Creatieve Stad Den Haag by iMagz

Creatieve Stad Den Haag 2008

Maurits van de Laar (Galerie Maurits van de Laar en ambassadeur creatieve stad)

“Er is een dynamiek in Den Haag ontstaan gedurende de laatste jaren, die moeten we verder uitbouwen.” “Ik heb nu onder andere in Istanbul en Tallinn contacten gelegd, kunstenaars en instellingen daar reageren enthousiast en gretig op het programma.”

Foreword

Voorwoord

Henk Kool and Jetta Klijnsma

Henk Kool en Jetta Klijnsma

weinig kans als ze verborgen blijft.

actually no knowledge at all, creativity

Wie voor het realiseren van veelbelovende

stands little chance if it is hidden.

ideeën ruimte nodig heeft, kan - uiteraard

Anyone who needs room to realise promis-

onder voorwaarden - rekenen op de steun

ing ideas can count on the support of

van het programma Creatieve Stad. Dat

the Creatieve Stad programme, subject

uitgangspunt is inmiddels op bevredigende

to certain conditions, of course. That

wijze werkelijkheid geworden; veel jonge

basic principle has now become reality

ondernemers hebben onderdak gevonden

in a very satisfactory way: many young

Drie jaar is het programma ‘Creatieve

The programme ‘Creatieve Stad Den

in de door de gemeente ter beschikking

entrepreneurs have found accommodation

Stad Den Haag’ nu onderweg. Drie ja-

Haag’ has now been running for three

gestelde (en vaak flink verbouwde!) panden.

in buildings made available (and extensively

ren waarin veel van de in 2005 gefor-

years. During this three-year period,

Er wordt nu gewerkt aan een ‘kaart van de

rebuilt!) by the municipality.

muleerde ambities zijn waargemaakt.

many of the ambitions that were for-

creatieve stad’. Het moet een plattegrond

Work is now being carried out on a ‘map of

Een periode waarin de geest van het

mulated in 2005 have come true. It’s

worden aan de hand waarvan opdracht

the creative city’. This will be a map that

stimuleren van de creatieve economie

a period in which the spirit of stimulat-

gevers creatieven in Den Haag kunnen

customers can use to find creative talent in

zich heeft verspreid. Zonder al te veel

ing the creative economy has spread,

vinden, maar die ook bijvoorbeeld toeristen

The Hague, but also one that tourists can

tumult overigens. Daar hebben we

and without a lot of commotion for

de weg kan wijzen door creatief Den Haag.

use to find their way through this creative

bewust voor gekozen. Het stimuleren

that matter. In fact, we consciously

Dat is weer eens iets anders dan een toer

city, for example. That’s a lot different

van de creatieve economie is evenzeer

chose to do that. Stimulating the

door historisch Den Haag.

to a tour of the historical attractions of

een kwestie van inventiviteit als van

creative economy is just as much a

weloverwogen beleid. Maar wel een

question of inventiveness as it is of

beleid waarin zichtbare resultaten

well-considered policy. But a policy in

een goed gevoel en vertrouwen in de

which visible results provide a good

toekomst geven. Dit boek geeft goed

feeling and confidence in the future.

inzicht in deze resultaten.

This publication gives good insight in these results.

Wat waren de uitgangspunten ook al weer?

The Hague.

Maurits van de Laar (GALERIE MAURITS VAN DE LAAR and ambassador creatieve stad)

“In recent years, there’s been a new dynamism in The Hague that we have to build on.” “I’ve now established contacts in Istanbul and Tallinn,

Creativiteit is in Den Haag ruim voldoende

So what were the basic principles behind

aanwezig. Maar net als kennis zonder doel

this? There’s plenty of creativity in The

among other places. Artists and institutions there have

eigenlijk geen kennis is, heeft creativiteit

Hague, but just as aimless knowledge is

reacted enthusiastically and eagerly to the programme.”

En dat zijn we eigenlijk ook aan onze

And this is actually an obligation that we

Wij bedanken de talloze instanties en

We would like to thank the countless

sta(n)d verplicht. Wie Den Haag zegt, zegt

have to our city and our position. For most

organisaties die hun steun aan Creatieve

bodies that have lent their support to

nu in één adem residentie, recht en vrede

people, The Hague is synonymous with a

Stad Den Haag hebben gegeven –

Creatieve Stad Den Haag, both in word and

of strandpret. Maar de stad heeft zoveel

place to live, justice and peace, and also

in woorden en in daden. In het bijzonder

deed. We would like to single out the EU in

meer te bieden. Denk aan kunst en cultuur,

the beach. But the city has so much more

willen wij in dit verband de EU noemen,

particular, which has provided enormous

innovatie en ondernemerschap. Het inter-

to offer. For example, there’s art and cul-

die met een substantiële bijdrage uit de

impetus to the project through a substan-

nationale karakter van de stad zal steeds

ture, innovation and a spirit of enterprise.

zogenoemde D2-middelen het project een

tial contribution from its D2 funding.

meer de groei en bloei van de stad en de

And the international character of the city

enorme impuls heeft gegeven. Gezien de

This was, moreover, justifiable support

regio gaan bepalen. Nu is het tijd om ook

will increasingly determine its growth and

‘Lissabon-doelstellingen’ en de aandacht

within the context of the ‘Lisbon objectives’

Creatieve Stad Den Haag die internationale

prosperity, and that of the region. Now is

voor innovatie ook een terechte steun.

and the attention devoted to innovation.

uitstraling te geven. Zeker nu Den Haag

the time to give Creatieve Stad Den Haag

Wij hebben er alle vertrouwen in dat de

We have every confidence that this good,

zich officieel kandidaat heeft gesteld als

this international image too, particularly

goede en constructieve samenwerking

constructive collaboration will continue in

Europese Culturele Hoofdstad 2018.

as The Hague is now one of the official

de komende jaren wordt voortgezet.

the years to come. A start has been made

candidates for European Capital of

De start is gemaakt; nu is het een kwestie

and it is now a question of continuing to

Culture 2018.

van doorpakken. We maken het ons met z’n

tackle the issue. We don’t make it easy for

Op winst aan ‘vierkante meters’ kunnen we trots zijn. Dat geldt evengoed voor het

allen niet gemakkelijk; maar nooit gescho-

ourselves but if you don’t shoot, you don’t

Stimuleringsfonds, opgezet om startende

We can be proud of the gains we have

ten, altijd mis; of wie niet waagt, wie niet

score. Or, in other words, he who dares,

creatieve ondernemers te faciliteren en

made in terms of ‘square metres’. We

wint. Geen spreekwoord uit Ut Groen Geile

wins. It’s not a proverb that comes from

te ondersteunen. We hebben een groot

can also be proud of the Incentive Fund,

Boekie, maar wel één dat Den Haag als een

‘Ut Groen Geile Boekie’, but it is one that

aantal interessante voorstellen mogen

started to facilitate and support new

handschoen past.

fits The Hague like a glove.

beoordelen die de fantasie prikkelden.

creative entrepreneurs. We have been able

Dat maakte duidelijk hoe groot het poten

to assess a huge number of interesting

tieel van Den Haag in feite is. Een goed

proposals that stimulated our imaginations.

Jetta Klijnsma

deel van deze uitgave is gewijd aan onder

And which have made clear just how great

Wethouder van Cultuur en Financiën

Councillor for Culture and Finance

nemers die van het Stimuleringsfonds

a potential the Hague actually has. A large

gebruik hebben gemaakt – verhalen die

proportion of this spending is devoted to

Henk Kool

letterlijk boekdelen spreken.

entrepreneurs that have taken advantage

Wethouder van Sociale Zaken, Werkgele-

Councillor for Social Affairs, Employment

of the Incentive Fund and their stories liter-

genheid en Economie

and the Economy

ally speak volumes.

Art on display

Kunst in de etalage

Johan Gustavsson (ARTIST, INITIATOR OF 1646 and ambassador creatieve stad)

“Thanks to the hard work of some individuals and organizations the last few years, we now can start

Voorwaarts met de rem erop. Dat

Advancing with the brake on. That’s

wordt het geval wanneer je als kunste-

what artists do when they don’t know

naar niet weet hoe lang en waar je je

where or for how long they can work.

werk mag doen. Kunst maken en een

Producing art and having a bulging

dik gevulde portemonnee is een zeer

wallet is a very rare combination, cer-

“The result of the networking will be something we

zeldzame combinatie, zeker aan het

tainly at the beginning of your career.

can harvest in the coming years.”

begin van een carrière; reden dat veel

And it’s the reason why many artists

kunstenaars hun atelier en presenta-

are forced to set up their studio and

tieplek noodgedwongen in kraak- en

gallery in squats and buildings that

gebruiken, draag je bij aan een betere

tive appearance and economic growth.

slooppanden inrichten.

are due for demolition.

uitstraling en economische groei. Dit geldt

This applies, for instance, to the neighbour-

bijvoorbeeld voor de wijken net buiten het

hoods just outside the city centre. They

De Creatieve Stad is ervan overtuigd dat

Creatieve Stad is convinced that young

centrum. Zij ademen een stadse, energieke

have an energetic, urban atmosphere and

jonge kunstenaars onmisbaar zijn voor

artists are an indispensable part of the

sfeer uit en zijn toch nog goed betaalbaar.

yet they’re still quite affordable. An art

de creatieve groei van de stad. Een dak

creative growth of the city. And a roof over

Een kunstgalerie (of atelier) is een mooie

gallery (or studio) is a fine addition to the

boven hun hoofd is één van de zaken die

their heads is one of the things that the

aanvulling op de verschillende functies die

various functions that the neighbourhood

de gemeente kan bieden. Daarom heeft

municipality can provide. This is why the

de wijk al heeft.

has already.

programma Creatieve Stad Den Haag het

Creatieve Stad Den Haag programme has

aantal permanente vierkante meters voor

expanded the space available for artists by

Door kunstenaars een vaste werken

By providing artists with permanent work-

kunstenaars uitgebreid met ondermeer

adding Groenewegje 136, Boekhorststraat

expositieruimte te bieden, neemt het aantal

ing and exhibition space, the number of

Groenewegje 136, Boekhorststraat 125,

125, Paviljoensgracht 133 and Uilebomen

succesvolle en opvallende kunstenaars

successful, exciting artists quickly grows.

Paviljoensgracht 133 en Uilebomen 66.

66, among other places. An additional

snel toe. Een gunstige ontwikkeling waar

This is a favourable development of which

Een bijkomend voordeel: wanneer je

benefit of this is that by locating gallery

de Creatieve Stad heel trots op is. En een

Creatieve Stad is very proud. And it’s also

presentatieruimte voor kunstenaars in

facilities for artists in streets that need an

ontwikkeling die ook buiten de stadsgren-

a development that has not gone unnoticed

straten plaatst die wel een impuls kunnen

impulse, you contribute to a more attrac-

zen niet onopgemerkt is gebleven!

outside the city limits!

feeling an upswing in the contemporary art scene in The Hague.”

1646 Boekhorststraat 125 2512 cn Den Haag www.enter1646.com

1646

Een soort kippenladder naar boven en

When they first entered the building, the

aangebouwde scheefgezakte kotjes.

initiators of 1646 Clara Palli Monguilod,

Dat was de situatie die initiatiefnemers

Johan Gustavsson, Nico Feragnoli and

van 1646 Clara Palli Monguilod, Johan

Floris Kruidenberg found a sort of hen-

Gustavsson, Nico Feragnoli en Floris

ladder to the first floor and a number of

Kruidenberg voor ogen kregen toen ze

half-collapsed lean-tos. Now this beautiful

voor het eerst het pand binnen stapten.

building houses an ‘artist-run’ project place

Nu vind je in dit prachtige pand een

where artists from every part of the world

‘artist-run’ project place waar kunstenaars

are working. 1646 has so-called ‘location

uit alle windstreken van de wereld werk-

projects’. This means that an increasing

zaam zijn. 1646 heeft zogenaamde lokatie-

number of new artists are invited to work

projecten, dit betekent dat op uitnodiging

together on a project. Also exciting is the

steeds weer nieuwe kunstenaars aan een

video exchange project ‘Vast-forward’ that

GUM

project werken. Opvallend is ook het video

has led to an international network of or-

Gum, voorheen bekend als Red Hot Hotel,

Gum, formerly known as Red Hot Hotel,

exchange project ‘Vast-forward’ dat heeft

ganisations for exchanging video material.

was al een kunstenaarsinitiatief voordat het

was already an artists’ initiative before it

geleid tot een internationaal netwerk van

omgedoopt werd tot Gum. Er zijn wisse-

was rechristened Gum. There are various

organisaties die onderling videomateriaal

lende exposities en een atelierruimte. Gum

exhibitions held there and there is also

circuleren.

neemt deel aan Hoogtij (www.hoogtij.net),

studio space. Gum takes part in Hoogtij

Gum

net als 1646 en Galerie West. Tijdens deze

(www.hoogtij.net), as do 1646 and Galerie

Paviljoensgracht 133

rondgang langs kunstenaarsinitiatieven

West. During this tour of artistsâ&#x20AC;&#x2122; initiatives

2512 BN Den Haag

en galeries worden in Gum vernieuwende

and galleries, Gum presents innovative

tentoonstellingen en performances

exhibitions and performances.

www.gummm.eu

gehouden.

De VIDE Workshop/ Splendid/ Bewonersorganisatie Rivierenbuurt-Spuikwartier Uilebomen 66 2511 VP Den Haag www.viavide.com

UILEBOMEN 66

Het pand aan Uilebomen 66 is in het verre

In the distant past, Uilebomen 66 was built

verleden gebouwd als basisschool voor

as a primary school for girls (the Berna-

meisjes (de Bernadette School) en jongens

dette School) and boys (the Padua School).

(de Padua School). Maar na de grondige

After extensive renovation, it has become

renovatie kun je pas echt spreken van een

a truly multifunctional building! It is used

multi-functionele ruimte! Het pand wordt

for meetings by the residents’ association.

Galerie West

GALERIE WEST

gebruikt door de bewonersorganisatie

The Hague’s pop group Splendid rehearses

Er zijn heel wat vuilniszakken naar buiten

It took a lot of full rubbish bags to convert

om te vergaderen. De Haagse popgroep

there and even has a recording studio.

gedragen om van een voormalig pension

a former boarding house for the homeless

Splendid repeteert hier en heeft zelfs een

And finally there is VIDE - Visual & Individual

voor dak- en thuislozen een moderne kunst-

into a modern art gallery. The initiators

geluidstudio. En tot slot is VIDE, Visual &

Design Experiences. From Uilebomen 66,

galerie te maken. Initiatiefnemers Marie-

Marie-José Sondeijker and Akiem Helmling

Individual Design Experiences, hier geves-

VIDE organises a variety of international

José Sondeijker en Akiem Helmling kregen

did get support from the municipality but

tigd. VIDE organiseert vanuit Uilebomen

activities in the field of visual communi

wel steun van de Gemeente, maar moesten

they still had to do a lot of work to get their

66 allerlei internationale activiteiten op

cations.

zeker ook zelf heel wat werk verrichten om

fine premises ready. As well as the gallery,

het mooie pand klaar te krijgen. Naast de

West also houses a design bureau. West

het gebied van visuele communicatie.

Galerie West Groenewegje 136 2515 LR Den Haag www.galeriewest.nl

galerie, vind je in West ook een ontwerp-

is no ordinary gallery because Marie-JosĂŠ

bureau. West is geen gewone galerie, want

organises all sorts of exciting activities in

Marie-JosĂŠ organiseert allerlei opvallende

which everyone with an interest in art can

activiteiten waar iedereen met belang-

take part, such as art walks and lectures

stelling voor kunst aan kan deelnemen,

on contemporary art.

zoals kunstwandelingen en lezingen over eigentijdse kunst.

The importance of communication:

Show what you do! Het belang van communicatie:

Laat zien wat je doet!

Navid Nuur (kunstenaar en ambassadeur creatieve stad)

“Er is nu een overview waardoor we zien wat er allemaal gebeurt en daardoor is er een stroming op gang gekomen. Vroeger moest je echt de juiste mensen kennen. Nu er een structuur is, is het allemaal heel helder.”

Navid Nuur (ARTIST and ambassador creatieve stad)

Iets leuks opzetten is één, het pro-

Setting up something nice is one

moten bij ‘het publiek’ een tweede

thing but promoting it to the public is

“There’s now an overview. Now we can see what is

vereiste. Of het nu gaat om een

quite another. Whether it’s a fashion

happening and it’s leading to a movement. Before

modeshow, een nieuw bedrijf of om

show, a new company or an interest-

that, you really had to know the right people. Now

een interessante bijeenkomst: het

ing meeting, it acquires value only if

that there’s a structure, everything is very clear.”

krijgt pas waarde als anderen weten

others know what’s going to happen.

wat er gaat gebeuren. Communicatie

Communication is the deciding factor,

is de allesbepalende factor, dat weet

as Creatieve Stad knows only too well.

de Creatieve Stad ook. En daarom

Which is why there’s a communication

is er een communicatiebudget voor

budget for special initiatives.

innovatief zijn dat het aansloot bij de doel-

Stad. Allotting a budget is purely intended

stellingen van de Creatieve Stad. Een bud-

as support. So where’s the catch? Well,

Creatieve Stad supported a number of

get toekennen is puur bedoeld als steuntje

there actually isn’t one. On the one hand,

De Creatieve Stad heeft een aantal bijzon-

special initiatives or ideas with a communi-

in de rug. En het mes? Dat snijdt aan twee

special initiatives get the exposure they

dere initiatieven of ideeën met communica-

cation budget. Proposals received support

kanten. Enerzijds krijgen bijzondere initia-

deserve and the initiators can profile

tiebudget ondersteund. Voorstellen werden

if they were strong in terms of content and

tieven de verdiende exposure, de initiatief-

themselves more effectively. On the other

ondersteund als zij inhoudelijk sterk waren

were implemented by a reliable, responsi-

nemer kan zich hierdoor beter profileren.

hand, the communication confirms the feel-

en door een betrouwbare en verantwoor

ble organisation. And, of course, the plan

Anderzijds bevestigen de communicatie-

ing that The Hague bubbles and fizzes with

delijke organisatie werden uitgevoerd.

had to be creative and innovative enough

uitingen het gevoel dat Den Haag borrelt en

creative entrepreneurship.

En natuurlijk moest het plan zo creatief en

to meet the objectives of the Creatieve

bruist van creatief ondernemerschap.

bijzondere initiatieven.

Navid Nuur (kunstenaar en ambassadeur creatieve stad)

Navid Nuur (ARTIST and ambassador creatieve stad)

”Buitenlandse curatoren en verzamelaars kijken

”Foreign curators and collectors often look a bit

vaak wat verbaasd als je zegt dat je vanuit Den

amazed when you say that you work from The

Haag werkt. Ze zijn daardoor wel nieuwsgierig

Hague. However, it makes them curious to know

naar wat er nog meer in Den Haag gebeurt.”

what more is happening in the Hague.”

Een goed voorbeeld is de netwerkorganisa-

A good example of this is the networking

kick off bijeenkomst in december 2008.

a national and international design event

tie Nieuwe Garde. Deze groeiende club van

organisation Nieuwe Garde. This growing

Nog een voorbeeld: DH/, een publicatie

with a big kick-off meeting in December

jonge creatieven heeft het afgelopen jaar

club of young creative talent has set up a

waarin Stroom Haagse tentoonstellings-

2008. Another example is DH/, a publica-

tal van opvallende initiatieven opgezet. Met

wealth of exciting initiatives over the last

ruimtes, kunstenaars en opvallende foto-

tion in which Stroom shows galleries, art-

een bijdrage uit het communicatiebudget

year. And with a contribution from the com-

grafische beelden van de stad laat zien.

ists and striking photographs of the city.

konden ze deze initiatieven op een opval-

munication budget, these initiatives could

lende manier neerzetten. Denk aan ‘Acht-

be shown in a striking way. Examples are

De Creatieve Stad communiceert zelf

And, of course, Creatieve Stad also

uur-overwerk’ en de nieuwsflits. De Nieuwe

‘Acht-uur-overwerk’ and the newsflash. The

natuurlijk ook. Dit boek is een goed voor

communicates itself. This book is a good

Garde is ook buiten Den Haag opgevallen…

Nieuwe Garde has also attracted notice

beeld. Net als ConSept Magazine, een

example. Another is ConSept Magazine,

outside The Hague.

digitaal magazine dat een dwarsdoorsnede

a digital magazine that shows a cross-

laat zien van alle opvallende activiteiten

section of all the exciting activities taking

die in de stad plaatsvinden.

place in the city.

Bij sommige projecten is de gemeente inhoudelijk betrokken. Zo heeft Design Den

The municipality is very closely involved in

Haag de eerste stappen gezet naar een

some of the projects. For example, Design

(inter)nationaal design event met een grote

Den Haag has taken the first steps towards

ConSept Eerste online magazine van Creatieve Stad Den Haag www.conseptmagazine.nl Creatieve Stad Den Haag ConSept

Publicatie Creatieve Stad

First online magazine Creatieve

Den Haag 2007 Our fashion, our textile

Stad Den Haag www.conseptmagazine.nl

Creatieve Stad Den Haag

Communicatie van Koninklijke

Pubication about Creatieve Stad

Academie van Beeldende Kunsten

Den Haag 2007 Our fashion, our textile Communication Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Frismakers Communicatie netwerkbijeenkomsten van Frisblik Frismakers Communication tools for networkmeetings for Frisblik

DH/ Publicatie over hedendaagse kunst door Stroom Den Haag DH/ Publication about contemporary art by Stroom Den Haag

Pitch! Publicatie Haagse architectenbureauâ&#x20AC;&#x2122;s door Stroom Den Haag Pitch! Publication about architects in The Hague door Stroom Den Haag

Website Gerd Arntz Publicatie Schoon of schijn Affiche: Dennis Koot Publication Fake or fair Affiche: Dennis Koot

www.gerdarntz.org

Arti 07 en 08 Communicatie van Art,

Website Gerd Arntz

Design en taste beurs

www.gerdarntz.org

Arti 07 en 08 Communication for Art, Design and taste fair

Website Nieuwe Garde www.nieuwegarde.nl Website Nieuwe Garde

Hangar36 tabloid

www.nieuwegarde.nl

Communicatie bij de opening Hangar 36 tabloid Communication tool for opening

Advertentie CSDH in festivalbijlage AD Advertisement CSDH in festival enclosure AD

Design Den Haag 2007 communicatiemiddelen Design Den Haag 2007 communication tools

Huisstijl Creatieve Stad

Design Den Haag 2008 Kick-off

Brand identity Creatieve Stad

Design Den Haag 2008

Budike Jeans

Kick-off

catalogus Budike Jeans catalogue

Design Den Haag 2007 promotiemateriaal Design Den Haag 2007 communication tools

Creatieve Stad Den Haag 2008 Creatieve Stad Den Haag 2008

Made in The Hague In Europese design en fashion

Op de kunstbeurs ‘Preview’ in Berlijn

Arno van Roosmalen (directeur Stroom den haag en

maakten Stroom Den Haag en

ambassadeur creatieve stad)

Galerie West indruk. De opvallend

“De Haagse kunstwereld heeft altijd al kwaliteit en

vormgegeven stands kregen zoveel

ambitie gehad. Maar onder meer door de

aandacht dat mensen specifiek naar de

ondersteuning vanuit CSDH kunnen we nu ‘de ramen

Haagse bijdragen kwamen kijken.

openzetten, frisse wind naar binnen blazen’. Dat doen

magazines lees je steeds vaker

we door buitenlandse kunstenaars en deskundigen

over Den Haag. De sterke

hier uit te nodigen én door Haagse kunst en

ontwikkeling van de creatieve

kunstenaars in het buitenland te (re)presenteren.”

Haagse sector valt schijnbaar ook buiten Nederland op. Het

“Er komt een waardevolle dialoog op gang die

programma Creatieve Stad

Haagse kunstenaars en ondernemers het gevoel geeft

heeft daarom afgelopen jaar

dat hun ambitie terecht en legitiem is. Dát is een

creatieve en opvallende Haagse

belangrijke stimulans voor het kunstklimaat.’

ontwerpers en bedrijven finan-

Alexander Budike kreeg

cieel ondersteund, wanneer zij

overweldigende positieve reacties op

hun product of dienst op een

zijn Budike Jeans op de befaamde

internationale toonaangevende

‘Bread and Butter’ in het Spaanse

beurs wilden presenteren. Deze

Barcelona, een internationale

Omar Munie, de populaire Haagse

HongKong was de inspirerende

ontwerpers en instellingen zijn

modebeurs met meer dan 100.000

tassenontwerper, kreeg de kans zijn

locatie voor de Business of Design

de best denkbare ambassa-

bezoekers. Dankzij de contacten en

handgemaakte tassen te presenteren op

Week, het Aziatische meest

deurs voor de Creatieve Stad!

reacties van de grote labels en shops

de CPD-modebeurs (Collections

vooraanstaande congres voor de

weet Alexander nu zeker dat hij op de

Premieren Düsseldorf). Voor Omar

creatieve sector. Nederland was dit jaar

goede weg zit!

betekende dit veel nieuwe contacten en

themaland, dus Nederland zelf werd goed

dat zijn tassen waarschijnlijk binnenkort in

vertegenwoordigd met ondermeer

Zuid Europa te koop zullen zijn.

een flinke delegatie uit Den Haag van ontwerpers en ondernemers.

De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten was aanwezig op de Salone del Mobile in Milaan, dé designbeurs in Europa. Door het werk van studenten te exposeren, zijn de opleidingen in Meubelontwerp en Textiel internationaal meer bekend geworden.

Stroom The Hague and Galerie

Made in The Hague

West made a big impression at the

Arno van Roosmalen (DIRECTOR OF STROOM The hague and

‘Preview’ art fair in Berlin. The strikingly

ambassador creatieve stad)

designed stands got so much attention

“The art world in The Hague has always had quality

that people came specifically to see the

and ambition. But thanks to the support from Creatieve

people from The Hague.

Stad Den Haag, among others, we can now ‘fling open

The Hague features increas-

the windows and let in a breath of fresh air’. We do that

ingly often in European design

by inviting foreign artists and experts here and by

and fashion magazines. It

presenting and representing art and artists from The

seems that the rapid develop-

Hague abroad.”

ment of the creative sector in The Hague is also being noticed

“There’s a valuable dialogue gathering pace that gives

outside the Netherlands. This

artists and entrepreneurs in The Hague the feeling that

is why the Creatieve Stad

their ambition is justifiable and legitimate. And that is

programme provided financial support to the city’s innovative designers last year, whenever they wanted to present their products or services at a leading international trade fair. After all, these designers and organisations are the best possible ambassadors for the Creative City!

certainly a major stimulus for the artistic climate.” Alexander Budike was swamped with positive reactions to his Budike Jeans at the celebrated ‘Bread and Butter’ trade fair in Barcelona. This is an international fashion fair with more than 10,000 visitors. Thanks to the contacts that he made there and the reactions of the big labels and shops, Alexander now knows that he’s certainly on the right path!

Omar Munie, the popular bag designer,

Hong Kong was the inspiring venue

got the opportunity to present his bags

for the Business of Design Week, Asia’s

at the CPD fashion trade fair ( Collections

leading congress for the creative

Premieren Düsseldorf). For Omar this

sector. This year the theme country

meant a lot of new contacts. Thanks to

was the Netherlands so Holland was

this, his bags will probably soon be on

well represented by a large delegation

sale in southern Europe.

of designers and entrepreneurs, including a good many from The Hague.

The Dutch Royal Academy of Art was present at the Salone del Mobile in Milan, the leading European design trade fair. By exhibiting the work of students, the Academy’s courses in furniture design and textiles have become better known internationally.

0900-design over groeien, goede ideeën en chemie 0900-design is een winkel voor designmeubels, -verlichting en -accessoires. Alhoewel? “Winkel is eigenlijk een te beperkte term. 0900-design is meer een beleving. Zeker nu we in Hangar36 zitten. Hier kom je niet alleen om iets moois kopen, je doet hier ook inspiratie op.”

Entree 0900design store.

0900-design on Growth, good ideas and chemistry 0900-design is a shop for designer furniture, lighting and accessories. With a difference. “Actually the word ‘shop’ is a bit limiting. 0900-design is more of an experience, and certainly so now that we’re in Hanger36. You don’t just come here to buy something beautiful but also to get inspiration.” Aanvankelijk opende 0900-design haar

0900-design originally opened in the Piet

deuren in de Piet Heinstraat in het Zee-

Heinstraat in The Hague’s Zeeheldenkwarti-

heldenkwartier. Een mooie locatie, maar

er. It was a good location but their success

het succes dwong Rik Krispijn, Patricio

forced Rik Krispijn, Patricio de Boom and

de Boom en Ronald Lagendijk uit te kijken

Ronald Lagendijk to look for new premises.

naar een nieuw pand. “We waren letterlijk

“We literally and figuratively grew out of our

en figuurlijk uit ons jasje gegroeid”, licht Rik

existing premises,” explains Rik. Literally

toe. Letterlijk, omdat 0900-design steeds

because 0900-design was attracting ever

meer merken wist aan te trekken. Figuurlijk

more brands and figuratively because the

in een andere stijlkamer. De ontwerpen

you’re always arriving in a room that has a

omdat het zakentrio grootse plannen had.

three businessmen had ambitious plans.

komen tot zijn recht, je krijgt er echt gevoel

different style. The designs are shown to

bij. En het inspireert! Zeker omdat we de

their best advantage and you really get a

Verfrissende mix

A refreshing mix

settings steeds veranderen.” Bij 0900-

feeling from them. It’s inspiring! Especially

“Ten eerste wilden we onze winkel uitbrei-

“Firstly we wanted to expand our shop.

design vind je een verfrissende mix van

as we’re always changing the settings.” At

den. 0900-design moest meer een bele-

0900-design had to be an experience.

jong aanstormend talent en ontwerpers die

0900-design, you can find a refreshing mix

ving worden. Dat is gelukt in ons nieuwe

And that’s what it became in our new

allang naam hebben gemaakt. Ontwerpen

of young, up-and-coming talent and design-

pand. Hier loop je rond en kom je steeds

premises. When you walk around here,

van het zeer actuele Nederlandse merk

ers that made their names a long time ago.

Gevel Hangar36.

Moooi staan naast klassiekers als Rietveld

Designs created by the very contemporary

en Gispen. “We vertegenwoordigen

Dutch brand Moooi alongside classics

graag Nederlands en hopelijk in de nabije

by designers like Rietveld and Gispen.

zee. Deze reacties krijgen wij heel direct

as easily in our own, beautiful The Hague.

toekomst Haags werk. Uiteraard is ook

“We like to represent Dutch work, and

van klanten die onze store of onze website

There’s a lot more happening here than just

buitenlands design bij ons te vinden.”

hopefully work from The Hague too in the

bezoeken. Eindelijk alle design ‘om de

living and governing. The creative sector is

future. But of course you can also find

hoek’.”

on the march and The Hague is becoming a

Wereldstad aan zee

foreign design here.”

Wie de woonbladen leest, zou denken dat

real international city on the coast. We get Chemie

these reactions straight off from custom-

je voor designshoppen vooral in Amster-

An international city

Maar 0900-design wilde meer dan alleen

ers visiting our store or our website. Finally

dam moet zijn. Rik: “Precies. Dat wás zo!

on the coast

een groter winkelpand. “In designsteden

we’ve got all the design we want right on

0900-design brengt daar verandering

Anyone reading the interior design maga-

als Milaan en Berlijn zie je dat alle schakels

our doorstep.”

in. De designs uit de bladen vind je net

zines would think that you have to go to

in het designproces – van tekentafel tot de

zo goed hier in ons mooie Den Haag. Er

Amsterdam to find design shops. “Exactly!’

verkoop – dicht bij elkaar zitten. Hierdoor

Chemistry

gebeurt hier veel meer dan alleen wonen

agrees Rik. “That used to be the case but

ontstaat chemie. De ontwerper wint advies

But 0900-design wanted more than just a

en regeren. De creatieve sector rukt op.

0900-design is changing all that. You can

in bij de verkoper (die de consument goed

bigger shop. “In cities that are celebrated

Den Haag wordt echt een wereldstad aan

find the designs in these magazines just

kent), de marketeer weet een product goed

for their design, like Milan or Berlin, you

Algemene ruimte Hangar36.

in de markt te zetten, het prototype wordt

can see that all the links in the design

toen is gegaan…prachtig! Het pand, de

“Well, one day we found ourselves high

mooi gefotografeerd, studenten krijgen de

chain, from drawing-board to sales, are

verbouwing, de aankleding, de huurders,

up in the old KPN building on the Binck-

kans in alle keukens mee te kijken, en ga

very close to each other. This creates a

alles was binnen een jaar geregeld. Op

horstlaan, which is now Bink36. My eye

zo maar door. Een metropool binnen een

chemistry. The designer gets advice from

5 september 2008 is Hangar36 officieel

immediately alighted on a large warehouse

metropool. Dat wilden wij ook in Den Haag.

the salesperson (who knows the consumer

geopend. Een knalfeest.” En de beoogde

at the back of the site. To cut a short story

We hebben hierover gesproken met de ge-

well), the marketer knows how to market

kruisbestuiving? “Die is er vanaf het eerste

even shorter, that was it! But it was great

meente. Die was meteen enthousiast voor

the product effectively, the prototype is

moment. De ondernemers kloppen bij

how fast everything went after that! The

onze plannen. Het paste helemaal binnen

beautifully photographed, students get

elkaar aan en de klanten profiteren van de

building itself, the renovation work, the

hun wens om creatief ondernemerschap te

to see everything that’s going on, and so

verzameling professionals. Daar zijn we als

decor, the landlords – everything was set-

stimuleren.”

on and so forth. It’s a metropolis within a

0900-design best trots op.”

tled within a year. Hangar36 was officially

metropolis. That’s what we wanted to do

opened on 5 September 2008. It was quite

Hangar36

in The Hague. We talked to the municipal-

a party!” And the cross-fertilisation they

Samen met de Creatieve Stad en Vestia

ity about this and they were immediately

are aiming at? “That’s been there since

werd gezocht naar een plaats waar de plan-

enthused by our plans. It fits in exactly with

day one. The entrepreneurs are knocking

nen van 0900-design te realiseren zouden

their wish to stimulate creative entrepre-

on each other’s doors and the customers

zijn. “Zo stonden we op een dag ergens

neurs.”

are benefitting from this growing group of

hoog in het oude KPN-gebouw op de Binck-

professionals. At 0900-design, we’re very

horstlaan, nu Bink36. Mijn oog viel meteen

Hangar36

op een grote loods achter op het terrein.

Together with Creatieve Stad and Vestia, a

Om een kort verhaal nog korter te maken:

search was launched to find a place where

dit was het! De snelheid waarmee alles

the plans of 0900-design could be realised.

proud of that.”

Shaina Pietersz is personal assistent voor modeontwerpers

“ Ik heb mijn eigen vak gecreëerd” Een studie internationale communicatie. Een vrienden kring vol kunstenaars. “Ik zag kunstenaars worstelen om te leven van hun werk. Jezelf in de markt zetten is een complex proces, waar ik dan weer veel van weet. Zo ontstond het idee voor LegoCom.”

Shaina Pietersz is a personal assistant to fashion designers

“ I created my own job”

She studied international communications and her circle of friends overflowed with artists. “I saw artists struggling to live from their work. Establishing yourself in the market is a complicated process that I know a lot about. That’s how the idea of LegoCom came about.”

Subsidies en fondsen

Subsidies and funds

Dat Shaina’s perfecte plaatje op dit mo-

Just because Shaina’s perfect vision can’t

ment niet te realiseren is, wil niet zeggen

be achieved at the moment, it doesn’t

dat ze stil zit. Integendeel. Shaina legt zich

mean she is doing nothing. On the

toe op de persoonlijke begeleiding van

contrary, Shaina is focusing on providing

modeontwerpers, één van de peilers van

personal guidance for fashion designers

LegoCom. “Ik begon met het begeleiden

– one of the cornerstones of LegoCom.

van kunstenaars met allerlei specialitei-

“I started with providing guidance for

ten. Vaak begon het met aanvragen van

artists with all sorts of specialities. This

subsidies en fondsenwerving. Voor iedere

often started with applying for subsidies

kunstvorm zijn weer andere instanties,

and funding. For ever form of art there

andere wegen te bewandelen. Er zijn al

are different funding bodies and different

personen en bedrijven die hulp hierbij

approaches, and there are already people

aanbieden. Ik besloot me te specialiseren

and companies offering help in this. I de-

in het modevak. Om echt wat te kunnen

cided to specialise in fashion. If you really

betekenen, moet je de ingangen kennen.”

want to be useful you have to know your

Shaina Pietersz is een jonge en gedreven

Shaina Pietersz is a young, enthusiastic

LegoCom ontving van de Creatieve Stad

way into this.” LegoCom received a con-

ondernemer. Ze weet waar ze staat en

entrepreneur. She knows where she is and

een bijdrage uit het Stimuleringsfonds.

tribution from Creatieve Stad’s incentive

waar ze heen wil met LegoCom. “Mijn

where she wants to go with LegoCom.

“Hiermee heb ik de mogelijkheden van

fund. “I used this to research LegoCom’s

uiteindelijke doel is om jonge en veelbe-

“My ultimate goal is to offer young, promis-

LegoCom onderzocht om modeontwerpers

possibilities for helping fashion designers

lovende modeontwerpers drie dingen te

ing fashion designers three things: a place

te ondersteunen. Als pilotproject heb ik

and took Budike Jeans as a pilot project.”

bieden: een werkplek, een naaiatelier met

to work, a dressmaking atelier with all

Budike Jeans genomen.”

alle benodigde apparatuur en persoonlijke

the necessary equipment and personal

begeleiding bij het marketen van hun werk.”

guidance in marketing their work.” But to

Waardevolle contacten

LegoCom has been working for Budike

Maar om dat doel te verwezenlijken heeft

achieve that goal, LegoCom needs a cash

LegoCom werkt al vanaf 2007 voor Budike

Jeans since 2007 and the brand will get its

LegoCom een miljoeneninjectie nodig.

injection running into millions. And that

Jeans, een merk dat in 2009 op de markt

market launch in 2009. “Alexander Budike

Dat geld is er niet. Althans niet nu. “Die

money isn’t there. At least, not now. “I’m

zal verschijnen. “Alexander Budike studeer-

graduated from the Rietveld Academy

droom laat ik natuurlijk niet zomaar varen.

not going to abandon my dream just like

de in 2007 af aan de Rietveldacademie.

in 2007. During his finals presentation, I

Absoluut niet!”

that. Not at all!”

Tijdens zijn eindpresentatie heb ik mensen

asked people to leave their contact details

Valuable contacts

Polaroids en entreekaarten van Bread and Butter 2008.

gevraagd om hun gegevens achter te laten

if they wanted to hear the latest about

als ze op de hoogte wilden blijven van het

Alexander’s work. The result was a list of

werk van Alexander. Het resultaat: een

hundreds of addresses that have turned

bestand van honderd adressen die zeer

out to be very valuable. There are even

waardevol zijn gebleken. Er zijn contacten

contacts that worked on creating Budike

die belangeloos hebben meegewerkt

Jeans for nothing! Shortly after this, there

aan het ontstaan van Budike Jeans! Kort

was a fashion show on the Grote Market

daarna volgde een modeshow op de Grote

for which I recruited sponsors. All of these

Markt, waarvoor ik de sponsorwerving

activities showed clearly that LegoCom can

nen laten maken, een website, een logo…

Shaina managed to establish contact with

deed. Al deze activiteiten hebben duidelijk

be of real use to a fashion designer.”

allemaal zaken die cruciaal zijn bij de com-

‘Bread and Butter’, the annual trade fair

municatie van een nieuw te lanceren merk.”

in Barcelona where every designer shows

Creatieve Stad Den haag

Ondertussen wist Shaina contacten te

his work. “You don’t just walk in there off

LegoCom then arranged a communica-

leggen bij ‘Bread and Butter’, dé jaarlijkse

the street. It needed a whole programme

Creatieve Stad Den Haag

tion budget for Budike Jeans. “We needed

beurs in Barcelona waar iedere ontwerper

of presentation and communication. But,

LegoCom regelde vervolgens een com-

this badly if we were to launch Budike

zijn werk wil laten zien. “Je komt er niet

it worked! We got a budget from the mu-

municatiebudget voor Budike Jeans. “Dit

Jeans effectively. For example, we had a

zomaar in. Een heel traject van presenteren

nicipality to put together a good presenta-

hadden we hard nodig om de lancering

comprehensive catalogue made, a website,

en communiceren. Maar: het lukte! Van de

tion for the trade fair. All in all, it was an

van Budike Jeans goed aan te pakken. Zo

a logo…all the things that are crucial in

gemeente kregen we een budget om de

amazing experience because at Bread and

hebben we een uitgebreide catalogus kun-

communicating a new brand.” Meanwhile

beurspresentatie goed in elkaar te zetten.

Butter we established 250 very valuable

aangetoond dat LegoCom echt iets kan betekenen voor een modeontwerper.”

Al met al een waanzinnige ervaring, want

contacts. What’s nice is that big brands like

op Bread and Butter deden we 250 zeer

D&C and G-star have been following Budike

waardevolle contacten op. Leuk is dat

Jeans from that moment.”

grote merken als D&C en G-star Budike Jeans vanaf dat moment steeds volgen.”

A real fighter Shaina enjoys her work with Budike Jeans

Bread and Butter Barcelona, januari 2008.

Echt vechten

immensely but sometimes it’s also her job

Shaina heeft veel plezier in haar werk met

to ‘fight’. “LegoCom works exactly where

Budike Jeans. Maar soms is haar vak ook

art stops and commerce starts. They often

‘vechten’. “LegoCom werkt precies op het

collide. I translate the designer’s ideas for

snijvlak tussen kunst en commercie. Dat

the general public. I challenge, puncture

botst vaak. Ik vertaal de ideeën van de

ideas, put forward new ideas. Finally it

ontwerper naar het grote publiek. Ik daag

should all lead to a business plan, a vision,

uit, prik ideeën door, opper nieuwe ideeën.

a mission, a manifesto. In short, it should

Uiteindelijk moet het allemaal leiden tot

lead to the basis of a new brand. That’s a

een bedrijfsplan, visie, missie, manifest,

long road full of discussion and controver-

kortom: de basis van een nieuw merk. Dat

sy. A bike-artist for whom I worked once hit

is een lange weg van veel gesprekken en

the nail on the head when he called me a

veel controverse. Een bike-artist waarvoor

‘bitch mamma’. He was right. I’m strict but

ik werkte, noemde mij treffend: bitch

1,000% committed. What a great job, huh?

mamma. Dat ben ik helemaal. Streng, maar

And to think that I created it myself!”

1000% betrokken. Wat een leuk vak, hè? En helemaal zelf gecreëerd!”

You can find LegoCom in the Atelierstraat at Bink36.

LegoCom is gevestigd in de Atelierstraat van Bink36.

De flow van Motoko The flow of Motoko

Het klinkt Aziatisch. Maar dat is het niet! Want achter Motoko schuilen gewoon twee nuchtere Hollandse ondernemers: Jeroen Schellekens en Mark Visser.

The name sounds Asian, but it isnâ&#x20AC;&#x2122;t. Because behind Motoko are two ordinary, down-to-earth Dutch entrepreneurs: Jeroen Schellekens and Mark Visser.

leemte in Den Haag op het gebied van film

Until they decided to set up a company

en animatie. Motoko heeft echt wat toe

together. “We saw a gap in the market in

te voegen. Dat merken we op dit moment

The Hague for film and animation. Motoko

sterk door onze wisselwerking met <>TAG,

really has something to add to this. We can

het platform voor audio- en visuele kunst.

see this very definitely at the moment in

We kunnen veel voor elkaar betekenen.

the interaction with <>TAG, the platform

Ook zijn we complementair aan organi-

for audio and visual arts. We can do a

saties als NLXL en Lust, die zich richten

lot for each other. We also complement

op grafische vormgeving, nieuwe media,

organisations like NLXL and Lust that focus

internet en technologie.”

on graphic design, new media, the Internet

Toch klinkt Motoko oosters. Hoe zit dat?

But Motoko does sound oriental all the

Mark: “We hebben geen specifieke link met

same. Why is that? “We don’t have any spe-

het Verre Oosten, als dat is wat je bedoelt.

cific link to the Far East, if that’s what you

Startersbudget

“We kozen de naam Motoko, omdat we een

mean,” says Mark. “We chose the name

Jeroen: “Via ons netwerk hoorden we van

Starters’ budget

toko begonnen op het gebied van motion.

Motoko because we started a business [a

de Creatieve Stad. Interessant. We belden

“We heard of Creatieve Stad through our

Alles in ons werk draait om beweging.

‘toko’ in Indonesian and in Dutch slang] that

voor een afspraak en presenteerden onze

network,” says Jeroen. “It sounded inter-

We maken films, clips, reclamespots,

specialises in motion. Everything in our

plannen bij de gemeente. We lieten wat

esting so we called for an appointment and

promotiefilms. Voluit heten we daarom:

work is about motion. We make films, clips,

werk zien en vertelden wat we wilden.

then presented our plans to the municipal-

Motoko film & motion design.”

commercials and promotional films. That’s

Wat we wilden? We hadden een starters-

ity. We showed them some work and told

why our full name is Motoko film & motion

budget nodig. Camera’s, de bijbehorende

them what we wanted. What did we want?

design.”

apparatuur, softwarepakketten, i-macs: we

Well, we needed a starters’ budget. We

hadden het allemaal nodig om aan de slag

needed cameras, peripheral equipment,

Kunstacademie Jeroen en Mark leerden elkaar meer

and technology.”

dan tien jaar geleden kennen tijdens hun

Art school

te kunnen. En dan natuurlijk basisvoorzie-

software packages and i-Macs to start

studie Beeld en Mediatechnologie aan de

Jeroen and Mark got to know each other

ningen als werkruimte, website, huisstijl, vi-

work. And then, of course, basic facilities

Hogeschool voor de Kunsten Utrecht.

more than ten years ago when they were

sitekaartje.” Vanaf het eerste gesprek met

like working space, a website, a house

Na hun studie gingen ze elk hun eigen kant

both studying Image and Media Technology

de Creatieve Stad is het snel gegaan met

style and business cards.” From the first

op. Totdat ze besloten samen een bedrijf

at the Utrecht School of the Arts. After

Motoko. Mark: “We deden onze aanvraag

meeting with Creatieve Stad, things went

op te richten. Jeroen: “We zagen een

graduating, they each went their own way.

vlak voor de deadline die de gemeente

quickly for Motoko. “We applied just before

hanteert. Zo kwam het dat we binnen twee

the municipality’s deadline,” says Mark.

maanden een aanvraag deden, budget

“In fact, within two months, we had applied,

kregen en het ook uit moesten geven.”

got our budget and spent it.”

Paard van Troje

The Paard van Troje

Jeroen en Mark volgen hun eigen ‘flow’

Jeroen and Mark go with their own flow

voor het opzetten van Motoko. “Iedere

in setting up Motoko. “Every step follows

stap is een logisch gevolg van de vorige.

logically from the one before. Or in other

Oftewel: na de opstart zijn we ons over

words, after the start-up we focused on

de inhoud gaan buigen. Eén van de eerste

content. One of our first orders was for

opdrachten was voor Symposium10

Symposium10 (www.symposium10.nl) in

(www.symposium10.nl) in het Paard van

the Paard van Troje. This was a symposium

Troje. Een symposium waarop veel ge-

where a lot of discussion took place about

sproken werd over Den Haag als Culturele

The Hague as the possible Cultural Capital

Hoofdstad van Europa in 2018. Aan ons

of Europe in 2018. It was our job to freshen

de taak om verfrissing in het geheel te

everything up with hard-hitting films about

brengen met pittige filmpjes van mensen

people who had something to say about

die iets zeggen over Den Haag. Een leuke

The Hague. It was a nice job because our

klus, want ons werk moest helemaal pas-

work had to fit into the symposium entirely.

sen in het grotere geheel van het sympo-

We had to be a team player, advise, and

filmers, documentairemakers en animators

show something of their work in our cin-

sium. Meedenken, adviseren en onze eigen

contribute our own creative ideas. That’s

uit om iets van hun werk te laten zien in

ema. The nice thing about this is that the

creatieve ideeën inbrengen. Deze manier

the way of working that suits us best.”

onze filmzaal. Het leuke is: de maker is zelf

maker himself is there so the audience can

van werken past het beste bij ons.”

aanwezig. Het publiek kan vragen stellen

ask questions and get to know him better.

Film evenings

en uitgebreid kennis maken. Er is zoveel

There’s so much talent in The Hague that

Filmavonden

In addition to its commercial work, Motoko

talent in Den Haag dat hier een platform

can get a platform here.”

Naast het commerciële werk, organiseert

also holds film evenings under the name

kan krijgen.”

Motoko maandelijkse filmavonden onder

Cinetoko. “We invite local film-makers,

de noemer Cinetoko. “We nodigen Haagse

documentary-makers and animators to

www.motoko.tv www.motoko.tv

Kunstzinnige banden met kunstzinnige panden: ArtiKraak Sommige ontwikkelingen zijn zo logisch dat je ervan staat te kijken. De antikraakbeweging van de jaren negentig kon bogen op sympathie van het grote publiek vanwege haar vreedzame karakter. Veel antikrakers hadden een artistieke inslag of oefenden een kunstzinnig beroep uit, en zulke mensen misgun je een dak boven het hoofd toch niet? Maar een goede organisatie ontbrak. Daarvoor moesten we nog even wachten, op de komst van bezielde mensen met gevoel voor kunst, ondernemen en huisvesting. Iemand als Willemijn de Boer.

The art of occupying buildings: ArtiKraak Some developments are so logical that you’re hardly surprised by them. For instance, the ‘anti-squatter’ movement of the nineteen-nineties could easily count on public sympathy because of its peaceful nature. Many ‘antikrakers’ (anti-squatters) had an artistic bias or practiced an artistic profession. So surely you would not deny people like that a roof over their heads? But there was a lack of good organisation. We had to wait some time for that – for impassioned people with a feel for art, business and housing. Someone like Willemijn de Boer.

ArtiKraak wordt nog wel eens in één adem

ArtiKraak is sometimes mentioned in the

genoemd met Stichting Kunstpassage.

same breath as the Kunstpassage founda-

Begrijpelijk, maar niet helemaal correct:

tion. This is understandable but it’s not

Stg. Kunstpassage is de (semi)organisa-

entirely correct: Kunstpassage is the (semi)

tie die inmiddels al twintig jaar lang de

organisation that has been trying to steer

alternatieve huisvesting in Den Haag tracht

alternative housing in The Hague for twenty

te sturen en vaste samenwerkingspartner

years now and is a permanent partner of

van ArtiKraak. Willemijn de Boer koesterde

ArtiKraak. This was already Willemijn de

die ambitie al tijdens haar opleiding Kunst-

Boer’s ambition when she was studying

en Cultuurwetenschappen in Rotterdam.

Art and Cultural Science in Rotterdam,

Met een scheut marketing erin. Waarom in

together with a dash of marketing. But

Den Haag? “Omdat Den Haag een prachtige

why The Hague? “Because The Hague is a

stad is waarin heel veel gebeurt. Er blijft

beautiful city where there’s a lot happen-

alleen veel te veel verborgen. Ik wil dat

ing. Only there’s so much of it that remains

onzichtbare gedeelte zichtbaar maken.”

hidden. I want to make that invisible part visible.”

Omslagpunt Willemijn werkte na haar studie enige tijd

Turning point

bij onder meer het Nationale Toneel in Den

After graduating, Willemijn worked for

Haag en bij de Hogeschool voor de Kun-

some time for the National Theatre in the

sten Utrecht. Een mogelijkheid vanuit Stg.

Hague and the Utrecht School for the Arts.

Kunstpassage gaf vorm aan haar ambitie:

An opportunity offered by Kunstpassage

het ‘regelen’ van panden voor kunstenaars

crystallised her ambitions: to ‘arrange’

met als eerste locatie het pand aan de

accommodation for artists, with the first

Anna Paulownastraat 76: ANNA. Met haar

location being Anna Paulownastraat 76:

deels economische achtergrond besefte

ANNA. With a background that was partly

ze donders goed dat zoiets met steun van

in economics, she quickly realised that

Werk van de AV kunstenaar A.J. Scheper. Titel: ‘Over Onderdruk’

betrokken bij het dagelijks reilen en zeilen

that, she’s involved in the daily ins and outs

in vijf andere panden die Kunstpassage

of five other buildings that Kunstpassage

in beheer heeft. Controleren, verzorgen,

manages. This involves checking, look-

maar ook programmeren. Want daar

ing after things, and also programming.

de gemeente een stuk beter van de grond

something like that gets off the ground

gaat het natuurlijk om: het uitdragen en

Because, at the end of the day, that’s what

zou komen. “Creatieve Stad Den Haag was

much better with the support of the

bekend maken van de creativiteit die op

it’s about: expressing and publicising the

en is gelukkig vrij toegankelijk”, aldus Wil-

municipality. “Fortunately, Creatieve Stad

die locaties geconcentreerd is en een weg

creativity that’s concentrated in these

lemijn. “Inhoudelijk kwamen mijn opleiding

Den Haag is – and continues to be – pretty

zoekt naar het grote publiek. Willemijn

locations and which is searching for a path

en ambities ook goed overeen met het

accessible,” says Willemijn. “And my educa-

organiseert voor dat doel speciale samen-

to the general public. With that in mind,

programma. Voor mij was het contact met

tion and ambitions also corresponded well

komsten op ‘de ANNA’, onder de noemer

Willemijn holds special meetings at ANNA

Creatieve Stad Den Haag een belangrijke

to the programme. For me, contact with

‘Eat, meet & greet’. Uitleg overbodig: kom,

called ‘Eat, Meet & Greet’. The name says

stimulans voor mijn ondernemerschap.”

Creatieve Stad Den Haag was a major

kijk rond, bewonder en ontmoet interes-

it all: come, take a look around, admire and

stimulus to my entrepreneurship.”

sante mensen. Onder het genot van een

meet interesting people. And have a tasty

smaakvol hapje, want de catering wordt ter

bite to eat at the same time, because the

plaatse verzorgd.

catering is provided in-house.

Eat, meet & greet In het dagelijks leven is Willemijn vaak te

Eat, Meet & Greet

vinden in het pand waarmee het allemaal

In her day-to-day life, you can often find

begon, ANNA, dat ze onderbeheert voor

Willemijn in the building where it all started

Groot belang

A very important business

Stg. Kunstpassage. Het thuisfront van

– ANNA – which she manages on behalf of

Tijdens Eat, meet & greet ontmoeten

At Eat, Meet & Greet meetings people from

een ongeveer vijftien actieve creatieve

Kunstpassage. It’s home to fifteen active

vogels van zeer diverse pluimage elkaar.

very different backgrounds meet each

bedrijfjes en kunstenaars. Daarnaast is ze

creative companies and artists. Apart from

En dat is precies de bedoeling.

other. And that’s exactly the intention.

De ‘homebase’ van ArtiKraak.

Buitenstaanders worden insiders; ze zien

Outsiders become insiders. They not only

niet alleen het brede scala aan kunstzin-

see a wide range of artistic activities

nige activiteiten, maar ook het pand. En het

but also the building. And the attraction

aantrekken van panden blijft voor ArtiKraak

of buildings remains a very important

een zaak van groot belang. De gemeente

business for ArtiKraak. Although the mu-

is weliswaar goed bezig, maar er zijn meer

nicipality is doing its best, there are other

‘toeleveranciers’ denkbaar, bijvoorbeeld uit

possible ‘suppliers’ such as the commercial

de commerciële sector. Vastgoedontwik-

sector. Property developers with empty

kelaars met leegstaande panden zouden

buildings could

ook hun voordeel kunnen doen met de inzet

also benefit from the work of ArtiKraak.

van ArtiKraak. Willemijn de Boer is nog

Willemijn de Boer’s job is far from finished.

lang niet klaar met haar klus. Een eenzame

Is it a lonely job? It’s nice enough.

klus? Valt mee. Hoewel … “De crossover is

Although… “The crossover has been suc-

gelukt, nu moeten we het succes vasthou-

cessful but now we have to maintain that

den. Het beheren van al die panden valt

success. Managing all of these buildings

niet mee, hoor,” verzucht Willemijn. “Maar

isn’t easy, you know,” sighs Willemijn. “But

ik ben blij met wat ik kan doen voor de

I’m pleased with what I can do for the city.

stad. Het is toch ook een fijne stad, met al

After all, it’s a fine city, isn’t it? With all of

die activiteit? Misschien wat personeel voor

these activities? Maybe it would be nice to

ArtiKraak erbij, dat zou wel leuk zijn …”

have some more personnel for ArtiKraak.

Wekelijkse Eat, meet & greet avonden in ANNA.

That would be nice.”

Mode- en textiel laboratorium:

“ Een extra kans om je als jonge ontwerper te onderscheiden” Den Haag is een nieuw initiatief rijker; een flexibele expositie- en atelierruimte voor studenten en alumni van de opleiding Textiel en Mode van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Een initiatief dat zeker zal opvallen in én buiten de stad.

Fashion and textiles lab:

“ An extra opportunity to stand out as a young designer” The Hague has yet another initiative to add to its credit: flexible exhibition and studio facilities for students and graduates of the Dutch Royal Academy of Art’s textiles and fashion course. This is an initiative that will certainly turn heads inside and outside the city.

Creatieve Stad Den Haag, Stadsherstel

academy started a working group together

Den Haag en Stroom startte de academie

with Creatieve Stad, Stadsherstel Den

een werkgroep. “We hebben gekeken hoe

Haag and Stroom. “We looked for ways of

we deze wens konden invullen. Stads

fullfilling this wish. Stadsherstel looked for

herstel keek naar locatie, Stroom heeft in-

the site, Stroom provided a lot of input and

houdelijk veel bijgedragen en de Creatieve

Creatieve Stad provided a very welcome

Stad zorgde voor een welkome subsidie.

subsidy. To sum it up, thanks to such a

Kortom, dankzij een prettige samenwer-

very nice collaboration, this fashion and

king kan dit mode- en textiel laboratorium

textiles lab can now start in the Beesten-

in het pand aan de Beestenmarkt van start!

markt!

Van plan naar praktijk

From plan to practice

Het laboratorium is een grote ruimte van

The laboratory is a big room measuring

260 m2. Hier werken twaalf ontwerpers:

260 m2 where 12 designers work - starters

starters en studenten. De ruimte is

and students. The room is equipped as a

ingericht als atelier, maar kan ook voor

studio but it can also be used for exhibi-

exposities, bijeenkomsten, lezingen en

tions, meetings, lectures and a host of

“De academie wil actief deelnemen aan

“The academy wants to take an active part

allerlei interessante initiatieven op mode-

other interesting activities in the field of

het culturele klimaat van de stad.” Aan het

in the cultural life of the city,” says Gerard

en textielgebied gebruikt worden. Via twee

fashion and textiles. Two glass facades

woord is Gerard Hali, stafmedewerker van

Hali, a staff member of the Academy and

glazen puien kijken voorbijgangers de

provide passers-by with an uninterrupted

de KABK en één van de initiatiefnemers

one of the initiators of the project. “What

werkruimte in. “De studenten en starters

view of whatever is happing inside. “The

van het project. “Wij willen graag een plek

we want to do is to create a place where

huren de ruimte voor een aantrekkelijk

students and starters can rent the room

voor studenten en alumni om zelfstandig

students and graduates can work and

tarief. Dat betekent dat de ontwerpers

for an attractive price. This means that the

te werken en te exposeren. Deze ruimte is

exhibit. Such places are often unafford-

zelf volledig verantwoordelijk zijn voor het

designers themselves are completely re-

vaak kostbaar en moeilijk te vinden. Wil je

able and also difficult to find. If you want

pand, de uitstraling, de samenwerking,

sponsible for the building, its appearance,

jong talent aan de stad binden, dan moet je

to keep young talent in the city, you have

de exposities, alles.” Gerrit Uittenbogaard

collaboration, exhibitions…everything.”

mogelijkheden creëren.” Samen met

to create possibilities for them.” So the

is de coördinator van de afdeling Textiel

Gerrit Uittenbogaard is the coordinator of

en Mode van de KABK en van het project.

the academy’s textile and fashion depart-

Zijn studenten bevestigen hem dat een

ment. His students have confirmed that this

dergelijk initiatief een welkome aanvulling

initiative is a welcome addition to the course.

is op de opleiding. “Met deze ruimte maken

“With this facility, young designers can

jonge ontwerpers kennis met de praktijk.

get to grips with practice. At intermediate

Bij mbo-scholen zie je die praktijkervaring

vocational schools, practical experience is

ingebed in de opleiding. Bij de academie

embedded in the course but this is a bit more

ligt het iets moeilijker. Onze studenten zijn

difficult at the academy. Our students are

vaak avant-gardistischer. Ze bewandelen

often more avant-garde. They take different

andere wegen om uiteindelijk te kunnen

paths to finally live from their talent.”

leven van hun talent.” Positive sounds Positieve klanken

There were an amazing number of students

Er waren ontzettend veel aanmeldingen en

and graduates who wanted to use the facility.

goede reacties van studenten en alumni.

And there were many good reactions too.

textiel/mode van de KABK gaan aan de slag met

De huurders zijn geselecteerd op enthou-

The tenants were selected for their enthusi-

siasme, drive, en motivatie en inbreng.

asm, drive, motivation and contribution. “For

“Eén van de studenten kwam bijvoorbeeld

instance, one of the students came up with

met een plan om het initiatief ‘in de markt

a plan to ‘market’ the project. I mean, as a

te zetten’. Als merk, met producten om te

brand with products to produce and sell. And

ontwikkelen en te verkopen. Verder wordt

while this book was going to press, a lot of

er tijdens het ter perse gaan van dit boekje

hard work went into producing a website, a

hard gewerkt aan een website, een nieuwe

new name, a logo, that sort of thing. For us,

naam, een logo, dat soort zaken. Het is

it’s great to see how quickly the designers

voor ons prachtig om te zien hoe snel de

embrace this as their own project. It’s their

ontwerpers dit oppakken als hun eigen pro-

opportunity to stand out.”

Studenten en alumni

hun nieuwe atelier- en expositieruimte in het centrum van Den Haag. fotografie: Nico Laan

ject. Hún kans om zich te onderscheiden.”

Het laboratorium als

The lab as extension of

zien wat je doet. Dit initiatief is een plek

to show what you’re doing. This project

verlengde van de opleiding

the course

waar dat kan. Hier kun je statements

provides a place where you can do that.

De opleiding Mode en Textiel stimuleert

The fashion and textiles course does

maken. Haags ontwerptalent verdient

Here you can make statements. Design

studenten niet alleen in creatieve zin, óók

not just stimulate students to be crea-

erkenning en bekendheid. Niet alleen in

talent in The Hague deserves recognition.

het ondernemerschap hoort er duidelijk bij.

tive. There’s also a clear business angle.

de Hofstad, ook ver daarbuiten.”

Not just here but far away from here too.”

Uittenbogaard: “Of je nu werkt voor de V&D

“Whether you work for the V&D department

of als avant-gardistisch modeontwerper,

store chain or as an avant-garde fashion

De atelier- en expositieruimte opent in januari

The studio and exhibition room will officially open

presentatie blijft het allerbelangrijkste.

designer, presentation is everything,” says

2009 officieel. Tijdens dit feestmoment wordt

in January 2009. At this gala event, its new name

De academie zoekt altijd naar bijzondere

Uittenbogaard. “The academy always looks

ook de nieuwe naam bekend gemaakt. Erbij zijn?

will also be announced. Want to be there? Keep

manieren om studenten een platform te

for special ways of offering students a plat-

Houd de website van de KABK in de gaten:

an eye on the academy’s website: www.kabk.nl.

bieden voor hun eindpresentatie. Maar

form for their finals presentation. But aside

www.kabk.nl.

naast die eindpresentatie moet je laten

from the finals presentation, you also have

Hoe fris ben jij? Wie naar de site van Frisblik surft, wordt in eerste instantie niet veel wijzer. Is Frisblik een frisse blik, of een blikje fris? Allebei prima, natuurlijk. Fris is fris en blik is goed recyclebaar. Maar wat is een createer nu weer?

Nederlandse Spoorwegen laat zien hoe ze in 6 weken een klein station ge-upgrade hebben naar intercity station.

How fresh are you? Anyone arriving on the Frisblik site can be excused for being a little confused. ‘Fris’ means ‘fresh’ in English but it also means ‘soda pop’. And ‘blik’ can be a view or...a tin can. So is Frisblik a fresh view or a tin of soda pop? Both of them are fine, of course. Soda pop is fresh and a tin is recyclable. But what on earth is a ‘createer’?

Arend-Jan Majoor, oprichter van Frisblik, is

Arend-Jan Majoor, the founder of Frisblik, is

tijn? Je wuift met je handje naar het Grote

do then, as someone who’s shouting in

de eerste om toe te geven dat zijn gees

the first to admit that his brainchild needs

Geld en gaat je eigen gang. Met je eigen

the desert? You wave goodbye to the big

teskind enige uitleg behoeft. Die begint bij

a bit of explanation. It starts with the time

idealen als ‘unique selling point’ op zak.

money and go your own way. With your

zijn eigen periode in het bedrijfsleven, bij

that he spent in industry, at Shell and

Shell en Unilever. Als jonge hond (Majoor

Unilever. As a young whizz-kid (Majoor was

Eerst zien!

was toen 25!) merkte hij op dat er in het

25 at the time) he noticed that there was

Arend-Jan was verstandig genoeg om eerst

Let’s see first!

bedrijfsleven iets scheef zat. Hij kon, sim-

something slightly wrong with the business

goed om zich heen te kijken. Per slot was

Arend-Jan had sense enough to take a

pel gezegd, zijn creatieve ei niet kwijt. En al

world. To put it in simple terms, he couldn’t

en is hij niet de enige ‘crea’ op het westelijk

good look around him first. When all was

helemaal niet in een projectmatige context.

exploit his creativity. And certainly not at

halfrond. “Ik heb me eerst uitvoerig ge

said and done, he wasn’t the only ‘creative’

Wat doe je dan, als roepende in de woes-

all in a project context. So what do you

oriënteerd. Zeg maar: een rondje gemaakt.

in the western hemisphere. “First I focused

own ideas as your unique selling point.

Eerste Frismaker in het Ketelhuis van de Caballero Fabriek. In een verfrissende setting ontmoeten ongeveer vijftig innovatiemanagers van topbedrijven elkaar. Na de 300 seconden presentaties vindt er inhoudelijke verdieping plaats onder het genot van een hapje en fris drankje.

Frismakers en Frisbuddies

Frismakers and Frisbuddies

En tijdens het opbouwen van het nieuwe

And while he was building up this new

netwerk kruiste Arend-Jans pad alsof het

network, Arend-Jan’s path crossed that of

voorbestemd was dat van Creatieve Stad

Creatieve Stad. It was almost as if it had

Den Haag. “Ik heb voor het Stimulerings-

been preordained. “I produced a pro-

fonds een programma gemaakt en een

gramme for the Incentive Fund and made

voorstel gedaan. Dat viel bijkbaar in de

a proposal. And it seemed to be to their

smaak.” Dat kan ook niet anders, want de

taste.” How could it be otherwise? Because

ideologie van Frisblik sluit naadloos aan

Frisblik’s ideology entirely matches that of

bij dat van Creatieve Stad Den Haag. Het

Creatieve Stad. Business is the primary

bedrijfsleven is de primaire doelgroep. Zij

target group. Frisblik gives them the op-

krijgen van Frisblik de kans om tijdens spe-

portunity to present innovative projects at

ciale bijeenkomsten, Frismakers genaamd,

special meetings called Frismakers. Frisblik

innovatieve projecten te presenteren. Fris-

then closes the gap between creatives and

blik dicht dan de kloof tussen creatieven en

the business world by presenting creatives

bedrijfsleven door creatieven als buddy

as Frisbuddies. After not even two years,

(= Frisbuddy) voor te stellen. Frisblik kan na

Frisblik can already include famous names

Bedrijfskundigen in mijn netwerk waren wel

on getting my bearings. You could call it

nauwelijks twee jaar al klinkende namen als

like Schiphol Airport and Free Record Shop

degelijk geïnteresseerd in mijn idee om cre-

doing the rounds. Business managers in

Schiphol Airport en Free Record Shop op

on its list of references.

ativiteit en ondernemen samen te brengen,

my network were certainly interested in

de referentielijst zetten.

maar de algemene reactie was toch: leuk,

my idea of bringing creativity and business

maar laat het eerst maar eens zien.” En dat

together but the general reaction was still

Interesse

Frisblik has no real ‘headquarters’, unlike

was natuurlijk een startsignaal: in januari

‘let us see something first’.” And that was,

Frisblik heeft geen echt ‘hoofdkwartier’,

most of those that benefit from the Incen-

2007 confronteerde Arend-Jan de wereld

of course, the green light: in January 2007,

zoals de meeste deenemers aan het Stimu-

tive Fund. This is a natural result of the

met een nieuw soort netwerkorganisatie,

Arend-Jan confronted the world with a new

leringsfonds dat hebben. Een gevolg van

network principle. However, there is a clear

onder de naam Frisblik.

sort of network organisation, under the

het netwerk-principe. Wel een duidelijke

target group: business. To his satisfaction,

name of Frisblik.

doelgroep: het bedrijfsleven. Arend-Jan

Arend-Jan Majoor is noticing that this tar-

Interest

BASF en DHV vinden direct mogelijkheden tot samenwerking omtrent hun innovatieprojecten.

Majoor constateert tot zijn vermaak dat

get group is far more prepared to listen to

die doelgroep nu met Frismakers veel

Frismakers than it was before (“That would

meer bereid tot luisteren is dan vroeger

never have happened without the Incentive

(“Zonder het Stimuleringsfonds was dat

Fund!”). “It’s funny, yes. We approached

niet gelukt!”). “Grappig, ja. We hebben al-

companies before holding Frismakers

vorens Frismakers’ sessies te organiseren

sessions to see if there was any interest.

bedrijven benaderd, om te zien of er inte-

In contrast to a couple of years ago, these

resse bestond. En in tegenstelling tot een

are the big boys and now they are reacting

paar jaar geleden zijn het juist de grotere

positively. The challenge remains: you have

jongens, die nu wel positief reageren.

to have vision in a company. And courage

De uitdaging blijft: binnen een bedrijf moet

too because you know that a large propor-

je visie hebben. En lef; je weet dat een

tion of all fine plans are unsuccessful.”

groot deel van alle mooie plannen mislukt.” Createer Createer

And now to the createer. Who or what is a

En nu die createer nog. Wie of wat is een

createer? Well, Arend-Jan is one. And two

createer? Arend-Jan is er één. En zijn twee

partners are also. A createer is creative

compagnons ook. Een createer is creatief,

but also has a good feel for business devel-

en heeft tegelijkertijd een goed gevoel voor

opment. All a company has to do is provide

novatie, langetermijndenken, duurzaamheid

and similar issues are also still searching.

business development. Lever als bedrijf

Frisblik with its innovation challenge and

en dergelijke zaken zijn ook nog zoekende.

It makes encounters all the more inter-

uw innovatieuitdaging in bij Frisblik, en

the createers will get to work. “Now you

Het maakt de ontmoetingen des te interes-

esting.” That touches on Frisblik’s core

de createers gaan ermee aan de slag. “In

see innovation managers being appointed

santer.” Dat raakt de ‘core business’ van

business, which Arend-Jan summarises in a

met name de grotere bedrijven zie je nu

at the larger companies in particular,”

Frisblik, die Arend-Jan Majoor in één kort

single short sentence:

innovatiemanagers aangesteld worden”,

explains Arend-Jan. “And that is exactly our

zinnetje samenvat: “vernieuwen, en zorgen

“innovate and ensure that it’s tangible!”

licht Arend-Jan toe, “en dat is juist onze

target group. And it’s still pretty new so

dat het concreet wordt!”

doelgroep. En het is nog vrij nieuw, dus de

the people that are now looking after in-

personen die zich nu bezighouden met in-

novation, long-term thinking, sustainability

For a fresh view, visit www.frisblik.nl. Voor een frisse blik bezoekt u www.frisblik.nl.

Liefhertje en De Grote Witte Reus:

sprookjes worden werkelijkheid Het klinkt als een sprookje, en volgens de hoofdrolspelers zou het dat ook kunnen worden: Liefhertje en De Grote Witte Reus. Het stuk wordt momenteel gesubsidieerd, maar het gezelschap streeft ernaar de financiering zo snel mogelijk zelf te kunnen verzorgen. Het theater ligt aan de Stationsweg 55 in Den Haag en de toegangsprijs isâ&#x20AC;Ś stop!

Liefhertje en De Grote Witte Reus:

a real-life fairytale

The name sounds like a fairytale. And the main characters say that it could actually turn out to be one. You might translate Liefhertje and De Grote Witte Reus as The Sweet Little Deer and The Big White Giant. At the moment, the play is being subsidised but the theatre company is trying to finance it themselves as soon as possible. The theatre is at Stationsweg 55 in The Hague and a ticket to a performance costs… stop!

paleis ligt wat verderop, aan dezelfde weg

the road at number 80. For the time being,

op nummer 80. Dat is voorlopig nog even

that’s still in the future but there’s no hurry:

toekomstmuziek, maar geen nood: sprook-

fairytales always end happily.

jes lopen altijd goed af. Entrepreneurial sense Ondernemingszin

She comes from education and he comes

Zij uit het onderwijs, hij uit de wereld van

from the art world. Together, they have

de beeldende kunst. Samen één idee:

a single idea: to show and hopefully to

het zichtbaar maken en liefst ook nog

sell work from artists in The Hague that

verkopen van werk van door henzelf

they themselves have selected. He who

geselecteerde Haagse kunstenaars.

dares, wins. “Actually we both faced the

Je moet maar durven. De Grote Witte

same frustration,” explains De Grote Witte

Reus licht toe. “We liepen eigenlijk allebei

Reus. “What you’re doing is nice but where

tegen dezelfde frustratie aan. Leuk wat je

does your income come from? And our

allemaal doet, maar waar komt je inkomen

entrepreneurial sense just seemed to come

vandaan? Daarnaast groeide de onder

naturally.”

nemingszin bij ons vanzelf.” Contemporary Eigentijds

The result was a ‘shop’ where art-lovers

Liefhertje en De Grote Witte Reus bestaan

Liefhertje and De Grote Witte Reus really

Resultaat: een ‘winkel’ waar de kunst-

can look around, be amazed, be enchant-

echt: het zijn Geertje Muffels (in de rol van

do exist. They are Geertje Muffels (in the

bewuste koper kan rondkijken, zich kan

ed, or at least get enthusiastic about the

hertje) en Robert Jan Verhagen (in de rol

role of Liefhertje) and Robert Jan Verhagen

laten verbazen, betoveren, of tenminste

work of The Hague’s contemporary artists.

van Grote Witte Reus). Samen runnen zij

(as De Grote Witte Reus). Together they run

enthousiasmeren voor het werk van eigen-

After a long period of preparation, the

de ‘winkel’ aan de Stationsweg 55. Ook al

the ‘shop’ at Stationsweg 55. It’s hardly

tijdse Haagse kunstenaars. Na een lange

opening took place in November. So what

geen sprookjespaleis, want voor de twee

a fairytale castle but for the two artistic

voorbereidingstijd heeft in november de

can you see in the fairy-tale castle?

kunstzinnige ondernemers is dit pand niet

entrepreneurs, the building is just a step on

opening plaatsgevonden. Wat is er in het

meer dan een tussenstation. Het echte

the way. The real castle is a bit further up

sprookjespaleis te zien?

Werk van Karin Mientjes - Open Stadion, Project in Zuiderpark Den Haag (2006)

Stichting

Foundation

De Grote Witte Reus: “Werk van Haagse

“Work by local artists with a graphical

kunstenaars met een grafische toon. Werk

note,” says De Grote Witte Reus. “Work

waar wij achter staan. Wat dat betreft zijn

that we stand behind. From that point of

wij de maatstaf. We verkopen wat wij mooi

view, we’re the gauge: we sell what we

vinden. Het hoeft niet groot te zijn. Wij

personally think is beautiful. It doesn’t have

houden van ambachtelijk en kleinschalig.

to be big and, in fact, we like things that

Kleine mode-artikelen. Sieraden. Keramiek.

are small-scale and made to traditional

Handgemaakte producten.” Maar daar

methods. Small fashion articles. Jewel-

houdt het verhaal van Liefhertje en De

lery. Ceramics. Handmade products.”

Grote Witte Reus niet op. “We bieden naast

But the story of Liefhertje en De Grote

de exposities die je dagelijks in onze winkel

Witte Reus does not stop there. “As well as

kunt bewonderen de mogelijkheid om

the exhibitions that you can admire in our

kunstenaars te begeleiden. Daarvoor heb-

shop every day, we also provide guidance

ben we een stichting in het leven geroepen.

for artists. We’ve set up a foundation to do

Je kunt je voorstellen dat een kunstenaar

this. I’m sure you can imagine that an artist

een gelegenheid zoekt om te exposeren.

is always looking for somewhere to exhibit

Die mogelijkheid bieden wij. De juiste

– and we provide that. The right mentality

mentaliteit is wel belangrijk!”

is also important!”

Stationsweg 55, het tussenpaleis van Liefhertje en De Grote Witte Reus.

Informatievoorziening

Providing information

En wie daarvan iets wil proeven, moet de

If you want to try a bit of that, you should

‘winkel’ op de Stationsweg 55 bezoeken.

visit the ‘shop’ at Stationsweg 55. The

Het sprookjeshoofdkwartier is zowel winkel

fairytale headquarters is a shop and a

als expositieruimte. Een plaats om mooie

gallery at the same time. A place to see

dingen te zien, mooie dingen te kopen, maar

and buy beautiful things, but also to look

ook om rustig rond te kijken, het werk van

around and admire the work of artists who

waarschijnlijk onbekende kunstenaars te

are probably still unknown. And also to find

bewonderen en over zowel de artiest als

out more about the artists and their work.

zijn of haar werk meer te weten te komen.

For the time being, those are the everyday

En dat zijn dan nog maar voorlopig de activi-

activities that have been made possible

teiten van alledag, die in ieder geval mogelijk

by Creatieve Stad’s Incentive Fund. But De

zijn gemaakt door het Stimuleringsfonds

Grote Witte Reus is planning even more.

Making of van Nadine Stijns, 2007

van Creatieve Stad Den Haag. Maar De

“It’s important to provide information,”

Grote Witte Reus is nog veel meer van plan.

says the giant. “As soon as we can expand,

“Informatievoorziening is belangrijk”, aldus

we’re going to start with things such as

de gigant. “Zodra we kunnen uitbouwen

touch-screen presentations. Selling beauti-

beginnen we met zaken als touch-screen

ful things is one thing but for us it’s finally

opening. Maar januari is de grote maand:

all the appropriate ballyhoo. From that

presentaties. Mooie dingen verkopen is

about disseminating the creativity that

dan gaat de winkel annex gallerie pas echt

moment on, it will be shop till you drop

één ding, maar het gaat ons uiteindelijk

exists everywhere in The Hague. “

open. Met alle toeters en bellen die daarbij

in the Stationsweg. The giant Robert Jan

horen. Vanaf dat moment is het ‘shop

Verhagen summarises the essence of

January

‘till you drop’ aan de Stationsweg. Reus

this winter’s tale with appropriate vigour:

On 29 November 2008, Liefhertje and De

Robert Jan Verhagen vat de essentie van

“We’re going to start with a bang!”

Januari

Grote Witte Reus got their ‘business’ off

het wintersprookje kernachtig samen:

Liefhertje en De Grote Witte Reus hebben op

to a start with a so-called soft opening.

“We gaan knallen!”

29 november 2008 hun ‘zaak’ een flitsende

But January is the big month: that’s when

start gegeven met een zogenoemde soft

the shop cum gallery will really open, with

toch om de verspreiding van de creativiteit die overal in Den Haag leeft. “

To take a look around, see www.liefhertje.nl.

Kijkje in de keuken? www.liefhertje.nl.

Van DEB naar Incubator:

de wereld van Hans Kamphuis wordt steeds werkelijker Hans Kamphuis loop het risico zijn loopbaan af te sluiten als â&#x20AC;&#x2DC;Mr. Creatieve Stadâ&#x20AC;&#x2122;. Niet omdat hij de geestelijke vader zou zijn, of de meest bezielde ambassadeur, maar omdat hij een personificatie is van de ideologie die aan de Creatieve Stad ten grondslag ligt. Aanjagen! Bemiddelen! Stimuleren! Uitdragen! Kamphuis heeft er misschien grijze haren van gekregen, maar nog lang niet genoeg.

From DEB to Incubator:

sen creatief en ondernemend verbaasde

lack of interaction between creative people

the world of Hans Kamphuis is becoming a reality

me. Ik dacht eerst aan het opzetten van

and entrepreneurs. My first thought was

een netwerk. Daarmee zouden onderne-

to set up a network so that entrepreneurs,

mers, ontwerpers, onderwijs en onderzoe-

designers, and educational and research

kinstellingen elkaar beter kunnen vinden.”

institutions would be more in touch with

Hans Kamphuis is running the risk of ending his career as ‘Mr. Creatieve Stad’. Not because he’s its spiritual father or its most impassioned ambassador but because he’s the personification of the ideology on which Creatieve Stad is based. Inspire! Mediate! Stimulate! Propagate! Maybe Kamphuis has got a few more grey hairs from it, but there will be plenty more to come.

Inmiddels heeft Kamphuis het veld van

each other.” Since then, Kamphuis has

zijn activiteiten wat handzamer ingedeeld.

divided up his field of activity a bit more

“Twee componenten”, doceert hij. “Locatie

conveniently. “There are two components,”

en continuiteit. Het is allemaal een kwestie

he teaches. “Location and continuity. It’s all

van goede keuzes maken.”

a question of making the right choices.”

Core business

De locatie was (en is tot op zekere hoogte)

The location was (and is, up to a

de Caballero Fabriek in de Binckhorst.

certain height) the Caballero Factory in

In voorgaande jaren organiseerde Hans

De Binckhorst.

Kamphuis hier zijn gedroomde ontmoe-

In previous years, this is where Hans Kam-

tingen van creatieven en ondernemers.

phuis held the meetings of creative people

Veertig stuks in twee jaar tijd. Een pres-

and entrepreneurs that he had dreamed of.

tatie, waar de organisator toch niet echt

There were forty meetings in two years. It

tevreden mee was. Kwanititeit genoeg,

was an admirable performance but not one

maar kwaliteit? In elk geval nog niet genoeg

with which the organiser was really satis-

Sommige mensen zijn nu eenmaal geboren

When it comes to their work, some people

voor echte continuiteit. “Daarom concen-

fied. There was sufficient quantity but was

met het vermogen verder te kijken dan

are born with the ability to see further

treren we ons vanaf het voorjaar van 2008

there enough quality? At any rate, there

hun professionele neus lang is. En dan

than the end of their nose. And that’s when

meer op wat wij als onze core business

was not enough to ensure real continuity.

gaat het al gauw prikkelen. Zo ook bij de

stimulation starts. It’s what happened in

beschouwen.”

“That’s why, since the spring of 2008,

uit de ontwerperswereld afkomstige Hans

the case of Hans Kamphuis, who started

we’ve been concentrating on what we

Kamphuis. “Het gebrek aan interactie tus-

in the design world. “I was amazed at the

regard as our core business.”

Vervolg

What next?

liseerd dan een aangename ontmoeting

with a drink and a bite to eat. “Nice enough

Kamphuis’ echte ‘babytje’ is natuurlijk

Kamphuis’ real ‘baby’ is, of course, Design-

met een hapje en een drankje. “Leuk, maar

but where do we go from here?”wondered

DesignBusiness. Oorspronkelijk een

Business. This was originally a meeting

waar is het vervolg?”, vraagt Kamphuis

Kamphuis.

ontmoetingsplaats voor ontwerpers en

place for designers and entrepreneurs but

zich af.

ondernemers, nu een paraplu waaronder

has now become an umbrella organisa-

Platform

een aantal meer toegespitste activiteiten

tion covering a number of more specifi-

Platform

schuil gaan. Zoals vele andere intermedi-

cally focused activities. Like many other

En dan is het nog maar een kleine stap

& Maken’ (‘Create & Make’, or C&M). “It’s

airen constateerde Hans al gauw dat er

intermediaries, Hans soon observed that

naar ‘Creëren & Maken’ (C&M). “Het is

such a pity that good ideas are shelved

weliswaar meer dan voldoende belangstel-

although there was more than enough inter-

doodzonde dat goede ideeën door tijd-

because of a lack of time or money,” says

ling bestond voor zijn ‘meetings’, maar dat

est in his meetings, little more was actually

of geldgebrek op de plank blijven liggen”,

Kamphuis. C&M acts as a platform for

daarmee eigenlijk niet meer was gerea-

achieved in them than a pleasant meeting

stelt Kamphuis. C&M fungeert als platform

people who take this step towards achiev-

From there it was a small step to ‘Creëren

DEB organiseert vele bijeen komsten in de Caballero Fabriek, waar ontwerpers, bedrijven en studenten elkaar ontmoeten en mogelijke nieuwe richtingen in productontwikkeling bespreken.

voor hen die de stap naar verwezenlijking

ing their dream seriously. And who are pre-

impuls te geven kunnen bedrijven tijdens

entrepreneurs working in the same sector

van de droom serieus nemen. En bereid

pared to invest time (and possibly money)

een ‘Design meets industry bijeenkomst’

at a ‘Design meets industry meeting’. The

zijn er tijd (en eventueel geld) in te steken.

in it. During the events, entrepreneurs get

ideeën presenteren aan een speciaal

intention behind this is that those who are

Tijdens de manifestaties krijgt het bedrijfs-

the opportunity to present their

uitgenodigd gezelschap van ontwerpers,

interested in each other’s work will then

leven de gelegenheid de ideeën (vaak nog

(sometimes utopian) ideas to creative

onderzoekers en ondernemers uit dezelfde

take definite steps towards realising the

utopieën) te presenteren aan creatieven,

people, research and education institutes,

branche. De bedoeling is dat de in elkaars

idea or concept. In order to streamline this,

onderzoeks- en onderwijsinstituten, concur-

competitors and colleagues. Started in

werk geïnteresseerde partijen vervolgens

they can also use other projects developed

renten en collega’s. C&M, opgestart in

November 2008, C&M is sponsored by the

concrete stappen zetten in de richting van

under the DEB flag.

november 2008, wordt gesponsord door

Rabobank, the municipality of Zoetermeer

de realisering van een idee of concept. Om

onder meer de Rabobank, de gemeente

and the Chamber of Commerce, among

dat te stroomlijnen kunnen ze ook weer

FabLab

Zoetermeer en de Kamer van Koophandel.

others. “I expect to see ten definite prod-

gebruik maken van projecten die onder de

The actual incubator itself is the so-called

DEB-vlag zijn ontwikkeld.

FabLab in the Caballero Factory. Here,

“Ik verwacht volgend jaar tien concrete pro-

ucts next year,” says Hans, but, of course

ducten”, kondigt Hans aan. Maar uiteraard

without mentioning names. However, he

zonder daarbij namen en rugnummers prijs

will admit that “At the moment we’re still

FabLab

an idea into a prototype. There is equip-

te geven. “We zijn nu nog bezig met de

making an inventory of the companies

De eigenlijke couveuse is het zogenoemde

ment and software available to students,

inventarisatie van de betrokken bedrijven”,

involved.”

FabLab in de Caballero Fabriek. Hier kun-

researchers, inventors and entrepreneurs

nen tastbare resultaten worden behaald

to help them turn a flash of brilliance into

Incubator

door het realiseren van een prototype van

the first model. But it should be noted that

Incubator

An incubator is an enclosed space with

een idee. Apparatuur en software staan

this is a prototype to generate interest on

Het Engelse woord incubator betekent

artificial temperature control in which

klaar voor studenten, onderzoekers, uit-

the part of possible manufacturers and

broedplaats of couveuse. Een afgesloten

something can hatch or grow. It might be a

vinders en ondernemers om van een ‘flash

investors. “It’s about initiating products,”

ruimte met een kunstmatige temperatuur-

baby, or an animal. Or an idea. To provide

of brilliance’ een eerste model te maken.

explains Hans Kamphuis. “And we make

regeling, waardoor iets kan broeden of

an effective impetus, companies can

Let wel: het gaat hierbij om een protoype,

it possible to start on that using the most

groeien. Een mens bijvoorbeeld. Of een

present their ideas to a specially invited

dat interesse moet wekken van mogelijke

practical package possible.”

dier. Of een idee! Om een effectieve

group of designers, researchers and

producenten en van investeerders. “Het

wil hij nog wel kwijt.

tangible results can be achieved by turning

gaat om het initiëren van producten”, ver-

Aircraft

duidelijkt Hans Kamphuis. “En wij bieden de

It’s a great temptation to name names, of

mogelijkheid daaraan te beginnen met een

course, but Hans Kamphuis is careful not

zo praktisch mogelijk pakket.”

to do so. It’s still a long path from prototype to the production line. But what are

Vliegtuig

the limits? “If someone comes to me with

Namen noemen is natuurlijk verleidelijk,

a design for a new aircraft, I’m certainly

maar Hans Kamphuis is in dat opzicht voor-

going to have my doubts,” admits Hans.

zichtig. Van prototype naar serieproductie

“But on the other hand I have more than

is nog een lang traject. Maar waar liggen

enough contacts in the technology world.

de grenzen dan? “Als er iemand op mij af

With a couple of phone calls, I can tell the

komt met een ontwerp voor een nieuw

aircraft designer if his idea has a future or

vliegtuig, krab ik me wel even achter de

whether it would be better to wait a bit.”

oren”, geeft Hans toe. “Maar aan de andere

Hans expects a great deal from his FabLab,

kant heb ik genoeg contacten in de wereld

which is now entering its ‘second phase’.

van de techniek. Met een paar belletjes kan

“It will be the centre.”

ik de ontwerper van dat vliegtuig vertellen of zijn idee toekomst heeft of dat hij beter

Over the border

even kan wachten.” Hans verwacht bijzon-

Incubator, FabLab, Creeren en maken,

der veel van zijn FabLab, dat nu ‘de tweede

Design Meets Industry: the ideals of Creat-

fase’ ingaat. “Het wordt hét centrum.”

ieve Stad are growing under the inspiring leadership of Hans Kamphuis. But no matter how involved he is in The Hague, he

101

Over de grenzen

still cannot resist peering over the border.

Horizon

because however proud he may be of the

Incubator, FabLab, Creëren & Maken,

Far over the border, in fact. Sadly, this

Voeg dit samen met de Incubator, en het

creative impact on The Hague, the horizon

Design Meets Industry: de idealen van de

publication is appearing a little too early

moge duidelijk zijn: de wereld van Hans

is looming nearer. “We must have the cour-

Creatieve Stad groeien onder de bezie-

to recount the experiences of Kampuis

Kamphuis wordt steeds werkelijker. De wer-

age to look further than our own familiar

lende leiding van Hans Kamphuis. Die,

as a member of a Dutch trade delegation

kelijkheid verschuift steeds meer, van idee

territory.”

hoezeer hij ook betrokken is bij Den Haag,

in Hong Kong. Accompanied by fellow

naar daadwerkelijke toepassing. Kamphuis

het niet kan nalaten over de grenzen te

Creatieve starters, of course. “It will be an

is daar blij mee, want hoe trots hij ook is

kijken. Heel ver zelfs. Deze publicatie is

enormous enrichment with added value,”

op de creatieve impact van Den Haag,

helaas net te vroeg om van de ervaringen

predicts Kamphuis. “Just imagine the

de horizon lonkt. “We moeten het lef heb-

van Kamphuis als deelnemer aan een

wealth of new ideas that you can acquire at

ben om verder te kijken dan ons eigen,

Nederlandse handelsdelegatie in Hong-

something like that...”

bekende terrein.”

Kong te verhalen. Uiteraard vergezeld door mede-creatieve starters. “Een enorme

Horizon

verrijking met meerwaarde”, blikt Kamphuis

From DEB to Incubator, it’s clear that

vooruit. “Alleen al de rijkdom aan nieuwe

the world of Hans Kamphuis is increas-

ideeën die je tijdens zo’n gebeurtenis

ingly becoming a reality. And the reality is

opdoet …”

increasingly shifting from idea to practical application. Kamphuis is pleased about this

102

103

Creatieve Stad Den Haag:

the flow continues

Voeg daarbij een fikse scheut nuchter-

Add to this a healthy dash of common

heid (“We moeten hier niet doen alsof we

sense (“We shouldn’t try to act as if we are

Amsterdam of Barcelona zijn – Den Haag

Amsterdam or Barcelona – The Hague is

is bijzonder genoeg. Ik wil met die andere

special enough. I don’t mind having a little

steden best een robbertje vechten …”) en

squabble with the other cities though...”)

we weten dat hier de juiste man op de juiste

and you know that you’re talking to the

plaats aan het woord is.

right man in the right place.

Op hoofdlijnen door

Continuing with enthusiasm

Hans van Oel kijkt nuchter maar tevreden

Down-to-earth but satisfied, Hans van Oel

terug op drie jaar Creatieve Stad Den Haag.

is looking back on three years of Creat-

Stel Hans van Oel een vraag waar

Ask Hans van Oel a question that

“We hebben ingezet op zoveel mogelijk

ieve Stad Den Haag. “We’ve wagered on

ook maar de geringste aarzeling in

suggests the slightest amount of

concrete maatregelen met dito resultaten.

as many concrete measures as possible

doorklinkt, en je wordt genadeloos

doubt and you’ll be dealt with pretty

We hebben vierkante meters gemaakt, de

with ditto results. We have provided ac-

onderuit gehaald. Economisch zwaar

mercilessly. Economic hard times? Are

start van nieuwe ondernemingen mogelijk

commodation, enabled the start of new

weer? Zijn creativiteit en duurzaam-

creativity and sustainability compat-

gemaakt, lokaal, nationaal en zelfs internati-

enterprises, and have created a distinct

heid verenigbaar? Gaat het allemaal

ible? Will everything go well in the

onaal aan de weg getimmerd. Daar ging het

profile for ourselves locally, nationally and

lukken in de komende jaren? De hype

years to come? Surely the hype of all

in eerste instantie om. Daarnaast hebben

even internationally. That’s what it was all

van al die steden die zo nodig creatief

these cities that just have to be so

we onmisbare medewerking gekregen van

about initially. In addition to this, we have

moeten zijn is toch onderhand wel

creative is a thing of the past? “All

organisaties buiten het stadhuis om het

received indispensable cooperation from

voorbij ?“Allemaal leuk en aardig,

well and good but too easy,” says the

programma structuur te geven.”

the organisations that we approached to

maar te makkelijk”, dondert de pro-

project leader of Creatieve Stad. “If

De toekomst? Creatieve Stad gaat op

give structure to the programme.”

jectleider Creatieve Stad. “Als je als

the municipality and the city don’t

hoofdlijnen onverminderd enthousiast door.

What will the future hold? In basic terms,

gemeente en als stad niet alles uit de

do everything they can to keep the

Ondernemerslokaties Labs55, CabFab

Creatieve Stad will continue with undimin-

kast haalt om de economie vitaal te

economy healthy and vigorous, they’re

tweede fase en RAC komen januari 2009

ished enthusiasm. Locations for entrepe-

houden, ben je geen knip voor je neus

not worth a straw!” This is straight talk

beschikbaar. Dat is goed voor de stevigheid.

neurs Labs55, the second phase of CabFab

waard!” Duidelijke taal van een man

from a man who certainly knows what

Verder staan versterking van de zichtbaar-

and RAC will become available in January

die het klappen van de spreekwoorde-

he’s talking about.

heid met Marketing en Communicatie en

2009. That creates solidity. Strengthening

de ambassadeurs van Creatieve Stad Den

visibility with Marketing & Communication

lijke zweep kent.

104

105

Marie-José Sondeijker (eigenaar Galerie West en ambassadeur creatieve stad)

is een vorm van netwerken geweest. Dat

ing ourselves,” van Oel. “It was a form of

had als voordeel dat we met het Fonds niet

networking. And the advantage of that was

overkwamen als een soort prijzenpot voor

that the Fund was not regarded as a sort

gelukszoekers. Duurzaamheid was en is

of pot of gold for fortune-hunters. Sustain-

nog steeds het toverwoord. Je moet met

ability was and still is the magic word. In this

“Het is geweldig om als ambassadeur ergens heen

dit soort zaken vermijden dat je achteraf

sort of business, you don’t want to look back

te gaan! Het opent deuren en je kunt alles vragen wat

alleen maar kunt zeggen dat je leuk bezig

afterwards and say only that the work was

je wilt. Het is een hele goede aanleiding om nieuwe

bent geweest. Dan is het niet meer dan nat

fun. Then it’s just a damp squib.”

mensen te bereiken.”

vuurwerk.”

“Onze ambitie is gegroeid. Het feit dat we steeds meer samenwerken is stimulerend en er begint een sterke wisselwerking te ontstaan.”

Concrete developments Concrete ontwikkelingen

All of that is certainly a considerable

Da’s allemaal niet niks. Maar de de pro-

achievement but the programme makers

grammamakers van Creatieve Stad Den

of Creatieve Stad are realistic enough to

Haag hoog op de agenda. Ook de onder-

and the ambassadors of the Creatieve

Haag zijn realistisch genoeg om dromen

be able to distinguish dreams from reality.

steuning van (inter)nationale presentaties

Stad is also high on the agenda. Provid-

van werkelijkheid te kunnen onderscheiden.

That’s why modesty is also important: “we

worden voortgezet. Door, bijvoorbeeld, deel

ing support for national and international

Bescheidenheid staat dan ook voorop:

keep it exciting but without bragging”. For

te nemen aan beurzen in het buitenland kan

presentations will also continue. By taking

“we houden het sprankelend, maar zonder

the time being, concrete developments are

Creatieve Stad Den Haag komen tot een

part in foreign trade fairs, for example,

borstklopperij”. Voorlopig staan de concre-

at the top of the wish list. Like the Creat-

serieuze internationale uitwisseling. Dat is

Creatieve Stad Den Haag can enjoy serious

te ontwikkelingen bovenaan de verlanglijst.

ieve Kaart portal and the online magazine

goed voor de dynamiek en de vitaliteit.

international exchange, which is good for

Zoals van de portal met de creatieve kaart

ConSept with which we want to bridge the

dynamism and vitality.

en het online magazine ConSept, waarmee

gap between creative people and their

Duurzaamheid

we een brug willen slaan tussen creatieven

customers. And then, of course, there’s

Sustainability

en opdrachtgevers. En dan is er natuurlijk

Design Den Haag that was set up in 2007

never change a winning concept. Het Fonds

The Incentive Fund will also continue,

Design Den Haag, in 2007 ‘neergezet’ en

and is now due for a serious follow-up (“I had

heeft goede jaren gedraaid, niet in het

because you never change a winning

nu toe aan een serieus vervolg (“gisteren

another talk with Ed Annink of Ontwerpwerk

minst omdat de lat voor de aspiranten niet

concept. The fund has gone well, not least

nog overlegd met Ed Annink van Ontwerp-

yesterday. It’s going to be really great!”).

bepaald laag werd gelegd. Ook hier gold:

because the bar for candidates was not

werk. Het wordt echt fantastisch!”). Ook

The Hague’s international aspirations play a

geen getoeter. “Eigenlijk zijn we meer zelf

too low. Here too, there was no ballyhoo.

hierbij spelen de internationale aspiraties

role in this too because a different European

op zoek gegaan”, verduidelijkt Van Oel. “Het

“Actually, it was rather that we went look-

van Den Haag een rol, want bij iedere mani-

capital will partner the event each time.

Ook het Stimuleringsfonds gaat door:

108

109

Marie José Sondeijker (OWNER OF Galerie WEST and ambassador creatieve stad)

“Our ambition has grown. The fact that we cooperate more and more is stimulating and is leading to strong interaction.” “It’s great to go somewhere as an ambassador! It opens doors and you can ask what you want. It’s a very good occasion to reach new people.”

festatie zal een andere Europese regering-

In 2010 this will be Berlin.

stad partner zijn. In 2010 is dat Berlijn.

These prospects for the future, combined

Dat toekomstperspectief, gevoegd bij

with the tangible results achieved so far,

de behaalde tastbare resultaten, is een

are a major cornerstone of Creatieve Stad

‘belangrijke drager’ van Creatieve Stad Den

Den Haag. “There is confidence and sup-

Haag. “Er is vertrouwen en draagvlak om

port for proceeding further. You can place

verder te gaan. Zet daar maar een stevig

a big exclamation mark after that!” says

uitroepteken achter”, besluit Van Oel.

Van Oel.

‘Go with the flow’ krijgt de komende jaren

‘Go with the flow’ will get extra significance

een diepere betekenis.

over the years to come.

110

Colofon Redactie

Dit is een publicatie van de gemeente Den

Gemeente Den Haag, projectbureau

Haag projectbureau Creatieve Stad en is

Creatieve Stad

mede mogelijk gemaakt met een bijdrage

NCLN tekst & redactie

uit het Europees Fonds voor regionale

Peter Schlingemann (Post Scriptum).

ontwikkeling. www.csdenhaag.nl

Coos! Communicatie & Evenementen ÂŠ Gemeente Den Haag, december 2008 Engelse vertaling David Frazer Wray project uitvoering Coos! Communicatie & Evenementen Ontwerp Trapped in Suburbia Fotografie Robert Jan Verhagen Drukwerk vanDeventer Oplage 800 stuks