Z WARSZTATU BADAWCZEGO W KRĘGU NOWYCH • INNOWACJE IDEI Magdalena Leżucha
Rola nauczyciela w kształtowaniu potencjału twórczego uczniów Twórczy człowiek, twórczy nauczyciel Współcześnie kreatywność pojmowana jest jako siła dynamizująca życie ludzi w niemal każdej dziedzinie. Jest traktowana jako dobro ogólnospołeczne, które należy cenić, wspierać i rozwijać1. Jak trafnie zauważył Eric Weiner, „musimy zacząć myśleć o kreatywności nie jako o genetycznym, przyrodzonym darze, lecz jako o czymś, co się zyskuje - ciężką pracą, owszem, ale również dzięki uważnemu kultywowaniu sprzyjających warunków. Musimy zacząć myśleć o kreatywności nie jako o prywatnej przyjemności, lecz jako o dobru publicznym”2. Tak pojmowana twórczość nie jest już cechą jednostek wybitnych, elitarnych, ale ma charakter egalitarny (nie dotyczy tylko i wyłącznie artystów i działalności boskiej) - dotyczy ogółu społeczeństwa - może być rozwijana w trakcie edukacji zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli. Jednocześnie należy zaznaczyć, że twórczość nie jest cechą ogółu społeczeństwa, zdarzają się również takie jednostki, które posiadają ten talent „głęboko” ukryty, należy go z nich wydobyć i rozwijać. Niektórzy są wręcz nieświadomi, że dysponują potencjałem twórczym. Pojęcie twórczości, mimo że powszechnie używane, trudno jest zdefiniować3. Wynika to między innymi z faktu, że jest to pojęcie wieloznaczne i niezbyt dobrze funkcjonuje jako termin naukowy. Precyzyjne definiowanie tego terminu podyktowane jest jego etymologią. Na przykład Władysław Tatarkiewicz mianem twórczości określa działalność Boga, działalność artysty i działalność człowieka dążącego do wprowadzania nowości4. Według Elizabeth 3 4 1 2
K.J. Szmidt, ABC kreatywności. Kontynuacje, Warszawa 2019, s. 10. E. Weiner, Genialni. W pogoni za tajemnicą geniuszu, Warszawa 2016, s. 383. M. Szymański, Twórczość i style poznawcze uczniów, Warszawa 1987. W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć: sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycia estetyczne, Wrocław 1982. Kwartalnik Edukacyjny 2-3 (101-102) lato-jesień 2020
21
