‘Coöperaties van burgers die gezamenlijk een windmolen exploiteren, zoals in Reduzum.’
FOTO HOGE NOORDEN/JACOB VAN ESSEN
Voor niets gaat de zon op. Fijn! Partijen die meehuilen met klimaatsceptici zijn onverantwoord bezig. Een aanpak die burgers, werknemers en bedrijven erbij betrekt, maakt schonere lucht én energieonafhankelijkheid bereikbaar, inclusief nieuwe banen. FERD CRONE AGNES JONGERIUS MEI LI VOS
V
VD, CDA en de partijen nog rechtser van hen maken mensen bang over de rekening van de klimaatverandering. Of met praatjes dat alle leuke dingen van het leven niet meer mogen. Wat een totale onzin. Van regeringspartijen die de klimaatwet hebben ondertekend mag je meer verantwoordelijkheid verwachten, zelfs in campagnetijd. De angst over de kosten van het klimaatbeleid heeft ook de gewone Nederlander bereikt. Begrijpelijk, want rechtse partijen laten mensen een hogere energierekening betalen en geven een vrijbrief aan grote bedrijven. Maar het kan ook anders. De uitdaging om ons leven te veranderen, met minder CO2-uitstoot en minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en grondstoffen, kan ons land juist een enorme boost geven. Vergelijkbaar met de Deltawerken die we zijn gaan bouwen na de vreselijke ramp in 1953. De klimaatcrisis kunnen wij Nederlanders zien als een kans: met nieuwe schone technologie, nieuwe werkgelegenheid, en dus ook schone lucht en energieonafhankelijkheid. Wie wil er nu afhankelijk zijn van Saudi-Arabië en Rusland? We zien de nieuwe schone economie overal om ons heen. Ondernemers die nieuwe schone en duurzame brandstoffen ontwikkelen: groengas, biodiesel, waterstof, syn-
thetische benzine. Ondernemers (in Fryslân) die van restafval alternatieven voor plastic maken. Voor niets gaat de zon op, en dat weten slimme burgers en bedrijven die met een zonnepaneel die gratis energie vangen. Maar ook burgers zien kansen. In Fryslân zij er ongeveer zeventig cooperaties van burgers die bijvoorbeeld gezamenlijk een windmolen exploiteren, waardoor ze een lagere energierekening krijgen en geld overhouden voor het buurthuis en de speeltuin, zoals in Reduzum. In Heeg blijkt dat als je slechts één graad warmte uit het oppervlaktewater van de Hegemer Mar haalt, je voldoende warmte hebt voor heel Súdwest-Fryslân. Wil je al die denkers en doeners ondersteunen als overheid – en ja, dat willen wij van de PvdA – dan kun je als overheid een paar dingen doen. Begin met het eerlijk verdelen van de rekening. Dus niet alle lasten bij burgers en MKB, maar deel de lasten eerlijk met de grote ondernemingen. Twee: maak fondsen waar burgers en bedrijven een lening met een lange looptijd kunnen krijgen voor verduurzaming en isolatie. Maak die rente zo zacht dat de lening geen
De uitdaging kan ons land juist een enorme boost geven
pijn doet, maar per saldo de kosten op nul brengt. De ervaring van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN) is dat 99 procent van de leningen voor verduurzaming wordt terugbetaald. Daar kan een bank een puntje aan zuigen. Drie: wees een beetje stabiel in je beleid. Ga bijvoorbeeld niet eerst groengas stimuleren om na een paar jaar het beleid weer om te gooien zodat de investeringen voor niets zijn geweest. Vier: zorg dat werknemers uit de fossiele industrie mee kunnen veranderen. De overheid moet in samenwerking met de sociale partners en de regionale werkvoorziening via scholing, werkpools en kennisdelen de tijd nemen om werknemers mee te laten veranderen naar de groene banen. De Europese Unie geeft hierbij al het goede voorbeeld: het Europees Globaliseringfonds maakt deze transitie van werk naar werk al mogelijk. Nu er nog gebruik van maken. Wij denken dat Nederland schoner, slimmer en sterker uit de klimaatcrisis kan komen. Maar dan heb je wel optimistische doeners nodig. En niet de handenwrijvende achterblijvers van VVD, CDA en wat er verder nog aan rechtse klimaatontkenners rondloopt. Nederland is zoveel leuker dan het angstige land dat rechts van ons probeert te maken. Ferd Crone, Mei Li Vos en Agnes Jongerius zijn PvdA-politici, respectievelijk kandidaat en lijsttrekker voor de Eerste Kamer en lid van het Europarlement