’een geslaagde kennismaking met meditatie.’ Management Team magazine
VOOR BEGINNERS Doelstellingen van de Workshop Aan het eind van de middag is het onze doelstelling dat de deelnemer: • Zelfstandig met meditatie aan de slag kan gaan • Weet wat mediteren is en waar het vandaan komt • Weet welke soorten meditaties er bestaan • Verscheidene technieken en houdingen heeft geprobeerd • Weet waarvoor je meditatie kunt gebruiken en wat de voordelen zijn • Versteld staat hoe relaxed en ontspannen mediteren is • Een realistisch plan van aanpak voor de toekomst heeft doorgenomen • Al zijn of haar vragen beantwoord heeft gekregen • Een bijzonder leuke en ontspannen workshop heeft meegemaakt
www.abc-van-meditatie.nl
agenda 1 Inleiding, kennismaking, doelstellingen, agenda 2 Geleide lichaamsgerichte meditatie: techniek, theorie, oefening en evaluatie 3 De voordelen en werking van meditatie 4 Wat is mediteren en wat zijn de verschillende meditatietechnieken? 5 Ademhalingmeditatie: techniek, theorie, oefening en evaluatie 6 Zitmeditatie: fysieke en mentale houding 7 Mantrameditatie: techniek, theorie, oefening en evaluatie 8 Plan van aanpak, kritische succesfactoren, tips, enzovoort 9 Einde
Wie zijn wij? De missie van ABC-van-Meditatie is om particulieren en het bedrijfsleven op een ongedwongen, hoogkwalitatieve en hedendaagse manier de mogelijkheid te geven om kennis met meditatie te maken. ABC-van-Meditatie is opgericht door vier jonge ondernemers die hun ervaring in het bedrijfsleven met passie, zingeving en avontuur willen combineren. De activiteiten bestaan uit het aanbieden van Nederlands grootste meditatie-website en het verzorgen van diverse meditatie- en mindfulnesscursussen, workshops, trainingen, lezingen, clinics, en coaching, voor zowel particulieren als het bedrijfsleven.
De trainers De workshop wordt verzorgd door Mark Teijgeler (1972) of Jeroen Wesselkamp (1972). Mark Teijgeler heeft Bedrijfseconomie gestudeerd aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Na zijn studie heeft hij jarenlang gewerkt voor de ABN AMRO Bank en NIB Capital op het gebied van investment banking. In 2003 heeft Mark ABC-van-Meditatie opgericht. Mark voltooide een yogalerarenopleiding bij Gert van Leeuwen, Critical Alignment Yoga, en volgde daarnaast diverse yoga-, Qi gong-, mindfulness- Zen-, Advaita-, meditatieopleidingen en –trainingen.
Jeroen Wesselkamp (1972) heeft Werktuigbouwkunde en Technische Bedrijfskunde gestudeerd in Groningen. Na zeven jaar in het bedrijfsleven gewerkt te hebben, maakte Jeroen een switch naar fysiotherapie en fysieke coaching. Jeroen is een fervent beoefenaar van meditatie en oosterse vechtkunsten, en oprichter van het trainingsbureau www.monkeymindbusiness.nl. Namens Monkeymindbusiness verzorgt Jeroen voor ABC-van-Meditatie mindfulness-, ki- en flow-trainingen.
Inleiding Meditatie is allang geen hocus-pocus meer. De wetenschap bevestigt steeds vaker wat de yogi’s en zenmeesters al eeuwenlang roepen: mediteren werkt. Een investering van minimaal een kwartiertje per dag mediteren doet al gauw wonderen. Je wordt er stressbestendiger, gezonder en vooral ook gelukkiger van. Maar wat is mediteren nu precies? Hoe moet je mediteren? Welke technieken en stromingen bestaan er en wat kan meditatie voor jou betekenen?
Wat is Mediteren? De kern van elke meditatieoefening is het zo bewust en aandachtig mogelijk beleven van het hier en nu. Kenmerkend voor gelukservaringen, topprestaties en momenten van ontspanning is dat deze ons meestal overkomen als we met onze aandacht volledig opgaan in het moment. Meditatie is de kunst van het in het hier en nu zijn. Over het algemeen voldoet elke meditatie aan de volgende drie basisprincipes:
1. Het focussen van de aandacht op een object om de geest te concentreren. Dat kan zijn op de ademhaling, een mantra, een vlam of sensaties in het lichaam. Deze stap brengt de aandacht naar het hier en nu.
2. Telkens als de aandacht is afgedwaald, brengen we de aandacht terug naar de focus.
3. Alle gedachten en sensaties laten we tijdens de meditatie aan ons voorbij gaan. We plaatsen geen waarom bij elke afleiding. We proberen het moment te accepteren zoals het is. Het resultaat is dat in de loop van
de meditatie een reactie op gang komt die precies het tegenovergestelde is van stress. De geest komt tot rust, de aandacht wordt alert en het lichaam ontspant
Waarom is Mediteren anders? Wetenschappelijk gezien heerst er overeenstemming dat het beoefenen van ontspanningstechnieken stressreacties doorbreekt en neutraliseert en je helpt te leren ontspannen. De werking van meditatie gaat echter verder dan de meeste ontspanningstechnieken. Meditatie is ook mentale conditietraining. De technieken zijn overal toepasbaar, zelfs tijdens werkzaamheden. We trainen actief onze geest en dat resulteert in: Meer Focus. Bij de meeste ontspanningsoefeningen trainen we ons, in tegenstelling tot bij meditatie, niet in vaardigheden als oplettendheid, zelfbewustzijn en concentratie. Meer Alertheid. Het doel van meditatie is niet alleen te ontspannen, maar ook om helder, wakker en alert van geest te worden. Met volledige aandacht aanwezig zijn leert ons
‘Scientists study it. Doctors recommend it. Millions of people - many of whom don’t even own crystals practice it every day. Why? Because meditation works ‘ Time Magazine
minder routinematig te werken, situaties helderder in te schatten, betere beslissingen te nemen en makkelijker een staat van ‘flow’ te ervaren. Meer Zelfkennis. Meditatie leert ons beter naar ons lichaam en onze geest te luisteren, zodat we makkelijker stress zullen herkennen. Wanneer we ons meer bewust worden van onze stressoren, het stressproces en de gevolgen van stress op ons functioneren, kunnen we onze ervaring en beleving van stresssituaties veranderen. Diepere Ontspanning. Hersenonderzoek toont aan dat de ontspanning die meditatie brengt vaak dieper gaat dan vele andere vormen van ontspanning.
De verschillende soorten meditatietechnieken Er bestaat niet één enkele techniek om te mediteren. Je moet de insteek vinden die bij jou persoonlijk het beste aansluit. We kunnen de meest beoefende meditatieve technieken en stromingen in vier groepen verdelen:
1. Concentratiemeditaties 2. Inzichtmeditaties 3. Meditatie in beweging 4. Doelgericht mediteren
De basis van alle meditatietechnieken blijft altijd concentratie en aandacht. Het tot rust brengen van lichaam en geest is voor velen het moeilijkste en misschien ook wel het belangrijkste aspect van mediteren. Het is daarom niet verwonderlijk dat het overgrote deel van alle meditatietechnieken zich richt op concentratie. Het doel is om de aandacht te laten versmelten met het meditatieobject. Concentratiemeditaties geven je toegang tot bijna alle bekende voordelen van meditatie en je kunt ze de rest van je leven blijven beoefenen. Voorbeelden van technieken die op concentratiemeditaties zijn gebaseerd, zijn mantrameditaties (Transcendente Meditatie (TM)), tellen van de ademhalingmeditatie (zen) en kaarsvlam- of objectmeditaties. In tegenstelling tot bij concentratiemeditaties worden bij de inzichtmeditaties gedachten en lichamelijke sensaties verwelkomd. De focus wordt vanuit concentratie uitgebreid met niet-oordelende zelfobservatie. Bij inzichtmeditaties kan de focus ook op angsten, pijn, gedachten, problemen, of op onze zintuigen zijn. Je leert je in het hier en nu meer bewust te worden van je gedachten, emoties en zintuiglijke waarnemingen. Het resultaat is dat je meer inzicht krijgt in lichaam en geest en makkelijker je gedachten leert te accepteren en los te laten. Voorbeelden van stromingen die gebaseerd zijn op inzichtmeditaties zijn Vipassana, mindfulness en aandachtstraining. De derde categorie, meditatie in beweging, bestaat uit alle vormen van mediteren waarbij je actief in beweging bent en dus niet stil in de klassieke meditatiehouding zit.
De meest bekende vormen van bewegingsmeditatie zijn Tai Chi, Qi Gong, yoga en loopmeditaties. Wil je meditatie gebruiken om direct met aandachtsgebieden aan de slag te gaan, dan kunnen de meditatietechnieken uit de categorie doelgericht mediteren interessant voor je zijn. Deze categorie meditaties stimuleert genezing, prestaties of ontspanning direct. De meest populaire doelgerichte meditatie is visualisatie; het in diepe ontspanning creëren van mentale beelden. Andere voorbeelden van doelgerichte meditaties zijn meditaties waarin je mensen vergeeft, je onderbewuste om advies vraagt en met chakra’s (energiesystemen in ons lichaam) aan de slag gaat.
Kan iedereen mediteren? In principe kan bijna iedereen mediteren. Je hoeft er geen goede conditie voor te hebben, alleen een gezonde portie doorzettingsvermogen volstaat. Mediteren is geen alternatief voor een medische of psychiatrische behandeling. Mensen die aan bijzonder zware mentale ziekten lijden als bijvoorbeeld schizofrenie of andere persoonlijkheidsstoornissen, kunnen beter eerst hun arts of psycholoog raadplegen alvorens zij gaan mediteren.
De voordelen van meditatie Kenmerkend voor het neerzetten van topprestaties, het ervaren van ‘flow’ en geluk, het beleven van piekervaringen en het bereiken van ‘the zone’ (de ultieme prestatie) is dat we op dergelijke momenten volledig geconcentreerd en met onze aandacht in het moment zijn. Onze angsten, zorgen, frustraties, twijfels en andere emoties of gedachten verdwijnen naar de achtergrond. De aandacht gaat volledig uit
De fysieke voordelen van Meditatie • Het verbeteren van de algemene gezondheid • Stress en stressgerelateerde klachten nemen af • Toename van energie en vitaliteit • Maag- en darmfunctie verbeteren • Immuunsysteem wordt sterker • Reactiesnelheid verbetert • Slaapvermogen verbetert en inslaaptijd neemt af • Verlaagt de bloeddruk, hartslag en spierspanning • Maakt minder gevoelig voor pijn • Intensere beleving van zintuiglijke prikkels
De mentale voordelen van Meditatie • Alertheid, creativiteit en intelligentie nemen toe • Sociale vaardigheden en manier van omgang verbeteren • Minder routinematig en dus op de ‘automatische piloot’ functioneren • Concentratie en focusvermogen nemen toe • Vermogen om met complexe situaties en hoge werkdruk om te gaan verbetert • Angsten, onrust en stressgevoelens nemen af • Meer systeem-denken in plaats van proces denken, en dus met een meer holistische kijk processen en situaties benaderen • Algemeen gevoel van welzijn en geluk neemt toe • Minder stemmingswisselingen, hoger tolerantie niveau en verhoogde zelfkennis
naar de activiteit van het moment en het lijkt wel of we in een staat van moeiteloosheid verkeren. Mediteren kan ons helpen deze staat gemakkelijker en vaker te bereiken. Meditatie brengt allereerst ontspanning, maar is ook fitness voor de geest. Je traint jezelf in vaardigheden als oplettendheid, zelfbewustzijn, zelfobservatie, concentratie, acceptatie en mentale weerbaarheid. Meditatie gaat mede daarom goed samen met spiritualiteit, persoonlijke ontwikkeling, intuĂŻtie, creativiteit, prestatie en zingeving. Sinds 1970 zijn naar de effecten van meditatie vele wetenschappelijke onderzoeken verricht. Vooral de laatste jaren worden met behulp van nieuwe onderzoekstechnieken echt opzienbarende resultaten geboekt en zijn de werking en het nut van meditatie volledig geaccepteerd.
Een correcte meditatiehouding Een goede houding is van cruciaal belang tijdens het mediteren. De activiteit van de geest en de houding zijn direct gerelateerd. Het is onmogelijk om honderd procent alert en aanwezig te zijn als je bijvoorbeeld ongeĂŻnteresseerd onderuitgezakt in een stoel zit. Helaas is het voor de meeste mensen lastig om zonder ondersteuning lang met een rechte rug in kleermakerzit of een lotushouding te zitten. Pijntjes en ongemak kunnen al gauw de meditatie overheersen en maken het moeilijk om de concentratie vast te houden.
kleermakerzit
Als je een goede meditatiehouding zoekt moet je balans vinden tussen een houding die je in staat stelt goed te ontspannen en comfortabel is en een houding die je in staat stelt alert te blijven. Tijdens het mediteren proberen we op een natuurlijke manier rechtop te zitten. Een rechte houding straalt zelfvertrouwen, onafhankelijkheid, zelfacceptatie en alertheid uit, precies de eigenschappen die we graag willen ontwikkelen. Een goede houding faciliteert bovendien een optimale energiedoorstroming en een efficiĂŤnte ademhaling. Probeer de rug, nek en hoofd in een rechte lijn te houden en zo ontspannen mogelijk rechtop te zitten. Stel
‘Het beste wat we voor onze toekomst kunnen doen is vandaag met onze aandacht in het heden te ZIJN…’ ABC van Meditatie
je voor dat er een touwtje aan de kruin van het hoofd is bevestigd dat het lichaam overeind houdt en waaraan het hoofd losjes hangt. De kin is iets ingetrokken waardoor nek en schouders ontspannen. De handen rusten tijdens het mediteren op onze knieën of in onze schoot, zodat de armen kunnen ontspannen. De handen kunnen in een open positie rusten, met de duim en de wijsvinger tegen elkaar (chin mudra), of met de handpalm naar beneden op je schoot rusten. De Dalai Lama en vele monniken mediteren vaak in de positie van ‘meditatief evenwicht’. In deze positie plaats je de handen vier vingerbreedtes onder de navel, de linkerhand onder, de rechterhand boven en de duimen tegen elkaar zodat er een driehoek wordt gevormd. De ogen zijn tijdens het mediteren open of gesloten naar wens. Tot slot is het een goede tip om zo stil mogelijk te zitten en alert te zijn op veranderingen in je houding. Bewegingen of houdingsveranderingen duiden vaak op het verliezen van concentratie en focus.
Het beste tijdstip voor meditatie Er is formeel geen ideale tijd om te mediteren. In veel Oosterse leren wordt het begin van de dag als beste tijdstip gezien, omdat dan de natuurlijke energie nog niet verstoord is door menselijke activiteit. In de ochtends ben je over het algemeen rustig, fris en uitgerust, zijn de problemen van alledag nog niet voorbijgekomen, en is het gemakkelijker om tot een diepe meditatie te komen. Als je de dag met mediteren begint, dan pluk je daar tevens de rest van de dag je vruchten van. Vroeg in de avond is ook een mooi moment om te mediteren. Nadeel is wel dat als
je een vermoeiende of stressvolle dag achter de rug hebt gehad het soms moeilijker wordt om je voor je meditatie te motiveren. Tussen vroeg in de ochtend en ’s avonds liggen legio tijdstippen wanneer je goed kunt mediteren. Ook hier geldt: probeer alle verschillende tijdstippen en kies het moment dat voor jou het beste werkt. Misschien werkt meditatie voor jou tijdens de lunchpauze, in de trein of direct na werk. Misschien kun je mediteren op momenten waarin je normaal tijd ‘verspilt’ met bijvoorbeeld wachten of reizen? Probeer van dergelijke situaties ook een meditatieve oefening te maken en gebruik je tijd weer nuttig. Tot slot is mediteren is een fantastische manier om een heerlijk diepe slaap in te leiden.
Drie Meditatieoefeningen: Als je begint: 1. Draag gemakkelijke kleding. 2. Zoek een rustige plek om te mediteren. 3. Spreek met jezelf de lengte van de meditatie af. 4. Ga rechtop zitten op een stoel of kussen. 5. Sluit de ogen en leg de handen op de knieën of dijen en adem (indien mogelijk) door de neus. 6. Begin met de meditatie. 7. Als je klaar bent, neem dan enkele minuten rustig de tijd om terug in het normale leven te komen.
Ademhalingmeditatie De ademhaling tellen-meditatie wordt in bekende meditatiestromingen als o.a. zen, aandachttraining, mindfulness, vipassana en yoga beoefend. De focus in de oefening is het tellen en observeren van de ademhaling. Ga zitten, sluit de ogen en breng alle aandacht naar de ademhaling. Neem waar hoe de lucht langzaam door de neus naar binnen gaat, de longen vult en weer naar buiten gaat. Laat de ademhaling vanzelf gaan en probeer deze niet te sturen. Begin met het tellen van elke in- en uitademing: ‘Inademen, één. Uitademen, twee. Inademen, drie, enzovoort. Als je bij tien bent (of de tel bent kwijtgeraakt), keer dan terug naar één. Als gedachten en aandacht afdwalen van het tellen en het volgen van de ademhaling, neem dat dan waar en keer rustig terug naar de ademhaling. Inademen, één.. uitademen, twee… Herhaal dit proces tot het einde van de meditatie. Breng dan langzaam de aandacht terug naar de rest van het lichaam en de geluiden in de kamer. Beweeg een beetje, stretch de spieren wat en open de ogen. Klaar!
Mantrameditatie In mantrameditaties ligt de focus op een klank van een woord, ook wel
mantra genoemd, die we in gedachten herhalen. Bekende mantra-meditatiestromingen zijn Transcendente Meditatie™ en oerklankmeditatie. Kies een mantra die goed aanvoelt en neutraal van betekenis is. De mantra’s Ohm en One werken altijd goed. Ga zitten, sluit de ogen en kom tot rust. Begin met het in gedachten herhalen van de mantra. Focus de aandacht op de klank van de mantra en probeer deze zo min mogelijk te sturen of te beïnvloeden. Als de gedachten afdwalen naar iets anders dan de mantra, neem dat waar en keer rustig terug naar de mantra. Ga zo door tot het einde van de meditatie. Breng dan langzaam de aandacht terug naar de rest van het lichaam en de geluiden in de kamer. Beweeg een beetje, stretch de spieren wat en open de ogen. Klaar!
Bodyscan-meditatie De bodyscan is een meditatieoefening die in mindfulness, yoga en in vele ontspanningscursussen wordt beoefend. De focus is het voelen van sensaties in je lichaam. Je kunt de bodyscan zowel liggend, staand als zittend uitvoeren. Ga zitten of languit liggen, sluit de ogen en komt tot rust. Richt de aandacht op het gehele lichaam. Hoe voelt
je lichaam op dit moment aan? Neem hier even de tijd voor. Richt dan alle aandacht op het voorhoofd. Probeer de huid te voelen, fysieke sensaties en eventuele spanningen waar te nemen. Doe dit zelfde één voor één met de neus, oren, ogen, wenkbrauwen, kaak, mond, lippen en huid van het gezicht en achterhoofd. Observeer zonder de observaties verstandelijk te analyseren. Richt dan de aandacht op de nek, hals, sleutelbenen, schouders, linker- en rechterbovenarm, elleboog, onderarm, hand en vingers. Ga deze gebieden, links en rechts één voor één af. Telkens als de gedachten afdwalen keer je terug naar de oorspronkelijke focus. Richt de aandacht op de borst, het middenrif, de buikspieren, bovenrug, onderrug en ruggengraat. Merk de verschillen tussen de verschillende gebieden op. Observeer waar spanning zit en hoe deze gebieden reageren op ontspanning. Geef op dezelfde manier aandacht aan het bekken, de geslachtsdelen, billen en aan beide bovenbenen, knieën, onderbenen, enkels, voeten en tenen. Breng dan langzaam de aandacht terug naar het lichaam in zijn geheel. Probeer een paar minuten met aandacht zo stil mogelijk te zitten of te liggen. Beweeg een beetje, stretch de spieren wat en open de ogen. Klaar! Op de technieken-sectie van onze website kun je een uitgebreide selectie meditatieoefeningen vinden.
Kritische succesfactoren We hebben de tien belangrijkste kritische succesfactoren om succesvol te mediteren op een rij gezet.
1. Probeer in het begin verschillende technieken, houdingen en manieren van meditatie
en kies een basistechniek waar je altijd op kunt terugvallen.
2.
Ga niet te snel met gevorderde technieken aan de slag en met de meditatieopbouw. Je hebt nog je hele leven!
3. Breng regelmaat in je meditatiediscipline, houding, techniek, tijd en plaats.
Beter één keer per dag kort dan één keer per week lang mediteren.
4. De meditatiehouding moet altijd comfortabel en alert blijven. Na verloop van tijd is het goed
met meer gevorderde meditatiehoudingen te experimenteren.
5.
Kies vooraf de lengte van de meditatie en verleng de duur van de meditaties geleidelijk. Beter kort, goed en diep gemediteerd, dan lang maar slecht geconcentreerd.
6.
7.
8.
9.
Ga pas langer dan gewoon mediteren als je voelt dat het goed is en niet omdat het volgens een schema moet. Het gevoel is bij het mediteren altijd een betere richtlijn dan het verstand. Start de meditatie door wat te stretchen, of met een ademhalingoefening. Neem de tijd om te starten en aandacht aan een goede houding en techniek te besteden. Heb geduld en wees niet te lastig voor jezelf. Laat alle verwachtingen voor een bepaalde tijd los en vertrouw op de uitkomst. Maak je geen zorgen als het een keertje wat minder goed gaat of als je een dagje mist, en probeer ten alle tijden een ‘beginnersmind’ mentale houding vast te houden. Trap op de rem als het noodzakelijk is. Bijvoorbeeld: als de houding erg pijnlijk wordt, als de emoties te pijnlijk worden, als je te dwangmatig met meditatie omgaat, enzovoort.
10. Lees regelmatig meditatieboeken en de informatie op onze site om je kennis op te frissen,
te verdiepen en meer energie voor het mediteren op te doen. Probeer af in toe in groepsverband te mediteren of workshops of cursussen te volgen. Het mooie van de techniek van meditatie is dat soms beginnerscursussen en -informatie net zo nuttig voor een gevorderde als voor een beginnende meditatiebeoefenaar kunnen zijn.
Plan van Aanpak en start met meditatie Vooral in het begin kan mediteren best een opgave zijn en daarom raden we je aan het rustig op te bouwen. Als je begint met mediteren lijkt er misschien van alles mis te gaan. Vooral de eerste vijf minuten van een oefening zijn vaak erg lastig. Maar je zult zien: daarna begint het lichaam te ontspannen en na 10 tot 15 minuten ontstaan rust en helderheid in het hoofd. Schrik er niet van als er tijdens een meditatie nog steeds allerlei gedachten door je hoofd buitelen. In de loop van de oefening worden ze vanzelf minder actief. Wanneer je de meditatie als beklemmend ervaart, is meestal je focus te gespannen. Met andere woorden: je doet te veel je best om niet af te dwalen. Maar het continu evalueren van hoe je meditatie verloopt is nu juist het grootste obstakel om tot ontspanning te komen. Dus laat deze resultaatgerichte houding los. Het aandachtig en bewust beleven van de meditaties kun je alleen bereiken door veel te oefenen. Wees gerust. Hoe meer ontspannen lichaam en geest worden, hoe gemakkelijker en leuker mediteren wordt. Voor je het weet kom je in een positieve spiraal en verandert elke dag mediteren steeds meer van een verplichting in een heerlijk dagelijks moment van verlichting!
Honderd dagen Mediteren Tijdens de workshop adviseren we iedereen die een serieuze start met meditatie wil maken een periode van honderd dagen elke dag volgens de ‘gongmethode’ te mediteren. De opzet van de honderd dagen meditatie ‘gongmethode’ is om honderd dagen achtereen elke dag één meditatieoefening naar keuze van vijftien tot twintig minuten te beoefenen. Het doel – en de positieve stok achter de deur – van deze methode is het volbrengen van de honderd da-
gen, zonder onderbreking. Mis je tussentijds een of meer dagen, dan is de ketting verbroken en moet je weer bij dag één beginnen. Dat geeft een extra stimulans om ook op de moeilijkere momenten toch door te zetten. Maar een nog belangrijker reden voor zo’n onafgebroken reeks van honderd dagen is dat de leereffecten, inzichten en vooral de kracht en werking van meditatie enorm toenemen als je dagelijks mediteert.
Wat te doen bij moeilijkheden? Het beoefenen van meditatie vraagt, discipline, oefening en geduld. We zijn vaak niet gewend aan stilte, alleen zijn, lang stil zitten en zo direct met je eigen geest en lichaam geconfronteerd te worden. Mediteren verrijkt je leven, maar je moet er soms wel aan wennen. Net als bij sport en studie moeten we de techniek onder de knie krijgen en gaan we door verschillende fasen heen. We worden alerter en opmerkzamer waardoor we vaak niet alleen de leuke dingen van het leven intenser ervaren, maar soms ook de dingen die we vroeger liever wegstopten of waarvoor we wegrenden. Gelukkig is dit slechts een normale tussenfase en ervaart de overgrote meerderheid geen of nauwelijks problemen tijdens het mediteren. Mocht je ongemakken tijdens het mediteren ervaren, probeer deze dan te accepteren in plaats van je ertegen te verzetten. Denk eraan: what you resist persist! Veel van de ervaringen kunnen ons belangrijke boodschappen over ons lichaam en geest geven. Als we in slaap vallen zijn we misschien vermoeid, als we in onze gedachten druk argumenteren zijn er misschien conflicten die nog moeten oplossen, enzovoort. Zie de ongemakken als een uitdaging die je meditaties helpen te verdiepen in plaats van te verstoren. Natuurlijk raden we je wel aan
met gezond verstand met de ongemakken om te gaan en indien nodig tijdig te stoppen of het langzamer aan te doen als het ongemak te groot wordt. Op onze website kun je verscheidene artikelen vinden over hoe tijdens het mediteren om te gaan met ongemakken, afleidingen en bijzondere sensaties.
‘Tijdens het mediteren wordt men zich bewust van iedere gedachte en elk gevoel, niet om ze als goed of slecht te beoordelen maar ze te observeren door er plaats in te nemen. Tijdens die observatie begint men te begrijpen hoe denken en voelen zich bewegen. Uit dat heldere begrip ontstaat de stilte.’ J. Krishnamurti
Uiteindelijk draait het om.. De toegevoegde waarde en mogelijkheden van de technieken en filosofie van meditatie zijn oneindig. Willen we echter slagen in ons meditatieavontuur en volop profiteren van de voordelen en mogelijkheden, dan moeten we niet vergeten dat alles uiteindelijk om de beoefening draait. Geef meditatie een kans en maak tijd vrij om voldoende te oefenen. We zijn ervan overtuigd dat je geen spijt zult krijgen en meditatie misschien een van de beste investeringen in je leven zal blijken te zijn.
‘Yesterday is history, tomorrow is a mystery, and today is a gift; that’s why they call it the present.’ Elenor Roosevelt
Literatuurtips • Handboek meditatief evenwicht, J. Kabat-Zinn • Waar je ook gaat daar ben je, J. Kabat-Zinn • Mindfulness en bevrijding van depressie, M. Williams, J. Teasdale, Z. Segal & J. Kabat-Zinn • 3 Minuten meditaties, D. Harp • Mediteren voor Dummies, S. Bodian • De kracht van het Nu, E. Tolle • Beter nu. Breng mindfulness in je leven. R. Brandsma • I am That, M. Nissargadata • Flow psychologie van de optimale ervaring, M. Csikszentmihalyi • Critical Alignment Yoga, G. van Leeuwen • Zen Beginnnersmind, S. Suzuki
Vragen en informatie Mocht je naar aanleiding van de workshop of de documentatie nog vragen hebben over meditatie, dan kun je onze website raadplegen, of contact met ons opnemen via de mail of telefoon. E-mail: info@abc-van-meditatie.nl Telefoon: 020 - 671 68 24
www.abc-van-meditatie.nl
Meditatietip Veel mensen vinden het prettig om te mediteren met behulp van een cd, omdat je hierbij stap voor stap begeleid wordt en je daardoor beter met je aandacht bij de oefening blijft. Mark Teijgeler van ABC-van-Meditatie heeft meerdere cd’s samengesteld en ingesproken. Deze en andere goede meditatie-cd’s zijn te vinden in de meditatieshop op onze website: