Scolina“Fostüs”
Le laur pedagogich te scolina
Die pädagogische Arbeit im Kindergarten
Il lavoro pedagogico nella scuola dell’infanzia
Lelaurdeformaziuntescolina
La filosofia de formaziun dles scolines ladines se basëia sön la imaja dla möta y dl möt che costruësc para ativamënter süa formaziun y che surantol responsabilité aladô de so svilup. Tl zënter dla formaziun dla scolina é la möta y le möt te süa globalité. I prozesc de formaziun, l’ambiënt d’aprendimënt, l’oferta di materiai y l’organisaziun dl decurs dl de é adatá ales competënzes cognitives, emozionales y soziales di mituns y dles mitans y dá la poscibilité da renforzé les conescënzes y competënzes te vigni ciamp de formaziun.
DieBildungsarbeitinunseremKindergarten
Die Bildungsphilosophie in den ladinischen Kindergärten beruht auf einem Bild des Kindes als aktiver Mitgestalter seines Bildungsprozesses, der von Anfang an seine Entwicklung und Bildung mitgestaltet und dabei eine entwicklungsangemessene Verantwortung übernimmt.
Im Mittelpunkt der Bildungsarbeit des Kindergartens steht die gesamte Persönlichkeit des Kindes Die Bildungsprozesse, die Bildungsumgebung, das Materialangebot und die Gestaltung des Tagesablaufes sind der emotionalen, sozialen, körperlichen und kognitiven Entwicklung der Kinder angemessen und fördern die Kenntnisse und Kompetenzen in jedem Bildungsbereich.
Decursdlde
Vigni de te scolina é atramënter, mo al é ince metü adöm da momënc y rituai desvalis che strotorëia le de de scolina. N decurs dl de tler y conesciü pita ai mituns y ales mitans orientamënt y segurëza. Tl medemo tëmp pormëtel da cherié n ecuiliber danter jüch lëde y ofertes formatives, danter momënc de ativité y momënc de chit. Chësta alternanza y varieté porta pro al bëgnester di mituns y dles mitans.
Lagiornataallascuoladell’infanzia
Ogni giorno alla scuola dell’infanzia è diverso, ma è composto anche da routine e rituali tipici che strutturano la giornata. Un’organizzazione della giornata regolare e conosciuta offre ai bambini e alle bambine un senso di orientamento e di sicurezza.
Allo stesso tempo, consente di raggiungere un equilibrio tra gioco libero e attività formative mirate, tra attività e riposo. Questa alternanza e varietà aumentano il benessere dei bambini e delle bambine.
7:30 - 8:30 tëmp d’entrada
Eintrittszeit orario d’entrata
7:30 - 8:30 jüch lëde Spielzeit gioco libero
8:45 - 9:25 cërtl dla doman y mangé dal danmisdé Morgenkreis und Jause cerchio mattutino e merenda
9:30 - 10:45 jüch lëde “davert” “Offenes” freies Spiel Gioco libero “aperto”
10:45 - 11:30 ativités o jüch te urt Aktivität oder Spiel im Garten attivitá o gioco nel giardino
11:30 arjigné la mësa Tische decken apparecchiare la tavola
11:45 marëna Mittagessen pranzo
12:30 - 13:10 jüch te urt Spiel im Garten gioco nel giardino
13:10- 13:50 urt, jüch lëde, ativités Garten, Freispiel, Aktivitäten giardino, gioco libero, attivitá
13:50 - 14:06
i jun a ciasa wir gehen nach Hause andiamo a casa
Leplurilinguismtescolina
Le plurilinguism y la daurida interculturala é valurs pedagogics y sozioculturai de basa por la scolina ladina. Les scolines ladines dla provinzia da Balsan se caraterisëia por na gran varieté linguistica. Dlungia ai trëi lingac ofiziai todësch, talian y ladin, él tres plü sovënz ince d’atri lingac baiá da porsones da foradecá che vëgn a vire te nostes valades. Por mantigní y renforzé la tradiziun y cultura ladina vëgnel adoré le ladin sciöche lingaz de basa tl laur pedagogich da vigni de. Aladô dles competënzes dles mitans y di mituns vëgnel promoiü ince le todësch y le talian tres le jüch y ativités mirades desvalies.
Ilplurilinguismonellascuola dell’infanzia
Il plurilinguismo e l’apertura interculturale sono valori pedagogici e socioculturali fondamentali per la scuola dell’infanzia ladina. Le scuole dell’infanzia ladine della provincia di Bolzano si contraddistinguono per la grande varietà linguistica. Oltre alle tre lingue ufficiali tedesco, italiano e ladino, sono presenti sempre più frequentemente anche altre prime lingue parlate da persone che vengono a vivere nelle nostre valli
Per tutelare e rafforzare la tradizione e cultura ladina viene usato il ladino come lingua principale durante il lavoro di formazione quotidiano. A seconda delle competenze linguistiche delle bambine e dei bambini, si offrono loro modalità differenziate di apprendimento anche nelle altre due lingue provinciali, tedesco e italiano.
“Bunde”
tedücilingacdenostesscolines
“GutenMorgen”
inallenSprachenunsererKindergärten
“Buongiorno”
intuttelelinguedellenostrescuole dell’infanzia
Deutsch Italiano
LadinGherdëina
LadinValBadia
Adoranzadilingactenostascolina
La scolina “Fostüs” da Badia é na scolina ladina, insciö vëgnel suradöt renforzé le lingaz ladin y süa cultura. Implü valorisunse le conzet dl plurilinguism, adoran ince i dui lingac todësch y talian. Vigni lingaz vëgn adoré tratan öna n’edema, olache al vëgn ciaré de adoré esclusivamënter chël lingaz fora por le decurs dl de, insciö por ejëmpl tratan le cërtl dla doman, tratan le danmisdé y la marëna, da romené sö, da se saludé y insciö inant.
I mituns y les mitans s’orientëia y desfarenziëia i lingac aladô di trëi corusc: vërt por le ladin, cöce por le todësch y
Azënt pedagogich
Vigni ann á la Direziun dles scolines “Ladinia” n azënt pedagogich. Tratan l’ann de scolina vëgnel metü le focus sön chësta tematica, la portan ite te na manira globala y ciaran da trá ite de plü ciamps de formaziun.
Azëntpedagogich
Anndescolina2023/24
Soghé,fá,cunté…programé.
Ativéesperiënzesdejüchcunle codingylestorytelling
Spielen,gestalten,erzählen… programmieren.
SpielerischeErfahrungenmitCoding undStorytelling
Giocare,creare,raccontare… programmare.
Attivareesperienzeludichedicoding estorytelling
DLANN
Obietifs formatifs:
L’obietif zentral dl’educaziun ai media digitai é chël da sostigní le möt/la möta tl’adoranza di media digitai, dles tecnologies dla comunicaziun y dl’informaziun te na manira competënta, responsabla y refletüda
Le möt/la möta fej esperiënzes y ciafa conescënzes importantes por gestí media digitai desvalis.
I media digitai vëgn adorá sciöche fontana de informaziun y de aprendimënt, sciöche ince por la comunicaziun y l’espresciun creativa.
Le möt/la möta interagësc tres le jüch te na manira ativa cun i media digitai, che vëgn adatá ales esigënzes di mituns y dles mitans
I sostignun le möt/la möta te so pinsier logich: i mituns y les mitans impara da se orienté tl ambiënt che ai/ares á incëria y svilupëia sües competënzes de orientamënt tl tëmp y tla lerch Implü vëgnel lauré fora le conzet dl problem solving, tres chël che le möt/la möta impara da partí sö n problem te de pici vari, insciö che al/ara se fej plü saurí da rové a na soluziun
Les educadësses aprofondësc les metodes desvalies dl story telling (sciöche por ejëmpl le Kamishibai, la storia sonora, le teater dl’ambria, le teater cun popes y i. i.) y les integrëia tl decurs dl de y tles ativités didatiches
ATIVITÉSCHEIPITUN:
I laurun te de pici grups por porté ite i mituns y les mitans tl monn di media digitai. I ti dun le tëmp y le sostëgn de chël che ai/ares á debojëgn.
Aladô dl prinzip dl’individualisaziun, adorunse i media digitai por pité ai mituns y ales mitans ativités adatades a sües esigënzes.
I arjignun ca n piz di media y cheriun n ambiënt de jüch y d’aprendimënt adaté ai mituns y ales mitans, insciö, che ai/ares pois deventé protagonisc’ atifs y protagonistes atives tl’adoranza di media.
I programun momënc de reflesciun por baié adöm ai mituns y ales mitans de sües esperiënzes cun i media.
I ciarun da tó ite i media digitai te vigni sort de ativités didatiches, sciöche tratan “Quaky”, dal cërtl dala doman y i. i..
I adorun le Tellimero por arjigné ca adöm ai mituns y ales mitans placac viënc, olache vëi instësc/vëres instësses registrëia i contignüs dla tematica dl placat, jüc cun registraziuns de lessich (sciöche por ejëmpl n Memory), stories fora de libri y i. i..
I adorun la Toniebox por registré nostes cianties o stories y por ascuté chëstes spo te n secunt momënt.
La maiú pert de nos educadësses á tut pert a cursc de formaziun sön la tematica di media digitai, imparan insciö a conësce media digitai nüs da podëi presenté ai mituns y ales mitans.
“Des isch der Cubetto, un er konn do gien. Mir miessn de Formen do auitien, domit er geat und um ihm die Richtung zu geben. Wenn i links will, donn tui die gelbe Form aui, rechts rot und grün isch inant. I will iaz mit dem Cubetto zur Kirche gien, noa tui‘s zuerst inscholtn und auf dem Start legen. Noa muas i drei inant, spo oje, rechts biegen, spo un, dui inant. Domit er startet drück i do auf den blauen Knopf, noa schaug mo ob‘s stimmt. Man heart a epas bol er geat. Al é rové tl dërt post!“
Nico und Amelie, 4 Jahre
Matthias, 3 agn T E L L I M E R O
“Al á inom biro. Cun chësc biro pón ascuté. Por che an alda ci che an dij, mësson mëte l’biro sön la cogora y spo aldon i mituns. Al á l’botun por le impié y le destodé y l’ater é por dër volume, vé, chësc é volumiscimo. Por registré drücon sön le botun cöce, spo fej l’biro n “piip” y spo pón registré y spo canche an á rové pón l’ascuté. A me me sál dër bel da fá cun chësc biro, i oress le fá ciamó.”
“Chësta é la ê o l’Bee-Bot, al é ma che al ne á nia les ares, mo al é bun da jí a pe. Al é da druché i botuns por che al sá olache al mëss jí. Naota messunse l’impié chiló doia y spo por le fá pié ia le mëton sön le start. Spo ciarunse da vider fora a odëi ci tëmp che al é incö y spo rovenunse le Bee-Bot sö dales niores, chëres zënza plöia. I drocun i botuns un, dui, trëi, cater inant, spo giré a man dërta, spo un, dui, trëi inant, spo giré dl ater vers y un n vare inant y spo él da druché l’via y spo ciaré olache la ê vá. Sce ara vá falé, él da druché l’cancelé y mëte man indô danü. Eehh, ara é rovada sö dales niores!”
Lena y Astrid, 4 agn y Marcel 3 agn
Niklas, 4 agn y Kevin, 3 agn T O N I E B O X
“Naota mësson tigní druché la orëdla, spo s’impëiera la Toniebox, ara lomina ince spo. La picera orëdla é da destodé. Por che an alda val’ pón spo tó les cufies, o ince zënza. An mët spo l’Tonie sön la box. Sce an ó aldí plü dadalt, mësson druché sön la gran orëdla n per de iadi y da mené jö tl’atra orëdla. Sce an tol jö l’Tonie se archita la box. Cun la Toniebox pón ascuté stories y cianties.”
