ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་ལས་བསྡོམས་སྙན་ཐོ།

I

II

སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན།

༄༅།། འདི་ལོར་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་

ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བས་ངོས་རང་

དགའ་པོ་བྱུང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་ང་ཚོ་རྒྱ་གར་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་ཐོག་ མར་སླེབས་སྐབས། བོད་པའི་ཤོད་སྲོལ་ལྟར། སྒང་ན་གནམ་དང་འོག་ན་ས་ ལས་ངོ་ཤེས་པ་མེད། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་བོད་པའི་སྤྱི་

ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་ཡར་རྒྱས་དང་། དེ་བཞིན་ན་གཞོན་རྣམས་ལ་ཤེས་

ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་གཏོང་ཕོད་ཅན་གྱི་མི་སྒེར་དང་། ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས། གཞུང་སོགས་ལ་བརྟེན་དགོས་བྱུང་ཡོད།

དེ ་ ནས་ང་ཚོ འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཡར་རྒྱས་སླད་དགོ ས ་ངེ ས ་ཀྱི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་

ཞབས་ཞུའི་སྣེ་འཁྲིད་མཁན་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནུས་ལྡན་ དུ་སྐྲུན་མཁན་གྱི་སྡེ་ཚན་འགའ་དང་ལྷན་དུ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་

མཐོང་རྒྱུར་འགོ་བཙུགས་སོང་། ལྷ་ཚོགས་པས་ལས་འགུལ་འདིའི་སྣེ་ཁྲིད་

པའི་ཐོག་ནས་བོད་པའི་དབུ་ཁྲིད་ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་ཕྱར་གྲུ་མཉམ་འདེགས་ ཀྱིས་མཐུན་སྦྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

དེང་སྐབས་ལྷ་ནི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒན་གཞོན་གཉིས་ཀར་ཞབས་

ཞུ་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་གལ་ཆེ​ེན་ཞིག་ཆགས་ འདུག ཚོགས་པ་འདི་ནི་འཆར་འགོད་ལེགས་ཤིང་ཚོགས་པའི་ལས་གཞི་

ཁག་ལག་བསྟར་གང་ལེགས་དང་། སྣ་མང་ལས་གཞི་དེ་དག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་། སྐད་ཡིག་སོགས་སྲུང་སྐྱོང་གོང་འཕེལ། སྤྱི་ཚོགས་

ནང་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ཐབས་ལམ་མཁོ་སྤྲོད། དེར་མ་ཟད་ཚོགས་པའི་ཪིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་། དྲྭ་ཚིགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་གནས། འཛམ་ གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་དྭང་བླངས་པ་རྣམས་ལ་ཞབས་ཞུའི་གོ་སྐབས་འབུལ་བ་དང་། དངོས་ཡོད་ཀྱི་རོགས་རམ་བྱེད་ཐུབ་པ་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་ གནས་དོན་དང་བོད་མིའི་སྐོར་གོ་རྟོགས་ཁྱབ་སྤེལ་གཏོང་གི་འདུག

ལྷ་ཚོགས་པའི་ལེགས་གྲུབ་ནི་ཚོགས་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་མཁན་དང་། ལས་བྱེད། གཏོང་ཕོད་ཆེ་བའི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་

ས་ནས་ཕེབས་པའི་དང་བླངས་བ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་འབད་བརྩོན་དང་མཐུན་སྦྱོར་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན། ངོས་ཀྱིས་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་འབྲེལ་ཆགས་ ཚང་མར་ལེགས་གསོའི་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༩ ཉིན།

མཆན། གསུང་འཕྲིན་འདི་དག་ངོ་མ་ཨིན་ཡིག་ནང་ཡོད་པས་འདི་ག་ལས་ཁུངས་ནས་བོད་བསྒྱུར་ཞུས་ཤིང་། ནང་དོན་ཐད་འགལ་འཛོལ་ཡོད་ན་ཨིན་ཡིག་ལ་རྩ་འཛིན་གནང་རོགས།

III

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན། ༄༅།། ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་

གནས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་ཆེན་

ལ། ངས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་

སེམས་གཏིང་ནས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ནས་བཟུང་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་གནང་བཞིན་པའི་རླབས་

ཆེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་ལ་ཚད་མཐོའི་གདེང་འཇོག་

དང་ཡིད་རང་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལྷ་ཚོགས་པས་རྒྱ་གར་དུ་ཡོད་ པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིར་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་རོགས་རམ་ མང་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་པར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་ཤིན་

ཏུ་དགའ་པོ་བྱུང་། དེར་མ་ཟད་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་།

སྐད་ཡིག ལེགས་བྱང་སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་དར་སྤེལ་དང་། གོ་

ལའི་ཁྱོན་ལ་བོད་དོན་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བ་སོགས་ལྷ་ཚོགས་

པའི་བཅོས་མིན་གྱི་ཆོད་སེམས་དང་སྙིང་སྟོབས་ལ་རྗེས་

སུ་ཡིད་རང་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་ ལྷ་ཚོགས་པ་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འདི་ལྟ་བུའི་ལམ་

ལྷོངས་ཅན་དུ་བསྐྲུན་པར་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཡོངས་ ལའང་བསྟོད་བསྔགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ལྷའི་ལས་བྱེད་ཚང་མ་ལ་བསྐྱར་དུ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་

ཞབས་ཞུ་དང་། ང་ཚོའི་རྩ་ཆེའི་རིག་གཞུང་འཛམ་གླིང་ཀུན་ལ་སྤེལ་བའི་ལས་དོན་གྱི་རིགས་མུ་མཐུད་དེ་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་དང་སྨོན་འདུན་བཟང་

པོ་བཅས་ཚོགས་གཙོ་མཁན་པོ་བསོད་ནམས་བསྟན་འཕེལ་གྱིས།

IV

བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན།

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་གཟི་བརྗིད་

དང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པའི་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་བཟང་ལ་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་བཀྲ་ ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ལྷ་ཚོགས་པར་ས་ཕྱོགས་འདྲ་མིན་ནས་ཡིན་པའི་སྒེར་སེམས་མེད་ཅིང་གཏོང་ཕོད་ཅན་

གྱི་སྦྱིན་བདག་རྣམས་དང་། དྭང་བླངས་པ། དེ་བཞིན་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཆོད་ སེམས་བཅས་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཞབས་ཞུ་ཚད་ལྡན་སྒྲུབ་བཞིན་པ་དང་།

དེ་བཞིན་རྒྱ་གར་ས་གནས་མི་མང་དང་། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་མི་མང་། འཁོས་ཀ་ཞན་ཞིང་

རོགས་རམ་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་སོགས་ལ་རོགས་སྐྱོར་ཀྱིས་མི་ཧ་ཅང་མང་པོའི་འཚོ་གནས་ ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བཞིན་པར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་ཤིན་ཏུ་དགའ་པོ་བྱུང་།

སྤྱི​ི ར་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་། དམིགས་བསལ་ང་ཚོའི་གཉན་འཕྲང་ཅན་གྱི་དུས་

སྐབས་སུ། ཞི་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་གིས་འགན་འཁུར་དཔག་མེད་བླངས་ཏེ།

སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་སྣེ་ཁྲིད་འོག རོགས་རམ་དགོས་ངེས་ཀྱི་མི་ཧ་ཅང་མང་པོའི་བདེ་དོན་

ཆེད་དུ་ས་གནས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་དང་མཉམ་ལས་ཀྱིས་ལས་དོན་སྒྲུབ་ཀྱི་

ཡོད། ལྷ་ནི་དེ་འདྲའི་ཚོགས་པའི་ནང་གི་གཅིག་ཡིན། འཛམས་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་དྭང་བླངས་པ་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར་བ། ལྷག་བསམ་གྱིས་ཕྱུག་པའི་ལས་བྱེད་

སོགས་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཁོ་ནས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཐུབ་པར་རེ་བ་བྱེད་ཆོག་ལ། གྲུབ་འབྲས་ཡག་ཤོས་ཤིག་ཡོང་བའི་དམིགས་ཡུལ་ ཡང་འཛིན་ཆོག དེའི་སྟབས་ཀྱིས་ལྷ་ཚོགས་པས་འདས་པའི་ལོ་ཉི་ཤུའི་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡར་རྒྱས་དང་། ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་ལ་སྨན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་སྣ་ མང་ཞིག་བསྒྲུབས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།

གཞན་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་པའི་ཆོད་སེམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་དམ་བཅའ་འདས་པའི་དུས་ཚོད་ཀྱིས་བདེན་དཔང་བྱས་ཏེ། འོས་བབ་ལྡན་པའི་ཆེ་མཐོང་

དང་། ངོས་འཛིན་བླ་མེད་ཐོབ་ཡོད་ལ། ལོ་དེ་དག་ནང་ལྷའི་བྱ་འགུལ་ཁག་བརྒྱུད་ནས་མི་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་ཁེ་ཕན་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད།

དེར་བརྟེན་ངའི་ངོས་ནས་ལྷའི་ལས་དོན་མཐའ་དག་དང་། ལས་བྱེད། དྭང་བླངས་པ། སྦྱིན་བདག་སོགས་ལྷ་ཚོགས་པ་འདི་ཉིད་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ཅན་

དང་། ལམ་ལྷོངས་ལྡན་པའི་དེང་དུས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོན་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར། རོགས་རམ་སོགས་ནུས་ཤུགས་འདོན་ མཁན་ཡོངས་ལ་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མ་འོངས་པའི་ལོ་ཟླར་རླབས་ཆེའི་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་གྲངས་མེད་ཡོད།

V

༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༢ ཉིན།

དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་གྱི་གསུང་འཕྲིན།

༄༅།། ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་

གནས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ཧྲིལ་པོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་

བའི་དུས་དྲན་སྲུང་རྩི་གནང་འཆར་ཡོད་པར་ཤེས་རྟོགས་ བྱུང་བར་སྤྲོ་བ་ཆེ། དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་འདི་

བརྒྱུད་ཚོགས་པ་འདི་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་དང་། ཚོགས་མི། རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སོགས་ཚང་མ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

འདས་པའི་ལོ་ཉི་ཤུའི་ནང་། ལྷ་ཚོགས་པས་བོད་

པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་། ས་གནས་རྒྱ་གར་མི་མང་། ཉེ་

འཁོར་གྱི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་སོགས་ཀྱི་མི་མང་ལ། བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ། རིགས་

གཞུང་བརྗེ་རེས། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ། འཕྲོད་

བསྟེན་དང་ཁོར་ཡུག་སྐོར་གྱི་སློབ་གསོ། འཐུང་ཆུ་གཙང་ མ་མཁོ་འདོན། རིན་མེད་སྨན་བཅོས། སོ་དང་མིག་ལ་

བརྟག་དཔྱད་དང་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞིའི་འོག་

ཞབས་ཞུ་བླ་མེད་བསྒྲུབས་འདུག་ཅིང་། དྷ་སའི་བྱམས་པ་ གླིང་རྒན་གསོ་ཁང་དང་། བོད་ཀྱི་གཞིས་ཆགས་ཁ་ཤས་

ལ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རོགས་སྐྱོར་གང་ལེགས་གནང་

ཡོད་པ་བཅས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས། ལྷའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་རླབས་ཆེ་བའི་ལས་དོན་འདི་དག་མུ་མཐུད་ནས་བསྒྲུབ་རྒྱུར་བསྐུལ་ མ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

མཇུག་ཏུ་ལྷ་ཚོགས་པའི་སྦྱིན་བདག་དང་། ལས་བྱེད་ཚང་མར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བ་དང་། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི་བྱ་གཞག་མཐའ་དག་ལེགས་

གྲུབ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་དང་བཅས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་འཁོར་ལྷ་ཚང་བསོད་ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༥ དགེ་བར།

VI

ཐུ་ལན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་གྱི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་ཙམ་གྱི་རིང་ལྷ་སྤྱི་

ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པ་དང་འབྲེལ་ལམ་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་བ་ནི་དམིགས་བསལ་ཆེ་

མཐོང་དང་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད། དུས་ཡུན་དེའི་རིང་། ང་ནི་ལྷ་

ཚོགས་པའི་ལས་འཆར་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཆ་ཤས་ཧུར་ཐག་ལེན་མཁན་ཞིག་ཡིན་ལ། ལྷ་ ནི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིར་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་ པའི་ནང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་གལ་ཆེ་ཤོས་དང་གོང་འཕེལ་རྒྱ་བསྐྱེད་འགྲོ་བཞིན་པ་ཞིག་ མཐོང་སོང་། ལོ་འདི་དག་ནང་ཚོགས་པའི་ལས་གཞི་མང་པོ་གོང་འཕེལ་བྱུང་བ་དང་། ཚོགས་པའི་ཐོག་མའི་དམ་བཅའ་སྟེ་རང་ཡུལ་དང་ཁ་བྲལ་ནས་ཡོང་བའི་རྒྱ་གར་དུ་ ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་

སོགས་ཡིན་པ་དྲན་སོས་ཀྱི་འདུག ལས་འཆར་དེ་རྣམས་ཞབས་ཕྱི་ཞུ་ཡུལ་རྣམས་ལ་ བསམ་བརྗོད་ལས་འདས་པ་ཞིག་རེད།

གལ་གནད་ཆེ་ཞིང་དོན་སྙིང་ལྡན་པ་དང་ཤུགས་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ཧ་ལམ་

ལྷ་ནི་འགྲོ་ཀུན་བདེ་ཐབས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མུ་མཐུད་ནས་གལ་ཆེན་ཆགས་ཀྱི་འདུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་འཕྲོད་བསྟེན་དང་། དཔལ་འབྱོར། བདེ་དོན་

སོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་ཐད་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་གལ་ཆེན་དུ་གྱུར་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ལྷ་ཚོགས་པས་ལས་འཆར་འདི་དག་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་པའི་ཐོག་ ནས་ལག་ལེན་བསྟར་བཞིན་ཡོད། ང་རང་ལྷ་དང་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུ་དང་། གཞན་ལ་ལྷའི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་ཡོད། ཨ་རིར་ཡོད་

པའི་ཐུ་ལན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་ (Tulane University School of Social Work) གྱི་ངོས་

ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོའི་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བཟུང་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན་འགྲན་སྡུར་དང་དཀའ་ཁག་ཇི་ སྙེད་ཅིག་ཡོད་པ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ལྷ་ཚོགས་པས་ལས་དོན་འདི་དག་ཆེ་མཐོང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བར་འཆར་འགོད་གང་ ལེགས་བྱས་པར་བསྔགས་བརྗོད་དང་ཡི་རང་ཞུ་བཞིན་ཡོད།

འདས་པའི་ལོ་ངོ་མང་པོའི་ནང་ལྷའི་འགན་འཛིན་དང་། ལས་བྱེད་རྣམས་དང་ཐད་ཀར་འབྲེལ་ལམ་དང་འཆམ་མཐུན་བྱུང་བ་ནི་ཧ་ཅང་དགའ་

འོས་པ་ཞིག་དང་། དེ་བཞིན་འདི་ནས་སློབ་ཐོན་པ་རྣམས་ལ་ལྷ་ཚོགས་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ཡང་ཧ་ཅང་གི་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད།

ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་དགེ་བའི་ཉིན་མོ་འདིར་ངའི་སེམས་གཏིང་ནས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མ་འོངས་

པའི་བྱ་གཞག་ཁག་མུ་མཐུད་ནས་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་གྲངས་མེད་ཞུ།

འབུམ་རམས་པ་རཱོན་མར་ཁ་སི་ (Ron Marks, PHD.,M.S.W.) ཡིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ཉིན། VII

ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩའི་འཚམས་འཕྲིན། ༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས།

བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་ནས་ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྣམས་ལ་ལྷ་སྤྱི་

ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་དབུ་བརྙེས་པའི་དུས་

ཆེན་ཁྱད་པར་ཅན་འདིར་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། ལྷ་ནི་

བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་སྟོང་ཚོ་བརྒལ་བའི་འཚོ་བར་འགྱུར་ལྡོག་བཏང་ ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འབུར་དུ་ཐོན་པའི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་མཁན་ གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཉུང་ཤས་ཡོད་པའི་ནང་གི་ གཅིག་རེད།

ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩས་དགའ་སྤྲོའི་ངང་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་

ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་དང་ལྷན་དུ་རྒྱུན་རིང་པོར་མཉམ་ ལས་དང་རོགས་སྐྱོར་བྱས་ཏེ་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་གསར་འཛུགས་

ཀྱིས་ཐག་རིང་དང་ཁུག་ཀྱོག་གི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ས་ཁུལ་དུ་འཐུང་ཆུ་

གཙང་མ་མཁོ་སྤྲོད་དང་། རིན་མེད་ཞལ་ལག་མཆོད་སའི་སྤྱི་ཐབ། བྱིས་ པའི་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་འགུལ། ཀམ་པུ་ཊར་གསར་ཉོའི་རོགས་

རམ་སོགས་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཞིང་། འདས་པའི་ལོ་འདི་དག་ནང་རྒྱ་གར་དུ་ཡོད་པའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་ཡོང་སླད་ ལས་དོན་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་མཆིས།

ང་ཚོའི་ངོས་ནས་མ་འོངས་པར་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཁྲོད་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཁག་མཁོ་སྤྲོད་ཀྱིས་

བོད་པའི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཐུན་མོང་གི་དམིགས་ཡུལ་དག་བསྒྲུབ་ཕྱིར་མུ་མཐུད་ནས་མཛའ་མཐུན་མཉམ་ལས་ཡོང་པའི་རེ་བ་ ཡོད།

ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཐམས་ཅད་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་བཟང་པོ་དང་བཅས་ཚོགས་གཙོ་བློ་བཟང་སྙན་གྲགས་ཀྱིས།

VIII

ལྷ་སྤྱི་་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་།

Lha Charitable Trust

Institute For Social Work & Education

སྔོན་འགྲོའི་གཏམ།

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་

དགོས་མཁོ་ལ་གཞིགས་པའི་ད་ཕན་གྱི་ལས་དོན་དང་ཞབས་ཞུའི་ཕན་འབྲས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་སྙན་ཐོ་ཞིག་ལྷན་རྒྱས་ཚང་མའི་སྤྱན་ལམ་དུ་དགའ་

སྤོབས་དང་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་ངང་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་བྱུང་བ་འདིས་གུས་པར་བརྗོད་མི་ཤེས་པའི་དགའ་སྤྲོ་དཔག་མེད་བྱུང་།

སྤྱིར་ཚོགས་པ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བ་དེ་དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ཡིན་མོད། ཡིན་ནའང་དཀའ་ཚེགས་ཆེ་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་

བའི་གནས་བབས་དང་ལོ་ཟླ་ལ་མཚོན་ན་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུ་འདི་དུས་ཡུན་ཐུང་ཐུང་ཞིག་ག་ལ་ཡིན། དེང་རབས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ལམ་སྲོལ་ལྟར་ན།

ལོ་ ༢༥ དང་། ལོ་ ༥༠ ལོ་ ༧༥ ལོ ༡༠༠ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་སོ་སོར་དངུལ་གྱི་དགའ་སྟོན་ (Silver Jubilee) དང་། གསེར་གྱི་དགའ་སྟོན། (Golden Jubilee) ཕ་ལམ་གྱི་དགའ་སྟོན་ (Diamond Jubilee) ཞེས་པ་ལྟ་བུ་དུས་སྟོན་ཁྱད་པར་ཅན་རེ་རེར་མིང་མི་འདྲ་བ་རེ་

བཏགས་ནས་སྲུང་བརྩི་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ང་ཚོའི་ཚོགས་པ་ལོ་ ༢༠ ལས་འཁོར་གྱི་མེད་ནའང་། ཚོགས་པའི་གནས་བབས་དང་འཇོན་ནུས་ལ་

གཞིགས་པའི་ལས་དོན་དང་ཞབས་ཞུ་ཁག་གང་ཅིའི་ཐད་དམིགས་བསལ་ཆེ་མཐོང་དང་ངོས་འཛིན་ལྡན་པའི་གྲུབ་འབྲས་བྱུང་སོང་། དེ་ནི་གཙོ་བོ་ ཚོགས་པའི་སྔ་ཕྱིའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་འགན་ཁུར་དང་སྣེ་ཁྲིད་འོག སྒེར་སེམས་མེད་པའི་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་རྣམས་གཙོས།

གཏོང་ཕོད་ཆེ་བའི་དཔལ་འབྱོར་རོགས་སྐྱོར་དང་མཉམ་ལས་གནང་མཁན་གྱི་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་སྡེ་སོགས་ཀྱིས་ཚད་མཐོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ དང་། ཚོགས་པའི་ཞབས་ཞུ་ཁག་ལ་སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་སྒེར་སོགས་ཀྱིས་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོའི་ཆ་ཤས་བླངས་པའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་ སྒྲུབ་བཞིན་པའི་ལས་གཞི་ཁག་ཡར་རྒྱས་དང་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་། དེར་བརྟེན་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་དང་མི་སྒེར་གྱི་འཚོ་གནས་ལ་བཟང་

ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཐེབས་པའི་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་མང་པོ་ཐོན་ཡོད་སྟབས། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མི་རིགས་

གཞན་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཚོགས་སྡེ་སོགས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་ལས་དོན་ལ་ཡི་རང་དང་བསྔགས་བརྗོད་གནང་སྟངས་ལ་གཞིགས་ན། སྲུང་བརྩི་ཞུ་འོས་པ་ ཞིག་རེད་འདུག་སྙམ་སྟེ་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་གྲོས་ཆོད་ལྟར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་ཡིན།

ཚོགས་པ་འདི་གསར་འཛུགས་བྱེད་སྐབས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་དམིགས་ཡུལ་དང་མཐུན་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་གཙོས་པའི་ཧི་མ་ལ་

ཡའི་རི་རྒྱུད་དང་། ས་གནས་རྒྱ་གར་མི་མང་། དེ་བཞིན་མི་རིགས་མང་པོར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་གང་ཐུབ་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། རྒྱུན་དུ་ང་ཚོས་གཞན་ཕན་གྱི་ལས་དོན་གཙོར་བཟུང་ཐོག དོན་ཕན་ལྡན་པའི་མཉམ་ལས་དང་གཅིག་ཕན་གཅིག་གྲོགས་ཡོང་བར་སྒོ་ཀུན་ནས་

འབད་བརྩོན་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱས་པར་བརྟེན། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མི་རིགས་གཞན་པ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་ང་ ཚོའི་ཞབས་ཞུ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་ནས་ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

དུས་རབས་ཉི་ཤུ་པའི་ནང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་དམག་འཁྲུག་དང་། མུ་གེ བཙན་གནོན། རྒྱལ་ཕམ་གྱི་འཐབ་རྩོད་འོག ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ IX

ལོར་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་བཙན་བཟུང་དང་བོད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་གཉིས་ཀར་བསྐྱར་བཟོ་བྱེད་ཐབས་བྲལ་བའི་ གཏོར་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་བཏང་སྟེ་སྐབས་ཤིག་རིང་འ་ཆད་འུ་ཐུག་གི་གནས་སུ་ལྷུང་ཡོད་ཀྱང་། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་

ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་གོ་ལའི་ཁྱོན་དུ་ཁྱབ་སྟེ་གང་ཉིད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་དང་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་མི་རབས་རྒན་པ་

ཚོས་འབད་འབུངས་ལྷོད་མེད་གནང་བ་ལ་བརྟེན་ནས། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་རྩ་ཆེའི་རིག་གཞུང་དང་གོམས་གཤིས། ལྷག་པར་བོད་རྒྱུད་ནང་བསྟན་

དང་། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག ལེགས་བྱང་གི་རིན་ཐང་འདི་དག་དུས་རབས་ཕྱེད་ཙམ་ནང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་དར་ཁྱབ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཏེ། མི་ རིགས་གཞན་གྱིས་ངོས་འཛིན་དང་ཚད་མཐོའི་གདེང་འཇོག་ཐོབ་པ་འདིས་བོད་རྒྱབ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་མཚོན་ན་རེ་བ་དང་གོ་སྐབས་གསར་པ་

ཞིག་རག་ཡོད། ང་ཚོས་ཀྱང་རྩ་ཆེའི་གོ་སྐབས་འདི་དག་དམ་འཛིན་གྱིས་བོད་མི་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་འདོར་ཐབས་མེད་པའི་འགན་འཁྲི་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་

ཡོད་སྟབས། རྒྱུན་གཏན་མེད་མུག་གི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་རྒྱུ་དེ་དག་དོར་ཏེ། ཚང་ལ་མ་ནོར་བ་དང་མཚུངས་ཟླ་བྲལ་བའི་རང་མི་རིགས་ཀྱི་གཏིང་ཟབ་

པའི་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་། སྐད་ཡིག རིག་གཞུང་གི་རིན་ཐང་ལ་གཅེས་སྤྲས་དང་རང་ངོ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་འཇོན་ནུས་གསུམ་

ལ་གཞིགས་པའི་སོ་སོའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་མང་པོ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དང་སྒྲུབ་ཐུབ་པའི་ཆོད་སེམས་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ ཐོག གོ་སྐབས་མང་པོ་ཞིག་རང་ཉིད་ཀྱི་མདུན་ལ་ཡོད་པས་འགན་འཁྲིའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ། ལས་དོན་བསྒྲུབས་ཚར་བ་ལས་

བསྒྲུབ་རྒྱུ་མང་བ་ལྷག་བསྡད་ཡོད་པས། ང་ཚོའི་ཐུན་མོང་གི་མངོན་འདོད་དེ་དག་རྒྱལ་ཁའི་ངང་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་ཆེད་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་ཡོང་ བའི་ཐབས་བྱུས་ཡོད་དགུ་རྩལ་སྤྲུག་གིས་ཤུགས་སྣོན་འཕར་མ་རྒྱག་དགོས་པ་གལ་གནད་ཆེན་པོ་མཐོང་གི་འདུག

ང་ཚོའི་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ད་བར་རྩ་ཆེའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་དར་སྤེལ་དང་སྲུང་སྐྱོབ། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ། ཤེས་ཡོན་

སློབ་གསོ། བོད་དོན་གོ་རྟོགས་དང་དྲིལ་བསྒྲགས། དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་གོ་སྐབས། རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོ་རྟོགས་ ལས་འགུལ། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་གཞི། སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་དང་། མི་ཚེའི་མདུན་ལམ། མི་སྒེར་གྱི་འཚོ་གནས་འགྱུར་ལྡོག ནུས་སྟོབས་གོང་འཕེལ་

སོགས་གལ་ཆེའི་ལས་གཞི་ཁག་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ཀྱིས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་རྒྱུན་གནས་དང་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཡོང་བར་འབད་བརྩོན་

ལྷོད་མེད་བྱས་ཤིང་། ད་ལྟའི་ཆར་སྤྱི་ཚོགས་དང་། ཚོགས་སྡེ། མི་སྒེར་སོགས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་ལས་དོན་ལ་ངོས་འཛིན་དང་གདེང་འཇོག་ཐུབ་པའི་གྲུབ་

འབྲས་དང་བྱས་རྗེས་མི་དམན་པར་འཇོག་ཐུབ་པ་འདི་ང་ཚོའི་ཞབས་ཞུ་དང་ལས་གཞི་ཁག་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུའི་སྐུལ་ལྕག་

དང་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་སོང༌།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ནས་བཟུང་ཁོ་བོ་ལས་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཚོགས་པ་འདིའི་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་རྒྱུའི་སྐལ་བཟང་གི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཞིང་།

འདས་པའི་མི་ལོ་ ༡༠ རིང་གཙོ་བོ་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་དང་། གྲོགས་ཕོ་མོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་བློ་གཏད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར། དེ་བཞིན་སློབ་སྟོན་གནང་ མཁན་དང་། རོགས་རམ་དང་མཉམ་ལས་གནང་མཁན་གྱི་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག དྭང་བླངས་པ། སྔ་ཕྱིའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ལྷག་བསམ་ ཆེན་པོས་འགན་ཁུར་རྐང་ལེན་དང་ཤུགས་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་བརྟེན་ནས་སྔོན་གྱི་ལས་གཞི་མང་པོ་ཞིག་ཡར་རྒྱས་བཏང་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་

དང་འབྲེལ། སྤྱི་ཚོགས་ནང་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ལས་གཞི་མི་ཉུང་བ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་བ། དཔེར་ན་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་བོད་ཡིག་དང་།

རྒྱ་ཡིག འཇར་མན་སྐད་ཡིག་སོགས་གསར་འཛུགས་དང་། ཨིན་ཡིག་དང་ཧྥ་རན་སིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་ཚན་ཡར་རྒྱས་དང་མང་དུ་བཏང་

བ། དེ་ནས་དྭང་བླངས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཡར་རྒྱས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དར་སྤེལ་ X

གྱི་ལས་གཞི། འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་པར་སྐྲུན་དང་དྲ་ཚིགས་གསར་བཟོ། འཐུང་ཆུ་གཙང་མའི་ལས་འཆར། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ། ཁོར་

ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དྲ་ཚིགས་གསར་བཟོ་དང་གོ་རྟོགས་ལས་གཞི། འཕྲོད་བསྟེན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི། གསུང་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག་གི་

ལས་གཞི། ཚོགས་སྡེ་དང་རོགས་ཚོགས་གཞན་དང་ལྷན་གསར་དུ་མཉམ་ལས་དང་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད། ཚོགས་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གཏན་ འབེབས་དང་འཛིན་སྐྱོང་དོ་དམ་ཚགས་ཚུད། ས་ཁང་གསར་ཉོ། ལྷ་བོད་ཀྱི་ལུགས་མཐུན་བཟོ་ཚོང་ལས་ཁང་གསར་འཛུགས། ལས་བྱེད་པའི་ཐོབ་ ཐང་དང་གླ་ཕོགས་འཕར་སྣོན། དཔལ་འབྱོར་གནས་བབས་ཡར་རྒྱས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ལས་ཁུར་ཞུ་སྐབས་ལོ་གཅིག་གི་འགྲོ་གྲོན་ཧིན་སྒོར་འབུམ་

དྲུག་ཙམ་ནས་ད་ལྟ་འབུམ་བརྒྱ་ཡན་མན་བར་འཕར་སྣོན་གྱིས་མཚོན་པའི་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་མང་པོ་གསར་གཏོད་དང་འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་ལ་ ཕན་ཞིང་། རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པའི་ལས་དོན་ཕྲན་བུ་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་བ་དང་། ད་དུང་ཚོགས་པར་རྩ་ཆེའི་གཟེངས་རྟགས་གསུམ་ཙམ་ཐོབ་པ་དེ་

ཚོགས་པའི་གཟི་བརྗིད་དང་ལས་དོན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གོང་གསལ་ལས་གཞི་འདི་དག་བརྒྱུད་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ ནང་ཕྱི་ནང་གི་མི་སྣ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དང་ཚོགས་སྡེ་མང་པོ་དང་ལྷན་དུ་ཕན་གྲོགས་དང་། ཞབས་ཞུ། མཉམ་ལས་སོགས་བྱེད་རྒྱུའི་རྩ་ཆེ་བའི་གོ་

སྐབས་རག་པ་དེ་ཐ་མལ་པ་བདག་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཚེ་འདིར་ཐོབ་དཀའ་བའི་གྲུབ་འབྲས་དང་བསམ་ཡུལ་ལ་མེད་པའི་མི་ཚེའི་དོན་ཆེན་ཞིག་ལ་ ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ད་ཕན་ང་རང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བྱས་པའི་ཉམས་མྱོང་ལ་གཞིགས་ན། སྐྱེ་བོ་མི་རེ་ངོ་རེའི་རྒྱུད་ལ་རང་ཆས་སུ་ཡོད་པའི་བྱམས་བརྩེ་དང་།

ནུས་སྟོབས། འགན་ཁུར། འབད་བརྩོན་སོགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཞི་བདེ་དང་ཡར་རྒྱས་ཆེད་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་ཏེ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་

གཞན་གྱི་འཚོ་གནས་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གཏོང་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ལྡན་པར་ཡིད་ཆེས་བརྟན་པོ་སྐྱེས་སོང་།

མདོར་ན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ནས་ ༢༠༡༧ བར་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༢༠ རིང་ལས་གཞི་དེ་དག་ཐོག་མའི་དམིགས་ཡུལ་དང་འཆར་གཞི་གཞིར་

བཟུང་ཡར་རྒྱས་དང་། ལམ་ལྷོངས། ཕན་ཐོགས་སོགས་གཡུར་དུ་ཟ་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོན་པ་འདི་ནི་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་ དང་འགན་འཛིན་ཟུར་པ་བཙོས་པའི་སྔ་ཕྱིའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་བསམ་དང་། འབད་བརྩོན། འགན་ཁུར་མཉམ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་། ད་དུང་ ང་ཚོར་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ལམ་སྟོན་གནང་མཁན། དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་འགྱུར་རོགས་རམ་དང་

མཉམ་ལས་གནང་མཁན། དེ་བཞིན་དྭང་བླངས་སོགས་གཙོས་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མའི་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་བརྟེན་

ནས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ལྷན་རྒྱས་ཚང་མར་སྙིང་དབུས་ནས་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་བླ་ལྷག་ཏུ་ཆེ་ཞེས་ཞུ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ། ཁྱེད་རྣམ་པའི་བཀའ་དྲིན་གྱི་ ཕུང་པོ་དེ་དག་ཚེ་འདིར་གཞལ་ཐབས་བྲལ་བ་ཡིན། མཐའ་དོན་ལྷན་རྒྱས་ཚང་མས་སྔར་རྒྱུན་ལྟར་ལམ་སྟོན་དང་། རྒྱབ་སྐྱོར། མཉམ་ལས་སོགས་

མུ་མཐུད་གནང་བའི་རེ་བ་ཤུགས་དྲག་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ལ། གཤམ་གྱི་ང་ཚོའི་ལས་བསྡོམས་ཞིབ་ཕྲ་ལ་དགྱེས་གཟིགས་ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་དང་བཅས།

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་མིང་འཛིན་པ་ངག་དབང་རབ་

རྒྱས་ཀྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༥ ཉིན།

XI

དཀར་ཆག

སྤྱི་ནོར་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན། ���������������������������������������������������������������������������������� III བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������������������������������������IV

བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་འཕྲིན། ��������������������������������������������������������������������V དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་བཀའ་བློན་གྱི་གསུང་འཕྲིན། ����������������������������������������������������������������������������VI

ཐུ་ལན་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་གྱི་འཚམས་འཕྲིན། ��������������������������������������������������������������VII

ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩའི་འཚམས་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������������������������������������������� VIII

སྔོན་འགྲོའི་གཏམ། �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������IX

རྒྱབ་ལྗོངས་དང་ཚོགས་པའི་བྱུང་རིམ་སྐོར།

རྒྱབ་ལྗོངས། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 1 ཚོགས་པའི་བྱུང་རིམ་སྐོར། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 2 གཙོ་གནད་ཀྱི་ལས་དོན་ཁག་དང་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས། ��������������������������������������������������������������������������������� 5 དགོས་དམིགས་དང་ལས་རིམ་ཁག ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 6 བསྒྲུབ་བྱ་སྙིང་པོ། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������8 འཆར་སྣང་། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������8

དགོས་དམིགས། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������8

ལས་དོན་གྱི་ཕན་ནུས་ཆེད་དཔྱད་ཞིབ། ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 9 ལས་དོན་གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ། ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������10

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་དར་སྤེལ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞི། ������������������������������������������������������������������������12 XII

ཐུ་ལན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་བསྟི་གནས་ཁང་གི་འཚམས་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������������16 མེག་སི་ཁོ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������17

སྦྱོང་བརྡར་དང་། ཟབ་སྦྱོང་། གསུང་བཤད་སོགས་གོ་སྒྲིག

རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������19

རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་ཁེ་ཕན་དང་གྲུབ་འབྲས། ����������������������������������������������������������������������������������������������� 22

ཀམ་པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭ། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������24 ཀམ་པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭའི་ཁེ་ཕན་དང་གྲུབ་འབྲས། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 26

ཚོགས་པའི་ཞབས་ཞུའི་ཁེ་ཕན་འཐོབ་མཁན་ཁག་ཅིག་གི་དགོངས་ཚུལ། �������������������������������������������������������������������������� 27

གསུང་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོང་སྐོར། ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������28

བསྐུ་མཉེ་གཏོང་སྟངས་སྦྱོང་བརྡར། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 30 པར་ལེན་སྒྱུ་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 31 ཕྲུ་གུའི་རིག་རྩལ་ཟབ་སྦྱོང་། �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 31

རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 32

ཨིན་ཡུལ་བོད་ཀྱི་ངལ་སེལ་ཐེབས་རྩའི་འཚམས་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������������������������������33 སྤྱི་ཚོགས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ལས་གཞིའི་སྐོར། ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������34

འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོའི་རོགས་རམ་ལས་གཞི། �������������������������������������������������������������������������������������������������������35 སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������38 སྤྱི་ཐབ་དུ་ཞལ་ལག་མཆོད་མཁན་གྱི་དགོངས་ཚུལ། ��������������������������������������������������������������������������������������������������� 40

རིན་མེད་མིག་བརྟག་དཔྱད་དང་མིག་ཤེལ་གསར་བཟོའི་ལས་འཆར། ���������������������������������������������������������������������������41

རིན་མེད་སོ་བརྟག་དཔྱད་དང་བཟོ་བཅོས། ������������������������������������������������������������������������������������������������������������42 XIII

གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་དང་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ། �����������������������������������������������������������������������43 ཤར་ནུབ་ཕྲད་པ་ཞེས་པའི་དྲན་ཤེས་སྨན་གྱི་ཚོགས་ཆེན། �����������������������������������������������������������������������������������������45

ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་ལུ་སི་ཡ་ན་ལཱོ་ཡོ་ལ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་འཚམས་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������46 ལུ་སི་ཡ་ན་སིན་ཊིན་ནི་རེ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������������������������������47

རྒྱལ་སྤྱི​ིའི་འབྲེལ་ལམ་དང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས།

ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས་གཞན་དང་མཉམ་ལས། ����������������������������������������������������������������������������������������������������49

རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་དམིགས་ཡུལ། ��������������������������������������������������������������������������������������������50

རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་སློབ་མ་ཚོའི་དགོངས་ཚུལ། �������������������������������������������������������������������������������������� 55

དྭང་བླངས་བའི་གོ་སྐབས་དང་འབྲེལ་མཐུད། ���������������������������������������������������������������������������������������������������������57 དྭང་བླངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ། �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 61

འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ། ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������63 བརྡ་འཕྲིན་བེད་སྤྱོད་དང་ཕན་ནུས་སྐོར། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������66 ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་ཕྱི་རྒྱལ་སོགས་སུ་སྐོར་སྐྱོད། ����������������������������������������������������������������������������������������������68

ཨ་རིའི་ (LMHPCO) སྨན་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན། ������������������������������������������������������������������������70 རྒྱལ་སྤྱིའི་རོ་ཊར་རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་གྱི་འཚམས་འཕྲིན། �������������������������������������������������������������������������71

སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་དང་རྒྱུན་གནས་ཀྱི་ལས་གཞི། �������������������������������������������������������������������������������������������������������������72

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ། �������������������������������������������������������������������������������������������������������73 དཔེ་དེབ་རིན་མེད་བགོ་འགྲེམ། �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������75 རིན་མེད་གྱོན་གོས་བགོ་འགྲེམ། ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������76

བྱམས་པ་གླིང་རྒས་གསོ་ཁང་ལ་རོགས་རམ། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������77 XIV

གྷོ་བྷི་ཡོན་ཌི་

(Gobeyond)

ཡིས་འཚམས་འཕྲིན། ���������������������������������������������������������������������������������78

ཨོམ་ཕརཱ་ཀཱ་ཤཱི་ཐེབས་རྩའི་འཚམས་འཕྲིན། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������80

ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་། དཔལ་འབྱོར། དངུལ་རྩིས་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

ལས་དོན་སྟངས་འཛིན་དང་ཐག་གཅོད། ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������83 དཔལ་འབྱོར་དང་དངུལ་རྩིས་སྐོར། ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������84 ཁང་པ་གསར་ཉོ་དང་བེད་སྤྱོད། �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������87 ཪཱ་སི་ཊི་ཁི་པཱ་ཐི་ཝེ་ (Rustic Pathways) ཡི་འཚམས་འཕྲིན། ��������������������������������������������������������������������88

རྩ་ཆེའི་གཟེངས་རྟགས་གསུམ་ཐོབ་པའི་སྐོར། �������������������������������������������������������������������������������������������������������89

ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������92 ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་སློབ་སྟོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི། �����������������������������������������������93 ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལས་ཟུར་དང་ལས་ཐོག་སྐོར། �������������������������������������������������������94

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལས་ཟུར་དང་ལས་ཐོག་སྐོར། �������������������������������������������������������95

XV

རྒྱབ་ལྗོངས་དང་ཚོགས་པའི་བྱུང་རིམ་སྐོར།

རྒྱབ་ལྗོངས།

༄༅།། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ དགོན་སྡེ ་ གྲྭ་ཚང་དང་སློ བ ་གྲྭ་སོགས་གསར་ གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་སྡེ་ཚན་

གི ས ་བོ ད ་ས་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་བཙན་བཟུང་བྱས་ འཛུགས་ཀྱིས་བོད་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་འདི་ མང་པོ་གསར་འཛུགས་ཀྱིས། ཚོགས་པ་སོ་སོའི་

རྗེས། བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་༸སྤྱི་ ཉིད་མུ་མཐུད་གནས་ཆེད་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། དགོས་དམིགས་དང་གནས་བབས་ལ་གཞིགས་

ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན། རིག་གཞུང་སོགས་མི་ པའི་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་མང་པོ་ལག་བསྟར་བྱས་དང་ དབུས་པའི་བོད་ཀྱི་བླ་སྤྲུལ་དང་གཞུང་གི་དཔོན་ ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གྱི ས ་བོད་ཕྲུག་བློ་གསལ་ བྱེད་མུས་ཡིན་པ་ལྟར་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་

རི ག ས་སོ ག ས་སེ ར ་སྐྱ་མི ་ མང་འབུམ་ལ་ཉེ ་ བ་ གཞོ ན ་ནུ་རྣམས་ལ་གནའ་དེ ང ་གཉི ས ་ཀྱི ་ ཤེ ས ་ ཤེས་ཡོན་ལྟེ ་ གནས་ཁང་ཡང་སྤྱི ་ ཚོགས་ཀྱི ་ བཙན་བྱོལ་ལ་ཕེ བ ས་དགོ ས ་ཐུག་ཡོ ད ་པ་དང་། ཡོན་སློབ་སྦྱོང་སྤྲོད་རྒྱུའི་ལས་གཞི་འགོ་འཛུགས་ དགོས་མཁོའི་ཆེད་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་དང་།

བཙན་བྱོལ་ལ་འབྱོར་རྗེ ས ་༸གོ ང ་ས་མཆོ ག ་གི ་ བྱས་ཡོད། དེ་ནས་རིམ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་ནང་ ཚོགས་པ་འདིས་ཤེས་ཡོན་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་

དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་ བསམ་ཤེ ས ་དང་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི ་ མི ་ སྒེར་ ཞུའི་སྐོར་ལས་དོན་སྣ་མང་བྱེད་བཞིན་པ་རེད། བསྐྱར་དུ་གསར་འཛུགས་དང་འབྲེལ། རིམ་བཞིན་ སོ ག ས་ཀྱི ས ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དགོ ས ་མཁོ འི ་ ཆེ ད ་

1

ཚོགས་པའི་བྱུང་རིམ་སྐོར། ཀྱི ས ་གཙོ ་ བྱས་ཏེ ་ བོ ད ་ནས་གསར་དུ་ཕེ བ ས་

མཁན་གཞོན་སྐྱེས་འགའ་མཉམ་འབྲེ ལ ་གྱི ས ་

གསར་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། སྐབས་དེར་བྷག་སུ་

ལམ་ཟུར་དུ་ཡོ ད ་པའི ་ ལྕགས་ཤོ ག ་ཁང་པ་ཆུང་ ཆུང་ཞིག་ནང་ཚོགས་པའི་ལས་ཁུངས་དང་འཛིན་ ཁང་སོགས་མཉམ་དུ་བེད་སྤྱོད་དང་འབྲེལ། ལས་

གཞིའི་ཐོག་མ་ནི་ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་དང་ཀམ་པུ་ ཊར་འཛིན་གྲྭ་ཚོགས་ཤིང་། དེ་དང་མཉམ་དུ་གྱོན་

གོས་དང་སྨན་སོགས་ཀྱི་ཞལ་འདེབས་བསྡུ་རུབ་

དང་། རིན་མེད་བགོ་འགྲེམ། ཞོར་དུ་དྷ་སའི་ལམ་

བཞུགས་སྒར་དྷ་རམ་ས་ལར་རྟེན་གཞི་བྱས་ སུ་བོད་ཡིག་ནང་“ལྷ་”ཞེས་པ་འདི་རང་གི་མིང་ ཟུར་དུ་ཡོད་པའི་མཛེ་ནད་ཡོད་མཁན་རིགས་ལ་

པའི ་ ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལྟེ ་ ཐོ ག ་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ལ་ཁྲི མ ས་མཐུན་དེ བ ་ སྨན་བཅོས་ཡང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཁང་ལ་མཚོན་ན་གཟེངས་རྟགས་གང་མང་ སྐྱེལ་བྱས་ཡོད། ཐོབ་པའི་གཞུང་འབྲེ ལ ་མིན་པའི་ཁེ་མེད་སྤྱི ་

ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ཚོགས་པ་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ ཆགས་ཡོད་ཅིང་། ཚོགས་པ་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ཐོག་མར་ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ བར་ཚོགས་པའི་ལས་ཁུངས་

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་རྒྱ་གར་ནང་ཐོག་མར་ དང་འཛིན་ཁང་སོགས་ས་གནས་དེ་རང་ལ་རྟེན་

བྱམས་པ་ཚེ་རིང་དང་ཨ་རི་བ་ནེལ་གྷུ་ཌུ་རེ་གཉིས་ གཞི་བྱས་ཤིང་། རྗེས་སུ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཞབས་

ལུའུ་སི ་ ཡ་ན་ནས་འགོ ་ འཛུགས་ཀྱི ས ་

ལུའུ་སི་ཡ་ན་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཚོགས་པ་ (Louisiana Himalaya Association)

ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད།

LHA ལྷ་ཞེས་པའི་ཚོགས་པའི་མིང་ཡང་ གོ ང ་གསལ་ཚོ ག ས་པའི ་ མི ང ་གི ་ བསྡུས་

ཚི ག ་ཡི ན ་པས་ཚོ ག ས་པ་འདི འི ་ མི ང ་གི ་

འབྱུང་ཁུངས་ཡང་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞིང་། ཕྱིས་

2

པ་བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེའི་འགན་ཁུར་འོག་རྒྱ་

གར་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་དགེ་རྩའི་མིང་ ཐོག་ནས་ཁྲིམས་མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་

རྗེ ས ། ཚོ ག ས་པའི ་ དངུལ་རྩི ས ་ཀྱང་

གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ངོས་

ལེན་ཡོད་པའི་ཁྱད་ལས་རྩི ས ་པས་

རྩིས་ཞིབ་དང་འབྲེལ། སྙན་ཐོ་འདོན་གྱི་ ཡོ ད ་པ་དང་། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་

དཔྱ་ཁྲལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚོགས་པའི་

དངུལ་རྩིས་ལ་ཞིབ་བཤེར་གྱིས་དག་ ཞུའི ་ ལས་རི ག ས་དགོ ས ་མཁོ ་ ཆེ ་ རུ་དང་འཛི ན ་ འཛིན་ཁང་གཅིག ཐབ་ཚང་གཅིག དཔེ་མཛོད་

མཆན་གནང་བཞིན་པར་བརྟེན། ཕྱི་ལོ་

༢༠༠༩ དང་ ༢༠༡༢ སོ་སོར་མངའ་

སྡེའི་དཔྱ་ཁྲལ་ལས་ཁུངས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གི་ གྲྭར་ཡོང་མཁན་སོགས་མང་དུ་ཕྱིན་པར་བརྟེན། ཁང་གཅིག ལས་ཁུངས་གཅིག་བཅས་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ཁེ ་ མེ ད ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཁྲི མ ས་སྒྲི ག ་ལྟར་ཁེ ་ མེ ད ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་ཚོགས་པའི་ལས་ཁུངས་དང་ ༢༠༠༦ ལོར་ཚོགས་པའི་གནམ་མཚོ་མགྲོན་ཁང་ ཚོགས་པ་ཡིན་པའི་ངོས་འཛིན་ཡིག་ཆ་ 12AA འཛི ན ་ཁང་སོ ག ས་ད་ལྟའི ་ གནས་ཡུལ་དྷ་སའི ་ གི་ཁང་མིག་ཆ་ཚང་གཡར་ཏེ་འཛིན་གྲྭ་འཚོགས་ དང་ 80G གཉི ས ་ཀྱི ་ ལག་ཁྱེར་ཐོ བ ་ཡོ ད ། མཉམ་ལས་ཀྱི ་ གནམ་མཚོ ་ མགྲོན་ཁང་གི ་ ཁང་ ས་དང་། ལས་ཁུངས། ལས་ཤག བསྐུ་མཉེ་གཏོང་ ཚོ ག ས་པ་འདི ་ ཉི ད ་ས་གནས་གཞུང་ལ་ཁྲི མ ས་ མིག་བདུན་ཙམ་གཡར་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ ས། ཕྱི་རྒྱལ་ཚོར་བོད་ཡིག་སློབ་སའི་འཛིན་ཁང་། མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ལུའུ་སི་ཡ་ ལས་དོན་རྒྱ་ཆེ་ཙམ་བྱེད་འགོ་བཙུགས། སྐབས་ ཅ་དངོས་ཉར་ས་སོགས་ལ་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཡོད། ན་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཚོགས་པའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་འགན་ དེར་སྐད་ཡིག་འཛིན་ཁང་གཅིག་དང་ཀམ་པུ་ཊར་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ཟུར་

3

འཛིན་ལྷན་ཚོགས་སོགས་ཁ་ཁ་ཡིན། འོན་ཀྱང་ གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ལ་དགོས་མཁོ་ཆེ་ཞིང་མིང་ རྣམས་ལ་སྐད་ཡིག་དང་ཀམ་པུ་ཊར་སོགས་སློབ་ གོང་གསལ་ཚོགས་པ་དེས་ང་ཚོར་རོགས་སྐྱོར་ དོ ན ་མཚུངས་པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུའི ་ ལས་ ཁྲིད་བྱས་ཤིང་། སྐབས་ཕྲལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་

གྱི ་ ཐོ ག ་ནས་ལས་གཞི ་ འགའ་ཤས་དང་མཉམ་ དོན་སྣ་མང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་ལྟར། འདས་པའི་ལོ་ མཁོ་དང་བསྟུན་ཏེ་ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ་དང་ལག་ ལས་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡི ན ་པ་རེ ད ། སྤྱི ར ་ ༢༠ རི ང ་གཙོ ་ བོ ་ སློ བ ་གྲྭར་འགྲོ་རྒྱུའི ་ ལོ ་ ཚད་ ཤེས་སྦྱོང་བརྡར་སོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་ཡང་གོ་སྒྲིག་

ཚོ ག ས་པའི ་ གཞི ་ རྩའི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ནི ་ སྐྱབས་ བརྒལ་བོད་རིགས་དང་། སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་ ཞུ་བཞིན་ཡོད། བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་གཙོས། ཧི་མ་ལ་ཡའི་ ཆ་ཚང་བ་མ་རག་ཀྱང་མུ་མཐུད་ཤེས་ཡོན་ལ་དོ་ མི་རིགས། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཡུལ་མི་སོགས་ དབྱིངས་དང་ཡར་རྒྱས་གཏོང་འདོད་ཡོད་མཁན་

4

གཙོ་གནད་ཀྱི་ལས་དོན་ཁག་དང་སྟོབས་ཤུགས་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས།

ང་ཚོས་མུ་མཐུད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་ རེས་སོགས་གལ་ཆེའི་ལས་གཞི་ཁག་ལག་བསྟར་ ཆེན་པོ་ཐེབས་སོང༌། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ནས་ ༢༠༡༧

མཁོ་དང་བསྟུན་ཏེ། ལས་འཆར་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལོ་ བྱས་ཏེ་ཕན་ནུས་ལྡན་པའི་གྲུབ་འབྲས་ཡོང་བར་ བར་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༢༠ རིང་ང་ཚོའི་ཞབས་ རེ་བཞིན་རྒྱ་བསྐྱེད་དང་འཆར་གཞི་བསྒྲིགས་ཏེ་ འབད་བརྩོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ ཞུའི་ལས་དོན་ཁག་འཆར་གཞི་ལྟར་ལམ་ལྷོངས་

ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ཚོགས་པ་འདི་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་ དང་། གཡུར་དུ་ཟ་བའི་གྲུབ་འབྲས་ལེགས་ཐོན་ ༢༠༠༨ ནས་བཟུང་ཚོགས་པ་འདིའི་ལས་གཞི་དང་ བཟུང་བྱམས་བརྩེ་དང་གཏོང་ཕོད་ཆེ་བའི་རོགས་ བྱུང་སོ ང ་བས། ང་ཚོ ར ་དངོ ས ་ཤུགས་བརྒྱུད་

སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་བཏང་སྟེ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་རྣམས་དང་། འཛམ་གླི ང་ས་ གསུམ་ནས་བློ་སྤོབས་སྟེར་མཁན་དང། མཐུན་

ཕྱོ ག ས་གང་ཅི འི ་ ཐད་ཡར་རྒྱས་ཆེ ན ་པོ ་ ཕྱི ན ་པ་ ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་དང་ཆོད་ འགྱུར་རོགས་རམ་གནང་མཁན། དྭང་བླངས་ལས་

དང་བསྟུན། ང་ཚོའི་དགོས་དམིགས་དང་མཐུན་ སེམས་བརྟན་པོའི་ལེགས་སྐྱེས་འབུལ་མཁན་དྭང་ བྱེད་སོ ག ས་གཙོ ས ་པའི ་ འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ཚང་མའི ་ པའི་བསྒྲུབ་བྱ་གཙོ་བོ་ཁག་སྟེ་རྩ་ཆེའི་བོད་ཀྱི་སྐད་ བླངས་པ་ཆེས་མང་པོའི་ཤུགས་ཆེའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ རྒྱབ་སྐྱོར་དང་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན།

ཡི ག ་དང་ལེ ག ས་བྱང་དར་སྤེ ལ ། སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ གནང་བ་དེས་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་

ཞབས་ཞུ། ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོ། བོད་དོན་གོ་ དོན་ཁག་མུ་མཐུད་དེ་ཡར་རྒྱས་དང་ལག་བསྟར་ རྟོགས་སྤེལ་བ་དང་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་པ། དྭང་ དོ ན ་འཁྱོལ་ཡོ ང ་བར་སྔར་ལས་ལྷག་པའི ་ འབད་

བླངས་ཞབས་ཞུའི་གོ་སྐབས། རིག་གཞུང་བརྗེ་ བརྩོ ན ་བྱེད་རྒྱུའི ་ སྐུལ་ལྕག་དང་སེ མ ས་འགུལ་ 5

དགོས་དམིགས་དང་ལས་རིམ་ཁག

ཚོགས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བཙན་ ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད།

བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་། གཞན་ཕན་ཆེད་

མིང་དོན་མཚུངས་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་། ཤེས་ཡོན་སློབ་གསོའི་ལས་དོན་སྣ་མང་བྱ་རྒྱུ་དེ་ ཡིན་ཞིང་། ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དང་ས་གནས་རྒྱ་

གར་མི ་ མང་ལའང་དེ ་ མཚུངས་སུ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་

འདས་པའི ་ མི ་ ལོ ་ དེ ་ དག་རི ང ་ཚོ ག ས་པས་

ཉིན་ལྟར་མི་གྲངས་ ༢༠༠ ནས་ ༣༠༠ ཙམ་ལ་

ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་ཡོད། དྭང་བླངས་བ་ ༡༥ ནས་ ༢༥ ཙམ་གྱི ས ་ང་ཚོ འི ་ ཉི ན ་རེ འི ་ ལས་དོ ན ་ལ་

རོ གས་འདེ གས་འོག ཚོགས་པས་ཞབས་ཞུའི ་

6

རྣམས་གྲངས་མི་འདྲ་བ་ ༢༠ ཙམ་ལག་བསྟར་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི། བོད་ཡིག། ཨིན་ཡིག

རྒྱ་ཡིག ཧྥ་རན་སི། འཇར་མན་སོགས་ཀྱི་སྐད་ ཡིག་འཛིན་གྲྭ་མཐོ་དམན་འདྲ་མིན་དང་། སྒེར་གྱི་ དགེ་རྒན། ཀམ་པུར་ཊར་འཛིན་གྲྭ་ཁག བཅུད་ལྡན་

ཞལ་ལག་མཐུན་རྐྱེ ན ། བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་དང་

ལེ ག ས་བྱང་དར་སྤེ ལ ། འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོ འི ་ རྒྱུས་སྟོ ན ། ཁྱིམ་ཚང་དུ་གནས་སྡོ ད ་གོ ་ སྒྲི ག ཀྱི ས ་ཚད་མཐོ འི ་ རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བར་མ་ཟད། ལས་གཞི ། སྨན་དང་གྱོ ན ་གོ ས ་རི ན ་མེ ད ་བགོ ་ གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ ཚོགས་པའི་ཞབས་ཞུ་ཁག་ལ་སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་

འགྲེམ། འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་པར་སྐྲུན་དང་རིན་ ལ་གཟིགས་སྐོར་སྣེ་ཁྲིད་དང་ངོ་སྤྲོད་སོགས་ཀྱང་ སྒེར་སོགས་ཀྱིས་ཐུགས་ཁུར་ཆེན་པོས་ཆ་ཤས་ མེད་འགྲེམ་སྤེལ། འཕྲོད་བསྟེན་ཞབས་ཞུ་དང་ཁོར་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

བླངས་པའི་ཉེར་ལེན་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོས་སྒྲུབ་

ཞུའི་གོ་སྐབས་དང་འབྲེལ་མཐུད། མི་མང་དཔེ་

གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་སོང་བས།

ཡུག་གི་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ། དྭང་བླངས་ཞབས་ མཛོད། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་

རིག་གཞུང་བརྗེ ་ རེས་ཀྱི ་ ལས་རིམ་གོ་སྒྲི ག ་ སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁག་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་

ཡོང་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ད་དུང་ང་ཚོས་དྭང་བླངས་པ་ དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་གྱི་སློབ་ ཕྲུག་རྣམས་ལ་སྣེ ་ ལེ ན ་དང་། བོ ད ་དོ ན ་ངོ ་ སྤྲོ ད །

འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ལ་ཆ་མཚོན་ན་ང་ཚོའི་

ལས་དོན་དང་ཞབས་ཞུ་ཁག་གང་ཅིའི་ཐད་ དམིགས་བསལ་དང་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་བྱུང་སོང་ བ་ནི ། གཙོ ་ བོ ་ ཚོ ག ས་པའི ་ སྔ་ཕྱི འི ་ ལས་བྱེད་

རྣམས་ཀྱི ས ་འགན་ཁུར་དང་སྣེ ་ ཁྲི ད ་འོ ག སྒེར་

སེམས་མེད་པའི་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་རྣམས་

དང་། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་རོགས་སྐྱོར་གནང་

མཁན་མི་སྒེར་གཙོས་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་སོགས་

7

བཞི ན ་པའི ་ ལས་གཞི ་ ཁག་ཡར་རྒྱས་དང་རྒྱུན་

གོ་སྐབས་འདི་

བརྒྱུད་དེ ་ འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་ལྷན་རྒྱས་ཚང་མར་སྙི ང ་ དབུས་ནས་བཀའ་དྲིན་བླ་ན་མེ ད ་པ་ཆེ ་ ཞེ ས ་ཞུ་

འདོད་བྱུང་། འདས་པའི་མི་ལོ་ ༢༠ རིང་གལ་ཆེའི་ ཞབས་ཞུ་དང་ལས་གཞི ་ རྣམས་གཤམ་དུ་ལས་

བསྡོམས་དང་འབྲེལ་ཡོད་པར་རིས་སོགས་སྤྱན་ འབུལ་ཞུས་ཡོད་པས་གཟིགས་ཞིབ་ཡོང་བ་ཞུ།

བསྒྲུབ་བྱ་སྙིང་པོ།

གཞན་ཕན་གྱི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་

བོ ར ་བཟུང་སྟེ །

དགོས་དམིགས།

ཁོར་ཡུག་གསར་པའི་ནང་བཙན་

ཚོགས་པའི་ལས་རྟགས།

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་

དོ ན ་གཉེ ར ་ཅན་

བྱོལ་བོ ད ་མི་རྣམས་ཀྱི ་ འཚོ་གནས་

ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལས་རྟགས་ནི་

ལྟེ་གནས་ཤིག་སྐྲུན་རྒྱུ་དང་། མིང་དོན་

ཐུན་མིན་བོ ད ་ཀྱི ་ ཆོ ས ་རིག་གོ མ ས་

དེ འི ་ མཐའ་འཁོ ར ་ཚོ ས ་གཞི ་ དཀར་

རྣམས་ལ་སློབ་གསོ་དང་ཤེས་ཡོན་གྱི་ མཚུངས་པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུའི ་ ལས་དོན་སྣ་མང་བྱ་རྒྱུ།

འཆར་སྣང་།

ལྷའི་ངོས་ནས་སྤྱི ་ ཚོགས་ནང་

མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་ཞི་བདེ་དང་འཆམ་

མཐུན་གྱི་ཁོར་ཡུག་བསྐྲུན་རྒྱུའི་འབད་

ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་དང་། དེ་བཞིན་ གཤིས་སོགས་གང་ཐུབ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་

དར་སྤེ ལ ། ལྷག་པར་དུ་ཚོ ག ས་པའི ་ དྭང་བླངས་ལས་བྱེད་གཙོ ས ་པའི ་ ཕྱི ་

རྒྱལ་བ་རི ག ་གཞུང་བརྗེ ་ རེ ས ་གནང་ མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་དང་བོད་མིའི་

དཀྱིལ་དུ་ལྷ་ཞེས་པའི་བོད་ཡིག་དང་

སེ ར ་དམར་ལྗང་སྔོ ་ བའི ་ རི མ ་པ་ལྔ་ བཅས་ཡོད་པ་དེ ས ་ནང་པའི་ཆོས་ ལུགས་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་མཚོན། ལྷ་ཞེས་པ་ ནི ་ སངས་རྒྱས་ཆོ ས ་ལུགས་ལྟར་ན་ སྤྱིར་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གི་ཁུངས་སུ་

དབར་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་རིག་གཞུང་

གཏོགས་ཤིང་། དེ་ཡང་ཁྱད་ཆོས་མང་

བོ ད ་དོ ན ་གོ ་ རྟོ ག ས་གོ ང ་འཕེ ལ ་ཡོ ང ་

མངོན་ཤེས་ཡོད་པ། མཐུ་སྟོབས་ཆེ་བ།

བརྗེ་རེས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཞུ།

པོ ་ ཡོ ད ་པའི ་ ནང་ནས་གཙོ ་ ཆེ ་ བ་ནི ་

བརྩོ ན ་དང་། ཐོ བ ་ཐང་འདྲ་མཉམ་

ཐབས་བྱ་རྒྱུ་དང་འབྲེ ལ ་མི་རིགས་

ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སྡུག་

མཐུན་པའི ་ ཆ་རྐྱེ ན ་བསྐྲུན་ཐབས་བྱ་

ཞབས་ཞུ་དང་རོགས་རམ་གང་ཐུབ་བྱ་

སོགས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

མེད་ཅིང་དགོས་མཁོ་ཡོད་རིགས་ལ་ རྒྱུ་སོགས་ཡིན།

གཞན་ཚོར་དེ ་ མཚུངས་སྤྱི ་ ཚོགས་ རྒྱུ་སོགས་ཡིན།

8

བསྔལ་ཉུང་ཞིང་ཚེ་ཐག་རིང་བ་

ལས་དོན་གྱི་ཕན་ནུས་ཆེད་དཔྱད་ཞིབ།

ཉི ན ་ལྟར་ང་ཚོ ས ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ ཞིབ་སོགས་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ འགྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བར་ཕན་ཐོགས་དང་། དོན་དང་

ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་རྣམ་གྲངས་ ༢༠ ལོ ར ་ཨོ ་ སི ་ ཁྲུ ུའུ ་ལི ་ ཡ་ནས་ཡི ན ་པའི ་ རི ན ་ཐང་ ལྡན་པའི་ཉམས་མྱོ ང ་མང་པོ་གསག་རྒྱུའི་གོ་

ཙམ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྟེན། དེའི་ དཔྱད་ཞིབ་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་ཟླ་བ་ སྐབས་རག་ཡོ ད ་ལུགས་དང་། དེ ་ བཞི ན ་གོ ང ་

ཕན་ནུས་དང་གྲུབ་འབྲས། དེ་བཞིན་ཡར་རྒྱས་ཇི་ གཉིས་ལྷག་ཙམ་རིང་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ གསལ་ལས་གཞི ་ ཁག་རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་དཔྱད་ཞི བ ་ ལྟར་གཏོང་དགོས་མིན་སྐོར་ཤེས་རྟོག་གསལ་པོ་ ཡོངས་རྫོགས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཤོག་ བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོའི་ནང་ལ་ཡང་ཞབས་ཞུ་ ཡོ ང ་བར་དུས་ནས་དུས་སུ་དཔྱད་ཞི བ ་བྱེད་ཀྱི ་ ངོས་ ༩༠ ཡོད་པའི་དཔྱད་ཞིབ་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་ ཁག་གི ་ ཁེ ་ ཕན་འཐོ བ ་མཁན་ཚོ ས ་ཚད་མཐོ འི ་

ཡོད་ཅིང་། ད་ཕན་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི​ི་སློབ་མ་ སྤེལ་གྱིས་ཡོངས་གྲགས་བྱས་ཤིང་། དཔྱད་ཞིབ་ གདེང་འཇོག་དང་འབྲེལ། ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ནང་

ཚོར་དཔྱད་ཞིབ་ཐེངས་གསུམ་དང་། འཐུང་ཆུ་ སྙན་ཐོའི་ནང་འཁོད་དོན་ལྟར་ན། ཚོགས་པའི་སྤྱི་ མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱིས་ཁེ་ཕན་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་

གཙང་བཟོའི་ལས་གཞིར་དཔྱད་ཞིབ་ཐེ​ེ ངས་ ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་སོགས་ཀྱི་ལས་ བྱུང་སྟེ ་ ང་ཚོ འི ་ ཞབས་ཞུའི ་ ལས་དོ ན ་ཁག་གི ས ་ གཉིས། སྤྱི་ཐབ་ཀྱི་ལས་གཞིར་དཔྱད་ཞིབ་ཐེངས་ དོན་འདི་དག་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཧ་ཅང་ཕན་ཐོགས་ འདོད་བློ་ཁེངས་ཤིང་། བློ་སྐྱེད་རག་པ་དང་རང་

གསུམ། ཁོར་ཡུར་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལས་ ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ་པ་མ་ཟད། ཕྱི ་ རྒྱལ་དྭང་ སྟོབས་ཀྱི་ནུས་པ་སོགས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བར་ཕན་

འགུལ་སྐོར་དཔྱད་ཞིབ་ཐེངས་གཅིག དྭང་བླངས་ བླངས་བ་དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་དང་། ཁྱད་ལས་པ་ བ་ཚང་མར་མི་རེ་ངོ་རེར་བསམ་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་ ཚོ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་འབྲེལ་འདྲིས་དང་། བོད་ དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཡར་རྒྱས་ དང་དཔྱད་ཞི བ ། རི ག ་གཞུང་བརྗེ ་ རེ ས ་གནང་ དོན་སྐོར་ཤེས་རྟོགས། ཚོགས་པའི་ཞབས་ཞུའི་ གཏོང་དགོས་པའི ་ གནས་དོན་ཁག་ཅི ག ་ཀྱང་ མཁན་གྱི ་ སློ བ ་ཕྲུག་ཚང་མ་ལས་དགོ ང ས་ཚུལ་ ལས་དོ ན ་མང་པོ ར ་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི ས ་ཆ་ཤས་ གསལ་འདེབས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བསྡུ་ལེན། འཕྲོད་བསྟེན་ལས་གཞིའི་སྐོར་དཔྱད་ ལེ ན ་སྐབས། ཁོ ་ ཚོ འི ་ མི ་ ཚེ ་ བཟང་ཕྱོ ག ས་སུ་ 9

ལས་དོན་གྲུབ་འབྲས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ། • སློབ་མ་ ༡༡,༤༢༢ ལ་ང་ཚོའི་སྐད་ཡིག་འདྲ་མིན་གྱི་འཛིན་གྲྭ་ནས་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད། • སློབ་མ་ ༢,༩༥༥ ལ་ང་ཚོའི་ཀམ་པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭ་ནས་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད།

• ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་སློབ་མ་ཧ་ལམ་ ༡‚༢༥༨༡ ཙམ་གྱིས་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་

ཀྱི་ལས་གཞི་ལ་ཆ་ཤས་བླངས་འདུག • རྒྱལ་ཁབ་མི་འདྲ་བ་ ༤༢ ལྷག་ནས་དྭང་བླངས་བ་ ༧, ༤༢༡ བརྒལ་བས་ལྷའི་ལས་དོན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་ཡོད།

• དཔེ་དེབ་གྲངས ༣༤,༣༤༠ བོད་རིགས་དང་། ས་གནས་རྒྱ་གར་གྱི་སློབ་གྲྭ་དང་། དཔེ་མཛོད་ཁང་སོགས་ལ་ཞལ་

འདེབས་ཕུལ་ཡོད། • གྱོན་གོས་སྣེ་ཁ་གྲངས་ ༣༨,༠༤༧ ལྷག་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་ཞལ་འདེབས་ཁང་བརྒྱུད་ནས་ཞལ་འདེབས་ཕུལ་ཡོད།

• ལྷའི་འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོའི་ལས་འཆར་གྱི་འོག་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་ ༢༥ གསར་འཛུགས་དང་། དེ་དག་ལ་

བརྟེན་ནས་མི་གྲངས་ ༡༥,༢༠༠ ཙམ་འཐུང་ཆུ་གཙང་མར་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་པ་རེད།

• ལྷའི་མིག་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལས་འཆཪ་གྱི་འོག མི་གྲངས་ ༥༧༧ ལ་རིན་མེད་མིག་བརྟག་དཔྱད་དང་། མི་ ༤༤༥ ལ་

རིན་མེད་མིག་ཤེལ་ཕུལ་ཡོད། • ལྷའི་སོ་སྨན་བཅོས་ལྟ་སྐྱོང་གི་ལས་འཆར་འོག མི་གྲངས་ ༦༥༨ ལ་རིན་མེད་སོ་བརྟག་དཔྱད་དང་། གཙང་བཟོ། སོ་

སྟོང་པ་རྒྱོང་བ། སོ་སྨན་སོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད། • ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་། འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་ ༨༠,༣༠༠ དཔར་སྐྲུན་དང་རིན་མེད་འགྲེམ་སྤེལ་ཞུས་ཡོད། • ལྷའི་བསྐུ་མཉེའི་སྦྱོང་བརྡར་ལས་མི་གྲངས་ ༡༦༩ སློབ་མཐར་ཕྱིན་ཡོད།

• ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ནས་བཟུང་གོ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་པའི་ཤེས་ཡོན་དང་སློབ་གསོའི་སྐོར་གྱི་གསུང་བཤད་ཀྱིས། ཕ་མ་དང་

སློབ་ཕྲུག་ ༦༩༢ ལ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད། • ལྷའི་པར་ལེན་སྦྱོང་བརྡར་ནས་མི་གྲངས་ ༦༧ སློབ་ཐོན་བྱུང་ཡོད། 10

• ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ནས་དགོས་མཁོ་ཅན་གྱི་མི་གྲངས་ ༥༠ ནས་ ༦༠ ཙམ་ལ་ཉིན་ལྟར་གུང་ཚིགས་ཕུལ་བ་བརྒྱུད་ད་བར་

བསྡོམས་པའི་མི་གྲངས་ ༧༢༥ ཙམ་ལ་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད། • རྒན་རྒོན་ ༡༣༠ ལ་ལྷའི་རྒན་རྒོན་ལྟ་སྐྱོང་གི་ལས་གཞིའི་ཁེ་ཕན་ཐོབ་ཡོད།

• ཕྱི་རྒྱལ་མི་རིགས་ ༡༢༤༥ ཙམ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སོགས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཡོད། • འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་གྲངས་ ༨༠༣༠༠ ཙམ་པར་སྐྲུན་དང་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས།

• བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགྱུར་དང་རྩོམ་ཡིག་གྲངས་ ༢༧༡༧ འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་ཀྱི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་དུས་

ཐོག་ཏུ་འགྲེམས་སྤེལ་ཞུས་ཡོད། • ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བའི་བོད་ཡིག་ཐོག་རྩོམ་དང་གསར་འགྱུར་གྲངས་ ༣༨༣ རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དྲ་ཚིགས་ཐོག་

འགོད་སྤེལ་ཞུས།

• ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བའི་ཨིན་ཡིག་ཐོག་རྩོམ་ཡིག་དང་གསར་འགྱུར་གྲངས་ ༢༡༧ རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དྲ་ཚིགས་ཐོག་

འགོད་སྤེལ་ཞུས། • སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་སྒྲ་ལྡན་གསུང་བཤད་གྲངས་ ༩༢༡ རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་

འགོད་སྤེལ་ཞུས།

• བོད་ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའི་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་དང་གསུང་བཤད་གྲངས་ ༥༩༡ རིན་

པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་འགོད་སྤེལ་ཞུས།

• ཨིན་ཡིག་ཐོག་ཡོད་པའི་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་དང་གསུང་བཤད་གྲངས་ ༡༣༡ རིན་

པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་འགོད་སྤེལ་ཞུས། • སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་མངོན་བསྟོད་གླེགས་བམ་དེབ་གྲངས་ ༥༠༠ པར་སྐྲུན་ཞུས།

• སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་དང་གསུང་བཤད་ཕྱོགས་སྒྲིག་བདུན་པ་དེབ་གྲངས་ ༥༠༠

པར་སྐྲུན་ཞུས།

• སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་བརྙན་པར་གསུང་བཤད་གྲངས་ ༡༦༠ རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་

འགོད་སྤེལ་ཞུས། 11

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་དར་སྤེལ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞི།

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་སོགས་

གསུང་རྩོམ་སོགས་དྲ་རྒྱ་བརྒྱུད་ནས་ཁྱབ་སྤེལ་ གཙིགས་ཆེར་འཛིན་མཁན་གྲངས་ལས་འདས་པ་

རེར་འཕྲད་པའི་ལས་འགན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་

ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར་སློབ་དཔོན་མཆོག་ ཀློག་ཐུབ་ཆེད་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་

སྲུང་སྐྱོབ་དར་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུ་འདི་བོད་མི་མི་རེ་ངོ་ པ་དང་། དེ་ཡང་ཁ་ནས་གལ་ཆེན་པོ་རེད་ཅེས་

བཤད་པ་ཙམ་མ་ཡི ན ་པར་ལག་བསྟར་དོ ན ་ འཁྱོལ་ཡོང་བ་བྱ་རྒྱུ་དེ ་ གལ་གནད་ཆེ ན ་པོ་

ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༡

བྱེད་རྒྱུའི་ལས་གཞི་འདི་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། རྣམས་ལ་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་ཉམས་ལེན་དང་ལྟ་

གིས་ནང་ཆོས་དང། འཚེ་མེད་ཞི་བ། ཤེས་ཡོན་ རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་གི་བདུད་རྩི་སྐྱེ་རྒུའི་

སློབ་གསོ། སྲིད་དོན་ཚན་རིག མང་གཙོའི་རིང་ སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་ན་ཧ་ཅང་ཕངས་པས་བློས་མ་

ལུགས། ཁྲིམས་ལུགས། ཚན་རིག ལོ་རྒྱུས། རིག་ བཟོད་ནས། སྤྱིར་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་དང་། ཁྱད་པར་ གནས། སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག བཟང་སྤྱོད་གོང་ བོ ད ་མི ་ རྣམས་ཀྱི ་ འཕྲལ་ཕུགས་ཀྱི ་ ཕན་བདེ འི ་

ཚེ་ ༥ ཉིན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་ཟམ་

འཕེལ། མི་ཚེའི་རིན་ཐང་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལམ་སྟོན་ དགོ ས ་མཁོ ར ་མཐོ ང ་སྟེ ་ དྲ་རྒྱ་གསར་བཟོ ་ དང་

ཕེབས་པའི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན།

དེབ་གཟུགས་དང་། སྒྲ་འཇུག བརྙན་པར་སོགས་ འཛུགས་ཞུས་ཤིང་། ད་བར་ཡིག་ངག་གཉིས་ཐོག་

གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་དགུང་གྲངས་ ༧༥

གནང་བ་ཇི་སྙེད་ཅིག་བོད། ཨིན། ཧིན་གསུམ་ཐོག་ གསུང་རྩོ མ ་པར་སྐྲུན་ཞུ་རྒྱུའི ་ ལས་འཆར་འགོ ་

ཚོགས་པའི་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་ལེགས་བྱང་

ཀྱི་ནང་བལྟ་ཉན་ཀློག་གསུམ་ཐུབ་རུང་། ཕྱོགས་ ཏུ་ཡོ ད ་པའི ་ བདག་ཉི ད ་ཆེ ན ་པོ ་ སློ བ ་དཔོ ན ་ཟམ་

འོག སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་ཪིན་པོ་ཆེ་མཆོག་

སྟབས། སྐྱེ་འགྲོ་སྤྱི་དང་། ཡང་སྒོས་བོད་ཕྱི་ནང་ བཤད་དང་། གསུང་རྩོམ། སྒྲ་ལྡན་གསུང་བཤད།

སོགས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་དར་སྤེལ་གྱི་ལས་གཞིའི་

གི ་ ཟབ་རྒྱས་རི ན ་བྲལ་གྱི ་ གསུང་བཤད་དང་

གཅིག་ཏུ་གཟིགས་བདེ་བ་ཞིག་ད་བར་བྱུང་མེད་ གདོ ང ་རི ན ་པོ ་ ཆེ ་ མཆོ ག ་གི ་ བཀའ་སློ བ ་གསུང་ གཉིས་སུ་ཁོང་གི་གསུང་ལ་སྐོམ་པ་ཆུ་འདོད་ལྟར་ སྐུ་པར། བརྙན་པར་སོགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་གང་ 12

ཉིད་ཀྱི་དྲ་ཚིགས་ཐོག་འགོད་སྤེལ་བྱེད་མུས་ཡིན་ དྲ་ཐོ ག ་པར་མཛོ ད ་དུ་འགོ ད ་སྤེ ལ ་བྱས་ཡོ ད ་པ་ དབང་དང་རྩོམ་པ་པོ། སློབ་ཕྲུག་སོགས་མི་གྲངས་

སྟབས། རིན་པོ་ཆེའི་གསུང་བཤད་དང་བཀའ་སློབ་ རེད། ལྷག་པར་ཡུ་ཋུབ་ (Youtube) ནང་ཡོད་ ༧༧ ཙམ་གྱིས་བྲིས་པའི་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་ བོ ད ་ཡི ག ་ནང་སྒྲ་ཕབ་བྱས་ཟི ན ་པ་ཤོ ག ་གྲངས་ པའི་བརྙན་ལྡན་གསུང་བཤད་དང་བཀའ་སློབ་ལྟ་ རྩོམ་ཡིག་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཞུས་ཏེ། དེབ་དེ་རིན་མེད་ ༧༠༠ དང་། རིན་པོ་ཆེའི་དྲ་ཚིགས་ (www. མཁན་དེ་རིང་བར་ཧ་ལམ་ ༡༠,༠༠༠༠ ཟིན་གྱི་ འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་ཡོད། samdhongrinpoche.com) ཐོག་ ཡོད་ཅིང་། སྒྲ་ལྡན་གསུང་བཤད་འགོད་སྤེལ་ཞུ་ བཀོད་ཟིན་པའི་ཤོག་གྲངས ༥༩༡ ཙམ། ཨིན་ སའི་སོང་ཌི་ཁུ་ལུ་ཌི་སྒྲ་སྤྲི ན ་

(Sound

ཡིག་ནང་སྒྲ་ཕབ་ ༦༤༠ བྱས་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་དྲ་ cloud) ནང་བཅུག་ཡོད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲ་ ཐོག་ཏུ་བཀོད་ཟིན་པ་ཤོག་གྲངས་ ༡༣༡ དང་། ལྡན་གསུང་བཤད་དང་། བཀའ་སློབ་ལ་རྒྱུན་དུ་ ཁོ ང ་གི ས ་གསུངས་པའི ་ ལེ ག ས་བཤད་ ༣༠༠ ཉན་མཁན་ད་ལྟའི་བར་ ༨༢,༠༠༠ བྱུང་ཡོད་པ་ ཙམ་དྲ་ཐོག་ཏུ་བཀོད་ཡོད་ཅིང་། ད་བར་རིན་པོ་ རེད། ཆེའི་དྲ་གནས་ཐོག་བོད་ཨིན་གཉིས་ནང་ཡིག་ཐོག་

གསུང་བཤད་སོགས་གྲངས་ ༧༢༢ ལྷག་དང། སྒྲ་ ལྡན་གསུང་བཤད་ ༩༢༡ འགོད་སྤེལ་བྱས་ཟིན་པ་

དང་། གསུང་བཤད་དང་བཀའ་སློབ་ ༡༦༠ ལྷག་

ཡུ་ཋུབ་ (Youtube) བརྙན་པར་ནང་འགོད་ སྤེལ་བྱས་ཡོད་ལ། སྐུ་པར་ ༡,༡༠༨༥ རིན་པོ་ཆེའི་

༢༠༡༦ ལོར་ཡང་བསྐྱར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་

སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དགུང་ གྲངས་ ༧༧ ལ་ཕེབས་པའི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་ བརྩི་དང་བསྟུན། རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་ བཤད་དང་། གསུང་རྩོམ། བཅར་འདྲི་ཞུས་པའི་

བཀའ་ལན་སོགས་གལ་ཆེན་ཁག་ཕྱོགས་བསྡུས་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་དགུང་གྲངས་ ༧༥ བྱས་པའི ་ གསུང་འབུམ་གླེ ག ས་བམ་དེ བ ་ཕྲེང་

ཕེབས་སྐབསབཀའ་དྲིན་རྗེ ས ་དྲན་གྱི ་ མངོན་ བདུན་པ་ཤོ ག ་གྲངས་ལྔ་བརྒྱ་ཡོ ད ་པ་ཞི ག ་དབུ་ བསྟོད་གླེག་བམ་ཞིག་དཔར་སྐྲུན་བྱས་ཏེ། དེའི་ འབྱེད་ཞུས་ཤིང་། དཔེ་དེབ་དེ་ནི་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་

ནང་བཙན་བྱོལ་ནང་གི ་ དགོ ན ་སྡེ ་ གྲྭ་ཚང་དང་། ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་པར་

ཚོགས་སྡེ་ཁག དེ་བཞིན་བོད་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་ སྐྲུན་དང། སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེའི་

13

མཆོག་གི་སློབ་མ་དང་གསུང་ཆོས་སྐབས་སུ་ ཨིན་ཡིག་གསུང་སྒྱུར་བ་དགེ་བསྙེན་ཨཱཅཱརྱ་ ཟླ་བ་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཨིན་ཡིག་གི་རྩོམ་

སྒྲི ག ་འགན་ཁུར་དང་ཞུ་དག་རོགས་རམ་ གནང་གི་ཡོད།

རྒྱུན་གཏན་སློབ་དཔོན་ཁོང་གིས་གསུང་

བཤད་དང་གསུང་རྩོ མ ་ཚང་མ་ལྟ་གྲུབ་དང་ གཞུང་ལུགས་ལ་གཞི་བཅོལ་ཏེ་བརྗོད་གཞི་

རང་གི་ཐོག་ཏུ་གོ་དོན་ཟབ་ཅིང་ཚིག་བརྗོད་གོ་

བདེའི་ཐོག་བསྐྱར་ལྡབ་དང་འཁོན་ཐོགས་མེད་ པ་གནང་ཡོད་ཅིང་། ད་བར་གལ་གནད་ཆེ་

སྒེར་དྲུང་འབུམ་རམས་པ་བསྟན་འཛིན་དོན་ཡོད་ གསུང་རྩོ མ ་ཕྱོ ག ས་སྒྲི ག ་གི་ལས་འཆར་འདི་

བའི ་ གསུང་རྩོ མ ་དང་གསུང་བཤད་ཇི ་ སྙེ ད ་

ཅི ག ་གནང་བ་དེ ་ དག་ནི ་ ད་ཕན་དཔྱད་གཞི ་

ལགས་ཀྱིས་ཞུ་དག་དང་ཕྱོགས་སྒྲིག་གནང་ཞིང་ ཚགས་ཚུད་དང་ཚད་ལྡན་ཡོང་ཆེད་ལམ་སྟོན་ཞུ་ དང་ལུང་འདྲེན་གནང་ས་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་པར་མ་

དོ ན ་གཉེ ར ་ཅན་རྣམས་ལ་རི ན ་མེ ད ་འབུལ་རྒྱུར་ ཡུལ་དང་རྩོ མ་སྒྲི ག་གནང་མཁན་སྐུའི ་སྒེར་དྲུང་ ཟད། འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་ལ་ཡང་རིན་ཐང་ པར་ཐེངས་དང་པོར་པོད་ ༥༠༠ དཔར་ཡོད་པ་ འབུམ་རམས་པ་བསྟན་འཛི ན ་དོ ན ་ཡོ ད ་ལགས་ ངེས་ཅན་ལྡན་པའི་ཞིབ་འཇུག་གི་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ རེད།

རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་བཤད་དང་

ཀྱིས་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ཁུར་དང་ཞུ་དག་ ཆ་དང་སློ བ ་སྦྱོ ང ་གནང་ས་སོ ག ས་ཧ་ཅང་ཕན་ རོགས་རམ་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་རིན་པོ་ཆེ་ ཐོགས་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ། ལྷག་པར་དུ་

14

སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་ཁོང་ལྟ་བུའི་གསུང་བཤད་དང་ གྲྭ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དགུན་ཁ་སློབ་གྲྭའི་ ཚད་ཉིན་ཐོ་སོགས་འབྲི་ཤེས་པ་ཡང་ཆགས་ཡོད།

གསུང་རྩོམ་སོགས་ཉར་ཚགས་དང་དར་སྤེལ་བྱེད་ གུང་སེང་སྐབས་སློབ་གྲྭའི་ཕྲུ་གུ་ཚོའི་ཆེད་དུ་བོད་ ད་བར་བོད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་བོད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་

བཞིན་པ་འདིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་ ཡིག་དམིགས་བསལ་འཛིན་གྲྭ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད། པར་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་གཙོས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་ སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཕྱོགས་ཐད་མིང་དོན་མཚུངས་པ་ མཚམས་རེ་བོད་ཡིག་མཐོ་རིམ་འཛིན་གྲྭ་གོ་སྒྲིག་ བ་བོད་ཡིག་ལ་ཐུགས་སྣང་དང་སྦྱང་འདོད་མཁན་

ཞིག་ཆགས་ཡོད། ལས་གཞི་འདིར་བོད་ཕྱི་ནང་གི་ གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཡར་རྒྱས་དང་དར་སྤེལ་ མི་ཉུང་བ་ཞིག་ལ་བོད་ཡིག་སློབ་འཁྲིད་བྱས་ཡོད་ གཟུར་གནས་ཤེས་ལྡན་པ་དང་དོན་དམ་པར་བོད་ ཡོང་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༦ ནས་ ཅིང་། དེ་བཞིན་ཚོགས་པའི་བོད་ཡིག་དྲ་ཚིགས་

ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་སྲུང་སྐྱོབ་དར་སྤེལ་ ༩ བར་ཟླ་བ་གསུམ་རིང་ཀིརྟི་བྱེས་པ་གྲྭ་ཚང་ནས་ གསུམ་གཙོ ་ གཉེ ར ་གྱི ས ་བོ ད ་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་དང་

ལ་ཞེན་པ་དཀར་བའི་མཁྱེན་ལྡན་མང་པོས་ཡིད་ ཁྱད་ལས་དགེ ་ རྒན་གདན་ཞུས་ཀྱི ས ་བོ ད ་ཡི ག ་ རིག་གཞུང་ལ་ཐུགས་སྣང་ཅན་མང་པོར་དྲ་ཐོག་ ངག་གཉི ས ་ཐོ ག ་ནས་བསྔགས་བརྗོ ད ་ཡང་ཡང་ མཐོ་རི མ ་འཛི ན ་གྲྭ་ཞི ག ་གོ་སྒྲི ག ་བྱས་ཏེ ་ དོན་ ནས་བོད་ཡིག་ནང་ཡོད་པོ་ཤེས་བྱ་སྣ་མང་སྦྱོང་ གནང་གི་འདུག་པས་ལས་གཞི་འདིས་ཕན་རླབས་ གཉེར་ན་ཚོར་ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད། རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་ཡོད་པ་རེད། ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སོང་།

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་དར་སྤེལ་

གྱི་ལས་གཞི་འོག་ང་ཚོ་ཉིན་ལྟར་བོད་ཡིག་འཛིན་

ད་བར་བོད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ལ་ཆ་མཚོན་ན་དང་

པོ་ཀ་ཁ་མི་ཤེས་མཁན་ནས་མཐར་འབྲི་ཀློག་ཤེས་

པ་ཆགས་ཏེ ་ ཁ་འདོ ན ་དཔེ ་ ཆ་ཀློ ག ་ཐུབ་པར་མ་

15

ཐུ་ལན་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་བསྟི་གནས་ཁང་གི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས། ངས་ཐུ་ལན་སྤྱི་དམངས་ཞབས་ཞུའི་

བསྟི་གནས་ཁང་གི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་

ལ་ཁྱེད་དང་ཁྱེད་ཀྱི ་ མཐུན་གྲོགས་ཀུན་ལ་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤི ས ་བདེ ་ ལེ ག ས་ཞུ། ལྷ་ཚོ ག ས་པས་ཐུ་ལན་གཙུག་ལག་སློ བ ་གྲྭའི ་ སློ བ ་གཉེ ར ་བ་ རྣམས་དང་། སློབ་དཔོན། ལས་བྱེད་སོགས་དང་མཉམ་ལས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་

སློབ་སྦྱོང་དང་། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པར་མཐུན་འགྱུར་ གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལོ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་རིང་ལྷས་ཐུ་ལན་མང་

ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཞབས་ཞུའི ་ བསྟི ་ གནས་ཁང་ (Tulane Center for

Public Service) དང་། ཐུ་ལན་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུའི ་ སློ བ ་གྲྭ། (Tulane School of Social Work) གཉིས་དང་མཉམ་ལས་

ཀྱིས་ང་ཚོའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་བདུན་བཞིའི་རིང་རྒྱ་གར་དུ་ཉམས་མྱོང་གསག་ རྒྱུ་དང་། སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུ། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཞབས་ཞུ་

བསྒྲུབ་པ་སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་གནང་གི་ཡོད་ཅིང་། ལས་རིམ་དེས་ཐུ་ལན་དུ་ སློབ་གཉེར་བྱེད་བཞིན་པའི་སློབ་མ་བརྒྱ་ལས་བརྒལ་བར་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་

མི་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་བ་དང་། འདི་གའི་སློབ་མ་རྣམས་སྡེ་ཚན་

དུ་བགོས་ནས་རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་དང་སྒོམ་སྒྲུབ། ཤེས་ཡོན་དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས། ཁོར་ཡུག་གཙང་བཟོ། དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་སོགས་

དང་། གཞན་ཡང་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཕན་གྱི་མཉམ་ལས་གང་མང་གནང་བཞིན་ཡོད།

.ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ང་ཚོ་དང་ཟླ་གྲོགས་མཉམ་ལས་གནང་བར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་

མིར་རོགས་རམ་བྱ་རྒྱུའི་མཚོན་པའི་ང་ཚོའི་ཐུན་མོང་གི་ཞེན་འདོད་བསྒྲུབ་ཕྱིར་མུ་མཐུད་འབྲེལ་ལམ་གཏིང་ཟབ་རྒྱ་བསྐྱེད་གཏོང་རྒྱུར། ང་ཚོའི་ ངོས་ནས་རེ་སྨོན་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

བ.སྐྱར་དུ་ལྷའི་ཟླ་གྲོགས་མཉམ་ལས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།

.འཛིན་སྐྱོང་འགན་འཛིན་ཨཱག་ནེ་སི་ཁཱ་ནཱན་སི་ (Agnieszka Nance) དང་། ལས་རོགས་ཨཱ་མན་དྷ་བྒུ་བྷར་གར་ (Amanda Buberger) ཟུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢ ཉིན།

16

མེག་སི་ཁོ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཕྱི་རྒྱལ་སློབ་ཕྲུག་བར་གྱི་རིག་ གཞུང་བརྗེ་རེས་བྱེད་པའི་ལྷའི་ལས་འཆར་དང་། དྭང་བླངས་བའི་གོ་སྐབས་བརྒྱུད་ནས་ལྷ་དང་

ལྷན་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་བ་ནི་དམིགས་བསལ་གྱི ་ དགའ་གུས་འོས་པ་ཞིག་རེད། (Tecnologico de Monterry) མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་ ༦༠ ཙམ་དང་། རིག་ གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་འཆར་དེར་འཛུལ་ཞུགས་གནང་མཁན་གྱི་དགེ་རྒན་ཡོངས་ལ་ ༢༠༡༢

ཟླ་ ༡༢ དང་། ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༢ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༢ བཅས་ལ་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་དང་། བོད་པའི་ གོམ་གཤིས། སྲོལ་རྒྱུན། འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་སོགས་ལ་ཤེས་རྟོགས་དང་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་

དག་ལས་བརྗེད་མི་སྲིད་པའི་ཉམས་མྱོང་ཐོབ་བྱུང་།

.མཉམ་ལས་འདིའི་སྐབས་ལྷ་ཚོགས་པས་དྷ་ས་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་ས་ཁུལ་གཞན། དེ་བཞིན་ཕྱི་ རྒྱལ་སོགས་སུ་གནས་པའི་བོད་རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་དམིགས་

པའི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་གོ་སྒྲིག་གང་ལེགས་གནང་བས་ང་ཚོར་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེར་བྱུང་ཡོད། ལྷ་སྤྱི་ ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གི་ལས་འཆར་ཡོད་ཚད་དང་། རིག་གཞུང་དང་། སློབ་གསོ། ཁོང་ཚོའི་རྨང་གཞིའི་དགོས་མཁོ་སོགས་བོད་རིགས་སྐྱབས་

བཅོལ་བའི་མི་མང་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱེད་པའི་དོན་དངོས་གྱི་ལག་ལེན་རྣམས་བྱམས་བརྩེ་དང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ལག་བསྟར་གྱིས་ཕན་འབྲས་གང་ ལེགས་ཐོན་བཞིན་པ་ང་ཚོས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་བྱུང་ཞིང་། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་སྟེ་བོད་ཡིག ཨིན་ཡིག རྒྱ་ཡིག ཧྤ་རན་ཆཱི། ཇར་མན་ སྐད་ཡིག། ཀམ་པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭ བརྡ་འཕྲིན་དང་འཕྲུལ་ལས་རིག་པའི་ཟབ་སྦྱོང་། (Information of Technology Workshop)

བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་རྒྱུན་འཛིན་དང་གོང་འཕེལ། འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ། ལྷའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ། འཐུང་ཆུ་གཙང་མའི་ ལས་འཆར། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ། གཉན་ནད་རེག་དུག (HIV/AIDS) སྐོར་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ། སྨན་དང་གྱོན་ཆས་

སྦྱིན་གཏོང། མིག་དང་སོ་གཙང་བཟོ་དང་ལྟ་སྐྱོང་ལས་གཞི། སྤྱི་པའི་དཔེ་མཛོད། བསྐུ་མཉེའི་སྦྱོང་བརྡར། ལས་རིགས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར། པར་ལེན་

སྦྱོང་བརྡར། དེབ་སྦྱི​ིན་གཏོང་སོགས་སྤྱི་སྨན་གྱི་ལས་དོན་རླབས་ཆེན་བསྒྲུབས་དང་སྒྲུབ་བཞིན་པར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། (Prepa Tec Santa Fe) མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་སློབ་གཙོ་ཞིག་ལ་མཚོན་ན་ ༢༠༡༣ ཟླ་ ༡༢ པར་ང་རང་ངོ་མས་ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་

བརྗེ་རེས་ལས་འཆར་གྱི་ཆ་ཤས་བླངས་པ་ཡིན། རིག་གཞུང་དང་ནང་བསམ་པའི་དཔལ་ཡོན་གྱིས་ཧ་ཅང་ཕྱུག་པ་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བསྡད་དེ་ ཁོང་ཚོའི་སྐོར་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་གནང་བར་ཐུག་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་མ་ཟད། ཞི་བའི་ཚལ་དུ་སྣེ་ལེན་གང་ལེགས་གནང་བར་ཡང་བཀའ་དྲིན་

ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ལྷ་ནི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཚོགས་པ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ (Prepa Tec Santa Fe) མཐོ་རིམ་

སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངོས་ནས་ལྷའི་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུ་སྟོན་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མ་འོངས་ལོ་ཟླའི་ནང་བྱ་ གཞག་ཐམས་ཅད་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ། (Prepa Tec Santa Fe Tecnologico De Monterry) མཐོ་རིམ་སློབ་ གཉེར་ཁང་གི་སློབ་གཙོ་སཱེལ་ཝན་ལིའི་ཁོ་ཟཱི་ཕེ་ལར་ཌི་ (Sylvain Le Coz Paillard) ཡིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༦ ཉིན། 17

སྦྱོང་བརྡར་དང་། ཟབ་སྦྱོང་། གསུང་བཤད་སོགས་གོ་སྒྲིག

18

རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ།

སྤྱིར་སྐད་ཡིག་ནི་ཤེས་བྱའི་གནས་ལ་འཇུག་ རྒྱ་སྐད། འཇར་མན་སྐད། སི་པན་སྐད་སོགས་ འཛུགས་སྐབས་ཨི ན་ཡི ག་ཤེ ས་དགོས་པ་གལ་

པའི་ལྡེ་མིག་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། མི་རིགས་ བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོར་ཉིན་རེའི་འཚོ་གནས་དང་ ཆེན་པོ་མཐོང་སྟེ། ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ནི་

གཞན་དང་འབྲེལ་ལམ། ཉམས་མྱོང་བརྗེ་རེས། འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཆགས་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ ཚོ ག ས་པའི ་ ཐོ ག ་མའི ་ ཞབས་ཞུ་དེ ་ ཆགས་ཡོ ད ་

གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོ ད ་བྱེད་སྐབས་མི་རིགས་ ནས་བཟུང་བོད་མི་ཆེས་མང་པོ་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ ནའང་། ཕྱི་ལོ ༢༠༠༣ ཙམ་བར་འཛིན་ཁང་གི་ གཞན་པའི་སྐད་ཡིག་མ་ཤེས་པ་ཡིན་ན་གོ་བརྡ་ གཞན་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་་འགྲོ་སྐབས་གོང་ མཐུན་རྐྱེན་དང་དགེ་རྒན་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ལ་ སྤྲོད་ཐུབ་པའི་རྒྱུད་ལམ་གཞན་མེད་ཅིང་། ལྷག་ གསལ་གྱི ་ སྐད་ཡི ག ་འདི ་ དག་མ་ཤེ ས ་ན་དཀའ་ བརྟེན་ནས་སློབ་ཕྲུག་མང་པོར་གོ་སྐབས་འབུལ་ དོན་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ཕྱི་རྒྱལ་ ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་སྐད་ ཐུབ་མེད། སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ནི་ང་ཚོ་བོད་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད། སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་ནང་ ནས་སྦྱོང་སྤྱོད་སྤེལ་གསུམ་བྱེད་དགོས་པ་ནི་ང་ ནས་ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྤྱི་སྐད་ ཚོའི་འོས་འགན་ཡིན།

ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱི​ིའི་ནང་

བེད་སྤྱོད་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་ཧྤ་རན་སིའི་སྐད་དང་།

ཡིན་ནའང་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་ནས་གསར་

དུ་འབྱོར་བའི་མི་འབོར་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ལོ་རེ་བཞིན་ཇེ་

ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་ཚོགས་པ་དང་པོ་གསར་ མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ནས་བཟུང་འཛིན་ 19

ཁང་ཆེ་ཙམ་ཞིག་གླས་ཏེ་འཛིན་གྲྭ་འཚོགས་སའི་ ཚོགས་རྒྱུའི་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ནས་བཟུང་ཧྥ་རན་སིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་མཐོ་ མཐུན་རྐྱེན་སོགས་ཡར་རྒྱས་བཏང་ཐུབ་པ་བྱུང་ ༢༠༠༥ ཙམ་ནས་བོད་མི་ཚོ་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ དམའ་གསུམ་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་

ཡོད། དེ་ནས་ལོ་རེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ ཁག་ལ་འགྲོ་མཁན་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན། རྒྱ་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་དང་། གྲྭ་བཙུན་དང་མི་སྐྱ་ཕོ་མོ་སོགས་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་ ཧྤ་རན་སི འི ་ སྐད་ཡི ག ་སློ བ ་ཁྲི ད ་བྱེད་རྒྱུ་འགོ ་ དེ ་ ཡང་འཛི ན ་གྲྭ་མཐོ ་ དམན་གསུམ་འཚོ ག ས་

པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ནས་ ༢༠༠༧ བར་ཨིན་ འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཐོག་མར་འཛིན་གྲྭ་ བཞིན་པ་ཡིན། གོང་གསལ་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་ ཇིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་མཐོ་དམན་མི་འདྲ་བ་ལྔ་ གཅིག་ལས་མེད་ཅིང་། རིམ་བཞིན་ཧྥ་རན་སིའི་ འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་མང་ཤོ ས ་ཨི​ི ན ་ཇི འི ་ དང་། དེའི་སྒང་ལ་ཨིན་སྐད་ཁ་བརྡའི་འཛིན་གྲྭ་ སྐད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་པས་ ༢༠༠༨ སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ཡིན་ཞིང་། འཛིན་གྲྭ་དམའ་ བའི་ནང་སློབ་ཕྲུག་མང་ཤོས་ ༣༥ ནས་ ༤༠ ལྷག་

དང་། མཐོ་བར་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༡༥ ནས་ ༢༠ བར་ཡོང་གི་ཡོད། གཉིས་པ་རྒྱ་ཡིག་དང་ཧྥ་རན་

སི འི ་ སྐད་ཡི ག ་གི ་ འཛི ན ་གྲྭ་རེ ་ རེ ར ་སློ བ ་ཕྲུག་

གྲངས་ ༡༥ ནས་ ༢༥ བར་ཡོད། འཇར་མན་སྐད་ ཡིག་འཛིན་གྲྭ་གཅིག་ཡོད་པ་དེའི་ནང་སློབ་ཕྲུག་

གྲངས་ ༡༥ ཙམ་དང་། བོད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་སློབ་ ཕྲུག་གྲངས་ ༧ ནས་ ༡༠ བར་ཡོད། ཡང་བོད་

ཡི ག་དམི གས་བསལ་འཛིན་གྲྭའི་ནང་སློབ་ཕྲུག་ གྲངས་ ༢༠ ནས་ ༣༥ ཙམ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ 20

ཆར་ཉིན་རེར་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་ཡོང་མཁན་མི་

གྲངས་ ༡༢༠ ནས་ ༡༥༠ བར་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤི་ཡ་དང་ཨུ་རུ་སུ་སོགས་ཀྱི ་ མི་ ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། འཛིན་གྲྭར་འཛུལ་ཞུགས་ཆེད་ལོ་

༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ པར་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་འཛུལ་ རིགས་ཀྱང་ཡོད་པ་རེད། ད་དུང་སྐད་ཡིག་འཛིན་ གཅིག་ལ་ཧིན་སྒོར་ ༣༠༠ དོད་ཙམ་ལས་ལེན་གྱི་

ཞུགས་གནང་མཁན་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༡༢༤༥༨ གྲྭའི ་ སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ར ་ཟུར་ཁྲི ད ་དགེ ་ རྒན་ངོ ་ སྤྲོ ད ་ མེད་ཅིང་། ཧིན་སྒོར་ ༣༠༠ དེ་ཡང་འཛིན་གྲྭའི་རྒྱུ་ བྱུང་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་བོད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པས། ད་བར་སློ བ ་ཕྲུག་གྲངས་ ཆ་མཁོ་སྒྲུབ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་ཡིན། གལ་སྲིད་སོ་ ས་གནས་རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་མི་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་ ༡༣༠༠ ལྷག་ཙམ་ལ་ཟུར་ཁྲིད་དགེ་རྒན་ངོ་སྤྲོད་ སོ་དུས་ཚོད་ཡོད་ན་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ལྔ་ཀར་ རྒྱུད་ཀྱི་ སློབ ་ཕྲུག་ཡང་མང་པོ ་ཡོ ད་པར་མ་ཟད། བྱས་ཡོད། སྤྱིར་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ཚང་མ་སློབ་ འདོད་མོས་ལྟར་འགྲོ་ཆོག སོག་པོ་དང་། ཐེ་ལན་ཌི། རྒྱ་མི། ཀོ་རེ་ཡ་སོགས་ ཡོན་མི་དགོས་པར་རིན་མེད་ཀྱིས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་

21

རྒྱལ་སྤྱིའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་ཁེ་ཕན་དང་གྲུབ་འབྲས།

ད་བར་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་འཛུལ་ཞུགས་ ཤེས་པ་ཆགས་ཏེ་སོ་སོའི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ནང་ ཉུང་ན་ཟླ་བ་དྲུག་ཙམ་རིང་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་དགོས་ གནང་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༢༤༥༨ བྱུང་ཡོད་པ་ གི ་ གལ་ཆེ འི ་ དཀའ་ངལ་ཁག་ཅི ག ་སེ ལ ་ཐུབ་པ་ པ་དེར་འགྲོ་མི་དགོས་པར་ཡིག་ཚད་འཕྲོད་ན་ཐད་

རྣམས་མང་ཆེ ་ བ་དང་པོ ་ ཕྱི ་ རྒྱལ་སྐད་ཡི ག ་གི ་ ཡོང་གི་འདུག དེ་ནས་ལོ་གཉིས་གསུམ་མུ་མཐུད་ ཀར་ལས་རིགས་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་སར་འགྲོ་ཆོག་ གསལ་བྱེད་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་མཁན་ཤ་སྟག་རེད། སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུས་སོ་སོ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ གི་ཡོད་པས། ལས་ཀ་ཡག་པོ་དང་མགྱོགས་པོ་ རྒྱུ་མཚན་ནི་ང་ཚོའི་སློབ་ཕྲུག་ཕལ་ཆེ་བ་བོད་ནས་ ཐུབ་པར་མ་ཟད་མི ་ གཞན་དང་མཉམ་དུ་ཉམས་ རག་རྒྱུར་ཕན་ཐོ ག ས་ཧ་ཅང་ཆེ ན ་པོ ་ ཆགས་ཀྱི ་ གསར་དུ་འབྱོར་བ་གང་ཞིག་ལ། བཙན་བྱོལ་ནང་ མྱོ ང ་བརྗེ ་ རེ ས ་དང་འབྲེ ལ ་ལམ་གནང་ཐུབ་པ་ ཡོད། དེ་བཞིན་ཨིན་སྐད་བེད་སྤྱོད་ཡོད་སའི་རྒྱལ་ གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལ་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་པར་ལོ་ཚད་ ཆགས་ཀྱི་འདུག ཁག་ཅིག་སྐད་སྒྱུར་དང་ཡིག་ ཁབ་སོགས་ལ་འགྲོ་མཁན་ཚོས་ཡུལ་དེར་སླེབས་ སོགས་བརྒལ་ཏེ་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་མ་ སྒྱུར་ཡང་ཐུབ་པ་བྱུང་སྟེ་ལས་ཀ་བྱེད་མུས་ཡིན། སྐབས་སྐད་ཡིག་གོ་བརྡ་མི་འཕྲོད་པའི་དཀའ་ངལ་

རག་མཁན་དང་། དགོན་པ་ཁག་ནས་ཐོན་པའི་གྲྭ་ ཨི ན ་སྐད་ལྟ་བུ་གོ ་ བརྡ་འཕྲོད་ངེ ས ་ཆགས་ཡོ ང ་ མེད་ཅིང་། ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་སོགས་རང་བཞིན་ བཙུན་སོགས་རེད། དེ་དག་མི་རིགས་འདྲ་མིན་ དུས་ལས་ཀ་སོགས་རག་པར་གོ་སྐབས་མང་བ་ གྱིས་མང་བ་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཕྱོགས་མཐའ་རུ་

ཡོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་སླེབས་སྐབས་ཕྱི་རྒྱལ་ ཡོད་པ་བརྗོད་མ་དགོས་པ་དང་། ཕྱི་རྒྱལ་ལ་འགྲོ་ འགྲུལ་བཞུད་སྐབས་སྐད་ཡིག་གོ་བརྡ་མི་འཕྲོད་ གྱི་སྐད་ཡིག་མི་ཤེས་པས་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ནང་ མཁན་ཚོ ར ་དེ ས ་བས་ཀྱང་ཁེ ་ ཕན་ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ད ། པའི་དཀའ་ངལ་མེད་པ་ཆགས་ཏེ་རང་ཉིད་ལ་རང་

འགྲོ་འདུག་སྤྱོ ད ་གསུམ་ལ་ཐད་ཀར་དཀའ་ངལ་ དཔེར་ན། ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་སོགས་སུ་ཕེབས་ དབང་དང་གདེང་ཚོད་ཡོད་པའི་ངང་འགྲོ་སྐྱོད་ཐུབ་ ཆེན་པོ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད། ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ མཁན་ཚོ ས ་ཧྤ་རན་སི ་ དང་འཇར་མན་གྱི ་ སྐད་ ཀྱི ་ ཡོད་པ་དེས་ཉིན་རེའི་འཚོ་ཐབས་ལ་ཕན་

བ་ལྟར་ན་ཐོག་མར་གསལ་བྱེད་མི་ཤེས་མཁན་གྱི་ ཡིག་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་ན། ཡུལ་དེར་སླེབས་སྐབས་ ཐོགས་ངེས་ཅན་བྱུང་ཡོད། རྒྱ་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ལ་ སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ས ་ཟླ་ཤས་རྗེ ས ་ཟ་སྐད་འཐུང་སྐད་ ཁོང་ཚོའི་འགྲོ་སྟངས་ལྟར་ན་མང་ན་ལོ་གཅིག་དང་ མཚོན་ན་རིགས་གཅིག་བོད་ལ་ལོག་རྒྱུའི་ 22

དམིགས་ཡུལ་ཡོད་པ་དང་། ཡང་རིགས་གཅིག་ཕྱི་ གྱིས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ལས་རང་ཉིད་ཀྱི་མི་ཚེའི་ ཚད་ཉིན་ཐོ་སོགས་འབྲི་ཤེས་པ་ཡང་ཆགས་ཡོད། རྒྱལ་ལ་འགྲོ་ཐུབ་ན་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་སོགས་ འཚོ ་ བའི ་ ནང་དགོ ས ་མཁོ ་ ཡོ ད ་པའི ་ ལེ ག ས་ཆ་ ཡག་པོ་ཡོད་པའི་རྒྱུན་མཚན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིན།

ང་ཚོའི་འཛིན་གྲྭའི་ནང་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་

མང་པོ་ལེན་རྒྱུ་ཡོད་པ་སྨོས་ག་ལ་དགོས།

མདོ ར ་ན་ང་ཚོ ས ་སྐད་ཡི ག ་འདྲ་མི ན ་སློ བ ་

ཁྲི ད ་བྱས་པ་ལ་བརྟེ ན ་ནས་མི ་ མང་པོ ་ ཞི ག ་གི ་

ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནས་བཟུང་མཐོ་སློབ་ཏུ་འགྲོ་ འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་གྱི ་ འཚོ་གནས་ཀྱི ་

གནང་རྗེས་བོད་ལ་ལོག་མཁན་མང་པོ་བྱུང་འདུག་ མཁན་སློ བ ་ཕྲུག་མང་པོ ་ ཞི ག ་ང་ཚོ འི ་ སྐད་ཡི ག ་ དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཞིག་སེལ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་ང་ཚོས་

པས། ཁོང་ཚོ་མང་ཆེ་བ་བོད་ནང་ཡུལ་སྐོར་བའི་ འཛི ན ་གྲྭར་ཕྱི ་ རྒྱལ་སྐད་ཡི ག ་ཡར་རྒྱས་གཏོ ང ་ འགྲུབ་འབྲས་ཆེ ན ་པོ ་ ཞི ག ་ཐོ ན ་པར་ངོ ས ་འཛི ན ་ སྐད་སྒྱུར་དང་། སྣེ ་ ལེ ན ་ཞབས་ཞུ། དགེ ་ རྒན་ ཆེད་ཡོང་གི་ཡོད་པས་སློབ་ཕྲུག་དེ་དག་ཕྱི་རྒྱལ་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་རོགས་རམ་དགོས་

སོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་འདུག ང་ཚོས་ བ་རང་དང་མཉམ་དུ་ཕྱི ་ རྒྱལ་གྱི ་ སྐད་ཐོ ག ་ནས་ ངེས་ཅན་གྱི་མི་མང་པོར་མི་ཚེའི་འཚོ་གནས་ཡར་

ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ལྟར་ན་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་ སྐད་ཆ་བཤད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་རག་སྟེ། སྒྲ་གདངས་ རྒྱས་དང་བཟང་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ འགྱུར་ལྡོག་ཆེ ན ་པོ ་ སློབ་ཕྲུག་མི་ཉུང་བ་ཞིག་མཐོ་རིམ་སློབ་གྲྭར་སློབ་ དང་། སྐད་ཆ་ཤོད་སྟངས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བར་ཕན་ ཞིག་བཏང་ཐུབ་ཡོད་པས་རེད་ལ། ཁོང་ཚོ་སྐད་ སྦྱོང་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། ལྷག་པར་ང་ཚོའི་ ཐོ ག ས་ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ད ་པ་འགྲེལ་བརྗོ ད ་གནང་གི ་ ཡིག་སྦྱོང་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡང་དེ་རང་ དགེ ་ རྒན་མང་ཆེ ་ བ་ཕྱི ་ རྒྱལ་དྭང་བླངས་བ་ཡི ན ་ འདུག བོད་ཡིག་སྦྱོང་མཁན་ལ་ཆ་མཚོན་ན་དང་ ལས་མ་འདས། པས་སྐད་ཡིག་སྦྱང་ཞོར་ལ་ནུབ་ཕྱོ ག ས་ཀྱི ་ པོ་ཀ་ཁ་མི་ཤེས་མཁན་ནས་མཐར་འབྲི་ཀློག་ཤེས་

གོམས་གཤིས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་རང་བཞིན་ པ་ཆགས་ཏེ ་ ཁ་འདོ ན ་དཔེ ་ ཆ་ཀློ ག ་ཐུབ་པར་མ་

23

ཀམ་པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭ།

ང་ཚོ འི ་ ཀམ་པུ་ཊར་འཛི ན ་གྲྭ་ནི ་ ཚོ ག ས་པ་ ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་དང་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་དགོས་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ཀམ་པུ་ཊར་བཅུ་ཙམ་གསར་

གསར་འཛུགས་སྐབས་ཀྱི ་ལས་གཞི་ཞིག་ཡིན། མཁོ ་ ལ་གཞི ག ས་ཏེ ་ ཀམ་པུ་ཊར་སློ བ ་སྦྱོ ང ་ནི ་ ཉོས་ཀྱིས་འཛིན་གྲྭ་ཁག་ཡར་རྒྱས་བཏང་སྟེ། ཀམ་

དེ་ཡང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པ་འདི་བརྡ་འཕྲིན་ དགོས་མཁོ་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་ པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭ་ནང་ཀམ་པུ་ཊར་རྨང་གཞིའི་ཤེས་ དུས་རབས་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས། བརྟེན་ནས་སྐབས་དེར་ཀམ་པུ་ཊར་འགའ་ཤས་ བྱ་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། དེ་ནས་མཛུབ་གནོན་ལྕགས་པར་ བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཚོ་དུས་རབས་ཀྱི་རྗེས་ཟིན་པ་ ལས་མེད་ཀྱང་། དེ་དག་དོན་དང་ལྡན་པའི་བེད་

དང་། སྐར་ཁུང་མཉེན་ཆས་ཀྱི་བྱེད་ལས། བེད་

མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་ ཚན་འཁྲིད་ཀྱི་ཡོད།

སོགས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་

ཞིག་འགྲོ་དགོས་ན་ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་སློབ་ཚན་ནི་ སྤྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་སྣང་ཅན་མང་པོར་ཉིན་ལྟར་སློབ་

སྤྱོད་གཏོང་སྟངས། དེའི་ཐོག་ལས་ཀ་བྱེད་སྟངས་ མཁྲེགས་ཆས་ཁག་ངོ་སྤྲོད་དང་དེའི་བྱེད་ལས། དེ་

ནས་མཐོ་རིམ་འཛིན་གྲྭར་པར་བཟོ་སྒྲིག་བྱེད་སའི་

མཉེན་ཆས་ (Photoshop) ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས་

པར་དང་། དེབ། ཡིག་ཆ་རིགས་མཛེས་ཆ་ཇུས་

འགོད (Indesign) སོགས་སློབ་ཁྲིད་བཅས་ རྩ་བའི་སྡེ་ཚན་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཡོད་ཅིང་། ད་དུང་ ང་ཚོ ས ་ཁྱད་ལས་དྭང་བླངས་བ་ཡོ ད ་སྐབས་སུ་ ཀམ་པུ་ཊའི་ཆེས་མཐོའི་ཤེས་བྱ་དང་། དྲ་ལམ་

བདེ་འཇགས། དྲ་ཚིགས་སྐོར་དམིགས་བསལ་གྱི་ 24

སྦྱོ ང ་བརྡར་ཡང་གོ ་ སྒྲི ག ་གི ས ། དཔེ ར ་ན། དྲ་

ཚིགས་ཇུས་འགོད་དང་། གསར་བཟོ། དོ་དམ་ རིན་མེད་ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་རྨང་གཞིའི་སྦྱོང་བརྡར་ པས། དུས་ཡུན་ཟླ་བ་གཅིག་རིང་ཀམ་པུ་ཊར་གྱི་ སོགས་གྱི་ཟབ་སྦྱོང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད། ད་བར་ཐུགས་ སྤྲད་ཡོད་པ་རེད།

རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱར་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་གི་ཡོད་

ཁྲིད་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཉིན་ལྟར་རྨང་གཞིའི་འཛིན་

མྱུར་འཕྲིན་ཁ་བྱང་གསར་བཟོ་དང་དེའི་ཐོག་ནས་

སྣང་ཅན་མི་གྲངས་ ༢༩༥༥ ལ་ཀམ་པུ་ཊར་སློབ་

གྲྭ་གཉི ས ་དང་མཐོ ་ རི མ ་འཛི ན ་གྲྭ་གཅི ག ་བཅས་

ཀམ་པུ་ཊར་སྦྱོང་མཁན་མང་ཆེ་བ་སྔོན་ཆད་

སྦྱོང་མྱོང་མེད་མཁན་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་ཀམ་པུ་ ཊར་སྒོ་ཕྱེ་སྟངས་དང་མཛུབ་གནོན་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་

པར་མ་ཟད། དྲ་ལམ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་སྟངས་དང་།

འབྲེལ་ལམ་བྱེད་སྟངས། སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་

འཛིན་གྲྭ་གསུམ་ཚོགས་ཏེ། ཉིན་རེར་སློབ་ཕྲུག་ ཡིག་ཆ་ནང་འཇུག་དང་ཉར་ཚགས་བྱེད་སྟངས་ དྲ་ལམ་བེ ད ་སྤྱོ ད ་གཏོ ང ་སྟངས། དྲ་ལམ་ནས་ ༡༥ ནས་ ༢༠ ཙམ་ལ་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་དུས་ཡུན་ཟླ་བ་ ནས་འགོ ་ འཛུགས་ཀྱི ས ་སློ བ ་ཁྲི ད ་བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ གསར་འགྱུར་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཤེས་བྱ་འཚོལ་ཞིབ་ བྱེད་སྟངས་སོགས་ཤེས་ཏེ་སློབ་ཕྲུག་མང་པོའི་ལྟ་ གཅིག་ཡིན། དེ་བཞིན་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༢༣༠ ཙམ་ལ་རི ན ་མེ ད ་ཀམ་པུ་ཊར་སློ བ ་སྦྱོ ང ་གི ་ གོ ་

སྐབས་རག་ཡོད་པར་མ་ཟད། བོད་པའི་གཞུང་ འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་འགའ་ཤས་ཀྱི་ལས་

བྱེད་ལ་ཡང་རི ན ་མེ ད ་སྦྱོ ང ་བརྡར་གྱི ་ གོ ་ སྐབས་

ཕུལ་ཡོད། དྲ་ཚིགས་གསར་བཟོ་དང་དོ་དམ་གྱི་

སྦྱོང་བརྡར་ཐེངས་ ༡༢ ཙམ་གོ་སྒྲིག་གིས་འབྲེལ་ ཡོད་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གི་ལས་བྱེད་དང་སློབ་ཕྲུག་

གྲངས་ ༡༢༧ ཙམ་ལ་ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་བྱུང་ ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ དང་ ༢༠༡༠ སོ་སོར་ཐའེ་

ཝན་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཞིག་གི་ཀམ་པུ་ཊར་

སྡེ་ཚན་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་སློབ་ཕྲུག་མང་པོར་

25

ཀམ་པུ་ཊར་འཛིན་གྲྭའི་ཁེ་ཕན་དང་གྲུབ་འབྲས།

རྒྱ་དང་མཐོང་རྒྱ་ཆེ་རུ་སོང་ནས་བློ་སྐྱེད་ཆེན་པོ་ ཚོགས་ནང་ལས་ཀ་རག་ལས་སླ་པོ་དང་གོ་སྐབས་ གྱི ་ ཁྱད་ལས་པའི ་ དབར་ཕན་ཚུན་ངོ ་ སྤྲོ ད ་དང་

རག་ཡོད། མཐོ་རིམ་འཛིན་གྲྭ་ལ་ཆ་མཚོན་ན་དེབ་ མང་བ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཕན་ཐོ ག ས་བྱུང་ཡོ ད ་པར་མ་ མཉམ་ལས་ཀྱིས་སོ་སོར་དྲ་ཚིགས་གསར་བཟོ་དོ་ དང་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་རིགས་མཛེས་ཆ་ ཟད། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དྲ་ཚིགས་གསར་ དམ་ཐོག་ལག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བར་ཕན་ བྱུས་འགོད་དང་། དྲ་ཚིགས་གསར་བཟོ་དང་དོ་ བཟོའི་ཁྱད་ལས་པ་མིན་ཉུང་བ་ཞིག་དང་ཕྱི་རྒྱལ་ ཐོགས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དམ་བྱེད་སྟངས་སོ ག ས་སློ བ ་ཁྲི ད ་

བྱས་པར་བརྟེན་ནས། སློབ་ཕྲུག་མང་

པོ ་ ཞི ག ་དེ བ ་དང་ཡི ག ་ཆའི ་ རི ག ས་ རང་རྐྱ་འཕེལ་བའི་བྱུས་འགོད་བྱེད་

ཐུབ་མཁན་ཆགས་ཡོ ད ་ཅི ང ་། དྲ་ ཚིགས་གསར་བཟོ་དང་དོ་དམ་བྱེད་

མཁན་གྱི་ཁྱད་ལས་པ་ཆགས་ཏེ། ང་

ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཀམ་པུར་ཊར་ གྱི ་ སློ བ ་ཁྲི ད ་དང་དྲ་ཚི ག ས་འཆར་ འགོད་དང་དོ་དམ་བྱེད་ཐུབ་མཁན་

མི་ཉུང་བ་ཞིག་སྐྱེས་སྲིང་བྱེད་ཐུབ་ པ་བྱུང་ཡོད། ཚོགས་པར་ཀམ་པུ་

ཊར་སྦྱངས་པར་བརྟེན་ནས་སྤྱི་

26

ཚོགས་པའི་ཞབས་ཞུའི་ཁེ་ཕན་འཐོབ་མཁན་ཁག་ཅིག་གི་དགོངས་ཚུལ། གྲོགས་པོ་ཞིག་གི་ས་ནས་ལྷའི་སྐོར་ཐོས་པ་དང་ཨིན་ཇིའི་འཛིན་གྲྭར་འགྲོ་རྒྱུར་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ནས་བཟུང་གུས་པ་ལྷ་ལ་ཡོད་

ཅིང་ལྷ་ནི་ཨིན་ཇི་སྦྱོང་ས་མ་ནོར་བ་ཞིག་ཡིན། ང་ལྷའི་འཛིན་གྲྭར་མ་ཡོང་གོང་ཨིན་ཇིའི་གསལ་བྱེད་ཙམ་ཡང་ཤེས་ཀྱི་མེད། སྒྲིག་འཛུགས་འདིས་གུས་པ་མི་

གཞན་དང་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་གང་ལེགས་བྱེད་རྒྱུའི་བློ་སྒོ་ཕྱེས་བྱུང་། དབྱར་ཀ་ནམ་ཡིན་ལ་ང་འདིར་ཡོང་གི་ཡོད། ད་ལྟ་ངས་ཨིན་སྐད་ཡག་པོ་ཤོད་ཐུབ་ཀྱི་ ཡོད། དེར་བརྟེན་གུས་པར་རོགས་རམ་གནང་མཁན་གྱི་རླབས་ཆེན་དགེ་རྒན་རྣམས་དང་། དྭང་བླངས་པ་སོགས་ལ་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་འཛིན་གྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༠༥ པར།

ལྷ་ཡིས་ང་དང་འདྲ་བའི་མི་རྣམས་ལ་གཞན་ཡུལ་དུ་འཚོ་སྡོད་བྱེད་པར་ཕན་ཐོགས་ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་གསར་པ་སྦྱོང་རྒྱུའི་རླབས་ཆེན་གྱི་གོ་སྐབས་གནང་

བྱུང་། བོད་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་གོ་སྐབས་ཡག་པོ་མ་རག་པའི་མི་ཚང་མར་རོགས་རམ་བྱས་ཏེ་ལས་དོན་གནང་མཁན་གྱི་ཚོགས་པ་འདི་འདྲ་ཞིག་འཛུགས་རྒྱུ་ སུ་ཞིག་གིས་དྲན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་མཚམས་མཚམས་གུས་པ་ཡ་མཚན་སྐྱེས་མྱོང་། ངའི་རེ་བར་མ་འོངས་པར་ངས་ཀྱང་འདི་ལྟ་བུའི་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་ཐུབ་ ན་སྙམ་གྱི་ཡོད། རིགས་འཛིན་གྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༠༥ པར།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་ང་ལྷ་འཛིན་གྲྭར་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་པ་ཡིན། བོད་ཡིག་དང་། འཇར་མན་སྐད་གཉིས་ཀ་གུས་པར་ཕན་ཐོགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་།

འཇར་མན་སྐད་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་ཁ་བརྡ་དང་། བོད་ཡིག་གི་ཀློག་རྩལ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་སོང་བས་འདི་འདྲིའི་ངོ་མཚར་ལྡན་པའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་འགྲྭའི་གོ་སྐབས་ བསྐྲུན་པར་ལྷ་ཚོགས་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

འཆི་མེད། བོད་སྐད་དང་། འཇར་མན་སྐད་ཀྱི་རྨང་གཞིའི་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་ཕྲུག

ངས་ལ་དྭགས་ཀྱི་སྐད་དང་། ཧིན་དྷི། ཨིན་ཇི། ཧྥ་རན་སའི་སྐད་སོགས་ཤོད་ཤེས་པ་དང་། བོད་སྐད་དང་། འཇར་མན་སྐད་ཀྱང་ཅུང་ཙམ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་

ཅེས་སྤོབས་པ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་ཐུབ། ལྷ་ཚོགས་པས་སྤྱི་ཚོགས་འདྲ་མིན་གྱི་ནང་དུ་དྭང་བླངས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ངས་ཐུགས་ རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། ཚང་མར་བསླབ་བྱ་ཞིག་གི་ཚུལ་དུ་ག་རེ་ཞུ་འདོད་བྱུང་ཟེར་ན། གལ་ཏེ་ཁྱེད་རང་སློབ་འབྲིང་ནས་ཕྱིར་བུད་པའམ། སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་མ་ རག་པ་ཡིན་ཡང་། ཁྱོད་ལ་ཆོད་སེམས་དང་ཞུམ་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ཡོད་ཚེ། ལྷ་ཚོགས་པར་ཕེབས་དང་། སྒྲུབ་མི་ཐུབ་པ་གང་ཡང་མེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ངའི་

བསམ་པར་ཁྱོད་ལ་ཨིན་ཇི་དང་། བོད་སྐད། འཇར་མན་སྐད། ཧྥ་རན་སིའི་སྐད། ཀམ་པུ་ཊར་སོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་གཉིས་པ་ཞིག་འདི་ནས་ ཐོབ་ངེས།

ལ་དྭགས་ནས་ཡིན་པའི་དོན་གྲུབ་རྣམ་རྒྱལ་གྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༠༥ པར།

ང་ལ་མཚོན་ན་ཨིན་ཇི་སྦྱོང་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་སྤྱོད་སྒོ་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། བོད་དུ་ཕྱིར་ལོག་རྩིས་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ལ་ཡང་དགའ་པོ་ཡོད། ལྷའི་སྐད་

ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ནས་ང་ཚོར་དགེ་རྒན་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་རག་པ་དང་། ལུང་པ་མི་འདྲ་བའི་མི་སྣ་གསར་པ་དང་འཕྲད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ལེགས།

བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་མ། ཨིན་ཇི་འབྲིང་རིམ་འཛིན་གྲྭ་དང་། རྒྱ་ཡིག་རྨང་གཞིའི་འཛིན་གྲྭ། 27

གསུང་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོང་སྐོར།

མིའི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ཤེས་ཡོན་ཡར་རྒྱས་

གསུང་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོ ང ་སོ ག ས་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུ་ བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་

འགྲོ་བར་མཁས་དབང་དང་ཤེ ས ་ལྡན་མི ་ སྣའི ་

བཞིན་ཡོད། དེ་ཡང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དགེ་སློབ་དང་ ཁག་དང་། ཁྱད་ལས་པའི་ཚོ་ཁག་མི་འདྲ་བ་མང་

ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཚོས་བརྗོད་གཞི་

བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སྐོར་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་དང་། ཐོ ག ་བདག་ཉི ད ་ཆེ ན ་པོ ་ སློ བ ་དཔོ ན ་ཟམ་གདོ ང ་

གསུང་བཤད་ནི ་ ཆེ ས ་དགོ ས ་མཁོ ་ ཆེ ་ ཞི ང ་མེ ད ་ འདྲ་མིན་ཐོག་མཁས་དབང་དང་། ཤེས་ལྡན་པ།

འབྲེལ་ཡོད་ཁྱད་ལས་པ་སོགས་གདན་ཞུས་ཀྱིས་

ཁྱད་ལས་པ། ཉམས་ཞིབ་པ་ཚོར་ཆ་མཚོན་ན་བོད་ པོར་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་སྐོར་བརྗོད་གཞི་སྣ་མང་གི་

བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་གནས་བབས། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ རིན་པོ་ཆེས་གསུང་བཤད་ལོ་ལྟར་ཐེངས་གཉིས་

དང་རིག་གཞུང་སྐོར། གཙོ་བོ་ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་ ནས་གསུམ་བར་དང་། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་

28

འགན་འཛིན་དགེ་བཤེས་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱིས་ སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གདན་ ཀློ ག ་ཡར་རྒྱས་གཏོ ང ་བའི ་ ཐབས་ལམ་སྐོར་ལ་ ལོ ་ ལྟར་གསུང་བཤད་ཐེ ང ས་ཁ་ཤས་གནང་གི ་ ཞུས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་གལ་གནད་སྐོར་ དམིགས་པའི་ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག་ཞུས། དེ་ནས་སུ་ ཡོད། དེ་མིན་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ གསུང་བཤད་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༤ པར་ ཇཱ ་ བོ ད ་ཁྱིམ་སློ བ ་གྲྭ་དང་དྷ་སའི ་ ཕ་མའི ་ ཚོ ག ས་

དཔལ་ལྡན་སྲི ད ་སྐྱོང་འབུམ་རམས་པ་བློ་བཟང་ བྱིས་པའི་འབྲི་ཀློག་གོང་འཕེལ་སླད་སློབ་གསོའི་ ཆུང་གི་ཚོགས་མི་སོགས་ལ་ཤེས་ཡོན་སྐོར་ སེང་གེ་མཆོག་གིས་ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ གསུང་བཤད་དང་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་གཉིས་གོ་སྒྲིག་ གཏམ་བཤད་གོ་སྒྲིག་དང་། ཟས་བཅུད་དང་འཕྲོད་

གནང་མཁན་གྱི ་ སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ར ་ཐེ ང ས་གཅི ག ་ ཞུས་ཏེ། ལས་གཞི་དེའི་ནང་ཟབ་ཁྲིད་གནང་མཁན་ བསྟེན་སྐོར་གྱི་ཁྱད་ལས་དྭང་བླངས་བས་ང་ཚོའི་ གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་། བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ དབུས་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་ཤེ ས ་ སློབ་མ་ཚོར་ཟས་བཅུད་སྐོར་གྱི་རྨང་གཞིའི་སློབ་

འཐུས་ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ་ དཔལ་ལྡན་ཚོ ག ས་གཙོ ་ རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་ཟུར་ ཁྲིད་དང་། ཟ་འཐུང་གི་གོམས་གཤིས་སོགས་ཀྱི་ ཟུར་པ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་ཐེངས་འགའ་ པ་འཇམ་དབྱངས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་། དེ་ སྐོར་དུས་ནས་དུས་སུ་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཡོད། ཤས། ཕྱི་དྲིལ་བཀའ་བློན་ཟུར་པ་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་ བཞིན་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་སོགས་ཡོད་ཅིང་།

དབྱངས་ལགས་དང་། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་བློ་ ལས་གཞི་དང་པོ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་སྒྲུང་གཏམ་ཉིན་

བཟང་ཡེ་ཤེས། སམ་བྷོ་ཊའི་སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པར་ཕ་མ་དང་ཕྲུ་གུ་ ༣༠༠ ལྷག་ ཟུར་པ་ཀརྨ་ཆུང་བདག དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་ཕྱི་ ཙམ་གྱི ས ་ཟབ་སྦྱོ ང ་དེ འི ་ ཆ་ཤས་བླངས་ཤི ང ་།

དྲིལ་ལས་བྱེད། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར། ཉམས་ཞིབ་ བྱིས་པའི་སྒྲུང་དེབ་ ༡༠༠༠ བརྒལ་བ་རིན་མེད་

པ། ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་གྱི་མི་སྣ་སོགས་གདན་ཞུས་ འགྲེམ་སྤེལ་བྱས་ཡོད། སླར་ཡང་ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་

ཀྱིས་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་གསུང་བཤད་གོ་ དྲུག་པའི ་ ནང་ང་ཚོ ས ་བྱིས་པའི ་ འབྲི ་ ཀློ ག ་གོ ང ་ སྒྲིག་གང་མང་ཞུས་ཡོད།

བོ ད ་པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ནང་ལ་ཆ་མཚོ ན ་ན།

འཕེ ལ ་སླད་ལས་འགུལ་གཉི ས ་པ་གོ ་ སྒྲི ག ་ཞུས་

ཤིང་། སྐབས་དེར་ཕ་མ་ ༤༢ ལ་བྱིས་པའི་འབྲི་ 29

དེ་བཞིན་སྤྱི ་ ཚོགས་ནང་གོ་རྟོ ག ས་སྤེ ལ ་

དགོ ས ་པའི ་ གནད་དོ ན ་དཔེ ར ་ན་ཁོ ར ་ཡུག་སྲུང་ སྐྱོབ་སྐོར་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ཤེས་བྱ། གཉན་ནད་

རེག་དུག མཆིན་པའི་གཉན་ཚད། ས་འགུལ་གྱི་

རྒྱུན་ཤེ ས ་སོ ག ས་ཀྱི ་ སྐོར་གཏམ་བཤད་འདི འི ་

རིགས་ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོ་

སྒྲིག་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

བསྐུ་མཉེ་གཏོང་སྟངས་སྦྱོང་བརྡར།

བསྐུ་མཉེའི་སྦྱོར་བརྡར་འཛིན་གྲྭ་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཐོག་མར་ཚོགས་པའི་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཆེད་ལས་བྱེད་

ཚོར་སྦྱོང་བརྡར་གྱིས། ཚོགས་པ་འདིའི་གནས་སྟངས་སྐྱོ་བའི་སྐབས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་བ་ཚོར་བསྐུ་མཉེ་བཏང་བ་བརྒྱུད་ཚོགས་པའི་ཉིན་རེའི་འགྲོ་སོང་ལ་

ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད། དེ་རྗེས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལས་མེད་དཀའ་ངལ་ཡོད་པར་བརྟེན། ཕྱི་རྒྱལ་བ་བསྐུ་མཉེའི་སྐོར་ལ་ཁྱད་ལས་པ་གདན་ ཞུས་ཀྱིས་བསྐུ་མཉེའི་སྦྱོང་བརྡར་ཐེངས་ ༡༦ གོ་སྒྲིག་གིས་བོད་རིགས་ལས་མེད་དང་ལས་རིགས་འདིར་ཐུགས་འདོད་ཡོད་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༦༩ ལ་བསྐུ་

མཉེའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་དེ། བོད་རིགས་ལས་མེད་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ཟླ་ ༩ པར་ཨ་རི་ཁོ་ལ་ར་ཌོ་བྷོ་ཌར་མཐོ་

སློབ་ཀྱི་བསྐུ་མཉེའི་སྡེ་ཚན་གྱི་ (Boulder College of Massage Therapy) བསྐུ་མཉེའི་ཁྱད་ལས་པ་དང་དགེ་རྒན་བཅུས་བོད་རིགས་

ཐུགས་འདོད་ཡོད་མཁན་མི་གྲངས་ ༣༠ ལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་ཡོད་པ་དང་། སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་སའི་ཉལ་ཁྲི་དང་རྐུབ་སྟེགས་ཚང་མ་ཨ་རི་ནས་ནང་འདྲེན་བྱས་པ་ཤ་

སྟག་རེད། ད་ཆ་ང་ཚོས་བསྐུ་མཉེའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་པའི་སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་གང་སར་ལས་རིགས་འདིའི་ཐོག་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར། ཁོ་ཚོའི་ ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་དང་འཚོ་གནས་ཡར་རྒྱས་གཏོང་བར་ཕན་ཐོགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།

30

པར་ལེན་སྒྱུ་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་པར་ལེན་སྒྱུ་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་ཟབ་སྦྱོང་ཐེངས་བཞི་ཙམ་གོ་སྒྲིག་བྱས་པ་བརྒྱུད་མི་གྲངས་ ༤༠ ཙམ་མཉམ་ཞུགས་

བྱས་ཤིང་། ཟབ་ཁྲིད་གནང་མཁན་ཕྱི་རྒྱལ་པར་ལེན་ཁྱད་ལས་པ་ཡིན་ལ། ཟབ་སྦྱོང་གི་དུས་ཡུན་ཟླ་བ་གཅིག་ནས་གཉིས་བར་དང་། ཟབ་སྦྱོང་ཚར་རྗེས་ཁོ་ ཚོས་བླངས་པའི་དཔར་རིས་འགྲེམས་སྟོན་དང་ལག་འཁྱེར་སོགས་སྤྲད། པར་རིས་དེ་དག་ནི་རིག་གཞུང་དང་མི་རིགས་སྣ་མང་འདྲེས་པའི་ཡུལ་སྐོར་བ་

གཙོས། མི་སྒེར་གྱི་མི་ཚེའི་འཚོ་བ། དྷ་སའི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་སྤྱི་ཚོགས་སོགས་ཚུད་ཡོད་ཅིང་། པར་ཁག་ཅིག་སློབ་ཕྲུག་སོ་སོས་དྲ་ཚིགས་བཟོས་ཏེ་ རང་ཉིད་ཀྱི་པར་རྒྱག་སྒྱུ་རྩལ་སྐོར་འཛམ་གླིང་ལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཡོང་ཐབས་བྱས་ཡོད་།

ཕྲུ་གུའི་རིག་རྩལ་ཟབ་སྦྱོང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ནས་བཟུང་ཐེངས་གསུམ་ཙམ་ཕྲུ་གུའི་རིག་རྩལ་དང་གསར་གཏོད་ཀྱི་ལས་རིགས་ཡར་རྒྱས་ཡོང་ཆེད་བཟོ་རིགས་འདྲ་མིན་གསར་བཟོའི་

ཟབ་སྦྱོང་གོ་སྒྲིག་དང་། དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མ་གྲངས་ ༡༠༠ ལྷག་ཙམ་ལ་ང་ཚོས་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་རིག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་ཡོད།

རིག་རྩལ་འདིའི་རིགས་ཕྲུ་གུའི་གསར་གཏོད་ཀྱི་ནུས་པ་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བར་ཕན་ཐོགས་ཡོད། བཟོ་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཁག་ནི་ཨ་རིའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གིས་ཞལ་

འདེབས་སྤྲད་པ་དང་། ཕྲུ་གུའི་བཟོ་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ཁག་དུས་ནས་དུས་སུ་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭར་རོགས་རམ་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད། 31

རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ།

རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོ ང ་འཛིན་གྲྭ་འདི་དེ་སང་ དུས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་རིགས་དང་ཕྱི ་ རྒྱལ་ ཟླ་ ༧ བར་སློབ་ཁྲིད་བྱས་ཤིང་། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་

འཛམ་གླིང་གང་སར་དར་ཁྱབ་ཀྱིས་དགའ་མོས་ སོགས་ཉིན་ལྟར་རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོ ང ་འཛིན་གྲྭ་ ༢༠༠༩ ལོར་ང་ཚོ་ལྷའི་སློབ་ཕྲུག་བསོད་ནམས་ཚེ་

ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༣ ལོར་ འཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཡོ ད ་ཅི ང ་། མཚམས་རེ ་ ཉི ན ་རེ ར ་ དབང་ཡང་བསྐྱར་ལྷོ་ཕྱོགས་ལ་རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་

ཚོགས་པ་འདི་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་དང་ འཛི ན ་གྲྭ་གཉི ས ་ཡང་ཚོ ག ས་ཐུབ་པ་བྱུང་འདུག འཛི ན ་གྲྭར་སྦྱོ ང ་བརྡར་ལ་བཏང་ནས་ང་ཚོ འི ་ རྩ་ འགན་འཛིན་གཅིག་ལྕོག་བྱམས་པ་ཚེ་རིང་ལགས་ བྱམས་པ་ཚེ་རིང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ལས་ རླུང་ལུས་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་འདི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ བར་

ལྷོ་ཕྱོགས་རྒྱ་གར་གྱི་རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་གི་སྦྱོང་ གནས་ནས་རྩ་དགོངས་མ་ཞུས་བར་རྩ་རླུང་ལུས་ འཛིན་གྲྭ་འཚོགས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་ལ། དུས་ཡུན་

བརྡར་བྱེད་སར་ཆེད་གཏོང་གིས་དགེ་རྒན་སྦྱོང་ སྦྱོ ང ་འཛི ན ་གྲྭར་སློ བ ་ཁྲི ད ་བྱས་ཤི ང ་། ཕྱི ་ ལོ ་ དེའི་རིང་བོད་རིགས་དང་ས་གནས་ཡུལ་མི། དེ་ བརྡར་ཐོན་ཞིང་།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ཚོགས་པར་རྩ་རླུང་ལུས་

སྦྱོ ང ་འཛི ན ་གྲྭ་ཚོ ག ས་རྒྱུར་འགོ ་ འཛུགས་བྱས།

༢༠༠༥ ལོར་ཡང་བསྐྱར་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་ བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་བ་སོགས་མི་གྲངས་ ༡༣༠༠ ལྷག་ བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་གི་ ཙམ་རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོ ང ་འཛི ན ་གྲྭ་ལས་ཁོ ང ་ཚོ འི ་ དགེ་རྒན་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པར་ཆེད་གཏོང་གིས་ འཕྲོད་བསྟེན་དང་བདེ་ཐང་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་

སྦྱོང་བརྡར་ཐོན་རྗེས་ཚོགས་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

32

ཨིན་ཡུལ་བོད་ཀྱི་ངལ་སེལ་ཐེབས་རྩའི་འཚམས་འཕྲིན། ༄༅།།བརྩེ ་ བའི ་ སྐུ་ཞབས་ངག་དབང་རབ་

རྒྱས་ལགས།

འདས་པའི ་ ལོ ་ ཉི ་ ཤུ་ལྷག་ཙམ་རི ང ་ལྷ་ཚོ ག ས་

པས་བོ ད ་ཀྱི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ལ་ནུས་ལྡན་གྱི ་ ལས་དོ ན ་ བསྒྲུབས་པར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བར་བོད་ཀྱི་

ངལ་སེལ་ཐེབས་རྩ་སྤྲོ་བ་རབ་ཏུ་བརྟས། ངལ་སེལ་

ཐེབས་རྩས་ ༢༠༠༩ ནས་བཟུང་ལྷ་དང་ལྷན་དུ་མཉམ་

ལས་བྱས་པའི ་ རི ང ་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་གསར་ འཛུགས་དང་། མི ག ་བརྟག་དཔྱད་དང་མི ག ་ཤེ ལ ་

གསར་བཟོའི་ལས་གཞི། ལས་ཁུངས་ཀྱི་འཛིན་ཆས་

གསར་ཉོ་སོགས་ལ་རོགས་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་ཞིང་། ལྷ་

ནི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་དགོས་མཁོ་གང་ཡོད་ལ་ གཞིགས་ནས་རོགས་སྐྱོར་གྱི་ལས་ཀ་བྱེད་པར་ཆེས་ བྱང་ཆ་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། ས་གནས་ཀྱི་བོད་རིགས་ དང་ཡུལ་སྐོར་བ་གཉིས་ཀར་ཤེ ས ་ཡོན་དང་གོ་

རྟོགས་སྤེལ་རེས་བྱེད་པ་སོགས་ཕན་ཐོགས་ཧ་ཅང་ ཆེ་བའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་དང་། ལས་རིགས་སྦྱོང་ བརྡར་འཛིན་གྲྭ་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་བཞིན་ འདུག སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་ སྐྱོང་ལས་གཞི་ལས་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་གསར་

འཛུགས་དང་། སྐྱབས་བཅོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཐབ་

སོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་ཞབས་ཞུ་མང་པོ་ཞིག་སྒྲུབ་བཞིན་པར་ཡི་རང་དང་། མ་འོངས་པའི་ལོ་ ༢༠ ནང་མུ་མཐུད་ནས་མཉམ་ལས་ཡོང་བའི་རེ་བ་ཡོད།

ཧྥི་ལི་ཕཱ་ཁཱར་རིག་ (Philippa Carrick) གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ཚེས་ ༡༧ ཉིན།

33

སྤྱི་ཚོགས་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་ལས་གཞིའི་སྐོར།

34

འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོའི་རོགས་རམ་ལས་གཞི།

ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལྟེ ་ ཡར་རྒྱས་ཡོང་ཐབས་དང་། ལྷག་པར་སློབ་ཕྲུག་ དུས་ཡུན་རིང་ཧིན་སྒོར་འབུམ་སུམ་ཅུ་ལྷག་འགྲོ་

གནས་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ནས་བཟུང་སྐྱབས་ ཚོ འི ་ འཕྲོད་བསྟེ ན ་ཡར་རྒྱས་དང་བདེ ་ ཐང་ངང་ སོ ང ་བཏང་སྟེ ་ འཐུང་ཆུ་གཙང་མའི ་ འཕྲུལ་ཆས་

བཅོ ལ ་བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་དང་ས་གནས་ཡུལ་ འཚར་ལོངས་ཚད་ལྡན་ཡོང་བ། མི་མང་གིས་རིན་ གསར་འཛུགས་ཀྱི་ལས་གཞི་ཁག་ ༢༥ ལག་

མི འི ་ སློ བ ་གྲྭ་ཁག་ལ་འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོ འི ་ ཆུ་ མེད་འཐུང་ཆུ་གཙང་མ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པར་ བསྟར་གྱིས་ལམ་ལྷོང་བྱུང་སྟེ། ད་བར་ཚོགས་པས་

ཚགས་འཕྲུལ་ཆས (Reverse-osmosis) བཟོ ་ རྒྱུ། དེ ་ ལ་བརྟེ ན ་ནས་མ་འོ ང ས་པར་མང་ གསར་འཛུགས་བྱས་པའི་ཆུ་གཙང་བཟོའི་འཕྲུལ་ མཁོ་སྤྲོད་ཀྱིས་རོགས་རམ་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ ཚོགས་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཡར་རྒྱས་དང་བདེ་ཐང་ ཆས་དེ་དག་གིས། ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༡༥༧༠༠ ལྷག་ ཡོད། ལས་གཞི་འདིའི་གཞི་རྩའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་ ཡོ ང ་བར་ཕན་ཐོ ག ས་ཡོ ང ་ཆེ ད ་དུ་དམི ག ས་པ་ ཙམ་ལ་འདང་ངེས་ཀྱི་དྭངས་གཙང་བཙགས་ཆུ་

བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འཕྲོད་བསྟེན་ ཞིག་ཡིན་སྟབས། འདས་པའི་ལོ་ལྔ་ལྷག་ཙམ་གྱི་ མཁོ་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད། མཐུང་ཆུ་གཙང་མའི་

35

ལས་འཆར་ལག་བསྟར་བྱ་ཡུལ་ནི་རྒྱ་གར་སློབ་གྲྭ་ let) བཅས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་ཞིང་། ཆུ་ཚགས་ བོ ་ གསུམ་བརྗེ ་ པོ ་ རྒྱག་རྒྱུའི ་ མཐུན་རྐྱེ ན ་སྦྱོ ར ་ བཞི་དང་། བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་བཅུ་གཉིས། གཞིས་ འཕྲུལ་ཆས་ལྷུ་སྒྲིག་མ་ལག་དེར་ཆུ་ལི་ཊར་ ༥༠༠ བཞིན་པ་དང་། ད་བར་ང་ཚོས་འཐུང་ཆུ་གཙང་

ཆགས་གསུམ། རྒན་གསོ་ཁང་གཅིག བཙུན་ ཡི་ཤོང་ཚད་ལྡན་པའི་ངར་ལྕགས་ལས་གྲུབ་པའི་ བཟོའི་ལས་འཆར་འདིས་ཕན་འབྲས་ཇི་བྱུང་སྐོར་

དགོན་གཅིག སྤྱི་ཐབ་གཉིས། སྨན་ཁང་གཅིག ཆུ་སྣོད་ཡོད་པ་དང་། དེས་ཆུ་ཉུང་ཉུང་དང་གློག་ ལ་ཁྱད་ལས་ཞི བ ་འཇུག་པའི ་ འགན་ཁུར་འོ ག ་ དཔེ་མཛོད་ཁང་གཅིག་བཅས་ཡིན་པ་རེད།

ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་མ་ལག་ཕྱིར་འགྱུར་

སིམ་འཇིག་ (Reverse-osmosis) དང་།

ནག་རྫས་བཙོ་སྦྱངས་ (Activated Carbon)། ཉི་འོད་འགོག་ནུས་ (Ultra-vio-

མེད་པའི་དུས་སྐབས་སུའང་ཆུ་གསོག་ཉར་དང་ ཐེངས་གཉིས་ཙམ་དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ མཁོ་འདོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། ལོ་ལྟར་ང་ཚོས་ ༢༠༡༤ ལོ ར ་འཇར་མན་ནས་ཡི ན ་པའི ་ ཞི བ ་

བཙུགས་ཟིན་པའི་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་དེ་དག་ འཇུག་པ་ཇོ ་ ཧཱ་ནཱ་གྷ་ཊི ་ ནར་ (Johanna ལ་བདག་གཅེས་སླད། འབྲེལ་ཡོད་ཁྱད་ལས་མི་སྣ་ Gartner) གྱིས་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་དེ་དག་

ཆེད་གཏོང་གིས་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་ཆས་ཡོད་ཚད་ གིས་མི་མང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བདེ་ཐང་ལ་ཕན་ བཟོ་བཅོས་དང་། ཆུ་ཚགས་བྱེད་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཙོ་ ཐོགས་ཇི་ལྟར་ཡོང་གི་ཡོད་མེད་ཞིབ་འཇུག་དང་

36

རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཏེ་ས་གནས་དེ་དག་ལ་ཆུ་ཚགས་

དཔྱད་ཞིབ་ཆ་ཚང་བྱས་ཏེ་ལས་འཆར་དེའི་ཐོག་ པོ འི ་ བདེ ་ ཐང་དང་འཕྲོད་བསྟེ ན ་ཡར་རྒྱས་ཕྱི ན ་

གཙང་མ་ལོ ང ས་སུ་སྤྱོ ད ་རྒྱུ་བྱུང་བ་སྨྲོ ས ་མེ ད ་

འཇུག་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་སྙན་ཐོ་ལྟར་ན། དགེ་ ལས་གཞི་འདིས་ཐོག་མའི་རེ་བ་དང་འཆར་གཞི་

འཕྲུལ་ཆས་གསར་འཛུགས་བྱས་རྗེས་འཐུང་ཆུ་ ཁར། ཁོང་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་བདེ་ཐང་ལ་ཡར་

རྒྱས་མངོ ན ་གསལ་དོ ད ་པོ ་ བྱུང་འདུག་སྟབས།

སྙན་ཐོ་ཞིག་བཏོན་ཡོད། ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་ཞིབ་ སོང་ཞེས་ལན་འདེབས་གནང་འདུག་པས། དེས་ན་

རྒན་བརྒྱ་ཆ་ ༦༠ ཡིས་འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོ་བྱེད་ ལྟར་འགྲོ་སོང་བཏང་བ་གཞིར་བཟུང་ཕན་ཐོགས་

སའི་འཕྲུལ་ཆས་གསར་འཛུགས་བྱས་པའི་རྗེས་ ངེས་ཅན་ཡོང་གི་ཡོད་པ་གོང་གསལ་ཁྱད་ལས་པ་

ཚོ ག ས་པའི ་ ཐོ ག ་མའི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ཇི ་ བཞི ན ་

སུ་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་མཁན་སློབ་ཕྲུག་སྔར་ལས་ ཚོའི ་ དཔྱད་ཞི བ ་སྙན་ཐོ་ནས་གསལ་པོ་ཤེ ས ་

ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

སློབ་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༧༩ ཡིས་གཙང་བཟོ་བྱས་པའི་

ལས་དོན་འདི་ལམ་ལྷོངས་དང་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ ང་ཚོ ས ་ཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོ འི ་ ལས་འཆར་

འདི་གནད་འགག་ཆེ་བ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གྱིས།

ཇེ་མང་དུ་ཕྱིན་སོང་ཞེས་གསུངས་འདུག་པ་དང་། རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཆུ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུ་བྱུང་རྗེས་ཁོང་ཚོའི་གཟུགས་

ཡང་བསྐྱར་ཕྱི ་ ལོ ་ ༢༠༡༦ ལོ ར ་གོ ་ ལའི ་ ཟས་

བཅུད་དང་འཕྲོད་བསྟེན་སྐོར་གྱི་དམིགས་བསལ་

མི་མང་གི་ཟས་བཅུད་འཕྲོད་བསྟེ ན ་དང་ཟས་ རིགས་ཀྱི ་ སྲི ད ་བྱུས་སྐོར་ཉམས་ཞིབ་གནང་

མཁན། ང་ཚོའི་དྭང་བླངས་ལས་བྱེད་ཨོ་སི་ཁྲུའུ་

ལི ་ ཡ་ནས་ཡི ན ་པའི ་ བུ་མོ ་ ཨ་ཤེ ་ ལི ་ སུ་མར་སི ་

(Ashley Summers) ལགས་དང་། ཌན་

མག་ནས་ཡིན་པའི་བུ་མོ་ཊན་ནི་ཁེ་ལཱ་སོན་ (Tine Niklasson) རྣམ་གཉི ས ་ཀྱི ས ་

37

སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༦ ཉིན་ཏེ་ྋགོང་ བཅུད་མི་འདང་བའི་དཀའ་ངལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོང་ དང་ཕན་ཐོ ག ས་ཇི ་ ལྟར་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ་མེ ད ་སྐོར་

ས་མཆོག་གི་སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་སྟབས་བསྟུན་ གི་ཡོད་པས། ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་འཕྲོད་བསྟེན་ ཞིབ་འཇུག་དང། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ དང་། ༢༠༡༤ ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་ཚོ ག ས་པས་༼སྐྱབས་ ཡར་རྒྱས་གཏོ ང ་ཆེ ད ་སྤྱི ་ ཐབ་འདི ་ སྒོ་ཕྱེ ས ་པ་ ༢༠༡༦ བཅས་ལ་ཁྱད་ལས་ཞིབ་འཇུག་པས་ཞིབ་

བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ་༽འདི་གསར་དུ་སྒོ་ཕྱེས་ ཡིན། ལྷའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ་ནས་ འཇུག་ཐེངས་གསུམ་བྱས་ཤིང་། ༢༠༡༣ ལོའི་

ཤི ང ་། དེ ་ ཡང་སྤྱི ་ ཐབ་འདི ་ འདྲ་ཞི ག ་གསར་ རོགས་རམ་དགོས་ངེས་ཅན་གྱི་མི་གྲངས་ ༥༠ ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐོའི་ནང་གསལ་ལྟར་ན། ཞལ་

འཛུགས་བྱེད་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ ནས་ ༦༠ བར་ལ་བདུན་རེའི་གཟའ་སྤེན་པ་དང་ཉི་ ལག་མཆོད་མཁན་མང་ཆེ་བ་ཁོ་རང་ཚོར་དཔལ་ གཉིས་ཡོད།

མ་ཕུད། ཉིན་ལྟར་གུང་ཚིགས་འབུལ་བཞིན་པ་ འབྱོར་གྱི་དཀའ་ངལ་འོག་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཐབ་ཀྱི་

དང་པོ ། ང་ཚོ ་ སྐྱབས་བཅོ ལ ་བའི ་ གནས་ ལྟར། ང་ཚོས་ཉིན་ལྟར་ཟས་བཅུད་ལྡན་པའི་ཞལ་ ཁེ་ཕན་འདི་ལེན་གྱི་ཡོད་ཚུལ་དང་། སྤྱི་ཐབ་ཀྱི་

བབས་འོ ག ་ཟས་གོ ས ་སོ ག ས་དཀའ་ངལ་ཡོ ད ་ ལག་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱར་གྱི་ཡོད། སྤྱི་ཐབ་སྒོ་ཕྱེས་ ཞལ་ལག་གིས་ཁང་ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་འཚོ་བ་ མཁན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པས་ཉམ་ཐག་མི་མང་ པ་ནས་བཟུང་ད་ལྟའི་བར་ཞལ་ལག་མཆོད་མཁན་ གཉི ས ་ཀར་ཕན་ཐོ ག ས་ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ད ་པའི ་ སྐོར་ གི་དཀའ་ངལ་སེལ་ཆེད་དང༌། གཉིས་པ། ང་ཚོའི་ ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༤༠༨ ལ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད་པ་ འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག སྤྱི ་ ཚོགས་ནང་ནད་རིགས་མང་པོ་ཞིག་ཟས་ དང་། ང་ཚོས་སྤྱི་ཐབ་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་ཡར་རྒྱས་ 38

ཕྱི་ལོ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་དྭང་བླངས་པ་ བརྒྱ་ཆ་ ༩༨ ཡིས་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ཀྱི་ཞལ་ལག་གི་ གི ་ འཚོ ་ བའི ་ དཀའ་ངལ་སེ ལ ་ཐུབ་པར་མ་ཟད།

ཁག་གཅིག་གིས་སྤྱི་ཐབ་སྐོར་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པ་ རྣམས་གྲངས་དང་། འཚོ་བཅུད་སོགས་ཀྱི་སྤུས་ འཕྲོད་བསྟེན་ཡར་རྒྱས་ཡོང་བར་ཕན་ཐོགས་གང་

བརྒྱུད། སྙན་ཐོའི་ནང་ཁྱོན་ཞལ་ལག་མཆོད་མཁན་ ཚད་ཀྱི ་ ཐད་ནས་བློ་ཁ་ཁེ ང ས་པར་མ་ཟད་ཕན་ ལེ ག ས་ཡོ ང ་གི ་ ཡོ ད ། ཞབས་ཞུ་འདི འི ་ ཁེ ་ ཕན་ གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༩༦ གི་སྤྱི་ཐབ་ཀྱི་ཁ་ལག་གིས་ཁོང་ ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་ལུགས་འཁོད་འདུག

འཐོ བ ་མཁན་ཚང་མས་ཁ་གཅི ག ་གྲག་གི ས ་སྤྱི ་

ཀྱི་ཡོད་ལུགས་དང་། མི་གྲངས་བརྒྱ་ཆ་ ༨༧ གྱིས་

ཏོག དྭངས་གཙང་གི་འཐུང་ཆུ་བཅས་ཀྱིས་ཁོང་

ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཆགས་

ཁོང་ཚོ་སྤྱི་ཐབ་འདིའི་ནང་ཞལ་ལག་མཆོད་དོན་ནི་ དཔལ་འབྱོར་གྱི ་ དཀའ་ངལ་ཡི ན ་ཚུལ་སོ ག ས་ འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦

ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་ཞིབ་འཇུག་བྱས་པའི་སྙན་ཐོ་ལྟར་ ན། དྭང་བླངས་པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་དཔྱད་ཞིབ་ཁྱད་ ལས་པ་ཐྲོ ་ ཌི ་ ཌལི འུ ་རཱལ་སི ་ (Todd W

Rawls, a survey sociologist)

ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཐབ་ནང་ཞལ་ལག་མཆོད་མཁན་ མི་གྲངས་ ༤༠ སྐོར་ཞིག་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་སྟེ།

ཁོང་གི་སྙན་ཐོ་ལྟར་ན་ཞལ་ལག་མཆོད་མཁན་གྱི་

སྤྱི ་ ཐབ་འདི་ནི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི ་

ཚོགས་ནང་ཟས་བཅུད་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཐབ་དང་པོ་དེ་

ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་སྔོན་དཀའ་ངལ་ཅན་གྱི་

བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ཐབ་འདིའི་ནང་ཞལ་ལག་ ཐེངས་རེ་མཆོད་པར་ཟས་རིན་ཧིན་སྒོར་ ༡༥ མ་ གཏོགས་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། ཧིན་སྒོར་ ༡༥

ཡང་སྤྲོད་མི་ཐུབ་པའི་ཉམ་ཐག་ཁག་ཅིག་ལ་རིན་ མེ ད ་དུ་འབུལ་གྱི ་ ཡོ ད ། ཡི ན ་ནའང་ཞལ་ལག་ མཆོད་མཁན་ཚོའི་རེ་བ་ལྟར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ནས་ ཚང་མར་རི ན ་མེ ད ་ཐོ ག ་ཞལ་ལག་འབུལ་རྒྱུའི ་

འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད། དེར་བརྟེན་རོགས་རམ་

དགོས་ངེས་ཅན་གྱི་བཙན་བྱོལ་བ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་

39

ཐབ་འདིའི་ནང་བཅུད་ལྡན་གྱི་ཞལ་ལག་དང་། ཤིང་ ཚོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་ འགྲེལ་བརྗོད་གནང་གི་འདུག སྤྱི་ཐབ་ཐོག་མར་

གསར་འཛུགས་སྐབས་ཁང་པ་བཟོ ་ བཅོ ས ་དང་

ཐབ་ཚང་གི ་ སྣོ ད ་ཆས་སོ ག ས་ཀྱི ་ འགྲོ་གྲོན་ཧི ན ་ སྒོར་འབུམ་ ༢༥ བཏང་ཡོད་པ་དང་། ལོ་ལྟར་ཧིན་

སྒོར་འབུམ་དྲུག་ཙམ་ཞལ་ལག་གི ་ ཆེ ད ་དུ་འགྲོ་

སོང་དང་། ད་བར་ཞལ་ལག་རང་གི་ཆེད་དུ་ཧིན་

སྒོར་འབུམ་ ༤༢ ཙམ་དང་ལས་འཆར་སོགས་ བསྡོམས་པའི་ཧིན་སྒོར་འབུམ ༦༧ ལྷག་ཙམ་འགྲོ་ སོང་བཏང་ཡོད་པ་རེད།

སྤྱི་ཐབ་དུ་ཞལ་ལག་མཆོད་མཁན་གྱི་དགོངས་ཚུལ།

ང་བོད་དུ་སྐྱེས་ཤིང་ད་ལྟ་ལོ་ ༦༧ ཡིན། ༡༩༩༠ ཐམ་པའི་འགོ་སྟོད་དུ་རྒྱ་གར་ལ་ཡོང་བ་ཡིན། ལོ་དྲུག་ཙམ་རིང་ངས་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ནས་ལྟོ་ཟོས་ཤིང་ཁོང་

ཚོས་ཤ་མེད་ཞལ་ལག་གནང་གི་རེད། ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ལ་ཟས་རིན་སྤྲོད་མི་དགོས་ཤིང་། དུས་ཚོད་དང་སྒོར་མོ་སོགས་གང་གི་ཆ་ནས་རང་ངོས་ནས་ཟ་མ་བཟོ་ རྒྱུར་དཀའ་ལས་ཁག་པོ་འདུག མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁོང་ཚོར་གོ་སྐབས་འདི་འདྲ་ཞིག་ཐོབ་པར་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱེད་ཀྱི་འདུག ལྟོ་བཟའ་བ་དང་སློབ་སྦྱོང་ཡང་ བྱེད་ཆོག་གི་རེད། ང་ལ་ནང་མི་དང་། ལས་ཀ་སོགས་གང་ཡང་མེད་པ་མ་ཚད། ཡུན་རིང་གི་ན་ཚ་ཡོད་སྟབས་རྒྱུན་དུ་སྨན་བཟའ་དགོས་ཀྱི་ཡོད། ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ ནས་གུས་པར་འཚོ་བཅུད་ལྡན་པའི་ལྟོ་ཆས་དུས་ཐོག་ཏུ་གནང་གི་ཡོད་པས་སེམས་ཀྱི་གཏིང་ནས་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ངག་དབང་དགེ་ལེགས་ཀྱིས།

ང་བོད་ཀྱི་གྲྭ་པ་ཞིག་ཡིན། ང་བོད་དུ་སྐྱེས་ཤིང་ ༢༠༠༡ ལོར་བཙན་བྱོལ་དུ་ཡོང་བ་ཡིན། ང་འཚལ་ལོངས་བྱེད་སའི་དགོན་པར་དེང་དུས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་

སློབ་གསོ་མེད་སྟབས་ངས་འདི་ནས་ཨིན་ཡིག་དང་ཀམ་པུ་ཊར་སྦྱོང་གི་ཡོད། ང་ལ་ཤེས་ཡོན་དང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རོགས་སྐྱོར་གང་ཡང་མེད་རྐྱེན་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་

ནས་ལྟོ་བཟའ་བཞིན་ཡོད། འདས་པའི་ལོ་གཉིས་ནང་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གིས་གུས་པར་རྨང་གཞིའི་ཤེས་ཡོན་དང་། འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་ པོ་བྱུང་བར་བཀའ་དྲིན་དྲན་བཞིན་ཡོད། བསམ་གྲུབ་ཀྱིས།

གཤག་བཅོས་ཐེངས་གཉིས་ཙམ་ལ་བྱས་ཤིང་། རྒྱུན་རིང་གི་ན་ཚ་རྙིང་པ་ཡོད་སྟབས་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ནི་གུས་པར་ཕན་ཐོགས་པོ་ཡོད། ང་ལ་དཔལ་འབྱོར་གྱི་

དཀའ་ངའ་མང་པོ་འཕྲད་བྱུང་ཞིང་། རྒྱ་གར་དུ་ནང་མི་ཡང་མེད། ལྷས་ང་ལ་རོགས་རམ་གང་ལེགས་གནང་བྱུང་བས་ལྷ་ནི་ངའི་ནང་མི་ལྟ་བུ་ཡིན། ངས་ལྷའི་

བཀའ་དྲིན་དྲན་བཞིན་ཡོད་ལ་མ་འོངས་པར་སྒྲིག་འཛུགས་འདིའི་རྒྱབ་སྐྱོར་སྔར་བཞིན་ཐོབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། ངས་ད་དུང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྷས་རོགས་པ་གནང་ མྱོང་སའི་མི་མང་རྣམས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

བློ་གྲོས་བྱམས་པས།

བློ་བྷེ་ནི་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ལ་ལྟོ་བཟའ་བར་ཡོང་ནས་ལོ་དྲུག་སོང་ཞིང་། མོ་ལ་མཚོན་ན་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ཏུ་ཁ་ལག་ཟ་དུས་ནང་དུ་ཁ་ལག་བཟོ་མི་དགོས་ཤིང་། ཟས་

སོང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་སོགས་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་དང་། དེ་མ་ཚད་དཔལ་འབྱོར་མེད་པའི་དཀའ་སྡུག་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་དང་། ད་དུང་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ནས་ཁོ་ མོར་མུ་མཐུད་ནས་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་ཕྱིན་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད།

ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་འཛིན་གྱིས་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ལས་ཉིན་གུང་ཞལ་ལག་མཆོད་ནས་ལོ་དྲུག་ཙམ་སོང་ཞིང་། ལྷ་རུ་ཨིན་ཡིག་དང་། རྒྱ་ཡིག་སྦྱོང་གི་ཡོད་ལ་

དགོན་པའི་སློབ་སྦྱོང་ཡང་རྒྱུན་མཐུན་བཞིན་ཡོད། བསྟན་འཛིན་ནི་ལྷ་ནས་སྐར་མ་སུམ་ཅུ་ཙམ་གྱི་བར་ཐག་ཡོད་སར་གནས་སྡོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། ཉིན་གུང་

ལྟོ་བཟོ་བར་ཕྱིར་ནང་དུ་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མ་རེད། ཟ་ཁང་དུ་བཟའ་མར་གོང་ཆེ་བས་ཟ་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཅིང་། སྤྱི་ཐབ་སྒོ་མ་ཕྱེ་པའི་སྔོན་དུ་ཉིན་གུང་འཛིན་གྲྭ་འགྲོ་

བར་ཁོང་ལ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་ཐབ་ཀྱིས་ཁོ་རང་སློབ་སྦྱོང་རང་ལ་སེམས་གནས་པར་རོགས་རམ་བྱས་ཤིང་། བསྟན་འཛིན་གྱིས་ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ཀྱིས་ ཁོང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཡང་ཕན་ཐོགས་སོང་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།

40

རིན་མེད་མིག་བརྟག་དཔྱད་དང་མིག་ཤེལ་གསར་བཟོའི་ལས་འཆར།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོ་ནས་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ དཔྱད་ཞི བ ་ཚགས་བྱས་པ་བརྒྱུད། ཁྱོན་མི ་ འདི འི ་ མི ག ་གི ་ བདེ ་ ཐང་ལ་ཕན་འབྲས་ཆེ ན ་པོ ་

ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནང་ཁང་གིས་དྷ་རམ་ས་ གྲངས་ ༥༧༧ ཙམ་ལ་རི ན ་མེ ད ་མི ག ་བརྟག་ ཐོན་ཡོད་ཅིང་། ད་བར་མི་གྲངས་ ༡༢༠༠ ཙམ་ལ་

ལར་གནས་སྡོད་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་གཙོས་ས་ དཔྱད་དང་མི་གྲངས་ ༤༤༥ ལ་རིན་མེད་ཐོག་ ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོདཔ་དང་། ལས་འཆར་འདི་ནི་ གནས་རྒྱ་གར་མི ་ མང་མི ་ ཉུང་བ་ཞི ག ་ལ་རི ན ་ ནས་མི ག ་ཤེ ལ ་བཟོ ས ་ཡོ ད ། ལོ ་ ལྟར་ཁྱོན་མི ་ ས་གནས་ཀྱི་མིག་གི་སྨན་ཁང་དང་། ཚོགས་པའི་

མེ ད ་མི ག ་བརྟག་དཔྱད་དང་འབྲེ ལ ། རི ན ་མེ ད ་ གྲངས་ ༡༠༠ ཡས་མས་ཤིག་གི་མིག་བརྟག་ རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་སྨན་གྱི་སློབ་

མི ག ་ཤེ ལ ་གསར་བཟོ འི ་ ལས་འཆར་ཞི ག ་ལག་ དཔྱད་དང་མི ག ་ཤེ ལ ་གསར་བཟོ ་ བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ། ཕྲུག་དང་ཁྱད་ལས་དྭང་བླངས་པ་རྣམས་དང་ བསྟར་བྱས་ཤིང་། ཐོག་མར་ས་གནས་མིག་གི་ ཉེ ་ བའི ་ ལོ ་ ཤས་ནས་བཟུང་སྦི ར ་ས་གནས་སུ་ མཉམ་ལས་ཀྱིས་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། སྨན་པ་ལྷའི ་ ཡི ག ་ཚང་ནང་ཆེ ད ་དུ་གདན་འདྲེན་ ལས་འཆར་འདི་ལག་བསྟར་གྱིས་དེར་ཡོད་པའི་

ཞུས་ཏེ། མི་མང་ལ་མིག་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པས་ ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི ་ གྲྭ་བཙུན་སོགས་ལ་ མ་ཚད། ས་གནས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པས་བརྟག་ རོ ག ས་རམ་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ། ལས་གཞི ་ 41

རིན་མེད་སོ་བརྟག་དཔྱད་དང་བཟོ་བཅོས།

དང་གསར་བཟོ་ནི་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་མི་མང་

ལ་ཁ་ཡོད་ལག་ཡོད་ཀྱིས་ཕན་ཐོགས་ཡོད་ལ།

སོ་གཙང་བཟོ་དང་བཟོ་བཅོས་ལས་གཞི་འདིས་

སོའི་འཕྲོད་བསྟེན་དང་བདེ་ཐང་ལ་ཕན་ཐོགས་

ངེ ས ་ཅན་བྱུང་ཡོ ད ། སོ ་ གཙང་བཟོ ་ དང་བཟོ ་ བཅོས་སོགས་ཀྱི་རོགས་རམ་ལས་འཆར་འོག་

སོའི་བདེ་ཐང་ལ་ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་ཡོང་གི་ ཡོད་ཅིང་། ལས་གཞི་འདི་ནི་ས་གནས་ཀྱི་སོའི་

སྨན་ཁང་དང་། ཚོགས་པའི་ཁྱད་ལས་དྭང་བླངས་

པ་རྣམས་དང་མཉམ་ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཏེ། ད་ བར་མི་གྲངས་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཙམ་ལ་ལས་འཆར་

འདིས་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད།ལས་འཆར་འདི་ད་

ལྟ་མུ་མཐུད་ནས་འགྲོ་བཞི ན ་པ་དང་། ཕྱི ་ ལོ ་

༢༠༡༤ ནས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་

གནང་མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ཁག་གཉིས་ཙམ་ གྱིས་འགན་ཁུར་འོག་སོ་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལས་ གཞི་འདིར་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅིང་། དེ་

ཡང་དྷ་སའི་ཉེར་འཁོར་གྱི་གྲྭ་བཙུན་དང་དགོན་ པ་འགའ་ཤས་ལ་ཆེ ད ་དུ་བསྐོར་སྐྱོད་བྱས་ཏེ ་

འཕྲོད་བསྟེན་སྐོར་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ནས་སོ་གཙང་བཟོ་དང་བཟོ་ དེས་སོ་གཙང་བཟོ་དང་བཟོ་བཅོས་སོགས་ཀྱི་མི་

བཅོས་ཀྱི་ལས་གཞི་འདི་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས། སོ་ མང་པོ་ཞིག་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་

གཙང་བཟོ འི ་ ལས་འཆར་འོ ག ཁྱོན་མི ་ གྲངས་ དགོངས་ཚུལ་ཤོད་མཁན་བྱུང་ལ། དྷ་ས་ཁུལ་དུ་ ༥༤༠ ཙམ་གྱི་སོ་བརྟག་དཔྱད་དང་གཙང་བཟོ་ གནས་སྡོད་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་དང་ས་གནས་རྒྱ་

སོགས་བྱས་ཡོད། སོ་བརྟག་དཔྱད་ཀྱི་ལས་འཆར་ གར་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་། རིན་མེད་སོ་བརྟག་དཔྱད་ 42

དང་བསྟུན། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཙམ་མ་ཡིན་

པར་ཧི ་ མ་ལ་ཡའི ་ རི ་ རྒྱུད་དང་སྦི ར ་ས་གནས་

སོ ག ས་སུ་ལས་འཆར་འདི ་ ལག་བསྟར་གྱི ས ་ རོགས་རམ་གང་ཐུབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ད་བར་མི་ གྲངས་ ༨༠༠ ལྷག་ཙམ་ལ་གོང་གསལ་ལས་ འཆར་འདིས་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་དང་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ།

ཚོ ག ས་པས་གཉན་ནད་རེ ག ་དུག་སྐོར་གོ ་ གནད་དོན་ཞིག་ཡིན། འགོས་ཁྱབ་བཀག་འགོག་ སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་

རྟོགས་ལས་འགུལ་འདྲ་མིན་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པ་ལྟར། སོགས་ལས་འགུལ་སྣ་ཚོགས་སྤེལ་གྱི་ཡོད།

དང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་། ཀུན་ཕན་ཚོགས་པ་

ཧི ན ་གསུམ་ནང་མི ་ མང་ལ་འགྲེམས་སྤེ ལ ་དང་།

སྣ་མང་སྤེ ལ ་ཡོ ད ་པ་དང་། རི ན ་མེ ད ་སྲུང་ཤུབ་

རེག་དུག་ན་ཚའི་སྐོར་མཁྱེན་རྟོགས་སླད་བོད་ཨིན་

གཉན་ནད་རེག་དུག་ནི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ དར་ཁྱབ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཧ་ཅང་ཉེན་ཁ་ཆེ་བའི་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ འཛམ་གླིང་

གཉན་ནད་རེག་དུག་གི་ཉིན་མོར། “གཉན་ནད་ རེག་དུག་སྔོན་འགོག་དང་བཅོས་ཐབས་ལ་བར་

ཐག་ཉེ་རུ་ཐོངས་” ཞེས་པའི་འབོད་ཚིག་འོག་ལྷ་

43

བཅས་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་ “འགྱིག་ཤུབ་” དང་རྒྱ་བོད་ཨིན་གསུམ་གྱི་ཡིག་

ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་བོད་མི་དང་རྒྱ་གར་བ། ཕྱི་

རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་བ་བཅས་ཁྱོན་མི ་ གྲངས་ ༨༠༠ དུག་སྐོར་དངོས་བྱུང་གློག་བརྙན་གཟིགས་འབུལ་ གྱི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་བོད་མི་དང་། རྒྱ་ ཙམ་ལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། མ་ཚད་ ཞུས་ཡོད།

གར་བ། ཕྱི ་ རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་བ་བཅས་ཁྱོན་མི ་

གཉན་ནད་རེ ག ་དུག་སྐོར་གོ ་ རྟོ ག ས་ཁྲོ མ ་སྐོར་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལྷ་སྤྱི་ གྲངས་ ༡༠༠༠ ཙམ་ལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་ཐུབ་པ་ སྐབས་ལག་ཏུ་ཨིན་བོད་གཉིས་ལྡན་གྱི་གོ་རྟོགས་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་ཚོ ག ས་པས་ལྷའི ་ སྐད་ཡི ག ་ བྱུང་ཡོད། ཡི ་ གེ་ དང་འབོ ད ་ཚི ག ་སྣ་ཚོ ག ས་བཟུང་བ་དང་།

“ནད་འབུ་མ་སྤེལ་གོ་རྟོགས་སྤེལ་” “སྲུང་ཤུབ་

གྱོ ན ་ནས་སྔོན་འགོ ག ་བྱོས་”ཞེ ས ་སོ ག ས་སྐད་

འབོ ད ་བྱས་པ་དང་། དུས་མཚུངས་དྷ་ས་བདེ ་ ལེགས་ཡན་ལག་སྨན་ཁང་དུ་མི་གྲངས་ ༦༠ ལ་ གཉན་ནད་རེ ག ་དུག་དང་། མཆི ན ་པའི ་ གཉན་

ཚད་ཀྱི ་ ན་ཚ་ཡོད་མེད་རིན་མེད་ཁྲག་བརྟག་

འཛི ན ་གྲྭ་ཁག་གི ་ སློ བ ་མ་རྣམས་ལ་གཉན་ནད་

གཉན་ནད་རེ ག ་དུག་སྐོར་གོ ་ རྟོ ག ས་ཁྲོ མ ་

རེ ག ་དུག་སྐོར་གོ ་ རྟོ ག ས་སྤེ ལ ་སྐབས། སློ བ ་མ་ སྐོར་སྐབས་ལག་ཏུ་ཨིན་བོད་གཉིས་ལྡན་གྱི་གོ་ ༤༠ ཙམ་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི ས ་དྲི་བ་དྲིས་ལན་ རྟོགས་ཡི་གེ་དང་འབོད་ཚིག་སྣ་ཚོགས་བཟུང་སྟེ། སོགས་བྱས་པ་རེད།

སྐད་འབོད་བྱས་པ་དང་། དྷ་ས་བདེ་ལེགས་ཡན་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ ཉིན་ལྷ་སྤྱི་ ལག་སྨན་ཁང་དུ་མི་གྲངས་ ༤༠ ལ་གཉན་ནད་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་ཁང་དང་། བདེ ་ ལེ ག ས་སྨན་ རེག་དུག་དང་། མཆིན་པའི་གཉན་ཚད་ཀྱི་ན་ཚ་

ཡོད་མེད་རིན་མེད་ཁྲག་བརྟག་དཔྱད་བྱས་ཡོད་ དཔྱད་དང་། ཕྱི་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༣ པའི་ཐོག དྷ་ས་ས་ ཁང་དེ ་ བཞི ན ་རུ་ཊར་རེ ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་ པ་རེད། གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱི ་ ཁོར་ཡུག་ ཚོགས་པ་གསུམ་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་འཛམ་གླིང་ ཚོགས་ཁང་དུ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ གཉན་ནད་རེག་དུག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་བྱས་ཤིང་།

འཕྲོད་བསྟེ ན ་ལས་བྱེད་བསྟན་འཛི ན ་ཟླ་མཛེ ས ་ སྐབས་དེར་སྔོན་འགོག་ཆེད་གཏམ་བརྗོད་ཐེངས་ ལགས་ཀྱི ས ་གཉན་ནད་རེ ག ་དུག་སྐོར་མི ་ མང་ གཉིས་ཙམ་འཁྲབས་པར་མ་ཟད། རིན་མེད་སྲུང་ ༣༠ ཙམ་ལ་གཏམ་བཤད་དང་གཉན་ནད་རེག་ ཤུབ་ “འགྱིག་ཤུབ་” དང་རྒྱ་བོད་ཨིན་གསུམ་ 44

ཤར་ནུབ་ཕྲད་པ་ཞེས་པའི་དྲན་ཤེས་སྨན་གྱི་ཚོགས་ཆེན།

༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༣ ནས་ཚེས་ ༢༥ པོ་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ ཡེ ་ ཤེ ས ་ལགས་ཀྱི ས ་སྲོ ལ ་རྒྱུན་བོ ད ་སྨན་སྐོར་

བར་ཉིན་གསུམ་རིང་ལྷ་ཞི་བའི་ཚལ་ཚོགས་ཁང་ སྨན་བཅོས་ལག་ལེན་ཧྲིལ་པོའི་ནང་དྲན་ཤེས་དང་། གཏམ་བཤད་དང་། ཨ་རི་བ་སྨན་པ་སཱ་རྭ་དང་ཀེ་

དུ་ཤར་ནུབ་འཕྲད་པ་ཞེས་པའི་དྲན་ཤེས་སྨན་གྱི་ ལུས་སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ ཝན། དེ་བཞིན་ཇོན་ན་ཐ་སོགས་ཀྱིས་གློ་ནད་སྐོར་

ཚོགས་ཆེན་ཚོགས་ཤིང་། ཚོགས་འདུ་དེ་ལྷ་སྤྱི་ ཐོག་གསུང་བཤད་དང་། བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་ གཏམ་བཤད་གནང་ཞིང་། ཚོགས་འདུའི་ཐོག་བདེ་

ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལྟེ ་ གནས་ཁང་ གི་སྨན་པ་ཆེ་བ་སྐུའི་བླ་སྨན་ས་འདུ་ཚང་ཚེ་བརྟན་ ལེ ག ས་སྨན་ཁང་གི ་ སྨན་པ་བསྟན་འཛི ན ་བདེ ་ དང་། བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་། ནིའུ་ཨོར་ལན་སིའི་ རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་སྨན་བཅོས་མ་ལག་དང་ལུས་ གསལ་ལགས་ཀྱིས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལོ་ན་

ཨོ་ཤ་ནར་སྨན་ཁང་ཁག ལུ་ཛི་ཡ་ན་མི་སི་སི་པིའི་ སེམས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ རྒས་པའི ་ བརྒྱུད་རི མ ་དང་མཐའ་མཇུག་གི ་ མི ་ འཕྲོད་བསྟེན་སྒྲིག་འཛུགས། ལུ་ཛི་ཡ་ན་ཧི་མཱ་ལ་ ཕྱོ ག ས་ཡོ ང ས་ནས་ནད་བཅོ ས ་ལག་ལེ ན ་བྱེད་ ཚེའི་ནང་ལྟ་སྐྱོང་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གཏམ་བཤད། ཡའི ་ ཚོ ག ས་པ་བཅས་ཐུན་མོ ང ་གི ས ་གོ ་ སྒྲི ག ་ ཐབས་སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་བ་དང་། དེ་བཞིན་ བོ ད ་ཀྱི ་ དཔེ ་ མཛོ ད ་ཁང་གི ་ འགན་འཛི ན ་དགེ ་

གནང་བར་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་སྨན་རྩིས་ཁང་གི་སྨན་ ས་གནས་རྒྱ་གར་གསོ་རིག་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྨན་པ་ བཤེ ས ་ལྷག་རྡོར་ལགས་ཀྱི ས ་འཆི ་ བ་དང་འཆི ་

པ་དང་། ས་གནས་རྒྱ་གར་སྨན་པ་སོགས་གདན་ དང་སློབ་དཔོན་པཱར་ཝན་ཤཱ་མ་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ བཞི ན་པར་ནང་པའི ་ལྟ་ཚུལ་སྐོར་གསུང་བཤད་

ཞུས་ཀྱི ས ་གོ ང ་གསལ་ཚོ ག ས་སྡེ ་ དང་སྨན་ཁང་ གར་ནང་གཟེ ར ་འཇོ མ ས་ལྟ་སྐྱོང་གནས་སྟངས་ གནང་ཞི ང ་།ཨ་རི འི ་ སྨན་པ་ཁི ་ སི ་ ཊོ ་ ཕར་གྱི ས ་ ཁག་ནས་སྨན་པ་གྲངས་ཉི་ཤུ་ལྷག་འདུ་འཛོམས་ སྐོར་གསུང་བཤད་གནང་བ་རེད། བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

ཚོ ག ས་འདུའི ་ ཉི ན ་གཉི ས ་པར་སྨན་རྩི ས ་

ཚོགས་འདུའི་ཉིན་དང་པོར་བདག་ཉིད་ཆེན་ ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་སྡེ་ཚན་གྱི་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་ 45

མཆི ན ་པའི ་ གཉན་ཚད་སྐོར་གཏམ་བཤད་བྱས། ཚོགས་འདུ་འདི་ལོ་ལྟར་འཚོགས་འཆར་ཡོད་པ་ རེད།

ཨ་རིའི་མངའ་སྡེ་ལུ་སི་ཡ་ན་ལཱོ་ཡོ་ལ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས། ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་

ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནང་ཁང་གིས་བོད་པའི་སྤྱི་

ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཆེ ད ་དུ་ལོ ་ ཉི ་ ཤུའི ་ རི ང ་ཤེ ས ་ཡོ ན ་དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུའི ་ ལས་དོ ན ་བསྒྲུབས་པར་ལཱོ ་ ཡོ ་ ལ་

གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭའི་རྒྱ་གར་གྱི་དཔྱིད་དུས་སློབ་གཉེར་ ལས་འཆར་སྡེ ་ ཚན་གྱི ས ་བཀྲ་ཤི ས ་བདེ ་ ལེ ག ས་ཞུ་རྒྱུ་

ཡིན། ལྷས་བོད་རིགས་མི་མང་གི་བདེ་དོན་གོང་འཕེལ།

སྐད་ཡི ག ་དང་རི ག ་གཞུང་སོ ག ས་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཞབས་ འདེགས་བླ་ལྷག་ཞུས་པར་ངོས་འཛིན་ཞུ་གི་ཡོད། ང་ཚོར་ ཁྱེད་ཀྱི་མིག་དཔེར་འོས་པའི་ལས་ཀ་ཡིས་སེམས་འགུལ་

ཆེན་པོ་ཐེབས་བྱུང་། ཁྱེད་ཀྱི་ལས་དོན་ནི་བྱམས་བརྩེ་དང་ ཤེས་རབ་ལྡན་པའི་གཞན་ཕན་གྱི་ལས་ཀའི་དཔེ་མཚོན་

ཞིག་རེད། དེར་བརྟེན་ཐུན་མིན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ལྟ་ བུ་ཞི ག ་དང་ལྷན་དུ་ལོ ་ མང་རི ང ་མཉམ་ལས་དམི ག ས་

བསལ་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་བ་ནི ་ དགའ་གུས་བྱ་འོ ས ་པ་ཞི ག ་

ལོས་ཡིན།

ཐོག་མར་རྒྱ་གར་དུ་དཔྱིད་ཀའི་ལས་འཆར་སྐོར་བཀའ་བསྡུར་བྱས་པ་ནས་བཟུང་འདས་པའི་ལོ་ཉི་ཤུའི་ནང་ལྷ་དང་མཐུན་གྲོགས་མཉམ་ལས་ཀྱིས་ང་

ཚོར་རླབས་ཆེའི་ཕན་ཐོགས་བྱུང་བས་མ་ཚད། ང་ཚོའི་སློབ་མ་དང་དགེ་རྒན་སོགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ཆེ་བའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ལྷ་དང་འབྲེལ་བ་ བྱུང་བའི་འབྲས་བུར་ང་ཚོའི་སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཁོང་ཚོའི་ལས་ཀ་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་ཐོག་ནས་གཞན་ལ་རོགས་བྱ་རྒྱུའི་མཚོན་པའི་སྤོབས་པ་རྙེད་

འདུག་པ་དང་། ཁ་གཅིག་གིས་འདི་ནས་ལྷའི་ལས་ཀའི་ཆེད་དྭང་བླངས་བྱེད་མུས་རེད། དེར་མ་ཟད་ལྷ་དང་འཕྲད་པའི་ཉམས་མྱོང་གིས་ང་ཚོའི་སློབ་མ་རྣམས་

དྲན་ཤེས་ལྡན་པ་དང་། གཞན་ལ་སེམས་ཁུར་ཡོད་མཁན་དུ་འཚར་ལོངས་བྱེད་བཞིན་འདུག་པ་བཅས་ལ་ང་ཚོས་སེམས་ཀྱི་གཏིང་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

ལྷའི་མ་འོངས་པའི་བྱ་གཞག་ཁག་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་དང་། ང་ཚོའི་ཐུན་མོང་གི་དམིགས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་ཕྱོགས་ནས་མུ་ མཐུད་མཉམ་སྦྲེལ་ཡོང་བའི་རེ་བའང་ཡོད།

འབུམ་རམས་པ་མཱར་ཁུ་ཀོན་དྷར་དང་སློབ་དཔོན་ཇོན་ཁི་ལིག་གཉིས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིན། 46

ལུ་སི་ཡ་ན་སིན་ཊིན་ནི་རེ་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས།

ང་ཚོའི་མཐོ་སློབ་དང་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་

དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གཉིས་ལོ་བཅུ་བཞིར་

མཉམ་ལས་བྱས་པར་དགའ་གུས་དང་། ལྷ་ཚོགས་

པ་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་མཛད་སྒོར་

བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཚོགས་པའི་ འཐུང་ཆུ་གཙང་མའི་ལས་འཆར་དང་། སྤྱི་ཐབ།

བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བ་ཚོར་ཀམ་པུ་ཊར་དང་ཨིན་ ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གནང་བ། ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་ ཁང་ཁག་གི་ལས་དོན་འདི་ཚོའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་

དང་འབད་བརྩོན་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ། བོད་

པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྷ་ནང་བཞིན་ནུས་ལྡན་ཕན་ ཐོགས་ཡོད་མཁན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ སྒྲིག་འཛུགས་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ཞིང་།

སིན་ཊིན་ནི་རེ་ནི་མཐོ་སློབ་ (Centena-

ry College) ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡིན་མོད། འོན་

ཀྱང་ལྷ་ཚོགས་པས་རྒྱ་གར་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ སྐྱབས་བཅོལ་བའི་ཆེད་དུ་དྲན་གསོ་བྱེད་འོས་པའི་ ལས་དོན་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་ང་ཚོའི་སློབ་ཕྲུག་

མང་པོའི་མི་ཚེར་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད། ངའི་ངོས་ནས་ད་དུང་ལོ་མང་པོར་མཉམ་ལས་ཡོང་བའི་རེ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད།

འབུམ་རམས་པ་ཌི་ཝི་ཌི་ཨོ་ཋོ་ཡིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༢ ཉིན།

47

རྒྱལ་སྤྱི​ིའི་འབྲེལ་ལམ་དང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས།

48

ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས་གཞན་དང་མཉམ་ལས།

ཚོགས་པ་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ལ་མཚོན་ན་ འཆར་མང་པོ་ཚུད་ཡོད། མཉམ་ལས་བྱེད་བཞིན་ ཨིན་ཡུལ་བོད་མིའི་ངལ་སེལ་ཐེབས་རྩ། རུ་ཊར་

ཚོགས་སྡེ ་ གཞན་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ པའི་ཚོ གས་སྡེ ་སྒྲི ག་འཛུགས་དང་ཤེ ས ་ཡོན་ལྟེ ་ རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པ། སཾ་བྷོ་ཊའི་སྤྱི་

ཚོགས་པའི་ལས་དོན་རྒྱ་སྐྱེད་དང་། སྤྱི་ཚོགས་ལ་ གནས་ཁང་ལ་ཆ་མཚོན་ན་ཨ་རིའི་ཐུ་ལན་གཙུག་ ཁྱབ་ཡིག་ཚང་། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ ཕན་རླབས་ཆེ་བ་དང་དུས་མཚུངས། ལས་དོན་ ལག་སློབ་གྲྭ་དང་། ལཱོ་ཡོ་ལ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ ཀྱི ་ནང་སྲི ད་ལས་ཁུངས། དྷ་ས་ས་གནས་འགོ་ ཁག་ཚགས་ཚུད་ཚད་ལྡན་ཡོང་བར་མཐུན་རྐྱེན་ གཉིས་ཀྱི ས ་གཙོས་པའི་གཙུག་ལག་སློ བ ་གྲྭ་ འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གིས་

མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན། ད་བར་ང་ཚོས་བོད་ བདུན་དང་། སྨན་ཁང་དང་སྨན་གྱི་མཐོ་སློབ་འགའ། གཙོ ས ་ཚོ ག ས་སྡེ ་ དང་སྒྲི ག ་འཛུགས། སློ བ ་གྲྭ་ པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་སྡེ ་ ཙམ་མ་ཡི ན ་པར་ མེ ཀ ་སི ་ ཀོ ་ རྒྱལ་ཁབ་ན་གྲགས་ཆེ འི ་ མཐོ ་ རི མ ་ སོགས་བརྒྱ་ཡས་མས་ཙམ་མཉམ་དུ་སྤྱི་ཚོགས་

རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ སློབ་གྲྭ་གཅིག ཧྤ་རན་སིའི་མཐོ་སློབ་གཅིག ཨ་རི་ ནང་ཆེས་དགོས་མཁོ་ཆེ་བའི་ལས་གཞི་མང་པོར་

མང་པོ་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་མཉམ་ལས་བྱས་དང་བྱེད་ ནས་རིག་གཞུང་བརྗེ ་ རེས་གནང་མཁན་གྱི ་ མཉམ་ལས་བྱས་ཏེ་མི་སྒེར་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁྱོན་ མུས་ཡིན་ཞིང་། དེ་ཡང་དཔལ་འབྱོར་མཐུན་རྐྱེན་ ཚོགས་སྡེ་གཉིས། ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ། ཐའེ་ ཡོངས་ལ་གྱུར་ལྡོག་འགྲོ་བར་ཕན་ནུས་དང་གྲུབ་ དང་། རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ། ཝན་མང་གཙོ་ཐེབས་རྩ། ཐའེ་ཝན་གཙུག་ལག་ འབྲས་ཆེན་པོ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད། དྭང་བླངས་འབྲེལ་མཐུད། ཚོགས་འདུ་དང་བགྲོ་ སློབ་གྲྭ་གཅིག སུད་སི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོགས་

གླེང་གོ་སྒྲིག་གཙོས་པའི་གལ་གནད་ཆེ་བའི་ལས་ པ། ཨོ་སི་ཁྲུ་ལི་ཡ་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོགས་པ། 49

རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་དམིགས་ཡུལ།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་གཞུང་དང་། གཙུག་ལག་སློབ་ དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རིག་ དང་གཙུག་ལག་སློ བ ་གྲྭའི ་ སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ་ ཁག་མི ་

གྲྭ། མཐོ་སློབ་གཙོས་པའི་ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས་ གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་འགོ་བརྩམས་ འདྲ་བ་ ༡༣ ལ་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་གོ་སྒྲིག་བྱེད་

མང་པོས་གོ་སྒྲིག་གིས། རྒྱལ་ཁབ་དང་ཚོགས་པ་ ཤིང་། ལས་འཆར་འདིའི་འོག་ང་ཚོས་མཐོ་སློབ་ ཀྱི་ཡོད། རྒྱབ་ཁབ་འགའ་ཤས་ནས་ཆེད་དུ་ཕེབས་ སྒྲིག་འཛུགས་དབར་མཁས་དབང་། ཁྱད་ལས་པ། ལུས་རྩལ་བ་གཙོ ས ་པའི ་ གནད་དོ ན ་དང་ལས་ དོན་འདྲ་མིན་ཐོག་ཤེས་ཡོན་བརྗེ་རེས་བྱེད་སྲོལ་

ཡོ ད ་ཅི ང ་། ལྷག་པར་སློ བ ་གྲྭའི ་ གུང་སེ ང ་དང་

བསྟུན་སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ་ རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་ཆེ ད ་ བསྐྱོད་ཀྱིས་ཡུལ་དེ་དག་གི་རིག་གཞུང་དང་ཡུལ་

སྲོལ་གོམས་གཤིས། ཡུལ་ལྗོངས་དང་ས་བབས་ སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས། ང་ཚོས་

ཚོགས་པའི་ལས་གཞི་འདི་གལ་ཆེན་དུ་རྩིས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་ཐུ་ལན་ལས་རིགས་གཙུག་

ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ ལས་རིགས་སློབ་ཐོན་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་དྷ་རམ་ས་

ལར་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་རིག་གཞུང་རྗེ་རེས་

བྱེད་བཅུག་པ་དང་སྦྲག ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་

50

པའི་སློབ་ཕྲུག་དང་ཁྱད་ལས་པ་བསྡོམས་པའི་ལོ་ བས་ལྷའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ བོ ད ་ཀྱི ་ གནས་སྟངས་སོ ག ས་ལ་རྒྱུས་ལོ ན ་དང་ ལྟར་ཆ་ཤས་ལེན་མཁན་མི་གྲངས་ ༡༤༢ ཡས་ ཨིན་ཡིག་དང་། ཧྤ་རན་སིའི་སྐད། རྒྱ་སྐད་སོགས་ ཞིབ་འཇུག་སླད་བོད་པའི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་

མས་ཡོང་སྟེ། སྨན་གྱི་ཁྱད་ལས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ང་ ཡར་རྒྱས་ཡོང་བར་རོགས་རམ་དང། ཁོང་ཚོས་ མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་གཟིགས་སྐོར་སྣེ་ ཚོའི་མིག་དང་སོ་ལ་བརྟག་དཔྱད་དང་འབྲེལ་བའི་ དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་གནང་བའི་ཞོར་དུ། ང་ཚོའི་ ཁྲིད་དང་། མཁས་དབང་སོགས་གདན་དྲངས་ནས་

འཕྲོད་བསྟེ ན ་གྱི ་ ལས་གཞི ་ ལ་དྭང་བླངས་ཀྱི ས ་ ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་། བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་གསུང་བཤད་གོ་སྒྲིག་ ཞབས་ཞུ་གནང་ཞིང་། ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སློབ་མ་མང་ཆེ་ བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་། ནང་ཆོས། བོད་སྨན། ད་ལྟའི་ གི ས ། ཁོ ང ་ཚོ ར ་བོ ད ་པའི ་ ཡུལ་སྲོ ལ ་གོ མ ས་ གཤིས་དང་། རིག་གཞུང་། ནང་ཆོས། སྨན་རྩིས།

བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་། ད་ལྟའི་བོད་ཀྱི་ གནས་བབས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ གོ་རྟོགས་སྤེལ་གྱི་ཡོད།

ང་ཚོས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སློབ་གླིང་འདྲ་མིན་ནས་

རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་བྱེད་མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ལ་

སྣེ ་ ལེན་བྱས་པ་ལོ་རེ་ནས་ཇེ ་ མང་དུ་ཕྱི ན ་པ་ བརྒྱུད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ང་ཚོས་ནུབ་ཕྱོགས་

ཀྱི་སློབ་གླིང་འདྲ་མིན་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ཁག་ ༧ ལ་རི ག ་གཞུང་བརྗེ ་ རེ ས ་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་གོ ་ སྒྲི ག ་ བྱས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་གྲངས་ཚད་ཡར་

འཕར་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ཁག་ ༡༡ ལ་གོ་སྒྲིག་ 51

བྱས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་མཐོ་སློབ་དང་གཙུག་ ལག་སློ བ ་གཉེ ར ་ཁང་བཅས་ནས་སློ བ ་ཕྲུག་ཚོ ་

ཁག་ ༡༢ དང། ད་ལྟའི་ཆར་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ ནས་ངོ་སྤྲོད་དང་། གཞན་ཡང་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་

དེ ་ བཞི ན ་ཁོ ང ་ཚོ ་ ས་ཕྱོ ག ས་གང་འདྲ་ཞི ག ་

དང་མཐོ་སློབ། དེ་བཞིན་ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས་ མི་མང་པོ་དང་འབྲེལ་འདྲིས་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་པའི་ ནས་རྒྱ་གར་ལ་འབྱོར་ཡང་། དེ་མ་ཐག་ཚོགས་ ཁག་ནས་ཚོ་ཁག་ ༡༣ ཙམ་མཉམ་ཞུགས་བྱས་ གོ་སྐབས་ཡང་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད། པ་དང་འབྲེལ། ལོ་ལྟར་ལས་རིམ་འདིའི་ནང་མཉམ་

ཞུགས་གནང་མཁན་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༡༢༠ ནས་ ༢༠༠

ཙམ་ཟིན་གྱི་ཡོད་ཅིང་། རིག་གཞུང་བརྗེ་

རེས་ཀྱི་ལས་རིམ་ནང་། ང་ཚོས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ སློ བ ་ཕྲུག་རེ ་ རེ ་ ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་ཚོ ག ས་

པའི ་ སྐད་ཡི ག ་འཛི ན ་གྲྭ་ཁག་གི ་ ནང་སློ བ ་སྦྱོ ང ་ བྱེད་བཞི ན ་པའི ་ སློ བ ་མ་རེ ་ དང་མཚམས་སྦྱོ ར ་ གྱི ས ་ལྷའི ་ སློ བ ་ཕྲུག་མང་ཆེ ་ བ་ཕྱི ་ རྒྱལ་གྱི ་ སྐད་

ཡིག་བྱང་ཆུབ་པ་དེ་འདྲ་མིན་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཁོང་ཚོ་

ཚང་མས་སློབ་སྦྱོང་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་

ཁག་གཞན་ལ་ཤོད་རྒྱུར་དགའ་མོས་དང་འབད་

བརྩོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ བྱེད་མཁན་ཤ་སྟག་ཡི ན ་སྟབས། ཁོང་ཚོའི་ཉམས་མྱོང་དང་དཀའ་སྡུག་གི་ལོ་རྒྱུས་

རྣམས་ཇི་བཞིན་གཞན་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པ་

བརྒྱུད་ཨི ན ་སྐད་ཀྱང་ཡར་རྒྱས་གཏོ ང ་རྒྱུའི ་ གོ ་ སྐབས་རག་གི་ཡོད། མ་ཟད་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ ཆེད་ཕེབས་པའི་སློ བ ་ཕྲུག་རྣམས་ཁོང་ཚོའི་

གྲོགས་པོ་དང་སྤུན་མཆེད་སོགས་ཀྱི་ནང་ལ་ཁྲིད་

ཚོགས་པའི་རིག་གཞུང་བརྗེ ་ རེས་བྱེད་

མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ། ཁོང་ཚོའི་འདོད་

མོས་དང་བསྟུན་ནས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་། བོད་ ཟས། བོད་མིའི་སྒྱུ་རྩལ། རྩ་རླུང་ལུས་སྦྱོང་། བསྐུ་

མཉེ ་ སོ ག ས་འདྲ་མི ན ་སློ བ ་ཁྲི ད ་བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ་པ་

དང་། ལས་རིམ་ཆུང་གྲས་ཁག དཔེར་ན། ཁོར་ ཡུག་གཙང་བཟོ་དང་། ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ནང་ཞབས་ཞུ་

བྱ་རྒྱུ་བཅས་ཀྱི ་ གོ ་ སྐབས་སྤྲོ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད ། རི ག ་

གཞུང་བརྗེ་རེས་ཆེད་ཕེབས་པའི་སློབ་མ་མང་ཆེ་

བ་ལྷའི་ཞི་བའི་ཚལ་ (Ahimsa House) ནང་སྡོད་གནས་གོ་སྒྲིག་གིས། ང་ཚོས་སྔ་དགོང་

གཉིས་ཀའི་ཞལ་ལག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་ཏེ། བོད་མིའི་

པའི ་ ལས་བྱེད་དང་འབྲེ ལ ་མཐུད་མི ་ སྣས་ལྡི་ལི ་

གནམ་ཐང་སོགས་ནས་སྣེ ་ ལེ ན ་དང་། བདེ ་

འཇགས་ཐོག་འགྲུལ་བཞུད་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། གཞན་ཡང་ང་ཚོས་དྷ་སའི་ཉེ་འཁོར་དུ་ཡོད་པའི་

ནོར་བུ་གླིང་ཁ་དང་། རྒྱུད་སྟོད་གྲྭ་ཚང་། བོད་ཕྲུག་

ཁྱིམ་སྡེ། བོད་ཀྱི་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་། ཐེག་ཆེན་ ཆོས་གླིང་གཙུག་ལག་ཁང་། བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་

ཁང་། དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། སྨན་རྩིས་ ཁང་སོགས་སུ་སྐོར་སྐྱོད་དུ་ཁྲིད་ནས་སློབ་ཕྲུག་

རྣམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་། བཙན་བྱོལ་

བོད་མིའི་གནས་སྟངས་གང་མང་རྒྱུས་ལོན་ཐུབ་ ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད།

ད་ལྟའི་ཆར་ཚོགས་པས་ལོ་ལྟར་དབྱར་དུས་

སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཞལ་ལག་ཐེ་བའི་ཉིན་ལྟར་ཞལ་ལག་ སུ། ཐུ་ལན་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་རིགས་ སྣེ་ཁ་ ༩ ནས་ ༡༣ བར་ཡོད། དེའི་ནང་ཤ་ཡོད་ སློབ་གླིང་ (Tulane School of Social དང་ཤ་མེད་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ Work) དང་། ཐུ་ལན་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་

བོད་མིའི་རོ་བཅུད་ལྡན་པའི་ཞལ་ལག་རིགས་འདྲ་ ཁང་། (Tulane University) སན་ཊེ་ནཱ་ མིན་ཡང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད། 52

རེ་མཐོ་རིམ་སློབ་གཉེར་ཁང་། ལོ་ཡོ་ལཱ་གཙུག་

ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་། (Centenary Col-

འདི་གར་སྡོད་པའི་དུས་ཡུན་ནི་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ ནས་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་བར་ཡིན།

རྒྱལ་སྤྱིའི་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་སློབ་ཕྲུག་

ཚོས་དྷ་རམ་ས་ལ་དང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འཚོ་ བ་བཅས་ལ་རྒྱུས་ལོ ན ་དང་། ཕན་ཚུན་འབྲེ ལ ་

འདྲིས། བོད་ཀྱི་ནང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྣ་ཚོགས་ རྒྱུས་ལོན་གང་ལེགས་གནང་གི་ཡོད་པས་ཕྱོགས་

གཉིས་ཀར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད། རིག་ གཞུང་བརྗེ་རེས་བྱེད་སྐབས། ལྷའི་སྐྱབས་བཅོལ་ lege Loyola University) དེ་བཞིན་རཱ་ མཉམ་འབྲེལ་གྱིས། སློབ་མ་དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་

སི ་ ཊི ་ ཀི ་ པཱ་ཐི ་ ཝེ ་ དང་། (Rustic Path རེས་བྱེད་པའི་ལས་རིམ་གོ་སྒྲིག་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ Way) གྷོ་བྷེ་ཡོན་ཌ་ (Go Beyond)། ལུ་ ཅིང་། ད་བར་དགེ་སློབ་གྲངས་ ༡༥༨༡ ལྷག་ཙམ་ སི་ཡ་ན་མངའ་སྡེ་གཙུག་སློབ་གྲྭ། (Louisiana གྱི ས ་ལས་གཞི ་ འདི ར ་ཆ་ཤས་བླངས་ཏེ ་ ཕན་

State University) མིག་སོ་ཁོ་མཐོ་རིམ་ རླབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ སློབ་གྲྭ་ (Tec De Monterrely) སོགས་ གནང་མཁན་གྱི ་ སློ བ ་མ་མང་ཆེ ་ བ་དབྱར་དུས་

གཙོ ས ་པའི ་ རྒྱལ་སྤྱི འི ་ ནང་སྐད་གྲགས་ཆེ ་ བའི ་ ཡོང་གི་ཡོད་ཀྱང་། དེ་མིན་གྱི་དུས་ཚོད་གཞན་ གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་དང་། མཐོ་སློབ། རིག་གཞུང་ ཁག་ལའང་ང་ཚོས་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། རིག་ བརྗེ་རེས་གོ་སྒྲིག་བྱེད་མཁན་ཚོགས་སྡེ་ཁག་དང་ གཞུང་བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་

53

བོད་མི་སློབ་མ་རེ་རེས་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་ གཞུང་གི་སྐོར་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ལ་བཙན་ འཛུལ་བྱེད་སྟངས་དང་། བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་

ཐོབ་ཐང་། ཆོས་དད་རང་དབང། བོད་མིར་མནར་ གཅོད་གཏོང་སྟངས། བོད་ནས་སྐྱབས་བཅོལ་དུ་

ཡོང་སྐབས་དཀའ་སྡུག་ཅི་ཙམ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་མེད་ སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་པ་དང་། སྐྱབས་བཅོལ་དུ་

འབྱོར་རྗེས་ཆོས་དད་རང་དབང་སོགས་ཕྱོགས་

མང་པོ་ཞིག་ནས་རང་དབང་ཁེ་ཕན་ཡོད་ཀྱང་། ནང་

མི་དང་སྤུན་མཆེད་སོགས་ཡོད་ཚད་རྒྱབ་ཏུ་བསྐྱུར་

དགོས་པའི་གནས་སྟངས་འོག་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་

མི་ཚེའི་ནང་གི་འཚོ་བའི་དཀའ་ངལ་སྐོར་གྱི་མྱོང་ འཚོ ་ བ་བཅས་རྒྱུས་ལོ ན ་ཡག་པོ ་ གནང་ཐུབ་

ལམ་དང་མི་སྒེར་བ་ཞིབ་འཇུག་གནང་མཁན་ཆེས་

ཆགས་ཡོད། དེ་བཞིན་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་

ཀྱི ་ གནད་དོ ན ་སྐོར་རྒྱུས་ལོ ན ་དང་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་

ཚོར་ཤོད་ཀྱི་ཡོད།

རྒྱལ་སྤྱི འི་རིག་གཞུང་བརྗེ ་ རེས་གནང་

མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་བརྗེ་ རེ ས ་ཀྱི ་ ལས་རི མ ་ལ་ཆ་ཤས་བླངས་པ་བརྒྱུད། བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། བོད་ནང་གི་ཆབ་

སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་

པའི ་ གོ ་ སྐབས་དང་སྡི ང ས་ཆ་གལ་ཆེ ན ་ཞི ག ་

མང་པོ་ཕེབས་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་བོད་

དང་གོ་རྟོགས་གང་ལེགས་སྤེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་

གནང་མཁན་དུས་ནས་དུས་སུ་ཕེབས་པ་རྣམས་

པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་དང་གཙུག་ལག་སློབ་

ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

རེད། རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཆེད་དུ་ཁོ་ན་མིན་ གྲྭ། དེ་བཞིན་གྲགས་ཆེའི་གསར་འགྱུར་རྒྱུད་

54

ལའང་འབྲེལ་ཡོད་གནད་དོན་མང་པོའི་ཐོག་གནས་

རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་སློབ་མ་ཚོའི་དགོངས་ཚུལ།

ཁང་པ་དེ་ངོ་མཚར་དང་ལྡན། ཧ་ལམ་ང་ཞི་བའི་ཚལ་དུ་སྡོད་སྐབས་ཀྱི་ཆེས་དགའ་སའི་གནས་ཤིག་ཡིན་ངེས། ཁང་པ་དེ་རྒྱུན་དུ་ཧ་ཅང་གཙང་

མ་དང་། གུ་ཡངས་པོ་རེད། ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་ནས་གནང་བའི་ཞལ་ལག་ཀྱང་ངོ་མཚར་ཆེ། བཟའ་མ་མང་པོ་འདེམས་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེར་ང་དགའ་པོ་ཡོད།

བྷི་ནཱན་ནཱ་མན་ནེརི། (Bnanna Manieri) ཡིས།

འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟང་བའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་སྟེ་ངས་བལྟས་ན་ངའི་མི་ཚེའི་ནང་གི་ཆེས་བཟང་བ་དེའང་རེད། ངའི་མི་ཚེའི་ནང་མ་མཐར་ཡང་

ཐེངས་ཤིག་ལ་ཕྱིར་ཡོང་ནས་ལྷ་ལ་དྭང་བླངས་ཀྱིས་རོགས་རམ་བྱེད་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད། མི་རྣམས་ཀྱིས་བརྩེ་སེམས་ངང་། ཕན་ཚུན་རོགས་བྱེད་

པ་འདི་དག་མཐོང་དུས་ཤིན་ཏུ་སྐྱིད། ང་བོད་ལ་ཧ་ཅང་དགའ།

ཕཱ་ལི་ནཱ་ཨཱ་བྷདྷི་ཝེ་ནཱི་གྷ་སི་ (Palina Abad Venegas) ཡིས།

ཆུ་ཚ་པོ་དང་། སྐུད་མེད་དྲ་བ། བཙགས་ཆུ་བེད་སྤྱོད་པ་སོགས་ཞི་བའི་ཚལ་འདི་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། གསོལ་ཚིགས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ལེགས།

ང་ཤ་མེད་ཀྱི་རིགས་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། ཞོགས་ཇ་ཡང་དེ་བས་ལེགས། ཤིང་ཏོག་ནི་ག་དུས་ཡིན་ཡང་སོས་པ་རེད།

ཇཱོ་ནཱ་ཇཱོཧན་སོན་ (Joanna Johnson) གྱིས།

སྡོད་གནས་དེ་ཧ་ཅང་ངོ་མཚར་ཆེ་ཞིང་ཨ་རིའི་བཟའ་མ་ཞོགས་ཟས་དང་དགོང་ཟས་མཉམ་བསྲེས་གཏོང་བ་ཡང་མཐོང་བ་དང་། དྭང་

བླངས་བྱས་པ་ནི་རླབས་ཆེའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་རེད། ངའི་ཚོར་སྣང་ལ་ངའི་སློབ་གཉེར་རོགས་ཟླས་ང་ལས་གང་སྦྱངས་པ་བཞིན་ངས་ཀྱང་ཁོ་མོ་ལས་

དེ་བཞིན་སྦྱངས་ཡོད། སྤྲོ་སེང་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་མཐོང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་རིན་ཐང་ལྡན་ཞིང་། ང་ཚོའི་ཤེས་རྟོག་གོང་འཕེལ་བཏང་ཡོད་པར་གདོན་མི་ཟའོ།།

མཱེ་གྷེའི་ཧཱར་མེན་ (Maggie Hermann) གྱིས།

ལྷའི་ཞི་བའི་ཚལ་གྱི་ཁང་པ་ལྟ་ན་སྡུག་ཅིང་གྲ་སྒྲིག་ལེགས་པར་བྱས་འདུག ཨ་ཅོར་དང་། མལ་སྟན་ལྷག་མ། ཁྲུས་ཁང་སོགས་ཡོད་

ཚད་གཙང་སྦྲ་དོད་པོ་འདུག དཔེ་ཁང་དེས་རླབས་ཆེན་གྱི་ཚོར་སྣང་སྐྲུན་ཞིང་། གསོལ་ཚིགས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ལེགས།

རྗོའི་སིན་ནོ་ལིའི་ (Joe Signorelli) ཡིས།

དེ་ངོ་མཚར་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། ལྷའི་བྱ་འགུལ་འདི་དག་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་བར་གུས་ཧ་ཅང་དགའ་པོ་བྱུང་། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་

གསུང་སྒྱུར་བ་དང་། བོད་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་དང་ཁོང་གི་གྲོས་ཚོགས་སོགས་མཇལ་འཕྲད་བྱས་པ་དེ་དག་བརྗེད་མི་སྲིད་པའི་ཤེས་ཚོར་ཞིག་རེད་ལ། ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་མང་པོ་ཞིག་གི་དབུ་འཛིན་ལ་ཐུག་འཕྲད་དང་གླེང་མོལ་སོགས་ནི་ངས་ནམ་ཡང་བརྗེད་མི་སྲིད་པའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་རེད། བྱ་

འགུལ་འདི་དག་མུ་མཐུད་དང་འདིས་ང་ཚོའི་མི་ཚེ་དང་། རང་ཉིད་ལ་ལྟ་སྟངས་སོགས་ཡོད་ཚད་ལ་ལེགས་བཅོས་གཏོང་སྲིད། འདི་ནི་ངའི་བསམ་

ཚུལ་ཡིན།

ཌེ་ནཱེ་ལིན་མེ་རན་དྷ་ (Daniely Miranda) ཡིས།

ང་གུས་མོའི་སློབ་གཉེར་གྱི་ཟླ་གྲོགས་ལ་ཧ་ཅང་དགའ། ལས་གཞི་དེས་ང་ལ་བོད་དུ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་བཞིན་པ་དང་། ང་ཨ་རི་བ་ཞིག་ 55

ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ངས་རོགས་པ་གང་ཞིག་བྱེད་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ཤེས་རྟོགས་མང་པོ་བྱུང་སོང་། ང་ལ་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ཉམས་མྱོང་ འདི་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་སློབ་གཉེར་གྱི་ཟླ་གྲོགས་དང་འབྲེལ་བ་མུ་མཐུད་ནས་བྱ་ངེས་ཡིན།

རྗེ་ནེལེ་ཕར་ཁེ་སི་ (Jenelle Parks) ཡིས།

ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་དང་། ཨ་མ་ཨ་བདེ་ལྟ་བུའི་ང་ཚོར་གསུང་བཤད་གནང་མཁན་ཚོའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་གུས་པ་ཧང་སང་དུ་བཅུག་བྱུང་།

ནེག་ཁེ་ཕེལ་སི་ (Nick Perls)

གསུང་བཤད་ཚང་མས་ང་ཚོའི་སྐྱོན་མཚང་བརྟོལ་ཏེ་གནས་ཚུལ་གང་མང་གནང་བྱུང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ང་ཚོར་དྲན་ཤེས་ཡོད་

པ་དང་། དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་མེད་པར་བྱེད་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་། ཁྱེད་ཅག་བཀའ་དྲིན་ཆེ།

ཨི་མེ་ལེའི་གྷ་རཱོ་དྷ་མོན་ (Emilie Grodmon) གྱིས།

ངས་མེག་ལོར་ན་འཛང་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་དང་བླངས་བ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པར་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་

བས་ཧ་ལས་སོང་། ང་ཁོང་ཚོ་དང་ལོ་རྒྱུས་འཆད་རེས་བྱ་རྒྱུར་ཧ་ཅང་དགའ། ལྷའི་ཁ་བརྡ་འཛིན་གྲྭ་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས། སློབ་མ་རྣམས་ལས་

བོད་ཀྱི་སྐོར་ཐོས་རྒྱུརུ ་དགའ་པོ་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ཚང་མ་ཧ་ཅང་བཟང་།

ཤཱ་རོན་ཋེ་རཱ་རྫ་སི་ (Sharon Terrazas) ཡིས།

ངའི་བསམ་པར་ལས་འཆར་འདི་ཡག་པོ་འདུག ང་ཕན་ཚུན་གཉིས་སྨན་སློབ་གཉེར་གྱི་ལས་འཆར་དེར་དགའ་པོ་ཡོད། ཞི་བའི་

ཚལགྱི་གསོལ་ཚིགས་ཧ་ཅང་ལེགས། ཞི་བའི་ཚལ་གྱི་ཁང་པ་རྣམས་ཡག་པོ་དང་བདེ་པོ། གཙང་མ་འདུག

ཁཱི་རི་སི་ཋི་ནཱ་ (Kristina) ཡིས།

ཕན་ཚུན་གཉིས་ཕན་གྱི་སློབ་གཉེར་ལས་གཞི་འདི་ཡག་པོ་འདུག ང་བསོད་ནམས་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། མོ་སློབ་གཉེར་ལ་ཤིན་ཏུ་

དུངས་མཁན་ཞིག་རེད། བཟའ་མ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཡག་པོ་འདུག ཞི་བའི་ཚལ་གྱིས་གསོལ་ཚིགས་ཡོད་ཚད་གང་ལེགས་བཟོ་བཞིན་འདུག

ཝིན་ནའེ་ (Winnie) ཡིས།

བཟའ་མ་ནི་རྟག་ཏུ་དྲོ་བ་ཧ་ཅང་ལྡན། ཁང་པ་རྣམས་ནི་གཙང་ལ་ལེགས། ཞི་བའི་ཚལ་དུ་བསྡད་པ་ནི་ངོ་མཚར་བའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་རེད།

ཁཱི་ལར་ (Clare) གྱིས། ཐུན་མོངས་སློབ་གཉེར་ཟླ་གྲོགས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དེ་ཆེས་རླབས་ཆེ་བའི་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་ཤིག་རེད་ཅེས་བཤད་འདོད་བྱུང་།

འཁྲིད་པ་དང་སྦྱོང་བ་དུས་གཅིག་ལ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་རེད། དེ་ནི་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེས་གསུང་བཤད་དང་མཐུན་ པ་རེད་དྲན།

56

ཧུན་ཊར་ (Hunter) གྱིས།

དྭང་བླངས་བའི་གོ་སྐབས་དང་འབྲེལ་མཐུད།

དྭང་བླངས་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་ནི་སྒེར་སེམས་མེད་ ཤི ག ་ཡི ན ་པར་ངོ ་ འཛི ན ་གྱི ས ། འགྲོ་བ་མི ་ དང་ དང་། རང་ཉིད་ཀྱི་འཇོན་ནུས་དང་ཤེས་ཚད་ལ་

པའི ་ གཞན་ཕན་གྱི ་ ལས་དོ ན ་ཆེ​ེ ས ་བཟང་ཤོ ས ་ སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་འཚོ་གནས་ལ་ཕན་ཐོགས་ གཞིགས་པའི་ལས་དོན་མང་པོ་དྭང་བླངས་ཀྱིས་

བསྒྲུབས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་སྒེར་གྱི་འཚོ་གནས་ ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་ཕན་འབྲས་ཧ་

ཅང་ཆེ ན ་པོ ་ ཐོ ན ་གྱི ་ ཡོ ད ་སྟབས། དེ ང ་སྐབས་

འཛམ་གླིང་ནང་དྭང་བླངས་ཀྱི་ཞབས་ཞུའི་རིགས་ དགོས་མཁོ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་པ་དང་། དྭང་བླངས་ ཞབས་ཞུ་བ་ཡང་དེ་མཚུངས་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་

རེད། ལྷག་དོན་དུ་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་ལས་ རིགས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས་ སོགས་ཀྱིས་ཆེ་མཐོང་དང་ཆེས་མཐོའི་ངོས་འཛིན་

ལྡན་ཞིང་། དེང་སྐབས་སློབ་གྲྭ་དང་ཤེས་ཡོན་སྡེ་

ཚན་སོགས་ཀྱིས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་སློབ་གྲྭ་མ་ཐོན་ 57

གོང་དུས་ཡུན་རིང་ཐུང་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྤྱི་ཚོགས་

ནང་ཚོ ག ས་སྡེ ་ སོ ག ས་ལ་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་ སྒེར། རྒྱལ་སྤྱི། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་ ཚོགས་པའི་ཉིན་རེའི་ལས་དོན་ལ་ཞབས་འདེགས་ ངེས་པར་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་དང་འབྲེལ་ཆ་ ཁག་ལ་འབྲེ ལ ་འདྲིས་གང་ལེགས་ཡོད་ཅི​ི ང་། ཀྱིས་ཕན་ནུས་གལ་ཆེན་འདོན་བཞིན་ཡོད་ལ། ང་ རྐྱེན་འོག་བཞག་ཡོད།

ང་ཚོའི་ཚོགས་པར་མཚོན་ན་འདས་པའི་ལོ་

ངོ་ ༢༠ ཡི་རིང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་

སྣ་མང་བྱས་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་ཚོགས་དང་། མི་

ཚོགས་པའི་ནང་གཏན་འཇགས་ལས་བྱེད་ ༡༣ ཚོའི་ཚོགས་པ་ནི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཕྱི་ ཙམ་གྱིས་སྣེ་ཁྲིད་ཀྱིས་ལས་དོན་བྱེད་མུས་ཐོག རྒྱལ་དྭང་བླངས་པའི་ལས་ཀ་བྱེད་ས་དང་འབྲེལ་

འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་ མཐུད་བྱེད་མཁན་ཚོགས་པ་ཆེ་ཤོས་དེ་ཆགས་ དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་ཆེས་མང་པོས་ཀྱང་ ཡོ ད ་སྟབས། དབུས་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་འཛུགས་

58

གཙོས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་ ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ཡུལ་མི་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་ ཐབས་བཅས་ཀྱི ་ སྐོར་ཕན་ནུས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ མི་སྒེར་སོགས་ལ་རོགས་རམ་གྱིས་དྭང་བླངས་པ་ ཞབས་ཞུའི་གོ་སྐབས་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད་ཅིང་། ཞོར་དུ་ གྱིས། ཞོར་དུ་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཉམས་མྱོང་བརྗེ་

དང་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཁྱད་ལས་པ་དང་། དྭང་བླངས་བ་དེ ་ ཚོ ར ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ རེས་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་སོགས་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་

ཁྱད་ལས་མཁན་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ཡང་དྭང་བླངས་ ཚོ ག ས་པའི ་ ལས་དོ ན ་བྱེད་ཕྱོ ག ས་སྐོར་ཉམས་ ཡོད། དྷ་རམ་ས་ལ་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་དང་། རིག་ པ་ཚོས་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་པ་དང་ མྱོང་འདྲ་མིན་གསག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡང་ཡོང་གི་ གཞུང་། ཆབ་སྲིད། བཙན་བྱོལ་བོད་གཞུང་གི་ལྟེ་

ཉམས་མྱོང་འདྲ་མིན་གསོག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་རག་ ཡོད། ཚོགས་པའི་ནང་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བྱེད་ གནས་དང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཞུགས་གནས་ གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ སྐབས། དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་ཡུལ་གྱི་རིག་ གཉིས་པ་ཆགས་ཡོད། དེར་མ་ཟད་གཙུག་ལག་

ཚོགས་ནང་ལའང་དེ་བཞིན་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ གཞུང་ལ་རྒྱུས་ལོན་དང་། མི་དང་མིའི་བར་གྱི་ ཁང་དང་། དགོན་སྡེ་གྲྭ་ཚང་། སློབ་གྲྭ་སོགས། བོད་ ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ལྟར་ང་ཚོའི་ཚོགས་པའི་ཉིན་རེའི་ འབྲེལ་འདྲིས། སྤྱིར་བོད་པའི་གནས་བབས་དང་། མིའི་ཚོགས་སྡེ་འདྲ་མིན་གྱི་ལྟེ་གནས་ཤིག་ཀྱང་ ལས་འཆར་དང་ལས་གཞི་མང་པོ་དྭང་བླངས་པའི་ ལྷག་པར་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ ཡིན། དྭང་བླངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་གྲོགས་ལ་ རོགས་རམ་ལ་བརྟེན་དགོས་ཀྱི་ཡོད།

དྭང་བླངས་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་

ལག་རྩལ་སོགས་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཙམ་མ་ཡིན་ པར། ས་གནས་རྒྱ་གར་ཡུལ་མི། དེ་བཞིན་ཧི་མ་

གནས་སྟངས་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གྱི་དྭང་བླངས་ བརྟེན་ནས། ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་

ཞབས་ཞུ་ནི་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་གཞན་ཕན་གྱི་ སྤྱི་དང་། ལྷག་དོན་དུ་ང་ཚོའི་ས་ནས་ཁེ་ཕན་འཐོབ་ ལས་དོན་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ལ། མི་ཞིག་གི་མི་ཚེ་ མཁན་ཚོར། ཉིན་ལྟར་ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་དང་།

དོན་དང་ལྡན་པ་དང་བཟང་ཕྱོ ག ས་སུ་བསྒྱུར་ རྒྱ་ཡིག། ཧྥ་རན་སིའི་སྐད་ཡིག སི་པན་གྱི་སྐད་ 59

ཡིག འཇར་མན་སྐད་ཡིག དེ་བཞིན་ཀམ་པུ་ཊར་ གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་མི་འདྲ་བ་ ༤༡ ནས་ཁྱོན་དྭང་ ཞབས་ཞུ་དང་། སྦྱོང་བརྡར། ལས་རིམ་འདྲ་མིན་ སློབ་ཚན་གཙོས་པའི་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་རྣམ་གྲངས་ བླངས་པ་མི་གྲངས་ ༧༤༢༡ བྱུང་ཡོད། ང་ཚོས་ ནང་ཞུགས་རྒྱུར་གོ་སྒྲིག བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ མང་པོ་ཞིག་བདེ་བླག་ངང་ཚུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བར་ ལོ་རེར་ཆ་སྙོམས་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་ ༦༠༠ སོ ག ས་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་གཙོ ས ་པའི ་ ཕྱོ ག ས་གཉི ས ་

མ་ཟད། ཚོགས་པའི་ལས་འཆར་དང་ལས་དོན་སྤྱི་ ཙམ་ལ་ལས་ཀ་གོ་སྒྲིག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དགུན་ཁ་ ཀར་ཕན་ཐོ ག ས་ཡོ ང ་བར་དམི ག ས་ཡུལ་གཙོ ་

དང་ཡང་སྒོས་སུ་ཨིན་ཡིག་ཐོག་རྩོམ་སྒྲིག་དང་། ཉིན་རེར་ཆ་སྙོམས་དྭང་བླངས་པ་མི་ ༡༥ ནས་ བོ ར ་བཟུང་གི ་ ཡོ ད ་པས། ད་བར་ང་ཚོ ས ་དྭང་

ཞུ་དག སྒྲ་ཕབ། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་ ༢༥ བར་དང་། དཔྱིད་ཀར་ཉིན་རེར་ཆ་སྙོམས་དྭང་ བླངས་གོ་སྐབས་དང་འབྲེལ་མཐུད་གོ་སྒྲིག་བྱས་ འགྱུར་བྲི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་ལས་དོན་ཁག་ལ་དྭང་ བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་མི་གྲངས་ ༢༥ ནས་ ༥༠ བར་ པ་ཚང་མ་དམིགས་ཡུལ་དང་མཐུན་པ་བྱུང་སོང་།

བླངས་བས་ནུས་ཤུགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ནི་ང་ཚོའི་ ཡོད། ང་ཚོར་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་གྲངས་ ༢༥ སྤྱིར་དྭང་བླངས་ཞབས་ཞུའི་དུས་ཡུན་བདུན་ཕྲག་

ཞབས་ཞུ་ཁག་མུ་མཐུད་ལེ ག ས་གྲུབ་དང་ལམ་ ལྷག་ཡོད་པས་དྭང་བླངས་སོ་སོའི་ཐུགས་འདོད་ གཅིག་ནས་ཟླ་བ་དྲུག་བར་ཡིན་ཡང་། དྭང་བླངས་ ལྷོང་ཡོང་བར་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཆགས་ཡོད།

རྒྱལ་སྤྱི འི ་ དྭང་བླངས་བའི ་ ཚོ ག ས་སྡེ ་ འདྲ་

མི ན ་དང་མཉམ་འབྲེ ལ ་གྱི ས ་ལས་རི མ ་འབྲེ ལ ་ མཐུད་དང་གོ ་ སྒྲི ག ་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་ མུས་ཡིན་ཞིང་། སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ད་བར་ གྱི་ཚོགས་པའི་ཞབས་ཞུ་ཁག་ལ་ལོ་རེ་བཞིན་དྭང་

བླངས་ཞབས་ཞུ་བ་ཇེ ་ མང་ནས་ཇེ ་ མང་དུ་འགྲོ་

བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ བར་འཛམ་

ལྟར་གོ་སྐབས་འབུལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། དྭང་བླངས་ དུས་ཡུན་ག་ཚོད་རིང་བ་གནང་མཁན་བྱུང་ན་ཕན་

པ་ཆེ ས ་མང་པོ ་ བོ ད ་པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་དང་འབྲེ ལ ་ ཐོགས་ཆེ་བ་ཡོང་གི་ཡོད། འདས་པའི་དུས་ཡུན་

མཐུད་ཀྱིས་ཁོང་ཚོར་དོན་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཀའི་ ནང་དྭང་བླངས་པ་མང་ཆེ་བ་དྭང་བླངས་དུས་ཡུན་ ཉམས་མྱོང་གསོག་ཏུ་འཇུག་རྒྱུ་དང་། དྷ་སའི་ཉེ་ ཟླ་བ་གཅིག་ནས་གསུམ་བར་བྱེད་མཁན་མང་བ་

འཁོར་གྱི་ལྟེ་གནས་ཁང་གང་སར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱིས་ ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

ངོ་སྤྲོད་ཞུ་རྒྱུ། དེ་བཞིན་ས་གནས་གཞུང་འབྲེལ་ དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཁེ་མེད་ཀྱི་ཚོགས་སྡེ་

ཁག་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། སྐབས་བབས་དང་འབྲེལ་བའི་

60

དྭང་བླངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ། ངས་ཡུལ་སྐོར་སྣེ་ཤན་གྱི་དེབ་ <<Lonely Planet>> ལས་ལྷའི་སྐོར་སྦྱངས་ཤིང་། བོད་རིགས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་བྱེད་པར་དྷ་

སར་ཡོང་རྒྱུར་ཐག་བཅད་པ་ཡིན། ཐོག་མར་ཟླ་བ་ལྔར་སྡོད་རྒྱུའི་རྩིས་བྱས་ཀྱང་། ལྷ་དང་མཉམ་དུ་ངའི་ལས་དོན་ཁག་ལེགས་གྲུབ་དང་དོན་ལྡན་དུ་གྱུར་ སྟབས་རྒྱུན་རིང་པོར་སྡོད་རྒྱུར་ཐག་བཅད་པ་ཡིན། དེ་ནི་འགྲིག་ཐག་ཆོད་པའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད།

སུ་སི་ནས་ཡིན་པའི་ལྷའི་དང་བླངས་བ་སཱ་རའ་ཝེབ་བྷར་ - (Sarah Weber) གྱིས་གསུངས།

ལྷ་ལ་འཛུལ་ཞུགས་མ་བྱས་པའི་སྔོན་དུ་ངས་བོད་པའི་འཐབ་རྩོད་སྐོར་ཅུང་ཙམ་ལས་མི་ཤེས། ཁོང་ཚོའི་ལུང་པའི་ནང་དུ་དཀའ་ངལ་ཡོད་པའི་

སྐབས་སུ་ཁོང་ཚོར་ཕན་འདོགས་ཆེ​ེད་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་སློབ་ཚན་འཁྲིད་རྒྱུར་དགའ་པོ་ཡོད།

རྒྱ་གར་ནས་ཡིན་པའི་ཨཱ་ཕུར་ཝ་ཀཱ་ཤཱིབ་ (Apurva Kashyap) ཡིས།

ཁོང་ཚོའི་ལོ་རྒྱུས་ཐོས་པ་དང་། གྲོགས་པོའི་མཛའ་བརྩེ་གོང་འཕེལ་གཏོང་བ། མི་རྣམས་དཀའ་སྡུག་ཆེན་པོ་མྱངས་ཀྱང་ད་དུང་སེམས་རྩ་འཁོལ་པོ་

དང་། བྱམས་སེམས་ལྡན་པ་སོགས་བོད་ཀྱི་སྐོར་གཏིང་ཟབ་ཤེས་པ་ནི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་རེད་ལ། མང་པོ་ཐོབ་པའི་རྗེས་སུ་ཅུང་ཞིག་ སྤྲོད་པ་ནི་ལེགས་སྐྱེས་ཤིག་རེད།

ཨོ་སི་ཁྲོ་ལི་ཡ་ནས་ཡིན་པའི་ཨེ་རིག་ཝན་བྷར་དྷན་ (Eric van Beurden) གྱིས།

ངས་ལྷ་རྒྱུས་ཡོད་ཆགས་པ་དང་བསྟུན་ནས་འགྱུར་བ་ཕྱིན་སོང་། ཐོག་མའི་བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་ནང་ངས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ལས་དུས་ཚོད་མང་ཆེ་

བ་ལྷ་ལ་བཏང་བ་ཡིན། དེ་ནི་ཐབས་ལམ་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་ཞིག་རེད། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ལྷའི་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ངས་གང་དྲིས་ལ་ལན་གནང་ཞིང་། ངའི་ མཐར་ཕྱིན་ཆེད་རྩོམ་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུ་ཆོག་སའི་མི་གཞན་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་སོགས་རོགས་རམ་ཤིན་ཏུ་ཡག་པོ་གནང་བྱུང་། གུས་མོར་ཕན་ངེས་ཀྱི་ རོགས་རམ་གནང་མཁན་ལྷའི་ལས་བྱེད་རྣམས་མེད་ཚེ། ངའི་བོད་པའི་སྐོར་གྱི་དཔྱད་ཞིབ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བའི་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་དེ་འདྲ་ཡོང་མི་སྲིད།

ཨོ་སི་ཁྲོ་རི་ཡ་ནས་ཡིན་པའི་ཨེག་ནེསི་ཀཱུག་ལར་ (Agnes Kugler) གྱིས།

ཁྱོད་ཀྱིས་རང་ཉིད་འཚོལ་བའི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་དེ་གཞན་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་ཕྱིར་རང་ཉིད་བློས་གཏོང་བྱེད་པ་དེ་ཡིན་ཞེས་ཤོད་སྲོལ་ཡོད་པ་

ལྟར། ལྷ་ལ་དྭང་བླངས་བྱེད་དུས་ཁྱོད་ལ་ཏག་ཏག་གོ་སྐབས་དེ་སྤྲོད་ངེས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་ཐོག་མར་ངས་ལྷ་ལ་ཨིན་ཇིའི་རྨང་གཞིའི་འཛིན་གྲྭ་དང་།

འབྲིང་རིམ་འཛིན་གྲྭ། མཐོ་རིམ་འཛིན་གྲྭ་བཅས་སུ་དང་བླངས་ཀྱིས་དགེ་རྒན་བྱས་པ་ཡིན། འཚང་ག་དང་བྲེལ་ཟིང་ཆེ་བའི་མེག་ལོར་ནས་རྒྱ་གར་གཅིག་ པུས་བསྐྲུན་ཐུབ་པའི་ནང་སེམས་ཀྱི་ཞི་འཇམ་བག་ཕེབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དེའི་བྲོ་བ་མྱངས་པ་སོགས་མཐར་ཐུག་པའི་བདེ་སྐྱིད་དེ་ངའི་ཉམས་མྱོང་ཡིན།

61

ཨིན་ཡིག་རྒན་ཊོན་ནི་ཡིས། Tonny

ཏ ངའི་ལྕེ་སྐྲན་གྱི་ནད་ངོ་ཆོད་ནས་ལོ་གཅིག་ཙམ་རེད། ངོ་མཚར་ཞིང་བློ་སྤོབས་སྤེལ་མཁན་གྱི་ལྷའི་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་

ཡིན། ངས་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་ཀ་གཡུག་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ། མི་གཞན་གྱིས་ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་སྦྱོང་བའི་འགྲུལ་བཞུད་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོང་སླད།

(CELTA) ཨིན་ཇིའི་སྐད་ཡིག་འཁྲིད་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་རྒྱུར་སེམས་ཐག་བཅད་པ་ཡིན། ར་ཤི་ཡ་ནས་ཡིན་པའི་ཨིན་ཇི་བ།

ཨིག་ནཱ་ཋི་དྷེ་ཡ་ཁོ་ (Ignaty Dyakov) ཡིས།

བདུན་ཕྲག་གཅིག་གི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་བོད་རིགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐྱོ་པོ་དེས་ང་ཚོར་སེམས་ཚོར་ཆེན་པོ་བྱུང་། ཁོས་ཚོས་འདིར་

གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་བསྐྲུན་སྟངས་དེར་ཡང་ང་ཚོ་མགུ་པོ་བྱུང་། རྒྱབ་ཏུ་བཞག་པའི་ཕ་ཡུལ་གྱི་གནས་སྟངས་སྐྱོ་པོ་དེ་གསལ་པོར་

ངེས་བཞིན་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར། ཁོང་ཚོ་ནི་དེ་འདྲའི་མཛའ་མཐུན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དང་། བག་དྲོ་པོ་ཞིག་རེད། ང་ཞོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འཚང་ག་མོད་

པའི་སྲང་ལམ་དང་། འཛིན་ཁང་སོགས་སུ་ང་ཚོར་འཚམས་འདྲི་ཞུ་ཞིང་། ལྟ་ན་སྡུག་པའི་འཛུམ་མདངས་དང་། ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་ཉམས་མྱོང་དེ་

དག ངས་དུས་རྟག་ཏུ་སེམས་ལ་ཉར་ངེས་ཡིན།

ཨ་རི་ནས་ཡིན་པའི་ཨི་ཌེའི་ཁུའུན་ (-Eddie Quinn) དང་། ཨན་ནེའི་ཝུད་ཌི་ (Annie Wood) གཉིས་ཀྱིས།

ལྷ་ཚོགས་པའི་སྣེ་ཁྲིད་འོག་སྒྲུབ་བཞིན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་དག་ལ། དེར་འཛུལ་ཞུགས་བྱེད་མཁན་ཡོངས་ཀྱི་མཉམ་ལས་ནི་

མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན། ཚང་མས་གང་མགྱོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཀ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་ཐུབ་པར་རོགས་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ལྷའི་གོ་རྟོགས་དང་འདུན་ པ་རེད། དོན་དངོས་དེ་ལྟར་ཡང་ད་དུང་ང་འདིར་སླེབས་པའི་བདུན་ཕྲག་ཐོག་མ་དེ་ཡིན། ལས་ཀ་བྱེད་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་དེ་ནི་དོན་ལྡན་གྱི་ཉམས་ མྱོང་ཞིག་ཡོང་རྒྱུ་གསལ་པོ་རེད། ལས་ཀ་དོན་སྙིང་ལྡན་ཞིང་ཁོར་ཡུག་ཧ་ཅང་གིས་བློ་ལ་བབ་པོ། བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྡན་པ་འདི་ལ་

བལྟས་པས་ཀྱང་ལྷ་ཚོགས་པ་ནི་ས་གནས་དང་། རྒྱ་ཆེའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཆ་འཇོག་འཐོབ་བཞིན་པ་ལས་སླ་པོས་རྟོགས་ནུས་སོ།། དྷེ་ཝི་ (Dave) ཡིས།

རྒྱུ་མཚན་གལ་ཆེན་ཞིག་གིས་ངའི་མི་ཚེའི་ནང་གི་རླབས་ཆེ་བའི་བདུན་ཕྲག་དྲུག གང་ལགས་ཤེ་ན། མི་དེ་ཚོ། དྷ་སར་ཡོད་པའི་མི་དེ་དག

སློབ་གཉེར་བྱེད་པའམ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་དེ་དག ཁོང་ཚོའི་འཛུམ་མདངས་དང་། སེམས་ཁུར། ལས་རིགས། ཡིད་ཆེས། ད་དུང་ཁོང་ཚོའི་

མཛའ་བརྩེ་སོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཡོང་བའི་མི་རྣམས་འདིར་འགོག་པར་བྱེད། ལྷ་ཞེས་འབོད་པའི་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྟ་བུའི་ ཚོགས་པ་འདི་ནས། ངས་ཀྱང་དྭང་བླངས་པ་གཞན་ཚོ་དང་། ལྷའི་ལས་བྱེད་རྣམས་དང་འདྲ་བར་སློབ་མ་རྣམས་དང་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཞུ་ བསྒྲུབས་ཐུབ་པ་ནི་སྐལ་བ་བཟང་པོ་ཡིན་སྙམ།

62

སུ་སི་ནས་ཡིན་པའི་མོ་ནཱི་ཁཱ་ (Monika) ཡིས།

འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ།

གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་ནི་མི་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ དོ ན ་གནས་ཚུལ་ཁག་རྒྱུན་མཐུད་ནས་ཟླ་རེ ར ་ འགའ་ཤས་ཀྱིས་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་།

སྤྱི་དང་རྒྱལ་ནང་གི་འགྱུར་འགྲོས་དང་གནས་ཚུལ་ ལྟར་ཆགས་པར་སྐྲུན་གྱི ས ་རི ན ་མེ ད ་འགྲེམས་ དང་པོ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་སྐབས་དུས་དེབ་འདིར་

ལེ ག ས་ཉེ ས ་ཇི ་ བྱུང་དུས་ཐོ ག ་ཏུ་མཁོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེད་ སྤེལ་དང་། ཁྱབ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ང་ཚོས་པར་སྐྲུན་ ཤོག་ངོས་གཉིས་ཙམ་ལས་མེད་ཅིང་། དེ་རྗེས་

པའི་རྒྱུད་ལམ་ཞིག་ཡིན་པས། བོད་པའི་གནས་ བྱེད་བཞིན་པའི་འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་ཙམ་ལས་ ༢༠༠༢ ཙམ་ལ་ད་ལྟའི་ང་ཚོའི་ཚོགས་པའི་འགན་

བབས་ལ་མཚོན་ན་སྐད་ཡིག་འདྲ་མིན་ཐོག་ མེད་ཅིང་། ང་ཚོས་གཙོ་གཉེར་གྱིས་དཔར་སྐྲུན་ འཛིན་གཞོན་པ་བློ་བཟང་རབ་གསལ་གྱིས་འགན་

གསར་འགྱུར་རྒྱུད་ལམ་དགོས་མཁོ་ཧ་ཅང་ཆེན་ བྱེད་བཞིན་པའི་འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་ (Con- ཁུར་འོག་རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་བྱས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་

པོ་ཡོད། ཡིན་ནའང་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཕྱི་ tact Magazine) འདི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ཙམ་ ༢༠༠༤ ཙམ་ནས་བཟུང་ང་ཚོའི་ཚོགས་པ་དང་ རྒྱལ་སྐད་ཡིག་དང་ལྷག་པར་ཨིན་ཡིག་ཐོག་བོད་ ལ་ཨ་རི་བའི་ནང་མི་ཞིག་དང་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་པར་སྐྲུན་དང་།

63

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ནས་ཚོགས་པ་རང་གིས་ཆ་ཚང་ པར་མ་ཟད། འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༢༠ ཙམ་རིང་རིན་ ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ནས་དུས་དེབ་འདི་རྒྱ་གར་ འགན་ཁུར་འོག་རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་བྱེད་འགོ་ མེད་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན། བཙུགས་ཤིང་། དེ་ནས་བཟུང་དུས་དེབ་ཀྱི་ཤོག་

ངོས་ ༡༨ ནས་ ༢༤ བར་མང་དུ་བཏང་བ་དང་། དྲ་

ཚིགས་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ་ཚད་ལྡན་གྱི་དྲ་ཚིགས་ འཆར་འགོད་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད། གསར་འགྱུར་

གྱི་སྤུས་ཚད་དང་། གྲངས་ཚད། མགྱོགས་ཚད་

སོགས་མཐོ་རུ་བཏང་ཡོད། ད་དུང་དུས་དེབ་འདིའི་ ཆེད་དུ་ཁྱད་ལས་ལས་བྱེད་གསར་བསྐོས་དང་སྤྱི་ ཁྱབ་རྩོ མ ་སྒྲི ག ་པ་ཡང་ཨི ན ་ཡུལ་རང་ནས་ཡི ན ་

པའི ་ ཨི ན ་ཇི ་ རྩོ མ ་སྒྲི ག ་གི ་ ཉམས་མྱོ ང ་ལྡན་པའི ་

ཁྱད་ལས་པ་ཡི ན ་ཞི ང ་། གསར་འགྱུར་འགོ ད ་

ཕྱོགས་ལ་ཆ་མཚོན་ན་བོད་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནས་ ཚུལ་རྣམས་དུས་ཐོག་འགོད་སྤེལ་དང་། སྤུས་ཚད་

ལྡན་ལ་ཁུངས་བཙན་པའི ་ དྲང་བདེ ན ་གྱི ་ གནས་ ཚུལ་རིགས་འགོད་སྤེ ལ ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་ གཞུང་དང་གནད་ཡོ ད ་མི ་ སྣར་གཞི ་ མེ ད ་སྐྱོན་

བརྗོད་དང་སྤྱི་ཚོགས་རྡབ་གསིག་བཟོ་བའི་གནས་

ཚུལ་རིགས་རྩ་བ་ནས་འགོད་སྤེལ་བྱེད་ཀྱི་མེད་

འབྲེ ལ ་གཏུག་དུས་དེ བ ་ཀྱི ་ དམི ག ས་ཡུལ་

གཙོ་བོ་ནི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་།

བོད་མི་ཚོའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་འཛམ་གླིང་ མི་མང་གིས་ཤེས་རྟོགས་གསལ་པོ་ཡོང་ཆེད། སྨྲ་

བརྗོ ད ་རང་དབང་བྲལ་བའི ་ བོ ད ་མི ་ ཚོ འི ་ མགྲིན་

དབུས་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལྷན་ཁང་གི་

ཚགས་ཤོག་ཁྲིམས་མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་ལས་ཁུངས་ ལ་ཡོངས་སུ་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་ཡོད། དེབ་སྐྱེལ་ཨང་

གྲངས་ནི ། HPENG/2013/51798. ཡིན།

དུས་དེབ་འདི་འཛམ་གླིང་གི་འགྲུལ་བཞུད་སྣེ་

ཚབ་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོན་བྱེད་ ཤན་གྱི་དེབ་ཁྱབ་ཆེ་ཤོས་ (Lonely Plan-

ཀྱི ་ ཡོ ད ། ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་ et) དང་། དེ་བཞིན་འགྲིམ་འགྲུལ་ཚོགས་སྡེ་ཁག་

མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་དང་། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ མང་པོ་ཞིག་གིས་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ། བོད་ གལ་ཆེའི་གནས་ཚུལ་དང་། གནད་ཡོད་མི་སྣའི་ པའི་སྤྱི ་ཚོགས་ནང་དཔར་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པའི་

སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ ཨི ན ་ཡི ག ་དུས་དེ བ ་ཁག་གི ་ ནང་ནས་དུས་ཡུན་

གནས་ཚུལ། མང་གཙོའི་འཕེལ་རིམ་སོགས་ཀྱི་ རིང་ཤོས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། སྐོར་གནས་ཚུལ་འགོད་སྤེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དུས་

དེབ་ནང་བོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ས་

གནས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་། མི་སྒེར་གྱི་ལོ་རྒྱུས།

བཙན་བྱོལ་ནང་གི ་ ཚོ ག ས་སྡེ ་ ཁག་ངོ ་ སྤྲོ ད ་དང་ འབྲེལ་གཏུག་ཁ་བྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུལ་སྐོར་བར་

དགོས་པའི་གནས་ཚུལ་སོགས་ཀྱང་འགོད་བཞིན་ 64

དུས་དེབ་འདི་ཟླ་བ་རེར་ཐེངས་རེ་པར་སྐྲུན་

འགྲེམས་སྤེ ལ ་བྱེད་བཞི ན ་ཡོ ད ་སྟབས། དཔར་

ཐེངས་རེར་ཁྱོན་དེབ་གྲངས་ ༧༠༠ ནས་ ༡༠༠༠

བར་པར་སྐྲུན་དང་རིན་མེད་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས།

དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྷན་ཁང་ཁག་

དང་། ཚོགས་སྡེ་ཁག

བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག། རྒྱལ་དྭང་བླངས་པ་རྣམས་བོད་པའི་སྐོར་གྱི་གནས་ འགོ ་ འཛུགས་བྱས་ཤི ང ་། མི ་ སྒེར་གྱི ་ ལོ ་ རྒྱུས་

གཞིས་ཆགས་ཁག མི་སྒེར་སོགས་ལ་སྦྲག་ཐོག་ ཚུལ་གཏིང་ཟབ་ཤེས་རྟོགས་ཡོད་མཁན་ཆེས་ཉུང་ བརྒྱུད་བཙན་བྱོལ་བོ ད ་མི འི ་ གནས་སྟངས་དང་

ནས་བཏང་སྟེ། ས་གནས་ས་ཐོག་རང་ལ་ཤུགས་ ཉུང་ཡིན་རྐྱེན། ང་ཚོས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ བོ ད ་དོ ན ་སྐོར་གྱི ་ གནས་ཚུལ་ཤེ ས ་རྟོ ག ས་ཡོ ང ་ ཆེ ན ་འགྲེམས་སྤེ ལ ་བྱེད་ཀྱི ་ ཡོ ད ། དུས་དེ བ ་ གསར་འགྱུར་བརྗོད་གཞི་རེ་སྤྲད་ནས་འབྲི་བཅུག་ བའི་རྒྱུད་ལམ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། ཟླ་

མངགས་མཁན་སྒེར་བ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་འབྲེལ་ སྐབས། ཁོང་ཚོར་བོད་དོན་སྐོར་སྔར་ལས་ལྷག་ རེར་མི་ ༤༠༠༠ ཙམ་གྱིས་གཟིགས་མཁན་ཡོད་

ཡོ ད ་ཚོ ག ས་སྡེ ་ ཁག། རྒྱ་གར་ནང་གི ་ ཕྱི ་ རྒྱལ་ པའི་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་གི་ཡོད། བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ པའི་དྲ་གནས་ www.contactmagaགཞུང་ཚབ་ཁང་ཁག་སོགས་ཐག་རིང་སར་སྦྲག་ ཚོ ག ས་དང་ལྷག་པར་ཕྱི ་ རྒྱལ་བ་ཚོ ར ་བོ ད ་པའི ་ zine.net འདི་ལ་ཉིན་ལྟར་བོད་དོན་གྱི་གནས་

ཐོག་དང་། ཉེ་སར་སྐྱེལ་མཁན་མངགས་གཏོང་ མང་གཙོའི་སྐོར་ཤེས་རྟོགས་སླད། དབུས་བོད་ ཚུལ་དུས་ཐོག་ཏུ་འགོད་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ།

གིས་རིན་མེད་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། དུས་ མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་དང་། སྤྱི་འཐུས་ དེ་བཞིན་འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་ PDF འཕྲུལ་

དེབ་འདི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་རྒྱུན་མཐུད་ ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་སྐོར་གྱི་གསར་གནས་ དེབ་བཟོས་ཏེ་ཟླ་རེ་བཞིན་མི་མང་གིས་གཟིགས་ དེ ་ རི ན ་མེ ད ་ཀྱི ས ་འགྲེམས་སྤེ ལ ་ཆེ ས ་ཆེ ར ་འགྲོ་ དང་བཅར་འདྲི་སོགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་རྒྱུར་གཙོ་ ཀློག་ཐུབ་པའི་འདྲ་ཚིགས་ http://issuu.

བཞི ན ་པའི ་ ཨི ན ་ཡི ག ་གི ་ དུས་དེ བ ་གཅི ག ་པུ་དེ ་ འདོན་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ད་དུང་ང་ཚོས་དམིགས་ com/; ཞེས་པར་འཇོག་གི་ཡོད་པས། དེར་བལྟ་

ཡིན་ཞིང་། ད་བར་དུས་དེབ་གྲངས་ ༡༦༨༠༠༠ བསལ་གྱི ་ བརྗོ ད ་གཞི ་ “ཐུན་མི ན ་འོ ས ་བསྡུ” མཁན་ཟླ་རེ་ལ་མི་གྲངས་ ༦,༡༩༤ ཙམ་ཡོང་ དཔར་འགྲེམས་བྱས་ཡོད། ད་དུང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་ ཞེས་པ་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཕྱི་ཟླ་ བཞིན་འདུག མིན་ནས་ཕེབས་པའི་དྭང་བླངས་པ་ ༢༠ ནས་ ༤༠ གསུམ་པའི ་ འོ ས ་བསྡུའི ་ ལས་རི མ ་ལ་ཁྱབ་ཚད་

ལྷག་དང་། ལྷའི་ལས་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ ཆེན་པོས་གོ་རྟོགས་གོང་འཕེལ་བཏང་ཐུབ་པ་བྱུང་ དང་འབྲེ ལ ་བའི ་ དམི ག ས་བསལ་གསར་འགྱུར་ ཡོད། དང་རྩོམ་ཡིག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ནས་ ༢༠༡༧ བར་ གྲངས་ ༨༣༤ ཙམ་འགོད་སྤེལ་བྱས་ཡོད། ཕྱི་

འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་འདི་ཁ་ཐུག་འབྲེལ་

གཏུག་དྲ་རྒྱའི་ http://contactmaga-

zine.net/ ཐོག་ནས་ཀྱང་དུས་ཐོག་ཏུ་ལྟ་ཀློག་

ཕྱི ་ ལོ ་ ༢༠༡༦ ནས་བཟུང་སྟེ ་ དུས་དེ བ ་ བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

དཔར་ཐེངས་རེ​ེར་མི་སྣ་རེའི་ལོ་རྒྱུས་འགོད་རྒྱུའི་

65

བརྡ་འཕྲིན་བེད་སྤྱོད་དང་ཕན་ནུས་སྐོར།

དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་དུས་འགོ་ནས་ སྒྲུབ་འགོ་བཙུགས་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་ནི་བརྡ་འཕྲིན་ ཟད། འགྲོ་སོང་ཆུང་བ་དང་རྒྱ་ཁྱབ་ཆེ་བ་སོགས་

བཟུང་འཛམ་གླིང་ནང་བརྡ་འཕྲིན་དར་ཁྱབ་ཤུགས་ བརྒྱུད་དེ ་ ལས་དོ ན ་ཁག་ལས་ཆོ ད ་ཆེ ་ བ་དང་ ཀྱི་ཕན་ནུས་ཆེན་པོ་ལྡན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་བརྡ་ ཆེར་འགྲོ་བ་དང་བསྟུན།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་རྒྱལ་ ཚགས་ཚུད་ཚད་ལྡན། འབྲེལ་ལམ་དང་བརྡ་ཁྱབ་ འཕྲིན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་དྲ་ཚིགས་དང་། གློག་

ཁབ་དང་ཚོགས་སྡེ། མི་སྒེར་སོགས་ཀྱིས་ཉིན་ སོགས་ཆེས་མགྱོགས་པས་སྐར་ཆ་འགའ་ཤས་ འཕྲིན། སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་དྲ་གནས་སོགས་ རེ འི ་ ལས་དོ ན ་ཆེ ད ་འབྲེ ལ ་ལམ་དང་བརྡ་ཁྱབ་ ནང་འཛམ་གླིང་ཤར་ནུབ་བར་ཁྱབ་སྤེལ་ཐུབ་པའི་ ནི ་ ང་ཚོ འི ་ ཚོ ག ས་པར་མཚོ ན ་ན་ཉི ན ་རེ འི ་ ལས་

སོགས་མང་ཆེ་བ་བརྡ་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་ལས་དོན་ དགེ་མཚན་དང་ཁྱད་ཆོས་དུ་མ་ལྡན་ཡོད་པར་མ་ དོན་དང་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་ཅིང་། དཔེར་ན་ཉིན་ 66

ལྟར་དྲ་ཚི ག ས་དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་འབྲེ ལ ་མཐུད་དྲ་ དང་གནས་དོན་མང་པོ་ལས་སླ་པོར་ཤེས་རྟོགས་ སླེབས་ཡོད། གོང་གསལ་བརྡ་འཕྲིན་བེད་སྤྱོད་ ལམ་ཁག་ནས་སྐད་ཡིག་གཉིས་ཐོག་ཚོགས་པའི་ ཐུབ་པའི་མཐུན་རྐྱེན་དོན་དང་ལྡན་པའི་བརྡ་འཕྲིན་ ཚད་ལྡན་བྱས་པར་བརྟེན་ནས་ང་ཚོའི་ཚོགས་པར་ དམིགས་ཡུལ་དང་། ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་ཁག ཁག་བེད་སྤྱོད་གཏོང་གི་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤི་ཡའི་གཞུང་

དྲ་ཚིགས་བརྒྱུད་ནས་ཁྱབ་བསྒྲགས་དང་འབྲེལ་

ནང་ནས་བརྡ་འཕྲིན་བེ ད ་སྤྱོ ད ་ཡག་ཤོས ་གཏོང་

དྭང་བླངས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དང་དགོས་མཁོ་སོགས་

མཐུད་ཀྱིས་དྭང་བླངས་པ་མང་པོས་ང་ཚོའི་ལས་ དོ ན ་ལ་ཆ་ཤས་ལེ ན ་ཐབས་དང་། བོ ད་ཀྱི ་སྐད་ ཡིག་དང་ལེགས་བྱང་དར་སྤེལ་ཆེད་གསུང་རྩོམ་

དང་། གསུང་བཤད། བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཉིན་ རེའི་གནས་ཚུལ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཤེས་བྱ་

སོགས་དྲ་ཚིགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་

དྲ་ལམ་ནས་ཡོངས་གྲགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་ ཡོད་ཅིང་། ཚོགས་པའི་གལ་ཆེའི་གནས་ཚུལ་

སོ ག ས་ནང་དོ ན ་ཕུན་སུམ་ཚོ ག ས་པ་ཡི ག ་ཐོ ག ་

དང་། བརྙན་པར། སྒྲ། པར་རིས་སོགས་བལྟ་ཉན་

ཀློག་གསུམ་བྱས་པ་བརྒྱུད། འབྲེལ་ཡོད་ཤེས་བྱ་

དེ ་ ཡང་དྲ་ཚི ག ས་ལ་མཚོ ན ་ན་སྐད་ཡི ག ་

གཉིས་ལྡན་གྱི་དྲ་ཚིགས་གསུམ་དང་། ཨིན་ཡིག་

ཐོག་དྲ་ཚིགས་གཉིས། སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་

ཀྱི་དྲ་ལམ་ངོ་དེབ་དྲུག བརྙན་མཛོད་གཉིས། སྒྲ་

མཛོད་གཅིག པར་མཛོད་གཅིག དེབ་དང་ཡིག་ཆ་ འཇོག་ས་གཅིག འཕྲུལ་སྒྲ་སོགས་དྲ་ཚིགས་མི་

འདྲ་བ་བདུན་དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་འབྲེ ལ ་མཐུད་དྲ་ གནས་མི་འདྲ་བ་གྲངས་ ༡༠ ཙམ་བེད་སྤྱོད་ཀྱིས་ ཉིན་རེའི་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཁག་ཁྱབ་བསྒྲགས་

དང་། འབྲེལ་མཐུད། ཚད་ལྡན་ཚགས་ཚུད་ཡོང་

བར་འབད་བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ལ། ང་ཚོའི་དྲ་

ཚི ག ས་དང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་འབྲེ ལ ་མཐུད་དྲ་ལམ་ལ་

གཟིགས་མཁན་མི་གྲངས་འབུམ་འགའ་ཤས་ལ་

67

འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་སུམ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་

མཁན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་གཉིས་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤེ་ཡ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ནས་

བརྡ་འཕྲིན་བེད་སྤྱོད་ཡག་ཤོས་གཏོང་མཁན་ཨང་

དང་པོའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་ཡོད་པ་སོགས་གོང་

སྨོ ས ་ལྟར་ལགས་ཤི ང ་། དེ ་ ནི ་ བོ ད ་པའི ་ གཞུང་ འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པར་བརྡ་འཕྲིན་སྐོར་

གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཡོད་ འདུག

ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་ཕྱི་རྒྱལ་སོགས་སུ་སྐོར་སྐྱོད།

ཚོགས་པའི་ལས་དོན་དང་ཚོགས་འདུ་ ཡོན་གྱི་གཙོ་འཛིན་དང་། དེ་ནས་ཨ་རི་དང་། ནེའུ་ ཨ་རི་དང་མེག་སི་ཀོ་ཁུལ་དུ་ཆེད་བསྐྱོད་ཀྱིས་དེ་ སོགས་ཀྱི་ཆེད་ལས་བྱེད་མང་པོ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ ཛི་ལན་ཌི། བྷི་རི་ཛལ། ཐའེ་ཝན་སོགས་ཀྱི་གཙུག་ སྔོན་ནས་ང་ཚོའི་ཚོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་

ལ་སྐོར་སྐྱོད་དང་། ཚོགས་འདུ། ཟབ་སྦྱོང་སོགས་ ལག་སློ བ ་གྲྭ་འགའ་ཤས་ཀྱི ས ་སློ བ ་དཔོ ན ་དང་ ཡོད་པའི་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་དང་། གཙུག་ལག་ གཞུང་འབྲེ ལ ་མ་ཡི ན ་པའི ་ ཚོ ག ས་པའི ་ འགན་ སློབ་གཉེར་ཁང་། མི་སྒེར་པ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་ སུ་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མུས་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༢ ནས་ ༢༥

བར་ཐའེ་ཝན་རྒྱལ་ཡོངས་ཆོའུ་ཏང་གཙུག་ལག་

སློབ་གྲྭ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་གོ་

སྒྲིག་འོག་མི་སེར་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་བརྗེ་རེས་དང་།

གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་གོ་ལའི་ མི་སེར་གྱི་ཐོབ་ཐང་གི་ཤེས་ཡོན་སྐོར་རྒྱལ་སྤྱིའི་

ཚོགས་འདུར་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་རྡོ་རྗེ་སྐྱིད་དང་

འབྲེ ལ ་གཏུག་དུས་དེ བ ་ཀྱི ་ རྩོ མ ་སྒྲི ག ་པ་བསྟན་

འཛིན་དང་དྲུང་ཆེ་སོགས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་ ལ་ཆེད་བཅར་ཐུག་འཕྲད་དང་ལག་རྟགས་འབུལ་ མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ ༣༥ ཙམ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཆེད་ བ་སོགས་བྱས་ཏེ་ལྷག་བསམ་ཟོལ་མེད་ཀྱིས་རྒྱབ་ ཕེབས་ཀྱིས་ཆ་ཤས་བླངས་ཡོད། ང་ཚོའི་དྲུང་ཆེ་ སྐྱོར་དང་། རོགས་རམ། མཉམ་ལས་བཅས་གནང་ རྡོ་རྗེ་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་དང་ཚོགས་པའི་ བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པར་མ་ཚད། འདས་པའི་

སྐོར་ངོ ་ སྤྲོ ད ་གཏམ་བཤད་བྱས་ཏེ ་ ཚོ ག ས་པའི ་ མཉམ་ལས་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་ལ་བསྐྱར་ཞི བ ་དང་མ་ ལས་དོན་དང་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་སོགས་གང་ འོ ང ས་པའི ་ ལས་འཆར་གསར་པར་མཉམ་ལས་

ལེགས་བྱུང་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་

བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་ལྷུག་པོར་བྱེད་ཐུབ་ ཡོད་པ་རེད།

འཛི ན ་བསམ་གཏན་གཉིས་ཆེད་བསྐྱོད་ཀྱི ས ་ ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཨིན་ཡུལ་དང་སུད་སི་སོགས་ དེ་བཞིན་ཚོགས་པ་གཞན་མང་པོར་ཆེད་བཅར་ མཉམ་ཞུགས་བྱས་ཡོ ད ་པ་དང་། ཚོ ག ས་འདུ་ སུ་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི ས ་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་དང་ དང་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མང་པོར་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་ དེ ར ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་། ཚན་རིག རོ ག ས་ཚོ ག ས་ཁག་ཐུག་འཕྲད་ཀྱི ས ་ལས་དོ ན ་ འབྲེལ་ལམ་གསར་འཛུགས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དང་། ལེགས་བྱང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་གོ་ལའི་ གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད། ཡང་ ༢༠༡༦ ལོར་ལྷའི་ ཚོགས་སྡེ་མང་པོས་འགན་འཛིན་ངག་དབང་རབ་ སློབ་གཉེར་དང་གོ་ལའི་མི་སེར་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཤེས་ འགན་འཛིན་དུས་ཡུན་ཟླ་བ་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིང་ རྒྱས་ལགས་ལ་མགྲོན་འབོད་སྣེ་ལེན་གནང་ཞིང་། 68

སྐབས་དེར་ཁོང་གིས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་གནས་ གསར་འགྱུར་ལས་ཁུངས་གཉིས་ཀྱིས་བཅར་འདྲི་ དེ ་བཞི ན་ཚོགས་པའི ་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བློ་

སྟངས་སོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་ལྷན་དུ་ཚོགས་པའི་ལས་ བྱས་ཤིང་། དུས་ཡུན་ཆུ་ཚོད་གཉིས་ཙམ་གྱི་རིང་ལྷ་ བཟང་རབ་གསལ་དང་དྲུང་ཆེ་རྡོ་རྗེ་སྐྱིད་གཙོས་པའི་

དོན་ངོ་སྤྲོད། ཚོགས་པའི་ངོ་སྤྲོད་ཡིག་ཆ་ཁག་དང་ སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་མང་པོ་བོད་པའི་གཞུང་འབྲེལ་ འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་བཅས་འགྲེམ་སྤེལ་བྱེད་པའི་ གི་ལས་དོན་ཞིབ་ཕྲ་ངོ་སྤྲོད་དང་། ཨ་རི་དང་འཛམ་ མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་འདུ་དང་ཟབ་སྦྱོང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་

གོ་སྐབས་གང་ལེགས་བྱུང་ཡོད། བོད་པའི་གསར་ གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཚོགས་པར་རྒྱབ་ ཚོ ག ས་འདུ་སོ ག ས་སུ་ཆེ ད ་བསྐྱོད་ཀྱི ས ་མཉམ་ འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གྲགས་ཆེ་ཤོས་གཉིས་ཏེ་ཨེ་ཤེ་ སྐྱོར་གནང་མཁན་དང་མཉམ་ལས་གནང་མཁན་ ཞུགས་བྱས་ཡོ​ོད། ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་དང་། ཨ་རིའི་ཀུན་གླེང་ བཅས་ལ་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་རེད།

69

ཨ་རིའི་ (LMHPCO) སྨན་པའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན། ༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས། (LMHPCO)

ཡིས་ལྷ་ཚོགས་པས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་ ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་འཁོར་བའི་དུས་སྟོན་འདིར་ཚོགས་པའི་རླབས་ཆེའི་ ལས་དོན་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་འཚོ་གནས་

དང་། མི་ཚེའི་ཕན་བདེ་སྒྲུབ་མཁན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་ལས་ ཚོགས་པ་ཚང་མར་འཚམས་འདྲི་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ ཡིན།

ལོ་ངོ་ཉི་ཤུར་མཚོན་ན་ལྷ་དང་ང་ཚོའི་མཉམ་ལས་ཀྱི་འབྲེལ་

ལམ་བྱུང་རབས་དེ་ཐུང་ཐུང་ཤིག་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་ལྷ་ཚོགས་ པས་ང་ཚོར་ཐེབས་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་ནི་ཆེས་གཏིང་ཟབ་ཡིན། ཕྱི་

ལོ་ ༢༠༡༤ ལོ་ནས་བཟུང་ (LMHPCO) ཡིས་ (Hos-

pice) དང་ (Palliative) འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་སྐྱོང་གི་ཁྱད་ལས་

པའི་ཚོ་ཁག་དྲུག་དྲན་ཤེས་གྱི་སྒོམ་དང་། ཚེ་མཇུག་ཏུ་བདག་

སྐྱོང་ལེགས་པོ་བྱེད་ཕྱོགས་སྐོར་གོ་བསྡུར་ཞུ་ཕྱིར་དྷ་སར་སྐོར་ སྐྱོད་བྱེད་པར་འགྲོ་གྲོན་བཏང་ཞིང་། ཤར་ནུབ་འཕྲད་པའི་ཚོགས་

འདུའི་ཉམས་མྱོང་བརྒྱུད་འཕྲོད་བསྟེན་ལྟ་སྐྱོང་ལག་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེར་སྐྱོད་པའི་ང་ཚོའི་སློག་གྲྭའི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་མི་ཚེ་དང་། ཁྱད་ལས་ལག་

ལེན་ལ་སྨན་པའི་རླབས་ཆེའི་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་བྱུང་། ཧི་མ་ལ་ཡའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་བོར་ཐུག་པའི་ང་ཚོའི་འགྲུལ་བཞུད་དེས་ང་ཚོའི་ཚོགས་མི་ ཀུན་ལ་ནད་པར་ལྟ་རྟོགས་དང་། ལས་རོགས་ལ་འཆམ་མཐུན་བྱེད་པ་སོགས་གང་ཅིར་ཕན་ཐོགས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་བྱུང་། ལྷའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་མཉམ་ ལས་མེད་ན་དེ་འདྲའི་བརྗེད་དཀའ་བའི་ཉམས་མྱོང་འདི་དག་ཡོང་ག་ལ་སྲིད།

(LMHPCO) ཡིས་ལྷ་དང་ལྷན་དུ་མཐུན་གྲོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་རྒྱུན་གནས་ཡོང་བར་རེ་སྨོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། བོད་ཀྱི་བྱུང་རབས་དང་

སྲོལ་རྒྱུན་གྱིས་ང་ཚོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཆེ་མཐོང་དང་། བྱམས་སྙིང་རྗེའི་དམ་བཅའ་དང་མི་འགལ་བའི་མིག་དཔེ་ཞིག་སྟོན་བཞིན་མཆིས། ནུབ་ཕྱོགས་པ་

རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཚོའི་རིག་གཞུང་ནས་སྦྱོང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་འདུག་པ་ནི་ཆེས་ངོ་མཚར་དང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད།

མཇུག་མཐར་ལྷ་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཐམས་ཅད་ལམ་ལྷོངས་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་བཟང་པོ་དང་བཅས་ཏེ་ངེས་སྟོན་པ་རྗེ་མིའི་བྷོའ ་ོ

ཌི་རེའོ་སི་ (Jamey Boudreaux) ཡིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༥ཉིན།། 70

རྒྱལ་སྤྱིའི་རོ་ཊར་རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་གྱི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་

ལ་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་པར་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་

ཞུ་འདོད་བྱུང་། ཚོགས་པ་འདིས་ད་ལྟ་རྒྱ་གར་དུ་སྡོད་པའི་བོད་

རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ལ་མཐུན་རྐྱེན་

སྦྱར་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ས་གནས་ཀྱི་རྒྱ་གར་མི་མང་གིས་མཚོན་ པའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་མི་མང་དགོས་མཁོ་ཅན་དག་ལའང་ ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད།

དྷ་སའི ་ རོ ་ ཊར་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་ཚོ ག ས་པ་དང་ལྷ་སྤྱི ་

ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གཉིས་ ༢༠༠༥ ལོ་ནས་མཉམ་ལས་བྱ་འགོ་

ཚུགས་པ་དང་། ལྷ་ཚོགས་པས་དྷ་སའི་རོ་ཊར་རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ ཞུ་ཚོགས་པ་དང་ལྷན་དུ་དྷ་སའི་དགོས་ངེས་ཅན་དག་ལ་རོགས་

སྐྱོར་འདྲ་མིན་གྱི་སྲི་ཞུ་བསྒྲུབས་ཡོད། རོ་ཊར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ ཚོགས་པ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུར་འབད་ བརྩོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བརྒྱུད་ནས་མི་ཧ་

ཞུ་ཁང་དང་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུ་བྱུང་བ་ནི་ང་ཚོའི་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཡིན།

ཅང་མང་པོའི་མི་ཚེར་འགྱུར་བ་གཏོང་མཁན་ཏེ་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་

ང་ཚོའི་མཉམ་ལས་བརྒྱུད་ནས་ལྷ་ཚོགས་པས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་གནས་སློབ་གྲྭ་གསུམ་ལ་འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོའི་ལས་འཆར་དང་། གྱོན་གོས་

ཤིན་ཏུ་ཕོན་ཆེན་པོའི་ཞལ་འདེབས། བྱིས་པའི་སློབ་དེབ་དང་། ཚིག་མཛོད་སྒམ་ཆེན་པོ་ ༥༥ སློབ་གྲྭར་འབྲུ་རིགས་ཞལ་འདེབས་སོགས་ལས་

འཆར་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་རོགས་རམ་བྱས་ཡོད།

ངས་དེ་རིང་གི་གོ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་ནས་རོ་ཊར་རི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ནས་འཚམས་འདྲི་དང་། བྱ་བ་ལམ་

འགྲོ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

རྒྱལ་སྤྱིའི་རོ་ཊར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་སྡེ་ཚན་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་པཱར་ཝན་དྷར་རྗེ་ཋི་སིང་ (Rtn Parvinder Jit Singh) གིས་ཕྱི་ལོ་

༢༠༡༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༡ ཉིན།

71

སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་དང་རྒྱུན་གནས་ཀྱི་ལས་གཞི།

72

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཚོགས་པས་ཁོར་ཡུག་ བཞིན་འགན་ཁུར་ལྡན་པའི་སྐྱེ་འགྲོ་མང་པོས་འོས་ པོ་ཐེབས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྔར་

སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་གྱི་ལས་འཆར་ འགན་ཆེ ན ་པོ ་ བླངས་ཏེ ་ སྲུང་སྐྱོབ་ཞུ་སྒོའི ་ ལས་ སྲོ ལ ་བཟང་པོ ་ དག་ཉམས་རྒུད་འགྲོ་བཞི ན ་པར་ འགོ་འཛུགས་བྱས་ཤིང་། འཛམ་གླིང་ནང་རང་ དོན་དང༌། རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་བདག་གཅེས་ བརྟེན། བོད་མི་རྣམས་ལ་གནའ་དེང་གཉིས་ཀའི་

བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་དེ་ཉིན་རེ་བཞིན་ ལེ ག ས་པོ ་ དང་དོ ་ མཉམ་ལྡན་པ་ཞི ག ་ཡོ ང ་ཕྱི ར ་ སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་ཤེས་བྱ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ ཇེ ་ ཞན་ཇེ ་ སྡུག་ཏུ་ཕྱི ན ་ནས་སའི ་ གོ ་ ལར་འཕྲད་ བརྒྱུད་ལམ་འདྲ་མི ན ་བརྒྱུད་དེ ་ གོ ་ རྟོ ག ས་ལས་ ཤེས་རྟོགས་ངེས་པར་ཡོད་དགོས་པའི་འགན་འཁྲི་ བཞི ན ་པའི ་ ཛ་དྲག་གི ་ དཀའ་ངལ་དུ་གྱུར་ཡོ ད ་ འགུལ་སྣ་མང་གོ་སྒྲིག་གིས་འགྲོ་གྲོན་ཆེས་མང་པོ་ ལྡན་ཡོད་པ་དང༌། དེའི་རིགས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ ལ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ གཏོང་བཞིན་ཡོད། ཁྱོན་ལ་ཆེ ས ་གལ་གནད་ཆེ ་ བའི ་ དཀའ་ཚེ ག ས་ ཅན་གྱི་ལས་དོན་ཞིག་ལ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པ་དང༌། རང་བྱུང་ཁོ ར ་ཡུག་ལ་གནོ ད ་འཚེ ་ དང་གཏོ ར ་

བཤིག་བཏང་ན་སླར་གསོ་རྩ་བ་ནས་བྱེད་མི་ཐུབ་

ཅིང་། ཡང་ན་སླར་གསོ་བྱེད་པར་དུས་ཡུན་ལོ་ངོ་

བཅུ་ཕྲག་འགའ་ཤས་འགོ ར ་གྱི ་ ཡོ ད ། མཉམ་

འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་འཕེལ་རྒྱས་

འཆར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་གཙོས་པའི་འཛམ་གླིང་ རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང༌། འབྲེལ་ཡོད་ཚོགས་སྡེ། དེ་

འཛམ་གླི ང ་ཡང་རྩེ ་ བོ ད ་ཀྱི ་ སྐྱེ་ཁམས་ཁོ ར ་

ཡུག་ནི་འཛམ་གླིང་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་ཆེའི་གྲུབ་ཆ་

དང་གནས་བབས་ངེས་ཅན་ཞིག་བཟུང་ཡོད་པས། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་མཚོན་ན་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་སྐྱེ་

ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ལྟ་བའི་འདུ་ཤེས་ཧ་

ཅང་གཏིང་ཟབ་པོ་ཡོད་ནའང༌། ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ ནང་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ལ་དཔལ་འབྱོར་འགྲན་རྩོད་

དང་ཚན་རིག་ལག་རྩལ་གོང་འཕེལ་གྱིས་བོད་པའི་ སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་ 73

པའི ་ བརྒྱུད་ལམ་ནི ་ མི ་ རི ག ས་རང་ཉི ད ་ཀྱི ་ སྐད་

ཡིག་ནང་སྐྱེ་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་ཤེས་བྱའི་སྐོར་

འཐུས་སྒོ་ཚང་བ་ཞིག་ཡོད་དགོས། དེར་བརྟེན་

བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཆ་འཕྲིན་

དྲ་བ་ཞེ ས ་པའི ་ (www.tibetnature. net) བོ ད ་ཨི ན ་སྐད་ཡི ག ་གཉི ས ་ལྡན་གྱི ་ དྲ་

ཚིགས་གསར་བཟོས་ཀྱིས། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག སྟོང་ལ་ཉེ་བའི་རི་སྐྱེས་སྲོག་

ཆགས་སྐོར། རང་བྱུང་ཐོན་ཁུངས། སྣེ་མོ་གསུམ་

པ། གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་སོགས་ཀྱི་གནས་

ཚུལ་ཁྱབ་སྤེ ལ ་གྱི ས ་ཁོ ར ་ཡུག་ཀྱི ་ གནས་ཚུལ་ དང་སྒྱུར་རྩོ མ ། དེ ་ བཞི ན ་གནས་ཚུལ་སོ ག ས་

འཛིན་གྲྭའི་ནང་ཁུལ་དུ་ “མི་རྣམས་རང་བྱུང་ཁམས་

རྟོགས་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལོ་ལྟར་འཛམ་

ཐོག་བོད་ཡིག་དང་ཨིན་ཡིག་གཉིས་ཀྱི་ནང་རྩོམ་

དང་ཤེས་བྱ་སོགས་མི་མང་ལ་ཁོར་ཡུག་སྐོར་གོ་ གྲངས་ ༦༠༠ ཙམ་འགོད་སྤེལ་བྱས་ཡོད།

དེར་མ་ཚད་ལྷའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་

དང་འབྲེལ་མཐུད་བྱེད་པ་” ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་

གླི ང ་ཁོ ར ་ཡུག་ཉི ན ་མོ ར ་ལས་འགུལ་འདྲ་མི ན ་ གཞི་ཡར་རྒྱས་གཏོང་ཆེད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་ སྤེལ་ཏེ་ཁོར་ཡུག་ཤེས་བྱའི་གོ་རྟོགས་གོང་མཐོར་ མེག་ལོར་ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་མགྲོན་ཁང་དང་།

ཡི ག ་འགྲན་སྡུར་ཐོ ག ་མ་དེ ་ གོ ་ སྒྲི ག ་བྱས་ཤི ང ་།

མཚམས་རེ ་ དྷ་སའི ་ ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་ལས་ སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འབྲེལ་ཡོད་ལས་ཁུངས་དང་། ས་ ཁུངས་དང་། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ གནས་རྫོང་དཔོན། གྲོང་སྡེ་ལས་ཁུངས། ཤིང་

སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༢༥ ཡིས་སྐབས་དེའི་རྩོམ་ཡིག་

ཡོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཟླ་རེའི་ ཟ་ཁང་། ཚོང་ཁང་སོགས་གཉེར་མཁན་རྣམས་ཀྱི་ ཁོར་ཡུག་གཙང་བཟོའི་ལས་འགུལ་གོ་སྒྲིག་གིས་ བསམ་ཚུལ་བསྡུ་རུབ་དང་འབྲེལ། དབུས་བོད་མིའི་

གཞན་ཁག་དང་མཉམ་དུ་དྷ་ས་མེ་གྷན་ནས་གད་ ནགས་ལས་ཁུངས་བཅས་ལ་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐོ་ སྙིགས་བསྡུ་རུབ་ཀྱིས་གཙང་བཟོ་དང་། བོད་ཨིན་ འགོད་འབུལ་གྱིས་དྷ་ས་དང་མེག་ལོར་ཁུལ་དུ་ཁོར་ ཧི ན ་གསུམ་ནང་ཁོ ར ་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གད་ ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐོག་འགན་ཁུར་མང་ཙམ་བཞེས་ སྙིགས་གཙང་བཟོ། སྔོ་ལྗང་ཅན་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་ དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད། ཆེ ད ་ཡི ག ་ཆའི ་ རི ག ས་རི ན ་མེ ད ་འགྲེམས་སྤེ ལ ་

གྱིས་གོ་རྟོགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་མུས་ཡིན་ལ། ང་

ཚོའི་ཁོར་ཡུག་དྲ་ཚིགས་དང་སྤྱི་ཚོགས་འབྲེལ་ མཐུད་ཀྱི་དྲ་ལམ་སོགས་སུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་

ཀྱི་གོ་རྟོགས་སྤེལ་གྱི་ཡོད། ད་བར་དྲ་ཚིགས་ཐོག་

བོད་ཨིན་གཉིས་ནང་ཁོར་ཡུག་སྐོར་གྱི་ཆེད་རྩོམ་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༥ སྟེ་འཛམ་གླིང་

ཁོར་ཡུག་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་དང་། རང་བྱུང་ཁམས་ ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོ ས ་པ་གལ་ཆེ ན ་ཡི ན ་པ་

སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རང་རེའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གོ་རྟོགས་

དང་དོ་སྣང་སྔར་ལྷག་ཡོང་ཆེད། ལྷའི་སྐད་ཡིག་

74

རྩོམ་ཡིག་འགྲན་སྡུར་འདིར་ཆ་ཤས་བླངས་ཏེ་བོད་

ཡིག་ནང་རྩོམ་འབྲི་མཁན་སློབ་ཕྲུག་གྲངས་ ༡༥ དང་། ཨིན་ཡིག་ནང་ ༡༠ བྱུང་ཞིང་བསྡོམས་པའི་ འགྲན་སྡུར་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད།

ང་ཚོས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་

གང་ལེགས་སྤེལ་བར་བརྟེན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་ དྷ་སའི ་ ས་གནས་འགོ ་ འཛི ན ་ལས་ཁུངས་ཀྱི ས ་

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི ་ ལས་དོན་འདིས་ཕན་

ཐོགས་རྒྱ་ཆེར་ཡོང་གི་ཡོད་པའི་ལེགས་གསོལ་ གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཀྱང་རག་ཡོད་པ་རེད།

དཔེ་དེབ་རིན་མེད་བགོ་འགྲེམ།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ང་ཚོར་ཨ་རིར་ཡོད་པའི་མཉམ་ལས་ཚོགས་པ་ཨོམ་པ་ཀར་ཤི་ནས་ཨིན་ཡིག་གི་བྱིས་པའི་སྒྲུང་དེབ་དང་། དཔེ་དེབ། ཚིག་མཛོད་

སོགས་སུམ་ཁྲི་ཙམ་ཞལ་འདེབས་བྱུང་བས། དེ་དག་ཚང་མ་བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་གཙོས་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༢༠ ཙམ་དང་། དཔེ་མཛོད། ཤེས་ཡོན་སྡེ་

ཚན། དེ་བཞིན་རུ་ཊར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པ་བརྒྱུད་ས་གནས་རྒྱ་གར་སློབ་གྲྭ་ ༡༣ སོགས་ལ་ཞལ་འདེབས་སྤྲད་པ་དང་། ད་དུང་ལོ་ལྟར་དཔེ་དེབ་ རིགས་ཞབས་འདེབས་བྱུང་བ་ཁག་འབྲེལ་ཡོད་སློབ་གྲྭ་དང་དཔེ་མཛོད་སོགས་ལ་སྤྲོད་མུས་ཡིན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་འཛམ་གླིང་སྒྲུང་གཏམ་ཉིན་མོ་བོད་ཨིན་

གཉིས་ཀྱི་སྒྲུང་དེབ་ ༡༠༠༠ རིན་མེད་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པ་དང་། ང་ཚོ་རང་གིས་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་རྩོམ་ དང་མངོན་བསྟོད་གླེགས་བམ་གཉིས་ཀ་ནམ་རྒྱུན་དུ་རིན་མེད་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

75

རིན་མེད་གྱོན་གོས་བགོ་འགྲེམ།

ལྷའི་དྭང་བླངས་པ་དང་ཡུལ་སྐོར་བའི་ས་ནས་གྱོན་གོས་གསར་པ་དང་རྙིང་པ་སོགས་ཞལ་འདེབས་བསྡུ་བའི་ལས་གཞི་འདི་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་

སྐབས་ནས་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དང་། གྱོན་གོས་དེ་དག་དགོས་མཁོ་ཅན་དང་མཐུན་རྐྱེན་ཞན་པའི་གྲོང་གསེབ་ཏུ་མི་སྒེར་དང་། སློབ་གྲྭ་ཁག་གཙོས་ས་ གནས་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་དང་། རྒྱ་གར་ཡུལ་མི། དེ་བཞིན་དྷ་སའི་ས་གནས་རུ་ཊར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པ་དང་། རྒྱ་གྲམ་དམར་པོ་ཚོགས་པ་ བརྒྱུད་ལོ་ལྟར་རིན་མེད་གྱོན་གོས་བགོ་འགྲེམ་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་གྱི་ཡོད། ད་བར་གྱོན་གོས་གསར་རྙིང་གྲངས་ ༣༨༠༤༧ ཙམ་རིན་མེད་བགོ་འགྲེམས་བྱས་

ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་ཕྲུ་གུའི་རྩེད་ཆས་དང་། ཉལ་ཆས། ལྷམ། ཕོ་མོའི་དབྱར་དགུན་གྱི་གྱོན་གོས་སོགས་ཡོད། དེ་དག་ནི་གཏོང་ཕོད་ཅན་གྱི་མི་སྒེར་བ་དང་། ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཞལ་འདེབས་གནང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན། ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ལྟར་ན་དམིགས་བསལ་དགོས་མཁོ་ཡོད་པ་དང་དཀའ་ངལ་ཅན་རྣམས་ལ་ ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་འདུག

76

བྱམས་པ་གླིང་རྒས་གསོ་ཁང་ལ་རོགས་རམ།

ཉེ་བའི་ལོ་འགའ་ཤས་ནང་བཞུགས་སྒར་དྷ་ རིགས་རོགས་རམ་དང་ལག་བསྟར་བྱས་པ་ཞིག་ ས་བྱམས་པ་གླིང་རྒས་གསོ་ཁང་ལ་ཞལ་ལག་བཟོ་

རམ་ས་ལར་ཡོ ད ་པའི ་ “བྱམས་པ་གླི ང ་རྒས་ རེད། གསོ་ཁང་” ལའང་རོགས་རམ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད། རྒས་གསོ་ཁང་འདིའི་ནང་

ཡོད་པའི་རྒས་འཁོགས་དེ་དག་ནི་དམག་མི་ཟུར་ པ་དང་། གཉེན་ཉེ་བུ་རྒྱུད་སོགས་མེད་མཁན་དེ་ འདྲ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒས་གསོ་ཁང་འདི་དབུས་

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་

འཛི ན ་སྐྱོང་འོ ག ་ཡོ ད ་ཅི ང ་། ཕྱི ་ ནང་གི ་ མཐུན་

རྐྱེན་སོགས་གང་ཅིའི་ཐད་ཡག་པོ་དང་འཐུས་སྒོ་

ཚང་པོ ་ ཡོ ད ་ནའང་། དབུས་བོ ད ་མི འི ་ སྒྲི ག ་ འཛུགས་ཀྱི ་ ལས་དོ ན ་དང་ལས་གཞི ་ སོ ག ས་

གཞི ་ རྒྱ་ཆེ ན ་པོ ་ དང་ལྷག་པར་ལས་དོ ན ་ཁག་ གཞུང་གི ་ ཁྲི མ ས་སྒྲི ག ་དང་བསྟུན་དགོ ས ་པས་ ཕྲལ་དུ་ལག་བསྟར་མ་ཐུབ་པ་དེ ་ འདྲ་ཡོ ང ་གི ་

ཡོད། དེར་བརྟེན་ཚོགས་པས་སྦྱིན་བདག་བཙལ་

འཚོལ་གྱི ས ་གཤམ་གསལ་ལས་འཆར་དེ་

རྒས་གསོ་ཁང་འདིར་རྒས་འཁོགས་མི་

གྲངས་ ༡༣༠ ཙམ་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ནམ་དུས་ དགུན་ཁར་སླེབས་པ་དང་བསྟུན་ང་ཚོའི་ཚོགས་

པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢ ཉིན་རྒས་ འཁོ ག ས་རེ ར ་སྤྲི ན ་བལ་གྱི ་ མལ་གོ ས ་རེ ་ བགོ ་ འགྲེམ་བྱས་ཤིང་། དེ་ཉིན་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་

སའི་སྣོད་ཧ་ཡང་ཁ་ཞེང་ཨིན་ཆི་(Inches) ༥༤ ཅན་ཞིག་ཞལ་འདེབས་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་རྒས་གསོ་ཁང་དེའི་

ནང་རྒས་འཁོགས་རྣམས་ལ་རྒྱུན་དུ་འཐུང་ཆུ་དང་། ཞལ་ལག་བཟོ་སྐོལ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་ཆུ་ཚགས་འཕྲུལ་

ཆས་ཆེན་པོ་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས།

༢༠༡༥ ལོའི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་རྒས་

འཛུགས་ཀྱི་ནང་སྲིད་དྲུང་ཆེ་འཁོར་ལྷ་ཚང་བསོད་ འཁོགས་ནད་པ་རྣམས་ལ་ངར་ལྕགས་ཀྱི་ཚ་དམ་

ནམས་སྟོབས་རྒྱལ་མཆོག་དང་། དྲུང་འཕར་ཚེ་ གྲངས་ ༢༥ ཞལ་འདེབས་སྤྲད་པ་དང་། དེ་དང་

དབང་སྒྲོལ་མ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་སོགས་ དུས་མཚུངས་སུ་རྒས་གསོ་ཁང་གི་རྒས་འཁོགས་

ཆེ ད ་ཕེ བ ས་ཀྱི ས ་རྒས་འཁོ ག ས་རེ ་ རེ འི ་ ཕྱག་ཏུ་ དང་ལས་བྱེད་ཡོ ང ས་ལ་ལག་དངུལ་ཧི ན ་སྒོར་ ཉལ་ཆས་གསར་པ་རེ་ཕུལ་ཞིང་། ཉལ་ཆས་དེ་ ༥༠༠ རེ་བཅས་ཁྱོན་ཧིན་སྒོར་དྲུག་ཁྲི་ ༦༠༠༠༠

དག་ནི་སྤྲིན་བལ་དང་ཕྱི་ཤུབ་གཉིས་ཀ་རྒྱུས་སྤུས་ ཙམ་ཞལ་འདེབས་སྤྲད་པས་མ་ཚད། དེ་བཞིན་ ལེགས་ཤོས་གྲས་ཡིན་པ་རེད།

གཞན་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་ཚོགས་པས་དྷ་ 77

རྒས་གསོ་ཁང་གི་སྒོ་དང་སྒེའུ་ཁུང་ཡོངས་ལ་རས་ ཡོལ་གསར་བཟོའི་རོགས་རམ་སོགས་བྱས་ཡོད།

གྷོ་བྷི་ཡོན་ཌི་ (Gobeyond) ཡིས་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས།

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་ གནས་ཁང་གི ས ་ལོ ་ ཉི ་ ཤུའི ་ རི ང ་ཕུལ་དུ་ བྱུང་བའི ་ ཞབས་ཞུ་བསྒྲུབས་པ་ལ་བཀྲ་

ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི་ངའི་སྤྲོ་སྣང་ངོ་མ་

ཞིག་རེད། ༢༠༡༠ ལོ་ནས་བཟུང་གྷོ་བྷི་ཡོན་ ཌི་ (Gobeyond) ཡིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་

སློབ་ཕྲུག་དང་ལྷ་ཚོགས་པའི་སློབ་ཕྲུག་བར་

གཉིས་ཕན་གྱི ་ སློ བ ་གཉེར་ལས་གཞི ར ་

མཉམ་ལས་བྱེད་པར་གཏོང་གི་ཡོད། རིག་ གཞུང་བརྗེ ་ རེ ས ་འདི ས ་ང་ཚོ འི ་ སློ བ ་ཕྲུག་

ཚོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཇི་ཐེབས་སྐོར་ཚིག་ཉུང་ ཉུང་ཞིག་གིས་འགྲེལ་བཤད་བྱ་ཐུབ། དེ་ནི་ ང་ཚོའི་སློབ་མ་རྣམས་ཁོང་ཚོའི་མི་ཚེ་དང་

འཛམ་གླི ང ་ལ་ལྟ་སྟངས་གསར་པ་དང་། བོད་མི་རིགས་དང་། རིག་གཞུང་། བོད་དོན་ སོ ག ས་ལ་མཁྱེན་རྟོ ག ས་ཡོ ད ་པ་སོ ག ས་

ཡང་དག་པའི ་ སྒོ་ནས་འཚར་ལོ ང ས་བྱེད་ བཞིན་པ་འདི་རེད།

ང་ཚོས་ཁྱེད་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ང་

ཚོའི་སློབ་མ་དང་ཁྱེད་ཚོས་ཞབས་ཞུ་སྒྲུབ་

བཞིན་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་དོན་སྙིང་གི་ཕྱུག་པའི་ཞབས་ཞུ་གནང་བཞིན་པར་བཀའ་དྲིན་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ང་ཚོར་མཚོན་ན་ང་ཚོའི་སློབ་ མ་རྣམས་རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱོད་པའི་ལེགས་སྐྱེས་བཟང་ཤོས་ཤིག་ནི་ཁོང་ཚོ་ལྷ་དང། གཉིས་ཕན་སློབ་གཉེར་གྱི་ཟླ་གྲོགས་སོགས་ལ་མཛའ་བརྩེའི་འབྲེལ་བ་གང་

ལེགས་ཆགས་པ་རྒྱུན་དུ་གོ་རྒྱུ་འདུག་པ་དེ་རེད། ཕལ་ཆེར་དེ་སྔོན་ལྷའི་ལས་གཞི་ལས་ཆ་ཤས་ལེན་མྱོང་མཁན་དང་། ཁོང་ཚོའི་ཕ་མ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཆས་ཁྱེད་ ཀྱི་ལས་གཞིའི་སྙིང་དོན་རྣམས་མཚོན་པར་བྱ་ངེས།

78

“ཞབས་ཞུའི་ལས་འཆར་དེས་བོད་རིགས་སྐྱབས་བཅོལ་བའི་སྐོར་ལ་གཏོས་ཆེ་བའི་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་སོང་། ཁོང་ཚོ་གཞན་ཡུལ་དུ་གྱར་བའི་གནས་ཚུལ་

ལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་ཙམ་མ་ཟད། དེས་རྐྱེན་པས་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ཡོད་པ་རྣམས་དང་ཡང་འབྲེལ་འདྲིས་ཡག་པོ་བྱུང་། ཁོང་ཚོར་ཨིན་ཡིག་སློབ་པ་དང་།

ཁོང་ཚོའི་མི་ཚེའི་འགྲོ་སྟངས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ནི་ངོ་མཚར་བའི་ཉམས་མྱོང་ཞིག་རེད།” ཁཱེ་ཐ་རཱ་ཡན་ (Kathryan) གྱིས། ༢༠༡༣

“ལྟ་སྟངས་གསར་པ་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་རཱི་བྷ་ཁཱ་ (Rebacca) ཕྱིར་སླེབས་བྱུང་ཞིང་། ལྟ་སྟངས་དེས་མོའི་མ་འོངས་པའི་མི་ཚེར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པའི་

ཡིད་ཆེས་ཡོད།” ལཱིན་དྷ་ (Linda) ཡིས། ༢༠༡༣

“ལྷའི་ཞབས་ཞུ་བརྒྱུད་ནས་ང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་དང་ལས་སླ་པོའི་ངང་ནས་འབྲེལ་བ་བྱེད་ཐུབ། ལྷས་ང་རང་བོད་ཀྱི་གནས་དོན་ལ་སེམས་ཚོར་ཆེན་པོ་ཡོད་

པར་བཟོས་བྱུང་།” ཇཱོ་ཧན་མེམ་ (John m) ཡིས། ༢༠༡༥

“བྱ་འགུལ་དེར་ང་དངོས་གནས་དགའ་པོ་བྱུང་ཞིང་མང་པོ་ཞིག་སྦྱངས་པ་ཡིན། རྒྱ་གར་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཉམས་མྱོང་དེ་ཧ་ཅང་ལེགས་པོ་ཞིག་རེད། ང་དེར་

ཕྱིན་པར་ཧ་ཅང་དགའ། གྷོ་བྷི་ཡོན་ཌི་ (Gobeyond) ཡིས་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ཞབས་ཞུའི་ཉམས་མྱོང་གསག་རྒྱུར་གོ་སྒྲིག་བྱེད་པ་དེ་ཁོང་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་ དེར་སྒྲུབ་བཞིན་པའི་ལས་དོན་ལ་རོགས་རམ་ཡོང་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་རེད།” མཱ་སི་ཝེལ་ (Maxwell H) གྱིས། ༢༠༡༧

“བོད་ནས་ཡོང་བའི་སྐྱབས་བཅོལ་བ་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ཅུང་ཟད་གཤིབས་པའི་ཉམས་མྱོང་དེས་ངའི་བུ་མོར་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཐེབས་འདུག དེས་བུ་

མོར་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཆེད་དུ་ལས་དོན་བྱེད་པར་ནུས་ཤུགས་སྤྲད་འདུག” མེ་ཁཱལ་ (Michael M) གྱིས། ༢༠༡༧

སྤྲོ་སྣང་དང་བཅས་ལྷའི་དུས་སྟོན་ལ་དགའ་བསུ་ཞུ་རྒྱུ་དང་། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་ནས་མཉམ་ལས་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་དང་གུས་འདུད་བཅས། འགན་

འཛིན་དྷན་མེ་ཡཱར་ (Dan Meyer) གྱིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༠ ཉིན།

79

ཨོམ་ཕརཱ་ཀཱ་ཤཱི་ཐེབས་རྩའི་འཚམས་འཕྲིན། ༄༅།། བརྩེ་བའི་ངག་དབང་ལགས་ཀྱིས་

གཙོས་པའི་ལྷའི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ལ། ལོ་ངོ་ཉི་ ཤུའི་དུས་དྲན་གྱི་མཛད་སྒོ་སླེབས་པར་བཀྲ་ཤིས་ བདེ་ལེགས་ཞུ་རྒྱུ་ནི་ང་ལ་མཚོན་ན་ཆེས་

དམིགས་བསལ་གྱིས་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། ང་

ནི་དེ་སྔོན་ལྷའི་དྭང་བླངས་པ་དང་དེང་སང་ཡང་ལྷ་ དང་མཉམ་ལས་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་སྟབས་ཚོར་

སྣང་དམི ག ས་བསལ་བ་ཡོ ད ་ཅི ང ་། ལྷས་ང་ལ་

སེམས་འགུལ་ཐེབས་ཏེ་ཨོམ་ཕ་རཱ་ཀཱ་ཤཱི་ (Omprakash) ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་

དང་། ཚོགས་པ་འདིའི་འགན་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་

སོ ག ས་ངའི ་ མི ་ ཚེ ་ དང་ལས་དོ ན ་ལ་འགྱུར་ལྡོག་ ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་བཤད་ཀྱང་རྫུན་དུ་འགྲོ་མི་སྲིད།

༢༠༠༤ ལོར་ང་ལྷ་ལ་ཡོང་ཞིང་། སྐབས་

དེར་ང་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་དང་བོད་པ་སྐྱབས་བཅོལ་

བར་ཨིན་ཇི་སློབ་འདོད་ཆེན་པོ་ཡོད། ངས་དེ་དུས་ རྒྱ་གར་དང་། བོད། དེ་བཞིན་ལྷས་སྒྲུབ་བཞིན་པའི་

ལས་དོན་གྱི་སྐོར་མང་པོ་མི་ཤེས། སྐབས་དེར་ང་

མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་མ་ཡིན་སྟབས་ངས་དྭང་བླངས་ པའི་གོ་སྐབས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པ་ཡིན།

སྟབས་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་ངའི་གྲོགས་པོ་དྷན་ཧྥར་མཱན་ (Dan Furman) ལོ་གཅིག་ཙམ་གྱི་སྔོན་ལྷ་ལ་འགྲོ་མྱོང་བ་དང་ཁོང་གིས་ང་བྱམས་པ་ཚེ་རིང་དང་

འབྲེལ་བ་བྱེད་དུ་བཅུག་བྱུང་། ངས་དྲན་ཚོད་ལ་བྱམས་པ་ཚེ་རིང་གིས་སྐབས་དེའི་ཨིན་ཇིའི་ལས་འཆར་གོ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་འདུག བྱམས་པ་ལགས་ཀྱིས་ང་ལྷ་ ལ་ཨིན་ཡིག་སློབ་པར་སྐད་བཏང་ཞིང་། མི་རིང་བར་ང་དང་། དྷན། (Dan) ང་གཉིས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ནཱེག་སི་མཱི་ཐི་ (Nick Smith) བཅས་དྷ་སར་འབྱོར་ ཞིང་། གཙུག་ལག་ཁང་གི་ལམ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་ལྷའི་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭར་ཨིན་ཇིའི་བརྡ་སྤྲོད་དང་། གླེང་མོལ་འཛིན་གྲྭར་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་ཟླ་བ་གསུམ་

ཙམ་བསྡད་པ་ཡིན། དེ་དུས་ངས་མ་ཤེས་མོད། འོན་ཀྱང་དེའི་སྐབས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་གིས་ང་ལ་བློ་སྟོབས་ཆེན་པོ་སྤྲད་ནས་ད་ལྟའི་ངའི་མི་ཚེའི་ལས་དོན་འདི་ 80

གཉེར་ཐུབ་པར་ཆགས་པ་རེད།

༢༠༠༤ ཟླ་ ༡༢ པའི་ནང་ང་ཕྱིར་ཨ་རིར་

འབྱོར་སྐབས་ལྷའི་དྭང་བླངས་བའི་ལས་འཆར་དེས་ སེམས་འགུལ་ཐེབས་ཏེ་ངས་ཨ་རི་བ་གཞན་ཚོར་

ང་དང་འདྲ་བར་ལྷ་དང་ལྷན་དུ་ཉམས་མྱོང་གསག་ རྒྱུར་རོ ག ས་བྱེད་འདོ ད ་བྱུང་ཞི ང ་། ཚོ ག ས་པ་

གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དྭང་བླངས་བའི་ཆེད་དུ་ རོགས་བྱེད་འདོད་བྱུང་། དེས་ང་ལ་ཨོམ་ཕ་རཱ་ཀཱ་

ཤཱི་ (www.Omprakash.org) ཞེས་པ་

མི་རྣམས་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གཉིས་སྨན་གྱི་སློབ་

གསོ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་མཛའ་འབྲེལ་འཛུགས་སའི་དྲ་ བ་འཛུགས་རྒྱུར་སྐུལ་ལྕག་ཆེན་པོ་བྱུང་། ལྷ་ནི་ང་

ཚོ འི ་ ཆེ ས ་ཐོ ག ་མའི ་ མཐུན་གྲོགས་ཚོ ག ས་པ་དེ ་

ཡིན་ལ། ཨོམ་ཕ་རཱ་ཀཱ་ཤཱི་ (Omprakash) ཡི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ལྷ་དང་མཛའ་འབྲེ ལ ་གྱི ས ་

ཤུགས་རྐྱེན་དང་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་།

དེ་རིང་ང་ཚོའི་འབྲེལ་ལམ་ཡུལ་ལུང་མི་འདྲ་

བ་ ༤༠ མ་ཟིན་ཙམ་གྱི་ནང་ཚོགས་པ་ ༡༦༠ ལས་ མང་བར་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་ཡོད། ད་དུང་ང་ཚོས་དྲ་

ཐོག་སློབ་གཉེར་བྱེད་ས་དང་། མ་དངུལ་འདུ་འགོད། གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་མང་པོ་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་ཚོང་གྲོགས་ཀྱི་ལས་འཆར་སོགས་མང་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད། དེ་ལྟར་ཚོགས་པའི་འགྱུར་འགྲོས་ལ་མ་ལྟོས་པར་ལྷ་ནི་ང་ཚོའི་སེམས་དབུས་སུ་ནམ་ཡང་གནས་བཞིན་མཆིས།

༢༠༡༥ ལོར་ངེད་ཚོགས་པའི་མཐུན་གྲོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ལ་ལྷའི་སྐུ་ཚབ་བློ་བཟང་རབ་གསལ་དང་། དྲི་མེད་ཚེ་རིང་གཉིས་ཆེད་ཕེབས་བྱུང་བར་དགའ་

གུས་ཆེན་པོ་ཞུ་བ་དང་། ཞན་པོ་ནཱེལ་ལགས་ཀྱིས་ལྷ་ལ་རྒྱུན་རིང་ཕྱག་ལས་གནང་བར་རྗེ་སུ་ཡི་རང་ཞུ་བཞིན་ཡོད།

མཇུག་ཏུ་ལྷའི་མ་འོངས་པའི་བྱ་གཞག་ལེགས་འགྲུབ་དང་། གོང་འཕེལ་ཡོང་བའི་སྨོན་འདུན་བཟང་པོ་དང་བཅས་ཝེ་ལིའི་ཨོའ ་ོ ཕན་ཧེམ་ (Willy Op-

penheim) གྱིས་ཟླ་ཚེས་བཟང་པོར། ཕྱི་ལོ་ ༡༠ ཚེས་ ༩ ཉིན།

81

ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་དང་། དཔལ་འབྱོར། དངུལ་རྩིས་སོགས་ཀྱི་སྐོར།

82

ལས་དོན་སྟངས་འཛིན་དང་ཐག་གཅོད།

ཚོགས་སྡེ་སྒྲིག་འཛུགས་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་ཆད་

ལྷག་པར་དུ་ལས་དོན་གང་ཅི འི ་ཐད་གཟབ་ དགེ་རྩའི་ཚོགས་མི་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་

ཁྲིམས་སྒྲིག་ལག་བསྟར་གྱིས་སྟངས་འཛིན་འོག་ ནན་གྱིས་ལག་བསྟར་དང་། སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་ ཆུང་དང་། དེ འི ་ ནང་ནས་ཚོ ག ས་གཙོ ་ དང་། ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་ཁྲིམས་མཐུན་དང་། དྲང་ སྒེར་ལ་རྡབ་གསིག་གནོད་པ་མི་ཡོང་བ་རྩ་དོན་དུ་ ཚོགས་གཞོན། དྲུང་ཆེ་གསུམ་གྱིས་འགན་

བདེན། འདྲ་མཉམ་བཅས་གཞི་རྩར་བཞག་སྟེ་ལས་ འཛིན་པའི་ཐོག བོད་པས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་ ཁུར་རྐང་ལེ ན ་འོ ག ་དུས་ནས་དུས་སུ་གྲོས་

དོན་སྒྲུབ་དགོས་པ་སྨོས་མེད་ཁར། ང་ཚོའི་ཚོགས་ པའི ་ ཚོ ག ས་སྡེ ་ ཞི ག ་ཡི ན ་པའི ་ ཆ་ནས་བོ ད ་མི ་ བསྡུར་གྱིས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་མ་ པའི ་ ལས་དོ ན ་ཡང་བོ ད ་པའི ་ སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཙམ་མ་ རིགས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་དང་ལྟ་སྤྱོད་ ཟད། ད་དུང་སློབ་སྟོན་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཡོད་

ཡིན་པར་ཕྱི་ནང་གི་ཚོགས་སྡེ་དང་མི་རིགས་འདྲ་ ཀྱི་རྒྱ་ལས་མ་བརྒལ་བ། ལས་དོན་ཐག་གཅོད་དང་ པ་དེ འི ་ ནང་ཚོ ག ས་པ་འདི ་ གསར་འཛུགས་

མིན་དང་འབྲེལ་འདྲིས་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅིང་། སྤྱིར་ ལས་འཆར་གསར་བཏོད་ཀྱིས་མཚོན་པའི་དཔལ་ གནང་མཁན་དང་། འགན་འཛི ན ་ཟུར་པ་

ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་གཞན་ཕན་ འབྱོར་དང་དངུལ་རྩི ས ་སྟངས་འཛིན་ཡོངས་ སོགས་ལས་གྲུབ་པའི་ཚོགས་པ་འདི་ཉིད་འགོ་ དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཡིན་པར་སོང་། ལས་ རྫོགས་ཚོགས་ཆུང་རང་ནས་ཐག་གཅོད་ཀྱིས་ཕྱི་ འཛུགས་སྐབས་ནས་འབྲེལ་བ་ཆགས་པའི་མི་

རི མ ་དང་ལས་གཞི ་ གསར་གཏོ ད ་བྱེད་སྐབས་ གསལ་ནང་གསལ་ཡོ ང ་བར་འབད་བརྩོ ན ་རྒྱུན་ སྣ་ཤ་སྟག་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་ཚོར་ལས་དོན་གལ་

འཕྲལ་ཕུགས་རྒྱང་གསུམ་ལ་སྤྱི་ཚོགས་རང་ལ་ འཁྱོངས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། ཚོགས་པ་འདིར་མཚོན་ན་ ཆེ འི ་ རི ག ས་ལ་བཀའ་འདྲི་དང་གྲོས་བསྡུར་ ཕན་བདེ་བསྐྲུན་རྒྱུའི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཀུན་སློང་ འགན་ཁུར་དང་། ལས་དོན་ཐག་གཅོད། ལག་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འཁྱེར་གྱི་ཡོད།

བསྟར་གྱི ་ བརྒྱུད་རི མ ་ཡོ ང ས་རྫོ ག ས་ཡི ད ་ཆེ ས ་ 83

དཔལ་འབྱོར་དང་དངུལ་རྩིས་སྐོར།

ཚོ ག ས་པ་ཞི ག ་གསར་འཛུགས་ཀྱི ས ་མུ་ བོ་ནི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འགྲོ་སོང་རྒྱ་ཆེན་བཏང་བ་ སྲིད་བྱུས་ནི་རྒྱས་སྤྲོས་རྒྱུ་ངོམ་དང་། བག་མེད་

མཐུད་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་བྱས་ཏེ་དམིགས་ ལས་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། ཚོགས་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ ཆུད་ཟོས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་ཐོག རང་འཚོ་དང་རྒྱུན་ ཡུལ་དང་འཆར་གཞི་ལྟར་ལེགས་གྲུབ་ཡོང་བའི་

ལས་དོན་བྱེད་པར་དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཐུན་རྐྱེན་

མེད་ཐབས་མེད་པ་ཡིན། སྤྱི་ཚོགས་དང་མི་སྒེར་

ལ་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ལས་དོན་ཆེ་ཕྲ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ རུང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱབ་རྟེན་མེད་ན་ལས་དོན་

གྲུབ་འབྲས་ལྡན་ཞི ང ་དམི ག ས་ཡུལ་དང་མཐུན་

པའི་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་མེད་སྟབས། འདས་པའི་

མི་ལོ་ཉི་ཤུའི་རིང་ང་ཚོའི་ཚོགས་པར་མཚོན་ན་ སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་དོན་དང་ཡར་རྒྱས་ཆེད་ལས་

ཞིག་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་ལག་བསྟར་གྱིས་གཡུར་ དུ་ཟ་བའི་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་ཡོད། ལས་དོན་དེ་དག་

ཡོངས་རྫོགས་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་བྱུང་བར་གཙོ་

84

རོགས་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཚང་མས་གསལ་

པོ་མཁྱེན་རྟོགས་སླད། ལོ་ལྟར་ཚོགས་པའི་ལས་ བསྡོ མ ས་དང་མཉམ་དུ་ལོ ་ གཅི ག ་གི ་ བྱུང་སོ ང ་

སྐོར་མྱུར་འཕྲིན་བརྒྱུད་འབུལ་གཏོ ང ་ཞུ་བཞི ན ་ ཡོད་པར་མ་ཟད་། ང་ཚོའི་དྲ་ཚིགས་དང་འབྲེལ་ གཏུག་དུས་དེབ་བརྒྱུད་ནས་ཡོངས་བསྒྲགས་བྱེད་

ཀྱི་ཡོད། ལྷག་དོན་དུ་རོགས་ཚོགས་ཁག་ནས་ རོགས་དངུལ་རག་རྗེས་ལས་འཆར་ལག་བསྟར་ གྱི ས ་རོ ག ས་དངུལ་གྱི ་ ཕན་འབྲས་དང་དངུལ་

གནས་ཐུབ་པར་འབད་བརྩོ ན ་བྱེད་བཞི ན ་ཡོ ད ་ དངུལ་རྩི ས ་ཀྱང་གནས་ཡུལ་གཞུང་གི ས ་ངོ ས ་ ཅི ང ་། དམི ག ས་བསལ་ལས་འཆར་ཁག་ཕུད། ལེན་ཡོད་པའི་ཁྱད་ལས་རྩིས་པས་རྩིས་ཞིབ་དང་

འཛི ན ་སྐྱོང་དང་རྒྱུན་གྲོན་ནི ་ རོ ག ས་ཚོ ག ས་ལ་ འབྲེ ལ ། སྙན་ཐོ ་ འདོ ན ་གྱི ་ ཡོ ད ་ཅི ང ་། རྒྱ་གར་ བརྟེན་མ་དགོས་པར་ད་བར་རང་འཚོའི་ངོ་བོ་ཐོག་ དབུས་གཞུང་དཔྱ་ཁྲལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཚོགས་

རྩི ས ་སོ ག ས་ཆེ ད ་ལྷག་མེ ད ་པར་ལས་བསྡོ མ ས་

འབུལ་ལམ་ཞུས་ཏེ ་རོགས་ཚོགས་ཚང་མས་ང་

ཚོའི་ལས་བསྡོམས་ལ་གདེང་འཇོག་དང་བསྔགས་ བརྗོད་ཡང་ཡང་ཡོང་གི་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ཁྲིམས་མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་

གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་ པའི་དངུལ་རྩིས་ལ་ཞིབ་བཤེར་གྱིས་དག་མཆན་ བྱས་པ་ནས་ད་བར་ཡོང་འབབ་ཁྱོན་བསྡོམས་ཨ་ ཚོགས་པ་འདི་ཉིད་གནས་ཡུལ་གཞུང་ལ་ཁྲིམས་ གནང་གི་ཡོད། དཔལ་འབྱོར་གྱི་གནས་སྟངས་སྦ་ སྒོར་ ༧༤༣༤༠༣ དང་འགྲོ་སོང་ཆ་མཚོན་ན་

མཐུན་དེབ་སྐྱེལ་བྱས་པ་ནས་བཟུང་། ཚོགས་པའི་ གསང་མེད་པར་ཕྱི ་ གསལ་ནང་གསལ་གྱི ས ་ ཁྱོན་བསྡོམས་ཨ་སྒོར་ ༧༦༢༠༤༨ ཡིན་ཞིང་།

85

ད་བར་ལས་འཆར་རང་ལ་འགྲོ་སོ ང ་བཏང་བ་ གལ་ཆེའི་ལས་འཆར་གཞན་ཁག་ཅིག་ཡར་རྒྱས་ རོགས་དངུལ་སོགས་དགོས་མཁོ་ཆེན་པོ་ཆགས་ བསྡོམས་ཨ་སྒོར་ ༣༦༨༥༨༩ དང་འཛིན་སྐྱོང་ དང་ལག་བསྟར་བྱེད་པར་གཏོང་ཕོད་ཆེ ་ བའི ་ ཀྱི་ཡོད་པ་ནི་སྨོས་མེད་རེད། ཆེད་དུ་འགྲོ་སོང་བཏང་བ་ཨ་སྒོར་། ༣༦༧༥༧༢ རོ ག ས་ཚོ ག ས་དང་མི ་ སྒེར་སོ ག ས་ཀྱི ས ་རྒྱབ་ ཚོགས་པའི་ས་ཁང་དང་འཛིན་ཆས་སོགས་རིན་ སྐྱོར་མེད་ཐབས་མེད་པ་ཆགས་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་

ཐང་ཚོད་རྩིས་ལྟར་ན་ཨ་སྒོར་ ༧༡༦༧༦༤ ཡིན་ ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ཏེ་དམིགས་བསལ་གྱི་ པ་རེད།

ང་ཚོའི་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་ཀྱི་ལས་རིམ་

དང་། སློབ་ཕྲུག་དང་དྭང་བླངས་པ་ཚོར་ལྷའི་ཞི་

བའི་ཚལ་དུ་སྡོད་གནས་གོ་སྒྲིག་སོགས་ཀྱི་ཡོང་ སྒོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོགས་པའི་ཉིན་རེའི་ལས་འཆར་

ཁག་རང་ཁ་རང་གསོ ་ ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོ ད ་ཅི ང ་།

དཔེར་ན། སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭ་ཁག་དང་། ཀམ་པུ་ ཊར་འཛིན་གྲྭ། གཞན་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་

སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་། དགོས་ངེས་ཀྱི་ལས་ གཞི། དཔེར་ན། ལྷའི་སྤྱི་ཐབ་དང་། འབྲེལ་གཏུག་

དུས་དེབ། འཐུང་ཆུ་གཙང་བཟོ། མིག་དང་སོའི་

སྨན་བཅོ ས ་ལྟ་རྟོ ག ས། གཉེ ན ་ནད་རེ ག ་དུག་ (HIV) དང་། (AIDS) ལྟ་བུ་དང་། ཁོར་ཡུག་ སྐོར་གོ་རྟོགས་སྤེལ་བའི་ལས་འགུལ་སོགས་ཚུད་ ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི ་ ལོ ་ ༢༠༡༤ ལོ ར ་ཚོ ག ས་པའི ་ དཔལ་

འབྱོར་འདུ་འགོད་ཆེད་ལྷ་བོད་ཀྱི་ལུགས་མཐུན་ བཟོ ་ ཚོ ང ་ལས་ཁང་གསར་འཛུགས་བྱས་ཤི ང ་།

བཟོ་ཚོང་ལས་ཁང་གསར་འཛུགས་དགོས་པའི་

དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་ཚོགས་པས་སྤྱི་ཚོགས་ ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་ཁག་རྒྱུན་གནས་ཆེད་དཔལ་

འབྱོར་ཡོང་ཁུངས་སུ་དམིགས་པ་ཞིག་དང་།

གཉིས་པ་ང་ཚོའི་བཙན་བྱོལ་སྤྱི་ཚོགས་ནང་བཟོ་

སྐྲུན་བྱེད་བཞི ན ་པའི ་ ལག་བཟོ འི ་ ཐོ ན ་སྐྱེད་ཁག་ ཕྱིར་ཚོང་གི་ཐབས་ལམ་འཚོལ་རྒྱུའི་ཆེད་ཡིན་ལ།

དེ ར ་མ་ཟད་ང་ཚོ ས ་ད་དུང་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ བཟོ ་ ཚོ ང ་ལས་ཁང་འདི ས ་ཚོ ག ས་པའི ་ དཔལ་ ལས་དོ ན ་ཁག་མང་པོ ་ ཞི ག ་རོ ག ས་དངུལ་མེ ད ་ དགོ ས ་མཁོ ་ དང་འཚམས་པའི ་ ལས་འཆར་དང་ འབྱོར་ལ་ཕན་ཐོགས་གང་ལེགས་བྱུང་བཞིན་ཡོད། པའི ་ ཐོ ག ་ནས་ལག་བསྟར་ཐུབ་ཀྱི ན ་ཡོ ད ་ཀྱང་། བྱེད་སྒོ་གསར་པ་འགོ་འཛུགས་བྱེད་པའི་སྐབས་ 86

ཁང་པ་གསར་ཉོ་དང་བེད་སྤྱོད།

ཚོགས་པའི་ལས་དོན་ལོ་རེ་བཞིན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་སོང་བ་དང་བསྟུན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་དྷ་ས་མེག་ལོར་དུ་ས་ཁང་གསར་ཉོ་བྱེད་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་དང་

འབྲེལ། ཁང་བདག་དང་མཉམ་དུ་གན་རྒྱ་བཞག་སྟེ་ས་ཁང་གསར་ཉོ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་ཆེད་དུ་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་དང་ཐབས་འཚོལ་གནང་རྗེས། ཁང་

པའི་ཆེད་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ལམ་ལྷོང་བྱུང་སྟེ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་ཁང་པ་གསར་ཉོའི་བུ་ལོན་ཆ་ཚང་ཆད་ལྷག་མེད་པར་ཁང་བདག་ལ་སྤྲད་ཐུབ་པ་བྱུང་ ཡོད། ད་ལྟའི་ཆར་ས་ཁང་འདིར་གཙོ་བོ་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཐབ་དང་། དེ་བཞིན་དྭང་བླངས་པ་དང་རིག་གཞུང་བརྗེ་རེས་གནང་མཁན་གྱི་སློབ་ཕྲུག་ཚོ་ བཞུགས་གནས། ཚོགས་འདུ་འཚོགས་ས། ལས་ཤག་སོགས་ལ་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བཞིན་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་གསར་རྒྱག་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་སྟེ། ཚོགས་ཁང་འདིའི་ནང་ཚོགས་འདུ་དང་། བགྲོ་གླེང་། ཟབ་སྦྱོང་འཚོགས་

སོགས། མདོར་ན་ས་ཁང་འདི་ནི་ཚོགས་པའི་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་བྱེད་ས་གཙོ་བོ་དང་། ཚོགས་པ་འདི་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་རྒྱུར་མཐུན་རྐྱེན་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།

87

ཪཱ་སི་ཊི་ཁི་པཱ་ཐི་ཝེ་ (Rustic Pathways) ཡི་འཚམས་འཕྲིན།

༄༅།། ང ག་དབང་ལགས་བཀྲ་ཤི ས ་བདེ ་ ལེ ག ས། ལྷ་སྤྱི ་

ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཁང་གིས་བོད་རིགས་ཆབ་སྲིད་སྐྱབས་བཅོལ་ བར་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུའི་རིང་གི་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ བྱས་པ་ལ་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ། ལྷ་ཚོགས་པས་བོད་རིགས་

སྐྱབས་བཅོལ་བ་དང་། ལྷའི་གྲོགས་པོ་རྣམས། དྭང་བླངས་པ། རྒྱ་ཆེ་ བའི་མཐུན་གྲོགས་ཚོགས་སྡེ་སོགས་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་ རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྤྲད་ཡོད།

ཪཱ་སི་ཊི་ཁི་པཱ་ཐི་ཝེ་ (Rustic Pathways) ཡི་སློབ་

ཕྲུག་ཚོས་ ༢༠༠༦ ལོ་ནས་བཟུང་དྷ་ས་དང་། ཨཱོར་ལན་གསར་པ་ (New Orleans) ཨ་རི་སོགས་སུ་ལྷ་ལ་དང་བླངས་བྱེད་

བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ང་ཚོའི་སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལྷ་རུ་གཉིས་ སྨན་སློབ་གཉེར་གྱི་ཟླ་གྲོགས་དང་ལྷན་དུ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་དེ་རྒྱ་

གར་དུ་བསྐྱོད་པའི་ཁོང་ཚོའི་ཉམས་མྱོང་ནང་ནས་བཟང་ཤོས་དེ་

ཡིན་སྐོར་ཤོད་ཀྱི་འདུག ང་ཚོས་ལྷ་དང་མཉམ་ལས་བྱས་ནས་བྱུང་ བའི་བྱམས་བརྩེ་དང་། ཤེས་རབ། ནུས་སྟོབས་སོགས་ཀྱི་བཀའ་

དྲིན་དྲན་བཞིན་ཡོད།

ལོ་ཉི་ཤུར་འབད་བརྩོན་དང་། བྱམས་བརྩེ། གཏོང་ཕོད་སོགས་

ཀྱིས་བརྟན་ཅིང་ལམ་ལྷོངས་ཅན། མ་འོངས་པའི་ལོ་མང་པོར་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་ངེས་པའི་ད་ལྟའི་ལྷ་འདི་བསྐྲུན་པ་རེད།

མཛའ་བརྩེ་དང་གུས་འདུན་ཆེན་པོ་བཅས་ཪཱ་སི་ཊི་ཁི་པཱ་ཐི་ཝེ་ (Rustic Pathways) གྱི་ཚོགས་གཙོ་ཁཱི་རེ་སི་སཱི་ཋེ་ཁེ་ཆི་ (Chris Sta-

kich) ཡིས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༢ ཉིན།

88

རྩ་ཆེའི་གཟེངས་རྟགས་གསུམ་ཐོབ་པའི་སྐོར།

དེ་དག་ལ་མཉམ་ཞུགས་གང་ལེགས་གནང་ཡོད་ པ་དེར་ངོས་འཛིན་དང་ཆེ་མཐོང་བྱས་པ་ཡིན་སྐོར་ བརྗོད་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༩ ཉིན་ལྷ་སྤྱི་

ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་

ལྷོ་ཨེ ་ ཤེ ་ ཡའི ་ ནང་གི ་ གཞུང་འབྲེ ལ ་མི ན ་པའི ་ ཚོགས་པའི་ནང་ནས་ “དྲ་ཚིགས་དང་དྲ་བའི་ཡོ་ བྱད་བེད་སྤྱོད་ཆེས་ཡག་ཤོས་གཏོང་མཁན་’’ གྱི་

གཟེངས་རྟགས་ཨང་དང་པོ་དེ་ཐོབ་ཡོད་པ་རེད། ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ ཁང་གི་འགན་འཛི ན ་གཞོན་པ་བློ་བཟང་རབ་

གསལ་ལགས་དང་། དྲུང་ཆེ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ ལགས། ལས་འཆར་ལས་བྱེད་རྡོ་རྗེ་སྐྱིད་ལགས་ བཅས་མཛད་སྒོར་ཆེད་བཅར་གྱིས་ཚོགས་པའི་

ཚབ་ཞུས་ནས་གཟེངས་རྟགས་བླངས་ཤིང་།

སྐབས་དེར་དྲུང་ཆེ་ཚེ་རིང་དབང་འདུས་ལགས་

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་དྷ་ས་ས་ ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ ཀྱི ས ་ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལྟེ ་

གནས་འགོ་འཛིན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག ཀྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། ཚོགས་པའི་འགན་ གནས་ཁང་དང་ཚོགས་པའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་

དྷ་ས་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་ འཛི ན ་གཞོ ན ་པ་བློ་བཟང་རབ་གསལ་ལགས་ ངོ་སྤྲོད་དང་། འདེམས་སྒྲུབ་པ་དང་མི་མང་གི་དྲི་ ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དེ་བསྐོང་ཚོགས་ མཛད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་ཀྱི ས ་ཚོ ག ས་པའི ་ སྐུ་ བར་ལན་འདེབས་བྱས། མཛད་སྒོ་དེ་རྒྱ་གར་གྱི་ སྐབས། སྲིད་ཚབ་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་དངོས་ ཚབ་གནང་སྟེ ་ བྱ་དགའ་དེ ་ བླངས་པ་རེ ད ། ས་ རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི་གསར་པར་རྒྱ་གར་རང་བྱུང་བསྟི་ གྲུབ་ཚེ ་ རི ང ་མཆོ ག ་གི ས ་ཚོ ག ས་པ་ཁ་ཤས་ལ་ གནས་འགོ ་ འཛི ན ་གྱི ས ་ལྷ་ལ་ཁོ ར ་ཡུག་གཙང་ གནས་ཁང་དུ་ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་གྲངས་

ཐུགས་རྗེ ་ ཆེ ་ ཞུའི ་ བྱ་དགའ་དང་། སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ བཟོའི་བྱ་དགའ་དེ་ནི་ལྷའི་ལས་བྱེད་དང་། སློབ་མ། རི ག ས་ནུས་སྤེ ལ ་ཐེ བ ས་རྩ་ཁང་ (Digital ཞབས་ཞུའི་བྱ་དགའ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་ དྭང་བླངས་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་ཉིན་མོ་དང་། Empowerment Foundation)

དགའ་སོགས་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་དགའ་འདྲ་མིན་ སའི་གོ་ལའི་ཉིན་མོ་བཅས་ལ་དུས་ནས་དུས་སུ་དྷ་ དང་། ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་གཞུང་འབྲེ​ེལ་མ་ གནང་ཡོ ད ་ཅི ང ་། ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ སའི་གཡས་གཡོན་གྱི་ཁོར་ཡུག་གཙང་བཟོ་དང་། ཡིན་པའི་ཚོགས་པའི་དྲ་བྱང་ (org) གསར་བཟོ་ 89

མཁན་ (Public Interest Registry) གཟེངས་རྟགས་ཨང་གཉིས་པ་དེ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། ཞུས་ནས་གཟེངས་རྟགས་བླངས་ཤིང་། དྲུང་ཆེ་

མང་ཚོགས་ཁེ་ཕན་དེབ་སྐྱེལ་ལས་ཁུངས་གཉིས་ རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་གྱི་ འབྲུག་བསྟན་སྐྱིད་ལགས་ཀྱི ས ་ལྷ་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་གོ་སྒྲིག་འོག ཐོག་མར་སྡེ་ཚན་ གྲངས་རིགས་ནུས་སྤེལ་ཐེབས་རྩ་ཁང་ (Dig- ཞབས་ཞུ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལྟེ ་ གནས་ཁང་དང་།

མི་འདྲ་བ་དྲུག་གི་འོས་གཞིའི་ནང་ལྷོ་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ ital Empowerment Founda- ཚོགས་པའི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ངོ་སྤྲོད་དང་། རྒྱལ་ཁབ་རྒྱ་གར་དང་། བལ་ཡུལ། པཱ་ཀི་སི་ཐན། tion) གིས་གོ་སྒྲིག་འོག ལྷོ་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ནང་ འདེམས་སྒྲུབ་པ་དང་མི་མང་གི་དྲི་བར་ལན་

ཨ་ཧྥ་གྷན་ནི་སི་ཐན། བྷང་ལ་དྷི་ཤི། འབྲུག སིང་ གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པས་བརྡ་འཕྲིན་ འདེབས་བྱས། ཐོག་མར་ལྷོ་ཨེ་ཤེ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ གྷ་ལ། མལ་དྷི་ཝས་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་བརྒྱད་ཀྱི་ བེད་སྤྱོད་ཆེས་ཡག་ཤོས་གཏོང་མཁན་རྟིང་མའི་ རྒྱ་གར་དང་། བལ་ཡུལ། ཨ་ཧྤི་གྷ་ནི་སི་ཐན། པཱ་

ནང་ནས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་གྲངས་ འདེམས་སྒྲུབ་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཐེངས་གསུམ་པ་དེ་ཕྱི་ ཀི་སི་ཐན། སིང་ག་ལ། བྷང་ལ་དྷེ་ཤེ་བཅས་ཀྱི་

༢༢༥ འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ཡོ ད ་པ་དང་། “དྲ་ ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༤ ནས་ ༥ བར་ཉིན་ ནང་བརྟེན་གཞི་བྱས་ཡོད་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་ ཚིགས་དང་དྲ་བའི་ཡོ་བྱད་བེད་སྤྱོད་ཆེས་ཡག་ གྲངས་གཉི ས ་རི ང ་རྒྱ་གར་གྱི ་ རྒྱལ་ས་ལྡི་ལི ་ པའི ་ ཚོ ག ས་པ་སྟོ ང ་ཕྲག་མང་པོ ་ ཡོ ད ་པའི ་ ནང་

ཤོས་གཏོང་མཁན་” ཞེས་པའི་སྡེ་ཚན་དེའི་ནང་ གསར་པའི་ཧཱ་བྷེ་ཊ་ཊི་སན་ཊར་ (Habitat ནས་། བརྡ་འཕྲིན་བེ ད ་སྤྱོ ད ་ཡག་ཤོ ས ་གཏོ ང ་ ནས་བྱ་དགའ་ཨང་དང་པོ་ཐོབ་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༥ ཉིན་ལྷ་སྤྱི་

ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ ལ་ལྷོ་ཨེ་ཤེ་ཡའི་ནང་བརྟེན་གཞི་བྱས་ཡོད་པའི་

གཞུང་འབྲེ ལ ་མི ན ་པའི ་ ཚོ ག ས་པའི ་ བརྡ་འཕྲིན་

བེད་སྤྱོ ད ་ཆེས་ཡག་ཤོས་གཏོང་མཁན་གྱི ་

Centre) རུ་འཚོ ག ས་ཡོ ད ་ཅི ང ་། ལྷ་སྤྱི ་ མཁན་སྡེ་ཚན་བརྒྱད་ལ་ཆ་བགོས་ཀྱིས་ཚོགས་ ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ སྡེ་གྲངས་ ༣༠༧ འདེམས་སྒྲུབ་བྱས་ཡོད་པ་དང་

གི་འགན་འཛིན་གཞོན་པ་བློ་བཟང་རབ་གསལ་ ། དེ་དག་ནང་མཐའ་མའི་འདེམས་སྒྲུག་སྐབས་ལྷ་ ལགས་དང་། དྲུང་ཆེ་འབྲུག་བསྟན་སྐྱིད་ལགས། སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ལྟེ ་ གནས་ ལས་དྲུང་ཚེ ་ རི ང ་དབང་འདུས་ལགས་བཅས་ ཁང་ལ་གཟེངས་རྟགས་དང་བྱ་དགའ་ཨང་གཉིས་

མཛད་སྒོར་ཆེ ད ་བཅར་གྱི ས ་ཚོ ག ས་པའི ་ ཚབ་ པ་ཐོབ་ཡོད། གཟེངས་རྟགས་མཛད་སྒོ་གཉིས་ 90

ཀའི་སྐབས་ཚོགས་སྡེ་སོ་སོས་དུས་ཡུན་སྐར་མ་ མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཁྱོན་མི་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་འགའ་ azine) སོགས་འགྲེམས་སྤེལ་རྒྱ་ཆེར་བྱས་ ༡༥ རི ང ་ཚོ ག ས་པའི ་ ལས་དོ ན ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་དང་། ཤས་འདུ་འཛོམས་སར་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ སྟབས། བོད་དང་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་སྐོར་

ཚོགས་པའི་ལག་དེབ་འགྲེམས་སྤེལ། ཚོགས་ དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངོ་སྤྲོད་ལབ་དེབ་ ལའང་ངོ་སྤྲོད་དང་འགྲེལ་བརྗོད་གང་ལེགས་ཐུབ་ ཁང་གི ་ གཡས་གཡོ ན ་དུ་པར་རི ས ་དང་འགྲེལ་ དང་། ཁོར་ཡུག་གོ་རྟོགས་ལག་དེབ། ལྷག་པར་དུ་ པ་བྱུང་ཡོད། བཤད་ཡོད་པའི་འཕྲད་དར་སོགས་བསྒྲེངས་ཏེ་ འབྲེལ་གཏུག་དུས་དེབ་ (Contact mag-

91

ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ལུའུ་ཛི་ཡ་ན་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཚོགས་པ་དང་། ཐུ་ལན་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་། བོད་ཀྱི་ཐེབས་རྩ། ཨུ་སི་ཊུ་ལི་ཡ་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོགས་པ། མིཀ་

སི་ཀོ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ། ཐའེ་ཝན་མང་གཙོའི་ཐེབས་རྩ། སུད་སི་བོད་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ཚོགས་པ། རི་སི་ཊི་ཁི་པ་ཐི་ཚོགས་པ། ལོ་ཡོ་ལཱ་གཙུག་ལག་སློབ་

གཉེར་ཁང་། ཨ་རིའི་རོ་ཊར་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་ཚོགས་པ། ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐེབས་རྩ། ལུའུ་ཛིཡ་ན་ཡོ་ཤོ་ནར་སྨན་ཁང་། སན་ཊི་ནི་རི་མཐོ་སློབ། གྷོ་བྷེ་ཡོན་ཌི་ ཚོགས་པ། ཨིན་ཡུལ་ངལ་སེལ་ཐེབས་རྩ་ཁང་། གཞན་ཡང་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་བཅས་ལ་ང་ཚོའི་ཚོགས་པ་དང་ཚོགས་པའི་ལས་འཆར་ཁག་གི་ཁེ་ཕན་ ཐོབ་མཁན་ཚང་མའི་ཚབ་ཞུས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན།

དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་ཕེབས་པའི་གཏོང་ཕོད་དང་ལྷག་བསམ་ཅན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་། དྭང་བླངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆ་རྐྱེན་ཞན་

པའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་རོགས་རམ་འདི་ལྟ་བུ་གནང་བར་ཕན་ཐོགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་གྱི་གྲུབ་འབྲས་འདི་དག་ཐོན་ཡོང་དུས་ང་

ཚོར་ཡང་སེམས་འགུལ་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཅུག་སོང་ལ། མ་འོངས་པར་མུ་མཐུད་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་དོན་སྒྲུབ་རྒྱུར་བློ་སྤོབས་འཕར་མ་སྟེར་བྱུང་། ཁྱེད་ཚོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་མཉམ་ལས་མེད་ན་ང་ཚོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་འཆར་ཁག་ལམ་ལྷོང་དང་འདི་ལྟ་བུའི་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཤིག་ཡོང་མི་ཐུབ་པས་

སླར་ཡང་སྙིང་དབུས་ནས་ཐུགས་རྗེ་ཤིན་ཏུ་ནས་ཆེ་ཞུ་བཞིན་ཡོད། མ་འོངས་པར་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་། ལམ་སྟོན། མཉམ་ལས་སོགས་མུ་མཐུན་

ཡོང་བའི་རེ་སྨོན་ཤུགས་དྲག་དང་བཅས་ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ནས།།

92

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་སློབ་སྟོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི།

ནེལ་གྷུ་ཌི་རི།

བྱམས་པ་ཚེ་རིང་།

བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེ།

ལུ་རྭ་མན་ལེ།

93

འབྲུག་བསྟན་སྐྱིད།

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལས་ཟུར་དང་ལས་ཐོག་སྐོར།

94

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ལས་ཟུར་དང་ལས་ཐོག་སྐོར།

95

ལྷ་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་དང་ཤེས་ཡོན་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྩོམ་སྒྲིག་དང་པར་སྐྲུན་ཞུས། Compiled & Published by: Lha Charitable Trust Temple Road, Mcleod Ganj Dharamshala, Distt. Kangra, H.P. 176219 India Phone: 01892-220992, 9882323455 Email: office@lhasocialwork.org Websites: www.lhasocialwork.org, www.samdhongrinpoche.com www.contactmagazine.net, www.tibetnature.net www.tibetfairtrade.com

Printed at New Delhi by: Norbu Graphics

96

97