A-1
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
ÈGÈGUÚ}¢¢Ýï : çÁ¢S¢ Ýï: çÁ¢S¢ }¢éÛ¢ ÐÚÜïU »ÜU MÎïRUТÜU UÚ}¢¢Ýï}¢é}¢éSS¼G¼GÈÈGU¢GU¢ ТS¢Ï¢¢Ú }¢ïÚ¢ÎéçÁ¢G ãé±¢ ÐÉG ¥¢ñ¢Ú¥ËH¢ã ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéM©S¢Îï ТÜU Ý ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J
çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥G¢
¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜUG¢çÎÚè Ú-…G±è ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜUG ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü Îé¥G¢ ÐÉG …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J Îé¥G¢ ²ïã ãñ : Hèç…²ï ¼Ú…}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï ¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï J Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J ¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢ ± Ï¢ÜUGè¥G ± }¢çxGÈUGÚ¼ 13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ²ïã çÚ„¢H¢ (xæéGS¨ï ÜUæ §GHæ…)
à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼ ¥GËH¢}¢¢ Ýï ©Îêü }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §„ çÚ„¢Hï ÜU¢ï çã‹Îè ÚS}¢éH ¶G¼G }¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ ÐïࢠçÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï ࢢ»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J §„ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Т»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï (Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢ ²¢ §ü-}¢ï§H) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ „±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
Ú¢çÏ¢¼G¢ : }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è) }¢ÜU-¼-Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, ç„HïvÅïÇ ã¢©„, ¥çHÈGU ÜUè }¢çS…Î ÜïU „¢}¢Ýï, ¼èÝ ÎÚ±¢…G¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î-1, x¢é…Ú¢¼
MO. 9374031409 • E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
1
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
(786) ÈïGUãçÚ¨ (92) ¨ÈGUãGæ
©G‹±æÝ
¨ÈGUãGæ
xæéGS¨ï ÜUæ §GHæ…
2
xæéGS¨æ ÚæïÜUÝï ÜUè ÈGU…GèH„
13
àæñ„GæÝ ÜïU „èÝ …æH
2
…±æÏæè ÜUæÚ±æ§ü ÐÚ àæñ„GæÝ ÜUè ¥æ}æÎ
14
…æïï ™éÐ Úãæ ©¨ Ýï Ý…æ„ Ðæ§ü
15
©G‹±æÝ
¥v¨Ú Hæïxæ xæéGS¨ï ÜïU ¨ÏæÏæ …ã‹Ý}æ }æï¢ …滢xæï
5
ÜUÚ |æHæ ãæï |æHæ
15
xæéGS¨ï ÜUè „æ’ÚèÈUG
5
ÝÚ}æè …GèÝ„ ÏæwGàæ„è ãñ
16
“xæéGS¨ï ¨ï ÚÏÏæï ÐæÜU ÜUè ÐÝæã”
Ðïàxæè }æé¥GæÈGU ÜUÚÝï ÜUè ÈGU…GèH„
16
ÜïU ¨æïHã ãéGMÈUG ÜUè çÝSÏæ„ ¨ï
xæéGS¨æ ÐèÝï ±æHï ÜïU çH²ï …‹Ý„è ãêGÚ
16
xæéGS¨ï ¨ï …Ý}æ HïÝï ±æHè
çãG¨æÏæ }æï¢ ¥æ¨æÝè ÜïU „èÝ ¥SÏææÏæ
16
16 ÏæéÚ槲æï¢ ÜUè çÝàææÝ Îïãè
5
xææçH²æï¢ |æÚï ¶éG„êG„G ÐÚ ¥æ’Hæ ãG…GÚ„
xæéGS¨ï ÜUæ ¥G-}¢Hè §GHæ…
7
ÜUæ ¨Ïæí
17
…‹Ý„ ÜUè çÏæàææÚ„
7
}ææçHÜU çÏæÝ ÎèÝæÚ ÜïU ¨Ïæí ÜïU ¥‹±æÚ
18
„GæÜGU„ ±Ú ÜUæñÝ ?
8
ÝïÜUUÏæ‹Îï Ó²ê¢çŲæï¢ ÜUæï |æè §ü…Gæ Ýãè¢ Îï„ï
19
xæéGS¨æ ÐèÝï ÜUè ÈGU…GèH„
8
v²æ xæéGS¨æ ãGÚæ}æ ãñ ?
19
¨æ„ §ü}ææÝ ¥zGÚæï…G çãGÜUæ²æ„
8
çÎH }æï¢ ÝêÚï §ü}ææÝ ÐæÝï ÜUæ »ÜU ¨ÏæÏæ
21
çÜU¨è ÐÚ xæéGS¨æ ¥æ» „æï ²ê¢ §GHæ… ÜUÚï¢
11
™æÚ ²æÚ ÜUè çÝSÏæ„ ¨ï xæéGS¨ï ÜUè
xæéGHæ}æ Ýï ÎïÚ ÜUÚ Îè
11
¥Gæ΄ çÝÜUæHÝï ÜUï çH²ï 4 ¥±ÚæÎ
çÐÅæ§ü ÜUæ ÜUzGÈG æÚæ
12
“¥wGHæÜGïU ÚãG}æ„ï ¥GæH}æ”
ÎÚ xæé…GÚ ãè }æï¢ ¥GæçÈGUIJ„
12
ÜïU „ïÚã ãéGMÈGU ÜUè çÝSÏæ„ ¨ï
Ý}æÜU ç…G²æÎæ ÇæH çβæ
13
xæéGS¨ï ÜïU 13 §GHæ…
21
22
2
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
1
xæGæçHÏæÝ ¥æÐ ÜUæï àæñ„GæÝ ²ïã çÚ¨æHæ (23 ¨ÈGUãGæ„) ÐêÚæ Ýãè¢ ÐÉGÝï Îïxææ }æxæÚ ¥æÐ ÜUæïçàæàæ ÜUÚ ÜïU ÐêÚæ ÐÉG ÜUÚ àæñ„GæÝ ÜïU ±æÚ ÜUæï ÝæÜUæ}æ ÏæÝæ Îèç…²ï J
ÎéM Î àæÚèÈGU ÜUè ÈGU…GèH„ ¨ÚÜUæÚï Ýæ}æÎæÚ, }æÎèÝï ÜïU „æ…ÎæÚ, ãGÏæèÏæï ÐÚ±Îü xææÚ àæÈGUè»G Úæï…Gï àæé}ææÚ, …ÝæÏæï ¥ãG}æÎï }æéwG„æÚ ÜUæ §àææüÎï ÝêÚÏææÚ ãñ : “}æñ¢ Ýï xæé…Gà„æ Úæ„ ¥G…èÏæ ±æçÜGU¥Gæ Îï¶æ, }æñ¢ Ýï ¥ÐÝï »ÜU ©}}æ„è ÜUæï Îï¶æ …æï ÐéH ç¨Úæ„G ÐÚ ÜU|æè çÍæ¨Å ÜUÚ ™H Úãæ ƒæ ¥æñÚ ÜU|æè ÍæéÅÝæï¢ ÜïU ÏæH ™H Úãæ ƒæ, §„Ýï }æï¢ ±æïã ÎéM Î àæÚèÈGU ¥æ²æ …æï ©¨ Ýï }æéÛæ ÐÚ |æï…æ ƒæ, ©¨ Ýï ©¨ï ÐéH ç¨Úæ„G ÐÚ ¶ÇGæ ÜUÚ çÎ²æ ²ãæ¢ „ÜU çÜU ©¨ Ýï ÐéH ç¨Úæ„G ÜUæï ÐæÚ ÜUÚ çH²æ J
àæñ„GæÝ ÜïU „èÝ …æH ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ÈGUÜGUèã ¥ÏæéËHñ¨ ¨}æÚ ÜGU‹Îè 1.
²ïã Ïæ²æÝ ¥}æèÚï ¥ãHï ¨é‹Ý„ Ýï „ÏHèxæGï ÜéGUÚ¥æÝæï ¨é‹Ý„ ÜUè ¥GæH}æxæèÚ xæñGÚ ç¨²æ¨è „ãGÚèÜU, Îæ’±„ï §SHæ}æè ÜïU „èÝ Úæï…Gæ §çÁ„}ææ¥G (24, 25, 26 Ú-…ÏæéH }æéÚÁ…Ïæ 1419 ç¨.çã. }æÎèÝ„éH ¥æñçH²æ ¥ãG}æÎ¥æÏææÎ ¥H çã‹Î) }æï¢ ÈUGÚ}ææ²æ J …GMÚè „Ú}æè}æ ÜïU ¨æƒ „ãGÚèÚÝ ãGæç…GÚï ç¶GÎ}æ„ ãñ J
3
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J
: çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ ÎS¢
„}ÏæèãéH xæGæçÈGUHèÝ }æï¢ ÝvGH ÜUÚ„ï ãñ¢ : ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ±ãìÏæ çÏæÝ }æéÝÏÏæïã ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢ : ÏæÝè §SÚæ§üH ÜïU »ÜU Ïæé…éGxæü »ÜU ÏææÚ ÜUãè¢ „àÚèÈGU Hï xæ» J ÚæS„ï }æï¢ »ÜU }ææñÜGU¥G ÐÚ ¥™æÝÜU ЉƒÚ ÜUè »ÜU ™^æÝ ªÐÚ ÜUè …æçÝÏæ ¨ï ¨Ú ÜïU ÜGUÚèÏæ ¥æ Ðã颙è, ©‹ãæï¢ Ýï ç…GRéUËHæã àæéM¥G ÜUÚ çÎ²æ „æï ±æïã ÎêÚ ãÅ xæ§ü J çÈUÚ ¶GæñÈGUÝæÜU àæïÚ ¥æñÚ ÎçÚ‹Îï …GæçãÚ ãæïÝï Hxæï }æxæÚ ±æïã Ïæé…éGxæü Ý ÍæÏæÚæ» ¥æñÚ ç…GRéUËHæã }æï¢ Hxæï Úãï J …Ïæ ±æïã Ïæé…éGxæü Ý}ææ…G }æï¢ }æàxGæêH ãé» „æï »ÜU ¨æ¢Ð Ðæ©¢ ¨ï çHÐÅ xæ²æ, ²ãæ¢ „ÜU çÜU ¨æÚï ÏæÎÝ ÐÚ çÈUÚ„æ ãé±æ ¨Ú „ÜU Ðã颙 xæ²æ, ±æïã Ïæéé…éGxæü …Ïæ ¨ÁÎï ÜUæ §ÚæÎæ ÈGUÚ}ææ„ï ±æïã ™ïãÚï ¨ï çHÐÅ …æ„æ ¨ÁÎï ÜïU çH²ï ¨Ú ÛæéÜUæ„ï ²ïã HévG}ææ ÏæÝæÝï ÜïU çH²ï …æ-» ¨ÁÎæ ÐÚ }æé¢ã ¶æïH Îï„æ J }æxæÚ ±æïã Ïæé…éGxæü ©¨ï ãÅæ ÜUÚ ¨ÁÎæ ÜUÚÝï }æï¢ ÜUæ}²æÏæ ãæï …æ„ï J …Ïæ Ý}ææ…G ¨ï ÈGUæçÚxæG ãé» „æï àæñ„GæÝ ¶éH ÜUÚ ¨æ}æÝï ¥æ xæ²æ ¥æñÚ ÜUãÝï Hxææ : ²ïã ¨æÚè ãG-Ú-ÜU„ï¢ }æñ¢ Ýï ãè ¥æÐ ÜïU ¨æƒ ÜUè ãñ¢ ¥æÐ Ïæãé„ çã}}æ„ ±æHï ãñ¢, }æñ¢ ¥æÐ ¨ï Ïæãé„ }æé-„¥çS¨Ú ãé±æ ãê¢, çHãæ…Gæ ¥Ïæ }æñ¢ Ýï ²ïã „Gñ ÜUÚ çH²æ ãñ çÜU ¥æÐ ÜUæï ÜU|æè Ýãè¢ ÏæãÜU檢xææ, }æïãìÚÏææÝè ÈGUÚ}ææ ÜUÚ ¥æÐ }æéÛæ ¨ï ÎæïS„è ÜUÚ Hèç…²ï J ©¨ §SÚæ§üHè Ïæé…xéG æü Ýï àæñ„æG Ý ÜïU §¨ ±æÚ ÜUæï |æè ÝæÜUæ}æ ÏæÝæ„ï ãé» ÈGUÚ}ææ²æ : „ê Ýï }æéÛæï ÇÚæÝï ÜUè ÜUæïçàæàæ ÜUè HïçÜUÝ }æñ¢ ÇÚæ Ýãè¢, }æñ¢ „éÛæ ¨ï ãÚçxæ…G ÎæïS„è Ýãè¢ ÜUM¢xææ J ÏææïHæ : ¥ÓÀæ, ¥ÐÝï ¥ãHæï §G²æH ÜUæ ¥ãG±æH }æéÛæ ¨ï ÎÚ²æzG„ ÜUÚ Hèç…²ï çÜU ¥æÐ ÜïU Ïææ’Î ©Ý ÐÚ v²æ xæé…GÚïxæè J ÈGUÚ}ææ²æ : }æéÛæï „éÛæ ¨ï ÐêÀÝï çÜU …GMÚ„ Ýãè¢ J àæñ„GæÝ
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ |¢êH x¢²¢ J
4 : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢
Ýï ÜUãæ : çÈUÚ ²ïãè ÐêÀ Hèç…²ï çÜU }æñ¢ Hæïxææï¢ ÜUæï çÜU¨ „GÚãG ÏæãÜUæ„æ ãê¢ J ÈGUÚ}ææ²æ : ãæ¢ ²ïã Ïæ„æ Îï J ÏææïHæ, }æïÚï „èÝ …æH ãñ¢ : (1) ÏæéwGH (2) xGæéS¨æ (3) Ýàææ J ¥ÐÝï „èÝæï¢ …æHæï¢ ÜUè ±…GæãG„ ÜUÚ„ï ãé» ÏææïHæ, …Ïæ çÜU¨è ÐÚ “ÏæéwGH” ÜUæ …æH Èï¢UÜU„æ ãê¢ „æï ±æïã }ææH ÜïU …æH }æï¢ ©HÛæ ÜUÚ Úã …æ„æ ãñ ©¨ ÜUæ ²ïã …GïãìÝ ÏæÝæ„æ Úã„æ ãê¢ çÜU „ïÚï Ðæ¨ }ææH Ïæãé„ ÜGUHèH ãñ (§¨ „GÚãG ±æïã ÏæéwGH }æï¢ }æéÏ„Hæ ãæï ÜUÚ) ãéGÜêGUÜGïU ±æç…Ïææ }æï¢ ¶G™ü ÜUÚÝï ¨ï |æè Ïææ…G Úã„æ ãñ ¥æñÚ Îê¨Úï Hæïxææï¢ ÜïU }ææH ÜUè „GÚÈGU |æè }ææ§H ãæï …æ„æ ãñ J (¥æñÚ ²ê¢ }ææH ÜïU …æH }æï¢ È¢U¨ ÜUÚ ÝïçÜU²æï¢ ¨ï ÎêÚ ãæï ÜUÚ xæéÝæãæï¢ ÜïU ÎHÎH }æï¢ ©„Ú …æ„æ ãñ J) …Ïæ çÜU¨è ÐÚ xGæéS¨ï ÜUæ …æH ÇæHÝï }æï¢ ÜUæ}²æÏæ ãæï …æ„æ ãê¢ „æï ç…¨ „GÚãG ÏæÓ™ï xæï¢Î ÜUæï Èï¢UÜU„ï ¥æñÚ ©ÀæH„ï ãñ¢, }æñ¢ ©¨ xGæé¨èHï àæwG¨ ÜUæï àæ²æ„GèÝ ÜUè …}ææ¥G„ }æï¢ §¨è „GÚãG Èï¢UÜU„æ ¥æñÚ ©ÀæH„æ ãê¢ J xGæé¨èHæ àæwG¨ §GË}ææï ¥G}æH ÜïU çÜU„Ýï ãè ÏæÇGï }æÚ„Ïæï ÐÚ ÈGU槅G ãæï, wG±æã ¥ÐÝè Îé¥Gæ¥æï¢ ¨ï }æéÎïü „ÜU ç…G‹Îæ ÜUÚ ¨ÜU„æ ãæï, }æñ¢ ©¨ ¨ï }ææ²ê¨ Ýãè¢ ãæï„æ, }æéÛæï ©}}æèÎ ãæï„è ãñ çÜU ÜU|æè Ý ÜU|æè ±æïã xGæéS¨ï }æï¢ Ïæï ÜGUæÏæê ãæï ÜUÚ ÜUæï§ü »ï¨æ …é}Hæ ÏæÜU Îïxææ ç…¨ ¨ï ©¨ ÜUè ¥æç¶GÚ„ „Ïææã ãæï …æ»xæè J Úãæ “Ýàææ” „æï }æïïÚï §¨ …æH ÜUæ çàæÜUæÚ ²æ’Ýè àæÚæÏæè §¨ ÜUæï „æï }æñ¢ ÏæÜUÚè ÜUè „GÚãG ÜUæÝ ÐÜUÇG ÜUÚ ç…¨ ÏæéÚæ§ü ÜUè „GÚÈGU ™æãê¢ çH²ï çH²ï çÈUÚ„æ ãê¢ J §¨ „GÚãG àæñ„GæÝ Ýï ²ïã Ïæ„æ çβæ, çÜU …æï àæwG¨ xGæéS¨æ ÜUÚ„æ ãñ ±æïã àæñ„GæÝ ÜïU ãæƒ }æï¢ »ï¨æ ãñ, …ñ¨ï ÏæÓ™æï¢ ÜïU ãæƒ }æï¢ xæï¢Î J §¨ çH²ï xGæéS¨æ ÜUÚÝï ±æHï ÜUæï ¨GÏæí ÜUÚÝæ ™æçã²ï, „æçÜU àæñ„GæÝ ÜUæ ÜñGUÎè Ý ÏæÝï çÜU ÜUãè¢ ¥G}æH ãè …G滥G Ý ÜUÚ ÏæñÆï J
5
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J
: çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU Ý ÐÉG¢
¥v¨Ú Hæïxæ xGæéS¨ï ÜïU ¨ÏæÏæ …ã‹Ý}æ }æï¢ …滢xæï }æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! §¨ Ïæé…éGxæü ÜUè xæézG„-xæê }æï¢ àæñ„GæÝ Ýï ²ïã Ïææ„ |æè Ïæ„æ§ü ãñ çÜU xGæé¨èHæ §‹¨æÝ àæñ„GæÝ ÜïU ãæƒ }æï¢ §¨ „GÚãG ãæï„æ ãñ …ñ¨ï ÏæÓ™æï¢ ÜïU ãæƒ }æï¢ xæï¢Î J çHãæ…Gæ xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÜUÚÝæ …GMÚè ãñ J ÜUãè¢ »ï¨æ Ý ãæï çÜU xGæéS¨ï ÜïU ¨ÏæÏæ àæñ„GæÝ ¨æÚï ¥æ’}ææH ÏæÚÏææÎ ÜUÚ±æ ÇæHï J ÜUèç}æ²æ» ¨¥Gæ΄ }æï¢ ãéGÁ…„éH §SHæ}æ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ §}ææ}æ }æéãG}}æÎ xæG…GæHè ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢ : “xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ¥æñÚ §¨ ÏææÏæ }æï¢ }æïãGÝ„æï }æàævGÜG„ ÏæÚÎæà„ ÜUÚÝæ ÈGU…üG ãñ, v²ê¢ çÜU ¥v¨Ú Hæïxæ xGæéS¨ï ãè ÜïU Ïææ§G¨ …ã‹Ý}æ }æï¢ …滢xæï J” ¨çIJÎéÝæ ãG¨Ý Ïæ¨Úè ÈGUÚ}ææ„ï ãñ,¢ »ï ¥æÎ}æè ! xGæSé ¨ï }æï¢ „ê wGæÏê æ ©ÀH„æ ãñ, ÜUãè¢ ¥Ïæ ÜUè ©ÀæH „éÛæï Îæï…G¶G }æï¢ Ý ÇæH Îï J
xGæéS¨ï ÜUè „æ’ÚèÈGU }æéÈGUçS¨Úï àæãèÚ ãGÜUè}æéH ©}}æ„ ãG…GÚ„ï }æézG„è ¥ãG}æÎ ²æÚ ¶GæÝ ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢ : “xæG…GÏæ ²æ’Ýè xGæéS¨æ ÝzG¨ ÜïU ©¨ …æïàæ ÜUæ Ýæ}æ ãñ …æï Îê¨Úï ¨ï ÏæÎHæ HïÝï ²æ ©¨ï ÎzG¥G (ÎêÚ) ÜUÚÝï ÐÚ ©|ææÚï J”(ç}¢Ú¥¢¼éH }¢Ý¢…èãG, ç…. 6, „. 655, ç…G²¢©H ÜGéUÚ¥¢Ý ÐÏHèÜïUࢋ…G }¢ÜUü…éGH ¥¢ñçH²¢ H¢ã¢ïÚ)
“xG¢éS„ï „ï ÚÏÏ¢ï ТÜU ÜUè Тݢ㔠ÜïU ¨æïHã ãéGMÈGU ÜUè çÝSÏæ„ ¨ï xGæSé ¨ï ¨ï …Ý}æ HïÝï ±æHè 16 ÏæéÚ槲æï¢ ÜUè çÝàææÝ Îïãè xGæéS¨ï ÜïU ¨ÏæÏæ Ïæãé„ ¨æÚè ÏæéÚæ§²æ¢ …Ý}æ Hï„è ãñ¢ …æï ¥æç¶GÚ„ ÜïU çH²ï
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
6
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ S¢éÏãG ¥¢ñÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ࢢ}¢ ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ©S¢ï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ }¢ïÚè à¢ÈGU¢¥G¼ ç}¢Hïx¢è J
„Ïææã ÜéUÝ ãñ¢ }æ-¨HÝ : 1 ãG¨Î 2 xæGèÏæ„ 3 ™éxGHè 4 ÜUèÝæ 5 ÜGUyG»G „¥GËHéÜGU 6 ÛæêÅ 7 ¥æÏæM Úï…Gè 8 Îê¨Úï ÜUæï ãGÜGUèÚ …æÝÝæ 9 xææHè xæHæï™ 10 „ÜUÏÏæéÚ 11 Ïæï …æ }ææÚ{æÇG 12 „}æS¶éGÚ (²æ’Ýè }æ…GæÜGU ©ÇGæÝæ) 13 ÜGUyG»G ÚïãìG}æè 14 Ïæï }æéÚñ„è 15 àæ}ææ„„ ²æ’Ýè çÜU¨è ÜïU ÝévG¨æÝ ÐÚ Úæ…Gè ãæïÝæ 16 »ãG¨æÝ ÈGUÚæ}ææïàæè ±xæGñÚæ J ±æÜGïU§üG ç…¨ ÐÚ xGæéS¨æ ¥æ …æ„æ ãñ, ©¨ ÜUæ ¥xæÚ ÝévG¨æÝ ãæï …æ» „æï xGæéS¨ï ãæïÝï ±æHæ ¶éGàæè }æãG¨ê¨ ÜUÚ„æ ãñ, ¥xæÚ ©¨ ÐÚ ÜUæï§ü }æé¨èÏæ„ ¥æ„è ãñ „æï ²ïã Úæ…Gè ãæï„æ ãñ, ©¨ ÜïU ¨æÚï »ãG¨æÝæ„ |æêH …æ„æ ãñ ¥æñÚ ©¨ ¨ï „¥GËHéÜGUæ„ ¶Gy}æ ÜUÚ Îï„æ ãñ J Ïææ’…Gæï¢ ÜUæ xGæéS¨æ çÎH }æï¢ ÀéÐæ Úã„æ ãñ ¥æñÚ ÏæÚ¨æï¢ „ÜU Ýãè¢ …æ„æ §¨è xGæéS¨ï ÜUè ±Áã ¨ï ±æïã àææÎè xæG}æè ÜïU }æ±æÜGïU¥G ÐÚ çàæÜüU„ Ýãè¢ ÜUÚ„æ J Ïææ’…G Hæïxæ ¥xæÚ Ïæ …GæçãÚ ÝïÜU |æè ãæï„ï ãñ¢ çÈUÚ |æè ç…¨ ÐÚ xGæéS¨æ çÎH }æï¢ ÀéÐæ ÜUÚ Ú¶„ï ãñ¢, ©¨ ÜUæ §ÁGãæÚ ²ê¢ ãæï …æ„æ ãñ çÜU ¥xæÚ ÐãHï ©¨ ÐÚ »ãG¨æÝ ÜUÚ„ï ƒï „æï ¥Ïæ Ýãè¢ ÜUÚ„ï, ¥Ïæ ©¨ ÜïU ¨æƒ ãéGSÝï ¨éHêÜU ¨ï Ðïàæ Ýãè¢ ¥æ„ï, Ý ã}æÎÎèü ÜUæ }æé…Gæ-ãÚæ ÜUÚ„ï ãñ¢, ¥xæÚ ©¨ Ýï ÜU¢ï§ü §çÁ„}ææ»G ç…GRU¢ïï Ýæ’„ ±xæñGÚæ ÜUæ »ãç„}ææ}æ çÜU²æ „æï }æãìG…G ÝzG¨ ÜïU çH²ï ãæïÝï ±æHè ÝæÚæ…Gè ¥æñÚ xGæéS¨ï ÜUè ±Áã ¨ï ©¨ }æï¢ çàæÜüU„ ¨ï ¥ÐÝï ¥æÐ ÜUæï }æãGM}æ ÜUÚ Hï„ï ãñ¢ J Ïææ’…G çÚà„ïÎæÚ »ï¨ï |æè ãæï„ï ãñ¢ çÜU ©Ý ÜïU ¨æƒ ¥æÎ}æè Hæ¶ ãéGSÝï ¨éHêÜU ÜUÚï }æxæÚ ±æïã Úæã ÐÚ ¥æ„ï ãè Ýãè¢ }æxæÚ ã}æï¢ }ææ²ê¨ Ýãè¢ ãæïÝæ ™æçã²ï J “…æ}æï»G ¨xæGèÚ” }æï¢ ãñ : ²æ’Ýè “…æï „éÛæ ¨ï çÚà„æ ÜUæÅï „ê ©¨ ¨ï …æïÇG J”
7
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
: çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU Ý ÐÉG¢
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ©S¢ Ýï Á¢ÈGU¢ ÜUè J
}ææñHæÝæ M}æè ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢, „ê ÏæÚæ» ±SH ÜUÚÎÝ ¥æ-}æÎè Ýï ÏæÚæ» ÈGUSH ÜUÚÎÝ ¥æ-}æÎè
(²æ’Ýè „ê …æïÇG ÐñÎæ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï ¥æ²æ ãñ „æïÇG ÐñÎæ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï Ýãè¢ ¥æ²æ J)
xGæéS¨ï ÜUæ ¥G-}æHè §GHæ… }æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! xæéGS¨ï ÜUæ ¥G-}æHè §GHæ… §¨ „GÚãG ãæï ¨ÜU„æ ãñ çÜU xGæéS¨æ Ðè …æÝï ¥æñÚ ÎÚ xæé…GÚ ¨ï ÜUæ}æ HïÝï ÜïU ÈGU…Gæ§H ¨ï ¥æxææãè ãGæç¨H ÜUÚï, …Ïæ ÜU|æè xGæéS¨æ ¥æ» §Ý ÈGU…Gæ§H ÐÚ xæGæñÚæï çÈGURU ÜUÚ ÜïU xGæéS¨ï ÜUæï ÐèÝï ÜUè ÜUæïçàæàæ ÜUÚï, Ïæé¶GæÚè àæÚèÈGU }æï¢ ãñ, »ÜU àæwG¨ Ýï ÏææÚxææãï çÚ¨æH„ }æï¢ ¥G…üG ÜUè, ! }æéÛæï ±ç¨Ä²„ ÈGUÚ}æ槲ï J §àææüÎ ²æ Ú¨êHËHæã ÈGUÚ}ææ²æ : “xGæéS¨æ }æ„ ÜUÚæï J” ©¨ Ýï ÏææÚ ÏææÚ ²ïãè ¨é±æH çÜU²æ J …±æÏæ ²ïãè ç}æHæ : “xGæéS¨æ }æ„ ÜUÚæï”
…‹Ý„ ÜUè çÏæàææÚ„ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê ÎÎæü ÜUã„ï ãñ¢, çÜU }æñ¢ Ýï ¥G…üG ÜUè, ²æ Ú¨êHËHæã ! }æéÛæï ÜUæï§ü »ï¨æ ¥G}æH §àææüÎ ÈGUÚ}ææ§²ï …æï }æéÛæï …‹Ý„ }æï¢ Îæç¶GH ÜUÚ Îï, ¨ÚÜUæÚï }æÎèÝæ, ÜGUÚæÚï ÜGUËÏææï ¨èÝæ Ýï §àææüÎ ÈGUÚ}ææ²æ : “ ” ²æ’Ýè xGæéS¨æ Ý ÜUÚæï, „æï „é}ãæÚï çH²ï …‹Ý„ ãñ J
8
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J
: Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGïx¢¢ }¢ñ´ çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©S¢
„GæÜGU„ ±Ú ÜUæñÝ ? Ïæé¶GæÚè }æï¢ ãñ : “„GæÜGU„ ±Ú ±æïã Ýãè¢ …æï ÐãìH±æÝ ãæï Îê¨Úï ÜUæï ÐÀæÇG Îï ÏæçËÜU „GæÜGU„ ±Ú ±æïã ãñ …æï xGæéS¨ï ÜïU ±vG„ ¥ÐÝï ¥æÐ ÜUæï ÜGUæÏæê }æï¢ Ú¶ï J”
xGæéS¨æ ÐèÝï ÜUè ÈGU…GèH„ ÜU‹…GéH ©G}}ææH }æï¢ ãñ : ¨ÚÜUæÚï }æÎèÝ» }æéÝñÚã, ¨éË„GæÝï }ævÜU» }æéÜUÚü}ææ ÜUæ ÈGUÚ}ææÝï }æé¥GÁG…G}æ ãñ : …æï xGæéS¨æ Ðè …æ»xææ ãGæHæ¢ çÜU ±¢ïã ÝæçÈGU…G ÜUÚÝï ÐÚ ÜéGUÎÚ„ Ú¶„æ ƒæ „æï ¥ËHæã çÜGU²æ}æ„ ÜïU çÎÝ ©¨ ÜïU çÎH ÜUæï ¥ÐÝè çÚ…Gæ ¨ï }ææ’}æêÚ ÈGUÚ}ææ Îïxææ J xGæéS¨ï ÜUæ »ÜU
§GHæ… ²ïã |æè ãñ çÜU xGæéS¨æ HæÝï ±æHè Ïææ„æï¢ ÜïU }ææñÜGU¥G ÐÚ Ïæé…éGxææüÝï ÎèÝ ÜïU „G…üGï ¥G}æH ¥æñÚ §Ý ÜUè çãGÜUæ²æ„ ÜUæï …ïGãìÝ }æï¢ ÎæïãÚæ» :
¨æ„ §ü}ææÝ ¥zGÚæï…G çãGÜUæ²æ„ çãGÜU沄 1 : ÜUèç}æ²æ» ¨¥Gæ΄ }æï¢ ãéGÁ…„éH §SHæ}æ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ §}ææ}æ }æéãG}}æÎ xæG…GæHè ÝvGH ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢ : çÜU¨è àæwG¨ Ýï ãG…GÚ„ï ¥}æèLH }æé¥ç}æÝèÝ ¨çIJÎéÝæ ©G}æÚ çÏæÝ ¥GÏÎéH ¥G…Gè…G ¨ï ¨wG„ ÜUHæ}æè ÜUè J ¥æÐ Ýï ¨Ú ÛæéÜUæ çH²æ ¥æñÚ ÈGUÚ}ææ²æ : “v²æ „é}æ ²ïã ™æã„ï ãæï çÜU }æéÛæï xGæéS¨æ ¥æ …æ» ¥æñÚ àæñ„GæÝ }æéÛæï „ÜUÏÏæéÚ ¥æñÚ ãéGÜêU}æ„ ÜïU xæéGMÚ }æï¢ }æéÏ„Hæ ÜUÚï ¥æñÚ }æñ¢ „é}æ ÜUæï …éGË}æ ÜUæ çÝàææÝæ ÏæÝ檢 ¥æñÚ ÏæÚæï…Gï çÜGU²æ}æ„ „é}æ }æéÛæ ¨ï §¨
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ãñ J
9 : }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÜUè ÜUS¢Ú¼ ÜUÚ¢ï Ï¢ïà¢ÜU ²ïã ¼é}ã¢Úï çH²ï ¼Gã¢Ú¼
ÜUæ ÏæÎHæ Hæï }æéÛæ ¨ï ²ïã ãÚçxæ…G Ýãè¢ ãæïxææ J” ²ïã ÈGUÚ}ææ ÜUÚ ¶Gæ}ææïàæ ãæï xæ» J çãGÜU沄 2 : çÜU¨è àæwG¨ Ýï ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¨H}ææÝ ÈGUæÚ¨è ÜUæï xææHè Îè J ©‹ãæï¢ Ýï ÈGUÚ}ææ²æ : “¥xæÚ ÏæÚæï…Gï çÜGU²æ}æ„ }æïÚï xæéÝæãæï¢ ÜUæ ÐËHæ |ææÚè ãñ „æï …æï ÜéUÀ „é}æ Ýï ÜUãæ }æ¢ñ ©¨ ¨ï |æè ÏæÎ„Ú ãê¢ ¥æñÚ ¥xæÚ }æïÚæ ±æïã ÐËHæ ãHÜUæ ãñ „æï }æéÛæï „é}ãæÚè xææHè ÜUè ÜUæï§ü ÐÚ±æã Ýãè¢ J” çãGÜU沄 3 : çÜU¨è Ýï ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ àæñ¶G ÚÏæè¥G çÏæÝ ¶Gé¨ñ}æ ÜUæï xææHè Îè J ¥æÐ Ýï ÈGUÚ}ææ²æ : “¥ËHæã „¥GæHæ Ýï „ïÚï ÜUHæ}æ ÜUæï ¨éÝ çH²æ ãñ }æïÚï ¥æñÚ …‹Ý„ ÜïU ÎÚç}æ²æÝ »ÜU ÍææÅè ãGæ§H ãñ }æñ¢ ©¨ï „ñG ÜUÚÝï }æï¢ }æSMÈGU ãê¢ ¥xæÚ „ñG ÜUÚÝï }æï¢ ÜUæ}²æÏæ ãæï xæ²æ „æï }æéÛæï „é}ãæÚè xææHè ÜUè v²æ ÐÚ±æã ! ¥æñÚ ¥xæÚ }æñ¢ ©¨ï „Gñ ÜUÚÝï }æï¢ ÝæÜUæ}æ Úãæ „æï „é}ãæÚè xææHè }æïÚï çH²ï Ýæ ÜUæÈGUè ãñ J” çãGÜU沄 4 : ¥}æèLH }æé¥ç}æÝèÝ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê ÏæRU ç¨gèÜGU ÜUæï çÜU¨è Ýï xææHè Îè, §àææüÎ ÈGUÚ}ææ²æ : “}æïÚï „æï §¨ „GÚãG ÜïU ¥æñÚ |æè ©G²êÏæ ãñ¢ J …æï ¥ËHæã „¥GæHæ Ýï „éÛæ ¨ï ÐæïàæèÎæ Ú¶ï ãñ¢ J” çãGÜU沄 5 : çÜU¨è àæwG¨ Ýï ¨çIJÎéÝæ àæ¥GÏæè ÜUæï xææHè Îè ¥æÐ Ýï ÈGUÚ}ææ²æ : “¥xæÚ „ê ¨™ ÜUã„æ ãñ „æï ¥ËHæã }æïÚè }æçxGÈGUÚ„ ÈGUÚ}ææ» ¥æñÚ ¥xæÚ „ê ÛæêÅ ÜUã„æ ãñ „æï ¥ËHæã
10
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÐãéæÓ¢¼¢ ãñ J
: ¼é}¢ Á¢ã¢æ |¢è ã¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ ÐÉG¢ï çÜU ¼é}ã¢Ú¢ ÎéMÎ }¢éÛ¢ ¼ÜU
„ïÚè }æçxGÈGUÚ„ ÈGUÚ}ææ» J” çãGÜU沄 6 : ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ÈéGU…GñH çÏæÝ §G²æ…G ÜUè ç¶GÎ}æ„ }æï¢ ¥G…üG ÜUè xæ§ü, ãéGÁGæêÚ ! ÈéGUHæ¢ ¥æÐ ÜUæï ÏæéÚæ |æHæ ÜUã Úãæ ƒæ J ÈGUÚ}ææ²æ : wGæéÎæ ÜUè ÜGU¨}æ ! }æñ¢ „æï àæñ„GæÝ ÜUæï ÝæÚæ…G ãè ÜUM¢xææ, çÈUÚ Îé¥Gæ }ææ¢xæè, ²æ ¥ËHæã ! ©¨ àæwG¨ Ýï }æïÚè …æï …æï ÏæéÚæ§²æ¢ Ïæ²æÝ ÜUè¢ ¥xæÚ ±æïã }æéÛæ }æï¢ ãñ¢ „æï }æéÛæï }æé¥GæÈGU ÈGUÚ}ææ Îï ¥æñÚ }æïÚè §SHæãG ÈGUÚ}ææ J ¥æñÚ ¥xæÚ ©¨ Ýï }æéÛæ ÐÚ ÛæêÅï §Ë…Gæ}ææ„ Ú¶ï ãñ¢ „æï ©¨ ÜUæï }æé¥GæÈGUè ¨ï ݱæ…G Îï J çãGÜU沄 7 : »ÜU àæwG¨ ¨çIJÎéÝæ ÏæRU çÏæÝ ¥GÏÎéËHæã }æéÁGÝè ÜUæï ¨Úï ¥Gæ}æ ÏæéÚæ |æHæ ÜUãï …æ Úãæ ƒæ }æxæÚ ¥æÐ ¶Gæ}ææïàæ ƒï J çÜU¨è Ýï ¥G…üG ÜUè, ¥æÐ …±æÏæè ÜUæÚ±æ§ü v²ê¢ Ýãè¢ ÈGUÚ}ææ„ï ? ÈGUÚ}ææ²æ : “}æñ¢ §¨ ÜUè çÜU¨è ÏæéÚæ§ü ¨ï ±æçÜGUÈGU ãè Ýãè¢ ç…¨ ÜïU ¨ÏæÏæ §¨ï ÏæéÚæ ÜUã ¨Üê¢U, Ïææïã„æÝ Ïææ¢{ ÜUÚ ¨wG„ ! ²ïã ãG…GÚæ„ï ÜéGUÎç¨Ä²æ çÜU„Ýï |æHï xæéÝãxææÚ v²ê¢ ÏæÝê¢ !” §‹¨æÝ ãé±æ ÜUÚ„ï ƒï ¥æñÚ çÜU¨ ¥ãGì¨Ý ¥‹Îæ…G }æï¢ xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}ææ çH²æ ÜUÚ„ï ƒï J ©‹ãï¢ ¥ÓÀè „GÚãG }ææ’Hê}æ ƒæ çÜU ¥ÐÝï ÝzG¨ ÜïU ±æ稄Gï xGæSé ¨æ ÜUÚ ÜïU }ægï }æéÜUG æçÏæH ÐÚ ™ÉGæ§ü ÜUÚÝï }æï¢ |æHæ§ü Ýãè¢ ãñ J ¨éÝ Hæï ÝévG¨æÝ ãè ãæï„æ ãñ çÏæH ¥æç¶GÚ ©Ý ÜUæï ÝzG¨ ÜïU ±æ稄Gï xGæéS¨æ …æï çÜU²æ ÜUÚ„ï ãñ¢
11
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÐÚ S¢¢ï ÚãG}¢¼ï´ Ý¢çÁ¢GH ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J
: çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎS¢ }¢Ú¼Ï¢¢ ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢
çÜU¨è ÐÚ xGæéS¨æ ¥æ» „æï ²ê¢ §GHæ… ÜUÚï¢ xGæéS¨ï ÜUè „Ïææã ÜUæçÚ²æï¢ ÜUæï |æè Ðïàæï Ý…GÚ Ú網ï v²ê¢ çÜU xGæéS¨æ ãè ¥v¨Ú ΢xææ ÈGU¨æÎ, Îæï |æ槲æï¢ }æï¢ §çzG„ÚæÜU, ç}æ²æ¢ Ïæè±è }æï¢ „GHæÜGU, ¥æШ }æï¢ }æéÝæ-ÈGUÚ„ ¥æñÚ ÜGUyHæï xæGæÚ„ ÜUæ }æêç…Ïæ ãæï„æ ãñ J …Ïæ çÜU¨è ÐÚ xGæéS¨æ ¥æ» ¥æñÚ }ææÚ{æÇG ¥¢ñÚ „æïÇG„æÇG ÜUÚ ÇæHÝï ÜUæï …è ™æãï „æï ¥ÐÝï ¥æÐ ÜUæï §¨ „GÚãG ¨}æÛæ槲ï : }æéÛæï Îê¨Úæï¢ ÐÚ ¥xæÚ ÜéUÀ ÜGéUÎÚ„ ãGæç¨H |æè ãñ „æï ©¨ ¨ï ÏæïãGÎ ç…G²æÎæ ¥ËHæã }æéÛæ ÐÚ ÜGUæçÎÚ ãñ ¥xæÚ }æñ¢ Ýï xGæéS¨ï }æï¢ çÜU¨è ÜUè çÎH ¥æ…GæÚè ²æ ãGÜGU „-HÈGUè ÜUÚ ÇæHè „æï çÜGU²æ}æ„ ÜïU Úæï…G ¥ËHæã ÜïU xæG…GÏæ ¨ï }æñ¢ çÜU¨ „GÚãG }æãÈêGU…G Úã ¨Üê¢Uxææ ?
xGæéHæ}æ Ýï ÎïÚ ÜUÚ Îè àæã‹àææãï ¶GLñ H ¥Ýæ}æ Ýï »ÜU xGæH é æ}æ ÜUæï çÜU¨è ÜUæ}æ ÜïU çH²ï „GHÏæ ÈGUÚ}ææ²æ, ±æïã ÎïÚ ¨ï ãGæç…GÚ ãé±æ „æï ãéGÁGæêÚï ¥‹±Ú, }æÎèÝï ÜïU „æ…±Ú ÜïU ÎS„ï }æéÝÃ±Ú }æï¢ ç}æS±æÜU ƒè ÈGUÚ}ææ²æ : “¥xæÚ çÜGU²æ}æ„ }æï¢ §ç‹„ÜGUæ}æ Ý çH²æ …æ„æ „æï }æñ¢ „éÛæï §¨ ç}æS±æÜU ¨ï }ææÚ„æ J”
Îï¶æ ¥æÐÝï ! ã}ææÚï }æèÆï }æèÆï ¥æÜGUæ, àæã‹àææãï ¶ñGLH ¥Ýæ}æ ÜU|æè |æè ¥ÐÝï ÝzG¨ ÜUè ¶Gæç„GÚ §ç‹„ÜGUæ}æ Ýãè¢ Hï„ï ƒï ¥æñÚ »ÜU ¥æ… ÜUH ÜUæ }æé¨Ë}ææÝ ãñ çÜU ¥xæÚ ÝæñÜUÚ çÜU¨è ÜUæ}æ }æï¢ ÜUæï„æãè ÜUÚ Îï „æï xææçH²æï¢ ÜUè ÏææïÀæÇG ÏæçËÜU }ææÚ{æÇG ÐÚ ©„Ú ¥æ„æ ãñ J
12
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU Ý ÐÉGï ¼¢ï ±¢ïã H¢ïx¢¢ï´ }¢ï´ S¢ï ÜU‹Á¢êS¢ ¼ÚèÝ à¢wGS¢ ãñ J
çÐÅæ§ü ÜUæ ÜUzGÈGUæÚæ }æéçSH}æ àæÚèÈGU }æï¢ ãñ, ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê }æSªGÎ ¥‹¨æÚè ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢ : }æñ¢ ¥ÐÝï xæéGHæ}æ ÜUè çÐÅæ§ü ÜUÚ Úãæ ƒæ çÜU }æñ¢ Ýï ¥ÐÝï ÐèÀï ¨ï ¥æ±æ…G ¨éÝè, “»ï ¥Ïæê }æSªGÎ ! „é}ãï¢ §GË}æ ãæïÝæ ™æçã²ï çÜU „é}æ §¨ ÐÚ ç…„Ýè ÜéGUÎÚ„ Ú¶„ï ãæï ¥ËHæã §¨ ¨ï ç…G²æÎæ „é}æ ÐÚ ÜéGUÎÚ„ Ú¶„æ ãñ J }æñ¢ Ýï ÐèÀï }æéÇG ÜUÚ Îï¶æ „æï ±æïã Ú¨êHéËHæã ƒï J }æñ¢ Ýï ¥G…üG ÜUè : ²æ Ú¨êHËHæã ! ²æ’Ýè ²ïã ¥ËHæã ÜUè çÚ…Gæ ÜïU çH²ï ¥æ…GæÎ ãñ J ¨ÚÜUæÚï }æÎèÝ» }æéÝñÚã, ¨ÚÎæÚï }ævÜU» }æéÜUÚü}ææ Ýï ÈGUÚ}ææ²æ : ¥xæÚ „é}æ ²ïã Ý ÜUÚ„ï „æï „é}ãï¢ Îæï…G¶G ÜUè ¥æxæ …Hæ„è ²æ ÈGUÚ}ææ²æ çÜU „é}ãï¢ Îæï…G¶G ÜUè ¥æxæ Àê„è J
ÎÚ xæé…GÚ ãè }æï¢ ¥GæçÈGUIJ„ }æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! ¥æÐ Ýï Îï¶æ ! ã}ææÚï ¨ãGæÏæ» çÜUÚæ}æ ¥ËHæã ± Ú¨êH ¨ï çÜU¨ ÜGUÎÚ Œ²æÚ ÜUÚ„ï ƒï J ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê }æSªGÎ ¥‹¨æÚè Ýï …ê¢ ãè ¥ÐÝï Œ²æÚï Œ²æÚï ¥æÜGUæ }æãGÏæêÏæï ÏææÚè ÜUè ÝæÚæ…Gè }æãG¨ê¨ ÜUè ÈGUæñÚÝ Ý ç¨ÈüGUU xGæéHæ}æ ÜUè çÐÅæ§ü ¨ï ¥ÐÝæ ãæƒ ÚæïÜU çH²æ ÏæçËÜU ¥ÐÝï §¨ ÜéGU¨êÚ ÜUæ »’ç„ÚæÈGU ÜUÚ„ï ãé» ©¨ ÜïU ÜUzGÈGUæÚï }æï¢ xæéGHæ}æ ÜUæï ¥æ…GæÎ ÜUÚ çβæ J ¥æã !
13
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU Ý ÐÉGï J
: ©S¢ à¢wGS¢ ÜUè Ý¢ÜU ¶G¢ÜU ¥¢HêÎ ã¢ï çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ã¢ï ¥¢ñÚ
¥æ… Hæïxæ ¥ÐÝï …ïGÚ ÎS„æï¢ ÜUæï çÏæHæ …GMÚ„ï àæÚ-§üG ÛææÇGG„ï, H„æÇG„ï, ©Ý ÐÚ ÎãæÇG„ï ô™ÍææÇG„ï ±vG„ §¨ Ïææ„ ÜUè „GÚÈGU çÏæËÜéUH „±Á…æïã …æï ã}æ ¨ï …GÏæÚ ÎS„ ãñ ±æïã ã}ææÚï …éGË}ææï Ýãè¢ Îï„ï çÜU ¥ËHæã ©GÎì±æÝ ÜUæï Îï¶ Úãæ ãñ J ²ÜGUèÝÝ ¥ÐÝï }ææ „ãG„æï¢ ÜïU ¨æƒ ÝÚ}æè ± ãéGSÝï ¨éHêÜU, ¥æñÚ ¥GzG±æï ÎÚ xæé…GÚ ¨ï ÜUæ}æ HïÝï ãè }æï¢ ¥GæçÈGUIJ„ ãñ J ™éÝæ‹™ï
Ý}æÜU ç…G²æÎæ ÇæH çβæ ÜUã„ï ãñ¢, »ÜU ¥æÎ}æè ÜUè Ïæè±è Ýï ¶æÝï }æï¢ Ý}æÜU ç…G²æÎæ ÇæH çβæ J ©¨ï xGæéS¨æ „æï Ïæãé„ ¥æ²æ }æxæÚ ²ïã ¨æï ãé» ±æïã xGæéS¨ï ÜUæï Ðè xæ²æ çÜU }æñ¢ |æè „æï ¶G„G滢 ÜUÚ„æ Úã„æ ãê¢ ¥xæÚ ¥æ… }æñ¢ Ýï Ïæè±è ÜUè ¶G„Gæ ÐÚ ¨wG„è ¨ï çxæçÚzG„ ÜUè „æï ÜUãè¢ »ï¨æ Ý ãæï çÜU ÜUH ÏæÚæï…Gï çÜGU²æ}æ„ ¥ËHæã |æè }æïÚè ¶G„Gæ¥æï¢ ÐÚ çxæçÚzG„ ÈGUÚ}ææ Hï J ™éÝæ‹™ï ©¨ Ýï çÎH ãè çÎH }æï¢ ¥ÐÝè …Gæñ…æ ÜUè ¶G„Gæ }æé¥GæÈGU ÜUÚ Îè J §ç‹„ÜGUæH ÜïU Ïææ’Î ©¨ ÜUæï çÜU¨è Ýï wG±æÏæ }æï¢ Îï¶ ÜUÚ ÐêÀæ, ¥ËHæã Ýï ¥æÐ ÜïU ¨æƒ v²æ }æé¥Gæ-}æHæ ÈGUÚ}ææ²æ ? ©¨ Ýï …±æÏæ çβæ çÜU xæéÝæãæï¢ ÜUè ÜU¨Ú„ ÜïU ¨ÏæÏæ ¥G…GæÏæ ãæïÝï ãè ±æHæ ƒæ çÜU ¥ËHæã Ýï ÈGUÚ}ææ²æ : }æïÚè Ïæ‹Îè Ýï ¨æHÝ }æï¢ Ý}æÜU ç…G²æÎæ ÇæH çÎ²æ ƒæ ¥æñÚ „é}æ Ýï ©¨ ÜUè ¶G„Gæ }æé¥GæÈGU ÜUÚ Îè ƒè, …æ¥æï }æñ¢ |æè ©¨ ÜïU ç¨Hï }æï¢ „é}æ ÜUæï ¥æ… }æé¥GæÈGU ÜUÚ„æ ãê¢ J
xGæéS¨æ ÚæïÜUÝï ÜUè ÈGU…GèH„ ãGÎè¨ï ÐæÜU }æï¢ ãñ : …æï àæwG¨ ¥ÐÝï xGæéS¨ï ÜUæï ÚæïÜUïxææ ¥ËHæã
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ S¢¢ï S¢¢H ÜïU x¢éÝ¢ã }¢é¥G¢ÈGU ã¢ï´x¢ï J
14 : çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ΢ï S¢¢ï Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ©S¢ ÜïU ΢ï
çÜGU²æ}æ„ ÜïU Úæï…G ©¨ ¨ï ¥ÐÝæ ¥G…GæÏæ ÚæïÜU Îïxææ J
…±æÏæè ÜUæÚ±æ§ü ÐÚ àæñ„GæÝ ÜUè ¥æ}æÎ }æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! …Ïæ ÜUæï§ü ã}æ ¨ï ©HÛæï ²æ ÏæéÚæ |æHæ ÜUãï ©¨ ±vG„ ¶Gæ}ææïàæè }æï¢ ãè ã}ææÚï çH²ï ¥GæçÈGUIJ„ ãñ ¥xæ™ïü àæñ„GæÝ Hæ¶ ±S±¨ï ÇæHï çÜU „ê |æè ©¨ ÜUæï …±æÏæ Îï ±ÚÝæ Hæïxæ „éÛæï Ïæé…GçÎH ÜUãï¢xæï, ç}æ²æ¢ ! àæÚæÈGU„ ÜUæ …G}ææÝæ Ýãè¢ ãñ §¨ „GÚãG „æï Hæïxæ „éÛæ ÜUæï …èÝï |æè Ýãè¢ Îï¢xæï ±xæñGÚæ ±xæGñÚæ J }¢ñ´ »ÜU ãGÎè¨ï }æéÏææ-ÚÜUæ Ïæ²æÝ ÜUÚ„æ ãê¢ §¨ ÜUæï xæGæñÚ ¨ï ¨}ææ¥G„ ÈGUÚ}æ槲ï, ¨éÝ ÜUÚ ¥æÐ ÜUæï ¥‹Îæ…Gæ ãæïxææ çÜU Îê¨Úï ÜïU ÏæéÚæ |æHæ ÜUã„ï ±vG„ ¶Gæ}ææïàæ ÚãÝï ±æHæ ÚãG}æ„ï §Hæãè ÜïU çÜU¨ ÜGUÎÚ ÝÁGÎèÜU „Ú ãæï„æ ãñ J ™éÝæ‹™ï }æéSÝÎï §}ææ}æ ¥ãG}æÎ }æï¢ ãñ, çÜU¨è àæwG¨ Ýï ¨ÚÜUæÚï }æÎèÝæ ÜUè }ææñ…ê-Îxæè }æï¢ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê ÏæRU ç¨gèÜGU ÜUæï ÏæéÚæ ÜUãæ „æï …Ïæ ©¨ Ýï Ïæãé„ ç…G²æ΄è ÜUè J „æï ©‹ãæï¢ Ýï ©¨ ÜUè Ïææ’…G Ïææ„æï¢ ÜUæ …±æÏæ çβæ (ãGæHæ¢ çÜU ¥æÐ ÜUè …±æÏæè ÜUæÚ±æ§ü }ææ’稲„ ¨ï ÐæÜU ƒè }æxæÚ) ¨ÚÜUæÚï Ýæ}æÎæÚ ±ãæ¢ ¨ï ©Æ xæ» J ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê ÏæRUU ç¨gèÜGU ãéGÁGæêÚï ¥ÜUÚ}æ ÜïU ÐèÀï Ðã颙ï, ¥G…üG ÜUè, ²æ Ú¨êHËHæã ! ±æïã }æéÛæï ÏæéÚæ ÜUã„æ Úãæ ¥æÐ „àæÚèÈGU ÈGUÚ}ææ Úãï, …Ïæ }æñ¢ Ýï ©¨ ÜUè Ïææ„ ÜUæ …±æÏæ çÎ²æ „æï ¥æÐ ©Æ xæ», ÈGUÚ}ææ²æ : “„ïÚï ¨æƒ çÈGUçÚà„æ ƒæ …æï ©¨ ÜUæ …±æÏæ Îï Úãæ ƒæ, çÈUÚ …Ïæ „ê Ýï
15
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ |¢ïÁ¢ïx¢¢ J
: }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¢ï ¥ËH¢ã
¼é}¢ ÐÚ ÚãG}¢¼
¶éGÎ ©¨ï …±æÏæ ÎïÝæ àæéM¥G çÜU²æ, „æï àæñ„GæÝ ÎÚç}æ²æÝ }æï¢ ¥æ ÜêUÎæ J”
…æï ™éÐ Úãæ ©¨ Ýï Ý…æ„ Ðæ§ü }æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! ¥æÐ ÜUæï ÏææïH ÜUÚ ÏææÚãæ ÐÀ„æÝæ ÐÇGæ ãæïxææ }æxæÚ ¶Gæ}ææïàæ Úã ÜUÚ ÜU|æè ÝÎæ}æ„ Ýãè¢ ©Ææ§ü ²æ’Ýè …æï ™éÐ Úãæ ãæïxæè J ç„Úç}æ…Gè àæÚèÈGU }æï¢ ãñ, “ ©¨ Ýï Ý…æ„ Ðæ§ü J” ¥æñÚ ²ïã }æéãGæ-±Úæ |æè wGæêÏæ ãñ, “»ÜU ™éÐ ¨æï100 ÜUæï ãÚæ» J”
ÜUÚ |æHæ ãæï |æHæ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ àæñ¶G ¨æ’Îè ÏææïS„æÝï ¨æ’Îè }æï¢ ÝvGH ÜUÚ„ï ãñ¢ : »ÜU ÝïÜU ¨èÚ„ àæwG¨ ¥ÐÝï …Gæ„è Îéà}æÝæï¢ ÜUæ ç…GRU |æè ÏæéÚæ§ü ¨ï Ý ÜUÚ„æ ƒæ J …Ïæ |æè çÜU¨è ÜUè Ïææ„ çÀÇG„è, ©¨ ÜUè …GÏææÝ ¨ï ÝïÜU ÜUçH}ææ ãè çÝÜUH„æ J ©¨ ÜïU }æÚÝï ÜïU Ïææ’Î çÜU¨è Ýï ©¨ï wG±æÏæ }æï¢ Îï¶æ „æï ¨é±æH çÜU²æ : ²æ’Ýè ¥ËHæã Ýï „ïÚï ¨æƒ v²æ }æé¥Gæ-}æHæ ÈGUÚ}ææ²æ ? ²ïã ¨é±æH ¨éÝ ÜUÚ ©¨ ÜïU ãæï¢Åæï¢ ÐÚ }æéSÜéUÚæãÅ ¥æ xæ§ü ¥æñÚ ±æïã ÏæéHÏæéH ÜUè „GÚãG àæèÚè¢ ¥æ±æ…G }æï¢ ÏææïHæ : “Î鋲æ }æï¢ }æïÚè ²ïãè ÜUæïçàæàæ ãæï„è ƒè çÜU }æïÚè …GÏææÝ ¨ï çÜU¨è ÜïU ÏææÚï }æï¢ ÜUæï§ü ÏæéÚè Ïææ„ Ý çÝÜUHï, ÝÜUèÚñÝ Ýï |æè }æéÛæ ¨ï ÜUæï§ü ¨wG„ ¨é±æH Ý çÜU²æ ¥æñÚ ²ê¢ }æïÚæ }æé¥Gæ-}æHæ Ïæãé„ ¥ÓÀæ Úãæ J”
16
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : }¢éÛ¢ ÐÚ ÜUS¢Ú¼ S¢ï ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ï Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Ú¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ ¼é}ã¢Úï x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜïU çH²ï }¢çxGÈGUÚ¼ ãñ J
ÝÚ}æè …GèÝ„ ÏæwGàæ„è ãñ }æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! ¥æÐ Ýï }æéHæ-ãG…Gæ ÈGUÚ}ææ²æ, ÝÚ}æè ¥æñÚ ¥GzG±æï ÎÚ xæé…GÚ ÜUÚÝï ¨ï ¥ËHæãé ÚÏÏæéH §GÁG…G„ ÜUè çÜU¨ ÜGUÎÚ ÚãG}æ„ ãæï„è ãñ J ÜUæàæ ! ã}æ |æè ¥ÐÝè Ïæï §GÁG…G„è ÜUÚÝï ±æHæï¢ ²æ ¨„æÝï ±æHæï¢ ÜUæï }æé¥GæÈGU ÜUÚÝæ §çwG„²æÚ ÜUÚï¢ J }æéçSH}æ àæÚèÈGU }æï¢ ãñ : ç…¨ ™è…G }æï¢ ÝÚ}æè ãæï„è ãñ ©¨ï …GèÝ„ ÏæwGàæ„è ãñ ¥æñÚ ç…¨ ™è…G ¨ï …éÎæ ÜUÚ Hè …æ„è ãñ ©¨ï »ïGÏæÎæÚ ÏæÝæ Îï„è ãñ J
Ðïàxæè }æé¥GæÈGU ÜUÚÝï ÜUè ÈGU…GèH„ »ãìG²æ©H ©GHê}æ }æï¢ ãñ : »ÜU àæwG¨ Îé¥Gæ }ææ¢xæ Úãæ ƒæ, “²æ ¥ËHæã ! }æïÚï Ðæ¨ ¨-ÎÜGUæ ± ¶GñÚæ„ ÜïU çH²ï ÜUæï§ü }ææH Ýãè¢ Ïæ¨ ²ïãè çÜU …æï }æé¨Ë}ææÝ }æïÚè Ïæï §GÁG…G„è ÜUÚï }æñ¢ Ýï ©¨ï }æé¥GæÈGU çÜU²æ J” ¨ÚÜUæÚ ÐÚ ±ãìG² ¥æ§ü, “ã}æ Ýï §¨ Ïæ‹Îï ÜUæï ÏæwGàæ çβæ J”
xGæéS¨æ ÐèÝï ±æHï ÜïU çH²ï …‹Ý„è ãêGÚ ¥Ïæê Îæ±êÎ ÜUè ãGÎè¨ }æï¢ ãñ : ç…¨ Ýï xGæéS¨ï ÜUæï …GÏ„G ÜUÚ çH²æ ãGæHæ¢ çÜU ±æïã ©¨ï ÝæçÈGU…G ÜUÚÝï ÐÚ ÜGUæçÎÚ ƒæ „æï ¥ËHæã ÏæÚæï…Gï çÜGU²æ}æ„ ©¨ ÜUæï „}ææ}æ }æwGHêÜGU ÜïU ¨æ}æÝï ÏæéHæ»xææ ¥æñÚ §çwG„²æÚ Îïxææ çÜU ç…¨ ãêGÚ ÜUæï ™æãï Hï Hï J
çãG¨æÏæ }æï¢ ¥æ¨æÝè ÜïU „èÝ ¥SÏææÏæ ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ ¥Ïæê ãéÚñÚæ
¨ï }æÚ±è ãñ çÜU „èÝ
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉG¼¢ ãñ ¥ËH¢ã »ÜU ÜGUèÚ¢¼G ¥Á¢í çH¶¼¢ ¥¢ñÚ ÜGUèÚ¢¼G ©ãGéÎ Ðã¢ÇG çÁ¢¼Ý¢ ãñ J
17 ©S¢ ÜïU çH²ï
Ïææ„ï¢ ç…¨ àæwG¨ }æï¢ ãæï¢xæè ¥ËHæã „¥GæHæ (çÜGU²æ}æ„ ÜïU çÎÝ) ©¨ ÜUæ çãG¨æÏæ Ïæãé„ ¥æ¨æÝ „GÚèÜGïU ¨ï Hïxææ ¥æñÚ ©¨ ÜUæï ¥ÐÝè ÚãG}æ„ ¨ï …‹Ý„ }æï¢ Îæç¶GH ÈGUÚ}ææ»xææ J (1) …æï „é}ãï¢ }æãGM}æ ÜUÚï „é}æ ©¨ï ¥G„Gæ ÜUÚæï (2) ¥æñÚ …æï „é}æ ¨ï ÜGUyG»G „¥GËHéÜGU ÜUÚï „é}æ ©¨ ¨ï ç}æHæÐ ÜUÚæï (3) ¥æñÚ …æï „é}æ ÐÚ …éGË}æ ÜUÚï „é}æ ©¨ ÜUæï }æé¥GæÈGU ÜUÚ Îæï J
xææçH²æï¢ |æÚï wGæéy.æê„G ÐÚ ¥æ’Hæ ãG…GÚ„ ÜUæ ¨Ïæí ÜUæàæ ! ã}ææÚï ¥‹ÎÚ ²ïã …ÁGÏææ ÐñÎæ ãæï …æ» çÜU ã}æ ¥ÐÝè …Gæ„ ¥æñÚ ¥ÐÝï ÝzG¨ ÜUè ¶Gæç„GÚ xGæéS¨æ ÜUÚÝæ ãè ÀæïÇG Îï¢ J …ñ¨æ çÜU ã}ææÚï Ïæé…éGxææïZ ÜUæ …ÁGÏææ ãæï„æ ƒæ çÜU ©Ý ÐÚ ÜUæï§ü çÜU„Ýæ ãè …éGË}æ ÜUÚï ²ïã ãG…GÚæ„ ©¨ …GæçH}æ ÐÚ |æè àæzGÜGU„ ãè ÈGUÚ}ææ„ï ƒï J ™éÝæ‹™ï “ãG²æ„ï ¥æ’Hæ ãGG…GÚ„” }æï¢ ãñ, ¥æ’Hæ ãG…GÚ„ §}ææ}æï ¥ãHï ¨é‹Ý„ }ææñHæÝæ àææã ¥ãG}æÎ Ú…Gæ ¶GæÝ ÜUè ç¶GÎ}æ„ }æï¢ »ÜU ÏææÚ …Ïæ ÇæÜU Ðïàæ ÜUè xæ§ü „æï Ïææ’…G ¶éG„êG„G }æéxæGËH…Gæ„ (²æ’Ýè xææçH²æï¢) ¨ï |æÚÐêÚ ƒï J }ææï’„çÜGUÎèÝ ÏæÚã}æ ãé» çÜU ã}æ §Ý Hæïxææï¢ ÜïU ç¶GHæÈGU }æéÜGUg}ææ Îæ§Ú ÜUÚï¢xæï J §}ææ}æï ¥ãHï ¨é‹Ý„ }ææñHæÝæ àææã ¥ãG}æÎ Ú…Gæ ¶GæÝ Ýï §àææüÎ ÈGUÚ}ææ²æ : “…æï Hæïxæ „æ’ÚèÈGUè ¶éyGæê„G çH¶„ï ãñ¢ ÐãHï ©Ý ÜUæï …æxæèÚï¢ „vG¨è}æ ÜUÚ Îæï, çÈUÚ xææçH²æ¢ çH¶Ýï ±æHæï¢ ÐÚ }æéÜGUg}ææ Îæ§Ú ÜUÚ Îæï J”(ãG²¢¼ï ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼, ç…. 1, „. 143,144, }¢éHwG¶G„Ý }¢v¼Ï¢» Ý-Ï¢ç±Ä²ã }¢ÜUü…H éG ¥¢ñçH²¢ H¢ã¢ïÚ) }æ„GHÏæ ²ïã çÜU …Ïæ „æ’ÚèÈGU ÜUÚÝï ±æHæï¢ ÜUæï „æï §‹¥Gæ}æ Îï„ï Ýãè¢ çÈUÚ ÏæéÚæ§ü ÜUÚÝï ±æHæï¢ ¨ï ÏæÎHæ v²ê¢ Hï¢ ?
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ…
18
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : çÁ¢S¢ Ýï çÜU¼¢Ï¢ }¢ï´ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU çH¶¢ ¼¢ï Á¢Ï¢ ¼ÜU }¢ïÚ¢ Ý¢}¢ ©S¢ }¢ï´ Úãïx¢¢ çÈGUçÚà¼ï ©S¢ ÜïU çH²ï §çS¼xGÈGU¢Ú ÜUÚ¼ï Úãï´x¢ï J
}ææçHÜU çÏæÝ ÎèÝæÚ ÜïU ¨Ïæí ÜïU ¥‹±æÚ ã}ææÚï Ïæé…xGé ææüÝï ÎèÝ …éËG }æï …GæçH}æèÝ ¥æñÚ ç¨„}æï ÜUæçÈGUÚèÝ ÐÚ ¨Ïæí ÈGUÚ}ææ„ï ¥æñÚ çÜU¨ „GÚãG xGæéS¨ï ÜUæï |æxææ„ï ƒï §¨ï §¨ çãGÜU沄 ¨ï ¨}æÛæÝï ÜUè ÜUæïçàæàæ ÜUèç…²ï J ™éÝæ‹™ï ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ Ýï »ÜU }æÜUæÝ çÜUÚæ» ÐÚ çH²æ J }ææçHÜU çÏæÝ ÎèÝæÚ ©¨ }æÜUæÝ ÜïU çÏæËÜéUH }æéœæç¨H »ÜU ²ãêÎè ÜUæ }æÜUæÝ ƒæ J ±æïã ²ãêÎè ÏæéxG…Gæï §GÝæÎ ÜUè Ïæ鋲æÎ ÐÚ ÐÚÝæHï ÜïU …GÚè»G xæ‹Îæ ÐæÝè ¥æñÚ xæGHæ…G„ ¥æÐ ÜïU ÜUæàææÝ» ¥G-ÁæG}æ„ }æï¢ ÇæH„æ Úã„æ J ¶Gæ}ææïàæ ãè Úã„ï J ¥æç¶GÚï ÜUæÚ »ÜU çÎÝ ©¨ }æxæÚ ¥æÐ Ýï ¶éGÎ ãè ¥æ ÜUÚ ¥G…üG ÜUè, …ÝæÏæ ! }æïÚï ÐÚÝæHï ¨ï xæé…GÚÝï ±æHè ݅樄 ÜUè ±Áã ¨ï ¥æÐ ÜUæï ÜUæï§ü çàæÜU沄 „æï Ýãè¢ ? ¥æÐ Ýï çÝã沄 ãè ÝÚ}æè ÜïU ¨æƒ ÈGUÚ}ææ²æ, “ÐÚÝæHï ¨ï …æï xæ‹Îxæè çxæÚ„è ãñ ©¨ ÜUæï ÛææÇêG Îï ÜUÚ {æï ÇæH„æ ãê¢ J” ©¨ Ýï ÜUãæ, ¥æÐ ÜUæï §„Ýè „vHèÈGU ãæïÝï ÜïU Ïææ ±é…êÎ xGæéS¨æ Ýãè¢ ¥æ„æ ? ÈGUÚ}ææ²æ : ¥æ„æ „æï ãñ }æxæÚ Ðè …æ„æ ãê¢ v²ê¢ çÜU : (ТÚã 4 „êÚ» ¥¢Hï §G}¢Ú¢Ý ¥¢²¼ Ý}Ï¢Ú 134 }¢ïæ) ¶éGÎæ» ÚãG}ææÝ ÜUæ ÈGUÚ}ææÝï }æãGÏÏæ„ çÝàææÝ ãñ : „Ú-…-}æ» ÜU‹ÁGæéH §ü}ææÝ : ¥æñÚ xæéGS¨æ ÐèÝï ±æHï ¥æñÚ Hæïxææï¢ ¨ï ÎÚ xæé…GÚ ÜUÚÝï ±æHï ¥æñÚ ÝïÜU Hæïxæ ¥ËHæã ( ) ÜïU }æãGÏæêÏæ ãñ¢ J
19
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J
: çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ
…±æÏæ ¨éÝ ÜUÚ ²ãêÎè }æé¨Ë}ææÝ ãæï xæ²æ J çÝxææãï ±Hè }æï¢ ±æïã „æ¨èÚ Îï¶è ÏæÎH„è ã…GæÚæï¢ ÜUè „vGÎèÚ Îï¶è
}æèÆï }æèÆï §SHæ}æè |æ槲æï ! Îï¶æ ¥æÐ Ýï ! ÝÚ}æè ÜUè ÜñU¨è Ïæ-Ú-ÜU„ï¢ ãñ¢ ! ÝÚ}æè ¨ï }æé-„¥çS¨Ú ãæï ÜUÚ ±æïã ²ãêÎè }æé¨Ë}ææÝ ãæï xæ²æ J
ÝïÜU Ïæ‹Îï Ó²ê¢çŲæï¢ ÜUæï |æè §ü…Gæ Ýãè¢ Îï„ï ¥ËHæã ÜïU ÝïÜU Ïæ‹Îï ÜUè »ÜU ¥GHæ}æ„ ²ïã |æè ãñ çÜU ±æïã xGæéS¨ï }æï¢ ¥æ ÜUÚ }æé¨Ë}ææÝæï¢ ÜUæï „æï v²æ „vHèÈGU Îïxææ Ó²ê¢çŲæï¢ „ÜU ÜUæï §ü…Gæ ÎïÝï ¨ï xæéÚï…G ÜUÚ„æ ãñ J ™éÝæ‹™ï ãG…GÚ„ï ¨çIJÎéÝæ wG±æ…æ ãG¨Ý Ïæ¨Úè „Ú-…-}æ» ÜU‹ÁGæéH §ü}ææÝ : ÏæïàæÜU ÝïÜê ÜUæÚ …GMÚ ™ñÝ }æï¢ ãñ¢ J ÜUè „zG¨èÚ ÜUÚ„ï ãé» ÈGUÚ}ææ„ï ãñ¢ : ²æ’Ýè ÝïÜU Ïæ‹Îï ±æïã ãñ¢ …æï Ó²ê¢çŲæï¢ ÜUæï |æè ¥ç…GIJ„ Ý Îï¢ J
v²æ xGæéS¨æ ãGÚæ}æ ãñ ? ¥G±æ}æ }æï¢ ²ïã xæGH„G }æàãêÚ ãñ çÜU “xGæéS¨æ ãGÚæ}æ ãñ J” xGæéS¨æ »ÜU xæGñÚ §çwG„²æÚè ¥}æí ãñ, §‹¨æÝ ÜUæï ¥æ ãè …æ„æ ãñ, §¨ }æï¢ §¨ ÜUæ ÜéGU¨êÚ Ýãè¢, ãæ¢ xGæéS¨ï ÜUæ Ïæï …æ §çS„’}ææH ÏæéÚæ ãñ J Ïææ’…G ¨êÚ„æï¢ }æï¢ xGæéS¨æ …GMÚè |æè ãñ }æ-¨HÝ ç…ãæÎ ÜïU ±vG„ ¥xæÚ xGæéS¨æ Ýãè¢ ¥æ»xææ
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ Ú¢S¼¢ |¢êH x¢²¢ J
20 : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã Á¢‹Ý¼ ÜU¢
„æï ¥ËHæã ÜïU Îéà}æÝæï¢ ¨ï çÜU¨ „GÚãG HÇGï¢xæï ! ÏæãÚ ãGæH xGæéS¨ï ÜUæ §…GæHæ (²æ’Ýè §¨ ÜUæ Ý ¥æÝæ) }æéç}ÜUÝ Ýãè¢ “§}ææHæ” ãæïÝæ ™æçã²ï ²æ’Ýè xGæéS¨ï ÜUæ L¶G Îê¨Úè „GÚÈGU çÈUÚ …æÝæ ™æçã²ï J }æ-¨HÝ ÜUæï§ü Îæ’±„ï §SHæ}æè ÜïU }æ-ÎÝè }ææãGæïH ¨ï ±æÏæS„æ ãæïÝï ¨ï ÐãHï ÏæéÚè ¨æïãGÏæ„ }æï¢ ƒæ, xGæéS¨ï ÜUè ãGæH„ ²ïã ƒè çÜU ¥xæÚ çÜU¨è Ýï ãæ¢ ÜUæ Ýæ ÜUã çÎ²æ „æï ¥æÐï ¨ï ÏææãÚ ãæï xæ²æ ¥æñÚ xææçH²æï¢ ÜUè ÏææïÀæÇG ÜUÚ Îè, çÜU¨è Ýï ÏæÎ „}æè…Gè ÜUÚ Îè „æï ©Ææ ÜUÚ ƒŒÐÇG …ÇG çβæ J }æ„GHÏæ ÜUæï§ü |æè ÜUæ}æ ç¶GHæÈïGU ç}æ…Gæ… ãé±æ, xæéGS¨æ ¥æ²æ „æï ¨Ïæí ÜUÚÝï ÜïU Ïæ…æ» ÝæçÈGU…G ÜUÚ çβæ J …Ïæ ©¨ï ¶éGàæ çÜGUS}æ„è ¨ï Îæ’±„ï §SHæ}æè ÜUæ }æ-ÎÝè }ææãGæïH }æé²S¨Ú ¥æ xæ²æ ¥æñÚ Îæ’±„ï §SHæ}æè ÜïU ¨é‹Ý„æï¢ ÜUè „ÚçÏæIJ„ ÜïU }æ-ÎÝè ÜGUæçÈGUHæï¢ }æï¢ ¨ÈGUÚ ÜUè Ïæ-Ú-ÜU„ï¢ …GæçãÚ ãæïÝï Hxæè¢ ¥æñÚ xGæéS¨ï ÜUæ “§}ææHæ” ãæï xæ²æ ²æ’Ýè L¶G ÏæÎH xæ²æ ²æ’Ýè ¥Ïæ |æè xGæéS¨æ „æï ÏææÜGUè ãñ }æxæÚ §¨ ÜUæ L¶G ²ê¢ „ÏÎèH ãé±æ çÜ §¨ï ¥ËHæã ± Ú¨êH ¥æñÚ ¨ãGæÏææ ± ¥æñçH²æ ÜïU Îéà}æÝæï¢ ¨ï ÏæéxG…G ãæï xæ²æ }æxæÚ ¶éGÎ ©¨ ÜUè ¥ÐÝè …Gæ„ ÜUæï ÜUæï§ü çÜU„Ýæ ãè ÏæéÚæ |æHæ ÜUãï, xGæéS¨æ çÎHæ» }æxæÚ ¨Ïæí ÜUÚ„æ ãñ, Îê¨Úæï¢ ÐÚ çÏæÈUÚÝï ÜïU Ïæ…æ» ¶éGÎ ¥ÐÝï ÝzG¨ ÐÚ xGæéS¨æ ÝæçÈGU…G ÜUÚ„æ ãñ çÜU „éÛæï xæéÝæã Ýãè¢ ÜUÚÝï Îê¢xææ J ¥H xæGÚ…G xGæéS¨æ „æï ãñ }æxæÚ ¥Ïæ ©¨ ÜUæ “§}ææHæ” ãæï xæ²æ, ²æ’Ýè L¶G ÏæÎH xæ²æ …æï çÜU ¥æç¶GÚ„ ÜïU çH²ï §ç‹„ãæ§ü }æéÈGUèÎ ãñ J
21
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÐÉG¢ ¼ãGÜGUèÜGU ±¢ïã ϢΠϢwG¼ ã¢ï x¢²¢ J
: çÁ¢S¢ ÜïU ТS¢ }¢ïÚ¢ çÁ¢GRU ãé±¢ ¥¢ñÚ ©S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU Ý
çÎH }æï¢ ÝêÚï §ü}ææÝ ÐæÝï ÜUæ »ÜU ¨ÏæÏæ ãGÎè¨ï ÐæÜU }æï¢ ãñ, “ç…¨ àæwG¨ Ýï xGæéS¨æ …GÏ„G ÜUÚ çH²æ Ïææ ±é…êÎ §¨ ÜïU çÜU ±æïã xGæéS¨æ ÝæçÈGU…G ÜUÚÝï ÐÚ ÜéGUÎÚ„ Ú¶„æ ãñ ¥ËHæã ©¨ ÜïU çÎH ÜUæï ¨éÜêUÝ ± §ü}ææÝ ¨ï |æÚ Îïxææ J” ²æ’Ýè ¥xæÚ çÜU¨è ÜUè „GÚÈGU ¨ï ÜUæï§ü „vHèÈGU Ðã颙 xæ§ü ¥æñÚ xGæéS¨æ ¥æ xæ²æ ²ïã ÏæÎHæ Hï ¨ÜU„æ ƒæ }æxæÚ }æãGì…G çÚ…Gæ» §Hæãè ÜUè ¶Gæç„GÚ xGæéS¨æ Ðè xæ²æ „æï ¥ËHæã ©¨ ÜUæï ¨éÜêUÝï ÜGUËÏæ ¥G„Gæ ÈGUÚ}ææ»xææ ¥æñÚ ©¨ ÜUæ çÎH ÝêÚï §ü}ææÝ ¨ï |æÚ Îïxææ J §¨ ¨ï }ææ’Hê}æ ãé±æ çÜU Ïææ’…G ¥±ÜGUæ„ xGæéS¨æ ¥æÝæ }æéÈGUèÎ |æè ãñ …Ïæ çÜU …GÏ„G ÜUÚÝæ ݨèÏæ ãæï …æ» J
™æÚ ²æÚ ÜUè çÝSÏæ„ ¨ï xGæéS¨ï ÜUè ¥Gæ΄ çÝÜUæHÝï ÜïU çH²ï 4 ¥±ÚæÎ 1
2 3 4
ç…¨ ÜUæï xGæéS¨æ xæéÝæã ÜUÚ±æ„æ ãæï ©¨ï ™æçã²ï çÜU ãÚ Ý}ææ…G ÜïU Ïææ’Î 21 ÏææÚ ÐÉG ÜUÚ ¥ÐÝï ªÐÚ Î}æ ÜUÚ Hï J ¶æÝæ ¶æ„ï ±vG„ „èÝ „èÝ ÏææÚ ÐÉG ÜUÚ ¶æÝï ¥æñÚ ÐæÝè ÐÚ |æè Î}æ ÜUÚ Hï J ™H„ï çÈUÚ„ï ÜU|æè ÜU|æè ÜUã çH²æ ÜUÚï J ™H„ï çÈUÚ„ï ÐÉG„æ Úãï J ÐæÚã 4 ¥æHï §G}æÚæÝ ÜUè 134 ±è¢ ¥æ²„ ÜUæ ²ïã çãGS¨æ Úæï…GæÝæ ¨æ„ ÏææÚ ÐÉG„æ Úãï :
22
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ ÎS¢ ÚãG}¢¼ï´ |¢ïÁ¢¼¢ ãñ J
: çÁ¢S¢ Ýï }¢éÛ¢ ÐÚ »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎï ТÜU ÐÉG¢ ¥ËH¢ã
©S¢ ÐÚ
“¥wGHæÜGïU ÚãG}æ„ï ¥GæH}æ” ÜïU „ïÚã ãéGMÈGU ÜUè çÝSÏæ„ ¨ï xGæéS¨ï ÜïU 13 §GHæ… …Ïæ xGæéS¨æ ¥æ …æ» „æï §Ý }æï¢ ¨ï ÜUæï§ü |æè »ÜU ²æ …GMÚ„Ý ¨æÚï §GHæ… ÈGUÚ}ææ Hèç…²ï : 1 ÐçÉG²ï J 2
ÐçÉG²ï J
3
™éÐ ãæï …æ§²ï J
4
±éÁGæê ÜUÚ Hèç…²ï J
5
ÝæÜU }æï¢ ÐæÝè ™ÉG槲ï J ¶ÇGï ãñ¢ „æï ÏæñÆ …槲ï J ÏæñÆï ãñ¢ „æï HïÅ …æ§²ï ¥æñÚ …G}æèÝ ¨ï ç™ÐÅ …槲ï J ¥ÐÝï ¶GÎ (²æ’Ýè xææH) ÜUæï …G}æèÝ ¨ï ç}æHæ Îèç…²ï (±éÁGæê ãæï „æï ¨ÁÎæ ÜUÚ Hèç…²ï) „æçÜU »ãG¨æ¨ ãæï çÜU }æñ¢
¶GæÜU ¨ï ÏæÝæ ãê¢ çHãæ…Gæ Ïæ‹Îï ÐÚ xGæéS¨æ ÜUÚÝæ }æéÛæï …ñGÏæ Ýãè¢ Îï„æ J 9
ç…¨ ÐÚ xGæéS¨æ ¥æ Úãæ ãñ ©¨ ÜïU ¨æ}æÝï ¨ï ãÅ …槲ï J
10
¨æï癲ï çÜU ¥xæÚ }æñ¢ xGæéS¨æ ÜUM¢xææ „æï Îê¨Úæ |æè xGæéS¨æ ÜUÚïxææ ¥æñÚ ÏæÎHæ Hïxææ ¥æñÚ }æéÛæï Îéà}æÝ ÜUæï ÜU}æ…GæïÚ Ýãè¢ ¨}æÛæÝæ
xGæéS¨ï ÜUæ §GHæ… ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈUG ¢ |¢êH x¢²¢ J
11
12
13
23 : Á¢¢ï à¢wGS¢ }¢éÛ¢ ÐÚ ÎéMÎï ТÜU ÐÉGÝ¢ |¢êH x¢²¢ ±¢ïã Á¢‹Ý¼ ÜU¢ Ú¢S¼¢
™æçã²ï J ¥xæÚ çÜU¨è ÜUæï xGæéS¨ï }æï¢ ÛææÇG ±xæGñÚæ çÎ²æ „æï ¶éG¨êç¨Ä²„ ÜïU ¨æƒ ¨Ïæ ÜïU ¨æ}æÝï ãæƒ …æïÇG ÜUÚ ©¨ ¨ï }æé¥GæÈGUè }ææ¢çxæ²ï, §¨ „GÚãG ÝzG¨ …GHèH ãæïxææ ¥æñÚ ¥æ粋Îæ xGæéS¨æ ÝæçÈGU…G ÜUÚ„ï ±vG„ ¥ÐÝè ç…GËH„ ²æÎ ¥æ»xæè ¥æñÚ ãæï ¨ÜU„æ ãñ ²ê¢ ÜUÚÝï ¨ï xæéGS¨ï ¨ï ¶GHæ¨è ç}æH …æ» J ²ïã xæGæñÚ ÜUèç…²ï çÜU ¥æ… Ïæ‹Îï ÜUè ¶G„Gæ ÐÚ }æéÛæï xGæéS¨æ ™ÉGæ ãñ ¥æñÚ }æñ¢ ÎÚ xæé…GÚ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï „IJæÚ Ýãè¢ ãGæHæ¢ çÜU }æïÚè Ïæï àæé}ææÚ ¶G„G滢 ãñ¢ ¥xæÚ ¥ËHæã xæG…GÏæ ÝæÜU ãæï xæ²æ ¥æñÚ ©¨ Ýï }æéÛæï }æé¥GæÈGUè Ý Îè „æï }æïÚæ v²æ ÏæÝïxææ ! ÜUæï§ü ¥xæÚ ç…G²æ΄è ÜUÚï ²æ ¶G„Gæ ÜUÚ ÏæñÆï ¥æñÚ ©¨ ÐÚ ÝzG¨ ÜUè ¶Gæç„GÚ xGæéS¨æ ¥æ …æ» ©¨ ÜUæï }æé¥GæÈGU ÜUÚ ÎïÝæ ÜUæÚï ¨±æÏæ ãñ J „æï xæéGS¨æ ¥æÝï ÐÚ …ïGãìÝ ÏæÝæ» çÜU v²ê¢ Ý }æñ¢ }æé¥GæÈGU ÜUÚ ÜïU ¨±æÏæ ÜUæ ãGÜGUÎæÚ ÏæÝê¢ ¥æñÚ ¨±æÏæ |æè ÜñU¨æ …GÏæÚ ÎS„ çÜU “çÜGU²æ}æ„ ÜïU Úæï…G »’HæÝ çÜU²æ …æ»xææ ç…¨ ÜUæ ¥…í ¥ËHæã ÜïU ç…G}}æ» ÜUÚ}æ ÐÚ ãñ, ±æïã ©Æï ¥æñÚ …‹Ý„ }æï¢ Îæç¶GH ãæï …æ» J ÐêÀæ …æ»xææ çÜU¨ ÜïU çH²ï ¥…í ãñ ? ±æïã ÜUãïxææ : “©Ý Hæïxææï¢ ÜïU çH²ï …æï }æé¥GæÈGU ÜUÚÝï ±æHï ãñ¢ J” „æï ã…GæÚæï¢ ¥æÎ}æè ¶ÇGï ãæï¢xæï ¥æñÚ çÏæHæ çãG¨æÏæ …‹Ý„ }æï¢ Îæç¶GH ãæï …æ»¢xæï J