Vimed Poradnik Dietetyczny by Larido Agencja Reklamowa

Poradnik dietetyczny Nie ma dwรณch identycznych diet, bo nie ma dwรณch identycznych ludzi.

PRZEWODNIK PACJENTA

Dobry dietetyk to podstawa! Masz lekką nadwagę. Ćwiczyłaś, odchudzałaś się, stosowałaś

je inaczej. Sposób odżywiania, który doskonale służy na przykład

wszystkie mądre rady, łykałaś odchudzające suplementy, wszystko

Twojej siostrze, może być szkodliwy dla Ciebie. Dlatego rady w ro-

na nic. Nadal nie możesz pozbyć się zbędnych kilogramów. Tkanka

dzaju: „spróbuj tego - mi pomogło”, bardzo często nie działają. Tak-

tłuszczowa gromadzi się uparcie w miejscach, w których chciałabyś

że wiele badań naukowych daje sprzeczne lub niespójne wyniki.

jej nie mieć. Coraz częściej też pojawiają się problemy skórne, mi-

Dlatego wszystkie cudowne diety stosowane bez profesjonalnego

greny, wzdęcia. Nie chcesz, by nadwaga całkowicie zrujnowała Twój

wsparcia tak rzadko przynoszą efekty.

wygląd, kontakty towarzyskie i zdrowie. Wiesz, że sama nie pora-

Jeżeli czujesz, że sobie sama nie poradzisz - idziesz do specjalisty.

dzisz sobie z problemem. Postanowiłaś skorzystać z pomocy spe-

Nie ma w tym nic złego - tak jak korzystamy z usług ginekologa,

cjalisty!

fryzjera, mechanika, hydraulika czy kosmetyczki, tak współczesny

Bez pomocy dietetyka na pewno o wiele trudniej pozbyć się nad-

człowiek regularnie korzysta z usług dietetyka.

wagi. Nasz wygląd zależy od genów i czynników środowiskowych

otyłość, to na pewno nie jesteśmy na nią skazani. Obciążenie gene-

Obecnie modne są testy nietolerancji pokarmowej. Czy nie wystarczy wykluczyć z diety niektóre produkty?

tyczne można skorygować modyfikując tak zwaną ekspresję genów.

Niestety nie. Większość testów tego typu jest prawie bezwarto-

Najlepszym na to dowodem są nasi pacjenci. 98% z nich trwale po-

ściowa. Stosując się do ich wyników, możemy sobie narobić jesz-

zbywa się nadwagi.

cze więcej problemów. Niewłaściwa dieta może spowodować po-

- od sposobu odżywiania, aktywności fizycznej, przebytych chorób czy stosowanych leków. Przy czym, nawet jeśli jesteśmy podatni na

ważne i trudne do naprawienia niedobory pokarmowe. Wykluczo-

Każdy z nas jest inny. Nasze organizmy, choć podobnie zbudowane, wskutek uwarunkowań genetycznych i środowiskowych działają inaczej. Po co korzystać z usług dietetyka?

ne produkty trzeba czymś zastąpić! Ponadto trzeba często całkowi-

W świecie, w którym bez trudu można znaleźć tysiące diet, ko-

cie zmienić sposób przygotowywania posiłków. Bez wskazówek do-

rzystanie z porad specjalisty wydaje się pozbawione sensu. Czy

świadczonego specjalisty trudno zaplanować zakupy i zorganizo-

na pewno? Pomimo dostępności informacji, rokrocznie milio-

wać przygotowywanie posiłków. Nie wspominając o oszczędności

ny ludzi umierają przedwcześnie z powodu chorób dietozależ-

tak cennego dla nas czasu, energii oraz pieniędzy wydawanych na

nych (np. cukrzycy, nowotworów). Dzieje się tak dlatego, że każ-

jedzenie i suplementy. Samodzielne wprowadzanie drastycznych

dy z nas jest inny, nasze organizmy, mimo że są bardzo podob-

zmian w sposobie odżywiania prędzej czy później doprowadzi do

nie zbudowane, jednak w wyniku uwarunkowań genetycznych

buntu organizmu i efektu jo-jo.

i środowiskowych funkcjonują nieco inaczej. Dobranie odpowiedniej diety nie jest zadaniem prostym. Każdy organizm funkcjonu-

„Zdrowy żebrak jest szczęśliwszy niż chory król”

Artur Schopenhauer

Jak znaleźć dobrego dietetyka?

Dobry dietetyk kliniczny wskaże Ci nie tylko jak pozbyć się zbęd-

Dzięki rozwojowi medycyny możemy pozbyć się nadwagi i otyłości.

nych kilogramów, ale także pomoże to osiągnąć w taki sposób,

Zmieniając nawyki, nie tylko żywieniowe, możemy przedłużyć na-

żeby Twoje ciało na tym nie ucierpiało (stawy, wątroba, tarczyca,

sze życie w zdrowiu nawet o 30 lat. Pytanie jak to osiągnąć? Pomoc-

obwisła skóra, przedwczesne zmarszczki). Dobry dietetyk w bar-

ną okazuje się Medycyna Stylu Życia. Coraz liczniejsze grono specja-

dzo wielu przypadkach chorób przewlekłych potrafi zastąpić le-

listów z tej dziedziny, zdecydowanie wyróżnia się na tle niekompe-

karza i uchronić Cię przed poważnymi problemami zdrowotnymi,

tentnej i niedoświadczonej konkurencji. Dobry dietetyk to ktoś, kto

włącznie z rakiem. Dobry dietetyk może zapewnić Ci długie życie

stale uzupełnia swoją wiedzę z zakresu żywienia, medycyny i - uwa-

w zdrowiu, a zatem warto zadać sobie trud znalezienia napraw-

ga - potrafi gotować. Dzięki temu może dobrze doradzać swoim

dę dobrego dietetyka i z pewnością nie warto na nim oszczędzać.

pacjentom, wskazując takie sposoby przygotowywania posiłków,

Każda złotówka wydana na dietetyka może oszczędzić 100 zł wy-

w których nie tracą one swoich właściwości odżywczych i leczni-

dane na lekarzy, leki i leczenie.

czych. Warto w naszym kraju także popularyzować, dobrze funkcjonujące w krajach anglosaskich, odróżnienie dietetyka (Registered Dietitian) od doradcy żywieniowego (Nutritionist). Dietetykiem może zostać osoba, która ukończyła studia kierunkowe i odbyła staż za-

Dobry dietetyk to ktoś, kto stale uzupełnia swoją wiedzę z zakresu żywienia, medycyny i - uwaga - potrafi gotować.

wodowy. Doradztwo żywieniowe nie wymaga ukończenia kierunkowych studiów. W praktyce przyjęło się, że dietetyków posiadających tytuł magistra dietetyki określa się mianem Dietetyków Kli-

Jak korzystać z usług dietetyka?

nicznych. Absolwentów kierunku dietetyka (magisterskich i licen-

Bardzo pomocne jest zapisywanie swoich spostrzeżeń, pytań i wąt-

cjackich) określa się jako Dietetyków, a osoby po kursach i szkole-

pliwości. Dlaczego? Choćby dlatego, że czasami trzeba wykluczyć

niach powinny używać tytułu Doradcy Żywieniowego. To, dlatego

pewne rodzaje mięs, owoców czy warzyw, w innym momencie nale-

tak ryzykowne jest korzystanie z bezpłatnych, czy podejrzanie ta-

ży je włączyć. Reakcje na te zmiany odnotowane w dzienniku są ko-

nich porad dietetycznych. Pamiętajmy, że w popularnych portalach

palnią wiedzy o pacjencie, pozwalają specjaliście lepiej poznać pro-

dietetycznych często zatrudnia się osoby jeszcze studiujące, których

blem, skuteczniej go leczyć. Głęboko zaangażowany w problem pa-

wiedza jest powierzchowna, a doświadczenie niemal zerowe.

cjenta dietetyk, zawsze musi dysponować odpowiednią ilością cza-

Tylko doświadczony dietetyk kliniczny potrafi korzystać z nowocze-

su, by te informacje opracować i przygotować indywidualne wska-

snych narzędzi diagnostycznych, które pozwalają na - przesądzają-

zówki, eliminując z diety produkty, które wywołują spustoszenie

cą o skuteczności - personalizację terapii. Identyfikacja niepożąda-

w organizmie. By ten cel osiągnąć, bardzo ważne są odpowiednio

nych reakcji na pokarm, badania genetyczne, badania pozwalają-

częste spotkania z lekarzem. Z czasem wystarczy jedno spotka-

ce diagnozować różnego rodzaju nietolerancje, zaburzenia proce-

nie co miesiąc, co trzy miesiące. Po przestawieniu swojego życia na

sów metabolicznych czy procesy detoksykacji, stres oksydacyjny itp.

zdrowe odżywianie warto raz w roku wykonać badania kontrolne,

są absolutnie niezbędne w leczeniu żywieniowym.

oczyścić organizm z toksyn.

Zasady zdrowego odżywiania Poniższe, bardzo ogólne zalecenia, odzwierciedlają jedynie wąski

wachlarzem badań diagnostycznych, które jeśli zostaną wykonane

fragment dzisiejszej wiedzy. Co roku pojawiają się setki publikacji

odpowiednio wcześnie, pozwalają wykryć i leczyć wszelkie niepra-

naukowych, które rzucają nowe światło na stare problemy. Na przy-

widłowości. Jednym z popularniejszych jest test badający niepożą-

kład, resweratrol kojarzony z winem i jego działaniem antyoksyda-

dane reakcje na pokarm „Kod Metaboliczny”. Niemniej ważne i po-

cyjnym w określonych sytuacjach jest korzystny dla zdrowia, w in-

pularne są testy określające podłoże genetyczne nadwagi i otyłości.

nych może być szkodliwy. To dlatego w terapii żywieniowej najważ-

dzi! Z tego względu, nikt nie powinien podanych zaleceń traktować

Teoria równowagi kwasowo-zasadowej jest podstawową, ogólną regułą, która może służyć jako przewodnik po zdrowym odżywianiu.

jako bezwzględnie obowiązujących. Nie mogą one zastąpić porady

Szczegółowe sposoby postępowania powinny być dostosowane do:

niejsza jest personalizacja. Nie ma dwóch identycznych diet, bo nie ma dwóch identycznych lu-

lekarza, dla którego zawsze najważniejsze są wyniki badań, aktualny stan zdrowia i kondycja psychofizyczna pacjenta. Doświadczony dietetyk pomaga uniknąć błędów i pułapek rozpowszechnianych przez nieodpowiedzialnych doradców kulinarnych i dietetycznych. Prawidłowy metabolizm to warunek dobrego samopoczucia

• wieku, • kondycji, • klimatu, • rodzaju wykonywanej pracy, • osobistych preferencji smakowych.

w każdym wieku. Obecnie dysponujemy bardzo zaawansowanym

Nie ma dwóch identycznych diet, bo nie ma dwóch identycznych ludzi!

Jak sobie radzić z nadmiarem kwasów? Jeśli Twoja dieta składa się w większości z białek + mięsa, ryb, mle-

dostępnymi w diecie środkami alkalizującymi. Bardzo skuteczne

ka, a także z produktów mlecznych oraz mącznych + chleba, prze-

w osiągnięciu tego celu będą wszystkie dojrzałe owoce, z wyjątkiem

tworów zbożowych, dań o wysokiej zawartości tłuszczu, cukru, cze-

- żurawiny, jagód, śliwek - świeżych i suszonych. Budowanie zapa-

kolady, kawy, wina, piwa... Jeśli dodatkowo mało się ruszasz, prze-

sów alkalizujących jest kluczem do stabilnego zdrowia, mocnych

bywasz w zamkniętych pomieszczeniach, palisz tytoń, stresujesz

kości i zdrowych zębów.

się jest więcej niż pewne, że Twój organizm może być zakwaszony.

Antidotum na nadmierną kwasowość organizmu jest regularne spożywanie produktów o działaniu alkalizującym. Najlepszą metodą do oceny stopnia zakwaszenia organizmu jest obserwacja występujących objawów. Jeśli występuje któryś z wymienionych wyżej, należy niezwłocznie zacząć leczenie naturalnie

Antidotum na nadmierną kwasowość organizmu jest regularne spożywanie produktów o działaniu alkalizującym.

Możliwe objawy zakwaszenia organizmu: Początkowe objawy nadmiernej kwasowości

Późniejsze objawy nadmiernej kwasowości

Konsekwencje długotrwałego zakwaszenia organizmu

nadpobudliwość,

wzdęcia,

astma, infekcje grzybicze i bakteryjne,

przewlekłe stany zapalne, miażdżyca

wrażliwość na zapachy i ciepło, zimne

zapalenie oskrzeli, opryszczka, zapa-

i spektrum chorób układu krążenia,

dłonie i stopy, zatwardzenie, biegunka,

lenie jelita grubego, zapalenie pęche-

choroby nowotworowe, choroba Le-

zawroty głowy, alergie pokarmowe, zga-

rza, cienie pod oczami, depresja, bez-

śniowskiego - Crohna, toczeń rumie-

ga, uczucie gorąca przy oddawaniu mo-

senność, zaniki pamięci, migrena, bóle

niowaty, ziarnica złośliwa, białaczka,

czu, niestrawność, nieregularny puls,

uszu, grypa i przeziębienie, nieżyt żo-

stwardnienie rozsiane, schizofrenia, to-

bóle stawów, obniżenie popędu seksu-

łądka, katar sienny, łuszczyca, zapale-

czeń układowy, reumatoidalne zapale-

alnego, spadek energii, metaliczny smak

nie zatok, zapalenie cewki moczowej

nie stawów

trądzik,

w ustach, bóle głowy, bóle mięśni, ataki paniki, tachykardia, szybki oddech, nalot na języku

Oto podstawowe zalecenia: 1. Nie jedz w biegu. Staraj się znaleźć czas na każdy posiłek, aby móc

7. Aby wspomóc proces trawienia można zastosować enzymy tra-

zjeść go w spokoju, delektując się smakiem, zapachem i kolorem

wienne. Zwiększenie ilości surowych składników w posiłku spo-

tego co jesz.

woduje zwiększenie produkcji enzymów przez organizm. Surowe warzywa i owoce, a także kiełkujące zboża, nasiona i fasola są

2. Przestrzegaj zasady 80/20 - 80% produktów alkalizujących i 20%

znakomite w uzupełnianiu poziomu enzymów, tak samo jak fermentowane produkty takie jak: jogurt, miso, kiszone ogórki, ki-

produktów zakwaszających.

szone buraki, kiszona kapusta, kwaśny chleb. 3. Starannie i długo przeżuwaj każdy kęs, co pozwoli na dokładne wymieszanie go ze śliną. Takie postępowanie sprawi, że spożywa-

8. Spożywaj urozmaicone produkty. Produkty, które mogą wywołać

ny posiłek będzie jeszcze bardziej zasadowy (zwłaszcza jeśli spo-

reakcje alergiczne mogą być spożywane nie częściej niż jeden raz

żywasz produkty zbożowe).

w ciągu czterech dni. 9. Kwaśne produkty takie jak cytrusy, ananas, truskawki, kiwi, pomi-

4. Nie przejadaj się.

dory choć wykazują bardziej alkalizujące działanie podczas tra5. Unikaj picia podczas posiłku, zwłaszcza zimnej wody.

wienia, mogą powodować gwałtowne powstawanie zakwaszenia organizmu objawiające się występowaniem wysypki. Jeże-

6. Herbaty ziołowe (rumianek i mięta) i napary (mniszek lekarski)

li wystąpią takie objawy, należy zaprzestać spożywania tych pro-

mogą być stosowane przed posiłkiem w celu pobudzenia procesu

duktów, a następnie powoli wprowadzać je do diety, by po kilku

trawienia. Należy skonsultować wybór odpowiednich ziół z die-

dniach zaobserwować reakcję.

tetykiem lub lekarzem, który wybierze te najbardziej odpowiednie. Mięta spożywana pół godziny przed posiłkiem lub łyżka octu jabłkowego z wodą przed posiłkiem lub popijanie go podczas po-

10. Owoce są najlepsze w swojej naturalnej postaci, czyli nieprzetworzone.

siłku wspomaga trawienie.

„Wszystko może być trucizną albo lekiem, decyduje tylko dawka” Paracelsus

Łączenie produktów Połączenie białka ze skrobią, w proporcjach 50:50 %, w tym sa-

· Fasola i inne rośliny strączkowe posiadają różne kombinacje bia-

mym posiłku, utrudnia proces trawienia oraz powoduje zakwasze-

łek i skrobi, dlatego mogą powodować niestrawność. Najlepiej jest

nie organizmu, a to zwiększa ryzyko utraty zdrowia. Takie połącze-

łączyć je w posiłkach z warzywami nie zawierającymi skrobi. Odpo-

nia to np. ziemniaki z mięsem albo rybą, jajko z ryżem. Osoby zdro-

wiednio przygotowane powinny być dobrze tolerowane przez orga-

we, w dobrej kondycji i bez problemów z przewodem pokarmo-

nizm. Powinno się je łączyć z przyprawami wspomagającymi tra-

wym mogą tolerować wiele różnych, często egzotycznych połączeń

wienie - w zależności od rodzaju strączka - np. z majerankiem, ko-

składników pokarmowych. W przypadku występowania dolegliwo-

prem włoskim czy oregano. Przed użyciem mocz ziarno fasoli, od-

ści związanych z nieprawidłowym trawieniem, przestrzegaj kilku

lej wodę, w której fasola była moczona, zalej nową i gotuj zgodnie

podstawowych zasad:

z przepisem. Pamiętaj, aby nigdy nie gotować strączków w tej sa-

· „NIE ŁĄCZ BIAŁKA ZE SKROBIĄ”. Produkty o dużej zawartości biał-

mej wodzie, w której się moczyły. Jeśli mimo dodatków ułatwiających trawienie nadal występują problemy z gazami, warto pod ko-

ka: mięso, drób, owoce morza, jaja, produkty mleczne, ziarna oraz

niec gotowania dodać łyżkę octu jabłkowego lub winnego. *Kiełku-

orzechy staraj się łączyć z warzywami, za wyjątkiem tych o dużej za-

jąca fasola, surowa lub ugotowana jest łatwiej trawiona, ma mniej

wartości skrobi, takich jak: ziemniaki, bataty, dynia.

zakwaszające działanie.

· Skrobię zawartą w zbożach, płatkach, chlebie, makaronie, ziemniakach, batatach, ryżu, pasternaku, dojrzałej kukurydzy i dyni komponuj z warzywami i wolno fermentującymi owocami jak np.: banan, jabłko czy kokos. Produkty mleczne (lekkie białko) ze skrobią są lepiej tolerowane niż połączenie mięsa ze skrobią.

· Owoce (jabłka, morele, jagody, grapefruit, kiwi, cytryny, nektarynki, pomarańcze, papaja, brzoskwinie, gruszki, ananas, kwaśne śliwki, maliny, truskawki), mogą pomóc w trawieniu białka, ale powinno się je spożywać na 45 minut przed posiłkiem zawierającym białko.

45 minut przed

· Mleko sojowe lepiej komponuje się z płatkami niż mleko krowie, ponieważ ma mniejszą zawartość białka i większą zawartość węglowodanów. Jednakże, niektórzy ludzie mogą dobrze trawić produkty mleczne w połączeniu ze skrobią, zwłaszcza, jeśli mleko jest rozwodnione. Jogurt jest lepiej trawiony w porównaniu do mleka, ze względu na wysoką zawartość enzymów trawiennych.

· Produkty o dużej zawartości białka jak mięso w połączeniu z wa-

½ łyżeczki sody oczyszczonej w 120 ml wody. Stosuj proste kombi-

rzywami gotowanymi lub surowymi powinny być dobrze trawio-

nacje posiłków, aby uniknąć niestrawności.

ne, jeśli 20% posiłku stanowi mięso i 80% warzywa. Jeśli wystędo podstawowej zasady „niełączenia skrobi z białkiem”. Jeżeli pro-

Uboczny efekt alkalizacji organizmu kryzys ozdrowieńczy

pują problemy trawienne po tego rodzaju posiłku, należy powrócić blemy występują nadal, należy wykonać specjalistyczne badania

Tak zwany kryzys ozdrowieńczy może być spowodowany spoży-

w celu sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania szlaków meta-

waniem większej ilości produktów alkalizujących, niż do tej pory.

bolicznych.

Kiedy kwasy są uwalniane kanałami eliminacji, którymi są nerki, je-

· Do przygotowania posiłków mogą być używane zioła wspomaga-

lita, skóra, oraz płuca, możesz okresowo odczuć pierwsze objawy zakwaszenia.

jące trawienie - np.: nasiona lub liście kopru włoskiego z rybą; ostra papryka, anyż, koper, czosnek, pietruszka i curry z fasolą.

1. Obciążenia wysoką zawartością kwasów w organizmie mogą być eliminowane poprzez głęboki oddech i długie spacery. Znakomitym zabiegiem odkwaszającym cały organizm jest też tlenoterapia hiperbaryczna - już jeden godzinny zabieg przy ciśnieniu ok. 1,5

WARZYWA 80%

MIĘSO 20%

ATA, daje znakomite rezultaty. Po usunięciu objawów, jako zastrzyk energii mogą być stosowane naturalne toniki z żeń-szenia oraz spirulina, mleczko i miód pszczeli. 2. Najlepszymi naturalnymi metodami eliminacji zakażeń wirusowych lub bakteryjnych są: • echinacea, • sok z cytryny,

Zapobieganie występowaniu zaburzeń trawienia

• napoje z miodem,

Objawy nieprawidłowego procesu trawienia to spadek energii po

• świeżo wyciskany sok z owoców lub warzyw,

posiłku, senność, ból brzucha, zgaga, refluks, zawroty głowy, zły hu-

• ziołowe herbaty, tj. rumianek, imbir, trawa cytrynowa, melisa, dzi-

mor, gorzki smak w ustach, zaparcia oraz wszystkie początkowe ob-

ka róża, szałwia, tymianek.

jawy nadmiernej kwasowości, które mogą pojawiać się kilka dni po wystąpieniu niestrawności.

W przypadku gorączki należy spożywać soki i bulion na czczo,

Można tym objawom skutecznie zapobiegać:

a poza tym lekkie posiłki alkalizujące. W przypadku przeziębienia

W łagodnych przypadkach możemy zastosować wodę z cytryną,

zaleca się gorące kąpiele solne oraz inhalacje parowe z wyciągiem

suplementy zawierające naturalne enzymy z papai, herbatkę z mię-

z rumianku. Na obolałe ciało wskazane są masaże na sucho szczot-

ty lub ze świeżego imbiru, napar z kopru włoskiego.

ką lub relaksacyjny masaż z użyciem olejków aromatycznych.

Przy wystąpieniu silnego bólu, jeśli woda z cytryną nie pomoże, użyj

Przewodnik po odżywianiu alkalizującym zgodnie z zasadą 80/20 Działanie zakwaszające produktów to wcale nie jest proste zagad-

Posiłki na bazie skrobi powinny zawierać 20-30% skrobi oraz 70-

nienie. Pamiętaj, że czym innym jest odczyn pH danego produk-

80% warzyw. Jeśli w ciągu dnia spożywasz zbyt dużo produktów

tu, a zupełnie czym innym jego wpływ na zakwaszenie organizmu.

kwasotwórczych, zadbaj o to, aby spożywać nawet - 100% alkalizu-

Działanie zakwaszające mają produkty, które najczęściej zjada-

jących produktów w ciągu kilku następnych dni, aby zrównoważyć

my w nadmiernych ilościach. Należą do nich wszystkie przetwory

stan organizmu. Najlepiej, jeśli zasada 80/20 jest przestrzegana co-

mączne, kasze, chleb, cukier, kawa, herbata (z wyjątkiem zielonej),

dziennie, jednak nie zawsze jest to możliwe. Staraj się wtedy odpo-

czekolada, alkohol, większość napojów gazowanych. Tłuszcze są

wiednio bilansować posiłki w ciągu całego tygodnia.

w większości obojętne, a niektóre jak np. olej lniany, czy oliwa z oliwek mają działanie alkalizujące. Zasadowo działają prawie wszyst-

20%

kie warzywa i niektóre owoce. Mięso i nabiał powodują wiele kontrowersji: w większości źródeł znajdziesz informację, że silnie zakwaszają organizm. Aminokwasy, z których białka są zbudowane mają własności amfoteryczne. To znaczy, że w obecności silnych kwasów działają zasadowo, a w obecności silnych zasad - kwasowo. Dzieje się tak, ponieważ

80%

zbudowane są zarówno z grup kwasowych jak i zasadowych. Choć indeks kwasowości czerwonego mięsa jest wysoki to może się okazać, że po jego strawieniu w bardzo zakwaszonym organizmie mięso obniży zakwaszenie działając jak produkt zasadotwórczy. Dlatego raczej nie opierajcie się na tabelach i wskazówkach interneto-

40%

wych. Zasada 80/20 mówi o tym, że 80% dziennego spożycia produktów powinny stanowić produkty alkalizujące (większość warzyw i owoców), podczas gdy 20% może mieć formę kwasową (białko i skrobia). Białko i skrobia powinny być spożywane w osobnych posiłkach

90%

10%

60%

i zawsze w połączeniu z produktami alkalizującymi. Możesz spróbować diety opartej w 20% na białku oraz w 80% na nisko skrobiowych warzywach.

Zasada 80/20 mówi o tym, że 80% dziennego spożycia produktów powinny stanowić produkty alkalizujące, podczas gdy 20% może mieć formę kwasową. 10

Oto dodatkowe wskazówki, którymi należy się sugerować:

cji dziedzicznych) i fenotypu (predyspozycji wynikających ze środo-

1. Białka

zmiany.

wiska w jakim się znajdujesz). Codzienne, umiarkowane ćwiczenia wraz z odpowiednią ilością zalecanych płynów mogą przyspieszyć

Białka zwierzęce powinny być ograniczone do niezbędnego minimum. Nie zapominajmy, że warzywa działają alkalizująco i także

5. Większość napojów powinno być spożywanych co najmniej go-

dostarczają nam pewnej ilości białek. Ziarna, rośliny strączkowe,

dzinę po posiłku lub godzinę przed.

orzechy czy nasiona różnią się znacznie pod względem właściwo-

Herbata lub kawa nie powinny być traktowane jako zamienni-

ści zakwaszających, najlepiej je spożywać w stanie nie przetworzo-

ki wody. Owoce i warzywa o dużej zawartości wody zawierają pły-

nym. Produkty te są umiarkowanie kwasotwórcze, więc dopuszczal-

ny najwyższej jakości. Zmniejszaj więc spożycie innych płynów na

na jest proporcja: 30% zawartości produktów umiarkowanie kwa-

rzecz tych w postaci surowej.

sotwórczych do 70% produktów alkalizujących lub 40% produktów mało kwasotwórczych do 60% produktów silnie alkalizujących

6. Utrzymanie zasady 80/20 powinno być elastyczne.

Wszystko zależy od sezonowości występowania produktów oraz

Zależy to od osobniczych preferencji oraz od warunków otocze-

tego na co aktualnie masz ochotę.

nia. W zimnym klimacie współczynnik ten może być zmieniony nawet w proporcji 50-50%. Zimą, możesz potrzebować więcej kwaso-

2. Wybieraj produkty silnie alkalizujące.

twórczych produktów, ponieważ jest to żywność podnosząca tem-

Produkty zbożowe o takich właściwościach to: proso, komosa ryżo-

peraturę ciała, więc nie bój się eksperymentować znajdź swoją we-

wa, amarantus. Nie zawierają również glutenu. Używaj mąki ama-

wnętrzną równowagę.

rantusowej do zagęszczania posiłków zamiast mąki pszennej. Korzeń imbiru, migdały, kokos, kasztany wodne, ziarna sezamu, pro-

7. Odpoczynek i sen działają alkalizująco.

dukty sojowe budują alkaliczność. Wybieraj świeże owoce z herba-

Umiarkowany wysiłek fizyczny, świeże powietrze oraz pozytywne

tą lub kawą zamiast kwasotwórczych ciast i ciasteczek. Dodawaj sok

emocje sprzyjają utrzymaniu równowagi kwasowo- zasadowej. Sta-

z cytryny do zup, dressingów, sosów, ryby i mięsa.

raj się maksymalnie zredukować stres i negatywne emocje. Także zbyt intensywny trening może silnie zakwasić Twój organizm.

3. Zmiany wprowadzaj stopniowo. Jeśli zazwyczaj spożywasz dużo produktów kwasotwórczych, stop-

8. Dostosuj sposób odżywiania do stopnia obciążenia organizmu.

niowo wprowadzaj produkty alkalizujące do swojej diety przez kil-

Osoby ciężko pracujące fizycznie mogą spalić ciężkostrawne posił-

ka miesięcy. Znajdź złoty środek pomiędzy tym co jest zdrowe i tym

ki, podczas gdy osoby wykonujące lekkie prace powinny spożywać

co lubisz jeść.

posiłki lekkostrawne takie jak owoce, warzywa, zboża nie zawierające glutenu (proso, gryka, kukurydza, ryż), orzechy, nasiona.

4. Bądź cierpliwy. Tempo reakcji organizmu na zmiany jest indywidualne i uzależnio-

Staraj się jak najwięcej przebywać na świeżym powietrzu!

ne od twojego naturalnego rytmu oraz od genotypu (predyspozy-

Zalecenia dotyczące przygotowywania posiłków Celem diety jest utrzymanie właściwego składu ciała: odpowied-

Nawodnienie: rano po przebudzeniu na czczo woda z cytryną,

nia do wieku i budowy organizmu ilość wody wewnątrz i zewnątrz

może być z dodatkiem imbiru lub wymiennie cytryna/imbir. Oczy-

komórkowej, masa mięśniowa, masa tłuszczowa, poziom minera-

wiście można ją pić również w ciągu dnia. W sumie zalecana ilość

łów. Dieta powinna zapewnić prawidłową pracę przewodu pokar-

płynów do spożycia w ciągu dnia - ok. 1,5 do 2 litrów (woda, herbaty

mowego (brak wzdęć, zaparć, uregulowanie wypróżnień), właści-

bez cukru: herbata czarna, herbata zielona, herbata biała, herbata

we nawodnienie organizmu, utrzymanie prawidłowego poziomu

żółta, herbata czerwona, rooibos, herbata różana, herbaty owoco-

elektrolitów. Bez tego nie pomogą żadne ćwiczenia ani suplementy.

we, mieszanka herbatek oczyszczających, regenerujących itp.)

Oprócz diety należy także dbać o regularną aktywność fizyczną, odpowiednio dopasowaną do naszej kondycji i stanu zdrowia.

Zamiast cukru: stewia, ksylitol

Schemat dnia:

Zamiast kawy: herbatki, ewentualnie kawa orkiszowa z cykorią

• I śniadanie należy spożyć do 1 godziny po przebudzeniu.

Między posiłkami: woda, herbatki ziołowe - mieszanka Detox, Zdrowy Sen, Spokojne Nerwy, mięta, melisa, rumianek, skrzyp.

• II śniadanie należy spożyć 3-4 godziny po I śniadaniu.

W razie uczucia głodu można sięgać po soki warzywne, warzywa do pochrupania, w ostateczności - owoc.

• Obiad należy spożyć 3-4 godziny po II śniadaniu. Oleje na zimno: olej lniany, oliwa, olej z pestek dyni (jako dodatek • Kolację należy spożyć nie później niż na 3 godziny przed snem.

do zup i sałatek). Na ciepło: olej rzepakowy lub olej z pestek winogron, olej ryżowy, olej kokosowy. W sumie 3-5 łyżki dziennie.

Przyprawy: posiłki doprawiać należy wedle uznania, używając następujących przypraw: majeranek, kurkuma, pieprz czarny, pieprz ziołowy, lubczyk, estragon, imbir, cząber, bulion wegetariański, curry, sól (niewielkie ilości), rozmaryn, oregano, bazylia. Ziarna, pestki i orzechy: pestki dyni, siemię lniane, sezam, orzechy

I ŚNIADANIE - Na przykład Mus Sałatka warzywna Sałatka owocowa

brazylijskie, orzechy nerkowca, orzechy pistacjowe, orzechy laskowe, orzechy makadamia, orzechy pinii, migdały, orzechy włoskie w ilości nie większej niż 2-3 łyżki dziennie - wszystkie składniki mielimy w młynku do kawy i dodajemy do musów lub zup.

II ŚNIADANIE - Na przykład Sok/koktajl warzywny Sałatka owocowa Porcja owoców

Błonnik: usprawnia funkcjonowanie przewodu pokarmowego, oczyszcza jelita, usuwa toksyny z organizmu oraz reguluje poziom cukru we krwi. Dieta bogata w błonnik zalecana jest szczególnie osobom zmagającym się z otyłością, cukrzycą oraz miażdżycą. Zaleca się stosowanie suplementów diety zawierających - babkę płesznik (Plantago psyllium) i babkę jajowatą (Plantago ovata).

OBIAD - Na przykład Ryba po grecku na zimno Zupa krem z pomidorów, papryki i czosnku Zupa krem „jarzynki” lub zupa krem z warzyw w 3 kolorach Sycąca zupa z czerwonej soczewicy i papryki

Suplementacja: badania naukowe pokazują, że większość ludzi wykazuje poważne deficyty niektórych witamin i minerałów. Niedobór witamin D, B, C oraz wielu innych mikroelementów został już potwierdzony jako przyczyna wielu bardzo poważnych chorób. Jednak nieprawidłowa suplementacja, stosowana bez współpracy ze specjalistą może prowadzić do rozwoju chorób, a w najlepszym przypadku efekty mogą być takie, że pieniądze wydane na kosztowne suplementy nie przełożą się na efekty w postaci odbudowy de-

KOLACJA - Na przykład Zupa krem z brokułów Ryba orientalna Kotlety warzywne Moussaka - grecka zapiekanka Sok/koktajl warzywno-owocowy lub warzywa curry na ciepło + komosa ryżowa (2-3 łyżki)

ficytów.

Dieta na 8 dni - rotacyjnie

Przykładowe przepisy kulinarne do wykorzystania I ŚNIADANIE

II ŚNIADANIE

Musy: marchew + mango / natka pietruszki + siemię lniane.

Sałatka owocowa

Mus 1

Składniki: 2 szklanki pokrojonej marchwi, 1/2 mango

1 mango + jabłko (pokrojone w kostkę) + sok z cytryny + podprażone pestki dyni (2 łyżki)

Sposób przygotowania: mango obrać, pokroić, zmiksować.

Sałatka warzywna

Marchewkę, umyć, obrać, zmiksować.

mix sałat + rukola + roszponka + pomidor + papryka + cebulka + czosnek + kawałek sera mozarella lub pieczonej ryby + kilka kropli oleju lnianego + przyprawy + kilka kropli octu balsamicznego

Propozycje soków i koktajli warzywno-owocowych

• żurawinowy bez cukru 100% • pomidorowy 100% • marchewkowy 100% • 4 marchewki + 1/2 selera korzeniowego • 4 marchewki + 1 pomarańcza • garść natki pietruszki + 1/2 banana + 1 kiwi + chlorella + 1 jabłko • garść szpinaku + 1/2 cytryny + miód (1 łyżeczka) + 1/2 banana +

Mus 2

Składniki: garść zielonej pietruszki lub szpinaku, 2 łyżki siemienia lnianego. Sposób przygotowania: natkę pietruszki/szpinak umyć, osuszyć, zmieszać z 2 łyżkami musu: marchew + mango/pomarańcza, dodać 2 łyżki siemienia lnianego, zmiksować. Ewentualnie dodać odrobinę wody.

Sałatka warzywna mix sałat + rukola + roszponka + pomidor + papryka + cebulka + czosnek + kawałek sera tofu + kilka kropli oleju lnianego + przyprawy + kilka kropli octu balsamicznego

Sałatka owocowa np. z 1 nieprzejrzałego banana + 1 kiwi + 1 pomarańczy + 1 jabłka

1 pomarańcza

• pół główki sałaty + 2 pomidory + 4 łodygi selera naciowego • 2 jabłka + 1/2 ogórka + 1/2 grapefruita • 2 duże marchewki + 1/2 grapefruita + 1/2 jabłka • jabłko + kiwi + 1 pęczek natki pietruszki + 1 szklanka wody • 4 marchewki + 4 łodygi selera naciowego + 2 garście rukoli + 1 jabłko + plaster cytryny

• 3 marchewki + 1 gruszka + 1/4 cytryny + plaster imbiru • 1 jabłko + łodyga selera naciowego + 1/2 limonki + 1/2 dużego zielonego ogórka

• 4 pomidory + 1 papryka czerwona + 3 łodygi selera naciowego + świeża natka pietruszki

• 1 duży ogórek + 1 jabłko + 2 marchewki + natka pietruszki + sok z 1/4 cytryny

Porcja owoców Kilka śliwek lub gruszka lub nektarynka/brzoskwinia lub miseczka borówek, 1 mały ananas.

OBIAD

Ryba po grecku

Składniki: filet rybny (150 g), czosnek (2 ząbki), 1 marchewka, 1/2 selera, 1 pietruszka, 1 cukinia, 1 cebula, 1 łyżka koncentratu pomidorowego, sól, olej z pestek winogron (1 łyżka). Sposób przygotowania: cebulę i czosnek posiekać. Pozostałe warzywa zetrzeć na tarce, poddusić przez 5 minut na oleju, dodać koncentrat pomidorowy. Rybę upiec w piekarniku lub na patelni grillowej, przełożyć do naczynia z warzywami i sosem. Pozostawić na kilka minut, żeby smaki się wymieszały. Podawać na zimno lub na ciepło.

Zupa krem z pomidorów, papryki i czosnku

Sycąca zupa z czerwonej soczewicy i papryki

Składniki: 1 szkl. czerwonej soczewicy, 1 duża czerwona papryka, 1 puszka pomidorów krojonych bez skórki, 1 cebula, 1 pęczek natki pietruszki, 1 łyżka oleju rzepakowego, sól morska, pieprz ziołowy, dodatki. Sposób przygotowania: soczewicę wypłukać, zalać wrzątkiem powyżej 3 cm, lekko posolić i gotować przez około 10 minut. Na oliwie zeszklić pokrojoną w kostkę cebulę, dodać pokrojoną w kostkę paprykę, dusić przez około 5 minut. Po tym czasie dodać pomidory, wymieszać dokładnie, doprawić do smaku solą i pieprzem ziołowym, zagrzać. Połączyć z ugotowaną wcześniej soczewicą. Podawać z natką pietruszki. Na talerz bezpośrednio przed spożyciem:

Składniki: 4 średnie pomidory, papryka czerwona, papryka żółta,

• olej lniany (1 łyżka)

3 ząbki czosnku, łyżka oliwy, szklanka bulionu lub wody (łyżeczka

• garść zieleniny (pietruszka, koperek, rukola, szpinak, roszponka)

bulionu wegetariańskiego).

• garść kiełków (brokuła, słonecznika, lucerny, rzodkiewki)

Sposób przygotowania: posiekany czosnek poddusić na łyżce oliwy, dodać obrane ze skórki i posiekane pomidory i paprykę. Dusić ok. 5 minut, dodać szklankę bulionu lub wody i doprawić bulionem wegetariańskim. Jeszcze raz zagotować. Zmiksować. Na talerz bezpośrednio przed spożyciem: • olej lniany (1 łyżka) • garść zieleniny (pietruszka, koperek, rukola, szpinak, roszponka) • garść kiełków (brokuła, lucerny, słonecznika, rzodkiewki)

Zupa „jarzynki” krem z warzyw w 3 kolorach

Składniki: 0,2 kg marchewek, 0,3 kg brokułu, 0,3 kg kalafiora, 1 l wody, sól, pieprz ziołowy, garść rukoli, 1 łyżka oleju lnianego. Sposób przygotowania: warzywa umyć, marchew obrać, wszystkie warzywa drobno pokroić. Do garnka wlać wodę, zagotować, warzywa wrzucić na wrzątek i gotować pod przykryciem ok. 10 minut (aż warzywa będą miękkie, ale nie rozgotować), zmiksować blenderem, przyprawić solą i pieprzem. Wylać na talerz, dodać olej lniany, zielone liście i kiełki.

Przykładowe przepisy kulinarne do wykorzystania KOLACJA

Zupa krem z brokułów

Składniki: średniej wielkości brokuł, pół małej cukinii, bulion wegetariański. Sposób przygotowania: brokuł pokroić na małe kawałki (szczególnie grubą łodygę), cukinii nie obierać, pokroić na małe kawałki, zagotować 1,5 szklanki wody, doprawić odrobiną bulionu wegetariańskiego. Do wrzącego bulionu wrzucić warzywa i gotować ok. 7 minut. Jeszcze twarde zmiksować. Na talerz bezpośrednio przed spożyciem:

• olej lniany (1 łyżka) • garść zieleniny (pietruszka, koperek, rukola, szpinak, roszponka) • garść kiełków (brokuła, lucerny, słonecznika, rzodkiewki)

Kotlety warzywne

Składniki: (na około 10 kotletów) 2 szklanki startej marchewki, 1 1/2 szklanki ugotowanej kaszy jaglanej, 1/2 szklanki prażonego słonecznika, 1/2 szklanki prażonego sezamu, 1 czerwona cebula, 1/2 szklanki mąki z amarantusa, 1/4 szklanki oleju, 2 łyżeczki kolendry, 2 łyżeczki pietruszki, łyżeczka suszonego imbiru albo 3 cm świeżego korzenia startego drobno na tarce, sól i pieprz ziołowy. Sposób przygotowania: wszystkie składniki wrzucamy do dużej miski i mieszamy aż do uzyskania klejącej masy. Jeżeli masa nie klei się wystarczająco, dodać jeszcze więcej oleju i mąki. Lepimy kotlety i układamy je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Pieczemy 30 minut w temperaturze 200 stopni, w połowie czasu pieczenia (albo po upływie 20 minut) delikatnie obracając kotlety na drugą stronę.

Ryba orientalna

Składniki: filet rybny (150 g), 1 marchewka, 1 pietruszka, 1 seler, po 1 czerwonej, żółtej i zielonej papryce, kawałek korzenia imbiru, ząbek czosnku, garść kiełków (dozwolonych wg wyniku testu: brokuła, rzodkiewki, lucerny), kurkuma, sól, pieprz ziołowy, 2 łyżki oleju z pestek winogron, 1 łyżka soku z cytryny Sposób przygotowania: rybę dokładnie umyć, osuszyć papierowym ręcznikiem. Oprószyć solą i pieprzem z obu stron. Skropić oliwą (2 łyżki) i sokiem z cytryny. Dodać bardzo drobno pokrojony czosnek. Warzywa umyć, obrać i pokroić w słupki. Cebulkę i imbir posiekać i zeszklić na łyżce oleju z dodatkiem wody. Dodać pozostałe warzywa. Przyprawić solą, pieprzem ziołowym, kurkumą i sosem sojowym. Rybę włożyć do naczynia żaroodpornego, przykryć warzywami i zapiekać w temperaturze 180°C przez około 30 minut. Przed podaniem posypać mieszanką kiełków.

Warzywa curry

Składniki: 1 kalafior, 3 cebule, 2 marchewki, 2 pietruszki, 1 mały seler, szklanka mrożonego zielonego groszku, curry, sól, pieprz ziołowy, olej rzepakowy (1 łyżka), 3 czubate łyżki mąki kukurydzianej, ewentualnie 2 łyżki skrobi ziemniaczanej. Sposób przygotowania: cebule obrać i pokroić w kostkę. Marchew, pietruszkę oraz seler obrać, pokroić w plastry, a następnie nieduże słupki. Kalafior rozdrobnić na małe różyczki. W garnku o grubym dnie podsmażyć na oleju posoloną cebulę. Gdy się zeszkli dodać rozdrobnioną marchewkę, pietruszkę oraz seler. Smażyć jakieś 4-6 minut. Do warzyw dodać kalafior i podsmażać kolejne 4-5 minut. Dodać curry, dolać tyle wody, aby przykryła warzywa. Gotować 15 minut. Pod koniec wrzucić groszek. W szklance wymieszać mąkę z wodą. Dolać do gotujących się warzyw, aby zagęściła sos. Doprawić jeszcze solą oraz pieprzem.

Moussaka - grecka zapiekanka

MAŁE CO NIECO :-)

ry (świeże lub przecier), gałka muszkatołowa, sól, pieprz ziołowy,

Śniadanie na słodko pudding chia

Składniki: ziemniaki, bakłażan, cukinia, cebula, czosnek, pomidoewentualnie mąka ziemniaczana, olej z pestek winogron, mleko roślinne np. kokosowe do beszamelu. Sposób przygotowania: bakłażana pokroić w plastry około 1,5 cm grubości, posypać solą i odstawić na 20-30 minut. Ziemniaki pokroić w cieńsze plastry i obgotować/obsmażyć. Dużą cebulę pokroić i podsmażyć, dodać rozdrobnione pomidory albo dobry przecier. Do sosu dodać pokrojoną w drobną kostkę cukinię, posiekany czosnek i przyprawy, dusić przez kilka minut. Bakłażana osuszyć ręcznikiem papierowym lub delikatnie spłukać sól wodą, a następnie obsmażyć na teflonowej patelni. Sos beszamelowy: kilka łyżek mąki i trochę oleju mieszać energicznie w rondelku. Dodać mleko roślinne (tyle, aby otrzymać konsy-

Składniki: 3 łyżeczki nasion chia, 2/3 kubka mleka roślinnego (najlepiej kokosowego lub migdałowego), szczypta soli. Dodatki: świeże owoce (w zależności od pory roku: banan, granat, truskawki, maliny, borówki), orzechy, pestki, płatki. Do smaku: syrop z agawy, syrop klonowy, miód, ksylitol. Sposób przygotowania: poprzedniego dnia wieczorem połączyć w miseczce mleko z nasionami chia, dobrze wymieszć. Odstawić do lodówki, przed pójściem spać wymieszać jeszcze 2-3 razy. Rano, przed podaniem, udekorować z wierzchu wybranymi dodatkami i oblać ulubionym syropem, miodem lub posypać ksylitolem.

stencję gęstej śmietany) i gotować przez chwilkę. W naczyniu żaroodpornym ułożyć warstwy warzyw: niewielka ilość sosu na dno, dalej plasterki ziemniaków, znowu trochę sosu, plastry bakłażana, sos, znowu ziemniaki i na wierzch sos beszamelowy. Piec około 30-40 minut (w zależności od ilości warstw i stopnia rozdrobnienia składników) w temperaturze 190-200 stopni. Pod koniec pieczenia przełączyć piekarnik na funkcję „grill”, dzięki czemu warstwa sosu beszamelowego ładnie się zrumieni.

Daktylowo-kokosowe praliny bez cukru

Składniki: 1 szklanka ekologicznych daktyli, 1/2 szklanki suszonych moreli niesiarkowych, 1/2 szklanki ugotowanej kaszy jaglanej, 2 łyżeczki karobu, 1 łyżeczka oleju kokosowego, 1/3 szklanki wiórków kokosowych, wiórki kokosowe do obtoczenia. Sposób przygotowania: daktyle i suszone morele zalać wrzątkiem i zostawić na kilka godzin, aby zmiękły. Kaszę jaglaną ugotować do miękkości. Owoce odcedzić z wody i przełożyć do misy blendera. Dodać ugotowaną kaszę jaglaną, łyżkę oleju kokosowego, karob i wiórki kokosowe. Zmiksować na gładką masę. W dłoniach formować z niej kulki i obtoczyć w wiórkach kokosowych. Przed podaniem praliny można wsadzić do lodówki, aby lekko stwardniały.

Notatki ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................... .........................................................................................................................................................................................................................................

CM VIMED Warszawa warszawa@vimed.pl Czerniowiecka 9, Warszawa 02-705 +48 22 266 80 66 CM VIMED Krakรณw krakow@vimed.pl Zabล ocie 25, Krakรณw 30-701 +48 12 445 31 15

INFOLINIA:

22 266 80 66