Summer 2017

summer2017 2017

www.larissanet.gr

Σ Υ Λ Λ Ε Κ Τ Ι Κ Η

Ε Κ ∆ Ο Σ Η

Τ Η Σ

L A R I S S A N E T

02 | ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2017

SUMMER 2017 • ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ LARISSANET

58-60

12-17

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΜΝΗΜΕΙΟ

27 ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

Η Κοιλάδα των Τεµπών, ένα σπάνιο δηµιούργηµα της φύσης, µε µοναδική οµορφιά και πλούσια πολιτιστική κληρονοµιά

Κοσµικές και κρυµµένες ακτές – επίγειοι παράδεισοι κοντά στην πόλη. Ταξίδι σε ακτογραµµή 70 χλµ.

48-52 ΕΡΩΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ Mας ανήκει µια πατρίδα που λάτρεψε το φως, το γυµνό σώµα, τον απροκάλυπτο έρωτα, το τραγούδι και το κρασί…

δημιουργεί επαγγελματίες

26-38 6 ΚΡΥΜΜΕΝΑ ∆ΙΑΜΑΝΤΙΑ Προτάσεις διακοπών στα νησιά της «άγονης γραµµής». Αυθεντικές καλοκαιρινές εµπειρίες…

EXALCO 21X29+5MM B&W GREEK.pdf 2 28/7/2017 2:41:05 μμ

C

M

Y

M

Y

Y

MY

K

2 summer 2017

summer 2017

3

*editorial

Θάλασσα και φως είναι ο τόπος μας… του Χρήστου Μπεχλιβάνου

* Πάρτε μαζί σας στις διακοπές βιβλία. Ξεκινώ με το βιβλίο του Χανς Φάλαντα «Και τώρα ανθρωπάκο;», εκδόσεις GUTENBERG.

summer2017 Σ Υ Λ Λ Ε Κ Τ Ι Κ Η

www.larissanet.gr

αζερόπλοια… Έναν τόπο φωτισμένο, χρωματισμένο, προικισμένο θα απολαύσετε στο τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας. Έναν τόπο καλοκαιρινό έρωτα… Και σ΄αυτόν τον τόπο «όσα δεν ζήσαμε, αυτά μας ανήκουν. Εκεί που τελειώνουν τα όνειρα, εκεί αρχίζει η ζωή μας» (Λειβαδίτης). Αρκεί να γίνει «η δύναμή σου πέλαγο κι η θέλησή μου βράχος» (Σολωμός). Γιατί «το ξέρω πως καθένας μονάχος πορεύεται στον έρωτα. Μονάχος στην δόξα και στο θάνατο. Το ξέρω. Το δοκίμασα. Δεν ωφελεί... Άφησέ με να έρθω μαζί σου..» (Ρίτσος). Γιατί όσο κι αν αρμενίσουμε στις πέντε ηπείρους, εδώ θα επιστρέψουμε, γνωρίζοντας ότι «αν κάποιος μάθει καλά ελληνικά, μπορεί να βρει σχεδόν ολόκληρη την ποίηση στον Όμηρο» (Πάουντ). Μπορεί να αδράξει όλες τις ευκαιρίες εδώ, μπορεί να ζήσει στην Ελλάδα σαν να έζησε σε όλες τις χώρες μαζί. Αυτός είναι ο τόπος μας και αρμενίζει πρύμα. Όρτσα τα πανιά…

Ε Κ Δ Ο Σ Η

Τ Η Σ

Φωτ. Θανάσης Καλλιάρας

H

«άλς», «θάλαττα» ή θάλασσα έγινε η ψυχή σπουδαίων έργων ποιητών, συγγραφέων, στιχουργών, εικαστικών και φυσικά της ελληνικής ναυτιλίας, η οποία κρατάει την πρωτοκαθεδρία στις εξελίξεις στην Ευρώπη, αποτελεί παγκόσμια δύναμη και απέδειξε πως μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις φουρτούνες - προκλήσεις. Η θάλασσα και το ελληνικό φως απογείωσαν και το τουριστικό προϊόν στη χώρα μας. Ακόμη και στα τελευταία δύσκολα χρόνια ο τουρισμός παρέμεινε ένας από τους πραγματικά σταθερούς πυλώνες ανάπτυξης της Ελλάδας. Το κύμα των επισκεπτών φέτος αναμένεται να ξεπεράσει τα τριάντα εκατομμύρια, ενώ μέσα στην επόμενη πενταετία θα μετεξελιχθεί σε «τσουνάμι» και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδημόνων θα φτάσει τα πενήντα εκατομμύρια! Θάλαττα, θάλαττα! Ιστορική κραυγή, ιστορική ευκαιρία. Για την προσέλκυση τουριστών που τη θέλουν γαλήνια και ρομαντική απολαμβάνοντας «με του καπετάνιου την μιγάδα, μάθημα πορείας νυχτερινό». Για τους πλοιοκτήτες με τα φορτηγά «τ’ άρμενα τα γοργοθάλασσα», που οργώνουν τους χρυσοφόρους ωκεανούς. Η ήρεμη θάλασσα, συνήθως, σου τα δίνει όλα και η σκληρή σου τα παίρνει πίσω «σε τούτο το τρομαχτικό ταξίδι του χαμού» (Καββαδίας). Θάλασσα, πικροθάλασσα… Θάλασσα, φως, πολιτισμός, ο τόπος μας. Μια σπάνια, ποιητική σύνθεση… Ακόμα και «εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις» (Ελύτης). Εικόνες, ελληνικές όπου κι αν ταξιδέψουμε στον ευλογημένο ελληνικό τόπο γεμάτο με αμπελώνες, ελαιοπερίβολα και λιμάνια και θάλασσες με καράβια, μικρά, μεγάλα, ψαροκάικα, φορτηγά, επιβατικά, κρου-

L A R I S S A N E T

Φωτ. εξωφύλλου: EUROKINISSI ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

Περ ιο δι κό της εφημερί δας l a r i s s a n e t

Ιδιοκτήτης - Εκδότης – Διευθυντής: Χρήστος Μπεχλιβάνος Αρχισυντάκτης: Βαλεντίνα Μπεχλιβάνου Σχεδιασμός: Aτελιέ larissanet ΕΚΤΥΠΩΣΗ IRIS A.E.B.E. Γραφεία: Παπακυριαζή 53, TK 41222, Λάρισα T: 2410 670 588 • 2410 256 381 U: www.larissanet.gr • Ε: info@larissanet.gr

4 summer 2017

Γράφουν: Λευτέρης Παπαστεργίου, Νίκος Ασπρούδης, Άγγελος Πετρουλάκης, Κώστας Πάνος, Γιάννης Γιαννακόπουλος, Σεραφείμ Ντούσιας, Τάσος Καστρινός, Πάνος Γαρουφαλιάς, Θάνος Μουκούλης, Αστέριος Χλωρός, Αναστάσιος Γούσιος, Ιωάννα Σταβάρα, Αλεξία Κατσαρού, Φιλαρέτη Πάκα, Ευανθία Καραβέντζα, Βασίλης Αλεξίου, Μιχάλης Κοντός. Φωτογραφίες: Eurokinissi, Θανάσης Καλλιάρας, Άγγελος Πετρουλάκης, Σπύρος Τσαντόπουλος, Κώστας Τσομάκος, Τηλέμαχος Μπεχλιβάνος.

* Διανέμεται δωρεάν με την εφημερίδα larissanet

• Παπακυριαζή 44 • TK 41222, Λάρισα • τηλ: 2410 255388 • φαξ: 2410 257522 • email: info@larissa-chamber.gr

ή αυτοπαραγωγή

µό ασ ρι γα λο

ΜΕΤΕRΙΝG

το τε

ΝΕΤ

νίσ δε µη

νέο πρόγραµµα

ΕΗ ςΔ τη

ΙΔΑΝΙΚΟ ΓΙΑ ΑΓΡΟΤΕΣ, ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΥΣ, ΔΗΜΟΥΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΟΙΚΙΕΣ HORIZON I.K.E., ΚΥΠΡΟΥ 24-28, ΛΑΡΙΣΑ 41 222, ΤΗΛ. 2410 555796 http://horizonae.gr e-mail: info@horizonae.gr 2 summer 2017

Δ

ΔΩΡΕΑΝ ΡΕΥΜΑ ...για 25 χρόνια και οι αυξήσεις του ρεύµατος δεν σε αγγίζουν πλέον

Προσέχω την τσέπη µου τον εαυτό µου και το περιβάλλον!

14.000 21.000 28.000 ΣΤΕΛΕΧΗ ΝΟΥΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ – Engineer Kybernetik (Πρόεδρος) ΝΟΥΛΑΣ ΟΡΕΣΤΗΣ: ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ (Αντιπρόεδρος) (DIPL) ΜΑΝΙΚΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ:ΗΛΕΚΤΡ/ΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΠΑΤΡΑΣ ΤΣΙΓΕΡΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ: ΗΛΕΚΤΡ/ΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ - ΕΡΓΟΔΗΓΟΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ: ΜΗΧ/ΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ ΘΕΟΧΑΡΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΟΣ ΠΑΝ. ΠΕΙΡΑΙΑ ΓΕΜΕΝΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ: ΜΗΧ/ΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛ. ΘΡΑΚΗΣ ΣΙΝΑΤΙΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ: ΕΡΓΑΤΟΤΕΧΝΙΤΗΣ

Πιστοποίησε το ψεκαστικό στο χώρο σου HORIZON I.K.E., ΚΥΠΡΟΥ 24-28, ΛΑΡΙΣΑ 41 222, ΤΗΛ. 2410 555796

http://horizonkteogr e-mail: info@horizonae.gr

summer 2017

3

Περιγράφοντας υ ο ν υ ο τ α δ ί ρ τ α π α ι µ Του Γιάννη Γιαννακόπουλου

Ν

’ ανοίγεις το παράθυρο και να µπαίνει ο ήλιος. Και το γαλάζιο του Αιγαίου να προκαλεί τη µατιά σου. Και το άρωµα του καλοκαιριού να παρασέρνει τις αισθήσεις σου. Αυτό ίσως να είναι η Ελλάδα. Πριν από µερικές ηµέρες µου ζητήθηκε, να περιγράψω την Ελλάδα. Ήταν µια εξαιρετική αφορµή για να την περιγράψω πρώτα στον εαυτό µου. Ποια είναι αλήθεια η δική µου Ελλάδα; ∆εν είναι εύκολο να βάλεις µέσα σε λίγες λέξεις συναισθήµατα, µνήµες, εµπειρίες και ανθρώπους. ∆εν είναι εύκολο να γράψεις στο χαρτί, ούτε µια στιγµή συναισθήµατος – πόσο µάλλον τις αισθήσεις µιας ολόκληρης ζωής. Κι όµως υπάρχουν λέξεις που µπορούν ίσως να αγγίξουν αυτό, που σαν ιερό µέσα µας φορτίζει κάθε φορά το µυαλό. ∆εν είναι η πατρίδα. Ο πολιτισµός, η κοινωνική δοµή. ∆εν είναι οι πόλεις, τα νησιά, τα όµορφα δροµάκια. Ούτε τα συγκλονιστικά τοπία. Είναι η µαγική αίσθηση που όλα αυτά δηµιουργούν. Είναι αυτός ο εσωτερικός µηχανισµός που µετατρέπει την εικόνα σε συναίσθηµα. Και πάνω

του φορτώνει όλες τις µνήµες και τα αρώµατα της ζωής που ζήσαµε. Κι αυτής που θα ζήσουµε… Είναι αυτή η µυρωδιά του χώµατος στην καλοκαιρινή βροχή. Είναι η µυσταγωγία στη λιτανεία της εικόνας το ∆εκαπενταύγουστο. Είναι η δροσιά απ’ το καρπούζι που πάγωσε στην ανοιχτή βρύση του χωριού. Ο θόρυβος από το ανοιχτό παράθυρο το µεσηµέρι και η φλυαρία των πιτσιρικάδων που παίζουν δίπλα στο κύµα. Η οσµή του αντηλιακού. Είναι όλα αυτά, τυλιγµένα σ’ ένα λαµπερό χαµόγελο. Και σε µια γοητευτική µατιά. Είναι το καλοκαίρι στο µαγικό γαλάζιο του Αιγαίου. Και τα νησιώτικα στην πλατεία του χωριού, απόβραδα. Είναι το δάκρυ του πρώτου έρωτα. Η προσµονή για το πρώτο µπάνιο. Η λαχτάρα του παιδιού για το παγωτό. Το χάδι του συντρόφου κάτω απ’ το φεγγάρι. Είναι ο ήλιος του πρωινού. Η ραστώνη του αποµεσήµερου µε τα πιάτα αφηµένα στο τραπέζι. Είναι η ζακέτα για τη νύχτα, ριγµένη ατηµέλητα στους ώµους. Κι είναι η ιστορία. Θεέ µου, είναι η ιστορία… Η αίσθηση να πατάς στα

ίδια χώµατα που πατούσε ο Πλάτωνας, ο Σωκράτης, ο Ηρόδοτος. Αλλά κι η ιστορία να πηγαίνεις τα παιδιά σου για µπάνιο στην παραλία που σου ‘µαθε ο πατέρας σου. Κι η ιστορία να θυµάσαι το πρώτο σου φιλί, τη γέννηση του παιδιού σου, τις διακοπές µε τους παππούδες, στα µακρινά καλοκαίρια του δηµοτικού. Είναι οι άνθρωποι. Ναι, είναι οι άνθρωποι! Σταθµοί στο δρόµο σου, µα και προορισµοί. Χαρές και λύπες αποτυπωµένες στα πρόσωπα. Το βουητό µιας ιστορίας γραµµένης µόνο σ’ ένα βιβλίο. Αυτό της ψυχής. Η Ελλάδα είναι µια ανάσα. Το µισοχαµένο όνειρο στο πρωινό ξύπνηµα. Η αλµύρα της θάλασσας κι ο µεσηµεριανός ύπνος. Η πατρίδα του ουρανού µας µε όλα τα αστέρια του. Οι µνήµες µιας ζωής που µοιάζει ιδανική µόνο στο µυαλό µας. Μόνο σ’ αυτόν τον ευλογηµένο τόπο. Τα αναµµένα φώτα στο µπαλκόνι. Και τ’ αναµµένα φώτα µέσα µας. Ν’ αποκοιµιέσαι ήρεµα µε το παράθυρο ανοιχτό κι ας ξέρεις ότι συνήθως ξηµερώνει εφιάλτης. Η Ελλάδα είναι η ζωή. Το φως. Και το σκοτάδι µαζί…

Φωτ. Θανάσης Καλλιάρας

8 summer 2017

Καλοκαιρινό ρέκβιεµ Του Λευτέρη Παπαστεργίου

Στο περιγιάλι το κρυφό κι άσπρο σαν περιστέρι διψάσαμε το μεσημέρι μα το νερό γλυφό. Πάνω στην άμμο την ξανθή γράψαμε τ᾿ όνομά της ωραία που φύσηξεν ὁ μπάτης και σβήστηκε ἡ γραφή. Με τί καρδιά, με τί πνοή, τί πόθους και τί πάθος πήραμε τη ζωή μας· λάθος! κι αλλάξαμε ζωή. (Άρνηση – Γιώργος Σεφέρης 1931) Κατέβηκε, χαράµατα, να περπατήσει στην ακροθαλασσιά. Το φετινό καλοκαίρι δεν έµοιαζε µε τ’ άλλα. Τίποτα δεν θύµιζε το παρελθόν. Τίποτα σταθερό, τίποτα δεδοµένο. Χειµώνας στην καρδιά του καλοκαιριού και κατακόρυφη πτώση της θερµοκρασίας, µετά από καύσωνα. Τι κάναµε λάθος; Είχε ξυπνήσει και λίγο πριν ετοιµαστεί για τον συνηθισµένο του πρωινό περίπατο στη θάλασσα, µια κούπα καφές και ένα τσιγάρο, τον είχαν συντροφεύσει, ακούγοντας τα πρώτα νέα της ηµέρας. «Η Ελλάδα βγήκε στις αγορές…». Χαµογέλασε. Σκέφτηκε τι έχει συµβεί στη χώρα τα τελευταία οχτώ χρόνια. Όλα τα ίδια αλλάζουνε κι όλο τα ίδια µένουν. «Το χειρότερο που θα µπορούσε να συµβεί, είναι να επιστρέψουµε στην κανονικότητα, χωρίς να έχει αλλάξει το παραµικρό», µονολόγησε, και πήγε να ντυθεί. Τι κάναµε λάθος; Περπατώντας στην αµµουδερή παραλία, έβλεπε το χρώµα της θάλασσας, καθώς περνούσε η ώρα, να αλλάζει χρωµατισµούς. Τα σύννεφα τη µια πύκνωναν και την άλλη διαλύονταν σαν ένα αόρατο στόµα να ξεψυχούσε πάνω τους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να συνθέσουν µια ιδιότυπη πρωινή µπαλάντα για να καληµερίσουν, µε τον τρόπο αυτό, κάθε ζευγάρι µάτια που θα άνοιγε σε λίγο, για να προϋπαντήσουν την καινούργια µέρα. Λίγα ξύλα που ακόµα σιγόκαιγαν, αποτύπωµα µιας νύχτας εκπληρωµένων επιθυµιών, άφηναν τον δικό τους χνάρι στην παραλία, ενώ γύρω τους πεταµένα µπουκάλια µπύρας µαρτυρούσαν στιγµές που γράφτηκαν στα πρόσωπα και στα σώµατα της παρέας των νέων, οι φωνές των οποίων είχαν αφήσει άγρυπνους τους κατοίκους της περιοχής. «Πόσοι έρωτες γεννήθηκαν ένα βράδι σαν και το

10 summer 2017

χθεσινό, δίνοντας την ψευδαίσθηση της αιωνιότητας», συλλογίστηκε, και το µυαλό του δεν θα µπορούσε παρά να τρέξει πίσω, πολύ πίσω, όταν ο ίδιος ήταν νέος. Τότε που κανείς τους δεν µπορούσε να καθίσει ξέγνοιαστος σε µια παραλία, απολαµβάνοντας το φεγγάρι και τη γυµνή γυναικεία σάρκα. Το δικό τους φεγγάρι φεγγοβολούσε µέσα σε νοτισµένα, από την υγρασία και το αίµα των βασανιστηρίων, κελιά, σε κάποια νησιά της άγονης γραµµής, εκεί που θα έπρεπε να υπογραφούν οι δηλώσεις µετάνοιας για τις ιδέες που αυτοί πίστευαν πως θα µπορούσαν να αλλάξουν τον κόσµο. Πολλοί υπέγραψαν, πολλοί αρνήθηκαν. Πολλοί χάθηκαν στη λήθη του χρόνου, κάποιοι, λίγοι, το εξαργύρωσαν. Και τώρα, µετά από χρόνια πολλά, στη δίνη ενός κόσµου που µοιάζει εντελώς νέος, ήταν κάποιοι από αυτούς, που επέβαλλαν µε τον τρόπο τους, µια παρόµοια διαδικασία, ζητώντας πιστοποιητικά «ηθικού πλεονεκτήµατος», την ίδια ακριβώς ώρα που εµφανίζονταν γυµνοί απέναντι στον κόσµο που πίστεψε πως κάτι θα µπορούσε να αλλάξει. Τι κάναµε λάθος; Περπατούσε σκυφτός, καπνίζοντας και κοιτάζοντας κάθε λεπτοµέρεια που αποτυπώνονταν στο πρωινό καβαλέτο της ακτής. Μετρούσε νοερά τα βήµατά του, χωρίς να βιάζεται να φτάσει στον προορισµό του. «Τελικά τι είναι καλύτερο; Να ξέρεις που πας ή να µην ξέρεις;» Το ερώτηµα αυτό είχε κληθεί να το απαντήσει πολλές φορές στη διάρκεια της ζωής του. Πάντα µετά από µια προσωπική ήττα, καλούνταν, άγνωστο πως, να απαντήσει στο ίδιο, αυτό, ερώτηµα. «Είναι οι επιλογές, αυτές, που καθορίζουν τον άνθρωπο», είχε διαβάσει νέος και η φράση αυτή είχε σφηνωθεί βαθιά µέσα στο µυαλό του, σαν ένας πλοηγός στο ταξίδι της δικής του ζωής. «Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγµατα αν…;», σκεφτόταν την ώρα που οι ήχοι των αυτοκινήτων άρχιζαν να χαλούν την ηρεµία της πρωινής του βόλτας. Όλα γύρω του έµοιαζαν ασήµαντα. Σήκωνε το κεφάλι του ψηλά και χάζευε τις τεράστιες οικοδοµικές κατασκευές, σφηνωµένες στα πλευρά του καταπράσινου βουνού, που έπεφτε στη θάλασσα, σε µια άναρχη στοίχιση που κατάτρωγε τα σπλάχνα του βουνού. Τόνοι από µπετό στοιβαγµένοι ακανόνιστα στην πλαγιά που κοιτούσε στα µάτια την θάλασσα, ήταν η ανθρώπινη πινελιά επάνω στο κορµί της φύσης. Σε ποιον άρεσε αλήθεια αυτή η εικόνα; Τι κάναµε

λάθος; Μετά από ώρα, ιδρωµένος και καταπονηµένος, λόγω της περασµένης του ηλικίας, κάθισε στον αγαπηµένο του βράχο και άναψε ένα ακόµα τσιγάρο. Θυµήθηκε ένα προς ένα τα γυναικεία πρόσωπα που πέρασαν από τη ζωή του και νοστάλγησε τις στιγµές που ένιωθε αθάνατος, όταν τα κορµιά ενώνονταν για να σβήσουν την κάψα του πάθους. ∆εν είχε τολµήσει ποτέ ο ίδιος να αφεθεί ελεύθερος στον έρωτα γιατί φοβόταν την δέσµευση. Πίστευε πάντα πως χωρίς την ελευθερία δεν θα µπορούσε να πορευτεί στη ζωή όπως επιθυµούσε. Πως κάθε συµβιβασµός σταµατάει τη ζωή. Πως ο άνθρωπος είναι γεννηµένος για να παλεύει απέναντι σε όλα όσα θα µπορούσαν να του στερήσουν το δικαίωµα της προσωπικής του επιλογής. Και έφτασε η ώρα, καθισµένος στον απόκρηµνο βράχο, να θυµηθεί όλες εκείνες τις γυναίκες που ήταν έτοιµες να µοιραστούν µαζί του τις χαρές της ζωής και τις οποίες ο ίδιος είχε απορρίψει, και να χαµογελάσει. «Πού να βρίσκονταν τώρα;», σκέφτηκε, την ώρα που το κύµα της θάλασσας άγγιζε τα γυµνά του πόδια. Χαµογέλασε. Τις περισσότερες ώρες τις ηµέρας παρατηρούσε τα νέα ζευγάρια, να κάθονται αµίλητα στα καφέ της περιοχής, µε τα κινητά στα χέρια, χωρίς να δείχνει κανένας πραγµατικό ενδιαφέρον για τον άλλον. Ελάχιστα ήταν τα ζευγάρια που µιλούσαν δυνατά και γελούσαν ακόµα πιο δυνατά, ελάχιστα ήταν αυτά που φιλιόταν τρυφερά στο στόµα, αδιαφορώντας για το ποιος κάθεται απέναντι ή δίπλα. Τι κάναµε λάθος; Σηκώθηκε να φύγει. Ήταν η ώρα της επιστροφής. Στο µυαλό του, η «Άρνηση» του Γιώργου Σεφέρη. Το ποίηµα που είχαν διαβάσει λίγοι και το είχαν τραγουδήσει όλοι. Αρνείται η ζωή. Μέχρι να την αλλάξεις. Ή να σε αλλάξει. Αυτός ένιωθε πως την είχε αλλάξει. Μα έµεινε µόνος να περπατά στη θάλασσα, ένα χειµωνιάτικο πρωινό στην καρδιά του καλοκαιριού. Κι όταν βυθίζονταν στις σελίδες των αγαπηµένων του βιβλίων, θαύµαζε όλους εκείνους τους ήρωες που είχαν καταφέρει να ανοίξουν τα παράθυρα της ψυχής τους, επιτρέποντας τον έρωτα να διαλύσει µια για πάντα τις συντεταγµένες της µοίρας. Όλους αυτούς που πέθαιναν καθηµερινά, ζώντας την Ανάσταση. Ήταν το µόνο που θα άλλαζε τελικά στη ζωή του, γνωρίζοντας καλά πως µε τον τρόπο αυτό, θα ήταν ένας άλλος…

summer 2017

3

ΤΕΜΠΗ – ∆ΕΛΤΑ ΠΗΝΕΙΟΥ

27 παραλίες στο νοµό Λάρισας Καλοκαιρινοί προορισµοί - επίγειοι παράδεισοι Οι οργανωµένες παραλίες των ∆ήµων Αγιάς και Τεµπών: Αγιόκαµπος, Σωτηρίτσα, Βελίκα, Μπούκα, Κουτσουπιά, Παλιουριά, Κόκκινο Νερό, Πλατιά Άµµος, Στόµιο, Μεσάγκαλα και Καστρί Λουτρό. Ανακαλύψτε τις παραλίες: Ασπρόβραχος, Μεταλλεία, Μύλος Γλυµµένη, Παπακώστα, Πολυδεντρίου, Πύργος Πολυδεντρίου, Ρακοπόταµος, Σκιαθάς, Κάβο ∆ερµατάς, Τσιλιγιώργος, Καλύβι, Πηγάδι, Ψαρόλακας, Παναγιά, Κουλούρα και Αλεξανδρινή. Γιατί στα παράλια της Λάρισας • Μικρές αποστάσεις μετακίνησης • Πεντακάθαρα νερά για μπάνιο • Ιδανικές παραλίες με πολύ κόσμο ή ήσυχες • Παρέχονται δωρεάν ξαπλώστρες στα beach bar • Υψηλές υπηρεσίες σε χώρους αναψυχής και εστίασης • Θα βρείτε ντόπια κρέατα και φρέσκα ψάρια • Δοκιμάστε γαστρονομικές επιλογές με τοπικά προϊόντα

φωτ. Σπύρος Τσαντόπουλος

12 summer 2017

Του Τάσου Καστρινού

Β

ουνό ή θάλασσα; Για να µην θέτετε τέτοια διλήµµατα στο άλλο µισό, την οικογένεια ή την παρέα σας, οι καλοκαιρινοί προορισµοί στα παράλια της Λάρισας ενίοτε µπορούν να συνδυάσουν βουνό και θάλασσα. ∆ιαµονή ή φαγητό στα ορεινά γιατί δεν αντέχουµε την υγρασία και βουτιές σε µία από τις εναλλασσόµενες παραλίες που απλώνονται ή κρύβονται στην ακτογραµµή της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας σε µήκος περίπου 70 χλµ. στους ∆ήµους Αγιάς και Τεµπών. Επιλέγοντας ένα από τα χωριουδάκια στον ορεινό όγκο όπως Σκήτη, Άνω Σωτηρίτσα, Μελιβοία, Μεταξοχώρι, Μεγαλόβρυσο, Ανατολή, Καρίτσα, Σπηλιά, Αµπελάκια κ.ά., απολαµβάνετε τη φυσική οµορφιά του Κισσάβου που σε πολλά σηµεία «γλύφει» τα γαλαζοπράσινα νερά του Αιγαίου… Κι αν επιλέξετε απέναντι από τον Κίσσαβο τα χωριά του Ολύµπου, Ραψάνη, Καλλιπεύκη, Κρανιά κ.ά. το τοπίο, τα χρώµατα και τα αρώµατα της φύσης θα σας συµπαρασύρουν σε ένα ταξίδι µακριά από την πολύβουη καθηµερινότητα… Από όποια αφετηρία από την πόλη, είτε από τον ορεινό όγκο, είτε από τους όµορους νοµούς οι αποστάσεις πλέον είναι µικρές και ο νέος αυτοκινητόδροµος µε τη λειτουργία των σηράγγων σε Τέµπη και Πλαταµώνα µείωσε περαιτέρω τις ήδη µικρές διαδροµές για τα παράλια της Λάρισας που ξεκινάνε από τον Ασπρόβραχο, τα «σύνορα» µε τη Μαγνησία και φτάνουν µέχρι το Καστρί Λουτρό και το γεωγραφικό «διαχωρισµό» µε την Πιερία. Όσοι θέλουν οργανωµένες παραλίες µπορούν να απολαύσουν το µπάνιο τους στον Αγιόκαµπο, τη Σωτηρίτσα, τη Βελίκα, τη Μπούκα, την Παλιουριά, την Κουτσουπιά, την Πλατιά Άµµο, το Στόµιο, τα Μεσάγκαλα και το Καστρί Λουτρό. Όσοι αναζητούν ιδιαίτερες παραλίες, άγνωστες στους πολλούς, αλλά πραγµατικοί θησαυροί µπορούν να βουτήξουν στον Ασπρόβραχο, τα Μεταλλεία, την παραλία Μύλος Γλυµµένη, την ακτή Παπακώστα, το Πολυδέντρι, τον Ρακοπόταµο ή στο Σκιαθά, τον Κάβο ∆ερµατά, στις µικρές παραλίες Τσιλιγιώργος, Καλύβι, Πηγάδι, Ψαρόλακας, Παναγιά, Κουλούρα και την Αλεξανδρινή… Το καλοκαίρι στα παράλια της Λάρισας είναι µοναδικό. Εξερευνήστε τις παραλίες κατά µήκος όλης της ακτογραµµής. Εµείς, σαν δίνουµε

• Κρατικό δίπλωμα • Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος • Aναβολή στρατού

σπούδασε • μαγειρική • αρτοποιΐα-

ζαχαρο πλαστική • στέλεχος τουριστικων επιχειρησεων • συνοδοί βουνού Λάρισά: ΠΑλΑΙολογου 19 T 2410 554024

ΒόΛόσ: ΦΕΡών 65 T 24210 38333

ΙΕΚ ΔΗΜΗΤΡΑ

iekdimitra.gr summer 2017 13 IEK-posterKTX_v3_2a.indd 2

26/7/2017 11:06:22 πμ

µία υποψία για το τι θα βρείτε και τι θα απολαύσετε: Ασπρόβραχος: Εκκίνηση του φετινού µας Αυγουστιάτικου ταξιδιού από τα όρια της Λάρισας µε την Μαγνησία. Μπορεί τα παράλια των δύο νοµών να µην ενώθηκαν οδικά µέχρι σήµερα, αλλά η πρόσβαση από τη θάλασσα είναι ανεµπόδιστη και µαγική. Εδώ, βρίσκεται ο καταπληκτικός Ασπρόβραχος. Μία ιδανική παραλία για τολµηρούς… Μεταλλεία: Βραχώδης παραλία, προσκαλεί τους απαιτητικούς επισκέπτες για βουτιές στα καταγάλανα βαθιά νερά της. Πάµε οδικώς ακολουθώντας το δρόµο από τον Ρακοπόταµο προς το Σκλήθρο. Μύλος Γλυµµένη: Πήρε το όνοµά της από τον Μύλο που λειτουργούσε κάποτε στην περιοχή. Βρίσκεται σε απόσταση 5 χλµ. από το Ρακοπόταµο. Παραλία µε βράχια και βότσαλα. Ακτή Παπακώστα: Γήινος παράδεισος… Αµµουδερή παραλία, εύκολα προσβάσιµη µε αυτοκίνητο και σε απόσταση µόλις 4 χλµ. από τον Αγιόκαµπο. Σε µήκος περίπου 1 χλµ. αµµουδιά και συµπλέγµατα βράχων συνθέτουν έναν µαγικό προορισµό… Ρακοπόταµος: ∆ίπλα από την ακρογιαλιά «Παπακώστα» βρίσκεται η πανέµορφη παραλία του Ρακοποτάµου, µήκους 400 µ. Αποτελεί µοναδικό προορισµό για ιδανικές στιγµές χαλάρωσης… Πολυδέντρι: Το µεγαλείο της φύσης κρύβεται στο Πολυδέντρι, ένα από τα πλέον φηµισµένα δάση. Οι φυλλωσιές των δέντρων χαρίζουν φυσική σκιά στους παραθεριστές. Απέριττη φυσιολατρική απλότητα… Πύργος Πολυδεντρίου: Εικαστικές παρεµβάσεις της φύσης µε υλικά βράχια και το καθαρό γαλάζιο του Αιγαίου. Μαγικός προορισµός… Σκιαθάς: Μία µικρή, ήσυχη παραλία βρίσκεται ακριβώς δίπλα από τον Αγιόκαµπο. Προορισµός για όλους… Αγιόκαµπος, Σωτηρίτσα, Βελίκα: Οι παραλίες Αγιοκάµπου, Σωτηρίτσας και Βελίκας συγκεντρώνουν τους περισσότερους παραθεριστές καθώς διαθέτουν και οργανωµένες παραλίες, µε δωρεάν ξαπλώστες, υψηλές υπηρεσίες σέρβις και φιλικές τιµές. Μπορείτε να επιλέξετε κοσµοπολίτικες θέσεις ή να τοποθετήσετε την οµπρέλα σας σε απόσταση από τους λουόµενους στην απέραντη ακτογραµµή Αγιοκάµπου, Σωτηρίτσας και Βελίκας. Μπούκα: Μια µπούκα για φίληµα… Τα βράχια φιλοτεχνούν ένα ιδιαίτερο σύµπλεγµα µε τα γαλαζοπράσινα νερά και χαρίζουν στους πολλούς επισκέπτες ιδιαίτερες στιγµές… Κάβο ∆ερµατάς: Θέλετε ένα ακρωτήρι δικό σας; Επιλέξτε τον Κάβο ∆ερµατά, χωρίς γιατί… Ο Κίσσαβος ερωτοτροπεί µε το Αιγαίο σε ένα µοναδικό πρασινογάλαζο σύµπλεγµα… Τσιλιγιώργος: Μία µικρή αµµουδερή παραλία σας προσκαλεί να την ανακαλύψετε και να βουτήξετε στα καθαρά νερά, έχοντας σκίαστρα τα πλατάνια. Πλατιά Άµµος: ∆εν χωρά καµία αµφιβολία ότι η Πλατιά Άµµος συµπεριλαµβάνεται στους ωραιότερους κολπίσκους. Στην παραλία µε βότσαλο µπορείτε να ανοίξετε την οµπρέλα σας ή να επιλέξετε την οργανωµένη παραλία. Ένας φοβερός συνδυασµός της φύσης µε τα πλατάνια, τα βράχια και το ακρογιάλι. Έχει οργανωµένο beach bar και ταβέρνα, όπου µπορείτε να απολαύσετε και γαστρονοµικά εδέσµατα της περιοχής. Καλύβι: Μπορείτε να φτάσετε στην παραλία από ένα µονοπάτι… Όσοι θέλουν να προσεγγίσουν την

14 summer 2017

Κουτσουπιά

Βελίκα

Πλατιά Αµµος

• Κρατικό δίπλωμα • Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος • Aναβολή στρατού

Σε ΣυνεργαΣία με το

Μεταλλεία

Σπούδασε

στα

Επαγγέλματα Υγείας • βοηθός

νοσηλευτικής

Μπούκα

(χειρουργική-μαιευτική)

• φυσιοθεραπεία-

εργοθεραπεία • βοηθός

φαρμακείου • βοηθός

ιατρικών εργαστηρίων Λάρισά: ΠΑλΑΙολογου 19 T 2410 554024

ΒόΛόσ: ΦΕΡών 65 T 24210 38333

ΙΕΚ ΔΗΜΗΤΡΑ

Πολυδέντρι

iekdimitra.gr summer 2017 15

IEK-posterKTX_v3_2a.indd 3

26/7/2017 11:07:09 πμ

Πηγάδι

Κόκκινο Νερό

Ρακοπόταµος

16 summer 2017

Παπακώστα

Στόμιο

Κάστρι - Λουτρό

παραλία με αυτοκίνητο θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Ερημικές βουτιές σε καταπράσινα νερά… Πηγάδι: Βουτιές μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα σε μία καταπληκτική παραλία μόλις 80 μ. Η ησυχία και τα πεντακάθαρα γαλαζοπράσινα νερά θα σας μαγέψουν. Εάν επιλέξετε να μείνετε ώρες καλά είναι να έχετε μια σχετική οργάνωση με τα απαραίτητα… Ψαρόλακας: Μία ακόμη ιδανική παραλία για φυσιολάτρες και περιπατητές. Η γαλαντομία της φύσης θα σας αποζημιώσει… Να την ανακαλύψετε… Παναγιά: Μία μικρή, περίπου 50 μ., ερημική παραλία με πέτρες και βότσαλα. Για τη σκιά σας φροντίζουν τα αγέρωχα πλατάνια… Παλιουριά: Μια παραλία με καταγάλανα νερά και αιωνόβια δέντρα που ρίχνουν τον ίσκιο τους στις περιπατητικές διαδρομές των επισκεπτών. Ιδανικός προορισμός για στιγμές χαλάρωσης. Κουτσουπιά: Μια γραφική παραλία με ψιλή άμμο και βότσαλα. Εδώ ο Κίσσαβος «αγκαλιάζεται» με το Αιγαίο… Καστανιές, βελανιδιές και πλατάνια υφαίνουν τον πράσινο μανδύα που πέφτει στην Κουτσουπιά… Προσφέρεται για ήρεμες διακοπές. Κόκκινο Νερό: Η φήμη των πηγών του Κόκκινου Νερού έχει εξαπλωθεί και στο εξωτερικό και κερδίζει κάθε χρόνο περισσότερους επισκέπτες κυρίως από Τσεχία και Πολωνία που έρχονται για να απολαύσουν τα λασπόλουτρα στις κολυμβήθρες. Το χωριό πήρε το όνομά του από το ερυθρό χρώμα των νερών που αναβλύζουν στην περιοχή και στο πέρασμά του κοκκινίζει τα πετρώματα στα ρέματα. Το «κόκκινο νερό», πλούσιο σε θειάφι και σίδερο, έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Η παραλία έχει βότσαλα, ενώ διαθέτει ταβερνάκια πάνω στο κύμα… Στόμιο: To χωριό με σύμβολο το φάρο στο λιμάνι κερδίζει και το τουριστικό στοίχημα. Θα βρείτε οργανωμένες παραλίες, ξενοδοχεία για διαμονή και ουζερί με φρέσκα ψάρια. Κουλούρα: Mία ήσυχη, αμμουδερή παραλία στη σκιά του μυθικού βουνού. Μέχρι να φτάσετε εναλλάσσονται εικόνες με τη σοδειά στα χωράφια και τον Πηνειό να χύνεται στο Αιγαίο. Αλεξανδρινή: Μια σπάνια παραλία, μήκους περίπου 2 χλμ., δίπλα ακριβώς από τις εκβολές του Πηνειού. Η μαγεία της φύσης… Μεσάγκαλα: Μια παραλία, οικογενειακός προορισμός, που έγινε ιδιαίτερη γνωστή τα τελευταία χρόνια από τις πολυποίκιλες δράσεις της Εθελοντικής Ομάδας Μεσαγκάλων. Θα βρείτε οργανωμένες παραλίες, ξενοδοχεία, ξενώνες, ενώ όλες οι ανάγκες σας καλύπτονται από τα καταστήματα της περιοχής. Καστρί Λουτρό: Από τους αγαπημένους προορισμούς των Λαρισαίων τα τελευταία χρόνια. Θα βρείτε αμμουδιά και οργανωμένη παραλία… Σχεδόν σε όλες τις οργανωμένες παραλίες θα βρείτε ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια σε φιλικές τιμές, ενώ τα beach bar προσφέρουν δωρεάν ξαπλώστρες και υψηλές υπηρεσίες σέρβις. Για φαγητό υπάρχουν πολλές ταβέρνες και ουζερί, ενώ κουζίνα διαθέτουν και τα περισσότερα beach bar, όπου μπορείτε να απολαύσετε από φρέσκα ψάρια, κρέατα της περιοχής και ιδιαίτερα πιάτα για απαιτητικούς ουρανίσκους. Φεύγοντας αγοράστε τοπικά προϊόντα όπως κρέατα, τυριά, φρούτα, μαρμελάδες κ.ά. από τους παραγωγούς ή επιλεγμένα καταστήματα. Καλές διακοπές σε όλους…

• Κρατικό δίπλωμα • Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος • Aναβολή στρατού

Σπούδασε • γραμματέας

διεύθυνσης • ειδικός marketing • στέλεχος logistics • στελεχων διοίκηση μονάδων υγείας Λάρισά: ΠΑλΑΙολογου 19 T 2410 554024

ΒόΛόσ: ΦΕΡών 65 T 24210 38333

ΙΕΚ ΔΗΜΗΤΡΑ

iekdimitra.gr summer 2017 17 IEK-posterKTX_v3_2a.indd 4

26/7/2017 11:08:27 πμ

S K O O L Y A W N U R p o T Τα ας στο ΠΑΡΙΣΙ από την εβδομάδα μόδ

Το καλοκαιράκι όπου να ‘ναι τελειώνει και σιγά σιγά πλησιάζουμε στη νέα σεζόν! Στην καρδιά του καλοκαιριού έλαβε χώρα η πολυπόθητη εβδομάδα μόδας στο Παρίσι και όπως ήταν αναμενόμενο τα βλέμματα των απανταχού fashionistas ήταν στραμένα επάνω της. Οι νέες κολεξιόν που παρουσιάστηκαν ήταν εντυπωσιακές, κάποιες με ιδιαίτερα στοιχεία και κάποιες με νέα αξιοσημείωτα στυλ.

Το κόκκινο και το μαύρο αυτή τη σεζόν για άλλη μια φορά έχουν την τιμητική τους, ενώ δεν λείπουν και χρώματα όπως το σκούρο μπλε ή γήινα. Το βελούδο, οι διαφάνειες και η γούνα δημιουργούν εντυπωσιακές εναλλαγές σε κάθε στυλ. Απολαύστε κάποια από τα καλύτερα looks μεγάλων οίκων μόδας που έκαναν την εμφάνισή τους στις πολυπόθητες παριζιάνικες πασαρέλες!

*

Η συλλογή του Atelier Versace έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση καθώς οι έντονοι ώμοι στα πατρόν, οι διαφάνειες, τα λαμπερά υφάσματα και οι slim φιγούρες παρέπεμπαν σε μια πιο vintage και 20’s εποχή.

CHANEL

ARMANI PRIVÉ

FENDI VALENTINO

18 summer 2017

JEAN-PAUL GAULTIER

• Κρατικό δίπλωμα • Άδεια ασκήσεως επαγγέλματος • Aναβολή στρατού

SCHIAPARELLI

GIAMBATTISTA VALLI

Σπούδασε • κομμωτική • αισθητική • fashion

ATELIER VERSACE

designer • ποδολογία ονυχοπλα στική Λάρισά: ΠΑλΑΙολογου 19 T 2410 554024

ΒόΛόσ: ΦΕΡών 65 T 24210 38333

ΙΕΚ ΔΗΜΗΤΡΑ

Διαβάστε περισσότερη μόδα & livestyle στο www.designmagazine.gr

iekdimitra.gr

Γρ ά φ ε ι ο Σ ε ρ α φ ε ί µ Ν τ ο ύ σ ι α ς Producer and Director Television Entertainment

Κοµψότητα και φινέτσα…

΄Υ∆ΡΑ

Ένας από τους αγαπηµένους µου καλοκαιρινούς προορισµούς είναι η αρχόντισσα του Αργοσαρωνικού, η Ύδρα. Θυµάµαι την πρώτη φορά που πλησίαζα το νησί ήµουν µέσα σε ένα θαλάσσιο ταξί. Ο οδηγός του… µία γραφική φιγούρα ενός λιγοµίλητου νησιώτη που κρατούσε τσιγάρο στο ένα χέρι και το βλέµµα του ήταν καρφωµένο στον προορισµό µας. Καθώς πλησιάζαµε έβλεπα ένα άγονο νησί αλλά ταυτόχρονα «απέραντο» και µεγαλειώδες, το νησί που αγάπησε ο Leonard Cohen και υπέγραψε µερικά από τα σηµαντικότερα έργα του. Το σπίτι των κουµπάρων µου που µε φιλοξενούσαν είναι στο Βλυχό, 20 λεπτά µε τα πόδια από τη χώρα. Πάνω στο κύµα, δίπλα σε ένα ταβερνάκι που το βράδυ µπορείς να γευτείς ολόφρεσκο ψάρι κάτω από τον έναστρο ουρανό. Η Ύδρα είναι σαν ένα τεράστιο σκηνικό βγαλµένο από τον παλιό καλό ελληνικό κινηµατογράφο του ’60. Η κοµψότητα, ο αέρας της αριστοκρατίας, η φινέτσα και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της ταυτότητα είναι µόνο µερικά από τα βασικά της χαρακτηριστικά. ∆εν είναι τυχαίο άλλωστε που αποτελεί προορισµό πολλών καλλιτεχνών. Ένα ησυχαστήριο… µια κουκίδα µέσα στο απέραντο γαλάζιο που µπορείς πραγµατικά να ακούσεις τη θάλασσα την οποία συνοδεύουν καλοκαιρινοί ήχοι αναµελιάς και χαλάρωσης!

20 summer 2017

Στα πλακόστρωτα καλντερίµια της χώρας µπορείς να θαυµάσεις παλιές αρχοντικές κατοικίες, να γευτείς τόσο τοπικά εδέσµατα όσο και άλλων διεθνών κουζινών, να πιεις κοκτέιλς καθώς και να ακούσεις ιστορίες ντόπιων για τις δυσκολίες αλλά και τις χαρές της καθηµερινότητας σε έναν τόπο χωρίς αυτοκίνητα ή άλλα µηχανοκίνητα οχήµατα. Από τις 3 µέρες που φιλοξενήθηκα στο νησί δε θα έχανα την ευκαιρία να πάω για τρέξιµο και να διανύσω την απόσταση µεταξύ της χώρας και του Βλυχού όπου διέµενα. Μία απόσταση που δε έφτανε να καλύψει η φωτογραφική µνήµη ενός smartphone για αυτό και αρκείσαι στο «κλείστρο» των µατιών σου. Ξεκινώντας από τα παλιά κανόνια στο λιµάνι της Ύδρας που σε ταξιδεύουν σε θυελλώδεις εποχές… περνώντας τη Σχολή Καλών Τεχνών, φτάνεις στα Καµίνια µε το έντονο κόκκινο χρώµα ενός παλιού καφενείου που φανερώνει το έντονο καλλιτεχνικό αποτύπωµα… εκεί που η βελούδινη φωνή της Sophia Loren ερµήνευσε το «Τι Είναι Αυτό Που Το Λένε Αγάπη…» και µάγεψε τον κόσµο. Η Ύδρα είναι ένα νησί που γέννησε, έθρεψε και κυριάρχησε στον πόλεµο για την ανεξαρτησία ολόκληρης της χώρας και αυτό είναι ένα συναίσθηµα που κυριεύει όποιον πατάει το πόδι του σε αυτόν τον τόπο.

Κέντρα Ξένων Γλωσσών Φανής Καράτζου

ΝΕΠΙΣΤHΜΙΟ… ΑΠO ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕIΟ EΩΣ ΤΟ ΠΑ

Εκεί όπου η γνώση γίνεται πολιτισµικό βίωµα! Φανή Καράτζου: Όνοµα συνυφασµένο µε την πρωτοπορία, την ποιότητα, την αφοσίωση, την απεριόριστη αγάπη για το παιδί και τον άνθρωπο. Όνοµα που το άκουσµά του ταυτίζεται µε τις ξένες γλώσσες και κυρίως µε τη σωστή εκµάθησή τους. Η κα Φανή Καράτζου διευθύνει και λειτουργεί στην πόλη µας 3 Κέντρα Ξένων Γλωσσών, όχι απλά σχολεία, αλλά εργαστήρια µάθησης και δηµιουργίας. Ένα πλούσιο βιογραφικό. Με πλούσιο βιογραφικό αποφοίτου σχολείου της Αµερικής και µετεκπαίδευση µε υποτροφία του Βρετανικού Συµβουλίου στο Πανεπιστήµιο του Cambridge πάνω στην «Οργάνωση Σχολικών Προγραµµάτων», στο Πανεπιστήµιο του Reading πάνω στην «Επικοινωνιακή Μέθοδο» του γλωσσολόγου Noam Chomsky, µε ειδίκευση στη «∆ιοίκηση Σχολείων» στο International House του Λονδίνου και αλλού η κυρία Φανή Καράτζου διαµορφώνει το κατάλληλο περιβάλλον ώστε να αναπτύσσονται οι δεξιότητες των σπουδαστών, όχι απλά µαθαίνοντας µια ξένη γλώσσα αλλά καθιστώντας την µια βιωµατική εµπειρία. Ενθουσιασµός και πάθος. Με προσωποποιηµένη εκπαίδευση, λαµβάνοντας πάντα υπόψη τον τρόπο µε τον οποίο ο σπουδαστής µαθαίνει. Με την εφαρµογή τεχνολογικά πρωτοποριακών µεθόδων εκµάθησης ξένων γλωσσών αλλά και µε την επιλογή του καταλληλότερου εκπαιδευτικού προσωπικού, το οποίο εκπαιδεύει ανελλιπώς η ίδια αλλά και µε εκπαιδευτές υψηλών προδιαγραφών, υποστηριζόµενο πάντα από τα πιο σύγχρονα και πλουσιότερα εκπαιδευτικά προγράµµατα, υλοποιεί το όραµά της: «Η προσφερόµενη γλωσσική εκπαίδευση να είναι εγγύηση για ένα σίγουρο άνοιγµα των µαθητών µας στον κόσµο». Κέντρο ενδιαφέροντος: Ο σπουδαστής Οι µαθητές των Κέντρων Ξένων Γλωσσών Φανής Καράτζου, µαθαίνουν να σκέφτονται και να µιλούν τις γλώσσες όπως τη µητρική τους ενώ περισσότεροι από 3.500 µαθητές µας την τελευταία δεκαετία κατέκτησαν ανώτατα πιστοποιητικά γλωσσοµάθειας, εφόδιο σηµαντικό για το διεθνοποιηµένο σήµερα κόσµο. Με τη διαµεσολάβηση του εξουσιοδοτηµένου κέντρου U.C.A.S που λειτουργεί η ίδια, φοιτητές προπτυχιακών και µεταπτυχιακών τµηµάτων εγγράφονται σε Αγγλικά και Ευρωπαϊκά Πανεπιστήµια έχοντας εξασφαλίσει τα σηµαντικότερα εφόδια: τις πιστοποιήσεις GMAT, TOEFL, IELTS, GRE.

22 summer 2017

Σεµινάρια-Ηµερίδες- Εκπαιδευτικές εκδροµές- Πολιτιστικές Εκδηλώσεις και προπαντός Θέατρο Κάθε χρόνο διοργανώνει πληθώρα εκδηλώσεων που προάγουν την ανάπτυξη όλων των συναισθηµατικών, ατοµικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των µαθητών. Από την έναρξη λειτουργίας των φροντιστηρίων της δηµιουργεί ταυτόχρονα Θεατρική Λέσχη, παρουσιάζοντας κάθε χρόνο έργα ξένων συγγραφέων στο πρωτότυπο - σηµείο αναφοράς για τους απόφοιτους µαθητές - επιβεβαιώνοντας την άνεση στην επικοινωνία που τους εξασφαλίζει η επικοινωνιακή µέθοδος. Συνεχής αναγνώριση. Το σχολείο της κ. Καράτζου ήταν ένα από τα τέσσερα που επιλέγησαν από την Ελλάδα να παρουσιάσουν την επιτυχηµένη ιστορία τους στην Πρώτη Συνδιάσκεψη για την Ξενόγλωσση Εκπαίδευ-

ση που διοργανώθηκε από την Elt NEWS και τους συνεργαζόµενους εκδότες µε θέµα Success Stories – «Ιστορίες επιτυχίας 2013». Η ίδια εξοµολογείται: «Είναι µεγάλη ηθική ικανοποίηση και δικαίωση να συναντάς γονείς των παιδιών που έχουν αποφοιτήσει πριν χρόνια και να σου λένε: “Σας ευχαριστούµε πολύ για ότι έχετε προσφέρει στα παιδιά µας”, ενώ εκατοντάδες µαθητές που έχουν κάνει την καριέρα τους ή τις σπουδές τους στο εξωτερικό να υπερηφανεύονται ότι διακρίνονται για την ποιότητα του λόγου τους στην ξένη γλώσσα και έχουν καταφέρει να σκέφτονται στη γλώσσα που έχουν διδαχθεί. Ο στόχος µας είναι η τέλεια γνώση της γλώσσας και οι πιστοποιήσεις που επιλέγουµε είναι παγκοσµίως αναγνωρισµένες για την πληρέστερη προετοιµασία των αυριανών πολιτών του κόσµου.” Άλλωστε όπως τονίζει η ίδια, «H δηµιουργία του δικών µου Κέντρων Ξένων Γλωσσών ήταν ένα ταξίδι που έγινε µε αφοσίωση και πάθος, µε αγάπη και κατανόηση για τους συνεργάτες, για τα παιδιά και τους γονείς τους, αγάπη που µου ανταποδίδουν και η οποία µετουσιώνεται πάντα σε δύναµη για µεγαλύτερη πρόοδο».

summer 2017

3

Καλοκαιρινό ταξίδι στα… Τρίκαλα! Του Βασίλη Αλεξίου Μπορεί κάποιος να κάνει καλοκαιρινές διακοπές στα… Τρίκαλα, στην καρδιά του Θεσσαλικού κάµπου;… Κι όµως, µε λίγη φαντασία µπορεί. Φτάνεις µια από αυτές τις ζεστές µέρες του καλοκαιριού, παρκάρεις άνετα (… µιας και οι Τρικαλινοί βρίσκονται σταθερά σε κοντινές παραλίες!) και ξεκουράζεσαι σε ένα από τα ωραία ξενοδοχεία της πόλης. Ξεκινάς µε µια βόλτα στο Ληθαίο και µε έναν παγωµένο καφέ στο χέρι παίρνεις ανάσες δροσιάς κάτω από τα πλατάνια του. Το βράδυ, χαλαρά, βγαίνεις για φαγητό (καλό φαγητό όµως) στις παραδοσιακές ταβέρνες στα «Μανάβικα» και γεύεσαι από σουβλάκια, παϊδάκια και κοντοσούβλια, µέχρι φρεσκότατα ψάρια, απευθείας απ’ τα κοντινά παράλια!... Κι ύστερα ποτό σε ένα από τα αναρίθµητα µπαρ της πόλης τα οποία σφύζουν από ζωή και θυµίζουν κάτι από… Mykonos!!!...

24 summer 2017

Την επόµενη µέρα ξεκινάς για tour στον ορεινό όγκο της Πίνδου. Σε κάθε γωνιά, όπου και να γυρίσεις το βλέµµα σου βλέπεις κι από ένα γραφικό, παραδοσιακό, χωριό. Γεύεσαι πίτες, πίνεις ωραίο καφέ, ψάχνεις για βότανα και τοπικά προϊόντα. Αν είσαι τυχερός όλο και σε κάποιο πανηγύρι θα πέσεις και αν έχεις κέφι και να χορέψεις µπορείς και να τραγουδήσεις και να ζήσεις τις στιγµές σου. Και µπάνιο;… Εύκολα!... Εκτός από τις πολλές πισίνες που προσφέρονται στη πόλη και στα ξενοδοχεία στο βουνό, µπορείς να αναζητήσεις τη φυσική παραλία του Ασπροπόταµου (Αχελώου) λίγο µετά τη Μεσοχώρα. Και βουτιές και… ξαπλώστρα και κόσµος πολύς. Μαγικό… Φαντασία θέλει η ζωή. ∆ιακοπές και στα Τρίκαλα!!!... Γίνονται…

summer 2017

3

Επιµέλεια: Νίκος Ι. Ασπρούδης Φωτογραφίες: Κώστας Τσοµάκος

Έξι µοναδικά, διαφορετικά, µικρά ή µεγάλα, άγνωστα ή γνωστά νησιά. Έξι διαφορετικές προτάσεις καλοκαιρινών διακοπών, στα νησιά της χαρακτηριζόµενης και «άγονης γραµµής». Εκεί που δεν υπάρχει πολύ βοή, δεν υπάρχει έντονο life style, αλλά η δυνατότητα της ηρεµίας, της συναναστροφής µε τους ντόπιους και το κολύµπι σε παραλίες σχεδόν παρθένες. Καστελόριζο, ∆ονούσα, Σύµη, Σίκινος, Αστυπάλαια και Αµοργός µας καλούν για να ζήσουµε ένα διαφορετικό καλοκαίρι, αλλά καθαρά ελληνικό…

κρυµµένα διαµάντια

26 summer 2017

ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ

φωτό: Κώστας Τσοµάκος

Προορισµός χαλάρωσης και ηρεµίας

Το Καστελόριζο, µόλις 2 ναυτικά µίλια από τις τουρκικές ακτές, είναι ο υπέρτατος προορισµός χαλάρωσης και ηρεµίας. Είναι το µεγαλύτερο από ένα σύµπλεγµα 14 µικρών νησιών, µε πιο διάσηµο τη Ρω. Το όνοµα «Καστελόριζο» είναι δυτικής προέλευσης και σηµαίνει κόκκινο φρούριο. Ο µοναδικός οικισµός µε τα παλιά αρχοντικά γύρω από το λιµάνι αποτελείται από τις συνοικίες Πηγάδια, Χωράφια και Μανδράκι. Τα σπίτια, αµφιθεατρικά χτισµένα γύρω από τη θάλασσα, έχουν µία αξιοθαύµαστη οµοιοµορφία: είναι όλα

28 summer 2017

τους από ντόπια πέτρα, σιδεριές και κεραµίδια από Αττάλεια και Μασσαλία και ξύλο από τα παράλια της Μικρασίας. Τις βουτιές σας θα τις κάνετε κυρίως στα πεντακάθαρα νερά του λιµανιού. Εναλλακτικές επιλογές είναι ο ΑϊΓιώργης και οι Πλάκες, όπου θα πάτε µε βάρκα. Πρέπει να επισκεφτείτε τη «Σπηλιά του Παραστά» ή «Φώκιαλη». Ναι, ζουν φώκιες στη σπηλιά και καλά κάνουν γιατί διάλεξαν για σπίτι το µεγαλύτερο και ίσως ωραιότερο ενάλιο σπήλαιο του Αιγαίου!

tsinas S.A. LOGISTICS SERVICES

ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ - ∆ΙΑΝΟΜΕΣ ΛΑΡΙΣΑ: 12ο ΧΛΜ Ε.Ο. ΛΑΡΙΣΑΣ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΤΗΛ: 2410541261-2, FAX: 2410441262 e-mail: tsinaslr@otenet.gr ΤΡΙΚΑΛΑ: 13ο ΧΛΜ Ε.Ο. ΤΡΙΚΑΛΩΝ - ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, THΛ: 2432072083-6, FAX: 2432072087 e-mail: tsinassa@otenet.gr

φωτό: Κώστας Τσοµάκος

Ένας επίγειος παράδεισος

∆ΟΝΟΥΣΑ

Είναι το βορειότερο των µικρών ανατολικών Κυκλάδων και για κάποιους, απ’ τα πιο όµορφα νησιά µας για την απλοϊκή, αυθεντική οµορφιά του. Το νησί, που έχει επιφάνεια µόλις 14 τετραγωνικά χιλιόµετρα και ψηλότερο σηµείο τον Πάπα, στα 383 µέτρα, είναι ο παράδεισος των περιπατητών και των φυσιολατρών. Αφού πάρεις την πρώτη δροσιά στην παραλία του χωριού, ετοιµάσου για την πρώτη απόβαση στον Κέδρο: µε χαλαρό βηµατισµό, σε απόσταση ενός χιλιοµέτρου, το φιδίσιο µονοπάτι θα σου δώσει τα πρώτα διαπιστευτήρια του νησιού: συναρπαστική θέα στα απόκρηµνα κοφτερά βράχια, νερά σε βαθύ µπλε που σκάνε στη λευκή άµµο, κέδροι για

30 summer 2017

σκιά και τα αποµεινάρια του αντιτορπιλικού «Orion» στο βυθό, που περιµένουν να τα εξερευνήσεις. Το νησί έχει συνολικά τρεις οικισµούς: τη ∆ονούσα, την Καλοταρίτισσα και τη Μερσίνη. Η τελευταία κρύβει εκπλήξεις: δεν είναι συνηθισµένο να βλέπεις έναν µεγαλοπρεπή πλάτανο καθώς και µια πηγή που αναβλύζει κρύο τρεχούµενο νερό – τη µοναδική πηγή σε όλο το νησί. Ίσως η πιο όµορφη παραλία του νησιού, είναι το Λιβάδι. Χρειάζεται βέβαια... ψυχική προετοιµασία αφού απαιτείται µισή ώρα πεζοπορίας, όµως πραγµατικά αξίζει τον κόπο. Μην παραλείψεις τέλος να βουτήξεις στο Φύκιο, στο Βαθύ Λιµενάρι, στον Άσπρο Κάβο, στη Μέσα Άµµο.

Τμήματα από Pre-Junior έως Proficiency

100% ΕΓΓΥΗΣΗ EΠΙΤΥΧΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

summer 2017

3

ΣΥΜΗ

φωτό: Κώστας Τσοµάκος

Η µικρή κοσµοπολίτισσα

Στα ∆ωδεκάνησα, δίπλα στην πολύβουη Ρόδο, γνωρίζετε πως υπάρχει ένα νησί ιδιαίτερο, µακρινό... Αυτό που δεν γνωρίζετε πιθανώς είναι πως η Σύµη αποτελεί πλέον έναν από τους πλέον δηµοφιλείς προορισµούς στη Μεσόγειο, σε όσους αναζητούν διακοπές µε στυλ, σε όσους αναζητούν να συνδυάσουν τον κοσµοπολίτικο αέρα µε την αρχοντιά της παράδοσης. Το ελληνικό νησί που χάρη στη µοναδική του κοµψότητα και την ιδιαίτερη ατµόσφαιρα έχει γίνει η νέα πατρί-

32 summer 2017

δα για δεκάδες ανθρώπους από όλον τον κόσµο. Στο Γιαλό είτε έρθετε µε το πλοίο της γραµµής είτε µε κρουαζιερόπλοιο θα σας υποδεχθούν τα «ανθρωπόµορφα» αρχοντικά του µοναδικού, πολύχρωµου, διατηρητέου νεοκλασικού οικισµού. Στις γραφικές ταβέρνες και εστιατόρια θα γευτείτε το συµιακό γαριδάκι, ενώ αν θέλετε να παρακαλέσετε για ένα «θαύµα», στην άλλη άκρη της Σύµης ο Ταξιάρχης Μιχαήλ ο Πανορµίτης, διάσηµος για τα θαύµατά του, θα σας περιµένει.

info@xenonaskalipso.gr

No 1 ομάδα στην Ελλάδα σε συναλλαγές

Επιλογή

Εμπιστέψου το ακίνητό σου σ’ εμάς και το καλοκαίρι!

Hρώων Πολυτεχνείου 61- 2410 539 429 | info@zadeshome.gr | www.zadeshome.com

ΣΙΚΙΝΟΣ

φωτό: Κώστας Τσοµάκος

Η αυθεντική οµορφιά των Κυκλάδων

Η Σίκινος αντιστέκεται ακόµη στη µαζική εισβολή του τουρισµού διαφυλάττοντας τη φυσιογνωµία της από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη και ενθαρρύνοντας τον εναλλακτικό τουρισµό. Στο νότιο τµήµα των Κυκλάδων, ανάµεσα στην Ίο και τη Φολέγανδρο, βρίσκεται η Σίκινος, ένα από τα µικρότερα νησιά των Κυκλάδων µε το µόνιµο πληθυσµό της να ανέρχεται σε λιγότερους από 300 κατοίκους και µε τρεις οικισµούς: την Αλοπρόνοια, το Χωριό και το Κάστρο. Εντυπωσιάζει για τη φυσική οµορφιά της, την απλότητα,

34 summer 2017

την ησυχία, τις προσιτές τιµές και τους φιλόξενους κατοίκους της, που συνεχίζουν αβίαστα τα έθιµα και τη φιλοξενία των προγόνων τους. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Σικίνου είναι τα 61 ξωκλήσια της. Υπάρχουν επίσης και 6 βυζαντινοί ναοί µε τοιχογραφίες του 13ου και του 14ου αιώνα. Η Σίκινος δεν έχει πολλές παραλίες, αλλά όλες είναι όµορφες και καθαρές. Η µεγαλύτερη είναι στην Αλοπρόνοια, στο λιµάνι του νησιού. Πιο βόρεια βρίσκεται το ∆ιαλισκάρι και ο Άγιος Γεώργιος. Και οι τρεις είναι προσβάσιµες µε το αυτοκίνητο.

Η πεταλούδα του Αιγαίου

ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ

Είναι από αυτούς τους προορισµούς που µαθαίνονται στόµα µε στόµα, παρέα την παρέα και ποτέ δεν έγιναν πρωτοσέλιδα σε περιοδικά. Είναι από αυτά τα νησιά που ο καθένας που έχει πάει έχει πάντα να θυµηθεί µια τρυφερή ή συναρπαστική ιστορία. Για την «αύρα» και την «ενέργειά» της, λοιπόν, επιλέγουν όλοι την Αστυπάλαια. Για το φεγγάρι που σηκώνεται κατακίτρινο πάνω από το Κάστρο της Χώρας, για την εναλλακτική ροκ µουσική στα µπαράκια γύρω από τους ανεµόµυλους, για τα πάρτι του κάµπινγκ. Σίγουρα έπαιξαν ρόλο και οι ντόπιοι (περί τους 1.200

36 summer 2017

φωτό: Κώστας Τσοµάκος

κατοίκους αριθµεί σήµερα η Αστροπαλιά, όπως ονοµάζουν οι ίδιοι τον τόπο τους), οι οποίοι είναι φιλόξενοι και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είδαν τον τουρισµό ως ευκαιρία για χρήµα, αλλά πιο πολύ ως ευλογία και ως ευκαιρία να ανοίξουν τις γειτονιές και τα σπίτια τους. Η πιο οργανωµένη παραλία είναι το Λιβάδι, αλλά αξίζει να ανακαλύψετε τα Καµινάκια, τα Τζανάκια, τις Βάτσες, τη Χρυσή Άµµο και τον Άγιο Ιωάννη. Οι περισσότερες παραλίες είναι προσβάσιµες από χωµατόδροµο, ενώ άλλες απαιτούν είτε πεζοπορία είτε σκάφος.

Το απέραντο γαλάζιο… Κι όµως, ελάχιστα δείχνουν να έχουν αλλάξει από το όχι και τόσο µακρινό παρελθόν, όταν η Αµοργός απέκτησε δρόµους από άσφαλτο αλλά και διασηµότητα χάρη στο «Απέραντο Γαλάζιο». Η «καληµέρα» σε αυτό το µακρόστενο κυκλαδονήσι λέγεται συνοδεία ψηµένης ρακής, τα καφενεία βαράνε ολονυχτίες µε ρακόµελα και αυτοσχέδια µουσικά γλέντια, ο αέρας µυρίζει λεβάντα, φασκόµηλο και δεκάδες άλλα βότανα, τα ασπρισµένα εκκλησάκια λαµπυρίζουν στο φως, τα κατσίκια γαντζωµένα στις πλαγιές κοιτάζουν γύρω αινιγµατικά, ενώ στα θρυλικά αµοργιανά πανηγύρια το πατατάτο εξακολουθεί να φτιάχνεται κατά… τόνους σε γιγά-

ΑΜΟΡΓΟΣ

φωτό: Κώστας Τσοµάκος

38 summer 2017

ντια τεντζερέδια. Η Αµοργός δεν έχει µόνο -την διάσηµη- παραλία της Αγίας Άννας. Όµορφη και ιδιαίτερη παραλία λόγω του σχηµατισµού της είναι εκείνη του Αγίου Παύλου. Μία µύτη γιαλού µπαίνει µέσα στην θάλασσα. Βοτσαλάκι έχει εδώ. Από τον Άγιο Παύλο φεύγει και το καραβάκι για την Νικουριά, το απέναντι νησάκι. Εκεί υπάρχουν τρεις παραλίες. Γενικά η Αµοργός είναι το αγαπηµένο νησί όσων λατρεύουν το camping. ∆ιαθέτει τρία, µε πιο διάσηµο εκείνο που βρίσκεται στην Αιγιάλη λίγα µέτρα από την παραλία ανάµεσα από τα δύο beach bar.

50

χρόνια

εµπειρίας, προσφοράς και εγγύησης στην ξενόγλωσση εκπαίδευση

ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ

ΣΕΙΣΟΠΟΥΛΟΥ - ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ αγγλικά • γαλλικά • γερμανικά • ιταλικά

• ΚΕΝΤΡΙΚΟ: Φαρσάλων 103 & ∆ιγενή 1, Λάρισα - Τηλ. 2410 236994 • ΑΝΘΟΥΠΟΛΗ: Αχιλλέως 52 – 54, Λάρισα – Τηλ. 2410 615663 • ΑΒΕΡΩΦ: Φαρσάλων 154 & Λεμεσού (πλατεία), Λάρισα - Τηλ. 2410 661590 www.sisopoulou.com e-mail: info@sisopoulou.com

Επιδότηση για φωτοβολταϊκά σε αγρότες και επιχειρήσεις Η διαδικασία επιδοτείται µέσω ΕΣΠΑ και Σχεδίων Βελτίωσης

Ε

υκαιρία να παράγουν το δικό τους ρεύµα δωρεάν από φωτοβολταϊκά συστήµατα µέσω των προγραµµάτων NET METERING (Αυτοπαραγωγή µε ενεργειακό συµψηφισµό) και VIRTUAL NET METERING (εικονικό ενεργειακό συµψηφισµό) αποκτούν επιχειρήσεις, αγρότες, κτηνοτρόφοι και ∆ήµοι. Η εταιρεία Περιβαλλοντολόγοι ENERGY αναλαµβάνει την υλοποίηση όλης της επένδυσης µε την διαδικασία του NET METERING και VIRTUAL NET METERING η οποία µπορεί να επιδοτηθεί µέσω του ΕΣΠΑ για επιχειρήσεις και µέσω των Σχεδίων Βελτίωσης για αγρότες και κτηνοτρόφους. Η κα Φωτεινή Κούρου, ιδιοκτήτρια της εταιρείας Περιβαλλοντολόγοι ENERGY εξηγεί ότι τα φωτοβολταϊκά εξακολουθούν να αποτελούν µία ευκαιρία για εξοικονόµηση ενέργειας και χρηµάτων. «Παντού υπάρχουν ευκαιρίες γι’ αυτούς που θέλουν να τις δουν» τονίζει µε νόηµα η ιδιοκτήτρια της εταιρείας. H εταιρεία Περιβαλλοντολόγοι ENERGY άντεξε στην κρίση προτείνοντας στους πελάτες της αξιόπιστες λύσεις σε πολύ καλές τιµές. Στόχος της εταιρείας είναι και παραµένει «το πάθος και η αφοσίωση. Είµαστε δίπλα στον πελάτη από την αρχή έως το τέλος» επισηµαίνει η κα Φωτεινή Κούρου.

• Τι είναι όµως η αυτοπαραγωγή τι ισχύει σήµερα και γιατί η «εικονική» αυτοπαραγωγή έχει την δυνατότητα να βοηθήσει µε ουσιαστικό τρόπο ∆ήµους, αγρότες και κτηνoτρόφους; Το νέο θεσµικό εργαλείο προσφέρει στον καταναλωτή τη δυνατότητα να εξοικονοµήσει ένα σηµαντικό ποσοστό των χρηµάτων που σήµερα πληρώνει σε λογαριασµούς ρεύµατος. Η φιλοσοφία του νέου εργαλείου είναι πως το φωτοβολταϊκό δεν είναι µια επενδυτική ευκαιρία (όπως ήταν παλιά), αλλά ένα άριστο εργαλείο εξοικονόµησης ενέργειας και χρηµάτων καθώς και διαχείρισης του κινδύνου αύξησης των τιµών της ηλεκτρικής ενέργειας στο µέλλον. Ο νέος νόµος για την αυτοπαραγωγή (net-metering) από φωτοβολταϊκά µας επιτρέπει να παράγουµε και να καταναλώνουµε τη δική µας ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο, µειώνοντας µε αυτόν τον τρόπο την ποσότητα ρεύµατος που αγοράζουµε από τη ∆ΕΗ. Το κόστος της φωτοβολταϊκής τεχνολογίας έχει µειωθεί τόσο που πλέον συµφέρει να είµαστε «αυτοπαραγωγοί», δηλαδή να παράγουµε τη δική µας ενέργεια που χρειαζόµαστε αντί να την αγοράζουµε από το δίκτυο. Το ΝΕΤ METERING αφορά σε φωτοβολταϊκό σταθµό ο οποίος εγκαθίσταται στον ίδιο ή όµορο χώρο µε την εγκατάσταση κατανάλωσης που τροφοδοτεί και αντιστοιχίζεται αποκλειστικά µε ένα µετρητή κατανάλωσης και αφορά νοικοκυριά, επιχειρήσεις αγρότες και δήµους.

• Τι γίνεται όµως µε τους καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύµατος της χώρας

που χρειάζονται ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα να βρίσκεται µακριά από το σηµείο κατανάλωσης; (π.χ. αγρότης µε πολλά χωράφια) Τη λύση εδώ θα έρθει να δώσει η «εικονική» αυτοπαραγωγή (virtual net-metering) καθώς επιτρέπει ότι ακριβώς και η απλή αυτοπαραγωγή, µε τη διαφορά ότι δεν απαιτείται το φωτοβολταϊκό σύστηµα να βρίσκεται εκεί που πραγµατοποιείται η κατανάλωση (µετρητής ∆ΕΗ). Έτσι, ένας αγρότης µπορεί να συµψηφίζει τη συνολική κατανάλωση όλων των αντλιοστασίων που βρίσκονται σε διαφορετικά χωράφια µε ένα φωτοβολταϊκό σύστηµα. Στις 5.5.2017 υπεγράφη η σχετική υπουργική απόφαση για το πολυαναµενόµενο «virtual net metering» που αφορά προς το παρόν δήµους καθώς και για εγγεγραµµένους στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκµεταλλεύσεων του Ν.3874/2010 (Α’ 151).

• Τι θα πρέπει να προσέξει ο υποψήφιος αυτοπαραγωγός; Για την διαστασιολόγηση του φωτοβολταϊκού συστήµατος είναι ιδιαίτερα σηµαντικό να λαµβάνεται υπόψη η µέση ετήσια κατανάλωση της εγκατάστασης στην τριετία στην οποία αυτό θα συνδεθεί. ∆εδοµένου ότι ο ενεργειακός συµψηφισµός διενεργείται σε τριετή βάση και τυχόν πλεόνασµα ενέργειας µετά τον τριετή συµψηφισµό δεν αποζηµιώνεται. Η ετήσια παραγόµενη από το φωτοβολταϊκό σύστηµα ενέργεια δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την συνολική ετήσια κατανάλωση. Για τον κάθε υποψήφιο αυτοπαραγωγό θα πρέπει να γίνεται µια εξατοµικευµένη µελέτη.

• Πότε γίνεται η απόσβεση ενός φωτοβολταϊκού συστήµατος; Οι αποδόσεις και ο χρόνος απόσβεσης είναι συνάρτηση του αρχικού κόστους, της προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας στην περιοχή, αλλά και της κλίσης και του προσανατολισµού των φωτοβολταϊκών πλαισίων. Επιπλέον, η απόσβεση της επένδυσης εξαρτάται από την τιµή συµψηφισµού. Συγκεκριµένα η απόσβεση της επένδυσης για τους αγρότες και τις επιχειρήσεις µπορεί να γίνει µέσα σε 3-4 χρόνια καθώς δίνεται η δυνατότητα η εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού να επιδοτηθεί από Σχέδια Βελτίωσης και ΕΣΠΑ αντίστοιχα µε ποσοστό 50-60 %. Η εταιρεία ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΙ ENERGY είναι η κορυφαία κατασκευαστική εταιρεία Φωτοβολταϊκών Συστηµάτων µε έργα τόσο στη Θεσσαλία όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η Εταιρεία είναι πρωτοπόρα στον χώρο διαθέτοντας υψηλή τεχνογνωσία, αξιοπιστία και εξειδικευµένο προσωπικό. Με µεγάλο αριθµό εγκατεστηµένων έργων φωτοβολταϊκών από το 2007 σε όλη την χώρα εγγυάται την βέλτιστη επιλογή του εξοπλισµού που σας ταιριάζει και την ποιοτικότερη δυνατή εγκατάσταση στις καλύτερες τιµές. Το µεγαλύτερο πλεονέκτηµά µας είναι οι σχέσεις εµπιστοσύνης που έχουµε χτίσει µε τους πελάτες µας και τους συνεργάτες µας.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΙ ENERGY • Παναγούλη 66, Λάρισα, 41222 Tηλ.: 2410.617777 • Fax: 2410617770 www.perivallontologoi.gr • e-mail:info@perivallontologoi.gr

40 summer 2017

Στην κόψη του κύµατος µε surf…

42 summer 2017

Το υ Π ά ν ο υ Γα ρ ο υ φ α λ ι ά

Όταν οι λουόμενοι βλέπουν τα μανιασμένα κύματα αποχωρούν από την παραλία. Τότε οι σέρφερς έρχονται για να ζήσουν τη μοναδική εμπειρία.

Η φύση «αγριεύει», η θάλασσα φουσκώνει, το κύμα ανεβαίνει, τότε είναι που οι σέρφερς βουτούν με τις σανίδες τους για να συμμετέχουν μαζί με τα φυσικά φαινόμενα σε ένα... πάρτι αδρεναλίνης και περιπέτειας που τους εξιτάρει . Η δράση για τους ίδιους ξεκινάει... Πάνω στη σανίδα η αίσθηση που έχει κανείς είναι μοναδική ανεβαίνοντας τα μανιασμένα κύματα. Τουλάχιστον 40 σέρφερς στην περιοχή της Λάρισας ζουν αυτή τη μοναδική εμπειρία όταν τα στοιχεία της φύσης τους δίνουν τη δυνατότητα. Ένας Λαρισαίος S.U.P. (stand up paddle)- surfer, ο Γιάννης Βασβατέκης μιλά για αυτή την απόλαυση που γίνεται συνήθεια! Η επαφή του με το υγρό στοιχείο ξεκίνησε τυχαία λόγω της αποθεραπείας μετά από έναν τραυματισμό, το 2012. «Ένας τραυματισμός στο γόνατο με έκανε να ανακαλύψω την μαγεία του S.U.P- surf», αφηγείται ο Γιάννης Βασβατέκης, ο οποίος πλέον αφιερώνει πολλές ώρες, παρέα με την σανίδα του, μέσα στην θάλασσα. Όταν αυτή είναι ήρεμη χρησιμοποιεί κουπί και όταν είναι φουρτουνιασμένη «σκαρφαλώνει» τα κύματα. «Πάνω στην σανίδα νιώθεις ελευθερία. Είναι εκπληκτική η αίσθηση να κυλάς πάνω στο νερό και να έρχεσαι σε επαφή με τα στοιχεία της φύσης», περιγράφει ο σέρφερ. Ο Γιάννης είναι λάτρης της φύσης και η... γνωριμία του με το surf ήταν μια φυσική εξέλιξη καθώς αγαπά το νερό. Αυτή η αγάπη έγινε... εξάρτηση. «Όταν άρχισα να κάνω surf περισσότερο τότε έγινε καθημερινή μου ανάγκη. Είναι ένα είδος καθημερινής ψυχοθεραπείας για εμένα», λέει ο Γιάννης Βασβατέκης. Όταν οι λουόμενοι βλέπουν τα μανιασμένα κύματα αποχωρούν από την παραλία. Τότε οι σέρφερς έρχονται για να ζήσουν τη μοναδική εμπειρία. «Η αδρεναλίνη αρχίζει να ανεβαίνει. Κοιτάζεις το κύμα για να δεις πως θα ανέβεις σε αυτό. Είναι η ευκαιρία να ζήσεις κάτι ξεχωριστό. Από την μια είναι η μοναξιά του σέρφερ που παλεύει με τα κύματα και από την άλλη μια αίσθηση που δεν μπορείς να περιγράψεις», υποστηρίζει. Κι όμως παρά το γεγονός ότι κάποιοι πιστεύουν ότι ο σέρφερ δαμάζει την φύση, η σωστή έκφραση είναι ότι μάλλον συνεργάζεται μαζί της. «Αν πας να την κοντράρεις θα χάσεις», παρατηρεί ο Γιάννης. Αντιμέτωπος με τα τεράστια κύματα ο σέρφερ έχει φόβο; Ο φόβος προφανώς είναι το «φρένο» σε αυτή την υπέροχη διαδικασία για να μην κάνεις κάτι που τελικά θα σε βάλει σε κίνδυνο. «Έχω φοβηθεί πελώρια κύματα. Αλλά το σκέφτηκα και απέφυγα να μπω με την σανίδα», καταθέτει ο Λαρισαίος σέρφερ. Η αγάπη για το σέρφ σε κάνει να ξεχνιέσαι μέσα στην θάλασσα για ώρες. Άλλωστε οι μεγάλες αγάπες και οι συγκλονιστικές απολαύσεις σου δημιουργούν απώλεια της αίσθησης του χρόνου καθώς αφήνεσαι στην μαγεία της μοναδικής στιγμής.

summer 2017 43

ΤΕΜΠΗ – ∆ΕΛΤΑ ΠΗΝΕΙΟΥ

Έναν µύθο θα σας πω… Θα επιµηκύνω την τουριστική περίοδο Το υ Τά σ ο υ Γο ύ σ ι ο υ / A l p h a M a r k e t i n g

••• Οι επισκέπτες ενός προορισµού αγοράζοντας ένα τουριστικό πακέτο δεν αγοράζουν εισιτήριο, διαµονή σε ξενοδοχείο, εκδροµές και δραστηριότητες, αλλά όνειρα και την προσδοκία µιας εµπειρίας που φαντάζονται ότι θα βιώσουν κατά την επίσκεψή τους σε έναν τουριστικό προορισµό ή κατά τη διαµονή τους σε ένα τουριστικό κατάλυµα.

44 summer 2017

Κάπως έτσι θα έπρεπε να ξεκινάµε όλοι εµείς οι «ειδικοί» όταν αναφερόµαστε στο καυτό αυτό θέµα για τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, µάλλον ορθότερα για τη διάρκεια που ένας προορισµός υποδέχεται επισκέπτες µε σκοπό τον τουρισµό. Υπάρχουν πολλές προσεγγίσεις για το θέµα αυτό. Αυτή που συναντάµε πιο συχνά είναι σε επίπεδο πολιτικής. ∆εν υπάρχει αιρετός που να πέρασε από θέση ευθύνης στον Τουρισµό και να µην έχει αναφερθεί στο θέµα και να µην έχει υποσχεθεί ότι αυτός/ή θα βρει τη λύση. Τα αποτελέσµατα τα έχουµε στη διάθεση µας, µια τουριστική περίοδο διάρκειας, στην καλύτερη περίπτωση, τριών µηνών και τη µέση δαπάνη του επισκέπτη να πέφτει στα 430 €, τη στιγµή που στην Κύπρο κινείται στα 660 € και στην Ισπανία φτάνει τα 970 €. Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται οι Τουριστικές Επιχειρήσεις και επαγγελµατίες, συγκοινωνίες, καταλύµατα, ταξιδιωτικά γραφεία, επι-

άφορες επιχειρήσεις, οργανισµούς και φορείς, και η υλοποίηση των προτάσεων αποτελεί συλλογική ευθύνη όλων, καθώς προϋποθέτει την καλλιέργεια και την ανάπτυξη συνεργιών και κλίµατος συνεργασίας µεταξύ όλων των τουριστικών εταίρων. Πρακτικά οι διοικητικοί φορείς έχουν την βασική ευθύνη της λειτουργίας των υποδοµών και την εξασφάλιση της πρόσβασης στον προορισµό, γεγονός που αποτελεί θεµελιώδη προϋπόθεση για έναν τόπο. Οι αεροπορικές συνδέσεις, το οδικό δίκτυο, η καθαριότητα, ένα καλό διακριτικό σύστηµα αστυνόµευσης που να αποτρέπει την εγκληµατικότητα, αποτελούν στοιχεία που ενισχύουν την τουριστική ανάπτυξη. Από πλευράς επιχειρήσεων θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία σε οριζόντια και κάθετη κατεύθυνση ώστε να δηµιουργηθούν ελκυστικά τουριστικά πακέτα που θα δίνουν βάση στη σύγχρονη τάση

χειρήσεις µε δραστηριότητες, ξεναγοί, οδηγοί βουνού κλπ, ένας µεγάλος κατάλογος που επωφελούνται από τον Τουρισµό και θα επιθυµούσαν να λειτουργούν µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα µε καλύτερες τιµές και προγραµµατισµό. Υπάρχει τρόπος λοιπόν να επιµηκυνθεί η Τουριστική περίοδος; ΣΙΓΟΥΡΑ ΝΑΙ, το αποδεικνύουν προορισµοί, όπως η Κρήτη, η Άνδρος, η Κάλυµνος και επιχειρήσεις, που παραµένουν σε λειτουργία πέραν από την «καθορισµένη» περίοδο και επιδεικνύουν κερδοφορία. Το ζήτηµα είναι πολύπλοκο καθώς το τουριστικό προϊόν, σύµφωνα µε τον ακαδηµαϊκό κ.Ευάγγελο Χρήστου, αποτελεί ένα αµάλγαµα υπηρεσιών και πόρων που προσφέρονται και ελέγχονται από δι-

της επιθυµίας του τουρίστα για την απόκτηση εµπειρίας στον τόπο που επισκέπτεται. Οι επισκέπτες ενός προορισµού αγοράζοντας ένα τουριστικό πακέτο δεν αγοράζουν εισιτήριο, διαµονή σε ξενοδοχείο, εκδροµές και δραστηριότητες, αλλά όνειρα και την προσδοκία µιας εµπειρίας που φαντάζονται ότι θα βιώσουν κατά την επίσκεψή τους σε έναν τουριστικό προορισµό ή κατά τη διαµονή τους σε ένα τουριστικό κατάλυµα. Από την πλευρά των επιχειρήσεων το κρίσιµο ζήτηµα είναι η διαµόρφωση ενός προϊόντος που θα ανταποκρίνεται στη συγκεκριµένη εµπειρία µε χαρακτηριστικά υψηλής ποιότητας και καλής εξυπηρέτησης. Σκοπός οφείλει να είναι η προσφορά µιας αξέχαστης

summer 2017 45

••• Ένα απλό παράδειγµα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ανάπτυξη, σε Πανελλαδικό επίπεδο του Περιπατητικού Τουρισµού

και βεβαίως θετικής τουριστικής εµπειρίας που να µπορεί να προσφέρει ποικίλες ωφέλειες στον επισκέπτη, όπως σωµατικές, ανάπαυση, αναψυχή, κοινωνικές, ανάπτυξη σχέσεων µε άλλους ανθρώπους, οµάδες και πολιτισµούς, γνωστικές µάθηση, ανάπτυξη ικανοτήτων και ψυχολογικές, αυτοπραγµάτωση, προσωπική έκφραση και ανάπτυξη. Στην κατεύθυνση αυτή ο µαζικός τουρισµός σε συγκεκριµένη χρονική περίοδο µε τη χαµηλότερη τιµή, η οποία περιλαµβάνει µόνο τις στοιχειώδεις παροχές είναι φανερό ότι δεν ανταποκρίνεται στις επιθυµίες του σύγχρονου τουρίστα, ο οποίος αξίζει να σηµειωθεί, είναι έτοιµος να πληρώσει υψηλότερο τίµηµα για την αγορά αυτών των υπηρεσιών που θα τον ικανοποιήσουν απόλυτα. Η µορφή τουρισµού που ανταποκρίνεται σε αυτό το σκοπό είναι ο εναλλακτικός τουρισµός που θεωρείται βιώσιµος τουρισµός και ο οποίος, κατά τον ορισµό του Παγκόσµιου Οργανισµού Τουρισµού (UNWTO), «ανταποκρίνεται στις ανάγκες των σηµερινών τουριστών και των περιοχών προστατεύοντας και αυξάνοντας τις µελλοντικές ευκαιρίες. Οδηγεί στη διοίκηση όλων των πόρων µε τέτοιο τρόπο ώστε οικονοµικές, κοινωνικές και αθλητικές ανάγκες να ικανοποιούνται, ενώ διατηρεί την πολιτιστική ακεραιότητα, τις ουσιαστικές οικολογικές διαδικασίες, τη βιολογική διαφορετικότητα και τα συστήµατα υποστήριξης ζωής». Καταλήγοντας πρακτικά, για έναν τουριστικό προορισµό, θα πρέπει να γίνουν στοχευµένες κινήσεις µε βάση Στρατηγικό Σχέδιο τεκµηριωµένο, ώστε να µην επιδέχεται αµφισβητήσεις από κανένα µέρος των εµπλεκόµενων µε το τουριστικό προϊόν για τον συγκεκριµένο προορισµό. Από πλευράς πολιτικής διοίκησης, από τους ανθρώπους δηλαδή που υπηρετούν στις συγκεκριµένες θέσεις, είτε πρόκειται για αιρετούς, είτε για διοικητικό προσωπικό, προτείνεται να αναλαµβάνονται πρωτοβουλίες και να δροµολογούνται ενέργειες που εξασφαλίζουν την προσβασιµότητα του προορισµού, τη λειτουργία των υποδοµών καθώς και να ενθαρρύνουν και να υποστηρίζουν πρω-

4 summer 2017 46

τοβουλίες ιδιωτικών φορέων και επιχειρήσεων που αναλαµβάνουν το ρίσκο να παρουσιάσουν στην αγορά προϊόντα τουριστικά που στοχεύουν στην επιµήκυνση της περιόδου. Από την άλλη πλευρά οι επιχειρηµατίες θα πρέπει να αντιληφθούν τη δύναµη της δικτύωσης και να επιδιώκουν, ακόµη κι αν οι διοικητικές αρχές δεν ανταποκρίνονται, να δηµιουργούν οριζόντια και κάθετα δίκτυα στην κατεύθυνση της δηµιουργίας ολοκληρωµένων ελκυστικών τουριστικών πακέτων τα οποία θα πληρούν τις ποιοτικές προδιαγραφές των αγορών στις οποίες στοχεύουν. Ένα απλό παράδειγµα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η ανάπτυξη, σε Πανελλαδικό επίπεδο του Περιπατητικού Τουρισµού, στοχεύοντας στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης και ιδιαίτερα στη Γερµανική αγορά, της οποίας οι κάτοικοι αναζητούν προορισµούς για τη µορφή αυτή των διακοπών, µια και βάσει ερευνών έχει διαπιστωθεί ότι ο περίπατος είναι η δεύτερη δηµοφιλέστερη δραστηριότητα και κίνητρο για την πραγµατοποίηση ενός ταξιδιού, µετά την ποδηλασία. Προορισµοί, όπως η Άνδρος, το Μαίναλο και πρόσφατα το Μέτσοβο προχώρησαν σε πιστοποίηση µονοπατιών και ήδη έχουµε απτά αποτελέσµατα, καθώς οι οµάδες τουριστών για τον σκοπό αυτό έρχονται κυρίως Άνοιξη και Φθινόπωρο, εκτός δηλαδή των περιόδων αιχµής. Συµπερασµατικά λοιπόν προκύπτει ότι η επιµήκυνση ΜΠΟΡΕΙ να επιτευχθεί, αρκεί να υπάρξει συνεργασία όλων των εµπλεκοµένων, µελέτη των αγορών, δηµιουργία των κατάλληλων προϊόντων, στρατηγικός σχεδιασµός και προσεκτική εκτέλεση προωθητικών ενεργειών και ΠΩΛΗΣΕΩΝ. Το τελευταίο είναι πολύ σηµαντικό να γίνει αντιληπτό µια και έχουµε συνηθίσει στην αναµονή βέλτιστων αποτελεσµάτων µε βάση την αρχή της ελάχιστης ενασχόλησης, ή πολύ απλά να κάνουν ΑΛΛΟΙ τη δουλειά που ΕΜΕΙΣ πρέπει να κάνουµε.

ασφάλειες αστικής ευθύνης επιχείρησης υγείας κατοικίας οχήματος και σκάφους

Καλό Καλοκαίρι

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ Σκαρλάτου Σούτσου 11, 1ος όροφος, 41222 Λάρισα Τηλ. 2410 250560, fax 2410 250588 www.net-insuranse.gr info@net-insuranse.gr ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΑΝΤΩΝΟΥΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ mob. 6980605505 ΒΑΣΙΛΑ ΣΤΑΜΑΤΙΑ 6977459510 ΚΑΡΑΒΑΓΙΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ 6948083217 ΜΠΛΑΝΤΑΣ ΑΣΤΕΡΙΟΣ 6948068075 ΠΙΑΧΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ 6938706976 ΣΤΑΜΠΟΥΛΙ∆ΗΣ ΙΣΑΑΚ 6932645148 ΤΣΟΤΣΑ ΜΑΡΙΖΑ 6936810308

ΓΡΑΦΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ 2 ΝΤΑΝΙΚΑΣ ΜΙΧΑΗΛ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΑΝ∆ΗΛΑΡΑ 18 & ΠΑΠΑΠΑΣΤΑΣΙΟΥ 4ος ΟΡΟΦΟΣ Τηλ. 2410 626800 Fax: 2410 671970 Mob. 6936769456 danikas@otenet.gr ΓΡΑΦΕΙΟ ΛΑΡΙΣΑΣ 3 ΣΠΑΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ τηλ και fax 2411115328 mobile: 6974830777 e-mail : giorgiozots@gmail.com

ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΜΑΝΑΤΙ∆ΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΑΝ 22, ΤΚ 56123 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Τηλ. 2311 207094 Fax: 2311242474 Mob. 6949001915 Giorg.amanatidis@gmail.com ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΡΤΑΣ ΝΟΥΛΑΣ ΧΑΡΗΣ ∆ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 6, ΤΡΙΓΩΝΟ ΑΡΤΑΣ (ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΠΙΑΤΣΑ ΤΑΞΙ), ΤΚ 47100, ΑΡΤΑ

Τηλ & fax: 2681028888 Mob. 6946867047 & 6983473750 Noulas.xaris.netinsuranse@gmail. com ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΓΙΟΥΓΛΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΧΡ. ΚΑΤΣΑΡΗ 40 Α, 45221, ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τηλ. 2651070950 Fax: 2651075949 Mob. 6977745003 pgiouglis@gmail.com ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΛΜΥΡΟΥ & ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ

ΚΟΝΤΟΥΡΗ ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΙΑΣΟΝΟΣ 7, ΑΛΜΥΡΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ Τηλ. 2422023423 Mob. 6947915197 Eutuxia_91@hotmail.com ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΡΙΠΟΛΗΣ & ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟY ΤΣΙΑΜΟΥΛΟΣ ΒΑΛΛΕΡΙΑΝΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Τ. ΣΕΧΙΩΤΗ 38-40, ΤΚ 22100, ΤΡΙΠΟΛΗ ΑΡΚΑ∆ΙΑΣ Τηλ. 2710 225351 Fax: 2710 241485 Μοb. 6947038839 vatsiam@yahoo.gr

Έρως και ελληνικό καλοκαίρι

Φωτ. Κώστας Μάντζιαρης

Γρ ά φ ε ι ο Άγ γ ε λ ο ς Π ε τ ρ ο υ λ ά κ η ς

48 summer 2017

Στην αρχή ήταν το Χάος και η Νύχτα και το Έρεβος και τα Τάρταρα τ’ άγρια κι άχτιστα ακόµα τα ουράνια και η Γη. Μες στους κόλπους του Ερέβους η µαυρόφτερη Νύχτα γεννά ένα Αυγό... Κι από το τσόφλι του βγαίνει µια µέρα ο Έρωτας, το χρυσό ξωτικό π’ αυγατίζει τον πόθο. Μες στα Τάρταρα ο Έρωτας σµίγει στο Χάος κι από το σµίξιµο βγαίνουν στο φως τα Πουλιά»,

••• ο Έρως δεν χρειαζόταν βρακάκι για να περπατήσει στις ακρογιαλιές και τις κορυφογραµµές τούτου του τόπου, γιατί απλούστατα ήταν η ίδια η Φύση

Αυτό το απόσπασµα από τις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη σε µετάφραση του Α. Ροσόλυµου, έτυχε να το έχω γραµµένο σ’ ένα παλιό σηµειωµατάριο. Τυχαία το βρήκα, ξεφυλλίζοντας, τις σχεδόν κιτρινισµένες, σελίδες του. Είµαστε τα ‘‘Πουλιά’’, λοιπόν, του Αριστοφάνη, αναρωτήθηκα. Και ο Έρωτας παιδί της ‘‘Νύχτας’’; ‘‘Ναι’’, µου απάντησε µονολεκτικά µια γνώριµη φωνή. Κοίταξα µπροστά, ήταν ο Ζακ Λακαριέρ που µου µιλούσε, µέσα από το βιβλίο του ‘‘Το ελληνικό καλοκαίρι’’, βιβλίο παλιό (1976), µε εντυπώσεις από την Ελλάδα του ’50. ∆ίπλα του, σιωπούσαν το ‘‘Ερωτικό λεξικό της Ελλάδας’’ (Εκδόσεις Χατζηνικολή – 2002), το ‘‘Με τα φτερά του Ίκαρου’’ και τ’ άλλα του… Ίσως έφταιξε που η νύχτα ήταν αδιάβατη, ψηµένη στις καυτές θερµοκρασίες του Ιουλίου, ίσως κάτι αδιευκρίνιστο, κι αίφνης άρχισαν να χορεύουν συνειρµοί. Πουλιά – Ίκαρος, Ελληνικό Καλοκαίρι – Έρωτας, Χάος – Ερωτικό λεξικό. Οι φτερούγες του Ίκαρου, οι φτερούγες των πουλιών. Αν είµαστε ‘‘Πουλιά’’, πώς θα ήταν οι φτερούγες, οι δικές µας;

Αν είµαστε εµείς τα ‘‘Πουλιά’’… Θα πρέπει ν’ ανιχνεύσουµε κάτω απ’ τις φτερούγες µας τις πληγές που άφησε το πέρασµα των βάρβαρων από τη ζωή µας, να γευτούµε το ξερό αίµα και ίσως να ψιθυρίσουµε αυτό που στην “Αναφορά στον Γκρέκο’’ ανθίζει µ’ έντονη γεύση πίκρας στα χείλη του Καζαντζάκη: «Φτάσε όπου δεν µπορείς!». Πάνε κάπου τρεις µήνες από την τελευταία φορά που βρέθηκα προσκυνητής ανάµεσα στα χαλάσµατα της Ολυµπίας κι εκεί µε τη ράχη ακουµπισµένη στις τεράστιες πέτρες τού ναού τού Ολυµπίου ∆ιός, άκουγα τον Γιώργο Σεφέρη να ψιθυρίζει: «Βουλιάζει όποιος σηκώνει τις µεγάλες πέτρες τούτες τις πέτρες τις εσήκωσα όσο βάσταξα τούτες τις πέτρες τις αγάπησα όσο βάσταξα τούτες τις πέτρες, τη µοίρα µου. Πληγωµένος από το δικό µου χώµα τυραννισµένος από το δικό µου πουκάµισο καταδικασµένος από τους δικούς µου Θεούς, τούτες τις πέτρες. Οι πέτρες είναι και δικοί µου Θεοί. Αυτές που λαξεύτηκαν για να δώσουν µορφή στον Άγιο ∆ία και στον Όσιο Απόλλωνα, την Αγία Αθηνά και την Οσία Αφροδίτη, στον Οσιοµάρτυρα Έρωτα... Αδιαφορώ αν αµαρτάνω στη συνείδηση των ανθρώπων, αναγνωρίζοντας και χαρακτηρίζοντας ‘‘Οσιοµάρτυρα’’ τον Έρωτα. Είναι κάτι που µου το δίδαξε η ζωή και πιστεύω πως µόνο η ρέουσα ζωή έχει το αλάθητο. Από την ώρα που επιχείρησα να τον κατανοήσω, αποδίδοντας δικαιοσύνη σε ό,τι σεβάστηκε η αγωνία τού ανθρώπου, όχι όµως και προς τα συστήµατα εξουσίασης της συνείδησής του, που την υποδούλωσαν µε τόσα δόλια απαγορευµένα, µετατρέποντάς την σε ασκί φορτωµένο ενοχές και τρόµο, κατέφυγα στο ανεξάντλητο δάσος των ιδεών και της ποίησης και ιδιαίτερα στους µεγάλους

summer 2017

49

µας Έλληνες, αλλά και σ’ εκείνους που έζησαν, όσο µπορούσαν, ελληνικά. Ο Ντάρελ, ο Λακαριέρ, ο Μίλερ, ο Φέρµορ... Ονόµατα ανάκατα, χωρίς καµιά ταξινόµηση. Ο Ελύτης, ο Σεφέρης, ο Λεντάκης, ο Λιαντίνης, ο Σικελιανός, ο Χατζιδάκις, ο Γιαννόπουλος. Όλοι σκορπισµένοι σαν την άµµο µιας ακρογιαλιάς, κάτω από αλµυρίκια, εκεί που δένουν οι ψαρόβαρκες, ή δέρνουν τα χταπόδια, έχοντας στο βάθος του κάδρου ένα στήθος µισό, µια ρώγα ανασηκωµένη, δυο µάτια γεµάτα ηδυπάθεια, ένα σώµα που µοσχοβολά νύχτιους οργασµούς… Αυτό είναι το Ελληνικό καλοκαίρι και ο Έρως των ποιητών; Ίσως. Μπορεί όµως να είναι και αµέτρητα άλλα, απρόσµενα, άηχα ή και άυλα. Ζούµε σε µια χώρα διάσπαρτη από αρχαίες πέτρες, που αφηγούνται κάθε µια και µια διαφορετική ιστορία, κάθε µια κι έναν άλλο κόσµο. Κατά βάθος είναι ένας Κόσµος ενιαίος, που λάτρευε την Ανατολή του Φωτός και που δεν ήταν άλλος από εκείνον τον Κόσµο, ο οποίος για ν’ αντιµετωπίσει το εναγώνιο ερώτηµα «ποιος είµαι;», έπλασε καθ’ οµοίωση των πράξεων και των επιθυµιών του την πληρέστερη και οµορφότερη Μυθολογία τού παγκόσµιου Πολιτισµού, καταθέτοντας έτσι στην ανθρώπινη πορεία τον πλέον σοβαρό για την ύπαρξή του Λόγο, αυτόν που αφηγείται τη λατρεία τού Έρωτα ως απόλυτου στοιχείου ζωής. Σ’ αυτόν τον κατ’ εξοχήν ελληνικό κόσµο, περιπλανιέµαι τα καλοκαίρια, µ’ έκδηλη ανησυχία για όσο δυνατόν βαθύτερη µύηση. Άλλες φορές αναζητώντας τον Έρωτα στην Αρχαία Ελλάδα, άλλοτε αναζητώντας στα γυµνόποδα παιδιά των

ασπρόµαυρων φωτογραφιών τού περασµένου αιώνα, µέσα σε λευκώµατα φηµισµένων φωτογράφων, οι οποίοι απαθανάτισαν αυτό που λέµε «εποχή τής αθωότητας», εκείνο το άλλο, που έκανε τον Ελύτη να γράψει στον «Μικρό Ναυτίλο»: «Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου αποµένουν µια ελιά, ένα αµπέλι κι ένα καράβι. Που σηµαίνει: µε άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Και ίσως, σήµερα, αυτός ο Ωραίος Έλληνας, ο Ελύτης, που µας µύησε στην άλλου είδους Σιωπή, να περιπατάει παρέα µε τον Πραξιτέλη και τη Σαπφώ στις όχθες του δικού µας Πηνειού (που κάποτε στα ψηλά φαράγγια της Πίνδου, ως ποτάµιος θεός, ενώθηκε µε τη νύµφη Κρέουσα για να γεννηθεί από τον έρωτά τους ο Υψεύς και ο Ανδρεύς, η Στίλβη...) και να του διηγείται τα πάθη και τα δεινά που βρήκαν αυτόν τον τόπο, ψιθυρίζοντάς του, στα ενδιάµεσα, κι άλλα λόγια από τον «Μικρό Ναυτίλο»: «Είναι φορές που βγαίνω στον αέρα λες και διαβάζω την Ιλιάδα. Παίρνω το µονοπάτι που τραβάει ψηλά πάνω απ’ τα σπίτια, και καθώς -όσο ανεβαίνω- αλλάζουν σχήµα οι αγκαλιές και οι κάβοι, µέσα µου αλλάζουνε θέση και µορφή τα αισθήµατα: η ταυτότητα των ηρώων , η άγρια ικανοποίηση να λες όχι, το ευθύ, το λαµπερό, το ποτέ δυο φορές το ίδιο. Ένας µελαµψός έφηβος που του κατεβάσανε το βρακάκι και παραµένει ωραίος πλάι σ’ όλων των λογιών τα µπλε και τα µαύρα. ∆υσδιάκριτος µέσα στον Χριστιανισµό, ανεύρετος µέσα στον Μαρξισµό, µικρός Μέγας Αλέξανδρος πάνω από το Αιγαίο που ενσαρκώνει και που το κύµα του δεν τελειώνει ποτέ...». ∆υσδιάκριτος µέσα στον Χριστιανισµό, ο Έρωτας, -και βέβαια θανάσιµα τραυµατισµένος- ανεύρετος µέσα στον

••• Εµείς ίσως είµαστε αυτοί που δεν µάθαµε ακόµα να ζούµε και ίσως δε θα µάθουµε ποτέ να πεθαίνουµε.

50 summer 2017

Μαρξισμό και -γιατί όχι- κακοποιημένος και ημιθανής στον Καπιταλισμό, αλλά και σ’ όλους τους άλλους «...ισμούς», που ακολούθησαν εκείνη τη λαμπρή εποχή τού Σώματος, του Πνεύματος και της Ψυχής, που ο Έρως δεν χρειαζόταν βρακάκι για να περπατήσει στις ακρογιαλιές και τις κορυφογραμμές τούτου του τόπου, γιατί απλούστατα ήταν η ίδια η Φύση,

σεις μας θα είναι βαρυμένες από προκαταλήψεις και αυτό αποτελεί μέγιστο λάθος, που αποβαίνει σε βάρος της επιστημονικής έρευνας και της αντικειμενικής θεώρησης...». Ιδού, λοιπόν, το κάλεσμα, για μια θεώρηση απαλλαγμένη από προκαταλήψεις. Και ιδού και το ερώτημα: «Πώς μπορεί να γίνει αυτό, αφού εμάς μας έμαθαν ν’ ανάβουμε κερί στη μνήμη του Μεγάλου Κωνσταντίνου,

••• Μας ανήκει μια πατρίδα που λάτρεψε το Φως, το γυμνό σώμα, τον απροκάλυπτο έρωτα, το τραγούδι και το κρασί και τον Θάνατο επίσης.

ο ίδιος ο Άνθρωπος... Μόνο που ό,τι κι αν ήταν και όπως και αν ήταν, είχε ανάμεσα στα μάτια του το Κάλλος, την Αρμονία, το Άριστον, αυτά δηλαδή που δεν είναι δυο φορές το ίδιο και που τα συναντάει κανείς ζωογόνα και στη σκέψη του Αντρέα Λεντάκη, καθώς κι αυτός ως ένας ακόμα Ωραίος Έλλην, συνεχίζει με «άγρια ικανοποίηση» να λέει ‘‘όχι’’ στο παραποιημένο, το πλαστό, το μη ελληνικό, αρνούμενος τον βαρβαρισμό που πλημμυρίζει τη ζωή μας και δηλώνοντας εξ αρχής πως: «Από κοινωνική άποψη η γενετησιακή ζωή ήταν πολύ πιο ελεύθερη από ό,τι είναι σήμερα και επιπλέον, κι αυτό είναι και το σπουδαιότερο, είχε μεγάλη ιδεολογική, κοινωνική και κυρίως θρησκευτική σημασία», («Ο Έρωτας στην Αρχαία Ελλάδα» – εκδόσεις Καστανιώτη, 1997). Αρνείται, λοιπόν, τον βαρβαρισμό αυτός ο Ωραίος Έλλην και ξεκαθαρίζει τις απόψεις του τονίζοντας κατηγορηματικά, στο παραπάνω έργο (θησαυρός για την Ελληνική Γραμματεία), πως «...βασική επιστημονική αρχή είναι η προσπάθεια απόσβεσης των δικών μας αντιλήψεων και του δικού μας κώδικα αξιών όταν προσεγγίζουμε έναν άλλο λαό, ή μιαν άλλη εποχή. Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να δούμε αυτήν την κοινωνία και αυτόν το λαό με βάση τις δικές τους αρχές, τη δική τους ηθική και το δικό τους κώδικα συμπεριφοράς, διαφορετικά οι αξιολογή-

όταν - όπως μας θυμίζει ο Ελύτης και πάλι με τον «Μικρό Ναυτίλο» του, γιατί εύκολα ξεχνάμε - ο προβολέας της ιστορίας επιμένει να φωτίζει τη σκηνή που εκείνος «ο πρώτος Χριστιανός Βασιλεύς δίνει διαταγή να συλλάβουν και θανατώσουν τον ίδιο του το γιο, Κρίσπο»; Πώς απαλλαγμένοι των προκαταλήψεων μπορούμε να δούμε την ιστορία, εμείς που μάθαμε να δεόμαστε και όχι να τραγουδάμε, που μάθαμε να εκλιπαρούμε για τη χάρη τού Θεού και όχι να συνθέτουμε τους Θεούς αναζητώντας τη Χάρη τού Ανθρώπου; Ούτως ή άλλως, με την επίκληση της Χάριτος, καμιά πληγή δεν έκλεισε στο σώμα της ανθρωπότητας και τα ποτάμια του αίματος κυλούν το ίδιο και περισσότερο αφρισμένα. Και αναλογίζομαι πως ίσως είναι πια ο καιρός για τις αναθεωρήσεις. Με τον Γιώργο Σεφέρη, τον Αντρέα Λεντάκη -και τόσους άλλους πριν απ’ αυτούς- να δείχνουν τον δρόμο που υπάρχει ανάμεσα στα τόσα σκοτάδια, καταδείχνοντας συνάμα τα «γιατί» μιας μοίρας άδικης που πάλεψε με λύσσα για να κρύψει ότι στην αρχή κάθε φιλοσοφίας τού Κάλλους και κάθε Καλλιτεχνήματος, για τον Έλληνα Άνθρωπο, υπήρχε ο θανάσιμος έρως για το γυμνό και μεστωμένο σώμα τού πιο ζωντανού Θεού, του Έρωτα. Καιρός για αναθεωρήσεις... Πάνε χρόνια από τότε που το είπε ο Γιώργος Σεφέρης

summer 2017

51

και καιρός πια «για να δούµε τις αµυγδαλιές ν’ ανθίζουν»… ν’ αφουγκραστούµε τους µεγάλους Έλληνες ποιητές και ίσως για να πιάσουµε «το πρέπει από το Π και να το γδάρουµε ως το ιώτα...», που ξαναλέει ο Ελύτης στη «Μαρία Νεφέλη» του. Γιατί τούτος ο τόπος κουράστηκε από την τόση υποκρισία, τις υπεκφυγές, τις µεταµφιεσµένες λέξεις, τα µασηµένα λόγια. Μας ανήκει µια πατρίδα που λάτρεψε το Φως, το γυµνό σώµα, τον απροκάλυπτο έρωτα, το τραγούδι και το κρασί και τον Θάνατο επίσης. Σφιχταγκαλιασµένοι στον θάνατο µπροστά στάθηκαν οι Θηβαίοι νεανίες του Ιερού Λόχου κι έτσι τους βρήκε ο Αλέξανδρος στο πεδίο της µάχης. Έτσι αγκαλιασµένους, µε τη χλωµάδα του νεκρού στο πρόσωπο, αλλά και τη λατρεία και τον πόθο της ωραιότητος και στο θάνατό τους ακόµα, τους βρίσκει στη συνέχεια τού χρόνου ο κατοπινός άνθρωπος -και ο σύγχρονος βεβαίως- ο οποίος, ενώ τιµά τη θυσία τους και υµνεί τη γενναιότητά τους, µιλά ψιθυριστά για να µην ταράξει τα… χρηστά µας, πλέον, ήθη, ή αποφεύγει να µιλήσει για τον, µεταξύ των νεκρών µαχητών τής Θήβας, έρωτα, τον ξεκάθαρα οµοφυλοφιλικό, που εκείνοι οι ανδρείοι και µέχρι τού έσχατου πεσόντες, αλλά και οι υπόλοιποι της πόλης τους, θεωρούσαν ως πηγή τής ανδρείας τους. Βεβαίως τους αρχαίους Έλληνες, ποσώς ενδιέφερε αν εµείς σήµερα κρίνουµε, τιµούµε, ή καταδικάζουµε, κρυφογελάµε, ή κρυφοεπιθυµούµε, κατανοούµε ή όχι, τη φύση τής ερωτικής τους ζωής και σαφώς την οργάνωσαν χωρίς τη γνώµη µας, χωρίς τη γνώµη και τη συγκατάθεση κανενός από τους µετέπειτα λεηλατήσαντες βαρβάρους, που αµαύρωσαν τον Έρωτα, µίσησαν το Σώµα και την Οµορφιά του, γκρέµισαν τους Ναούς τού Φωτός και της Ευδαιµονίας. Την οργάνωσαν έτσι, γιατί έτσι µόνο εννοούσαν τη ζωή, γιατί µόνο έτσι µπορούσαν ν’ αγγίξουν την ισορροπία τους, να γεννήσουν και να παιδαγωγήσουν τα παιδιά τους, να κοσµήσουν τον χώρο τους, ν’ αντιµετωπίσουν τον τρόµο τού θανάτου και την απειλή της όποιας φθοράς. Λογαριασµό δεν έδωσαν και δεν είχαν να δώσουν σε κανέναν. Εµείς, ίσως, θα πρέπει ν’ απολογηθούµε για τις πάµπολλες λανθασµένες διδασκαλίες που είχαν σχέση µε τη ζωή τους, για πράγµατα που σκόπιµα αποσιωπήσαµε, ή εξακολουθούµε να κρύβουµε και που έχουν απόλυτη σχέση µ’ εκείνους τους Ωραίους Ανθρώπους, που θαρρώ πως ήξεραν να ζουν και να πεθαίνουν. Εµείς ίσως είµαστε αυτοί που δεν µάθαµε ακόµα να ζούµε και ίσως δε θα µάθουµε ποτέ να πεθαίνουµε. Από τη µια σκέψη στην άλλη. Σαν οι συλλογισµοί να είναι κύµατα που έρχονται και σβήνουν στο ακρογιάλι. Πώς όµως να γίνει αλλιώς, όταν στη διάρκεια της γραφής, έρχονται ειδήσεις που επαναφέρουν την πραγµατικότητα; Καθώς η µια λέξη διαδέχεται την άλλη, µαθαίνω τον θάνατο τού Κώστα Μουρσελά, πριν λίγη ώρα (16-7-2017). Σηκώνω τα µάτια και στη βιβλιοθήκη απέναντι ψάχνω τα «Βαµµένα κόκκινα µαλλιά» (1989), ενώ στο αρχείο µου-

6 summer2017 2017 52 summer

σικής εντοπίζω το οµότιτλο τραγούδι. Ευτυχής ο Γιώργος Νταλάρας που το ερµήνευσε. ∆υο φορές ευτυχής ο Βασίλης ∆ηµητρίου που το έγραψε κι έκανε και τη µουσική του (1993). Η φαντασία µου σχηµατίζει την εικόνα ενός σαξόφωνου να σχίζει τα δυο την ησυχία τής νύχτας σ’ ελληνικό ακρογιάλι. Στην άκρη τού κάδρου, γυµνή, ξαπλωµένη στην αµµουδιά, γυναίκα που έτυχε ν’ αγαπηθεί πολύ. Κάπου πιο πίσω, σε βραχάκι, µια καύτρα τσιγάρου δηλώνει κι άλλη ανθρώπινη παρουσία. Ο άντρας που έµαθε ν’ αγαπά δυνατά, κλαίει. ∆εν ντρέπεται να οµολογήσει: «…δεν τελειώνουµε έτσι εύκολα εµείς!». Ξεστράτησα. Ίσως∙ µπορεί και όχι, αφού όταν είναι να µιλήσω για τον Έρωτα και το Καλοκαίρι το Ελληνικό, µε βοµβαρδίζουν κείµενα, εικόνες, µουσικές… Κείµενα από παλιά, που προσφέρουν στην παγκοσµιότητα µια όσο το δυνατόν πληρέστερη κατανόηση της ερωτικής ζωής τούτου του τόπου στις εποχές που οι άνθρωποι είχαν το σθένος να χτενίζονται για να πεθάνουν Ωραίοι, όπως και είχαν το σθένος να δηµιουργούν τους Θεούς τους, προµηθευόµενοι «οικοδοµικά» υλικά από την Ελευθερία και την Οµορφιά, από τον Λόγο και τη Σκέψη, από την Αρµονία και τον Ρυθµό, από την Ευδαιµονία και την Καλή Ελπίδα. ∆εν επέβαλαν θρησκευτικούς µύθους γκρεµίζοντας και θανατώνοντας. ∆εν δανείστηκαν φιλοσοφικές σκέψεις άλλων για να στηρίξουν τους δικούς τους µύθους. Υπήρξαν Έλληνες, όπως εννοεί τον όρο ο Νίκος Εγγονόπουλος όταν χαρακτηρίζει τον Μπολιβάρ «Ωραίο ως Έλληνα»... Και από τον Εγγονόπουλο στον ∆ηµήτρη Καπετανάκη, που στον πρόλογο του έργου του «Μυθολογία του Ωραίου» (1937), στοχάζεται θαρραλέα: «Οι Θεοί δεν πέθαναν ούτε γύρω µας, ούτε µέσα µας. Κοιµούνται µόνο. Και όσοι από µας το γνωρίζουν δεν µπορούν παρά για να Τους ξυπνήσουν. Κάθε όµως φωνή µας, κάθε λέξη µας σπάζει µόλις πλησιάζει την περιοχή Τους και χωρίς να Τους αγγίξει ξαναγυρίζει σε µας θρυµµατισµένη κι άχρηστη. Ας µην αποµακρυνθούµε από την απρόσιτη σφαίρα Τους -την ουσία του εαυτού µας- και ακούραστοι ας προσπαθήσουµε να επικοινωνήσουµε µαζί Τους. Ποιος ξέρει! Μπορεί στο τέλος να επιτύχωµε το Λόγο, που θα ξανανοίξει και για µας τα ζωογόνα µάτια τού Απόλλωνος». Πόσοι θα θυµούνται σήµερα τον Καπετανάκη; Πόσοι τον «Κολοσσό του Μαρουσιού» του Χένρυ Μίλλερ; Τον Πάτρικ Λη Φέρµορ; Τόσους και τόσους που µίλησαν για το Ελληνικό Καλοκαίρι… Επιστρέφω σ’ ένα βιβλίο φίλου µου, του Κώστα Αρκουδέα, το πρόσφατα επανεκδοθέν «Τα κατά Αιγαίον Πάθη». Η αποθέωση του έρωτα, µε φόντο τη Σαντορίνη του καλοκαιριού. Κατακερµατισµένοι άνθρωποι που ξαναβρίσκουν τον βηµατισµό τους µέσα στην περιπέτεια της αγάπης. Γιατί είναι λυτρωτικός ο Έρωτας. Έστω ιδρωµένος τα ζεστά βράδια τού καλοκαιριού… Έστω ανεκπλήρωτος κάποια σιωπηλά ξηµερώµατα…

Ο Αγιόκαµπος των παιδικών µου χρόνων Γρ ά φ ε ι ο Κ ώ σ τ α ς Λ . Π ά ν ο ς , Φ ι λ ό λ ο γ ο ς Κατά τη δεκαετία του ’60 (και λίγο πριν τελειώσει η περίοδος της επταετίας), από τα τέλη Ιουνίου µέχρι και τις αρχές Σεπτεµβρίου, τα έρηµα – κατά τα άλλα- παράλια του νοµού µας, από την περιοχή του ξενοδοχείου Golden Beach µέχρι τα όρια της Κάτω Σωτηρίτσας έσφυζαν από ζωή. Το χειµώνα δεν υπήρχε ψυχή. Το καλοκαίρι όµως, τρεις (ή και τέσσερις) µακρές σειρές από «καλύβες» ιδιότυπα αυτοσχέδια παραπήγµατα, µε τοίχους από πλατύφυλλα κλαδιά πλατάνων, που κατέληγαν σε διχάλες (όπου στερεώνονταν µια οροφή επίπεδη, µε πυκνά κλαδιά, φτέρες και φύλλα, επίσης) γέµιζαν από ανθρώπους κάθε ηλικίας, παππούδες, -αλλά κυρίως γιαγιάδες-, µητέρες νεαρές αλλά και πολλά παιδιά, αγόρια και κορίτσια, από την νηπιακή µέχρι και τη µετεφηβική και την πρώτη νεανική ηλικία. Οι ώριµοι άνδρες έλειπαν στις εργασίες τους –χειρώνακτες είτε υπάλληλοι- και έρχονταν στα παράλια µόνον τις Κυριακές (από τα Σαββατόβραδα, µιας και τα Σάββατα ήσαν- και για το ∆ηµόσιο- εργάσιµες ηµέρες!). Ακόµα, οι αισθήσεις και οι µνήµες µου, οι παιδικές, είναι πλήρεις αρωµάτων, χρωµάτων, γεύσεων, φυσικών ήχων. Ο φλοίσβος της θάλασσας ή ο ήχος των κυµάτων τα βράδια, οι κραυγές των γλάρων, η γεύση και τα αρώµατα των ζουµερών φρούτων της περιοχής (ροδάκινων, κερασιών, αχλαδιών, µήλων). Η αψιά αίσθηση του ιωδίου του πελάγους, των χρωµάτων από τα ξύλινα σκαριά, το ξεψάριασµα τα χαράµατα, το τράβηγµα των διχτυών, τα γρι-γρι µε τα πυροφάνια τις νύχτες, τα αστέρια και η Σελήνη ως τα µόνα φώτα όταν είχε καλοκαιρινή ξαστεριά… ∆ιαβάσµατα θερινά, µε τη συντροφιά των «Κλασικών Εικονογραφηµένων» των εκδόσεων «Ατλαντίς», που µου έφερνε ο πατέρας µου τα Σάββατα από τη Λάρισα, ο προθάλαµος των σοβαρών µου αναγνωσµάτων, αργότερα- και µέχρι σήµερα… Θάλασσα απέραντη,

54 summer 2017

παιχνίδια και κατασκευές µε ξεπλυµένα από το αλµυρό νερό λευκασµένα ξύλα, κάστρα από βότσαλα και έγχρωµες πέτρες. Εποχή αθωότητας αγνότητας και ξεγνοιασιάς. Ταυτόχρονα, όµως, περισυλλογής, όµορφων σκέψεων, εξαιρετικών παιδικών χρόνων για µένα και την αδελφή µου, και αξέχαστων φυσικών γευµάτων, µαγειρεµένων στην ύπαιθρο σε αυτοσχέδιες εστίες, από µεγάλες πέτρες και ξύλα που µαζεύαµε οι ίδιοι… Μια ανεπανάληπτη εποχή, χωρίς αυτοκίνητα, εξοχικά και πλαστικά είδη. Περίπατοι σε χωµατόδροµους τα απογεύµατα, θυµάρι και ρίγανη, µικροπωλητές µε µουλάρια και γαϊδουράκια, ονειροπολήσεις και σχέδια, κάποιες µατιές στα βιβλία του επόµενου σχολικού έτους, αφελείς παιδικές απορίες, αλλά και τα πρώτα συναισθηµατικά σκιρτήµατα για τους κάπως µεγαλύτερους. Σχέσεις φιλικές, προσωπικές, συγγενικές, σφυρηλατηµένες στο αµόνι του καθηµερινού µόχθου για πολλούς φτωχούς αλλά τίµιους, περήφανους και αξιοπρεπείς ανθρώπους- εκείνης της ροµαντικής εποχής- που στα σπίτια τους υπήρχαν µόνον… παγωνιέρες και όχι τηλεοράσεις και ηλεκτρικές συσκευές! Εικόνες και µνήµες µιας ήρεµης, αισιόδοξης, µετεµφυλιακής Ελλάδας που βίωνε µια ειρηνική περίοδο (ανάµεσα στο 1949 και το 1973) προσπάθειας για ανάπτυξη, συµβίωση και πιο ανθρώπινη ζωή, επουλώνοντας τις εθνικές πληγές µε οικογένειες χωρίς άγχος, περιττά κιλά και ανταγωνισµούς υπερτέρησης, όπου όλα είχαν ένα διαφορετικό, αλλά πάντως πιο αυθεντικό νόηµα, και κυρίως βασίλευε η αίσθηση της ανθρώπινης ύπαρξης παντού, αλλά και το ελληνικό καλοκαίρι, στα πιο απλά συστατικά του, τον ήλιο, την καθαρή θάλασσα, το φρέσκο ψάρι, τα νόστιµα φρούτα, τις ανεπιτήδευτες σχέσεις… + Στη µνήµη του πατέρα µου, Λάµπρου Κ. Πάνου +26.10.2016

Kαλοκαίρια θάλασσας, πολιτισµού, αθλητισµού και εθελοντισµού Γρ ά φ ε ι η ε θ ε λ ο ν τ ι κ ή Ο µ ά δ α Π ο λ ι τ ι σ µ ο ύ Μ ε σ α γ κ ά λ ω ν

Τα θεµατικά Καλοκαίρια Θάλασσας – Πολιτισµού – Αθλητισµού - Εθελοντισµού αποτελούν κάθε χρόνο εδώ και πέντε χρόνια µια συλλογική γιορτή των Μεσαγκάλων που φέρνει σε επαφή τα παράλια, και όχι µόνον, του ∆ήµου Τεµπών. Όλα ξεκίνησαν πριν πέντε χρόνια, ένα αυγουστιάτικο µεσηµέρι όταν µια οµάδα φίλων, ίσως συγγενών και πιθανά γνωστών αποφασίζουν να αναταράξουν ελαφρώς τα νερά ανατρέποντας τη σιγή ιχθύος χρόνων του τόπου. Η εθελοντική Οµάδα Πολιτισµού Μεσαγκάλων γεννιέται µε πολλούς πολίτες, οµάδες, φορείς να προστίθενται στα χρόνια δράσης της. Βέβαια, η σύσταση µιας εθελοντικής οµάδας, η διατήρησή της και η ανάπτυξη του έργου της αποτελούν µια σύνθετη διαδικασία καθώς ο εθελοντικός χαρακτήρας δεν επιτρέπει στους εµπλεκόµενους τη συµµετοχή µε κερδοσκοπικά κριτήρια. Η τρέχουσα αστική οπτική σήµερα αποτρέπει παρά υποστηρίζει τη συµµετοχή σε εθελοντικές οµάδες. Αρχικός στόχος της Οµάδας Πολιτισµού ήταν, και παραµένει, να φέρει σε επαφή, σε διάλογο και συνεργασία υπερτοπικούς φορείς, τοπικούς φορείς, τοπικούς παράγοντες, επαγγελµατίες και πολίτες. Με αφορµή την οργάνωση από κοινού γεγονότων-συµβάντων προς όφελος των πολιτών και του τόπου ξεκινά η συζήτηση, η διαχείριση και η διεκδίκηση απαραίτητων υποδοµών και υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό οργανώθηκαν δράσεις για την προστασία και τη φροντίδα περιοχών σηµαντικού περιβαλλοντικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, επανειληµµένοι καθαρισµοί του αιγιαλού, σηµατοδότηση, σύνδεση και ανάδειξη σηµείων του οικισµού. Πιο πρόσφατο παράδειγµα η σύµπραξη της Οµάδας Πολιτισµού Μεσαγκάλων µε το νεοιδρυθέντα Όµιλο Φίλων Πλατείας Μεσαγκάλων µε αίτηµα τη διεκδίκηση του δηµόσιου χώρου, τη δηµιουργία Πλατείας ως σηµαντικού κοινωνικού χώρου στο κέντρο των Μεσαγκάλων. Τα Μεσάγκαλα είναι µια αγκαλιά αναµεσά στον Όλυµπο και στον Κίσσαβο, ένας παραθαλάσσιος τόπος µε φυσικό πλούτο, βραβευµένες παραλίες και υποδοµές σε εξέλιξη. Στο πλαίσιο αυτό συντίθεται ένας πειραµατικός και πολύ δηµιουργικός διάλογος τόσο µεταξύ µας όσο και µε τις γειτονικές περιοχές υποκινώντας κοινές δράσεις και σχεδιασµούς.

56 summer 2017

••• Tο θέατρο συνοµιλεί µε τη µουσική, τα παιδιά κατασκευάζουν και ζωγραφίζουν τον τόπο που επιθυµούν, το παιχνίδι και ο αθλητισµός γίνονται οµαδική υπόθεση

Τα οφέλη της σύµπραξης και του διαλόγου είναι πολλαπλά ξεκινώντας από ένα καλοκαίρι δραστηριοτήτων και αµοιβαίων συνεργασιών. Όλα αυτά τα χρόνια επιδιώκουµε τη δηµιουργία συνθηκών που η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, ο πολιτισµός, ο αθλητισµός και ο εθελοντισµός να έρχονται στο προσκήνιο. Στις καλοκαιρινές γιορτές που υποστηρίζει η Οµάδα Πολιτισµού Μεσαγκάλων το θέατρο συνοµιλεί µε τη µουσική, τα παιδιά κατασκευάζουν και ζωγραφίζουν τον τόπο που επιθυµούν, το παιχνίδι και ο αθλητισµός γίνονται οµαδική υπόθεση, οι νύχτες κλείνουν µε cinema, οργανώνονται θεµατικές οµιλίες και παρουσιάσεις, οι κάτοικοι µαγειρεύουν τοπικά εδέσµατα τραγουδούν, γλεντούν. Όλα αυτά συνιστούν µια µεγάλη καλοκαιρινή µάζωξη µε στόχο να αφυπνίσει και να ενεργοποιήσει πολίτες και πολιτεία. Στο πλαίσιο των θεµατικών καλοκαιρινών δράσεων δηµιουργούν φιλίες αλλά και ζυµώσεις, οι κάτοικοι γνωρίζονται και συνεργάζονται εκπαιδεύονται να αγαπούν και να προσπαθούν για τα συλλογικά αγαθά, οι φορείς να λαµβάνουν περισσότερο υπόψιν και την παραθαλάσσια ζώνη. Τα τελευταία χρόνια στα Μεσάγκαλα σε συλλογικό επίπεδο τολµάµε να πούµε ότι ταράχθηκαν αρκετά τα ήρεµα και αβαθή νερά κάνοντας ένα τόπο πιο ενδιαφέροντα και θελκτικό για τους επισκέπτες αλλά και για τους κατοίκους του. Αξίζει να σηµειωθεί η συµβολή της Περιφέρειας Θεσσαλίας και του ∆ήµου Τεµπών και Λαρισαίων για την καθιέρωση αυτής της γιορτής. Η παρουσία και η βοήθεια συλλόγων, εθελοντικών και µη οµάδων, επαγγελµατιών, πολιτών και επισκεπτών είναι ιδιαιτέρως συγκινητική κάθε χρόνο. Το έργο αυτό συνεχίζει να στηρίζεται στην εθελοντική δράση. Το 5ο καλοκαίρι ευελπιστούµε να µας αφήσει τελικά πλουσιότερους, σε εµπειρίες, γνωριµίες, συζητήσεις. Περιβαλλοντικά πιο ευαισθητοποιηµένους, πιο ενωµένους και ευτυχείς. Το σύνολο των πολιτιστικών και αθλητικών δράσεων ανακοινώνεται µέσα από τον Τύπο αλλά και διαδικτυακά στη σελίδα της Οµάδας Πολιτισµού Μεσαγκάλων (F. #οµάδα πολιτισµού µεσαγκάλων). Είναι χαρά µας να συναντιόµαστε και να αλληλεπιδρούµε σε δράσεις ανοιχτές µε ελεύθερη είσοδο και πρόσβαση σε όλους.

ΤΕΜΠΗ – ∆ΕΛΤΑ ΠΗΝΕΙΟΥ

O

Πηνειός ποταµός, γιος του Τιτάνα Ωκεανού και της Τιτανίδας Τηθύος παιδιά του Ουρανού και της Γης, γενάρχης των Λαπιθών της Θεσσαλίας, κυλά άλλοτε ορµητικός και θολός κι άλλοτε ήρεµος, διασχίζοντας όλο σχεδόν τον Θεσσαλικό κάµπο, προσφέροντάς του ζωή, και χύνεται στον Θερµαϊκό. Στο πέρασµά του ξετυλίγει τις αναρίθµητες όψεις του και παρουσιάζει την ιστορία από την µυθολογία, την εποχή του Οµήρου έως τις µέρες µας. Στο τέλος της διαδροµής του διασχίζει την πανέµορφη Κοιλάδα των Τεµπών και το µοναδικό οικοσύστηµα του ∆έλτα. Η πρώτη γραπτή αναφορά στον ποταµό γίνεται από τον Όµηρο που δίνει στον Πηνειό το επίθετο Αργυροδίνης. Από τότε περιγράφεται από πλείστους αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς, όπως ο Πτολεµαίος ο 3ος, ο Στράβων ο Πλίνιος, ο Λίβυος, ο Αυλιανός και άλλοι, και υµνείται έως και σήµερα από αναρίθµητους περιηγητές Ευρωπαίους και ντόπιους, ιδιαίτερα σε σχέση µε την Κοιλάδα των Τεµπών και το ∆έλτα του. Η Κοιλάδα των Τεµπών, ένα σπάνιο δηµιούργηµα της φύσης, διαθέτει µοναδική φυσική οµορφιά και πλούσια πολιτιστική κληρονοµιά. Η µυθολογία, η ιστορία και η φύση προίκισαν τον τόπο αυτό µε ιδιαίτερα στοιχεία που τον καθιστούν µοναδικό. Οι ανάγκες της καθηµερινότητας να κατασκευαστούν δύο συγκοινωνιακοί άξονες, σιδηρόδροµος και αυτοκινητόδροµος, µέσα στην κοιλάδα, αλλά και το πέρασµα του αγωγού του φυσικού αερίου, τα δίκτυα του ΟΤΕ και της ∆ΕΗ καθώς και η άναρχη τοποθέτηση των κεραιών της κινητής τηλεφωνίας, κατέστρεψαν την φυσική, παρθενική, άγρια και µαζί ήµερη οµορφιά του τοπίου. Όµως, παρά τις ποικίλες πιέσεις που δέχεται το φυσικό της περιβάλλον από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, βρίσκεται σε εξαιρετική ακόµα κατάσταση και συνιστά µια φυσική περιοχή ανεκτίµητης αξίας για τον ευρύτερο χώρο που οφείλουµε να προστατέψουµε και να την παραδώσουµε ανέπαφη στις επόµενες γενιές. “Τίποτα δεν έχει εξυµνηθεί περισσότερο από την Κοιλάδα των Τεµπών. Οι αρχαίοι Έλληνες και Λατίνοι τη θεωρούσαν σαν ένα µέρος παραδεισιακό, κάτι σαν µια προχριστιανική Εδέµ, όπου η φύση έχει συγκεντρώσει όλα της τα θέλγητρα. Την ονειρεύονταν σαν µια

58 summer 2017

διαµονή αντάξια των θεών και τους φαντάζονταν να κατεβαίνουν από τις απότοµες πλαγιές του Ολύµπου, για να αναπαυθούν στη δροσιά της, ενώ οι νύµφες του Πηνειού τους έθελγαν µε τα τραγούδια τους”, γράφει ο Κώστας Ουράνης. Στον τόπο αυτόν η φύση σκόρπισε απλόχερα όλα της τα δώρα. Τεράστιους απόκρηµνους επιβλητικούς βράχους, ανάβρες γάργαρες και δροσερές που αναβλύζουν στα ριζά τους, µια χλωρίδα πολυποίκιλη σε αµέτρητες αποχρώσεις του πράσινου, δένδρα αιωνόβια, πανύψηλα να υποκλίνονται στο µυθικό ποταµό που κυλάει αθόρυβα και ασταµάτητα τα ήρεµα θολά νερά του. Στο πέρασµα από τα στενά των Τεµπών συρρέουν στο νου µας πάµπολλες αναφορές από την µυθολογία. Κυριαρχεί ο µύθος του Απόλλωνα και της ∆άφνης και προβάλει η αιθέρια µορφή της Αφροδίτης καθώς λούζεται στην πυγή της. Ταυτόχρονα στην απέναντι πλευρά του Ολύµπου ξεπετάγονται οι φιγούρες των παλικαριών του καπετάν Βρατσάνου, να κατεβαίνουν τους κατακόρυφους βράχους και να ανατινάζουν το τρένο των Ναζί. Στο µέσον της Κοιλάδας το προσκύνηµα της Αγίας Παρασκευής αποτελεί σηµείο αναφοράς και χώρο συνάθροισης πλήθους πιστών και τουριστών. Η οµορφιά είναι µοναδική. Μόνο σ’ αυτό το φαράγγι το µυαλό σου ονειρεύεται ξέφρενα και η ψυχή σου χοροπηδά τρελά καθώς αντικρίζεις την αγριάδα των βουνών και το ήρεµο παραδεισένιο του ποταµού. Καθώς κατηφορίζεις τον Πηνειό και περνάς την µεγάλη γέφυρα του αυτοκινητόδροµου, εκεί που ήταν στην αρχαιότητα ο ναός του Απόλλωνα και τα νεότερα χρόνια το Λυκοστόµιο, ο τόπος πλαταίνει και σε σχήµα κώνου ξεπροβάλει το ∆έλτα του Πηνειού. Εδώ ο Πηνειός που δεν εµποδίζεται πια από βράχους απλώνεται ήσυχος και νωχελικός µέχρι τη θάλασσα, καθρεφτίζοντας στο φως του ήλιου τις ιτιές και τις λεύκες, τα καραγάτσια και τους φράξους (µέλιο) που τον περιστοιχίζουν. Από εδώ έπαιρναν οι αρχαίοι Μακεδόνες τα ξύλα του µέλιου, πεντάµετρα κοντάρια, και κατασκεύαζαν τις περίφηµες σάρισες. “Στου Ολύµπου τις ριζοβουνιές, είναι µια χώρα σεβαστή, όπου ρέει ο Πηνειός, κι ακούω να λεν πως έχει και πολλά σπαρτά και µες στα πλούτη πλέει.” Οι στίχοι αυτοί του Ευριπίδη στις Τρωαδίτισσες, µαρτυρούν την αέναη ευφορία

Φωτ. Σπύρος Τσαντόπουλος

Πηνειός: Παγκόσµιο µνηµείο της φύσης και της ιστορίας Γρ ά φ ε ι ο Α σ τ έ ρ ι ο ς Χ λ ω ρ ό ς

••• Η µυθολογία, η ιστορία και η φύση προίκισαν τον τόπο αυτό µε ιδιαίτερα στοιχεία που τον καθιστούν µοναδικό summer 2017 59

αυτού του τόπου. Ο τόπος κατοικείται από την αρχαιότητα και το µαρτυρούν τα χνάρια των αρχαίων οικισµών Ηράκλειον, Φίλα, Καστρί, Λυκοστόµιο, Οµόλη, Αµπελική και Ευρυµεναί, που περιµένουν καρτερικά την αρχαιολογική σκαπάνη να τους αναδείξει. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι αρχαίοι οικισµοί εγκαταλείπονται και οι κάτοικοι µετακινούνται προς τα ορεινά, για λόγους ασφαλείας, δηµιουργώντας τους σηµερινούς οικισµούς στον κάτω Όλυµπο. Το ∆έλτα του Πηνειού παρά τις καταστροφές από τις εκχερσώσεις για απόκτηση γεωργικής και οικοδοµήσιµης γης, παρά τις λαθροϋλοτοµίες, εξακολουθεί να είναι ένας τόπος µε µεγάλη βιοποικιλότητα και οικολογική αξία. Η περιοχή αποτελεί σταθµό για τα αποδηµητικά πουλιά και φιλοξενεί µονίµως πολλά υδρόβια και άλλα είδη της ορνιθοπανίδας. Από τα 408 είδη που καταγράφηκαν στην Ελλάδα, τα 225, ανάµεσά τους πολλά απειλούµενα και σπάνια, τα βρίσκουµε στο ∆έλτα. “Αυτός ο τόπος, λέει η αρχαιολόγος ∆έσποινα Χατζή – Βαλλιάνου, του ιδιαίτερου φυσικού κάλους, όπου τα αηδόνια κατά τον Παυσανία κελαηδούν γλυκύτερα από παντού, µε τις φυσικές εναλλαγές, τις δασωµένες πλαγιές, τους υγροβιότοπους και τις παραδοσιακές καλλιέργειες, τα διάσπαρτα µνηµεία όλων των εποχών, κάστρα και εκκλησίες, αρχαίους και παραδοσιακούς οικισµούς, ο τόπος ο φορτωµένος µε ιστορικές µνήµες και σύµβολα πανελλήνια και παγκόσµια, συνιστά αυτοδίκαια ένα µνηµείο της φύσης και της ιστορίας.” * Ο κ. Αστέριος Χλωρός είναι Αντιπρόεδρος του Σωµατείου “∆ΡΥΑΣ”

60 summer 2017

Επόμενος προορισμός οι γεύσεις από τον τόπο σου Γρ ά φ ε ι η Ι ω ά ν ν α Σ τ α β ά ρ α / t e n s t e p s 1 0

Ένας ολόκληρος κόσμος αισθήσεων, αναμνήσεων, προσωπικών προτιμήσεων, εικόνων, παραδόσεων και τόσα άλλα συναισθήματα. Η δημιουργία γεύσεων είναι επάγγελμα και τέχνη όπως όλοι γνωρίζουμε. Γεύσεις δημιουργούνε οι παραγωγοί προϊόντων τροφίμων και ποτών, οι σεφ, οι ζαχαροπλάστες, οι αρτοποιοί. Τις γεύσεις αυτές μπορούμε να τις απολαύσουμε, στα S/M, στα μπακάλικα, στα τυροκομεία, στα αρτοποιία, στα delicatessen, στα κρεοπωλεία, στους χώρους εστίασης. Σίγουρα οι πιο πάνω λίστες μπορούν να μεγαλώσουν. Σκοπός του άρθρου είναι να καταλήξουμε στο τέλος του να έχουμε πάρει μία γεύση από τον μαγικό κόσμο των γεύσεων, να συνειδητοποιήσουμε πόσο μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας

62 summer 2017

διεκδικεί και να μπούμε στη διαδικασία να δίνουμε στις γεύσεις της ζωής μας την ποιότητα που τους αξίζει. Να μάθουμε να διεκδικούμε την ποιότητα αλλά και να μπορούμε να κατανοήσουμε την αγοραστική της αξία. Από το 1995 και λόγω επαγγέλματος ζω το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου μέσα στις γεύσεις. Έζησα πολλές αλλαγές, τάσεις, μόδες, προτάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Θα φέρω λοιπόν όλη μου την εμπειρία και τις προσωπικές απόψεις που έχω δημιουργήσει και θα τα ακουμπήσω στο Νομό μας. Ναι, είμαστε κλειδωμένοι στο δικό μας μικρόκοσμο χωρίς να σημαίνει ότι αυτό είναι κάτι το αρνητικό. Ναι, χάσαμε και χάνουμε εξελίξεις που συμβαίνουν στο χώρο των γεύσεων. Τι σημαίνει χάνουμε τις εξελίξεις;

Χάνουμε ευκαιρίες για ανάπτυξη των υπηρεσιών μας πάνω απ’ όλα. Ένα παράδειγμα είναι το εκπαιδευμένο προσωπικό εξυπηρέτησης και το εκπαιδευμένο κοινό. Στο προσωπικό εξυπηρέτησης συμπεριλαμβάνεται και ο επιχειρηματίας ή ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης. Οποιοσδήποτε εξυπηρετεί τον πελάτη είναι προσωπικό εξυπηρέτησης. Το κοινό που ξέρει να αναγνωρίζει την ποιότητα σε αυτό που γεύεται θα εκτιμήσει και την αξία του σε χρήματα και ευχαρίστηση. Ο νομός Λάρισας είναι μία περιοχή ακόμη ανεκμετάλλευτη όσων αφορά τον τομέα των γεύσεων. Δηλαδή υπάρχει μία τεράστια γκάμα προϊόντων τροφίμων και ποτών που θα μπορούσε να δώσει στην πόλη και γενικά στο νομό μας μεγάλη ώθηση σε πωλήσεις.

Πρώτοι

στην επιλογή των Λαρισαίων καθημερινά...

Σας ευχαριστούµε. Συνεχίζουµε

@larissanetgr

είναι τα καλύτερα» µου απάντησε. Γιατί σεφ δοκιµάσατε τυριά από τη Λάρισα; Έχω δοκιµάσει αλλά δεν ξεχώρισα κάποιο µου λέει. Ωραία του λέω θέλετε να σας φέρουν τώρα τυριά από τη Λάρισα; Έτσι κι έγινε. Σε µία ώρα είχανε έρθει 7 διαφορετικές γεύσεις τυροκοµικών προϊόντων από τη Λάρισα και ο σεφ ενθουσιάστηκε από την ποικιλία, την ποιότητα και τη γεύση τους και από τη δυνατότητα που του δίνανε να αναδείξει τεχνικές στο µενού του. Φυσικά δεν έµεινα στα τυριά. Την άλλη µέρα ήρθανε και άλευρα και αρωµατικά. Τα έβαλε στο µενού και έκανε τη διαφορά. Ο νοµός µας και η περιφέρεια Θεσσαλίας είναι πλούσιος σε ποικιλία και ποιότητα. Προσωπικά πιστεύω ότι µπορούµε να γίνουµε γαστρονοµικός προορισµός. Βέβαια θα πρέπει πρώτα να αποφασίσουµε τι γαστρονοµικός προορισµός επιθυµούµε να γίνουµε. Να υπάρξει µία ιδέα και µία ταυτότητα πίσω από όλο αυτό το εγχείρηµα. Ερωτήσεις που θα πρέπει να απαντηθούν είναι για παράδειγµα: Είναι το σουβλάκι και οι λουκουµάδες µε σιρόπι σοκολάτας αρκετά για να γίνουµε ένας γαστρονοµικός προορισµός; Θα µπορούσε να είναι το τσίπουρο µε ότι το συνοδεύει η ναυαρχίδα της τοπικής γαστρονοµίας; Σε τι κατηγορία θα «παίξουµε»; Α, Β, Γ; Μπορούµε να πάµε στην κατηγορία Α που σηµαίνει υπεραξία; Αυτά και άλλα πολλά ερωτήµατα θα πρέπει να απαντηθούν και προσωπικά πιστεύω ότι γίνεται. Κάπου εδώ πιστεύω ότι θα πρέπει να µοιραστώ ακόµη ένα σκηνικό µαζί σας. Το 2007 πρωτοπήγα στα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, όπου έµεινα τρία χρόνια, για να στήσω το πρώτο Ελληνικό εστιατόριο. Πολλές δυσκολίες και οι απαιτήσεις αλλά µεγάλη και η επιτυχία του εγχειρήµατος που για να έχει διαχρονικότητα χρειάστηκαν τρία χρόνια. Στις πρώτες διακοπές µου ήρθα στην πόλη µου φυσικά. Ενώ λοιπόν πίνω τον απαραίτητο καφέ µε τους φίλους µου, κάποιος µε ρώτησε: για πες µας Ιωάννα τι είναι το Dubai τελικά; Η απάντησή µου ήτανε: το Dubai είναι αυτό που όλοι εµείς συζητάµε ότι µπορούµε να κάνουµε καλύτερα από τους άλλους, πίνοντας καφέ στην πλατεία. Μόνο που εκείνοι µιλάνε λίγο και κάνουνε πολλά γι’ αυτό και το κάνανε. ∆εν χρειάζεται καµία επανάσταση για να γίνουν όλα αυτά. Χρειάζεται η θέληση και ανοιχτό µυαλό. Πράξη και όχι θεωρία. Αρκεί να σκεφτούµε πόσα επαγγέλµατα θα ωφεληθούν από µία τέτοια κίνηση. Οι Λαρισαίοι ξέρουµε να καινοτοµούµε και να κάνουµε εντύπωση µε τις επιτυχίες µας, γιατί όχι και σε αυτή την περίπτωση;

/larissanet

Φαντάζεστε να µπορούσε να δηµιουργηθεί µε ένα µαγικό τρόπο χωρίς κούραση και αφοσίωση µία τάση προς την κατανάλωση των προϊόντων µας; Να τα ζητούσανε στα εστιατόρια Πανελλαδικά γιατί όχι και το εξωτερικό, να γράφανε οι δηµοσιογράφοι της γεύσης και να τα κάνανε γνωστά παγκοσµίως, να ήτανε ο νοµός µας γαστρονοµικός προορισµός; Άλλοι θα το πούνε όνειρο, άλλοι όραµα. Άλλοι θα το πιστέψουν και άλλοι όχι. Η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο θέλει πολύ δουλειά, πολύ συνεννόηση και διαχρονικό στόχο. Το «έχω µια ιδέα» πρέπει να µετατραπεί σε µία πραγµατικότητα. Θα µοιραστώ µαζί σας µία προσωπική εµπειρία. Το 2014 είχα αναλάβει ένα concept ενός Έλληνα παγκοσµίως γνωστού σεφ στην Αθήνα. Όταν φτάσαµε στο σηµείο να διαλέξουµε τα προϊόντα για το µενού, ο σεφ µε πολύ χαρά και περηφάνεια µοιράστηκε µαζί µου ένα µεγάλο του µυστικό. «Έχω, µου λέει, τους καλύτερους προµηθευτές και ειδικά στα τυριά θα κάνουµε τη διαφορά. Τα καλύτερα τυριά της Κρήτης θα έχουµε, από παραγωγούς που δεν τους ξέρει κανείς». Αυθόρµητα του απάντησα: γιατί Κρητικά µόνο; «Γιατί

Μαρµελάδες Jam and Jelly

Παίζουµε µε τις γεύσεις, όχι µε την ποιότητα

••• «Η Food Sυrfing EΠΕ άλλαξε τα δεδοµένα στις µαρµελάδες µε άριστες πρώτες ύλες που µετουσιώνονται σε γλυκιές κι αλµυρές, γεµάτες χρώµα καλοκαιριού και άρωµα χαράς, µαρµελάδες και αλείµµατα»

O

ι µαρµελάδες Jam and Jelly ξεκίνησαν από τη Λάρισα, έγιναν η αγαπηµένη συνήθεια σε όλη την Ελλάδα και τώρα κατακτούν και την Ευρώπη! ‘Ηδη εξάγει στη Γερµανία, τη Γαλλία και την Ελβετία. Η λαρισινή εταιρία Food Sυrfing EΠΕ, µε τις εγκαταστάσεις της στη Γιάννουλη, άλλαξε τα δεδοµένα στις µαρµελάδες. Πώς; Με άριστες πρώτες ύλες που µετουσιώνονται σε γλυκιές κι αλµυρές, γεµάτες χρώµα καλοκαιριού και άρωµα χαράς, µαρµελάδες και αλείµµατα. Γευστικό και ποιοτικό αποτέλεσµα, εφάµιλλο του συνδυασµού παλιάς γνώσης µε επιστηµονικά καινοτόµες διαδικασίες παρασκευής µαρµελάδας και αλειµµάτων. Η Food Sυrfing EΠΕ ανατρέπει δυναµικά τη ρουτίνα της καλοψηµένης µαρµελάδας για να δώσει θέση στην απλοποίηση ενός βασικού της στοιχείου, αυτό της θερµοκρασίας. Προτάσσει την επανεγγραφή του τρόπου δηµιουργίας µαρµελάδας και αλειµµάτων µε καινοτόµες µεθόδους και αστείρευτη ορµή ενέργειας. Νεοσύστατη και δυναµική εταιρεία, έχει να παρουσιάσει φρέσκες ιδέες σε όλα τα στάδια της παραγωγής και της εξυπηρέτησης πελατών. Εµβαθύνει στην κατανόηση των διατροφικών αναγκών των καταναλωτών, στοχεύοντας στις µακροχρόνιες διαπροσωπικές σχέσεις. Προσωπικό και συ-

νεργάτες, φέρουν την υπογραφή της εξειδίκευσης και της αριστείας στον τοµέα τους. Η συµβολή τους στην οµαδική προσπάθεια για τη δηµιουργία και παρουσίαση νόστιµων και υγιεινών προϊόντων, είναι σηµαντική. Όλα τα προϊόντα προσφέρονται µε επιστηµονικότητα και αγάπη. Σειρές διατροφικών προϊόντων παράγονται σταδιακά από την εταιρεία, όπως τα κύµατα, υπερέχοντας στα σηµεία. Η Food Sυrfing EΠΕ διαθέτει το πιστοποιητικό ολοκληρωµένου συστήµατος διαχείρισης και ασφάλειας τροφίµων ISO 22000, ενώ οι αρχικές συνταγές, καθώς και ο ενδεδειγµένος τρόπος για την παρασκευή κάθε τύπου µαρµελάδας της εταιρείας, προέκυψαν έπειτα από τεκµηριωµένη επιστηµονική έρευνα που πραγµατοποιήθηκε από το Τµήµα Μηχανικής Βιοσυστηµάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας. Προϊόντα Τα προϊόντα υψηλής ποιότητας της Food Surfing ΕΠΕ λύνουν το πρόβληµα της παρασκευής µικρογευµάτων, όλες τις ώρες της ηµέρας. Εδώ οι παραδοσιακές γεύσεις (γλυκιές ή αλµυρές), δε βολεύονται στις συνταγές του παρελθόντος, αλλά ενδύονται µε νήµατα των σύγχρονων τεχνολογικών προδιαγραφών και του οράµατος της εταιρείας για τη διαρκή αναζήτηση ενός καλύτερου διατροφικού µέλλοντος.

Αλείµµατα Γιατί να τα προτιµήσετε; Γιατί διαθέτουν επιπλέον συγκριτικά πλεονεκτήµατα, καθώς η παραγωγή τους γίνεται από 100% φρούτο, διότι δεν χρησιµοποιείται καθόλου ζάχαρη, αλλά αντ´ αυτής περιέχουν χυµό σταφυλιού και επιπλέον, γιατί αντικαταστήσαµε το κιτρικό οξύ από χυµό λεµονιού!

Μαρµελάδες Επιδιώξαµε την αξεπέραστη ποιότητα και το επιτύχαµε. Οι µαρµελάδες Jam and Jelly παρασκευάζονται από σχολαστικά επιλεγµένη πρώτη ύλη και συµπυκνώνουν στην πράξη τα ερευνητικά πορίσµατα της σύγχρονης διατροφικής έρευνας, ώστε να γίνουν ο καθηµερινός διατροφικός σύντροφος κάθε οικογένειας, χωρίς αναστολές. Είµαστε υπερήφανοι γιατί δίνουµε υπόσταση στις βαθύτερες επιθυµίες σας.

Ειδικές Συσκευασίες Όσα ζούµε είναι η εκτύπωση των σκέψεων. Είναι το πάζλ των ονείρων και των αναµνήσεων. Όλα τα ζούµε δύο φορές. Σ´ αυτή τη διαδικασία, στεκόµαστε αρωγοί. Προσθέτουµε αυθεντική γεύση και άρωµα φρούτων από άριστα υλικά της ελληνικής γης. Γιατί ο καθένας είναι µοναδικός και τον φροντίζουµε κατά πως πρέπει στους χώρους φιλοξενίας µας. Οι µαρµελάδες σε ειδικές ατοµικές συσκευασίες των 30 και 50 γραµµαρίων, αποτελούν αδιάψευστες µαρτυρίες φροντίδας.

Που θα µας βρείτε • ΤΣΟΥΜΑΝΗΣ MARKET ΛΑΡΙΣΑ • SUPER MARKET ΓΑΛΑΞΙΑΣ • 42 ΣΗΜΕΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΣΕ ΛΑΡΙΣΑ & ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ • ΓΕΡΜΑΝΙΑ: SPEISEN DER GOTTER GmbH , BISMARCKSTRASSE 70, DUSSELDORF • ΕΛΒΕΤΙΑ: GREEK FOOD SKANAVIS , KANTONSSTRASSE 71, TRIENGEN

summer 2017

3

ης Βασίλης Παναγούλης & Θανάσης Παναγούλ

Η «µάχη» για την τέλεια συνταγή Το υ Π ά ν ο υ Γα ρ ο υ φ α λ ι ά | Φ ω τ . Γι ώ ρ γ ο ς Μ π ο ν τ ι κ ο ύ λ η ς

H

µαγειρική είναι τέχνη. Άλλωστε ξυπνά τις αισθήσεις αφού όχι µόνο βλέπεις ένα εξαιρετικό πιάτο, αλλά τελικά το γεύεσαι ικανοποιώντας τον ουρανίσκο σου. Όµως η τέχνη πολλές φορές «διψά» για καινοτοµία δηλαδή για νέες συνταγές. Ο µεγάλος θεωρητικός της σύγχρονης ευρωπαϊκής γαστρονοµίας, Ζαν Αλντέµ Μπριγιά-Σαβαρέ έγραψε πως «η δηµιουργία ενός νέου πιάτου είναι σαν την ανακάλυψη ενός νέου αστεριού – ίσως και πιο σηµαντική».

Ο Λαρισαίος σεφ Βασίλης Παναγούλης µετά από 32 χρόνια στην κουζίνα έχει απέναντί του το γιό του, νέο σεφ, Θανάση Παναγούλη ο οποίος από µικρός είχε το «µικρόβιο» της µαγειρικής. Η «µάχη» για την καλύτερη συνταγή στην κουζίνα της οικογενειακής επιχείρησης µε την επωνυµία «Περί Ορέξεως», καλά κρατεί. «Μου αρέσει να φτιάχνω συνταγές µε µεράκι βάζοντας νέα υλικά, αλλά πάντα υπάρχει αγωνία την ώρα που όλα είναι υπ’ ατµόν» περιγράφει ο έµπειρος Βασίλης Παναγούλης. Από την άλλη πλευρά, η νέα γενιά έχει διαφορετική άποψη. «Η νέα συνταγή είναι περιέργεια, ενθουσιασµός και βέβαια επειδή δεν υπάρχει ακόµη µεγάλη εµπειρία είναι και ελευθερία», λέει ο Θανάσης Παναγούλης που ήδη έχει αποκτήσει µια σχετική εµπειρία στα 24 του, δουλεύοντας σε κουζίνες µεγάλων ξενοδοχείων.

Μπορεί η προσέγγιση όσον αφορά την νέα συνταγή να διαφέρει από γενιά σε γενιά όµως υπάρχει κάτι στο οποίο έχουν την ίδια άποψη και οι δύο. Συµφωνούν λοιπόν, ότι η ελληνική γη µε την πλούσια ποικιλία αρωµατικών φυτών, φρούτων, λαχανικών και καρπών που διαθέτει βοηθάει πολύ και διαφοροποιεί την µαγειρική τέχνη. Όµως τα συστατικά που δίνουν ταυτότητα στην ελληνική κουζίνα είναι η ελιά και το ελαιόλαδο, αξίες αν µη τι άλλο διαχρονικές. Μαγειρεύουν µαζί πλέον. «Από µικρός ασχολούνταν µε την κουζίνα κάποια στιγµή καταλάβαµε ότι θέλει να ασχοληθεί επαγγελµατικά», θυµάται ο Βασίλης Παναγούλης. «Όταν µαγειρεύουµε µαζί λόγω της εµπειρίας του υπάρχει µια σιγουριά. Αν πάει κάτι στραβά θα διορθωθεί» απαντά ο Θανάσης Παναγούλης. Μιλάνε για την «µάχη» της τέλειας συνταγής που γίνεται στην κουζίνα όταν µαγειρεύουν και δύο µαζί. Το αποτέλεσµα «εµπειρία εναντίον ενθουσιασµού» φαίνεται πως είναι εξαιρετικό εάν ρωτήσει κανείς τους ικανοποιηµένους πελάτες της επιχείρησης. Μεσούσης της θερινής περιόδου ζητήσαµε µια καλοκαιρινή συνταγή από τους δύο σεφ. Ο Βασίλης Παναγούλης προτείνει φιλέτο γλώσσας ψηµένο στο τηγάνι µε προσθήκη dressing από λάδι, λεµόνι και µουστάρδα, συνοδευόµενο µε βραστά λαχανικά. Αντίθετα ο Θανάσης Παναγούλης προτείνει φιλέτο κοτόπουλο συνοδευόµενο µε ρύζι και σπαράγγια. Όποια κι αν προτιµάτε απολαύστε την!

«Περί Ορέξεως» Παπακυριαζή 46 | Τηλ. 2410- 410932 | 28 Οκτωβρίου 28 Τηλ. 2410 230145

66 summer 2017

summer 2017

3

∆ιατροφικά ‘‘tips’’ για το καλοκαίρι! Οι καλοκαιρινές διακοπές αποτελούν αναµφισβήτητα µία σοβαρή ευκαιρία για χαλάρωση, αναζωογόνηση, επαφή µε τη θάλασσα και τη φύση γενικότερα. Επιπλέον, ο ελεύθερος χρόνος είναι πολύ περισσότερος και συνάµα και η ευκαιρία για ενασχόληση µε την οικογένειά µας, αλλά και τους εαυτούς µας. Για παράδειγµα, το καλοκαίρι έχουµε πολλές ευκαιρίες να κολυµπήσουµε, να περπατήσουµε, να κάνουµε θαλάσσιες ή άλλες δραστηριότητες, αλλά και να κοιµηθούµε επαρκώς. Κάποιες φορές, όµως, οι καλοκαιρινές διακοπές οδηγούν στην αποσταθεροποίηση των διατροφικών συνηθειών και της «ρουτίνας» που πιθανά υπάρχει το χειµώνα. Για το λόγο αυτό, παρακάτω θα αναφερθούµε σε κάποια σηµεία – κλειδιά τα οποία καλό θα ήταν να έχουµε υπόψη, ώστε να φροντίσουµε ακόµη περισσότερο τον οργανισµό µας και Αλεξία τον εαυτό µας και φέτος το καλοκαίρι. Κατσαρού Συχνά και µικρά γεύµατα: ειδικά στις διακοπές είναι σκόπιµο Διαιτολόγος – Διατροφολόγος να ορίσετε ώρες γευµάτων και να PhD τις ακολουθήσετε, καθώς είναι πιο Επιστημονικό Κέντρο Σύγχρονης Διαιτολογίας εύκολο να αποδιοργανωθεί η όρεξη & Διατροφικής Υποστήριξης και, εποµένως, να προκύπτει η διατροφική συµπεριφορά του τσιµπολογήµατος. Προτιµήστε ελαφριά σνακ: η ζέστη και η ενασχόληση µε τη θάλασσα αφήνουν µικρά περιθώρια για βαριές, λιπαρές και δύσπεπτες τροφές. Φυσικά, δε χρειάζεται να τις παραλείψετε τελείως αν τις επιθυµείτε, φροντίστε όµως να µετριάσετε την ποσότητα συνδυάζοντάς τες µε φρέσκα λαχανικά ή/και φρούτα. Μοιραστείτε τη µερίδα: στις διακοπές πολλά γεύµατα λαµβάνουν χώρα σε εστια-

68 summer 2017

τόρια ή beach bars, όπου οι µερίδες συχνά είναι µεγαλύτερες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισµός σας. Μη διστάσετε, λοιπόν, να µοιραστείτε τη µερίδα σας µε την παρέα σας! Κινηθείτε: για την ακρίβεια, απολαύστε την ευκαιρία που σας δίνεται για κίνηση κάθε µέρα. Είναι µία δυνατότητα που δεν υπάρχει στον ίδιο βαθµό το χειµώνα. Ταυτόχρονα, γίνεται πολύ πιθανό η επιθυµία για κίνηση και άσκηση να γίνει συνήθεια και να «κυνηγήσετε» τη διατήρησή της µε κάποιον τρόπο και τον χειµώνα! Ελέγξτε την κατανάλωση αλκοόλ: η κατανάλωσή του πέρα από τις προτεινόµενες ποσότητες, εκτός του ότι δεν είναι ό,τι πιο θεµιτό σε συνήθεια, συχνά αυξάνει και την κατανάλωση περισσότερης τροφής. Θα σας πρότεινα να βρείτε µία άνετη και δική σας ισορροπία ως προς τη συχνότητα και την ποσότητα, ώστε και να το απολαµβάνετε και να µην κάνετε υπερβολές, κουράζοντας τον οργανισµό σας. Μείνετε ενυδατωµένοι: τόσο η ζέστη, όσο και η περισσότερη κίνηση απαιτούν τη µεγαλύτερη κατανάλωση υγρών. Ιδιαίτερα δροσιστικές επιλογές ενυδάτωσης είναι το ανθρακούχο νερό, το κρύο νερό µε φέτες από λεµόνι, αγγούρι ή µέντα, καθώς και το κρύο τσάι (καλύτερα χωρίς ζάχαρη). Τελειώνοντας, σας παραθέτω και κάποιες προτάσεις εύκολων µικρογευµάτων για την παραλία, ώστε να αρχίσετε να οργανώνεστε: ανάλατοι ξηροί καρποί, σταφίδες, χειροποίητες µπάρες δηµητριακών, ολικής άλεσης κράκερς ή φρυγανιές, φρέσκα φρούτα, µπαστουνάκια από αγγούρι, καρότο, ντοµατάκια, γιαούρτι (σε περίπτωση που µπορείτε να το συντηρήσετε σε κάποιο ψυγείο). Καλές διακοπές και εύχοµαι να επιστρέψετε µε χαρά και ενέργεια για ακόµη µεγαλύτερη επιθυµία για βελτίωση του τρόπου ζωής!

Βoσποροσ: Πaντα βρiσκεισ eνα λoγο για να Πασ Του Μιχάλη Κοντού

Όταν πριν από λίγες μέρες, κάποιοι φίλοι με ειδοποίησαν πως θα περνούσαν από Λάρισα για να με δούνε και να φάμε μαζί, χάρηκα διπλά. Πρώτον διότι θα τους έβλεπα και πάλι και δεύτερον διότι ήταν η τέλεια ευκαιρία να ξαναπάω στο Βόσπορο. Έτσι, μετά τα καλωσορίσματα και μια βόλτα στο κέντρο της Λάρισας, να ‘μαστε στον πεζόδρομο της Απόλλωνος. Ήταν από τις πολύ ζεστές ημέρες και αποφασίσαμε να καθίσουμε μέσα. Δεν ξέρω πώς τα καταφέρνουν ο Χρήστος και ο Γιάννης, αλλά κάθε φορά που μπαίνω στο μαγαζί, νιώθω ότι είμαι σπίτι μου. Το ίδιο άνετα ένιωσαν και οι καλεσμένοι μου. «Τι μας προτείνετε για σήμερα;» ρώτησα τον (ευγενέστατο) σερβιτόρο.

«Κρύα σούπα βισισουάζ με μαραθόριζα και κρεμ φρες, φρέσκια μοτσαρέλα με καπονάτα λαχανικών και ντομάτα, Μπριζόλα Sirloin άνευ οστού, 60 ημερών ωρίμανσης και λιγκουίνι με ψητό προσούτο, ντομάτες κονφί και φρέσκια μοτσαρέλα». Γι’ αυτό μου αρέσει αυτό το μαγαζί. Διότι έχει πάντα ενημερωμένο μενού, προσαρμοσμένο στην κάθε εποχή και με βγάζει πάντα ασπροπρόσωπο σε οποιαδήποτε επαγγελματική ή φιλική υποχρέωση. Φεύγοντας, οι φίλοι μου, υποσχέθηκαν ότι σύντομα θα ξαναπερνούσαν από Λάρισα, αν δεσμευόμουν ότι θα τους ξαναέφερνα στο Βόσπορο. «Εννοείται» τους απάντησα και αποχαιρετηθήκαμε ευχαριστημένοι…

summer 2017 69

Ο καλοκαιρινός … προορισµός στην Λάρισα! Γρ ά φ ε ι η Φ ι λ α ρ έ τ η Π ά κ α

Νιώθεις ότι το καλοκαίρι φεύγει ανεκµετάλλευτο; Έχεις αγανακτήσει από την αφόρητη ζέστη της πόλης; ∆εν αντέχεις τις µετακινήσεις µέσα στον καύσωνα; ∆εν έχεις χρόνο να µαυρίσεις και οι διακοπές σου ακόµα αργούν; Αν σε όλες αυτές τις ερωτήσεις η απάντηση που δίνεις είναι «Ναι» τότε η ανάσα δροσιάς που τόσο πολύ αναζητάς βρίσκεται εδώ για εσένα, µόλις λίγα λεπτά από την καρδιά της πόλης. Η ∆ηµοτική Πισίνα, για ακόµη µια χρονιά λειτουργεί και περιµένει όλους εµάς που θέλουµε να δροσιστούµε όταν η θερµοκρασία ανεβαίνει αλλά οι υποχρεώσεις µας κρατούν δέσµιους στην πόλη. Σε έναν άκρως ανανεωµένο χώρο, που παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε προσιτές, όµως για την εποχή, τιµές για µικρούς και µεγάλους και τηρεί πλήρως τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας, η Λάρισα έχει βρει τον τρόπο να δροσίζει και να διασκεδάζει ακόµη και τους πιο απαιτητικούς –από την αφόρητη ζέστη- ανθρώπους. Εργαζόµενοι, φοιτητές, γονείς µε παιδιά, άνθρωποι κάθε ηλικίας έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν µια µοναδική εµπειρία δροσιάς και χαλάρωσης σε ένα άκρως καλοκαιρινό και µοναδικό περιβάλλον, χωρίς µακρινές µετακινήσεις και άµµο που τρυπώνει παντού. Τα γυαλιστερά νερά της πισίνας, ο απολαυστικός καφές, το παγωµένο τσάι, οι χυµοί, οι γρανίτες και κάθε είδους αναψυκτικά, οι ξεχωριστές ελαφριές γευστικές προτάσεις που διεγείρουν τον ουρανίσκο και το ειδυλλιακό περιβάλλον σε συνδυασµό µε τις lounge µουσικές και το παιχνίδισµα των χρωµάτων χαρίζουν µια µοναδική επίγεια εµπειρία σε όσους αναζητούν ένα µικρό παράδεισο σε µια «καυτή» καθηµερινότητα. Το µοναδικό poolbar της πόλης έχει βρει το µυστικό να ταξιδεύει τους πελάτες του σε εξωτικούς προορισµούς χωρίς

την ανάγκη επιβίβασης σε αεροπλάνα και πλοία που ζαλίζουν. Ένα µυστικό που αποκαλύπτεται µόνο όταν βουτήξει κανείς στην πισίνα του minimal διακοσµηµένου χώρου ή απολαύσει την πρώτη γουλιά του αναζωογονητικού του cocktail. Παράλληλα, µπορεί κανείς να ανακαλύψει κρυφά ταλέντα µιας και ο χώρος διαθέτει εγκαταστάσεις και τουρνουά beach volley, beach soccer και ξυλορακέτας, να γνωρίσει νέους ανθρώπους και να αποκτήσει ένα αξιοζήλευτο µαύρισµα και –γιατί όχι- ένα γυµνασµένο σώµα. Κι αν θεωρείς ότι µόνο στη Μύκονο θα έκανες τα καλύτερα καλοκαιρινά γενέθλια, το καλύτερο bachelorparty, την πιο ξεχωριστή δεξίωση του γάµου σου ή της βάπτισης του παιδιού σου ή ότι µόνο εκεί θα περιτριγυριζόσουν από καλλίγραµµα µοντέλα από όλο τον κόσµο µάλλον δεν έχεις ανακαλύψει ακόµη την πιο µεγάλη πισίνα της πόλης που σου παρέχει όλα αυτά που ψάχνεις και όσα δεν έχεις ακόµα φανταστεί.. Για αυτό το λόγο κάθε µέρα από τις 11 το πρωί µέχρι τις 8 το απόγευµα µπορείς να ανακαλύψεις βήµα- βήµα τα κρυφά µυστικά του πιο “in” καλοκαιρινού προορισµού της πόλης κολυµπώντας στα πεντακάθαρα νερά της πισίνας µέχρι το τοπίο να αλλάξει και να γίνει πιο βραδινό και άκρως ειδυλλιακό.. Ο κατάλληλος φωτισµός, οι ιδανικές µελωδίες και οι δροσιστικές προτάσεις µακριά από το καυσαέριο και τα τετριµµένα τοπία της πόλης δηµιουργούν το πιο καλοκαιρινό bar για νύχτες που θα µείνουν αξέχαστες και θα καθυστερήσουν πολύ την έλευση του χειµώνα. Σε όλους όσοι αναρωτιούνται, λοιπόν, πως οι Λαρισαίοι αντέχουν την τόση ζέστη η απάντηση είναι γνωστή αφού η Λάρισα διαθέτει το δικό της νησί που ακούει στο όνοµα “Pisina Summer Coffee Bar”.

••• Το µοναδικό poolbar της πόλης έχει βρει το µυστικό να ταξιδεύει τους πελάτες του σε εξωτικούς προορισµούς Ο χώρος διατίθεται και για παιδικά πάρτυ – γενέθλια – κοινωνικές εκδηλώσεις – γάµους, βαπτίσεις κ.α.

Σκεπαστή αγορά Νεάπολης. ∆ωρεάν Parking. ∆ηµόσια συγκοινωνία: Λεωφορεία 1 & 4 από Μ. Αλεξάνδρου (κεντρική πλατεία).

70 summer 2017

Τ

ο coffee bar meet me άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του στη Λάρισα στην περιοχή του Προφήτη Ηλία (Σίφνου 18) το 2006. Μέσα σε 4 χρόνια κατάφερε να είναι στο top list της διασκέδασης στην πόλη. Το meet me από τις 3 ∆εκεµβρίου του 2010 άλλαξε εµφάνιση και υποδέχεται το λαρισινό κοινό και τους επισκέπτες της πόλης σε έναν νέο ανανεωµένο χώρο, ανεβάζοντας τον πήχη του ανταγωνισµού ακόµη πιο ψηλά! Τόσο µε την ποιότητα στα προϊόντα του, όσο και µε την άψογη εξυπηρέτησή του, από το πρωί έως αργά το βράδυ για καφέ ή για ποτό. Αλλά και για µεσηµεριανά διαλείµµατα µε κρασί και εκλεκτούς µεζέδες και κυρίως πιάτα. Το βράδυ, ο χώρος προσφέρεται για µοναδικές στιγµές χαλάρωσης µε ποτό ή φαγητό.

meet me I coffee bar I Σίφνου 18 Λάρισα I 6980 680740

summer 2017

3

Κλιµατιστικό:

Όσα πρέπει να γνωρίzετε για σωστή χρήση, υγεία και οικονοµία Του Μιχάλη Κοντού

Κ

αλοκαίρι χωρίς κλιµατιστικό, δύσκολα µπορούµε να το φανταστούµε, ειδικά στη Λάρισα. Τις περισσότερες φορές, για διάφορους λόγους αµελούµε την σωστή συντήρησή του και όταν έρχεται η ώρα να το χρησιµοποιήσουµε, βρισκόµαστε προ εκπλήξεων. Ο πρόεδρος του Σωµατείου Ψυκτικών Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, κ. Κωνσταντίνος Τσιγαρίδας µας προτείνει τι πρέπει να κάνουµε και τι όχι, ώστε το κλιµατιστικό µας να λειτουργεί για πολλά χρόνια, απροβληµάτιστα και οικονοµικά. Τι πρέπει να κάνουµε ώστε να έχουµε ένα αποδοτικό κλι-

µατιστικό στο χώρο µας; Το πρώτο που θα πρέπει να προσέχουµε, είναι τα φίλτρα που διαθέτει το κλιµατιστικό µας να είναι καθαρά, είναι σχετικά εύκολο να τα καθαρίσουµε µόνοι µας, απλά τα αφαιρούµε από το κλιµατιστικό µας και τα πλένουµε µε νερό, δεν θα πρέπει σε καµία περίπτωση να τα επανατοποθετήσουµε βρεγµένα γιατί υπάρχει πιθανότητα να δηµιουργήσουν κάποιο βραχυκύκλωµα, θα πρέπει να περιµένουµε να στεγνώσουν καλά. Επίσης απαγορεύεται η οποιαδήποτε χρήση χηµικών και απορρυπαντικών γιατί µπορεί να τα καταστρέψουµε, η δε χρήση χλωρίνης απαγορεύεται αυστηρότατα επειδή µπορεί να δηµιουργήσει σοβαρά αναπνευστικά προβλήµατα στους ανθρώπους που βρίσκονται

72 summer 2017

στο χώρο. Για περαιτέρω συντήρηση καλό θα είναι να επιµεληθεί κάποιος ειδικός. Κάτι άλλο που θα πρέπει να προσέχουµε είναι να µην αφήνουµε ανοικτές πόρτες ή παράθυρα για µεγάλα χρονικά διαστήµατα. Κατά τη διάρκεια πολύ υψηλών θερµοκρασιών καλό θα είναι να σκιάζουµε το χώρο µας όσο το δυνατόν περισσότερο, έχοντας κατεβασµένες τις τέντες, τα ρολά από τις πόρτες και τα παράθυρα κατά τη διάρκεια της έντονης ηλιοφάνειας. Τι γνώσεις θα πρέπει να έχει ο άνθρωπος που θα µας επισκευάσει ή συντηρήσει το κλιµατιστικό; Οι πελάτες θα πρέπει να δείχνουν µεγάλη προσοχή, ως πρoς το ποιόν θα καλούν για να συντηρήσει ή να επισκευάσει το κλιµατιστικό τους. Αυτός που επιτρέπεται να παρέµβει στα κλιµατιστικά µας είναι, ο ψυκτικός ο οποίος πρέπει να έχει Άδεια Αρχιτεχνίτη ή Εργοδηγού και θα πρέπει να φέρει Πιστοποίηση ∆ιαχείρισης Ψυκτικών Ρευστών (FREON). Οι άδειες αυτές αποκτούνται κατόπιν γραπτών και πρακτικών εξετάσεων από το Υπουργείο Ανάπτυξης της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Η ελληνική νοµοθεσία απαγορεύει ρητά την παρέµβαση σε ψυκτικά κυκλώµατα και κλιµατιστικά από µη αδειούχους και επιφέρει βαριές οικονοµικές κυρώσεις, σε όσους δεν έχουν τα αντίστοιχα έγγραφα αλλά και στους πελάτες που τους χρησιµοποιούν. Ο λόγος που η νοµοθεσία είναι τόσο αυστηρή είναι, γιατί κατά τη διάρκεια µίας επισκευής ή συντήρησης χρησιµοποιούνται χηµικά τα οποία απαιτούν γνώσεις αλλά και ψυκτικά ρευστά (FREON) που σε ορισµένες περιπτώσεις είναι εύφλεκτα µέχρι και εκρηκτικά. ∆υστυχώς κατά καιρούς, είχαµε ατυχήµατα µέχρι και θανατηφόρα από τεχνικούς οι οποίοι δεν είχανε Άδειες και Πιστοποιήσεις, αλλά ούτε και τις κατάλληλες γνώσεις. Αν κάποιος πελάτης αντιµετωπίσει προβλήµατα σχετικά µε τα προαναφερόµενα ή θέλει να ενηµερωθεί, µπορεί να επικοινωνήσει µε τους υπευθύνους του Σωµατείου Ψυκτικών Λάρισας στο somateiopsiktikonlarisas@gmail.com Πότε µπορούµε να καταλάβουµε (εκτός µειωµένης απόδοσης) ότι κάτι δεν πάει καλά µε το κλιµατιστικό µας; Υπάρχουν κάποια «σηµάδια»; Καλό θα ήταν πριν την έναρξη της θερινής περιόδου να κάνουµε ένα οπτικό έλεγχο στην κλιµατιστική συσκευή µας, να κοιτάξουµε για τυχόν φθορές στις µονώσεις των σωληνώσεων, το λάστιχο της αποχέτευσης (σπιράλ), αυτά είναι κατασκευασµένα από µαλακό πλαστικό και πολυµερίζονται ή φθείρονται πολύ εύκολα, αυτά θα πρέπει να επισκευαστούν ή να αντικατασταθούν. Επίσης να ελέγξουµε την εξωτερική µονάδα αν αερίζεται, επαρκώς, πολλές φορές λόγω ατµοσφαιρικής ρύπανσης η εξωτερική µονάδα µπορεί να γεµίσει από σκόνη και αιθάλη το οποίο θα µειώσει την απόδοση του κλιµατιστικού µας. Τελευταία συχνό φαινόµενο είναι η τοποθέτηση διαφόρων αντικειµένων (κουτιά, σακούλες κ.λπ.) στην εξωτερι-

κή µονάδα µε σκοπό να αποτρέψουν πουλιά έχουµε θα είναι η έντονη αφύγρανση του περινα κάνουν φωλιές, όµως µε αυτόν τον τρόπο βάλλοντα χώρου, µε αποτέλεσµα τα άτοµα που το µηχάνηµα µας υπερθερµαίνεται, µειώνεται ζουν στο χώρο να µην απολαµβάνουν κλιµατιΗ ελληνική η απόδοση του και καταναλώνει περισσότερο σµό ανέσεως αλλά αντίθετα να έχουν προβλήνοµοθεσία ρεύµα. Κάποιους περίεργους θορύβους κατά τη µατα (πονοκεφάλους, ξηρότητα στους βλεννολειτουργεία που δεν ακούγαµε παλαιότερα, θα γόνους κ.λπ.). απαγορεύει ρητά πρέπει να µας ανησυχήσουν. Ο βαθµός απόδοσης του µηχανήµατος την παρέµβαση σε Ποιες είναι οι πιο συχνές βλάβες που κα(C.O.P. & E.E.R.) είναι επίσης σηµαντικός, όσο λείστε να αντιµετωπίσετε; ψυκτικά κυκλώµατα µεγαλύτερο βαθµό απόδοσης έχει ένα κλιµαΟι πιο συχνές κλήσεις αφορούν στοµωµένες τιστικό τόσο µεγαλύτερη θα είναι η απόδοσή αποχετεύσεις µε αποτέλεσµα να υπερχειλίζουν και κλιµατιστικά του και αντίστροφα τόσο χαµηλότερη η κατα κλιµατιστικά µέσα στο χώρο. Η έλλειψη ψυτανάλωση του ρεύµατος. Σε όλα τα σύγχροαπό µη αδειούχους κτικού µέσου (FREON) είναι άλλη µία τυπική να κλιµατιστικά ο βαθµός αυτός αναγράφεβλάβη που παρουσιάζουν τα κλιµατιστικά. Άλκαι επιφέρει βαριές ται στη σήµανση του µηχανήµατος, σε περίλες πιο σοβαρές ζηµιές έχουν να κάνουν µε µηπτωση που δεν αναγράφεται θα πρέπει να ζηοικονοµικές χανικές και ηλεκτρολογικές βλάβες που παρουτήσουµε από τον υπεύθυνο πωλητή να µας σιάζονται συνήθως σε περιόδους υψηλών θερκυρώσεις, σε όσους ενηµερώσει σχετικά. µοκρασιών που τα κλιµατιστικά καταβάλουν Σηµαντικό είναι να επιλέξουµε ένα κλιµατιδεν έχουν τα υπερπροσπάθεια να καλύψουν τις ανάγκες µας. στικό µε οικολογικό ψυκτικό µέσο (FREON), τα Τι θα πρέπει κάποιος να προσέχει όταν αντίστοιχα έγγραφα τελευταία χρόνια όλες οι εταιρίες προσπαθούν αγοράζει κλιµατιστικό; να δώσουν λύσεις στα προβλήµατα, όπως του Το σηµαντικότερο όλων είναι η επιλογή της αλλά και στους Φαινοµένου του Θερµοκηπίου και τη Μείωαπόδοσης του κλιµατιστικού. Εάν σε ένα χώρο ση της Τρύπας της Στοιβάδας του Όζοντος. Γι’ πελάτες που τους που χρειάζεται ένα κλιµατιστικό απόδοσης αυτό το λόγο παράγονται νέα ψυκτικά αέρια, 18.000 BTU/h, εµείς τοποθετήσουµε ένα µικρόχρησιµοποιούν που έχουν µειωµένη επίδραση στο περιβάλτερης ισχύος, αυτό θα µας δηµιουργήσει πολλά λον και καλό θα ήταν να προτιµούµε οικολοπροβλήµατα, θα έχουµε πολύ µεγαλύτερη καγικά κλιµατιστικά. τανάλωση ρεύµατος, γιατί το µηχάνηµα θα δουλεύει περισσότερο χρόνο για να καλύψει τις ανάγκες µας. Η διάρκεια ζωής του µηχα• O Κωνσταντίνος Τσιγαρίδας είναι πρόεδρος του Σωµατείου Ψυνήµατος θα είναι µικρότερη, θα αναγκάζεται να δουλεύει στο µέγι- κτικών Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, πιστοποιηµένος εργοδηστο της ισχύς του και θα κάνει θόρυβο. Ένα ακόµη πρόβληµα που γός ψυκτικός | Σµολένσκη 12 Λάρισα | 6932 528062 & 2410 626370

•••

summer 2017 73

Ψηλά, το Σούλι… Χαµηλά, ο Αχέροντας… Κείµενα – φωτογραφίες: Άγγελος Πετρουλάκης

Το µνηµείο και κάποια από τα περίπου τριακόσια πηγάδια των Σουλιωτών.

74 summer 2017

Το πέρασµα στο ρέµα του Ντάλα, που πρέπει να µπεις στο νερό για να περάσεις απέναντι.

ΜΙΚΡΟ Ο∆ΟΙΠΟ ΡΙΚΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΡΟ ΝΟ

Από το Σούλι στον Αχέροντα… Από τη σχεδόν πρόσφατη ιστορία στη µυθολογία… Σε µια περιοχή που ευτυχώς ο τουρισµός δε µόλυνε ακόµα. Ευγνωµονώντας τον γιατρό – περιηγητή Όταν πριν αρκετά χρόνια (2001), πήρα στα χέρια µου το βιβλίο «ΣΟΥΛΙ – Οδοιπορικό στον τόπο και στην ιστορία» του συµπατριώτη µας γιατρού Βασίλη Σάνδρη, ανακάλυψα µ’ έκπληξη έναν εντελώς άγνωστο τόπο, που όµως είχε τύχει να έχω επισκεφθεί αρκετές φορές µέχρι τότε. Είναι δε γεγονός πως µόνο ευγνωµοσύνη είχα να εκφράσω στον συγγραφέα, που αίφνης αποκαλύφθηκε στα µάτια µου ως δεινός σύγχρονος περιηγητής. Ο Βασίλης Σάνδρης, αν και γιατρός, που σηµαίνει πως δεν έχει επαγγελµατική ενασχόληση µε την ιστορία, αλλά και ούτε µε την ταξιδιωτική λογοτεχνία, µας έχει προσφέρει ένα εντελώς ξεχωριστό βιβλίο για την περιοχή τού Σουλίου, στηριγµένο σε δεκάδες πηγές και βασισµένο σε πληθώρα επιτόπιων επισκέψεων, που αποτελεί λαµπρό εκπρόσωπο της σύγχρονης σοβαρής ταξιδιωτικής λογοτεχνίας. ∆εν πρόκειται για τουριστικό οδηγό που καταγράφει εστιατόρια και ξενοδοχεία, αλλά για ένα εκτεταµένο και σχολαστικό οδοιπορικό στον τόπο, την ιστορία και τους ανθρώπους του, πλαισιωµένο από θαυµάσιες φωτογραφίες κι εµπλουτισµένο µε απο-

summer 2017 75

Η Σαµονίβα, απ’ όπου ξεκινά η κατάβαση προς τον Αχέροντα

Το Κούγκι µε το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. ∆ιακρίνονται τα ερείπια από τα ταµπούρια των Σουλιωτών.

Θεόρατα βράχια για τοίχοι και µια λαµαρίνα για στέγη: Το µαντρί.

Η οικία Πάνου Μπόση, αναστηλωµένη από το 1964, τυπικό δείγµα σουλιώτικου σπιτιού.

σπάσµατα άλλων οδοιπορικών από προγενέστερους ταξιδιώτες, καθώς και ιστορικών κειµένων. Μ’ αυτό το πολύτιµο βιβλίο στον ταξιδιωτικό σάκο, αλλά κι ένα στολίδι της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, το «Αργοναύτες» του Ηλία Βενέζη, ανηφόρισα ξανά προς το Σούλι, του οποίου το ορεινό σύµπλεγµα βρίσκεται στα όρια των Νοµών Θεσπρωτίας, Πρεβέζης και Ιωαννίνων µε πλησιέστερη κωµόπολη την Παραµυθιά κι επίσης κοντινή την Πάργα. Τελευταία, επιλέγω ν’ ανεβαίνω στο Σούλι όχι από την πεζοπορική διαδροµή, θέλοντας ν’ αποφύγω την καταπόνηση, αλλά οδικώς. Τη διαδροµή της πεζοπορίας την κατηφορίζω, επιστρέφοντας στη Γλυκή. Είναι µια συγκλονιστική διαδροµή τεσσάρων ωρών, που βέβαια εγώ χρειάστηκα κάπου έξι γιατί οι πειρασµοί φωτογράφισης είναι συνεχείς και πολλοί. Ο επισκέπτης της περιοχής µπορεί να βρει άνετα καταλύµατα στις κοντινές κωµοπόλεις, όπως και στο χωριό Γλυκή που βρίσκεται στην έξοδο του Αχέροντα από τα σουλιώτικα βουνά. Στην περιοχή εκείνη έχουν αναπτυχθεί εναλλακτικές µορφές τουρισµού και πολλές επιχειρήσεις µε κανό και καγιάκ αναλαµβάνουν την κάθοδο µικρού µήκους τού ποταµού, όταν αυτός διασχίζει την περιοχή τής Γλυκής. Από τον Άδη της µυθολογίας στους Σουλιώτες της ιστορίας Όµως το σηµαντικό δεν είναι οι εναλλακτικές µορφές τουρισµού, που έχουν αναπτυχθεί κατά µήκος του Αχέροντα, όσο το ότι ο επισκέπτης βρίσκεται σ’ έναν τόπο µ’ έντονη ιστορική καταγραφή και η παρουσία του άρχεται µε ισχυρά µυθολογικά στοιχεία, που πασχίζουν να ερµηνεύσουν το µετά τον θάνατο ταξίδι τής ανθρώπινης ψυχής. Τρία χιλιόµετρα µετά την Παραµυθιά, στα δεξιά του δρόµου

που οδηγεί στη Γλυκή, απλώνεται µια µικρή πεδιάδα, που διασχίζεται από τον ποταµό Κωκυτό και ορίζεται από τα χωριά Ραχούλι και Σκάνδαλο. Είναι η πεδιάδα που κατά την αρχαιότητα αναφέρεται ως Ασφόδελος Λειµών (Όµηρος κ. ά.), όπου οι ψυχές των νεκρών περιπλανιόνταν χωρίς λόγο και περίµεναν τις σπονδές αίµατος που τους πρόσφεραν οι ζωντανοί. Ο Κωκυτός (θρήνος) µε τον Αχέροντα (χωρίς χαρά) ενώνονται αρκετά χιλιόµετρα µετά, λίγο πριν εκβάλουν, όπου και το φηµισµένο Νεκροµαντείο. Κατά την αρχαιότητα, ολόκληρη η περιοχή είχε συνδεθεί µε το βασίλειο του Άδη. Η κοιλάδα τού Αχέροντα και το Νεκροµαντείο περιγράφονται τόσο ζωντανά στην Οδύσσεια, ώστε ο Παυσανίας πίστευε πως ο Όµηρος είχε επισκεφθεί την περιοχή. Μισό χιλιόµετρο πριν από το χωριό Γλυκή (προσεγγίζοντάς το από την πλευρά της Παραµυθιάς), ένας ικανοποιητικός ασφαλτόδροµος ανηφορίζει για τα χωριά του Σουλίου. Από τα πρώτα δυο τρία χιλιόµετρα η θέα γίνεται εκπληκτική. Τα υψώµατα του Σουλίου µε τις σχεδόν κάθετες πλευρές τους σε αναγκάζουν να επιστρέψεις στις, σχολικές έστω, γνώσεις για µια περιοχή που ποτίστηκε µε άφθονο αίµα και γέννησε πάµπολλους θρύλους και δηµοτικά τραγούδια. Χαµηλά ήδη αχνοφαίνεται η έξοδος του Αχέροντα στη Γλυκή και η πορεία του προς τη θάλασσα. Ο δρόµος µετά από δέκα περίπου χιλιόµετρα διακλαδίζεται. Ευθεία οδηγεί προς τα χωριά Τσαγγάρι, Κουκουλιοί και Φροσύνη, ενώ δεξιά προς τα ιστορικά χωριά του Σουλίου, όπου σήµερα µόνο η σιωπή και η ερηµιά µένουν… ανθηρές. Τρία χιλιόµετρα µετά, τα πρώτα ερείπια των σπιτιών του Σουλίου είναι ορατά. Άλλα πεντακόσια µέτρα και βρισκό-

76 summer 2017

µαστε στο κέντρο του εναποµείναντος χωριού, µε το παλιό δηµοτικό σχολείο να στεγάζει την Κοινότητα του Σουλίου, τις προτοµές του καλόγερου Σαµουήλ και του Φώτου Τζαβέλα, τα πηγάδια των Σουλιωτών και λίγο ψηλότερα την αναστηλωµένη οικία τού Πάνου Μπόση. Πεντακόσια µέτρα µακρύτερα ο κοινοτικός ξενώνας. Μπορεί κάποιος να επισκεφθεί (πεζοπορώντας) τις οικίες ∆αγκλή, Μπότσαρη, Τζαβέλα και άλλων ιστορικών οικογενειών, τα ερείπια των εκκλησιών Αγίου ∆ονάτου, Αγίου Γεωργίου, Θεοτόκου και Αγίου Νικολάου, καθώς και τα ερείπια ενός κτίσµατος όπου γίνονταν οι συγκεντρώσεις των Σουλιωτών, του Βουλευτηρίου. Η κυρία Τόκα, του ταπεινού καφενείου, µας πληροφορεί πως στο χωριό µένουν πλέον µόνο πέντε οικογένειες γερόντων! Αγγίζοντας την ιστορία… Το αυτοκίνητο εύκολα φτάνει µέχρι το ύψωµα όπου υπάρχει το ξωκλήσι του Αγίου ∆ονάτου, (όπου µαζί µε το Κούγκι και την Κιάφα κατέφευγαν οι Σουλιώτες για την τελευταία άµυνά τους κατά των Τουρκαλβανών), στην πλαγιά του οποίου έχει διαµορφωθεί αµφιθεατρικός χώρος για την παρακολούθηση των εορταστικών εκδηλώσεων που γίνονται κάθε Μάιο προς τιµή και ανάµνηση των αγώνων των Σουλιωτων, στους προεπαναστατικούς χρόνους. Ο τοπικός θρύλος λέει πως σε µια στροφή του Αχέροντα, που ο ποταµός στένευε και η ροή γίνεται ορµητική, παραµόνευε ένα θεριό κι έπρεπε να του πηγαίνουν κάθε χρόνο µια παρθένα κι ένα βόδι, για να µην µολύνει τα νερά. Μια µέρα περνούσε ο ∆ονάτος µε το µουλάρι του, πηγαίνοντας στο καλύβι όπου ζούσε. Είδε την παρθένα να κλαίει και τη ρώτησε τι της συµβαίνει. Του είπε. Εκείνος ξεπέζεψε και κάθισε δίπλα της. Όµως, όπως ήταν κουρασµένος, τον πήρε ο ύπνος, γέρνοντας στο πλευρό της. Σε κάποια στιγµή εµφανίστηκε το θηρίο και η παρθένα τροµαγµένη έβαλε τα κλάµατα, βλέποντας πως τελειώνει η ζωή της. Τότε, ένα της δάκρυ έπεσε στο πρόσωπο του ∆ονάτου και τον ξύπνησε. Ο Άγιος πάλεψε µε το θεριό και το σκότωσε. Η εκκλησιαστική ιστορία αναφέρει πως ο Άγιος έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Μεγάλου και ήταν επίσκοπος σε χωριά της γύρω περιοχής. Από το ξωκλήσι του Αγίου ∆ονάτου η θέα είναι εντυπωσιακή. Απέναντι βλέπουµε το ύψωµα όπου το ιστορικό Κούγκι, µε το ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής (αποκαταστάθηκε το 1963), να µένει όρθιο και να θυµίζει πως στις 16 ∆εκεµβρίου του 1803, κατά την παράδοση του κάστρου στα στρατεύµατα του Βελή, ο καλόγερος Σαµουήλ έγραψε µια σελίδα απελπισµένου ηρωισµού, τινάζοντας στον αέρα την µπαρουταποθήκη. Μαζί του σκοτώθηκαν (κατά τον θεσσαλό Χριστόφορο Περραιβό που συµµετείχε στους αγώνες του Σουλίου και µας παρέδωσε πολύτιµες ιστορικές καταγραφές στο βιβλίο του «Ιστορία Σουλίου και Πάργας»), δυο Σουλιώτες που είχαν αρνηθεί να φύγουν και τρεις Τούρκοι που είχαν οριστεί να παραλάβουν τα εναποµείναντα πολεµοφόδια των Σουλιωτών. Μισής ώρας οδοιπορία οδηγεί στον αυχένα του υψώµατος Κούγκι, όπου κανείς µπορεί να δει (εκτός από την Αγία Παρασκευή) τα ερείπια της Αγίας Κυριακής και του πρόχειρου τείχους που είχαν στήσει για την άµυνά τους οι Σουλιώτες. Επιστρέφοντας, χρησιµοποιούµε και πάλι αυτοκίνητο για να προσεγγίσουµε το ύψωµα της Κιάφας, (αφού αφήσουµε στα δεξιά µας το σχεδόν έρηµο χωριό της Σαµονίβας), όπου στην κορυφή του δεσπόζει το ιστορικό κάστρο. Από το διάσελο, όπου εντυπωσιάζουν και πάλι τα πηγάδια τών Σουλιωτών, ανηφορίζουµε, πεζή πλέον, προς το ερειπωµένο κάστρο. Η θέα δεν είναι απλά πανοραµική, αλλά συγκλονιστική. Όµως, η πλήρης εγκατάλειψη του κάστρου µόνο συναισθήµατα θλίψης µπορεί να προκαλέσει και βέβαια έντονο προβληµατισµό για το ποιο

Η θέση Χώνια (τόπος βαθύς και καταχθόνιος κατά τον Β. Σάνδρη), του Αχέροντα.

Ο Αχέροντας καθώς βγαίνει στην κοιλάδα του Φαναρίου, όπου θα συναντήσει το χωριό Γλυκή.

summer 2017 77

Το µονοπάτι στη Σκάλα τής Τζαβέλαινας, που σήµερα προστατεύεται µε τοιχίο και ξυλοκάγκελα. Το θρυλικό µονοπάτι, που έµεινε µε το όνοµα Σκάλα της Τζαβέλαινας, το οποίο, κατά τη λαϊκή παράδοση, µόνο η γυναίκα του Φώτου Τζαβέλα περνούσε καβάλα στο άλογό της. Και µια άλλη λαϊκή παράδοση συµπληρώνει πως κάποια φορά που το περνούσε µαζί µε τη νύφη της, πιάστηκε στο βράχο η σαρµανίτσα του µωρού που είχε στην πλάτη της και γκρεµίστηκαν µαζί.

Σµιλευµένα βράχια και εµφανείς ρίζες αιωνόβιων δέντρων σε καθηλώνουν µε την πλαστικότητα των σχηµάτων τους στη συµβολή του ρέµατος του Ντάλα µε τον Αχέροντα.

είναι το πραγµατικό πρόσωπο της σύγχρονης πολιτειακής µέριµνας για ό,τι αποτελεί παρελθόν κι εκφράζει την ιστορική διαδροµή τής χώρας. Από το διάσελο της Κιάφας, µε το αυτοκίνητο φτάνουµε στον επίσης ερειπωµένο Αβαρίκο, απ’ όπου µπορεί κάποιος να επισκεφθεί το συνοικισµό Μπενούκα και να µείνει άλαλος από τη θέα τού ποταµού Αχέροντα. Στο συνοικισµό Μπενούκα, βρίσκεται και η καλύτερα διατηρηµένη σουλιώτικη εκκλησία τού Αγίου Σπυρίδωνα. Από εδώ κάποιος µπορεί να πάρει το µονοπάτι που σχεδόν κυκλώνει το Σούλι και οδηγεί µετά από τέσσερις ώρες στην κοιλάδα του Λούρου (το βιβλίο του γιατρού Βασίλη Σάνδρη περιέχει µε λεπτοµέρειες αυτήν, αλλά και άλλες διαδροµές). Κατηφορίζοντας προς τον Αχέροντα Μια ήπια διαδροµή πεζοπορίας διάρκειας τριών ξεκούραστων ωρών περίπου ξεκινά από το χωριό Σαµονίβα (που φτάνει κανείς εύκολα µε αυτοκίνητο) και τελειώνει στην έξοδο του Αχέροντα στη Γλυκή, αφού περάσει από την περίφηµη Σκάλα

78 summer 2017

Ο συγγραφέας κατηφορίζοντας από Σούλι προς τον Αχέροντα.

της Τζαβέλαινας, που πριν από χρόνια το πέρασµά της προξενούσε τρόµο. Η ίδια διαδροµή µπορεί να γίνει αντίστροφα, ξεκινώντας την πεζοπορία από το χωριό Γλυκή και καταλήγοντας στη Σαµονίβα, απ’ όπου µπορεί να συνεχίσει την επίσκεψη σε Κιάφα, Κούγκι, Άγιο ∆ονάτο και Σούλι. Όποιον τρόπο και να διαλέξει κανείς, η διαδροµή είναι µαγευτική και χαρίζει εικόνες ιδιαίτερης έντασης. Κατηφορίζοντας από τη Σαµονίβα µέσα στο πυκνό δάσος τα συναισθήµατα για την ελληνίδα φύση έρχονται να µουδιάσουν τη σκέψη σου. Η σιωπή διακόπτεται µόνο από τον ήχο τών βηµάτων στο µονοπάτι, ενώ µετά από µια περίπου ώρα πλησιάζει στ’ αφτιά σου και ο ήχος από τρεχούµενο νερό. Ήδη χαµηλά αχνοφαίνεται το φιδωτό ρέµα τού Ντάλα, που έρχεται από τ’ ανατολικά. Αξίζει µια παράκαµψη, έστω κι αν σε βγάλει για µια και παραπάνω ώρα από την πορεία σου, για να προσεγγίσεις το ρέµα από την πλευρά όπου οι ντόπιοι κτηνοτρόφοι εκµεταλλεύονται τις τεράστιες σπηλιές τού βουνού για να κατασκευάσουν τα µαντριά τους. Κάτι που θα σ’ εντυπωσιά-

έλαινας. Ο Αχέροντας από τη Σκάλα της Τζαβ

σει είναι οι µικρόσωµες αγελάδες τις περιοχής που τις βλέπεις σκαρφαλωµένες εκεί που µόνο κατσίκια νόµιζες θα µπορούσαν να σκαρφαλώσουν. Και βέβαια απορείς γιατί δε συναντάς ούτε έναν άνθρωπο να συνοδεύει είτε τις αγελάδες, είτε τα κατσίκια. Συνεχίζοντας το µονοπάτι συναντάς την κάθοδο του ποταµού Αχέροντα, µε τις εκπληκτικές γλυπτικές επεµβάσεις του στα βράχια απ’ τα οποία περνά. Νερά γάργαρα και δροσερά που σε αναζωογονούν και σε προκαλούν να τα διασχίσεις. Λίγα µέτρα πιο κάτω, ο Αχέροντας συναντιέται µε το ρέµα του Ντάλα που βγαίνει µέσα από πανέµορφα γλυπτικά συµπλέγµατα της πέτρας. Εκεί διακόπτεται το µονοπάτι και πλέον πρέπει να περάσεις τα δυο περίπου µέτρα, που στο σηµείο εκείνο έχει πλάτος το ρέµα τού Ντάλα, µπαίνοντας στο νερό, που όµως εκεί δεν έχει βάθος περισσότερο από µισό µέτρο. Ξαναβγαίνοντας στο µονοπάτι προχωράς έχοντας στ’ αριστερά σου τον Αχέροντα. Το σηµείο ονοµάζεται Χώνια και είναι ένας από τους οµορφότερους σχηµατισµούς βράχων σ’ ελληνικά ποτάµια. Πέτρινες κολυµπήθρες που σε προκαλούν να βουτήξεις και να ζήσεις µια διαφορετική εµπειρία. Λίγα µέτρα ακόµα και φτάνεις στη γέφυρα του Ντάλα, που θα σε διεκπεραιώσει στην απέναντι πλαγιά, απ’ όπου το µονοπάτι οδηγεί στη θρυλική τοποθεσία που είναι γνωστή ως Σκάλα της Τζαβέλαινας και αποτελούσε την είσοδο στο Σούλι από την πεδιάδα του Φαναρίου, όπου και το χωριό Γλυκή. Πίσω σου υψώνονται πανοραµικά το Κούγκι και η Κιάφα, ενώ κάτω στα δεξιά σου ρέει ο Αχέροντας. Εικόνες µοναδικής οµορφιάς που συνδέονται µε θρύλους και λαϊκές παραδόσεις τής περιοχής. Η Σκάλα τής Τζαβέλαινας είναι πλέον προστατευµένο µε τοιχίο και ξύλινα κάγκελα µονοπάτι, ενώ για όσους φοβούνται ακόµα κι έτσι το πέρασµα, υπάρχει η σκαµµένη γαλαρία που τους οδηγεί στην έξοδο. Είναι άγνωστο πότε ακριβώς λαξεύτηκε το µονοπάτι στον βράχο. Η τοπική παράδοση λέει πως το σκάλισαν Σουλιώτισ-

σες που τις κρεµούσαν µέσα σε κόφες από την κορυφή τού βράχου. Επίσης πως η ονοµασία «Σκάλα της Τζαβέλαινας» οφείλεται στο ότι όταν ακόµα το µονοπάτι ήταν αδιάβατο, η Τζαβέλαινα το πέρασε, πρώτη αυτή, καβάλα στο άλογο. Σήµερα το πέρασµά του είναι ακίνδυνο, αφού έχει διαπλατυνθεί. Θυµάµαι όµως, πως όταν το πέρασα για πρώτη φορά το 1977, σου έκοβε την ανάσα. Τότε είχα επιχειρήσει ν’ ανεβώ στο Σούλι από το µονοπάτι. Ακριβώς εκεί που έβγαινε η στενωπός, είχα συναντήσει έναν γέρο Σουλιώτη, καβαλάρη, ευθυτενή, ξερακιανό, µε µάτια λαµπερά. Τον ρώτησα πόσο ώρα δρόµο έχω για το Σούλι και γέλασε. «∆υο οργιές», απόσταση είπε. «Ούτε δυο τσιγάρα δρόµος…», συµπλήρωσε. Οι «δυο οργιές» ήταν µια πεζοπορία τετράωρη και αφού δυο φορές µπήκα στο ποτάµι µε το νερό να φτάνει στο στήθος. Τότε κατάλαβα πόσο απρόσιτα ήταν τα βουνά του Σουλίου και πόσο δύσκολη ήταν η επικοινωνία των Σουλιωτών µε τις γύρω περιοχές. Όµως, για όσους αντέχουν την πεζοπορία οι προκλήσεις συνεχίζονται. Αµέσως µετά την έξοδο από τη Σκάλα της Τζαβέλαινας υπάρχουν δυο κατηφορικά µονοπάτια, που σε κάποια σηµεία τους έχουν και σκαλοπάτια, τα οποία σε οδηγούν στον Αχέροντα. Κι εδώ το τοπίο είναι µαγευτικό. Μπορείς ν’ ακολουθήσεις πλέον τον ποταµό µέσα από την κοίτη του ή από τις όχθες του και µετά από λίγα λεπτά να βγεις στα καφενεδάκια της όχθης και στις αφετηρίες του ράφτινγκ. Βέβαια, για όποιον αποφασίσει να έχει έδρα των εξορµήσεών του την Παραµυθιά ή τη Γλυκή, τα ενδιαφέροντα της περιοχής είναι πολλά, αφού σε µισή ώρα περίπου µπορεί να βρεθεί στην πανέµορφη Πάργα, αλλά και τα Σύβοτα. Άκρως ενδιαφέρουσες, όµως, είναι και οι επισκέψεις στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα στο Νεκροµαντείο, στη ∆ωδώνη, που η περιοχή της θεωρείται από τον Αριστοτέλη κοιτίδα της Ελλάδος, στο Ζάλογγο, στην αρχαία Κασιώπη κ. ά., τόπους που έχουν ν’ αφηγηθούν πολλά στον καθένα µας.

summer 2017 79

Αλµυρές σκέψεις ενήλικων καλοκαιριών Γρ ά φ ε ι η Φ ι λ α ρ έ τ η Π ά κ α

«…Έχεις µια γεύση τρικυµίας στα χείλη Κι ένα φόρεµα κόκκινο σαν το αίµα Βαθιά µες στο χρυσάφι του καλοκαιριού Και τ’ άρωµα των γυακίνθων - Μα πού γύριζες» «Κατεβαίνοντας προς τους γιαλούς τους κόλπους µε τα βότσαλα Ήταν εκεί ένα κρύο αρµυρό θαλασσόχορτο Μα πιο βαθιά ένα ανθρώπινο αίσθηµα που µάτωνε Κι άνοιγες µ’ έκπληξη τα χέρια σου λέγοντας τ’ όνοµα του Ανεβαίνοντας ανάλαφρα ως τη διαύγεια των βυθών Όπου σελάγιζε ο δικός σου ο αστερίας» Ποιος µπορεί να ξεχάσει εκείνα τα καλοκαίρια της ανεµελιάς… Τα καλοκαίρια που ο λογισµός ξεγλιστρούσε από το σώµα και ταξίδευε µέσα στις αλµυρές σταγόνες της θάλασσας, ξεχυνόταν σε πελάγη, γνώριζε κόσµους υπαρκτούς και ανύπαρκτους, πλαισιωνόταν µουσικά από καρδιοχτύπια παιδικά, εφηβικά, από σκέψεις υγρές και διστακτικά πεταρίσµατα των βλεφάρων… Τότε που στην άµµο γράφονταν οι µεγαλύτερες αγάπες, φιλίες και όνειρα, εκείνα που τα έσβηνε το κύµα και τα έπαιρνε µια ευχή στα πεφταστέρια και στις Περσείδες του Αυγούστου… Εκείνη η προσµονή της ενηλικίωσης που φάνταζε τόσο µακρινή και τόσο σπουδαία… Στιγµές αθωότητας µιας σύγχρονης νεολαίας που ανάµεσα στις ανεπανάληπτες προσφορές των εταιριών τηλεπικοινωνίας και στις κλήσεις µε απόκρυψη, είχε ακόµη λίγο στίγµα αστερόσκονης, από αυτήν που έσταζε ο ουρανός κάθε φορά που έσκιζες το γόνατό σου στην αλάνα, ή πάλευες να αποδείξεις στο κρυφτό την αδικία που σε έπνιγε… Τότε που υπερασπιζόσουν το δίκιο σου µε σθένος, πιανόσουν στα χέρια κι έλυνες τα προβλήµατα σου µόνος, µε αυτή τη δύναµη της ψυχής που πυροδοτούσε η ανάγκη σου να µεγαλώσεις, να αποδείξεις, να υποδείξεις και να επιβάλλεις όλα αυτά που για το παιδικό µυαλό σου δήλωναν την ανάγκη σου για αλλαγή, ενηλικίωση και ευθύνη… Τότε που έτρεµες το ξύλο της µάνας, αλλά συνάµα έβρισκες σε εκείνη την σω-

80 summer 2017

τήρια αγκαλιά λίγο πριν το νανούρισµα και το φεγγάρι να κλείσουν άλλο ένα επεισόδιο της δικής σου πρώτης ταινίας. «Άκουσε, ο λόγος είναι των στερνών η φρόνηση Κι ο χρόνος γλύπτης των ανθρώπων παράφορος Κι ο ήλιος στέκεται από πάνω του θηρίο ελπίδας Κι εσύ πιο κοντά του σφίγγεις έναν έρωτα Έχοντας µια πικρή γεύση τρικυµίας στα χείλη. ∆εν είναι για να λογαριάζεις γαλανή ως το κόκαλο άλλο καλοκαίρι, Για ν’ αλλάξουνε ρέµα τα ποτάµια Και να σε πάνε πίσω στη µητέρα τους, Για να ξαναφιλήσεις άλλες κερασιές Ή για να πας καβάλα στο µαΐστρο. Στυλωµένη στους βράχους δίχως χτες και αύριο, Στους κινδύνους των βράχων µε τη χτενισιά της θύελλας Θ’ αποχαιρετήσεις το αίνιγµά σου» Σήµερα λίγα χρόνια µετά, γυρίζεις στα ίδια µέρη αδιάφορος, απογοητευµένος από τα όνειρα εκείνων των θερινών νυκτών, δεν πιστεύεις στην αστερόσκονη και στις µεγάλες αγάπες… Φοβάσαι να παλέψεις για αυτά τα «δίκια» που σε πνίγουν, σκύβεις το κεφάλι και υποχωρείς σε πολλά από αυτά που κάποτε θα συνέτριβε η παιδική ορµή σου… Κυκλοφορείς καλυµµένος από προστατευτικά για να µη σκίσεις το γόνατό σου... Βλέπεις κάποτε έπεφτες και σηκωνόσουν και καυχιόσουν για αυτό… Σήµερα, οι ουλές των πτώσεων είναι αδυναµίες για όποιους σε κοιτάζουν... Ξέρεις ότι οι συναισθηµατικές πτώσεις δεν αφήνουν σηµάδια και είναι τόσο εύκολο για πολλούς να σε ποδοπατούν χωρίς να υπάρχουν εµφανείς αποδείξεις… Η ενηλικίωση που ανέµενες είναι εδώ, η διασκέδασή σου µια οθόνη αφής, άφθονο αλκοόλ και ξηµεροβραδιάσµατα µε άσµατα πόνου, µε στίχους δίχως φαντασία, προβλέψιµους και επαναλαµβανόµενους… Ευτυχώς είναι και κάτι προβλέψιµο πια.. Η ρέµβη κι η ονειροπόληση της ενήλικης ζωής πλέον διακόπτεται από τον ήχο του µηνύµατος στο messenger και οι ελπίδες παγιδεύονται σε βλέµµατα

στο Instagram που διαρκούν για µια µέρα… Τα σκαµπανευάσµατα της ζωής, και η ακροβασία στους απόκρηµνους βράχους γίνεται καλλιτεχνική ανάρτηση που µαζεύει likes, και οι φωτογραφίες στα album σταµατούν, σε χαµόγελα µε δόντια λιγοστά, σε παραλίες µε κουβαδάκια και µπρατσάκια, σε καλοκαίρια µε µαύρισµα «τροπικό», σε πυργάκια και ευφάνταστες κατασκευές στην άµµο άγουρων αρχιτεκτόνων που διέπρεπαν πριν καν το σπουδάσουν, στα δάκρυα µέσα στις «Καλοκαιρινές ∆ιακοπές» που προετοίµαζαν τους λαµπρούς επιστήµονες του µέλλοντος στερώντας τους ώρες από το παιχνίδι, στους τροχούς των ποδηλάτων µε ρόδες βοηθητικές… Όλα αυτά την ώρα που προσπαθείς να ισορροπήσεις σε µια ρόδα κάνοντας εντυπωσιακά κόλπα και φιγούρες… Ήρθε η εποχή να χαράξεις το µέλλον σου, να πάρεις αποφάσεις ζωής… Ήταν δύσκολη τελικά η ενηλικίωση, ή λάθος η εποχή που έπρεπε να µεγαλώσεις… Τα καλοκαίρια γράφουν «κρίση», «µνηµόνια», «ανεργία», κι εσύ καταστρώνεις το πλάνο σου σε ένα χάρτη ξεσκισµένο… Σαν τη Μαρίνα του Ελύτη… Το τελευταίο καλοκαίρι της ανεµελιάς της οδεύει προς το τέλος, τώρα η ενήλικη ζωή της κρύβει άλλο ταξίδι. Τολµηροί όσοι κλέψουν και φυλάξουν λίγη θάλασσα στην καρδιά, και λίγη αστερόσκονη στο βλέµµα, όσοι σκίσουν το γόνατο, και βάψουν µε το αίµα τους κόκκινη, γεµάτη πάθος και ζωντάνια τη ζωή τους. Άλλωστε η µάνα θα είναι εκεί, υπαρκτά ή νοητά, να αγκαλιάζει τις φτερούγες του παιδιού της, σε πτήσεις έξω από τη φωλιά, µε άτσαλες προσγειώσεις ή µεγάλα ταξίδια κοντά στα αστέρια που κάποτε αγνάντευε… Ακόµη ένα καλοκαίρι µας βρίσκει πάλι στους ίδιους βράχους ακουµπισµένους, δίπλα σε λογής λογής Μαρίνες… Ο ανέκκλητος χαρακτήρας που έχει το πέρασµα του χρόνου στενεύει τα περιθώρια των επιλογών, η προσωπικότητα διαµορφώνεται, το αίνιγµα τείνει να βρει την απάντηση του κι έτσι η µαγεία να χαθεί… Ας είναι… Τουλάχιστον τα καλοκαίρια σου δίδαξαν πώς να κολυµπάς µε υποµονή και δύναµη µέχρι να βρεις στεριά… * Στίχοι από το ποίηµα του Οδυσσέα Ελύτη «Η Μαρίνα των βράχων»

Θεόδωρος Σταυράκης

∆ηµιουργώντας

το πρώτο

Ηµιαφρώδες Κρασί

στον Τύρναβο

Ο

λοκληρώνοντας τις σπουδές του στην Οινολογία, ο Θεόδωρος Σταυράκης, το 1999 επιστρέφει στο Τύρναβο. ∆ίνοντας βάση στην πρώτη ύλη, αρχίζει να αναφυτεύει τους αµπελώνες του παππού του. Παράλληλα αποκαθιστά το παραδοσιακό οινοποιείο, που ανήκει στην οικογένεια από το 1860, και το 2001 συνεχίζει µε το αρχοντικό της οικογένειας. Η παραδοσιακή λιθόκτιστη οικία, λαϊκής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής κατασκευασµένης τέλη του 1800, µεταµορφώνεται σε ναό Οίνων και Αποσταγµάτων, µε έµφαση στα ελληνικά προϊόντα, µε χώρο γευσιγνωσίας και Τράπεζα Οίνου (αποταµίευση Οίνων παλαιάς σοδειάς. Το 2004 λαµβάνει την άδεια εµφιάλωσης και ξεκινάει τη διάθεση των κρασιών του. Το πάθος του για την οινοποιία τον

ωθεί να εξετάσει διεξοδικά τις τοπικές ποικιλίες. Εντύπωση του προκαλεί το Μοσχάτο Μαύρο Τυρνάβου. Είναι το µοναδικό “Μαύρο” Μοσχάτο στον κόσµο και το µικροκλίµα της περιοχής εκτινάσσει τα αρωµατικά και γευστικά χαρακτηριστικά του καρπού που θυµίζουν έντονα φράουλα και τριαντάφυλλο. Αποφασίζει λοιπόν, να δηµιουργήσει το πρώτο Ηµιαφρώδες κρασί από Μοσχάτο Μαύρο Τυρνάβου. Η οινοποίηση πραγµατοποιείται µε διακοπή ζύµωσης, ψύχοντας τη δεξαµενή ώστε να αδρανοποιηθούν οι ζυµοµύκητες και να σταµατήσει η ζύµωση του κρασιού. Ως αποτέλεσµα παραµένουν αζύµωτα σάκχαρα της σταφυλής, στα οποία οφείλεται η γλυκιά γεύση και ο χαµηλός αλκοολικός βαθµός, 7%. Παράλληλα κατά την ψύξη διατηρείται ο φυσικός αφρισµός που παρά-

γεται κατά τη ζύµωση. Έτσι δηµιουργήθηκε ο Κοραλλένιος ροζέ. Παράλληλα συνεχίζει τις σπουδές του και το 2006 παίρνει το πτυχίο της Οινοχοΐας, WSET LEVEL 2 INTERMEDIATE CERTIFICATE IN WINES AND SPITITS. Ο Θεόδωρος όµως δε σταµατά εκεί. Το 2009 παράγει τον Κοραλλένιο Λευκό. Λευκός Ηµιαφρώδης Οίνος από Μοσχάτο Μαύρο Τυρνάβου, µε τη µέθοδο blanc de noir. Πολυπράγµων και αεικίνητος δεν σταµατά να πειραµατίζεται, συµµετέχει σε εκθέσεις και διοργανώνει ιδιαίτερες εκδηλώσεις στο Οινοποιείο του. Εξάγει σε Γερµανία και Αµερική από όπου λαµβάνει συνεχώς διακρίσεις. Κοραλλένιος Σταυράκη. Θα µας βρείτε σε επιλεγµένες κάβες, µπαρ, εστιατόρια και στο Οινοποιείο µας κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας.

Οινοποιία Σταυράκη | Υπεύθυνος Σταυράκης Θεόδωρος. Τύρναβος Ευθ. Γουνιτσιώτη 50 | 2492022700 | 6937148212 site: www.stavrakiswinery.com | F: Stavrakis Winery, ΑΜΠΕΛΟΥ ΤΕΧΝΗ

ΤΕΜΠΗ – ΔΕΛΤΑ ΠΗΝΕΙΟΥ

Το τρόχαλο της αρκούδας Γρ ά φ ε ι ο Σ π ύ ρ ο ς Τσ α ν τ ό π ο υ λ ο ς

Ή

••• Η ιστορία που διηγούνται οι ντόπιοι για τον καλόγερο, την αρκούδα και την ευχή – κατάρα…

ταν λέει κάποτε ένας μοναχός που ζούσε στον Όλυμπο, κάπου ανάμεσα από την Καλλιπεύκη και τη Σκοτίνα, στο δάσος της Αγίας Τριάδας και είχε κάνει τάμα να φτιάξει ένα μοναστήρι. Ο μοναχός είχε ένα γαϊδουράκι και όλη μέρα χειμώνα - καλοκαίρι κουβαλούσε πέτρες για να τελειώσει το μοναστήρι… Το γαϊδουράκι με τον καιρό μη αντέχοντας την βαριά δουλειά ψόφησε από την κούραση αφήνοντας τον καλόγερο μόνο του. Μη έχοντας βοήθεια η δουλειά δεν προχωρούσε, ώσπου μια μέρα εμφανίστηκε ένα αρκουδάκι. Με χαρά ο μοναχός το μάζεψε και το εξημέρωσε… Όταν μεγάλωσε λιγάκι το αρκουδάκι, το σκέφτηκε από δω το σκέφτηκε από κει ο καλόγερος και τελικά το σαμάρωσε με το σαμάρι του γαϊδάρου για να κουβαλάει πέτρες και να τελειώσει το μοναστήρι. Πραγματικά ο καιρός περνούσε και η δουλειά προχωρούσε κανονικά μέχρι που έφτασε στο τέλος της.

82 summer 2017

Ο καλόγερος έχοντας εκπληρώσει το τάμα του και αφού ευχαρίστησε με τον τρόπο του την αρκούδα, πλέον την ξεσαμάρωσε και την άφησε να φύγει. Η αρκούδα όμως όλα αυτά τα χρόνια, αν και έτρωγε καλά, δεν πέρασε και τόσο ωραία με την καθημερινή σκληρή δουλειά που ήταν αναγκασμένη να κάνει. Φεύγοντας, λοιπόν, από εκείνο το μέρος χτύπησε αγανακτισμένη με το μπροστινό πόδι της σε έναν βράχο και άφησε το σημάδι της πάνω του, εξού και το τρόχαλο της αρκούδας, κάνοντας και μια ευχή - κατάρα να μην ξαναπατήσει καμία αρκούδα στην περιοχή. Και από τότε, σύμφωνα με την παράδοση πάντα, οι κάτοικοι λένε ότι ποτέ πλέον δεν ξαναφάνηκε αρκούδα στην περιοχή εκείνη! Ο καλόγερος τελικά ήταν ο Διονύσιος που αργότερα χαρακτηρίστηκε Άγιος και το μοναστήρι αυτό που υπάρχει και σήμερα του Αγίου Διονυσίου. Περιπλανηθήκαμε στην περιοχή με τον Παναγιώτη Παπαϊωάννου, ο οποίος και μου διηγήθηκε την ιστορία.

Η

αρχαία παράδοση της Γιόγκα είναι αναμφίβολα ανεκτίμητης αξίας. Από τα κείμενα που σώθηκαν, λέγεται πως η Γιόγκα γεννήθηκε μέσα στο δάσος και αναπτύχθηκε με την παρατήρηση της φύσης, των ζώων, την εναρμόνιση ανάμεσα στα 5 στοιχεία και τον άνθρωπο. Πολλοί γνωρίζουμε τα ευεργετήματα που δημιουργεί η Γιόγκα στον ανθρώπινο οργανισμό, για αυτό και στις μέρες μας λειτουργεί ως εργαλείο για τη γενική βελτίωση της υγείας μας. Παράλληλα γνωρίζουμε πως η φύση επιδρά αγχολυτικά στον σύγχρονο άνθρωπο, βοηθώντας την ψυχική του υγεία. Η Γιόγκα επίσης συμβολίζει την ισορροπία ανάμεσα σε σώμα νου και ψυχή, μια ισορροπία που επιτυγχάνεται μέσα από την εξάσκηση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ενοποίηση του ανθρώπου με τη Θεία φύση του. Ο άνθρωπος γεννήθηκε στη φύση και είναι φτιαγμένος να νιώθει πιο ευχάριστα όταν βρίσκεται εκεί. Στη φύση χρησιμοποιούμε και αναπτύσσουμε τις αισθήσεις μας σε μεγαλύτερο βαθμό: Η μυρωδιά της φύσης, η θέα του ουρανού, τα δέντρα, οι ήχοι των πουλιών,

το γρασίδι, η αίσθηση του ανέμου στο σώμα μας, όλα είναι εκεί για να μας χαλαρώσουν. Η δύναμη του περιβάλλοντος είναι παρούσα και μας προσφέρει έμπνευση, μας καλεί να αγκαλιάσουμε σε βάθος την εμπειρία μας και να εξασκηθούμε χωρίς να νιώθουμε διαχωρισμένοι από τη φύση. Πιο συγκεκριμένα: • Αναπνέοντας καθαρό οξυγόνο, ταυτόχρονα απελευθερώνουμε τοξίνες, ένταση, αρνητικά συναισθήματα και βελτιώνουμε την αναγέννηση των κυττάρων μας.

• Αποκτούμε περιβαλλοντική συνείδηση, δημιουργούμε μια αλληλεξαρτώμενη σχέση φροντίδας προς τη φύση, που συνεχίζεται εφ΄όρου ζωής.

• Αλλάζουμε παραστάσεις και διευρύνουμε το οπτικοακουστικό μας πεδίο.

• Αυξάνουμε την ιδιοδεκτικότητα – την αίσθηση της κίνησης, της θέσης του σώματος στο χώρο.

• Βρίσκουμε το δρόμο της πνευματικότητας, συνδεόμαστε με τον πραγματικό εαυτό μας.

• Καλλιεργούμε την ικανότητα για προσαρμογή - νιώθουμε χαρά βγαίνοντας από τις συνήθειες.

* Η Μαρία Δεμπέλα είναι καθηγήτρια φυσικής αγωγής - Certified Yoga and Pilates Instructor - Απόφοιτος Yoga Works • Ιδιοκτήτρια του Escape Fitness Hall , Ραιδεστού 1 Γιάννουλη, τηλ: 2410/592680 6980/291675

84 summer 2017

Γιόγκα στην όχθη του Πηνειού µε την Μαρία ∆εµπέλα Του Μιχάλη Κοντού

summer 2017 85

Το Κλου προτείνει…

«Tετράδια ονείρων»

Ζυράννα Ζατέλη, «Tετράδια ονείρων», εκδόσεις Καστανιώτη, σειρά ελληνική λογοτεχνία – πεζογραφία, σσ. 240 Τα Τετράδια ονείρων είναι ένα παράξενο και απρόσµενο βιβλίο, όπου η Ζυράννα Ζατέλη αποκαλύπτει τις θρυαλλίδες της γραφής της, τις µύχιες εικόνες που δηµιούργησαν το µαγικό της σύµπαν· ένα γοητευτικό ταξίδι στον κόσµο των ονείρων της –πρωταρχική ύλη της πεζογραφίας της–, µε τα αινίγµατα του υποσυνείδητου που η ίδια επέλεξε να καταγράψει ανασύροντάς τα από το χάος της ενύπνιας ζωής.

«στης καρυδιάς τον ίσκιο»

Γιώτα Φώτου, «στης καρυδιάς τον ίσκιο», µυθιστόρηµα, εκδόσεις Ψυχογιός, σ.σ. 384. Πικρό δέντρο η καρυδιά. Βαρύς ο ίσκιος της. Αν κάποιος χαλαρώσει κάτω από αυτόν, κινδυνεύει να χαθεί. Η Θάλεια Λυµπέρη και ο ∆ηµοσθένης Ταρούσης, παιδιά ακόµα, συναντιούνται κάτω από µια καρυδιά, σε ένα ορεινό χωριό της Ευρυτανίας. Οι οικογένειές τους, το κράτος και η µοίρα έχουν κληροδοτήσει και στους δυο ασήκωτο φορτίο. Απελπισµένοι και βλέποντας τα όνειρά τους να πνίγονται, κάνουν λανθασµένες επιλογές, φτάνοντας στην άκρη του γκρεµού. Θα ξαναβρεθούν, ενήλικοι πλέον, στο Τορόντο του Καναδά, έχοντας επάνω του ο καθένας βαθιές πληγές που δύσκολα µπορούν να σβήσουν. Ένα ταξίδι στα δύσκολα χρόνια 1908-1958, µέσα από τα οποία έρχονται στο φως κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις, οι πόλεµοι, η Κατοχή, ο Εµφύλιος, ο αγώνας για επιβίωση σε αποµονωµένες περιοχές της χώρας και η νοοτροπία των κατοίκων τους, η µετανάστευση αλλά και τα προβλήµατά της µέσα από τη συγκλονιστική πορεία δύο οικογενειών και την ανατρεπτική ιστορία µιας λαβωµένης αγάπης.

«Στην παγίδα του νερού»

Πόλα Χόκινς, «Στην παγίδα του νερού», µυθιστόρηµα, εκδόσεις Ψυχογιός, σσ. 384 «Τζούλια, εγώ είµαι. Πάρε µε, είναι ανάγκη. Σε παρακαλώ, Τζούλια, είναι σηµαντικό». Λίγες µέρες πριν από τον θάνατό της, η Νελ Άµποτ τηλεφώνησε στην αδελφή της. Η Τζουλς δεν το σήκωσε, αγνοώντας την έκκλησή της για βοήθεια. Τώρα η Νελ είναι νεκρή. Λένε ότι πήδηξε. Και η Τζουλς αναγκάζεται να επιστρέψει στο µέρος µε το οποίο έλπιζε ότι είχε ξεµπερδέψει οριστικά, για να φροντίσει την έφηβη κόρη που άφησε πίσω η αδελφή της. Η Τζουλς, όµως, φοβάται. Φοβάται πολύ. Τις καλά θαµµένες αναµνήσεις της, τον παλιό µύλο, τη γνώση ότι η Νελ αποκλείεται να πήδηξε. Και πάνω απ’ όλα, φοβάται το νερό και εκείνο το µέρος που ονοµάζουν Κολυµπήθρα των Πνιγµών… Με την ίδια καταιγιστική γραφή και βαθιά κατανόηση των ανθρώπινων ενστίκτων που µάγεψαν εκατοµµύρια αναγνώστες παγκοσµίως στο εκρηκτικό ντεµπούτο της ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΤΟΥ ΤΡΕΝΟΥ, η Πόλα Χόκινς υπογράφει ακόµα ένα απολαυστικό µυθιστόρηµα το οποίο αντλεί στοιχεία από τις ιστορίες που λέµε για το παρελθόν µας και τη δύναµή τους να καταστρέψουν τη ζωή που ζούµε στο παρόν.

«∆ύο ζωγράφοι»

∆ηµήτρης Καµπουράκης, «∆ύο ζωγράφοι», αστυνοµικό µυθιστόρηµα, εκδόσεις Πατάκη, σ.σ. 448. Στο µικρό νησί της Περγούσσας, ένας φόνος θα ταράξει την ήσυχη ζωή των κατοίκων. Ο καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών ∆ηµήτριος Μαγγελάνος βρίσκεται νεκρός στο δωµάτιό του. Το έγκληµα καλείται να εξιχνιάσει ο υπαστυνόµος Όµηρος Βαρθακουλάκης, ένας παρορµητικός αλλά έντιµος Κρητικός, που πήρε µετάθεση στο νησί για να ενισχύσει το αστυνοµικό τµήµα κατά την τουριστική περίοδο του καλοκαιριού. Στο εγχείρηµά του,

θα δεχτεί, απρόθυµα, τη βοήθεια του πεθερού του Σεβαστιανού Κατάλευκου, καταξιωµένου δηµοσιογράφου, ο οποίος, αν και δε συµπαθεί διόλου τον άξεστο γαµπρό του, θα του προσφέρει διόδους εκεί όπου όλοι οι άλλοι πέφτουν σε αδιέξοδο. Οι ύποπτοι είναι πολλοί: ο Παντέλος, αυτοδίδακτος ζωγράφος που βγάζει τα προς το ζην πουλώντας το καλοκαίρι στους τουρίστες τοπιογραφίες, ο Αποτσίγαρος, ο τρελός του χωριού, ένα ζευγάρι Ελλήνων τουριστών που εξαφανίζεται ως διά µαγείας από το αποµονωµένο νησί, ο Φαλακροκοτσιδάκιας, ιδιοκτήτης του µοναδικού µπαρ και του κάµπινγκ όπου κατασκηνώνουν χασικλήδες νεαροί, αλλά και ο εφοπλιστής Χατζησωκράτης µε τον ανιψιό του Άλεξ, που έχουν στην ιδιοκτησία τους ένα κοµµάτι του νησιού. Ποιος είναι τελικά ο ένοχος; Και τι σχέση έχει η δηµοπράτηση του πίνακα ενός µυστηριώδους καλλιτέχνη από τον διάσηµο οίκο Κρίστις στο Λονδίνο;

«Όχθες και κύµατα»

Ευαγγελία Ευσταθίου, «Όχθες και κύµατα», εκδόσεις Λιβάνη, σ.σ. 665 Ούτε που µπορούσε να διανοηθεί η Μάγια Λοΐζου ότι το πολύτιµο βραχιόλι στο βάθος ενός ξεχασµένου κιβωτίου θα άλλαζε τόσο δραµατικά τη ζωή της από τη στιγµή που το φόρεσε στο χέρι. Ούτε που µπορούσε να διανοηθεί και ο Αδριανός Καίσαρης ότι η βίαιη πτώση από την κορυφή θα τον οδηγούσε πίσω στον κόσµο που κάποτε του στράγγισε ανελέητα καρδιά και νου, µετατρέποντάς τον σε ένα ψυχρό και αδίστακτο θηρίο. Βαριά µυστικά και οδυνηρές αλήθειες απειλούν µε όλεθρο το κάθε βήµα της Μάγιας, την ίδια ώρα που ο Αδριανός καλείται να γίνει πρωταγωνιστής σε ένα ανήθικο παιχνίδι µε θύµα εκείνη. Ακόµη και ο έρωτας µοιάζει να γίνεται εχθρός σε µια στιγµή που τα λάθη του παρελθόντος τούς φέρνουν αντιµέτωπους µε θανάσιµους κινδύνους. Κι όσο τα κύµατα θεριεύουν, απειλώντας να παρασύρουν τα πάντα στο πέρασµά τους, οι ήσυχες όχθες φαντάζουν ολοένα και πιο µακρινές. Όπλο ή γυάλινη ασπίδα η αγάπη; Άγριος βράχος ή απάνεµη όχθη το τέλος του δρόµου για το κύµα;

Το Κλου | Μεγ. Αλεξάνδρου 6 | Λάρισα | 2410538597 | www.kloubooks.gr

2017 86 summer 2 summer 2017

Μ

ια άκρως επιτυχηµένη καλλιτεχνικά περίοδος έκλεισε το Σύγχρονο Ωδείο Λάρισας µε την εµβληµατική εµφάνιση του φωνητικού συνόλου Solartissimo στο 13ο ∆ιεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου. Το Solartissimo υπό την διεύθυνση του κ. Νίκου Στ. Ευθυµιάδη, µετέβη στη Σύρο, η οποία ως γνωστόν αποτελεί το επίκεντρο υψηλού επιπέδου καλλιτεχνικών γεγονότων καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους. Συγκεκριµένα το σύνολο έλαβε ιδιαίτερα τιµητική πρόσκληση από τους διοργανωτές του Φεστιβάλ (η µοναδική Ελληνική συµµετοχή), προκειµένου να συµπράξει µε άλλες τέσσερις διακεκριµένες χορωδίες από την Βόρειο Αµερική (The Yellow Rose Singers,San Antonio, TX-Kairos Youth Choir, Berkeley, CA-Sun Valley Community Church Traditional Choir,Tempe, AZCamerata Singers, Pocatello, ID-Proclamation Chorale, Fort Worth, TX) στην παρου-

88 summer 2017

ΣΠΟΥ∆ΑIΑ ΕΜΦAΝΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟ SOLARTISSIMO

ΤΕΜΠΗ – ∆ΕΛΤΑ ΠΗΝΕΙΟΥ

Το φωνητικό σύνολο του Σύγχρονου Ωδείου Λάρισας στο 13ο ∆ιεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου

σίαση του κορυφαίου έργου του W.A.Mozart η λειτουργία της Στέψης, υπό την διεύθυνση του διάσημου αρχιμουσικού Peter Tiboris. Τις χορωδίες πλαισίωνε η ορχήστρα Pan –European Philharmonia of Warsaw.Τα σύνολα εργάστηκαν επάνω στο έργο για τέσσερις ημέρες κάνοντας πρόβες υπό την καθοδήγηση του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του San Antonio του Τέξας Garry L.Mabry.Η συναυλία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 16 Ιουλίου στο εμβληματικό θέατρο της Ερμούπολης «Απόλλων», γνωστό και ως μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου. Επιστέγασμα όλων υπήρξε η συναυλία που έλαβε χώρα την Δευτέρα 17 Ιουλίου στον Μεγαλοπρεπή Ορθόδοξο Ναό του Αγ. Νικολάου Σύρου, όπου επαναλήφθηκε η λειτουργία του Mozart ως πρώτο μέρος του προγράμματος, ενώ στο δεύτερο μέρος εμφανίστηκε αποκλειστικά το φωνητικό σύνολο του Σύγχρονου Ωδείου Λάρισας Solartissimo υπό την διεύθυνση του κ. Νίκου Στ. Ευθυμιάδη. Το σύνολο παρουσίασε ένα πρόγραμμα εξαιρετικών απαιτήσεων σε μορφή a capella (χωρίς συνοδεία οργάνων) με τίτλο «Από την Αναγέννηση στο σήμερα». Συγκεκριμένα ακουστήκαν συνθέσεις των Palestrina, Anerio, De Vittoria, Arcadelt, Saint-Saens, Rachmaninov και Durufle. Το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού που αποτελούνταν από ειδήμονες του χορωδιακού χώρου (μαέστρους, χορωδούς, μουσικοκριτικούς κλπ) καθώς και οι διθυραμβικές κριτικές του P. Tiboris από βήματος –«μόλις ακούσαμε μία σπουδαία χορωδία υπό την καθοδήγηση ενός λαμπρού μαέστρου»αποτέλεσαν τον καλύτερο έπαινο για το κλείσιμο αυτής της καλλιτεχνικής περιόδου και ταυτόχρονα το έναυσμα για ακόμη σπουδαιότερες παραγωγές με αυτόν τον διεθνή αντίκτυπο.

«Άνεµος»: Βιβλία για τις διακοπές… «Μέσα από τα µάτια σου»

∆ήµητρα Τράκα, «Μέσα από τα µάτια σου», µυθιστόρηµα, ΕΞΗ εκδόσεις, σσ.

433. Γεννήθηκα µέσα από το θάνατο, τυφλή, σε έναν κόσµο απάνθρωπο. Στερήθηκα το µητρικό άγγιγµα και το µόνο που γνώρισα από τη µητέρα µου ήταν µια φωτογραφία που δεν είδα ποτέ. Μεγάλωνα µέσα στο σκοτάδι, ανάµεσα σε ανθρώπους που ζούσαν στο φως. Υπήρξαν στιγµές που ένιωσα ανήµπορη. Ήρθα αντιµέτωπη µε το µίσος, την περιθωριοποίηση και τον οίκτο. Έχασα τον εαυτό µου και κατηγόρησα όλους εκείνους που µε βοήθησαν να περπατήσω στα σκοτάδια µου. Έπρεπε να παλέψω µε τα εµπόδια που ορθώνονταν µπροστά µου για να σταθώ στα πόδια µου και να γνωρίσω τι σηµαίνει ζωή. Ώσπου ήρθες εσύ και στάθηκες πλάι µου. Με κράτησες από το χέρι και µε έκανες να νιώσω τι θα πει ευτυχία, µε βοήθησες να ονειρεύοµαι το Αύριο. Και τις στιγµές ακόµα που η χαρά µου έγινε λύπη, ήσουν εκεί για να µου σκουπίσεις τα δάκρυα και να µοιραστείς µαζί µου τις πληγές… Η συγκλονιστική ιστορία της Ελπίδας, µιας γυναίκας που βίωσε το σκοτάδι στις ψυχές των ανθρώπων. Που δεν µπόρεσε να δει το πρόσωπο εκείνου που αγάπησε… Εκείνου που µέσα από τα δικά του µάτια τής χάρισε τον κόσµο όλο.

«Άγιος Παΐσιος»

Μάρθα Πατλάκουτζα, «Άγιος Παΐσιος ο Αγειορείτης», Βιογραφία, Θαύµατα, Προφητείες. ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΕΞΗ, σσ. 434 Παιδί, άντρας, µοναχός, καλόγερος, Γέροντας, Παππούλης… Άγιος. Τα ονόµατά του Αρσένιος, Αβέρκιος, Παΐσιος. Αφιέρωσε τον εαυτό του στην άσκηση και την προσευχή. Υπηρέτησε µε υπακοή και προσήλωση τον Μεγαλοδύναµο. Απέκτησε µε ταπείνωση κι απλότητα, µε υποµονή κι επιµονή όλα τα χαρίσµατα που τον έκαµαν τον αγαπηµένο Άγιο του σύγχρονου ανθρώπου. Μα και ο ίδιος αγάπησε ολοκληρωτικά Θεό και άνθρωπο. Αγκάλιασε την ανθρώπινη ψυχή και την ανάπαυσε µε τα λόγια του. Όταν γνωρίσουµε πιότερο τη ζωή του, τότε ίσως

να µπορέσουµε αληθινά να καταλάβουµε το µεγαλείο της προσφοράς του. Τότε, ίσως αλλάξουµε κι εµείς…

«Όταν έκλεψαν τα όνειρά µου»

Μαρία Κατσούπη, «Όταν έκλεψαν τα όνειρά µου», λογοτεχνία, ΕΞΗ εκδόσεις, σσ. 435. Η Ρεγγίνα κάθε βράδυ ξυπνάει από τους φριχτούς εφιάλτες της. Η εικόνα πάντα η ίδια. Τα µάτια της µάνας της να την κοιτάνε γεµάτα µίσος και τα χέρια της να γεµίζουν µελανιές το παιδικό κορµί. Ακόµα θυµάται τη στιγµή που την έδιωξε από το σπίτι, που την έστειλε να ζήσει στην πρωτεύουσα µε έναν θείο που δεν είχε γνωρίσει ποτέ της. Μα η Ρεγγίνα άντεξε. Γιατί η ελπίδα αχνόφεγγε πάντα στο δρόµο της και της έδειχνε ένα νέο µονοπάτι… Ώσπου τα πάντα σκοτείνιασαν πάλι ξαφνικά, όταν της στέρησαν ό,τι πολυτιµότερο απέκτησε… το παιδί της, το σπλάχνο της, που µε δόλο της πήραν µέσα από τα χέρια για να καταλήξει στα παράνοµα κυκλώµατα της υιοθεσίας. Μόνο που η Ρεγγίνα δεν τόλµησε να µιλήσει, να αποκαλύψει το άδικο και σήµερα οι τύψεις τής σκίζουν ανελέητα την καρδιά. Η Ρεγγίνα αυτοτιµωρείται, προσπαθεί να εξιλεωθεί. Στέκεται ακλόνητος βράχος εδώ και δεκαπέντε χρόνια δίπλα στον Παύλο, ο οποίος είναι ένας άκαρδος και αδιάφορος σύζυγος. Θυσιάζει την ευκαιρία που ανέλπιστα της δίνεται στον έρωτα και στην αγάπη, γιατί δεν θέλει να προδώσει και να εγκαταλείψει το παιδί που µεγάλωνε σαν να ήταν δικό της… Μέχρι τη στιγµή που παίρνει στα χέρια της το σηµείωµα που θα ανατρέψει τις ισορροπίες της ζωής της. ∆εκαπέντε χρόνια µετά αποκαλύπτεται η αλήθεια µπροστά της. Για τη µάνα της και το αδικαιολόγητο µίσος που έτρεφε για το παιδί της, για την κόρη της που θεωρούσε χαµένη, για τα εγκλήµατα που έγιναν στο όνοµα της τιµής και της ανάγκης…

«Στο σεντούκι της ψυχής µου»

Ευθυµία Αθανασιάδου, «Στο σεντούκι της ψυχής µου», µυθιστόρηµα, ΕΞΗ εκδόσεις, σσ435. Μια προσωπική µαρτυρία τροµερών συµβάντων γραµµένη µέσα από τις αναµνήσεις και την αγωνία ενός δράµατος. Γεννήθηκα ένα χειµωνιάτικο απόγευµα σε ένα παγωµένο φτωχικό. Οι γονείς µου ορφανοί και οι δύο έφυγαν

ΒΙΒΛΙΟΧΑΡΤΟΠΩΛΕΙΟ Άνεµος Κύπρου 47 - 2410 252390 - Λάρισα

summer 2017 2 90 summer 2017

από την Ανδριανούπολη για ένα καλύτερο αύριο. Μπορεί να στερήθηκα πολλά πράγµατα, την αγάπη όµως ποτέ. Μέχρι που η αρρώστια χτύπησε αλύπητα τον πατέρα µου. Κάθε µέρα που περνούσε ήταν και χειρότερη. «Να έχεις µια καλύτερη ζωή», µου ευχήθηκε µια µέρα πριν κλείσει τα µάτια της η µάνα µου. «Πεθύµησε τον πατέρα σου και θέλησε να τον βρει», µου είπαν όταν µικρό παιδί στεκόµουν σιωπηλά στην κηδεία της. Έτσι µε έναν µπόγο µε τα ελάχιστα υπάρχοντά µου ξεκίνησα το ταξίδι της ζωής. Στάθηκα τυχερή και βρήκα δουλειά σε ένα καπνοµάγαζο για να µπορώ να πηγαίνω σχολείο. Άρχισα να ονειρεύοµαι πάλι… µέχρι εκείνη τη νύχτα… η καρδιά µου χτυπο σε δυνατά σε αντίθεση µε τα βήµατά µου… και µετά πόνος… Όταν η ψυχή σου κοµµατιάζεται και το µόνο που εύχεσαι είναι να σταµατήσεις να υπάρχεις, από πού µπορείίς να αντλήσεις δύναµη για να σταθείς ξανά στα πόδια σου; Με λένε Αρετή. Όπως όλοι µας, έχω κι εγώ τη δική µου ιστορία. Μια ιστορία γραµµένη µέσα στην ψυχή µου. Αυτοί που ήταν πρωταγωνιστές, ίσως να µην τη θυµούνται καλά, ή και να µην υπάρχουν, πια δεν ξέρω. Το µόνο που ξέρω είναι ότι την έζησα… και θα υπάρχει µέσα µου όσο ζω.

«Τα µάτια που νοστάλγησα»

Μαρία Πέττα, «Τα µάτια που νοστάλγησα», µυθιστόρηµα, ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ ΕΞΗ σσ. 454. Λένε πως όσο ζούµε ονειρευόµαστε… µέχρι την τελευταία µας πνοή. Εγώ σταµάτησα να ονειρεύοµαι τη στιγµή που ορκίστηκα να µην προδώσω ποτέ το µυστικό της. Ακόµα και τα όνειρα που έκανα παιδί ξεθώριασαν στη µνήµη µου. Η αδικία µού χάραζε την ψυχή σαν κοφτερή λεπίδα… Όλοι είχαν στραφεί εναντίον µου, ακόµη και η ίδια µου η µάνα. Αυτή µε καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη. Στο µόνο που ήλπιζα ήταν η λύτρωση… Όµως, οι άνθρωποι ποτέ δεν σταµατούν να ονειρεύονται. Ποτέ δεν λησµονούν αυτό που τους δίνει πνοή να συνεχίζουν. Ένας όρκος σιωπής, µια αλήθεια που δεν πρέπει να αποκαλυφθεί κι ένας απρόσµενος έρωτας κινούν τα νήµατα αυτής της συγκλονιστικής ιστορίας.

ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΣ

O

NAVONA παιδότοπος Navona coffee and Playroom λειτουργεί σε ένα ευχάριστο, ιδανικά διαμορφωμένο, νέο χώρο με σωστές εγκαταστάσεις, ώστε να προσφέρει ένα φιλικό περιβάλλον για γονείς και παιδιά ηλικίας από 18 μηνών έως 12 ετών. Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ψυχαγωγηθούν σε ένα χώρο 80 τ.μ. που είναι κατασκευασμένος και διαμορφωμένος σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τους κανόνες του EBETAM (ΕΛΟΤ), πάντα υπό την επίβλεψη έμπειρου, φιλικού και άρτια καταρτισμένου προσωπικού. Οι

γονείς έχουν την ευκαιρία να χαλαρώσουν, πίνοντας τον καφέ τους είτε στην ίδια είτε στη διπλανή αίθουσα, όπου υπάρχει και κάμερα, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν το χώρο του παιδότοπου. Έτσι, ενόσω οι μικροί μας φίλοι παίζουν, αλληλεπιδρούν και εκτονώνονται, οι γονείς - συνοδοί μπορούν να διαβάσουν εφημερίδες, περιοδικά ή να παρακολουθήσουν αθλητικά γεγονότα και όχι μόνο. Στο Navona coffee and Playroom διοργανώνονται παιδικά πάρτυ σε πολύ προσιτές τιμές που θα μείνουν αξέχαστα και θα προσφέρουν πανέμορφες και πολύχρωμες στιγμές σε μικρούς και μεγάλους. Σας περιμένουμε λοιπόν να διασκεδάσουμε όλοι μαζί!

ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ PARTY ΜΕ ΤΙΜΕΣ ΤΙΜΟΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΧΩΡΙΣ EXTRA ΧΡΕΩΣΗ NAVONA CAFE & PLAYROOM Ι Λευκωσίας 8 Ι πλατεία Αβέρωφ Ι Λάρισα Ι 2410661403 summer 2017 91

ΤΕΜΠΗ – ∆ΕΛΤΑ ΠΗΝΕΙΟΥ

Μαθήµατα και πολιτιστικές εκδηλώσεις στο πλαίσιο του 3ου Θερινού Πανεπιστηµίου

••• Στο Γαύριο της Άνδρου πραγµατοποιήθηκε το 3ο Θερινό Πανεπιστήµιο – Υπεύθυνη του προγράµµατος ήταν η Νικολέττα Τσιτσανούδη - Μαλλίδη Ο κ. Ιωάννης Στεφανίδης, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας

Σηµαντικές παρουσίες και συµµετοχές στο 3ο Θ.Π. στο Γαύριο της Άνδρου

92 summer 2017

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα του 3ου Θερινού Πανεπιστημίου «Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας» που οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και τελούσε υπό την Αιγίδα της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας. Το πρόγραμμα υποστηρίχθηκε από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδος) του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Φέτος έφερε τον ειδικό τίτλο «Η λογοκρισία απέναντι στον λόγο και στην κρίση. Τα όρια του επιτρεπτού λόγου» και πραγματοποιήθηκε από 9-16 Ιουλίου στο Γαύριο της Άνδρου. Η λήξη του προγράμματος και η απονομή των πιστοποιητικών αναγνώρισης συμμετοχής στους σπουδαστές έγινε παρουσία του Πρύ-

το εξωτερικό. Ειδικότερα, στο πρόγραμμα συμμετείχαν με εισηγήσεις τους οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι κ.κ. Ναπολέων Μήτσης, Ομότιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Αναστάσιος Μικρόπουλος, Καθηγητής, Κοσμήτωρ Σχολής Επιστημών Αγωγής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Δημήτρης Δημηρούλης, Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου, Κατερίνα Πλακίτση, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ιωάννης Στεφανίδης, Καθηγητής, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Περικλής Πολίτης, Αν. Καθηγητής ΑΠΘ, Μαρία Κακαβούλια, Αν. Καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, Ρενάτα Δαλιανούδη, Λέ-

τωρ της Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών κ. Γ. Δαρδανός, ενώ στη λογοκρισία στη σύγχρονη Ευρώπη αναφέρθηκε ο υπεύθυνος του εθνικού προγράμματος εθελοντικής δράσης για τη διαχείριση κινδύνων και κρίσεων ΠΡΟΤΕΚΤΑ του Υπουργείου Παιδείας κ. Στ. Βερνίκος. Το πολιτιστικό πρόγραμμα, το οποίο επιμελήθηκε ο κ. Γιάννης Μαμάης που σχεδίασε και το έντυπο υλικό του σεμιναρίου, περιλάμβανε θεατρική παράσταση στο εξωκλήσι του Άγιου Κυπριανού, παράσταση κλασικής μουσικής, έκθεση σκίτσου στον χώρο του σεμιναρίου και συνάντηση/γνωριμία των σπουδαστών με τον σκιτσογράφο Στάθη. Αξίζει να αναφερθεί ότι πραγματοποιήθηκε

Λογοκρισία και τα όρια του επιτρεπτού λόγου τανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, κ. Γεωργίου Δ. Καψάλη και του Γενικού Διευθυντή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδος) του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, κ. Ιωάννη Πετρόπουλου. Στο 3ο Θερινό Πανεπιστήμιο δίδαξαν κορυφαίοι πανεπιστημιακοί καθηγητές και δημοσιογράφοι, ενώ σε αυτό περιλαμβάνονταν πλούσιες πολιτιστικές δράσεις. Καθοριστικό διαδραμάτισαν οι ίδιοι οι σπουδαστές, οι οποίοι στο τέλος των διαλέξεων παρουσίασαν σε ομάδες τις εργασίες τους (brainstorming). Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη του προγράμματος ήταν η Επίκ. Καθηγήτρια του Π.Τ.Ν. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Νικολέττα Τσιτσανούδη - Μαλλίδη. Κατά την τελετή ολοκλήρωσης του προγράμματος ο Πρύτανης συνεχάρη την υπεύθυνη του έργου για την εξαιρετική διοργάνωση και επιμέλεια της όλης ακαδημαϊκής δράσης. Αναφέρθηκε στις δράσεις του Πανεπιστημίου και το μεγάλο έργο που επιτελείται για τη διάδοση και υποστήριξη της ελληνικής γλώσσας στην Ελλάδα και

κτορας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Σημαντική παρουσία και συμμετοχή είχαν Καθηγητές και Fellows του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδος) του ίδιου Πανεπιστημίου, όπως οι κ.κ. Ιωάννης Πετρόπουλος, Γενικός Διευθυντής CHS – GR, Καθηγητής Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Νικόλας Πρεβελάκης, Λέκτορας Πολιτικών Επιστημών του Χάρβαρντ, Λίνα Ρόζη, Επίκ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πατρών και Νικολέττα Τσιτσανούδη – Μαλλίδη, Επίκ. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Στις πολιτιστικές δράσεις του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων αναφέρθηκε ο Αν. Πρύτανη, Καθηγητής κ. Ανδρέας Φωτόπουλος. Από την πλευρά του δημοσιογραφικού κόσμου, ξεχώρισαν οι εισηγήσεις της κ. Μαρίας Χούκλη, αλλά και της Συντονίστριας για την Ελλάδα του ευρωπαϊκού προγράμματος Respect Words, δημοσιογράφου της ΕΡΤ κ. Ειρήνης Γιανναρά. Βιώματα λογοκρισίας αφηγήθηκε ο εκδότης και Κοσμή-

επίσκεψη στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή και στην έκθεση – αφιέρωμα στον μεγάλο ποιητή και ζωγράφο Νίκο Εγγονόπουλο «Με τα χρώματα του λόγου και τον λόγο των χρωμάτων». Επίσης, οι σπουδαστές επισκέφθηκαν το γραφικό μοναστήρι της Αγ. Ειρήνης στα Αποίκια, όπου τους δεξιώθηκε η οικογένεια του εφοπλιστή Λευτέρη Πολέμη. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στον Πύργο του Αγίου Πέτρου και παραδοσιακό γλέντι με οικοδεσπότη τον κ. Γιώργο Δαρδανό, ενώ εκδόθηκε και ψήφισμα από το 3ο Θερινό Πανεπιστήμιο για τη διάσωση του μνημείου. Τέλος, οι σπουδαστές παρακολούθησαν ομιλία του παραγωγού ραδιοφωνικών προγραμμάτων, Άκη Έβενη για τη λογοκρισία στη μουσική, παρουσίαση της έκδοσης των «Ναυαγίων» στις ακτογραμμές της Άνδρου, ενώ επισκέφθηκαν και το ατελιέ του ζωγράφου Τζανουλίνου, όπου και θαύμασαν γλυπτά της θάλασσας και απεικονίσεις τοπίων του κυκλαδίτικου νησιού.

summer 2017 93

Μες τα θερινά τα σινεμά… Του Θάνου Μουκούλη

Κ

αι η πρόταση ήρθε εκείνο το βροχερό πρωινό της Δευτέρας, το πρωινό που θύμιζε χειμώνα παρά Ιούλιο! Θάνο, γράψε κάτι για τα θερινά σινεμά! Σίγουρα δεν ήταν η κατάλληλη μέρα με τόση βροχή, και τόσα προβλήματα στην περιοχή, και σε όλη τη χώρα, και εγώ να θέλω να σκεφτώ για εκείνα τα αγικά ωραία βράδια, στα χρόνια της αθωότητας, τα αξέχαστα εκείνα βράδια, που ανακάλυπτα τα θέλω μου, τις ταινίες τελικά, και τα θερινά σινεμά! Μεγάλωσα σε μια επαρχιακή πόλη -στον Τύρναβο-, ο οποίος είχε ένα θερινό σινεμά, τo «Τιτάνια» και μάλιστα στην κεντρική πλατεία. Ένας χώρος πνιγμένος στο πράσινο, με αγιόκλημα και γιασεμιά, γαζίες και μπουκαμβίλιες. Αυτός ο χώρος έγινε η μόνη συνήθειά μου, και εγώ μέσα από μια όμορφη επιστροφή στα καλύτερά μου χρόνια, τα ανέμελα χρόνια, να μη χάνω καμία ταινία! Ήμουν παιδί μιας λαϊκής, φτωχής οικογένειας, τα χρήματα ελάχιστα ως καθόλου, ο πατέρας «χάθηκε» πολύ νωρίς κι εγώ να θέλω να γνωρίσω τα μυθικά πρόσωπα της εποχής. Και ενώ άλλα παιδιά ξέραν τα αστέρια του ποδοσφαίρου, εγώ στα επτά μου χρόνια θαύμαζα την Κάθριν Χέμπορν, την Λορίν Μπακόλ και τον Χάμφρεϊ Μπόκαρτ! Καθώς ήμουν μικρούλης και μικροσκοπικός, και ίσως και αγαπητός, άρχισα σιγά σιγά να έχω το ελευθέρας από τον πορτιέρη, που του έκανε εντύπωση πώς ένα μικρό παιδί, να θέλει να βλέπει τόσο συχνά σινεμά, και με ξεχωριστές επιλογές! Αναφέρομαι στη δεκαετία του ’50, τότε που τα μακρινά αστέρια του Χόλυγουντ, θάμπωναν τα γεμάτα θαυμασμό μάτια μου. Δεκαετία του ’50

94 summer 2017

λοιπόν, η χώρα να βγαίνει τραυματισμένη από έναν εφιαλτικό εμφύλιο πόλεμο, αρκετοί συμπολίτες βρήκαν καταφύγιο στα τότε κράτη του «υπαρκτού σοσιαλισμού», αλλά η ζωή για τους υπόλοιπους συνεχίζονταν. Πάντα ο κόσμος έβρισκε τρόπους να διασκεδάζει, ξεχνώντας δυσκολίες και προβλήματα! Οι παιδικοί μου φίλοι, έβλεπαν Χονδρό - Λιγνό, κι εγώ να έχω προτιμήσεις, ανάμεσα στον Γκάρυ Κούπερ, την Βίβιαν Λι, την Γκρέτα Γκάρμπο, και τον Λόρενς Ολίβιε! Ήμουν δεν ήμουν 10 χρονών, όταν άρχισα να βλέπω τον Ελληνικό Κινηματογράφο. Κι επειδή τηλεόραση δεν υπήρχε τότε, τα εγχώρια αστέρια και αστεράκια, φάνταζαν τόσο απόμακρα, αλλά και τόσο λαμπερά! Ήταν η εποχή που τα θερινά σινεμά ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια σε κάθε πόλη, η μαγική έξοδος μυθική, -ακόμα και με καρεκλάκια από το σπίτι- κι ο κόσμος να χωρίζεται σε οπαδούς ή θαυμαστές της Καρέζη ή της Βουγιουκλάκη, του Ανδρέα Μπάρκουλη ή του Κώστα Κακαβά! Και μέσα σε αυτή τη θύελλα των προτιμήσεων, εγώ να ξεχωρίζω και να θαυμάζω το Μάνο Κατράκη, την Ελένα Χατζηαργύρη, την Αντιγόνη Βαλάκου, την Έλλη Λαμπέτη, τον Αλέκο Αλεξανδράκη και τον Τζαβαλά Καρούζο. Και παρότι πέρασαν τόσα χρόνια από τότε, θυμάμαι τον ήχο της μηχανικής από την καντίνα του μηχανικού, τα συνεχή κοψίματα αλλά και τις φωνές των θεατών, γράμματα χασάπη! Στην εφηβεία μετακόμισα στη Λάρισα. Μια μεγάλη πόλη με πολλά σινεμά τα περισσότερα θερινά. Κάθε γειτονιά, το θερινό σινεμά, γι’ αυτό και τα τραγούδια των ταινιών, έφθαναν μέχρι τα σπίτια, μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα. Μια ντουζίνα και πάνω, -ιεροί χώροι για μένα- που με τραβούσαν σαν μαγνήτης κάθε βράδυ, επιλέγουμε την καλύτερη

ταινία! Καρέ καρέ λοιπόν, όπως οι σκηνές κάθε ταινίες, επιστρέφω για άλλη μια φορά, σε ορισμένες ταινίες που είχα ξεχωρίσει. «Καζαμπλάνκα», «Πόθοι στους βάλτους», «Ο Χιτών», «Θέλω να ζήσω», «Ο άνθρωπος που γνώριζε πολλά» και πόσες άλλες. Μια όμορφη επιστροφή, λοιπόν, για να θυμηθώ τα θερινά σινεμά της πόλης μας, τότε που η πόλη δεν είχε φωτεινές επιγραφές ούτε καλαίσθητες βιτρίνες, ούτε πεζόδρομο, ούτε καν αυτοκίνητα! Ήταν οι εποχές που ο κόσμος τα ζεστά βράδια του καλοκαιριού είχε ανοιχτά παράθυρα για λίγη δροσιά, τότε που τα τζιτζίκια τραγουδούσαν σε αυτή την πόλη, τότε που οι φωνές των πρωταγωνιστών έφταναν μέχρι τα κοντινά σπίτια των κατοικιών. Πρώτη επιλογή μας, η δροσερή ταράτσα του «Ορφέα» και του «Βικτώρια», και βέβαια, στην απέναντι πλευρά της πλατείας υπήρχε το «Τιτάνια». Και τι δεν είδα σ’ αυτά τα θερινά σινεμά! Ήταν η εποχή που άλλες χώρες έκαναν μεγάλες παραγωγές και άλλα αστέρια έκαναν την εμφάνισή τους. Έτσι στην Ιταλία γεννήθηκε ο νεορεαλισμός με ταινίες όπως «Κλέφτης ποδηλάτων» του Βιττόριο Ντε Σίκα, τη «La Strada» του Φρεντερίκο Φελλίνι. Από κοντά και ο γαλλικός κινηματογράφος «Νουβέλ Βαγκ» και αγαπημένες ταινίες «Ο τρελός Πιερό», του Γκοντάρ, τη «Ζυλ και Τζιμ» και μέγα θαυμαστής της Ζαν Μορώ, της Άννα Καρίνα αλλά και της Μπριζιτ Μπαρτώ, με την ταινία, «Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα». Μαγικές βραδιές λοιπόν, η φυγή μας στο όνειρο σε εκείνα τα ωραία εφηβικά χρόνια, κι άλλοι θερινοί κινηματογράφοι να κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στην επιλογή μου. Μια τέτοια επιλογή ήταν ασφαλώς το θερινό σινεμά «Άνεσις» εκεί πρωτοείδα την ταινία του Κλωντ Λε Λους «Ένας άνδρας και μια γυναίκα» και λίγο πιο μακριά που υπήρχαν η «Αριζόνα» και το «Πανόραμα». Εκείνη την εποχή θυμάμαι τα θερινά σινεμά, «REX», «Τέμπη», «Όαση», «Διάνα», «Έσπερος», έναν κινηματογράφο στη Νέα Σμύρνη, έναν στα Πυροβολικά, έναν στην Ιάσονος, και έναν στην Φιλιππούπολη. Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου κατέχει το σινεμά «Χαραυγή» στα Ταμπάκικα, με τον αγαπητό μηχανικό Νικόλαο, που αργότερα έγινε ο χώρος προβολών της Κινηματογραφικής Λέσχης Λάρισας. Τα θερινά σινεμά στη δεκαετία του ’60, αποτέλεσαν για τους περισσότερους κατοίκους της πόλης την καθιερωμένη έξοδο για διασκέδαση. Μαζική οικογενειακή έξοδος, και ήταν να απορεί κανείς πώς οι θεατές ήθελαν να δουν ακόμα και όρθιοι την ταινία της επιλογής τους! Και μπορεί τα θερινά σινεμά, να μην ήταν ελληνική έμπνευση, εντούτοις εκείνη τη χρυσή δεκαετία του ’60, λειτούργησαν μόνο στη Λάρισα περισσότεροι

από 20 θερινοί κινηματογράφοι, προβάλλοντας μάλιστα 2 ταινίες κάθε εβδομάδα! Πρεμιέρα Δευτέρα και Πέμπτη! Λίγο αργότερα, μετά την πτώση της Χούντας, ένας δημιουργικός αέρας άρχισε να φυσά στην πόλη μας! Τότε ήταν που ανακάλυψα την Κινηματογραφική Λέσχη, έγινα ένα με αυτή, και άρχισα να βλέπω ακόμα καλύτερες ταινίες! Γνωριμίες με εκλεκτούς δημιουργούς, αστέρια και αστεράκια της ελληνικής πραγματικότητας, και βέβαια η γνωριμία και στη συνέχεια η φιλία με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Μοναδικά αφιερώματα στον μεγαλύτερο ‘Ελληνα δημιουργό κι εγώ να ρουφάω γνώση και να γίνομαι καλύτερος. Κάποια χρόνια απείχα από τη Λέσχη για προσωπικούς λόγους, όχι όμως κι από τα θερινά σινεμά. Έτσι, μετά την εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης, τα θερινά σινεμά, άρχισαν να χάνουν το κοινό τους και μοιραία να κλείνουν, δίνοντας τη θέση τους σε σούπερ μάρκετ, συνεργεία, πάρκιν ή πολυόροφες πολυκατοικίες… Και καθώς οι εποχές αλλάζουν, αλλάζουν και οι άνθρωποι καθώς και τα ενδιαφέροντά τους! Νέοι τρόποι διασκέδασης έγιναν τα θέλω τους, και πονάει η ψυχή μου, καθώς περνάω κάπου κάπου από δρόμους και χώρους που κάποτε άνθιζε ένα θερινό σινεμά, με σήμα κατατεθέν την καμπίνα του μηχανικού, και μόνο η «Άνεσις» έμεινε στο πέρασμα των χρόνων, χορταριασμένη και ρυτιδιασμένη να μας θυμίζει την ακμή των θερινών προβολών! Και καθώς οι Έλληνες ήταν δεμένοι με τα θερινά σινεμά – είναι και οι ζεστές βραδιές του καλοκαιριού βλέπετε- ορισμένα, ειδικά στην Αθήνα παρέμειναν ζωντανά κυρίως για τους σινεφίλ, όπως το «Λιλά», το «Εκράν», το «Βοξ», η «Ριβιέρα», η «Μπομπονιέρα» και άλλα. Έτσι, και στην πόλη μας, ο δήμος Λαρισαίων εδώ και χρόνια δημιούργησε τον πολυχώρο του Μύλου, το «Σινέ Μύλος», ένα καλαίσθητο θερινό σινεμά, πνιγμένο στο πράσινο, όπου κάθε βράδυ γίνεται το αδιαχώρητο. Χωρίς μπομπίνες και κοψίματα, με ολοκαίνουρια ψηφιακή μηχανή, με τραπεζάκια και μπαρ για όλα τα γούστα, και βέβαια εξαιρετικές επιλογές ταινιών που οι θεατές ξέρουν να επιλέγουν. Τώρα πια, μπορεί να μην υπάρχει γαζία ή γιασεμί, υπάρχει, όμως, πολύ πράσινο και μοσχομύριστος βασιλικός, χωρίς τις παλιές άβολες καρέκλες, με σύγχρονες, αναπαυτικές πολυθρόνες, για μια ευχάριστη προβολή με θέα τα αστέρια! Θερινά σινεμά, λοιπόν, γιατί οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται. Γι’ αυτό πολλές φορές, δεν είναι λίγοι οι θεατές που φεύγοντας θυμούνται τα καλύτερά τους χρόνια και σιγοτραγουδούν το γνωστό τραγούδι του Κηλαηδόνη, πως… «Είναι κάτι νύχτες με φεγγάρι, μες τα θερινά τα σινεμά, νύχτες που περνούν, που δεν θα ξαναρθούν, μ’ αγιόκλημα και γιασεμιά…». * Ο κ. Θάνος Μουκούλης είναι Γραμματέας της Κινηματογραφικής Λέσχης Λάρισας

••• «…θυμάμαι τα θερινά σινεμά, «Άνεσις», «REX», «Τέμπη», «Όαση», «Διάνα», Έσπερος», έναν κινηματογράφο στη Νέα Σμύρνη, έναν στα Πυροβολικά, έναν στην Ιάσονος, και έναν στην Φιλιππούπολη. Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου κατέχει το σινεμά «Χαραυγή» στα Ταμπάκικα…»

summer 2017 95

96 summer 2017

aτάκες

καλο-

καιρινές

summer 2017 97

Ο ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ στην ρομποτική εποχή

Ο πρόεδρος του ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ κ. Γιάννης Μακρυγιάννης

Ο Προμηθευτικός Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας (ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ) δραστηριοποιείται από το 1986 στην διάθεση και διανομή φαρμάκων με υπευθυνότητα και άρτιο εξοπλισμό. Πλέον ο Προμηθευτικός Συνεταιρισμός Φαρμακοποιών Λάρισας έχει περάσει στην νέα εποχή με τη χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας. Στο Συνεταιρισμό, ο οποίος πρωτοπορεί και το δείχνει με νέες επενδύσεις αιχμής, λειτουργεί το τελευταίο χρονικό διάστημα, το ρομποτικό σύστημα ROWA το οποίο εκτελεί τις παραγγελίες των πελατών - μελών χω-

ρίς καμιά ανθρώπινη παρέμβαση. Το ρομποτικό σύστημα διεκπεραιώνει συνολικά το 40% των παραγγελιών του Συνεταιρισμού. Το ρομπότ που φέρει ειδικούς βραχίονες παίρνει τα σκευάσματα από τα ράφια και ολοκληρώνει την παραγγελία. Το υπόλοιπο 60% εκτελείται από το οργανωμένο σύστημα pick by cart με την συμμετοχή του εξειδικευμένου προσωπικού. Με αυτό το σύστημα η εισαγωγή παραγγελιών από τους προμηθευτές γίνεται κατά προτεραιότητα με χρονική σειρά. Η τοποθέτηση των σκευασμάτων στα

ράφια γίνεται με την διαδικασία F.I.F.O (First In First Out). Η εισαγωγή παραγγελιών από τους πελάτες - μέλη του Συνεταιρισμού γίνεται από την δικτυακή πύλη «B to B». Με αυτή τη διαδικασία οι πελάτες έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν τα αποθέματα και σε πιο στάδιο βρίσκεται η παραγγελία κατά την διαδικασία εκτέλεσής της. Τέλος, ο ψυκτικός θάλαμος που εκεί συντηρούνται ευαίσθητα σκευάσματα λειτουργεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και τις πλέον σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές.

ΠΡΟ.ΣΥ.Φ.ΛΑ, | Παλαιστίνης 22 - Λάρισα | Τηλ. 2410-533047 | www.prosyfla.gr | info@prosyfla.gr

summer 2017

3

2 summer 2017 SUMMER 2017 • ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΗ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ LARISSANET