dj
? <_"*sjj-J' iSj*-1"
Lj
l_>
v
v
___j L_t_>d_)4_j
' _*-**
(_-»
****»
rt
L
a__j
___
0 L 1-i j aj> I j£ aJ _sjj J _s_tjj_S ^jj Lj j-J) LSdj_iLi 0 VV _.-= LS
j-S ____)j_S L
L"j
L> j a_j
j_i uSd-jAj
LS
^jj L I j aJ
___J-2__w_aj__j
j- J_J djd_o Ij-J J dj_
Yi .Vi
0 L _;-jj_> _***-Jj *-»
*
d-j__j j_i_j
A_b
duS A_i d j
<
j
o
Lj _5j
_s_-J 1jd__
jj? 0 L -JSdj
I
'<j
<
iVi
d_S___)
dJ j
duu)
i
_*-»*Jj-S _Sj
'
A
I ") "I
.-J_Jj_)jA-t dJ
LSa____)A_!
__-__! f>
___>
J *' _
dj___->
<
aJ uS d_> d j
j_j_-S_lj
J_J
j
__
j L-Sduj djdjd-o lj_S
* ->
1
dLw
0 l(-s_ijjJS ^j) L j ,-j) LSd_ij " LS l_
A_jj ^jJSjJS
_;_jj_. _;-_Lj j_j 1_t01jljJ
.
J
l_c_>
j
4
_>
V
"
V :
1_-»-'*1»*jjj
jd__> _JLj__o
o-^/j
'J '
<
jJj ^ ***-
'?'**-'
^J
d33$
_>*-**-' J-1
_s*-J
O '
_*»*'*>*-' _r*
..'
U_lAjd-.
rt
'l
I
j J_l
_5jJj^_-*A_- __'?,*' *i U_) »JjJ-»>
l_
<
'
)
j
1-t
v ****** 1j
'
j
4
i
A___jj
**"
'
0
<_--id_>
A<<
»
d__>
A_j
Lo j
___> **-
d_)
A-l)
j j, .) )
i **
_;Ojj__S __j_i_jj--
<
"
J
1j***r<
jj___
>
___-)
)
i **>
1
_£
t" i i
(
**
»i\_***?**-'
v
'i
i
i
<J jjj Lj
A-j
1
->-S d j
iii
j-j jj
L
j
A
Lj_o A_b
4_j
_*_____> A_) -_-
dJ J î
j
__>
Aj
pdJj
l_>
_
__->
.
I
aJ
i
dJS
>*J AJJAJ)
v
V
_ş_s<jjj-S
^
___J_I-J*_) _5 _-
1
)
:
L-JaJ.
LjJ_J J L_lSjJ_j dJ v
d_J
")
c__j j__i>j) d... __)
uj-j j-u, jJ. AJi Cyrillic
/ ^_jj
_______
v v
j
u__j<_
j 0 IjjJj J
LSd_j <j 1j_lc
aJS i " i
'i
i
I
j_i
1
j j
jj lj>
aJS
"l Ij-wj-j
i
_jj
dJ
(j-uJ-J
u
___jj_
4_j_j
__j_j I __>-__> j _jj_> _Jdjd_jd__ v _şdj ni j-j dj _SJ> J j-o A_J d_S
d_uj
Ij L-jjj
__-»
_ _-__)a__3jj _5_;-jj-S
o*
i
*"
AjjJ L
A_jj_j
Lj
) ">
__9
V
**»-*-' O *-'
Öj...
y"
0
a>
**"
JJJ,J
Language
<
_SJ_-
A__>
c-_pA__ _£_.
L 4j4__j_. aJ jd_5> 0 L__-><_jj_S L a_i 0 1_ 0 I j *-.. _i l"))»yc) L aJ?
"
d-S
d_o
:
1
"-*;'
V
d_>
1
y __S->jj-S ; i"i_fl-_ __J-i
__-_A_>
.
j-j j 0-_Ji_ij>
ni
Yl (5jfl>
j_>
'Ai I
tS__»______J I
V
"
_Sjj jJj-S ^-j IjA-J
9
dj
)
Ijj-.
_-j
l__jj___A_j _l Uj
.
V
j 0
*>
V '
4_i
V
)
-_....
_sjJjjJJSa_j ^-SA-jdjjiJi
_^_,0I_Ja_,
0J_j L 1_>jj_?_-J__§__)djA_j___ __i
,
jjj
lu')
,
js_Ja_j
ii
1
»VJ
*-*»
ajaa
<
v
jJ_i L
A_i I
'
a_S
>
j_JJ____-
Hochsprache:--uIJA_i
.
'j * **»*'
_S**
j L __-tJ-J _Şdj
: ___XJd_. __:_>
______ j_jj_ d
j
0 "i Y
t___)j_.jd_j
Lo__j
v
j-_,jJS
V
_---* L"
L_L_)j_ldJj
<
Standard ji
'"' ^
3
v.
t__.i_.i_g
J L -*
aJSa__
' *
cS J**»
'
LjJS
_»_->-'
_ jdjAX
d-j
L***-J
A
..*__"""
1
j V
_5 JJ_S
___»
aj
S
rt
aj
'i-i
rt
rt
**.
.i
rt
"i _i "I
_-J»j j
__j j»
"
d-j _;rt
j-j-j _;_tjjJS __j Lj )
-
) ..) .>
0
I _t
L___--)jJ_S _5J jJ> d_J ***
'))._>«
_s j d-o
_;_>j j-S ,__
a_>
'J-J I J_J A_)
)
.
dj L 4_>
A-9
Lj I
v
V
t_5____J) A-> j
_J
J
I J A-J J 0, Inlj-J
'i
jtuii-J j
i
Ij-S j i_i
i
'i,
uSd_j i
L j _sj Aj> j-S 0 L 1
A_>
L__jj_-_J
_s_ijj_S _-j
l_>
Lj
j
d_9
0 L-j j
dj 0
1-%
uj 4_> d-o
__J>
___>
V V
0
i ii)
V d
j
jj)
L j J-J
____
'.a-- LSdjJj-i
rt
<u_i_jj_j_j
y
rt
j_o
__~
"
t") "*j-.j 'i
<
(_S-j j JS ^-J
.
0
_jj_^_
l__Jl
189
Lj
4-j _s_>jjJS ^^j ___,
Lj J j
V 1
A_j d_>
<
____
_
__>
|_Sa_j
S__) j4_*>
<
1
Lj
j_i
4_> I
jS j
Lj
j_>
jj --_4_- j
do-t
A__
0 L lS^jj-S _-j L-id-tdJ. j
)
">
_5j-j
_
dj
1
_____
__-
J
LS d j
L
>
du9
i
"i
ij-SdJ- 0 L J_>
ii _;aJ. j l_j_)j-j lj____i a j d "nii
1_>
-__>__. __S-J j LS d__>
j_l_T 4__
aJ
d_.___>
j_j |_sj
LSa_)(5___J)
1j
a
4
ijJ-j _;a j
J -uJ^
_._j
__->_>
J__J
LS
LS4 jjjj. J_o
term /
aJ Liûjj l_i_iJ a_j
0
l_>
1
d_>
d_-t
A-l
LSj
l__
S_i 1 _id_o aJ_
dj aJLjlj
pjî*--' j^»
'j-j
jJSjj j
-jj-S ^jj L L I j __;j _<
aJ -SJLSa-j ja_j j_j L>
j 0
_5_J 4__ j
V
l>jjj
L L j
j
-- J-J
L_uj_tjj_S __j LSd-id-j vj_o _> JS
0_t____,j__
)
')
Lj j_j l_j-.__.j__.
A__J _j"lm IJ-JL-l
j
.,)
l-t (_<ij jJS _^'i iinj-j
j."_) _______!
I
\
<
_^_>
1j_jaJ_
»^J L>-» «_»__»
T-
j
'jijfrjjtfvr-j* -i
/
0
l__j_9 J L
_"'""''
l*J
'
.
j
*-J (_?-' 'j**-*»
'
j
_-_JJ-_-» a__î_j *_J
<
_
d__S
O
^-juj
I
j
a_
__>
*-»j
Ij jA_ t_Sdj is LL Linguistics
_t>*?""''1
_*-»
a_.a_ _;__-
<
V
'
_______
_
**-
A
j
aJ
"
rt
i
" i __i
aj
_i
....
rt
S _i
Lo j
*i
"iind-t d_j _j 1 L
i ," i
j
iii
1
_;d j L
a__
j
J--0 L>__ A_j
^J
j
A
S A i a j a '__
j
\
......
j -lj-JJ
>
__
jJ-1 '
A-SaJj
V
j_>
i
_^
Lxi
___
'i
I
j
V
v
djdûtjjj.
__
IjA_jj_j 0 v
dj 4 )(_s_t jjJT ^Jt L j j
j
,___
_.jUj
____________
-J
A_)_) 1
d-S
d
l_lj_)jj_) Ij v
***
j
_J L) dj_j L
Lj _;d j L J
d__
dj
v d 'i, ,i
1
j
f* Y I
d_t
dJ
j
L
j
_yu
***
J
I ___>
v
v
d_S_ij__J- t5-S_L_-i djd_Sd_i_J dJ
djd__ 1j_Sj*_l_)
.
v
0d->A_j __j 1j_-j Lj
S A>
di
1,
rt
O -
J-JJ *-J
J J
A_l
_s*-^ *t*-J_c-J
rt *i
i
1j \
djdjj.
_; L__J_>
l_>
") ") I
_;a j
A_J
<
j J Li **
_____ j>j_j uSuj-lj __*.
1
J
i
j _; jj
1
____
i
|_Sd_i_l dJ
.
Lj
___;_
"
'l
rt
I
1
jJ___J J
Lj
L J dJ
_y_
L _>-- l_tjjJS
->-a_j
d_>
dJ
j, J L
____/__>
J
L__S aJ,
0 LSajA_.j_j _Sjjj v
0i <
1
n-jjJS
___-
a_i_j
<
I
"**,'-
A >j L dJ djlj-jj-j j_S j '
4
j 0
JJ
1
1
1.1
j
'1 .1
j
j _;a_jj j j aJS o _>-__> j d_t LS L) L j o J _,"'"'*' ' j J
L15-J
,___,_,
")?
d
^j L _j 4-j
^ LSdjIui
ii J_i _5-_J_ a_)
-*"-' a5 ^j-Î <_j
i
j_i __>
-'3 <
L>
dJS _sd_j
dJS _s__j___j__
i-S-jj Li j_j
<vS*-*JJ*-J' (_TJ
-Lj
_>
1
*
A_D
I
)
"1
"i I j
L
v
"
V
__-id_j LS
^j L j j jJi j '
Si 1 jjujj-j
<__4_ijj_> aJ>
Lj
J
O Lj-j LSd j a__>j_j _5j j
v __v____
JL
A_J l__-_J_>__>
j_) aJ. aj> 0 *-_>
A_i
vv
j j
j
j_>
A_.
4_j
-S ^j L j a_>
j
I
Ijjd-S aJ a__ j aJ
dJ__,j Li dJ _j A_Jd _i duj
jj '^ ',»-»
_j»-<
j_od_j d_j
.
d_j L-u9d__t
<
..-jjj-j-jj j
0
L____
d-S
<JSa_)
t-J-JjJJ J A_j
Jjd_> jjj
^-ij
j_j
____j__jjJ_"
1
1 __>
d_i 1j_S_i
<
uSjj_i>
a-j
aj
A>j L
0 j-jj aJ1
<
Lj
__S-j_j
_j L j
j djj ...
<*»**»-
d__jd_o
L__-i<1jJSa-j i_Sj d_t
dJ j____i j
t").*-*
-__Jj____)
j-o aa <_Sdj l-j 1*,
djjjj
.
*Sn*i
' jJS aJ
J_>
Aj A-S A_>
_^__J__.JJ_- 0 Ljj-LSJjj <
l__
Lj
__)dj__
dj Ij_jj_» _;_ijjS
0 L 4 j Lj
j>
4_s
*
v
,
190
1
ft t
LSaj _j.j_j-j
_îj_.
J LajS
'T
i£ja
_
0_____
«___.
_>dJ?«--
X
-S ij4- jj _:j_d_ (j.1 _
0--.-J - j4i _-___>
->
_iL aJ
__, Jj-S -
j^-i^
_>
-«-;)
j-_»!-_j -_*j
j l-i
_*_jj* j
0
A__)
0
**),).)
*___>
p-xjJJ
<
_-_)___*.
-__JJ
.
j£
_s_9_i
_
A_i
û* JSh'
ft
l_S
*)
_, i
**
j dJ
j
a
rt *v_»i
i
) _i
i
0_____o jÇ-S u__->j_*
t
_>--_>_>----'
s?
_
|
A_j
___
jdj_
'
_j __>sj_o
ts
>
'j I o
_, __>
i;Ş_)__-
tş qlS
0L__jjj
t
(°J--*
*-*
*_*. i _>
<_>!_)
_j
_______
4-1
dj_s.1_14 ><'|_-Ja_>.:
<
A-j4-_> ..
">
Jj<-
__>-
o'j'--'
A *),.)
<_t-J_J
|0 &_.
*_> j *_>j*, j ^
*v
i_-iS _J
__,___.)
dj
) o 4 j j_> ^i, I
«->*_)
v
)-_J__) __vJ---»l_)
. "»
Ç--JJ
.
ÖJ-fJ-t
«
_>_)!_, dj
1,1,1.
__Xj_jjj_j_i djd__ _,A_j
'
_J
*>
"
**
'
°J"-*J
i
u_-_-_j_>
O^jAS-jJJ
<
>- ' fjr? j\ '
cJ'JJ-* \ ,1
_ L_l_o
^ş
*
çŞj-*-
sf_W
( J* )
_wj_,j_î _;
'
u*-*-JÎ>--*
jujlj i ____
_Jod_ji_--j;
ii_>i_> (_î
I
'
__)__.
<*>-<
|9_3_j _, | __, i_ j
djj^ 0jj
.
' ÖJ-fJf 6J-^ ' ÖrtJ-i Jrf ' J-f J-i ' uWjH" '
i
j 0 l-o _
I
aJ j_
0l_-vJ*jj . 0l_J__jj s?
>*** i
- __,A___o
.
d_S
-L-i
A_ijj
(J^)
*)
____l__.
oJJjj*-^ -1
çş
_lj | j d_jjjj__3 _j_j-o
_9_j __;j>
_-___-
__>
_______ jj
<
rt
j
o'j1--?*
jj_ aj
j_>
Aj___> A_J rt 'i
t-*-**1
01_j_Jj_J.-j
-__--o
__
(_*->) _, A_.
oL.
1
» _ v j_le _; j__-> A_j A_j_j
> (__
__S
jaJ.
a____J
0l_, 0___J_j_.
__-,
0l_j j_>
__J
«____>
o_j _-__- 4_SdJ
-_>
I
0-j-j_'l--i
0
_______ ,5 __J__>
j
~^__>
**
__,
_____._.!_>
_ (5*J_i_^
*
4_)
-«|j
A__
j_j 0 La-j 4_S A-v
|0
d-S
-_
j 0
~-
4_j
I
-tdJ d_fl>
A_>
,_;djd_j.ij-9^L0-j<3j-j jL>L.
_; 4 j ,
4_S
-j I_S___j_;jj_J I
191
>
^<
1|
L>
. 4
(_w-_j-j j-jj- A__ U" »»
.
j_j
l__
i
j
4_j
I
d
j
,>g)
j
-__-_jJ_L___jj_.
_;i_>-d jd-S j-j 4j (_S
4___j >--->
L ^
a__j
d->
|
JJ? L>
LS_____u _-_,___>
-__i4--) du_ J
J
>>
') ")ll>
u
-uS d
)
ifl.i
ort
A_
1
,j_j A J d-j
A_>
*)j*t,***i*i
0I
I -1
_S Aj ___> j_> _, A__
__> 8
j-jjjj
v
§
j t>*,j_> _
j<-j4_j*»-
)
_>_>
-r1
(*)<_?
j1j>1--j
L-*__*-_
«
-_-_--.
<
( --_____,
-lS
«
AJiu-AJ
tflj.)'.i)rt
*)..)j
*,
<___-&>
_ YA
__j___j
«
jUî.
__ê_,j___j . _-.-__,
<
_,-__,
_,LS
<
,
_-. ) ,5 _»-__>-<-. _T V
0L-_ J-J-
<
-JLU
_-_!_> .
.
|_4_>L>
Aj_aA__
A_i
_
_S
'
__
(j^jj+j
V
.
v
LSj __ j-j
_-.Jm.Aj_i
;
ûJ _,.. d_l ) j> AJ
__S_J_c_j_j
_)LS__j _-_,__- 1__
i_j._u_l-.-1
»(.A
_
__>___.'
<
"y
Ljd-od-J J d-SdJ
<
-
L__jd_.
(
<
)
0,_?*J***'W
(&»») _,*_-,
öi-"-^
«
-r»
iş lj- jjh-^
.
-l-T -__-_-_-__
r
, __,ij___
;__.__*,
oL-o-**-^
<
' *j& -____JJ-_>
( 'r5, ) v
A_j
I __$__->
LSL-J gl »" **..»**
A_j
<
-
>'j>-*-j
*-?
v
jdu_j_j_-
_L_o_jA__
l_ojA_S j_j_o_j_.
A-J
<
v
_sJj(-J) j__> aSajaxLS ( Cr6 )
>l_-
_*_)
v
_ 0I_Sa_,jA.?
_,__
_J
A^j__1__*
A
*,j_a>-_o---
^JH^ -e
S?
j*aSaj __,-_
du___- _>Jj-^-î
__ _ ljL>
*?
|
_ dS ______ _J j,a_j
__.*__>
_ dJlSA-j
Jj____
______
dj-_,AJ
A_^j_,
j_j j
I "i
i
)
j
Aij V
v
dJLS jaJ_iJ__S jjîj
__j_jj_) __jiL_)
a_S
v _*--'J-W
(<_*--<) (5
**l
V
(j»AJ
0_j_>L_j
_,dj Jl_o
_U ___j
I >___,),_>
________
?
0A_SaJ
dj_j__
__>
I
> "u,)_.
_
_tl_J j»-j f>
J
M«
(J ) J-J
I i)M
-
>
/, 10
t
f\
___>
(_S_^__j _;
0
I
)ll
,ij 1J, C_tj
_
A
J__UJ) JQ
>
^
|___JL_j ,_-j
_SjJ--lj_j dJ j A>
L_j
* &M>
»
_ Ojjî _,dj -_J 01_j-lSajI_j
-S A J
I
(^ş
A-j-jJ_4-_
.
,o A__
jo-jjJSaJ _,dj __J _> -
_)"-- "-» ___AjL_>
r
( A
"ni.jj
|0
_S_j A>
,
) s? ö-^J*-**--* (*>_->>
S dj-__j J^-j &|Jd_,A__ _; UrJJ^
A
0
fj> oLJ
_^
J
192
A
S | J_j _
A_.__j_____
OAJ
|S
-Y
_Sij 4>
<
_-^J_^-<-î Çj__j-_6J_.
dJ &S_Jj>
<
(j_-JdJ
f>J>
(_>
J)
_S-_J
'''.')*) CLÎA-ljJ. rt
" iii _ij A__j>
JJ-J
_,! J _-."--
AS
W
' "_> Aj (j_-j
ûJj _ tjj
aJj _
(
<
I **»',,
<
_}-__-.
<
aJj _
)
__u___
I
"'
_*)
<
_/-_j_»_,
<
0
0 LS A* -*- 0 du_
' j)
<
<
L'l
l
<
(
_J_) (
j
<
fl
*u)Jjij
JO
d
j
J|
<
_>_> __>
)
t.
AJ_> Ajj
*f
A
1
_,__ _ (__>_ __)--_ 0L_oAJ _; --_ I _>_> -J_ jduS _«f$ v , » __a_jJ__aj djA_.l__i _ _,____. aJ _,__.__& aS _,_> _ _UaS
AJ___j___ ,j_.-J-j
_ J (_;j_S___)
<
_jS_j
;
<
A,
<_*f_*»-J
A_j
^JJ-i
A_j
Ajj
(_^jdj_> A_j
A_j
'jjj
0_______j-.LS
A_j
*_*_3-r'
_)''_>*-'
aJ 0
______ L>L__
1
,
,
^jif^-.aj 0l_j
,
,
-
oSt-S
_><
«
-____.
A
j,Aj)
AjaJL-o a j»j_, d j
-j_Jl_o__j _ joj_, AJ
g___fl__
0__S__d_j__LS
0_-»__>
,
_--J
(!ş_»
_
__>
J_,__i
_,_-_---. - chLS
-LS _
_, l_o
'***
ii jl<>
V (_,_,
_
j-j
(__,>
A_j I
J j_v __j
I.
rt
j_j | j
jj ___j
>-»
_S
</
0
s?
'-9J*****-*
?--->
''*
_J __j &J, Aj
_£___-___-_> |0-_"
rt
-_L>
_>_}_>
AS-jj>
_**-*»
*>_-** 4*-J
'
(I -):
1
_S tfL**i
(
'.Vi*.
o-jJiLftl j
_"
(_î _> ?Li»_H
_ 0 l__g l__,
A
,
^jj^
*t<
<_>_)-»
X
Yo i_j )
____> AJj
jj_> _,Juj-_l -J 0-_j__>LS
Ajj^uoA..
J-A-j
V
(*)
.<
(
)
(_>'
</ aJj _)
_____>
^aSa-j
t
»-'ji{
_L _)_;_)
(
|J
a
1
aS
a___L_i
djd _ )
r
<
0LSdL__.j_>-i_j _,d__dJ (_-jl1__,
15
_
_,_£«__.
(
<
_ __l
A-j
aSo )_
d_.djd_._-_, 0j_-j_.dJ
.*__)_
.j_r«j
(->__>
<
0Lj
_»
(djA
<
jA j
I
_>
(
.
a-j _ ^Ji j-J)l _J-
j
,#
i
-__,_, 1
.-.lV jojl j dj_jj>
(_îjAJ
(__>
<<-___<_)
_--î)_)
-j__*_wj> 0L_j aj &
V
)<
2)
_;
jJlft
( _Jjj__
<
_JJ aJ-
_PJ)L_____.
v., _-_, d J _>_l_> v
-i _______
jj
( 0l___ _ )
<
_
j
(
<
«iL_.
( __ _)
<_-__)
J£j j> _Y1 .<*_. ij-J-'J>-i (JrJ _> (__)-?
l__ ^ş j_>___.__.
d
Ij
j
)
)
<
__,--*-
d Jj_u d_,
»*
<
rt *).
>
,_>
joA-j
0__jL__I_> t/
_)l
j
_-j__jL_j__) _; d_j-od__> __j d J
J-_J.li**'.)
o
.
J__.|>_,A>
*
:
193
_J_J«j
I ..! ),.)
_>i_j
-_,---
0 !__._,j_S
<
v
_ _-j
i
J-»-.1
***.. -o
u_sj-_v
^ş
dJ
YY
_>-» fl'**'' ' .'
_>»>»j
_.-_-__>, _; 0____ij_j ;
o^j
* J->-rf &J-&
j£>6j
<
-J i»-S-i_>Lj -" ' ö^JJ^ ' OL»*_>-M »
;n
-J ,t
(tf)
j :
_____>
aj
___j /.$.)
;
Ij-JŞjj tş
_,__.__>
^_«__»--»-.
_J _>-----. -J
_,L_juo
'j**"*;1
L->«_> _r-»4**'
**J
_Y»
(_»)
(5
«-f
<
(çî) *- ^*-*».'
<
- . v
"
_J
»
..I
t
'
'
..'
_,_£__-_j__*__) X\
. &
___S _,)
-J
<tj fl-.,.-j *, aj:
.,«__.
JljLJj
-5
oL-J(_*r. -___, -^i-J « »
aJ 0 _ tjJ*_*-»
__.-_-_-_
___>__*.< t_J
)
«J_____P3-V _;lJ-_>-0-_-
_jA-j-J ---
_j--,*j">AJl
r*_f*
a
__J> -_-__>
J
L-w-Jj
-_>
AJ &S
J
(
Aj-odLft )
_sj_->aj _>-j
*J)
(
T
t
rt I ».
'
o*-**-**
'j
_>S*_. _-.*»- »-'4-i__) (5 _>»__-J
UdI
_,___.
«
.sl
0--5'
_"?*** ->*-*' f«»-»J_»->J *----'
_j_s___
lŞ
<
-J»1_*4A A-^J-? (_-'_--*--'_> *V *,J
j-i-J
_*_!_,__ çş _»--»-J <*_--
<1 .__-_.
j--?-_i
,_ş
_^__a
(*_-)->_-
_>-S_j __.__.
______
i> _)_i Jj^-w _>Aj_-J
*_?**'-'.".'
YY
*-*->J_9 çŞ
___j_.
_)-._*_>*»-
<
î-*-1
j---»'Ai
V
:
_>s_j
:
: _ç,
.Ajj*.
jS dj
L*»«
*>
)
')
i
<
jljjij,l_-
j &-.jj
<
i
rt ***
jci
_,__»_- -_-L__j>
(_>-.'' »-
(5 _,__<
_ç _> rtui o
jj-o-juj
___,
dj____
i
__>-_
_*-»
«J _*.
_j _y t___j d-_,
j
L£)
v
(
* '»
i-
_;
r****
_,l_5»._1_,__.
Aj -__J____J-_ _J
,_J_j__> v
_>_-_>
AJ__.j>>--j -J.1_9
*
1
-_>_>___
_)-_>_>>
j_j-_,-_v is
_JL-L_> (5
_j_j
-_,_-» ji»-
JjJjJ-S^"*?^ 194
)
01 j
0L-oAJ
Yt
__*-,-*>
_______
I *mi,.i»)
_)-J oSjjh-j _>a-»-J *
l:*--*_9
'e
,
\
- i-.iiv" ) ,'-^,,',\v.''
,
ir'-iwi^"-.
vS'-Uj*5 s?
1j(
Z*±
û<
-J->_J.
y
aJ jTd
)
o^^jj*
dJ 0 _ (^Jç* j_J
J V
-n A____0_-_
V
û___.IJ->
0L_) _ 0LSa__a__-jJ
0
ö **_
* *_J
0__j_o aJ
^
j
1
V
j_>
i__
3_>
____j
J A-vJJ
1
V
V
i
__>
J
A
^
dL_
5
A
_>-
&a
J
<_
j
1s
>
**
5
<£
ji
^i
j
V
_, l_
_______
V -J
j*
J
_J
j*
J
-J
/v
_-»_
ti-JiS
<_-j
<__
> 4 >
<*
r
_ ^-jjvu
_,_jJ_JiAJ _; ii
ij-ijjlj
)
,.<*.*'
<
_j
r J, .. ( °)
0>_(j_j_>L>
LJ-lj
<
_^jj_,ij _^j
-___5jj
_|__) lJ
<
(jŞ
t__*_.jJ.
j_,
(">_)_) L_-
dtS
i
1__)
195
d
<
;
) iS
_,"__. ___,_____..
(j___.j-.AJ
0l_j
_w; .
v (-_)
_
j .j _-___< aj
aj çŞlj-»
l_a>Aj _ _Ja_j
______
-5
c_1j
_;ljj
Y
<
(
I
_J
)
_J_J__>
-.Y
,£jLSjU. _ia 1_S
a, a___J) a j
j-> a _
_, __> <
_>»-
** J»* J. ^__J__-X)
)
j> 0
_; £_»__>¥
. __j
»_I--«--j «
_S_Jl_>
_!jLSjL_ _-jAJ .j__jjrt> dj du.
*.*IYT
(5
. _) I III* J
(__î
aj__JjL_jj> aJ
_>aS_i __j
_S
_^jj_>v
(jLi _ 0LSa-__jaj
(
LS
dJ
J
*>jjj*-y
<
__j LJjjS
L_>
_>J
-S"
_t;
JdL_j
-J
*-5->L'J
J*5
"*_
<
jj
j'
1
£jj>
<
1
<-_!-
J
_»»
<
J
__,*___> AuJ
_*
l_Ia_,___>
-'_'"
_>
__j L_> OjuiJj J
_.*-** iŞ
<_>_;
J*^^
,5 c***jjj«j ja_?__> __.».
__,(-___>
'________
'*'
*
iS o**-*-;-1
6i_j
yi_p_
0LS.jl__ û*-*_
c
X^
g
&*
f
_-
V
&*
q
2-9
k
-
(jl_S AJj ___>J
A__
s?
o******-*.*5
-
u*-_
-
I0LSajL_1
ÖKfA_j_o
0
(j_S--j AjVjJ *» f
*>
A_->
e
b
V
l_--J
t__.
_i
P
fc*
l_l
u_>
t
Ch
0
(J
c
&>
&s
d
c
g
**
-J?
h
5>
c
1
_J
J
X
->
c
1
_J
J
d
&J
J
m
_*-
1°
r
*,
->
n
_-*<
û
r
w
*J
J
z
*L>
J>
h
_*»
-4. _-
j
ÎO
J
y
_*"J
<i
s
_~
_*-
s
_-*"
_*-
c
_s?
V
V
_
_
J
A
A
196
,
V
^>
I
<
J____jL>-__ dJ _->
>>-*
_>--"*-' (_-jj)j
»>
_
a
.
' A->
_î--S»V **»JJ
_)___> -> _> «i*-J.*--> &-_*_)
«
_>
Q-y"j-t
'
J-*»
I____j-_j__
,Wj-J--j -1T
->
S-_j
I
1
_J a£
______j_>
AJ.I
_i
jS jdJ
i"
__J A.0
_ ij^jj-f
A_j
_pJ_>-J-->
__ij_li.->
_r V
"
* if'*_>J*s
__9j1_^____t-?j«j *j*ji.'*_)>-c
<
______
AjAJjLj
_>LS ^Ş __j
-J -S
iŞ (_-*j>-J *>_>
_____l_j _-*-_* |oA_-
A_i
«
(5-_>_>S (5 _-_jj_-J_-_
t__jj_ .
_-*--'
_>
:
J
______
*
_y
*-5xrJ7J J"**
J '-' "..' '
(SJjj-S"
0LSaJ__aj <
L-il j
<
aJ <_y_
_-> _2j-o
J ______
AjA-tJ
-
_.
I
a <?^.
6
0 --J--V
<
l_j
jl <
<
o
{Jr'.jy}
tŞ
) i£ _,LSa_j A_o-jJ
_______> AJ
ÛJJJ
_*
A_J
<
__>
|»>Jjl-''
( <
*-»
*J*-»»
AJ-jj £-_
<
0LS __,--_--, aj _*,£
_- ''
_-"< «
(_-J
<
AS
*J
_,__>
(
.
_-J ) A-j
:' _*-*--*
__,__>__>
-j-^-j-i ,
OlO J
_f
(J-_>
.
v
_ (-_;_>>___,-_-
-JLj
1
_-*-""*_*
(jLS __,_____> AJ _*._.
__)<- 0-__L_.dJJ
A-j
*_)L>-oA_5
_>-_-
(j_j_)_jAJ
L-J
JH '*-'' '
AJ->_JJ A_«
o
oj-oJI
)
(____>
AjAJ__>A_>aJ (
197
v*-^ -*
Aj __J 0-_j _l_-_jAJ
t (Ç, *.,)*. *)AJ tljlC. (5 0-u-_jJ
(JJi--
_?
*- 0LS __,_____, aj
j_<-jj> __,_, __. i:5_>1--' u-_j_jL_j
''-'''-'-*'
«
_-_>*_* )
1
tSjjJjJ-Jj
_ (jLSAjLJ, (5 _Jjl_j
( (5 )
_________
j
I
_J AjA_ _,A_iAJ
__,<
(_*
»-*(
jJ
*.*.AJ aSLJ* cş 0AjL> 0L_j _ t-i_-_,
i*l -*
*->*--.*-'
L>-"
dJ 0 _ t^-^J-f
AJ tf t___L-, _'
CwjJ*-**".
_?»->_)_^ _;
-'T
tf _Wj-»J»-»i
*>**>
**
AjAjI jj j-
<
«
O
_>_j--jAJ
_LoL> )
LJ.1j
(PHONETICS)
_o
-_--.L__t__L__J.Aj V
J
"iJJ
_;1
(5 I
_,LS___.AJ _J
iS
-J _--Jlj «-?-->
JL_o
AS
A_j
_
*J
_Şj> jrf£j**>
j
A______1 <
jAl_> _-_.l-J__ u__JjAJ
(jLj
-_)»A*»-
(_/-_.L-JjA_>
_>t*:__)
(PHONOLOGY)
_
_*
ol_
i£
_i- - _>d_l?J, aj
->
dJ
tA___t-
>
(5
AS
A_j
_
________
t-_-iL-j
|_j j
Aj_ ___j_j L_o_j _"
(^jujjjJi aJ Aj___Io_) jd__,
îj»--»-
<_<AJ
_,LJ_jj
_-_-_,&>
i_s
_ç
L__L_o
_*--*»-?
_»
A
-____>
_,_J_jj
Ju. A_j AJ j
j__j *
«ji%
_;
_,LSaJ__AJ _J
A
J-j Aj AJ. _)LJJJJ
_-___, aS _jjj1__>^._i->'
_*
j _
________
J**
<_--.
J
_,->-_j_>___j
_
-_>
1
J^_jpjj,£- -J
_n-__._>J,
j* (
_)1
**A,0***'".J- (5
O
§
,__>
"" v
_ujuujjJj j_< _JJj1 JJ-VJt'
_J_
AJ AS
__*--»>
V
_jj
1
j _l A-j -J Aj
-^JJ
S?
_->
*J *---> *-* J-f
_-__J_JJ-»
v
*-il-_J-?'J-^ *_>°*-> J*-*
.,
.
_>V
A
Ajl_yJ>lJ _?_)_>_
IjJjLSaJj
j
(__-_> (J-lAP-
_ __-1j1_,1j> ''*'<*'*»* 'S-J' s? l-**1-**
1.^j".*'Jj -J
AJ»1_>_sA_, |OA_.
*'
Jh» *-5 O
)
<
_A
u-LjAJ
0____>j_. _;
*-- *-*>j5 ->l--JJJ s? ö-"-****-*- *** *-*
Aj
*>
Y
(_u__-AJ
<>
j
"' »i ..)
I
>
u^j^
A
u__Jj A J
v
dj jdj.
0L_-__AJ
(j-i-jLJ, (^wjj,
AjA_> _>A_jAJ
I
__>
* *"
_**.
J__._J iSjjJjJ.j-'
Oç-JJ-1
J
i
t__Aj
0L_* ______ aj _;
-Sj x.» *--*>&-»
(_)*-_
(j-j-J-Î
(^
AJ-
_***'
aJ
S?
J_-j AJj dj
J1'
**** v.
^jjljJilJ
.
v.
0LSa___jj__
*JJ
_>*
<£ "*
J j-e
L_e
_-»***--.
_)**
.'
=
V
*l
*l
*i
n 198
.
*
J/Ç _»»»_.-' _/<^ v
-X'UV >
_jd j d_tj___>
^aj ^*.
//-V _/>^
jj___j__? (j-jAJaJ.
0LSa___,
j _
1
!"---
_
sŞ -^""-*
0 Loj
_;
aS a _ _-_-jA*.j*»»:>a-? __jAJA_> .5
*-*«/*
**v/j_*V___i*_,"Al.
_)J-»*'->
V?
___
0 y
'
_-'*'*'* <_t-j-)-_j j
jjJ-u-AJ
_;
-____.l_.oj _;
.
__
*_»
_>_>_-_,
i_5
_r-»
* »* -_»
_*jAJ
sŞ _. '-*»_>
O'
'
O
*J *_>--'JJ
a_>
_>--_
<
_; _;__.AjL_>
-IjJ
!-_-.
«J
s? ****-**-*.
j jj-j-uijJ,
/->_-->
<
*-»*
|_j_Saj __j _j
_>L_lJ,1_,
ijŞ
_*-^
_*-**
j
°J>
ajA-.LÎaJ?
çş
-
_--»
J jOAJdJ
A_S
_,
_ A-jI-SJjAJ j
A__
_;
'jj
j_>
_>L»-JJJ
j
l_.1__a__^j is £L_u>
_-j-jaj (_?J O (
I
Oj
__>..>jj__
__._!
r-H.j
\J_~jA_.
,'
d__>
"»
J-^
199
)
o
**J
*s ' **' J*-5,
____,j_jJ i_Ja_j _; ..) c>
djj_L
_5jj_S- (_r___.
A_j
_Jd
'jjî. j__J
-J
«
_J _Ja_j
<
_î J*_»'_> 1
.
jj L-a .
(_
^-.a .
_
t.
.
^j.
_*-*-?*
-r
a_j
1
d-_,AJ
t
vŞ «--w *->
->U*'JJ
___~dj
d_S
*""
jUu. -J-_> A_» _,LJ_JJ
0J.jL>LJi
_-_
a-»
"-JJJ1 -*-'-'*- '
J***
_>'
($OjJ
0*-°_>
S? û»--'L*S->*'*"'
S?
AjA__'j_,-_o
-T
_,aa IjL_.a_,a__ aJ
4__-»
_ç^_,3 ,5
aj
V
__
i5j-_>L_, t-_--1_> _*__>j-; jSAj _--** _**J_>J-^
_»)
_
»-*
I
*-*-:'*»**
Jj__J j
*in,j_- Le
!_jd_. _;
'jdj '
***
d_>
^" .
Lewaneye legel ray nûserêk nebîn, belam hemû hewlêk dedeyn derfetî bilawkirdinewey bo birexsênîn. Em govare baweş bo gişht nûsînêkî dûr le pirûpagendey partayetî w nakokî şexsî dekatewe. Lêpirsirawî her witarêk nûser xoyetî. Cige leme tenya pêwane bo bolawkirdinewey her babetêk bayexî nûsîneke ye w hîçî tir. Wek debînîn «Hîwa» be sê şêwey zimanî kurdî w dû cor elfubê witarî têda ye: Kirmancîy jûrû w Zazayî be tîpî latînî, Kirmancîy xiwarû be tîpî Erebî. Hendêk leser ew raye bûn ke Kirmancîy xiwarûş her be latînî bilawbikrêtewe. Eme guman man lewe da nîye ke elfiibêy latînî bo nûsînewey zimanî kurdî baştir deguncêt, belam le barî êsta da ême em kare be rast nazanîn ; biryarêkî wa giring pêwîstîy be lêkolîneweyekî zanistîywird û helsengandinêkî barî êstay gelî kurd heye, nek her le rûy zimanewanîyewe bejku le rûy komelayetî w siyasîşewe. Emro gelî kurd deselatêkî ewtoy nîye ke komelanî xelik leser yek şêwe nûsîn ya elfubê rabênê. Legel eweş da be niyazî nizîk kirdinewey şêwekanî zimanî kurdî w alugorkirdinî zanyarî le nêwanyan da, biryar man da le her jimareyek da nûsînêkî Kirmancîy xiwarû be latînî bilaw bikeynewe. Bê guman dergaş kiraweye bo bilawkirdinewey nûsînî Kirmancîy jûrû w Zazayî be elfûbêy Erebî. Niyazî ême le derkirdinî em govare tenya ewe nîye ke bigate xönerewey kurd le derewey wilat, belkû yekêk le awatekan man ewe ye ke bigate naw komelanî xelk le hemû beşekanî Kurdistan. Hênanedîy em awate, bêguman, karêkî asan nîye ; hîwa man waye ke be hewl_ û koşişî dilşozane w be hawkarîy birayane le nêwan man da bitwanîn ew kospane text bikeyn ke le rêgay bedî hênanî em awate da dewestin. Emeş hoyekî tir e ke palman pêwe denêt lew şêwe w corî nûsînane dûr nekewînewe ke emro le Kurdistan da be kar dehênrên. Çend rayek legel^ ewe da nebûn ke govareke man be sê şêwe binûsrêt. Destey nêseran xoşî lem bareyewe bîruray ciyawazî têdaye. Bo alugorkirdinî bîruray zanistî leser şêwe w corekanî nûsînî kurdî em govare pêşwazî le hemû lêkolîneweyek lem bareyewe deka. Birwaş man behêze ke lem rêgayewe detwanîn xizmet bikeyn. Wa yekem jimarey govareke man pêşkeşî xöneran dekeyn be hîway ewey bibête kuncêkî beyek geyiştinî nûseran û xöneranî kurd, be ciyawazîy b-hiray siyasîyanewe, bo xizmet kirdinî netewekeman û kultûrekey. ( Hîwa )
200
-Sj t
__*"
'j
*--J--J
^ J
_5»JJJ--5'
I-w&j-j Loj j ûSb
JlllJ_£t-f
'
.'
J>^J-J
_*-"_-*"
*-)
(_r*J *->_>
-Jj^
<_*-
-3
'j
*-»
"J--"
(____)
JJjJJJ
'j) J
J ----j-'"
i **t.,i
djd__
A___-
_*
J_J
**>_-)
A_J
0*_Jj _gAjAjAJ
-
V
jj
.
dJ
A_*_
Orf-
lj_j-j
IJA-.I
L_
Ij
*__>
j
*>
JjA_5_
**»
I
J
.
jd
' __)"'»''
d
,_»->
j
j.
L_>
I
j
_,
i i
>--»
Ljlj
Ij I J A ___Jj_> C_l_) J A_j __,-j__ _j |___j L_>__j Ij Lj dj
_____*
LoJ
_**>
a_>
____>
A
L-uuJjjiT ^-j
_j
,
L-TaJ-A-i
',.' j
rt
d-St
_-SlJJ *-'
»»-J_-- (J L_ _-
<
!_*>
_j_j d___i
d j_j
d_>
dj
lj_
__jj _5j
j aJ
L-i
d-S
_, Lo
a_)
j *-
____>
d_j
d-j JJJ J
l_ » jj
d-j
__>d_, j__ jj-id-o dJ_
'.
»
d-j
_J
_a_-J_» O
_s
I
_;d_-_-_dJ
jjj_i_i (__j_jJjJJjjJ_*jJ Lj j_j
j_)J J .
dj
'JJ-** C9j_H>
_jjj_j_-_ IjdjdJj JdJ-dJ tJ.d_i Ij -_d->
ljd_jjj__
j d-j
|j-j_jdj
.
A_>
v
J.J-_od__
j
___
A_j I 'i Tgt
!j_>
L_>
(_5 -___>
j_o aJ,
Ij
A_>
a_j
_; J A-j
A
AjA-jAj
___)
A_j L__j
A_J
A_**
!j-j-j aJ
'<--) Lo-j
_j -_-d_>Aj !_->j-?
-S'jJJ*
l_j j.
A_j
jLSd-j Ij-j I "iinJjj-5 dJ j
_-_)
|_j
_;
--J
v
A
__-.
j
dusj-.
___.*_!
^
&_>J_
(jj
<AjJ'
d_J
'ij'i
_r*J*_--Jj-,>idJ
v
l__Ja_>
l__
Aj l__j_? j_A-j
___-___.
Loj-S"
j-j a_iAj IjJ?
_*--"*1JA*c 15-^-* J-**-* d
jV; ''
^
V
j-1" (_-*----J-JJ--J _î»>j'-J<Jj_j'j'__J
1__*-J-"?-J
C. >
^Jt* ' '**i-J .' '' ---j jjj \ş> j>'i
ûJ-~-^*--^-H i-J-> ^, 'i j"i!_J
^s-r1
Uj'Ajrr-î
O L°J
k-1
v -f.
__*-J
a-j l__i-j
dj
i .)
(__;j
lj
_t>ii
L__>
</
dJ i_*--.J _îAJ*-J Aj LsjJ?
j>_-l_djj^____jj_jj_ ,-J
j
15 Ajj_>
dj_J__ <f
j. -__!
d j_I___ d_j
d-S
j
Lo-w
I
jj_j
LSdJ djd_ )djL_i
dJ _Sd_j aj
i.
(j-r-J 'j_--->
A
j.
'),)
IjS
-.1
V
.
jj__j d_S d j
j
_, I j
_j ljd___jj_> ^j-i d_Lj_j_j
d______jjj__
V
J-
_)
<
A
jA
i
_____)_) A-S
(
201
-
J-=»-
___
>
d-Sj l_j d_o j
»
jj Lod-Sdj LijS _;dj Loj j-A->d_j
Odi
d_j _,
t.j-i'ij
'
d "i
i _i
.)
_*djd_-
j
Jj
d_>
lj _J I J-LÛ)
A_)
j3jrf-> is^fj J ""*""' "^ ' **"JJ*^ _*-*" J rt ' ' J*^ y (_-d_S*d jJJ_iJ jJj j ^ Lo A_SdjA_jdLJ ___iJjJ_*i__j __«_)_-
l_J,c-J _J_» lS .
!__j
1
)
A
Witarî jimare Helbijardinî nawî «Hîwa» degerêtewe bo ew awate ke rûnakbîranî kurd bo Enstîtûy dexwazin : bibê be melbendêkî kultûrî serbexo, dergay xoy bixate serpişt bo hemû kurdêk ke amancî parastin û geşekirdinî kultûrî geleke man bêt, bê gödane bîniray sîyasî. Beşdar bûn le berew pêşbirdinî kultûrî gel da mafî reway hemû rûnakbîrêk e. Belam rûnakbîrî kurd legişt beşekanî Kurdistan, wek zor mafî tir, emeygî lê zewt kirawe. Hîwadar în ke le hênanedîy em awate da serkewtU bîn û bitwanîn laperekanî em govare bikeyne şönî derbirînî hemû bîrurayekî azad ke em amancey xistibête pêş çaw.
(*) Ji bo nivîsîna vê gotarê, me alfabeya «Hawar» kiriye standar. Lêbelê, ji ber ku ev alfabe, di zemanê xwe de, ji bo bersivdanî pêwîstiyên nivîsîna kurmancî ya jor bi latinî peyda bû, ji ber hindê dengên ku di kurmancî ya jor de nînin, di vê alfabê de tune ne. Ji bo çarelêkirina van kêmasiyan me sê dengan ji alfabeya latinî ya Mamosta Tofîq Wehbî wergirt ku pêkhatiye ji ( L) beramber bi ( $), ( R) beramber bi ( \) û (ö) beramber bi (1S3) da ku şikilnivîsiya dengan netemam neoe. ji ber ku peskeke zor a xwendewarê brayên me yên kurmanc in, ji bo ku ew bi hêsanî tê bigihên, em li pey bingehên nivîsînê ku ew pê dizanin çûn.
d .
Aj I j_i
J
Jj-i
I -V
JJJJJJ
_) J J
_j_
'i
.
I
U*>
\S dJ
,;>
_-
.)
_- a__"
(__--
_>
. n
.1
Lo
1
jS dJ
-_j__-)j
"_j ^__,j__j__s
(<_>j)
ö'
(
j)
'
__
(
.
I
__-)
A__
_j ^
J) i.
_t*
j
___,
__J
,
ljj__û>
___j
t
d
LjJ
_.---. _* d a -_j__-u> JJ
(_Jdj
d_S
j
__>
_J
__-" L-'d__,t_5_j____,j_lj __-">»*
j-i
d-j__)j__J A-5
<
V
'
1
-Sdj a__l___jj-j
(_r^-J*-*'J--J'
'-'JJj'j J
, la
j.
d__j
-___j «--**_;_--_
a dJ -___-___
1
d._
d-j-_j *^__.
d_jj_i ,
-_fl>
1
_>
JJ-J
jjjjjj
a_j_;j j-_"j_.
d-_r
.
J»_> d_>
Cj-j-j
I
'
I__jA_j
_-_
Jj
I
-_-_ I
"...
J j-j j-_ L|j dJ j
"^l
A_>
d_j
d_C-
(__>_.j-_.j d__idj
u.
___Şl_) Lo_t_> |»
tt_J *.
___
**»'
*v-'
o ' "' '-*--'
A_i__j j-Sj
dj
__j.j_-.dj lj___ij_j
L___jj_o
L
*jty<zS*9 d_" A_i
Ij
jA_j j_j djA__jjd_?AJ "
L_
y
(_-_w___.A_Ja_o
l__jJjj_S __j
_____Jj_>
J_j]_L__J
j-j
^g-sLo
fd A_j_> _Ş
jj djl_3j__* *<
A
') Lo
f>
a-j
____)
j^j-jj
d__*
J_> A_i
^-jj Ljl-j
.
I
L_r___jd_j
J lj___
_S I
IjJ
J Ij
d-S
^-Sd-j jj
l__
j j_o
j_i_>
1
i **.
._)
Ljjjj
__J ____>A_-
Ijd-. Ij
Aj_
I_j
_j_ij_i
y
y
t *">.,i
1
(j-dj
j
jj-od_-
A_"-
' ^j-J-Jd-J .
j-_l) A_)
V
djL_.j_5j.d-j
1_)
__jjd-ttjj-_
j___j__>.jj
.
_J__S Lj j ^-jAj bj
_r
_s ' J
J
A-SdJ
_j a j _lj Jj_Sj-JLj
j_j
_;dJ_- A-i l_)j j_) dJ jJjJ
l_i
A_i d_j I
*»"
___.
,**>
j dJ ^j-jdJdj
d-i>j d-.
i ''..""J J-J
'Timi**.
j_i
w i
i*>
\ *>
j A-JJ J-J
^_.A_)J_>
> *)
,
_)
l_J
v t **_._) ">
<___)
j
A-j I_j
j
__
J j
d__
__Şj I
j-jj
AjA_jl_SdJ
,.)..) I
v _|A j A_j JjJT J-J-j J-J d-J J-J-J L_-J d_j v
**"
A_,
1
J
Jr1 _?"--*
JjJ J tSJjJ *
r»
j
_-J
_"
i5
'j 'j
*.
A_j aJ -___> -__- A-_
j
j-1
Lo
Jtt"-!
j
dX
_Sj
I
dJ
i
<
i
jj_? Ij ,-SlJj Lj j_J
_S
'
*'
JJ-
Aj
" y L-LJ d__J
**"
dj*.
jjj
A_j
"i
I
y ),.,)-»
IjAjdJ
A-i^-j
(J-J-J
J JjJ
I
j I ..)
l___j
"' '"
lj
-__>
A_j
Loj--' !__-
dj [£
f>
^, 'i
_ijj_j
Loj **
*'
i
** i. o ,.i
_-
'ijSa J j_j_, Lj jjJjjS
dj
g V
LojJ?
_, Lo__
A_o
C.J LJJ _TT»J---I-J' JJJ> )>") Lo jS
j_>
.
4
I d _^-l____jdJ L-td
'^
jaa _ijjj Ij* tti*''i
dJj*
.
i
-^
I
^___>du_
A_i
^ i t-j
lj ja_i V
_*
AjA_i_ijJ__) A
'iiiiijj-)
d-o-L-
'j __Sd_jdj d__L_J J___jJ
"i_V
A_i
'i
_*A j
i
I
v
j_»
J I " i..i -*
A_) (_s___l_IJ_l_l
j (_JJj dJ j__)l__j j A_iA_6 Jjj_t(__J_--._; I."liii...i "i _!j Lj y » _-JaJ? jj_oA_j . dj _______ l___ j __j A_>i) d-o j_* (_JJj aJ jJ_Ja_» *j -. '*'.<. 7 . .7 y -i l__A_) j_-_t)_J t--JdL> __-_)__ jJÎ A_> A_)___ _,JJJ»-i ___-_---,A__iAJ jj__ _;_ L_j A_> lj_>AjA_ Jd_.Aj . _-_-i-» lj ^jjJJaJ. Lj ^j-L-iJJ-j
AjA-j^-j | jA-j
-__î
***
jo_Ja_)
,_?t**-'-j *->-*-> i
a_j
(j-w J--J aJj
___-*_l
lj__.
(_-dj__-. __-) d_)
JJJJJJ
J
_-> d
^g
j
V
_j
J
i_gj
__l_ij_jj A J
d_î>
J Jsj-?
_JjJJ_jJj__*
d_S j a_-
v»
v
A_> I
d__)
dj lj_>*_jjdj
.
-.
Lb
Lj _-a-J
_J Jjj-T
_______?
Ij-jljJ. L-jjj
jjj_i_i
Lo
LSdjd_,_. _j-j-j Ij-j-j j jJ-jljj j_jj
_____
j. d-j
l__)
I
lj
______
j J_0 d_*> (Jjljdj ._-
Ljjjj
dJ
d__ L-_öi*.
^
Jj
__-
j_>d_jjA__> (_Sjjj___Jj__T
<
j
___Jj__'d__d_?
L---i)jjj5
<j
-
_Sj-> _*L_TjdJ
(Jjjj-jJjJ.
**))J .))**)
jjj oaj
ijbu
A_>
__-Jj Ij-jJa_.
l_J
j-j JjjJ.
_5jj___j__L___jd__>
dJ l_,JJ
-__)
A.
I
aJ-j
jdj
i
>
.
^
_i
l_j___i j
j_j
Ud__.dJd-?
_,
_j"i
;_,j Ijj-A-
A_) )___)_)
jj_od_*>
t.'ij.i
.
lj-t_- " _5j
w
***
203
S*
Lo
:*-ji_hk? <
_-JJ**-=* . I
(_--J
*-***JJ-"*--J
_« -
*-JJ-J
___, __,
___* l_5
j£
*-
4
_*-*-><
**-"*-< 0-"''-rl>J
*-_
j
i
*-.
a-o
.; .; '
L_*
lj
L> V
u*-
jA-jJdj-J i
JJ-rf-* J
*-
_j, L-_j L, _-_-j **_) j
iSj^
**»
'J
.
A-9
__>
. .
I
9
dj_ _ç d
i
______>
_J
d__>
_] L_. J
^^_>j jjj-
j
J_j a_.
__uj
*' ..' _*) ***
_____
__,_J
__-_
Lr__-._^-_3
**_--_Iaj
JJ*-*
d-J
_;>,
o^sjZj* ,J
_î- __J
Lm-o..
1
Lo
_t._J__> IS- ,JJ
<-Sj
_;
>^__J
'
J
___*"
fijS-3 J
A
'
___!
__
Jj jJ? "tsj j_i_J j-i l__j____j _J_ j d_i
-204
jjjdj
JJJ
Ij*-* (_pr*->
L-J^
**
(_**''
:_î-j 'j**-*' L-j
JJSjjJjS
,_-j-<*)dj 13_j_-j-j
*
J lj_9 J
*1
Lo
J
.
-_->
_-> * " ' ",
1
_-_< _-i Lj d j
__j Lo j
a
iSj
-S Lr*--"'--'
.
j
*-*-*-*' I
___ d_>
A_j
y
*_ >jjj_jlo V
(_*j___j_o
^. J J J_0
YV
_____
I
_j j__"
u_._i_.dj *-
<___>
aj
.
___.___)-__
d
'i.
I
i
j\.i
I
V
j
_r_^s._ld__
lj
__._-_ ___-_jj a-j
).___._>
d-J-J )
l_S
j
(j L_*a_j_;j L_-jj_".
_şd j
(_«----j---'j ,_>-ljj-a>
___
_sj ' j
.)
L«
_-j_.jj-j-i 111Y _r-l
f j-jJ
;
L_
L_
/.
-.**? ),in i
j
L-i_jj_-
JJJ /.
j-jJ
L_jJ___j |__
j_J L-j-j-j L_ _;ajL>jd-t
'j d j V
d_-J__
J _5L_
0"
d
L__
j
L_-_-jdj d-j I J
d-i
0jjjd_
j'j
0-
-_-T
_sj lj
I^J-.-*--*? _ş J
VT
rt
"
Ot
j-o
_ 't
._>
J J j_>_t) d-uj
<-__.
AJu
IjjljOL***
J4_o_-d__ /__jj __. J-"> L_
JJjJJj d-j-jJ d j
Jl_-Jd__"
I
'i
i
.
__.
<
t.p***?
(_;J-_
Lqj-?
l_>
:lS<JjJ-Î
'j 'j
&_Uf
(_5<JjJ-j" ^g-J
Loj jA-J __j J
bjU
.j
J
L_>
j
___,
J
j>
j
L-v
*
-» j
___,
_!* -N__
'
"
d->
..'
a
dJ".dj
I
*'
o
(>-*-J<-> **_--
|_j__J
j ^JJ?
!__.
__j d-o**t-_
J
(J-J-JJ
(_>Jjj--t _>j j__T
1205
jA-J
_;djj_.
(*J L-Q-MI
o--"-**""''jj.
_*-
j
(^s-J L°
,_-*>»»-»
l__j____i ___.
:
(_£*_.
b -J
J o
*'
""" ' J
*>*.
>
î 'i
I
_______ J
I -Idjjdj
|Ojjj_>__o .
cs .
-»
j_jj___>A_o
**
_?»' ».
(/.____> d __.
A_>
___>
Lo
J
_j>dj jr v_i
A__jj_j j- J-Jj e.
_;dJd__>)
_»* I
-J L_i
***
L.
A-Lsjş-. __J
ENSTÎTUYA KURDÎ Enstîtuya Kurdî malbendeke çandiya serbixwe ye. Di Sebata 1983 bi destê ronakbîrîne Kurdên ji her aliyên Kurdistanê, hatiye danîn. Amanca wê beşdarbûna şerê ji bo parastin û pêşvebirina çanda gelê kurd e. Civandina gencineyên çanda kurdî, çêkirina ferheng û rêzimanên kurdî, lêgerînên li ser edebiyat, pîşe û dîroka kurdî, çapkirina kovar û kitêbên kurdî, pêkanîna kaset, sêlik û filmên kurdî şaxên bingehiyên xebata wê ne. Karekî wê yî serekeyê din jî nasandina çanda kurdî bi gelên cihanê ye. Enstîtu dixwaze bibe cigehekî xebatê ji bo hemû zimanzan, nivîskar, dîroknas, hinermend, pîşekar û ronakbîrên kurd û dostên gelê me. Ew ji bo jiyan û pêşveçûna xwe, hewcê alîkarî û tevkariya her Kurdê welatparêz e.
Jjj__> _;j j
_-o
L _J
__.!__
3 3-°
J
aJ
1_J 0
__
_.<-jj-_.
'
_jj
__J
_-_*
(_Sj j J__J_5_S ^şJj
(j'
Jj-St
j
(jr-'L-j-jj (j-dj
s
^o
.
_s-*j_5-j' _,
j
_j
Ij
_Sd
d ._ a j
.'
..'
"'
_
_|-.Jl
i-.
'i
i
0 a
A
-»*
q
1 3
j
d 'i
'l
a
.
I
l-JJ.
_:>
__>...
lv<*** I < <
j
j _-_.
i
..'
L->-?
I
____
__J
J
d_J
J
-_Jl_\j__*j__>"
t _>J &-J
'iS^j^S
'
*____
kJ
dJjjJj*
ttj
'l .1,11 fl
'
j
J
d-_t" (_Sd
^
-__j <-~j d_i JJ
>J3~
aJj
_j Lljdj
.
cSjjj-
*>
J33J
ljj_OÛ_>
1J
-__l
S"
"i iii
<*,/,? _.«--_.
___,
L5
2L_J __.
__
i
jj_-d__.j__j (_5_jjjj__Jj__'
^"jS
»
i____
"i
a
6 _i
i___-
_t
t
U
___-.-._>----
^___>j__ro-t Lo L5
L_*
<_s-Sjj__>
__j Lo __5
d...
_____
Lî.
o I
-lj^
U
j5jl5 Hîmdarên Enstîtuya Kurdî : ÇEGERXWÎN, Ordîxanê CELÎL: Heciyê CINDÎ, Yi]__u_. -GUNEY, UEJAR, KENDAL, Qanatê KURDO, REMZÎ, Osman SEBRÎ, Ismet Şerîf VANII, Tewfîq WEHBÎ, _*-töredM
ZAZA/
____.
d_-o ,
__J
j*
<
t j
U- '-:,J-3
t_Ç
,XjJ
4M-A
d_J *-
L5~* 3 3~? J
-L_-_j^__-J
"
L«
J-.W
_£_-J
A__-i