I
MEDICAL LIBRARY
HISTORICAL LIBRARY The Gift of
OTTO RANSCHBURG
\
I
rhaz.es D E
VARIOLIS ET MORBILLIS, ARABICE ET LATINE;
M
C V
ALIIS NONNVLLIS EIVSDEM ARGVMENTI.
C
V R A
IMPENSIS
IT*
10HANNIS CHANNING, NATV ET CIVITATE LONDINENSIS, Medicos
illis
fiartem
( Arabibus )
debere
pleniorem linguce
et
novimus ifiius,
artem
;
et
magnam
dialebli
plura multo debituros, fi
fine qua nec
jam
loqui poffupt,
cognitionem pararent.
POCOCK. ORAT.
L O N D
I
N
I
EXCVDEBAT GVILIELMVS BOWYER.
M
DCC LXVI.
J
-
1£
-
;
VIRO «OBILI, SPECTATISSIMO, ERVDITIS5IMOQVE,
CAROLO YORKE, PATRIS PRA^CLAUI FILIO PRAECLARO KVNC
R H A Z
S,
I
MEDICI SEvCVLO IN QVO VIXIT PRIMAfcll,
TANTO PATRONO NON INDIGNI, TRACTATVM, ffVNC
PRIMVM ARABICE TYPIS EVVLGATVM IVXTA EXEMPLAR, EIVS
GRATIA ET AVCTORITATJt
A LEIDENSIBVS IMPETRATVM,
«ACRVM
ESSE VOLVIT
;
TENVES ETIAM SVAS IH VIRSIONE CAETERISQVE DISPONEND5S CVRAS,
REVERENTIAE SVMMAE ET OBSERVANTIAE PERPETVAE
MONVMENTVM, SXJGVVM SANE, SED QVOD POTVIT, MAXIMVM, D. D. D.
I
DITOR,
L E C T O R CANDIDO ET
B E
I
N EV O L
0,
S,
QUID
in
hoc
libello
paucis accipe.
praftitum
fit,
Textus Arabicus
traftatus Rhazis de Varioli$ et Morbillis, nunc primum typis '
evulgatur,
ad fidem archetypi codicis
MS.
in bibliotheca
yati,
ex apographo, fub cura dodtiffimi
profefforis
H.
Lugduno-Batava
Schultens,
manu
fer-
eruditi
et generofi juvenis Eberhardi Schedii exarato.
Vir nobilis et ornatiffimus
Ca~
JlOLUsYoRKE, AnGLItE NOSTR^S DECU* ÂŁT DELiciiE, fuppeditavit exemplar. Ubicunque>
ÂŤ
[
Ubicunc^ue vox
minimum vox
oriri potuit,
margine
ifta
exemplari de-
in
pundtis,
fcribitur fine
fentia vel
]
ex quorum abde fenfu dubium
nuda pingitur
in
MS.
L.
paginae, fub his literis
Idem fadtum
eft,
ubi pundta diacritica
Ubicunque
confulto mutantur.
vel le-
viffima ab exemplari fadta eft variatio,
qux
fenfui fupplendo neceflaria videba-
tur
ifta ledtio,
;
in
cenfui,
quam repudiandam
margine notatur
elfe
adeo ut
:
textus impreflus codicis Leidenfis veri-
tatem integram repracfentare merito profiteatur.
Interpret ationis erit
commendatio,
fi
Latinae
fidelitati perfpicui-
tatem conjunftam habeat.
Utrique fane
ftudui, de fermonis elegantia licitus,
cis
modo
maxima
parum
fo*
barbariem effugerem. Pau-
doftiflimi noftratis Pocockii contigit
felicitas,
qui
dum
partes interpretis egit
integerrimus, fcriptoris originarii meruit
honores*
vii
[
Nobis non
honores. tis
;
fufficiat
â‚Źt fequi,
]
tam bea-
licet efle
tantum imitari magiftrum,
quamvis non paffibus
aequis.
i
i
Quoad modum
reddendi
ad literam, ut aiunt.
bum
verfio eft
:
PrefTa eft, et ver-
verbo reddit, quantum
fieri
potuit,
non fo~ lum Rhazis periodi, verum etiam mens, Ubi minus Verba, idioma exhibeantur. evitata folcecifmi fceditate
id paflus
imum
:
ut
eft linguae Latinae genius,
ad
paginae notatur phrafis Arabica.
Quae in vertendo voces
ellipticae
fupplen-
tur, charadtere Italico diftindte indicantur.
Nec bilem
tibi
moveant vocabula
Arabica in textu Latino enuntiata e.
et
;
uti
g. Sauic, Maflahhakownia, Tebafhir, alia pauciffima, quorum in margine
explicationem videbis
:
qux
ideo
non
vertuntur, vel quia vox nulla Latina eo-
rum
fenfui ad
amuffim refpondeat,
vel
quia de re ipfa dubitetur,
Insuper
0
viii
[
]
Insuper obfervandum fio,
quoad fenfum,
quod ver-
eft,
cum
ea conveniat,
ut inter legendum facile percipies, clariff.
Meadus
libello a fe
quam
compofito de
Variolis et Morbillis fubjunxit
:
quam-
que, ex apographo in quamplurimis locis
Meadi
corruptiffimo,
rogatu,
confecit
pari fide et elegantia, amiciffimus mihi
Reverendus S.
T. P.
admodum Thomas Hunt,
sedis Chrifti
Canonicus, in ce-
leberrima academia Oxonienfi linguarum
Hebraicse et Arabicae Profeffor do&iffi-
mus, cujus amicitiam et familiaritatem, inter pracipuas vitx meae felicitates numerare glorior ftudiis fautori
:
cuique, in hujufcemodi
atque aufpici,
mas habeo atque ago
quam maxi-
gratias.
Meadiano mendse fuerant, tam crebrae lacunse, ut virum clariffimum deterruerint a propofito, quod
Tot
in
in codice
animo dudum habuerat, textum Ara-
bicum edendi,
fub
cura ejufdem
viri
do&iffimi;
ix
[ dodliffimi
qui,
;
3
fumma qua
pro
pollet
Arabics linguae
peritia, interpretationem
mea hacce
dubio meliorem erat da-
turus,
li
fine
codicem emendatiorem nadlus
fuiffet.
Metaphr ASTiE nos ubique
Graeco debitus ho-
quem comitem
tribuitur
perpetuum habui.
Subjuncta
funt capitula duo Rhazis:
ad Almanforem, cimi; et Cap. di&i.
fc.
clix.
put integrum
;
necnon Hiftoria
Habuhe,
Libri de-
Divisionum
etiam, ut voca-
Rhazis, additur ca-
odavum fiiias
fc.
Libri xviii\
Hebelthufeyn
a Cl. Freindio laudata,
editione Brixiae, A.
Ex
xviii.
Libri
Ex Continente
tur, five Pandedlis
1
Cap.
editione Brixice,
filii 1
ex
D. 1486.
A.D. 1486.
Interpres fuit
Feragius Judaeus, Caroli, Jerufalem et Neapolis regis ejus
nominis primi, medicus.
b
Surianus enim,
qui
monachus
1
ÂŤ
*
[
His
alia
pauca fubne&untur fCodic. Laud.
nimirum
haravii
] Alfa-
:
N째
167,
A.) ex interpretatione Hcbrsea Mefhullam Ben Jonah ; et Ebn Giazlx feftio, ex libro
Tacwimol Abdani,
five tabulae
aegritudinum, unde patebit, quinam fu-
curandi modus, hujus Audtoris fe-
erit
culo ufurpatus.
Ne
libellus in
fceret,
beo
y
nimiam molem excre-
Avicennae tra&atum non exhi-
caeterum ledtu digniffimum, et ve-
monachus Camaldulenfis tandcm evafit, in editione 1542, antiquam Fcragii verfionem
Veneta, A. D.
Cxhibuit, at Rhazis ordinem mutavit
numerum tia,
;
ad libitum,
et
librorum, et tractatuum loca, mira, licen-
dicam, an
futilitate,
fatione confitentem
reum
Habes
perturbavit. :
et,
quod
plus
pra>
in
cft,
etiam
Idem cuique patebit, catalogum codicum Rhazis in
de facinore fuo gloriantem. qui dodtiffimi Cafirii
bibliotheca Efcurialenfi extantium comparaverit
editionibus Brixice et Venetiarum. zes lingua Latino-barbara loquitur enfi,
proprio ordine
;
cum
In utraque Rha;
atqui in Brixi-
inVencta, Smiani.
tuftiorum
[ tuftiorum
2
Arabum
fentaneum.
]
do6trinae plane con-
Adduxilfe fupervacaneum
foret profeCto,
cum
impreifus, A.
omnium
ad manus
Arabicus Romas
et textus
parabilis,
fit
Âť
D. 1593,
et
Plempii ver~
elegans Latina, Lovanii 1658.
lio
Q^uje
in
Rhazis Continente,
necnon
liquis ejus tradtatibus,
et reli-
in csteris
quse adducuntur veterum monumentis,
regimen
alvi fpedtant,
ha?c
radtere Italico imprimuntur.
omnia cha-
Ea
igitur
textus portio, veluti in tabula pidta, ftrabit
mon-
eorum dodtrinam de purgantibus id quod non
adhibendis vel evitandis
:
line frudtu fore medicinae candidatis per-
fuafiilimum habeo.
Arabas, ad
unum
omnes, idem de hac re praecipere conftabit
:
fcriptis,
2
adeoque his
quam
fatius effe, ex
eorum
recentiorum commentis,
Vide Freind. Epift. de Purgant. (410, pag. 97,
OpÂŤr. Folio, pag. 335, 336.)
b 2
celeber-
[ celeberrimorum et
licet, doceri.
rum, imprimis
oculi, ferio perpenderit.
Annotatiunculje
paffim fpargun-
quae editori faltem, necelfariae elfe
videbantur. feÂŁto
Nec oleum
eorum monita de cura membro-
qui
tur,
]
perdidiffe forfitan ille quere*
operam
tur,
xi*
Si
non aliam,
laudem mereantur
novitatis pro-
utpote ex auc-
vel nondum excufis, vel minime vulgaribus excerptae, et ad rem vel materiam medicam explicandam accom-
toribus
Si nimiae fint,
modatae. necelfariae,
tibi minus
praetergredere.
Tractatuum nentis
fi
Rhazis, et
Conti-
capitula, antiquae verfionis bar-
barie fcedata exhibere coadtus fui
textus
,
cum
horum Arabicus nufquam, quod
fciam, in Britannia fuperfit.
3
Vide
Cafjrii Catalog.
3
In
Efcu-
pag. 260.
rialenfi
1
xiii
t
rialenfi bibliotheca,
de&arum dice
Continentis five Pan-
maxima
pars
]
fervatur
N째 8 1 3, Liber xviii.
capitulum de Variolis Hiftoria
in
et
quo occurrit
Morbillis, et
Hebelthufeyn
fili^
In co-
:
filii
Habuhe;
verfionem
compos fuiffem, fi novam, (non agque horridam, confido)
quorum
adaptare decreyeram. ipfe
decidi
alios
:
At de laus
illa
fpe tanta
manebit.
Jtenafcetur olim literatune orientalis cu-
pido; tura,
et definet
progenies tandem ori-
id nihili pendere et contemnere,
quod non
fatis
intelligit.
Reverendis, Vice-Cancellario Oxo-* nienfi cseterifquae bibliothecas Bodleianae
maximae debentur gratiae, quorum permiffu mihi homini inquiJino, ad codicum MSS. thefaurum vere
curatoribus,
nobilem patuit fima teneo,
rum virorum jcandore,
acceffus.
Mente
gratif-
femperque tenebo, tantobeneficium,
humanitate,
more conferendi, geminatum. Accipe,
xiv
C
Accipe, Le&or
]
candide, libellum,
qui, quoad hunc morbum,
meruit
pellari
modo,
licet
clafiicus ap-
utilem forte
:
minus neceflarium.
iint annotatiunculae, ignofcas.
plufquam fexagenarius vole,
corrigas
leviora
nulla fuperfunt.
Nec
!
5
quodamSi nimiae
Scriptitat
Errata,
bene-
gravia,
fpero,
paucis ofFendare
maculis, quas aut incuria fudit, aut hu-
mana parum
Si has pri-
cavit natura.
mitias Tibi gratas efle fentiam,
casis, five
Alsaharavii,
opus de Chirurgia,
infignis,
duobus MSS. fervatis
inter
olim
Latinam
fere
AlbuArabas
quod ex
in bibliotheca Bodleiana
defcripfi,
cuique verfionem
novam accommodavi,
fequetur.
Val e.
brevi
E R R AT A Pag.
Lin.
20,
9>
3°'
n>
32,
12,
38,
n>
66,
7>
68,
i>
74»
9>
78,
x
Lege
Pro
•
•
iXjt>bu\> •<•
4>
112,
4»
118,
2,
I
Textu,
in
jC2«»
«XaaAS»
•
«
•
•
• >•
170,
9>
172,
2,
; •
4>
174,
9>
270,
7>
In z.
IN VeRSIONE ET NoTlSi Lege
Litt.
Pro
95»
II»
regimine
regimini.
H9»
8,
la&ens
ladteus.
163,
mofchatae
mofchata.
260,
Vindelicorid.
Vindelicorum.
Pag-
52»
in not. p
LIBER RHAZIS X>
VARIOLIS
jjj>ui
ejl
et
Traftatus
Bibliothecce
E
MORBILLISs
ยง>uintus
in
Codice
L ugduno- Batava
.
)
*
t
]
I
VmS^) Cl^
^
>iU
aXaJ
>^
1
-H'
^
^aX» tej umLs-* 4 SL5 att
'ij&sf* ^j^Jt?
1
^ *3^
j**£l
j
^
s
stiu
Nycthemeron Gol. Gig. Meninfki.
Bevereg. InfHtution. Chronologic. pag, 73. (4to,
1669)
— " Porro tempora
fua
"
fupputant ( Arabes
;
M •• .
tes
non per
dies,
fed noc-
non enim dicunt piima
vel fecunda die, fed nocle nienlis cujuflibet. n€c •..
[
3
}
ln nomine Dei fummk Liber de
mifericordis
variolis et morbillis.
DICIT Abu Beker Mohammed
filius
Zechariae Accidit olim, quadam feffu
1 no&e, in conapud virum generofum, optimum,
egregium, intentum veftigandis
ab
illo
faftam
(Deus
donet
mentionem
variolarum,
efle
vero protuli eadem mentem venerunt, vir
fcientiis utilibus in-
et explanandis,
nqde
*
Ipfe
mihi in Voluit autem ille homines projongaqu<z
tione refidui vitae
ejus) ut componerem traftatum de hoc morbo, idoneum,
** <c
tot diebus fed nottibus quippiam fuiue, ut inter legendos fcriptores Arabicos fepius animad*
"
verti."
a&um
3
Arab. qu# mihi prafentia fuere.
A
2
folidum,
4
t
£ c c
1
*i>a
j* UJ
*MS.L.
*MS.L.
£
c C
L-^Jyai
*
Ljfi
C_*J^
j^yi $
^
«-V
cUi*
J»>jJli C
£
£o«UH
tjW*
c_jf,A^ *J*Uj
£
c c
£
C C
ys:
xuail, C_?jj4-'
,<k4,
J
5
[
]
jfolidum, fufficientem
:
uno ex
venitur, vel ab
quia
talis
non in-
antiquis, vel re-
centioribus, fcriptus, ad hoc ufque tempus, loquens concinne vel fufficienter. igitur hunc tradtatum, fperans remunerationem Dei,
Compofui
POTENTIS,
GLORIOSI, tum
ejus.
Hic illo,
et expeftans beneplaci-
vero
eft
modus conaminis mei
in
et haec capita ejus.
Caput
De caufa variolarum ; et cur ut has non effugiat, nifi unus
I.
fiat,
hominibus.
et alter ex
Caput
II.
De
enumeratione corporum
difpofitorum ad variolas : enumeratio etiam anni tempeftatum, in
quibus
variolae
plerumque abunt-
dant.
Caput
III.
promptu
rum
De eflfe
fignis indicantibus in
aeftuationem variola-
et morbillorum.
Caput
6
[ CL^SjOslS
j^Ss
a_j«Xj u&j-jb. \
j~S
J>
g
*fcUj jsJUjVc j^iaj
«X*j
gva^-j
]
U
gva
.
a
..
;
JcbSj
U
£
£>\j)\
7
f
Caput
De
IV.
I
enumeratione acciden-
tium regiminis variolarum, in genere.
Caput
V* De praefervatione a variolis antequam figna earum apparuerint,
et prohibitione ab abundantia ea-
rum, poftquam figna earum apparuerint.
Caput
VI. De illis quas accelerant puvariolarum et apparitionem
ftulas
earum
extra
:
et opitulantur
natune
in hac re.
Caput
De cura oculi, et guttuarticulorum, et auris, et quid necelfarium fit curari in illis, VII. et
ris,
quando rum.
Caput
apparent
VIII.
De
illis
ligna
rebus quae acce-
lerant maturitatem
rum
Caput
variola-
earum
variola-
quae maturari queant.
De
IX.
deficcatione illarum ex
quae maturantur.
variolis,
Caput
i
[
8
C
C C
•>
ca^i
]
^U^C&i^ Uj«
^
C% Owi< jJ^j fcj^ C<C
&
M
^
4
9
E
j
Caput
X. De illJs quae auferunt pruftas vafiolarum {Arab. cortices) et ef.
charas.
Caput
De illis quae auferunt variolarum ab oculo, et
XI.
ftigia
s
V e-
reli-
quo corpore,
Caput
XII. De regimine alimenti ejus qui variojis laborat.
Caput
XIII.
De
regimine
alvi ejus
qui
variolis laborat.
Caput XIV. De
fanabilibus, vellethi-
feris variolis.
Gr. t#$
hzTTtdais
B
y.ctt
ÂŁ<?%a%oi<;*
C A P U T
io
[
]
5,^1
vO
jl<A5Uoj
yj
!\
^
«X^jJlj
tX^^H
UJ
U">^W
£UH Aiyo ^—^ ^
L»6.ui!
c\s
1
tu j
*
j^s.
^jJJ
—Vide Galen. — £n
*a;ra y£v©~ y.ccTOi ysvr,
£dit. Aldi, tom,
WJI
SJlxJLl
fol. 6.
-JU^
we^i crwQunus (papncutw
3e uai Toig iov8ci$ to
ii.
-Jjt j
lin. 5.
QapuaHQV XfWf* 0 *
' I
ÂŤ
i
3
C A P U T De
I.
caufd variolarum.
non
effugiat,
nibus
;
Quarefat, ut hai nifunus et alter ex homi-
fumma
etiam eorum quce de va-
nolis memoravit Galenus.
ILLE
profefto ex medicis quidixerlt, praftantiffimum Galenum nec variolas^ memoraffe, neque noviffe omnino, ex iis eft, qui fcripta Galeni nunquam legerunt, vel folia tantum volutando per illa tranfiverunt.
Galenus etenim prafcriptum exhibet in tradatu primo 1 xalcc
ywf^y
"
illo
et dicit,
modo,
" juvat quidem hoc
et
et contra variolas. ,,
Dicit etiam in initio tradatus decimi quarti de pulfibus, 2 prope primum fo-
&
lin.
37 ad 43. Edit. Aldi, tom.
B
2
iii.
Kum
—
»
t ^^ijt
^
^
j^Jflf
— A_j"
<X3
«xo
*u&5N i
tiSi* 1
—
lin.
to 3c
35.
ttoi/
Ta auviruTa nEoi7r%{xaTa)
§EpiA0Ti$u ytvQuzva QteyfAQvgtfj nai
(
*
1
Galen. <k ufu partium (Edit. Aldi, tom.
Tat/Ti
^
5
«uv^Xj
ix. fol. 52.
^3
-U*»
ci(->
-
*
^S?
Ig^*
£<S\\
4= jgggj
c^jvi^ y.1
MS.Lr
]
'
i.)
««< o^tcbtm tu
"
'
lib.
x^ 0V P
xai qutu tyfivTifa te kcu
tpwm&wra xai hfTrnT&t
ÂŁ
lium
"
" " u
u
ejus,
trefcit
"
â&#x20AC;&#x201D;
J
fanguis aliquando pu- Ca .i, p vehementi valde,
ptftrefcentia
et eo perventum eft ab exceflii inflammationis ejus, ut uratur cutis, tt eveniant in illa variolse et anthrax ex-
corians, adeo ut ab
Et cc
"
'3
dicit,
in
illis
erodatur."
nono de ufu partium,
partes redundantes alimentorum quotquot in fanguinem non conver*
tuntur,
fed remanent
in
membris,
putrefcunt, et in molem crefcunt in progreflu temporis : adeo ut tandem
u generetur anthrax, et variolae, u jiammationes proferpentes"
Et^
dicit,
in
quarto ad
et 4 in*
Timaeum,
" Antiqui porro nomen q>Xeyf*,ov* dedef< runt omni rei in qua calor inflamma-
na\ avQpaxa$ Kat ttv^et^ xai
(juqitov
aM&v
ox^ov
emvrunu
ioffrifjLaTuv.
4 Vide Caftel Col 2493, in
1593,
fol.)
v
invoc.
^Uii
tonr,
5
i.
^.Avicen (Romse
pag.136. Ufc.ro. **
tur
!
*4
t MS. LÂť CI.
^\^\
* jj^
]
*
C^sjLlj ;
Mead
C C
JJ\ i>
legerat
Ju^>
^
#
U
(^j^
5 Arabice firodierunt.
hinc verifimile
verfionem Galeni confuluifle, ubi vel ^niTff, per
icvQoi,
C^A^ reddebantur
ortam effe opinionera,
CJ>V.
eft,
Rhazen
vel (pteypovsit, ;
atque indc
hunc morbum Galeno notura
*5
C
"
tur *
uti,
et hi morbi,
e. g.
]
anthraci, et variolis
fecundum
:
a bile ge-
illos,
niti funt.
Atqui num^
ille
qui dixerit, illum (Gale-
non memoraffe earum curam particularem neque fufficientem, nec caufam folidam, profedto verum loquefc.)
tur. Hle etenim nil de hoc morbo tradidit praeter hascce quae memoravimus. Per fed fieri poteft, bec etiam
Deum
J
illum memoraffe in libris dum Arabjcd prodierunt. tinet,
ipfe inquifivi
fuis
qui non-
Me
quod
at-
jamdudum, accura-
tiffima inquifitione, interrogans
6 lingua Syriaca et Grseca utentes medicos de hac
re
at
:
ne unus quidem
inter illos
fuit,
qui mihi aliquid addidit his qua? ex
memoravi.
illo
Imo
plerique eorum non noverunt, quid per ifta voluit, qua? di-
ftinfte
fuifle.
memoravi.
Vide not. p. 10
corripi fignificat. inde f
Ipfe profe<a& de
&
1 1,
s^ variolis
Jt
nomen c_5jA^
hoc
puftulifve
variolse.
Arab. familiam lingux Syriaca? et Grxcx.
piiratus
CaP
.
r.
'6
[
3
U)
••
*
A*>_^_,
\
•
-in
_
1^1
jsU^
nmi
f '"
niT'ii*
J^l
sUJUaij
7 ./fax*.
**
'
»
<>v>
\—
jfli^Oc^ ^fcc
etiamfi
J te-^c
c>
_
U^ U
de cura variolarum res quaj&in*
[
miratus fum, et
*7
]
quomodo Galenus pra-
hunc morbum, tam frequenter oborientem, tamque cura egentem, ille teriverit
qui in caufis et cura morborum inveftigandis ita fuerat affiduus.
Recentiores quod
attinet: etiamfi
de curatione variolarum 7 aliqualis ab eis fadla fit mentio, nec accurata neque diftindta; nihilominus ex iis ne unus quidem eft qui memoravit caufam ejus morbi efficientem, et quare eveniat, ut illum vix effugiat vel unus mortalium nec tradidit fpecies curationis ejus in locis fuis.
Propterea igitur, fperamus, remu-
nerationem illius viri qui nos ad hunc tradtatum componendum excitavit, et noftram pariter, fore duplicatam quem:
admodum memoravimus curam
illi
ne-
ceftariam, atque in locis propriis diftri-
buimus.
Volente Deo.
memoraverint fme accmratione
&
fine diflinaione,
Exor
Cap.
I,
t
*8
]
(k
(^j[*xha&\ ^LeJvi
juixT
JoJ
u-»jl—,A_£>!i
(J*}
\y\f>£
L-.a*>j itav» ^J^j
u^jU**!!
.AfijJ
8
Graeca verfio—
™
re
av&o-eM xai
\
^JV»_A_j,"; |jj
7n^vj
ncu
J
[
9
]
Exordiamur nunc
igitur
memo-
Cap.L
rando caufam efficientem hujus morbi, et cur fiat, ut vix ullus mortalium illum effugiat deinde reliqua quas huc pertinent, fectione poft feftionem et in fingulis didturi fumus, ea ratione quae nobis :
:
fufficiens videbitur.
Cum
auxilio Dei.
Dico
igitur, hominem ex quo natus ad fenedhitem ufque indefinenter ad ariditatem tendere atque inde effe quod fanguis puerorum et infantium humiditate fit abundantior, comparatus cum fanguine juvenum, multo magis pras fanguine fenum fitque infuper calore abundantior. Hoc etiam jam docuit Galenus in commentario in librum Aphorifmorum dicit enim, " calor puero" rum calore juvenum quantitate major " eft, et calor juvenum qualitate vehe" mentior eft." Qupd et demonftratur ex bonitate operationum naturalium, eft,
:
:
:
8
videlicety
ccTrodoo-mv
ev
digejlionis,
kcuvl
â&#x20AC;&#x201D;
Stephan.) pag. 244,
et
(Fol. Paris.
augmenti,
et
1548, apud Rob,
lin. ult..
C
2
Cif^
[
20
]
* MS. L.
if
* MS. L.
ui
^
^
9
.
j^o
Arab.
u^^-JLJL-j^
(jSJu
Sj.
Gol. in voce
—ikriM
s
^Jye3
—— Graeca verfio
£jb
21
[
]
corporis incrementi, in pueris.
Quaprop-
ter affimilatur fanguis
infantium et pu-
erorum muftis
fuccis
in quibus
(Jive
nondum
incepit
Cap.
expreffis,) fieri
codtio
perducens ad maturationem perfedtam, et in illis nondum contigit motus, ad ebullitionem excitandam.
Assimilatur autem
num
mufto, quod
jam
fanguis juve-
efferbuit,
ditque fonum, et evaporavit ex illo
9
edi-
abun-
dantia vaporum, et fuperfluitatum ejus uti vinum, quod jam quievit, et feda-
tum
eft,
et vis ejus perfeita,
Sanguis autem fenum, veteri affijam evaporata eft
milatur vino, ex quo vis ejus,
&
et in
promptu
eft
ut frigefcat,
etiam fiunt, quando putrefcit fanguis, et ebullit, ut ex eo evaporentur fuperfluitates vaporum ejus, et permutetur a fanguine infantili, fiat
acetum.
m$v<m<mvTi> pag. 245,
Variolae
lin. 3.
â&#x20AC;˘
I;
«
t
oko
X^Lcij ^jUaa^I!
<>
3 *M
KJlxll
••
^
s
mm"~
Lw*oL
!b)
g
(jj^
SUL^il
CL»y*«H
•
\
^L
—L»J
»*\)o
*_JL_=U
W
C_>^J Lf^
"
]
<^£>
^
<#a-a^
[ qui muftis
*3
]
comparatur,
in
juvenum qui vino maturo
fanguinem fimilis
eft.
Variolas ipfe etiam ebullitioni et efFervefcentiaa fono, qui in muftis accidit in illo
tempore, comparandae funt. i
Atque
ea de caufa
non
fit,
ut pueri
immunes evadant ab hoc morbo pracipue mafculi ; nequaquam etenim evitari poteft fanguinis mutatio ex
hoc
ftatu, in
ftatum fecundum ; uti nequaquam evitari poteft mutatio muftorum, (quorum natura eft ut fibilent et effervefcant,) in ftatum illis futurum poft effervefcente ftridorem,
et ebullitionem. Et raro quidem evenit, infantis aut pueri temperamentum tale effe, ut poflibile fit ut fanguis in illo commutetur ex ftatu primo in ftatum fecundum, 10 paulatim,
pedetentim, et in tempore diuturno, adeo ut non appareat in fanguine hascce ebullitio,
et fibilationis ftridor. Oportet etenim id temperamentum efle frigidum et ficcum. Verum enimvero puerorum
10
Arab. paulatim paulatim, et res pofl rem, etc. \
v
\
tempe-
Cap.
L
t
24
]
*MS.L. *
«-r^
^ M VJ
u&u
g
c
31
£j
i^j
j
c c
$
-»*5
u_>^\ repono— inMS. L.
Cl. Meadus,
i.
e. valentior (cibus
*V**J
4
C_5>^
^gerat
nimirum). Verfio
I
25
[
]
temperamentum huic plane contrarium regimen eorum, etiam quoniam
uti et
Cap.I.
:
infantium
diaeta eft
Etiamque
ex ladte.
pueri,
mentum
licet
ex ladte non huic propius accedit,
hominum^
cibus
eorum
ali-
11
nihilominus quam caeterorum et eorum miftura eft
;
fit,
etiam major, pariterque motus eorum, poft cibum et propter has rationes, rariffime quidem, effugit puer immunis ab hoc morbo. Tum poftea fit ftatuum illorum in iis mutatio, ratione habita ad eorum temperamenta, et regimen, et indolem, et aerem illos ambientem, et ftatum fanguinis qui eft in vafis eorum, :
in quantitate et qualitate
etenim yetur
;
:
in
quibufdam
celeriter fluit, in aliis tardius moin his abundat, in aliis deficit ;
in
quibufdam qualitate pravus
in
aliis
Graec.
si
miniis qualitate pravus.
os nai a
TpEpovTai
vTroysix (vTToyuus forte
twtq
haiTYiv nai
pag. 245,
eft valde,
lin.
m
th yahanlo^ aX\ ovv ?|
legend.) nai zvafxos
TpopWy
vj
toutw
uai aXXai YiXuuai
sksk-
uvrao-ai.
22â&#x20AC;&#x201D;23.
D
JlTVENES
/
[
<j*-*->^
*
MS L -
-
\^sss^
^tf
2,1^.1
4
£ C
<*^e<J\!
Vi
i i
.."0 I*,
1
]
^wV,
i«3 t>
U
XJlxii
*
XJU3I
J^)i
(jjAjJ
JwXO ^
12
\
26
^AJ«\j ^l
^4j\jJ
Gr. verflo ffwaw/ueiw.
J.AX
L-Ja£j£J
I
tf
'
t
1
Juvenes autem quod attinet, quemfanguis eorum jam conver-
Cap.
I,
admodum fus
fit
in ftatum
fecundum,
et abfoluta
ejus maturatio, et ex illo evaporatÂť fint fuperfluitates humiditatis, qux pu~
fit
tredinem neceflarid inducunt
dem
morbus non
hic
poft alium ex
quorum eft vel
iis
:
iis
;
accidit,
et id
nifi
quidem
in
quiuni iis,
fanguis qui eft in vafis eorum,
abundanti humiditate ; vel qualivalde inflammatus vel iis
tate pravus,
:
qui in pueritia eorum variolis correpti fuerant levioribus, in quibus non perfeda fuerat per has, fanguinis mutatio in ftatum fecundum. Jis etiam accidunt, quibus calor eft hebes, vel humiditas non copiofa et iis qui in pueritia eorum va:
correpti fuerant debilioribus, quique corpore funt ficci, macilenti, calore hebeti, 2 quieto : quique, quumjuvenriolis
tutis
annos attigerant, regimine
ufi funt,
quo corpus carnofum firmumque evaderet; vel regimine, fanguinem eorum corrumpente.
13
MS. L.
confufe vox defcripta
D
2
efl.
Gr. verfio
Qxjoad
4
—
)
^8
[
] UJ
MS.
L. j,;v
^
SLjJjJI xJ3u&\
j 3 \A\
II
^ajjJ!
^
14
(^j^
C<^U>
^
fWI
*
^
uCt
^Jk» i
csCl!
ri>i^
*W
c^w.
UJ
-f
H mo%
—
J\
Gr. vcriio
—
hori mPeGyuIus
ty\v
av^iTciav
axpov
vnv SeffMTnTa nai vypoTriTaiy xat tq SsjpfMV xalarvpa,
...»
;
29
[
Quoad dat
illis
]
fenes autem,
morbus
hic
non
fit
ut acci- Cap.l.
nifi in ftatibus aeris
peftilentialibus, putridis,
rmlis, in qui-
morbus vehementer abundat. Aer etenim putridus juftam temperiem multo tranfgreditur, ad calorem et hubus
hic
miditatem vergens ; et aer inflammatus, impetus hujus morbi promovet, convertendo fpiritum qui eft in duobus cordis ventriculis, in temperiem propriam ; deinde convertit totum fanguinem qui eft in arteriis, mediante corde, in ftatum fibi
fimilem.
Et jam fermone
diximus de caufa variolarum,
fufiicienti
brevi, cornpendiofo.
Didturi fumus adhuc, de corporibus difpofitis ad variolas et morbillos.
(TVVTEIVEI UJpCi;
TCU$
TQ
V0C71/J.CC,
cWt KOlhWS
pag, 245,
lin.
TY}$
39
â&#x20AC;&#x201D;
TTVEUfJUt
TO Vf
TY}V l&OtV KpOCCiV^
etC.
mCtl fAZTOCHOpU&l TO
KC&ftlXg
TXpOC,
41. pag. 246,
lin. 1.
C A P U T
3o
[
y
]
\\
UJ
Cjtf^ CJ*>>^
is&\
*Jv*aJL\
^«Nf^
4
III
«X*aJH ^j^^*Xj^i l^J
*MS.L.
SuAai^ JWUaJI *
|
(JOA— aU
I
«jLit
cJUj»l
—
\
$aH
csv^IV^
^=Ali
&Xaa<?1*JO
1
Etfaluzedgat
:
pulmenta
polline, aqua, et mellc.
et potiones
ex amylo,
(Meninjki Thefaur. Vienn,
3i
[
C A P U T
]
II.
De
corporibus ad vario/as aptis et difpoJitis: et de anni tempejlatibus, in quibus
abundant corpora ad variolas
difpojita.
HJEC
funt in univerfum, humida, et carne repleta, bene colorata, et temperata, et rubra fufca etianf quando cum carnis abundantia lint et alba,
:
et ilk, in quibus abundant et fepius invadunt febres calidae et continuai et hxmorrhagia (narium prcecipue) et ophthalmia, et puftuke albae, rubra, et veficula?. Illa etiam quas multum comedunt rerum dulcium, pnecipue da&ylorum et mellis, et ficuum, et uvarum et omnis fpe; ciei rerum dulcium, in quibus eft craffi:
ties
et denfitas,
Faluzedgat
;
et
pulmentorum, et 1 abundant ufu vini et
uti
laftis.
l68o > Col. 689.) s^JL
ÂŁ j^JU Arab. hinc
Perfic.
plural.
Turcic.;
â&#x20AC;&#x201D;
j^Jli et
CL^Uj^lli
CORPORA
32
t
] w
\
HfiLo
*<Sx\\
^
^jbu
I^jjA^ (joy-> (j^
3^X3
& ^V.U U^. b^j
&
-i>
\
^—a) L-jUI
^VjJLl
L^aJu 'uru
*AA-i£\n
^
"uu "iw -
:
dk
'
•
•*
^^ o
'&>
<\
^jtaj^
^u»
i*f*
\
fl^
^
*
UJ
•
33
[
Corpora autem
]
macilenta,
biliofa, Cap
quam
ad morbillos magis variolas difpofita funt et, li va~
riolis
correpta fuerint,
calida, ficca
quin
talia
;
:
non
fieri poteft,
numero
paucae illorum variolae, diftinitse invicem, debiles vel e confint
:
maxime, numerofc, fteriles, cum putredine, et non cum ma-
tra pravae ficcas,
turatione.
Corpora
autem macilenta,
cum temperamenti quam difpofita funt in
illis
ficca,
nequa-
ad variolas et mor-
Qupdfi tamen
billos. fint,
frigiditate,
variolis correpta
hae erunt paucs, debiles,
moderatae, ftabiles, tutae, cum febribus moderatis, levibus, (talia etenim corpora has extingunt) a principio rei ad finem ufque.
Quoad anni tempeftates, in quibus oriuntur variolae, et abundant, jam dicfum.
turus
tumni,
Extrema porro funt auinitium, et quando per
et veris
aeftatem pluvias funt
a
Arab, %yj\JL<
2
aliae
intenfae, crebra, et
alias confequentes.
E
venti
I
t
U^~t—
* MS. L.
^
L.,^
._v_J
-_-J -____'
34
C-J^'
^
]
^vaN
^tf.
UJ
aju^Ji?
^jmJ *
*aa____U
:
35
[
]
vcnti auftrales flant multi et contlnui Ca P et quando hyems tepida eft et auftralis.
Qjuando autem lida
et
ficca,
et
aeftas fuerit
autumnus
cus, et pluviae retardatae
valde ca-
calidus, fic~
admodum, mor-
tunc celeriter invadunt eos, qui ad illos difpofiti funt ; hi vero funt homines, calidis, macilentis, biliofis corpobilli
ribus.
Pers^pe etiam haec mutantur, caufa regionum, et domiciliorum, et ftatuum in aere occultorum, quae illos morbos neceflario inducunt et ad illos difponunt unde fit ut in aliis etiam tempeftatibus, oriantur.
Tunc
fummam adhibeas
igitur oportebit, ut diligentiam circa prae-
fervationem ab his morbis ftatim atque videris illos incipere, atque in homines graflfari,
fecundum ea
qua? in fequenti-
bus memoraturi fumus.
E
2
CAPUT
,
II.
36
[
]
m
yH
u*±S
c
f
j
t
<A*\
£^iU!^ <_iW
OjU^xH
£??3
(^JLJ^ JUXUi^
UUp> 2(^«X^^
C^J^
«X**A^
u-j^UaS^
1
^JKs^
^^k^n
^toUjj
(jffifr^
Cei^i
MS. L. aLaJ^ ^^L^aJ^ (^lo^UM
Hae voces punclis et confufe
diacriticis in
pinguntur:
ita
exemplari
jy^
tf
U*H
meo
1
*k
jtf,
carent,
legendas mihi videntur.
t
37
]
C A P U T De Jignis
III.
indicantibus eruptionem varie/a-
rum
et morbillorum.
ERUPTIONEM variolarum
prace-
dit febris continua, et dolor dorfi,
et pruritus nafi, et terror in
fomno,
et
haec funt figna magis propria illarum inftantium, prsecipue dolor dorfi cum fe-
bre : dein punftio, quam invenit asger in toto corpore fuo, et repletio faciei,
tunc redudtio ejus in primiim Jlatum extemplo et coloris inflammatio, et vehementia ruboris in genis ambabus, poet rubedo oculorum ; et corporis ftea 1 et abundans inquietudo, totius gravitas cujus figna funt pandiculatio et ofcitatio, :
:
:
At uai
nai
hsereo et nihil definio. <ntofttvao-fjt,o$i
odvvYi sv to)
\ai/*a nai sv
— mi — pag. 247,
Graeca verfio
uai xao~(AYi <tv%vy\
t«
Scogani,
rcvroi$ lin. 3.
etc.
et
38
[
*
MQ
w
T
Jb^
JJ^
*MS.L.
3
x>c>u
teJi^
fi\
lJjUj *
^ ^ j^a^ 3^ ^
sljuuii
*
^
e>*^
5^
,
^ ^lyi
39
[
]
et dolor in gutture et pedtore, cum pau- Cap. cula fpiritus arftatione, et tuffi j et oris ariditas, et falivas craffities, et vocis rau-
cedo, et cephalalgia, et gravedo capitis : et animi inquietudo : et tasdium, et naufea,
moeror:
et
(nifi
quod inquietudo, abun-
et naufea, et moeror, in morbillis
dant magis
quam
in variolis
dorfi, variolis peculiaris
morbillis
:)
magis
et calor totius
:
et dolor
fit,
quajn
corporis, et
inflammatio coloris ejus, fulgor etiam, et rubedo rubedo gingivarum intenfa :
prascipue.
Et quum
videris haec figna,
quaedam ex eis, praecipue vehementiora eorum, uti funt, dolor dorfi, et vel
cum
terror,
febre continua, certo fcias,
asgroto, variolarum aut morbillorum erup-
tionem lis
Atqui illam, in morbil-
inftare.
non comitabitur dolor
dorfi tantus,
quantus in variolis ; nec in variolis e contra, mceror et naufea, quantae cum morbillis funt
->
nifi variolae fint pravae
et hcec monftrant morbillos oriri,
guine
fumme
ex fan-
bijiofo.
In
III.
40
[
*MS.L.
^xL^H
z
{Atvx,
Qjk^b ^J^
Gr. verfio
<3ro<roTr,Tct
—
£ 3e
ra %pirx
km &x
pag. 247,
]
tsto
lin.
14
1
tmims
aifj.a,r®-<y
a-uvc^pEUEi
— 16.
*
A-AAJ
*o»/aix»j
m oturv)
j.^J,1
nteiova tx^ nv
fxoxfi^ H0U ^PfypYi
ohvn ra vura,
etc.
:
[
4i
]
In variolis autem falutaribus, 3 fanguis Cap.IIL quantitate peccat magis quam pravitate atque inde eft, quod oriantur cum dolore dorfi, propter extenlionem venas et arteriae majorum, quas fitae funt fuper vertebras Ipinas dorfi.
3
Arab.
erit in illis quantitas fanguinis, plus
quam
pravitas ejus, fcccans, etc. /
F
CAPUT
42
[
]
#
f .#
C
C C
C
JtfUttc
sjl^L
C C
Jlfllj
j-*W 21>W1
>^
<jl^. s
C
C C
1
yfra^.
t- 3 ^!*
£oU
i»
cUL-Ui,
cIjj^j Lo
e
«
J*** \
—
accidentium.
$/i
\
43
I
]
C A P U T De
enarratione
1
IV.
articulorum reglminis in
vario/is,
JAM minis
;
univerfa/iter
memoremus articulos regiin variolis, univerfaliter.
vero
Primus eorum eft, prafervatio adhibenda, priufquam appareant figna earum et cohibitio earum, poftquam apparuerint figna
earum.
Secundus, de illis quae accelerant eruptionem, et apparitionem earum.
Et
tertius, providentia
et cilia,
et
circa oculos,
meatus aurium,
et
interi-
ora narium, et guttur, et articulos, ut nulla in iis hcereat aut infixa fit putrefcentia.
Quartus etiam, de illis quae maturationem earum accelerant. QuiNTUS
44
t
tk
&m
*M*r _u=sj ^liij
^LJS CIjU
4
Pravx
lethales
:
j^Ull^
^
L>i£
has duas voces alterius
efle loci
C 4 £
,
]
aa!J
monftrat titulus Cap. VI. ubi non extant. 3
quae
[Defiderantur hic argumenta Cap. VII.
quum
ad marginem Lugdun. Codicis
et VIII.
adjunxiflet
45
[ Qjcj
intus,
]
acceleratio deficcationis Cap. IV.
earum.
Sextus,
*
pravce, lethales.
De
fqua-
mis amovendis.
Septimus, de ftigia
illis
quas auferunt ve-
variolarum.
Octavus,
de alimentis ejus qui va-
riolis laborat.
Nonus
etiam, de naturs prseferva-
tione a diarrhcea, poft
Et
illas.
decimus, figna fanabilium et le-
thiferarum, ex
illis.
Ipse vero didturus fum de omnibus fermone brevi, fufficienti. Si voluerit Deus.
his articulis,
librarius Arabs, incuria bibliopegi perdidit, funt
fequentibus capitum infcriptionibus refHtuenda
ex in
Marg. MS. adhuc fupererant extrema verba aj titul.
Cap. VIIL
C A P
U T
46
[
]
I
*N*J
C^C
UaX*£
^*^- 5*
L>j<\ja»
H
^
lt3^S-
—
(jj^a
s2 «i^xj^
UJ
*
MS.
L.
,U^!\
1
^<x*%
y4r<i£.
*
J^l>
ci>Ia«U\
ante apparitionem
(j*
**LSj
*
earum
—
poft appari-
tionem earum. s
JuMija^ Decoftum J
t
five
edulium ex
Jentibus,
:
/
47
[
C De
]
APUT
V.
prcefervatione a variqlis,
apparuerint tiplicentur,
1
antequam
et de prohibitione ns 'mul-
pojiquam apparuerintÂť
OPORTET
ut detrahatur fanguis qui pueri funt, et adolefcentes, et juvenes, qui vel nondum variolis fuere correpti, vel qui correpti fuerunt illis
olim
variolis languidis debilibus:
(etpne-
cipue in iis ftatibus et temporibus, in iis etiam qui tali fint temperamento, quale fupra retulimus) antequam febricitent, et
appareant in
iigna variolarum.
illis
nimirum in illis fiat, qui annum decimum quartum attigerint illis autem qui aetate minores fint, cu-
Vensefedtio
curbitulae admoveantur.
rum
refrigerentur
cibus
%
tinguens calorem, ex
Gol aqua
conficitur coftis,
Ebn Ciazla
ex lentibus
additis in voc.
2
lentibus flavis, et
flavis
ad folutionem fere in
aceto rubro,
'iy^
Cubicula eofit ex-
eorum
coriandro,
fale.
%**ÂŤ\c
ex
48
t * MS.L.
J
* ir*&> UC*Jj, c Cf tesL-M
*
^yal!, «j^LsJl <> IjjU iUS),
a^U
* MS. L.
*MS.L. *
*
|*^^
3
gl^i
2u^yaA^ Jufculum cx cum fucco
4
g-lXj^ :
i>
carne hcedina vel
ag-
uvae acerbae paratum: traditur
in
voc,
Sicbadg. Vide CafteL Lex. Col. 2523,
K° iq.—Ebn Giazla recenfet
5
<j^^*>j
modus ab Ebn Giazla
parandi
f^
sb^'
<j£u>UU (jj^r^
nina, vel gallinis,
«A^aiijJ
albam,
fc.
tres
hujus fpecies colore
varias
flavam croco, rutilam cnici
flore
tinclam.
\yoy^ yb3
(j*
Holam
eft jus tenue Sic-
— I
49
[ 3
<ex
omphacino
tarnibus
3
et cibns
:
confciffis,
acidns ex Cap. V,
ijle
Sicbadg
*
diffius
et
:
Gelatina ex hcedorum pedibus parata et 5 jufculum tenue edulii Sicbadg didli, a pinguedine defascatum jufcula etiam ex carne vitulina parata 5 item 6 jufcula ex :
:
attagenibus, gallinis, phafianis.
rum
etiam confciffe carnes,
7
cum
Ha-
fucco
Et bibant aquam nive refrigeratam, vel aquam fontanam puram frigidam ; quacum etiam cubicula eorum confpergantur. Utantur frequenter malis Punicis acidis, et lambant fuccos
uvae acerbae paratae.
frudluum acidorum
et
bddg ab adipe defecatum -
ftypticorum infpif-
Idem
:
fere ac Matzoutz.
Ebn Giazla. 6
Arab. uPya&Aj
et
Matzoutz
—jufcula
fc.
Harnm etiam confcijfa carnes. In cxemplari vox Arabica ^-^3 fine punclis diacriticis, et literis mi~ 7
nime
diftincYis
maximc. tpanmv
tyfijAgvoig,
o£®o£o-t 9 kpa
picla elt
$
Jyjyi^
Grceca verfio rpQpn tcic,
& ofa^n
raywoi$ oiwoi^, kcu
$e
legi:
xfir&v9
at
hsereo
™s ^
°'J<~
ttyiktoi$,
kcu tgi$ xtt?/*;
SfiGaniv&ic;
— pag. 247,
33? 34.
G
fatos
j
[5o] i
>
«
u
W>>^ ^^i
l—^Jj jLJj,
^J*^
j
g '
^^
c-s* 1*15
j-LJI^
^ 10
j^Ji
ci.^ 6-3
,>
(jhLkjjI^ et ribas: lapathi acetofi fpecies, cujus
rubicimdus acidufque fuccus, ad tertias coclus, rob de ribes vulgo dicitur. Gol. Lex. Col. 930. Cqftel. Co1 35°3- De hac planta, vide plura apud Hyde de -
Relig. Veter. Perfar. pag.
1760.)
—~"
540—546. (Oxon.
Ibidem (Chorafana
" prope Neifabour)
et
"
quidem
paeis
defiderata
lastius nafcitur,
u quocunque
" gemmx
" ricum) 4<
in
ejus, caeteris
tum
A. D.
montiks
in
et incognita
k^jj
monte Libano, aut
alio
Utique genus utrumque, tum plantae
c5j^Ua)
( Neifabo-
longe praefertur omnibus. Gol
Alferganum, pag.
" fuper montibus XL\
in
planta celeberrima, et Euro-
quam
loco.
fc.
188.— optima
nivofis/'
eft
Ebn Giazla
qua
not.
crefcit
5i
t fatos
j
] 8
uti rob mali Punici, et
rob
aciditatis citri, et
his
minus funt inflammati,
ribas, et Cap.V.
omphacini, et mori Syriaci, et fimilibus. Quique ex illis fuerint temperamento calidiori, et magis inflammati, mane fumant aquam hordei 9 accurate paratam, cui affundatur quarta pars fucci mali Punici acidi. Qui vero his
quidem
mane
propinetur ptifana ex IO fauic hordei et faccharo. Cibis eorum admifceas
etiam
9
Graeca verfio %iAov
^poo-iscrQco aupi^co;
««Sr^^uEvov,
pag. 247,
10
Sauic hordei,
cam ubique
retinui.
Qirotg ftsra <ra>cxa%ou f
a\(piTov y
49,
Tpcog to
lin. ult.
et
lib.
(Edit. Aldi, tom. IV.)
i.
c ^3
Arabum
—frumentum
mus. Vide Levit. cap.
" tum frumentum, f* *is,"
ctc.
Idem
yivsrai.
crufxfxs-
fere valet
He-
Buxtorf. Lexic.
Rabbin. magn. Col. 2034. in voce
npai a\-
Galen.de
lin. ult.
JLx rcov vsav KptQav <ppvy£io~av
na^irov a^cpnov
braeorum nbp,
vocem Arabi-
;
Gr. verfio pag. 247,
Alimentor. Facultatib. fol.
Galeno
Gol. Lexic. Col. afiare
xxiii. 14.
"
mos et
1960,
eft antiquifil-
panem,
et ajfa-
et fpicam
teneram non comede-
ubiArabs Erpenii
Arabs Polyglotti
\
1
5*
[
t*$£,
•MS.L.
^ £Ul
^ ^ ^^ f
1
jj»
*
^
^
,
UJ
^jik^
L-Kj^
a^Lo
*
£fo
reddit.
i
^ktt dC^. t
etc.
Sauic hordei,
pauci furfuris f/a;
;
cjl
n Libro
.
*•.
Menhadg—
> u^aJ
$r«m^ *A
^
-x
jtfVi
moderat?
magis refrigerans quam
^
tojlum,
fauic
fcj!
c mprimit, etc.
1
Arab. juvabit juvamine maximo, etc. Arab. ^vfci^ Werafhkb Cl. Mead. furuncuculos Gr. Interp.--™? ptyu*ra£ tov I
2
:
xnfM hxktnw,
^
pag. 248,
phris fruftra guaeritur. Ofaiba in vita Gabrielis
cujus verba fequuntur UJ
Vox
Jin. 4.
in lexicogra-
Aliquam lucem fil.
BachtifJmce
:
{
«L^
prsebet Aki fii.
67^7;
^
—
)
t
53
3
etiam acetum, lentes, et mala Punica, Cap. V. et omphacium in primis his etenim efficies, ut fpiffiorem reddas fanguinem, eumque refrigeres, adeo ut prohibeas ebullitionem ejus, et puftularum erupti:
Hoc regimen quam maxime
11
onem.
in omnibus temporibus imminuet pravitatem ulce-
juvabit etiam, peftiferis,
rum
et
peftilentialium, et
12
furunculorum,
UJ
t>
/
*XxJ(
^14\^!}
\
s<>£
C_5^
^aXc
j,*mXj
jv-,^-^,^Ji
(!
<-~-A,sr
&c. (vertente Salomone NegriJ
"
briel
"
pellatur
" runt " nam
ab Abu-Ifaac :
—"
"
efl:
fraclionis ejkin
wr, quod
vulgo ber dicitur;
( e/bkin J
:
fi
ille
in
quo pectus
Vide Append. ad Freind «—12.
fc. et petloris,
An empyema
?
nomen autem
amboe voces una con-
efficiunt werfekin
morbus
Ga-
fermone Perfarum nomen peftoris
" jungantur, e.
^JJj!:!^
nomen hoc Perfe compofue-
"
i.
csC_JJ
— de morbo, qui Werfe-Kin ap-
refpondit,
"
(^^liiX^
interrogatus
e duabus vocibus, fratlionis in puriori
Cul^
(potius werefbkin
neceflario frangitur."
Hift. Medicin. vol.
an vomica
?
ii.
p.
u
videant medici.
et
I
54
[
]
iiSW
UJ
*MS.L.
^axs
jULU
13
^^
*
:
nibus, cepis, oleo,
L—oli
*r*M
*j
U
Ea,UI JyuH 3^X111 &»fUI (Ut
Isfidbddgat
nuntur.
v^*^
alba nimirum cibaria, quae ex
butyro,
car-
et cafeo ficco compo-
GqL Lexic. Col. 103.
Ebn Ciazla
hujus
I
55
t
1
et prohibebit pleuritides, et anginas, et Cap. V.
in genere,
cun&as
asgritudines biliofas et
fanguineas. Lavent fe etiam aqua frigida circa meridiem, in illam ingrediantur etiam, et natent. Abftineant etiam a ladte recenti, et vino, et dadtylis, et melle, et in univerfum a rebus dulcibus, et cibariis *3 Isfidbadgat didtis ; et carnibus
ovium,
et jumentorum et locuftis ; et avium ; et condimentis, et feminibus calidis. Dentur illis etiam, quando tempus fit peftilentiale, pravum, vel temperamentum eorum calidum, humidum, putredini recipiejidce aptum ; vel calidum, ficcum, difpofitum ad inflammationem, una cum hoc regimine, quaedam remediorum qux defcripturi fumus. Dentur etiam praeditis temperamentis
pullis
calidis,
inflammabilibus,
ficcis,
refrigerantia recentia,
olera extinguentia, uti
portulaca, malva, et blitum cuc&rbite etiam, et cucumeres, et cucumeres an:
guini, et citrulli.
edulii parandi
fum
:
andro,
modum
tradit,
nimirum ex carne fale,
in
aqua
a Colii nonnihil diver-
ovina, oxalide, cepa, cori-
coctis.
QUOAD
56
[
]
UJ
^aAjJt
Quoad fiepones
T4
*'
" pones im
c.
:
Cucumeres,
vox Arab.
cum
eft bateich,
magnitudine
"->-
M^d. melones reddit. XaawjUJ L ^aw 3 Ebn Beitar
—
e.
lib.
iii.
;
C/.
i.
exceflere, pc-
vocantur." Plin. Hifl. Natural. •
jr.
^wz^.
U^U
^jLv>^ e_>l^
Zaao£.\
jL*ssMl
Bateich, notus
Vox
charbuz.
eft.
(
—
Perilce dicitur c^r-
etiam Arabice ufurpatur, et
dicitur
— i
57
[
]
Qjjoad »4 pepones vero, dulces pnecipue: ab his prohibeantur interdidto vehementiori. Quodfi forte ex iis fumpferint, fuperbibant extemplo rob fructuum acidorum. Detur illis etiam, de 15 pifcibus mollibus ; et 16 Al-RaiL ,
Quoad
illos
qui
corpora habeant
obefa, carnofa, alba, rubra
inquam,
qualem
quoad hos, ; diastam prabere primo retulimus, ex quocunque fatis
fit
tibi,
Omnibus etiam
refrigerante, ficcante.
interdicito labore, balneo, coitu, ambulatione, et equitatione in fole et pulvere.
Galeno,
nomme
cucumerls anguinse maturse notus.
Diofcorides autem
peponem
appellat
Charbnze,- melo,
J*—iJ^-* uJ>~*
ny&^^A
pepo, anguria.
Meninjki, Col. 1875. x
5
Gr. verflo rpe$B
&apKois> pag. 16
248,
Al-Raib
—
Jin.
jiai
zk
Se
auTsg
rccv ixOucov Toig
pahaKQ-
16. th
ofc/3sj
th yaXaKT®- to q\o-
fofSgOV l%Up SKKplVQfXEVQVy T0 TTaga Ti£ CTOpiS
T8TH gaiTT QVQ-
—
18* Vide infra
nao-Qev.
Gr.
verf.
pag. 61. ubi
pag. 248,
lin.
16
aquam Raib Rhazes
H
ipfe defcribit.
Potu
Cap. V,
—
S»
[
•
MSX.
^
*
(j*>.a,£a)1
(j
]
^
I^aa^-c
L=*L>j^
LsSo
*Js3i
w
*^J\ gw^xXi
HM *^JLo
*7 ^r<3
aj^
\
Uic
£*a>j jj^W^
^
J^U»
/<jf?/.f :
lo^
>A^»
$<S*att
^^li £^1*
Arab. aqua
(jj^
Ifck
lilxkSM
\—«!j
cafei.
Haec in archetypo Leydenfi, in margine fere
oblite-
Cum
Grasco
rata,
leguntur
Interprete lego
:
corrupte certitfime.
^aA,
-J^j
iy>5
59
C
1
Potu etiam ftagnantium aquarum, etCaaV. trudhbus et leguminibus uredine et robigine tadtis.
AJvum eorum mollem
reddas, quando opus eft
illis,
aqu g pru _
norum Damafcenorum et faccharo et 7 fero la-dris et faccharo. Et caveant,
juoeto, a ficubus, et uvis : a ficubus, quia gignunt puftulas, et fuperikitates
ad extenora cutis propeJlunt ab ; uvis autem quia fanguinem flatu et fpiritu implent et aptum et difpofitum reddunt ad ebulJitionem et efFervefcentiam
et li aer fuj putridus, peftiferus, facies quotidie abluta fit aquS fantali
ent pravus valde,
camphora,
cum
et
et
effedrum habebit bonum, permiflione Dei.
Q£od curbitulas
me
ad infantes et hdtentes : cuadmoveto iis qui quintum rffiter
S reffi
funt >
q^ndo
u r albi ,u? obeli, colore, rubore nitentes. tncem porro U£e laftat, eo q
fint
Nu-
regimine
<ni/tiurpa
In ifl
tji
wapun, «araraos,, pag. 248, codice MS. hasc omifla funt
lin.
CL Mead codice
quo ufus
eft
Gr. interpres,
H2
:
3? 36.
at conftat,'
extitifle.
guberna,
*
C
60
/
JkV^
f
/
yh,
^W
MS.L.
,
19
1
• t
•
u_*!U!l
WlV^
• •
*
•«•
h-u^^ *U3 9
^ <^>
.
!
t„.
ctc.
u^ojil
tfgi/tf
Al-Raib, vide
X6, pag. 57.
V
not.
;
t
61
]
guberna, quod jam memoravimus. QuiCap.v, vero ex iis iit, qui jam 18 pane alitur, huic dato ex iis quse antea recenfuimus, ea qua yifum lit quantitate.
Jam
vero recenfeamus medicamina,
quse fanguinem et
fpiflant
et
refrigerant,
cohibent putrefa&ionem et ebullitio-
nem
ejus.
HiEc
prohibent omnes res acidae; uti et a Ua Al-Raib fumma aciq ditate ; (ea eft autem, aqua illa tenuis amara, quas fupernatat Al-Raib, quando 20 foli exponitur) acidum etiam citri his magis etiam juvant, illa qua? cum aciditate, vim ftypticam conjund^m habent: ut iiiccus uvae acerbae, et fumach, et 21
acetum,
:
poma, et mala cydonia, et mala Punica acida: et res quae condenfant fanguinem tota fua fubftantia, uti zizir ribas,
phae rubra, et lentes, et braffica, cori-
a0
Arab. juvant etiam juvamine his majori,
Et fed ribas.
ribas
â&#x20AC;&#x201D;
non,
Vide not.
8,
etc.
rob uvarum Corinthiacaruin pag. 50.
andrum,
62
[
U^a* jjJ^j j^IaLS^
**
2%
3
<-<Xz&\
vocem Arabicam nufquam
Et Tebdjhir
Graecus Interpres per
retinui.
o-Trotiiov
Mead. faccharum Bambu ;
Cl.
t-r-v&j ^<Xa$Nj
ubique
audtoritate vel GoB
(Col. 1439.) vel Garcia ab Horto, vel Caroli
qui de Tebaxir (Tebafhir) multa habet in
matum
Clufi,
Hift. Aro«
(Antverp. 8vo, 1593.) pag. 46.
Quid
incertum
fit,
eft
:
confulas Avicen. (Arab.
voce j-A^Uk pag. 182.) et Plympii verfionem tas (Fol.
Lovan. 1658.) pag. 147.
Turcas
rios
quid
non
reddit:
fit
et Arabas,
nefciunt,
—Apud
adhuc divenditur
folummodo aiunt ab
in
et no-
feplafia-
Tebafhir\
oriente ad
illos
advehi.
Geographus Nubienfis (Arab. Romse, 4to, p. 73,
lin.
20
— 24, ^LJt
*jU
jj&\jA*A\j
Quae Geograph. Nubienf. fic
habet— "
1592,)
mjJ^
(Paris, 4to,
\
JXJi
161 9.)
Diftat ab hac (i Sendabur
fc.)
p. 64,
Nana
:
I
t
andrum ;
63
j
laftuca etiam et papaver, in~ Ca P
tybum, folanum, et 22 Tebajhir, men pfyllii et camphora.
et fe-
Porro
" urbs "
maritima, itinere quatridui. Efl autem
llrbs confpicua,
magno
adjacens finui,
" ingrediuntur in eoque quiefcunt, " faciunt. In ejus montibus et terra
" na
t
et
(^iUfc
quem
Nana naves
et exinde vela
nafcuntur can-
Tebajhir) fpodium."
Le&ori nec ingratum, nec moleftum fore confido, fi
Ebn
Beitaris Arabis Malacitani, medici et botanici verba fubjiciam; unde patebit, apud prifcos
infignis,
Arabum medicos, quanto in honore olim fuerit, et quam crebro in ufu, hoc, dubiaj licet originis/remedium
^
JxU!5
^
J^xX^
UILS!
U^t
f
^U
^ (M
***
u
.
v
9
i±>\>y
*MS.L.
JjjuflW
C5^. r
*j*u
^^^kl
<X*;>
ys^
C^LJAi
* jSj^
4 u** 1*
^
bjA
**UuH
^
(^™*
«Xxftt
r
****
^^jl^i
>^
4
^
^r5
Jt-W
l
^
(^W
1
eA
t>
1
**jvj
:
r f *U* Wr
•
c^yb
9
i
*A*
1
«IJt
*^
65
[
]
Porro haec eft medicamenti defcriptio, Cap. V, quod fanguinis ebullitionem fedat, et juvat contra aeftum et inflammationem jecoris, et ardorem flavae bilis,
Rosarum
i.
Tebafhir: forma ejus nota
e.
Subftantia
elr.
effe dicitur,
in veteris cannae cavitate inventa,
timum
quod ad nodos
efTe,
et
cannae invenitur.
tur etiam, eife cannae pars ufta, et incinerata
mirum
cannae,
confricant
;
ex
ventorum furore
agitatae,
fe
op-
Dicini-
:
invicem
accenfa fiamma comburun-
friclione
tur, et in cineres rediguntur. Invenitur, ubi et piper
nigrum.
'
Optima
rotunda fruftula
fpecies eft, quae
divifa,
Adulteratur autem
tum
praecipue,
cum
inunclum.
et
alba, et in
(dirhem, Arab.)
oflibus ovium, oflibus capi-
Frigidum
tertio gradu. Juvat contra
ventrem coercet,
fumme
ficut aureus
eft in
fecundo, ficcum in
aduflionem
bilis fiavae,
Utile eft in febribus caiidis, et
etiam vomitum biliofum
magnopere prodefh
et
ventriculum roborat, epotum, et
:
fiti; fiftit
ventriculo et jecori calidis
Proficuum I
eit in
uiceribus
;
et
pnllulis^
66
[
3U
uÂťjJ.jj^\3
]
^LSjJ o^S^
jj^ 61^
I flfl
puflulis, et aphthis
quando
vel per fe
rubris et
faccharo
commixtum.
in
puerorum Ore
frigidum
Tabarzad,
Juvat etiam
in
(five
vel
rolis
albo candido)
hsemorrhoidibus
epotujn. Ventriculum (tringit, et biliofa.
accidentibus,
infpergatur,
c^cis
fiftit alvi profluvia
Juvat etiam in tumoribus oculi
calidis.
Cor
roborat contra palpitationem acrem et deliquium, ab jnfluxu
biiis
in
ventriculum oriunda, epotum
aqua, vel in Secangiabin Jut'
jtXj
(i.
e.
oxyfaccharo.)
vel in
Juvat
67
[
Ro sarum
]
rubrarurn
contufarum
Cap. V,
drachinae decem,
Tebashir drachms Sumac,
viginti.
feminis oxalidis majoris, len*
tium decorticatarum, berbeirum, feminis feminis ladtucae albae, lingu-
f)ortulacas,
orum drachmae quinque. i
Santali
albi
drachmae duae Cumdi-
midio.
Camphorje drachma
item contra melancholiam
rem
et folicitudinem
Febres calidas
tollit,
et
una.
mcerorem
removet.
;
animi ango-
Diarrhceam cohibet.
aqua frigida epotum.
calidum, vei ficcum frigidum roborat ramentis frigidis crocus admifcendus
:
Cor
vei
(pro tempe-
erit.)
Longo
ufu epotum, humiditatem ventriculi diuturnam re-
movet
et abftergit
tata roborat
;
;
et inteftina
vel intus
fumptum
ex calore
diii debili-
in potu, vei
externe
iliitum.
Matu-
— I
[
K—aXj
£Ls
^jJo
68
]
<JV^J d>^Jsi!L> *XjwS <
^
«XxjL_U CL-Sj&Jl (^a^LCJ}
—
*U ^jjjj.^
^ *MS.L. ••
C«3j_5
^AJ
<
<>
Stjli
^U? ^9*
—
^j^.
U$a5 £&)j
*a3«>1
siJL)
(jjU^
(jjy^^ ^UX^. £a3^ l_JUaj^ (JawLM • •
•
^
«x*
LJi**
j£
L1
^LJJLj-
f
•
23
jsjj
Sacchari
—b
a
^
^
^UjJ!
•
j.Cw Saccharum album durumque.
albijjimi ffiecies adeo
dura,
itt
fecuri frangi
69
[
]
Matutinis
temporibus huic fe af- Cap.V, potu ; fumat drachmas tres ex uncia una rob aciditatis citri, vel rob ribas, vel rob mali Punici, vel fucci om* fuefcat in
phacini, et his limilium.
His
etiam prodeft hoc Secangiabin hic fyrupus acidus faccharo, hoc modo paratus. i.
e.
Sumantur faecati,
pars una aceti rubri deet partes dux aquae
praeftantis,
rofarum ; commifceantur, et macerentur in iis uncia una foliorum rofarum rubrarum ficcarum, et uncia una balauftiorum, et unciae duas corticis mali Punici, per dies tres dein coletur. Poftea coquatur adje&o 23 facchari candi albi duplo vel triplo, ad aceti primum pondus coquatur quantum fatis, et ad ufum fer:
vetur.
debeat, etc.
g>M ^ dram.
Cajiel Lexic. Col. 1469.
Ebn
^JJ^0 Jr*" Sacchar Tabarzad,
Vide pag,
64â&#x20AC;&#x201D;66,
Beitar,
five can-
in not. 22.
Prodierit
76 'f
I
^MS.L.J^*^, U^V.
v_>UL
^
Xaj^U ^Jb
^
v-_>\>-£
xAJ»
Lv^
x3s&
*MS.L.
^
^JJlS
2^3
—xlat
\
Ujj^ Uj^
<J\—l\
(jjfo**
yyu
(jjs
«X*
(jjj^
#
(jj-=Jo
<j^»UU <3^£
Ui)
liuvjj
t>
j&j
U>i Aj^J j^XZj
Ci»^.
^s* ^ o^u
^
<>
^
<^
Cl)'
j\fti
J4
24 Tebafhir, vide not. 22, pag. 62.
25
I
71
C
]
Prodierit etiam hoc magis, mantur rofarum, drachma? decem
2
*
T«bajhir, fantali
:
:
liant
pilula?,
vel
trochici.
fu- Cap. v„
drachmaf
albi
camphorae drachma una tur cum mucilagine feminis tres
fi
fingulorum :
fubigan-
pfyllii,
Ex
his
et
in
potu propinentur quando opus fit, pondus trium drachmarum ex uncia una Secangiabin pradiSli.
Hoc etlam multo magis juvabit fyrupus, cujus haec eft forma et virtus ejus fuperat virtutem omnium fyrupo25
rum. Per Deum nili fuerit fyrupus margaritarum, quem parant Indi, ad !
modum
diverfum,
illis
cognitum.
Indi
nimirum dicunt, " fi quis bibat de fy" rupo margaritarum, li in illo jam " eruperint puftuLe variolarum novem, " decima non fuperveniet."
Hmc
25
vero
eft ejus defcriptio.
drab. hoc magis juvabit, juvamine maximo,
€tC.
SuMANTUR
0
72
[
^y^iS
iUsj
^>*?^ U^v*^
MS L *
;
a^L^s —JJbj
gs*b _JJ*,
J£
IKXj 3
^Ji)j
U
^Umj.
<
—
Ji
4^ t>
5jl^
£t*^ Joi^j
<*~>
£*J-L
.Ns^ Sj^!
CiW*"
^&H.?
^S'^
^
^
(j<^>^
£
U^jWj^^ oUJ
«M> $ *
gvkj^ j£*- j'Jb^
4
(^jUjJ^
••
•
*
(ja^cliJ
cby^ ^Uas^
»Ju. (j^ii!
]
**wc\!L
73
[
]
Sumantur aceti defecati veteris prae- Cap.V. ftantis tres librae di,
:
fucci mali Punici aci-
et aciditatis citri et fucci uvae acerbse,
fucci mori Syriaci, infufi. berberum, fingulorum libra
fucci ribas,
fumach,
et
una. Succi expreffi laÂŁtucae, fucci dracunculi, fingulorum librae quadrans. Decofti zizipharum rubrarum, et infuli
lentium, fingulorum libra una cum dimidio. Commifceantur omnia, et adjiciantur facchari librae tres tur.
;
"
coquan-
et
Dein fumas libram dimidiam Te-
bafhir et camphoras, quae immittantur in
mortarium mundumpoftquam probe
trita
fuerint, et his affundatur guttathn
pau-
xillum hujus fyrupi agitando
cum
diffolvantur
ceantur.
fegmento
:
calentis,
et celeriter
fubigantur, donec deinde cum toto commifpiftillo
Et ne
definas agitare, cum vel cannae apertae, vel ligni 26
falicis, (at canna eft melior) ab initio rei ad finem, poftquam injeda fuerint Tebafhir et camphora, quoufque perfede
Calaf, Arab. falicis fpecies.
K
uniantur.
1
1
74
t
*
]
•*
•
•
C-^/it^A^ (^V&^tf^ (jj> c
^
4-5
%«4*Wfy
* •
ka
Ul
*MS.L. ,
.
*f.
27
^r^. morbis
*8
Et
culis,
.
..
.-.
„ «iJl
fanguinels et cholericis,
II
etc.
in ulcere pefilentiali, five pejle, et infurup
etc. in
textu,
^S-^j^ (j^^ti*
itaCX
'
/
75
C
]
uniantur. Dein utaris, vel ante appa-Cap. ritionem fignorum variolarum, vel poft apparitionem etiam, quemadmodum nos
fumus
diÂŁturi:< et in
fanguinis et flayae
omnibus
bilis,
peftilentiali five pefte,
et
28
2?
morbis
in ulcere
et furunculis,
et
faucium ftrangulationibus, aliifque fimilibus juvat enim Dei permiflu. :
Atque ha?c in genere fufficiant de praefervatione a variolis antequam febris oboriatur, quam comitantur figna varioJarum.
His
variolas
quandoque repelluntur,
ab homine qui ita paratus fit, ut ab illo morbus repelli queat adeo ut nunquam :
eveniat,
quid variolarum in illo contingat, quin fint debiles, pauca? vel ut ab illis immutetur Janguis in ftatum fecunfi
:
dum, uno
velut idtu, et in brevi tempore,
emplar meum, lari,
ita
^j^ildS
Boerhavii
pejlem, alcus pejlilentiale fignificat.
(j^kH
\n fingu-
In p. 52,
in plurali occurrit, qu<e et hic loci etiam
ycra fortalu>
e#
lectio.
K
%
cum
76
[
zj^Qso
ZjAazL
&/^2
ij£>\j.£.\
««-X-^l^
'
MS. L.
* MS. L.
^JvAaaw
*
if^yk^s
^LOLg^ ^j^Kt
4-5
$
^s.
%^
3\
]
-srV/^lt
2b«y,
*
VaA**
^
As.
OjU^*
*Vta*.
&J»i^O LU
Uli
csdi
J.AJ^aJi'
\«X&
J.^A«i«0
(
.
^ V^f^
XJLj-<
(J***'^
aJLisi
^
^
UJ
jlj
te»
£MS.L. * * MS. L.
U*1
8
29
Lv>
^JJ
U
^r^.
*J
J\
5
1
j^Jac
gjU
gfcj
^1*3
paulaiim, pnulatim
;
30
jXaj
jj
et in tempore,
$j
$
etc.
t
cum
effervefcentia
77 <et
]
ebullitione, quibus Cap. V.
fymptomata timenda et periculofa funt comites ; verum 29 paulatim, pedetentim, et in tempore diuturno, et res poft rem, et per modum digeftionis, non per
modum
putrefaitionis,
abfque febribus
periculofis, pravis, horrendis
;
vel noxiis,
proculdubio dolorificis. Verum enimvero quando febris oritur, quam comitantur iigna variolarum, haud debet et
hoc regimen ufurpari, nifi poft obfervationem, et inquiiitionem, et affiduam cautelam periculum enim, ab errore in hac re commiffo, eft maximum. Et id :
quidem, quoniam fanguis
cum
ebullit,
audtufque mole. Natura fimul etiam conatur, pro ratione temperamenti, totam ejus redundantiam inflatus eft pariter,
foras expellere, vel in corporis
Quodfi
non
30
congelando
affecutus fueris,
membra.
et refrigerando id
nimirum
guinem reducas ad gradum
ut fan-
frigiditatis et
quem habuit ante ebulliplane majorem, vel fecunda, vel tertia etiam vice asftuabit ; adeo-
craffitiei,
tionem
30
fatio,
illo,
ejus,
Arah.
et
fi
non eoufque pervenerit conden-
et refrigeratio tua,
etc.
que
1
78
[
]
4*
talg^J
U
^«X^
s^UJlJ^
(^o
\
^>Jo£
cJ^Jl, \_£>^=^
t>>>.
c3j*j' c^ji
^*
S-^^
^n-5
(j^l^
4
^
<
ui
79
t
]
que eveniet, te contra naturam juVare, Cap.V atque ab opere fuo illam divertere. Haud etenim poflibile eft, modo vehemens fit ebullitio, iftius fedationem fieri, nifi per illas res, quibus adhibendis magnum adfit iis fcilicet, quae fanguinem periculum fumme congelant j uti opio, et cicuta, :
et larga quantitate fucci exprefli ladlucae,
Modi etiam
et folani, et his fimilibus.
exceffu, et continuo ufu et attentione ad
regimen, quod jam defcripfimus. his nec certa nec tuta erit fan-
illud
Atqui ex
guinis congelatio,
dem tempore
et caloris innati eo-
extindtio,
ab hoc modi
exceflu in his adminijirandis.
Infuper, etiamfi in his exhibendis tu prodigus fis,
modumque
excefleris,
nequaquam
aflequeris,
extinguas,
neum
et
nihilominus id ut ebuliitionem
calorem effroenem extra-
cohibeas.
Quando modum
in his
etenim excedas, una deprimis etiam vim illam, per
quam
natus contra
fibi
valere poflet calor in-
contraria et inimica
:
hunc etenim una et extraneum extinguis. Hujus rei a me tibi venit mentio in hoc loco reiy quam quidam medicorum ex :
ftultitia prsetereunt,
arte
fua
alii
ab
lucrum captantes,
avaritia,
ex
et fibi folis
vendi*
8o
[
MS. L.
v
q^AN
^b*
*MS.L.
^ 31
..
,.
.
jsj*X*j
*
|.j oijJ
^ v *t CJ£;«* >*
*>*^
V\
lin.
^
tria
29
si
*>:
— 33.
refciffa funt.
«ftrov
h
h
xai
ctvrr)
0*£
a<pam$ 3
(5\^
3
u*®)
c_juL*H ^
Gr.
ekxsiv ek £1
t
^tf
quatuorve vocabula (in MS.
SK TOJV irafOQuafroiV TSTX*
*****
\
2
* *ax£
Hic
,
^
3i
••
l^jAj
cJ ^^
£*3>3
(^yfefl
QteGo?
1
^M#k »«J>u> j\£
4
,
bibliopegi prava cura
250,
]
Leyd.
rtt pe<rx
a^«V>?J
fc.)
verfio, pag.
£J>J,
cwtsWi
« TWJ
bk ths Kpavims*
£VT0f
^
8,
[
]
ne cum illis, grave fiat contra naturam delidtum. Voluntate Dei, potentis, glorioli, vendicantes
:
tuum etiam
Porro,
quando
variolarum
figna
confpexeris,
viderifque corporis diften-
fionem, jadtationem frequentem, dolo-
rem
ruborem
dorfi,
lorum,
coloris
et
ocu-
admodum vehepulfum magnum plethori-
cephalalgiam
mentem, et cum, et refpirationem anguftam,
et uri-
nam
turbidam, rubram, et tadtum corporis calidum, uti ftatus eft hominis ex balneo exituri ; et fi corpus infuper fit carnofum, et regimen olim tale fuerat, quale fanguinis abundantiam neceffario inducit, utique fanguinem copiose detrahito, quoufque delirium oriatur. Porro optimum erit, fi ex vena bafilica, vel quo-
dam ejus ramo detraxeris : " quodji hcec u occu/tetur ex interiore vend quodfi 9
HpElTlQV ÂŁff,
ElTTEf
svTog tyvuog.
Ctori
TCCV EVTEPCCV
ÂŽcm$*
TW
Unde
UM
EUPlO~HETQtt
Y\
fXECTYl
al roiaurcci $KeQe<;
(JLEyahUV TCOV EV
apatPSlV EK
\totxcrt
TY\ KOiKtO.
TYJC
ro at/xa ek
7TKEQV TY]$ KpaVl~
fupplevi. .
L
hm
Cap, V.
82
I
£<y}l
uj%"
cJ^l
]
(jj^
^tXiU ^**^.
Lo^
y£
^
}
«-H>jtf
(iuj
U)
Ul
31
Gr.
verfio, «at ot«v ifag tcc
aQmvona
ori
W
I
§3
[
]
etiam non appareat, ex cephalica, detrahere ex poftica femoris et cruris jun&ura, yel ex faphshsec
Cap. V»
Verum enimvero
na,
quando
;
ramus
ejus
non
hwc etenim
vafa
bafilica vel
appareat, fatius erit
fanguinem trahunt ex vafis magnis quse funt in abdomine, plus quarn trahit ce~ phalica. Et quando figna hxc non fint
admodum
vejiementia, manifefta licet et
fanguinem nihilominus detraJiito, pauciorerr* vero et quando fuerint adhuc debiliora, fanguinis tamen pauxildiftindta,
:
Jum
detrahas
dere
cum
ravi.
Et quandoinveneris, extinguentium
deinde curationem aggre^ extinguentibus, ficuti memo:
ufu et fedatum effe calorem febrilem et pulfum rediiffe, pariter et refpiratio-
nem, ad ftatum naturalem, his utique pergas: his etenim ebullitionem variolarum ab cegro prorfus depelles. £x ijs autem, quorurn ufu has extinguas, efficacius erit,
fi
bibendum
praebeas
tyju rvg roiaurr.s pag. ^5Q,
lin.
aquam
Bm^sta^
eta,
3«>~ 5
L
2
qIyq
'
1
*
«4
]
MS L "fa^ * e^j? ••
^^j^
*
• •
«
i3j*H
V
*MS • •
I*»-
<3Ju
^
1*^1
^
85
[ nive
refrigeratam,
]
fumma
frigiditate, Cap.V.
per vices, et in tempore brevi, adeo ut ab ea prematur ager et fentiat frigidita-
tem
ejus in
hac
febricitet,
abdomine
fuo.
aquam bibendam fecunda cujus quantitas vel amplius,
fit
vice prsebeas
duabus ad
a libris
quam
midiae fpatium.
Quodfi poftillum redierit,
et calor in
:
tres,
bibat intra horae di-
Quodfi
redierit calor,
abdomen aqua fit repletum, fac evomat, tum denuo aquam bibendam prae-
et
be
:
et
penetraverit aqua, et fudorem,
fi.
urinam moveat, certo fcias praefto effe fanitatem. Quodfi non videris aquam penetraffe, vel videris calorem augeri, vel
quemadmodum
et redire
etiam validius, definas
prius fuit, vel
aquam frigidam
larga quantitate per vices propinare, et te convertas ad caetera extinguentia quae
defcripfi
fpexeris,
:
et
fi
uti
his aegrotum levari
memoravi,
his
con-
pergito.
Quodfi poft horum ufum obfervaveris oriri quid anxietatis, et inquietudinis moleftae, vel fi in univerfum obfervaveris anxietatem et inquietudinem vehemen-
tem,
&
fupra
modum,
certo fcias,
non
86
[
•
I
•
-
••
»
a
»
'»
]
t
*
\
**••
.»
[
ÂŤ7
1
variolarum aut morbillorum Ca P Tunc igitur oportebit ut miflum facias hoc regimen, et accingas te ad naturam juvandam, quo redundantia hsecce extrudat et expellat^ fecundum illum modum quem defcriptu* jpoffe evitari
eruptionem.
rus fum, in
33
Jrab.
33
capite fequenti.
in capite
quod
fequitur
hoc caput.
CAPUT
.
V,
88
L
*MS.L.
XJ^H. * \j=&\}
aaii
«u ••
m
jj* _XA«J1
C-Sj^ jW
SrtJi
t
]
sv.y*
t_^%
£^
tf"
hiP
*
•
4
^
cuA *
•
^< ^
<$*J
^
Ci&
^
Cl^
»•
I
*
ÂŤ9
[
]
C A P U T l)e
iis
rebus
VI.
quce accelerant eruptionem
variolarum.
ERUPTIONEM variolarum et morbillorum accelerant, veftibus bene involvere cegrum, et fricare corpus, et in locis quae
efle
frigida,
non funt vehementer
et forbere aquae frigidae
1
parum
paulatim ; praecipue quando vehemens efl: inflammatio aqua etenim frigida, quando paulatim et pedetentim forbetur, fudorem ciet, etjuvabit expulflonem redundantium humorum ad extimas corporis partes. Indutus fit etiam seger indufio duplici, cujus orx fupernae fibulis ardte :
fubnedtantur,
et
fubtus illud ponantur
duae parvae pelves in quibus fit aqua fervens, una ante illum, altera pone illum, ut
calor vaporis ad univerfum corpus perveniat, (facie excepta,) adeoque cutis rarefiat, et facilior
T
reddatur ad recipiendam
Arab. parum, parum,
et res poft
M
rem.
redun-
/
i
90
C
]
&u
*
z>h"
*
^
n&ifesij
Ul
^xxawJ
^
&
£*3\
<-Jij*M
^
yfc
^i;
\
5
J^XxH
^j^
\<x&
* *±„aS\
J\
LaJoI
*•
&
^L.Jcs?
.
c&» £JLi\
<^>>f
^
s<X<fc
j
\js^ Lv^.
a^JUi
*
2 Corporis
fum,
w
enim
(uti confido)
fuperficies, etc.
— 24,
C3^
Sic legi,
genuinum verborum
legerit Graec. Interp. ncfcio.
22
u
i$r&
etfen-
retuli
Vide pag. 251,
:
quid alin.
91
C
]
redundantiam, et evaporandam.
enim
poris
modi
fuperficies
* Corquando hujuf-
aegro fudor aflurgit, et fparfim
fit,
fuffunditur, qui ad refrigerandum com-Âť
modus
et
eft,
maxime
illi
proficuus. Per
hoc nimirum regimen, fuperficies corpons mollis et tenuis redditur, et vires una fervantur
quibus in hoc ftatu nihil illi Utrumque vero aflequeris, veftibus bene involvendo, et frictione, et vaporatione cum aqua calenti, ficuti diximus. Lavacrum enim, et balneum, inhocftatupravafunt; quia ambo fuperfluos humores cum nimis calefaciunt, tumunavires etiam maxime deprimunt: adeo ut deliquium oboriatur. At erit
:
magis
falutare.
quando fit,
vel una vice deliquium exortum avertitur natura ab officio fuo, et
penclitatur
aegrotus ; praecipue fi fit deliquium vehemens, et crebro revertens. Quoniam nihil magis indicat imminen-
3
MS. L.
ita
pun&is
inflgnitur,
M2
^
cJ>>Ji
^ tem
Cap. VI.
[
^^\
^
^,L\XU
3^
<s
3 'i\\
liiAH yJiS
-.tu.
i
92 yM>i
liU
r_J&\ t>
A*a^U
]
^JOU"
SfcAai
^A^Ia^
3"^ t-s*3
Ly> /.^
^
p-l
j
^
L- u
;
93
[
tem
]
interitum, in hoc loco praefertlm, Cap. VI
quam deliquium vehemens,
et crebro repetitum. Monftrat enim naturam profligatam recedere, et contrahi in medium
corporis
dem
:
quod ftatim atque evenit, ean~ mora gravabit et
fuperfluitas nulla
<vires ejus
non
Oportet etiam, ut
extinguet.
vaporem
vaporationem peradlam fuper corpus frigefcere ; atqui finas
pofl:
pannis ftatim, caute et accurate exficcandus eft.
Hmc quidem fatis
I
perfluitatis
modo
foras,
nec hebes
humores
crafli
fit
funt ad exltum fu-
facilem reddendum natura, nec fuperflui
nimis et
vifcofi,
expulfu
difficiles.
Verum fit
enimvero,
cum
febris
mitis
et pacata in fuperficie corporis,
anxi-
etas vero et inquietudo diuturnfB, exitus difficilis, et ultra diem quintum cundlatus, tu profedlo coadlus eris iis remediis uti, quae exitum earum
etiam variolarum
facilem
94
C
C^Uwc
^
^
]
Ui>U> Uait
J^M ^c^W cu>^.
^
s
4-
Gr.
fixvxpos
verfio, pag.
tnv
unde illum
b
*A
252,
SjBdl
^
4
^ ^¥ s
4
lin. 2,
3.
nca
namv
TrypET©-, atrmp £*t©-, «tw xai
legifTe fufpicor
\
— ^j
non
^
£vro$f
^
\
95
[ facilem reddant fieri
Uti
oportet autem id a te Cap cautela et intelligentia,
:
fumma cum
jam
]
quando de conditioni-
tibi dixi,
bus extinguentium fupra
differui. In his exhibendis etenim, error, licet in hoc cafu non a^que gravis fit ac in illo, gravis eft
nihilominus. Cautela vero ne hoc in loco in errorem incidas, in eo potifficonfiftit, ut tu ne feftinus fis in
mum
ufu medicamentorum, verum contentus priori regimine infiftere, quandiu tibi fpes maneat, te illis utendis non indigere; fis
et quandiu * non tibi conftat, febrem in interioribus ventris adeo effe fegnem, uti et in exterioribus apparet. Id quod li-
quido
tibi
notum
erit,
fi
nec pulfus nec
refpiratio citatiores fuerint nec rnajores, neque irregulares, et non fit taftus pec-
fummo
toris in
nimirum
u
et
quandiu
"
tris
"
videtur
tibi conftat,
asque fegnem
fentanea:
caliditatis
certo fcias,
efte,
febris
febrem
gradu; inde magnitudi-
in interioribus ven-
ac in exterioribus corporis
quse leftio, fequentibus magis eft confortalfis vera*
jiem,
t ** i^ix^
z>tSj<>:jj\
1
jUsU
—^
(joX^ _^l» x^is^ c__-V.V,
jj.^
*MS.L.
c-j;i-\
l_y
C5wo
jULo
i y>
—^ljuJj
\
<x^ ks*
^ju, **L_J__i
\qU
<xXi!
:
# S
*MS.L. t
^utu ^^^^
_5UL\ Jj^ j *
v^^__
;
5
^^
V_XfcA__.U
iU^Ui
__,»_!
pisli
^
\J__
5
Gr.
&
_v_»
«i__
_»
_
_J3__ __>/
OUU'
_*
^
(__)UU_.
__*>»
<__>-
CJ__»
*?
#
verfio,
pag. 252,
lin.
(J
10, 11. xai
evW
97
[
]
hem, (etiamfi effet duplo vel amplius Cap. VI. audta,) segrotum ad interitum non perdudturam propter vehementiam caloris Et de hoc quidem certum te
ejus.
faciet hujus
comparatio
DUs, quas vel in pari
tis
cum
aliis
febri-
vel in aliis segro-
temperamento
calore, obfervafti
evaferunt.
illis
illo,
praeditis, et pari qui falvi et fanati ab Iliis atqui utitor reme;
quando quid obfervaveris exire, et cutim apparere, ex quo aegrotus fe
diis,
in
levari percipit
;
rationem pari
modo
ris; et
5
pulfum etiam
obfervaveris exitumet eruptionem,
et lentes et difficiles effe
fumme
:
in
hoc
cafu,
extinguentium ufum prorfus de-
heic enim turam juvare, et
vites
et refpi-
fablevata effe vide-
eft contra naprohibere ab expulfione fuperflui humoris in cutis regio-
nem ;
:
iis
uti,
illarn
Et quando ufum extinguentium
.fequitur quid anxietatis et inquietudinis, qua2 antea non aderant, quando
hoc,
inquam, acciderit, certus raffe.
Et
fi
palpitatio
N
fis,
te
cordis
jam
er-
oriatur,
certiflims
t
__<,-4.1 _Ju_,
98
L_4!
jJ-Jl
_s<X_:
.
*-__*,._
1
_3V^
Ifllljuslj
<x=^>
£j£-U
(^r^ _>
X
_JUX__.
99
[
]
certiffime conftabit, errorem
tuum
gra- Cap.
vifllmum efle. Igitur ftatim des operam ut cutim emollias, ut antea dixi ; et propines vice poft vicem aquam cali-
dam
vel per fe,
,
qua prius deco&a,
vel
aquam calidam in femen fceniculi,
fint
quse memoexitutn variolarurn facilem reddant, pro quantitate et ratione qua vi-
et apii, et caetera ejufmodi,
qux
rabimus,
calorem
deris,
gis
vel
inflammatum ;
aegrotus
:
minorem
elfe, vel
ma-
prout ferre poterit ratione etiam habita ad fegniet
tiem variqlarum, et erumpendi moram. ^
DESCRiPxiomedicinaa
tivas,
quae
bit, et
lenientis feda-
nimium calorem non
excita-
exitum variolarum facilem reddet.
Sumant ur
ficus
flavas
numero
tri-
ginta.
Uvarum
paffarum,
demptis acinis, Affundantur tres librae aquae, et leniter coquantur quoufque pene liquefiant. Ex hoc liquore bibat asgrotus libram dimidiam tribus vicibus veftibus etiam involvatur, et fiat yaporatio, ficut antea diximus.
drachmae
:
viginti.
t
100
[
]
c^y^
c
*MS.L.
..
*
.
6
.
ck
6 fc.
f
7/z
dccoHo firadifto, ficuum et uvarum
â&#x20AC;&#x201D; Qmd
fit
^ax)
j?
paflarum,
Grsec. Interp. pag. 252,
lip*
IOI
[
Descriptio
Sumantur
]
medicinas ea efficacioris, Cap, decofti praedidti quatuor
unciae.
Decocti cias
duae
Et
:
illa
feminis fceniculi et apii et bibat prout diximus.
adhuc
Sumantur
un-
efficacior.
feminis foeniculi et apii,
fingulorum drachmae decem et coquantur in 6 decodto praedidto, quoufque rubefcat aqua ; dein defecetur: et hujus bibantur uncias tres. :
Hjec
autem
medicina
compofita,
pioficua eft in plerifque temporibus, fa* lutaris,
utilis.
Sumantur
rofarum rubrarum drach-
mas quatuor.
etc.
â&#x20AC;&#x201D;An
vas vitreum
?
an Graeci Interp.
Hpaviovi
Lentium
VI
^
102
[
] j**iLe
p£>)j&
•
f^* £j>U (J^
pjM^
^
\_Jua3j
^tybj uLJb
7
7
Jb
v— V
Non
abs re
*U
^ —
fcrapuh dimidio
diwifc
•
fcjAfej*
—
1
crsci, efc.
fexta pars drachmae
erit,
fi
£*S?'
Vox ;
Arabica
eft
£0/. Col. 871.
pauca de ponderibus
fubjiciaffi,
I0 3
L
Lentium
]
excorticatarum
novem Cap. vl
drachmae.
Ficus
flavse
numero decem.
Tragacanth^e
drachmas
tres.
Uvarum acinis,
paflarum albarum, demptis drachmae decem.
Lacc^e, drachmae
a ftipitibus
mundate
et lotx,
tres. **
Seminis
foeniculi et apii,
fingulorum
drachmae quinque.
Coqjljantur omnia in duabus libris quoad fiat libra una et dimidia ex hoc decoSlo bibat libram dimidiam aquae,
:
cum ter,
7 fcrupulo dimidio croci, bis aut prout neceflfitas poftulaverit.
Jam
I
cx Autore anonymo
Arabeâ&#x20AC;&#x201D; CJ^y&
Y*\
^
io 4
[
*MS.L.
UxJ
^
fcUJBI
csv_5i
U
C
* fi^l i (jJM
—»Si
lilj
JfcjH
C
C
]
uJuaj^ k^*x£
U^a
Qu^exMS.
juA^
-
j.ax£
tfyC^ <3&>U C_-jM*
Cod.
Efcurialenfi,
^839,
C
^U^
(^r
itavertit
Arabico Hifpana; Do-tiff. Cafiri (Catal. Bibliothec. Efcurialenfis, tom.
g
Si granura hordei
J1
i.
Matrit. in fol. 1760,
unum
p. 281.)
quater multiplicetur,
dabis
*°5
[
Jam
vero dicamus de locis,
curam habere
"
]
quorum Ca P
neceffe eft.
kiratum, Syris diclum filiquam (charoubah, Arab.
" baccam
fc.
filiquae duJcis)
" multiplicetur,
:
fi
autem kiratum
ter
danekum, (Arab. danik) quod " fexies multiplicatum eft dirhem unum. Itaque ex
" dirhemi
" " " "
erit
mulriplicatione
fecundum
varia
nationum
inftitutaconficitur«/z«tf, quaetotiesmultiplicatadat
libram, (Arab. ratl, Gr. urpa^ literis quaft iranf
Exquo
poftis).
fit,
ut kiratum, (ks^cctiov),
tuor grana. Danekum,
" daneka
:
tria
(Arab.
ficlus,
kirata
jLJl
;
Mithfkal) dirhe-
u mum cum dimidio, et infuper tribus hordei " Granum eft, fi abfolute fumatur, unum
« granum cum (Mithfkal,
" " e<
\.
dimidjo e.
Xihxo Grabadin, rai,
dbra
(ratl)
:
et
drachma
pendet, etc.
hordei
unus
ficlus
Et ex
Pharmacopoeia) di&o Anta-
Arabica uncias
1
autem 'o dirhema compleftitur.
" hema
granis.
dirhemum cum dimidio). (five
qua-
fit
dirhemum, fex
2 continet;
uncia
Mina, 200
dir-
,,
©
CAPUT
I
.
VI.
*o6
[
£
j\
U»Ju3j ^jjbljj ^uXjOI
C
i i
^Ui>
«xXsLl
i
...
]
*M
ksudj
'
K$
<> U^i c^j.sil
[
l 째7
]
C A P U T
VII.
De
cUrd gutturis, et oculi, et cceterorum, quibus cura adhibenda ejt, quando Jigna
variolarum apparuerint.
OPORTET .
figna
fimul
apparuerint;
ac variolarum ut de oculo
prascipue curemus ; dein de gutture : dein de naribus, et aure, et articulis, ad
modum quem mox fum
defcripturus.
Praterea interdum necefle erit nobis, curam habere de pedum plantis, et de volis manuum fortafiis enim, et non raro in iftis, vehementes accidant dolores, ex difficili variolarum exitu in illis locis y propter cutis duritiem et craf:
fitiem.
Insti j,l a oculo, ftatim atque apparuerint figna variolarum, aquam rofarum, vice poft vicem, et abluito faciem aqua frigida
amoculo
eandem etiEtenim fi variolse
faepius in die
infpergito.
O
2
:
paucas
io8
[
jwusu
$
<sj*4-\ <jj$
&
w
LHaj^
]
— ^
^
&d\ j
^
^
^—^.
^
4*
^
^%^>
^ 15
i
i ci>v« <—3l*~
* MS. L.
\
„.
Li>%S
<jl>^
*t*
c*
3
*-«>\_£
"J**
*~*
^
.
,L< •i
i
J
i
I
„
t|
I
s
^9
I p$ach g im
et lan
ou
eificies,
3
per hoc rene quid erumpat et
dae fuerint,
ut
m
oculo. Hoc fiat etiam vel ergo: etenim variolas quandiu fint ianguidiE et p fvae materias, rarius acci:ur
0
ca
elae
i
aliquM in oculum erumpat. Veru.n enimvero quando ebullitionem ut e
ditÂť
v
eis
vehementem
confpexeris, et pujlnlas nu-
niero plures in eruptionis initio, et palpebias pruntu affici, et alborem oculi ruoefcere, et quasdam in illo loca intenfiore illis
rubedine affe&a, prodibunt certe in Iocis pujlulce,
m nnit igitur
.Âťt,
>
nifi
1
fumma
cautela
Extemplo aquam rofarum, in
et corroborata.
inftilles
oculo
qua maceratum fuit fumac, fsepius in die. rldc autem efficacius erit, fi gal-
m
1
in
aqua teras
ftillesoculo:
mal yel
1
in
collyrium, et in-
vel inftilietur ei,
ex pulpa
unk i acidi prius mafticata liquor: ex panmculo expreffus inftilletur. l
Arab.
nifi
fumma
corroboratione corrobores
illa.
Palpebrae
Cap.Vit.
"°
t
*MS.L.
^
^
ji^
t> <7r$ys
4 3
^
]
* u^jtj
^
—t« & @*efa§a Sief_(
^0*5^1,
?L£u,
fJJ
wN?
c:^
9
Cr, pag. 253, ita
lin.
^
^
7.
vocant Arabes
trochifcos
Ophthalmicos, fub quo nomine multa? formulae
dentur in veteribus pharmacopoeiis
:
vi-
Sief de plumbo,
Sief de thure, etc. in veteri Londinenfi.
4 Mamithfa
— Glaucium Flempio,
p.
198.— Ebn *
Bcitar, JX?^\ZJ~\
x^j
<<
J&P •
••
etc.
*•
'
j/*W jiu.^4ir
ywfl
4j
I
m
f 9 Palpebra et compofito ex
cilia *
*
3
I
collyrio illinantur, Cap.VIL
Mamithfce,
omphacini, fingulorum parte una, croci parte decima. Infuper ejufdem collyrii quid, fi in oculo inftilletur, utile erit in hoc tempore. At fi fucci lycii^
aloes,
acacia?,
yideris ipateriam effe validam, et varioplurimas erumpere, et conje&averis nullo modo pofTe evitari quin in oculo las
eruptio
eo quod videris, loca qua3nimio rubore rubentia, et oculi etiam ipfius protuberantiam,
dam
fiat,
alboris oculi
et
Mamithfa? nomen Nabathaeum maritimo,
corniculatum di&o,
Mamithfe humiditas
plantse,
fimilis;
papaverl
ad
imum
qua; digitis vifcus uti adhaeret: florem habet flavum, uti papaver pradiclum. eft,
Siccum eft in fecundo gradu rtipticum. ; (^uod fub hoc nomine divenditur, efr vel ipfa herba trita,
in globulos coacla, vel fuccus herbae defecatus, qui'infpiflatus,
mum
et ficcatus,
eft
amaro :
quod
quando
in globulos formatur.
fraftu facile, in
aqua
Ex
validioribus remediis
W
incipiente
odore gravi,
liquefcit, eft,
ophthalmja,
et
in
Optifapore
flavus eft liquor.
tumoribus
calidis,
palpebrarum calore!
obferva-
I
2H\_*>
***
]
Jnf ^
C-Sy^-H •
f
a/Muri, Arab.— Gr.
5
lin.
14,
I
5
—
xaTcurxeuaffQmcu *«* rahaZovyapov s% aprx
Gari hujus conficiendi in libro
laui
verfio, pag. 253,
Menhadg.—^l>
ju^ sJZh*
modum
tradit
c>
Ebn
C-S^
Giazla
C-S}«
M
I
Âť3
]
ex iisCap.VII, neque ruborem pellere nec tollere, fed pro tempore tantum fedare ; dein ruborem reverti, in gradu fortiori quam antea fuerat, vel faltem ad talem ftatum, in ;| quo fuerat antequam curationem ejus aggreffus es ; ne jam pergas amplius haee
obfervaveris,
quag
modo
illa
quae
inftillafti,
praefcripfi remediis 9
vel his fimilia oculo inftillare ftilles illi
;
fed in-
pauxillum $Almuri (Gari,
i.e.)
Nabathczi,
^v.^
*Jx
(^jS^
lili
JUXs:
J-jJ^
U^aU y^ll J
ZjskS^
AzLM**}
&L^1
"4
[
ata^
ji
j
]
^
jjya
••
•
1.
e.
Muri— quod
:
:
;
Humores
phlegma purgat,
colico dolori canis rabidi.
medetur
:
In
Parandi modus
farinas tritici bonai fortis,
c^vlU
clyftere,
juvat etiam contra morfum efl,
ut fumantur pule-
fingulorum libraexxx.
Farina bene pinfetur, abfque fermento et
<
craflbs
oris fcetorem
confert contra ulcera putrida, dolorem coxae
et fciaticam, et ventriculi humiditatem.
gii,
fic-
dicitur etiam calidum ia
primo, ficcum in fecundo gradu.
tollit
••
ex hordeo paratur calidum,
cum, ad tertium gradum
attenuat et abftergit
^ai ^
fale,
etin
;
"5
[
]
Nabath<zi9 in quo nec aceti quid quicquid acidi omnino.
vel Cap.VII,
fit,
Variola
panem formetur, qui ad una cum pulegio
cum
hydria
xx.
ficcitatem
teratur bene. libris falis,
co&us
Dein
fit.
Subigantur
ambo
in
cui admifceantur dua:
quartae partes foeniculi, et una quarta pars melanthii.
Mixtura ifta
in fole pofita fit xj, dies in calore aftatis,
quotidie ter pinfenda,
aqua
infperfa
ponatur. aquae
:
;
mane
quando
fc.
meridie, et vefperi,
nigrefcit in vafe vitreato fe-
AfFundas huic maflae parem quantitatem
linquas xiv. dies,
agitando.
Quando
nec fedata
fit
;
mane
et vefperi quotidie
do
fermentatio inceperit, finas
quando fedata
eft
defaeca.
Faeces
iterum in
hydriam rejicias, et in fole reponas duas adhuc hebdomadas, parem affundens aquae de novo
mane et vefperi ut ante agitando ; dein liquorem defaecatum admifceas, et in fole
quantitatem, priori,
linquas. vice
idem
Faeces hydriae immittantur denuo, et tertia fiat
omnino
proceffus, uti antea in fecunda
hic iiquor etiam tertius defaecatus priori commifcen-
dus
eft.
Cuivero
falfitudo ejus ingrata eft, ille in
vas injiciat liquori praedifto jujubas ad lib. Quidam poft defaecationem injiciunt dihs,
iij.
five
fs.
mel-
.leum liquorem dactylorum, vel mei, ut edulcoretur;
s
ii6
[ » MS. L.
^
>UJl *
.
^ £US
• MS. L.
c^V—*—H
stS-
i\y»
<
S kiUjJ ^
<j
]
^ *
*4
X-^ias.
^Xi
jtAi
^
CLa^
Sl^Jia.
^
I.
e.
Muri
five
dibs,
nigrefcat
;
libri
et
mel daclylorum coquitur, quoufque ad iingulas hujus
libras,
decem, cui additur crocus,
mifcentur
vel cinnamo-
mum, et reliqua aromata odorifera. Ebn Beitar in Muri J_>yU y& Jom& C_S>^
—
j^ax&M
_>«
hordeo
(jjkY)
Muri autem Nabathaeum
conficitur,
^
_juJi
L
&c.
e.
Et Avicen.
id eft,
quod
ex
pag. 213, Kn.
pro collyrio ufurpatur
in prin :
«7
t
1
Variol a
quidem, qua in tunica ad- Cap,VII, vifum non offendit : quse verd yariola in tunicd cornea erumpit, lumini fit obftaculum, quatenus oculum contegit p pro ratione craffitiei ejus vel tenuitatis. Neceffarium eft igitur, ut pofthac curetur, remediis quse diflblvant maxime, et fortiter, ex iis quae memoraturi fumus. *
natd
exit9
Fortaffe profperum habebunt
eventum
:
fortafle fecus etiam,
vel
fi
Et
fi
pro craffitie ejus, fuerit in corpore duro vel annofo.
prodierit variola una magna in tunica oculi rhagoide, collyrium cum aqua rofarum conteras, et oculo inftilles fe~ pius in die, et pulvillum et ligaturam oculo infigas : vel inftilles ei ex ? Sief
cipio variolarum,
prohibet €nim puflulas in oculo
oriri.
Variola
6
quidem, etc. Haec ex Grseca interpretar.
fupplentur—w 8
XV7TEI
vavTt tjjv
TW
t*c o^euc,
yj
&
EK<pVO(JlEV*
E(/.7TQ(kt)v
o^iv KaiWTrlsi,
te7rloTnToC) 7
hoipim v E&vExfacra
O^lV
EV
KatiiraTai
uaT avatoyiav
pag. 253,
lin.
15
ev tco
TU tyi
tjjj
emTrEpvKOTt,
KE'f<*TUElfel f
KCCTS-
TTa^oaov Kai
TTaxvTETog Kai tws
— 17.
Vide not 3, pag. 110.
(collyrio)
|
i
"8
C
Jt^V^
C-£^
QO^iL j
3
C_£;<>4-i
^L^i
OiU& c^A^V
C^>^
^ Ju^
ClA^*rf>*
JJUSI
1
[
"9
]
(collyrio) fupra memorato, poftquam crocus inde fit ademptus, et addita fit una pars lapidis haematitae, ne accidat
prominentia magna. Et ha?c funt, qu^ hoc loco, de negotio oculi fcitu neceffaria funt. Poft hanc oculi curam, de gutture etiam, et ore curandum eft, ne quid in alterutro erumpat, quod ÂŤgroin
tanti
noxam
afferat
gravem, vel refpi-
rationem ejus praepediat. S^pius enim cum variolis pravi moris, accidunt ftrangulation^s difficiles, vehementes; et.cum habet, de falute et convalefcen-
res ita fe
nec minima fpes
tia aegroti
reftat
:
qua-
propter oportet, quamprimum figna variolarum cceperint apparere, ut gargarizet aeger, et colluat fauces, fucco mali Punici acidi, vel infufo fumach, vel rob
de moris, vel his fimilibus, ex 8 capitulo de extinguentibus
in
cenfuimusj nihil aliud
vel
aqua pura
praefto fit,)
iis
qua;
jam
frigida,
re(fi
multis vicibus,
ne quid in gutture et ore ejus erumpat, vel ut id
quod erumpat non
fit
nimium.
Ideoque haec loca corroborato, ne reci-
Vide Cap. V,
p.
46, et feq.
piant,
W 4
t
120
]
VI
•*
C^j^
«suii
j&t
c-^x^
(v)1
^u*
9 Gr. verfio, pag. 253, VIV tV
TW ^ljWW»
i>
i>3
tji^o^
lin.
^
36, 37,
*«<
^**
121
[
nec
piant,
plures
iint
ftrangulatio oriatur
medium
celeriter
]
â&#x20AC;˘>
pujiulce,
unde CaP ,VIX.
ad hoc igitur re-
confugias,
et
fedulo
quando variolarum figna comitem habeant vocis raucedinem, et angu# utaris,
ftiam in refpiratione, et in ifthmo fau-
cium ; rem.
et
9
gutturis afpredinem et dolo-
Porro,
fi
obfervaveris
mata vehementia
hxc fympto-
valde, etiamfi eruptio
puftularum jam fit abfoluta, nihilominus ex cephalica fiat fanguinis detraftio. Et fi
quid
|
ejus,
fit
in ore aegroti, vel in gutture
quod illum
laedere poflit, et
non
fit
multa caliditas, et alvus non laxa fit; fac lambat 2?ger paulatim, de butyro re* centi et faccharo 10 candio (Tabarzad). ibi
Atfi caliditas adfuerit et inflammatio, fac
lambat lohoc ex femine idaiis
decorticatis,
et
pfyllii,
amyg-
faccharo
candio
(Tabarzad). I
Vide not. 23, p. 68, 69.
SuMATUR
—
'
122
[
\U££
V
£
c-jUI
—KiLx*
e*Jloo'
]
Vy>*i
(^js^
^
J&Jj
c3j^J
«^JU '
-
jyn j&gM
j^la.Vj
c>
J^UU
w'Lo*^ C^Jjy^
£a
XjJIc
<X**£>
K j^a5
j^xr aj^'
U^SkU ^JJ^W
11
lin. 2,
Jjs^»
C—5^
jtjj^lj
.laljvlij
U -X*UU
^llisjj <xU
^*»!
Jt jaLS
%
— Gr.
verfio, p.2$4*
legens
jMjr
Seminc cucumcris anguini K0U trksofxot rzroay^yccj,
C
^ ^ u^^j
l^ajV^
^
J**l»
I2 3
[
] Âť
Sumatur
amygdalarum dulcium de-
corticatarum pars una biiae partes
dus ;
harzad) partes
Cap.vil.
feminis cucur-
;
facchari candii
fTa-
mucilaginis feminis pfyllii quantum fufficit ut fiat lohoc. Quodfi alvus laxa fit, paretur lohoc ex tres
;
gummi
arabico, amygdalis decorticatis, femine cucumeris anguini, et amylo, quas omnia mucilagine feminum cydoniorum fubigantur. Poftea curam geramus articulorum nam fortafle in illis 11
:
erumpant
variolas
admodum
plurimas,
corrumpant, adeo ligamenta et tendines
pravae, quas articulos
ut inde
ofla
et
quamprimum
Feftina igitur
patefiant.
figna variolarum confpexeris,
pue
fi
fortiora et
deris, et
humore
et pncci-
vehementiora
efle
refertas pujlulas
;
vi-
fefti-
na, inquam, ad articulorum curam, eof-
que illinito fandalo, Iz Mamithfa, luto Armeno, rolis, camphora, aceto, et aqua
rum multum 4
:
at illinendo, ultra articulos
Et
progrediaris.
Vide not. 4,
p.
110,
Qj2
fi
ne
puftulas in
m. iis
t
*MS.L.
124
]
* j ^Ai'
^
^
^L,
s
*
MS. L. *
**->."
j^ixjfc
AXJ
£a£
<*AA2J^
(jaAOi*
*\
l—i'..M>$Ls *
I
I2 5
C
]
magnae prodierint, cito propera illas Cap.VIL et humorem educere ; 13 nec in hoc perficiendo longo tempore cuncteris, inde enim periculum erit mag-
iis
perforare,
num.
Postea
ad
curam acce-
nafi et auris
damus, ne quid in
magnum
proex larga enim in his eruptione, ^groto damnum oriturum eft. Ex eruptione etiam in interiore auris periculum eft manifeftum. In nafum igitur quotidie immittas oleum rofarum calidum, deat
illis
;
in quo
camphora
foluta
fit
:
et in inte-
riorem aurem inftillato acetum rubrum tepefaÂŁtum, cui admiftum fuit (Sief) coilyrium ex mamithfa, vel lycio Indico, fuperimpolito goflypio modico. Hoc bis fiat. Et fi acciderit in planta interiore pedis dolor vehemens, illico des operam huic inungendae cum oleo tepido, et cum aqua calida fovendse,
vel ter quotidie
ope panni
goflipini.
tione in
longo tcmpore.
Qupdfi dolor hac
^3 -drab. illo,
â&#x20AC;&#x201D;
et
non cum cun&a-
medela 1 !
\
™6
£
*MS.L.
* ^UI
*4
«
£v
0&£
2fc#,
^ i.
e.
]
*XM A
i
nucis unguentarice.
t» on*«f« T8 <rwafA8, pag. 254,
UJLJ*
^^
Gr.
verfio,
lin. 18. Boer*
127
[
medela
rum
minime
]
quiefcat,
neque
exitus facilis reddatur,
corticatum
cum cum
variola* Cap.VIX,
fefamum de-
ladte contundito,
eoque
panniculo ligato, atque ita finito per totam noftem, dein fti aqua calida foveto, et poftea linirnentum re^. petas. Vel da<£tylos in butyro contundito illinito,
et
et illinito
:
vel illinito
cum amurea
olei
J4
Ben, i. e. nucis unguentaria. Hasc enim, et his limilia ernollient lrefolventque cutim ; eruptionem variolarum faci-
lem reddent,
et
minuent dolorem.
haavii Cod. <^<Xa!J
^£>2>
(_y>^ vox
et punitis carens.
nihili,
nullo fenfu»-— Lugd.
C A P U T
»
[
128
]
V
»
Cl^J^ ^jOlK^
CK3
Sj&^Sj
^Xsli
l_JuX*H *-JL-^
*ww
CU^5)
^JsT^
(jj^
StV*lCu ^jJ^X-i
M)
^
elL^^ gv*a$
^.^? ^JsAoi
J^XxH £!L»
^jjvw^s:"
^
&^>\j&>\j
U-aXvm
(jJ^"
;
[
129
C A P U T De
illis
rebns
VIII.
qua matnrant
/^XUANDO varlolas
vario/as.
obfervaveris, poft
\^JH abfolutani eruptionem earum, dius ad maturationem tendere,
tum
tar-
et fta-
ex eruptione earum optime eodemque modo et fpiritum
aegroti
fe
habere,
et
pulfum, inquietudinem etiam
et
mo-
leftiam evanuiffe, oportebit, ut cures de
earum maturatione.
Et
fi
videris illas,
poft eruptionem, 'cum difficili maturatione duras efle et verrucofas, nec ainplius ftatum asgroti bene fe habentem vel
fi aucla iit infuper ejus pravitas, certo fcias variolas efle lethales matu:
rationem earum igitur ne coneris, ex iis funt enim, quae ad maturitatem perduci nequeunt. \
Maturatio (modo
tamen variolarum,
lint fanabiles)
fit
vaporando eas
cum
vapore aquas calidae ; vel aquae in qua prius decodta fuerint chamsemelum,
R
,
YlO\Xy
t
g
^
LJUJ
*3° akJsU
]'
«JlisTj
c^s*^
[ violae,
melilotus,
i3i althaea,
] furfur
vel feparata, vel compofita
->
in
tritici, Cap.VIIL
duabus
pelvibus uti antea diximus, ubi de facili reddenda variolarum eruptione difteruimus. Et fi eo tempore aegrotus ex vaporatione levamen fenferit, ab illis fuffitibus abftineat, quibus fieri folet fumigatio ad pujiulas ficcandas, quoufque
penitus maturse fiant, et ferre poffint id, quod ad deficcationem earum erit ncceflarium de qua re mox di&uri lu:
mus.
CAPUT
——
132
[
]
£—**u.x n
C^Sj^ l
U^Iaf
*MS.L.
(
^Jfi
<-JUL< L_i_._j
\
—XLi Jaxj
i
{'ixJ
4?
^U
* L_i&jj ^xf
••
L—o
wl?j.'l
(j*»^«VtJi
f
„
%j
Jv^li aJw.^-
«Ju*
ypi*X^.
*33
[
U T
C A P JDe
illis
]
IX.
rebus quce deficcant vario/as.
OPORTET
ut
onmes ex
magnae funt centur; et ut
et
humor
excipiatur panno leni
illis,
enormes, qui ex
qux
fcarifi-
iis diftillat,
mundo,
in quo nil quod cutim excoriet vel Isdat. In eodem tempore fufiitus adhibeatur ex
lit
foliis
rofarum
ficcis,
vel ex foliis myrti,
vel ex fantalo, vel iride, vel tamarifco.
Rofe quidem in hyeme
aeftate
niunt, in
De
variolis
etiam nimiss humiditatis,
curanduni
ejl.
abundet,
fomnum
fas tritas, vel
milii,
ejus,
Igitur
quando humiditas
inire jubeto fuper ro-
farinam oryzae, vel farinam
pannum
infarcta in
textura.
magis conve-
tamarifcus.
Et
fi
fupponito
tels rarioris
excoriatum ei
folia
fit
iridis
corpus
recentia, et
L
*34-
]
(jj^
£=A*ti
>*
(^^ •
«XsLj-.-*
•
MS.L.
* t
to*.«xS
1
aS/zZ/j'
*
I
ubi
lijO
l^\L
2 s
candidiffimus
fal
Maundrell's Journey
—Mead de
Omnium optimum Cj^Jo^i] Avicenna
autor
Jl
1
Andareni-^-Andar vicus uno
ab Halebo,
i^jyUj
eft
et
U^jb"
milliari diflans
effbditur.
Vide
variolis, pag. 165.
purhTimum
Ebn Beitar
3j& Dareni
^
efle
Andarenum,
in voce
appellat, pag. 212,
lin. 16,
135
L <et
infpergito
pulverem aromaticum,,
illis
myrtum
rofas et
et
]
quodii quis locus
:
pulverem aromaticum rubrum compolitum ex aloe huic
exulceretur,
et thure,
infpergito
et farcocolla,
Et quando
conis.
vel
et
fanguine dra~
fponte,
vel
ex
aquae abundantia, dirumpantur pujhilce^
tum
nec ad arefadtionem feftinent lito eas.
immifceas drachmas duas
olei fefarni, cui falis
1
Andareni
collyrii inftar contriti, et
parem quantitatem aluminis.
Dein hoc
linimento corpus ejus inungito,
men
locis exceptis
admovere
pnknter).
(
2 ;
Sinas
Daranenfs
}
oportet illud
ret enim, |in. 4,
ha
—
illa
fi
morfu, (a;a
iis
morderet enim vehefuper corpus
manere
alius,
inftar cryftalli."
Arab. ureret Si £<xj legeris
ta-
iis
fint excoriata et
Plemp. pag. 203, Daranenfs vocat, "
17. f
qus
(Haud enim
ulcerata. locis
fa-
Sumas nimirum unciam unam
oy£iv
enim, uftione vehementi,
etc.
mutato puncli loco £j0 morde-
etc.
Gr. verfio,
w%v%av
£>
^—
pag. 255,
avjQi$ aTrspyaforai.
hora
Cap,
IX
I
(•J^XfiL»'
3
^
J
fXS-Lw
iWz/j fufiana
:
36
]
«*X#\JbVj
-»A*i
Sj./^Sj
vide Meninfk. Col. 1970,
t
*|7
]
hora una; dein abluito
cum aqua in qua Ca P IX. fuerint myrobalani emblicag, et baccse tamarifci albse, et folia myrti, et cortices granatorum; et fi ab.
antea decodta
foluta
fit ita
aliter,
fumatur
deficcatio
earum, bene :
fin
bdlus Sufiana alba, vel bolus alba qualifcunque fit, (ne vero fumatur bolus colore rubro); cui admifceas falis Andareni partem circiter 3
decimam,
et decimam etiam partem aluminis, et illinito ; et finas manere hone unius vel duarum fpatio, dein abluito.
Jam
fequitur ablatio efchararum, et
corticum ficcorum.
S
C
APUT
[
*3§
]
.X—
j.~__*>4^—
J£j
uJ&L)
£
.
J*
\
JsxiL
&>iJ^
*£*&J^
139
C
]
C A P U T De
iis
rebus y quce auferunt cortices Jiccos, Jive Jquamas y et e^ctgas.
OUANDO abfoluta ficcae
X.
deficcatio variolarum eft,
et cortices et
jam
efchara
remanent
in corpore, infpice qusefunt tenues, perfedta? ficcitatis, fub quibus nulla eft humiditas et ;
nam harum
inftilla oleum fefami tepefa&um vice poft vicem, quoad mollefcant, et exciiis
dant omnes, fint
:
praeter illas
qux
has enim, oportet, cures
piftachino. fint fimiles,
aliquam,
fi
in facie
cum
oleo
Quae vero ex iis efcharis habeantque magnitudinem videris
illis
fubeffe
humidi-
tatem,
has excoriando leniter auferto, fine oleo. Si quae fmt vero loca unde efchara amotae fuerint, quse multam
humiditatem fubtus non habeant, iftam goffipino panno detrito, ut ante dixi, S z
excipias.
[ J^*~' j^j^'
^
—4*??
t>
(jjfi
(jj^
g^jj-
140
] ^>^>j
^Xxj
^
^
*J
J|
£&*J1 «Xcli
^
^
4
Mi
\
[ cxcipias.
beant, ris
illis
141
]
Quodfi plus humiditatis ha-Cap. infpergito pauxillum pulve-
aromatici rubri, et praecipue, fi mifint profunditatis: aluminis autem
nimas
et falis,
aequales fint
fi
corporis, et
nequaquam
cum
fuperficie
profundas.
Et
donec fuccrefcat cuique efchara fua. Atfi fub his etiam fuerit humiditas, curam repetas eandem. Quodfi fubtus ilfinas
las
non
fit
humiditas, inungito, ut mol-
lefcant, et decidant.
Hunc
fequetur
fermo de
veftigiis
.delendisp
C
APU T
X
—
142
[
]
mm
*
mm
"
**
«
^
—A^^i
t>j
z
Arab. duo funt
tar in
255,
J
L
i
j\z:\
veftigia.
j*£-\ <3j^ Baurak panis
veriio, pag.
*
^^
^&\ j
\
1
-/
lin.
25,
—
five pijftorum.
virpov yayfyaivov.
Gr,
EbnBei-
(—3^ JnI^
^AXa^
>^
^JH
*43
[
]
C A P U T De
illis
rebus,
XI.
quce vejligia variolarum
auferunt.
VESTIGIA
variokrum
funt generis
1
duplicis
nimirum
vel in oculo, vel in corpore reliquo. Veftigium in oculo, locum in quo pujiula fuerat,
albugine Id,
contegit,
:
uti
memoravimus.
quando contingat in
jrum,
eorum
fcilicet,
oculis pueroqui corpore fint
piumido, et cute tenuiori, facilius detergitur. Ex iis autem quae hanc detergendi vim habent, funt 2 Baurak panis, et
kjjoM^
<4>*.->
j^ii
cu&rM
*44
[
]
* «
•
"
i.
e.
Baurak
—hujus
vartae funt fpecies
"
vel naturale, vel artificiale
:
"
cretum, vel in fodinis
petrefa&um,
(i
friabile
"
flantius
ie
appellatur
41
rum nomine
" "
fuis
eft
:
:
etiam rubrum,
eft et
enim
eft
naturale eft vel con-
Armenum, quod omnium eft
—
vel album
melius
quod
et pra>
Natrown
pulverulenturh, Baurak
irifignitum
hoc enim
;
in
pifto-
aqua
foluto
placentarum fuperficiem liniunt piftores antequam
in furnum condant, adeoque conciliant illis albe" dinem et fplendorem, qttss cito tamen poftea eva-
"
nefcunt," etc. 3
Vide
not. i, pag. 134.
4 Spongiae quaedam fpecies. vol. do'1 5
ii.
col,
586, in voc.
Bahhar quinque hujus Et Majfahhakownia
fervo. vitri,
An
fit
:
Vide Giggei
Lexic,
Ebn Beitar inZd* fpecies recenfet.
vocem Arabicam
vaforum vitreatorum
an quid aliud, minime
ubique
rafura, an
conftat.
Ad
fcoria
corness
maculas, et aibugines in collyriis ufurpatum
eft,
a
m
[ et ial
3
Andarenus,
et 4 fp Uma
mar
^
]
ammoniacus, Ca P Maifahhakownia,
et fal 5
et
ct cancer marinus,
et ftercus
pafferum
Rhaze,
Avicen. Lanfranco, Guidone, etc. Vide Guidon de Cauliaco, (Lugd. 8vo, 1559) pag.374,
375-
„1,
*yL> ^xli
u^Ua^
Maflahakownia treatorum, et
fale,
fpuma vaforum
dicitur efTe
vi-
vitri
et tegulis,
conficitur; efr, acre,
^
^U.
^JJu
cremor, et vaforum figulinorum Dicitur etiam effe nomen mixtuns, qU2B
viridium.
ex
—
^^Lj
et lapidibus,
eum qua
detergens.
Albuginem
et humiditates deficcat
quando corpori
— CL Mead.
:
illinitum
fasx
una calore
purificatur
aurum.
oculi
liquatis,
Calidum
amovet
valide,
aufert fcabiem et pruritum! in balneo.
fit,
ceu fcoria
Ebn
Beitar!
vitri.
T
et 3
.
XI;
H6
[
]
* MS.L.
ibu
/Q
C
4 4
6
Et Mamirau: Gr.
lin.
^ov
t*w £%cv
528) pag. 113,
9A*a
vrpcccog
*jWf9ns>
mm notevfiov.
f««
»r^X0v 1
interpret.
20, TX70 xafws xat
itra,
**
(^iUali
<^*>U3n j **U,
png. 255,
aqua corni— Paul.
etpjmw* hfuapdt^ wowfU
^£*AU
HW!
flctfMfgt— Ch Mead.
35,
^
&*i (jj^j
iSl
lib.
K& iii,
27,
pag.
awo9"t/$$h
rfwtetyb noomhym
Et pag. 113, ^«^«5—«®,
Iwrarty
*ev&&8$
«rwrt^?i
^
cy7va5
Paulus JEgin. (Aldi Veuet. VoL lin.
35—27.
/47
t hirundinum,
et
murium,
et
et ebenus,
et tutia,
et
fturnorum, et fimus
et
fimus 6
J
Mamiraan,
et lapis
et acorus,
lacertiE,
et corallium,
hasmatitis,
et aerugo
Saccharum Hedgiazi, et fxx aceti ufta, et fedimentum urince, et myrrha, et fandaracha, et gummi olcse, 7
et
aeris,
gummi
et
humor
amygdalas amarae,
mus vefpertilionum,
cum
et ladtens
ladhicas fylveftris, et vitrum, et fi-
his
curam
et
mofchus. Quando
aggrediaris,
optimum
id facias vel poft egreflum e balneo, vel poftquam prona facie aquse caerit,
li
vapores exceperit. Oportet etiam ut adhibeas leniora, imoleniora, inquam*
lidas
ex
his,
in corporibus mollibus et
hu-
midis.
7
Et Saccharum Hedgiazi
Saccharum
—j^" .—^J
-Avicen. pag. 225,
— Arabias
^
lin.
20,
fc.
g^V i.
e.
Petrese.
ai^lU
ex arundine
more lachrymae colleftum, extergit ocnlum. Vertente Plempio, pag. 223, annon legend. ? De
c^U^:
Saccharo Hedgiazi, apud Avicen. vel apud tar,
Ebn BeU
nulla mentio.
T
2
FoRMA
Cap.
XL
»48
t
Ajjj ^va^M
]
C__5<SJ\
5
C^j^..dL>
jtX> ^j!
•
^y^L^
8
^xrJO
ad panes,
^j
—
C»5'
;
^
^j"^"2
cJ^JL»
et ia fequenti,
J^^j
<
^c**j'»
Baurak, qucd
p. 150, not. 10.
T 49
[
Forma
]
medicinae lenis quae
Cap, XI.
tollit
buginem.
Inspergantur
oculo farcocolla
cum
faccharo fTabarzadJ candio,
ia ea
efficacior.
Inspergantur
fpongia
fpuma maris
didta et farcocolla, et faccharum.
Et
adhuc hac magis
Si
infpergantur
fpuma maris,
8
efficax.
Baurak panis,
et
Maffiahakownia, et farcocolla, et faccharum, commijia.
Hac
etiam
et
efficacior.
Si fumantur decem,
Sagap^eni, collae,
9
seruginis aeris
falis
drachm^
ammoniaci farco-
fingulorum drachmas duae
cum
dimidia,
9
Vi ^e not.
5, pag.
144, 145.
Spuma
w
*5°
L
*MS.L. *
j^Qp n
1D
^iU
p
11
1Z 33
XcT
%^X\
C-Ji
3
—
et hic etiam Iegend.
eAsw,
1
Afej
Baurak panis
Gr.
verfio,
nifi
pag. 255, Kn. 25»,
xai virpov, aorov ava y etc.
Mamiran: vide Solubilia
Quod
:
fibi
not. 6, pag. 146.
Arab. gummi. vult
u«yU
t^j&Z**
in
hoc
loco,
*5i
[
]
Spuma
maris, Maflahakownia, et 10 Cap. xr. Boracis panis, fingulorum tres drach-
mx.
Et
fumantur drachmae decem calami et asquale pondus 11 Mamiraan, et coquantur in aqua ad decies amborum pondus, quoufque aqua craffefcat ; in qua folvantur 12 folubilia, et aromatici,
fubigantur reliqua, et in (Sief) trochifcos ophthalmicos formentur.
Et quando opus fit, hujus medicina* quid cum aqua lasvigetur »3 i n mor tario ebeno, ^adeo ut miftura fpiffa fiat; cum hac in fpecillum impofita, locus bene fricetur fepius. Ante hujus vero, etpoft ufum ejus, oculus faepius ^lingua
&
plane nefcio
(^y>«x« lin.
:
mendam
pro^l^
37, eitu Asiuaov
H
fubetfe fufpicatus
fcribentis.
ev ^evoj
—
fum
librarii
Gr. verlio, p. 155,
omifit
^4>jm»
Particulare regimen in ea {macula
fc. five albugine) quae recens eft et fubtilis completur, lambendo et abfiergendo cum lingua, ut faciunt muiieres, etc. Ouido, pag. 373, 374 .
lambendus
\
*5 2
[
*5
]
jjyjj^
C%
«LXb&I
(jj^ Hr^S <>^>^
j>:*^
j*xj&\ sL+> 3 \
sX+j
V
iSrb&j^
*5
jjek***Q
(j&aaU
Jyclj
Uaxl^ fc*JUN
juXc
•
•
^m*!'^^ ^Jb|j£
Gr. verfio, pag 256, e
\
lin.
4, prwv
^Isa^ j>>
tw#t#.
t
153
J
lambendus
erit ; deinde pulveres infperophthalmici lenes infpergantur.
forii
Cap.
Oculum et
fi
nem enim
vero fedulo et affidue infpicias j omitte curatiodiebus aliquot, dein repetatur. Eft doleat et rubefcat, curatio
maxime
valida.
Medicamina
vero quae tollunt veet corpore, hxc funt. Lithargyrus dealbatus, et radices arundinis ficca?, et ofla cariofa, et fpuma maris, et corallium, et farcocolla, et amygdalae, et ariftolochia, et bacc^ Ben,
earum
ftigia
a facie,
^
femen raphani, et femen peponis, et femen erucae, et farina fabarum et oryet
zx, et lupinorum, et phafeolorum illinantur
tufe, vel
Descriptio ftigia
linimenti variolarum*
Farin^e cicerum, drachmse
:
hxc
mixta cum aqua oryzae concum aqua hordei.
et
quod
tollit
ve-
fabarum, ana
tres.
Seminis peponis drachmce quinque. Lithargyri dealbati drachm.^ du^.
U
RADICUIVt.
.....
XL
*5+
h
]
^LtJ ^ ^AX^Ji
uJiscwj
^U.j
I
&»J*j ^tX)^
(J*L
* MS. L„
.
*
**
^^jJJtZLlS
\"i
tt
16 Gr.verflo, pag.
37
^Lis^ qmjIj gvw*i^
095^
ij&pjltat
Lupinis qffinium
256,
:
tt
lin a
Ebn
27
«^v, ^*«*
y
,
9, 10,
•»
^*-^
.
%pi
ammfy
r
—
Beitar in
\
1
r
*55
L
Radicum
mx
J
arundinis ficcatarum drach- Ca P
tres.
Hjec omnia 16
hordei,
fubigantur
et illinantur,
in aqua uno poft
illitu
alterum, poftquam capite prono vapores aquae calida* acceperit, vel poft exitum e balneo. Deinde in balneo ablutus fit,
cum aqua
qua prius decofta fuerint
in
cortices peponis, violas ficcae, furfur, et ciceres contufi. Cutis etiam probe fri*
cetur
:
dein repetatur
illitus.
Descriptio linimenti
Sumantur w
darum,
illo efficacioris.
farins fabarum rotun-
lupinis
affinium,
drachmse
quinque.
aXw,
etc.
vocatur;
eft
et
hujus fabse fpecies
quam Giamfeh
vocant: parva
eft et fere
(i.
e
.
qu* Copta
fabam JEgyptiam)
rotunda. Qui lupinum
i!H eflfe
cenfet, hallucinatur vero. Erroris caufa eft, et figuras
ejus et virtutis
cum
lupinis fimilitudo, etc.
U
%
Amyg-
.
XI
Xss&i!
*}J~i3
^^^J
J^.^J^ Sj*5
j"*
ck
^W^-
^t-
«XmJJ
^wj
AaXj
Jj--^*^
j,A>
\A>y*>3
i
,,
,^4X1
Jj,!
w^j^f
,151
k
* MS.L
j£'K»i
j^H..*
U
*57
ÂŁ
Amygdalarum
]
amararum ,
cofti Cap.
dulcis, feminis erucae, feminis raphani,
fingulorum drachmas duae femiffis
Et
5
adhibeatur prout praefcripfimus.
Linimentum
aliud, illo
adhuc
effica-
cius.
Amygdalarum
amararum
decorti-
catarum drachmas quinque,
Seminis raphani, feminis eruca?, cofti, fingulorum drachmse
ariftolochiae longae,
duae
cum
dimidio
Boracis
panis drachmse tres.
Piperis drachma una cum dimidio. Ufurpetur natur vel
ficuti
diximus antea,
mixtum cum aqua
et illiâ&#x20AC;&#x201D;
raphani, vel
cum
iis quae praefcripfimus. Atque hse funt res quas auferunt veftigia variola-
rum,
et cicatrices.
Jam
quoad
illas res
plent, et sequales
quse cavitates
im-
reddunt reliqui corporis
XL
[ ds&bCi J&i,}
JS
'58
]
^vNj i^ass^ (^JimSSb
Vide Profp. Alpin. de
4to, 1640) pag.
plantis -^Egypti (Patav.
99, " qux vero ipfarum
corpora
"
pinguefieri cupiant femina (Sefami) a cortice mun-
*'
data comedunt
^|\—
—A.—
:
plns pinguefacit oleum ex
femi*
159
E ris fuperficiei
â&#x20AC;&#x201D;
id curet
gue reddat corpus, fit
et
]
homo,
18
pincarnofum, frequens et
Cap. XI,
et fedulus in balnei ufu, et in corporis
friftione.
Nunc
autem dicamus de ijlis, quae laboranti exhibere oportet, alimenti gratia : et de medicamentis in cu^ variolis
rando ufurpandis.
" nibus exprefTum, omniumque maxime " iachine ZJ^Je ab ejus bibere,
illis
vocata
:
facx olei,
oleum fecemquc
ad hoc ut impinguefcanr,
mulieres ig
balneis familiarifTimum habent.
CA
P
UT
i
i
[
ifclit
SUaaLIL
^\^\
J UJu*. \_* «JIL>
^irt*
_Xte
^ax^!!
^ax^J
2
uVhov
ciyufcH o&olil
^zx&S j&^J>
^ ^ wyi tyi$
vflt<r<ravYis,-—
1
wu
e^Xki
dC&T
lJisoJI
1
J*"*
^
— vox Arab. Kijhak— hordemn hordeum, —
ticatum, fignificat.— Vide Caftel. fjjjssry^i!^
^ 'LSA
***** jL\i.c
*a£&$\j
«KjuaS
(jjJ
C-5>^
^Ujil
2*
]
f£Jt\ j.f-&\ sL* ji*4*\
Sjuj^W
^
i6o
et
CoL 1822.
decor-
in pag,
:
i6z
{
C A P U De alimentis
OPORTET
T
]
XII.
variolis laborantis.
ut bibenda prabeatur
variolis laboranti
dem
arte et
methodo
aqua hordei, eaparata, ac illa quse
bibenda prasbetur in morbis acutis febris mitior
riime laxa,
barzad) fit,
:
fit
fi
micum faccharo candio (Ta-
atfi
calor febrilis vehementior
et alvus laxa,
quantitas ejus
tur,
:
et pacatior, et alvus
huic utique affundadimidia fucci mali
Punici acidi, contufi cum granis fuis. Caveas autem a pulpa, et internis tunicis tenuibus ejus, ifta enim folvent alvum.
Quodfi his adfint
vigiliae,
1
cum
hordeo papapave-
decorticato injicito tn cre?nore hordei rando, quafi partem dimidiam
262,
lin.
y xx^\
2 et 4,
ubi
opponitur
eJu^
â&#x201E;˘
vocera Kifik, vel hordeum decorticatum, vel hordei pulverem ilgnificare, certum eft
kukov
ty]$ Gfu<Tcravr\$
minime.
X
rum,
\
f MS.L. ^^a^U.! i
{
..
^Uj^ u*>
•
*>1*3
*
jf*^»
<>
\
efrvox
C—A£*
t |i
—loco etc. 3
snali
S
«ffi^
£-«
#
M** £VW
^Xa»J» CAjj.^
decorticaii hordei fulfiituas Sauic hcrdei antea,
Vide not. io, pag. 51.
Cum
Sauic granorum mali Puttiti
Punkl
torrefr.ftis,
}.
e.
***AaW w-^j UJ ($J£
fSytt
<
.;
-V
">"
•
—
— cum
granis
Ebn Beitar— J^.y»—
^
$0
y&)
*• ,,, Ul
-
\
1
4
i6 3
t
rum. mifceas
]
Et fi alvus maxime laxa fuerit, hordeum decorticatum, femina
mali Punici ficcata, et papavera, pari quantitate fingula. Et fi alvum coercere neceffe fuerit, loco decorticati
cum
ium, ftici,
hordei Sauic hordei antea prapara3 Sauic granorum mali Pu~
2
iubftituas
ambo
qu^e
coquantur, ad morem de his bibat^ $
&
aquae hordei panindae
Sauic nomeri eft Arabicum pulveris ex moefculentorum aridorum granorum, vel femi" nIs fruftuum. Hdjus parandi modus eft, ut fuper " ignem torreantur, ut humiditas tollatur eorum, " deinde mola comminuantur. Id in i.
e.
ÂŤ*
<c
litura
ki
fruclibus ipfis
granis
s<
nequaquam.
porro, cujufque
" confentaneum
Hoc
eft Sauic.
fit,
in
Sauic
rei fit,
eft
;
fubfrantice ex qua paratur aucla vero ficcandi virtute,
femper." Gr. ver/io, pag. 258,
â&#x20AC;&#x201D; grana, au&a
fit;
fc.
lin.
mali Punici,
uti
nux mofchatae
et
apud
torrentur,
U| <wpirov poia$ o*wti
tofta,
ut vis adftricloria
recentiores;
rhabarbarum,
ut alvum cohibeant maais.
Torrefaclio baccarum arboris Bon,
^
(illis
Cahve,
nobis Coffea vulgd nominata) ejufdem fontis efh Coaf. nof. 10, p, 5 1.
X
2
Ut
Cap.
XIL
l6 4
[
] **•
uj
UJ
w *\
.^j
<f
«?<>J^
g>k>»]\
*\
uu
i—K^^
^JU *du$
\
l$3Li
^jjus
c^wx.U
\
-
aj^j
£j*H
1^**
^ ^ U-jA^ \
—
C_5^
civ-J\
\
*<y
U—
ljl *:b
(jj^
v**=*
^
\— fL
oli
<---A/^n
^
165
L
]
Ut de aqua hordei, vel per Tebaftiir,
fe,
vel
cum Cap. XII.
gummi
Arabico ; fi laxitas alvi ad hxc adhibenda te cogerit vel cum medicamentis qux nos pofthac praefcripturi fumus. Aqua hordei profefto commixta cum fucco mali Punici
fumme
laboranti variolis,
acidi,
eft;
et
autem
morbillis
laboranti,
utilis
prasci-
pue.
Aqua
etiam cucurbitas, et aqua peet aqua cucumeris anguini, ; et mucilago feminum pfyllii, et his fimilia, ex iis quas gignunt phlegma molle, ponis Indi
dulce:
haec
quidem
illi
qui morbillis
laborat, utilia funt magis,
quam illi qui per Deum nifi tales variols fint quas comitatur extrema pravitas, et calor ex febre vehementior, et variolis
laborat
:
!
Vlglll^.
In
illis
vero vario/is quas comitantur
febres quibus
non
adeft
vehemens in-
hx res fane, et his fimiles, morbum quam maxime reddunt tardum* flammatio; et
morbi tempus protrahunt his igitur vel non utaris, habita morbi ra:
utaris,
tionc.
Etenim
variote
quandoquidem in
0 *ms.l.
^
*#* ^u^
^
2su-*^ t~\A^rii
]
^ * «5%^
^JS
^Jsli
in
£
<&JS\\
UJ
jltno^
3L^#*$
4 Sanic hordei abluti r
\ erfio,
pag. 257,
GaKya^ )*.jwAU
fortafle
:
Arab.
L-
_J**m*U
tetf
Graeta
lin. 5.
xai aftpera TTEKtopeva (iet»
tamen
reponendum ; adeo
m
[ in
plerifque
earum
]
cafibus
ortum ha-
beant ex calore putrido in humiditatem agente ; illx res variolis magis conve-
qux cum refrigerandi facultate, deficcandi pariter et infpiffandi vi conjun&a pollent, uti, e. g. fuccus mali Puniunt,
nici, et uvas acerbae, et his fimilia.
Mor-
autem, quoniam ex vehementi ebullitione bilis in fanguine gignantur, res illse his magis funt falutares, qux cum vi billi
earum
humedant etiam
refrigeratoria,
:
ut pcr has temperetur fanguis corruptus. Sanguis enim hominis qui morbillis la-
quodammodo
borat,
fimilis
aquis
eft
quarum corruptio jam diuturnafuitj et quarum bonitas et fubti-
ftagnantibus,
a coftione folis folvuntur et evaporantur: adeoque gravis fit earum acriJitas
monia
et pravitas.
Atqui quando
illis
admixtas funt pluviae, et aqua? fluentes dulces, ab his fanas redduntur. Porro variolis segrotanti prodeft 4 Sauic hordei
que fenfus
erit,
" Porro
variolis aegrotanti
" Sauic hordti
cum
"
fucco granatorum, vel
tur,
vel
cum
faccharo mixtum,
prodeft
quando
cum
bibi-
julepo,"
ftc.
abluti,
Cap. XII.
168
t
!
5
«x==H
]
^
tet
Veicum jidepo
aqua rofarum.
:
a Perfic.
Arab.
Vide CaJleL
Col. 548.
Coi. 3987. Vide Mefue (Venet. Fol. 1602)
\
JfflWj/l. fol. 128«,
[
Âť69
]
quando bibitur cum faccharo,
kbluti,
cum
fucco granatorum, vel
pro
illa
ratione
quam
cum
exigat,
Jaxitas, vel ficcitas ejus
et
;
5
Vel Cap. XIX,
julepo,
vel alvi
pro caloris
ebullitione vehementiori, vel remiffiori.
Veruntamen aqua hordei illi qui variolis fumptu levior, et defcenfu
laborat, eft et facilis
;
mclior etiam, et magis falutaris,
et gutturi et pedtori ejus.
tione tu facias igitur,
aquam
hordei magis convenire morbillis
^grotanti, in genere, variolas
Pro horum rapoftquam noveris,
fint
quam
pravi moris
:
variolis
uti
;
nifi.
memora-
vimus.
Variolis etiam
laboranti, proficuaj
funt lentes excorticatae,
quando alimen-
tum
cum
ejus
ex
paratur Punici acidi, vel aceto. illis
fucco mali
Proficuum
eft
*7°
[
*MS ;
L.
^^ cJt^l
]
^
*
C-_*j-*3£S?
»V,l>Ji
j&U
JJ^
6
UL^
<jUw
..^
^.XsiU
u
5
6
Sauic lentium, quando bibitur
—
In
in
hoc loco
MS. L. :
—
<
x>yi;
cum
131
— quse
1&M;J>
cum aqua frigid»
nullius lenius funt
Salom. Negri, repofui
131
;
i7i
[
etiam
illi
6
Sauic Ientium, quando bibi- Ca P
cum aqua
tur
'
]
frigida.
aquse frigidae potionem,
Scias infuper,
qui morbilquam vanolis laboranti, et magis effe falutarem, illi
hs a;grotat, magis convenire,
et exitu certiorem.
Acque
adeo,
quando
cum variolis obfervaveris inflammationem abundantem, et pulfus et refpirationis crebritatem vel intermiffionem pro horum lymptomatum ratione extinguentibus utitor; fi pauca fint,
nimirum
paucionbus
:
ii
graviora, pluribus.
Ne-
quaquam vero puJIorum avium permittas efum, pnufquam redierint et pulfus et refpiratio
em
j
itulas,
ad ftatum amborum naturanec priufquam ficcata fuerint pu^ et deciderint
Jam
earum fquama?.
ver6 fequetur fermo de ventris vel reftridione in variolis.
vel folutione,
" quando bibitur."-Gr. 12, oprta XfCV
h w«tf hcu
verfio,
pag. 257,
t« a%fna vk $a
W«T0f f
Y
z
m
,
j;
n.
„, ^u-
CAPUT
.
Xir.
x
[
Gr. vcrfio, p. 257, a
*
66
yarpo;
"
tcov
ow%e0svtwv
H 7«f>w
£7Ti
6C
gaxfxaig
ct
^Chtecv Toiyapay
<£
imbwai
<fi
72
^EJOTO EV
ramns
20.
lin.
to crXeircv &#%fiBOSiTd<H
£{
etuueacicz$
*e«i
cv t<3J£ tt«-
(juzhhov ev tyi suXoytx*
vrpocrcpzpEiv tlxvtcx.
OiCXJJ,
" n^:
tvj toifiiKYi.
TYig vocT8,
tjiv voo-ov, T>1
]
otj
XOU TZ^O T^J
t&
EV-
uirayovTa [mto,
fiahira $npa
^^K/UV^
triv*
si
oe
7TfQCrtp£$E'
TQ
XOU TOV TY&
XS-f
1
iC
•
s
/USV
TVJV
U7T£p@CZKteCraV §EpflOTYlTa 9
^«A>!5 crtpyypov,
to
h
(Jia
to
nwQwai
tyjv (pucriVi
na\
173
L
]
C A P U T regimine
alvi
XIII. qui variolh
ejus
lahorat.
TN plerifque cafibus alvus foluta in X declinatione variolarum et morbilloeft
rum ; in morbillis pracipue. Et ob eam caufam oportet, id omne evitare quod
"
ventrem, poftquam
folvat
nem
eharluo-ai
" styarai
tw nai
Tng
vocrcv
vMv, orav xara
zttzxwou" etc
exhibui, utpote Authoris
tem.
*
ad
fi-
perdudtae fint variolse et morbilli,
ttoXv
tj
yaryp
Graecum textum
»
fenfum optime exprimen-
In Arabico, vel corruptelam fubeffe fufpicor
vel
ordinem verborum quodammodo
De
verfionis Latinse finceritate,
efTe
mutatum.
penes Arabice peri-
tos fit judiciurn. a
Ad
finem
C*5$*"-^
Gr. verfio,
— Alfaharav,
fzsra xpiGwai
Hebraeo
Arab.
— n^DDH. etiamfj
V
J
E
74
] VJJ
*
MS L clLvw*>c_
taJ
_:
^jtN-lf
sjsLj
AaHJ*
AXaa__1
sr
t
>
*__A->
$j
_2^__\^3
»-_Aj!_i
j.a.£
&Xa«>
(jai—,
#>
—
\
^^«XaJ^
3
sra_
Ji
<^a_oJI
Ji
Arab.
_
Gr.
verfio,
—A**_)
x«<
<-Mj
'
*!l_U
AA__J
it>OS>
Ante declinatlonem
L__a
tXA2f3l
uj
£
*<\a
OUjWl
-70 t»s
Alfabarav,
*75
[ etiamfi ficcus
]
At
contra, quando Cap.XIII penitus eft devitanab ipfo rei {morbi) initio : quan-
folutus eft, id
dum quam
in initio
clinationem,
modo
fit.
omne
fint
adhibenda
amborum,
et
3
ante de-
ventris lenientia neceflaria.
quodamAd h;ec enim
quandoque coadlus
eris in
va-
interdum propter exceffum caloris, et cephalalgiam interdum etiam ; ut levis reddatur natura, et minuatur nariolis,
teria effe
poft
variolarum, quando iftam conjeceris abundantem. Id erit autem, ubi vel
ante
fanguinis
extradtionem,
obfervaveris corpus nec debilitatum effe,
neque extenuatum, atqui inflatum con' tra,
et
plenum cum
exilitate ruboris, et
coloris albore, vel
undplatione in pulfu.
Nonnunquam enim erit
in tali ftatu, non neceflaria detradtio fanguinis, verum
nimiarum humiditatum in corpore minutio. Id vero conftabit, quando hsec figna evidentitiima fuerint item corpus ;
fW'— ad
levationem a natura, et minutionenv punfto mutato-nifi legeris cum MS. L. ^kzztt—ad defkcationem a natuii, etc—Alfaha-
materiae, etc.
una
*76
[
<
$<x>
*x_5j
(jjrrv^
6
****yj
4>
S Siccitatem in alvo
pag. 174,
eft
f«
natara"
i.
:
:
—
jouJ^i
loco, reddi poterat
"
&U,
^
^
u
.
Q^li^ (^UjM
^^swj
tei
UKJJ
]
"
e. in
U
(jj^
5
i
^
cj3
—
vox Arabica,
^
uti et
quae per naturam,
lin. Ji
in hoc
ct poft fe linquere fccitatem
habitu toto.
1
*77
t uiia
]
repletum, et veluti furunculis obfef-
cum
ium,
febris
hebetudine
eolore prorfus deftitutum.
ex rebus
ftatu,
maxime
:
rubro
et
In hoc igitur convenientibus
decotfum myrobalani citrime per fe, quando bibitur cum faccharo (Tabarzad)
eft
candio et fucco mali Punici acidi concum pulpa fua, cui fuperaddi poteft pulpa mali Punici alterius, vel triti
duorum
etiam, quando
tali
opus
fit
auxilio.
rum enim amborum remediorum eft
et
proprietas,
Hovis ea
pracipue vero mali
Punici, minuere ex corpore humiditates
abundantes, atque una bilem modicam, fine caloris excitatione
quere funt
5
:
et poft
ficcitatem in alvo.
fc lin-
6
Atqui hxc optima omnium, qus in hoc loco
tnorbi poflint evenire.
6
Atqui
hac, etc. In Grxcl verfione hsec omittuntur: forfitan cujufdam primitus gloffema fuerant,
quod ex margine,
in
tcxtum Codic. Leyd.
irrepfe-
Cap.xill.
[
'78
1
UJ
?
MS. L,
7
Mannce
ffreeicm vero
Terengiabin ditlam ne ad*
Avicen, in Terengiabin, pag. 262,
hibeas.
lin.
37,
€t feq. LjXamj
\
«*
J\H ^JJb
Terengiabin
— quid ft ?— Ros
eadit in Chorafan et itra.
i«k£>
Mawro
m -
&jMX)
qui plertimque
efl
Inchar
l£fc*zs?ji
;
in regione no-
copiofiflime cadit in plantas generis fpinofi.
*79
[
]
In morbillis autem, adhibeas aquamCap.XIIL (fuccum,
i.
e.
vel
Damafcenorum, fc.
vel
cum
decoBumJ prunorum pruna ipfa, recentia
vel
in julepo macerata
faccharo.
?
:
his utaris
Mannas vero fpeciem,
Terengiabin di£tam, nequaqifam adhibeas ; his enim aeque noxia erit, ac mel illis qui variolis laborant, ex crapula quam excitabit : augebit in illis etiam fyncopen et moleftiam. Eodemque modo caveas etiam, ne illis bibendum prabeas lac dulce et violas,
etenim hasc utraque augebunt fyncopen et moleftiam, in illis quibus jam adfuerint. Quemadmodum autem in variolarum curatione, primum eft et
maxime
Ebn Bcitar— <>
i.
e.
inftar
neceflarium fanguinis de-
g3
\_« J£ ^Js \h^
Manna—-id nomen e ccelo cadentis,
et
eft
cujufque
roris
rei,
dein concrefceniis
;
uti
Terengiabin, et ShirchoOik, (verius Shirchofht) et Algnofhar, et his fimilium. Species ejus dicuntur efTe decem, etc.
Z
z
tra&io,
\
* MS. L.
£^
*
^
g-lXsT
^
^WU 8
jU=\St
«JuJo
J\£j
(5v—y-
w
2—
»
^j^li
j^^V^
«
LiJn
Ut
*td^ f
'6j
^dli^ ^JUIj
s
*
J^U
natura
Hj^ww
l&A-^Njj
<&XaX£
£(jj0i1
J^-rt-rf
fublevetur
—
*kjVj
A.^iLiXilj
**A-*3
^
****
vd mntatq
punfro
i8i
[
]
quando nimius eft, atque vim compefcendi nulla eft fpes per ufum extinguentium ; oportebit ergo partem traftio,
ejus
ejus detrahere,
ut
8
ut natura fublevetur, et
minuas vaforum fanguineorum ple-
thoram, et turgefcentiam, et extenfionem ex nimia ejus quantitate fecus enim ab accidentibus et fymptomatis :
malis minime tutus erit ceger : pracipue yero quando fanguis incalefcit adeo, ut in eo exhalatio abundet. Eodem etiam
modo oportebit, rum aliquid bilis deris
illam
ut in initio morbillodetrahatur,
redundantem
deinde ut extinguentibus, eft,
vi-
nimiam
:
reliquiis ejus
Signum vero redundantise
bi-
vehementia inflammationis,
et
occurras. lis
quando
et
moleftias,
uti etiam,
bilis
per
vomitum
vel per
deje&iones alvi evacuatio : et oris amaritudo. Et fi quantitas ejus non fit nimia,^ nihilominus quando adfuerint moleftia, et bilis
lms?& fg-
et fitis, et calor vehementes, nec per vomitum nec per alvun^
ÂŤ ad deficcandum
a natura."
Vide not. 4,
175-
evacuata
Cap.XIIL
—
182
[
* MS. l.
&j*J
U«
^
**^y *
k+j&Jb
9
<-™-42»
j
5Mj
Ul
U-Ai
—
*-J
\
pag. 258,
menda
reftitui lin.
—
^ykli
J\_ fl ulLo^
Ax^.y, lIo^) <sU Uli
ahus—ite
9
4—x ?,y*
uibj^w
a£wli
^r-^'
£
^
1
^j^l^j.!^
]
Ghiando igitur fiuat
ita conftat legiffe Grsec. Interp,
10, 11,
ore
Ubrarii feftinantis
h
diaxflgYitrEi
CLo\>
in
h yarnp
MS.
Codic. L,
):
iÂť3
[
]
evacuata eft, non quantitate fed qualitate prava nocere aeftimanda eft, pro vehementia inflammationis et moleftiae. Hxc vero funt, quae te fcire neceffarium eft, de regimine folutionis alvi in principio
horum duorum morborum. Verum enimvero,
quando (in principio) natura laxa
nequaquam adhibeas quidquid folutivum. In his enim duobus morbis, a nimia laxitate alvi minime tutus (ceger erit, quando in alterutro eorum quid bibat quod folvat ventrem. 9 Quando igifuit,
tur fluat alvus, vice aquas hordei biben-
dam prabeto aquam Sauic hordei. Et fi ad id coa&us fis, una cum Sauic hordei coquas 10 Sauic granorum mali Punici et
fi
fumme laxa fuerit, cum gummi Arabico
alvus
etiam
fac bibat, et
Teba-
fhir.
textu pofuit pro
*-llo^;
^o^.
gine a Solom. Negri
ciendum. integer, 10
In exemplari
u ti etiam in Boerhaaviano
Atfi
Correclio
Vide not.
SUa)
CLo^ 3,
meo vox
in cujus
eft
mar-
additur ad fenfum perfi-
legeris,
levis,
:
fenfus fanus
at fatis obvia
erit,
et
!
pag. 162, 163.
SUMANTUR
Cap.XIII.
I
i8 4
i
]
—
s.\*~o
*Siv*\
z^khoS
c
^ ^\
\jiS\\
&aAA">-i
Ta <
*MS.L.
^UuLs^
*>0»-}j
J^s»
>j
._,[
£a3*Ij
J^***^
Vide
^Xal
^>jj^ ^L—Xaj V—«.^.a^o \— JU*Jj .
m
t
:x
jjiUssnic^.!
not. 22, pag. 62, et feq.
**?
[
}
Sumantur gummi Arabici
drachmas Tebafhir drachma una: contundantur inftar collyrii minutiffime, et duasj
11
infpergantur in uncias quatuor aqua? Sauic hordei, et bibendum prabeto, fi alvus valde laxa fit. Bibendum prabeas
autem,
unius
biberit
aquam
dicina hac
dein beto.
aquam
horae
fpatio,
priufquam
[Sauic] hordei,
quam mox
de
me-
defcripturus fum,
Sauic hordei bibendam pra^ r
Descriptio
Sumant ur
ejus,
rofarum rubrarum moli-.
tarum, et Tebafhir, et feminis oxalidis et fumac, et berberum, ana partes ^qual les.
Gummi
Arabici, et terra figillata?
corticum papaverum, et balauftiorum' fingulorum pars dimidia. Ex his bibantur drachmas tres ex uncia una rob mali Cydonii virefcentis acidi. et
Quodfi in
P
a g-
iis
Rob maliCydonii virefcentis acidiâ&#x20AC;&#x201D;Gr. verfio, 258, lin. 17, Mtov mfom a*}* xcu
A
a
perfeveret
Cap.xill.
i86
[
«XaJLI
L
"
gyaAH
**\r£".Ij
W*** ^>>X—
'
]
f
2*Xjj
^J"*^
^$A£?
Aa5 jjfi
^
.V,,,iwU
JiAmaJ
£*^>W
«XV
/ I
I
f
*Âť7
]
perfeveret alvi fluxus, et ex illo debili- Ca P ,xiIfc tati
fint,
bibendum prabeto ^ Al Raib fumma cura cremor adem-
acidum, cui ptus
fit,
fumme
cum pane
cocfto,
bifcodo
et pauxillo
optimo,
gummi Ara-
Sxpc etiam accidit illis dyfenteria. Oportet ergo, hujus curationem tunc defumere, ex loco ubi illam antea debich
ftripfi.
Jam vero dicamus de falutaribus, ve! lethahbus variolis et morbillis.
13
AlRaib: vide
not. 16,
pag. S7$
et not. ro,
pag. 60.
Aa
2
CAPUT
1
"88
E
1
]
Acutorum calidorum morborum
modo
s,Li.\ calidorum,
vel
H^Ll
l <
TQ)V
vox j^L^-^ubio
acutorwn>
Utrumque utpote verum fenfum verfio,
:
pingitur in exemplari utroque.
pag. 258,
0%ZM
lin.
23, 24, t«
V0Q~YI[AX7MV OVTCZy
Adeo
ut per
effefri poterir.
retihui.
Graeca
T<xyT« voo-^arva
etC iolii uimiiUm
lcgdlSe
«»9
[
C A P U T De
lethalibus,
]
XIV.
vel falutaribus varielis et morbillis.
VARIOLiE
et morbilli ex numero acutorum calidorum moratque inde eft quod cum illis
funt
1
borum, multa habeant communia ut et figna etiam, in morbis acutis calidis, [*falutem vel] interitum indicantia. Salutaria quidem funt, refpiratio bona, intelle&us fanitas, et appetitus ad cibum capiendum, et agilitas ad motum, et pulfus bona habitudo, 3 asgroti contemptus morbi fui, difcubitus commoda difpofitio, pauca corporis jadlatio, et pauca inquietudo. Et eodem modo de fignis lethiferis, quae :
z
[Salatem vel] interitum indicantia
dentur ^ 3
^%^\
^Egroti contemptus morbi fui
2 $8,
lin.
—
deeffe vi-
ad fenfum perficiendum.
— Gr.
verfio, pag.
27, 28, nai to naTa<ppovEiv tov na^vovTa ty^
vo7h> etc.
memoravimus
i
Ul
3«XxM
'iyA>S
clLo^
5 ^by^*^
4 Al Manfouri
^ja>SS\
(jjl?
y
— extat Arab.
Cj_^ <^*f
2uj iw!
^u^LiuVo
in bibliotheca Bod--
;:
memoravimus olim fummarie Al Manfouri.
et vere, in Ca P .XIvp
libro 4
Quje
ver6 funt propria et peculiaria
variolis et morbillis, albae,
magnas,
exitu faciles, in
haec funt.
difcretae,
quarum
numero
Variolse
paucse,
febre comitante,
nec abundans eft pervicacia, nec calor, nec moeror, nec moleftia et ubi a prima eruptione earum (aprima, inquam) et caior, et moeror, et moleftia, fedata fint :
quas omnia, poft abfolutam
earum erup-
tionem, abfolute et perfedte quiefcunt b<e generis maxime falutaris funt et mi-
pime
periculofi. His in bonitate proximae funt, albae magnae : etfi numero fint plures et ad invicem propinqu^, vel cohczrentes. Si fmt exitu faciles, et exittts
earum fublevaverit aegrum a moleftia quemadmodum memoravimus.
etcalore:
Iciana
mancus eft codex) inter Codic. Marfh. $j6. defunt libri quinque pofteriores. (at
N*
Em
[
*9 2
1 UJ
CL>L*-
—
(jjs^
O^t^
<LS±> Ja^xj^ uaXXJ
^oXj
—
Cr*l
Vasxj
^
**i
C-S^ ^3 ^H*
w
193
[
quarum
vero
]
difficilis eft
eruptio, Cap.XIV,
dum
exeunt non fublevatur, pravae funt quidem. Atqui non adeo ti-
et aegrotus
mendum eruptio
ubi
erit,
ftatus
minus bene
fit,
fe
Ex
poftea pejus fe habeat.
fi
autem pravum, lethale ; et ubi ad invicem conjundte funt, et
magnis, genus id eft,
dum
aegri,
habeat, ac albis
eft
dilatant fe adeo ut plures ex
coalefcant, et occupent
illis
in
magnum
unam
corpo-
fpatium, vel evadant inftar circuloingentis ambitus, et adipis colorem
ris
rum
referant.
Quoad cem
albas, parvas valde,
vicinas,
morem non pravas funt ficultate eft.
tus
Et fit
:
ad inviduras, verrucofas, qua? hucontinent,
earumque
profedo
maturationis earum aeftimanda ab exitu earum non fubleva-
fi
asger,
at contra ftatus ejus poft
abfolutam earum habeat,
ifbe
pravitas pro dif-
iftas
eruptionem male
quidem
fe
lethales funt.
Bb
Qu^s
[
*94
]
i
w
jj^i^
^
u»
—r
(jjU
^j.—i
ip.
_3«\»
"
,
» •
»
-
*
5
viridem
:
Gr.
verfio,
v^x^^^ov»
I
—
*95
[
Qu^
vero
ad
s
]
viridem et viola-
ceum vergunt colorem, qusque ad nigrum, hs omnes pravje funt, lethales. Et quando cum
his accidunt deliquiuni
et cordis palpitatio, pejores funt et ad perniciem proclives
adhuc» magis. Et
quando augetur febris poft apparitionem vanolarum, id pravum eft, et quando minuitur dum exeunt, id falutare eft Jignum. Variola? etiam duplicata?,
ma-
tenae
abundantiam indicant: etiamii £enens fint falutaris, minus falutares funt «
quodfi lethalis, ad interitum funt r procli* viores*
MoRBiLLi hlaxime
falutares ii fun f non funt rubore: fufci quidem pravi funt: • virides autem et
qui vehementi
2
ambo plane lethales. Etquando
violacei,
»««
de
improvif? intus f poftquam cceperint emergere,
fubfidunt, et
cum molefha
^
« Virides
fimul accidit deliquium,
mmmnmm ^
autem-Ar&.
2 59, lin. 12,
Tahxtofa.
^^ ^
b a
Gr
.
verfio>
interitus
[
*MS.L.
^ ^ _y ^tf <ic^
«^Ui
*9&
]
C-S,*Al
^
cUtiH
3>W
(L^j^
•
*+~>l*
* fet/yj
**
(jjyk^
-~3-~a-J>'
^
197
t
]
deliquium iftud fequetur, erumpant denuo. Et quando variolse apparuerint in primo die quo febricitare interitus cito nifi
coepit asgrotus,
motu
fane
iftae
funt celeres
et
:
paruerint, mediae funt
fi
feftinant,
et
in tertio die ap-
atqui quae quarhebetes et tardae funt* Et quando in diebus criticis bonis eru-
tum
:
praeterierint,
perint, id falutare eft Jignum, fi
segrotus poftea fublevetur
Et
:
praecipue
et contra.
quando coeperint
variolae ad inviconfluere et dilatari, et moleftia vehemens fit, et venter inflatus tumefcat, huic aegroto mors propinqua
cem connexae
efl.
Et
quando
morem non accidit tis
variolae parva*, quse ferunt, finduntur, atque
huuna
delirium; hujufcemodi jsegrotaneft in propinquo.
mors
Item tnorbillos
intus
fe
quando
acciderit,
femel apparere, recondere,
et
una
variolas
et
deinde vero oriri
mole-
itiam et delirium, lethale eft ftgnu
m cujufcunque
Cap.xrvâ&#x20AC;&#x17E;
*9*>
t
*A5>U? ^JU
C^U^
^
*LJ,i
C C
«X3^
MS.L. *fe
U«
^U
c
»
7
259,
..
^i
'
i*J*>o\
£ £
«MS.L.
i^
^*
j
C^AJfj
gv*ax>
^5/^4-^
^I^Jlj s>aAJ ^i
ataj^ cb*ss*lj
]
iSx*
^
Ui**
^i
8
Membrum ad lin.
25,
viridem,
etc.—Gr.
verfio,
pag.
vTTo^xwfOf u (tehatva Qavn n r* c^Vw*
pevx tqttx xfM&* m
4
I
*99
[
]
Hoc
jufcunque fint coloris. accidit in albis, tur,
et in
et cito ferunt
vero rarius CaP.XIV,
quae maturan-
illis
humorem.
Et quando tumultus oritur fub finem variolarum, et exinde dolor admodum vehemens occupat asgrotum, in crure, vel manu, vel in quolibet membro, vel 7 membrum ad viridem vel nigrum vergat
in
colorem
:
res fint,
quam fuerant
et
fi
vires ejus poftea debilio-
antea, et evenerit
membri iftius augeri debilitatem pariter cum augmento doloris, vel fx fumme coloratum fit, id lethale Jgnum Quodfi cum his vires ejus redierint,
quidem evadet,
et
membrum
iftud
eft.
ipfe
pu-
trefcet.
Si verd fcarifices iftud
m
jpfo
membrum, ab
tempore ex quo cceperit dolor
mvadere,
illud
modo
poftea asgrotus fit integer virium, 8 profedtd maxime juvabis ; vel etiam, a putredine fervabitur illud
membrum, per hanc
fraxin. Porro mi-
2
Gr. ver. fyziL$,â&#x20AC;&#x201D;profeftQ
^eXwe^
ayav,
*Z**J
maxime juvabis.
nime
i
200
]
UJ
u*
*
/^ytjbUi
A
rftt
(jJj.a2»^
J«X£
^jVc
;
201
[
]
mme
oportet in hujufmodi cafu, quic- Cap.XIV. quid refrigerans ifti membro applicare
verum
vel,
ut fcarificetur, vel in aqua
calida fubmergatur,
tum
aegri
bene
fe
quando poftea
fta-
habere confpexeris.
Nunc igitur, quemadmodum percurrimus omnes articulos nobifmet propofitos in curatione hujus morbi, et prafervatione ab illo, hic noftrum fermonem ^
Intellectus autem Largitori laus sit sine fine, qua ille est dignissimus et meren-
prascidamus.
tissimus.
EXPLICIT LlBER,
Cc
I
Freind.
Opera,
Lat.
(Lond. 1733,
Freind.
Fol.) pag. 333.
Epiji. de
Purgantib. (Lond. 1719, 4to,) p. 90. cc
*
Rhazes,
Itaque
<c
telligens,
tam
€C
opufculo,
quam
in
fcriptor fane in-
hoc de
Peftilentia
in ipfo Continente,
" totum hunc tc
ftravit
:
ita
de Variolis locum illuquidem curnulate plene-
" que, ut perpauca
vel ad figna ftabi-
<c
lienda, vel ad elicienda prsfagia, vel
<c
etiam ad curationem, in primo faltem ftadio re6te tra£tandam, deeffe Ex hoc fonte mihi vi~ videantur. dentur omnia, quae ad Variolas pertinent, haufifle, qui deinde fecuti furit Arabum magiftrL"
cc cc
sc
iC €C
20 3
[
J
Opera Parva Rhazis, (Lugduni 1511, 8vo,)
201. b.
fol.
RHAZIS AD ALMANSOREM, Gerardo Carmonensi Lib. X. Cap.
De
vario/is
&
Interp.
18.
morbillo,
^UM
febris acuta et conclufa pueris pracipue, aut juvenibus, evenire cceperit fueritque cum ea dorfi dolor et
V^i
narium pruritus, capitis gravitas,
in eft
et in
fomno timor ac
oculorum rubedo, et corpore fentitur pundtio, fciendum quod asgro aut variols aut morbillus et
citifiime
fupervenient. Quapropter fi antequam apparere incipiant, medicus aegrum inveniat, minuere eum faciat, aut
cum
ventofis fanguis extrahatur,
C
c 2
Minuatur
[
204
]
atur equidem fanguinis multitudo. Confequenter vero trochifci de Spodio cum fucco granati acetofi in potu tribuantur.
iEger quoque non nutrietur nifi ex ptifana et hoc in mane et prope noftem fiat. Quodfi ipfe largiorem appetierit nutricationem fueritque ipfius virtus debilis, alia non dentur nifi lentes abfque corticibus cum pauco aceto conditae aut :
:
forbitiones quse fiunt ex
amylo
zuccharo, et oleo amygdalino, et epulum quod ex oleribus frigidis quae haberi poffunt praeparatur. Rob quoque quod fit
ex fruftibus
bendum
et
acetofis aut ftipticis, ad bi-
Venter autem Ji JlriStus fuerity infujiones quotidie in potu Jufnantur.
detur.
Ex
hoc enim aut omnino prohi-
betur puftularum egreflio, aut, egreflum fuerit, parvum erit.
ii
quid
Si vero asger a medico non prius fuerit inventus quam pafiio egredi incipiat, non erit tunc minuendus neque trochifci de :
Spodio erunt dandi > fed corpus ipfius erit bene cooperiendum, ut fudor provocetur. Ex hoc enim levis fiat materia
ad exeundum. dura
efle
Si
autem videatur
ad egrediendum,
paflio
et aeger videatu-r
2 째5
[
]
deatur efle vehementis naufea*, et
multa aeftuatione, aliquibus horis,
cum
et accidit ei levitas in
apozema de ficubus
et
abfque corticibus, et femine faeniculi, et fuftibus de lacca in potu fumat, quod hoc modo fit. Cujufque praedidtorum pugillus unus fumatur, deinde omnia in aqua coquantur et colentur, quorum apozema multotiens in die fumatur. uvis paffis, lentibus
Aqua
praeterea rofarum, in
mach infufum
qua fu-
aut fucco qui ex carnofitate granati exprimitur, oculus inquinatizetur. Aqua etiam frigida cum fuerit,
pauco aceto mixta in potu tribuatur et gargarifmus fimiliter ex ea fiat. Quod :
ideo fieri convenit,
ne in oculis aut na-
ribus aut gutture ex ea aliquid egredia-
Antimonium quoque cum fucco
tur.
coriandri fricetur, et in oculis multotiens in die mittatur. Cumque tota paflio egreffa fuerit et falicis
matura, aeger fuper folia aut
ponendus ad dormiendum^
ex rofis tritis eft pulverifanr quid autem ex praedidta aegritu-
ledtus ejus
dus.
Si
.dine
non
et
cito ficcatur,
quod
cum multo humore,
fit
magnum,
ex aqua
falfa
cum
[
cum
206
coto imbibatur.
]
Et
fi
fuerit hye-*
mis tempus, ligna tamarifci ante ^egrum Si vero aeftatis temfunt comburenda. ex fandalis et foliis rofarum fuerit, pus et myrti, fuffumigatio facienda eft. Haec
quoque omnia cum aqua coquenda funt, in qua aeger, fi liccitas pradiftarum tardata fuent, mittendus elL
Cumque illud quod praediximus benh ficcatum fuerit, et remanferit defuper cortex fcedus, et habens efcaras, ex oleo tepido cum coto multotiens in die inungatur ; cumque omnes cortices ceciderint, et aeger ex toto fanus fuerit. Sed fi figna quae remanferint removenda fueCap.27. rint, ex eis quae in *capitulo de remotione ib.V. flgnorum praediximus, liniantur faepe, Balneo quoque et regimine quod ad hujus curam valet utatur. Quodfi variolae et morbillus egrediantur, non minuto fanguine, fuccus duorum granatorum cum trochifcis de Spodio detur et ex omni regimine quod poteft infrigidare regatur. Pullos praterea non comedat, nifi poftquam omnes cortices qui funt fuper loca variolarum remoti fuerint, et febris a corpore atque omnis calor feparatus fue:
rito
â&#x20AC;˘
[
2 째7
3
Summopere etiam eji cavendum ne quod ventrem folvat cegro pojiquam
rit.
aliquid
aut 7norbillus apparere cceperint, neque cejluatio tribuatur* multum venter folutus fuerit, ptiQuodfi 1 cum et gummi Arabico, et bolo Spodio fana Armeno, atque rq/is, ficut in capitulo de Jiuxu ventris prcediximus, in potu tribua* tur. Omribus vero variolis illae quarum colores funt violacei, et quae funt parvae et durae, et non maturantur, deteriores Morbillus quoque cujus color exiftunt. eft ut violae color fimiliter, eft malus. Si autem variolas et morbillus duriter egredi et maturari videantur, neque febris, neque aeftuatio fedantur neque alleviantur, et fupervenerint praeter hic fmcopis et cordis tremor, aeger proculdubio moriQupdfi variolarum egreffio turus eft. velox fuerit, et maturitas velox, febris variolce
neque febris
quoque atque calor fedantur, non ergo
timendums quia
erit
nihil mali inde
patietur.
?
Sj?odium,
i.
e.
Tebafhir: vide not, 22, p. 62.
Opera
208
[
Opera Parva,
]
fol.
66. b. 67.
a.
RHAZIS DIVISIONUM, CAP.
159.
Gerardo Carmonensi
SIGNA variolarum
fiint,
conclufa,
caliditatis
et
Intefrprete.
febris acutse
vehementia
doloris dorfi, et pruritus nafi, et timor
in fomno.
Si
autem
tioris caliditatis,
febris eft
vehemen-
et anguftia eft major,
tunc portenditur morbillus.
Et
cura variolarum,
cum
incipiunt
figna, eft phlebotomia, fed poftea
fed attende, et
fi
fuerit aeger
non bonus in
parvi pendenda aegritudine, et non habuerit anguftiam vehementem, et variolae
jam
inceperint exire, tunc rege
eum
eis
quae feftinare faciunt exitum variolarum: et non des ei in potu aliquid frigidum
cum
[
Hlm
20 9
]
frigiditate plurima, ut
tus variolarum, et difficultas.
croci,
ftet exi-
Si auteni videris variolas
pigri exitus, tunc da ei
cuum cum
non
et fuperveniat ei tarditas
deco&ionem
virgis laccas et
fi-
aliquantulum
ut feftinare faciat exitus iilarum.
Cum
ergo exierint omnes, tunc adjuva eas ad maturandum cum regimine, et vaporatione cum vapore aquae, fi non coeperint pervenire ad maturationem ; et rege eos regimine habentium apoftemata calida, dei,
tribuendo in potu
aquam hor-
fecundum quantitatem vehementias caliditatis et rion multum intendas adfohvendum naturam, et prcecipue et alia,
:
in morbillo,
et in jine rei fitcz
:
nam ncn
forfitan falvabitur y babens ipfum a ventre infine reifua. Et quando tu facis va-
porem
et maturas, tunc adjuva ad exficcandum eas cum fuffumigatione foliorum myrt.i et foliorum rofarum, et
fumo eas
tamarifci, et
cum
exficcatio.
remanet
decoque
aquis eorunt,
Cum
fi
ergo
ifta, et
tardatur
ablue
earum
exficcantur,
in eis aliquid difficilis
fi
exficca-
tionis,
degutta defuper aquam et falem: confirmatur eorum exficcatio, et completur, tunc deftilla defuper oleum
et
cum
D
d
tepidum
210
L
]
tepidum multotiens, donec cadunt cruftae omnes. Et incipe, quando apparent variolfc, et figna earum, et deftilla in oculos aquam rofarum, in qua infufum fit et aliquid fumach, et feminis rutae quando in albedine oculi accidit locus :
rubeus, et pruritus ; aut albus in nigreet fi non accidit iftud, et vidine ejus deris variolas paiicas, tunc indigebis hoc. Qubdfi inveneris pruritum, qui eft in :
oculo non fedari per illud, imo redditur fortior quam fuit, tunc deftilla in eum et vapora ipfum ex 1 al Muri et faie autem Morbillus vapore aqua? calidas. :
majoris timoris quam variolas, nifi in oculo. Intende ergo in illo cum eis qux
eft
educunt choleram calefadione:
cum
faciiitate abfque aqua prunorum, et
cum
contriti
granati
cum
ficut
fuis
interioribus,
iaccharo, et aqua hordei, et aqua
melonis Indi, et citrulli, et cucurbitas, Si autem inveneet mucilagine plyllii. ris infirmo poft hanc medicinam advenire triftitiam et anguftiam, et fortafle
1
Al Murl
i
victe DOt. 5,
pag. 112.
cooperiet
[
cooperiet iorbere
eum
211
]
fyncopa,
aquam
eum eum fe-
tunc fac
frigidam, et fac
dere in ea parum, et frica corpus ejus, cooperi eum donec fedetur quod in lpfo eft, et egrediatur morbillus ad exteriora corporis, deinde redi cum exierit ct
ad extinguendum et ferva naturam in ut nonjit cauja adJolutionem nequiffimam et fi inveneris in infirmo re:
jine^ rei,
fudationem fanguinis ex locis morbilli, eum federe in aqua frigida. Et fcias,' quod eft morbillus malus; et rubeus et
fac
violaceus hujus a?gritudinis, eft malus et perniciofus: et variolas citrins,
dura, propinqu^, involuta?, multe et rubea?, vehementis rubedinis, et violaces, et illa? quas ambulant ut formica, et qua? faciunt fuperficiem corporis ficut fpafmata, omnes malas funt, et mortales. Et oportet
etiam, ut
cum
fenferis variolas, ut gargarizare cum aqua rofarum, etiam ut minoretur quod egreditur in gutture fuo ; et effunde in au-
praecipias
rem
aegro
ejus Sief
? Memitbtf
2
;
Memitbce
cum
vide not. 4, pag.
D
d 2
1
aceto et
10.
aqua.
[
212
]
m
aqua, ut minoretur qnod egreditur et fae eum in naribus furgere ;
aure ejus
ffugere) oleum myrtinum, utminoretur quod egreclitur in ejus nafo nam cum hoc feceris qui fcit (quiefcit) ex laefione magna. Et fi conqueritur de punftura in plantis pedum, et manuum, affiduet et pofitionem eorum in aqua calida non cibes eum in hjs duabus segritudi:
:
nibus, pullis, donec cadant cortices, et recedat fitis, et malitia anhelitus. Poft-
quam
igitur ceciderint cortices, tunc af-
regimen impinguati-' implebunt foramina ea-
fiduatio balnei, et
vum
corporis,
rum. Et medicinae quae eradicunt panum, delent veftigia earum.
D ÂŁ
â&#x20AC;&#x201D;
[
213
]
D E
VARIOLIS pAP.VHL
et
LlBRI
MORBILLIS, l8.
CONTINENT.
(Juxta Edit. Brixiens. 1482.)
De
variolis et morbillis*
De
blaffiis et lenticidis.
De
apojlematibus fejlilentialibus.
TNQJJIT
1
Judasus deteriores variolas X. funt illas quae funt parvae propinqus ad invicem, et viridis coloris ; et groiliB funt falubriores.
divifae,
et
Et
dixit,
cum
J
Judaeus,
i.
e.
Mafcrjaweius
«
[
cum gida,
2I 4
]
accidunt vanolae, non exhibeas friquia poffibile quod ftupefacient
fed des eis femen apii zuccarum, ut fit attradtio interioribus ad exteriora: et In quarto exhibeas ptifanam cum aqua decodtionis jujubarum et zuccarum, et fi ejus vpnter eji conjiipatus leni ipfum cum aqua manncv, et Jimilibus, in fme vero minime y fed redde ejus corpus ftipticum quanto Et fiat gargarifma cum magis potes. aqua decodtionis maratri, zuccari, et aliquantulo fucci granati et fa?,pe exhibeantur ad fugendum quod nil poffit in
fuperfluitates
maratrum earum ab
et
:
ore et gutture exire G^jtjti oculis
cum 2 E/mori,
et fac
:
collyrium in
aut antimoilio,
cum
fucco coriandri et camphora, ut nil poffit
accidere in pupilla.
i.
Hcat
e.
Fuit autem religione Judasus
Abu Beker Mohamoxed
ejus, Continens, diclo,
Abu
fil
quando
:
et
hunc
figni-
Zecharise, in libro
dicit, dixlt
Judseus—
Ojbaia in vita Maferjaweii.
? Elmori—-Al Muri,
i.
e.
vide not. 5, pag. 112.
Dico^
C
2i 5
]
3 Dico, debes fimiliter evitare interiorem partem narium, quod nihil ^
eveniat,
eis
cum
fandalis et aceto, etodoret faepe asger acetum et aquam, et cum his
Et fi in finc ejus .vcnter eji dentur herba acetofa et fafoni decoBi cum^ granis granatorum ct agrejla. tberabitur.
puxibihs,
Et
aliquam ex his in gutture,
fentit
fi ^
ad
lambendum rob
des
ei
poft
feptimum
fale,
fali
aarelte
:
ipfum cum aqua
et paufillo croci
et poftea
;
et et
pulve-
nza ejus corpus cum rofis, fandalo, et ahquantulis camphora et cibus ejus fit extindivus, deficcativus, et lenis. :
Et
tempore hyemis accende coran eo ignem ex lignis tamarifci ; et cum variolse iunt digeltae,
dormiat fuper farinam favel rizi, aut pannici vel ordei, et fimiliter fit plenum ejus cofiinum et ex ;
barum
hoc velociter deficcantur etiam varioke : et variolas evenientes poft febrem, funt falubriores praecedentibus
bla&iarum funt vox grofia
eam.
Et
fiona
et rauca,
tem-
pora elevata, oculi rubicundi, lachrymce,
3
Rhazes loquitur.
et
2l6 tt naufea
cum
abominatione
:
et variolae
accidunt fubito,
Et
] et bia&ise fucceffive*
bladlise viridis et violacei coloris funt apparent et abfenet prope
cum
malse
patiens, tantur fubito, quia fincopizavit quae funt variolss Et et velociter moritur. imnon et deficcantur, nigri coloris et porri* ut durae funt fed plentur aqua, adducunt fincopim et mortem. Et vai
fumigentur ex riolse quse funt humidae, cutis fuperficies roretur et mirti, foliis canradicibus cum agitata diu aqua cum
defuper cum nse feu falicis ; et pulveriza 4 Merdefengeth, ad removendum earum cicatrices.
Dico, oleum fufticorum
delet
omnin»
cicatrices variolarum.
Inqjjit
5
Tabri:
quando
in
febre
ethica apparet rubedo oculorum et fa-
4 Merdafenf eth
:
aPerfic. .sXm^j*
Arab.
Lithargyrus.
Tabri—Rhazis fc. magifter ut ex Abu Ofbaia circa A. D. 88o. Adeonue difcimus. * :
5
•
.
ciei,
i
.
[
"7
J
ciei, et corpus et caput fentitur ponderofum, et adeft pruritus narium, fternu-
tatio, anguftia, et
lamentatio, eft ftVnum vanolarum: tunc collirizandi funt ocuii ex antimonio diffoluto in aqua pluviaii, aut fucco coriandri, vel fucco interioris corticis granati vel pufpae, ceu cum Napt alba vel petroleon : et detur in
potu aquse decodhonis lentium excoriatarum Xvj, dragaganti 3 iij. et aqua in qua decoquantur debet efle in pondere quinque rotulae, et bulliant ad medietatem. Et
cum hoc accelaratur earurn exitus, et dentureis in cibo lentes excoriata? et torrefaite,
cum
Tucco granatorum
et fruc-
tibus ftipticis.
Tabri
cum
:
^
nifefte
cum
7
apparent,
Mari
variolae et
et
bh&ix ma-
collirizantur oculi
confortatur pulpa, et prse-
fervatur ab eis, et diffolvitur
eorum
grof-
fities.
6
Vide not.
7,
7
Vide not.
5, pag. 112.
E
pag. 102.
e
Aaron
:
218
C 8
Aaron
:
]
antram (antbrax)
eft
apo-
ftema calidum, vel apoftema epidemiale, quod oritur in inguinibus et* fub afellis, et interimit quarto die vel quinto et flitrax vei anthrax nigrum eft malig-
num
;
et eft poffibile
terficiat,
quod rubeum inquod pof-
et videtur impoffibile
et aliquis a nigro et a viridi evadere iimile eft variolis et blaftiis, et omnibus aliis apparentibus in cute ejufdem colo:
fit
ris
;
et
funt in
ultima malignitate
:
et
liabentes colorem croceum funt malae, albae verb minoris tamen malignitatis ut pluriautem rubeae funt falutiferae ex malo omnes generantur mum. Et :
:
fanguine adufto
cum
Et
colera.
fi
pa-
anthracem poffunt commode flebotomari, non reperitur cura melior ipfa. Et inunge locum cum luto Armeno, et des fmiiliter de eo in potu cum aqua fri-
tientes
enim
gida, eft
fatis
laudabile et juvati-
vum>
s
Aaron
:
Prefbyter AleKandiious
â&#x20AC;&#x201D;
floruit eirca
SlGNA
2I 9
[
Signa variolarum
]
et
bla&iarum funt foda, rubedo
a principio febris calida,
oculorum, et utplurimum apparent hxc in tertio die et poffibile eft ut appareant in primo et fecundo et de laudabilioribus fignis falutis funt cum apparent in tertio, aut in tempore quo febris ;
:
lenta
eft
et
;
e
contrario.
Cum
vero
moventur in primo die, moventur ex vehementia febris, et profunda et forti cogitatione,
Dico, febres variolarum funt continuae de fanguine, et ut pluries accidunt pueris : et cum apparent, non exhibeantur frigida et extin&iva patienti
maratrum
;
fed exhibeas
femen apii, vel aquam decodtionis eorum quoufque exeant exterius et priufquam haec exhibcils fac flebotomiam et illinitionem fed fi in totum manifefte ad exteriora exierint, et
:
5
abftineas a flebotomia et iilinitione. Et teneat aeger facpe in ore aquam decodlionis
lentium
oculi haec
cum
et rofarum et collirizentur antimonio et camphora et
nares ab eis. ris
:
cura prafervat oculos,
Et cum
et
variolas funt colo-
violacei vel viridis, funt mortales
E
1
guttur,
e 2
:
et
curx\
L
cum rizi,
220
]
funt digeftae, jaceat fuper farinam et funiigetur cum foliis mirti vel
clivarum, quia deficcantur. Et confueverunt jam modemi medici dare in potu lac acetofum extradio btityro : et habe-
bonorum et malomorborum acutorum.
tur notitia fignorum
rum 9
in capitulo
In ltbro de
variolae
et
Abrrev ationibus
blaitia;
:
funt de morbis qui
dicuntur nuntii, et ut pluries moventur ex corruptione aeris indudta a ca~ daveribus, et maxime in aeftate, et in corporibus dimittentibus iongo tempore fiebotomiam.
Dico, quod multotiens habui per exquod figna variolarum et
perientiam,
bladtiarum funt febris continua, timor in fomno, rubedo, et pruritus in naribus, dolor vehemens lumborom et dorfi ofcitatio, aikes, et coloris inflammatio.
9
Cujufham
fit
Authoris, incertum
eft.
Inquit
—
221
[
]
10
InquitVigilator: quando infebrq continua oculi et maxillae funt rubei, et pruritus eft in naribus, et ponderofitas in capite, accidunt variolae aut bladliae; et cum apparent variols, ingenies, quanto magis potes, reducere eas ad exteriora, non accidat ex eis tremor cordis, aut
ut
*° Inquit Vigilator, ruit
<_*k]}
i.
e.
i.
Jofephus
A. D. 900. Rhazi coaetaneus
e.
Saher
\
—X*
eft.
incumbens
nifi
:
flo-
claruit
yJQL
Jofeph Ali.
e.
Vir famae celebris medi*
magna
;
rendis quae utilia eflent
quod non
—
Vigilator) medicus, qui et Alkas^
Prelbyter, appellatus cinae fludio
Saher
(^Jgj
Tempore Al Moclaphi (i. e.
al
Jj£\\ ^LJ
diligentia in conge-
ideo appellatus Al-Saher,
quartam noftis partem, vel amplius
paulo, dormiret, dein fcientiae acquirendae invigilaret. flijt.
Dynajl. Arab, pag. 284. Lat. pag. 186.
velo^
222
[
1
velox mors, in dando in potu hanc decoclionem : $l Laccas ablutae 3v. lentium excorticatarum 3vij. dragaganti 3iij. 11 rotulo aquae ufque coquantur in medio quod non lecaveas Et medietatem. ad nias
ventrem poji feptimum
fui conftri&ivi,
granatorum
et fint cibi
-
y
ficut lentes
cum
fucco
Et cum omnes accendas in hyeme coram
et aceto.
extra fuerint,
eo ignem ex lignis tamarifcorum, queraeftivo tempore cuurn, et farmentorum vero non eft neceife \ fed debes ejus ca:
meram fumigare ex gere eam cum foliis et
granatorum:
et
fandalo,^ et abfter-
mirti, vitis, falicis,
cum
deficcari, pulveriza eas pannici, et pauco croci,
incipiunt ipfae
cum
farina rizi
Dico, ego extimo quod hoc injunctum fuerat ad removendum cicatices et ;
de his pone fupra faciem magis pius
ram
\
et
fi
et fe~
nares funt laefae, impone cecum oleo ; et fi os,- mu~
diffolutam
cilagines.
Vide not,
7, pag.
102.
M.EDICIN4
*
[
22 3
]
Me dicina
conferens ad faciendum apparere, et exire. I£ ftcuura citrinarum 5 vij lentiumexcoriatarum et hccx ana 3 iij dragacanvelociter
variolas
.
.
maratri ana 3ij. Coquantur in medio f rotul aquas ufque ad medietatem ; et detur de eo in potu, et prohibet thi
et
et removet tremorem cordis, et oris ftomachi, et partium eis adjacentium.
Dico, de proprietate ficuum here ipfas ad exteriora.
eft tra-
12
In libro Liberationis: medicina ad exteriora cum levitate ; et debet exhiberi cum incipiunt apparere. # Ficus albas et magnas numero quinque, lentium exccriatarum 3 vij. Coquantur in medio * rotulo aquae ad confumptionem trium par-
trahens velociter variolas
tium, et diffolvatur in eo croci 3j. et detur jejuno ftomacho, et hora fomni.
—
—
~*
* Vide not. 12
Cujufnam
7, fit,
11
i-
— —_
pag. 102.
non
conftat.
FlLIUS
224
[
y U
*3
]
Filius Mefue: cum
vides bla&ias
coloris fufci, et funt univerfaliter per totum corpus, et amplae, et murmura? et pigrefcit, et ejus venter eft inflatus, qui
manibus repercuffus fonat ad modum tympani, eft malum. Et dixit, figna variolarum funt febris continua, rubedo oculorum, etfaciei; agitatio, et repenti-
nus motus in fomno et funt collirizandi oculi ex aqua rofacea in qua fumach infundatur, quia prssfervat oculos a nocu:
mento.
Dico,
facies
14
Sief ex
fumach
et ba-
lauftia informatis cum aqua rofacea, et ad confortandum inftrumenta oculorum, et poft exitum variolarum, inftilla in oculis antimonium diflblutum in aqua calida, in qua per fex horas fit infufum coriandrum ficcum ; quae coletur, et ponatur paufillum camphora& vel fricetur cum aqua rofacea, ut ingenieris ad fefti:
13
pag, *4
Filius
255
Mefue— vide
— 258.
Vide not.
Pocock. Hift. Dynaft. Arab.
Lat. pag.
3,
pag.
1
166
— 168.
io»
num
num
exitum variolarum, ne fuperveniat tremor cordis, aut repentinus motus, cum hac medicina. # Laccse 3v. lentium excoriatarum et ablutarum 3vij. dragaganti jiij. Coquantur in medio * rotul aquas ufque ad medietatem ; et fincopis,
detur dc ea
Mejh y
i.
e.
m potu et cibentur cum H quoddam legumen de genere ;
lentium quod ultra mare invenitur, exdecodiis cum fucco granatorum et in hyeme accendatur ignis coram patiente ex lignis tamarifci, quercus corticatis, :
et yitje cari,
nzi
et
;
cum
incipiunt variota defic-
inungantur et pannici,
cum aqua nanbus
cum penna
et
pauco croco
Et
rofacea.
ii
ex farina dilfolutis
appareat in
aliquid,
pone in eis cerotum faeoleo violaceo, cera alba, et dragaganto j et in ore teneat mucilaginem et des in potu trochifcos JnyHii de ace-
tum ex :
Vide not. 15
200.
Mett
7,
pag. 102.
â&#x20AC;&#x201D; u^ÂŤ--Pifum Indicum.
Vide
Hift.
Arom.
Cluf. in
Plempio. pag,
Mungo, P ag. 205.
Col. col. 2285.
Ff
tofa,
:
226
[
pullis
16
cum
tofa, et fimilibus,
flicco
]
Sauic hordei et
et non comedat de granatorum omnino mitigetur, febris quoufque ;
et deficcentur variolae,
et
Et cibentur
cortices.
cadent earum
in principio
cum
oleribus moliincativis, et laxetur venter
cum
et detur in
Et
febris.
17
aqua fruEtuum potu ptifana quoufque adeft poft feptimum nullo modo ex-
itfque acl feptimum
quia in
hibeas aliquid lenitivum,
18
decli-
natione morbi multotiens accidunt jluxus et
nlcera inteftinorum
et
:
femper
cibus lentes excoriatae decofta?
granatorum
oleum
;
non
et
fit
fuus
cum
fucco
appropinques
ei
principio nec in fine morbi,
in
quia in principio prohibet exitum variolarum, et in fine reddit ulcera corrupta, et concavat locum.
16
Vide not. 10, pag. 51.
J
AquafruBnum
7
— vide Mefne
— Pruna
xl.
rum
caffise fifhilas
mus, lS
3
ij .
(i. e.
(Fol.) pag. 148.
myxa, zizypha, ana xxx. tamar. Indo-
coq. in
3 iij
.
mannas §j. Fiat ut
aquse ad
itij.
—
DcclinatioM mcrbi
dixi-
Ibj.)
vide not. 3, pag. 174-
22 7
[
Filius Serapionis: cum apparent
19
figna variolarum,
flebotomia; et
<9
principium curx
ci^^t
5
Johannes etiam
^U^Ajj ii^c
Ex
Johannes libris
magna, parva,
a
Johanne
filio
A. D. 930.)
Abu
*JU* et
;
cujus bini
Serapionis funt coileclio completfens
feptem
Hodaith librarins interpretatus filii
(•\U«>
medici prseftantes evafere.
tractatus
tractatus
^^
Pater cjus fuit Sera-
ex familia mercatorum
Abi 'lHaflan
d>
Serafiown (Serapionis)
Syriace.
et David,
duodecem qu?e
filins
fcripfit,
pion medicus,
o^V*
!^
etc.
omnia quae
fit
virtus eft debilis, fiat
fi
Serapionis—
Filius
Cr*
filii,
]
:
collectio
comple&itur, eft
Arabice
quani
in
Takis medici, anno H. 318, Olbaia ad calcem Lib. vi.
F
f 2
ufum (/.
e,
caraf-
228
[ carafiatio
in oculis
et
:
cum
]
incipiunt exire, pone decodtionis fu-
aquam rofaceam
mach, aut fuccum pinguedinis granatorum. Et fi appareant in oculis variolae, diftilla in ipfis antimonium difiblutum et fricatum cum fucco coriandri recentis, aut aquam pluvialem in qua decoftum fit coriandrum ficcum ; et da ei in potu aquam decodtionis laccae, lentium, et fiAn »/.? cuum, * et acceleres exitum variolarumj et cum exire incipiunt, des in potu ptifanam cum aqua decofliionis lentium excoriatarum ; et non exhibeantur pulli
ufquequo
febris
omninb deficiet, et va~ Et fint eorum cibus
riolae fint deficcatae. zo
Mefh,
lentes, et olera.
Medicin^
fimplices curantes variolas.
Radices feu ramellae fabae, lutum molle liquidum ; pinguedo afini, ligna falicis 5>
fricata
\
offa vetufta
deficcatae,
tritae,
et
cannarum
radices
;
pulverizatae,
et in*
formatae cum fucco granatorum Sief conditi cum corticibus melonum defic:
^*--—
—
-
i.
i
.cj....^.,,.,.
,,.,<
,
.,,.,.<.,
,
T-r-m r
-
~r t
ao
"r
-,y
~r
i
i
i
i
l
Ui
"
Vide not. 15, pag. 225.
cata 5
•
ÂŤ9
[
]
cata, litargirium confe&um, crocus fpuma maris ; albumen ovi ; aqua hordei; oleum liliaceum; 21 Baurac; armoniacum; thusj zuccarum album; ami-
dum (amylum, i. e.) ; amygdalae dulces ; mirra; coftus dulcis ; farcocolla; ufus balnei, et potus granatorum dulcium. Filius Mefue bile
rum.
:
experimentum mira-
removendum
ad
cicatrices variola-
ovorum, offis combufti ana 3 x. radicis cannarum iiccas ?xx. tegularum novarum, amidi lupinorum, gÂŁ
Teftae
feminis melonis, rizi abluti et cicerum, ana 5 x. granorum Ben, cofti, ariftolochiaelongae, ana 3V.
verizentur,
et
Terantur et pulinformentur cum aqua
hordei et melonis, et liniatur corpus totum cum eo, et ftet per diem et noftem, et mane abluatur cum aqua decodlionis ordei et violarum.
Item
contra cicatrices.
tufta, radices
g>
Offa
cannarum Perfarum,
Vide not.
3,
ve-
tegu-
pag. 142.
larurn
2 3째
[
]
larum novarum, amidi,
melonum, fllis
rizi abluti,
fac illinitionem
cum
dulces
amygdalas
offa vetufta trita, et
22
de
et
aqua.
Semen melonum
Item, tarum,
lupini, feminis
grana Ben,
excortica-
excorticatas,
Merdafengi concum aqua mc-
ditum, et fac illinitionem
lonum
aut ordei.
Vidi quendam plenum variolis, et inflatus, linitus fuit cum aqua et fale, et vehementem dolorem, quia
et fuftinuit variolse
erant bene digeftae
nondum
:
et
quod deficcentur primo cum multa camphora diffoluta in aqua rofaet dormiat patiens fupra pannicum, cea
melius
eft
folia falicum, rofas ficcatas
et
fandalum in
caliditas
coram
m yrti.
;
et in
^eftate
cum
:
et recentes,
vehemens
eft
hyeme accendatur
ignis
eo ex lignis tamarifci, falicis, et
Et melius
eft
inftillare in
variolarum faceam, in
22
qua
ante apparitionem oculos aquam ro-
infundantur
fumach,
yide not. 4, pag. 216.
camphora,
2 3*
[
]
camphora, pinguedo granatorum, et fiEt fi aliquid appareat in eis, appone antimonium fricatum, cum aqua milia.
rofacea et
fucco coriandri recentis,
cum camphora et
et
2
3
praefervat oculos
Muri ab
valet ad
eis,
et
et
hoc
~,
non per-
mittit aliquid in eis exire.
^
Dico, oleum
nolap fint
poteft apponi,
multum
deficcatas,
cum
va-
et fecerunt
cortices duras, quae
ex eis inundtione veante hoc non eft apponendum. Et variolas funt aliqua fpecies cnfis, et propter hoc non eft earum exicadunt
lociter
:
impediendus; et impedire exitum earum eft impedire crifin, et de facili
tus
poffunt redundare ad aliquod membrum nobile et ob hoc cum vides figna variolarum, dicas naturam expellere materiam ad fuperficiem cutis : et tunc juva tu illam ad facilem ipfarum exitum :
cum
his qua?
dantur in potu
et cave
ne fint fngida, quoniam prohibent exitumÂŤearum oppilando poros. Et debes infpi-
23
Et
Muriâ&#x20AC;&#x201D; vide
:
not. 5, pag. II2 ,
cere
232
[
cere cur hsec
magis fupervenit pue-
crifis
Et cum apparent
ris.
]
poft di~
variolse
geftionem et die crifis, eft bonum figet fi apparent ante digeftionem, nurn â&#x20AC;˘
et die
non
Et peeft mortale. moventur in fecundo, vel febris non alieviatur ex
critico,
jores his quse et
fexto die, eis.
Dico, mulieres utuntur foliis lilii ad Et vidi, quod deficcandum variolas. et
aqua
quod
facit
fed
cum
ipfa deiiccant finali deficcatione et fal
valent magis
patienti ,
ipfis,
multam pun&ionem multa
fentitur tanta puntlio
earum.
:
:
non oleum eradicat Et unguentum rubeum
eft in loco ubi eft
cortices
nifi
;
carnofitas,
et
confert mirabiliter ulceribus quae appel* An ma- lantur * mater variolarnm. Et vidi multresP totiens, quod vulgus exhibeat cibum in-
quando
continenti,
variolae
apparebant
et multotiens fui expcrtus in principio varioiarum exhibere aquam nivis, lacet non flebotomiam quia frigido, loco in debet patiens morari poftringendo earum prohibetur exitus
et
tucas,
ros et
:
et
facere
cum
multum
:
incipiunt variolae apparere,
exire,
non dentur
frigida
;
et
cum
V
;
2 33
[
cum
evenit patienti
]
lincopis et tremor
locetur in loco frigido.
cordis,
Filia Alfet
:
pafla eft variolis par-
non tamen nigras, et fentiebat cum hoc inflammationem et dolorem in ventrem, et mortua eft et plures iftorum faepe fincopizantes moriuntur, quoniam conftringuntur multum vas duras porinas,
:
eorum
anhelitus, et infrigidantur extre-
mitates
:
interius.
hoc eft cum variolae redeunt Et aliquando apparent variolae
et
fimiles blaftiisj et aliquis
quod
bladtiae
quoi
inveni,
medicus
dixit,
vertuntur in variolas.
Et
differentia eft inter has
quia blaÂŁtiae funt rubeae, et apparent in fuperficie cutis ficut ignis Perficus ; et non funt profundae eminentiae, nec eminentes et variolae habent eminentiam et rotunditatem; et acuas tu bene inten:
tionem tuam fuper hoc lion erit intelligibile,
;
et
cum hoc
tibi
et fenfui occulta-
tum, non judices fupra ipfum quoufque tranfeat dies feptimus
funt eminentes,
et
;
quae
non
variolae
ap-
illse
non debent
pellarii
C
g
Unctio
2
[
Unctio vendum
34
]
mirabilis et experta ad
cicatrices variolarum
:
amo-
P? FarinaÂť
farin^e lupinorum ^iij. cofti Merdafengi dealbati ana Jj. * lapidis inventi in pipere. Terantur et pulverizentur, et informentur cum aqua
5x.
ciceris
dulcis et
24
hordei.
Ysaac filius Johannicii dixit, cum incipiunt exire variolas, extrahatur ianguis cum flebotomia vel carafatione ; et 25
extrahatur de fanguine quafi ufque ad
iincopim fana.
et facias
}
Et Ji venter
patientem
uti pti-
detur
ejus ejl jiuxibilis y
aqua Sauic hordeiy et maxime in blacitiSy quia hanc pluries concomitatur ventris laxitudo: et caveas ab omni dulci groffo.
ei
26
Inquit Mufeya
biiis et
24
medicina laudaexperta amovens cicatrices vario:
Vide not. 4, pag. 216. Glofiema
haec-efle videntur.
Yfaac
i.
# Lapidis,etc. 25 filius,
filius
Johannicii,
e.
Honaini Ebadiens
de quo vide Pocock. Hift. Dynqft. Arab. pag.
263. Lat. pag. 171. 26 Inquit j?ater
Mufeya
:
incertura eil quis
fit
â&#x20AC;&#x201D;
forte
Mefues.
larupw
235
f
]
krum. Amidi frumenti, amygdalarum excoriatarum ab utraque cortice, ana §ij. cofti dulcis et dragaganti, ana Jv. radias cannarum 5-iiij. feminis melonis exconati, fabarum ficcarum excoriatarum et farina? hordei, ana 3 iij croci 3j. Terantur, cribellentur in panno .
ferico,
informentur cum fucco corticum cetrangulorum et aqua rofacea ^qualiter; et inungatur locus cum penna, et dimitet
tatur per
no&em,
et
mane
et violarum,
fj
Medicina
Deus divina
cum
abluatur
aqua decoftionis camomilla?,
meliloti,
voluerit.
multe experientis
et bonitatis trahens
pons
variolas,
ad fuperficiem corBothor, et omnia qua*
neceflaria funt exterius educi. albas v. paffularum enucleatarum
£
hccx mundata* aur.
v.
5v. dragagan. 3
Coquantur in
tribus
Ficus aur. x.
iij.
28
croci
rotulis
aqu^e ufque ad tertias, et detur in tribus diebus, qualibet die pars rotuli : juffu Dei.
Bothor,
i.
e.
jj& Puftuke— Tubcrcula.
Rotulis: videnot. 7, pag. 102*
Gg
2
Xnvenl
236
[
Inveni quod
]
figna appropriata vario-*
funt iebris continua de fanguine, dolor gutturis, et in principio febris dolor
]is
lumborum et
movet
bes
;
et patiens jacet in fupino,
Et de-
faepe pedes, et tremit.
effe fatis follicitus,
et
bene praeme-
ditari in flebotomia et ejus circumftan-* tiis.
Ait Georgius
blactiae fiunt e* colera, et vamulta permixto fanguine nolx ex fanguine groffo multae humiditatis ; et ideo invenimus variolas humi*9
:
das, et blaftias aridas et ficcas
;
niunt ut pluries in autumno, et
cum non praevalet et eft pluviofus
;
et eye-
maxime
feptentrionalis ventus;
et
cum
aer eft turbidus,
pulverulentus, et obfcurus, $t flat ventus merionalis. Et figna ipforum funt febris
continua de fanguine, foda, dolor, ponderofitas
capitis et peftoris,
et ficcitas
linguas? fputum groffum, pruritus in na-
*9 Ait Jiift.
Georgiusâ&#x20AC;&#x201D; Bachifhua
forte,
de quo vide
Pynaft. Arab. pag. 262. L^t. pag. 171.
&ot, 37,
Vide
ijifra,
ribua s
I
'
2 37
3
ribus, fternutatio, facies repleta,
dimentum
titus, diftentio cutis,
melior
impe-
hanelitus, naufea, cafus appeet
timor in fomno:
quae poteft evenire eft fluxus fanguinis e naribus. Ec quando et
crifis
variolae et blattiae funt coloris violacei et
nigri,
aliquando apparent et aliquando
et
occultantur, et fentit patiens
vehemen-
tem anguftmm et raucitatem vocis, et fenfus pcrmixtionem, eft folum lignis
Et variolae ficquibusnon coadunatur humiditas, fed funt ut porri, et fcindunt cutim cum vehementi fciflione, et concomitantur eas vehemens anguftia, mala deficcatio, pronofticis relinquendus.
m
cae,
fenfus permixtio,
et defedtus vocis,
Et aliquando accidunt,
mortale.
eft
et in-
veniuntur variolae parvae intu^ in magnis variolis,
Et
et
delet,
pulvis ligni
nominantur removet,
radicis falicis,
variolae duplices.
cicatrices
cannarum et 30
et
iftarum ferratura
Merdafengi dealba-
tum.
3째
Merdafengi dealbatum,
i.
e.
Lithargyrus,
Dico,
238
C
]
Galenus in principio * x mirabile omni unguenturn Categenifii
Dico,
dixit
folennitate vallatum, valens ad multa, et et per hoc perpendi etiam ad variolas quod Galenus non omifit variolas, et eas Et in fecundo ejus libri pocognovit. fuit Galenus aliud unguentum valens ad et ob hoc ipfe fcripfit ex fcivariolas entia Andromachi, qui fuit antiquior Galeno. Et dixit Galenus in libro quarto :
:
V-
Ethimeosy
antiqui
appellabant jiemon
rem in qua inflammata
caliditas ficut eri-
morbi generantur ex cholera et narravit etiam hoc in libro pulfuum, et fimiliter in nono libro
fipilla et variolae
et hi
5
:
interiorum.
Et
dixit fuperfluitates quae
non mutantur in fanguinem putrefiunt, et acuuntur longitudine dierum, et ge^
neratur ex eis erifipilla et variolas.
Dxco, tia
quod malifecundum quantitatem
qusfivi et inveni,
variolarum
eft
malitiae hanelitus et raucedinis vocis, et
ut plures ex
3* Catagenifii,
3*
iftis
i.
Ad Timaeum,
e. i.
moriuntur ftrangulati
nara e,
ymâ&#x20AC;&#x201D;vide not.
â&#x20AC;&#x201D;vide pag.
1,
jp.
10.
13.
et
2 39
[
]
et intentionis
meas eft curare in principio rebus lenitivis et diffolutivis quas fui expertus in 33 Bimarejhn (nofocomio, fc). Cura variolarum et blactiarum, utaris flebotomia ante quartum diem, et poft; et maxime priufquam guttur
cum
omnes exeant
:
cum cmnes
et
fc. eft
facienda flebotomia
mitti
quoufque
forte materia
fiebotomare,
fit
exierint,
fed debet di-
:
fortificetur virtus,
Tu
multa.
parum tamen
nili
autem potes
fanguinis ex-
trahendo.
Dico, qui moritur ex hoc morbo depropter multitudinem materiee, quia natura non eft tantae potentise, quod^ pofiit totam materiam trahere
ficit
forian
ad
Et cum erit conveniens flebotomare venas narium in principio, eft fatis utile. Inveni autem plures patienexteriora.
tes variolas,
qui liberati funt folo fluxu et hi morbi ut plunes accidunt pueris qui flebotomari non fanguinis e naribus
33
In Eimareften
Arab. a Perfic.
â&#x20AC;&#x201D;
in
:
nofocomio, fc,â&#x20AC;&#x201D;
^>U^Uaj
i,
e,
^lX^U
aegrotorum domus.
poflunt.
L
2 4°
Et cum
pofitmt.
]
autumnum
vides
ve->
hyehementis caliditatis et ficcitatis, et expefta fuse naturas vel propriai,
jnem
mduas in fine hyemis, et te te, et frigore multos pannos, tuentes a
variolas
aerem frigidum ; et cum hoc tempore ffiftiliberaberis. Et fi eveniunt loco in quo in patiens debet morari
non
infpira
vo,
quodfi evefudet, nifi timeat de fincopi calocetur et fudet, niat, caveat ne odoret et oppofita, ventis aperta
m
mera
camphofandalum, aquam rofaceam, et vehepatienti exhibeantur non ram ; et variolae bene ufquequo frigida, menter fuerit manifeftsej
cum
et
non flebotometur matena fit
manifeftae apparent, nifi
multa. 34
Dixit
Maser Joheye: non
bet variolas oculis fervat ipfos ab eis ; et vit eas
quod non
eft fatis
™
—
fi
eveniunt, diffol-
inferant
nocumentum,
perfpicuus et fagax medicus.
Dixit Mafer
Tudaeus
qui prohi-
accidere, et prae-
Joheye— forte
Maferjaweius, five
vide not. i, p. 213.
Filius
24 1
[
Filius Mesue
rob ribes et agrefts,
:
rob acetofitatis
et
]
citri
confert variolis,
bla&iis, et antrax, (anthraci) quia vin-
cunt et extingunt acuitatem colerse et fanguinis.
Dico, nolas,
in principio
pone
dubitatur in
ha
:
Sief
et
ii
cum
apparent va-
in oculis
antimonium,quando tempore de melancho-
illo
dubium
eft, inftilletur
in oculis
f adtus
ex antimonio folio et acatia : et oleum non apponatur, nifi cum ulcera fuennt deiiccata, propter cafum cruftu-
larum et eft malum ante hoc tempus ad apponendum, quoniam prohibet dif:
folutionem; et accidit ex hoc tremor cordis et fihcopisj et hoc ufi funt plures imperiti medici.
Dico, multotiens b
nire blaclias poft
vidi febricitanti eve-
nonum diem
;
et ei
non
apparebat aliquid de accidentibus variolarum et blaftiarum, nifi vehemens an~ guftia aftidue
ubique naufea et quando febre continua anguftiam, murmurationem, et laborem afliduum,
tu vides et
:
cum
debes cognofcere quod funt figna blacet tunc non eft infnVidanda
uarum,
II
h
omnmo
242
[
omninb
]
exterior pars corporis. Xnquarto dixit Galenus, fanguis
decimo puifuum putrefit ljs
multum
in apoftematibus vario-
quoufque comburatur
et corrofione,
In nono interiorum, fuperfluitates
cutis.
ciborum quae non mutantur in fanguinem, et remanent in membris, et putrefient et acuentur, fpatio plurium die-
rum generabuntur ex
eis variolae et eri^
fipilla et corrofio,
Dico, nominavit Galenus variolas, et propriam curam ipfarum et ex hoc poflit intelligi quod ipfae funt ex fpc~
fcripfit
ciebus
5
crifis.
Dico, fi aliquis lorem lumborum,
febricitans fentiat do-
non appareat
in eo fed variolarum, aliud fignum de fignis eil alba, urina et fluxus cum hoc adfunt et
iignum pronofticum variolarum. Et fummarie non eft aliquod ita proprium fig-
num
in
licut dolor
variolis
lumborum
autumnon tamen de blactiis ; quoniam cum bladtiis non eft et puto quod hoc fit cloior lumborum
cum
febre
:
no, fecurus
et
cum
fis
de
vides hoc in
variolis.
:
ex
forti diftenfione venas
conqavae diftenfe
2 43
[
flipra fpondilia dorfi
diftenditur,
] bladtiis non. ex malitia fan-
et in
;
quoniam
eft
abfque multa repletione
guinis
et in ; fanguis fuperfluas malitiae refpe&u bladliarum.
variolis
non
eft
Bico, quod variolarum funt multac et ideo cavendum eft ab eis, et
fpecies,
ingeniandum ad attrahendum eas ad exteriora; et fi patiens non caleat, curetur cum calefacientibus, et abftine ab eft
eis
continua et nigredo lincura guttur ad prafervandum fquinantiam quae confuevit multotiens cum ea evenire; et adhibeatur cura cum rebus ftipticis et fi fortificatur dolor adfit febris
fi
gux
:
et
:
gutturis,
detur aqua calida
charo, et fumigentur
cum
digeftionis
decodta camomilla.
Et
circulatae et
earum
maligns
mortales
bra? 35
et
et
variolae
:
et
licio, aloe,
natur in oculis
35
zuc-
qux funt
capita occultata, funt
curentur palpe-
praeferventur ab eis
Memitbe,
cum
quas funt tard& aqua calida in qua fit illae
fumach
et et
Vide not. 4, pag.
Hh
2
cum
croco
fucco
poaqua rofacea. ;
et
no.
Dico,
244
f
]
Dico, quod quidam las
fatis
malignas,
paffus fuit vario-
et fuit
flebotomatus
priufquam ftringeretur ejus guttur, et non remanfit aliqua medicina extindtiva et alia conveniens, qux non effet ei fafta ; et melioratum eft et elareatum o ejus guttur et variolae fimiliter, ita quod
habuimus de eo bonam fpem et poftea evenit ei fubitd dolor vehemens in tibia et denigrata eft
et intentionis
;
mea? erat
locum etiam eadem hora habuit cafum virtutis, et tunc defperavi de eo omnino ; et devenit ad talem ftatum, quod fanguis emanabat ab ejus poris, et eodem die mortuus eft propter vehementem dolorem. Et vidi plures patientes
caraxare
:
magnas, dolorem in tibiis.
variolas
et
habuerunt ultimo
Dico, lacca detur in potu ad confortationem epatis in variolis. 36
Inquit Tarmadi
:
cum
variolas
funt fra&ae, inungantur ex oleo et
36
Inquit
videtur,
Tarmadiâ&#x20AC;&#x201D; vide
Darmedi
a;
pe
fale,
pag, 246, ubi idcin, uc
atar.
tt
2 45
[
]
per unam horam, et cuni aqua deco&ionis ficuum et mirtillorum, et poftea fumigentur ex tamarifco et poft tres dies inungantur cum luto albo in quo appoet ftent
poftea
in
fole
laventur
:
natur
parum
falis
inedium diem,
Cum
fint
et
;
dimittantur per
et poftea lava ut prius.
da
deficcatae,
afminum acetofum
fibi in
tim, et pulveriza defuper
maticum album aut 37
potu lac cu-
et line ipfo ejus
calamum aro-
aliud aromaticum.
Inquit Bugajesu
: figna variolafunt febris, rubedo faciei, et cutis, et praecipue gingiva? erunt nimis rubi-
rum
et cum incipiunt apparere, fi funt ficut grana, funt variolae, et polfunt
cundai elfe
:
latse
in
forma
3*
Bothor, et eadem cum incipiunt apparere, dentur in potu quolibet die paeft
37
fine
cura
et
Bugajefuâ&#x20AC;&#x201D; forte Bachtifhuaâ&#x20AC;&#x201D; ex cujus nomlne punftis diacriticis exarato
(fufpicor) 36
amborum ;
[^^aass]
formavit
magifter Feragiiw Bugajefu.
Vide not, 27, pag. 235.
tienti
—
246
[
3*.
tienti fi
variolse
cundum
aceti
cum
] 39
cerata
L mufci,
fmt multae ; et fi paucae, feet poft earum quantitatem :
Rofan
tres dies detur ha?c medicina.
mundatar.
3iiij.
laccae
3iiij.
rotulis
lentium excorticatarum
'Coquanturln duobus * ufque ad medium * rotu-
ij.
aquce*
depuretur et ponatur in ea zucchari ? j. et detur quolibet mane in jejuno ftomacho per tres dies et plus et hoc narravit *° Darmedi. Et cum va-
lum
et
;
:
funt fraftae, accipe 3ij. fifami et pone cum ea parum falis combufti, et fparge fuper cutim ejus ipfum, et ftet ad folem per unam horam ; et poftea la-
riolae
deco&ionis rofarum, mirti, balauftia?, et parum falis, et pomirti et taftea fumigentur cum foliis dies inuntres vel duos marifci ; et poft
vetur
cum aqua
o-atur
ex luto albo
mittatur per
39
Cum
Cerata,
£UL
pauco
et
medium
i.
e.
cum
My**
falis,
et di-
Jiem, et abluatur
Kirata,
Caftri,
i.
Mufci.
pag. 2S1.
Vide
not. 7, pag. 102.
* Vide not. 40
7,
pag. 102.
Darmedi—Idern
forte
cum Tarmadi,
p.
244-
2 47
[
eodem modo
et
]
Et cum
ut prius.
ceci-
derint cruftulae, accipe rizum, et lava et
pone cum eo cum aqua, et medium dietn
deficca ipfum, et tere et
parum
croci,
et diffolve
inunge, et dimitte per et
cutis
li
ejus
eft
:
ulcerata,
pulveriza
defuper pulverem aromaticum album, et incipiunt deiiccari, detur in potu
cum lac
Et Ji ejns venter eji potu aqua decotlionis Sauic
camelarum.
laxuSy detur in
cum gummi. Et fi apofteet ejus vox iit rauca, et multam deficcationem, et hoc feptimo, erit mortale. Et va-
ordei et rizi
matur
oatiens,
fuftinet fuerit in
multum
riolce
nigrac
fignis
malignis,
omnes et in
et
aliae res
et
rubea? funt de
fimiliter bladlise,
et
exiftentes in exterioribus;
cura blaftiarum refpicias capitulum
de cicatricibus.
Urina
hominis mi&a per duos dies
confert bladiis.
Qui
collirizaret oculos
ex aqua rofacea in qua fuilTet
madefadtum, praefervat eos
Medicina variolas,
nes
fumach
a variolis.
faciens velociter apparere
biactias,
et morbillos,
fpecies Bothor,
et
et
accelerat
omipfas,
prcecepto
:
[
248
]
V£ Ficus ad exteriora. paffularum enucleatarum gvj. laccae mundatas alignisfuis* §j.fs. et dragaganti J f iij. croci 9 ij. lentium excoriatarum 3'v. Coquaritur in duobus rotulis aquae ufque ad medietatem et detur de ea in potu.
pracepto Dei, ficcas ansj.fs?
ansiij?
n°
vij.
In libro Abdus, de memoriali medicinae mirabiliter conferentes cicatricibus variolarum, et omnibus aliis cicaAccipe cicera nigra conculas tricibus.
combuftas, ftercus bovinum combuftum, et tere et conlice cum aqua, et inunge cicatrices.
Alia I& Ordei et ana ; coquatur ordeum :
quo
ftercoris pecorini
cum aqua ufqueambo fimul, et
excorticetur, et tere
diffolve ea in aceto vini, et
pone fupra
locum.
Alia: Accipe aquam ungularum etis
et
cum
ari-
inunge ex ea locum, proculdubio cicatrices delet.
affantur, et
omnino
et
* s In iibro Abdus^—cujus
fit
incertum
eft.
Al
i
a,
::
2 49
L
Alia, Pinguedo
magis mirabilis
et experta
aqua rofacea, fuper locum.
afiai diffoiuta in
inundta et fricata
et
]
Filius Mesue cum in finocha apparubedo oculorum et faciei, et muita :
ret
corporis et capitis ponderofitas, pruritus
narium, fternutatio, et dolor in toto corpore pungitivus, pronofticandum eft de et hxc fant figna ipfarum ; et ; intentio tua in principio circa oculos collirizando eos cum aqua rofacea in qua variolis
fit
madefa&um fumach, ut prceferventur eis. Et cum apparuerint, inftilla in oculis aquam decodtionis coriandri ficci iit
ab
qua fit antimonium fricatum, et coapponatur in ea parum camphora, et ingenieris ad attra&ionem variolarum ad exteriora, priufquam tremor cordis et naufea fuperveniunt, dando in potu hanc medicinam. K! Laccas 5v. lentium excorticatarum et ablutarum 5vij. dragagant. 5iij. Coquantur in medio rotulo aquaj ufque ad medietatem, et coletur et cibetur a?ger cibis ^gritudiuum acutarum ; et laxetur venter.fi necefiaria
in
lata
evacuatio
cum^a quafrucluum
efi>
;
et pofijhp-.
** Vide not. 17, pag, 226. I i
timum
:
I
2 5째
timum cave a ventrii
ad Jliptica, quoniam
]
laxatione,
dechna
et
in jine hujus
conjuevit evenire jluxus.
morbi
Et in hyeme,
cum
accende ignem coram patientem tamarifci,
lignis
quercus,
et vitis
:
et
cum vides variolas deficcari, unge cutim cum penna ex farina rizi panici et pauxillo croci diftemperata cum aqua rofacea
:
et
aliquid ex eis apparet in mopone in eis cerotum fac*
fi
rihis, (naribus)
tum
ex oleo, aceto, vino, cera, et dra-
gagant.
debetur
fimile
et
in ore
fiat
poni quoufque
ei
deficcatfc, et febris
omnino
;
et
variolse
non
erunt
declinaverit
et non appropinquas corpori oleum, et maxime in principio dubitando, quoniam prohibet earum exitum, et reddit eas
profundas et fequitur aliquando ex hoc tremor cordis et mors. >,
43
Inquit Jud-Zeus
:
bla&iae feu
billi crocei coloris fignificant
viridis
et
nigri fignificant
mor-
choleram
;
vehementem
fanguinis aduftionem, et funt mortales. Et cum in febre multas caliditatis, acci-
43
Vide not.
i,
pag. 213.
dunt
251
t
3
dunt foda, dolor gutturis, tuflis, rubedo oculorum, fternutatio, pruritus narium, et fudor, funt haec figna variolarum ; et ut pluries apparent in tertio, et tunc febris eft lenis et poffibile eft quod appareant in primq et in feeundo$ faciei et
:
et
minus oculum plus
bladtiflB
cent
malas
et fricetur
:
variol .
no-
et variolae
et praecipue furit
eis,
antimonium cum
ladte
addatur parum camphorge, et coliirizentur exinde oculi et poft feptimum afperga fupra cutim aquam cum fale et et
:
parum
croci, et poftea
inungatur cx fan*
dalo,
rofis,
phora
pulverizatis, et diftemperatis
lentibus,
aqua rofarum. hibeas trigida, I
iriam
parum cam-
et
cum
Et in principio non exqnoniam incrudunt ma-
prohibent cxitum ipfarum fed potu fuccus fceniculi et apii, :
tur
in
quoniam
accelerat
gargarifma
earum cxitum;
et fiat
cum
fucco gratiatorum, ut praeferventur guttur et os. Et poftquam exierint exhibeas trochifeos ex acetofa et
pfillio torrefafto
;
et
fi
fentis aliquod in
butyrum recens et femper fit coram eo ignis ex
ore, detur
marifci
pnni
;
rari
:
et jaciat aeger fuper
plenum
farina rizi. l i
2
in
hyeme
lignis ta-
mataraciurp Et variola accidentes
t
252
]
accidentes pcft febrern funt filubriores et in blaftiis venientibus ante febrem ceu morbillis eft fputum grofium ceu :
fpiflum, rubedo oculorum et faciei, ficcitas linguae, elevatio temporum ; et accidit in eis fimiliter abominatio et vomitus coiera? fimul et femel, et in variolis paulatim pauiatirn ; et bladtise violaceae
et virides funt mortales
et proprie
:
cum
fubito occultantur, et cum redeunt cum abominatione et nauiea, eft fatis veren-
Et
dum.
variolae nigras,
occupantes cutim fere totam,
et porrinae,
funt mortales.
midas
cum
Et fumiga
foliis mirti,
cum
variolarum
madefa&a
Georgius: cum
hu-
variolas
et line cicatrices
cannarum
rafura radicis
et iip-norum falicis
44
multse, ficcae,
in aqua.
fanguis fupera-
bundat, et fuperaccenditur, et corrumpitur, accidunt variolas et bladiise ; et ut plus
cum
praevalet aer meridionalis
pracedunt has,
44 Georgius giftri Feragii:
febris acuta
â&#x20AC;&#x201D; Bachtifhua
forte, vel
:
et
vehemens,
Bugajefu ma~
vide not. 37, pag. 245.
foda,
2 53
[
]
rubedo
foda, ponderofitas,
faciei,
deficcatio lingua: et falivae, inflatio
rum
totius faciei,
et
tuftis,
vena-
Jtputum groffum,
fpilfum, vifcofum, pruritus narium, fternutatio, rubedo, pruritus, et lachrymae oculorum, inllatio faciei, impedimentum hanelitus, naufeativus vomitus, defedtus appetitus, et ponderofitas totius corporis, et in profundo. Et cum videris hsec figna, vel aliqua ipforum, poteris pronofticari de variolis vel morbillis ; et poflibile eft
cum
febre labo-
laboriofe,
difficilioris
quod
fint
riofa,
et
erunt
curx;
et
poffibile
exiftente leni
:
eft
quod
et intentionis
quod non curentur
fint
febre
meae
in principio
cum
eft,
re-
bus multum frigidis, quoniam accidit ex hoc nocumentum mortale. Et fi eft hyems, detur fuccus foeniculi et apii,
cum
4 $ Gelengiabin fi vero tempus eft calidum, dentur aqua ho^dei, lentes, me-
lones, et granata, cucurbitas, et fimilia.
45 Gelengiabin et
:
vox Perfk. compof. ex J£ rofa
(^&J mel—^v^^vX^— mel
fatum.
aut faccharum ro-
Gol. col. 526.
Et
2 54
C
Et
]
teneat xg$v quolibet die
cum
niculi in ore
fuecum
pauco croco
et
fce-
zuc-
charo albo et inftilletur in oculis ejus Elmuri, ut nil poffit oculis evenire, et :
collirizentur
cum
et caveat
ra;
inducatur
ei
campho-
antimonio et
ab acetofis et tuffis et fitis
ne
fallis,
et fimiliter
;
julep, ut non laxetur ejus venter ; et Ji venter eji laxus, detur ei rob mirtillorum et
Et
citroniorum cum trochifcis de Spodio. fluxus fanguinis de naribus eft crifis
in eis bona.
Cum
vides bladtias viola-
ceas et virides poft apparitionem occultari in interioribus partibus corporis pronofticare
morietur.
quod Et
patiens fmcopizabit,
implentur aqua, pinquae ad invicem, et funt ficcae,
et
variolse funt parvae
fi
et
et
et funt proficcae et durae
ut porri, et fcinduntur, accidit eis fincopis, naufea, et fenfus permixtio ; et patiens variolas multe humiditatis, jaciat fuper mataracium panni rari pleni farina et fumigetur cum forizis et pannici :
liis
mirti et olivarum ficcis
;
et
cum
ul-
46 Vide not. 5, pag. 112,
cera
[
2 55
J
cera funt deficcata, accipe rafuram ra~ dicis
cannarum
mifce
cum
ut
non
lignorum falicis, et 47 Merdafengu
et
aqua, et pone
cicatrizetur locus.
48 Achorosochos ait fordicies do~ mus apum mixta cum farina ordei defic:
cat variolas. 49 Aaron de falubrioribus variolis : funt albas et rubese, et de malignioribus, virides et nigra, et poft has croceae*
Cum billi,
manifefte apparent variolas et et febris incipit
fignum falutiferum
et
;
mor-
dcfervefcere, efl illae
qu^ appa-
rent in furore febris funt mprtales : et cum incipiunt apparere variolae, caven-
dum
eft a frigidis,
in interioribus, et
quoniam retinentur
dandus
eft fuccus fceniculi et apii, ut trahantur ad exteriora et fiat gargarifma ex aqua decodtionis
47
Vide not. 4, pag. 216.
4S
Qui s
fignificetur per illud
monitrum nominis a
Feragio fabricatum, nefcio. 49
Vide not.
8, pag.
218,
lentium
256
[
lentium et fumach, ut
] nil
ori et gutturi evenire.
fit
jaceat
digeftae, rizis,
patiens
fumigetur
et
cum
nocivum pofEt cum funt
fuper
farinam
foliis
mirti et
olivarum, et deiiccabuntur.
Dico,
ex ebullitione fanâ&#x201E;˘ fit mutatio a pueritia ad adolefcentiam ; et accidit cum et eis caliditas violenta et malus odor variolae fiunt
guinis, et proprie
cum
:
hoc
eft
onis
:
cum patiens
eft calidae
quod accidunt
et pofiibile eft
vel ter,
cum
praecipue
et
complexi-
fanguis
bis eft
quod fanguis pueri de facili perveniat ad hanc difpofitionem, et debes et pueris magis quam puellis praefervare puerum paratum ad variolas et morbillum, in vere et in hyeme, ne et debes miincidat in febrem acutam
Et
acutus.
neceffe eft
:
:
tigare in
et extin^uere
quantum
gimen, et
potes, et fubtiliare ejus re-
fit
de generantibus fanguinem
Et cave ne
fubtilem. corporis
fervorem fan^uinis
fit
fpiffa 5
fuperiicies
ejus
ut extenuetur frica-
tione, exercitio, et balneo in seftate, et iii
autuiniio
non indiget tanta
poris diffolutio, et in
cuftodia,
magna corautumno fanguis
fed minori, quia in aeitate
fit
eft
f eft
2 57
]
paucus
bla<ÂŁtias
et pueri parati ad variolas et ; funt albi et rubei, et habentes
capillos *bludos, et macilenti et nigrifunt *
remoti ab
eis.
FlLlus Scrapionis:
et
melius quod
in variolis, eft flebotomia ufque ad fincopim, fi virtus sctafque permiferint eft
fin
;
autem
fiat caraffatio,
et ftilletur in
oculos aqua decoftionis fumach aut fuccus pinguedinis granatorum et cum incipiunt apparere variolas, tunc danda :
eft
aqua decodionis
rum
exitus
;
laccas,
et poftea
tium, et cibus ejus lia.
lgnis
ut facilis
aqua ordei
fit 5°
fiat
ea-
et len-
Me/js, et fimi-
Et in hyeme accendatur coram eo ex lignis tamarifci et vitis et cum :
incipiunt deficcari, line fupra cutim fannam rizis pannici, radicem canna? Perfianae,
et
cretum
50
et
aqua rofacea.
Vide not. 15,
K
k
p.
hfondos,
albo ^
-
225>
Hiftoria
fc.
25
[
1
Hifioria
8
]
Uehelthufeyn
filicd
filii
Hahuh^
ut a Rhaze traditur* in Continentis (Edit. Brix. 1486) Cap. IV. Libri 18. Edit. Venet. 1542, fo/io quarto ah ini~ coL 2.
tioy
THMLIA
Hebelthufeyn
ff fuerat affueta bibere rum abfque meo conlilio, inflationem
propter lac
:
filii
Habuhe
lac
camela-
et
fentiebat
accipiebat de
Diamufco, corpore non purgato nec fle~ botomato; et occafione lactis incidit in febrem continuam de fanguine, et apparuerunt figna variolarum ; et pofi: quartum variolae in fuo corpore exiverunt ; et ipia mifit pro
curare.
oculos rofata
;
me, quod deberem ipfam
Et
in principio collirizavi fuos
cum
antimonio diffoluto in aqua
et propter
hanc caufam non exi-
vcrunt variolae in ejus oculis, de quo erat
1
Vide Freind. de Purgantib. 4to, pag. 95, 96.
Hippoc. Gr. Lat. 8vo, pag.
FoL
74â&#x20AC;&#x201D;76.
Opera, Lat.
pag. 335, etpag. 267.
va de /
2 59
C
]
valde verendum, fed circa oculos erant fpiffie et groffx ; et mirata; funt
multe,
vetula^ ftantes ad ejus fervitia de falute et
prafervatione
oculorum. Et affiduavi lpfam recipere ptifanam, et fimilia, per ahquod tempus. Et venter ejus erat Jiip-
ticus,
ut moris
in hoc
morbo ; et meliorata eji. Remanfit tamen aliquid re/idui Jebris acuta ; putavi quod e/Jet refiduum humorum non eduSlorum per^egejiiones et non potuit Jubitb et Jemel in totum purgan propter debilitatem virtutis ejus Feci tamen ipjcm ajjiduare * aquam Jrucluum qmndecim diebus in aurord, et ptifanam in prima hora dia ; et affeUabat ejl
ex hoc bis in etjuit mundata completa mundatione. ht poft quadragintadies apparuit in urina completa d.geftio; et poft quinquaginta die,
fuit liberata in
1
totum.
Vidcnor. 17, pag. 226.
Kkz
6
Freind. Opera,
Fol. pag.
335.— Epift.
de Pnrgant. 4-to, pag. 97.
" Eandem
curandi viam, atque iifdem
"
fere verbis prscepit,
" "
tor,
<<
«
Rhazis fedta-
utcunque magiftri immemor,
alvum fcilicet, morAlfaharavius 1 bo jam ad Jiatum perdu&o, leniri :
jubet,
maxime
fi
vires conftiterint,
« pulfufque virtutem habuerit
;
eaque
« remedia ut hac in re pra aliis ido" nea commendat, quae calorem mi" nus excitent."
1
Cap. x. Partic. 13.
licorid.
A. D.
1
519,
fol.
i.
e.
142,
Edit.
Augufe Vinde*
col. 2.
Ex
Codice Laud.
N° 167. A.
Cui Titulus uJujj*lJLJ\
(LlBER AlTASRIPH, L
AutoreALZAHARA,
€.)
alias Alzaravi,
In Linguam Hebraicam tranflatus per
ftJV
p
tsStro
Meshullam Ben Jonah,
[
]
mfot byih nmon
npn
Vco
fyo o^Sna dw» tv
">o
^Sinn
wew
jwjgi
*
nnera -p>
norjm jpinon
ios
pjn pD3i hsh
ey^on cwwn po mvsno
nnnpn
-pya
v>ty
s**Vi uoo nonw6i anpa yaen wvi rhtt o ntforn natS» np^ VYwnaD 13 ca^ myn ^mS nw ojo
pnn
1
Morbis
annn
calidis acutis
cum
que fenfum
legendum in
:
an
fit,
Eannn cum
incertum
hoc loco retinuh
eft
:
Vide not.
n,
an
utrumi,
pag.
188, ubi eadem ambiguitas ex literarum fimilitudine occurrit.
I
263
Diata fve alimenta
]
variolis laborantium.
OPORTET
ut aegroto bibenda prabeatur aqua decodtionis bordei
arte
praparata, uti bibitur in morbis eorum, qui 1 morbis caiidis acutis laborant. Atquifi fuerit febris debilis et interna et nonfit (natura) alvus laxa, huic admifceatur quafi dimidium fucci
malorum
Pumcorum acidorum contuforum cum granisfuis, nequaquam verb cum pulpa eorum; (a qud
fibi caveat ; de pellicula ntbtl curet j) fumat etiam cremorem laSlts et butyrum recens, hcec enim folvent
tenm
alvum. Et ii adfuerint agroto vigilia? admifceatur dimidium ejus hordei k.\ J
papaverum.
*
Vide not.
#j**j-b 3
5,
pag. l6 6.
Hebnea vox yao Arab.
congruit.
Vide pag. 161.
Quodsi
264
t
o^yrVi
f»">
avroo
inSa
^
om mfc*
«Smfr
pn nrwn» ^rr?
m^onn nprn nrnyni yr»
"n-uStt
oy mmi
«Sirr?
rwtom aran
Tip* no
DK
*
-wtooSt* ^IV Dmorn o^wp ot«mki
owttwi owitn nnT-
cyaio-»
]
po
^33
ptn -o
ann n:an
^
o^rSpn otjnyn *rufw a-np enm ortttt mer
4 Vide not. 22, pag. 62.
ruran
C
26 5
]
^QyoDsi mifceas
illi 4
a/vus, ad^
Tebafhir et
gummi Arabicum,
Succus autem cucurbitarum,
cucumerum, et his quideni minus profieua ct
et
peponum,
fimilia,
variolis funt, (atqui in morbillis conveniunt magis, et pracipue
funt utilia;)
dum,
et
nifi febris
cum
variolis
ardens
fit
admo-
adfint malignitas
et vigilias
vehementes. Id enim bonum proficuum eft in variolarum morbo,quod refrigerat, et ficcat, et condenfat fanguinem, uti fuccus malorum Punicorum, et fuccus uvas acerbae, et his fimiet
ha,
uti memoravimus. Proficuce funt etiam variolis laborantibus lentes decorticatae, quando has bibunt cum aqua fri-
gida.
Regimen
266
[
]
^jn jdd rumn ^inn n^nn^
mn
,
pnrv>
jftisn
^
Sd> n^r&K £nna inx jDpn •pi^ ns p^rrw
-pn^ nr
naorn
nyp £5» cdudni n^snn nj> ^inn ^mn jna Empi ^inn nSnm nj?3 f3» Sdi iDD-6 -p^ n^snn
^
bprb vtnn 2201 nv^onn
nm
mjf»* nn^S Spn^ jnan ^nSn
cdj? ni£n
•ismi
nnK h» rpnn pann frbni&it Si»a
c^pin^
11
Infine
cdj?
cmwi DiL}
nnmn
nnv»
p?n
niDi
jmn
^inn nD
n*nan \yb bpfrar»
mpnn
pfi nitp ix SiddnSk
nn -q»
morbi—adfinem
:
dj?
dt^d
vide not. a, pug,
i
£3
26 7
[
Regimen
alvi variolis
/f L VUS porro laxa
]
laborantium.
efi
1
plerumque
in
fine morbi, et prcecipue in morbo Alhatzbeh, (morbillis) ; et ob hanc caufam necejje ejl ut longe amoveatur quodcunque folvat alvum, pojtquam pervenerit morbus 1
ad fijtem,
fi
morbi
et
necejfe
doloris
Atqui
perfec7ionem).
antefinem,
eji
tempore et
(xpuriv,
fit alvus tzgrotantis ficca (xpio-ip,
illam folvere,
veloementice
in
principio
perfec7ionem,)
et prcecipue
febris
ardentis,
in et
ut levis reddatur natura,
capitis,
minuatur humor variolarum, poftquam firmas efie vires, et corpus
videris cegroti
ejus
non
efle
iiccum, fed inflatum,
albore coloris et fortitudine puljlis. hcec fint poft venafeSiionem,
cum
decocJo
vel bibat
2
cum Etfi
folvatur alvus 7nyrobalanorum chebularuw,
Juccum malorwn Punicorum
tri-
torum cum carne eorum, cum faccharo : hcec enim meliora Junt cum quibus alvus
a
Vide pag. 175.
L
I
2
agroti
I
«68
C
qki nv^onn
*j-iNn
oki
jo^k
h
1
?
^rhjTJ
•nSp
nnw
pnm S^dSk
nr *o
TY$f»
*pno nin imp^
nntsw ptjn
]
iod
h)nn
*p jwon n\-p
3
qk
wKten djoni
D^pn
nap
"p nnv
jmn
pwp
Dni;^W pw
13
nvtt
nnK -wk3dSk
\o ppiK
#:nK
^
Niin^ h)®hyn ^dv qni Son nnam •
<
Tonn dki w?»n ^td nDio ny\n fibnn rnton
^dSk
nun^K
Dlp»
nn^ ^Strn
rry naSit Knp^n naonn
tymxhn ?
iror rnoa
ik vahy jdts qyoi
ne appropinquet res ad illum.
269
L
agroti folvi pofit, febrilem ardorem. nulla res
illi
]
non excitabunt
quia
Quodfi alvus laxa fit>
adhibeatur, laxans, et
alvum
jchens.
Atqui ent,
curatio ejus, Jifoluta ft alvus, ut bibat vice aquce hordei, aquam
decotlionis Sauic hordei,
Et
dei torrefaclce.
id
f
ejl farince
hor-
duraverit [ventris
fluxus], coquatur
una Sauic granorum mali Punici. Et Jift alvus magis laxa, bibat gummi Arabicum cum ?bdjhir, poflquam
T
trita fnt uti collyrium
hcec infpergantur quatuor uncias aquce decoclionis Sauic hordei, ct bibat totum. Et Ji autia ft alvi ;
in
folutio,
curetur
iis
quce
memoravimus
in
morbo diarrhaea. ^uodji diarrbcea diutuma fiat,
butyro, bifcotJo
vel
4
Al-Raib valde acidum, amoto qaod dicitur Al-Zabd, cum pane
btbat
bono,
et pauxillo
gummi
Arabici,
Tebdfmr.
*
ViJs not. 22, pag. 62.
Ex
L
2 7o
]
Ebn GiAZLiE Tacwimo'l Abdani. Tacuim IV, De
A^joi
jy&>*
\—
ijks£&\
(jjU
IkjJ
A>-J\ (^jLajj
—
iAOJj
<J*sa*aS
3U*>Jali
^
£*jj\
J.AX^J\
dLu^
1
Vide not.
7,
J\
vjA^ uW^ J
Cljl?
jH*.^Uy\ 0°y^3
c-jj^
1
jjl^
^jVj
JlU^. (JW^Xi
cJb^Mi
j\i>jJuJi
*
UaxA3 £>.y\ (jmaj
j\
jj^V" 43v^Ai
CLjUaj
\—wwtXc
(^«y^ t
variolis et morbillis,
pag. 178.
c
£-<0
{j£>Ls>^i
LfCoj\
271
[
Ex
]
MS. Arab. (charaBere Syro) antiquo. Olim Letherlandi.
Codice
fatis
venaefe&ionem POST hordei incodta cui
lentium
;
bibat
aquam
fuerit tertia pars
et lac, in
bra, et febeften,
quo funt zizypha ru-
cum
fyrupo papaveris. Alatur cucurbitis ; et fi cun<3etur exitus earum, fumantur quinque ficus et quinque drachmae lentium excorticatarum, et drachma dimidia feminis foeniculi; coquantur in libra una aquae ad uncias quatuor cum dimidio, cui admifceatur fuccus mali Punici, et bibat. Quodji alvus Jicca fuerit% detur
1
Terengiabin
cum aqua
hordeiy vel medulla cajiceflftulce, vel lohoc
prunorum Damafcenorum. ^uodfi alvus 2 fluaty bibat aquam Sauic hordei cui incoffte fint baccce myrti> cum gummi Arabicoy et luto Armeno, et trochifcis TebdJhir reftringentibus,
2
Vide
et rob
Cydoniorum
$
not, 9, pag. 182.
et
272
[
aJ«3sAjt
SjiiJJ
j
£juJI
J^*?.3
^Lcj,
3
]
^jJall
u*3U*« &a5 gx\
«-lia j ^
(jJ
C
C C
3
*ilis81
^L^
et
Vetus Interp. "
et
sji&J
*Ai
•
gyb
A-^
£>•
Lo
J
«Xs^as
AjiNj
^
r
^
*Xi>
L^ijLtJ!
^Iaa05^
(jjyl
*X3
5
*\
^
r
\^kX?
i
\
c^.
^w^z campbora—jy$&\ lego. aqna coriandri recentis;" legens
273
t ii
Ji adfit
bus dei
rob myrti
tuffis,
etiani.
Ci^
milium coftum cum Sauic horcomedat mala Cydonia et mala.
fit
et
;
]
Evitanda
ejl
alvi Jolutio poji Jeptimum
In principio morbi in oculum inftilletur aqua rofarum, in qua infufum die??2.
fumac;
fuit
et
aqua camphora:
et
li
puftula apparuerit in oculo, in illum infpergatur antimonium. Et quando ad
finem (xpio-iv) ventum eft, coram illo accendatur ignis ex tamarifco et farmentis vitis,
fi
migetur
fit
hyems
cum
quodfi asftas fit, fufandalo et myrto 5 et po:
natur fuper ftragulum ejus rofa molita. Et quando inceperit deficcatio, inungatur cum fale et oleo fefami, et Jinas per horas quinque ; dein abluantur aqua cui inco&a fit myrtus ; poftea inungatur farina oryzae, et milii, et pauxillo croci;
quas fuper illum linquantur per diem unum > dein abluantur cum aqua furfuris.
i
yi \ÂŁl\
tft
j
et
Vox
ia codice
meo
confuse
fatis
defcripta
hxrco.
Mm
Tro-
2
[
74
]
Trochifci Tebaihir, pag. 270, 271, ab Ebn Giazla memorati : vide Mefue^
JoL 153,
col.
i, 2.
S&AÂť***
^.A^Uj^
f
f&l)^
Jjt
1
1/
{jdjS^
^
SH^f (^^3
hondere 3j, <zi 5j.
fs
X$U>0
****
L-*cU g^y.
X
Cj}
cJsJs^
Arabicse vcceS fpn?
2
t
75
]
Ab Haly Abbate paulo aliter
;
Cod. Laud.
A. N째 115.
Hjec
eji
Tebd*
defcriptio trochifcorum
Jhir adftringentium.
JIosarum rubrarum drachmas Seminis oxalydis
fylveftris
fex^
drachmae
quatuor.
Gummi
Arabici, Tebafliir, et terras
Cyprias fingulorum tres drachmae.
Berberum
et
baccarum myrti fingu-
lorum quatuor drachmse.
Croci drachma, /
bene contundantur, et cum mucilagine feminis pfyllii formentur tro1 a pondere 3j. ad 3j. fs. chifci,
Omnia
Dirhem
m
et Mithjkal,
not. 7, pag.
io?
t
quorum
valor accurate ponitur
•
276
[
Haly
]
Ebno'l Abbas Perfa Magus A. D. 980^
flo-
ruit circa
Ebn Giazla
—
obiit A. H. 473, A. D. 1080. VideHift. DynafL Arab. pag. 365. Lat. pag. 241 i
—
Alsaharavius, Medicus Cordubenjis obiit A. H. 500, A. D. 1106. Vide Cafir. Catal. pag. 173, col. 2.
Ebn Beitar
—
A. D. 1248. 278.
Damafci A.H. 646, Vide Cafir. CataL pag.
obiit
1
i
3 o H
<1) tSJ
H H
HO O (g H HH S (d
J-i
O ctf
O O £
(0 0)
<H
6 O
HH CJ
O s
Q W g « co M WO D
co
U O
0
H
<D
to
<D
Xi -P
O
•H co
« H O £ O
H
3)
>
o
£-4
•H •H
•
<HI
w
•H +>
O M h^ <^ ^ e H ^
o Jh
0
<D
-n •H •H
W
fi <ij
•H
.
A Accession no. •
25872
Author
De variolis et
morbillis
.
.
1766. Cal1 f
n °'
INOCULAT.ON VACCINATlON