Let's Gro magazine

SAVE THE DATE

VR 20 NOV & ZA 21 NOV 2015 3E EDITIE

INSPIRATIE OVER DE TOEKOMST VAN GRONINGEN _ CITIES 3.0 _ VOEDSELVERSPILLING UIT DE KAST _ TERUGBLIK LET’S GRO EDITIE 2014 _ DE STADSMAKERS VAN NU

ONTMOETEN De toekomst van Groningen, daar gaat Let’s Gro over. Op vrijdag 21 en zaterdag 22 november 2014 vond de tweede editie plaats.

Ruim 8.500 bezoekers kwamen naar meer dan 120 verschillende activiteiten verspreid over 36 verschillende locaties in hartje stad.

Talkshows, workshops, exposities, wandelingen, fiets­tochten, lezingen en debatten georganiseerd voor en door Groningers met slimme ideeën over de ontwikkeling van deze stad. Aan inspiratie geen gebrek in Groningen!

Als organisatie krijgen we vaak de vraag wat er gebeurt met alle initiatieven die tijdens Let’s Gro zijn geprogrammeerd. Ons antwoord is dan als volgt: In eerste instantie faciliteert de Gemeente Groningen het festival. Denk aan hulp bij het vinden van een goede ruimte, techniek en communicatie. Uiteraard brainstormen we graag mee, want we worden altijd heel enthousiast van alle betrokkenheid en zien overal linkjes en kansen. Maar mensen, organisaties of instanties zullen hun visies, plannen en ideeën voor de toekomst zelf verder moeten brengen en organiseren. Kort gezegd: we organiseren een feestje, maar de slingers hang je zelf op.

Let’s Gro is ook een platform voor ontmoeting, voor gezelligheid en toevalligheid en laat dat nu net leiden tot spannende resultaten. We laten je een deel van de opbrengsten en resultaten zien: opgetekend in dit magazine, een heerlijk old school medium, maar stiekem heel erg fijn. Bij de artikelen lees je linkjes naar de plannenmakers en wie weet leidt dat weer tot nieuwe ontmoetingen en plannen. De initiatiefnemers en stadsmakers horen graag van je.

RK

Tips & Tricks 4 lifestyle bloggers

Leer van succesvolle vrouwen uit de online lifestyle scene hoe je van jouw plek op het internet een succes maakt.

“Ik vind Let’s Gro een goed initiatief, het creëert een plek voor creatievelingen en ondernemers om te laten zien wat ze doen.

Ik vond het zelf erg leuk om te kunnen praten met mijn volgers.

Ik heb niet alleen hun geïnspireerd, zij mij ook met hun ideeën en complimenten. Er zijn nog geen concrete plannen hier voor, maar we hebben dankzij onze workshop tijdens Let’s Gro wel een lijst van geïnteresseerden. Wat leuk is om te noemen is dat Esmee Rudolf van luxblog.nl (die ook presenteerde tijdens de workshop) een blogger fotocursus heeft georganiseerd waar ook dames op af zijn gekomen die we hebben leren kennen tijdens onze workshop.”

LIAN GALLIARD, INITIATIEFNEMER #029 TIPS & TRICKS 4 LIFESTYLE BLOGGERS fashionhoax.creatorsofdesire.com

CONTENT

03 ONTMOETEN

54 JANE’S WALK

07 CITIES 3.0

58 THEA WARRINGA _ COLUMN

16 WILLEM GROENEVELD _ COLUMN

62 SMART CITY

18 BINNENSTAD

68 DE MEEWERKERS

24 BIT.FALL

74 HET HOE, WAT EN WAAROM

28 THE INTERNATIONAL STADJER

83 DE TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKT

34 DE RAZENDE FOODREPORTER

89 HEEL GRUNN BAKT

38 NIEUW ELAN VOOR DE FIETS

90 NOG LEUKER HARDLOPEN

44 NICK STEVENS _ COLUMN

94 COLOFON

48 SMOAK

95 SAVE THE DATE

INITIATIEFNEMERS AAN HET WOORD

38 48

54

24

NL & EN tekst Jeroen Berends

CITIES 3.0

Virtuele achtbanen en appeltaartbakkende oma’s: op inspiratie­ festival Let’s Gro 2014 konden we ons laven aan inspirerende voorbeelden en doorkijk­jes naar de toekomst van Groningen.

Let’s Gro bleek ook een nuttige gelegenheid voor ontmoeting, voor nieuwe interacties, samenwerkingsverbanden: een ideaal instrument om gebruik te maken van ‘The Wisdom of the Crowd’. Er was heel veel energie in de opmaat naar en op het festival zelf. Juist deze energie is cruciaal om de kracht en betrokkenheid van Groningers aan te boren en gezamenlijk te werken aan een duurzaam leefbare stad.

ONLINE INFRASTRUCTUUR Op Let’s Gro hoorden we van start-ups, maar ook van de manager van Noisia (een wereld beroemd DJ collectief uit, jawel Groningen) over dat ze gedijen bij supersnel internet. Niet zo ingewik­ keld dus. Hadden we het in de stad 2.0 vooral over infrastructuur, denk aan wegen, bruggen en scholen. In de 3.0 variant staat de online infrastructuur centraal: draait het om stadsbrede Wi-Fi-netwerken, breedband en glasvezel. Allemaal gericht op diensten die Groningers, (startende)­bedrijven, maar ook kunst- en cultuur­­instellingen nodig hebben om hun zaakjes en com­ municatielijnen goedkoop, slim en snel te organiseren. Diezelfde creatievelin­ gen zeggen ook dat ze gebaat zijn bij goedkope, al dan niet gecombineerde woon- en werklocaties en een 24/7 levendige stadscentrum, waar ze ideeën kunnen uitwisselen en gelijkge­ stemden bedoeld en onbedoeld ontmoe­ ten. En, zo benadrukte Walter Flapper van Noisia, snellere (trein)verbindingen naar gelijk­gestemden richting Hamburg en de rest van de wereld helpen ook.

“Gro­ningen lijkt hard op weg ‘onlinecity’ van Nederland te worden”, schreef het Dagblad van het Noorden een week voor Let’s Gro. “In een paar jaar tijd klommen de Groningse internetbedrij­ven naar de tweede plaats achter Amster­ dam”. Zeven Groningse bedrijven waren

terug te vinden in de Fast50 ranking 2014, met de 50 snelst groeiende Tech bedrijven van Nederland.

QUALITY OF LIFE Door te kijken naar de succesfacto­ ren van internet en de bijbehorende interneteconomie als aanjager van werkgelegenheid, kunnen we een para­l­­ lel met de ontwikkelingen in en om de stad en vervolgens stadsplanning trekken. Zo concludeerde Jouke van Dijk op Let’s Gro onder meer het belang van ‘Quality of Life’, inclusief het cul­ turele klimaat en een bruisende binnenstad, voor de economische pres­ taties van stad en regio. En noemde hij mooi wonen en snel internet aan huis essentieel. Quality of Life is sterk gelieerd aan de attractiviteit van de binnenstad, waar niet alleen stadjers van genieten, maar die ook belangrijk is voor de concurrentiepositie van Groningen als kennisstad. Op Let’s Gro stonden veel onderwerpen op het programma die te maken hebben met de ontwikkeling en toevoeging van kwaliteit aan de binnenstad. Er werd gediscussieerd over het nachtleven, wel of geen fontein en bussen op de Grote Markt. Er waren workshops over de toekomst van ‘urban shopping’ en over hoe we het stadshart anderszins levendig kunnen houden.

07

MENSELIJKE MAAT VAN DE STAD Op 10 billboards verspreid door de binnenstad werden suggesties gedaan voor een andere inrichting van straten en pleinen met vooral meer ruimte voor voetgangers en fietsers, hele­ maal in lijn met de denkbeelden van de Amerikaanse stadsactiviste Jane Jacobs. Haar criteria voor succesvolle steden gaan over de menselijke maat van de stad en werden al wandelend uitgelegd op Let’s Gro, waar we de pre­ mière van de eerste Groningse Jane’s Walk beleefden. Deze internationale bewe­ging van door locals georgani­ seerde wandeltochten en verkenningen door eigen stad en buurt geïnspireerd door Jane Jacobs (1916-2006) vinden normaliter in het eerste weekend van

mei plaats. Het succes van de eerste wandeling smaakt naar meer en de Jane’s Walk keert in het voorjaar dan ook terug: een nieuwe traditie lijkt geboren.

HOOGOPGELEIDE CREATIEVELINGEN In een veerkrachtige stad en regio is de groep hoogopgeleide creatieveling­en interessant, omdat het vaak de toe­ passingen uit bijvoorbeeld de gameindustrie en aanverwante sectoren zijn die voor doorbraken en werkgelegen­ heid kunnen zorgen. En dat straalt af op de hele stad, waarvan zowel hoog als laagopgeleiden profiteren van hun successen. Vernieuwingen waar technologische innovatie en sociale in­ novatie bij elkaar komen, zijn het meest

interessant, omdat ze voor disruptie en nieuwe omgangsvormen kunnen zorgen. Ze breken met bestaande verdienmodellen, kunnen exponentieel snel groeien omdat digitaal opschalen nu eenmaal minimale kosten met zich meebrengt. Koren op de molen van de Social Media Club Groningen die op Let’s Gro vier lokale digitale onder­ nemers bijeen bracht om te spreken over de toekomst van Retail, mobiele technologie, Internet of Things en Big Data. Allemaal zaken die razend­ snel veranderen en waar we allemaal mee te maken krijgen. De consequen­ ties van al deze ontwikkelingen, de betekenis bijvoorbeeld voor het functioneren van het onderwijs, de binnenstad of werklocaties kunnen we

nog maar voor een deel overzien. Maar dat ze gevolgen hebben voor ons leven, werk en inkomen en op het gebruik, de vorm en de planning van de stad en regio staat buiten kijf.

DE PROSUMENT Online verbindingen leggen die offline tot bijzondere ontmoetingen leiden.

Steeds meer en vaker wisselen we via online platforms met z’n allen produc­ ten, diensten en arbeid met elkaar uit.

Op Let’s Gro was de ruil- en deeleco­ nomie die zich een stevige plaats heeft verworven in de samenleving een belangrijk thema. We zagen de coöperatieve website WeHelpen, waar je (zorg)hulp kunt vragen en aanbieden en twee nieuwe concepten: de sociaal

09

RK

gevulde zoekmachine Let’s Collect en de ruil app voor vintage kledingstukken van Darpdecade. Al deze initiatieven hebben naast digitale technologie één ding gemeen: de consument gaat mee-produceren en wordt daarmee prosument.

ZELFORGANISATIE De digitalisering van de samenleving heeft nu al, maar in de nabije toekomst nog veel sterker, gevolgen voor de arbeidsmarkt. Als gevolg van ontwikke­ lingen in de ICT, zijn bepaalde banen en taken niet langer nodig, verdwijnen structureel banen, vooral voor jongeren op mbo-niveau 2 of 3. Het lijkt erop dat we het in de toekomst moeten doen met minder betaald werk door robotisering, minder vaste contracten door flexibilisering en een terugtredende overheid waardoor burgers meer onbetaald werk verrichten. Zelforgani­ satie en doe-het-zelf-initiatieven, zoals we op Let’s Gro zagen in The Free Café en beschreven in de Community

Lover’s Guide Groningen zijn dan ook blijvertjes. Opnieuw ‘on topic’ en vaak gelieerd aan toekomstige arbeidsmarkt­ ontwikkelingen is het instellen van een basisinkomen voor alle Neder­ landers. Op Let’s Gro agendeerde MIES, Maatschappij voor Innovatie van Economie en Samenleving een onder­ zoek gericht op het starten van een experiment met een onvoorwaardelijk basisinkomen. De komende maanden werken de initiatiefnemers hun ideeën, die ook landelijk veel aandacht kregen, verder uit.

GRONINGEN ALS INTERNATIONALE MELTINGPOT De stad is in trek en groeiende. De grens van 200.000 inwoners passeerden we in 2014 en over 10 jaar voorspelt het CBS al 220.000 Groningers.

Het overgrote deel van de groei komt voor rekening van de RUG, UMCG en Hanzehogeschool die een grote aantrekkings­kracht blijven uitoefenen op studenten en kenniswerkers. En ze

_ DE STAD IS IN TREK EN GROEIENDE. GRONINGEN ALS INTERNATIONALE MELTINGPOT, DAT HOREN WE OP STRAAT, ZIEN WE AAN HET ONHANDIGE GEFIETS EN HET STRAALT OOK AF OP HET RAP UITBREIDENDE AANBOD VAN KOFFIEBARS EN EETGELEGENHEDEN.

Jouke van Dijk, hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse, RUG

komen tegenwoordig vanuit de hele wereld. Groningen als internationale meltingpot, dat horen we op straat, zien we aan het onhandige gefiets en het straalt ook af op het rap uitbreidende aanbod van koffiebars en eetgelegen­ heden. Op Let’s Gro werden de inter­ nationals bediend met een tweedaags Experience Groningen programma dat ze deed kennismaken met stad en ommeland.­’s Avonds gingen ze aan tafel bij stadjers: meet the locals en test hun kookkunsten.

‘VOEDSEL VOOR DE PLANEET, ENERGIE VOOR HET LEVEN’ Voedsel was sowieso op Let’s Gro een belangrijk onderwerp, helemaal in lijn ook met het hoofdthema van de wereldtentoonstelling Expo 2015 in Milaan: ‘Voedsel voor de planeet, energie voor het leven’. Schot in de roos was pop-up restaurant ‘Gro-eten’.

Niet alleen wat betreft spijs en drank (van lokale helden Bax Bier en Hoog­ houdt) en een spannende locatie, maar

AW

vooral door het enthousiasme van de organisatoren en de verbinding tussen lokale bedrijven, horeca en studenten van Noorderpoort. Voedsel met een missie zagen we ook bij de andere voedsel-activiteiten, bijvoorbeeld in het debat over eerlijke keurmerken, bij Voedselverspilling uit de Kast, waar bewustwor­ding omtrent afvalverspilling centraal stond en vanzelfsprekend bij Toentje.

BACK TO THE FUTURE De tweede editie van Let’s Gro was opnieuw een brede verzameling van ideeën en een showcase van wat er zoal in deze smart city leeft. Daarvan kunnen we er niet genoeg gebruiken, maar al dat kennispotentieel nog beter ontsluiten en benutten blijft onze gemeenschappelijke uitdaging. In 2015 komt het festival, bruistablet voor de toekomst van de stad, opnieuw terug en nodigen we iedereen uit in ‘Back to the Future’.

11

WISDOM OF THE CROWD Let’s Gro proved itself yet again the perfect instrument to tap into the ‘Wisdom of the Crowd’ creating an energy which is needed to connect and create a durable city.

ONLINE INFRASTRUCTURE There is a clear move from the classic infrastructure to the online infrastruc­ ture, benefitting not only start-ups but also art and cultural institutions. But also affordable work and living meeting places and more efficient train con­ nections to like-minded cities such as Hamburg, are allowing Groningen to fasttrack its way to one of the lead­ ing online cities of the Netherlands.

QUALITY OF LIFE The cultural climate, an attractive and lively city-center and growing internet economy all contribute towards the Quality of life in Groningen.

THE CITY AT A HUMAN SCALE The criteria urban activist, Jane Jacobs, developed in the seventies still prove current as we explore the city in search of the success factors that make Groningen. The next Jane’s Walk in Groningen is planned in May! HIGHLY EDUCATED CREATIVE MINDS In a resilient city and region it is the group of highly educated creative minds that is most interesting. Crea­ting revival where technological and social innovation come together, and genera­ ting economic growth and employment on all levels. Great examples of this is the gaming industry in Groningen.

PROSUMER An important theme during Let’s Gro was the swap and share-economy that is gaining status in Groninger society.

Products, services, knowledge and labour are being exchanged on the many online platforms, such as WeHelpen and darpdecade.

Groningen aan je eigen muur. Check MapArt van patrickloonstra.nl/mapart en bestel!

SELF-ORGANISATION With the jobmarket being negatively affected by digitalization, we see a strong trend towards unpaid labour in initiatives such as the Free Café and the Community Lovers Guide. These type of social initiatives are here to stay! Also, the discussion surrounding MIES’ experiment with the unconditional base income has caught the national interest.

GRONINGEN AS AN INTERNATIONAL MELTINGPOT Groningen is growing steadily, attrac­ting people from all corners of the world.

During this edition of Lets Gro we saw a two-day event welcome our new internationals to the city and region.

FOOD FOR THE PLANET, ENERGY FOR LIFE In line with the world exhibition Expo 2015 in Milan we see Food take a big role during Lets Gro. Locally sourced food and drink were on offer at the pop-up restaurant Gro-eten, courtesy of local businesses such as Bax Bier and Hooghoudt and the students from Noorderpoort. But also many other activities surrounding ‘food with a mission’ were showcased including We can conclude that once again Lets Gro has offered Groningen a broad selection of ideas and plans currently fueling the smart city. And we invite you to be part of the 2015 edition of this inspirational festival when we ‘go back to the future’.

13

Het Uitvinders Atelier

Tijdens Let’s Gro 2014 lieten het Launch Café en FabLab Groningen zien wat er allemaal mogelijk is op de vernieuwde werkplek van het FabLab. De volledige benedenverdieping van het Launch Café was omgetoverd tot een grote techno­logische verwonderplek.

“Tijdens Let’s Gro heeft het FabLab voor het eerst het Uitvinders Atelier georganiseerd in samenwerking met Launch Café. Meer dan 15 uitvinders demonstreerden hun uitvindingen voor jong en oud. We hebben ruim 400 bezoekers over de vloer gehad, sommige bezoekers waren he­ lemaal in de ban en bleven de hele middag in het Uitvinders Atelier.

Bezoekers konden zelf 3D printen en kennismaken met uitvindingen zoals de Nanofoon, Tovertafel en het Hologram. We hebben tijdens Let’s Gro echt een heel breed publiek aangetrokken. Voor het FabLab was Let’s Gro direct ook een mooi platform om kenbaar te maken dat we een nieuwe locatie hebben in het Launch Café”.

HARRY HUMMEL (FABLAB) & KOEN ATEMA (LAUNCH CAFE), INITIATIEFNEMERS #066 HET UITVINDERS ATELIER www.fablabgroningen.nl & www.launchcafe.nl

FJ

Community Lover’s Guide Groningen

13 bijzondere Groninger projecten in een prachtig boekwerk.

De initiatiefnemers lieten ieder op hun eigen wijze zien hoeveel er mogelijk is door gewoon te doen. Hiermee symboliseren de initiatieven een ontwikkeling waarbij bewoners van de stad steeds meer zelf aan de slag gaan. Er is veel discussie gaande wat nu precies de waarde is van de ‘civil society’ en de bottom-up beweging. De fietstocht en de projecten in de Community Lover’s Guide to Groningen laten mooi zien welke waarde en functie dit soort initiatieven hebben voor de stad. Dankzij de gratis Zelf Doen stadsplattegrond, die op veel openbare plekken is terug te vinden, kunnen mensen ook zelf op zoek naar de doe-kracht in Groningen. De Community Lover’s Guide Groningen is te bestellen en te lezen op www.vanziltebodem.nl.

The Free Café

Sharing free meals put together with donated food.

“Let’s Gro was an explosion of support and enthusiasm which took this project to the next level. It gave us the confidence to realize the concept and gave the café a fantastic start. The next step for this project is sending out love letters to the community and shooting free food to the stars. Follow us on The Free Café Facebook!”

IVANKA ANNOT, INITIATOR #002 THE FREE CAFE www.facebook.com/TheFreeCafe

15

COLUMN

WILLEM GROENEVELD SIKKOM.NL

Expansiedrift Let’s Gro stokt bij succes eigen naam Let’s Gro is een fantastisch festival, dat inmiddels terecht leidt aan expansie­ drang. Zo is er tijdens afgelopen editie een klein zusje geboren in Winsum: Let’s Win. De ‘Gro’ staat natuurlijk voor Groningen, met een heerlijke dubbele woordbodem, waar Herman Finkers jaloers op zou worden. Groeien, toekomst en Groningen in één woord gevat. Fantas­tische naam.

Met Let’s Win is er nog zo’n prachtige dubbele bodem. Win staat voor Winsum natuurlijk, maar ook voor winnen naar de toekomst. Toch groeit de vraag in hoeverre Let’s Gro nog de provincie in kan.

Terwijl juist het Ommeland het inspira­ tiefestival voor de toekomst kan gebrui­ ken. Daar waar de stad groeit, floreert en bruist, daar loopt de provincie leeg, storten huizen in, verlaten de laatste middenstanders en scholen de dorpen en slaat de vergrijzing keihard toe.

Genoeg problemen die nu al opspelen, en zeker in de (nabije) toekomst een enorme rol spelen in het leven van de mensen in Middelstum, Bedum, Ten Boer, Loppersum, Slochteren, en noem alle dorpen maar op.

Toch is er een probleem, en dat heeft Let’s Gro zich met de sterke namen voor het festival zichzelf op de hals

17

gehaald. Want die woordspelingen kun je niet toepassen op elk dorp. Let’s Be, in het geval van Bedum, dat klinkt nog en heeft ook nog de dubbele lading.

Let’s App zou nog kunnen voor Appinge­ dam, maar dan moet het wel via de app verlopen, anders verliest de naam zijn kracht.

Maar wat moet de naam worden voor Ten Boer? Let’s Ten? Dat wordt al een stuk minder. Of wat te denken van Let’s Delf, voor Delfzijl. Klinkt voor geen meter, heeft ook geen enkele dubbele lading en delven, daar hebben de Gro­ ningers met alle aardbevingen wel even genoeg van.

In Doezum zou je een actieve Let’s Gro kunnen organiseren; Let’s Doe. Let’s Doe, daar zijn de Groningers best wel aan toe.

NL tekst Jeroen Berends

Op Let’s Gro ging het veelvuldig over de toekomst van de binnenstad. En ook voor het festival zelf, gecon­ centreerd rondom de Grote Markt, moest je ‘naar de stad’. Vreemd is dat niet, omdat ons historische stadscentrum meer en meer als het belangrijkste knooppunt van stedelijk leven in Noord-Nederland fungeert, een multifunctionele ‘hub’ voor werken, wonen, winkelen, studeren en vrijetijdsbesteding.

De positie van steden en stedelijke regio’s als brandpunt van economische groei en ontwikkeling en platform voor stedelijke activiteiten wordt steeds belangrijker, constateerden Otto Raspe, Jouke van Dijk en Gerard Marlet in ‘Smart about Cities’. Dat zien we niet alleen in Nederland, maar ook in Europees en mondiaal perspectief.

Vooral in steden waar kennis, talent en werkgelegenheid clustert, econo­ mische bedrijvigheid is en voldoende kritische massa om voorzieningen te kunnen renderen, voorspelt het CBS in Nederland een sterke bevolkingsgroei.

Dat is vooral goed nieuws voor univer­ siteitssteden en dus ook voor deze City of Talent dat als kopman van NoordNederland doorgroeit naar 230.000 inwoners en straks de 5e stad van het land is.

Groningen krijgt wel meer te maken met nationale en zelfs internationale­

competitie in het aantrekken en vasthouden van talent, (internationale) studenten en bezoekers. Mensen zijn kritisch, en veeleisend, ze wegen hun keuzes. Gelukkig hebben we een belang­rijke troefkaart: de historische (lees aantrekkelijke) binnenstad vol winkels, vermaak en cultuur. Maar versterking van de verschillende func­ ties en in het bijzonder het verblijfs­ klimaat is en blijft een noodzaak.

Niet alleen voor de stadjers, maar in het belang van de wijde regio.

Immers, terwijl Groningen in omvang en belang groeit, krimpt de wijde regio om ons heen en neemt haar afhanke­ lijkheid van de (binnen)stad voor werk, studie, zorg en vermaak verder toe.

De binnenstad is nooit af, gelukkig maar! Het Forum komt eraan, in de Oude Kijk in’t Jatstraat opent de ene na de andere food hotspot, in ex­ perimenteerzone Zwanestraat is de

19

leegstand bijna opgelost en dan is er natuurlijk die Grote Internationale Re­ tailer aan de Westerhaven die ladingen bezoekers trekt. Er heerst ongelooflijk veel dynamiek en daarover is uitgebreid gediscussieerd op Let’s Gro. Een fon­ tein werd aangekondigd, het logo van 050 Fietsstad onthuld en een Green Deal Zero Emission Stadslo­gistiek ondertekend.

Hoe zien straten en pleinen er uit als bussen van de Grote Markt en het A-kerkhof verdwijnen? Op bilboards verspreid over het centrum, van onder andere de Brugstraat en Oosterstraat, konden stadjers alvast een idee krijgen.

De sfeerbeelden toonden straten met veel ruimte voor voetgangers en fiet­ sers. In de ‘Discussiebuzz’ op de Grote Markt en ’s avonds in de Bonte Binnen­ stadshow werd flink doorgepraat over de busroutes in de binnenstad. Of het zover komt, weten we als de binnen­ stadsvisie in 2015 verschijnt.

Een binnenstad met aandacht voor de menselijke maat en leefbaarheid leek het overkoepelende thema, dat past ook goed bij het compacte karakter van het centrum. In ‘The Future of Urban Shopping’ werd nog eens onderstreept hoe waardevol ‘independent’ winkel­s en horecazaken (of de vele mengvor­ men) zijn voor een binnenstad met een sterke eigen identiteit. Als tegenwicht voor de eenvormigheid van ketens die je overal ziet. Onze binnenstad wordt veel meer een plek van ontmoeting en beleving: van ‘place to buy’ naar ‘place to be’. Shoppen blijven we wel doen in de binnenstad, maar werk-, studie- en ontmoetingsplekken (inclusief bijbe­ horende hotspots) nemen aan belang toe. Want hoewel we dankzij de digitali­ sering overal kunnen werken, winkelen en communiceren, lijkt de behoefte om elkaar op te zoeken juist toe te nemen en de binnenstad is daarvoor het gewenste podium.

_ DAT IS VOORAL GOED NIEUWS VOOR UNIVERSITEITSSTEDEN EN DUS OOK VOOR DEZE CITY OF TALENT DAT ALS KOPMAN VAN NOORD-NEDERLAND DOORGROEIT NAAR 230.000 INWONERS EN STRAKS 5E STAD VAN HET LAND IS.

RK

JB

Eigen(wijze) koers inzicht

Coaches werden gekoppeld aan deel­nemers.

Ben jij je bewust van je eigen talenten en passie?

“Deze dag was een soort van “coachproeverij” waarbij zowel aandacht was voor de zoektocht naar de passies en talenten van de deelnemende individuen als ook de verbinding maken met de medestanders om met elkaar hier aan te gaan werken. Met als doel om zo meer sturing te kunnen geven aan je leven en het maken van de keuzes daarin. Dit alles begeleid door een waar sprankelend smaakpalet aan coaches uit het noorden. De volgende vraag bleef dan ook liggen: wanneer doen we dit weer? De workshop is zo goed gegaan en erg goed bevallen dat we zijn gaan zoeken hoe we hier mee verder kunnen gaan. lk heb onder­ steuning gehad bij dit proces en in deze workshop van Coachlink van Noorderlink. De toekomstplannen zijn dat we nu bezig gaan om mijn concept verder op te gaan zetten. Het streven is om komend jaar enkele keren een “coachcarroussel “te gaan organiseren onder de vlag van Coachlink en om zo met een coachpool langs de bedrijven te gaan in het noorden.”

JUDITH VERVEEN, INITIATIEFNEMER #025 EIGEN(WIJZE) KOERS INZICHT www.noorderlink.nl/coachlink

Social Labs 050

Wat is er terechtgekomen van de op Noorderzon opgehaalde ideeën? Samen hebben we bedacht of en waar we mee door wilden.

“De middag in de muziekschool tijdens Let’s Gro was een mooi weder­ zien van mensen en ideeën en daarmee een prachtige afsluiting van een erg succesvolle eerste run van Social Labs.”

RITZO TEN CATE, INITIATIEFNEMER #116 SOCIAL LABS 050

Levendige binnenstad

Hoe blijft de binnenstad een inspirerende topbestemming?

“We zijn, tijdens de workshop, gaan brainstormen over ideeën voor de stad. Hier kwamen leuke initiatieven uit naar voren zoals themamarkten op vaste zondagen, een foodtruck festival, een deelfestival, straatmuzi­ kantenfestival, een Uitmarkt of culturele zondagen. Momenteel bekijkt Marketing Groningen, samen met de gemeente Groningen en de Gro­ ningen City Club, welke ideeën een plek kunnen krijgen in de program­ mering voor de binnenstad. We kregen van de deelnemers terug dat ze het ontzettend leuk vonden om betrokken te worden bij de plannen voor de programmering in de binnenstad.”

BARBARA RISSELADA, MARKETING GRONINGEN, INITIATIEFNEMER #013 LEVENDIGE BINNENSTAD

23

NL

BIT.FALL: bijzondere fontein op de markt Veel bewonderd door Stadjers Het CBK (Centrum Beeldende Kunst Groningen) presenteerde tijdens Let’s Gro het kunstwerk Bit.fall van de Duitse kunstenaar Julius Popp op de Grote Markt als moge­lijke denkrichting voor een fontein.

In het kunstwerk vormen vallende waterdruppels woorden die naar beneden vallen en voor een fractie van een seconde leesbaar zijn.

Bit.fall is zo geprogrammeerd dat het woorden kiest die het meest voorkomen op Nederlandse nieuws­ websites. Dat is niet alleen een fascinerend en poëtisch schouwspel, maar doet ook nadenken over de snelle veranderende datastromen waar we dagelijks mee in aanraking komen. Het gaat daarbij niet zozeer om de betekenis van de specifieke woorden, maar vooral over de datastromen en de continue input.

WIL JE DE WERKING VAN BIT.FALL ZIEN? BEKIJK DAN HET FILMPJE OP ONZE WEB­ SITE. GA NAAR WWW.LETSGRO.NL EN NAAR DE PAGINA PROGRAMMA’S EN KIES #076.

DAAR VIND JE EEN FILMPJE WAARBIJ DE KUNSTENAAR AAN HET WOORD IS. RK

AJ

Sweet Nuts

Het ontwikkelen van een DIY nutsvoor­ziening werd in de praktijk gebracht op het Suiker Unie terrein tijdens Let’s Gro. “Mooie plannen maken is één ding, ze ook uitvoeren iets totaal anders.

Daarom wilden we niet alleen praten, maar ook echt iets doen tijdens Let’s Gro. Dat is gelukt: Samen met de deelnemers van onze drie workshops hebben wij een glasvezelkabel gespannen op het Suikerunie terrein, en is het gebied nu aangesloten op het internet. De Groninger ontwerper Lambert Kamps heeft drie prachtige pylonen ontworpen waarover de kabel zou komen te liggen. Met z’n allen hebben we die pylonen om hoog getrokken. Het idee dat je niet op anderen moet wachten om nieuwe dingen te doen, werd zo heel tastbaar. Inmiddels hebben we ook gehoord dat wij als ploeg id3 het Suikerunie terrein de komende 15 jaar mogen beheren en ontwikkelen. De gezamenlijk aangelegde internet voorziening zal daarom zeker navolging krijgen in andere voorzieningen die er moeten komen.”

HEIN BRAAKSMA, PARTNER PLOEG ID3, INITIATIEFNEMER #115 SWEET NUTS www.ploegid3.nl

27

de beLOFTe

Zocht je support voor jouw geweldige idee, product, of event? Tijdens Let’s Gro kon je het voorleggen aan het geheime genootschap van De Loft.

“Op vrijdag 21 november ontving een gezelschap van creatieve geesten in haar Loft Groningers met ideeën waar iedereen beter van wordt.

Op een geheime toplocatie in de stad werden die avond direct plannen gesmeed en verbindingen gelegd op het gebied van werk, economie en leven. De Loft heeft daarom vorige maand al een vervolg gekregen: de Open Loft. Het creatieve genootschap werkt in flexibel verband aan grote en kleine initiatieven die onze wereld gaan veranderen, al is het maar een beetje. De Open Loft laat binnenkort opnieuw van zich horen.

Wil je weten waar we mee bezig zijn of heb je zelf een idee waar we al­ lemaal beter van worden? Neem gerust contact met ons op!”

JONAS VAN DER VLUGT, INITIATIEFNEMER #048 DE BELOFTE www.jonasspeelmetvuur.nl

E

EN tekst Victoria van der Schans

THE INTERNATIONAL STADJER The Groningen scene is becoming increasingly more international. Not only are our educational institutions a popular destination with students from abroad, but expats from all corners of the world are discovering the city and region as a bountiful and attractive place to settle. Watching rugby in the Aussie pub, playing capoeira in the parks, eating all American cheese-cake. It’s clear that our interna­ tional Stadjers are bringing their own flavours, traditions, views and style to the region, creating a diverse and colourful population.

As the average Stadjer becomes more and more international we ask ourselves the questions: What is Groningen doing to accommodate these internationals?

In what way is Groningen developing its international opportunities? What can Groningen do to make the region even more attractive for internationals?

EXPERIENCE GRONINGEN We saw the international trend reflected in Let´s Gro 2014, with an increase in the number of international activities on offer and, subsequently a booming number of international visitors atten­ding the 2nd edition of Let´s Gro .

Furthermore, a new two-day event was

born from the immense success of last years international activity; Experience Groningen offered international students an intense two-day tour­ Groningen city and region. Excursions to Bourtange, sports-workshops at Euroborg and international parties were organised in order to make the new students feel welcome and get familiarized with their new home-town.

An unexpected highlight was the ´meet&eat´; Local stadjers opened their homes, and kitchens, to interna­ tional students creating the much needed interaction between locals and international students. Not only were

29

the students introduced to a cuisine of stamppot and vla, more importantly conversations were started, different views and opinions shared, and stereo­types abolished. (“I heard Dutch people had a bad sense of humor, but after tonight I´m happy to say that is not at all true!”)

Friday evening´s international Debate ´Mit Mekander´, held in the Infoversum, highlighted yet again the need for more integration and interaction between locals and internationals.

The obvious benefit being that we have much to learn from each other.

Not only can locals provide help with day-to-day issues. Also international students are learning and consequently improving Dutch foundations, such ­­ cycle cities. Perhaps it is time Groningen develops a buddy-system, such as the Swedish have, to help promote interaction between locals and internationals.

INTERNATIONAL WELCOME CENTER NORTH Michiel Kasteleijn, business manager at the International Welcome Center North (IWCN), was one of the four panel members during the debate; Mit Mekander. The IWCN recently opened its doors and is aimed at international highly skilled migrants coming to live in the North of the Netherlands AND for

the companies and institutions who employ these internationals. He explained the importance of welcoming International skilled employees to our region; “ The influx of international skills and knowledge has a positive effect on the local business climate.

It makes it easier and more profitable for companies to set up in the region, which in turn also creates jobs for the locals. Welcoming internationals to Groningen creates a win-win-win situation”. Any companies or individuals interested in learning more about the IWCN have to offer can visit the website iwcn.nl. Sharing knowledge and resources is putting Groningen and its region on the map. However we still have a way to grow, from being a city with an international community to fully thinking and acting like an international city. Simple services such as offering information and websites in English should become second nature. We need to acknowledge the importance of the International trend and invest in it accordingly.

We welcome all Internationals to be part of our Let’s Gro movement.

All concepts on improving interaction, celebrating the international commu­ nity or any other great ideas can be submitted to letsgro@groningen.nl.

Contribute to the future of Groningen.

Save the dates for Let’s Gro 2015!

COURTNEY’S KITCHEN Internationals making Groningen a sweeter Place to be COURTNEY, SHOPOWNER OF COURTNEY’S KITCHEN, NIEUWE EBBINGESTRAAT 47.

ORIGINALLY FROM BOSTON, MOVED TO GRONINGEN IN 2009. WWW.COURTNEYSKITCHEN.NL

WHAT IS IT ABOUT GRONINGEN THAT YOU LIKE? One of the things I like about Groningen is how accessible everything is.

You can walk, bike or take public transportation just about anywhere. I guess this applies more to the entire country smile emoticon In the United States, because of urban sprawl, unless you live in the heart of a city, you really need a car to get anywhere.

HOW DID YOU EXPERIENCE THE PROCESS OF STARTING UP A COMPANY IN GRONINGEN, AS AN EXPAT? Hmmm, this is a good one. I’d say that opening the shop was pretty smooth.

I was lucky because I’ve heard some horror stories from other small business owners. The gemeente has been mostly helpful, but with some things, such as the permit for my sign, they’re very stringent about. They haven’t been helpful with filling out the paperwork which is difficult for me to read, and I’m afraid that I’ll receive a fine andl have to close down. I feel that they could be more lenient with some things, especially when entrepreneurs are working so hard to make this city beautiful and a fun place to be. We’re trying to grow the Groningen economy, and the nit-picking is discouraging.

YOU WERE A PART OF LETS GRO 2014, HOSTING THE INTELLECTUAL HANGOVER, BUT ALSO AS A JUDGE ON HEEL GRUNN BAKT. WHAT DOES LETS GRO MEAN TO YOU? I thought Let’s Gro was an awesome event. The organizers and participants were enthusiastic and cool. I think it’s a great way to call attention to the new things going on in Groningen, and to get the community to come together and participate in something that makes the city better.

31

Duursamen ondernemen

In een ‘Circle of Trust’ opstelling werden directeuren van bedrijven uitgenodigd een ambitie te noemen die bijdraagt aan de continuïteit van hun bedrijf.

“Onze ronde tafel, die we van hot naar her slepen, mochten we plaatsen in een mooie klassieke zaal van Huis de Beurs met uitzicht over de Vismarkt. Aan deze ronde tafel ontvingen we ondernemers, die graag bij hun eigen verduurzamingsproces gebruik willen maken van de kennis en ervaring van andere ondernemers. Op deze manier kunnen ze het zelf veel makkelijker en sneller doen. Deze uitwisseling heeft ook zeker plaats gevonden tijdens Let’s Gro en er zijn concrete vervolgstappen uit voort gekomen. En dat was ook precies de bedoeling, want er wordt al heel veel gepraat over verduurzaming, maar het moet nu maar eens concreet gebeuren. Twee deelnemers hebben nu contact met elkaar over het verduurzamen van studenten huizen en haar bewoners. Wij hebben er contacten met het KEI-bestuur en een productiebedrijf in de levensmiddelenindustrie aan over gehouden. Beiden gaan we helpen bij het verduurzamen van hun activiteiten.”

MARTEN IMELMAN, OPRICHTER/EIGENAAR DUURZOM, INITIATIEFNEMER #094 DUURSAMEN ONDERNEMEN www.duurzom.nl

Lost ships on Groningen’s horizon

Welke kansen biedt het maritieme verleden voor de stad van straks?

“We hebben een tocht gemaakt op de oude klipper Willem Jacob.

Doordat we veel oude foto’s van de stad bij ons hadden, gingen we anders kijken naar wat we zagen. Het kijken in het verleden stimuleerde het denken over de toekomst. In de vele discussies aan dek bleek dat veel mensen vinden dat de diepenring een bijzonder mooi maar ook verwaarloosd stuk stad is, een soort “schone slaapster...”

Na het Let’s Gro festival hebben we daarom tijdens Winterwelvaart drie dagen lang aan boord van de Willem Jacob ideeën verzameld over hoe de diepenring “wakker valt te kussen”. Enorm veel ideeën werden gedeeld, en duidelijk is dat er een behoefte is aan een integrale aanpak, waarbij er meer activiteit (o.a. horeca) op en aan het water zou moeten komen. Omdat we merken dat de meeste stadjers graag willen dat er wat in beweging komt gaan we aan het University College Groningen een project beginnen om te onderzoeken hoe zo’n positieve groei in gang gezet kan worden. Een uitdaging, omdat in het verleden verschil­ lende initiatieven in deze richting mislukt zijn. Hierbij proberen we grootschalig te denken, maar vooral ook uit te vinden hoe we via kleine stapjes die kant op kunnen groeien. Tegen de zomer hopen we hier een eerste expositie over te organiseren op het University College Groningen.

Prachtig dat Let’s Gro het eerste opstapje was naar wat een mooi Gro project kan worden!”.

WANDER JAGER, UNIVERSITY COLLEGE GRONINGEN RUG, KATHARINA GUGERELL, SPATIAL SCIENCES RUG, TSJERK HESLING HOEKSTRA, SCHIPPER/ONDERNEMER OP DE WILLEM JACOB, INITIATIEFNEMERS #075 LOST SHIPS ON GRONINGEN’S HORIZON www.willemjacob.nl

33

NL tekst Tamara de Zeeuw, Foodblogger www.levenomteeten.nl

HET IS NU ALWEER TWEE MAANDEN GELEDEN DAT HET INSPIRATIE FESTIVAL LET’S GRO PLAATS VOND EN DE EFFECTEN ZIJN NOG STEEDS TE ZIEN EN TE VOELEN. HET IDEE VAN LET’S GRO IS NIET OM EEN EENMALIG FESTIVAL TE ORGANISEREN DAT ALLEEN LEUK IS VOOR DIE TWEE DAGEN. NEE, HET MOET EEN AANZET ZIJN

JB

TOT NIEUWE ONTWIKKELINGEN IN DE SAMENLEVING. HET VOEDSELPROGRAMMA VAN LET’S GRO LAAT DIT DUIDELIJK ZIEN, WANT IN GRONINGEN HOUDEN WE ONS NOG STEEDS BEZIG MET HET VOEDSELVRAAGSTUK.

RK

RK RK

LET‘S GRO DOOR DE OGEN VAN DE RAZENDE FOODREPORTER: 3 MAANDEN LATER

The Free Café had hun opening tijdens Let’s Gro en dit was een groot succes. Na Let’s Gro werd er een korte pauze ingelast en in het nieuwe jaar werden de deuren van het gratis café weer geopend.

Iedere woensdag en zondag is iedereen welkom om te helpen bij het bereiden van het voedsel of om alleen gezellig aan te schuiven in het café. Er worden ondertussen mutsen en handschoenen gebreid, terwijl het eten staat te pruttelen in de potten.

The Free Café brengt de Groningers samen en laat zien dat je geen geld nodig bent om lekker, samen te kunnen eten. Met een beetje samenhorigheid en welwillendheid van de mensen kun je veel bereiken, dat laat The Free Café zien.

Ook het voedselverspilling debat, georganiseerd door de Youth Food Movement Groningen kreeg een vervolg na Let’s Gro. Op maandag 19 januari kwamen alle partijen weer samen in de Biotoop in Haren om concretere plannen te maken om de voedselverspilling in de stad aan te pakken. Er werden samenwerkingen aangegaan tussen verschillende partijen die hopelijk in het najaar, wanneer de derde bijeenkomst zal zijn, vruchtbaar blijken te zijn geweest.

JB

Andere activiteiten als het Pieperparadijs, de mega proeverij, Heel Grunn Bakt en Smoak hebben laten zien dat voedsel leeft in de stad. Groningen heeft de primeur met de opening van de allereerste verpakkingsvrije winkel in Nederland. Met een crowdfunding die negen dagen heeft geduurd werd 200% van het beoogde bedrag binnen gehaald voor de winkel genaamd “Opgeweckt”. Deze 200% is voor een groot deel afkomstig van Groningers, Groningers die misschien ook wel op het Let’s Gro festival geweest zijn. Die ook misschien gezien hebben hoeveel lekkers, leuks en interessants de stad aan eten te bieden heeft. De wil om weer trots te zijn op ons lokaal goed is aangewakkerd door Let’s Gro en dat is precies wat de bedoeling is geweest van het festival. Let’s Gro: voor en door Groningers.

35

Buurman, wat doet u nu?!

Buurman Henk nam je in de energie­tour mee in de wereld van duurzame energie.

Tijdens de Duurzame Energietour namen Groningse tourguides de bezoekers mee naar hun belevenissen in de wereld van duurzame energie. De bezoekers van de energietour waren zeer enthousiast en gaven aan dat ze de tour leuk opgezet vonden, mede door de theatertourguides die ze op aansprekende en humoristische wijze meenamen in de wereld van duurzame energie. Deze aanstekelijke­opzet heeft bijgedragen aan veel interactie tussen bezoeker en exposant. Ook na de energietour hebben verschillende bezoekers nog contact gehad met exposanten voor concrete stappen in energiebesparing, onder andere voor de warmtescan vanuit Slim Wonen in Groningen, energiemonito­ ring via iNRG en energieadvies vanuit studentencoöperatie SAMEEN.” LUSANNE VAN BENTHEM, iNRG, INITIATIEFNEMER #031BUURMAN, WAT DOET U NU?!

DF

Graffiti kunst

Hoe kan graffiti bijdragen aan een mooiere leefbare stad?

“Let’s Gro heeft ons de mogelijkheid gegeven om in beeld te komen bij een breder publiek via de PR middelen die zij hadden, een mooie kans.

Tevens gaf de mogelijkheid van Let’s Gro om op het Waagplein live graf­ fiti te maken extra exposure aan de kunstvorm graffiti. Dit willen we in de toekomst graag herhalen en indien mogelijk uitbreiden!”

ALEX TJOELKER, INITIATIEFNEMER #035 GRAFFITI KUNST www.facebook.com/napopupgallery www.facebook.com/urbanhousegroningen

Maak er werk van

Interactief debat over de onderkant van de arbeidsmarkt.

“De Participatie-wet moet handen en voeten krijgen in Groningen. We zitten met ons debat over ‘de onderkant van de arbeidsmarkt’ dus mid­ den in (de uitvoering van) het Gemeente-beleid. Wordt actief vervolgd!”

MARLIEKE DE JONGE, INITIATIEFNEMER #047 MAAK ER WERK VAN

37

TH

NL & EN tekst Alfred Kazemier

NIEUW ELAN VOOR DE FIETS Groningen is al veertig jaar fietsstad bij uitstek. Bijna 60 procent van onze verkeersbewegingen binnen de gemeentegrenzen vindt plaats op een tweewieler.

Dat aantal wordt nergens anders ter wereld gehaald.

Voor ons de gewoonste zaak ter wereld, voor anderen een droom! Fietsen is snel, slim en gezond; het recept voor leefbare, aantrekkelijke steden. Stadjers konden hun plannen en ideeën voor de fiets komen brengen in de Groningse Fietsambassade, de plek voor brain­ stormsessies, discussies en de herwaar­dering van de fiets tijdens Let’s Gro. Speciaal voor het inspiratiefestival is een leegstaand winkelpand Tussen beide Markten omgetoverd tot de eerste Groningse Fietsambassade. Daar konden Stadjers twee dagen lang bin­ nenlopen en meepraten over de nieuwe Fietsstrategie die de stad in 2015 het licht wil laten zien. Bij de ambassade hoort een gezicht en dat is het nieuwe logo voor Fietsstad Groningen: het kengetal van de stad in de vorm van een fiets. Door simpele aanpassingen verandert het logo in een bakfiets, racefiets, e-bike, transportfiets of kinderfiets. Zo heeft iedere Groningse rijwielbezitter zijn persoonlijke huisstijl.

In de ambassade zijn stellingen losge­ laten op de bezoekers met opmerke­ lijke resultaten. Maar liefst negentig procent van de Stadjers vindt de Gro­ ningse binnenstad veiliger zonder bus­ sen en auto’s. De helft van de inwoners vindt Groningen nog niet veilig genoeg voor fietsers. Zestig procent van de bevolking ziet een experiment op de Korreweg wel zitten om de ruimte voor auto’s en fietsen om te draaien. Gro­ ningers stallen het liefst gratis, maar het hoeft niet voor iedereen bewaakt te zijn. En maar liefst driekwart van de fietsers rijdt liever een stukje om dan te moeten wachten voor een verkeers­

39

TH I

_ WE FIETSEN IN GRONINGEN VEEL EN DAAR MOETEN WE HEEL ERG BLIJ MEE ZIJN.

licht. Liever de slimste route dan de kortste. Ook de experts kwamen in de Fiets­ambassade aan hun trekken tijdens een brainstormsessie van het Urban Gro Lab. Een mooie mix van stu­ denten, gebruikers, wetenschappers en beleidsmedewerkers boog zich over de vraag hoe we in Groningen de massale stroom fietsers een plek kunnen geven.

Want op drukke tijden is het woekeren met de ruimte, vooral in de binnenstad.

In het weekend een stalling zoeken bij het Hoofdstation is een ware puzzel­ tocht. En op zaterdagmiddag rijden mensen bijna de winkels in om hun fiets te kunnen stallen op de Vismarkt of Grote Markt. Op zoek dus naar inno­ vatieve en positieve oplos­singen voor het fietsparkeren. Die zijn er volop.

Het parkeren van je fiets is een kwestie van gedrag en maatwerk. Op verschil­ lende tijdstippen hebben verschillende doelgroepen (studenten, gezinnen, toeristen) verschillende wensen en behoeften.

Het onder­scheid tussen de kort par­ keerder en de fietser, die langdurig een tweewieler stalt, is evident. Parkeerge­ drag is te beïnvloeden met tijdelijke maatregelen zonder een rigoureuze ruimtelijke herinrichting, zo laten ex­ perimenten in Groningen zien.

Te denken valt aan tijdelijke fietsrek­ ken, rode lopers om winkel­ingangen vrij te houden, fietsvakken in de bestrating en nachtelijke fietsvakken door middel van lichtprojecties. Maar ook slimme apps, sensoren en digitale beloningssystemen kunnen de fietser met een parkeervraag helpen een plekje te vinden. In de toekomst kunnen smartphones daarbij een handje helpen.

Fietsers hebben vooral behoefte aan bereikbare en herkenbare stallingen zonder bijkomende kosten, zo leert de praktijk. Dat kan ook met minder fiet­ sen. Door fietsen uit te rusten met een identificatiemiddel is het mogelijk om een slim leenfietsenplan te beginnen en meer inzicht in gedrag en gebruik te krijgen. We fietsen in Groningen veel en daar moeten we heel erg blij mee zijn. Let’s Gro en de Fietsambas­ sade leren ons dat we de fiets moeten herwaarderen. De kwaliteit verbeteren door innovaties en voorop te lopen op wereldschaal. Groningen als Fietsstad 3.0. Een stad waarin de fiets een nog grotere rol gaat spelen en bijdraagt aan een prettig, gezond en duurzaam leef- en woonklimaat.

41

TH

REVITALIZING THE BIKE With over forty years of cycling expe足 rience Groningen has grown to become an example cycling city for the rest of the world. Today, almost 60 percent of traffic within the city boundaries is by bicycle. For us this is just part of daily life, for the rest of the world a dream to aspire to. Cycling is fast, smart and healthy; the recipe for live足 able and appealing cities. During Lets Gro Groningen opened its doors to the Bicyle Embassy, and invited its residents to share their thoughts, opinions and plans regarding the bicyle. Popular topics were the bicycle parking; in search of new and innovative ways to

solve this problem. Also cycling safety, with 90 percent of visitors believing the city center would be a safer place without cars and busses. And how to deal with the heavy cycle traffic during peak times. In short Groningen should be proud of its cycling status. The Bicyle Embassy and Lets Gro teach us to revalue the bicycle, improve quality through innovation, and continue lea足 ding worldwide. Groningen as Bicycle City 3.0. A city where cycling continues to grow contributing to a pleasant, healthy and durable living environment.

Groningen is fietsen, fietsen is Groningen, Groningen is 050, 050 is een fiets.

Het kan bijna geen toeval zijn dat het netnummer 050 zich uitermate leent om te verworden tot het ultieme beeldmerk dat staat voor fietsen in en rond de meest fietsminnende stad van Nederland.

Nergens ter wereld wordt er zoveel gefietst als in Groningen. Jaarlijks fietsen alle stadjers bij elkaar ongeveer 180 miljoen kilometer(!) De grote populariteit van de fiets komt doordat Groningen de ideale voorwaarden heeft: het is een compacte stad waar de afstanden klein zijn, het klimaat is niet te warm, niet te koud, meestal niet te nat, de lucht is schoon en het is veilig.

Het logo is een ode aan alle fietsers in Groningen en zal de komende jaren gebruikt worden bij elke uiting rondom fietsen in Groningen.

43

COLUMN

NICK STEVENS CLOGISH.NL

Let’s Gro 2014 Made in Groningen When you hear the words “Made in......” what place comes to mind? Perhaps you think of China and mass produced consumer goods. Bangladesh for clo­thing. Or maybe Germany comes to mind with a strong image of high quality technical and engineered products.

If I say “Made in Groningen”, what comes to mind now? The region’s fa­ mous Mustard and Droge worst? Wind and Gas energy? Sugar and Tobacco and publishing?

When I heard “Made in Groningen” was to be the theme of Let’s Gro 2014, I didn’t think about products, but about people and business. More specifically, about entrepreneurship. Partly because I spend a lot of time thinking and work­ ing with entrepreneurship - but also because it’s starting to become such an important part of the future of Groningen.

Like much of Western Europe, the Netherlands is a pretty good country for entrepreneurship. We currently rank #13 in the world, but over recent years we’ve started to slide down the rankings. One of the main areas we can make improvements with is teaching people more about entrepreneurship - both making them aware, but also improving skills. Therefore it seemed obvious, to me and the Let’s Gro team, that we build some entrepreneurial elements into to the event program.

HERE’S SOME OF THE HIGHLIGHTS OF THE PROGRAM: During the entire festival, KPMG Gro­ ningen maintained an open dialogue with the general public, who could ask for free advice as well as provide insight on how they were thinking about their future in Groningen.

45

Martijn Huis, Pol de Bruin and Mike Moyer each held an inspiration session on “Modern Funding Models” - teach­ ing the audience new ways to start and fund their business. Let’s Gro was also chosen to be the event where the Dutch translation of Moyer’s “Slicing Pie” method and book was launched.

Niek Huizenga held a great hands on workshop to demonstrate the princi­ pals and process of investments for startups, which was rounded off by Mike Moyer giving an entertaining but essential session on how to become a great pitcher/presenter.

Lykle de Vries, Stefan Wobben and Robin Balser presented their learnings and visions about future economies and culture, providing insight on important

topics like sharing, management and the future of work, jobs and salaries.

The end of the program was rounded off by a set of presentations from the Hack of a City event held just before Let’s Gro. A fantastic crossover part­ nership where the Let’s Gro audience was able to pledge their support to­ wards new projects solving local social issues.

The events were well received, atten­ dees came from as far as Hamburg to attend. Together I feel that we were able to deliver some meaningful con­ tent to our citizens, whilst taking a role in making Let’s Gro 2014 a fantastic event. Roll on Let’s Gro 2015.

DH

Bijdehand

Roofbeekeeping “In preparation of Let’s Gro we really needed to go back to our basics and think about who we are and what our message to Groningen was.

It gave us a better direction. Respect the bee’ is our message. It’s is an extremely important chain in the eco-system, but they are dying out!

We want educate people on what they can do to support the bee, and to make people more aware of the potential of bee products such as honey or. It was great to get so much positive feedback. People of all ages are interested in bees and what we have to say. This has given us the motivation to continue developing our activities. In 2015 we will be organi­sing more workshops. We want to start a movement in Groningen where people take responsibility for the green in their neighbourhood.

And we want to see bees flourish in the parks and on the balconies of Groningen. It all starts with on small step towards action” DAJANA HEREMIC, INITIATOR #118 BIJDEHAND www.bijdehand.wix.com/imkeren & www.facebook.com/BijdehandImkeren

Creatief Onderweg

Groningers maakten kennis met de creatieve ondernemers van morgen en nu.

Na Let’s Gro 2013 gingen Creatieve Ondernemers en studenten op het Alfa-college met elkaar in gesprek over Creatief Ondernemen èn Ondernemend onderwijs. En dat leidde op 22 november 2014 tot de eerste editie van Creatief Onderweg. Op zes locaties lieten vijfenzeven­ tig bedrijven en twintig studenten zien hoe zij STAD mooier maken.

Op een feestfiets gingen vertegenwoordigers uit politiek, onderwijs en bedrijfsleven Creatief Onderweg. Zij werden verrast door de diversiteit.

Ook andere bezoekers waren heel positief. We willen dan ook graag op dit fundament voort bouwen. Om niet onder te sneeuwen in het wel erg grote aanbod van Let’s Gro en omdat we denken dat een ondernemers­ route in het voorjaar meer publiek zal trekken gaan we werken aan een Creatief Onderweg in mei 2016. We zoeken samenwerking met partijen, die zich ook met creatief ondernemerschap en de ontwikkeling daarvan bezighouden, zoals de Ondernemersacademie, CINN en het Stadslab. www.facebook.com/creatiefonderweggroningen

47

NL

SMOAK

NM

Op zaterdag 22 november was Let’s Gro HeadQuarters omgebouwd tot een waar food- en lifestyle event: SMOAK. De mooiste baard van Groningen werd gekozen, Sinter­ klaas was op bezoek. Vakmensen uit Groningen lieten hun skills zien.

Er was zo ontzettend veel te zien en beelden zeggen vaak meer dan 1.000 woorden, dus we voegen het woord maar bij de daad. Gelukkig hebben we de foto’s nog!

WIL JE NOG MEER ZIEN VAN SMOAK? CHECK DAN WWW.LETSGRO.NL DE PAGINA PROGRAMMA EN DAN #016.

NM

NM

RK NM NM

51

NM

NM

NM

Energy Transition

Studenten onderzoeken concepten voor energietransitie die bijdragen aan een duurzame maatschappij.

“Energy Transition was in samenwerking met de Academie van Bouwkunst en het Honourscollege van de Hanzehogeschool. Tijdens de bijeenkomst is een concept (van een student van de academie van Bouwkunst) gericht op Energy Transition gepresenteerd en door twee groepen verder geholpen. De twee groepen hebben elk plannen gemaakt om het concept dichter bij daadwerkelijke realisatie te brengen.

Concreet qua uitkomsten liggen er nu twee plannen en gaat een student die heeft deelgenomen aan het festival ook afstuderen bij de Academie van Bouwkunst om de ideeën die tijdens Let’s Gro zijn gecreëerd dichter bij realisatie te brengen.”

JOHANNES POSTEMA, INITIATIEFNEMER #022 ENERGY TRANSITION

LS

Ziek of gezond? & Speurtocht naar gronings geluk

Over het zelfhelend vermogen van de mens.

“Het programma op Let’s Gro wordt vervolgd met een debat over/ zoek­ tocht naar Positieve Gezondheid. Inclusief de gevolgen van hardnekkig defect-denken en defect denken voor ons zorgstelsel. En natuurlijk: hoe het anders beter kan.”

MARLIEKE DE JONGE, INITIATIEFNEMER #058 ZIEK OF GEZOND? & #042 SPEURTOCHT NAAR GRONINGS GELUK

Goalsetting for students

Een workshop als voorbereiding op je carrière.

“Let’s Gro is een belangrijk initiatief en om de stad op de kaart te zetten door middel van een open platform is echt een goed idee. Bij een volgend festival willen we graag weer met de mensen van Let’s Gro om tafel om te kijken hoe we een nog beter onderdeel neer kunnen zetten”.

TOM WESTERBEEK, INITIATIEFNEMER #067 GOALSETTING FOR STUDENTS www.aiesec.nl

53

FJ

EN tekst Lior Steinberg

JANE’S WALK On a chilly Saturday morning in November, more than 50 people gathered in Groningen to discuss about how to make cities better. Most of them weren’t architects or urban planners, but “regular” people who just wanted to know more about city making.

55

The occasion was the first ever Jane’s Walk in Groningen, as part of the Let’s Gro festival. Jane’s Walk is a move­ ment of free, locally led walking tours inspired by Jane Jacobs.

The walks, which normally take place during Jacob’s birthday in May, get peo­ ple to explore their cities and connect with neighbors. The initiative started in 2007 in Canada, and since then has spread all over the world. In 2014, over 40,000 people joined more than 1,000 walks in 6 continents, 25 countries and 134 cities.

I led the walk and presented some of Jacob’s ideas. She wrote her book ‘The Death and Life of Great American Cities’ in the early 1960’s, when urban planners all over the world were sure

that building more roads and highways would make cities flourish. Living in New York City, Jacobs knew that more cars could not be the solution. Despite not having any education in the field of urban planning, she described the wonders of daily street life and hit a nerve among the city’s residents.

Back in Groningen, after over half a century since Jacob’s classic was published, we walked through the city center and looked for the four condi­ tions she claimed to make a neighbor­ hood better: mixture of functions, short blocks, buildings in different conditions and sufficiently dense concentration.

From the vibrant Oude Kijk in ‘t Jatstraat, through the cozy Hortusbuurt and to the reviving Boterdiep, we observed

_ EVEN WHEN DECISION MAKERS HAVE GOOD INTENTION, THEY CANNOT POSSIBLY GRASP ALL THE RESIDENT’S DESIRES

all around us and searched for the strengths and weaknesses of Groningen.

When presenting the idea of a Jane’s Walk in the city, some asked how it could contribute in the long run. In my opinion, residents should have more knowledge about city making.

Even when decision makers have good intention, they cannot possibly grasp all the residents’ desires. By giving locals some insights about urban planning, we can expect them to participate more in the decision making process in their city.

After the walk, some participants asked me about the next time. This piece is a great opportunity to announce that on May 1st, 2nd and 3rd hundreds of cities will be celebrating Jane’s Walk 2015.

Groningen will be one of them, and the plan is to have more walks, more par­ ticipants and more topics. Do you want to lead a walk about cafés, gardens, display windows or any other topic?

Please contact me. LIOR@LVBLCITY OR VIA WWW.LVBLCITY.COM

05

FJ

COLUMN

THEA WARRINGA VAN INNOVATIELAB GRONINGEN

BlokjeOm, over de kracht van vertellen en ontmoeten.

Wat vinden wij, stadjers, belangrijk?

Waarom doen we wat we doen? En hoe doen we dat? Wanneer we elkaar vertel­len over onze eigen drijfveren om iets te doen en de ervaringen die we hierbij opdoen, leidt dit vaak tot onderling begrip en betrokkenheid. Het delen van verhalen geeft ons nieuwe inzichten en kennis, het inspireert en geeft de burger moed. BlokjeOm maakt de verhalen, van mensen die nieuwe mogelijk­heden zien en aanpakken, zichtbaar en bespreekbaar. Tijdens Let’s Gro zijn we op expeditie gegaan, op zoek naar de verhalen van de mensen achter de initiatieven.

In het overvolle programma van Let’s Gro zien we dat veel gemeentelijke en

maatschappelijke organisaties de kans pakken om zichzelf te presenteren en ook weet ondernemend Groningen er wel raad mee. Het vinden van de nuchtere stadjer die het heft in eigen hand heeft genomen en gewoon is begonnen aan dat wat hij belangrijk vindt, vraagt wat speurwerk. Uiteinde­lijk blijkt hij door het hele programma te vinden te zijn. Ook achter de vlaggen van gemeente en andere organisaties.

Dat stemt optimistisch. De samen­ werking tussen stadjers, ondernemers, gemeente en instellingen leidt inmiddels tot projecten met nieuwe invalshoeken.

Het verhaal van Mendel Bouman, lid van het vernieuwingsnetwerk en mede initiatiefnemer van Hack of a City, heeft zijn weg dan ook gevonden naar de

AW

2e uitgave van BlokjeOm. Toch mogen de ideeën van initiatiefrijke stadjers, wat ons betreft, nog wat meer in het licht staan. De ambities van de gevestigde organisaties op het vlak van healthy ageing, nieuwe start-up’s en burgerparticipatie liggen er wat dik op, terwijl onder deze bovenste PR-laag een veel gevarieerder en mooier landschap aan mogelijkheden en initiatieven zichtbaar wordt.

We zijn erg geraakt door de mooie ontwikkelingen op het gebied van Stadslandbouw en het Free Café is hét pareltje wat we op Let’s Gro ontdekten.

Deze initiatieven zijn, bijna letterlijk, ontsproten uit de breinen van mensen die andere oplossingen zoeken voor vraagstukken die ze in hun leefomgeving tegenkomen. Veel gevestigde organisa­

ties zijn gewend om te bedenken en te bepalen, maar mensen volgen bij voorkeur een eigen, natuurlijk pad.

De beweging van onderop, de initia­ tieven van actieve burgers en sociale ondernemers, moet nog meer ruimte en aandacht krijgen. Juist daarom hopen we dat Let’s Gro dit jaar door­ gaat en alle bijzondere mensen en bijzondere ideeën in alle hoeken van de stad, in het licht zet.

DE VERHALEN UIT DE EXPEDITIE, EN MEER, VIND JE OP DE WEBSITE WWW.BLOKJEOM.COM BLOKJEOM BIEDT EEN PLATFORM WAAR VER­ TELD, GELUISTERD EN GEDEELD WORDT. WE VRAGEN IEDEREEN MEE TE DENKEN, MEE TE VERTELLEN EN MEE TE DOEN: WWW.BLOKJEOM.COM

59

FJ

Let’s Toentje

Er is in de moestuin en het toekomstige winkelpand en restaurant een keur aan Gezellige activiteiten georganiseerd waarin let’s toentje een doorkijkje gaf naar de activiteiten van 2015.

“We hebben een prachtig weekend gehad met veel aanloop op de tuin en ons toekomstig restaurant en winkel. De (media) aandacht en reacties van alle bezoekers hebben ons nog meer overtuigd dat we op het juiste spoor zitten. Het festival heeft, naast dat we zijn meegenomen in de media activiteiten van Let’s Gro, onze reeds bestaande plannen met onze samenwerkingspartners verder uitgekristalliseerd. Dit zal het komende jaar resulteren in een prachtig programma op het gebied van armoede verlichting, voedselbeleving, bio-based activiteiten en DIY.” JOS MEIJERS, INITIATIEFNEMER #028 LET’S TOENTJE www.facebook.com/toentje.stadswerf

Plussers doen Projecten

Groningen plus zocht tijdens Let’s Gro 55-plussers die mee wilden denken over projecten voor een leefbare stad.

“Glansrijk ouder worden, noem ik het wel eens. Als je ouder wordt, dan wordt alles minder. Dat woordje ‘minder’ vervangen wij graag door ‘plusser’. We zijn erg actief in de samenleving. Zo bieden onze actieve ouderen hulp aan kwetsbare leeftijdsgenoten. We hebben een zwemclub geadopteerd. Mensen moeten blijven kunnen zwemmen, ook als de subsidie van de gemeente stopt. We hebben contacten met de Hanzehogeschool. Gepensioneerde verpleegkundigen koppelen we aan jonge verzorgenden in opleiding. Hartstikke leuk. Internationale con­ tacten onderhouden we met onze Oosterburen. Daar ligt veel meer de nadruk op zelf initiatieven nemen. Wat bij ons nog in de kinderschoenen staat is de social media. Dat biedt veel mogelijkheden en willen we aan werken. Vanuit het publiek gaat al een vinger omhoog en een ervaren social media vrijwilliger dient zich aan. Zo gaat dat dus bij Plussers doen Projecten!”

GERT LOS, INITIATIEFNEMER #038 PLUSSERS DOEN PROJECTEN www.seniorenkrantgroningen.nl

61

NL tekst Harry Annen

WE KUNNEN ALS GRONINGEN NOG MEER EEN SMART CITY WORDEN

“Als de stad Groningen zich afvraagt hoe ze zich het beste kan profileren als digitale stad en mee wil doen in de laatste trends, dan is het slim zich op drie gebieden te richten: wees een smartcity, wordt social connected via online platforms en maak soep van de enorme hoeveel data die overal te vinden is.” Dat zegt Jarno Duursma van SMC050.

63

SMC050 is een terugkerend evenement in Groningen. Het heeft als doel om professionals, bedrijven en experts op het gebied van social media, technolo­ gische trends en digitale innovatie bij elkaar te brengen. De club heeft inmiddels ongeveer 1.300 leden.

Eens in de zes weken wordt een avond georganiseerd in Martiniplaza waar leden luisteren naar lezingen, elkaar ontmoeten en ideeën delen en opdoen.

Voor Let’s Gro werd een speciale editie van zo’n avond gehouden. Vier internet­ ondernemers hielden onder leiding van Jarno en mede-organisator Antje Meindersma, een interactieve sessie.

Behandeld werden onder andere: Hoe ziet de toekomst van winkelen eruit, online en offline? Welke mobiele

ontwikkelingen moeten we in de gaten houden en wat zijn daarin de nieuwste trends? Ook werd aandacht besteed aan ‘The internet of things’; het feit dat steeds meer apparaten en fysieke objecten met het internet en elkaar verbonden zijn. Ook kwamen de mogelijkheden van de grote berg beschikbare data (Big data) als trend voorbij.

“Het was een prima bijeenkomst waar ik met een goed gevoel op terugkijk”, vervolgt Jarno. “En met 160 deelne­ mers was het een mooie opkomst.

Er werd volop meegedacht en omdat het interactief was, konden bezoekers tussendoor vragen stellen. Dat leverde mooie discussies op.

EG

_ THE INTERNET OF THINGS; STEEDS MEER APPARATEN EN FYSIEKE OBJECTEN ZIJN MET HET INTERNET EN ELKAAR VERBONDEN. Als ik kijk naar de Stad Groningen dan vind ik dat we uit deze bijeen­komst kunnen halen dat we als stad nog meer een ‘smart city’ kunnen worden. Denk aan fysieke objecten die via internet en sensortechnologie verbonden zijn aan het internet. Huizen, auto’s, fietsen, vrachtwagens, marktkramen en de riolering om maar eens iets te noemen.

De data die dat oplevert is van onschat­ bare waarde en kan voor de stad veel voordeel opleveren. En daarbij: bijna iedereen heeft een smartphone en via apps of social media kun je burgers vragen om ook hun inspraak, gegevens

of ideeën te delen met de Stad. In het klein is de Meldstad app daar al een voorbeeld van. Daarmee melden burgers via een app allerlei problemen in de openbare ruimte. Een enorme win-win situatie. Als Groningen zich de komende tijd met deze onderwerpen gaat bezighouden, hebben ze zeker een streepje voor.”

OP WWW.LETSGRO.NL KUN JE DE PRESENTA­TIES VAN DE INTERNETONDERNEMERS TIJDENS LET’S GRO TERUGKIJKEN. GA NAAR DE PAGINA ‘PROGRAMMA’ EN CHECK #044.

65

AW

Ecologisch Imkeren

Een lezing over ‘anders ondernemen’. Er werden relaties gelegd tussen het bijenleven, ecologisch geproduceerde honing, biodiversiteit en de didgeridoo.

“Door het programma bij Let’s Gro voor mijn rekening te nemen heb ik meer inspiratie gekregen voor het verder ontwikkelen van mijn onder­ neming De Kleine Salamander. Ik wil met name het onderdeel Anders Werken - Anders Leven - Anders ondernemen verder gaan uitwerken.

Ik heb leuke contacten opgedaan tijdens Let’s Gro en de tijd moet uit gaan wijzen of ik daar iets aan over ga houden”.

SJOERD BONNEMA, DE KLEINE SALAMANDER, INITIATIEFNEMER #071 ECOLOGISCH IMKEREN www.dekleinesalamander.com

NM

WORKOUT PARK GRONINGEN

67 AW

Voedselverspilling uit de kast

Een debat over het tegengaan van voedselverspilling.

“Tijdens het debat zijn er vier knelpunten naar voren gekomen rondom voedselverspilling in Groningen; waardebepaling van voedsel, de logistiek, communicatie in de keten en kennis rondom voedsel. Ook werd duide­ lijk dat er in de stad veel mensen zijn die hiermee bezig willen gaan.

Op 19 januari werd daarom een tweede debat georganiseerd door Youth Food Movement. Zo’n 30 mensen kwamen samen in het Biotoop, Haren om voor de knelpunten concrete oplossingen te vinden. Één voorstel is om een ‘Groente Madurodam’ te bouwen waarop duidelijk wordt wat er allemaal in de regio verbouwd wordt. Door samenwerken maken we er een succes van!”

HANNEKE LESTESTUIVER, YFMGRONINGEN, INITIATIEFNEMER #011 VOEDSELVERSPILLING UIT DE KAST www.facebook.com/YfmGroningen & www.wijkomenuitdekast.nl

NL & EN

Zonder enthousiaste mensen, geen Let’s Gro. Maar wie zijn de enthousiaste mensen? Daarom even een klein kijkje in onze meewerkers keuken. Dit is natuur­ lijk maar een hele kleine greep uit alle meewerkers.­ In totaal werken er zo’n 200 mensen mee. Dit is inclusief alle initiatiefnemers die een programma­ onderdeel organiseren.

“HET CREËREN VAN EEN INSPIRATIEFESTI­

“IN AUGUSTUS BEN IK BEGONNEN AAN

VAL WAS EEN FANTASTISCH DOEL: ZÓVEEL

MIJN STAGE BIJ LET’S GRO. HET IS VOOR

INITIATIEVEN MET POTENTIE, DIT MOETEN

MIJ EEN LEERZAME EN INSPIRERENDE

WE DELEN EN VERDER BRENGEN! DE

PERIODE GEWEEST. IK HEB VEEL MOGEN

SAMENWERKING MET DE ORGANISATOREN

DOEN, BIJVOORBEELD ONLINE/OFFLINE

EN DE INITIATIEFNEMERS WAS DAARNAAST

MARKETING, PROJECTLEIDER FILM,

REUZE INTERESSANT, OMDAT IEDEREEN

WEBSITE ONDERHOUD, BIJWONEN VAN

ENORM ENTHOUSIAST WAS EN MET TE

ZAKELIJKE AFSPRAKEN. HET IS EEN

GEKKE IDEEËN KWAM. VANWEGE EEN

HECHT EN LEUK TEAM WAAR JE IN

AU PAIR BAAN IN AUSTRALIË HEB IK HET

TERECHT KOMT. DE DRIE MAANDEN

FESTIVAL HELAAS ZELF NIET MEE KUNNEN

VLOGEN VOORBIJ, EEN STAGE OM AAN

MAKEN, MAAR ALLE VOORBEREIDINGEN

TE RADEN!”

MEEMAKEN WAS AL TE GEK!”

BO LUIMSTRA, STAGIAIRE

NYNKE DE JONG, PROGRAMMATEAM

COMMUNICATIE & EVENTORGANISATIE

DE MEEWERKERS 69

“SAMEN MET PIETER SPOELSTRA BRACHT

“I ALWAYS ADVICE PEOPLE TO FOLLOW

IK ALLE BENODIGDHEDEN VOOR ALLE

THEIR HEART AND THIS SUMMER I TOOK

ACTIVITEITEN IN KAART. VAN HONDERDEN

MY OWN ADVICE AND WALKED INTO LET’S

STOELEN, TOT MICROFOONS TOT EEN

GRO HQ OFFERING MY SERVICES, AS A

WATERBAK VOOR EEN HOND.

BILINGUAL STADJER. I FEEL STRONGLY

WE REGELDEN ALLE LOGISTIEK. IK HEB 2

ABOUT WHAT LET’S GRO STANDS FOR

GEWELDIGE DAGEN MOGEN BELEVEN MET

AND AM PROUD TO BE PART OF A

EEN FANTASTISCH TEAM. OP ZATERDAG­

MOVEMENT THAT INSPIRES, CONNECTS

AVOND ROLDE IK TEVREDEN EN VOLDAAN

AND CREATES­. EVEN AFTER 30 YEARS

IN BED EN DROOMDE IK OVER LET’S GRO

LET’S GRO HAS OPENED MY EYES TO

2015....”

THE MAGIC OF GRONINGEN.”

HILLY BIJL, PRODUCTIETEAM

VICTORIA VAN DER SCHANS, COMMUNICATIETEAM

BEDANKT! Alle meewerkers nogmaals heel erg bedankt voor jullie tomeloze inzet, de vele uren die jullie hebben gemaakt en het enthousiasme waarmee jullie Let’s Gro tot een succes hebben gemaakt.

“HET VIEL ME OP DAT LET’S GRO AL WEER

“DE ONLINE BUZZ ROND LET’S GRO WAS

MEER BEKEND WAS DAN DE EERSTE

ENORM. IN HET COMMUNICATIETEAM

EDITIE IN 2013. DE ZATERDAG WAS HEEL

KONDEN WE HET BIJNA NIET BIJBENEN.

LEUK OP HET HOOFDKWARTIER VAN LET’S

EN HET ‘EXPLODEERDE’ PAS ECHT TOEN

GRO. LEUKE MENSEN, VEEL VERSCHILLENDE

HET FESTIVAL AAN DE GANG WAS.

KRAAMPJES EN EEN HEUSE BAARDEN­

GEWELDIG OM MEE TE MAKEN!”.

COMPETITIE (WAAR IK ZELF ONDER

GILBERT SEWNANDAN, SOCIAL MEDIA

ENIGE SOCIALE DRUK OOK AAN HEB MEEGEDAAN). DOOR MIJN CREW (JELMER EN ROXANNE) EN DE DIVERSITEIT AAN MENSEN WAS DIT FESTIVAL WEL 1 VAN MIJN HOOGTEPUNTEN IN 2014.”

IVO FONTIJN, VERANTWOORDELIJK VOOR CATERING

“ALS FOTOGRAAF ZOEK JE NAAR MOMEN­TEN.

“WAUW! IK KREEG ZOVEEL ENERGIE VAN

EMOTIE, SFEER, BEELDEN. GENOEG TE

LET’S GRO. HET ENTHOUSIASME VAN

ZIEN TIJDENS EN RONDOM HET FESTIVAL.

DE INITIATIEFNEMERS OVER HUN EIGEN

SOMS ZEGT EEN FOTO INDERDAAD MEER

ONDERDEEL. DE ONDERDELEN ZELF.

DAN 1000 WOORDEN. MAAR HOE ZET JE

HET IK-VOND-HET-FANTASTISCH-IK-

INSPIRATIE EN ENTHOUSIASTE IDEEËN OP

WIL-VOLGEND-JAAR-WEL-WEER-GEVOEL

EEN FOTO? DAN IS WAT JE NIET ZIET EN

OVERHEERST. DE SFEER, DE BEZOEKERS,

HOORT WEER “VEELZEGGENDER”. ERBIJ

ALLES!”

ZIJN DUS!”

ANKE DIJKHUIS,

DOLF FLINKER, FOTOGRAAF

FILMMAKER/INTERVIEWER

FOTOCLUB NOORDENVELD

OOK ENTHOUSIAST OVER LET’S GRO? WORD VRIJWILLIGER!

STUUR EEN MAIL NAAR LETSGRO@GRONINGEN.NL

Om een festival als Let’s Gro te organiseren zijn er vele handen nodig. We zijn dan ook blij dat er altijd weer mensen op ons pad komen die vol enthousiasme de taken die er liggen op zich nemen.

Het zijn allemaal vrij­willigers, maar wij noemen ze liever mee­ werkers. Lijkt het je leuk om ook een bijdrage te leveren aan het festival? Laat het ons weten.

De functies kunnen variëren van: fotograaf, verslaggevers, locatie­ managers, runner, reclamever­ spreiders, twitteraars, etc.

71

Kairos wandeling

Elkaar echt ontmoeten met de voeten in de klei.

“Bijzonder”, “Heel inspirerend” en “Wonderlijk, hoe snel je met een wildvreemde in zo’n mooi open en persoonlijk gesprek terecht kunt komen”. Dit is een greep uit de reacties die we kregen na afloop van onze Kairos-wandeling tijdens Let’s Gro. We zagen stralende koppies en er was een uitgelaten sfeer. Wat een geweldige energie was er die ochtend ontstaan! Geïnspireerd door deze energie hebben we vlak daarna een besloten Facebookgroep opgericht waarmee we je op de hoogte houden van nieuwe wandelingen. Deelname is gratis en iedereen is welkom. Ook is er een compleet programma voor bedrijven uitgewerkt. Dit is erop gericht om meer onderlinge verbinding en echte open communicatie tussen medewerkers tot stand te brengen. We passen het voor iedere opdrachtgever op maat aan. Eens hardop denken en praten over de mogelijkheden? Leuk! Neem dan contact met ons op”.

JONAS VAN DER VLUGT, INITIATIEFNEMER #049 KAIROS WANDELING www.jonasspeeltmetvuur.nl

FJ

Let’s Gro Kids

Ideeën over het Groninger Forum van kinderen.

“We vroegen aan elf doodgewone en tegelijkertijd fantastische kinderen @Let’s Gro Kids wat er in de toekomst allemaal in het Groninger Forum moet komen als de deuren in 2017 open gaan. Een klein aantal ideeën delen we alvast. Als het aan de kinderen ligt komt er in het #forumlab van het Groninger Forum: - een holografische verbeeldingskamer met 3D- televisies waar je met een speciale bril terug kan reizen in de tijd.

- een oerwoud van bomen met verlichte takken waar van wol en loom­ bandjes gebreide hangmatten tussen hangen. Je kan hier klimmen en ervaren hoe het leven in de wilde natuur is. Kinderen met heimwee kunnen hier ‘s nachts leren logeren.

- een gebied voor de grote glazen wand waar de waterkringloop nage­ bootst is, waar zonnepanelen staan en waar je kan schuilen voor de regen in een hut waar alleen kinderen de toegangscode kennen. Volwassenen zullen nooit weten hoe de binnenkant van deze plek er uitziet.

- een ruimte waar je alleen kan zijn, waar je nooit gepest wordt en als je boos bent met dingen kan smijten zonder ernstige gevolgen.

- een hoek, afgesloten van de echte doe-ruimte, waar je rustig spellen kan spelen met je vrienden.

Uiteraard gaan we aan de slag met deze en de andere ideeën. En gelukkig mogen we ze te allen tijde bellen als we meer inspiratie nodig hebben”. www.groningerforum.nl & www.moedersingroningen.nl

73

NL & EN

EEN FESTIVAL OVER DE TOEKOMST VAN GRONINGEN HOE, WAT EN WAAROM? Let’s Gro is een inspiratiefestival over de toekomst van de stad. Samen denken en dromen over hoe de toekomst van Groningen zou kunnen zijn en elkaar laten zien wat er nu al in Groningen gebeurt en wat wij samen voor elkaar kunnen krijgen in de nabije toekomst.

Groningen barst van de goede initia­ tieven en innovaties, en het potentieel is nog vele malen groter. Tijdens Let’s Gro halen we alle goede ideeën voor de toekomst op. We hopen dat daar goede toepasbare ideeën uitkomen die de Stad in economisch, sociaal of cultureel opzicht helpen een voorspoedige toekomst op te bouwen.

HOE IS LET’S GRO ONTSTAAN? Aan het begin van 2013 speelden een aantal thema’s in de stad en maatschappij een grote rol.

Zoals bijvoorbeeld de veranderende

maatschappij, de veranderende rol van de overheid, de financiele en eco­nomische crisis en de steeds bre­ der gedeelde wens en de noodzaak om duurzaam en verantwoord om te gaan met de omgeving. Met die thema’s in het achterhoofd is Let’s Gro ontstaan.

De vraag was hoe kunnen we de stad inspireren en nieuwe energie aanboren.

Het eerste antwoord daarop was het organiseren van een tweedaags festival om het samen over de belangrijke thema’s voor de stad te gaan hebben.

Een festival voor en door Stadjers. Het festival gaat om het elkaar inspireren

en daarnaast heeft Let’s Gro als doel te verbinden en kruisbestuiving tussen mensen en ideeën te creëren. Dit met als hoofdthema: de toekomst van Gro­ ningen. Kortom: hoe maken we de Stad nóg mooier en beter.

WAAR GAAT LET’S GRO OVER? Let’s Gro gaan in eerste instantie over de toekomst van de stad. En die toekomst bestrijkt vele onderwerpen.

Denk aan energie, duurzaamheid, ge­ zondheid, voedsel, maatschappij, sport, kunst, cultuur, bereikbaarheid, ruim­

telijke ontwikkeling, jong talent, onder­ wijs, economie, start ups. Kortom: alles wat jou en ons in en om de stad bezig houdt.

WIE ORGANISEERT LET’S GRO? De gemeente Groningen faciliteert de podia en de festivalorganisatie op de achtergrond. De invulling en de or­ ganisatie van de inhoud van de diverse presentaties, debatten, demonstraties en/of showcases ligt in handen van Stadjers en andere partijen, clubs, instellingen en organisaties uit Stad en

LET’S GRO IN HET KORT Let’s Gro gaat in eerste instantie over het (toekomstig) succes van Stad.

‘Show your darlings’ : laat anderen kennismaken met jouw goede ideeën en deel je inspiratie.

Groots en meeslepend mag, maar Let’s Gro wil ook onbekende pareltjes ruimte geven.

De gemeente Groningen faciliteert de podia en de festivalorganisatie op de achtergrond.

Inhoudelijke, communicatieve en organisatorische verantwoordelijkheid ligt in handen van de initiatiefnemers.

Let’s Gro is onderscheidend en inspirerend. Een plek voor ontmoeting.

Gratis toegankelijk festival verspreid over 2 dagen.

FACTS 8.500 visitors

120 ACTIVITIES:

3 about bee’s

More than 120 initiators

10 about food

2 activities for kids

36 locations throughout the city

17 about Art & Culture

1 boot trip

More than 50 volunteers

4 tours

7 about Energy

46 of the programs were

14 about social subjects

suitable for internationals

24 about Urban Development

6 city walks

10 about Health & Safety

Ommeland. Het resultaat van Let’s Gro is te beschouwen als een kadootje van Groningers aan Groningers.

VOOR WIE IS HET FESTIVAL BESTEMD? Het festival is bestemd voor jong en oud. En uiteraard voor iedereen die iets met Groningen heeft. Er geldt geen minimum- of maximumleeftijd. Ieder­ een is van harte welkom.

HOE KAN HET DAT HET PROGRAMMA ZO VOL IS? Veel gehoord dit jaar is dat het pro­ gramma zo vol is, zo vol dat sommigen door de bomen het bos niet meer zien.

Dat begrijpen we. De toekomst van de Stad is een breed begrip en daarnaast is iedereen die een goed idee heeft over de toekomst van de Stad van harte welkom op ons festival. Dat betekent dat bij veel ideeën en initiatieven het programma vol is. Waarschijnlijk zal dit in 2015 niet anders zijn. Waar we

wel iets aan kunnen veranderen is dat we de bezoekers beter willen onder­ steunen met een duidelijke timetable en programmasuggesties. Overigens blijft de diversiteit van het festival ook wel de belangrijkste charme, dus divers­en vol zal het programma wel blijven is onze inschatting.

WAT WORDT ER GEDAAN MET ALLE IDEEËN EN INITIATIEVEN DIE BOVEN KOMEN DRIJVEN? Het festival wordt voornamelijk geor­ ganiseerd om goede ideeën en plannen in Groningen naar boven te halen, zichtbaar en groter te maken. We hopen natuurlijk daarmee dat een idee of een initiatief een goede voedingsbo­ dem treft voor verdere ontwikkeling.

Dat gebeurt ook daadwerkelijk. We horen terug van vele initiatiefnemers dat ze interessante contacten hebben opgedaan tijdens het festival.

77

A FESTIVAL ABOUT THE FUTURE OF GRONINGEN: HOW, WHAT AND WHY? An inspirational festival about the future of the city and region. Collecting all the amazing ideas, innovations and initiatives that Groningen holds and giving them an opportunity to shine and to grow.

With a change in society, the role of the government, the economic crisis and a wish to live a more sustainable life the idea of an inspirational festival was born with the objective to connect people, revive energy, and inspire great ideas. All focussed on the thought of making Groningen a better and nicer place to be.

Let’s Gro covers a range of topics such a Sustainability, Health, Food, Young Talent, Urban Development and more.

Let’s Gro offers an open platform where people can share their ideas through visual presentations, work­ shops, expositions and music.

A festival organized by Groningen for Groningen! This is a festival intended for everyone connected to Groningen, all ages and all walks of life.

A (over)full line-up? That has every­thing to do with the broad term that covers the future of Groningen. Further more Let’s Gro offers everyone the chance to share their ideas, creating a full and very diverse line-up for you to discover.

Our wish is that these great ideas find some footing and develop into practical initiatives and influencial movements. Of which we already have many examples.

Don’t want to miss the next edition of Let‘s Gro? Then here are the dates for the thrid edition; Friday 20 and Saturday 21 November 2015.

Be part of Let’s Gro 2015!

79

Django girls

Programmeerworkshop voor vrouwen van alle leeftijden.

“Tijdens de workshop hebben groepen van drie meiden onder begeleiding van een coach gewerkt aan het bouwen van hun eigen website. Door de bijzondere locatie (het pand van Goldmund, Wyldebeast en Wunderliebe aan het Schuitendiep) was er een prettige besloten, gezellige sfeer en zo hebben de dames op een ontspannen manier de hele dag zitten bikkelen. Naderhand hebben we gezellig iets gedronken bij Die Kantine.

De reacties van deelnemers, coaches en sponsoren waren zodanig po­ sitief dat we inmiddels bezig zijn met plannen om binnenkort de tweede editie te organiseren. We hopen dat we er een terugkerend evenement van kunnen maken, de ambitie is om uiteindelijk iedere twee maanden deze workshop te kunnen organiseren.”

REINDERT-JAN EKKER, INITIATIEFNEMER #043 DJANGO GIRLS www.djangogirls.org/groningen

Das (geen) kunst!

Open werkbespreking voor iedereen die bezig is met kunst of een ambacht. Laagdrempelig en stimulerend.

“Wij hebben het heel plezierig en waardevol gevonden deel te nemen aan Let’s Gro! Medio september werden wij benaderd door de organi­ satie. Wat een enthousiasme troffen we aan bij het team! Onze eigen spirit werd hierdoor méér dan gestimuleerd. Het bood onze Kunstop­ leiding de gelegenheid sluimerende talenten op het brede gebied van beeldende kunst te ontdekken en te stimuleren. Wij hadden (en hebben nog steeds) met ons onderdeel in het festival voor ogen dat verborgen talenten zich verder kunnen gaan ontwikkelen, zichtbaar gemaakt kun­ nen worden in Groningen (City of Talent!); een boost voor een leven­ dig, dynamisch cultureel klimaat. We mochten ons verheugen in veel geïnteresseerde bezoekers (de ruimte was haast te klein). Niet alleen nieuwsgierig naar het bespreken van eigen werk, maar ook geïnteres­ seerd in het bespreken van het werk van andere belangstellenden.

De expositie van werk van deelnemers aan Kunstopleiding Méér dan... trok ook goede belangstelling. Tot onze verrassing kwamen ook geïn­ teresseerden uit het buitenland (o.a. Zwitserland, Verenigd Koninkrijk) deze bezoeken. Naar aanleiding van Let’s Gro heeft een aantal bezoek­ ers nader contact met ons gezocht dat heeft uitgemond in aanmel­ dingen. Ook hebben wij een bijzonder contact kunnen leggen met een veelbelovend kunstenaar. Een praktisch, maar ook alleraardigst contact kregen wij met een verslaggever van ’De Gezinsbode”.

MARIA DE WERKER & PETRA TE MORSCHE, INITIATIEFNEMERS #085 DAS (GEEN) KUNST! www.kunstopleidingmeerdan.nl

Let’s Collect

Een nieuw online platform is geïntroduceerd tijdens Let’s Gro waarop de stad samenkomt.

“Ik weet nog goed dat ik in de zomer van 2014 het kantoor van Let’s Gro binnenliep met een concept van een concept van Let’s Collect. Ik werd enorm geïnspireerd door de mensen van Let’s Gro. Ik kreeg echt een boost van het gesprek en wilde alles op alles zetten om Let’s Collect te lanceren op Let’s Gro. Ik heb daar de prikkel gekregen dat we iets goeds in handen hadden. Het podium dat we hebben kunnen pakken op Let’s Gro heeft voor ons echt als een vliegwiel gewerkt. Het was goed om te zien hoe mensen op ons concept reageerden en we hebben er waardevolle contacten aan overgehouden. Inmiddels is er zelfs een grote Groninger internetondernemer die interesse heeft in Let’s Col­ lect en ons verder helpt. We zijn nu heel hard bezig met een optimale demoversie. Let’s Gro was voor ons een onwijze motivator om door te pakken!”.

JARING DIJKSTRA, INITIATIEFNEMER #074 LET’S COLLECT www.letscollect.com

81

AW

IDEEENBANKGRONINGEN.NL IN DE LIFT

NL tekst Tineke Bennema & Johannes Postema

DE TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKT IS NET HOLLYWOOD Een spichtig meisje van een jaar of achttien met knalrood haar laat - onder begeleiding van harde, opzwepende muziek – langzaam één voor één grote, kartonnen tekstborden uit haar handen vallen met daarop ‘ik ben de jeugd’ en ‘I don’t give a shit’.

83

Het is vrijdagmiddag 21 november 2014. We zijn in De Kast bij de vrijdag­ middagborrel over de toekomst van onderwijs en werk. Het meisje met het rode haar heeft net met haar per­ formance de aftrap gegeven en geen spreker had dat beter kunnen doen dan zij. We snappen allemaal even hoe het is om als jongere geen werk te hebben.

En sterker nog: het gevoel te hebben dat je er niet bij hoort, dat je er niet toe doet. Die middag gingen zo’n 40 mensen uit het bedrijfsleven, onderne­ mers, docenten en studenten met een biertje in de hand in gesprek over de aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. En over hoe dat beter

kan. De uitkomsten werden genoteerd op bierviltjes. Speciaal voor dit eve­ nement maakte het FabLab houten bierviltjes.

BEREN OP DE WEG “Over dit thema raak je niet uitgepraat” zeggen Johannes Postema en Hoang Nguyen. Zij zijn de initiatiefnemers van dit evenement en eigenaren van Beren op de Weg, een bedrijf dat zich inzet voor een betere aansluiting tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. In 2013 organiseerden Johannes en Hoang ook al een programmaonderdeel over de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt tijdens Let’s Gro. Daarna zijn ze verder

in gesprek gegaan met de Hanzehoge­ school over de vraag hoe je studenten beter kunt voorbereiden op de arbeids­ markt. Een gevolg was dat bij een aantal studierichtingen onderzoeken zijn gestart naar wat de opleidingen doen om de studenten te begeleiden naar de arbeidsmarkt en hoe dit door de studenten wordt ervaren. Aan de voorbereiding van de vrijdagmiddagbor­ rel tijdens Let’s Gro 2014 werkten naast Johannes en Hoang ook Erik Datema (ondernemer), Cor Boots (ondernemer), Johan Weerts en Marcella van der Spoel (beide van het Noorderpoort), Bram de Visser (Hanzehogeschool) en Sujatha de Poel (RUG) mee.

DE TOEKOMSTIGE ARBEIDSMARKT IS NET HOLLYWOOD: STEEDS EEN ANDERE ROL IN EEN ANDERE SETTING. Volgens Eric Datema, ondernemer in Groningen en eigenaar van Workforce Holland, loopt het aantal werklozen in de toekomst alleen maar op. Toch blijft hij optimistisch, want werk blijft er wel. Alleen dat werk vertaalt zich niet meer in vaste banen. De vaste banen gaan verdwijnen ten gunste van de flexibele arbeidscontracten. ”We gaan toe naar een soort Hollywoodmodel op de arbeidsmarkt: werknemers zitten steeds in een andere rol in een andere setting”, zei Eric eind juni 2014 in een interview met het Dagblad van het Noorden over de arbeidsmarkt.

Oorzaken zijn de grote veranderingen die gaande zijn: globalisering en auto­ matisering. De robotisering van ons werk gaat vanzelf gebeuren. Dat hou je niet tegen. Integendeel: je moet er vol­ gens Eric op inspelen. “Het onderwijs moet de werknemers van de toekomst hier beter op voorbereiden. De werkne­ mer van de toekomst zal meer onder­ nemer moeten zijn.”

OPLEIDEN VOOR 21 CENTURY SKILLS “De arbeidsmarkt verandert zo snel, dat kan het onderwijs nooit bijbenen.”

Aldus Cor Boots, eigenaar van Buro Boots, dat strategische marketingcam­ pagnes en evenementen ontwikkelt.

Als een student na een jaar of vier, vijf studie uitstroomt kan de markt al weer compleet anders zijn dan toen ‘ie begon. Volgens Cor kan het onderwijs eigenlijk helemaal niet weten waar ze die studenten precies voor moeten opleiden. Het onderwijs zou zich meer moeten inspannen om mensen af te leveren die weten wat goed onderne­ merschap en burger­schap is. Bram de Visser van de Hanzehogeschool en Sujatha de Poel van de RUG zijn het daarmee eens: “Het onderwijs zou zich veel meer moeten richten op de ontwikkeling van de talenten en de juiste attitude bij studenten. Maar het bizarre is, dat je juist een tegengestelde beweging ziet”. De nadruk komt binnen het onderwijs (WO, MBO en HBO)

steeds meer te liggen op prestaties en rende­ment. De prestatieafspraken met het Rijk gaan over het verlagen van de uitval, het verminderen van het aantal studenten dat switcht en het verhogen van het aantal bachelors dat binnen de gestelde termijn de eindstreep haalt.

En niet over de vraag hoe we studenten het beste voorbereiden op de arbeids­ markt. Ja, scholen worden geacht de arbeidsrelevantie van hun opleiding aan te tonen. Maar de HBO monitor van 2013 laat zien dat van de voltijdstudenten die in 2011 – 2012 hun studie afrondden, slechts 48% tevreden tot zeer tevreden is over hoe ze binnen de opleiding zijn voorbereid op de actuele beroepsprak­ tijk. Het meisje dat met een perfor­ mance de aftrap deed van de vrijdag­ middagborrel studeert aan de School voor de Kunsten en Media van het Noorderpoort. Een school die in de ogen van sceptici slechts opleidt tot werkloos­heid. Een school die, volgens Johan Weerts en Marcella van der Spoel (respectievelijk directeur en teamleider van de school), moeite heeft met het aantonen van de arbeidsrele­vantie. “Mensen denken dat de leer­lingen van onze opleiding allemaal acteur moeten worden. Dat is niet zo. Het merendeel van de leerlingen gaat iets anders doen. Ze worden ondernemer of gaan nog een andere opleiding volgen. Wat ze bij ons leren is zichzelf presenteren, drempels

overgaan, jezelf 100% inzetten, samenwerken, je creativiteit benutten, etc. Wij denken dat ze het op de toekomstige arbeidsmarkt met deze vaardigheden ver kunnen schoppen.”

MEER SAMENWERKING TUSSEN ONDERWIJS EN WERKVELD. De aanwezigen op de vrijdagmiddag­ borrel zijn – hoe graag ze het ook zouden willen - geen van allen bij machte om op korte termijn grote veranderingen binnen het onderwijs te realiseren. En Johannes en Hoang wilden met de borrel concrete resul­ taten behalen, zaken waarmee de deelnemers bij wijze van spreken morgen aan de slag zouden kunnen gaan. Daarom ging een belangrijk deel van het gesprek op de vrijdagmiddag ook heel concreet over de vraag: wat kunnen we nu doen, binnen de bestaan­ de kaders. Daar kwamen op hoofdlijnen twee suggesties uit. De eerste is eigenlijk heel voor de hand liggend: meer samenwerking tussen onderwijs en werkveld. De samenwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt moet op microniveau intensiever worden.

Docenten en toekomstig werkgevers zouden de handen ineen moeten slaan om samen het curriculum vorm te geven en uit te voeren. Dit verrijkt niet alleen het onderwijs.

Door het face-to-face contact tussen de studenten en de mensen uit het

85

_ HET NIEUWE DENKEN KOMT PAS ECHT VAN BINNENUIT OP GANG.

werkveld kunnen studenten zich ook beter oriënteren op de arbeidsmarkt.

Een ander idee, dat tijdens die middag naar boven borrelde, is om het onderwijs alleen verantwoordelijk te laten zijn voor het algemene deel van de opleiding en het bedrijfsleven een grotere rol te geven in het vakgerichte deel. Sommigen pleitten er zelfs voor om de specialistische, vakgerichte opleidingen helemaal binnen het bedrijfsleven plaats te laten vinden.

EN MEER PRAKTIJKERVARING De tweede suggestie houdt verband met de eerste: laat studenten meer praktijkervaring tijdens hun opleiding opdoen. Dat wil zeggen: meer ruimte bieden binnen het curriculum voor stages en praktijkopdrachten, zodat studenten de theorie leren spiegelen aan hun ervaringen in de praktijk. De Hanzehogeschool is hier al intensief

mee aan de slag. Binnen het Honours Talentprogramma voeren excellente studenten van de Hanzehogeschool uitdagende en complexe praktijkop­ drachten uit, vaak in samenwerking met de organisatie. Voorbeelden zijn het testen van de sportieve talenten van kinderen op de basisschool in de gemeente Odoorn en het verbeteren van de technologische systemen bij de binnenstadmonitoring van de gemeente Groningen. Dit zou meer navolging moeten krijgen, ook binnen het MBO. En de bedrijven zouden hun voordeel met deze studenten moeten doen.

OPBRENGST: EEN NETWERK Zowel vorig jaar als dit jaar was de con­ clusie dat het contact, de samenwerking, tussen onderwijs en bedrijfsleven – ondanks alle goeie wil – maar moeizaam tot stand komt. Als het onderwijs iets organiseert is het

bedrijfsleven de grote afwezige en andersom. Hoe dat komt? Verschillende culturen? Een duidelijk antwoord is nog niet gevonden. De aanwezigen op de vrijdagmiddagborrel concludeerden wel dat er - door twee jaar achter elkaar tijdens Let’s Gro een gesprek over dit thema te organiseren - een netwerkje lijkt te ontstaan. Een netwerk waarbinnen onderwijs en bedrijfsleven elkaar ook buiten Let’s Gro steeds vaker weten te vinden. Maar minstens zo belangrijk is dat - naar aanleiding van het debat over onderwijs- arbeids­ markt tijdens Let’s Gro 2013 – een moeder bij de open dag voor de vervolgopleiding van haar zoon de vraag stelde hoe de samenwerking tussen de opleiding en het werkveld is, dat een docent bij zijn eigen opleiding het gesprek is gestart over de begelei­ ding van studenten bij de oriëntatie op de arbeidsmarkt en dat een manager

binnen haar eigen bedrijf de discussie is begonnen over hoe ze meer kunnen samenwerken met relevante opleiding­ en. Het nieuwe denken komt pas echt van binnenuit op gang.

WIL JE MEER WETEN OVER DE INITIATIEF­ NEMERS EN HET PROGRAMMAONDERDEEL TIJDENS LET’S GRO? GA DAN NAAR DE WEBSITE WWW.LETSGRO.NL. CHECK DE PAGINA ‘PROGRAMMA’ EN DAN #095.

HIER VIND JE ALLE INFORMATIE.

87

Ideeënbank Groningen.nl presenteert De provincie Groningen ondersteunt ideeënmakers met de website www.ideeenbankgroningen.nl.

“De Ideeënbank heeft zich niet alleen gepresenteerd tijdens Let’s Gro, maar ook bij Let’s Win (in Winsum). Tijdens de presentatie in het Newscafé hebben de deelnemers actief in kaart gebracht waar ze over willen klagen en werden ervaringen gedeeld van initiatieven. De Ideeën­ makelaars hebben het hele festival afgestruind: kijken bij alle Let’s Gro initiatieven. Van (h)eerlijke keurmerken naar bevingen, open dialoog en dat het anders kan. Van de open dialoog , via de bewoners in gesprek bij Let’s Win naar de stadsambassade. Met de Ideeënbank onder de arm.

En dat viel op. We zijn aangesproken, aangestaard, nagewezen en op de foto gezet. Daarnaast was er veel behoefte om de bips te parkeren tijdens zo’n overweldigend festival, daar was de bank ook handig voor.

Dit heeft ons vele leuke gesprekken opgeleverd. Let’s Gro heeft gezorgd voor aandacht voor de Ideeënbank. De vele spelers in de wereld van de bewonersinitiatieven hebben ons opgemerkt. We worden hierdoor meer en meer betrokken bij wat bewoners bezig houdt. Er zijn vele, inspire­ ren­de, leuke contacten gelegd, die voor vruchtbare samenwerkingen gaan zorgen.”

ALETTA VAN DEN BERG, ESTHER RODENBURG & MATHILDE PRUNTEL, INITIATIEFNEMERS #081 IDEEËNBANK GRONINGEN.NL PRESENTEERT www.ideeenbankgroningen.nl

HEEL GRUNN BAKT Op zaterdag 22 november werd Nicole van Meckbak uit Kiel Windeweer de winnares van Heel Grunn Bakt.

Met haar appeltaart, van oma’s recept, versloeg ze 5 gedegen concurrenten. Volgens de bekwame juryleden was het `een ware smaakexplosie’.

Een appeltaart zoals ze nog nooit hadden geproefd.

Oma’s recept is helaas een geheim vertelt Nicole. Maar ze deelt wel graag een aantal tips voor een heerlijke appeltaart met ons:

Ik gebruik in mijn appeltaarten zoetzure appels zoals Elstar of Granny Smith. Hierdoor wordt de taart niet te zoet.

Het bijzondere aan mijn appeltaart is het kruidenmengsel dat ik gebruik.

Je hebt hiervoor nodig: kaneel, kruidnagel, gemberpoeder, korianderzaad, -poeder, kardemon en muskaat.

Wil je een ander soort topping?

Probeer mijn amandelcrunch: - 400g amandelschaafsel - 2 eiwitten - ca. 250g suiker

Klop het eiwit 1 min. licht op, voeg de suiker toe en vermeng alles met het amandelschaafsel. Bakken bij 160C ca. 25 min.

Belangrijk! Hou het mengsel goed in de gaten en blijf het in de oven steeds goed door roeren.

Wil je ook Nicole’s prijswinnende appeltaart proeven? Dat kan! Ze is te vinden op Facebook - Meckbak Duitse bakkunst - met taarten, toetjes en nog veel meer.

89

TG

NL tekst Harry Annen

NOG LEUKER HARDLOPEN Running Coffee brengt mensen met een passie voor hardlopen bij elkaar. Iedere keer op een andere locatie ergens in of rondom Groningen. 45 minuten hardlopen.

45 minuten koffiedrinken en weer naar huis. Dat is in het kort waar Running Coffee voor alweer het vierde seizoen voor staat.

91

Running Coffee is gestart in 2011 en is een initiatief van Jerzy Kasemier. “Ik doe al sinds mijn jeugd aan triatlon: zwemmen, wielrennen en hardlopen.

Mijn missie is om mensen in beweging te krijgen. Letterlijk en figuurlijk. En dan het liefst met elkaar, want samen is altijd leuker dan alleen. Tijdens het lopen geef ik gevraagd, en ook onge­ vraagd, tips over iemands looptechniek.

Na afloop hebben we het vaak over kleding, voeding, trainingsschema’s, voorbereiding op een wedstrijd en de wedstrijd zelf.”

GEBAK OF WAFEL De samenstelling van de groep lopers en loopsters is heel divers. Van docent tot kunstenaar en van bouwkundige tot webdeveloper. “ We beginnen en

eindi­gen samen. Ik wil dat iedereen mee kan komen”, vervolgt Jerzy.

“Na tien minuten inlopen staat er een blokje techniek, en dat is nieuw in seizoen 4, op het programma en daarna maken we de 45 minuten vol gelopen. Aansluitend drinken we ergens een bak koffie, met voor wie dat wil soms een stuk gebak of een wafel.”

SPECIALE EDITIE Tijdens Let’s Gro stond een speciale Running Coffee editie op het programma.

Rondje binnenstad, met start en finish bij Doppio Espresso. Na het hardlopen natuurlijk koffie en een ontbijt dit keer, en de vraag: hoe kan hardlopen aan­trekkelijker, leuker en makkelijker gemaakt worden in Groningen.

TG

_ DOOR MEER VERLICHTING LANGS DE MEEST GELOPEN ROUTES IN EN OM DE STAD TE PLAATSEN KAN OOK IN DE WINTER MAKKELIJKER EEN LEUKE RONDE HARDGELOPEN WORDEN. VERLICHTING Jerzy: “Met de deelnemers hebben we hier uitvoerig over gebrainstormd. En er kwamen leuke dingen uit. Een van de dingen die veel werd genoemd was goede verlichting. Door meer verlichting langs de meest gelopen routes in en om de stad te plaatsen kan ook in de winter makkelijker een leuke ronde hardgelopen worden. Lantarenpalen, paddenstoelen met verlichting of zelfs een verlicht wegdek zijn moge­lijkheden.”

WATERPUNTEN “Wat verder een groot pluspunt zou zijn, vooral in de zomer, zijn voldoende waterpunten. Een paar plaatsen waar dit volgende de lopers ideaal zou zijn: de 4 mijl route bij Kardinge, het Noorderplantsoen, het Stadspark, het Reitdiepsluisje, de molen aan het Paterswoldsemeer en Appélbergen.”

UITGEZETTE ROUTES Onderhand zijn er twee 4 mijl routes (Kardinge en Eelderwolde) en een één kilometer ronde (Stadspark) uitgezet in en om de stad. Een paar extra routes stimuleert hardlopen, zoals bijvoorbeeld een ronde rond het Paterswoldsemeer, het Reitdiep, het Noorderplantsoen, de Hoornseplas en Stadspark.

MEEDOEN “Oh, bijna vergeten”, besluit Jerzy.

“Heb je zin om een keer mee te lopen?

Dat kan natuurlijk.

Je kunt je aanmelden via Facebook: facebook.com/runningcoffee.

Meer informatie over Running Coffee vind je op onze website: www.running.coffee.”

Dat kan toch anders, man!

De onderdelen van ‘Dat kan toch anders­man! (m/v)’ gingen over luisteren, nadenken en praten over de sociale toekomst van de stad.

“In 4 rondes/groepen is tijdens Let’s Gro geanimeerd gesproken over (oplossingen voor) obstakels die jongeren vanaf hun 18e en leren.

Het heeft bewustwording en meer inzicht en bouwstenen opgeleverd om zaken anders en beter in de toekomst te kunnen oppakken.

De spontane samenwerking in de aanloop naar het festival wordt voort­ gezet in de ontwikkeling van een voortraject voor jongeren die tussen wal en schip dreigen te vallen: VoorWerk. Naar aanleiding van de Let’s Gro dag zijn afspraken gemaakt voor netwerkgesprekken en gaat RTV Noord extra aandacht besteden aan VoorWerk. In de loop van het traject (pilotgroep start in maart) wordt een portret gemaakt van een jongere die vanuit eigen talenten en ambitie, gemotiveerd uitstroomt naar werk of opleiding. Motivatie en handvatten om je toekomst in eigen hand te nemen is namelijk het doel van VoorWerk”.

JORN BROESDER, PROJECTLEIDER JONGEREN BIJ WERKPRO, INITIATIEFNEMER #60 DAT KAN TOCH ANDERS MAN! (M/V) Voor meer informatie mail naar: j.broesder@werkpro.nl of j.muilwijk@werkpro.nl

93

COLOFON

Dit magazine is gemaakt naar aanleiding van de tweede editie van het inspiratiefestival Let’s Gro op vrijdag 21 en zaterdag 22 november 2014.

Met speciale dank aan: We willen graag nogmaals de gelegen­ heid aangrijpen om alle initiatiefnemers, medewerkers, vrijwilligers, leveranciers en iedereen die zijn of haar steentje heeft bijgedragen aan de 2e editie van Let’s Gro 2014 en/of dit magazine te bedanken!

Redactie: Victoria van der Schans, Jeroen Berends en Harry Annen Eindredactie: Sandrina Scholte (WOEMA!) Engelse vertalingen: Victoria van der Schans Ontwerp: Dorien Dolsma, wij zijn kees Fotografie cover: Tom van Huisstede Druk: Zalsman Oplage: 9.000 stuks Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomati­ seerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze onder voorafgaande schriftelijke toestemming. We hebben getracht zoveel mogelijk de bron van de informatie te achterhalen en deze vermeld.

Fotografie: AJ Anneke Jager AW Anne Westerhof DF Dolf Flinker DH Dajana Heremic EG Edwin van de Graaf E Experience Groningen FJ Fokke de Jong I Initio JB Jan Baltink LS Lia Snoek NM Niels Cornelis Meijer RK René Keijzer TG Thijs Gaasendam TH Tom van Huisstede Voor zover er een fotograaf bekend was bij de organisatie, is deze vermeld in de desbetref­ fende foto.

SAVE THE DATE VRIJDAG 20 EN ZATERDAG 21 NOVEMBER DE 3E EDITIE VAN LET’S GRO!

DOE JE MEE? Heb je een goed idee voor de toekomst van Groningen en wil je dat op het festival vertellen? Meld je dan nu alvast aan, dan gaan we met je in gesprek en wie weet sta je dan aan het einde van het jaar op een Let’s Gro podium om je idee te vertellen aan de rest van de Stadjers. Stuur een mail met je gegevens en je globale idee naar: letsgro@groningen.nl. Wij nemen dan zo spoedig mogelijk contact met je op.

Een voorwaarde voor het insturen van je idee is dat je idee echt moet bijdragen aan de toekomst van Groningen.

Graag tot ziens!

BE PART OF IT! DO YOU HAVE A GREAT PLAN FOR THE FUTURE OF GRONINGEN AND WANT TO SHARE IT AT THE FESTIVAL? CONTACT US NOW AND IT COULD BE YOU ON STAGE DURING LETS GRO’S 3RD EDITION PRESENTING YOUR IDEA TO THE REST OF GRONINGEN. SEND US AN EMAIL WITH YOUR DETAILS AND GLOBAL IDEA TO LETSGRO@GRONINGEN.NL ONE CONDITION FOR PARTICIPATING IS THAT YOUR IDEA SHOULD CONTRIBUTE TOWARDS THE FUTURE OF GRONINGEN. LOOKING FORWARD TO SEEING YOU THERE!

“DE OMVANG EN DIVERSITEIT VAN HET LET’S GRO FESTIVAL MAAKTE DAT IK POSITIEVER NAAR DE STAD GRONINGEN BEN GAAN KIJKEN. FANTASTISCH OM TE ZIEN HOEVEEL MENSEN ZIN HEBBEN OM IDEEËN TER VERBETERING VAN DE LEEFOMGEVING OM TE ZETTEN IN DADEN EN DAARBIJ OOK VERBINDING ZOEKEN MET ANDEREN. VOORAL DE SAMENWERKING TUSSEN STAD EN BURGER RONDOM HET FESTIVAL VIND IK HARTVERWAR­ MEND. IK BEN ERG BENIEUWD OM TE ZIEN HOE DIT ZICH VERDER ONTWIKKELT!” ESTHER EVERS (BEZOEKER)

GOOI DIT MAGAZINE NIET WEG, WANT INSPIRATIE GEEF JE DOOR!