Ons Recht januari 2016 by LBC-NVK

MAANDBLAD VAN DE LANDELIJKE BEDIENDENCENTRALE - NATIONAAL VERBOND VOOR KADERPERSONEEL 120STE JAARGANG - NUMMER 1 - JANUARI 2016

AFSPRAKEN OVER

NACHTWERK VOOR E-COMMERCE

LANGDURIG ZIEKEN STRAF JE NIET! VAKBOND VERDEDIGT OOK UITZENDKRACHTEN

INHOUD

14 02 04

22 ONS RECHT VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:

HOOFDREDACTEUR: Denis Bouwen

Ons Recht wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

VORMGEVING: Peer De Maeyer

www.lbc-nvk.be

Marijke Persoone Sudermanstraat 5 • 2000 Antwerpen

REDACTIESECRETARIS: Jan Deceunynck DRUKKERIJ: Corelio Printing

REDACTIE EN ADMINISTRATIE:

Sudermanstraat 5- 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11 • Fax 03/220.89.83 lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

08 09 10 11 12 13 14

cOveR Afspraken over nachtwerk voor e-commerce

standPUnt

Wensenlijstjes voor het nieuwe jaar!

ReGeRinG laat sanctie vOOR zieKe WeRKneMeRs vallen Vakbond blokt hardvochtige maatregel met succes af snaPsHOts

sOciale veRKiezinGen

Anniek Bollen is er stevig ingevlogen bij Carrefour

sOciale veRKiezinGen

Evenwicht is belangrijk voor Geert Schelfhout

“WeRKneMeRs MOeten niet zOMaaR Ja zeGGen OP alles”

Naïma verdedigt haar collega’s bij ziekenhuis AZ Monica

atOs veRvanGt it’eRs dOOR GOedKOPeRe indiËRs

Vlaamse en andere overheden spelen het spel vlotjes mee

diGitaliseRinG ecOnOMie is Geen OnveRdeelde zeGen

Werknemers betalen weer gelag bij ING en BNP Paribas Fortis

GOed OPenbaaR veRvOeR en 6.000 JObs staan OP Het sPel biJ nMbs

Besparingsplan richt bloedbad aan bij het spoor

WeRKGeveRs distRibUtie aanvaaRden KadeR vOOR nacHtWeRK ROnd e-cOMMeRce

Afspraken moeten fatsoenlijke tewerkstelling garanderen

STAND PUNT. WENSENLIJSTJES VOOR HET NIEUWE JAAR! Stefaan Decock Algemeen Secretaris

24 16 18

“stel Je vOOR dat eR Geen vaKbOnd zOU ziJn!”

Marijke Persoone sluit loopbaan bij LBC-NVK af vRaaG van de Maand

sectORaKKOORd in PaRitaiR cOMitÉ vOOR vRiJe beROePen

acv KnOKt OOK vOOR belanGen van UitzendKRacHten

22 24 26

28 29

29 30 31 32

Vooruitgang maar het werk is zeker niet af

Vernieuwde gids geeft 20 vragen en antwoorden

WaaRde landGenOten

Zie kansen, grijp ze en pak de telefoon

cUba HeRvORMt saMenlevinG Met ResPect vOOR eiGen PRinciPes Sociale bescherming maakt indruk op syndicale reizigers vRiJe tiJd/ UitGaanstiP/ FilM

OOK UitzendKRacHten Hebben RecHt OP GeWaaRbORGd lOOn biJ zieKte Militanten LBC-NVK boeken resultaat bij Toyota Diest activiteitenKalendeR

caMbOdJaanse WeRKneMeRs Hebben niKs aan ‘PeanUts’ Militanten LBC-NVK boeken resultaat bij Toyota Diest

Wat Onze lezeRs eRvan denKen UitbetalinG vaKbOndsPReMie vanMOl

Dit editoriaal biedt helaas geen plaats genoeg om al onze wensenlijstjes op te sommen. Als vakbeweging leveren we namelijk strijd op vele domeinen. In honderden instellingen en ondernemingen zetten we dagelijks grote en kleine problemen op de agenda. In sectoren maken we afspraken rond loon- en arbeidsvoorwaarden, vorming en opleiding en alles wat werknemers aanbelangt. Via interprofessioneel overleg op nationaal vlak corrigeren we het regeringsbeleid. Via onze internationale vakorganisaties maken we werk van een socialer Europa en proberen we wereldwijd het recht op vakbondswerking en collectief sociaal overleg af te dwingen. In 2016 zullen onze activiteiten er dus niet zoveel anders uitzien dan in 2015, al zijn er een pak redenen om optimistisch te zijn. Ook dit jaar zetten we uiteraard de strijd voort tegen alle hardvochtigheid die onze regeringen produceren. We zijn hoopvol dat almaar meer burgers de ogen openen voor de realiteit en we zullen er als vakbond alles aan doen om de bevolking te sensibiliseren maar ook de werkgevers op hun verantwoordelijkheden aan te spreken. Het actualiseren van onze rekentool ‘Wat kosten jou de besparingen?’ (*) maar ook andere thematische acties en indien nodig straatacties zijn onze wapens. De politiek volgt ooit wel… Nog hoopvoller blikken we vooruit naar de sociale verkiezingen in mei. Een vierjaarlijks hoogtepunt in de sociale democratie waarbij telkens weer duizenden nieuwe werknemersvertegenwoordigers onze rangen vervoegen. De LBC-NVK telt 16.000 militanten van wie een flink deel bij elke sociale verkiezing wordt vernieuwd. Nieuwe mensen met frisse ideeën en een nieuw of hernieuwd engagement voor hun collega’s. Voor de LBC-NVK als organisatie levert elke nieuwe verkiezing verse zuurstof en energie om ons waar nodig aan te passen. Een feest om naar uit te kijken, en misschien ben jij morgen wel één van onze afgevaardigden! Contacteer ons op tijd als je meer informatie wil over een syndicaal engagement via de LBC-NVK. Een constructieve opstelling, de dialoog, samenwerking in solidariteit en het onderschrijven van democratische waarden zijn onze sterktes. Ook het klimaatakkoord dat bereikt werd in Parijs mag ons hoopvol stemmen. Het is een aanzet tot meer duurzaamheid en biedt voor komende generaties uitzicht op een leefbare wereld. Optimisme troef dus. Een Nieuw Jaar is een nieuwe kans om met fonkelende oogjes vooruit te kijken, om eerder het perspectief te zien dan het halflege glas, om de kracht van samenwerking te voelen eerder dan te huilen bij het incasseren. Eén cliché mag niet ontbreken, een goeie gezondheid. Omdat dit het allerbelangrijkste is maar ook om uit de klauwen te blijven van hen die ziek zijn per definitie als profitariaat beschouwen. (*) www.berekenjeinkomensverlies.be | Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

Regering laat sanctie voor zieke werknemers vallen VAKBOND BLOKT HARDVOCHTIGE MAATREGEL MET SUCCES AF Werknemers die ziek zijn, verdienen alle tijd te krijgen om goed te herstellen. Een regering die langdurig zieken met sancties bedreigt, kiest voor onrechtvaardige politiek die niet in het belang is van de bevolking.

Stefaan Decock

Af en toe blijkt de regering-Michel toch gevoelig voor de stem van het gezond verstand. In december zag ze, onder sterke druk van de vakbonden, af van het onzalige idee om arbeidsongeschikte werknemers 10 procent van hun uitkering af te pakken als ze ‘niet genoeg meewerken aan hun re-integratie op de arbeidsmarkt’. De regering accepteerde zo het akkoord dat vakbonden en werkgevers in de Groep van Tien hadden gesloten.

kiest ervoor om zoveel mogelijk het sociaal overleg manifest te negeren. De regering blijft erop gebrand om meedogenloos te snoeien in de sociale zekerheid. Beide elementen verklaren waarom deze bewindslieden zo dikwijls worstelen met akkoorden die werkgevers en werknemers afsluiten. De Block paste op zeker moment haar ontwerp van KB aan. Maar in de aangepaste versie was nog altijd sprake van sancties voor langdurig arbeidsongeschikten die niet opnieuw aan de slag kunnen of te weinig meewerken aan een ‘herinschakelingstraject’.

GROEP VAN TIEN

Op 9 december 2015 bereikten vakbonden Arbeid en ziekte zijn thema’s die de werkne- en werkgevers in de Groep van Tien opnieuw mers absoluut aanbelangen en dus mengde een akkoord waarbij vrijwilligheid de plaats het ACV zich in het debat over langdurig zie- innam van sancties. Minister Peeters was ken. De LBC-NVK nam nabij hierbij met over- bereid om het akkoord toe te passen maar tuiging het voortouw. moest opboksen tegen N-VA en Open VLD. In het regeerakkoord van Charles Michel en Kort voor het ter perse gaan van Ons Recht Co staat dat werknemers die langer dan twee bleek de drieste sanctie toch te sneuvemaanden ziek zijn moeten worden ‘gerespon- len. Maar opgelet: De Block en Peeters wilsabiliseerd’. Sommigen in de regering wilden len tegen de zomer opnieuw met de sociale dat doen door de uitkering bij ziekte te ver- partners nagaan hoe arbeidsongeschikte minderen met 10 procent als de werknemer werknemers zoveel mogelijk kunnen worniet vlot genoeg zou meewerken aan zijn of den ‘geresponsabiliseerd’. En de N-VA liet al haar re-integratie. Zo dreigde de regering weten zelf voorstellen te willen lanceren om eens te meer hardvochtigheid te laten pri- ‘werkgevers en werknemers aan te zetten tot meren op redelijkheid en gezond verstand. re-integratie’. Begin 2015 hadden de ministers Maggie De De houding van N-VA en Open VLD was Block (Volksgezondheid) en Kris Peeters schandelijk. Redenen te over voor de LBC(Werk) al ontwerpen van koninklijke beslui- NVK om hiertegen in het verweer te gaan. ten klaar om het omstreden idee in de praktijk Jouw vakbond organiseerde een ‘poll’ waarte brengen. Maar de Nationale Arbeidsraad bij in een mum van tijd 10.000 mensen zich formuleerde in februari een unaniem advies uitspraken tegen een sanctiebeleid. Op onze dat het sanctiebeleid naar de prullenmand vraag naar getuigenissen werd overweldiverwees. gend gereageerd. Meer dan 100 mensen Minstens een deel van de huidige regering stuurden ons hun verhaal om te onderstrepen 4

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

hoe onzinnig en vooral hoe onmenselijk de regeringsplannen wel waren. Ook de vier grote ziekenfondsen, de CM op kop, spraken openlijk hun verzet tegen de plannen uit. Een mens vraagt zich af waar sommigen het draagvlak denken te blijven halen om zulke maatregelen op te dringen. De voorstanders van sancties lieten uitschijnen dat niet alle arbeidsongeschikten in beeld zouden komen om te worden bestraft. Zoiets bekt goed voor de camera’s maar in de voorgestelde regels werd geen enkel onderscheid gemaakt tussen iemand met kanker of iemand met een depressie, rugproblemen of een burn-out aan het eind van de loopbaan. Het verschil tussen woord en daad!

SLECHTE WAREN Het is niet de eerste keer dat deze regering slechte waren als topartikelen probeerde te verkopen. Opnieuw dreigden begrippen als solidariteit en zorg te worden verkracht. Eerst alle deuren dichtsmijten voor een fatsoenlijk einde van de loopbaan – waardoor alleen de ziekteverzekering wacht – om daarna te zeuren over ‘te veel mensen in de ziekteverzekering’. Who’s next? De werkgevers moesten maar met hun vingers knippen om de tweede maand gewaarborgd loon te doen liquideren. Werkgevers die werknemers ziek maken worden al helemaal niet bestraft. Het is onbegrijpelijk dat de regering keer op keer de sociaal verzekerden in het vizier neemt. Is het nog niet vreselijk genoeg dat mensen ziek zijn misschien? Sociaal overleg en allerhande acties, via de sociale media of op straat, zijn onze wapens om de belangen van de werknemers te verdedigen. De vakbond blijft een voorvechter van rechtvaardige politiek. Nu en morgen.

“Ik heb er toch niet om gevraagd om ziek te worden?” MAILBOX LBC-NVK PUILT UIT VAN GETUIGENISSEN VAN WERKNEMERS

Jan Deceunynck

Als sommigen in de politiek hun zin hadden gekregen, riskeerden langdurig zieke werknemers in bepaalde omstandigheden hun uitkering te zien verminderen. In zijn digitale nieuwsbrief van begin december vroeg de LBC-NVK aan de achterban om steun in de strijd tegen onrechtvaardige sancties. Ondertussen namen al 10.000 mensen deel aan onze poll tegen de regeringsplannen op dit vlak. We polsten ook naar de mening van onze leden. Binnen de kortste keren stroomde onze mailbox vol met verontwaardigde getuigenissen. Jullie boodschap was duidelijk: langdurig zieken zijn géén profiteurs die de sociale zekerheid plunderen, maar mensen die liever weer aan de slag zouden gaan. Helaas denkt hun gezondheid daar anders over. Of hun werkgever! Want het is blijkbaar nog altijd niet vanzelfsprekend om werkgevers ervan te overtuigen dat ze langdurig zieken opnieuw een kans moeten geven. Zeker niet als het om deeltijds of aangepast werk gaat. Een greep uit de getuigenissen die de LBCNVK mocht ontvangen (*):

FRANCINE: “Na 1 jaar ziekte werd ik door het Riziv opnieuw naar het werk gestuurd, ook al was ik daartoe nog niet in staat. Een jaar lang ben ik dan gaan werken, met heel veel ziekteverlet. Uiteindelijk raakte ik totaal uitgeput. De huisarts en de psychiater deden me opnieuw rusten. Momenteel werk ik halftime, meer kan ik zeker niet aan. Ik mag er niet aan denken dat het Riziv mij opnieuw fulltime zou willen laten werken. Hoe graag ik dit ook zou willen want ik werk supergraag, mijn lichaam beslist er anders over.” STEVEN: “Denkt u echt dat ik nu geniet? Dat ik bewust de voorkeur geef aan een uitkering die minder is dan wat ik als werknemer verdiende? Neen dus. Mijn herstel is momenteel een fulltime job. Langzaam herkiemen, me laten ondersteunen en neen, de therapie

is niet gratis. En u wil me opnieuw uitplanten in de woestijn? Want het werkklimaat is niet bezig met herstel noch met vragen over mijn crash. O neen, ook u vindt blijkbaar dat ik als enige verantwoordelijk ben en moet boeten. Ik wil een eerlijke kans. Geen hakbijl.”

ANNEMIE: “Er zijn dagen dat ik mijn kinderen naar school kan brengen, een kleine boodschap kan doen, dan rusten, de kinderen ‘s avonds halen en eten maken. Dat is dan een goede dag. Er zijn ook dagen dat ik ‘s morgens alles aan mijn man moet overlaten en ik de hele dag in bed lig. Het is nooit te voorspellen hoe de dag zal zijn. Ik zou een job moeten vinden die ik tegen mijn eigen tempo kan doen, liefst thuis, zonder stress, maximaal 1 uur per dag.”

te gaan werken, met mijn pijn. Er zat niks anders op, want ik stond er alleen voor en ik moest vooruit. In april 2010 werden de spier en gewrichtspijnen té erg en onderging ik mijn eerste ingreep. Ondertussen heb ik al 6 ingrepen achter de rug, en kreeg ik er ook nog reuma bovenop. Elke dag met pijn leven is lastig. Met een ziekte-uitkering rondkomen als alleenstaande, is goed moeten kijken wat je doet en hoe. Ik heb er echt niet om gevraagd om op mijn 52ste al ziek te worden.”

JANA: “Naarmate het project steeds groter werd, begon mijn gezondheid er meer onder te lijden. Ik voelde dat ik roofbouw pleegde op mijn lichaam: ik droomde van mijn werk, klopte veel overuren, ging gebukt onder de stress en had geen energie meer voor mijn privéleven. Ik heb het meer dan eens aangekaart bij mijn leidinggevende. Maar ik vond geen gehoor.” GUNTER: “Het verdict van mijn dokter was even later “Ik heb kanker en neem al 8 jaar chemopil‘totale burn-out’. Het eerste half jaar kon ik len. Tot vorige maand heb ik nog gewerkt. amper praten, alleen maar wenen en slaIk heb van alles geprobeerd: thuiswerk, minpen. Behandelingen leken niet te helpen, der uren. Maar de werkgever deed moeilijk geneesmiddelen al evenmin.” over deze dingen.” “Héél langzaam aan kroop ik uit het donkere dal. Van de adviserende geneesheren kreeg MARIANNE: ik telkens te horen dat een burn-out maxi“Ik ging bij mijn werkgever aankloppen voor maal een half jaar duurt en dat het best is een fysiek lichtere job, want van mijn neuom zo snel mogelijk weer aan het werk te rochirurg mocht ik het werk als verpleegster gaan. Die druk werkte verlammend. Maar ik niet meer doen. Mijn werkgever zei me letwist ook dat het zo niet verder kon. Toen ik terlijk: ‘We hebben nu geen job voor u en in dan de toestemming kreeg om progressief de toekomst zal dat niet anders zijn’. Ik deed het werk te hervatten, deelde de werkgever zeker 20 sollicitaties bij andere bedrijven, mee dat de samenwerking werd stopgezet.” voor om het even wat, maar telkens kreeg ik een negatief antwoord. Van zodra ze hoorFLOOR: den dat ik rugproblemen had, werd ik wan“Sinds januari 2015 zit ik thuis met een stedelen gestuurd.” vige burn-out. Al vele jaren werk ik voltijds en draag mijn steentje bij aan de sociale zekerheid. Nu ik door alle schuldgevoelens BRUNO: heen eindelijk erken dat ik deze pauze écht “Na 25 jaar in de bouw heb ik een hernia nodig heb, zal ik worden gestraft als profiopgelopen. En ik ben niet de enige. Ik zou teur. Dit is geen stimulans om het werk te de bouwvakkers en fabrieksarbeiders niet hervatten, maar eerder om overhaast weer de kost willen geven die zware pijnstillers aan het werk te gaan en heel gauw te herslikken om weer te kunnen werken. Straf vallen. “ ze niet als kleuters, maar kom eens een maand mee vanaf half vijf ‘s morgens, lang (*) We hebben de getuigen een schuilnaam onderweg en op een werf in weer en wind gegeven om hun privacy te beschermen. zwaar fysiek werk doen als arbeider. Er is geen nood aan een financiële straf maar aan Hier kan je meer lezen: https://goo.gl/gDcesE. werkbaar werk!” MARLEEN: “Ik ben een alleenstaande vrouw van 57. Jarenlang heb ik me vooruit gesleept om

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

SNAPSHOTS

Niet minder dan 78 procent van de Belgen is van mening dat grote vermogens meer moeten worden belast. En meer dan drie kwart vindt dat de belastingen voor de laagste inkomens nog meer moeten zakken. De resultaten komen uit recent onderzoek van professoren van de KU Leuven. Een grote meerderheid van de Belgische bevolking zegt dat grootverdieners, bedrijfswinsten, aandeelhouders en vervuilers steviger moeten worden belast. In alle lagen van de bevolking is er veel steun voor het idee om meer welvaart te herverdelen via belastingen. Die steun is iets kleiner bij jongeren dan bij ouderen. 7 op 10 Belgen vinden dat hoge inkomens meer moeten worden belast. De bevindingen sluiten aan bij het pleidooi van de vakbonden, die al lang aandringen op een veel rechtvaardiger fiscaliteit en opkomen voor een faire belasting op grote vermogens. Vraag blijft waarom de politiek doof blijft voor het uitdrukkelijke verlangen van de meeste Belgen om onze fiscaliteit veel rechtvaardiger te maken.

NESTLÉ GECONFRONTEERD MET SLAVENARBEID De voedingsreus Nestlé heeft in december zelf moeten erkennen dat de vis in zijn kattenvoer mee het resultaat is van slavenarbeid. Nestlé zag zich gedwongen om de kwestie zelf te onderzoeken nadat ngo’s de kat de bel hadden aangebonden. In een rapport van de organisatie Verité vertelt een arbeider uit Myanmar hoe verschrikkelijk de arbeidsomstandigheden wel zijn in de Thaise garnalenindustrie. Arme migranten worden geronseld om tegen een hels tempo garnalen te vangen en verwerken. Die garnalen belanden uiteindelijk in

het kattenvoer van Nestlé. Verité spreekt ook van mensenhandel en kinderarbeid. De organisatie deed het onderzoek op vraag van Nestlé. Het is positief dat grote ondernemingen zelf mogelijke wantoestanden laten onderzoeken, zeggen experts. Ook al had Nestlé mogelijk niet veel andere keus omdat het een flinke rechtszaak riskeert. De groep zegt zelf dwangarbeid te willen weren en is naar verluidt aan het uitmaken waar de problemen precies zitten in de Thaise visindustrie.

MEESTE BELGEN VRAGEN OM GROTE VERMOGENS MEER TE BELASTEN

GEZONDHEIDSWERKERS TEGEN RIJKSTE MAN FILIPIJNEN: 1-0 De Filipijnse partnervakbond van de LBCNVK, Alliance of Health Workers (AHW), heeft vier jaar strijd geleverd om het orthopedisch ziekenhuis in Manila te redden uit de begerige handen van Henry Si, de rijkste man van het land. AHW groepeert de gezondheidswerkers in de Filipijnen. In de zomer van 2014 bezocht een delegatie van de LBC-NVK het ziekenhuis en maakte er kennis met Sean Velchez, de hoofdafgevaardigde van AHW. “Wij vechten tegen machtige tegenstanders”, vertelde Sean toen. “De privatiseringsagenda van de regering wordt gedicteerd door het IMF en de Wereldbank. En de man die het ziekenhuis wil opkopen om er een winstgevend project van te maken is supermagnaat Si: bankier, mijnexploitant, eigenaar van megawinkelcentra en projectontwikkelaar. Kortom, een man die het gewoon is dat iedereen voor hem buigt.” Dat was buiten de Filipijnse non-profitmilitanten gerekend. Zij vormden een breed front van sociale organisaties, patiënten 6

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

en burgers om de privatisering van het ziekenhuis te voorkomen. Zelfs de Filipijnse bisschoppen lieten van zich horen. En het mirakel geschiedde. Op 17 november 2015 kondigde Henry Si aan dat hij zijn bod terugtrok en dat hij niet langer interesse had om het ziekenhuis te privatiseren. Mooie overwinning van onze collega’s daar!

VRIJWILLIGERSWERK VERPLICHTEN IS GEEN GOED IDEE De federale regering wil een verplichte gemeenschapsdienst invoeren voor langdurig werklozen. Wie langdurig werkloos is, zou twee halve dagen per week verplicht vrijwilligerswerk moeten doen. Maar de jongste editie van het Jaarboek Armoede van de Universiteit Antwerpen, voorgesteld in december, zet daar grote vraagtekens bij. Onderzoek uit Nederland toont aan dat verplicht vrijwilligerswerk niet altijd de verwachtingen inlost, zo staat in het Jaarboek. Vrijwilligerswerk kan op diverse punten een gunstig effect hebben. Maar op termijn is het geen opstap naar betaald werk. “Personen worden vaak aan hun lot overgelaten wanneer ze als vrijwilliger aan de slag zijn en worden dikwijls niet verder bemiddeld naar werk. Het is dan ook cruciaal dat de hulpverlening de brug slaat naar betaald werk.” Nog volgens de onderzoekers is vrijwilligerswerk alleen zinvol als het aansluit bij de interesses van de persoon. In Nederland twijfelen cliënten uit de ‘bijstand’ eraan dat vrijwilligerswerk in hun voordeel is omdat ze zo sterk worden gecontroleerd.

ZUID-KOREAANSE REGERING NEEMT VAKBONDEN IN DE TANG Zuid-Korea heeft een betrekkelijk jonge parlementaire democratie. De komst van Park Guen-hye als presidente heeft geleid tot een meer autoritair beleid. Voor vakbonden heeft dit de jongste maanden serieuze gevolgen. De overheid tracht alle kritiek op het regime monddood te maken en voert een anti-vakbondswetgeving in. Met tal van escalaties als gevolg. Op 6 november viel de politie binnen in de gebouwen van de transportvakbond. Bij een massabetoging tegen de nieuwe arbeidswetgeving op 14 november viel de politie actievoerders aan. Eén van de actievoerders ligt zelfs in coma. De arbeidswetgeving zal het voor werkgevers makkelijker maken om werknemers te ontslaan en lonen te verlagen. Ongenoegen was er ook omdat de overheid onafhankelijke geschiedenisboeken op school wil vervangen door documenten herschreven door de overheid. Het vermoeden bestaat dat de presidente, een dochter van de vroegere militaire dictator van het land, hiermee de geschiedenis wil herschrijven. De politie viel verder met 2.000 agenten binnen in 12 kantoren van de vakbondsconfederatie KCTU. Computers, documenten en ander materiaal werden in beslag genomen. Tegelijkertijd neemt het aantal aanhoudingen van vakbondsvertegenwoordigers onrustwekkend toe.

Schendingen van vakbondsrechten op bedrijfsvlak erkennen de Koreaanse autoriteiten niet. Grote industriëlen kunnen ongegeneerd het land domineren. De internationale vakbondswereld is heel ongerust en is het totaal oneens met de aanpak van de regering. Wil jij ook jouw stem laten horen? Ondersteun de petitie op www.labourstart.org

GESLAAGDE CAMPAGNE VOOR PALESTIJNSE WERKNEMERS VAN CALLCENTERS Arab Workers Union (AWU) is een vakbond actief in het noorden van Israël. Ze komt op voor waardig werk en een rechtvaardige sociale zekerheid. De klemtoon ligt op de Arabische bevolking maar ondanks de complexe politieke context wil AWU de arbeidsvoorwaarden van iedere werknemer verbeteren los van zijn of haar afkomst. De voorbije vier maanden voerde AWU op diverse fronten een grote campagne om Palestijnse werknemers in callcenters te organiseren en hun belangen te verdedigen. Als gevolg hiervan konden 16 werknemers die eerder ontslagen waren opnieuw aan de slag bij hun werkgever. Ze waren ontslagen na een vijf uur durende actie. De werkgever weigerde in te gaan op de vraag om een ondernemingsraad op te richten. Maar de werknemers stonden op hun strepen. Ze wilden de belangen verdedigen van hun

collega’s die kort daarvoor op willekeurige wijze waren gestraft. De actievoerders toonden hun solidariteit met een Palestijnse activist door bijvoorbeeld op een persoonlijke facebookpagina een foto van de man te zetten. Na de actie en hun ontslag zochten de 16 werknemers steun bij AWU. Via een campagne in de media en op juridisch gebied lukte het om deze mensen hun job terug te geven. De arbeidsrechtbank vond dat de ontslagen willekeurig waren en indruisten tegen de vrijheid van meningsuiting. Dit primeerde op het niet volgen van de correcte procedure voor het uitroepen van een staking en het niet akkoord gaan van het bedrijf en de rechtbank met de politieke mening van de werknemers. www.arab-workers-union.org

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

SOCIALE VERKIEZINGEN (4) Anniek Bollen is er stevig ingevlogen bij Carrefour STEUN VAN COLLEGA-MILITANTEN EN VOORGANGSTER IS GOUD WAARD Jan Deceunynck

De eerste vier jaar als vakbondsafgevaardigde zitten er bijna op voor Anniek Bollen. En ze heeft er nog altijd zin in. “Vorig jaar heb ik wel even een dipje gehad”, bekent ze. “Maar toen ik daarna weer eens iemand echt kon helpen, ging het al meteen beter. Ik wist meteen weer waarvoor ik het doe. In 2016 ben ik opnieuw kandidaat!” Al acht jaar werkt Anniek bij Carrefour in Kuringen. In de tweede helft van die periode was ze ook syndicaal actief. Gevraagd door een collega. “Liliane was al lang déléguée, maar zou kort na de sociale verkiezingen van 2012 met brugpensioen gaan. Zij zocht dus een opvolger. En ik had er eigenlijk wel meteen zin in”, legt Anniek uit. “Er is altijd wel iets dat niet in orde is. En ik hou ervan om dan uit te zoeken hoe het beter kan en zo mijn collega’s te helpen.” Elke week krijgt Anniek wel een collega over de vloer. Om een loonbrief na te kijken. Of om na te kijken of een uurrooster wel klopt. “Eerlijk gezegd: het is superplezant wanneer je dan de werkgever op zijn plaats kan zetten,” zegt ze met pretlichtjes in haar ogen. “Als ik kan zeggen: ‘Sorry, maar zo staat het in het reglement’, maakt dat alle inspanning meteen weer goed!” Anniek zit sinds 2012 in de ondernemingsraad en in de vakbondsafvaardiging van de Carrefour-vestiging in Kuringen. “Ja, ik ben er direct stevig ingevlogen”, lacht ze. “Maar ik werd en word door mijn voorgangster en mijn collega’s goed gesteund. In onze winkel, de grootste Carrefour van Vlaanderen, zijn we met drie. Drie jonge mensen die er samen iets van willen maken. Hendrik is 30, Evi 38 en ik ben de jongste met mijn 28 jaar. We vormen een hechte groep. En ook Liliane blijft ons steunen. Ik zie haar nog een paar keer per week. Ze dringt zich niet op, maar geeft ons haar ervaring door. Niet 8

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

onbelangrijk, want het is soms wel moeilijk de elektriciteit of de toenemende werkdruk. om als jongere in discussie te gaan met de “Ook bij ons neemt de werkdruk duidelijk werkgever. Dan komt de steun van ervaren toe. Steeds vaker worden mensen bij ziekte militanten echt wel van pas.” niet vervangen of worden uitzendkrachten ingezet. Voor ons is het belangrijk dat er duurzame oplossingen worden gezocht COMITÉ EN om de psychosociale druk te verminderen!” ONDERNEMINGSRAAD In de ondernemingsraad ligt onderhanOp winkelniveau worden de problemen die delen met de werkgever meestal moeilijAnniek aankaart meestal snel rechtgezet. ker. Niet alleen wordt daar vergaderd in de Het gaat dan vaak over praktische afspraken twee landstalen, maar ook de thema’s die over het reilen en zeilen in de winkel. Zoals er besproken worden zijn ingewikkelder.” de vraag waar het personeel kan parkeren “Zoals je weet zit Carrefour al geruime tijd tijdens de verbouwingswerken, de organi- in een herstructurering. De grote schokgolf satie van het Sinterklaasfeest of de viering dateert van 2010, dus van voor ik bij de vakvan jubilarissen. Soms gaat het over onvei- bond actief was. Maar sindsdien is er altijd lige situaties in de winkel, de keuring van wel ergens een winkel die wordt gereorganiseerd of gesloten. In de ondernemingsraad kunnen we toch enigszins mee sturen en zo Anniek Bollen: “Voor ons is het belangrijk dat er duurgoed mogelijk proberen te zorgen voor het zame oplossingen worden gezocht om de psychosociale betrokken personeel.” druk te verminderen”.

SAMEN AAN ÉÉN ZEEL De discussies met de werkgevers lopen niet altijd van een leien dakje. En dus proberen de vakbonden zo veel mogelijk samen aan één zeel te trekken. “Eenvoudig is dat niet altijd. Maar zolang we open met elkaar blijven communiceren, komen we er wel uit. Als we genoeg met mekaar babbelen, komen we wel op één gemeenschappelijke lijn uit”, zo leerde Anniek. “Na zo’n dag vergaderen ben ik soms wel emotioneel moe. Vergaderen is echt wel meer dan koffie drinken, heb ik ondervonden.” Nog al te vaak moet de militante opboksen tegen dat vooroordeel. “Maar gelukkig zijn er altijd wel collega’s die blij zijn dat we iets voor hen hebben kunnen doen of dat we hun probleem op de agenda hebben gezet. En dat maakt het dan weer goed. Dan weet ik weer waar ik het voor doe. En dan ben ik klaar om er opnieuw vier jaar voor te gaan.” | Zin om mee je collega’s te verdedigen? Surf naar www.wordacvkandidaat.be

Evenwicht is belangrijk voor Geert Schelfhout VAKBONDSMAN ZET ZICH IN OP VELE VLAKKEN Jan Deceunynck

Geert Schelfhout werkt al sinds 1991 als scheepsinspecteur bij Exxon. Sinds 1995 is hij ook syndicaal actief. Een oude rot in het vak, zoals ze zeggen. “Ik zou het niet meer kunnen missen”, zegt Geert. “Maar mijn job al evenmin. Ik doe het allebei heel graag en ik zou nooit willen kiezen tussen beide.” En daarom houdt Geert de kerk al twintig jaar in het midden, met een even groot engagement op beide fronten. “Mijn mandaat in het preventiecomité heb ik na de verkiezingen meteen afgestaan aan een collega. Ik zit nog alleen in de ondernemingsraad, de Europese ondernemingsraad en de vakbondsafvaardiging. Samen goed voor ongeveer 40 procent van mijn tijd. De overige 60 procent werk ik als scheepsinspecteur. Daar ben ik in 1991 gepassioneerd aan begonnen en dat is nooit opgehouden.”

minst voor kaderleden. “Het is niet al goud wat blinkt voor kaderleden”, weet Geert. Als ex-bediende weet hij waarover hij spreekt. “Voor bedienden zijn er duidelijke afspraKIEZEN VOOR OVERLEG ken over werktijden en andere werknemersGeert typeert zichzelf als een syndicalist rechten. Maar bij kaderleden vindt de werkdie overleg verkiest boven conflict. “De gever het maar normaal dat ze extra uren beste manier om je slag thuis te halen is de presteren of tijdens onderhoudswerken in werkgever overtuigen van je dossierkennis”, de weekends of ’s nachts opdraven. Of dat stelt hij beslist. En zo tracht hij bij Exxon ze bij cao-onderhandelingen systematisch kleine stapjes vooruit te zetten. Niet in het worden uitgesloten. Waardoor heel wat kaderleden al jaren geen loonsverhoging meer hebben gehad. Welnu, dat is niet normaal. En daar wil ik ook de komende jaren Geert Schelfhout werkt bij Exxon: “Heel wat oudere colblijven rond werken.” lega’s met ploegdienst houden het niet meer vol en willen het rustiger aan doen.”

WERKBAAR WERK Een andere kwestie waarvoor Geert al jaren op tafel klopt is werkbaar werk. “Heel wat oudere collega’s met ploegdienst houden het niet meer vol en willen het rustiger aan doen. Vroeger was het lage ziekteverzuim bij Exxon iets om fier over te zijn. Maar tegenwoordig stijgt het zienderogen. De druk is enorm gegroeid. Exxon boert heel goed. Er is veel geïnvesteerd. Maar dat heeft de druk enorm opgevoerd. Dat voelt iedereen in het bedrijf, maar zeker ook de oudere werknemers. En nu de mogelijkheden voor brugpensioen (SWT) veel kleiner zijn geworden, moeten we zoeken naar manieren om ouderen langer op een gezonde manier aan de slag te houden. Een beetje creativiteit zou veel helpen. Dan is er veel mogelijk.” Volgens Geert dient er gezocht naar

manieren om shiftwerknemers die dat verlangen naar een dagjob te verhuizen of om hun aantal nachten te verminderen. “Of misschien kunnen we hen in een ploeg zetten waarbij ze kunnen carpoolen. We kunnen hen ook 80 of 90 procent laten werken. Het gaat vaak om kleine bijsturingen, maar die kunnen in de praktijk wel degelijk het verschil maken. Als werkgevers en vakbonden hierover creatief en open van gedachten wisselen, is er zeker iets mogelijk. Maar gesprekken hierover komen moeilijk van de grond.”

RIJKER DOOR ENGAGEMENT Dat sociaal engagement bij Geert diep in zijn genen zit, blijkt ook uit het cv van zijn privéleven: vader van 9 kinderen, onder wie vier pleegkinderen, en diaken in Sint-GillisWaas. “Dat sociaal engagement is nog sterker aanwezig bij mijn vrouw”, nuanceert Geert zijn eigen inbreng. Maar feit blijft dat zijn dagen wel erg goed gevuld zijn. Want de zorg voor pleegkinderen is niet zo simpel. “Ik zou een boek kunnen schrijven over wat ik de voorbije twintig jaar op dat vlak heb meegemaakt”, zucht hij. Maar ook dit deel van zijn leven zou de vakbondsman niet kunnen missen. En zijn diakenschap ook al niet. “Als mens ben ik veel rijker geworden door al mijn vrijwillige engagementen. Ik heb enorm veel mensen leren kennen, van hoog tot laag. Mijn engagement helpt me om een goed evenwicht te behouden in al wat ik doe.” | Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

“Werknemers moeten niet zomaar zeggen op alles”

“I

k engageer me bij de vakbond omdat ik collega’s graag help wanneer ze het moeilijk hebben”, vertelt Naïma. “Voor ik déléguée werd, was ik al veel collega’s aan het helpen, vooral diegenen die het Nederlands nog niet zo machtig zijn. Op zeker ogenblik deed een lid van de LBC-NVK een beroep op mij, wat mij dan weer ertoe aanzette om contact op te nemen met de vakbond. Samen hebben we die collega dan geholpen. Nadien vroeg de LBC-NVK aan mij om ook officieel aan vakbondswerk te doen.”

NAÏMA VERDEDIGT HAAR COLLEGA’S BIJ ZIEKENHUIS AZ MONICA

SAMENWERKEN Veel werknemers bij AZ Monica hebben het gevoel dat ze altijd ‘ja’ moeten zeggen wanneer de werkgever hen iets vraagt. Ze zijn bang dat ze anders misschien wel hun baan kwijtspelen. “Natuurlijk heeft de werkgever een bepaalde macht”, erkent Naïma. “Maar daar tegenover staat dat werknemers zich goed moeten informeren en moeten samenwerken. En precies daarom hebben we de vakbond zo hard nodig.” De verpleegkundige wil mee werk maken van een evenwichtige relatie tussen werknemers en directie. Ze wil ook de collega’s helpen om hun eigen grenzen te bewaken. “Want de lat wordt almaar hoger gelegd.” Naïma erkent dat het soms niet makkelijk is om vakbondsmilitante te zijn. “Je moet het vakbondswerk zien te combineren met je voltijdse job. Bovendien moet ik nog veel opzoekingswerk doen en me nog voort inwerken.”

Het is toch cruciaal dat werknemers weten wat hun rechten zijn en bij wie ze terecht kunnen als ze vragen of problemen hebben? Volgens Naïma is het erg belangrijk dat werknemers zich aansluiten bij de vakbond. Ook jongeren. “Het is toch cruciaal dat werknemers weten wat hun rechten zijn en bij wie ze terecht kunnen als ze vragen of problemen hebben? Zelf werd ik lid van de vakbond toen ik begon te werken. Mijn zus, die in vakbondskringen werkt, had me aangeraden om zeker lid te worden.” Jonge vakbondsmilitanten hebben ook absoluut hun rol te spelen, denkt Naïma. “Zij hebben een andere kijk op het werk, en we moeten daarmee rekening houden. De vakbond moet ook hun visie beluisteren en kennen en die mee laten tellen wanneer er standpunten worden ingenomen.” |

Naïma Habibi is sinds april 2015 vakbondsafgevaardigde bij AZ Monica in Antwerpen. Ze is 41 jaar oud en werkt als verpleegkundige op de spoeddienst van het ziekenhuis. Als een werkgever iets vraagt aan een werknemer, durft die laatste vaak niet neen te zeggen. Maar soms kan je goede redenen hebben om iets niet te willen doen. Werknemers die hun rechten goed kennen dankzij de vakbond weten veel beter wat wel en niet door de beugel kan. 10

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Ine Hermans

Verpleegkundige en vakbondsmilitante Naïma Habibi: “Werknemers moeten zich goed informeren en moeten samenwerken. En precies daarom hebben we de vakbond zo hard nodig.”

ATOS vervangt IT’ers door goedkopere Indiërs

VLAAMSE EN ANDERE OVERHEDEN SPELEN HET SPEL VLOTJES MEE was. Hij sloot een verdrag waardoor Indiërs tot 3 jaar lang in ons land kunnen werken Bij de middelgrote onderneminzonder sociale bijdragen te betalen. Zo gen in de IT dingen vooral Sogeti behouden ze hun ‘rechten’ in India. De (Capgemini) en Atos met overtui‘miljoenen Belgen’ die voor langere tijd in ging mee voor de trofee van sociIndia werken kregen hetzelfde voordeel. Allemaal heel evenwichtig. In ruil voor de aal sjoemelaar in 2015. Bij Sogeti deal mocht Verhofstadt een boom planten zei de personeelsdirecteur dat hij met zijn naam op, bij het Indiase Infosys in bij het overgenomen bedrijf IS4F, Bangalore. een dochter van IBM, een aantal Zo ontstond dus een risico van rechtregels en cao’s niet zou naleven. streekse sociale concurrentie op Belgische bodem. Via arbeidskaarten, uitgereikt door Wetten zijn voor watjes, nietwaar. de Vlaamse overheid, moest sociale dumMaar Atos maakt het nog bonter. ping worden vermeden. Vlaanderen zet nu voor Atos de achterpoort wagenwijd open. Atos slaagt er meesterlijk in om zijn werkne- Het bedrijf krijgt arbeidskaarten voor hoogmers, hun rechten, hun leven en de sociale geschoolden die minstens 39.803 euro per wetgeving te kijk te zetten. De plaatselijke jaar zullen verdienen en die ‘hier niet te vindirectie wordt schaamteloos genegeerd. den zijn’. Probleem: Atos heeft al bekwame Zelfs op de rechtbank presenteert Atos IT’ers in dienst, maar die verdienen meer directieleden als pure bloempotten die af dan 2.859 euro bruto per maand en voor en toe vanuit Nederland moeten worden hen worden wél sociale bijdragen betaald. gesnoeid en besproeid, zolang ze maar niks beslissen. NAAR DE UITGANG Diverse overheden sluiten hierbij de ogen of verlenen zelfs handen spandiensten. Atos verandert die IT’ers nu van afdeling. Tegenover de kanselarij van premier Michel Zij verhuizen van de afdeling ‘MS’ naar een toonde Atos niet het minste respect voor intern uitzendkantoor, ‘PS’. Zodra de Indiërs de Arbeidswet of cao 32bis. Bij de Europese op Zaventem landen, geeft het Nederlandse Commissie speelde Atos het klaar om werknemers tot schijnzelfstandigen te bombarderen, netjes verstopt tussen echte zelfstandigen. Het Nederlandse management dwong de zelfstandigen om te factureren via buitenlandse fiscale circuits en betrok zo eigenlijk de Commissie bij fiscaal gerommel. Recent liet de Commissie weten dat ze er eindelijk zou op toezien dat alle onderaannemers bij de Belgische RSZ bekend zijn. Dat leidde tot lichte paniek bij het IT-bedrijf. Koen Dries

management het bevel om bij MS gauw werk te vinden voor hen. De oorspronkelijke werknemers ‘verliezen’ daarna hun werk want zij zijn immers ‘duurder’. En de manager van MS krijgt een bonus als hij zijn medewerkers dumpt voor goedkopere Indiërs. Mogelijk ontleent de afdeling PS gewoon haar naam aan de woorden ‘porte de sortie’. Volgens het sociaal strafrecht is het niet toegestaan om tegen betaling mensen naar België te halen en dan werk voor hen te zoeken. Maar dat is wel wat Atos aan het doen is, zogezegd omdat ze hier geen hooggeschoolden vinden. Indiërs worden binnengehaald en daarna worden de eigen IT’ers ontslagen. Voor de jobs van de Indiërs moet het bedrijf een – veel te laag – jaarloon waarborgen, maar Verhofstadt regelde destijds alleszins een vrijstelling van RSZ. Op vraag van een boze werknemer voerde de inspectie een controle uit. Maar ze werd moeiteloos voorgelogen door bepaalde uitgaven als loon te vermommen. En de Vlaamse overheid? Die levert vlotjes arbeidskaarten af om jobs te vernietigen en de sociale zekerheid uit te kleden. Jobs, jobs, jobs? Niet wat we zien met deze aanpak van Muyters en de Vlaamse regering. |

POLITIEK MAAKT HET MOGELIJK N-VA-excellenties als de Vlaamse minister-president Geert Bourgeois en minister van Werk Philippe Muyters regelden fluks papieren om plaatselijke jobs te vernietigen. ‘Landed resources’ noemt Atos zoiets. Even terug naar de tijd toen Guy Verhofstadt (Open VLD) nog premier Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

De ‘nieuwe economie’: dat is het begrip dat liberale economen en hun broodheren in werkgeverskringen gebruiken wanneer ze het hebben over ‘clusters van economische realiteiten’ die samenhangen met de digitalisering van de economie. In het liberale droombeeld van Europa moeten werknemers maar aanvaarden dat hun sociale bescherming wordt aangepast aan de dictaten van het winstbejag. Waar dat toe leidt, zien we sinds jaren in de banksector. Ook nu weer. Chris Serroyen, die de studiedienst van het ACV leidt, publiceerde hierover in december een schitterend opiniestuk op www. deredactie.be. Hij haalde daarbij scherp uit naar de flexi-jobs die met veel liberaal klaroengeschal worden gecreëerd in de horeca. Maar de gevolgen van het digitaliseringsproces zijn veel verregaander en treffen vele sectoren. Neem nu de banksector. Ook daar heeft de digitalisering een enorme impact. De manier waarop de doorsnee klant zijn bankzaken regelt is de voorbije jaren razendsnel veranderd. Elektronisch bankieren via iPad of iPhone wordt stilaan de norm. Almaar minder gaan klanten langs bij het bankkantoor of hebben ze persoonlijk contact met een bankbediende. De evolutie heeft ingrijpende gevolgen voor de werknemers in de financiële sector. En die evolutie is zeker nog niet ten einde. In het opiniestuk van Serroyen wordt beschreven hoe de koffiebars van Starbucks in New York een ingenieus model hebben om op basis van een aantal factoren te voorspellen hoeveel werknemers er nodig zijn op ieder uur van de dag. Via een ‘app’ wordt dan automatisch personeel ‘opgevorderd’ om te komen werken. Zijn die mensen niet meer nodig, dan mogen ze weer naar huis. Hallucinant, en iets om over na te denken.

EN SNOEIEN MAAR De grootbanken BNP Paribas Fortis en ING kondigden in december aan dat ze opnieuw in hun personeel moeten snoeien als gevolg van het digitaliseringsproces. Ze willen bankkantoren dichtdoen, de ‘back office’ inkrimpen en ondersteunende diensten afbouwen. Uiteraard om winstgevender te worden. Het eeuwige verhaal van onderlinge concurrentie en verbetering van rendabiliteit dus. Bij BNP Paribas Fortis hief de directie op de ondernemingsraad een ware klaagzang aan. “We moeten de kosten verminderen, de tering naar de nering zetten, inspanningen 12

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Digitalisering economie is geen onverdeelde zegen WERKNEMERS BETALEN WEER GELAG BIJ ING EN BNP PARIBAS FORTIS

Herman Vanderhaegen

De manier waarop de doorsnee klant zijn bankzaken regelt is de voorbije jaren razendsnel veranderd. En dat heeft ingrijpende gevolgen voor de werknemers in de financiële sector.

vragen aan het personeel en de achterstand op de concurrentie goedmaken”, zo klonk het. Ook de lage rentevoeten passeerden de revue. “Tegen 2018 moeten we meer dan 1.000 banen schrappen. We zullen via sociaal overleg naar een compromis zoeken maar voor 600 medewerkers zien we deze keer echt geen oplossing.”

GELD VOOR AANDEELHOUDERS

te koppelen. Het aantal gedwongen ontslagen bleef zo tot een minimum beperkt. Maar de trukendoos raakt wel stilaan leeg: je kan geen reorganisaties blijven uitvoeren op basis van natuurlijk verloop of vervroegde pensionering. Het is nodig om op zoek te gaan naar alternatieven. Even terugkeren naar het verhaal van de digitalisering. Door te digitaliseren verhoogden de banken de toegevoegde waarde aanzienlijk en krikten ze de productiviteit geweldig op. Het vele geld dat dit allemaal opbracht ging vooral naar de aandeelhouders en voor een stukje naar de consumenten. Nu hebben we de plicht om het debat te heropenen. Misschien moeten we nu met hernieuwde moed eisen op tafel gooien. Enkele tientallen jaren terug werd ons voorspeld dat de digitalisering zou leiden tot een beter leven met meer vrije tijd, minder werkdruk, meer ruimte voor de eigen ontplooiing. Dat mooie vooruitzicht is blijkbaar onder de mat geschoven.

Pikant detail: een week na de klaagzang bleek dat diezelfde directie aan de aandeelhouders een extra dividend van, jawel, 2 miljard euro had toegezegd. Deze keer werd de ondernemingsraad niet bijeengeroepen om de kwestie te bespreken. Het was in de krant dat de werknemersvertegenwoordigers het ‘fijne’ nieuws te lezen kregen. Begrijpe wie kan. Bij ING staan 180 jobs op de tocht. Daar wil de directie 50 kantoren opdoeken tegen eind 2017. Beloftes uit vorige tewerkstellingsakkoorden moeten worden ‘bijgestuurd’. Ondanks buitengewoon goede ARBEIDSDUURVERMINDERING bedrijfsresultaten in 2015 wil ING diverse activiteiten verhuizen naar lageloonlanden. Het hele proces dreigt nu helemaal te ontDie bankiers toch. Blijkbaar zijn loonma- sporen. Velen vragen zich af of er nu geen tiging, een indexsprong en lagere werkge- ernstig debat moet komen over collectieve versbijdragen voor hen nog niet genoeg. In arbeidsduurvermindering, meer vakantie al hun driestheid blijven ze maar jobs ver- of meer ruimte om je eigen leven creatief woesten. Dat is blijkbaar onvermijdelijk in in te vullen. hun ‘logica’. Ingaan tegen de orakels van het ‘zogenaamde’ realisme vergt enige moed. Maar de vakbeweging is sterk en stoer genoeg om LEGE TRUKENDOOS de bakens te helpen verzetten. | Dankzij de vakbonden lukte het gelukkig de voorbije jaren om de sociale gevolgen Het opiniestuk van Chris Serroyen kan je van deze afbouw aan collectieve afspraken lezen via deze link: http://goo.gl/t3qAuB.

Goed openbaar vervoer en 6.000 jobs staan op het spel bij NMBS BESPARINGSPLAN RICHT BLOEDBAD AAN BIJ HET SPOOR

Wat als de spoorlijn BrusselOostende en de lijn Luik-Brussel in handen zou zijn van twee privéuitbaters? Wat als je hierdoor geen directe aansluiting hebt van lijn A op lijn B? Wat als een ticket of abonnement onbetaalbaar wordt voor de dagelijkse pendelaar? Wat als de productiviteit en werkdruk zodanig opgedreven worden dat een tweede ramp in Pécrot of Buizingen niet te vermijden valt? Wat als een gelijkaardig debat bij de Lijn ook leidt tot een situatie waarbij er geen plaats meer is voor openbaar vervoer zodat ons verkeersinfarct nog groter wordt? Premier Margaret Thatcher drukte ooit in Engeland een hele reeks privatiseringen door met erg kwalijke gevolgen. Haar opvolger, John Major, privatiseerde in 1996 het spoor waardoor de gebruikers het daar nu moeten stellen met een duur, inefficiënt en onveilig treinvervoer in handen van privébedrijven. De concurrentie daar maakte de trein niet goedkoper maar duurder. Is de strijd tegen het besparingsplan van de NMBS nog van deze tijd? “Het laatste restje begrip maakte plaats voor aversie”, zo was te lezen in De Morgen. De plannen van ACV-Transcom en ACOD om vijf dagen te staken komen inderdaad hard aan bij de treinreizigers. Politici en media gingen fel te keer tegen de spoorbonden. Het spoorpersoneel zou ‘lui’ zijn en van ‘onverantwoorde’ voordelen genieten. Leugen na leugen. Uiteraard willen de spoorbonden liever stakingen vermijden. Maar dat kan alleen als de directie bereid is om écht te onderhandelen. Al te vaak bleek dat die directie eenzijdig haar besparingsplan wilde doordrukken. Zonder overleg en zonder zelfs serieus te luisteren naar de spoorbonden.

PRIVATISERING Blijkbaar moet de NMBS worden klaargestoomd voor een privatisering. Als dat er van komt, zullen werknemers én gebruikers het gelag betalen. Privé-ondernemers laten alleen treinen rijden die winst opbrengen. Het beruchte plan-Galant mikt op 3 miljard euro besparingen tegen 2019. De NMBS wil

Veerle Verleyen

60 procent van de stationsloketten afschaffen en op 20 procent van de treinen de treinbegeleiders laten verdwijnen. 900 km spoor wordt buiten dienst gesteld. En 26 miljard euro investeringen om spoorinstallaties te vernieuwen en onderhouden wordt ingetrokken. Tussen nu en 2019 moet het spoorpersoneel elk jaar 4 procent productiever worden, terwijl er jaarlijks 1.000 mensen te weinig worden aangeworven om gepensioneerden te vervangen. Zo zullen 6.000 jobs verloren gaan tegen 2020. Deze regering schrapt banen in de openbare sector maar heeft de mond vol van ‘jobs, jobs, jobs’. Wat een schijnvertoning!

GEEN ALLEENSTAAND GEVAL Het dossier van de NMBS is géén alleenstaand geval. Zo wil de regering de overheidsbelangen in bpost en Proximus aan de privé verkopen. Boven De Lijn hangen er ook donkere wolken. De huidige bewindslieden viseren alle openbare diensten en overheidsbedrijven. Een regering die openbare dienstverlening afbouwt, zit in de portemonnee van elke werknemer en burger. Toen de huidige regering aan de macht kwam, was het helder dat ze de vakbonden wilde breken. Bij het spoor is de syndicale macht groot: 85 procent van het personeel is lid van de vakbond. De spoorbonden zijn altijd de locomotief bij syndicale interprofessionele acties. Ze kunnen inderdaad economische schade aanrichten door hun stakingen. De regering wil nu met hen de confrontatie aangaan. Als de spoorbonden gebroken zijn, kan ze ook de bonden in de privé kortwieken. Bij het spoor wil de politiek graag een ‘minimumdienstverlening’ invoeren om daarna overal het stakingsrecht aan banden te leggen.

STRIJD VAN ONS ALLEMAAL De strijd van het spoorpersoneel is dan ook niet alleen een strijd van de spoorbonden maar een strijd van de hele vakbeweging en van de burgers. Laten we leren uit de geschiedenis. Thatcher kreeg destijds de mijnwerkersbond kapot omdat die te weinig steun kreeg van de vakbondskoepel TUC. Nadien speelde ze het klaar om de hele Engelse vakbeweging zware klappen toe te brengen. In het geval van de NMBS wordt de factuur voor de besparingen en de slechte werking volledig afgeschoven op de werknemers. Regeringen en directies lieten jarenlang zware steken vallen en nu is het personeel de kop van Jut. Het is onaanvaardbaar dat de werknemers van het spoor worden zwart gemaakt. Overheid en directie moeten de vakkennis en de meningen van het toegewijde personeel van de NMBS respecteren.

VEEL OP HET SPEL Heel wat mensen hebben het moeilijk met de spoorstakingen maar er staat ook erg veel op het spel: een toegankelijk spoorwegnet, degelijke jobs als garantie voor veilig treinvervoer, een buffer tegen het verkeersinfarct en de hoge CO2-uitstoot, betaalbaar openbaar vervoer. I have a dream: een overheid die jobs bij het spoor creëert in plaats van er vele duizenden af te bouwen. De strijd voor het spoor is dan ook actueler dan ooit. ‘Red onze trein!’, nu meer dan ooit tevoren. |

Teken de petitie voor het spoor op www.redonzetrein.be

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

NACHTWERK

AFSPRAKEN MOETEN FATSOENLIJKE TEWERKSTELLING GARANDEREN

weekdagen, in het weekend en – het nachtwerk cadeau wilden geven, zonop feestdagen. Het sectorak- der veel omkadering of beperkingen”. Er is dan toch een akkoord bereikt koord moest een raamakkoord over nachtwerk voor de e-commerce. worden dat diende aangevuld GOEDE JOBS GRAAG door een ondernemingsakkoord. “Het heeft bij de winkelbedrijven erg Nachtwerk kon alleen voor logis- “Uiteraard beseffen wij dat de e-commerce veel moeite gekost om de werkgetieke activiteiten die e-commerce in de toekomst nog belangrijker zal worden”, vers uit de diverse paritaire comiondersteunen, en tot slot kon zegt Chris. “En we willen er inderdaad ook nachtwerk alleen op basis van vrij- toe bijdragen dat liefst zoveel mogelijk van tés te doen onderhandelen met de willigheid, met volwaardige con- de e-commerce zich in België afspeelt. Wij vakbonden”, onderstreept Chris tracten, voor een afgebakend aantal willen banen behouden in onze sectoren en Van Droogenbroeck, de sectorontaken en activiteiten, met afspraken als het even kan bijkomende banen creëren. over minimale arbeidsduur, extra ver- Maar tegelijk willen wij er ook voor zorgen derhandelaar voor de LBC-NVK. goeding en veilige werkomstandighe- dat het beschikbare werk van straks ook nog den. oké is. Precies om die ‘goedwerkgarantie’ te In de werkgroepen bleven de werkge- verzekeren wilden we absoluut werk maken Van meet af aan verklaarde de LBC-NVK zich vers bij hun standpunt dat nachtwerk van een écht sectorkader voor e-commerce.” bereid om mee werk te maken van een glo- mogelijk moest worden voor de hele win- De LBC-NVK was van mening dat het debat baal kader voor e-commerce. “Maar dan kelsector zonder dat daarvoor nieuwe regels moest uitgaan van de noden en behoeften alleen op basis van een grondige analyse om moesten worden vastgelegd. Zij vroegen van de sector. Welk soort activiteiten willen ervoor te zorgen dat het nieuwe kader niet een aanpassing van de wet of een maatregel de bedrijven ontwikkelen? Wat hebben ze alleen beantwoordt aan de behoeften van de per koninklijk besluit (KB). “In beide geval- daarvoor nodig? Wat kan nu al binnen de bedrijven maar ook een garantie biedt voor len wilden ze geen sectoromkadering wat bestaande wetgeving? En waarover moeten degelijke en kwaliteitsvolle jobs”, zegt Chris. ons deed besluiten dat zij het verhaal van nieuwe afspraken worden gemaakt? Een nieuw kader voor de sectoren van de de e-commerce gebruikten om hun agenda, handel – paritaire comités 201, 202, 311 en een veralgemening van het nachtwerk, LOGISTIEK 312 – moest volgens de vakbond diverse door te drukken”, legt Chris uit. “In zulke elementen bevatten. Om te beginnen omstandigheden dreigde het overleg in de “Wie ondernemingen als Bol.com, Zalando, mocht de uitwerking van een kader voor winkelsector te mislukken. De werkgevers Amazon of Wehkamp naar België wil e-commerce geen invloed hebben op de wisten maar al te goed dat drie van de vier halen, heeft geen nachtwerk nodig in de huidige openingstijden van winkels op regeringspartijen – N-VA, Open VLD en MR winkelsector”, stelt Chris. “Die bedrijven Denis Bouwen

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Werkgevers distributie aanvaarden kader voor rond e-commerce

organiseren hun activiteiten namelijk binnen de logistieke sector. Bovendien bestaat in die sector al langer de mogelijkheid om ’s nachts te werken.” “Als we het hebben over e-commerce in het winkelbedrijf, moet iedereen goed beseffen dat dit ook inhoudt dat mensen in de winkels zullen zorgen voor het klaarmaken, verpakken en verzenden van de elektronische bestellingen. Lang niet alle winkelketens hebben stapelplaatsen van waaruit zij de e-commerce kunnen organiseren. In veel winkelketens, en dat geldt zeker voor de onafhankelijke zelfstandige kleinhandels, zal het gamma dat in de winkelrekken hangt of in de reserves achter de winkels staat, mee worden aangesproken voor de internetverkoop.” “Gevolg: een groot deel van de e-commercebestellingen zal al worden klaargemaakt tijdens de dag, binnen de normale openingstijden van de winkel en dus binnen de normale werktijden van het personeel. Uiteraard geen enkel probleem voor ons, maar deze verstrengeling maakt het net moeilijker om sluitend te omschrijven wat ‘logistieke en ondersteunende activiteiten voor de elektronische handel’ precies zijn.”

RUIMERE UURROOSTERS De vakbond besefte dat de werkgevers ook verwachtten dat ze personeel konden inschakelen voor de opening en na de sluiting van de winkel en in een aantal gevallen zelfs de klok rond. Alleen wilden ze niets op papier zetten over de vraag welke gevallen dat konden zijn. Nu al werkt het personeel in de winkels in de regel tussen 7.00u en 20.00u of 21.00u. Het is niet denkbeeldig dat werknemers straks gedurende 6 van de 7 dagen ook zullen kunnen werken op alle uren van de dag als je daar vooraf geen goede afspraken over maakt. “Meer dan de helft van het winkelpersoneel werkt deeltijds. Wij moeten vooral vermijden dat winkelmedewerkers met een basiscontract van 18 of 20 uur per week de ene na de andere week beschikbaar moeten zijn vanaf maandag 0.00u tot zaterdagnacht 24.00u” zegt Chris. Vanzelfsprekend zegden de werkgevers dat dit allemaal niet de bedoeling was. Maar in een eerlijk debat met de vakbonden wilden ze daar toch geen afspraken over maken. Pas nadat de minister van Werk, Kris Peeters, de partijen op zijn kabinet had ontboden, stelden de werkgevers zich wat inschikkelijker op zodat er op 21 december toch een akkoord kon komen over een sectorkader.

DRAAIBOEK Het sectorkader, dat er nu komt, is een draaiboek voor bedrijven die nachtwerk willen invoeren in het kader van hun e-commerce. Het geeft aan wat wel en niet kan en zegt ook wat nog op ondernemingsvlak verder moet worden ingevuld. Nachtwerk invoeren wordt gekoppeld aan een specifieke procedure waarbij via ondernemingsoverleg wordt bepaald voor welke taken en functies nachtwerk wordt mogelijk gemaakt en welke omkadering daarvoor wordt voorzien. In de ondernemingen zonder vakbondsaanwezigheid kan nachtwerk alleen worden ingevoerd als de principes uit het nieuwe sectorkader worden nageleefd. Hiervoor moet het arbeidsreglement worden aangepast. Ook moet aan het paritair comité worden gerapporteerd over de gevolgde procedure. “Dit sectorkader biedt garanties dat de jobs die zo ontstaan fatsoenlijke banen zijn die goed worden omkaderd. Het nachtwerk beperkt zich bovendien tot werken in het kader van de e-commerce van de bedrijven”, stelt Chris, die nog beklemtoont dat de invoering ervan geen enkele impact heeft op de huidige winkelopeningstijden. |

DEGELIJKE AFSPRAKEN WAREN NIET DRINGEND VOOR LIBERALE POLITICI Ook in dit dossier was sociaal overleg voor sommigen ‘stoorzender’ Chris Van Droogenbroeck

Anno 2016 is de kans groot dat internet ook in jouw dagelijkse leven een rol spelt. Ook Belgische consumenten ontdekken meer en meer de e-commerce. Slechts 19 procent van de Belgen zegt nog nooit iets te hebben gekocht via internet. In 2014 vertegenwoordigde de e-commerce in ons land al 6,44 procent van de totale kleinhandelsomzet. Als de groei aanhoudt zoals verwacht, zal de e-commerce in 2018 goed zijn voor 10 procent van de totale Belgische bestedingen en voor 20 procent tegen 2025. België telt nu al meer dan 67.000 webshops. Die webshops zijn lang niet allemaal gelinkt aan een echte winkel, waardoor een gedeelte van het geld dat via webshops wordt uitgegeven aan de klassieke kleinhandel ontsnapt. Het is bekend dat buitenlandse webshops intussen méér dan 40 procent van de digitale omzet inpikken. De werkgeversorganisatie Comeos is daar niet happy mee. Volgens Comeos loopt België zo 8.300 jobs mis. Zo klonk het tenminste in de krant op 30 januari 2015. Boosdoener is volgens de werkgevers het verbod op nachtwerk in de handel. Op 30 januari vorig jaar werd de federale minister van Werk, Kris Peeters, door parlementslid Werner Janssens (N-VA) geïnterpelleerd over zijn beleid rond e-commerce. Peeters kreeg bijvoorbeeld de vraag of hij bereid was om het verbod op nachtwerk af te zwakken en of hij andere aanpassingen van de wetgeving plande om de jobcreatie in de e-commerce te bevorderen.

POLITIEK GRIJPT IN De Ministerraad besliste begin april dat er met de sociale

partners uit handel en logistiek een rondetafel moest worden georganiseerd rond e-commerce en nachtwerk. Het was de bedoeling om zo afspraken te maken over de arbeidsvoorwaarden om beter te kunnen concurreren met de buurlanden. Die afspraken moesten onder meer gaan over het werken tijdens de nacht. Op 5 mei bracht minister Peeters de sociale partners uit handel en logistiek voor het eerst bijeen. Hij vroeg aan vakbonden en werkgevers om tijdens het lopende sectoroverleg ook afspraken te maken over nachtwerk voor de e-commerce. Een tweede rondetafelbijeenkomst volgde op 8 juli. Bij die gelegenheid gaf Peeters de sociale partners nog tot 31 december 2015 de tijd om regelingen voor de sectoren uit te werken. De hele aanpak van Peeters werd doorkruist door een wetsvoorstel van drie Open VLD’ers, Patricia Ceyssens, Vincent Van Quickenborne en Egbert Lachaert. Zij dienden hun wetsvoorstel in op 7 mei, precies twee dagen na de eerste rondetafel. Volgens deze liberalen moest er in de Arbeidswet een 22ste uitzondering op het verbod op nachtarbeid worden opgenomen. Die uitzondering moest gelden voor ‘het uitvoeren van alle logistieke en ondersteunende diensten verbonden aan de elektronische handel’. Net als de N-VA wilde Open VLD dus een versoepeling van nachtwerk zonder daar veel woorden aan vuil te maken. Het interesseerde beide partijen niet veel of het sociaal overleg hierover al dan niet goed zou aflopen. Na de parlementaire vraag van NV-A maakte ook Open VLD op deze manier duidelijk hoe zij stonden tegenover een versoepeling van het nachtwerk, en hoeveel geloof zij hechtten aan de goede afloop van het sociaal overleg hierover.

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

Sebastiaan Kok

Marijke Persoone zwaait af als adjunct-algemeen secretaris van de LBC-NVK. Zo’n dertig jaar lang was ze actief in onze vakbond, eerst bij de vormingsdienst, daarna als secretaris in Brussel. Het laatste deel van haar loopbaan was Marijke als adjunct-algemeen secretaris verantwoordelijk voor de beroepswerking. Ons Recht blikt met haar terug en kijkt naar de toekomst van de LBC-NVK.

ONS RECHT:

in het bloed?

Zat het sociaal engagement je

MARIJKE PERSOONE: “Mijn eerste grote liefde was literatuur en taalkunde. Na mijn studies Germaanse gaf ik les in de lerarenopleiding. Sociaal engagement is wel een rode draad in mijn leven. Als vijftienjarige organiseerde ik speelpleinen, als studente ving ik Chileense politieke vluchtelingen op en zo ging het verder. Na de lerarenopleiding belandde ik in het vormingswerk. De vrouwen aan wie ik vorming gaf, vonden moeilijk werk na een stop in hun loopbaan om de kinderen op te voeden. We zaten in volle oliecrisis, een periode met veel werkloosheid. Zonder diploma middelbaar onderwijs raakte je niet aan de bak. Met zes andere vrouwen vatten we het plan op om tweedekansonderwijs uit te bouwen. De eerste politicus die we aanspraken zei smalend: “Zouden jullie niet beter in de potten roeren?” Maar na een jaar doorbijten gingen onze eerste lessen van start. Tweedekansonderwijs bestaat nog altijd: volwassenen die hun middelbaar onderwijs niet hebben afgerond, worden begeleid naar een diploma.” ONS RECHT: Wat was je eerste ervaring met de vakbond? MARIJKE: “Tijdens de jaren ‘70 werkten bewegingen en actiegroepen weinig samen met de vakbonden. Ik wou een brug slaan. Zo kwam ik bij de ACV-vrouwen terecht in 1979. Ik ontmoette er vrouwen die werkten bij Philips, in de sigarenfabriek Vander Elst, in het warenhuis Galéries Anspach. De problemen en acties volgden elkaar in snel tempo op. Niet alleen in de bedrijven, maar ook binnen de vakbond moesten we strijden voor de rechten van vrouwen en werkneemsters.”

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

“Stel je voor dat er geen vakbond zou zijn!” MARIJKE PERSOONE SLUIT LOOPBAAN BIJ LBC-NVK AF MENSELIJKE DRAMA’S ONS RECHT: Je hebt bijna 30 jaar voor de LBC-NVK gewerkt. Wat is je het meest bijgebleven? MARIJKE: “Vooral de momenten van sterke solidariteit. Zoals mijn eerste staking bij de verbrandingsoven van Neder-OverHeembeek. Ik was nog maar pas secretaris. De werknemers, allemaal mannen, kregen hun vakantiegeld en premies niet op tijd uitbetaald. Ik mocht de onderhandelingen voeren. De mannen waren benieuwd hoe een jonge, onervaren vrouw het ervan af zou brengen. Maar het resultaat overtrof alle verwachtingen. Of, zoals een Griekse werknemer het verwoordde: ‘Toen je hier binnenliep, dacht ik: wat smijten ze hier neer, zo’n jong madammeke. Maar nu: respect!’ Zo’n ervaring wens ik elke nieuwe vakbondssecretaris toe. Het gevoel dat je samen sociale vooruitgang maakt, daar

doe je het voor. Natuurlijk zijn er ook lastige momenten. Bij de derde herstructurering in korte tijd krijg je het moeilijk: de zware dossiers, de vele overuren en vooral de menselijke drama’s waar je van wakker ligt, maar die je ook motiveren om er weer in te vliegen. Ik heb vaak gedacht: stel dat hier geen vakbond was.” ONS RECHT: Hoe ben je in de leiding van de LBC-NVK terechtgekomen? MARIJKE: “Ik heb 10 jaar lang gewerkt bij de vormingsdienst om daarna 10 jaar als vakbondssecretaris militantenkernen te begeleiden. Collega’s moedigden me aan om adjunct-algemeen secretaris te worden. Ik ben blij dat ik de kans kreeg om die drie jobs te doen. Als secretaris sta je dicht bij de werknemers en de militanten op de werkvloer. Die contacten voeden je eigen praktijk. Maar in een beleidsfunctie krijg je de kans om de

VEERLE VERLEYEN IS NIEUWE ADJUNCTALGEMEEN SECRETARIS

organisatie mee vorm te geven. Waar willen we naartoe met de centrale? Hoe gaan we om met de maatschappelijke veranderingen zonder onszelf te verloochenen? Hoe kunnen we nieuwe groepen werknemers bereiken en ondersteunen?”

TEGENBEWEGING ONS RECHT: Wat brengt de toekomst?

MARIJKE: “De vakbond is meer dan ooit nodig. Zelfs de OESO en het IMF geven dat schoorvoetend toe: in landen waar de vakbond zwakker staat, is de ongelijkheid groter. Jammer genoeg wordt alles en iedereen afgerekend op economisch nut. De winstkansen van bedrijven staan centraal, niet de mens. We mogen fier zijn dat wij met de vakbonden wereldwijd talloze miljoenen werknemers organiseren die zich met volle overtuiging inzetten voor een eerlijke verdeling van de welvaart.” “Gelukkig groeit de tegenbeweging. Burgerinitiatieven als Hart boven Hard en Climate Express en anderen organiseren verzet en zoeken samen naar alternatieven. Ik vind het hartverwarmend dat veel jonge mensen daaraan meewerken. Het regeringsbeleid stuurt aan op ieder-voorzich, maar ik zie veel jongeren die bewust kiezen voor solidariteit. Ik hoop dat we een

Marijke Persoone (links op de foto): “Vakbonden hebben slagkracht en een groot draagvlak. De burgerinitiatieven bruisen van de ideeën en bedenken fantastische actievormen. Als we die sterktes met succes combineren zijn ze nog niet klaar met ons.” (naast haar: Veerle Verleyen).

Veerle Verleyen startte haar ACVcarrière in het ACV-verbond BrusselHalle-Vilvoorde. Zo gaf ze administratieve ondersteuning bij de sociale verkiezingen van 2000. Al gauw werd ze dienstverlener in het ACV-dienstencentrum van Vorst, waar ze van dicht bij zag wat het betekent om werkloos te zijn. Een jaar later trok ze de jongerenwerking en de werkgroep internationale solidariteit als regiopropagandist in Vorst, Sint-Gillis en Ukkel. De vacature voor vakbondssecretaris bij de LBC-NVK in Halle kon ze niet links laten liggen. Later werd ze daar secretariaatsverantwoordelijke. Sinds 1 januari 2016 is Veerle onze nieuwe adjunct-algemeen secretaris voor de beroepswerking. We wensen haar veel succes! Ons Recht peilde bij Veerle naar de uitdagingen die ze wil aanpakken. “Ik moet natuurlijk nog veel leren over mijn rol als adjunct-algemeen secretaris”, zegt ze. “Maar enkele grote uitdagingen zijn al wel duidelijk. Hoe moeten het ACV en de verschillende centrales zich vernieuwen? Hoe maken we aan einde aan het onderuit halen van de vakbond en aan de aanvallen tegen het sociaal overleg en tegen de rechten van de werknemers? Hoe kunnen we nog beter luisteren naar onze leden en de jongeren? Ik kijk er naar uit om samen met mijn collega’s, de vakbondsafgevaardigden en andere organisaties deze uitdagingen aan te pakken!”

heel aantal van hen kunnen overtuigen om kandidaat te zijn bij de sociale verkiezingen.” “Ik geloof sterk in samenwerking. niet wat we willen.” Vakbonden hebben slagkracht en een groot draagvlak. De burgerinitiatieven bruisen VLINDER van de ideeën en bedenken fantastische actievormen. Als we die sterktes met suc- ONS RECHT: En jouw toekomst? ces combineren zijn ze nog niet klaar met MARIJKE: “Ik ga door met solidaire projecons. We mogen ons niet laten verdelen. ten. We zullen elkaar vast nog tegen het lijf Een goede gezondheidszorg is belangrijk lopen op vakbondsacties. Hart boven Hard voor de gezondheidswerkers én de patiën- kan op mij rekenen. Ik blijf me zeker ook ten. Een uitgebouwd treinverkeer en goede inzetten voor de solidariteit met Filipijnse arbeidsvoorwaarden zijn in het belang van sociale organisaties. En in mijn gemeente het personeel, de reizigers én het milieu.” zoeken ze vrijwilligers voor de begeleiding “Ook internationaal moeten we blijven van vluchtelingen.” samenwerken, zeker nu landen worden “Maar het is ook fijn dat ik meer tijd kan gechanteerd door multinationals. Samen maken voor de kleinkinderen, om de natuur kunnen we de neoliberale mythes ontkrach- in te trekken, foto’s te maken en opnieuw te ten. Bijvoorbeeld de mythe dat economi- genieten van taal en literatuur. Ik hou van sche groei en minder sociale bijdragen meer de uitspraak van de filosoof Lao-Tse: ‘Wat jobs creëren. Duitsland bewijst dat loonma- de rups het einde noemt, noemt de rest van tiging en cadeaus voor bedrijven alleen min- de wereld een vlinder’. Laat die vlinder maar derwaardige mini-jobs hebben opgeleverd. komen.” | Een job hebben en toch arm zijn, dat is toch Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

VRAAG VAN DE MAAND

Is er een speciale verlofregeling als ik thuis moet blijven voor een ziek kind? of grootouder), de descendent (bijvoor- MAXIMUM 10 DAGEN beeld een kind of kleinkind), het adopJa, en dat noemen we verlof om tie- of pleegkind, de tante of oom van de Als er sprake is van een dwingende reden, dwingende redenen. Dit wordt werknemer zelf of van zijn/haar echt- mag de werknemer maximum de tijd afweook wel ‘sociaal verlof’ of ‘famigenoot of van de persoon waarmee de zig zijn die noodzakelijk is om de probleliaal verlof’ genoemd. werknemer samenwoont; men op te lossen, met een maximum van - van een bloed- of aanverwant in de eer- 10 dagen per kalenderjaar. Het sociaal verlof is geregeld in een natioste graad van de werknemer, zoals een Voor deeltijdse werknemers wordt dit maxinale cao (cao nr. 45). Voor het personeel op ouder, een schoonouder, een kind of mum in verhouding tot hun arbeidsduur wie deze cao niet van toepassing is, zijn er een schoonkind. Dan is het niet vereist verminderd. andere regelingen. dat de werknemer ermee samenwoont. Zodra de werknemer de nodige maatregelen De regeling voorzien in cao nr. 45 is rede- • ernstige materiële schade aan bezittin- heeft kunnen treffen om het probleem op te lijk beperkt. Gunstigere regelingen op het gen van de werknemer, zoals schade aan lossen, is er geen sprake meer van een ‘niet niveau van de sector of de onderneming zijn de woning door een brand of een natuur- te voorziene’ gebeurtenis die de ‘dringende gelukkig wel mogelijk en moeten worden ramp. en noodzakelijke’ tussenkomst van de werkaangemoedigd. • het bevel om persoonlijk op een rechtszit- nemer vereist. Om gebruik te kunnen maken van dit verlof, ting te verschijnen, op voorwaarde dat de De werknemer die om een dwingende reden moet er dus sprake zijn van een dwingende werknemer een partij in de zaak is. afwezig is, moet de werkgever vooraf verwitreden. Dat is elke niet te voorziene gebeurtigen. Als dit onmogelijk is, moet hij de werktenis, die los staat van het werk en de drin- ANDERE GEBEURTENISSEN gever zo snel mogelijk op de hoogte brengen. gende en noodzakelijke tussenkomst van Dit verlof is onbetaald, tenzij er natuurlijk de werknemer vereist. De uitvoering van Deze lijst is niet beperkend. De werkgever in de sector, in de onderneming of tussen de de arbeidsovereenkomst moet deze tussen- en de werknemer kunnen dus in onderling werknemer en de werkgever andere afsprakomst onmogelijk maken. akkoord andere gebeurtenissen vaststellen ken zijn gemaakt. die als een dwingende reden moeten wor- Als er op het niveau van de sector of de Dwingende redenen zijn: den beschouwd. Deze lijst kan ook op het onderneming geen gunstigere afspraken • ziekte, ongeval of (onverwachte) opname niveau van de sector of de onderneming gemaakt zijn, is deze verlofformule niet in het ziekenhuis: worden uitgebreid. altijd de beste oplossing. De voorwaarden - van iemand die met de werknemer Het verlof mag natuurlijk alleen worden zijn streng, het aantal dagen is niet groot onder hetzelfde dak woont, zoals: gebruikt voor het doel waarvoor het is toe- en het is onbetaald. Het kan dus soms gun- de echtgenoot of de persoon die met gekend. Op verzoek van de werkgever moet stiger zijn om op andere mogelijkheden een hem/haar samenwoont; de werknemer de dwingende reden bewij- beroep te doen, zoals vakantie, tijdkrediet of - de ascendent (bijvoorbeeld een ouder zen. thematisch verlof. | June Geuens

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Sectorakkoord in paritair comité voor vrije beroepen

De LBC-NVK wil nog altijd dat er op termijn een volwaardige sectorale cao komt waardoor PC 336 de vergelijking met andere sectoren kan doorstaan.

VOORUITGANG MAAR HET WERK IS ZEKER NIET AF Jeroen Vandamme

Niet lang voor de jaarwisseling is er ook voor de bedienden bij werkgevers met een vrij beroep (paritair comité 336) een sectorakkoord afgesloten. Het gaat bijvoorbeeld om werknemers bij boekhoud- en accountancykantoren, dierenartsen, advocatenkantoren en architecten. Via het akkoord krijgen zij extra koopkracht en is het tijdkrediet sectoraal gegarandeerd.

ALLE LONEN NAAR OMHOOG

Vanaf 1 april 2016 moeten alle voltijdse brutomaandlonen met 14 euro worden verhoogd. Voor deeltijdse werknemers gebeurt dat in verhouding tot hun arbeidsduur. Het belangrijke principe van algemene sectorale loonsverhoging wordt zo gerealiseerd. In de toekomst zal de vakbond hierop voortbouwen. Er wordt ook een éénmalige premie van 42 euro voorzien. Op het niveau van de onderneming is het mogelijk om de loonsverhoging om te zetten in een gelijkwaardig voordeel. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren door het bedrag van de maaltijdcheques te verhogen met 1 euro. Er is ook afgesproEen belangrijk deel van het sectorakkoord ken dat we na afloop van het project van de bestaat uit afspraken over een vormings- ‘functieclassificatie’ werk zullen maken van aanbod. Helaas wilden de werkgevers ook een sectorbarema. deze keer niet praten over een aantal thema’s, zoals een syndicale vertegenwoordi- TIJDKREDIET EN ging en een automatische loonindexering. LANDINGSBANEN Zo blijft dit paritair comité toch wat achterop hinken ten opzichte van andere sec- Vanaf 55 jaar kan je gebruik maken van het toren. Het wordt tijd voor een inhaalbewe- recht op landingsbaan en zo je voltijdse ging. De LBC-NVK zal daar ook tijdens de arbeidsduur met 1/5de verminderen. Voor volgende onderhandelingsrondes blijven wie het tijdens de loopbaan even wat kalmer op aandringen. aan wil doen is er een recht op voltijds of halftijds tijdkrediet met motief gedurende 24 maanden. Heb je meer dan 5 jaar dienst, dan kan je op 36 maanden rekenen.

MEER GELD VOOR VORMING Permanente vorming is voor de werknemers en de ondernemingen heel belangrijk. Daarom worden enkele bijzondere maatregelen genomen op maat van de vele kleine ondernemingen uit de sector. Er komt een gratis aanbod voor werknemers en ook een stelsel van premies voor ondernemingen die hun werknemers opleiding laten volgen. De werkgevers erkennen dat dit een prioriteit is in de sector. In de komende maanden zullen we hiervoor concrete maatregelen uitwerken. De LBC-NVK zal daarbij oog hebben voor de kwaliteit van het aanbod en zeker opvolgen of de werknemers genoeg toegang krijgen tot dit aanbod. Een sectoraal vastgelegd recht op 2 dagen vorming per jaar werd immers door de werkgevers nog niet aanvaard. Met dit akkoord wordt voor de werknemers van dit paritair comité een stapje gezet op het vlak van lonen, tijdkrediet en vorming. Dit heeft zo zijn belang. Toch willen we op termijn de stap zetten naar een volwaardige sectorale cao die de vergelijking met andere sectoren kan doorstaan. Daar zijn we nog lang niet. Wil je op de hoogte blijven van de evoluties in de sector en de syndicale actualiteit? Registreer je dan zeker op de website van de LBC-NVK voor onze nieuwsbrief: http://pc336.lbc-nvk.be | Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

ACV knokt ook voor belangen van uitzendkrachten VERNIEUWDE GIDS GEEFT 20 VRAGEN EN ANTWOORDEN

Denis Bouwen

“Als werkgevers zo graag uitzendkrachten, deeltijds personeel en andere mensen met gammele contracten inschakelen, is dat geen toeval. Voor menig werkgever is het een natte droom om werknemers te hebben die geïsoleerd zijn en die geen echte, of alleen tijdelijke, collega’s hebben.” Aan het woord is Pierre Ledecq van de Dienst Onderneming van het ACV. Hij verdiept zich in alles wat met interimwerk te maken heeft. Ons Recht laat Pierre aan het woord nu er een nieuwe uitgave is van de Gids voor Uitzendkrachten.

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

De belangenvereniging van de uitzendbureaus, Federgon, is al langer vragende partij om uitzendkrachten een contract van onbepaalde duur te kunnen geven en hen zo sterker te binden aan een bureau. “In Frankrijk bestaat dit systeem al”, vertelt Pierre. “Op het eerste gezicht klinkt het goed: de uitzendkracht krijgt een vast contract en ontvangt een soort van minimumloon op momenten dat hij zonder opdrachten zit. Zijn of haar leven wordt wat stabieler. Maar in Frankrijk zijn de vakbonden hierover sterk verdeeld.” Ook het ACV is erg argwanend. Pierre legt uit waarom: “Het risico bestaat namelijk dat je een grote groep hyperflexibele, gedetacheerde werknemers creëert door in te gaan op de vraag van de uitzendbedrijven. In feite ga je op deze manier uitzendkrachten ‘institutionaliseren’. De vakbond blijft

van mening dat uitzendarbeid een uitzonderlijk karakter moet behouden en dat het alleen onder bepaalde voorwaarden mag mogelijk zijn.”

GELIJKE RECHTEN: JA EN NEEN ONS RECHT: In welke mate zijn de rechten van uitzendkrachten gelijk aan die van vast personeel? PIERRE: “Als we praten over het loon of het gebruik van de kantine, zegt de wet duidelijk dat er gelijkheid moet zijn. Maar we maken het dagelijks mee dat die afspraak niet wordt nageleefd. Soms krijgt een uitzendkracht bijvoorbeeld geen nachtpremie of geen premie om zijn kleding te laten schoonmaken. Er is zeker nog ongelijkheid tussen beide groepen. Denk bijvoorbeeld aan de werkzekerheid, de mogelijkheid om

vakantie op te nemen of het feit dat uitzendkrachten niet mogen stemmen bij sociale verkiezingen.” Gebruikt onze economie eigenlijk veel uitzendkrachten? PIERRE: “Uitzendarbeid vertegenwoordigt rond de 3 procent van alle betaald werk in België. Dat lijkt niet veel, maar vergis je niet. Sinds de invoering van de nieuwe wet over uitzendarbeid in 1987 zagen we de uitzendarbeid gestaag groeien. Werkgevers willen graag meer flexibele arbeidskrachten, en dit is daar een uiting van. In de logistiek, in het transport of bij traiteursdiensten loopt het aandeel van uitzendkrachten in het personeel soms wel op tot 80 procent. Soms is dat te verstaan, bijvoorbeeld waar ze verse voeding leveren aan feesten en evenementen. Maar in andere gevallen wordt er toch serieus overdreven.” “De vakbond wil het gebruik van uitzendarbeid graag onderwerpen aan maximumquota. In sommige ondernemingen slagen onze délégués erin om uitzendarbeid te vermijden of sterk te beperken. Waar de vakbond niet aanwezig is, vormt het wel een probleem om precies te weten in welke mate de werkgever over de schreef gaat.” ONS RECHT:

dat de regels rond feestdagen sinds september 2015 zijn veranderd. Uitzendkrachten hebben nu recht op een betaalde feestdag wanneer ze de dag ervoor en de dag erna werken bij de opdrachtgever.” Heel wat uitzendkrachten zijn jongeren, vrouwen, mensen met een migratie-achtergrond. Geen toeval natuurlijk? PIERRE: “Inderdaad. Dat zijn groepen die het erg moeilijk kunnen hebben op onze arbeidsmarkt. Jongeren hebben vaak weinig of geen werkervaring. Laaggeschoolde vrouwen zijn ook kwetsbaar. En mensen met vreemde roots hebben vaak niet veel keus: een interimjob aanvaarden of werkloos blijven.” ONS RECHT:

ELEKTRONISCHE CONTRACTEN

Er is ook zoiets als de 48-urenregel. Het ACV wil die regel weg? PIERRE: “Wie in een vaste job mag starten, heeft vooraf een ondertekend arbeidscontract. Bij uitzendkrachten geldt dat het contract moet worden ondertekend binnen de 48 uren na de aanvang van het werk. Als er zich een probleem voordoet en er nog geen getekend contract is, dan wordt ervan uitgegaan dat er een contract van onbepaalde duur bestaat.” MISBRUIKEN “Het ACV wil af van die 48-urenregel. Wij ONS RECHT: Zijn werknemers met een inte- vinden dat een uitzendkracht zijn contract rimjob vaak het slachtoffer van misbruiken? moet kunnen tekenen voor hij aan de slag PIERRE: “Bij de vakbond zien we alleen maar gaat. Dat is toch de logica zelve. Verder vinhet topje van de ijsberg. Maar werknemers den we dat de uitzendkracht het contract met een gammel contract zijn niet gauw elektronisch moet kunnen tekenen, bijgeneigd om openlijk te klagen omdat ze voorbeeld via de smartphone. Maar over die bang zijn dat de werkgever hen dit niet in elektronische contracten wordt nog onderdank zou afnemen.” handeld in een commissie van de Nationale “Problemen zijn er alleszins genoeg. Zo is Arbeidsraad.” het voor bedienden met een uitzendcontract soms erg ingewikkeld om jaarlijkse vakantie op te nemen. In 2014 voerde het ACV campagne tegen het overmatig gebruik van dagcontracten. Toen telden we wel 7,2 miljoen dagcontracten, 500.000 meer dan in 2013. Heel wat bedrijven zijn dol op dagcontracten omdat ze zo flexibeler en productiever denken te zijn. Wij zouden deze formule liever verboden zien.” “Er zijn ook nogal wat problemen rond het gewaarborgd loon bij ziekte. Zo hadden we onlangs het dossier van een uitzendkracht die ’s nachts werkte en ziek werd. Na de nachtshift liet hij aan de opdrachtgever weten dat hij naar de huisarts ging. ’s Avonds vond hij in zijn brievenbus een bericht van de controlearts waarin stond dat hij niet beschikbaar was geweest voor een controle. Hij mocht zijn gewaarborgd loon vergeten. Wees gerust, deze werknemer zal zijn zaak zeker winnen.” “Een voorbeeld van vooruitgang is ONS RECHT:

STEMRECHT O N S R E C HT : In Nederland, Frankrijk, Oostenrijk en Zweden mogen uitzendkrachten mee stemmen bij sociale verkiezingen in het bedrijf waar ze zijn tewerkgesteld. Bij ons kan dat niet. PIERRE: “Dat is inderdaad de situatie in België. Iemand die nog maar drie maanden vast in dienst is, mag mee stemmen en iemand die al meer dan een jaar lang als uitzendkracht in het bedrijf werkt mag dat niet. Een discriminatie die moet verdwijnen. Wettelijk is het zo dat uitzendkrachten wel mogen stemmen in het uitzendkantoor waarmee ze samenwerken maar dat gebeurt niet in de praktijk. Het is ook onzinnig want voor de uitzendkracht telt natuurlijk de werkomgeving waar hij of zij effectief aan de slag is. Wij willen dat het stemrecht op de werkvloer er komt. Dat zal ook de aandacht van vakbondswerkingen voor interims vergroten.”

WELKOM ONS RECHT: Als een uitzendkracht met een vraag of probleem zit, kan hij uiteraard ook de vakbondsmilitanten in zijn bedrijf en de vakbond tout court aanspreken? PIERRE: “Zeer zeker. Maar het is wel zo dat uitzendkrachten vaak van werkgever veranderen. In dat opzicht is het voor de vakbond ook belangrijk om hen per e-mail te kunnen bereiken en informeren. Met concrete problemen kan een uitzendkracht terecht bij een dienstencentrum van het ACV of bij de bevoegde beroepscentrale. De vakbond onderneemt alleen stappen als het lid dit ook verlangt. Als de kwestie niet opgelost raakt, kunnen we ze aankaarten op een hoger niveau, in de ‘commissie van goede diensten’ voor de uitzendsector. De uitzendbureaus stellen zich er vaak sussend op en doen klachten meer dan eens af als ‘individuele gevallen’. Wij willen natuurlijk liever dat er fatsoenlijke conclusies worden getrokken wanneer bepaalde klachten of pijnpunten frequent voorkomen.” |

Je kan de vernieuwde Gids voor uitzendkrachten verkrijgen in de ACVdienstencentra en op de LBC-NVKsecretariaten. Werk je liever digitaal? Dan kan je het boekje met 20 vragen & antwoorden hier downloaden: https://goo.gl/rxP9Un https://goo.gl/rxP9Un. Een interessante plek voor je bookmarks is trouwens www.acv-interim.be.

Het ACV vernieuwde onlangs zijn Gids voor uitzendkrachten. Een absolute aanrader voor werknemers die via interimbureaus werken en hun rechten beter willen kennen.

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

WAARDE 4 LANDGENOTEN

Denis Bouwen

Beweging.net Herent en de Mouvement Ouvrier Chrétien (MOC), afdeling Waals-Brabant, werken nu al meer dan vijf jaar met elkaar samen. “De samenwerking is niet altijd heel intens maar wel bewust en op geregelde basis”, vertellen Willy Verbeek van Beweging.net en Perrine Detober van MOC. “Wat wij hier doen met Nederlandstaligen en Franstaligen, is op veel andere plaatsen net zo goed mogelijk. Je moet alleen de kansen zien, ze grijpen en de telefoon pakken. Je moet met elkaar kunnen babbelen en tastbare initiatieven bedenken.” 22

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

“Zie kansen, grijp ze en pak de telefoon” BEWEGING.NET HERENT IS DIKKE MAATJES MET MOC WAALS-BRABANT De onderlinge relatie die er groeide tussen bedoeling om er zo meer elan en weerklank de mensen uit Herent en Waals-Brabant is aan te geven. We wisselen niet alleen inforer één onder Brabanders. Alleen spreken de matie uit maar zetten ook sociale acties op.” enen Nederlands en de anderen Frans. “MOC Brabant wallon doet in grote lijnen “Beweging.net, het vroegere ACW, werkt in hetzelfde als Beweging.net Herent”, zegt elke gemeente samen met een reeks part- Perrine Detober, die vanuit Nijvel opereert. nerorganisaties”, legt Willy Verbeek uit. “Onze vrienden in Herent hebben wel een “Denk aan organisaties als het ACV, Femma, zeer stevige afdeling. De groepen van MOC Okra, KWB en de CM. Elke maand vertellen in Waals-Brabant zijn een stuk kleiner. we aan elkaar waar we mee bezig zijn met de Waals-Brabant is een provincie met veel

Het zuiden des lands lijkt voor sommigen heel ver weg. Maar Wallonië ligt natuurlijk niet op een andere planeet. Ons Recht brengt onze landgenoten uit het zuiden graag een stukje dichterbij.

Perrine Detober (MOC): “Door onze voelsprieten uit te steken leren we van elkaar.” (Naast haar op de foto: Willy Verbeek van Beweging.net Herent)

rijkdom, de familie van premier Charles Michel (MR) en andere liberale kleppers zetten er de toon. In die speciale context trachten wij toch om lokale politici te sensibiliseren rond de risico’s van het geplande vrijhandelsakkoord TTIP. Onlangs kregen we bezoek van Robin des Bois (Robin Hood), die ons kwam wijzen op de gevaren van TTIP.” Op politiek vlak onderhoudt Beweging.net nog altijd een speciale band met CD&V maar de organisatie heeft ook wel contacten met andere politieke partijen. “In Herent stellen we ons partijonafhankelijk op”, zegt Willy. “MOC koos al in de jaren 70 voor intense contacten met de partijen CDH, PS en Ecolo”, stelt Perrine.

SPOORLIJN NAAR WALLONIË ONS RECHT: Hoe is het contact tussen jullie afdelingen tot stand gekomen? WILLY: “Toen de N-VA eind 2010 groter begon te worden, vonden wij in Herent dat we daar iets moesten rond doen. We stelden vast dat er dagelijks treinen passeerden die Leuven verbinden met ’s Gravenbrakel in Waals-Brabant. Onze verbinding met Wallonië, zeg maar. De spoorlijn bracht ons op het idee om aan te kloppen bij de mensen van MOC in Tubize (Tubeke). Ons initiatief viel in goede aarde, en zo begonnen we af en toe samen te werken. Zo tekenden we bijvoorbeeld een charter waarin we de solidariteit en de banden tussen het noorden en zuiden van België wilden benadrukken. In dezelfde trant haalde ACV-Leuven daarna de banden met CSC-Liège aan.” ONS RECHT: Speelt de taalbarrière jullie par-

ten?

PERRINE: “Eigenlijk niet, maar dat is ook omdat onze vrienden uit Herent met ons Frans praten. Ik studeerde zelf Nederlands op school maar dat verwaterde omdat ik het zo weinig gebruik. Engels gebruik ik vaker.” WILLY: “Toch even nuanceren. Wanneer we gemeenschappelijke wandelingen hebben, blijken nogal wat deelnemers uit WaalsBrabant goed Nederlands te kunnen praten.” PERRINE: “In de geesten is de taalgrens voor sommigen een hindernis. Sommige Walen zijn wat bang om die grens over te steken, is mijn ervaring.” WILLY: “Op de markt in Tienen ontbreekt het anders niet aan Franstalige klanten.” (lacht)

PERRINE: “Ik zie vooral een politiek discours dat Vlamingen en Walen uit elkaar tracht te spelen. We moeten in Wallonië nog meer inspanningen doen om Nederlands te leren. Positief is dat er nu een projectoproep loopt die beide gemeenschappen op cultureel vlak nader tot elkaar wil brengen. Daar willen we, samen met Beweging.net Herent, zeker iets mee doen.”

DIVERS EN COMPLEX ONS RECHT: Wat zijn de grootste troeven van een toch wel bijzonder land als België? PERRINE: “Het hangt er maar vanaf waarmee je wil vergelijken. Door onze geschiedenis hebben we hier een grote verscheidenheid: een verrijking maar ook een complex gegeven. We hebben veel meer politieke partijen dan de Fransen. En ook ons verenigingsleven is erg gevarieerd. Dikwijls denken organisaties in dezelfde lijn maar is het toch niet zo eenvoudig om de krachten te bundelen. We hebben ook onze zuilen maar die zijn aan het vervagen. De leden van MOC bijvoorbeeld zijn een stuk diverser dan vroeger. Met Beweging.net delen we ons verzet tegen een aantal erg liberale ideeën. Maar sommige van die ideeën kom je zelfs tegen bij een partij als de PS.”

Mooie speeches afsteken is niet genoeg. Als je toenadering wil zoeken, moet je je verplaatsen.

Hirondelles en diverse centra voor volwassenenonderwijs doen mee. Er zullen twee séances zijn waar we Beweging.net Herent nauwer bij willen betrekken. We zijn nu aan het bekijken hoe we daarbij voor een betere vertaling kunnen zorgen. Bij deze editie kijken we sterk naar het thema sociale bescherming. Diverse sprekers komen praten over varianten van het ‘basisinkomen’. Als Vlaamse spreker verwachten we Jozef Mampuys, geen onbekende in ACV-kringen.”

SENTIMENTELE BANDEN In Herent hebben ze nog wel meer samen gedaan met de collega’s uit Waals-Brabant? WILLY: “We hadden ooit een activiteit waarbij de deelnemers vertelden over hun sentimentele banden met het andere landsdeel. De gepensioneerden gaan samen wandelen in steden als Bergen en Tienen. Onze Franstalige vrienden kwamen poolshoogte nemen bij een fietsherstelatelier in Leuven. En we breken ons nu het hoofd over een project om mensen uit kansengroepen toch te helpen om stappen te zetten in de digitale wereld. De deelnemers zullen hun verhaal vertellen, foto’s opzoeken en samen filmpjes opnemen.” ONS RECHT:

ONS RECHT: Stelden jullie iets opmerkelijks vast in het kader van de samenwerking? PERRINE: “Het valt mij op dat ze in Herent altijd veel volk op de been brengen voor hun activiteiten, zeker als ik vergelijk met onze groepen in Waals-Brabant.” WILLY: “Misschien is dat te verklaren door het feit dat we vaak speciale plekken uitkiezen voor activiteiten: een rusthuis, een lokaal opvanginitiatief voor vluchtelingen, een jeugdhuis. Net als bij MOC zien we wel hoe moeilijk het is om jongeren bij onze activiteiten te betrekken. Misschien moeten we jongeren gewoon de kans geven om rustig te groeien en ze niet meteen te veel claimen.”

Hoe geven jullie de samenwerking juist vorm? PERRINE: “Mooie speeches afsteken is niet genoeg. Als je toenadering wil zoeken, moet je je verplaatsen. Wij stuurden bijvoorbeeld een delegatie naar Scherpenheuvel om te kijken hoe ze daar bij De Vlaspit kaarsen produceren en kurken stoppen recycleren. ONS RECHT: Jullie leven dichtbij de taalgrens. In Tubize hebben we zelf een opleidingscen- Is deze vorm van samenwerking en uitwissetrum met uitlopers naar recyclage en ecolo- ling ook elders in België denkbaar? gische bouw. Door onze voelsprieten uit te PERRINE: “Wat mij betreft is de relatie die steken leren we van elkaar.” we hier uitbouwden ook op andere plek“In maart 2016 vindt de achtste editie plaats ken perfect mogelijk. Overal eigenlijk. van ‘Vivre Debout’, ons festival van de soci- Afdelingen en organisaties hebben natuurale film. Hiervoor werken we samen met de lijk altijd hun dagelijkse beslommeringen vakbonden, bibliotheken, culturele centra maar die mogen deze vorm van samenweren de Ligue des Droits de l’Homme. Ook de king en toenadering niet in de weg staan. vrouwenorganisatie Femmes Prévoyantes Het belangrijkste is: de goesting om eraan Socialistes, de jongerenorganisatie Latitude te beginnen!” | Jeunes, de multiculturele vereniging ONS RECHT:

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

Cuba hervormt samenleving met respect voor eigen principes SOCIALE BESCHERMING MAAKT INDRUK OP SYNDICALE REIZIGERS

AGNES: “De Cubanen kampen met geldgebrek en zoeken naar “Natuurlijk is Cuba geen perfect land. manieren om hun systeem leefDe Cubanen zeggen dat zelf. Maar baar te houden. Het regime wil de bevolking meer eigen initiahet is ook geen hel. Voor mij zijn tief laten nemen” de Cubanen bezig met een groots TUUR: “Al in de jaren negentig project.” Zo praat Tuur Vanempten, waren er inspanningen om te hervormen. Momenteel zie ik dat die samen met een groep LBCze met nog meer klem hun ecoNVK’ers in april 2015 naar Cuba nomie een grotere dynamiek wilreisde. Ook Agnes Huwel, vaklen geven. De machthebbers willen meer ruimte maken voor privébezit, bondsmilitante bij de kledingmaar de grond blijft van de staat. Ze keten C&A, was erbij. Tuur was willen nog meer coöperatieven zien al eerder op het eiland, voor ontstaan en mensen aanmoedigen om voor eigen rekening te werken. Verder Agnes was het de eerste keer. wordt geprobeerd om het muntsysteem te herleiden tot één sterke nationale munt en de lonen te koppelen aan e vakbondsmensen reisden niet naar het resultaat.” Cuba omdat ze de salsa zo’n fijne dans vinden. “Op mijn leeftijd sta je niet ONS RECHT: Wat zagen jullie in de praktijk? zo gauw meer op de dansvloer”, grinnikt AGNES: “Ik herinner me het voorbeeld van Tuur Vanempten. “Maar het blijft natuur- een vrouw, een kleine zelfstandige, die alle lijk een bekoorlijke dans die de moeite is kamers in haar huis was gaan verhuren aan om te bekijken.” Agnes Huwel: “Ik vind de toeristen. Ze was zelf op een andere plek Cubanen plantrekkers met veel creativiteit gaan wonen en had ook werknemers in en vindingrijkheid. Knap hoe ze hun leven haar ‘casa particular’. Deze vrouw betaalde trachten vorm te geven.” bijdragen en viel zo onder het systeem van Via de ngo Wereldsolidariteit houdt Tuur sociale bescherming.” Cuba al een hele tijd in de gaten. “De “In een bouwcoöperatieve werd ons verteld Cubaanse aanpak van maatschappij en dat nieuwe werknemers na negen maanden economie kan ons inspireren als alterna- dienst coöperant konden worden. Alleen tief voor het neoliberale systeem dat vol- draaide dat vaak anders uit omdat velen gens sommigen het enig denkbare is. De werden afgedankt voor die termijn om was. Cubanen trachten een economie uit te bou- Op sommige punten kregen we niet altijd wen die ten dienste staat van de mens.” even heldere antwoorden op onze vragen.” TUUR: “Er zijn nog veel staatsonderneminONS RECHT: President Raul Castro wil het gen maar de Cubanen zijn ook meer dan ooit socialistische model behouden maar ijvert aan het experimenteren. Vroeger hadden ze wel voor een ‘actualisering’? clandestien allerlei baantjes en handeltjes.

Denis Bouwen

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Tegenwoordig doen ze dat legaal, met een vergunning. Je ziet dat bijvoorbeeld in de taxisector. In het straatbeeld zie je veel meer winkeltjes, eethuizen en kamerverhuur dan vroeger. Naast de typische oude auto’s zie je ook heel wat nieuwe wagens; de Cubanen lenen geld om die te kopen of krijgen steun van familie uit het buitenland.”

VAKBOND ONS RECHT: Tijdens jullie reis hadden jullie ook contacten met de Cubaanse vakbond? TUUR: “Qua structuren, besluitvorming, congressen en cao’s is die vakbond heel goed te vergelijken met wat we hier in België kennen. Je merkt wel dat de Cubaanse vakbond erg veel moeite doet om een consensus te bereiken. Onderhandelingen ‘moeten lukken’. De vakbond staat daar ook dicht bij de besluitvorming natuurlijk. Vakbondspremies hebben ze niet. En de Cubaanse vakbonden keren geen werkloosheidsgeld uit.” AGNES: “De Cubaanse vakbondsmensen lijken soms allemaal hetzelfde ingestudeerde verhaal af te rammelen. In de staatsbedrijven merkten we wel dat de vrijgestelden echt nagaan of alles verloopt zoals het hoort. Als er problemen zijn, moeten die binnen de zes maanden worden opgelost. Vakbondsmensen hebben er een ‘status’ die bij ons niet bestaat. Cubaanse werknemers zien hun afgevaardigden wel als collega’s die voor hen problemen moeten en kunnen uit de wereld helpen.” TUUR: “Op Cuba worden ze nu meer en meer geconfronteerd met het ontstaan van een relatie werknemer-werkgever. Dat waren ze daar niet gewoon. Op dat punt hebben Belgische vakbonden zeker kennis die ze kunnen delen met de Cubanen.”

In de Cubaanse samenleving is er behoorlijk veel debat over de te volgen koers. De ene stroming pleit voor meer staatsinterventie, de andere kiest voor een markteconomie. En er is nog een derde groep die iets daar tussenin voorstaat.

GOEDE VOORZIENINGEN ONS RECHT: Cuba is in zekere zin nog een ontwikkelings-

land maar het bewijst wel dat het ook in zo’n land mogelijk is om sociale bescherming te voorzien voor iedereen? TUUR EN AGNES: “Het onderwijs en de gezondheidszorg zijn er gratis. Er is een systeem voor pensioen, ziekte, arbeidsongevallen en jaarlijkse vakantie. Vrouwen met een moeilijke zwangerschap kunnen terecht in speciale opvanghuizen waar ze worden opgevolgd tot aan de bevalling. Na de bevalling loopt het loon één jaar door zodat de moeder beter voor haar baby kan zorgen. Kinderen gaan vanaf 3 jaar naar school, en het fenomeen van de lege brooddozen is er onbekend.” “Op het vlak van sociale zekerheid hebben de Cubanen alles wat wij hebben maar hun systeem is guller en ruimer. Iedereen is er ook méé, iets wat je in veel andere ontwikkelingslanden niet kan zeggen. De Cubaanse sociale zekerheid wordt voor een stukje betaald via bijdragen van de werknemers en voor een groot deel uit de algemene middelen van de staat.” ONS RECHT: Is het genereuze sociale systeem houdbaar?

“Een grote vraag. De Cubanen hebben een groot collectief inkomen maar meestal een laag persoonlijk inkomen. Is het mogelijk de persoonlijke inkomens van de mensen te vergroten zonder het collectieve inkomen terug te schroeven? De regering daar tracht dit klaar te spelen door de economie meer vleugels te geven. Cubaanse jongeren willen eigenlijk the best of two worlds: ze hechten aan hun gratis geneeskunde maar willen ook thuis snel internet.” AGNES: “De Cubanen zijn een heel fier volk, ze laten hun land niet graag in de steek. Artsen zijn voor Cuba al lang een groot exportproduct. Door vele duizenden artsen naar andere landen te sturen krijgt Cuba harde deviezen binnen. De meeste van die uitgestuurde artsen komen overigens gewoon terug naar huis. Tegenwoordig blijven de meeste Cubanen liever in eigen land: de grotere welvaart zal wel naar hier komen, zeggen ze zelf. En naarmate er meer Amerikanen zullen toestromen, zal dat ook de kassa’s doen rinkelen.” TUUR:

OP DE BON ONS RECHT: De Cubanen hebben nog een rantsoenboekje

waarmee ze bepaalde producten spotgoedkoop kunnen kopen in daartoe uitgeruste winkels. Water, elektriciteit en gas worden bewust goedkoop gehouden. TUUR: “Het systeem van de rantsoenboekjes wordt stap voor stap afgebouwd. Naarmate de lonen meer aan de prestaties worden gekoppeld, zullen prijzen ook vrijer worden bepaald. Als een aantal producten in prijs stijgt, zal ook de sociale bijstand moeten worden uitgebreid. In de toekomst zal de overheid er niet zozeer producten subsidiëren maar wel mensen.” AGNES: “Vergis je niet. Tijdens ons verblijf op Cuba kon ik alles vinden wat ik nodig had. De winkels waren er misschien minder groot dan hier, akkoord. Maar je vindt er ook een hoop chique winkels waar ze westerse artikelen slijten tegen de prijzen die wij hier gewend zijn.” |

PAUSBEZOEK MET GROTE SYMBOLISCHE BETEKENIS Paus Franciscus was in september op Cuba. Hij werd er geestdriftig onthaald. “De Cubaanse machthebbers en de katholieke kerk zagen elkaar lang als vijanden”, weet Tuur Vanempten. “Sinds de jaren 80 kwam er een ontspanning in de relaties tussen kerk en staat. Fidel Castro merkte ook dat katholieke geestelijken in heel wat Latijns-Amerikaanse landen betrokken waren bij revoluties en de kant van de gewone bevolking kozen.” “Het recente pausbezoek had voor de Cubanen een grote symbolische betekenis”, zegt Tuur. “Franciscus bezocht eerst Cuba en reisde pas daarna naar de VS. Hij sprak ook met Fidel, de vroegere tegenstrever. Het Vaticaan speelde verder een grote rol bij de inspanningen om een diplomatieke dooi tussen Cuba en de VS mogelijk te maken.” Er is nu ook een dooi in de Cubaans-Amerikaanse relaties. “Zullen de Cubanen er echt beter van worden als de Amerikanen weer in grote aantallen naar Cuba komen?”, vraagt Agnes Huwel zich af. “Ik heb mijn twijfels. Nu al hebben ze toch een grote vrijheid. Ze willen allemaal graag meer welvaart maar zullen ze dat wel aan kunnen?”

BLOKKADE TUUR: “Die dooi moet je relativeren. Beide landen herstelden hun diplomatieke betrekkingen maar van een echte normalisering in de verhoudingen is nog geen sprake. De Amerikanen handhaven hun economische blokkade tegen Cuba, een maatregel die bijna alle lidstaten van de VN afkeuren. Nog altijd wil de Amerikaanse regering dat de machthebbers op Cuba verdwijnen. De Amerikanen willen de Cubanen niet langer uithongeren maar verleiden. Via internetpropaganda en via Amerikaanse toeristen die de American way of life kunnen promoten.” “Zelf zeggen de Cubanen dat ze nog geen socialistisch land zijn maar dat ze wel aan de weg blijven timmeren. In de Cubaanse samenleving is er trouwens behoorlijk veel debat over de te volgen koers. De ene stroming pleit voor meer

staatsinterventie, de andere kiest voor een markteconomie. En er is nog een derde groep die iets daar tussenin voorstaat.” AGNES: “Cuba is, na de dooi, niet alleen aangewezen op Amerika. Het kan shoppen. Landen als Frankrijk, Duitsland, Brazilië en Canada willen wat graag meer zaken doen met Cuba.”

MENSENRECHTEN Human Rights Watch zegt in recente rapporten dat er nog altijd ernstige problemen zijn met de mensenrechten en de vrije meningsuiting op Cuba. “Mijn indruk is dat de Cubanen een betrekkelijk grote vrijheid hebben om hun gedacht te zeggen”, stelt Agnes. “Toch blijven ze vaak voorzichtig wanneer ze babbelen met buitenlanders.” TUUR: “Cuba is natuurlijk geen perfect land. Wie binnen het politieke kader blijft, kan zich veel vrijheid permitteren. Wie daarbuiten treedt, krijgt het een stuk lastiger. Toen de paus op bezoek was, werden echtgenotes van dissidenten opgepakt en daarna weer vrijgelaten. Maar zulke maatregelen worden in andere landen soms ook genomen. Vergeet ook niet dat de VS nog altijd proberen om de Cubaanse samenleving te ontwrichten.” “Tijdens onze reis konden we gaan waar we wilden. We voelden ons zeker niet bespied. In Cuba zagen we minder blauw op straat dan hier, en al helemaal geen para’s. Toen ik meer dan tien jaar geleden het land bezocht, babbelden de Cubanen al vrijuit over de mankementen van hun maatschappij. En zelfs Raúl Castro verwees vaak naar de tekortkomingen in zijn eigen toespraken.” Een aantal LBC-NVK’ers reist in oktober 2016 opnieuw naar Cuba. Wie zin heeft om mee te reizen of belangstelling heeft voor Cuba, kan e-mailen naar een werkgroep van LBCNVK’ers die het land op de voet volgen: lbccuba2014@gmail. com. Vakbondsmilitant Toon Danhieux zal je bericht daar lezen en beantwoorden.

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

VRIJE TIJD 1

SUDOKU

2 11

3 3

5 25

7 16

8 8

9 14

10 27

11 verticaal 1. met elkaar werken 2. Organisatie voor Afrikaanse Eenheid, meisjesnaam 3. lectori salutem (afk.); van kwaad naar ... ; sub conditione (afk.) 4. voorzetsel; bijwoord 5. Kristelijke Arbeidersjongeren 7. iemand die niet drinkt op een feestje 8. extra large (afk.); soort medische scan 9. slee; vorm van verzet; symbool voor mangaan 10. voordeel wat men ergens aan heeft; christelijke viering 11. tijdelijke arbeidsduurvermindering

Horizontaal 1. werkzoekende op gesprek 2. lokmiddel; grachttype 3. mij; systeem waarbij de lonen de levensduurte volgt; landcode van Tajikistan 4. voegwoord; muzieknoot 5. Kristelijke Werknemersbeweging 7. werk 8. muzieknoot; Europese markering voor producten 9. 1000 m; Ons ...; muzieknoot 10. sterke verwachting; meisjesnaam 11. dienst na 22 u

CRYPTO– GRAMMEN

DRIEHOEKEN

1 Welke weervoorspeller zorgt voor lagere temperaturen? 2 Welke muzikale kever bedient machines?

Hoeveel driehoeken staan hier? (tip: veel!)

PRIJSVRAAG OPLOSSINGEN SUDOKU

OPLOSSINGEN CRYPTOGRAMMEN EN DRIEHOEKEN

Driehoeken Het zijn er 35! Cryptogrammen 1 Brandweerman 2 Operator

8 1

7 9

4 1

4 3

1 2 8

9 4

7 19

8 4 9 7 2 1 5

2 6

9 4 3

6 4

Door deel te nemen aan de wedstrijd verklaar je je akkoord met het wedstrijdreglement. Dit reglement vind je hier online: bit.ly/wedstrijd-OR

De oplossing van de vorige prijsvraag was ‘VERARMINGSREGERING’. R.L. uit Gentbrugge werd door loting uit de juiste antwoorden getrokken en wint een boekenbon van 20 euro. Proficiat! Stuur je antwoord naar puzzelonsrecht@acv-csc.be, ten laatste op 15 januari 2016. Of stuur een briefje met de oplossing, naam, adres en lidnummer naar Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. De winnaar ontvangt een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro. Ons Recht kon ook 3 exemplaren van het boek ‘The Establishment’ (Owen Jones) verloten onder geïnteresseerde lezers. Deze 3 stuks gaan naar S.D.M. uit Herent, B.B. uit Lommel en G.V.D.E. uit Gent. Veel leesplezier!

Met de letters van de genummerde vakjes kan je een woord vormen: 1

16 P

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

21 V

27 G

UITGAANSTIP

FILM

Eenzaamheid en vervreemding in een snel veranderend China (Zhao Tao, rechts).

Mountains May Depart relaties tussen mensen en generaties in beeld: hij kijkt ook met melancholie naar de wegkwijnende tradities. Het aandeel van het staatsapparaat in de emotionele verkommering en het verlies van de Chinese identiteit is in ‘Mountains’ beperkter dan in Jia’s vorige werk. Het is de tijd zelf, en bovenal de globalisering en de razende vooruitgang die de affectieve, maatschappelijke en culturele geplogenheden met zich meesleuren en – onderweg – brokken maken. Hoe wijder de wereld én het kader van Jia’s film, des te meer de mensen die erin figureren op drift raken, en des te eenzamer ze uit het voortschrijWanneer de wrevel tussen den van de tijd lijken te komen. de aanbidders oploopt, kiest Jia vertelt toegankelijk en houdt Tao voor het geld en de snelle af en toe iets teveel het handje Volkswagen van Zhang. Liangzi van de kijker vast. Maar aan verdwijnt verbitterd van het het einde van de rit smelten toneel. Vijftien jaar later is Tao zijn geduldig en fijngevoelig welgesteld maar gescheiden gefilmde episodes uit een menén vervreemd van haar zoontje senleven samen tot een sublieme, Dollar (!), dat met zijn vader in in weemoed gedrenkte kroniek Shanghai woont. Liangzi keert van een verdwijnend land. terminaal ziek naar Fenyang Tao’s kleurrijke truitje uit 1999 terug. wordt afgedragen door de golNog eens tien jaar later leeft de den retriever en de populaire verwesterde Dollar in Australië. Cantonese schlager uit de jaren Hij heeft lak aan alles en ieder- 90 blijft ook 25 jaar later de hareen. Met zijn vader kan hij nog ten beroeren. Maar het montere nauwelijks praten, zijn moeder ‘Together, we will go our way’ van is een vage herinnering uit een de Pet Shop Boys is een ontnuchver verleden. terend orgelpunt van een film C h i n e e s c h ro n i q u e u r Ji a die vooral optelt wat de Chinezen Z h a n g- ke b u i g t z i c h i n met hun ‘ruk naar het Westen’ ‘Mountains May Depart’ met hebben verloren. | een doorvoeld humanisme over een snel veranderend China. In de drie geschetste periodes – ‘Mountains May Depart’ draait 1999, 2014 en 2025 – brengt hij sinds 23 december 2015 in de niet alleen de verpulver(en)de Belgische cinema’s.

‘Go West’… In het Chinese Fenyang danst de jonge Tao samen met haar leeftijdsgenoten het laatste jaar van de 20ste eeuw in op de aanstekelijke beats van de Pet Shop Boys. De wereld ligt aan haar voeten. Onbekommerd fladdert ze tussen haar twee vrienden: Zhang, patser en ondernemer met grootse plannen, en de bescheiden Liangzi, die in de bruinkoolmijn werkt.

DESIGNMUSEUM OP DE HEIZEL Op de Brusselse Heizel is in december het nieuwe designmuseum geopend. Een museum dat zeker een bezoekje verdient. Het Atomium Art & Design Museum of ‘ADAM’ is te vinden in het gebouw van Trade Mart Brussels. De permanente collectie beslaat 1.500 vierkante meter en werd eind 2014 aangekocht van de privéverzamelaar Philippe Decelle. Die startte met zijn verzameling in de jaren 1980 en vergaarde 2.000 artefacten, variërend van klassieke kunstobjecten tot (meestal plastic) items uit het postmodernisme en de ‘pop art’. In het museum wordt verder zo’n 1.000 vierkante meter voorbehouden voor tijdelijke exposities. Zo loopt er van 10 maart tot 4 september 2016 de tentoonstelling ‘Eames & Hollywood’ met onuitgegeven foto’s van de designers Ray en Charles Eames, gemaakt door de filmregisseur Billy Wilder.

WAAR? Belgiëplein 1, 1020 Brussel

MEER INFO www.adamuseum.be

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

Ook uitzendkrachten hebben recht op gewaarborgd loon bij ziekte MILITANTEN LBC-NVK BOEKEN RESULTAAT BIJ TOYOTA DIEST

Geert De Wortelaer

Bij Toyota Parts Center Europe in Diest worden onderdelen en wisselstukken voor heel Europa opgeslagen en verdeeld. Het bedrijf is in feite een gigantisch magazijn. Zo’n 600 bedienden werken er in verschillende ploegensystemen, vaak ook in het weekend. Maar bovenop de klassieke vaste tewerkstelling worden er nog zo’n 200 uitzendkrachten te werk gesteld. De LBC-NVK kon met succes de belangen van die uitzendkrachten verdedigen. Voor de directie gaat het bij de uitzendkrachten om tewerkstelling waarbij de wettelijke spelregels worden gevolgd. De ‘interims’ bewijzen voornamelijk hun nut wanneer vaste werknemers bij ziekte moeten worden vervangen. Maar de vakbond merkt dat vaste werknemers die uit dienst gaan ook worden vervangen door uitzendpersoneel. Niet voor heel even, maar voor lange tijd. Soms zelfs voor meer dan 18 maanden. “Het is duidelijk dat deze vorm van tijdelijke 28

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

onzekere tewerkstelling perfect aansluit bij de bedrijfsfilosofie rond flexibiliteit”, zeggen Erwin Wouters en André De Ceuster, twee gedreven militanten van de LBC-NVK bij Toyota in Diest. “Maar de discussie hierover zit behoorlijk vast en een onderhandelde oplossing zal zeker nog een poos uitblijven.” Uitzendkrachten kunnen natuurlijk ook wel eens ziek worden, al dan niet als gevolg van de hoge werkdruk bij Toyota Parts Center Europe. Wanneer ze ziek worden, moeten uitzendkrachten – net zoals vast personeel – de werkgever verwittigen en een medisch getuigschrift afleveren zoals het arbeidsreglement dit voorschrift. Bij uitzendkrachten is het uitzendbureau natuurlijk de werkgever. Bij ziekte ontvang je een gewaarborgd loon, maar er zijn bijzondere bepalingen van toepassing waarbij rekening wordt gehouden met het tijdstip waarop iemand ziek wordt, de duur van de ziekte en het mogelijk aanhouden van de ziekte na afloop van het uitzendcontract. Eenvoudig is het allemaal niet. Zoals steeds is er de nodige administratie mee gemoeid.

Erwin Wouters (links op de foto) en André De Ceuster behoren tot de LBC-NVK-ploeg die het bij Toyota Parts Center Europe in Diest ook opneemt voor de belangen van de uitzendkrachten.

SPELREGELS TOEPASSEN AUB Van de werkgever, in dit geval het uitzendbureau, mag je wel verwachten dat die de spelregels kent en ze correct naleeft. Dat gebeurde dus niet bij het bureau Synergie Toyota. Heel wat centen dreigden te belanden in de verkeerde zakken of werden gewoon niet uitbetaald. Na interventie van de LBC-NVKafgevaardigden bleek het uitzendbureau niet te weten dat er specifieke regels van toepassing waren. De vakbond friste de kennis dan ook op. Al snel concludeerde het uitzendkantoor dat het verstandiger was om alle ziektedossiers uit het verleden na te kijken en desgewenst bij te betalen. Zo werd voor alle betrokken uitzendkrachten het nodige rechtgezet. Prachtig werk van onze vakbondsploeg bij Toyota Parts Center Europe. | Meer info over de rechten en belangen van uitzendkrachten lees je op www.acv-interim.be.

Cambodjaanse werknemers hebben niks aan ‘peanuts’ De Cambodjaanse minister van Werk verhoogde begin oktober het minimumloon voor kledingarbeid(st)ers van 130 naar 140 euro. Niet echt indrukwekkend. Als reactie voerden duizenden werknemers op 20 november actie door een speciale sticker op hun T-shirt te plakken. Hun strijd wordt gesteund door medestanders in België, Nederland, de VS, India, Bangladesh, Turkije en de Filipijnen. Bedrijven als H&M, C&A, Zara en Levi Strauss beloofden hogere lonen en betere werkomstandigheden in hun Cambodjaanse fabrieken. Op de werkvloer is daar voorlopig nog niet veel van te merken. Bij de onderaannemers is het al helemaal huilen met de pet op. De grote internationale bedrijven moeten hun verantwoordelijkheid opnemen en tastbare maatregelen treffen zodat alle werknemers in de toeleveringsketens in Cambodja eindelijk een leefbaar loon ontvangen. Geen enkele werknemer kan overleven van peanuts! |

De Schone Kleren Campagne heeft op 10 december zakjes pindanoten uitgedeeld in de bekende Brusselse Nieuwstraat. Niet zonder reden, want Cambodjaanse kledingarbeid(st)ers krijgen nu ‘peanuts’ voor hun werk. Ze kloppen werkdagen van tien uur of meer, en werken zes dagen op zeven. Kledingketens als H&M en C&A kunnen daarin verandering brengen door een loonakkoord af te sluiten met de lokale vakbonden. De Cambodjaanse vakbonden dringen aan op een minimumloon van omgerekend 164 euro per maand. 10 december werd niet toevallig uitgekozen voor de actie. Op die datum is het elk jaar de Internationale Dag van de Mensenrechten. De Schone Kleren Campagne werkte voor de actie in Brussel samen met de Franstalige collega’s van achACT. Ook op facebook, op twitter en via e-mail werd actie gevoerd. Sinds jaar en dag werken het ACV, de LBC-NVK en Wereldsolidariteit flink mee aan de Schone Kleren Campagne.

Lees meer op www.schonekleren.be.

ACTIVITEITENKALENDER

www.lbc-nvk.be

INTENSIEVE LOOPBAANBEGELEIDING IN GROEP (DRIEDAAGSE) Loopbaanprogramma voor werkende en werkzoekende ACV-leden. Je wisselt uit met andere groepsleden die net zoals jij beter willen omgaan met hun werksituatie of die willen uitzoeken of een andere werksituatie hen beter zou liggen.

Dinsdag 16 februari 2016 r

Dinsdag 1 maart 2016 Dinsdag 15 maart 2016 9.30u – 16.30u ACV-verbond, e Poel 7, 9000 Gent

Vrijdag 19 februari 2016 r

Vrijdag 26 februari 2016 Vrijdag 4 maart 2016 9.30u – 16.30u ACV-verbond, e Martelarenlaan 8, 3000 Leuven

Schrijf in via www.jeloopbaan.be Meer info via 03 / 220 89 50 of lbc-nvk.loopbaancentrum@acv-csc.be

WORKSHOPS Workshop cv en brief:

Workshop interview:

Workshop ‘visibility’:

woensdag 24 februari 2016, r

vrijdag 18 maart 2016, r

ACV-verbond, e

9.30u - 12.30u

Martelarenlaan 8, 3000 Leuven

13.30u - 16.30u

Martelarenlaan 8, 3000 Leuven

13.30u - 16.30u

Mgr. Broekxplein 6, 3500 Hasselt

Schrijf in via www.jeloopbaan.be Meer info via 03 / 220 89 50 of lbc-nvk.loopbaancentrum@acv-csc.be

Ons Recht | 120ste jaargang | JANUARI 2016 |

WAT ONZE LEZERS ERVAN DENKEN

RIJKEN WORDEN RIJKER M.C. - PER E-MAIL

Met de speciale berekeningsmodule van het ACV heb ik uitgerekend dat de regeringsmaatregelen mij meer dan 800 euro per jaar zullen kosten. Zullen de vakbondsacties daar veel kunnen aan veranderen? Ik vrees van niet. De rijken worden nog rijker en wij nog armer, tot we niks meer hebben om te berekenen en vooral geen zin meer hebben om het te becijferen. Staken en protesteren, daar lachen onze regeringen blijkbaar mee. Misschien kunnen we beter burgerlijk ongehoorzaam worden: een jaar geen autotaks betalen of op ons kadastraal inkomen niets betalen, een maand onze huur onbetaald laten of onze elektriciteitsrekening herberekenen zonder die vermalelijde Turteltaks! Dat zullen ze wel voelen! Via een ‘groepsaankoop’ kunnen we een advocaat achter de hand houden. De overheid kan toch niet tegen iedereen een proces beginnen! We moeten de zaak omdraaien en ons recht opeisen, in plaats van altijd opnieuw af te geven. Als er één dag terreur is in Brussel, ligt alles lam en jammeren ze over een paar terroristen. Maar van 100.000 betogers in de straten van Brussel worden onze bewindslieden niet zenuwachtig. Alle aandacht voor de strijd tegen terreur is wel handig meegenomen want zo wordt ook de aandacht afgeleid van de echte problemen: de groeiende

onrechtvaardigheid en ongelijkheid. Die ontwikkelingen voeden juist de ontsporing van mensen en maken er soms terroristen van. Tot twee keer toe trokken we naar Brussel om een rechtvaardige taxshift te eisen. “Ah jullie willen een taxshift? Jullie zullen er één krijgen en wensen dat jullie niet naar Brussel waren gekomen”, reageerden de politici. Voor mensen met grote vermogens, rijke aandeelhouders en hun politieke marionetten zijn wij niet meer dan ‘werkend gespuis’. Ooit zullen de rijken geen armen meer hebben om te bestelen. Dan zullen ze van elkaar moeten stelen. Voor mijn part mag die dag vandaag aanbreken! Bij BNP Paribas Fortis willen ze weer een hoop mensen buitengooien maar sturen ze ook 2 miljard euro naar Parijs. KBC betaalt nog nauwelijks rente op spaarboekjes. Veel werkgevers werven niet aan. De Turteltaks is onwettig maar komt er toch. En steeds meer jongeren kampen met depressieve gevoelens. Zelf vierde ik onlangs dat ik al 28 jaar bij dezelfde onderneming werk. Mijn beloning? Juist ja, niks! Alleen de hoogste bedienden krijgen vanaf 2016 een firmawagen. Ik hoop dat ik mijn lidgeld kan blijven betalen want zonder de vakbond zullen we nog veel sneller achteruitboeren. En daarom blijf ik bewust lid van de vakbond. Een goede gezondheid gewenst voor 2016! En een paar mirakels!

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht

Wil jij graag je mening kwijt over één van de artikelen of berichten in jouw ledenblad? Of zijn er andere gebeurtenissen in de actualiteit die je sterk bezig houden? Alle interessante lezersreacties zijn erg welkom. We kunnen alleen brieven publiceren als we de naam en het adres van de schrijver (m/v) kennen. In principe vermelden we de initialen van de schrijver en zijn of haar woonplaats. Op uitdrukkelijk verzoek kunnen we die informatie weglaten. Soms moeten we een brief inkorten zonder aan de essentie ervan te raken. En als we een brief afdrukken wil dat niet automatisch zeggen dat de redactie het eens is met alles wat erin staat. Je lezersbrief wordt hier met interesse gelezen: Redactie Ons Recht, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen. E-mailen kan uiteraard ook: lbc-nvk.communicatiedienst@acv-csc.be.

DEMOCRATIE AANVALLEN OF BESCHERMEN? P.D. - EEKLO

De terreurdreiging heeft de federale regering de kans gegeven om heel wat ondemocratische maatregelen te nemen die onze vrijheid beperken. Van journaliste en activiste Naomi Klein weten we dat het establishment dikwijls traumatische gebeurtenissen misbruikt om een bevolking beter te controleren en vrijheden in te perken. De huidige regering van de werkgevers is niet anders. Of de genomen maatregelen zoden aan de dijk zullen zetten in de strijd tegen terrorisme is maar de vraag. Als buitenlandse media beweren dat België een ‘mislukte staat’ is, denken ze aan het feit dat onze overheidsdiensten krakkemikkig zouden werken. Het is alleszins zo dat onze belastingdienst à la tête du client werkt: wie rijk is, betaalt bij wijze van spreken niks, Jan Modaal en mensen in armoede betalen zich blauw. Idem in het bedrijfsleven: hoe groter een onderneming en hoe beter ze kan lobbyen bij de politiek, des te minder belastingen moet ze afdragen. In ruil voor bewezen N.v.d.r. Uw opsomming is niet overdreven. De huidige regeringen gaan inderdaad driest te werk. U heeft wel gelijk door lid te blijven van de vakbond. We r k n e m e r s o rga n i s a t i e s

diensten krijgen diverse politici een vet betaalde post na hun politieke carrière. Voor Bart De Wever van de N-VA is een natte droom uitgekomen. Het openbare leven is gemilitariseerd. Betogingen zijn ettelijke keren verboden. In het verleden verkondigde De Wever al dat hij eerst de slogans wilde zien en goedkeuren wanneer vakbonden wilden betogen. Zo niet zou hij zulke betogingen gewoon verbieden. De slachtoffers van terrorisme, daar ligt De Wever niet wakker van: de man bakt zoete broodjes met diegenen die het islamitische fundamentalisme financieren. Saudi-Arabië heeft hopen poen, en iedereen met veel geld is welkom bij De Wever. Een regering die écht de democratie wil beschermen perkt onze democratische vrijheden niet in maar maakt werk van meer gelijkheid tussen mensen. De Britse professor Richard Wilkinson zegt overigens dat een grote ongelijkheid een voedingsbodem is voor terrorisme. Laat onze regering nu net veel maatregelen nemen die ongelijkheid vergroten en niet verkleinen.

moeten het hebben van de macht van het getal. Alleen sterke vakbonden kunnen een tegenmacht zijn en kunnen verhinderen dat politici nog veel brutaler te werk gaan dan ze al doen.

UITBETALING VAKBONDSPREMIE VOEDING In de periode van 4 november 2015 tot 4 maart 2016 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de voeding hun vakbondspremie. De premie bedraagt maximaal 135 euro. Het precieze bedrag is afhankelijk van het aantal gewerkte dagen en de duur van het lidmaatschap. Om recht op de vakbondspremie te hebben, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Zo moet je tussen 4 april 2014 en 31 maart 2015 minstens elf dagen gewerkt hebben in een onderneming die valt onder het paritair comité voor de bedienden uit de voeding (PC 220). Ook

moet je ten laatste op 1 april 2015 lid zijn van het ACV en nog altijd aangesloten zijn op het ogenblik van de uitbetaling. In orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage is ook vereist. De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende. Uitbetaling in speciën of via circulaire cheque is niet mogelijk. De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en ondertekend terugsturen naar het plaatselijke LBC-NVKsecretariaat.

SCHEIKUNDE In de periode van 1 november 2015 tot 31 januari 2016 krijgen de gesyndiceerde bedienden uit de scheikunde hun vakbondspremie. De premie bedraagt 90 euro. Om er recht op te hebben, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Zo moet je in de loop van 2014 gedurende ten minste één maand tewerkgesteld (in dienst) zijn geweest in een onderneming die valt onder het paritair comité voor de bedienden uit de scheikundige nijverheid (PC 207). Ook moet je ten laatste op 1

augustus 2015 lid zijn van het ACV en nog altijd aangesloten zijn op het ogenblik van de uitbetaling. In orde zijn met de betaling van de ledenbijdrage is ook vereist. De premie wordt gestort op de rekening van de rechthebbende. Uitbetaling in speciën of via circulaire cheque is niet mogelijk. De rechthebbende moet zijn of haar attest ingevuld en ondertekend terugsturen naar het plaatselijke LBC-NVKsecretariaat.

SOCIOCULTUREEL WERK In de socioculturele sector (PC 329) krijgen de gesyndiceerde werknemers een vakbondspremie van 75 euro uitbetaald als ze de volledige vakbondsbijdrage betalen. Wie de bijdrage voor deeltijdse werknemers betaalt, krijgt een premie van 37,50 euro. Om recht te hebben op de premie moet je ten laatste op 1 oktober 2015 bij de vakbond aangesloten zijn. Je moet ook minstens één dag in de sector

gewerkt hebben tussen 1 januari 2015 en 31 december 2015. Uiteraard moet je ook in orde zijn met de betaling van de vakbondsbijdrage op het ogenblik van de uitbetaling. De tewerkstellingsattesten die recht geven op de premie, moeten ingevuld en ondertekend worden terugbezorgd aan uw plaatselijke LBC-NVK-secretariaat. De uitbetaalperiode start op 1 december 2015.

• LBC-NVK AALST-OUDENAARDE Hopmarkt 45 - 9300 Aalst tel. 053/73.45.20 - fax 03/220.88.01 lbc-nvk.aalst@acv-csc.be Steunpunt: Koningsstraat 5 - 9700 Oudenaarde tel. 053/73.45.25 - fax 03/220.88.03 lbc-nvk.oudenaarde@acv-csc.be • LBC-NVK ANTWERPEN Nationalestraat 111-113 - 2000 Antwerpen tel. 03/222.70.00 - fax 03/220.88.02 lbc-nvk.antwerpen@acv-csc.be • LBC-NVK BRUGGE-OOSTENDE Kan. Dr. L. Colensstraat 7 - 8400 Oostende Steunpunt: Oude Burg 17- 8000 Brugge tel. 059/55.25.54 - fax 03/220.88.15 lbc-nvk.brugge-oostende@acv-csc.be • LBC-NVK BRUSSEL Pletinckxstraat 19 - 1000 Brussel tel. 02/557.86.40 - fax 03/220.88.05 lbc-nvk.brussel@acv-csc.be • LBC-NVK GENT Poel 7 - 9000 Gent tel. 09/265.43.00 - fax 03/220.88.08 lbc-nvk.gent@acv-csc.be • LBC-NVK HALLE Vanden Eeckhoudtstraat 11 - 1500 Halle tel. 02/557.86.70 - fax 03/220.88.06 lbc-nvk.halle@acv-csc.be • LBC-NVK HASSELT Mgr. Broekxplein 6 - 3500 Hasselt tel. 011/29.09.61 - fax 03/220.88.09 lbc-nvk.hasselt@acv-csc.be • LBC-NVK KEMPEN Korte Begijnenstraat 20 - 2300 Turnhout tel. 014/44.61.55 - fax 03/220.88.20 lbc-nvk.turnhout@acv-csc.be • LBC-NVK KORTRIJK-ROESELARE-IEPER President Kennedypark 16D - 8500 Kortrijk Steunpunten: H. Horriestraat 31 - 8800 Roeselare St. Jacobsstraat 34 - 8900 Ieper tel. 056/23.55.61 - fax 03/220.88.12 lbc-nvk.kortrijk-roeselare-ieper@acv-csc.be • LBC-NVK LEUVEN Martelarenlaan 8 - 3010 Kessel-Lo tel. 016/21.94.30 - fax 03/220.88.13 lbc-nvk.leuven@acv-csc.be • LBC-NVK MECHELEN-RUPEL Onder Den Toren 5 - 2800 Mechelen-Rupel tel. 015/71.85.00 - fax 03/220.88.14 lbc-nvk.mechelen@acv-csc.be • LBC-NVK VILVOORDE Toekomststraat 17 - 1800 Vilvoorde tel. 02/557.86.80 - fax 03/220.88.07 lbc-nvk.vilvoorde@acv-csc.be • LBC-NVK WAAS & DENDER H. Heymanplein 7 - 9100 Sint-Niklaas tel. 03/765.23.70 - fax 03/220.88.18 lbc-nvk.waasendender@acv-csc.be Steunpunt: Oude Vest 144/2 - 9200 Dendermonde tel. 03/765.23.71 - fax 03/220.88.19 lbc-nvk.dendermonde@acv-csc.be

ALGEMEEN SECRETARIAAT

UITZENDKRACHTEN Uitzendkrachten die lid zijn van de LBCNVK krijgen ook nog eens een vakbondspremie wanneer hun eindejaarspremie via onze diensten wordt uitgekeerd. De vakbondspremie bedraagt 100 euro. Om aanspraak te kunnen maken op de eindejaarspremie moet je 65 dagen hebben gewerkt in de referteperiode, die loopt van 1 juli 2014 tot 30 juni 2015. Voor de 65 dagen mogen hoogstens vijf dagen tijdelijke werkloosheid – wegens economische werkloosheid, technische werkloosheid of

LBC-NVK-SECRETARIATEN EN -STEUNPUNTEN

crisiswerkloosheid voor bedienden – als uitzendkracht worden meegeteld. Treed je als uitzendkracht in vaste dienst bij de gebruiker waarbij je onmiddellijk daarvoor als uitzendkracht was tewerkgesteld? Dan heb je al recht op een eindejaarspremie als je in de referteperiode minstens 60 dagen hebt gewerkt. Je lidgeld loont dus. Verdeling van de attesten door het fonds begin december en de uitbetalingsperiode start ook in december 2015.

Sudermanstraat 5 - 2000 Antwerpen Tel. 03/220.87.11, Fax 03/220.89.83 lbc-nvk@acv-csc.be | www.lbc-nvk.be

Missie van de lbc-NVK

De Landelijke Bediendecentrale – Nationaal Verbond voor Kaderpersoneel (LBC-NVK) is een vakbond die als deel van het Algemeen Christelijk Vakverbond (ACV) opkomt voor meer en sterkere rechten voor werknemers (m/v). De LBC-NVK is een onafhankelijke democratische organisatie met leden en militanten, die streeft naar solidariteit onder werknemers. Nationale en internationale solidariteit is een belangrijk doel en bindmiddel. De LBC-NVK staat voor een democratische kijk op de samenleving. Samen met gelijkgezinde bewegingen wil ze een strijdbare tegenmacht zijn.

| JANUARI 2016 | 120ste jaargang | Ons Recht