Vo or g
Be
ep ro
/m 6t
Cu lt
7
uur
e st en
Samen nadenken over multi-culturele identiteiten
Vo or g
Be
ep ro
/m 6t
7
Cu lt
uur
e st en
Samen nadenken over multi-culturele identiteiten
C Be u
ur ltu ten
es
“Jij moet jouw eigen boekje maken.” Erg geïnspireerd door -
Abdul mijn slager
en in samenwerking met:
C Be u
ur ltu ten
es
Voor de leraar
voor de leraar
Beste leraar, Wat fijn dat u dit leest, het betekent dat u op het punt staat om met uw groep de CultuurBeesten onder ogen te zien. Cultuurbeesten zijn meervoudig culturele identiteiten, een fenomeen waar u hoogstwaarschijnlijk niet onbekend mee bent. U heeft er vast een paar in de klas. Waarschijnlijk ontstaat er weleens wat frictie als u het onderwerp cultuur aan bod probeert te brengen. Soms van de kinderen, soms vanuit ouderlijke hoek of misschien bij uzelf. Cultuur is zo ongrijpbaar en fluĂŻde dat het moeilijk is hier vat op te krijgen. Vooral op jonge leeftijd is dit een lastig te begrijpen onderwerp. Kinderen relateren cultuur vooral aan hun eigen ervaring en aan de mening van hun ouders. Toch is het belangrijk dit onderwerp vroeg onder de aandacht te brengen. Later zullen de kinderen dagelijks te maken krijgen met culturele verschillen en botsingen. Daarom deze methode om u de hand aan te reiken dit onderwerp makkelijker bespreekbaar te maken. De manier waarop de CultuurBeesten methode dit aan wil pakken is actief, creĂŤrend en fantasieprikkelend. Het laat veel ruimte voor de eigen ervaring en inbreng van de kinderen. Hoe meer de kinderen van elkaar leren hoe beter. Het is van belang dat u hier ruimte voor laat tijdens deze methode. Hopelijk is dit een waardevolle en vernieuwende aanvulling op wat u de kinderen al bij brengt. Groet, de CultuurBeesten
7
Dit boekje Helpt de leraar een groep kinderen mee te nemen door door een leer- en maakproces waardoor de multiculturele discussie wordt aangezwengeld in de klas. Dit boekje is ingedeeld in verschillende hoofdstukken herkenbaar door kleur.
de Voor r leraa
7 - 13
e ducti Intro 9 14 - 2
Tekene n 30 - 35
n Ruile 9 3 36 -
Mak e 40 - n 45
n Presentere 46 - 49
Evalueren 50 - 55
voor de leraar
De soort tekst in dit boekje geeft de functie aan;
vr
Verhaallijn
e d r oo v g a a Actie voor de leraar
dit lees je voor, of laat je een van de kinderen voorlezen.
kinderen dit vraag je aan de kinderen
dit voer je uit
9
C Be u
ur ltu ten
es
In de tas In de tas zit alles wat je nodig hebt voor ĂŠĂŠn sessie CultuurBeesten.
10
voor de leraar
docenten handleiding
Surisotur MarMar het CultuurBeest
voorbeeld bladen
gekleurd papier
zwarte wasco krijtjes
ĂŠĂŠn schaar
prikpennen
splitpennen
11
C Be u
ur ltu ten
es
Wat handig is om te weten
Tijd . 90 minuten
en groep r o o V an ren v kinde jaar 12 9 tot
12
Hoofd-leerdoel . Een besef van cultuur en culturele verschillen. . Besef dat iemand bekende activiteiten op een andere manier kan doen. . De gedachte dat iedereen in elke cultuur elementen kan vinden waar je jezelf ook aan kan relateren. . De dialoog aangaan in plaats van meteen oordelen
voor de leraar
Voorbereiding Voordat de les start is het handig om deze voorbereidingen alvast te treffen.
lees het boekje door
leg op elke tafel vijf verschillend gekleurde vellen
leg er een wasco krijtje bij
zorg dat er voor elk kind ĂŠĂŠn schaar is
13
C Be u
ur ltu ten
es
Introductie De leraar introduceert de groep aan de wereld van CultuurBeesten
Introductie
Leerdoelen . Nadenken over wat cultuur is en daar een mening over formuleren. . Luisteren naar en reageren op elkaars antwoorden. . Beseffen dat er meerdere culturen zijn die van elkaar verschillen.
Tijd . 20 minuten
Benodigdheden . Dit boekje
15
C Be u
ur ltu ten
es
Maak de tas open en haal de elementen van het cultuurbeest eruit Start de introductie.
16
Introductie
Jongens, ik heb iets gevonden...
17
C Be u
ur ltu ten
es
Pak de elementen van het CultuurBeest en klik ze aan elkaar. .
18
Introductie
namelijk een
CultuurBeest weet wat c e i W ult uu r
is? 19
C Be u
ur ltu ten
es
r
d wel eens n a m ie t f e door cultuu t e k a a H r? em g ie z u
Bespreek deze vragen met de kinderen. Wanneer ze een mening geven vraag
e Welk
c
ul tuu
20
e?
Is er
w
altijd waarom ze deze mening gaven.
t s e r is het b
e
e e l
u je u t l zom u c aar van
u
ur
d
u c e r e
sto m
vi n
an
?
ee n
este cu b n e lt
Mag je
a M g
rw
iss elen?
Introductie
r u u lt
? n e d 21
C Be u
ur ltu ten
es
22
Introductie
lees voor of laat het een van de kinderen lezen
‘Ik zal jullie vertellen waarom het belangrijk is om over cultuur na te denken. Cultuur was namelijk de rede dat ik dit cultuurbeest helemaal verdrietig heb gevonden voor mijn deur. Ik zal jullie vertellen waarom... v...
23
C Be u
ur ltu ten
es
een nse kkaa Maro en scho
ee Tu n rk se
24
een ische l Soma d han
st
ie
r
Introductie
een amse a Surin k Jur
... Surisotur MarMar is een nieuw beest en de enige in zijn soort. Het is een cultuurbeest omdat hij gemaakt is uit verschillende culturele voorwerpen. Dat zijn dingen waaraan je iemand zijn cultuur kunt aflezen.Om precies te zijn bestaat MarMar uit een bord couscous uit Marokko,een jurk uit Suriname, een schoen uit Marokko, een stier uit Turkije en een hand uit SomaliĂŤ. Surisotur MarMar is dus eigenlijk geboren uit allemaal verschillende culturen. Daarom voelt hij zich overal thuis. Hij heeft een klein beetje van elke cultuur in zich. ...
een s Marokkaan ous sC u o C bord
25
C Be u
ur ltu ten
es
26
Surisotur MarMar is altijd op zoek naar nieuwe vriendjes en daarom erg nieuwsgierig. Het beestje wil graag alle culturen begrijpen en kijken hoe het er aan toe gaat. Op een dag bezocht het een cultuur waar het nog nooit geweest was.
Introductie
Namelijk de mensen wereld. Het lieve beest wilde vriendjes komen maken. Maar die mensen daar vonden hem maar gek. Ze kenden beestje niet en joegen hem weg. De mensen wilde niks met MarMar te maken hebben
“Shoe, ga terug waar je vandaan komt� zeiden ze tegen hem. Maar Surisotur MarMar weet niet zo goed waar hij vandaan komt omdat hij is geboren uit zo veel verschillende culturen.
27
C Be u
ur ltu ten
es
Misschien waren de mensen ook een beetje bang voor hem omdat ze nog nooit zoiets gezien hadden. Niemand vroeg waarom Surisotur MarMar naar de mensen wereld was gekomen en niemand vroeg waarom Surisotur MarMar er zo uitzag.
28
Het beestje werd er verdrietig van. Het moest er zelfs een beetje van huilen. Uiteindelijk verstopte het beest zich maar, zodat mensen hem niet konden zien en niet gemeen tegen hem konden doen.
Introductie
En zo vond ik hem, voor de deur, in de regen. Ik liet hem binnen en droogde hem af. Hij vertelde mij het hele verhaal. Hij zei ook dat hij zich zo eenzaam voelt omdat hij de enige is die er zo uitziet. Ik besloot toen hem mee te nemen naar de klas. Om te laten zien dat niet alle mensen zo gemeen zijn. We hem best willen helpen.’
29
C Be u
ur ltu ten
es
Tekenen De kinderen tekenen culturele objecten aan de hand van universele vragen
Tekenen ruilen
Leerdoelen . Vertrouwen hebben in eigen inbreng . Geen inbreng overnemen van klasgenoten . Respectvol reflecteren op de inbreng van klasgenoten . Het vragen van “Waarom� . Zien dat de eigen norm niet andermans norm hoeft te zijn.
Tijd . 20 minuten waarvan 7 minuten tekenen 13 minuten bespreken en vragen stellen
Benodigdheden . Het gekleurde papier . De wasco krijtjes . De voorbeeld opties
31
C Be u
ur ltu ten
es
Vandaag gaan wij Surisotur MarMar helpen. We gaan onze cultuur tekenen. Jullie hebben vijf blaadjes gekregen met verschillende kleuren. Luister goed want het is belangrijk dat je de juiste objecten tekent op de juiste kleur. Het is belangrijk dat jullie niet spieken bij de buurman want dan ga je zijn cultuur overnemen. Het gaat erom jouw gedachten op papier te krijgen. Het tekenen gaat ook heel snel. Per vel krijg je ĂŠĂŠn minuut om te tekenen. Het is niet belangrijk hoe mooi de tekening is. Als de minuut om is gaan we verder naar het volgende vel. Teken groot en doe goed je best want deze tekeningen gaan we gebruiken om vriendjes voor Surisotur MarMar te maken.
Houd de tijd in de gaten
32
Tekenen ruilen
Laat het voorbeeld blad met de juiste kleur zien elke keer als de minuut om is. Start met Oranje.
Teken een bestek waar je thuis mee eet. bijvoorbeeld: Handen
pak het volgende blad Teken kleding die jij aan zou trekken naar een bruiloft. Bijvoorbeeld: een Jurk
pak het volgende blad Teken een gerecht wat je zou eten tijdens een familiefeest. Bijvoorbeeld: CousCous
pak het volgende blad Teken een feest dat je met je familie viert. Bijvoorbeeld: Offerfeest
pak het volgende blad Teken een cadeau dat onbeleefd is om te geven. Bijvoorbeeld: een Schoen
33
C Be u
ur ltu ten
es
Laat alle kinderen de tekeningen uitspreiden per categorie zodat je een overzicht krijgt. Als er geen ruimte is kun je de kinderen ook vragen de tekeningen omhoog te houden.
34
voorbeeld bladen
Tekenen ruilen
. ..
om
t?
Jullie hebben nu je eigen verzameling culturele objecten getekend. Nu hebben we een overzicht van wat er getekend is en kunt goed zien dat de blaadjes met dezelfde kleur dus toch allemaal verschillende culturele objecten zijn geworden ...
k t Wi e weet hoe da
an g
etekend?
Wie zie in d et
e g ks s t e i r e t gen? n i n e k e
W td a aa rom heb jij d
35
C Be u
ur ltu ten
es
Ruilen De kinderen ruilen hun culturele objecten met die van een ander
een cultuurbeest ruilen
Leerdoelen . Het loslaten van eigendom . Juiste waarde toekennen aan eigen inbreng tegenover de inbreng van klasgenoten
Tijd . 10 minuten
Benodigdheden . De bladen met getekende culturele objecten
37
C Be u
ur ltu ten
es
38
een cultuurbeest ruilen
Nu gaan we ruilen. Iedereen ruilt zijn tekeningen tegen die van je klasgenootjes. Je zou dus moeten eindigen met vijf tekeningen die jij niet gemaakt hebt. Kijk goed wat je ook graag zou willen hebben in je culturele verzameling. Wil diegene niet met je ruilen? Dan moet je onderhandelen. Als je hetzelfde object wil als een klasgenoot moeten jullie samen onderhandelen. Hier krijg je vijf minuten voor, go. Heeft iedereen er vijf? goed dan gaan we nu verder.
Houd de tijd in de gaten
39
maken De kinderen maken een cultuurbeest door de culturele objecten samen te voegen
Maken
Leerdoelen . Samenwerken en samen tot een cultuurbeest komen zonder conflict maar in discussie.
Tijd . 20 minuten
Benodigdheden . Scharen . Prikpennen . Splitpennen
41
C Be u
ur ltu ten
es
Deel de prikpennen en de splitpennen uit vraag de kinderen om hun schaar te pakken doe voor hoe je het cultuurbeest in elkaar zet
42
Maken
Vorm groepjes van twee, voeg jullie cultuur verzameling samen en knip de getekende objecten samen uit. Leg ze zo samen dat ze samen een nieuw cultuurbeest vormen. Denk goed na over hoe je de objecten bij elkaar legt en werk goed samen. Jullie moeten het beiden eens zijn over hoe het beest eruit komt te zien. Prik een gat waar de objecten overlappen en doe er een splitpen in. Ga zo door tot dat jullie nieuwe cultuurbeest klaar is om de wereld in te gaan.
43
C Be u
ur ltu ten
es
44
Als je cultuurbeest af is geef het dan een naam. Alleen dan geef je jouw beest een plekje in de wereld. Schrijf de naam op je cultuurbeest en schrijf erbij waar hij vandaan komt. Denk goed na over de naam en de afkomst want dat is belangrijk als we willen dat de mensenwereld Surisotur MarMar en zijn nieuwe vriendjes verwelkomen.
presenteren
45
C Be u
ur ltu ten
es
Presenteren De kinderen presenteren de cultuurbeesten en de nieuwe naam
presenteren
Leerdoelen . Onderbouwde en originele naamkeuze. . In staat zijn om een logische redenering te maken voor de afkomst.
Tijd . 20 minuten
Benodigdheden . De gemaakte cultuurbeesten
47
es
Wat h e
n e b
g e e i l l eer l u j
presenteer jullie cultuurbeest kort. Vertel de naam en waar het vandaan komt. Vertel al je klasgenoten ook wat je vandaag geleerd hebt.
48
d ?
b
C Be u
ur ltu ten
evalueren
sluit af
‘Wat belangrijk is om te onthouden is dat culturen verschillen maar dat je samen altijd aan een nieuwe cultuur kunt werken waar idereen zich in kan herkennen. Ieder zijn mening is even belangrijk en kan een plekje krijgen binnen een land, familie of klas. Zolang je het maar samen probeert op te lossen en iedereen te begrijpen.
De enige vraag die je hoeft te stellen is:
49
C Be u
ur ltu ten
es
Evalueren Evalueer de les en post de cultuurbeesten op Instagram om de beesten los te laten.
evalueren
Leer doel . Zijn alle leer doelen behaald?
Tijd . 10 minuten
Benodigdheden . Evaluatie criteria (z.o.z.) . Telefoon of Ipad . Instagram
51
C Be u
ur ltu ten
es
52
evalueren
Vouw open Neem een telefoon of tablet maak een foto van elk beest en post de de foto op Instagram met
# Cultuurbeesten 53
C Be u
ur ltu ten
es
Stel jezelf deze vragen na een CultuurBeesten les. Alles waaop ‘ja’ het antwoord is, is perfect. Bij ‘nee’ weet je waar je met je klas naar toe kunt werken voor een beter cultureel bewustzijn.
Introductie Tekenen Ruilen Maken 54
Presenteren
evalueren
Hoofd leerdoelen . Een besef van cultuur en culturele verschillen. . Besef dat iemand dezelfde bekende activiteiten op een andere manier kan doen . De gedachte dat iedereen in elke cultuur elementen kan vinden waar je jezelf ook aan kan relateren. . De dialoog aangaan in plaats van meteen oordelen
Leerdoelen . Hebben de kinderen nadgedacht over wat cultuur is en daar een mening over geformuleerd? . Hebben de kinderen naar elkaar geluisterd en naar en op elkaar gereageerd? . Beseften de kinderen dat er meerdere culturen bestaan en dat die van elkaar verschillen? Leerdoelen . Hadden de kinderen ertrouwen in eigen inbreng? . Hebben de kinderen de tekeningen niet gekopieerd van klasgenoten? . Werd er respectvol gereflecteerd op de inbreng van klasgenoten? . Werd er “waarom” gevraagd? Leerdoelen . Konden de kinderen hun eigen tekeningen makkelijk loslaten van eigendom . Vonden de kinderen hun eigen tekening even veel waard als de tekeningen van anderen? Leerdoelen . Werd er makkelijk samengewerkt? . Kwamen de kinderen in twee tallen tot één cultuurbeest? Leerdoelen . Waren de kinderen in staat een onderbouwde en originele naamkeuze te maken? . Waren de kinderen In staat zijn om een logische redenering te maken over de afkomst?
ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee
ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee ja/bijna/nee
ja/bijna/nee ja/bijna/nee
55