BkwËuo fu MkËBku
A-1
Vh{kLku {w:Í sw{Ú¢ïwyËwÁwkY¢Gï ËwËuÁ¢éYÃkkf Ë}¢é¥þheV kk {I UrfÞk{ík 1 Á¢¢ï 6Ãkh Vh{kLku MMíkVk : rsMk: òu Lku {w Í Ãkh }¢éhku yuÛÍ¢fu çkkh yÕ÷kn ÈG UÚ}¢¢Ýï{w{w}¢é SíkVk ¼GÈGU¢ ÐÚ G¢ÃkZk ÎéMÃkZu Î øà¢ÚèÈG ÐÉGïxWMk ¢¢ }¢ñfu´ rËLk WMk fe þVkyík fYt ø kk. Ãkh ËMk hn{íkU ¼u s íkk ni . ({w  M÷{) çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©S¢ ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J
rfíkkçk ÃkZLku fe Ëwyk
yÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e, nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe ËeLke rfíkkçk Þk RM÷k{e Mkçkf ÃkZLku Mku Ãkn÷u Íi÷ {U Ëe nwE Ëwyk ÃkZ òu fwA ÃkZUøku ÞkË hnuøkk. Ëwyk Þun ni : ÷ersÞu
íkhs{k : yi yÕ÷kn ! n{ Ãkh RÕ{ku rnõ{ík fu ËhðkÍu ¾ku÷ Ëu ykih n{ Ãkh yÃkLke hn{ík LkkrÍ÷ Vh{k ! yi y-Í{ík ykih çkwÍwøkeo ðk÷u ! Lkkux : yÔð÷ ykr¾h yuf yuf çkkh ËwYË þheV ÃkZ ÷ersÞu. íkkr÷çku øk{u {ËeLkk ð çkfey ð {ÂøVhík 13 þÔðk÷w÷ {wfho{ 1428 rn.
BkwËuo fu MkËBku
Þun rhMkk÷k (BkwËuo fu MkËBku) þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe rÍÞkE Lku WËqo ÍçkkLk {ut íknheh Vh{kÞk ni. {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) Lku RMk rhMkk÷u fku økwshkíke hM{w÷ ¾ík {U íkhíkeçk Ëu fh Ãkuþ rfÞk ni ykih {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku þkyuy fhðkÞk ni. RMk {U yøkh rfMke søkn f{e çkuþe Ãkkyut íkku {sr÷Mku íkhkrs{ fku (çk Íheyyu {õíkqçk Þk E-{uR÷ SMS) {w¥k÷y Vh{k fh Mkðkçk f{kRÞu.
hkrçkíkk : {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk, rMk÷uõxuz nkWMk, yr÷V fe {ÂMsË fu Mkk{Lku, íkeLk ËhðkÍk, yn{ËykçkkË-1, økwshkík MO. 9374031409 E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
BkwËuo fu MkËBku
1
1
~kkÞË ™^Mk Áfkðx zk÷u Bkøkh yk… Þun rhMkk÷k (39 MkVnkŒ) …Z fh y…™e ykr¾hŒ fk Çk÷k fersÞu .
Vkuzu fk ykì…hu~k™ ykVŒkçku ~kheyŒku ŒhefŒ, ~knÍkËyu yk’÷k nÍhŒ, nwßsŒw÷ RM÷kBk nÍhŒu Bkki÷k™k nkrBkË hÍk ¾k™
çknwŒ
çkzu ykr÷Bku W÷qBku RM÷kBk, ykr~kfu ~kknu y™kBk, òt r™Mkkhu Mknkçkyu rfhkBk, Bkwrnççku ykir÷Þkyu rfhkBk ykih ykr~kfu ËwYËku Mk÷kBk Úku. sçk Çke RÕBke ð ŒËheMke yðfkŒ Mku VwhMkŒ …kŒu rÍ¢ku ËwYË {U Bk~økq÷ nku òŒu. yk… fu rsMBku yõËMk …h Vkuzk nku økÞk Úkk rsMk fk ykì…hu~k™ ™k økwÍeh Úkk. zkìõxh ™u çkunku~ke fk RLsuõ~k™ ÷økk™k åkknk Œku BkLy VhBkk rËÞk, yk… ËwYËku Mk÷kBk fu rðËo {U Bk~økq÷ nku : Þun çkÞk™ yBkehu yn÷u MkwL™Œ ™u Œç÷eøku fwhyk™ku MkwL™Œ fe yk÷Bkøkeh økih rMkÞkMke Œnhef Ëk’ðŒu RM÷kBke fu Œe™ hkuÍk MkwL™Œkut Çkhu RsríkBkky (rMkLÄ) ÞfwBk BkwnhoBkw÷ nhkBk 1425 rMk.rn. çkhkuÍ RŒðkh (20,21,22 Vhðhe 2004 E. Mknhkyu BkËe™k çkkçkw÷ BkËe™k fhkåke) {U VhBkkÞk Úkk. ŒhBkeBk fu MkkÚk Œnheh™ nkrÍhu r¾ËBkŒ ni. -Bksr÷Mku Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k 1
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
2 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
økyu, yk÷Bku nku~kku nðkMk {U Ëku Œe™ ÎkLxu Œf ykì…hu~k™ nkuŒk hnk, ËwYË ~kheV fe çk-h-fŒ Mku rfMke rfMBk fe Œõ÷eV fk yk… ™u RÍnkh ™ nku™u rËÞk !
(íkÍrfhyu Bk~kkR¾u fkrËrhGÞk h-ÍrðGÞk, Mk. 485)
fçkú …h rBkèe zk÷™u ðk÷u fe BkÂøVhŒ nku økE yuf ~kÏMk fku RÂLíkfk÷ fu çkk’Ë rfMke ™u Ïðkçk {U Ëu¾ fh …q A k
: Þk’™e yÕ÷kn
™u yk… fu MkkÚk õÞk
Bkwyk-Bk÷k VhBkkÞk ? sðkçk rËÞk : Bkuhu yk’Bkk÷ Œku÷u økyu, økw™knkU
fk ðÍT™ çkZ økÞk, rVh yuf Úku÷e Bkuhe ™urfÞkU fu …÷zu {U zk÷e økE rsMk Mku
Bkuhe ™urfÞkU fk …÷zk Çkkhe nku økÞk ykih Bkuhe
çkÂÏþ~k nku økE. sçk WMk Úku÷e fku ¾ku÷k økÞk Œku WMk {U ðkun rBkèe Úke òu {I ™u yuf BkwMkÕBkk™ fe ŒËVe™ fu ðõŒ WMk fe fçkú …h zk÷e Úke.
rfMke ™u Mkåk fnk ni :
(Þk’™e yÕ÷kn
fe hnBkŒ feBkŒ ™nª, çknk™k Œ÷k~k fhŒe ni)
BkwËuo fu MkËBku
3 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk ¼q÷
Vh{kLku {wMíkVk økÞk.
fçkú …h rBkèe zk÷™u fk Œhefk BkwMkÕBkk™ fe fçkú …h rBkèe zk÷™k BkwMŒnçk ni, RMk fk Œhefk Çke Bkw÷k-nÍk VhBkk ÷ersÞu. fçkú fu rMkhnk™u fe ŒhV Mku Ëku™kU nkÚk Mku rBkèe WXk WXk fh Œe™ BkŒoçkk zkr÷Þu, …n÷e çkkh zk÷Œu ðõŒ frnÞu : 1
ËqMkhe çkkh : 2
ŒeMkhe çkkh frnÞu :
yçk çkkfe rBkèe Vkðzu ðøkihk Mku zk÷
3
Ëe òyu.
fçkú fe nkrÍhe …h røkÞko ð Íkhe yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e sçk rfMke fe fçkú …h Œ~kheV ÷kŒu Œku RMk fËh yktMkq çknkŒu fu yk…
fe ËkZe Bkwçkkhf Œh nku òŒe. yÍo fe
økE : “sL™Œ ð Ëku; fk íkÍrfhk fhŒu ðõŒ yk… ™nª hkuŒu Bkøkh fçkú …h çknwŒ hkuŒu nI RMk fe ðßn õÞk ni ?” VhBkkÞk : {I ™u ™rçkGÞu yfhBk, ™qhu BkwsMMkBk, ~kknu çk™e ykËBk
Mku Mkw™k
ni : ykr¾hŒ fe Mkçk Mku …n÷e BkÂLÍ÷ fçkú ni, yøkh fçkú ðk÷u ™u RMk Mku ™òŒ …kE Œku çkk’Ë fk Bkwyk-Bk÷k RMk Mku ykMkk™ ni ykih yøkh RMk Mku ™òŒ ™ …kE Œku çkk’Ë fk Bkwyk-Bk÷k rÍÞkËk MkÏŒ ni.
Œh-s-Bkyu fLÍw÷ EBkk™ : 1. nBk ™u ÍBke™ ne Mku ŒwBnU çk™kÞk. 2. ykih RMke {U ŒwBnU rVh ÷u òyutøku. 3. ykih RMke Mku ŒwBnU Ëkuçkkhk r™fk÷Uøku.
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
4 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
¾kiVu WMBkk™e yÕ÷kn ! yÕ÷kn ! ÍwL™qhi™, òrBkW÷ fwhyk™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ Rç™u yV^k™ fk ¾kiVu ¾wËkyu hnBkk™ ! R™ fk ÷fçk RMk r÷Þu ÍwL™qhi™ Úkk fu R™ fu r™fkn {U hnBkŒu fki™i™, Mkkrnçku fk-çk fkiMki™, ™k™kyu n-Mk™i™ fe Þfu çkk’Ë Ëeøkhu Ëku ~knÍkrËÞkt Úkª, RLnU ËwLÞk ne {U fíE sL™Œe nku™u fe rçk~kkhŒ rBk÷ åkwfe Úke ykih R™ Mku Bkk’MkqBk rVrh~Œu nÞk fhŒu Úku . RMk fu çkk ðwsqË fçkú fe nku÷™krfÞkU ykih yLÄurhÞkU fu çkkhu {U çku RÂLíknk ¾kiVÍËk hnk fhŒu Úku, ¾kiVu ÏkwËk fu øk-÷çku fu Bkkify …h yuf çkkh R~kkoË VhBkkÞk : “yøkh BkwÍu sL™Œ ð snL™Bk fu ËhrBkÞk™ ÷kÞk òyu ykih Þun Bkk’÷qBk ™ nku fu R™ Ëku™kU {U Mku rfMk {U òŸøkk Œku {I ðnª hk¾ nku ò™k …MkLË fYt.”
fk~k ! Bkuhe Bkkt ne BkwÍu ™ sLkŒe y^MkkuMk ! MkË fhkuz yVMkkuMk ! nBkkhu rË÷kU …h økw™knkU fe ŒnU sBk åkwfe nI, nk÷ktfu Þfe™e Œkih …h Bkk’÷qBk ni fu BkkiŒ yk fh hnuøke, yi™ BkwÂBf™ ni yks ne yk òyu ykih nBk fçkú {U WŒkh rËÞu òyU, Þun Çke ò™Œu nI fu hkŒ fku rçks÷e Vu÷ nku òyu Œku rË÷ ÎkçkhkŒk ykih ytÄuhk fkx ¾kŒk ni, RMk fu çkk ðwsqË fçkú fu nku÷™kf ytÄuhu fk fkuE yunMkkMk ™nª. yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WBkh VkYfu yk’ÍBk
fíE sL™Œe nku™u fu çkk ðwsqË ¾kiVu ÏkwËk
BkwËuo fu MkËBku
5
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.
ðLËe
Mku ÷hÍkt ð ŒhMkkt hnk fhŒu Úku. yuf çkkh øk-÷-çkyu ¾kiV
fu ðõŒ yk… ™u rŒLfk nkÚk {U ÷u fh VhBkkÞk : fk~k ! {I Þun rŒLfk nkuŒk, fÇke fnk : fk~k ! BkwÍu …iËk ne ™ rfÞk òŒk, fÇke fnŒu : fk~k ! Bkuhe Bkkt ne BkwÍu ™ sLkŒe. fk~k fu ™ ËwLÞk {U …iËk {I nwðk nkuŒk fçkúku n~h fk nh økBk ¾íBk nku økÞk nkuŒk økw÷~k™u BkËe™k fk fk~k ! nkuŒk {I MkçÍk Þk {I çk™ fu Rf rŒLfk ne ðnkt …zk nkuŒk ykn ! MkÕçku EBkkt fk ¾kiV ¾kyu òŒk ni fk~k fu Bkuhe Bkkt ™u ne ™nª s™k nkuŒk
ËwLÞðe åkeÍkU fk MkËBkk BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yVMkkuMk ! nBk MkËBkkU Mku Çkh…qh BkkiŒ fe ŒGÞkhe Mku ÞõMkh økkrV÷ nI. ÞkË hr¾Þu ! nh ðkun åkeÍ rsMk Mku rÍLËøke {U ykËBke fku BknTÍ ËwLÞðe BknççkŒ nkuŒe ni Bkh™u fu çkk’Ë WMk fe ÞkË Œz…kŒe ni ykih Þun MkËBkk BkwËuo fu r÷Þu ™k fkrçk÷u çkhËk~Œ nkuŒk ni, RMk çkkŒ fku Þqt MkBkÍ™u fe fkur~k~k fersÞu fu sçk rfMke fk Vq÷ siMkk Rõ÷kiŒk çkååkk økwBk nku òyu Œku ðkun rfMk fËh …hu~kk™ nkuŒk ni ykih yøkh MkkÚk ne WMk fk fkhkuçkkh ðøkihk Çke Œçkkn nku òyu Œku WMk fu MkËBku fk õÞk yk÷Bk nkuøkk ! ™eÍ yøkh ðkun yVMkh Çke nku ykih BkwMkeçkŒ çkk÷kyu BkwMkeçkŒ WMk fk ðkun ykunËk Çke òŒk hnu Œku WMk …h òu fwA MkËBku fu …nkz xqxUøku RMk fku ðkune MkBkÍuøkk, r÷nkÍk WMk fku ðkr÷Ëi™, çkeðe çkååkkU, ÇkkE çkn™kU,
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk Lku sVk fe.
6 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZk WMk
ykih ËkuMŒkU fk rVhkf ™eÍ økkze, r÷çkkMk, Bkfk™, Ëwfk™, Vuõxhe, WBËk …÷tøk, V™eoåkh, ¾k™u …e™u fe åkeÍkU fk ;ehk, Ïkq™ …Mke™u fe fBkkE, ykunËk ðøkihk nh nh ðkun åkeÍ rsMk Mku WMku BknTÍ ËwLÞk fu r÷Þu BknççkŒ Úke WMk fe swËkE fk MkËBkk nkuŒk ni ykih òu rsŒ™k rÍÞkËk ÷ÍTÍŒu ™VMk fe ¾krŒh hknŒkU {U rÍLËøke økwÍkhŒk ni Bkh™u fu çkk’Ë W™ ykMkkR~kkU fu Aqx™u fk MkËBkk Çke WŒ™k ne rÍÞkËk nkuøkk, rsMk fu …kMk Bkk÷ku Ëki÷Œ fBk nku WMk fku WMk fu Aqx™u fk økBk Çke fBk ykih rsMk fu …kMk rÍÞkËk nku WMk fku Aqx™u fk økBk Çke rÍÞkËk. ÞkË hnu ! Þun fBk Þk rÍÞkËk økBk RMke MkqhŒ {U nkuøkk sçkfu WMk ™u WMk Bkk÷ku Ëki÷Œ Mku ËwLÞðe BknççkŒ fe nkuøke. nwßsŒw÷ RM÷kBk nÍhŒu MkÂGÞËw™k RBkkBk BkwnBBkË rçk™ BkwnBBkË rçk™ {wnB{Ë økÍk÷e VhBkkŒu nI : “Þun RÂLf~kkV ò™ r™f÷Œu ne ŒËVe™ Mku …n÷u nku òŒk ni ykih ðkun Vk™e ËwLÞk fe rs™ rs™ ™u’BkŒkU …h BkwíBkR™ Úkk W™ fe swËkE fe ykøk WMk fu yLËh ~kku’÷kÍ™ nkuŒe ni.”
BkkurBk™ fe fçkú 70 nkÚk fw~kkËk fe òŒe ni rsMk BkwMkÕBkk™ ™u rMkVo nMçku ÍYhŒ ËwLÞk fe åkeÍkU …h RÂõíkVk rfÞk ðkun n÷fk Vw÷fk nkuŒk ni, BkkiŒ WMk fu r÷Þu rðMkk÷u Bknçkqçk fk …ÞkBk ÷kŒe ni, òu yÕ÷kn
fu ™uf çkLËu nkuŒu nI, rsLnkU ™u ËwLÞk
fu Bkk÷ku yMçkkçk Mku rË÷ ™nª ÷økkÞk nkuŒk WLnU Bkk÷ Aqx™u fk MkËBkk
BkwËuo fu MkËBku
7 : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík fu rËLk WMk fe
Vh{kLku {wMíkVk þVkyík fYtøkk.
Çke ™nª nkuŒk ykih fçkú {U W™ fu Ïkqçk BkÍu nkuŒu nI siMkk fu Mkhfkhu ™kBkËkh, BkËe™u fu ŒksËkh
fk VhBkk™u ™qhçkkh
ni : “BkkurBk™ y…™e fçkú {U yuf Mkh MkçÍ çkkøk {U nkuŒk ni ykih WMk fe fçkú 70 nkÚk fw~kkËk fe òŒe ni ykih WMk fe fçkú åkkiËnðª fu åkktË fe Œhn hku~k™
fh Ëe òŒe ni.”
fkrçk÷u h~f fki™ ? nÍhŒu MkÂGÞËw™k BkMkYf
VhBkkŒu nI : BkwÍu rfMke
…h RMk fËh h~f ™nª ykŒk rsMk fËh fçkú {U ò™u ðk÷u WMk BkkurBk™ …h h~f ykŒk ni òu ËwLÞk fe Bk~k¬Œ Mku hknŒ …k økÞk ykih yÍkçk Mku BknVqÍ hnk.
õÞk nk÷ nkuøkk ! nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yŒk rçk™ ÞMkkh
VhBkkŒu nI :
™rçkGÞu yfhBk, ™qhu BkwsMMkBk, ~kknu çk™e ykËBk ™u yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk WBkh VkYfu yk’ÍBk Mku VhBkkÞk : yi WBkh ! sçk yk… fk RÂLíkfk÷ nkuøkk Œku õÞk nk÷ nkuøkk ! yk… fe fkiBk yk… fku ÷u òyuøke ykih yk… fu r÷Þu Œe™ økÍ ÷Bçke ykih zuZ økÍ åkkuze fçkú ŒGÞkh fhUøku, rVh ðk…Mk yk fh yk… fku økwM÷ ËUøku ykih fV™ …n™kyUøku ykih rVh ¾w~çkq ÷økk fh yk… fku WXkyUøku n¥kk fu yk… fku fçkú {U h¾ ËUøku rVh yk… (fe fçkú) …h rBkèe çkhkçkh fh ËUøku ykih yk… fku ËV™ fh ËUøku ykih sçk ðkun
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk
8 : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þu íknkhík ni.
ðk…Mk ÷kixUøku Œku yk… fu …kMk RÂBíknk™ ÷u™u ðk÷u Ëku rVrh~Œu BkwLfh ð ™feh ykyUøku, W™ fe ykðkÍ rçks÷e fe fzf siMke ykih W™ fe ykt¾U Wåkõ™u ðk÷e rçks÷e fe Œhn nkUøke ðkun y…™u çkk÷kU fku ÎkMkexŒu nwyu ykyUøku ykih y…™u ËktŒkU Mku fçkú fku ¾kuË fh yk… fku ÍLÍkuz ËUøku. yi WBkh ! WMk ðõŒ õÞk firVGÞŒ nkuøke ? nÍhŒu WBkh ™u yÍo fe : õÞk WMk ðõŒ Bkuhe yõ÷ VkYfu yk’ÍBk yks fe Œhn Bkuhu MkkÚk nkuøke ? VhBkkÞk : “nkt.” yÍo fe : rVh {I W™ fku fkVe nkuWtøkk.
BkÂGÞŒ fe yõ÷ Mk÷kBkŒ hnŒe ni BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! nwßsŒw÷ RM÷kBk nÍhŒu MkÂGÞËwLkk RBkkBk {wnB{Ë økÍk÷e Þun nËeMku …kf ™f÷ fh™u fu çkk’Ë VhBkkŒu nI : BkkiŒ fe ðßn Mku yõ÷ {U fkuE ŒçËe÷e ™nª ykŒe rMkVo çkË™ ykih yk’Ík {U ŒçËe÷e ykŒe ni r÷nkÍk BkwËko WMke Œhn yõ÷ BkLË, MkBkÍËkh ykih Œfk÷eV ð ÷ÍTÍkŒ fku ò™™u ðk÷k nkuŒk ni, yõ÷ çkkrŒ™e ~ki ni ykih ™Íh ™nª ykŒe. RLMkk™ fk rsMBk yøkåkuo øk÷ Mkz fh rçk¾h òyu rVh Çke yõ÷ Mk÷kBkŒ hnŒe ni.
Œ~ðe~k...... Œ~ðe~k...... Œ~ðe~k BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! ¾wËk fe fMkBk ! Œ~ðe~k, Œ~ðe~k ykih MkÏŒ Œ~ðe~k ¾kiV, ¾kiV ykih MkÏŒ Œhe™ ¾kiV fk Bkwyk-Bk÷k ni, ò™ðh fe Œku BkhŒu ne fwÔðŒu BknMkqMkk ¾íBk nku òŒe
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ÃknkU[íkk ni.
9 : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkf
ni Bkøkh RLMkk™ fe yõ÷ ykih BknMkqMk fh™u fe ŒkfŒ sqt fe Œqt çkkfe hnŒe çkÕfu Ëu¾™u ykih Mkw™™u fe fwÔðŒ fE økw™k çkZ òŒe ni. nkyu ! nkyu ! yøkh nBkkhe çkË yk’Bkkr÷ÞkU fu Mkçkçk yÕ÷kn Œçkk-h-f ð Œyk÷k nBk Mku ™khkÍ nku økÞk Œku nBkkhk õÞk çk™uøkk ! Íhk Mkkuåkku Œku Mkne ! yøkh n{U Ïkqçk MkqhŒ ykih ykMkkRþkU Mku Çkh…qh fkuXe {U ŒLnk fiË fh rËÞk òyu Œçk Çke Îkçkhk òyU ! ykih nBk {U Mku ~kkÞË fkuE Çke frçkúMŒk™ {U Œku yfu÷k yuf hkŒ økwÍkh™u fe rsMkkhŒ ™ fh Mkfu ! ykn ! WMk ðõŒ õÞk nkuøkk sçk Bk™kU rBkèe Œ÷u n{U yfu÷k Akuz fh nBkkhu ynçkkçk …÷x òyUøku, rsMBk yøkåkuo Mkkrf™ nkuøkk Bkøkh yõ÷ Mk÷kBkŒ nkuøke, ÷kuøkkU fku òŒk Ëu¾ hnu nkUøku, W™ fu fËBkkU fe åkk… Mkw™ hnu nkUøku, Bk™kU rBkèe Œ÷u Ëçku …zu nkUøku, ykn ! ykn ! ykn ! çku ™BkkrÍÞkU, Bkknu h-BkÍk™ fu hkuÍu rçk÷k WÍThu ~kh-E ™ h¾™u ðk÷kU, ÍfkŒ Ëu™u Mku fŒhk™u ðk÷kU, rVÕ{U rzhkBku Ëu¾™u ðk÷kU, økk™u çkksu Mkw™™u ðk÷kU, Bkkt çkk… fku MkŒk™u ðk÷kU, BkwMkÕBkk™kU fe rçk÷k RòÍŒu ~kh-E rË÷ ykÍkrhÞkt fh™u ðk÷kU, åkkurhÞkt zfurŒÞkt fh™u ðk÷kU, ÷kuøkkU fku ÄBkfe ykBkuÍ råkrêÞkt Çkus fh hfBkkU fk BkwŒk-÷çkk fh™u ðk÷kU, suçk fŒhkU, ÷kuøkkU fe ÍBke™U Ëçkk ÷u™u ðk÷kU, çkuçkMk nkrhÞkU fk Ïkq™ åkqMk™u ðk÷kU, RÂõíkËkh fu ™~ku {U çkË BkMŒ nku fh ÍwÕBkku rMkŒBk fe yktrÄÞkt åk÷k™u ðk÷kU, y…™e rMknTnŒ ð Ëki÷Œ fu ™~ku {U çkË BkMŒ nku fh økw™knkU fk çkkÍkh økBko fh™u ðk÷kU fku nku MkfŒk ni RMk
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.
10 : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh Mkku
Íkrnhe rÍLËøke {U fkuE fçkú {U çkLË ™ fh Mkfu ŒknBk yLfheçk Þk’™e åkLË Mkk÷, åkLË Bkkn, åkLË rË™ çkÕfu yi™ BkwÂBf™ ni åkLË ÎkLxkU fu çkk’Ë BkkiŒ yk MktÇkk÷u ykih R™ fku fçkú {U yfu÷k çkLË fh rËÞk òyu ! nÍhŒu MkÂGÞËwLkk çk¢ ykrçkË y…™e Bkkt Mku fnŒu nI : “ÃÞkhe Bkkt ! õÞk ne yåAk nkuŒk fu yk… Bkuhu nf {U çkktÍ (Þk’™e çku yki÷kË) nkuíkª. ykn ! yçk Œku {I …iËk nku ne økÞk nqt Œku Mkw™ ÷ersÞu fu yk… fu çkuxu fku Œðe÷ yMkuo fçkú {U çkLË hn™k …zuøkk ykih rVh ðnkt Mku r™f÷™u fu çkk’Ë BkiËk™u Bkn~kh fe ŒhV fqåk fh™k nkuøkk.”
økw™kn Mku çkåk™u fk yuf ™wM¾k nkyu ! nkyu ! Bkh™u fu çkk’Ë fiMke çku fMke nkuøke ! rfMk fËh çku çkMke nkuøke ! BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yøkh yk… y…™e RM÷kn åkknŒu nI Œku økw™kn fh™u fku sçk S åkknu WMk ðõŒ Þun ™wM¾k RÂMík’Bkk÷ fersÞu Þk’™e Þun Mkkuåk™u fe ykËŒ zkr÷Þu fu Þfe™e BkkiŒ òu fu yks Çke yk MkfŒe ni ykih Bkh™u fu çkk’Ë BkwÍu Îkw… ytÄuhe ykih BkwÏŒMkh Mke fçkú {U WŒkh fh çkLË fh rËÞk òyuøkk, {I yøkåkuo çk Íkrnh rn÷ Çke ™nª Mkfqtøkk Bkøkh Mkçk fwA MkBkÍ {U yk hnk nkuøkk ! nkyu ! WMk ðõŒ BkwÍ …h õÞk økwÍh hne nkuøke ! Bkuhu çkååkkU ykih rsøkhe ËkuMŒkU fku Þun Bkk’÷qBk nku™u fu çkk ðwsqË, fu BkwÍu Mkçk fwA ™Íh yk hnk ni rVh Çke yfu÷k Akuz fh Mkkhu ne BkwÍu …eX Ëu fh åk÷ …zUøku, nkyu ! nkyu ! Bkuhe ™k VhBkkr™Þkt ! yøkh yÕ÷kn ™khkÍ nku økÞk Œku Bkuhk
BkwËuo fu MkËBku
11
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.
õÞk çk™uøkk ! nÍhŒu yÕ÷kBkk s÷k÷wÆe™ MkwÞqŒe ~kkVuE ~knwoMMkwËqh {U ™õ÷ fhŒu nI :
fçkú fe zktx nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yçËwÕ÷kn rçk™ WçkiË rhðkÞŒ ni fu ™rçkGÞu yfhBk, ™qhu BkwsMMkBk
Mku ™u
VhBkkÞk : sçk BkwËuo fu MkkÚk yk™u ðk÷u ÷kix fh åk÷Œu nI Œku BkwËko çkiX fh W™ fu fËBkkU fe ykðkÍ Mkw™Œk ni ykih fçkú Mku …n÷u fkuE WMk fu MkkÚk nBk-f÷kBk ™nª nkuŒk, fçkú fnŒe ni fu : yi ykËBke ! õÞk Œq™u Bkuhu nk÷kŒ ™ Mkw™u Úku ? õÞk Bkuhe Œtøke, çkËçkq, nku÷™kfe ykih fezkU Mku ŒwÍu ™nª zhkÞk økÞk Úkk ? yøkh yiMkk Úkk Œku rVh Œq™u õÞk ŒGÞkhe fe ?
Çkkøk ™nª MkfŒu BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! MkkuråkÞu Œku Mkne WMk ðõŒ sçkfu fçkú {U ŒLnk hn økyu nkUøku, Îkçkhknx Œkhe nkuøke, ™ fnª ò MkfŒu nkUøku ™ rfMke fku çkw÷k MkfŒu nkUøku ykih Çkkøk r™f÷™u fe Çke fkuE MkqhŒ ™ nkuøke. WMk ðõŒ fçkú fe f÷uò Vkz …wfkh Mkw™ fh õÞk økwÍhuøke ! fçkú {U ™BkkÍkU ykih MkwL™ŒkU …h yBk÷ fh™u ðk÷kU fu r÷Þu hknŒU sçkfu çku ™BkkrÍÞkU, ykih økih ~kh-E Vu~k™ fh™u ðk÷kU fu r÷Þu ykVŒU ne ykVŒU nkUøke, åkw™kLåku nÍhŒu yÕ÷kBkk s÷k÷wÆe™ MkwÞqŒe ~kkVuE VhBkkŒu nI :
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.
12 : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun
VhBkkt çkhËkh …h hnBkŒ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk WçkiË rçk™ WBkih
Mku rhðkÞŒ
ni, fçkú BkwËuo Mku fnŒe ni fu : yøkh Œq y…™e rÍLËøke {U yÕ÷kn fk VhBkkt çkhËkh Úkk Œku yks {I ŒwÍ …h hnBkŒ fYtøke ykih yøkh Œq y…™e rÍLËøke {U yÕ÷kn Œyk÷k fk ™k VhBkk™ Úkk Œku {I Œuhu r÷Þu yÍkçk nqt, {I ðkun Îkh nqt fu òu BkwÍ {U ™uf ykih RŒkyŒ økwÍkh nku fh Ëkr¾÷ nwðk ðkun BkwÍ Mku ¾w~k nku fh r™f÷uøkk ykih òu ™k VhBkk™ ð økw™nøkkh Úkk, ðkun BkwÍ Mku Œçkkn nk÷ nku fh r™f÷uøkk.
Mkçk Mku nku÷™kf BkLÍh BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! ¾wËk
fe fMkBk ! fçkú fk
yLËY™e Bkwyk-Bk÷k RÂLíknkE Œ~ðe~k ™kf ni, fkuE ™nª ò™Œk fu Bkuhu MkkÚk õÞk nkuøkk ? yÕ÷kn Bkw™ÍTÍnw™ yr™÷ WÞqçk
fu Bknçkqçk, Ëk™kyu økwÞqçk, fk VhBkk™u RçkúŒ r™~kk™
ni : fçkú fk BkLÍh Mkçk Bk™krÍh Mku rÍÞkËk nku÷™kf ni.
Bknçkqçku çkkhe fe y~fçkkhe nBkkhu çkÏ~ku çkÏ~kkyu ykfk, n{U çkÏ~kðk™u ðk÷u BkeXu BkeXu Bk¬e Bk-Ë™e BkwMŒVk, ~kkVuyu ÞkiBku sÍk
fk fçkú
fu ŒyÕ÷wf Mku ¾kiVu ¾wËk Bkw÷k-nÍk nku. åkw™kLåku nÍhŒu MkÂGÞËwLkk
BkwËuo fu MkËBku
13 : rsMk Lku {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk Ëku Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMk fu Ëku Mkku Mkk÷
Vh{kLku {wMíkVk fu økwLkkn {wykV nkUøku.
çkhky rçk™ ykrÍçk
VhBkkŒu nI, nBk Mkhfkhu BkËe™k
fu nBkhkn yuf s™kÍu {U ~khef Úku Œku yk… fçkú fu f™khu …h çkiXu ykih RŒ™k hkuyu fu rBkèe Çkeøk økE. rVh VhBkkÞk : “RMk fu r÷Þu ŒGÞkhe fhku.”
fçkú fk …ux nÍhŒu MkÂGÞËwLkk nMk™ rçk™ Mkk÷un
sçk
frçkúMŒk™ Mku økwÍhŒu Œku VhBkkŒu : yi fçkúku ! ŒwBnkhk Íkrnh Œku çknwŒ yåAk ni ÷urf™ BkwMkeçkŒ ŒwBnkhu …ux {U ni.
nkyu BkkiŒ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yŒk Mkw-÷Bke
fe ykËŒu
fheBkk Úke fu sçk hkŒ nkuŒe Œku frçkúMŒk™ fe ŒhV r™f÷ òŒu ykih VhBkkŒu : yi yn÷u fwçkqh ! ŒwBk Bkh økyu nkyu BkkiŒ ! ŒwBk ™u y…™u yBk÷ Ëu¾u nkyu hu yBk÷ ! rVh VhBkkŒu : nkyu ! nkyu ! f÷ “yŒk” Çke fçkú {U nkuøkk, nkyu ! f÷ yŒk Çke fçkú {U nkuøkk. RMke Œhn hkuŒu ÄkuŒu Mkkhe hkŒ økwÍkh ËuŒu. ytÄuhe fçkú fk rË÷ Mku ™nª r™f÷Œk zh fYtøkk õÞk òu Œq ™khkÍ nku økÞk Þk hçk !
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk
14 : {wÍ Ãkh ËwYË þheV ÃkZku yÕ÷kn
íkw{ Ãkh hn{ík ¼usuøkk.
ËV™k™u ðk÷kU fku BkwËko Ëu¾Œk ni BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! økkih VhBkkRÞu ! økw™knkU Çkhe rÍLËøke økwÍkh fh Bkh™u ðk÷u fu r÷Þu rfMk fËh ËËo™kf Bkwyk-Bk÷k nkuøkk ykih sçk fçkú {U ðkun Mkçk fwA Ëu¾, Mkw™ ykih MkBkÍ hnk nkuøkk fu Bknçkqçk, WMk ðõŒ WMk …h õÞk økwÍh hne nkuøke ! yÕ÷kn Ëk™kyu økwÞqçk, Bkw™ÍÍnw™ yr™÷ WÞqçk fk VhBkk™u RçkúŒ r™~kk™ ni : BkwËuo fku RMk çkkŒ fe …nåkk™ nkuŒe ni fu WMku fki™ økwM÷ Ëu hnk ni ykih fki™ WMk fku WXk hnk ni ™eÍ WMku fçkú {U fki™ WŒkhŒk ni.
çku fMke fk rË™ ykn ! ykn ! ykn ! sçk fçkú {U WŒkhk ò hnk nkuøkk WMk ðõŒ õÞk çkeŒ hne nkuøke ! nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yçkq Íh røkVkhe ™u VhBkkÞk : õÞk {I ŒwBnU y…™e çku fMke fk rË™ ™ çkŒkŸ ? Þun ðkun rË™ ni sçk BkwÍu fçkú {U ŒLnk WŒkh rËÞk òyuøkk. økku …u~ku ™Íh fçkú fk …whnki÷ økZk ni yVMkkuMk Bkøkh rVh Çke Þun økV÷Œ ™nª òŒe
…zkuMke BkwËkuO fe …wfkh nwßsŒw÷ RM÷kBk nÍhŒu MkÂGÞËwLkk RBkkBk {wnB{Ë rçk™ {wnB{Ë rçk™ {wnB{Ë økÍk÷e ™õ÷ VhBkkŒu nI : sçk (økw™knøkkh) BkwËuo fku fçkú {U h¾ ËuŒu nI ykih WMk …h yÍkçk fk rMkÂÕMk÷k
BkwËuo fu MkËBku
15
Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh fMkhík Mku ËwYËu Ãkkf ÃkZku çkuþf íkwBnkhk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk íkwBnkhu økwLkknkU fu r÷Þu {ÂøVhík ni.
~kwYy nku òŒk ni Œku WMk fu …zkuMke BkwËuo WMk Mku fnŒu nI : “yi y…™u …zkurMkÞkU ykih ÇkkRÞkU fu çkk’Ë ËwLÞk {U hn™u ðk÷u ! õÞk Œuhu r÷Þu nBkkhu Bkwyk-Bk÷u {U fkuE RçkúŒ ™ Úke ? õÞk nBkkhu ŒwÍ Mku …n÷u (ËwLÞk Mku) åk÷u ò™u {U Œuhu r÷Þu økkihku rV¢ fk fkuE BkfkBk ™ Úkk ? õÞk Œq™u nBkkhu rMkÂÕMk÷yu yk’Bkk÷ fk ¾íBk nku™k ™ Ëu¾k ? ŒwÍu Œku Bkkun÷Œ Úke Œq™u ðkun ™urfÞkt õÞqt ™ fh ÷ª òu Œuhu ÇkkE ™ fh Mkfu.” ÍBke™ fk økku~kk WMku …wfkh fh fnŒk ni : “yi ËwLÞkyu Íkrnh Mku Äkufk ¾k™u ðk÷u ! ŒwÍu W™ Mku RçkúŒ õÞqt ™ nwE òu ŒwÍ Mku …n÷u Þnkt yk åkwfu Úku ykih WLnU Çke ËwLÞk ™u Äkufu {U zk÷ h¾k Úkk.” BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! nfefŒ Þun ni fu nh Bkh™u ðk÷k BkhŒu ne økkuÞk Þun …iøkkBk ËuŒk åk÷k òŒk ni fu rsMk Œhn {I Bkh økÞk nqt yk… fku Çke Bkh™k …z òyuøkk, rsMk Œhn BkwÍu Bk™kU rBkèe Œ÷u ËV™ rfÞk ò™u ðk÷k ni WMke Œhn ŒwBnU Çke ËV™ rfÞk òyuøkk. s™kÍk ykøku çkZ fu fn hnk ni yi snkt ðk÷ku ! Bkuhu …eAu åk÷u ykyku ŒwBnkhk hn™wBkk {I nqt
Bkuhu çkk÷ çkååku fnkt nI ! nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yŒk rçk™ ÞMkkh Mku rhðkÞŒ ni : sçk BkÂGÞŒ fku fçkú {U h¾k òŒk ni Œku Mkçk Mku …n÷u WMk fk yBk÷ yk fh WMk fe çkk# hk™ fku n-h-fŒ ËuŒk ykih fnŒk ni : {I Œuhk yBk÷ nqt. ðkun BkwËko …qAŒk ni : Bkuhu çkk÷ çkååku fnkt nI ? Bkuhe ™u’BkŒU,
BkwËuo fu MkËBku
16
Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh yuf ËwYË þheV ÃkZíkk ni yÕ÷kn y@ r÷¾íkk ni ykih fehkík WnwË Ãknkz rsíkLkk ni.
WMk fu r÷Þu yuf fehkík
Bkuhe Ëki÷ŒU fnkt nI ? Œku yBk÷ fnŒk ni : Þun Mkçk Œuhu …eAu hn økyu ykih Bkuhu rMkðk Œuhe fçkú {U fkuE ™nª ykÞk. MkkÚk rsøkhe Þkh Çke ™ ykyuøkk
Œq yfu÷k fçkú {U hn òyuøkk
Bkk÷, ËwLÞk fk Þnª hn òyuøkk
nh yBk÷ yåAk çkwhk MkkÚk ykyuøkk
Bkk÷u ËwLÞk Ëku snkt {U ni ðçkk÷ fkBk ykyuøkk ™ …u~ku Íw÷ s÷k÷
sL™Œ fk çkkøk Þk snL™Bk fk økZk ! yÕ÷kn WÞqçk
fu Bknçkqçk, Ëk™kyu økwÞqçk, Bkw™ÍTÍnw™ yr™÷ fk VhBkk™u RçkúŒ r™~kk™ ni : “fçkú Þk Œku
sL™Œ fu çkkøkkU {U Mku yuf çkkøk ni Þk snL™Bk fu økZkU {U Mku yuf økZk.”
nÍhŒu MkÂGÞËwLkk MkwVÞk™ VhBkkŒu nI : òu ~kÏMk fçkú fk rÍ¢ rÍÞkËk fhu ðkun WMku sL™Œ fu çkkøkkU {U Mku yuf çkkøk …kŒk ni ykih òu WMk fe ÞkË Mku økkrV÷ nkuŒk ni, ðkun WMku snL™Bk fu økZkU {U Mku yuf økZk …kŒk ni.
çku ~kwBkkh ÷kuøk BkøkBkqBk nI nÍhŒu MkÂGÞËwLkk MkkrçkŒ çkw™k™e VhBkkŒu nI : {I frçkúMŒk™ {U Ëkr¾÷ nwðk, sçk ðnkt Mku r™f÷™u ÷økk Œku çkw÷LË ykðkÍ Mku rfMke ™u fnk : yi MkkrçkŒ ! R™ fçkú ðk÷kU fe ¾kBkku~ke Mku Äkufk ™ ¾k™k R™ {U çku ~kwBkkh ÷kuøk BkøkBkqBk nI.
BkwËuo fu MkËBku
17
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku rfíkkçk {U {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf r÷¾k íkku sçk íkf {uhk Lkk{ WMk {U hnuøkk rVrh~íku WMk fu r÷Þu RÂMíkøVkh fhíku hnUøku.
ykrhÍe fçkú nÍhŒu MkÂGÞËwLkk hçkey rçk™ ¾wMkiBk ™u y…™u Îkh {U yuf fçkú ¾kuË h¾e Úke. sçk fÇke y…™u rË÷ {U fwA MkÏŒe …kŒu Œku WMk fu yLËh ÷ix òŒu ykih rsŒ™e Ëuh yÕ÷kn Œyk÷k åkknŒk WMk {U Xnhu hnŒu. rVh …khn 18 Mkq-hŒw÷ BkwyrBk™q™ fe ykÞŒ 99 ykih 100 fk Þun rnMMkk çkkh çkkh rŒ÷kðŒ fhŒu : Œh-s-Bkyu fLÍww÷ EBkk™ : yi Bkuhu hçk ! BkwÍu ðk…Mk Vih ËersÞu ~kkÞË yçk {I Çk÷kE fBkkŸ WMk {U òu Akuz ykÞk nqt.
rVh y…™u ™^Mk fe ŒhV Bkw-Œðßsun nku fh VhBkkŒu : yi hçkey ! yçk ŒwÍu ðk…Mk ÷kixk rËÞk økÞk ni.
yn÷u fwçkqh fe MkkunçkŒ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yçkq ËhËk fçkúkU fu …kMk çkiXu Úku, RMk rMkÂÕMk÷u {U W™ Mku …qAk økÞk Œku VhBkkÞk : {I yiMku ÷kuøkkU fu …kMk çkiXk nqt òu ykr¾hŒ fe ÞkË rË÷kŒu nI ykih sçk WXŒk nqt Œku Bkuhe økeçkŒ ™nª fhŒu.
{I Çke RLnª {U Mku nqt nÍhŒu MkÂGÞËwLkk ò’Vh rçk™ {wnB{Ë hkŒ frçkúMŒk™ Œ~kheV ÷u òŒu ykih VhBkkŒu : yi yn÷u fwçkqh ! õÞk çkkŒ ni fu {I …wfkhŒk nqt ÷urf™ ŒwBk sðkçk ™nª ËuŒu ? rVh VhBkkŒu : yÕ÷kn fe fMkBk ! R™ fku sðkçk Ëu™u {U fkuE Áfkðx ni, ykn ! økkuÞk
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
18 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
{I Çke RLnª {U Mku nqt . rVh Œw÷qyu V@ Œf ™ðkrV÷ …ZŒu hnŒu.
fezu hªøk hnu nI yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk WBkh rçk™ yçËw÷ yÍeÍ ™u yuf çkkh y…™u rfMke hVef Mku VhBkkÞk : ÇkkE ! BkkiŒ fe ÞkË ™u Bkuhe LkªË Wzk Ëe, {I hkŒ Çkh òøkŒk hnk ykih fçkú ðk÷u fu çkkhu {U MkkuåkŒk hnk, yi ÇkkE ! yøkh ŒwBk Œe™ rË™ çkk’Ë BkwËuo fku WMk fe fçkú {U Ëu¾ku Œku yuf Œðe÷ yMkuo Œf rÍLËøke {U WMk fu MkkÚk hnu nku™u fu çkk ðwsqË ŒwBnU WMk Mku ðnT~kŒ nku™u ÷øku ykih yøkh ŒwBk WMk fk Îkh Þk’™e WMk fe fçkú fk yLËY™e rnMMkk Ëu¾ku rsMk {U fezu hªøk hnu ykih çkË™ fku ¾k hnu nI, …e… òhe, MkÏŒ çkËçkq yk hne ni ykih fV™ Çke çkkuMkeËk nku åkwfk ni. nkyu ! nkyu ! økkih Œku fhku ! Þune BkwËko rsMk ðõŒ rÍLËk Úkk Œku ¾qçk MkqhŒ Úkk, ¾w~çkq Çke yåAe RÂMík’Bkk÷ rfÞk fhŒk Úkk, r÷çkkMk Çke WBËk …n™k fhŒk …h Úkk...... hkðe fnŒu nI : RŒ™k fn™u fu çkk’Ë yk… rh¬Œ Œkhe nku økE, yuf åke¾ Bkkhe ykih çkunku~k nku økyu.
™Bko ™Bko rçkMŒh ykih fçkú nÍhŒu MkÂGÞËwLkk ynBkË rçk™ nçko VhBkkŒu nI : ÍBke™ fku WMk ~kÏMk …h Œyßswçk nkuŒk ni òu y…™e Ïðkçk økkn fku ËwÁMŒ fhŒk ykih Mkku™u fu r÷Þu ™Bko ™Bko rçkMŒh rçkAkŒk ni. ÍBke™ WMk Mku fnŒe ni : yi Rç™u ykËBk ! Œq Bkuhu yLËh Œðe÷ yMkuo Œf y…™u
BkwËuo fu MkËBku
19 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk
Vh{kLku {wMíkVk ¼q÷ økÞk.
øk÷™u Mkz™u fku õÞqt ÞkË ™nª fhŒk ? ÞkË h¾ ! Bkuhu ykih Œuhu ËhrBkÞk™ fkuE åkeÍ nkR÷ ™nª nkuøke ! (Þk’™e ŒwÍu ÍBke™ …h rçkøkih økËu÷u ne fu h¾ rËÞk òyuøkk !)
çki÷ fe Œhn åke¾Œu nÍhŒu MkÂGÞËwLkk ÞÍeË h¬k~ke
BkkiŒ fku fMkhŒ
Mku ÞkË h¾™u ðk÷kU {U Mku Úku. sçk fçkúkU fku Ëu¾Œu Œku fçkú fu ytÄuhu ykih ŒLnkE fe ðnT~kŒ ðøkihk fu ¾kiV Mku RMk fËh çku fhkh nku òŒu fu yk… fu Bkwtn Mku çki÷ fe Œhn åke¾kU fe ykðkÍ r™f÷Œe.
fçkú {U zhk™u ðk÷e åkeÍU BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! ðkfuE fçkú fk Bkwyk-Bk÷k çku ¾kiV nku™u ðk÷k ™nª, yks nBk …h rA…-f÷e åkZ òyu, çkÕfu f™-¾sqhk fheçk ne Mku økwÍh òyu Œku ~kkÞË çkË™ …h f…-f…e Œkhe nku òyu ykih Bkwtn Mku åke¾ r™f÷ òyu, nkyu ! nkyu ! økw™knkU fe ðßn Mku ™khkÍ nku økyu Œku
yøkh ¾wËk ð BkwMŒVk
fçkú fu Œtøk økZu {U yk fh fki™ çkåkkyuøkk, fki™ ŒMkÕ÷e Ëuøkk. ykn ! ykn ! ykn ! yi rçkÕ÷e fe rBkÞkWt Mkw™ fh Îkçkhk ò™u ðk÷ku Mkw™ku ! nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yÕ÷kBkk s÷k÷wÆe™ MkwÞqŒe ~kkVuE “~knwoMMkwËqh” {U ™õ÷ VhBkkŒu nI : “sçk RLMkk™ fçkú {U Ëkr¾÷ nkuŒk ni Œku ðkun ŒBkkBk åkeÍU WMk fku zhk™u fu r÷Þu yk òŒe nI rs™ Mku ðkun ËwLÞk {U zhŒk Úkk ykih yÕ÷kn
Mku ™ zhŒk Úkk.”
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
20 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
fh ÷u Œkiçkk hçk fe hnBkŒ ni çkze fçkú {U ðh™k MkÍk nkuøke fze
økw™knkU fe ¾kiV™kf ~kõ÷U nwßsŒw÷ RM÷kBk nÍhŒu MkÂGÞËwLkk RBkkBk {wnB{Ë økÍk÷e VhBkkŒu nI : yøkh ŒwBk ™qhu çkMkehŒ Mku y…™u çkkrŒ™ fku Ëu¾ku Œku ðkun Œhn Œhn fu ËrhLËkU fu Îkuhu {U ni, Bk-Mk÷™ økwMMkk, ~knTðŒ, fe™k, nMkË, Œfççkwh, ¾wË …MkLËe ykih rhÞkfkhe ðøkihk. yøkh ŒwBk økw™knkU fu ™Íh ™ yk™u ðk÷u R™ ËrhLËkU Mku ÷Bnk Çkh fu r÷Þu Çke økkrV÷ nku fh økw™kn fhŒu nku Œku Þun ËrhLËu ŒwBnU fkxŒu ykih ™kuåkŒu nI. yøkåkuo rV÷nk÷ ŒwBnU RMk fe Œõ÷eV BknMkqMk ™nª nkuŒe ykih ðkun ŒwBnU ™Íh Çke ™nª yk hnu Bkøkh Bkh™u fu çkk’Ë fçkú {U …Ëko WX òyuøkk ykih ŒwBk R™ ËrhLËkU fku Ëu¾ ÷kuøku. nkt nkt ŒwBk y…™e ykt¾kU Mku Ëu¾kuøku fu økw™knkU ™u rçkåAqykU ykih MkktÃkkU ðøkihk fe ~kõ÷kU {U fçkú {U ŒwBnU Îkuh h¾k ni. Þfe™ Bkk™ku Þun çkwhe ¾M÷ŒU Ëh nfefŒ ¾kiV™kf ËrhLËu ne nI òu RMk ðõŒ Çke ŒwBnkhu …kMk BkkisqË nI ÷urf™ R™ fe ÇkÞk™f ~kõ÷U ŒwBnU fçkú {U ™Íh ykyUøke. R™ ËrhLËkU fku y…™e BkkiŒ Mku …n÷u ne Bkkh zk÷ku Þk’™e økw™kn Akuz Ëku, yøkh ™nª AkuzŒu Œku yåAe Œhn ò™ ÷ku fu ðkun økw™knkU fu ËrhLËu RMk ðõŒ Çke ŒwBnkhu rË÷ fku fkx ykih ™kuåk hnu nI. yøkåkuo ŒwBnU rV÷nk÷ Œõ÷eV BknMkqMk ™nª nkuŒe.
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
21 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
yøkh EBkk™ çkhçkkË nku økÞk ! BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! MkÏŒ økV÷Œ fk Ëkih, rMkVo ËwLÞðe W÷qBkku Vw™q™ ne Mke¾™u …h Íkuh ykih ¾qqçk Ëki÷Œ fBkkyku fk nh ŒhV ~kkuh ni. RÕBku Ëe™ nkrMk÷ fh™u, ™BkkÍU …Z™u ykih MkwL™ŒkU …h yBk÷ fh™u fu r÷Þu BkwMkÕBkk™ ŒGÞkh ™nª, åkunhk, r÷çkkMk, çkÕfu ŒnÍeçkku ŒBkÆw™ Mkçk {U fw^Vkh fe ™¬k÷e fk ÍunT™ ni. ¾wËk fe fMkBk ! nh ðõŒ VwÍq÷ çkf çkf ykih økw™knkU fe fMkhŒ RÂLíknkE Œçkkn fw™ ni, rÍÞkËk çkku÷Œu åk÷u ò™u Mku çkMkk yðfkŒ Íçkk™ Mku fwr£GÞkŒ Çke r™f÷ òŒu nI Bkøkh çkku÷™u ðk÷u fku RMk fk ~kwQh ™nª nkuŒk, EBkk™ fe rnVkÍŒ fk ÍunT™ Çke yçk fBk ne ÷kuøkkU fk hn økÞk ni. yÕ÷kn ™ fhu ™k VhBkkr™ÞkU fu çkkRMk yøkh EBkk™ çkhçkkË nku økÞk ykih fw£ …h ¾krŒBkk nwðk Œku ðÕ÷kn rçkÕ÷kn ŒÕ÷kn MkÏŒ çkhçkkËe nkuøke. òu fw£ …h Bkhuøkk WMk fu yÍkçku fçkú fe yuf Í÷f Bkw÷k-nÍk VhBkkRÞu. åkw™kLåku nwßsŒw÷ RM÷kBk nÍhŒ RBkkBk {wnB{Ë ™õ÷ fhŒu nI : økÍk÷e
yLÄk çknhk åkki…kÞk nÍhŒu {wnB{Ë rçk™ BkwLfrËh VhBkkŒu nI : BkwÍu Þun ¾çkh …nkutåke ni fu fçkú {U fkrVh …h yLÄk ykih çknhk åkki…kÞk BkwMkÕ÷Œ rfÞk òŒk ni. WMk fu nkÚk {U ÷kunu fk yuf fkuzk nkuŒk ni. ðkun WMk fkuzu Mku fkrVh fku rfÞkBkŒ Œf BkkhŒk hnuøkk.
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ¼q÷ økÞk.
22 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk
fk~k ! ðkun ~kÏMk {I nkuŒk nh BkwMkÕBkk™ fku EBkk™ fe rnVkÍŒ fe rV¢ fh™e åkkrnÞu RMk fu r÷Þu Ëk’ðŒu RM÷kBke fu Bk-Ë™e fkrV÷kU {U MkVh fku y…™k Bkk’Bkq÷ çk™kRÞu Œkfu ykr~kfk™u hMkq÷ fe yåAe MkkunçkŒ BkwÞMMkh ykyu, RÕBk nkrMk÷ nku, Íçkk™ fe yunrŒÞkŒ fk sÍçkk rBk÷u ykih EBkk™ fe fÿku BkÂLÍ÷Œ rË÷ {U çkZu ykih ËwLÞðe BkfkrMkË siMku fu hkuÍe ykih ™kufhe fu çkkhu {U ËwykykU fu MkkÚk MkkÚk ¾krŒBkk rçk÷¾ih ykih BkÂøVhŒ fe ËwykyU fh™u ykih fhðk™u fk Çke ÍunT™ çk™u. nBkkhu yM÷kV fku çkwhu ¾krŒBku fk çkunË ¾kiV nwðk fhŒk Úkk åkw™kLåku nÍhŒu MkÂGÞËwLkk nMk™ çkMkhe ™u VhBkkÞk : yuf ~kÏMk snL™Bk Mku yuf nÍkh Mkk÷ çkk’Ë r™fk÷k òyuøkk. (rVh VhBkkÞk) “fk~k ! ðkun ~kÏMk {I nkuŒk.” yk… ™u Þun çkkŒ snL™Bk {U nBku~kk hn™u ykih çkwhu ¾krŒBku fu ¾kiV Mku VhBkkE.
MknBku MknBku hn™u ðk÷u çkwÍwøko yu f rhðkÞŒ {U ni fu nÍhŒu MkÂGÞËw L kk nMk™ çkMkhe åkk÷eMk Mkk÷ Œf ™nª ntMku. hkðe fnŒu nI : {I sçk W™ fku çkiXk nwðk Ëu¾Œk Œku Þqt Bkk’÷qBk nkuŒk økkuÞk yuf fiËe nI rsMku økhË™ Wzk™u fu r÷Þu ÷kÞk økÞk nku ! ykih sçk økw^ík-økq VhBkkŒu Œku yLËkÍ Þun nkuŒk økkuÞk ykr¾hŒ fku ykt¾kU Mku Ëu¾ Ëu¾ fh çkŒk hnu nI ykih sçk ðkun ¾kBkku~k nkuŒu Œku yiMkk BknMkqMk nkuŒk økkuÞk R™ fe ykt¾kU fu MkkBk™u ykøk Çkzf hne ni ! RMk fËh økBkøke™ ð ¾kiVÍËk hn™u fk
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
23 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
sçk Mkçkçk …qAk økÞk Œku VhBkkÞk : BkwÍu RMk çkkŒ fk ¾kiV ni fu yøkh yÕ÷kn Œyk÷k ™u Bkuhu çkk’Í ™k …MkLËeËk yk’Bkk÷ fku Ëu¾ fh BkwÍ …h økÍçk rfÞk ykih VhBkk rËÞk fu òyku {I ŒwBnU ™nª çkÏ~kŒk Œku Bkuhk õÞk çk™uøkk ? ykn ! fMhŒu RMÞkt, nkyu ! ¾kiV Ëku; fk fk~k ! RMk snkt fk {I ™ çk~kh çk™k nkuŒk
hçk
hkÍe nku økÞk !
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Þfe™™ ¾kiVu ¾wËk h¾™u ðk÷kU fk Ë-hò çknwŒ Ÿåkk nkuŒk ni åkw™kLåku rsMk hkŒ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk nMk™ çkMkhe fe ðVkŒ nwE, WMk hkŒ Ëu¾k økÞk fu økkuÞk ykMBkk™ fu ËhðkÍu ¾w÷u nI ykih yuf Bkw™kËe yu’÷k™ fh hnk ni : {U RMk nk÷ {U nkrÍh Mkw™ku ! nMk™ çkMkhe çkkhøkknu ¾wËk ðLËe nwyu nI fu yÕ÷kn W™ Mku hkÍe ni. y~ko …h Äq{U Bk[U ðkun BkkurBk™u Mkk÷un rBk÷k V~ko Mku BkkŒBk WXu ðkun ŒÂGÞçkku Œkrnh økÞk (nËkRfu çkÂÏþ~k ~kheV)
¾ww~k VnBke {U BkŒ hrnÞu BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! òu RMk ¾w~k VnBke {U nkuŒu nI fu Bkuhk yfeËk çknwŒ BkÍçkqŒ ni, {I Ïðkn fw^Vkh ykih çkË BkÍnçkkU Mku ËkuMŒe h¾qt, åkknu çkË yfeËk ÷kuøkkU fk çkÞk™ Mkw™qt, W™ fe rfŒkçkU ykih yÏçkkh {U W™ fu BkÍkBke™ …Zqt Ïðkn W™ fe MkkunçkŒ {U hnqt,
BkwËuo fu MkËBku
24
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.
Bkuhk EBkk™ fnª ™nª òŒk ! ¾wwËk fe fMkBk ! yiMku ÷kuøk MkÏŒ øk-÷Œe …h nI. “BkÕVqÍkŒu yk’÷k nÍhŒ” {U ni fu : rsMk ™u y…™u ™^Mk …h yu’rŒBkkË rfÞk WMk ™u çknwŒ çkzu fÍTÍkçk …h yu’rŒBkkË rfÞk ykih yøkh ™^Mk fkuE çkkŒ fMkBk ¾k fh fnu Œku Mkçk Mku çkzk Íqxk Þune ni. (Bkk¾qqÍ yÍ BkÕVqÍkŒu yk’÷k nÍhŒ, Mk. 277) rË÷ fu fk™kU Mku Mkwr™Þu ! fw^Vkh ykih çkË BkÍnçkkU fe ™eÍ BkeXu BkeXu BkwMŒVk ykih Mknkçkk ð ykir÷Þk fu økwMŒk¾kU fe ËkuMŒe ykih W™ fe MkkunçkŒ {U hn™k, W™ fku WMŒkË çk™k™k, W™ fk çkÞk™ Mkw™™k ðøkihk Mkçk nhkBk ykih snL™Bk {U ÷u ò™u ðk÷u fkBk nI ykih yøkh W™ fe ™wnqMkŒ Mku EBkk™ çkhçkkË nku økÞk Œku fçkú {U økq™k økqt yÍkçkkŒ fk MkkBk™k nkuøkk Bk-Mk÷™ rfÞkBkŒ Œf r™™k™ðu ¾kiV™kf yÍTËnu zMkUøku ykih snL™Bk {U nBku~kk nBku~kk fu r÷Þu hn™k nkuøkk. fkrVh fe MkkunçkŒ fu çkkRMk EBkk™ çkhçkkË fh çkiX™u ðk÷k çkË ™Mkeçk BkwhŒË çkhkuÍu rfÞkBkŒ nMkhŒ Mku ¾qqçk ðkðu÷k Bkåkkyuøkk. åkw™kLåku …khn 19, Mkq-hŒw÷ VwhVk™ fe ykÞŒ ™Bçkh 28 ykih 29 {U R~kkoË nkuŒk ni : Œh-s-Bkyu fLÍw ÷ EBkk™ : ðkyu ¾hkçke Bkuhe ! nkyu !! rfMke Œhn {I ™u Vw÷k™u fku ËkuMŒ ™ çk™kÞk nkuŒk. çku~kf WMk ™u BkwÍu çknfk rËÞk Bkuhu …kMk ykE nwE ™MkenŒ Mku.
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk Lku sVk fe.
25 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZk WMk
EBkk™ …h ¾krŒBku fk rðËo BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! økw™knkU fu Mkçkçk Çke EBkk™ çkhçkkË nku MkfŒk ni. r÷nkÍk økw™knkU Mku çkåkŒu hn™k åkkrnÞu, EBkk™ fe rnVkÍŒ fe Ëwyk Mku økV÷Œ ™nª fh™e åkkrnÞu, òBkuyu ~khkRŒ …eh Mku çkiyŒ fh fu WMk fe BkwMŒrf÷ ËwykykU fe …™kn {U yk ò™k åkkrnÞu. ™eÍ EBkk™ fe rnVkÍŒ fu yðhkË Çke fhŒu hn™k åkkrnÞu. “~k-s-hyu fkrËrhGÞk h-ÍrðGÞk y¥kkrhGÞk” MkVnk 22 …h yuf rðËo r÷¾k ni : òu hkuÍk™k Mkwçn (Þk’™e ykÄe hkŒ Z÷u Mku Mkqhs fe …n÷e rfh™ åkBkf™u Œf fu ËhrBkÞk™ rfMke Çke ðõŒ) 41 çkkh (yÔð÷ ykr¾h Œe™ çkkh ËwYË ~kheV) …Z r÷Þk fhuøkk,
WMk fk rË÷ rÍLËk hnuøkk ykih EBkk™ …h ¾krŒBkk nkuøkk. BkwMkÕBkkt ni y¥kkh Œuhu fhBk Mku
nku EBkk™ …h ¾krŒBkk Þk R÷kne
LkªË Wzk Ëe nÍhŒu MkÂGÞËwLkk ŒkQMk
sçk hkŒ fku ÷ixŒu Œku
RMk Œhn ÷kux …kux nkuŒu rsMk Œhn økBko fzkne {U Ëk™u RÄh WÄh WA÷Œu nI ! rVh rçkMŒh fku ÷…ux ËuŒu ykih rfç÷k Á¾ nku òŒu (Þk’™e ™ðkrV÷ …ZŒu) ykih VhBkkŒu snL™Bk fu rÍ¢ ™u ¾kiVu ¾wËk
ðk÷kU fe LkªË Wzk Ëe. Mkwçn Œf RMke Œhn RçkkËŒ {U Bk~økq÷ hnŒu.
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk þVkyík fYtøkk.
26 : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík fu rËLk WMk fe
Ëeðk™k nÍhŒu MkÂGÞËwLkk WðiMk fh™e
ðkRÍ fu …kMk
Œ~kheV ÷kŒu ykih WMk fu ðk’Í Mku hkuŒu, sçk snL™Bk fk ŒÍrfhk nkuŒk Œku åke¾U BkkhŒu nwyu WX fh åk÷ …zŒu, ÷kuøk …køk÷ …køk÷ fnŒu nwyu yk… fu …eAu ÷øk òŒu.
…w÷ rMkhkŒ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk BkwykÍ rçk™ sçk÷
™u
VhBkkÞk : BkkurBk™ fk ¾kiV WMk ðõŒ Œf ¾íBk ™nª nkuŒk sçk Œf ðkun snL™Bk fu Q…h çk™u nwyu …w÷ rMkhkŒ fku Wçkqh ™ fh ÷u.
Ïðkçk {U f-hBku BkwMŒVk Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fk Bkíçkqyk rhMkk÷k “çkwhu ¾krŒBku fu yMçkkçk” nrËGÞŒ™ nkrMk÷ fh fu …rZÞu, yøkh yk… fk rË÷ rÍLËk nwðk Œku …ZŒu nwyu
hku …zUøku. yuf RM÷kBke ÇkkE ™u
økkr÷çk™ 1419 rMk.rn. fk y…™k ðkrfyk Œnheh rfÞk : {I ™u hkŒ fu ðõŒ rhMkk÷k “çkwhu ¾krŒBku fu yMçkkçk” …Zk Œku çkhçkkrËÞu EBkk™ fu ¾kiV Mku yuf ËBk Îkçkhk økÞk, ykt¾kU Mku yktMkq òhe nku økyu, hkuŒu hkuŒu Mkku økÞk, MkkuÞk Œku õÞk, MkkuE nwE rfMBkŒ ytøkzkE ÷u fh òøk WXe, çku fMkkU fu Þkðh, BkËe™u fu Œksðh, Bknçkqçku hççku yõçkh Bkuhu Ïðkçk {U Œ~kheV ÷kyu, {I ™u hku hku fh yÍo fe : Þk hMkq÷Õ÷kn
! Bkuhu EBkk™ fku çkåkk ÷ersÞu !
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk
nwÍqhu …wh™qh
27 : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þu íknkhík ni.
fu ™qhk™e nkÚkkU {U yuf hrsMxh Úkk
òu BkwÍ økw™knøkkh fku yŒk rfÞk ykih BkwMfwhk fh VhBkkÞk : EBkk™ …h ¾krŒBkk Çke rBk÷uøkk ykih Mkçk fwA rBk÷uøkk. Mkhu çkk÷ª RLnU hnBkŒ fe yËk ÷kE ni nk÷ rçkøkzk ni Œku çkeBkkh fe çk™ ykE ni
yÍkçku fçkú Mku ™òŒ fu r÷Þu òu nh hkŒ Mkq-hŒw÷ BkwÕf …Zuøkk, ðkun yÍkçku fçkú Mku çkåkk hnuøkk.
fçkú fe hku~k™e fu r÷Þu “hkiÍwŠhÞkne™” {U ni : nÍhŒu MkÂGÞËwLkk ~kfef çkÕ¾e VhBkkŒu nI : nBk ™u …ktåk åkeÍkU fku …ktåk {U …kÞk 1 økw™knkU fu R÷ks fku ™BkkÍu åkk~Œ {U 2 fçkúkU fe hku~k™e fku ŒnßswË {U 3 BkwLfh ™feh fu sðkçkkŒ fku rŒ÷kðŒu fwhyk™ {U 4 …w÷ rMkhkŒ …h Mku Mk÷kBkŒ økwÍh™u fku hkuÍk ykih Mk-Ëfk ð ¾ihkŒ {U 5 n~h {U MkkÞyu y~ko …k™u fku økku~kk ™~ke™e {U.
fçkú fu BkËËøkkh nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk VhBkkŒu nI : sçk BkwËuo fku fçkú {U h¾k òŒk ni Œku WMk fu ™uf yk’Bkk÷ yk fh WMku Îkuh ÷uŒu nI. yøkh yÍkçk WMk fu Mkh fe ŒhV Mku ykyu Œku rŒ÷kðŒu fwhyk™
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {w M íkVk ÃknkU[íkk ni.
28 : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkf
WMku hkuf ÷uŒe ni ykih yøkh …kWt fe ŒhV Mku ykyu Œku ™BkkÍ {U rfÞkBk fh™k ykzu yk òŒk ni, yøkh nkÚkkU fe ŒhV Mku ykyu Œku nkÚk fnŒu fe fMkBk ! Þun n{U Mk-Ëfk Ëu™u ykih Ëwyk fu r÷Þu nI : yÕ÷kn Vi÷kŒk Úkk ŒwBk RMk Œf ™nª …nkutåk MkfŒu, yøkh Bkwtn fe ŒhV Mku ykyu Œku rÍ¢ ykih hkuÍk MkkBk™u yk òŒu nI RMke Œhn yuf ŒhV ™BkkÍ ykih Mkçkú ¾zu nkuŒu nI ykih fnŒu nI, yøkh fwA fMkh çkkfe hnu Œku nBk BkkisqË nI. BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Mknkçkyu rfhkBk ð ykir÷Þkyu WÍkBk fe BknççkŒ ð r™MçkŒ Çke yÍkçku fçkú Mku çkåkk ÷uŒe ni åkw™kLåku ~knwoMMkwËqh fe Ëku rnfkÞkŒ Bkw÷k-nÍk nkU :
1 ~ki¾i™
fu Ëeðk™u fe ™òŒ
yuf ~kÏMk fku RÂLíkfk÷ fu çkk’Ë Ïðkçk {U Ëu¾ fh …qAk økÞk : Þk’™e yÕ÷kn ™u yk… fu MkkÚk õÞk Bkwyk-Bk÷k ™u Bkuhe BkÂøVhŒ VhBkk Ëe. VhBkkÞk ? sðkçk rËÞk : yÕ÷kn …qAk : BkwLfh ™feh fu MkkÚk fiMke økwÍhe ? sðkçk rËÞk : yÕ÷kn fu fhBk Mku {I ™u W™ Mku yÍo fe : nÍhkŒu yçkq çk¢ rMkÆef ð WBkh VkYfu yk’ÍBk fu ðMke÷u Mku BkwÍu Akuz ËersÞu. Œku W™ {U Mku yuf ™u ËqMkhu Mku fnk : RMk ™u çknwŒ ne çkwÍwøko nÂMíkÞkU fk ðMke÷k …u~k rfÞk ni r÷nkÍk RMk fku Akuz Ëku. åkw™kLåku ðkun BkwÍu Akuz fh Œ~kheV ÷u økyu.
BkwËuo fu MkËBku
29 : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.
2 ykir÷Þk
WMk Ãkh Mkku
fu Ëeðk™u fe ™òŒ
yuf ™uf ~kÏMk òu nÍhŒu MkÂGÞËwLkk çkk ÞÍeË rçkMŒkBke fu ¾krËBk Úku. W™ fe ðVkŒ nku økE, ŒËVe™ fu çkk’Ë fçkú ~kheV fu …kMk BkkisqË çkk’Í y^hkË ™u Mkw™k ðkun BkwLfh ™feh Mku fn hnu Úku : “BkwÍ Mku õÞqt Mkwðk÷kŒ fhŒu nku {I Œku çkk ÞÍeË rçkMŒkBke fu ¾krËBkkU {U Mku nqt.” åkw™kLåku BkwLfh ™feh WLnU Akuz fh Œ~kheV ÷u økyu. Ëk’ðŒu RM÷kBke fu MkwL™ŒkU fe ŒhrçkGÞŒ fu r÷Þu Bk-Ë™e fkrV÷kU {U MkVh ykih hkuÍk™k rV¢u BkËe™k fu Íheyu Bk-Ë™e RLykBkkŒ fk rhMkk÷k …wh fh fu nh Bkkn y…™u Þnkt fu Íi÷e r™økhk™ fku sBy fhðk™u fk Bkk’Bkq÷ çk™k ÷ersÞu.
RMk fe çk-h-fŒ Mku
EBkk™ fe rnVkÍŒ ykih MkwL™ŒkU …h yBk÷ fk ÍunT™ çk™uøkk ™eÍ yÍkçku fçkú Mku ™òŒ fk MkkBkk™ nkuøkk.
Ëku RçkúŒ ™kf rnfkÞkŒ BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yks f÷ çkkŒ çkkŒ …h ÷kuøk rh~ŒuËkrhÞkt fkx fh h¾ ËuŒu nI, r÷nkÍk yk…Mk {U BknççkŒ fe VÍk fkRBk nku™u fe Ïðkrn~k fe yåAe r™GÞŒ fu MkkÚk BkÍeË Mkðkçk fBkk™u fu r÷Þu rh~ŒuËkhkU fu MkkÚk nwM™u Mkw÷qf fu rÍB™ {U 2 rnfkÞkŒ Bkw÷k-nÍk nkU :
BkwËuo fu MkËBku
30
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.
1 rnfkÞŒ : nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk
yuf BkŒoçkk Mkhfkhu BkËe™k fe ynkËeMku Bkwçkk-hfk çkÞk™ VhBkk hnu Úku, RMk Ëkihk™ VhBkkÞk : nh fkŒuyu hunTBk (Þk’™e rh~ŒuËkhe Œkuz™u ðk÷k) nBkkhe BknrV÷ Mku WX òyu. yuf ™ki sðk™ WX fh y…™e VqVe fu nkt økÞk rsMk Mku WMk fk fE Mkk÷ …whk™k Íøkzk Úkk, sçk Ëku™kU yuf ËqMkhu Mku hkÍe nku økyu Œku WMk ™ki sðk™ Mku VqVe ™u fnk : ŒwBk ò fh RMk fk Mkçkçk …qAku, ykr¾h yiMkk õÞqt nwðk ? (Þk’™e MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk
fu yu’÷k™ fe õÞk rnõBkŒ ni ?)
™ki sðk™ ™u nkrÍh nku fh sçk …qAk Œku nÍhŒu MkÂGÞËwLkk yçkq nwhihk ™u VhBkkÞk fu {I ™u nwÍqhu yLðh Mku Þun Mkw™k ni : “rsMk fkiBk {U fkŒuyu hunTBk (Þk’™e rh~ŒuËkhe Œkuz™u ðk÷k) nku, WMk (fkiBk) …h yÕ÷kn fe hnBkŒ fk ™wÍq÷ ™nª nkuŒk.” 2 rnfkÞŒ : yuf nkS ™u rfMke rËÞk™Œ Ëkh ~kÏMk fu …kMk Bk¬yu
BkwfhoBkk {U yuf nÍkh Ëe™kh çkŒkihu yBkk™Œ h¾ðkyu. Bk™krMkfu ns fe yËkyuøke fu çkk’Ë Bk¬yu BkwfhoBkk ðk…Mke …h Bkk’÷qBk nwðk fu ðkun ~kÏMk VkiŒ nku åkwfk ni. BknqoBk fu Îkh ðk÷kU Mku yBkk™Œ fe Bkk’÷qBkkŒ fe Œku WLnkU ™u ÷k RÕBke fk RÍnkh rfÞk, yuf ðr÷GÞwÕ÷kn ™u nkS Mku VhBkkÞk : ykÄe hkŒ fu ðõŒ çkehu ÍBkÍBk fu fheçk WMk ~kÏMk fk ™kBk ÷u fh …wfkhku, yøkh sL™Œe nwðk Œku sðkçk Ëuøkk. åkw™kLåku ðkun økÞk ykih ÍBkÍBk ~kheV fu fqtyU {U ykðkÍ
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.
31 : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun
Ëe Bkøkh sðkçk ™ rBk÷k, WMk ™u sçk WMk çkwÍwøko fku çkŒkÞk Œku WLnkU ™u “
” …Z fh VhBkkÞk : zh ni fu ðkun ~kÏMk
snL™Bke nku, BkwÕfu ÞBk™ òyku, ðnkt çkhnqŒ ™kBk fk yuf fqtykt ni, ykÄe hkŒ fu ðõŒ WMk {U Íktf fh, WMk ykËBke fk ™kBk ÷u fh …wfkhku, yøkh snL™Bke nwðk Œku sðkçk Ëuøkk. åkw™kLåku WMk ™u yiMkk ne rfÞk, WMk ™u sðkçk rËÞk. Œku …qAk : Bkuhe yBkk™Œ fnkt ni ? WMk ™u fnk : {I ™u y…™u Îkh fu yLËh Vw÷kt søkn Ë^™ fe ni ò fh ¾kuË fh nkrMk÷ fh ÷ku. …qAk : ŒwBk Œku ™ufe {U Bk~nqh Úku rVh Þun MkÍk fiMke ? WMk ™u fnk : Bkuhe yuf økheçk çkn™ Úke {I ™u WMk fku Akuz rËÞk Úkk, WMk …h ~k^fŒ ™nª fhŒk Úkk. yÕ÷kn Œyk÷k ™u çkn™ Mku fíyu ŒyÕ÷wfe fh™u fe BkwÍu Þun MkÍk Ëe ni. BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! çkuxk çkuxe, ðkr÷Ëi™, ™k™k ™k™e, ËkËk ËkËe, ÇkkE çkn™, ¾k÷k BkkBkqt, åkåkk VqVe ðøkihk rh~ŒuËkh Íw÷ yhnkBk fn÷kŒu nI, R™ fu MkkÚk rçk÷k RòÍŒu ~kh-E ŒyÕ÷wfkŒ Œkuz zk÷™k fíyu hunBke fn÷kŒk ni. fíyu hunBke nhkBk ykih snL™Bk {U ÷u ò™u ðk÷k fkBk ni. åkw™kLåku yÕ÷kn
fu Bknçkqçk, Ëk™kyu
økwÞqçk, Bkw™ÍTÍnw™ yr™÷ WÞqçk
™u VhBkkÞk :
(rh~ŒuËkhkU Mku) fíyu ŒyÕ÷wf fh™u ðk÷k sL™Œ {U ™nª òyuøkk.
(nkt çkË yfeËk rh~ŒuËkhkU Mku ŒyÕ÷wfkŒ ™ h¾u òyU)
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk fu økwLkkn {wykV nkUøku.
32 : rsMk Lku {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk Ëku Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMk fu Ëku Mkku Mkk÷
ËMk rV¢ ytøkuÍ VhkBke™u BkwMŒVk 1 ŒwBk Mkçk r™økhk™ nku ykih ŒwBk {U Mku nh yuf Mku WMk fu Bkk ŒnTŒ
y^hkË fu çkkhu {U …qAk òyuøkk. 2 òu r™økhk™ y…™u Bkk ŒnŒkU Mku r¾Þk™Œ fhu ðkun snL™Bk {U òyuøkk. 3 rsMk ~kÏMk fku yÕ÷kn Œyk÷k ™u rfMke rhykÞk fk r™økhk™ çk™kÞk rVh WMk ™u W™ fe ¾ih Ïðkne fk ¾Þk÷ ™ h¾k Œku ðkun sL™Œ fe ¾w~çkq Çke ™nª …k Mkfuøkk. 4 RLMkkV fh™u ðk÷u fkÍe …h rfÞkBkŒ fu rË™ yuf MkkyŒ yiMke ykyuøke ðkun ŒBkL™k fhuøkk fu fk~k ! ðkun Ëku ykËrBkÞkU fu ËhrBkÞk™ yuf ¾sqh fu çkkhu {U Çke ViMk÷k ™ fhŒk. 5 òu ~kÏMk ËMk ykËrBkÞkU …h Çke r™økhk™ nku rfÞkBkŒ fu rË™ WMku RMk Œhn ÷kÞk òyuøkk fu WMk fk nkÚk WMk fe økhË™ Mku çktÄk nwðk nkuøkk. yçk Þk Œku WMk fk yËT÷ WMku Awzkyuøkk Þk WMk fk ÍwÕBk WMku yÍkçk {U BkwçŒ÷k fhuøkk. 6 (Ëwykyu BkwMŒVk ) yi yÕ÷kn ! òu ~kÏMk Bkuhe WBBkŒ fu rfMke Bkwyk-Bk÷u fk r™økhk™ ni …Mk ðkun W™ …h MkÏŒe fhu Œku Œq Çke WMk …h MkÏŒe VhBkk. ykih W™ Mku ™hBke çkhŒu Œku Œq Çke WMk Mku ™hBke VhBkk. 7 yÕ÷kn Œyk÷k rsMk fku BkwMkÕBkk™kU fu WBkqh {U Mku rfMke Bkwyk-Bk÷u fk r™økhk™ çk™kyu …Mk yøkh ðkun W™ fe nksŒkU, BkwÂ^÷Mke ykih
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk
33 : {wÍ Ãkh ËwYË þheV ÃkZku yÕ÷kn
íkw{ Ãkh hn{ík ¼usuøkk.
Võh fu ËhrBkÞk™ Áfkðx ¾ze fh Ëu Œku yÕ÷kn Çke WMk fe nksŒ, Bkw  ^÷Mke yki h Võh fu MkkBk™u Áfkðx ¾ze fhu ø kk. (ykn ! ykn ! ykn ! òu Bkk ŒnŒkU fe nksŒkU fku Rhk-ËŒ™ …qhk ™nª fhŒk yÕ÷kn Œyk÷k Çke WMk fe nksŒU …qhe ™nª fhuøkk) 8 yÕ÷kn Œyk÷k WMk …h hnTBk ™nª fhŒk òu ÷kuøkkU …h hnTBk
™nª fhŒk. 9 “çku~kf ŒwBk yLfheçk nwõBkhk™e fe Ïðkrn~k fhkuøku ÷urf™ rfÞkBkŒ fu rË™ ðkun …~kuBkk™e fk çkkRMk nkuøke.” ËqMkhe rhðkÞŒ {U ni : “{I RMk yBkú (Þk’™e nwõBkhk™e) …h rfMke yiMku ~kÏMk fku Bkwfhoh ™nª fhŒk òu RMk fk Mkwðk÷ fhu Þk RMk fe rnMko h¾Œk nku.” (òu ðÍkhŒ, ykunËk ykih r™økhk™e ðøkihk fu r÷Þu ÇkkøkËkiz fhŒk ykih ykunËu Mku Bkk’Íq÷e fe MkqhŒ {U VMkkË fhŒk ni WMk fu r÷Þu RçkúŒ ne RçkúŒ ni) 10 RLMkkV fh™u ðk÷u ™qh fu rBkBçkhkU …h nkUøku Þun ðkun ÷kuøk nI òu
y…™u ViMk÷kU, Îkh ðk÷kU ykih rs™ fu r™økhk™ çk™Œu nI W™ fu çkkhu {U yËT÷ Mku fkBk ÷uŒu nI. BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! çkÞk™ fku RÂÏíkŒkBk fe ŒhV ÷kŒu nwyu MkwL™Œ fe VÍe÷Œ ykih åkLË MkwL™ŒU ykih ykËkçk çkÞk™ fh™u fe MkykËŒ nkrMk÷ fhŒk nqt. ŒksËkhu rhMkk÷Œ, ~knL~kknu ™wçkwÔðŒ, BkwMŒVk ò™u hnBkŒ, ~kByu çkÍBku rnËkÞŒ, ™ku~kyu çkÍBku
BkwËuo fu MkËBku
34
Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh fMkhík Mku ËwYËu Ãkkf ÃkZku çkuþf íkwBnkhk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk íkwBnkhu økwLkknkU fu r÷Þu {ÂøVhík ni.
sL™Œ
fk VhBkk™u sL™Œ r™~kk™ ni : rsMk ™u Bkuhe
MkwL™Œ Mku BknççkŒ fe WMk ™u BkwÍ Mku BknççkŒ fe ykih rsMk ™u BkwÍ Mku BknççkŒ fe ðkun sL™Œ {U Bkuhu MkkÚk nkuøkk.
“sLkkÍk çkkRMku Rçkúík ni” fu 15 nwYV fe r™MçkŒ Mku s™kÍu fu 15 Bk-Ë™e Vq÷ : (1) rsMku rfMke s™kÍu fe
4 VhkBke™u BkwMŒVk
¾çkh rBk÷u ðkun yn÷u BkÂGÞŒ fu …kMk ò fh W™ fe Œk’rÍÞŒ fhu yÕ÷kn Œyk÷k WMk fu r÷Þu yuf fehkŒ Mkðkçk r÷¾u, rVh yøkh s™kÍu fu MkkÚk òyu Œku yÕ÷kn Œyk÷k Ëku fehkŒ y@ r÷¾u, rVh WMk …h ™BkkÍ …Zu Œku Œe™ fehkŒ, rVh ËV™ {U nkrÍh nku Œku åkkh ykih nh fehkŒ fkunu WnwË (Þk’™e WnwË …nkz) fu çkhkçkh ni (VŒkðk h-ÍrðGÞk Bkw¾hoò, rs. 9, Mk.
401 ,
) (2) BkwMkÕBkk™ fu BkwMkÕBkk™ …h A6 nwfqf
nI, (W™ {U Mku yuf Þun ni fu) sçk VkiŒ nku òyu Œku WMk fu s™kÍu {U ~khef nku
sçk fkuE sL™Œe ~kÏMk VkiŒ nku òŒk ni, Œku yÕ÷kn nÞk VhBkkŒk ni fu W™ ÷kuøkkU fku yÍkçk Ëu òu RMk fk s™kÍk ÷u fh åk÷u ykih òu RMk fu …eAu åk÷u ykih rsLnkU ™u RMk fe ™BkkÍu s™kÍk yËk fe (4) çkLËyu BkkurBk™ fku Bkh™u fu çkk’Ë Mkçk Mku …n÷e sÍk Þun Ëe òyuøke fu WMk fu ŒBkkBk ~kw-hfkyu s™kÍk fe çkÂÏþ~k fh Ëe òyuøke (3)
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk økÞk.
35 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk ¼q÷
nÍhŒu MkÂGÞËwLkk ËkðqË
ðLËe
™u çkkhøkknu ¾wËk
{U yÍo fe : Þk yÕ÷kn
! rsMk ™u BknTÍ Œuhe rhÍk
fu r÷Þu s™kÍu fk MkkÚk rËÞk, WMk fe sÍk õÞk ni ? yÕ÷kn Œyk÷k ™u VhBkkÞk : rsMk rË™ ðkun Bkhuøkk, rVrh~Œu WMk fu s™kÍu fu nBkhkn åk÷Uøku ykih {I WMk fe BkÂøVhŒ fYtøkk MkÂGÞËwLkk Bkkr÷f rçk™ y™Mk Ïðkçk {U Ëu¾ fh …qAk :
nÍhŒu
fku çkk’Ëu ðVkŒ rfMke ™u Þk’™e yÕ÷kn
™u yk… fu
MkkÚk õÞk Mkw÷qf VhBkkÞk ? fnk : yuf fr÷Bku fe ðßn Mku çkÏ~k rËÞk òu
nÍhŒu MkÂGÞËwLkk WMBkk™u øk™e fhŒu Úku. (ðkun fr÷Bkk Þun ni :)
s™kÍk Ëu¾ fh fnk (Þk’™e ðkun
ÍkŒ …kf ni òu rÍLËk ni WMku fÇke BkkiŒ ™nª ykyuøke) r÷nkÍk {I Çke
s™kÍk Ëu¾ fh Þune fnk fhŒk Úkk, Þun fr÷Bkk (fn™u) fu Mkçkçk yÕ÷kn
™u BkwÍu çkÏ~k rËÞk
s™kÍu
{U rhÍkyu R÷kne, VÍo fe yËkyuøke, BkÂGÞŒ ykih WMk fu yÍeÍkU fe rË÷sq E ðøki h k yåAe yåAe r™GÞŒkU Mku r~kfo Œ fh™e åkkrnÞu s™kÍu fu MkkÚk òŒu nwyu y…™u yLòBk fu çkkhu {U MkkuåkŒu hrnÞu, fu rsMk
Œhn yks RMku ÷u åk÷u nI, RMke Œhn yuf rË™ BkwÍu Çke ÷u òÞk òyuøkk, rsMk Œhn RMku Bk™kU rBkèe Œ÷u Ë^™ rfÞk ò™u ðk÷k ni, RMke Œhn Bkuhe Çke ŒËVe™ yBk÷ {U ÷kE òyuøke. RMk Œhn økkihku rV¢ fh™k RçkkËŒ ykih fkhu Mkðkçk ni s™kÍu fku fLÄk Ëu™k fkhu Mkðkçk ni, MkÂGÞËw÷
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
36 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
Bkwh-Mk÷e™, s™kçku hnTBkŒwÂÕ÷÷ yk-÷Bke™ nÍhŒu MkÂGÞËwLkk Mkk’Ë rçk™ BkwykÍ
™u fk s™kÍk WXkÞk
Úkk
nËeMku
…kf {U ni : “òu s™kÍk ÷u fh åkk÷eMk fËBk åk÷u WMk fu åkk÷eMk fçkehk økw™kn rBkxk rËÞu òyUøku.” ™eÍ nËeMk ~kheV {U ni : “òu s™kÍu fu åkkhkU …kÞkU fku fLÄk Ëu yÕ÷kn
WMk fe níBke (Þk’™e BkwMŒrf÷)
BkÂøVhŒ VhBkk Ëuøkk” (
, çknkhu ~kheyŒ,
rs. 1, Mk. 823) MkwL™Œ Þun ni fu Þfu çkk’Ë Ëeøkhu åkkhkU …kÞkU fku fLÄk
Ëu ykih nh çkkh ËMk ËMk fËBk åk÷u. …qhe MkwL™Œ Þun ni fu …n÷u MkeÄu rMkhnk™u fLÄk Ëu rVh MkeÄe …k$Œe (Þk’™e MkeÄu …kWt fe ŒhV) rVh W÷xu rMkhnk™u rVh W÷xe …k$Œe ykih ËMk ËMk fËBk åk÷u Œku fw÷ åkk÷eMk fËBk nwyu. (
, çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 822) çkk’Í ÷kuøk
s™kÍu fu sw÷qMk {U yu’÷k™ fhŒu hnŒu nI : Ëku Ëku fËBk åk÷ku ! W™ fku åkkrnÞu fu RMk Œhn yu’÷k™ rfÞk fhU : “ËMk ËMk fËBk åk÷ku”
s™kÍu fku fLÄk ËuŒu ðõŒ ò™çkqÍ fh EÍk Ëu™u ðk÷u yLËkÍ {U ÷kuøkkU fku Ĭu Ëu™k siMkk fu çkk’Í ÷kuøk rfMke ~kÂÏMkGÞŒ fu s™kÍu {U fhŒu nI Þun ™k òRÍ ð nhkBk ykih snL™Bk {U ÷u ò™u ðk÷k fkBk ni
Akuxu çkååku fk s™kÍk yøkh yuf ~kÏMk nkÚk …h WXk fh ÷u åk÷u Œku nhs ™nª ykih Þfu çkk’Ë Ëeøkhu ÷kuøk nkÚkkU {U ÷uŒu hnU (
)
ykihŒkU fku (çkååkk nku Þk çkzk rfMke fu Çke) s™kÍu fu MkkÚk ò™k ™k òRÍ
BkwËuo fu MkËBku
37 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
ð BkB™qy ni. (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 823,
WMk Ãkh ËMk
) ~kkunh
y…™e çkeðe fu s™kÍu fku fLÄk Çke Ëu MkfŒk ni, fçkú {U Çke WŒkh MkfŒk ni ykih Bkwtn Çke Ëu¾ MkfŒk ni. rMkVo økwM÷ Ëu™u ykih rçk÷k nkR÷ çkË™ fku Aq™u fe BkwBkk-™-yŒ ni (çknkhu ~kheyŒ, rs. 1, Mk. 812, 813) s™kÍu fu MkkÚk çkw÷LË ykðkÍ Mku fr÷Bkyu ŒÂGÞçkk Þk fr÷Bkyu
~knkËŒ Þk nBËku ™k’Œ ðøkihk …Z™k òRÍ ni. (Ëur¾Þu : VŒkðk h-ÍrðGÞk rsÕË 9 MkVnk 139 Œk 158) s™kÍk ykøku ykøku fn hnk ni yi snkt ðk÷ku ! Bkuhu …eAu åk÷u ykyku ŒwBnkhk hn™wBkk {I nqt
nÍkhkU MkwL™ŒU Mke¾™u fu r÷Þu Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fe Bkíçkqyk Ëku fwŒwçk
(1) 312
MkVnkŒ …h Bkw~ŒrBk÷ rfŒkçk “çknkhu ~kheyŒ”
rnMMkk 16 ykih (2) 120 MkVnkŒ fe rfŒkçk “MkwL™ŒU ykih ykËkçk” nrËGÞŒ™ nkrMk÷ fersÞu ykih …rZÞu. MkwL™ŒkU fe ŒhrçkGÞŒ fk yuf çkunŒhe™ Íheyk Ëk’ðŒu RM÷kBke fu Bk-Ë™e fkrV÷kU {U ykr~kfk™u hMkq÷ fu MkkÚk MkwL™ŒkU Çkhk MkVh Çke ni. ÷qx™u hnVBkíkU fkrV÷u {U åk÷ku Mke¾™u MkwL™íkU fkrV÷u {U åk÷ku nkUøke n÷ BkwÂ~f÷U fkrV÷u {U åk÷ku ¾íBk nkU ~kkBkíkU fkrV÷u {U åk÷ku
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk økÞk.
38 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk ¼q÷
100
yuf åkw… Mkku Mkw¾
økBku BkËe™k, çkfey, BkÂøVhŒ ykih çku rn‚kçk sL™Œw÷ rVhËki‚ BkU ykfk fu …zku‚ fk íkkr÷çk 14 h-sçkw÷ Bkwhßsçk 1435 rMk.rn. 14-05-2014
Þun rhMkk÷k ÃkZ fh ËqMkhu fku Ëu ËersÞu
þkËe øk{e fe íkfheçkkík, Rsrík{kykík, yk’hkMk ykih sw÷qMku {e÷kË ðøkihk {U {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk fu þkyuy fËko hMkkR÷ ykih {-ËLke Vq÷kU Ãkh {w~íkr{÷ ÃkuBV÷ux íkõMke{ fh fu Mkðkçk f{kRÞu, økknfkU fku çk rLkGÞíku Mkðkçk íkkunVu {U ËuLku fu r÷Þu yÃkLke ËwfkLkkU Ãkh ¼e hMkkR÷ h¾Lku fk {k’{q÷ çkLkkRÞu, yÏçkkh VhkuþkU Þk çkå[kU fu Íheyu yÃkLku {nÕ÷u fu ½h ½h {U {knkLkk f{ yÍ f{ yuf yËË MkwLLkíkkU ¼hk rhMkk÷k Þk {-ËLke Vq÷kU fk ÃkuBV÷ux ÃknkU[k fh Lkufe fe Ëk’ðík fe Äq{U {[kRÞu ykih ¾qçk Mkðkçk f{kRÞu.
BkwËuo fu MkËBku Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
39 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
VunrhMk WLðkLk
Vkuzu fk ykì…hu~k™ fçkú …h rBkèe zk÷™u ðk÷u fe BkÂøVhŒ nku økE fçkú …h rBkèe zk÷™u fk Œhefk fçkú fe nkrÍhe …h røkÞko ð Íkhe ¾kiVu WMBkk™e fk~k ! Bkuhe Bkkt ne BkwÍu ™ s™Œe ËwLÞðe åkeÍkut fk MkËBkk BkkurBk™ fe fçkú 70 nkÚk fw~kkËk fe òŒe ni fkrçk÷u h~f fki™ ? õÞk nk÷ nkuøkk ! BkÂGÞŒ fe yõ÷ Mk÷kBkŒ hnŒe ni Œ~ðe~k...... Œ~ðe~k...... Œ~ðe~k økw™kn Mku çkåk™u fk yuf ™wM¾k fçkú fe zktx Çkkøk ™nª MkfŒu VhBkkt çkhËkh …h hnBkŒ Mkçk Mku nku÷™kf BkLÍh Bknçkqçku çkkhe fe y~fçkkhe fçkú fk …ux nkyu BkkiŒ Ë^™k™u ðk÷kut fku BkwËko Ëu¾Œk ni çku fMke fk rË™ …zkuMke BkwËkuO fe …wfkh Bkuhu çkk÷ çkååku fnkt nI ! sL™Œ fk çkkøk Þk snL™Bk fk økZk ! çku ~kwBkkh ÷kuøk BkøkBkqBk nI ykrhÍe fçkú
k MkVn
WLðkLk
k MkVn
1 yn÷u fwçkqh fe MkkunçkŒ
17
2 {I Çke RLnª {U Mku nqt
17
3 fezu hªøk hnu nI
18
3 ™Bko ™Bko rçkMŒh ykih fçkú
18
4 çki÷ fe Œhn åke¾Œu
19
4 fçkú {U zhk™u ðk÷e åkeÍut
19
5 økw™knkut fe ¾kiV™kf ~kõ÷ut
20
6 yøkh EBkk™ çkhçkkË nku økÞk !
21
7 yLÄk çknhk åkki…kÞk
21
7 fk~k ! ðkun ~kÏMk {I nkuŒk
22
8 MknBku MknBku hn™u ðk÷u çkwÍwøko
22
hkÍe nku økÞk ! Ïkw~k VnBke {U BkŒ hrnÞu EBkk™ …h ¾krŒBku fk rðËo LkªË Wzk Ëe Ëeðk™k …w÷ rMkhkík Ïðkçk {U f-hBku BkwMŒVk yÍkçku fçkú Mku ™òŒ fu r÷Þu fçkú fe hku~k™e fu r÷Þu fçkú fu BkËËøkkh fu Ëeðk™u fe ™òŒ ~ki¾i™ fu Ëeðk™u fe ™òŒ ykir÷Þk Ëku RçkúŒ ™kf rnfkÞkŒ ËMk rV¢ ytøkuÍ VhkBke™u BkwMŒVk s™kÍu fu 15 Bk-Ë™e Vq÷ Bkykr¾Íku Bkhksuy
8 hçk
23
10
23
11 11 12 12 12 13 13 14 14 14 15 16 16 17
25 25 26 26 26 27 27 27 28 29 29 32 34 38