Een echte vriend

“We waarschuwen onze kinderen met ‘pas op voor foute vrienden!’ maar zeggen niet: ga op zoek naar goede vrienden. Terwijl juist het hebben van goede vrienden helpt om kwaad te voorkomen.” Simon Vuyk predikt het belang van echte vriendschappen in het creëren van een veilige samenleving.

Tekst: Bertina Kramer

Simon Vuyk is afgestudeerd criminoloog. Hij vond zijn werk in de misdaadjournalistiek en bedrijft dit vak inmiddels al dertig jaar. Simon is eindredacteur van Peter R. de Vries, schrijft boeken en maakt documentaires. Zijn laatste documentaire, Een kaarsje voor Nicky Verstappen, werd vorig jaar op de avond voor Kerst uitgezonden bij Omroep Max.

“In 2015 besloot ik me naast misdaad ook met vriendschap bezig te houden. Ik vond het tijd om voortaan niet alleen maar van ‘het kwaad’ maar ook van ‘het goede’ in de mens mijn werk te maken. Het lijken misschien twee totaal verschillende aandachtsgebieden, maar het tegendeel bleek waar.”

VRIENDSCHAPPEN DIE veiligheid CREËREN, HOE WERKT DAT?

“De manier waarop we nu misdaad bestrijden, is volkomen zinloos. Na twee eeuwen strafrecht weten we het tij niet te keren; het is dweilen met de kraan open. De criminaliteit laat zich niet stoppen. Maar er is hoop! De positieve criminologie leert dat je veiligheid niet alleen creëert door onveiligheid te bestrijden, maar ook door opbouwende waarden als vertrouwen, geborgenheid en zorg in een samenleving te stimuleren. Dat is het verhaal waar ik achter sta, op basis van mijn ervaring. En wat blijkt: een vriendschappelijke hand, die past, is de beste manier om recidive te voorkomen. Maar het is ook een belangrijk wapen tegen eenzaamheid, polarisatie, vreemdelingenhaat.”

MAAR KUN JE DAN VRIENDEN ZIJN MET EEN crimineel?

“Natuurlijk. Ik ben zelf bevriend met iemand die een afschuwelijk delict heeft gepleegd. Zeg nou zelf, als jouw beste vriend iets kwaads zou doen, zou je hem dan gelijk afvallen? Criminaliteit is iets dat we afkeuren. Maar dat betekent niet dat de dader geen goedheid in zich heeft. In ieder mens zit bij de geboorte kwaad én goed. Als we in het omgaan met kwaad op zoek gaan naar vriendschap bereiken we een veilige manier van samenleven.”

“En het gaat verder dan dat: ik vind dat we structureel op zoek moeten gaan naar het goede en daar moeten we al mee beginnen bij onze kinderen; op jonge leeftijd. Omdat ik geloof dat wat je voedt, wint. Kijk elke avond in de spiegel en vraag je af of je het goede hebt gevoed. Als je elkaar voedt met het goede, creëren we veiligheid, vrede. Vriendschap is een actief middel tegen afglijding. Een echte vriend staat altijd voor je klaar, maar houdt je ook bij de les.”

WAT IS JE DROOM?

“Ik hoop dat er een bestuurlijk en politiek besef komt van het belang van vriendschap - dat is mijn doel. Echte veiligheid begint niet bij overheidsinstanties, maar in de straat, in de wijken. De afgelopen jaren zijn veel sociale ontmoetingsplekken wegbezuinigd, maar dat zijn juist de plekken waar mensen de verbinding vinden en vriendschappen kunnen ontstaan. Juist daarom zijn de Huiskamers van de Buurt van het Leger des Heils zo mooi en belangrijk. Laagdrempelig, gastvrij, een plek waar je elkaar ontmoet. Een veilige omgeving voor iedereen die dat nodig heeft. Ik hoop dat ik deel mag uitmaken van wat ik noem ‘een beweging van vriendschap’. Ik zie dat echt als een missie. Omdat vriendschap mensen gelukkiger maakt, en de samenleving beter en zelfs veiliger.”