DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺžeyler [TĂźrkçe]
[
]
Abdulaziz b. Abdullah b. Baz
Terceme eden : Muhammed Ĺžahin
: Rabva Semti İslâmÎ Dâvet Bßrosu-Riyad
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
2
İÇİNDEKİLER Söz ve fiiller, doğru inançtan sâdır olursa kabul olunur.......... 8 Doğru inançtan sâdır olmayan söz ve fiiller boşa gider........... 8 Allah’a ortak koşanın ameli boşa gider .................................... 8 Îmân esasları, doğru inancın temelini oluşturur ................... 9 Îmân esaslarının Kur’an-ı Kerîm’den delîlleri .......................10 Îmân esaslarının sünnetten delîli .......................................... 12 Îmân esaslarının birincisi: Allah’a îmân ........................ 13 Cinlerin ve insanların yaratılış gâyesi ................................. 13 Peygamberlerin gönderiliş gâyesi ......................................... 14 Allah tarafından kitaplar indirilmesinin gâyesi .................... 16 İbâdetin hakikati .............................................................. 16 Kur’an âyetlerinin çoğu ibâdetin hakikatini açıklamak için inmiştir................................................................................... 16 Allah’ın kulları üzerindeki hakkı ....................................... 17 İslâm’ın beş esası ............................................................. 18 İslâm’ın beş büyük esasının en büyüğü .............................. 18 Kelime-i Şehâdetin anlamı .................................................... 19
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
3
Allah,kâinattaki her şeyin Rabbi’dir ...................................... 20 Allah, kâinattaki her şeyin Rabbi olduğuna Kur’an Kerim’den delîller .................................................................................... 21 Allah’ın
isim
ve
sıfatlarına
nasıl
inanmamız
gerekir
................................................................................................. 22 Selef âlimlerinin Allah’ın isim ve sıfatları hakkındaki görüşleri ................................................................................................. 23 Ehli Sünnet, Allah’ın isim ve sıfatlarına nasıl îmân etmişlerdir ................................................................................................. 26 Allah’ın hakîm yasası nedir ........................................... 26 Müşebbihe kimlerdir ve görüşleri nelerdir ............................ 28 Allah’ın isim ve sıfatları hakkında kimler hidâyettedir.........29 Îmân esaslarının ikincisi:Meleklere îmân .............................. 30 Meleklere nasıl îmân etmemiz gerekir .................................. 30 Meleklerin görevleri nelerdir ............................................... 31 Allah
ve
Rasûlünün
isimlerini
bildirdikleri
melekler
hangileridir............................................................................. 31 Melekler neden yaratılmışlardır ............................................ 31 Îmân esaslarının üçüncüsü:Kitaplara îmân ........................ 32 Allah, niçin kitaplar indirmiştir........................................... 32 Allah’ın kitaplar indirdiğine dâir Kur’an Kerim’den delîller ................................................................................................ 32
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
4
Allah’ın isimlerini bildirdiği kitaplar hangileridir ................ 33 Kur’an-ı Kerîm’in özellikleri ................................................ 34 Îmân esaslarının dördüncüsü:Peygamberlere îmân.............. 36 Peygamberlere nasıl îmân etmemiz gerekir .......................... 36 Allah, hiçbir ümmeti peygambersiz bırakmamıştır .............. 36 Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-‘den sonra kıyâmete kadar artık peygamber gelmeyeceğine dâir Kur’an Kerim’den delîl ...... 37 Îmân esaslarının beşincisi:Âhiret gününe îmân .................. 39 Âhiret gününe îmân ile ilgili inanılması gereken şeyler........ 39 Îmân esaslarının altıncısı:Kadere îmân ............................. 40 Kadere îmân dört şeyi içermektedir .......................................40 Birincisi: Allah Teâlâ her şeyi bilir ....................................... 40 İkincisi: Allah Teâlâ kader ve kazayı yazmıştır ..................... 41 Üçüncüsü:Allah Teâlâ’nın bir irâdesi vardır ........................ 42 Dördüncüsü: Allah Teâlâ bütün varlıkları yaratandır .......... 43 Îmân,dil ile ikrâr ve kalp ile tasdik ettikten sonra onu yaşamaktır............................................................................. 44 Allah için sevmek ve Allah için buğzetmek, Allah için dostluk beslemek
ve
Allah
için
düşmanlık
etmek
de
îmânın
gereklerindendir .................................................................. 45 Mü’min, kimleri sever ve kimlere düşmanlık eder .............. 45 Sahâbenin en fazîletlileri kimlerdir ..................................... 46
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
5
Mü’minin, sahâbe hakkındaki düşüncesi nasıl olmalıdır ... 47 Râfizîler kimlerdir ................................................................. 47 Fırka-i Nâciye kimlerdir .................................................... 48 Nâsibîler (Nevâsıb) kimlerdir ............................................... 48 Allah’tan başkasına ibâdet edenin özrü geçersizdir............... 52 Günümüzdeki bâtıl ideolojiler, doğru inanca aykırıdır ......... 55 Günümüz müşrikler, eskileri iki şeyde geçtiler..................... 58 Cehmiyye kimlerdir .............................................................. 59 Mu’tezile kimlerdir .......................................................... 59 Eş’arîler kimlerdir .......................................................... 60 İbâdetin farz oluşu ve Allah düşmanlarına gâlip gelmenin yolları ..................................................................................... 62 Müslümanı İslâm’dan çıkaran haller .................................... 80 Birincisi:İbâdette bir şeyi Allah’a ortak koşmak .................... 81 İkincisi:Allah ile kendisi arasına aracılar koymak .................82 Üçüncüsü:Müşrikleri kâfir saymayan, onların kâfir olduklarından şüphe eden veya onların izledikleri yolun doğru olduğunu söylemek ................................................................................ 82 Dördüncüsü:Tâğûtların hükmünü üstün görmek ................ 82 Beşincisi:Peygamberin getirdiği bir şeye buğzetmek ............ 84 Altıncısı: İslâm dîninden bir şeyle alay etmek ....................... 84 Yedincisi: Büyü yapmak ........................................................ 85
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
6
Sekizincisi: Müslümanlara karşı kâfirleri desteklemek .......... 86 Dokuzuncusu:Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-’in dîninden başka bir dîne uymanın câiz olduğuna inanmak................... 86 Onuncusu: Allah’ın dîninden yüz çevirmek ......................... 87
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺžeyler
7
Hamd, yalnÄązca Allah’adÄąr.Salât ve selam, kendisinden sonra Peygamber gelmeyecek olan Muhammed’e, âilesine ve ashâbÄąna olsun. DoÄ&#x;ru Ä°nanç, Ä°slâm dĂŽninin aslÄą ve Ĺ&#x;eriatÄąn esâsÄą olunca, konferans1 konusunun bu olmasÄąnÄą uygun gĂśrdĂźm. Kur’an ve sĂźnnetten Ĺ&#x;er’Î delillerle sâbittir ki sĂśz ve fiiller, doÄ&#x;ru inançtan sâdÄąr olursa, geçerli olur ve kabĂťl gĂśrĂźr.EÄ&#x;er inanç doÄ&#x;ru olmazsa, bu doÄ&#x;ru olmayan inançtan sâdÄąr olan sĂśz ve fiiller de boĹ&#x;a gider. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
{" ! $ %& ' " # ( ) *' + ! " # } [3: .!*' "# ( / 0' (1 $]
1
Elinizdeki bu kitap, Abdulaziz b. Baz-Allah ona rahmet etsin- tarafÄąndan verilen “DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺžeylerâ€? adlÄą konferanstan derlenerek kitap haline getirilmiĹ&#x;tir. (MĂźtercim)
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺžeyler
8
“Her kim,ĂŽmânÄą(n esaslarÄąnÄą) inkâr ederse, ameli boĹ&#x;a gitmiĹ&#x;tir.Ve o âhirette hĂźsrana uÄ&#x;rayanlardan olacaktÄąr.â€?1 BaĹ&#x;ka bir âyette Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
5"6 7 89 & : ; 7 <= " > & ? @ " # "! AB&' C &D ? 9 & D + = & } [H3: .!*' #G&' (1 $]{" ! $ %& '
" # 5"E F & ?
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!)Sana ve senden Ăśnceki peygamberlere Ĺ&#x;Ăśyle vahyedildi:Allahâ&#x20AC;&#x2122;a (baĹ&#x;kasÄąnÄą) ortak koĹ&#x;arsan muhakkak ki amelin boĹ&#x;a çĹkar.(DĂźnya ve âhirette helak olup) hĂźsrana uÄ&#x;rayanlardan olursun.â&#x20AC;?2 Bu anlamda pek çok âyet vardÄąr.Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn apaçĹk kitabÄą Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽm ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun emĂŽn elçisininRabbinden en faziletli salat ve selam Oâ&#x20AC;&#x2122;nun Ăźzerine olsunâ&#x20AC;&#x201C;
sĂźnnetinin
gĂśsterdiÄ&#x;i gibi â&#x20AC;&#x153;DoÄ&#x;ru Ä°nançâ&#x20AC;?, Allahâ&#x20AC;&#x2122;a, meleklerine, kitaplarÄąna,
peygamberlerine,
âhiret
gĂźnĂźne,kaderin
hayÄąr ve Ĺ&#x;errine ĂŽmân etmek Ĺ&#x;eklinde Ăśzetlenmektedir. Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn azĂŽz kitabÄą Kur'an ile indirdiÄ&#x;i ve elçisi Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem- ile gĂśnderdiÄ&#x;i bu altÄą esas, doÄ&#x;ru inancÄąn temelidir. Ă&#x17D;mân edilmesi gereken gayba iliĹ&#x;kin Ĺ&#x;eylerle Allah ve RasĂťlĂźnĂźn haber verdiÄ&#x;i her Ĺ&#x;ey,
1 2
Mâide SÝresi:5 Zßmer SÝresi: 65
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
9
bu altÄą esastan çĹkmaktadÄąr.Kurâ&#x20AC;&#x2122;an ve sĂźnnette bu altÄą esasÄąn delilleri pek çoktur. Bunlardan bazÄąlarÄą Ĺ&#x;unlardÄąr:
5 & ' 5" 7 & I J & ' K L & ' M @ N O ' P& Q = 5 & ' R 9 B&} ( &' (1 $] {S T9 5U&'
I F & ' . / V & ' ) *' W 9 & ' X & " # Y " #
[Z[[: .!*' "# â&#x20AC;&#x153;Allah katÄąnda, (namazda iken Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn emri olmadan) doÄ&#x;u veya batÄąya yĂśnelmeniz iyilik deÄ&#x;ildir.Ä°yiliÄ&#x;in her tĂźrlĂźsĂź, o kimsenin yapmÄąĹ&#x; olduÄ&#x;u iyiliktir ki Allahâ&#x20AC;&#x2122;a, âhiret gĂźnĂźne,meleklere,kitaplara ve peygamberlere ĂŽmân eder.â&#x20AC;?1
7B & " 7 #Y M\ ; U# ] & ' T 51 " # 9 & D ^ G E = ^ $5 &' " # Y} [_`3: .!*' "# ( &' (1 $]{ $ 1 F ; F / V #
â&#x20AC;&#x153;RasĂťl (Muhammed-sallallahu
aleyhi
ve
sellem-)
Rabbinden
indirilene ĂŽmân etti.MĂźminler de ĂŽmân ettiler.Onlardan her biri Allahâ&#x20AC;&#x2122;a, meleklerine, kitaplarÄąna ve peygamberlerine ĂŽmân ettiler.â&#x20AC;?2
1 2
Bakara SĂťresi:177 Bakara SĂťresi:285
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
10
C7 ^ 5GE c AB&' I F & ' & $1 B & ' U# Y ' U# Y " ! AB&' ab!= !}
F ; F / d # B & ! " # M @ " # ^ G E = c A B&' I F & ' & $1 [ ZlH:.!*' j kU&' (1 $]
{'e 9 f hg d i BMi ) *' W 9 & ' $ 1
â&#x20AC;&#x153;Ey ĂŽmân edenler! (Kesin olarak ĂŽmân ettiÄ&#x;iniz) Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ve RasĂťlĂźne ve daha Ăśnce indirdiÄ&#x;i kitaplara ĂŽmân etmeye devam edin.Her kim Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äą, meleklerini, (insanlÄąÄ&#x;Äąn hidâyeti için indirmiĹ&#x; olduÄ&#x;u) kitaplarÄą, (risâlet gĂśrevini tebliÄ&#x; etmek için seçtiÄ&#x;i) peygamberlerini ve (ĂślĂźmden sonra hesaba çekilecekleri) âhiret gĂźnĂźnĂź inkâr ederse, hiç Ĺ&#x;Ăźphe yok ki (dinden çĹkmÄąĹ&#x; ve) hak yoldan uzaklaĹ&#x;mÄąĹ&#x; olur.â&#x20AC;?1
I m F; + ? & n B D o 1 qp ' j 5k&' + # N f ! B &' B = N f Q N &= } [[v: .!*' tu' (1 $]
{s rk ! B &' C ? & n B D
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn gĂśkte ve yerde ne varsa hepsini tam olarak bildiÄ&#x;ini ve bunlarÄą bir kitaba (Levh-i MahfĂťzâ&#x20AC;&#x2122;a) kaydettiÄ&#x;ini bilmez misin? Hiç Ĺ&#x;Ăźphe yok ki bunu bilmek, Allah'a çok kolaydÄąr.â&#x20AC;?2 Bu esaslara delil teĹ&#x;kil eden hadislere gelince, bunlar çoktur.MĂźminlerin emiri Hz. Ă&#x2013;merâ&#x20AC;&#x2122;den-Allah ondan râzÄą 1 2
Nisâ SÝresi:136 Hac SÝresi:70
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler olsun-
İmâm
MĂźslimâ&#x20AC;&#x2122;in
rivâyet
ettiÄ&#x;i
meĹ&#x;hĂťr
11
hadis
bunlardandÄąr.Bu hadiste Cebrail-aleyhisselâm-,Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;e
-
ĂŽmân hakkÄąnda soru sormuĹ&#x;, o da ona
Ĺ&#x;Ăśyle cevap vermiĹ&#x;ti:
! " # $ # % & )) *) + ( * , - . ! " * , ' [ â&#x20AC;Ť( (( ] ŘąŮ&#x2C6;ا ا ŘąŮ&#x160; Ů&#x2C6;â&#x20AC;Ź â&#x20AC;&#x153;Ă&#x17D;mân;Allahâ&#x20AC;&#x2122;a, meleklerine, kitaplarÄąna, peygamberlerine, âhiret gĂźnĂźne, kaderin hayÄąr ve Ĺ&#x;errine ĂŽmân etmendir.â&#x20AC;?1 Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya, âhiret gĂźnĂźne ve diÄ&#x;er gayba iliĹ&#x;kin konularda her mĂźslĂźmanÄąn ĂŽmân etmesi gereken Ĺ&#x;eylerin hepsi, bu altÄą esastan tĂźremektedir.
1. ALLAHâ&#x20AC;&#x2122;A
Ă&#x17D;MĂ&#x201A;N
Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya ĂŽmân etmek; Oâ&#x20AC;&#x2122;ndan baĹ&#x;ka ibâdete lâyÄąk hak ilâhÄąn olmadÄąÄ&#x;Äąna inanmak demektir.Ă&#x2021;ĂźnkĂź kullarÄą yaratan, onlara iyilikte bulunan, rÄązÄąk veren,onlarÄąn gizli açĹk her Ĺ&#x;eylerini bilen, emrine itaat 1
HadĂŽsi, Buhari ve MĂźslim EbĂť Hureyreâ&#x20AC;&#x2122;den -Allah ondan râzÄą olsun- rivayet etmiĹ&#x;lerdir.
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
12
edenleri mĂźkafatlandÄąrmaya ve karĹ&#x;Äą gelenleri cezalandÄąrmaya gĂźcĂź yeten Oâ&#x20AC;&#x2122;dur. Allah Teâlâ, cinleri ve insanlarÄą kendisine ibâdet etmeleri için yaratmÄąĹ&#x; ve onlara bĂśyle yapmalarÄąnÄą emretmiĹ&#x;tir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
# K m y T1 "T# N aU # ! 1= # * f 9 & BhD R E ' 5"w & ' : ) # } (1 7$]
{S F 7 & ' ( 5 & ' n K '5y5 &' B &' B D * f 6 ! = ! 1= [3`{3H: z 7!*' z !1'XA&'
â&#x20AC;&#x153;Ben, cinleri ve insanlarÄą ancak bana ibâdet etsinler diye yarattÄąm.Ben, onlardan ne bana bir rÄązÄąk vermelerini, ne de beni doyurmalarÄąnÄą istiyorum.Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki (kullarÄąna) rÄązÄąk veren, gßç ve kuvvet sahibi ancak Allahâ&#x20AC;&#x2122;tÄąr.â&#x20AC;?1
N B f & N @ " # " ! AB&' N ) c AB&' N 5 1 ' ' | 5U&' ab!= !}
" 7 # ^ G 7E = j} U jp 5k&' g<' o 1 qp ' N & M f O c AB&' * 5FQ 'Â e ' E = X & ' f w Q d N B& @g y 1 z ' B~&' " # ) Â&#x20AC; j} # j 5k&' [__ {_Z: F!*' ( &' (1 $]
{ f Q N F E =
â&#x20AC;&#x153;Ey insanlar!Sizi ve sizden Ăśncekileri yaratan Rabbinize ibâdet edin.Umulur ki muttakĂŽlerden olursunuz.YeryĂź1
Zâriyât SÝresi:56-58
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
13
zĂźnĂź (kolay hayat sĂźrmeniz için) bir dĂśĹ&#x;ek, gĂśkyĂźzĂźnĂź de saÄ&#x;lam bir bina Ĺ&#x;eklinde yaratan, bulutlardan yaÄ&#x;mur yaÄ&#x;dÄąrÄąp (yerden renk renk) meyveler ve (çeĹ&#x;it çeĹ&#x;it) bitkileri sizlere rÄązÄąk olarak veren Oâ&#x20AC;&#x2122;dur.O halde, (Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn yaratan, rÄązÄąk veren ve yegâne ibâdet edilmeye lâyÄąk olduÄ&#x;unu) bildiÄ&#x;iniz halde Oâ&#x20AC;&#x2122;na hiç kimseyi denk tutmayÄąn.â&#x20AC;?1 Allah Teâlâ, kullarÄą Ăźzerindeki bu hakkÄą açĹklayÄąp ona dâvet
etmek
ve
buna
aykÄąrÄą
hareket
etmekten
sakÄąndÄąrmak için peygamberler gĂśndermiĹ&#x; ve kitaplar indirmiĹ&#x;tir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
{z Â&#x201E; B6&' ' U F O ' B &' ' ' = hg $51 .Â&#x192; 5#= Â&#x201A;M; + U~ f & } [lH: .!*' M8U&' (1 $] â&#x20AC;&#x153;Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki biz, (geçmiĹ&#x;te) her Ăźmmete bir peygamber gĂśnderdik (ve ona Ĺ&#x;Ăśyle sĂśylemesini emrettik): â&#x20AC;&#x2DC;YalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdet edin ve TâÄ&#x;Ăťta ibâdet etmekten sakÄąnÄąn.â&#x20AC;?2
1 2
Bakara SĂťresi:21-22 Nahl SĂťresi:36
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
14
7 E= BhD 7 &D h 5E= 9 & D + E BhD ^m $51 " # ? @ " # U $ 1 = # } [_3: .!*' j 9 Eq' (1 $]
{
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) Senden Ăśnce hiçbir peygamber gĂśndermedik ki ona; â&#x20AC;&#x2DC;Benden baĹ&#x;ka hakkÄąyla ibâdet edilecek ilâh yoktur.O halde yalnÄązca bana ibâdet edinâ&#x20AC;&#x2122; diye vahyetmiĹ&#x; olmayalÄąm.â&#x20AC;?1
Bh= * s m 7 ) Nm 97 B& " # : TÂ&#x2026; 5NÂ&#x2020; Q !Y : = I r F; &'} [_{Z: Â (1 $]
{s rL r ! AE U T# N & + U5ED B &' BhD ' f Q
â&#x20AC;&#x153;(Allah tarafÄąndan Muhammed-sallallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;e
indirilen bu) kitabÄąn âyetleri (her tĂźrlĂź dĂźzensizlik ve bâtÄąl Ĺ&#x;eylerden korunup) saÄ&#x;lamlaĹ&#x;tÄąrÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr.Sonra da hakĂŽm ve her Ĺ&#x;eyden haberdâr olan Allah tarafÄąndan (emir ve yasaklar, helâl ve haram olan Ĺ&#x;eyler) açĹklanmÄąĹ&#x;tÄąr. (Kurâ&#x20AC;&#x2122;anâ&#x20AC;&#x2122;Äąn indirilmesi, ahkâmÄąnÄąn geniĹ&#x; bir Ĺ&#x;ekilde açĹklanmasÄą ve âyetlerinin saÄ&#x;lamlaĹ&#x;tÄąrÄąlmasÄą) Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan baĹ&#x;kasÄąna
ibâdet
etmemeniz
içindir.(Ey
insanlar!)
Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki ben, size (Allah tarafÄąndan gĂśnderilmiĹ&#x;, sizi onun azabÄąndan uyaran) bir uyarÄącÄą ve (onun sevabÄąnÄą mĂźjdeleyen) bir mĂźjdeleyiciyim.â&#x20AC;?2 1 2
Enbiyâ SÝresi: 25 HÝd SÝresi: 1-2
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
15
Bu ibâdetin hakĂŽkati;kulun duâ etmek,korkmak, Ăźmit etmek, namaz kÄąlmak, oruç tutmak, kurban kesmek ve adak adamak gibi ibâdetleri, Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya tam bir sevgi ile birlikte Oâ&#x20AC;&#x2122;nun azametine boyun eÄ&#x;erek ondan korku ve istek içinde, Oâ&#x20AC;&#x2122;nun bĂźyĂźklĂźÄ&#x;Ăźne tazim gĂśstererek edâ etmesidir. Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽmâ&#x20AC;&#x2122;de birçok âyet bu bĂźyĂźk esasÄą açĹklamak için inmiĹ&#x;tir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
"# #G&' (1 $] {Â&#x2021; & %& ' " !T &'
B & h = * " !T &' B& eÂ&#x2026; % # B &' } [l{_: SF!*'
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) YalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdet ederek dinin hepsini ona hâlis kÄąl.Ä°yi bil ki (Ĺ&#x;irkten uzak tam bir) itaat, ancak Allah içindir.â&#x20AC;?1 [_l: .!*' "# j' $ ' (1 $]
{Â&#x2030; 5!D BhD ' f Q Bh= ? b 1 C Â&#x2C6;@ }
â&#x20AC;&#x153;(Ey insan!) Rabbin yalnÄązca kendisine ibâdet etmenizi kesin bir Ĺ&#x;ekilde emretti.â&#x20AC;?2
1 2
Zßmer SÝresi: 2-3 İsrâ SÝresi: 23
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
:.!*' Â&#x201E; (1 $]
16
{ & ' Â&#x2030; ; & " !T &' & S Â&#x2026; % # B &' ' Â } [ZÂ&#x160;
â&#x20AC;&#x153;(Ey mĂźminler!) Kâfirlerin hoĹ&#x;una gitmese de (onlara aldÄąrmadan ve onlarÄąn izledikleri yola aykÄąrÄą hareket ederek) ibâdeti yalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a yapÄąn.â&#x20AC;?1 Muâz b. Cebelâ&#x20AC;&#x2122;den-Allah
râzĹ olsun-
Ä&#x;una gĂśre, Peygamber-sallallahu
aleyhi
rivâyet olunduve
sellem-
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmuĹ&#x;tur:
(( 67 + *8 9 : ( - 0 9 # $ ; 0 1 2 43 5 )) [ ]
â&#x20AC;&#x153;Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kullarÄą Ăźzerindeki hakkÄą, yalnÄązca Oâ&#x20AC;&#x2122;na ibâdet etmeleri ve hiçbir Ĺ&#x;eyi Oâ&#x20AC;&#x2122;na ortak koĹ&#x;mamalarÄądÄąr.â&#x20AC;?2 Yine,Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn kullarÄąna farz kÄąldÄąÄ&#x;Äą Ä°slâmâ&#x20AC;&#x2122;Äąn beĹ&#x; Ĺ&#x;artÄąna (esasÄąna) inanmak da Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya ĂŽmândandÄąr.
Ä°slâmâ&#x20AC;&#x2122;Äąn beĹ&#x; esasÄą Ĺ&#x;unlardÄąr: 1. Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan baĹ&#x;ka hakkÄąyla ibâdet edilecek hiçbir ilâhÄąn olmadÄą-Ä&#x;Äąna ve Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn elçisi olduÄ&#x;una Ĺ&#x;ehâdet etmek. 2. NamazÄą (gereÄ&#x;i gibi ve vaktinde) kÄąlmak 1 2
Ä&#x17E;âfir (MĂźâ&#x20AC;&#x2122;min) SĂťresi: 14 BuhârĂŽ ve MĂźslim
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
17
3. Zekâtı (hak edene) vermek. 4. Ramazan ayında oruç tutmak. 5. Gitmeye gücü yeten kimse için (ömürde bir defa olmak üzere) hac yapmaktır. Bundan başka İslâm’ın getirdiği emir ve yasak-ları yerine getirmek de Allah Teâlâ’ya îmândandır. Bu esasların en önemlisi ve en büyüğü; Allah'tan başka hakkıyla ibâdet edilecek hiçbir ilâhın olmadığına ve Muhammed-sallallahu
aleyhi
ve
sellem-’in
Allah’ın elçisi
olduğuna şehâdet etmektir. Kelime-i
Şehâdet
dediğimiz,
Allah'tan
başka
hakkıyla ibâdet edilecek hiçbir ilâhın olmadığına ve Muhammed-sallallahu aleyhi ve
sellem-’in
Allah’ın elçisi olduğuna
şehâdet etmek; ibâdetin yalnızca Allah’a hâlis kılınması ve Allah’tan başkasına yapılma-masını gerektirir.İşte “Lâ ilâhe illallah”ın anlamı budur.“Lâ ilâhe illallah”, Allah’tan başka ibâdete lâyık hiçbir ilâh yok demektir. Allah’tan başka ibâdet edilen insan, melek veya cin gibi her şey, bâtıl ilâhtır. İbâdete lâyık yegâne ilâh ise, yalnızca Allah'tır. Nitekim buyurmaktadır:
Allah
Teâlâ
bu
konuda
şöyle
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
(1 $]
18
{M Â&#x152; & ' E Â " # ! # B = bÂ&#x2039;8 & ' B &' B Â&#x20AC; ? & n } [H_: .!*' "# tu'
â&#x20AC;&#x153;BĂśyledir.Ă&#x2021;ĂźnkĂź
Allah,
hakkÄąn
tâ
kendisidir.
(MĂźĹ&#x;riklerin) kendisine ibâdet ettikleri Oâ&#x20AC;&#x2122;nun dÄąĹ&#x;Äąndaki Ĺ&#x;ey ise (hiçbir fayda veya zararÄą olmayan) bâtÄąlÄąn tâ kendisidir.â&#x20AC;?1 Daha Ăśnce de açĹklandÄąÄ&#x;Äą gibi, Allah Teâlâ cinleri ve insanlarÄą bu Ăśnemli esas için yaratmÄąĹ&#x;, onlara bu esasÄą yerine getirmelerini emretmiĹ&#x;, bunun için peygamberler gĂśnderip
kitaplar
indirmiĹ&#x;tir.Bu
Ăśnemli
esasÄą
iyice
dĂźĹ&#x;Ăźnecek olursan, birçok mĂźslĂźmanÄąn bu bĂźyĂźk esasÄą bilmediÄ&#x;inden dolayÄą Allah Teâlâ ile birlikte baĹ&#x;kasÄąna ibâdet ettiÄ&#x;ini, yalnÄązca Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya yapÄąlmasÄą gereken ibâdeti
baĹ&#x;kalarÄąna
yaptÄąklarÄąnÄą
gĂśrĂźrsĂźn.Bu
durumu
ancak Allahâ&#x20AC;&#x2122;a Ĺ&#x;ikâyet edebilirim. Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn âlemi yaratan, yarattÄąklarÄąnÄąn iĹ&#x;lerini çekip çeviren, ilmi ve kudretiyle dilediÄ&#x;i gibi hareket eden, dĂźnya ve âhiretin sahibi, bĂźtĂźn âlemlerin Rabbi olduÄ&#x;una, Oâ&#x20AC;&#x2122;ndan baĹ&#x;ka bir yaratÄącÄą olmadÄąÄ&#x;Äąna ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun dÄąĹ&#x;Äąnda Rab bulunmadÄąÄ&#x;Äąna, kullarÄąnÄą Äąslah etmek, onlarÄą dĂźnya ve âhirette kurtuluĹ&#x;a erdirip saadete 1
Hac SĂťresi:62
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
19
kavuĹ&#x;malarÄąnÄą saÄ&#x;lamak için peygamberler gĂśnderip kitaplar indirdiÄ&#x;ine ve bunlarÄąn hiçbirisinde Oâ&#x20AC;&#x2122;nun ortaÄ&#x;Äą bulunmadÄąÄ&#x;Äąna inanmak da Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya ĂŽmândandÄąr. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
#G&' (1 $]
{MÂ? 9 ; jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M; C jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M; Â&#x2039; & ) B &'} [H_:.!*'
â&#x20AC;&#x153;Allah, her Ĺ&#x;eyi yaratandÄąr.O, her Ĺ&#x;eyi gĂśzetleyip koruyandÄąr.â&#x20AC;?1
5NÂ&#x2020; Wm 5!= . 5F$ + o 1 qp ' z ' 5k&' Â&#x2039; ) c AB&' B &' N 5 1 B D }
& ' R 5L&' g~9 ~ 6 ! 1 a5U&' M 9 B &' + LJ ! Â? f & ' C Â? F $ '
bI1 B &' Â&#x2018; 1 Q # qp ' Â&#x2039; % & ' & h = Â&#x2030; # Â&#x20AC; z Â&#x192; ' 5%k # W wbU&' [3Â&#x160; :.!*' Â&#x2019;' q' (1 $]
{S & f& '
â&#x20AC;&#x153;(Ey insanlar!) Rabbiniz O AllahtÄąr ki gĂśkleri ve yeri altÄą gĂźnde yaratan, sonra (celâl ve azametine yaraĹ&#x;Äąr bir Ĺ&#x;ekilde) arĹ&#x;a istivâ eden, geceyi gĂźndĂźzĂźn Ăźzerine elbise gibi giydirip gĂźndĂźzĂźn aydÄąnlÄąÄ&#x;ÄąnÄą kaybettiren, gece ile gĂźndĂźzĂźn birbirini sĂźrekli ve hÄązlÄą bir Ĺ&#x;ekilde takip etmesini saÄ&#x;layan, gĂźneĹ&#x;i, ayÄą ve yÄąldÄązlarÄą emrine boyun 1
ZĂźmer SĂťresi:62
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
20
eÄ&#x;miĹ&#x; bir Ĺ&#x;ekilde yaratandÄąr.Biliniz ki yaratma ve emretme Oâ&#x20AC;&#x2122;na âittir.Ă&#x201A;lemlerin Rabbi olan Allah, (her tĂźrlĂź noksanlÄąklardan) mĂźnezzehtir.â&#x20AC;?1 Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn azĂŽz kitabÄąnda haber verildiÄ&#x;i ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun emĂŽn elçisi Muhammed-sallallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;den
sabit olduÄ&#x;u Ăźzere tahrif etmeden, boĹ&#x;a çĹkarmadan, keyfiyetini deÄ&#x;iĹ&#x;tirmeden ve hiçbir Ĺ&#x;eye benzetmeden Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn gĂźzel isimleriyle yĂźce sÄąfatla-rÄąna inanmak da Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya ĂŽmândandÄąr. Bilakis nasÄąl olduÄ&#x;unu sormadan,bunlarÄą olduÄ&#x;u gibi kabul edip bĂźyĂźk anlamlara delâlet eden Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn sÄąfatlarÄąna
Îmân
etmek
gerekir.
Oâ&#x20AC;&#x2122;nu
yarattÄąklarÄąnÄąn
sÄąfatlarÄąna benzetmeden ve kendisine yaraĹ&#x;Äąr Ĺ&#x;ekilde bu yĂźce sÄąfatlarla vasfetmek gerekir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
[ZZ :.!*' "# Â?1 L&' (1 $]
{s Â&#x2026; &' Â&#x201C; 9 5k&' jÂ&#x201D; + < ~ ; R 9 & }
â&#x20AC;&#x153;(ZâtÄą, isim, sÄąfat ve fiillerinde yarattÄąklarÄąndan) O'nun benzeri hiçbir Ĺ&#x;ey yoktur.O, hakkÄąyla iĹ&#x;iten ve gĂśrendir.
1
Aâ&#x20AC;&#x2122;râf SĂťresi:54
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
21
(KullarÄąnÄąn yaptÄąklarÄą ve sĂśyledikleri hiçbir Ĺ&#x;ey, Oâ&#x20AC;&#x2122;na gizli-saklÄą kalmaz.)â&#x20AC;?1 M8U&' (1 $]{ f Q
h N F E = N f ! B &' B D ^ ~# qp ' B & ' Â&#x2C6; Q d } [[Â&#x160; :.!*'
â&#x20AC;&#x153;(Ey insanlar!) Allahâ&#x20AC;&#x2122;a birtakÄąm benzerler icât etmeyin. (YarattÄąklarÄą Ĺ&#x;eyleri Allahâ&#x20AC;&#x2122;a benzetip ibâdette O'na ortak koĹ&#x;mayÄąn).Ă&#x2021;ĂźnkĂź Allah, (yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄąz her Ĺ&#x;eyi) bilir, siz ise (bundan gâfil olarak yapmakta olduÄ&#x;unuz hatalarÄąnÄązÄą ve kĂśtĂź akibetinizi) bilemezsiniz.â&#x20AC;?2 RasĂťlullah-sallallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
ashâbĹyla onlara
gĂźzel bir Ĺ&#x;ekilde tâbi olanlarÄąn sahip olduÄ&#x;u ehli sĂźnnet vel-cemaat inancÄą, iĹ&#x;te bu inançtÄąr. Ä°mam Ebul-Hasen EĹ&#x;ariâ&#x20AC;&#x2122;nin-Allah
ona rahmet etsin-
â&#x20AC;&#x153;el-
Makâlât an Ashâbil-HadĂŽsi ve Ehlis-SĂźnnehâ&#x20AC;? adlÄą kitabÄąnda naklettiÄ&#x;i inanç da budur.Ä°lim ve ĂŽmân ehlinden bazÄąlarÄą da bu inancÄą nakletmiĹ&#x;lerdir. Ä°mam EvzâÎ-Allah ona rahmet etsin- Ĺ&#x;Ăśyle der:
â&#x20AC;&#x153;ZĂźhrĂŽ ve MekhĂťlâ&#x20AC;&#x2122;a Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn sÄąfatlarÄąyla ilgili âyetler sorulduÄ&#x;unda; â&#x20AC;&#x153;O âyetleri olduÄ&#x;u gibi (tevilsiz) kabul edinâ&#x20AC;? demiĹ&#x;lerdir. 1 2
Ĺ&#x17E;Ăťrâ SĂťresi: 11 Nahl SĂťresi: 74
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
22
Velid b. Müslim-Allah ona rahmet etsin- de şöyle der:
“Mâlik,Evzâî,Leys b.Sa’d ve Süfyân Sevri’ye-Allah onlara rahmet etsin-
Allah’ın sıfatlarıyla ilgili olarak rivâyet
edilen hadîsler sorulduğunda hepsi de; “Keyfiyetsiz, olduğu gibi kabul edin.” demiştir. İmam Evzâî-Allah ona rahmet etsin- de şöyle der::
“Bizler, tâbiînin çok olduğu bir dönemde “Allah arşının üzerindedir,der.Hadislerde haber verilen Allah’ın sıfatlarına inanırdık.” İmam Mâlik’in hocası Rabia b. Ebî Abdirrahman’aAllah ona rahmet etsin-
istivâ hakkında sorulduğunda, o şöyle
demiştir:
“İstivâ meçhul değil (yani bilinmektedir), keyfiyeti (nasıl olduğu) bilinmez, risâlet (elçilik görevi) Allah tarafından verilir. Elçinin görevi tebliğ etmek, bize düşen ise tasdik etmektir.” İmam
Mâlik’e-Allah
ona
rahmet
etsin-
aynı
şey
sorulduğunda o şöyle demiştir:
“İstivâ bilinmektedir, keyfiyeti ise bilinmemektedir. Ona îmân etmek farz, onun hakkında soru sormak ise bid’attır.” Daha sonra kendisine bu soruyu sorana “seni
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
23
kötü birisi olarak görüyorum” der ve huzurundan çıkarılmasını emreder. Müminlerin annesi Ümmü Seleme’den de-Allah ondan râzı olsun-
bu anlamda hadis rivâyet etmiştir.
İmam Ebû Abdurrahman b. Mübârek-Allah ona rahmet etsin-
şöyle der:
“Bizler, Rabbimiz Allah Teâlâ’yı göklerin üstünde, arşının üzerinde yarattıklarından tamamen ayrı biliriz.” İmamların
bu
konudaki
sözleri
çoktur.Ancak
bunların hepsini buraya nakletmek mümkün değildir.Bu konuda
daha
fazla
bilgi
edinmek
isteyen,
hadîs
âlimlerinin yazdıkları eserlere başvurabilir. İmam Ahmed’in oğlu Abdullah’ın “Sünneh” kitabı, büyük imam Muhammed İbn-i Huzeyme’nin “Tevhid” kitabı, İmam Ebul-Kasım Lalkâî Taberî’nin “Sünneh” adlı kitabı, Ebû Bekir b. Ebî Âsım’ın “Sünneh” kitabı ile Şeyhulislâm İbn-i Teymiyye’nin “Hama Halkına Cevap” bu eserlerdendir.Şeyhulislâm İbn-i Teymiyye’nin bu eseri, çok büyük ve çok faydalıdır. Zirâ Şeyhulislam İbn-i Teymiyye-Allah ona rahmet etsin- ehli sünnet inancını bu cevapta açıklamış, ehli sünnet âlimlerinin
birçok
sözüyle
bu
sözlerin
doğruluğunu
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
24
gösteren, muhâliflerinin de sözlerinin yanlışlığını kanıtlayan birçok şer’i ve aklı delilleri nakletmiştir.“Tedmuriyye” adlı risâlesi de böyledir.Bu risâlede naklî ve aklî delîllerle ehli sünnet
inancını
muhaliflerine
detaylı
de
öyle
bir
şekilde
cevaplar
açıklayarak
vermiştir
ki
bu
açıklamalar,gerçeği öğren-mek amacıyla iyi bir niyetle okuyanlara gerçeği gösterip bâtıla galip gelir.Allah Teâlâ’nın isim ve sıfatları konusunda ehli sünnete aykırı hareket eden herkes, naklî ve aklî delillere de ters düşer, kabul ettiği veya reddettiği şeylerin hepsinde çelişkiye girer. Ehli sünnet vel-cemaat, Allah Teâlâ’nın kitabında kendisi hakkındaki sabit kıldığı veya Rasûlü Muhammedsallallahu aleyhi ve sellem-’in
sahîh sünnetinde Allah için belirttiği
sıfatları, hiçbir şeye benzetmeden aynen kabul etmiş, Allah’ı
yarattıklarına
benzet-mekten
tenzih
ederek
sıfatlarını hükümsüz bırakmak-tan kaçınmış, böylece çelişkiye düşmekten kurtulup her işlerinde delîllerle hareket etmişlerdir.İşte bu, Allah’ın peygamberleri ile gönderdiği hakka sımsıkı sarılan, bu uğurda bütün gayretini sarfeden, kendisini doğruyu bulma ve huccetini
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
25
gĂśstermede Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan muvaffak kÄąlmasÄąnÄą isteyen için Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn hakĂŽm yasasÄądÄąr. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
M ! & ' N & Â&#x2039;r ' y ' nÂ&#x2022; J # 9 M Â&#x152; & ' C TÂ&#x2039;8 & Â&#x2019; A E M } [Z` :.!*' j 9 Eq' (1 $] { Â&#x2026; Q
5 #
â&#x20AC;&#x153;Bilakis biz, hakkÄą bâtÄąlÄąn Ăźzerine kuvvetli bir Ĺ&#x;ekilde atarÄąz da hak bâtÄąla ĂźstĂźn gelir ve bâtÄąl yok olur.â&#x20AC;?1 @ &' (1 $]
{'esk Q " k = TÂ&#x2039;8 & Â&#x2018; U> O BhD Mm ~ ? E QÂ&#x20AC; ! h } [ll :.!*'
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) MĂźĹ&#x;riklerin getirdiÄ&#x;i her hĂźccet (veya Ĺ&#x;Ăźphey)e karĹ&#x;ÄąlÄąk mutlaka biz de ona gerçek cevabÄą en gĂźzel bir Ĺ&#x;ekilde açĹklayarak veririz.â&#x20AC;?2
5NÂ&#x2020; Wm 5!= . 5F$ + o 1 qp ' z ' 5k&' Â&#x2039; ) c AB&' B &' N 5 1 B D } [3Â&#x160; :.!*' Â&#x2019;' q' (1 $]
{Â? f & ' C Â? F $ '
â&#x20AC;&#x153;(Ey insanlar!) Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Rabbiniz, gĂśkleri ve yeri altÄą gĂźnde yaratan, sonra (celal ve azametine yaraĹ&#x;Äąr bir Ĺ&#x;ekilde) arĹ&#x;Äąn Ăźzerine istivâ eden Allahâ&#x20AC;&#x2122;tÄąr.â&#x20AC;?3 1
Enbiyâ SĂťresi: 18 Furkân SĂťresi: 33 3 Aâ&#x20AC;&#x2122;râf SĂťresi: 54 2
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
26
Hafız İbn-i Kesîr-Allah ona rahmet etsin- meşhûr tefsîrinde
bu
âyeti
tefsîr
ederken
güzel
bir
söz
söylemiştir.Bu konuda büyük faydası olacağını düşünerek metni buraya nakletmeyi uygun gördük. İbn-i Kesîr-Allah ona rahmet etsin- şöyle der:
“Bu konuda insanlar gerçekten çok şeyler söylemişlerdir. Burası, bu sözleri tekrar zikretmeye uygun değildir.Bu konuda, İmam Mâlik, Evzâî, Sevrî, Leys b. Sa’d, Şâfiî, Ahmed, İshak b. Râheveyh gibi eski ve yeni selefi sâlih imamlarının izlediği yolu izleriz.Bu yol, bize bildirildiği gibi, Allah’ın sıfatlarını keyfiyetsiz (nasıl olduğuna bakmadan) teşbihsiz (hiçbir şeye benzetmeden) ve anlamlarını boşa çıkarmadan olduğu gibi kabul etmektir. Müşebbihe’nin1 zihinlerine gelen zâhirî anlam, Allah’tan uzaktır.Çünkü, yarattıklarından hiçbir şey Allah’a benzemez.”
1 Müşebbihe: Benzetenler, benzeticiler anlamına gelmektedir.Mücessime ve Mümessile diye de bilinirler.Muattile’nin karşıtı olarak ortaya çıkmışlardır.Yaratanı, yaratılmışa benzetenler ve yaratılmışı yaratana benzetenler olmak üzere iki sınıftırlar.İlk sınıf kendi içerisinde Allah’ın zâtını, yaratılmışların sıfatlarına benzetenler olmak üzere iki gruptur. İlk grup kendi arasında değişik kollardan meydana gelmiştir.Bunların ortaya koyduğu teşbîhin ilk ortaya çıkışı, Râfizilerin aşırıları tarafından olmuştur.Anlatıldığına göre, Allah’ın cisim olduğunu ilk defa söyleyen kişi, Râfizî Hişâm b. Hakem’dir.Yaratılmışı yaratana benzeten ikinci sınıf ise, yaratılmışa âit olan bazı özellikleri Allah Teâlâ’nın zâtına ve sıfatlarına vermişlerdir. “Allah’ın iki eli, yarattıklarının elleri gibidir”, Allah’ın arşa istivâ etmesi, kullarının tahtlarına oturup kurulmaları gibidir” ve buna benzer sözler söylemektedirler. (Mütercim)
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
27
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
[ZZ :.!*' "# Â?1 L&' (1 $]
{s Â&#x2026; &' Â&#x201C; 9 5k&' jÂ&#x201D; + < ~ ; R 9 & }
â&#x20AC;&#x153;(ZâtÄą, isim, sÄąfat ve fiillerinde yarattÄąklarÄąndan) O'nun benzeri hiçbir Ĺ&#x;ey yoktur.O, hakkÄąyla iĹ&#x;iten ve gĂśrendir. (KullarÄąnÄąn yaptÄąklarÄą ve sĂśyledikleri hiçbir Ĺ&#x;ey, Oâ&#x20AC;&#x2122;na gizli-saklÄą kalmaz.)â&#x20AC;?1 Ä°mam BuhârĂŽâ&#x20AC;&#x2122;nin hocasÄą Nuaym b. Hammâd HuzâÎ gibi imamlar:
â&#x20AC;&#x153;Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äą
yarattÄąklarÄąna
benzeten ve
Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn
kendisini vasfettiÄ&#x;i Ĺ&#x;eyleri inkâr eden kimse, kâfir olur.â&#x20AC;? demiĹ&#x;lerdir. Allah
Teâlâ'nĹn
Muhammed-sallallahu hiçbir
teĹ&#x;bih
kendisini
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
yoktur.AçĹk
vasfetmesiyle
elçisi
O'nu vasfetmesinde
âyetlerle
sahĂŽh
hadislerde
bildirilenleri, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn celâline yaraĹ&#x;Äąr bir Ĺ&#x;ekilde kabul eden ve Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan her tĂźrlĂź noksanlÄąklarÄą reddeden kimse hidâyet yoluna girmiĹ&#x;tir.
1
Ĺ&#x17E;Ăťrâ SĂťresi: 11
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
28
2. MELEKLERE Ă&#x17D;MĂ&#x201A;N Meleklere ĂŽmân etmek; onlara Ăśzet ve ayrÄąntÄąlÄą olarak ĂŽmân etmeyi içerir.Bir mĂźslĂźman, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn melekleri olduÄ&#x;una, onlarÄą kendisine itaat etmeleri için yarattÄąÄ&#x;Äąna ve Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn onlarÄą vasfettiÄ&#x;i gibi olduÄ&#x;una inanÄąr. Nitekim Allah Teâlâ onlarÄą Ĺ&#x;Ăśyle vasfetmektedir:
# N f ! * f ! Â&#x2030; # Â&#x20AC; N ^ & E k ! h * # b# Â r }
F 9 L ) " T# N C Â&#x2C6;Q 1 ' " & BhD f L ! h N a ) # N a ! ! = " 9 [_`{_H: z 7!*' "# j 9 Eq' (1 $]
{ L #
â&#x20AC;&#x153;Onlar (melekler) Allahâ&#x20AC;&#x2122;a yakÄąn kullardÄąr.Allah, onlara birĹ&#x;ey sĂśylemeden veya emretmeden konuĹ&#x;mazlar.Onlara emrettiÄ&#x;i zaman da hemen emrine itaat ederek yerine getirirler.OnlarÄąn yaptÄąklarÄąnÄą (da yapacaklarÄąnÄą) ancak Allah bilir.Onlar ancak Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn râzÄą olduÄ&#x;u kimselere Ĺ&#x;efaat ederler ve onlar, (Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn hilesinden emin olmadÄąklarÄąnÄą bilerek) ondan korkarlar.â&#x20AC;?1 Melekler çoktur.Onlardan kimisi Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn arĹ&#x;ÄąnÄą taĹ&#x;Äąmakla,kimisi cennet ve cehennem bekçiliÄ&#x;i yapmakla, kimisi insanlarÄąn amellerini kaydetmek, kimisi de bu amelleri korumakla yĂźkĂźmlĂźdĂźrler. 1
Enbiyâ SÝresi: 26-28
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
29
Bizler, Allah Teâlâ ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun elçisinin isimlerini bildikleri meleklere detaylÄą olarak inanÄąrÄąz.
Bu meleklerden bazÄąl arÄą Ĺ&#x;unlar dÄąr: Cebrail, MĂŽkâÎl, cehennem bekçisi Mâlik ve sahih hadislerde bildirildiÄ&#x;i Ăźzere sĂťra Ăźflemekle yĂźkĂźmlĂź olan Ä°srafilâ&#x20AC;&#x2122;dir. -Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn selâmÄą hepsinin Ăźzerine olsun-.
Meleklerin isimleri bazÄą sahĂŽh hadĂŽslerde bildirilmiĹ&#x;tir.Hz. AiĹ&#x;eâ&#x20AC;&#x2122;den-Allah
ondan râzĹ olsun-
rivâyet olunduÄ&#x;una
gĂśre Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem- Ĺ&#x;Ăśyle buyurmuĹ&#x;tur:
= < #> ? 4 , < @ A B C . , )) E F GB ; H 4 , < @ [ â&#x20AC;Ť (( ] ŘąŮ&#x2C6;اâ&#x20AC;ŹD â&#x20AC;&#x153;Melekler nurdan, cinler alevden, Ă&#x201A;dem-aleyhisselâm- da size vasfedilen Ĺ&#x;eyden (kurumuĹ&#x; çamurdan) yaratÄąldÄą.â&#x20AC;?1
3. KÄ°TAPLARA Ă&#x17D;MĂ&#x201A;N
1
MĂźslim
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
Allah
Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn
insanlar
Ăźzerindeki
30
hakkÄąnÄą
açĹklamak ve buna dâvet etmek için peygamberlerine kitaplar indirdiÄ&#x;ine Ăśzet olarak ĂŽmân etmek gerekir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
W 7 9 & ' G9 & ' I F & ' N a f # U &G E = z UT9 & U $ 1 U $ 1 = &} [_3: .!*' "# ! u' (1 $]
{ k & | 5U&'
â&#x20AC;&#x153;Andolsun ki biz, elçilerimizi apaçĹk delĂŽllerle gĂśnderdik ve insanlar adâleti ayakta tutsunlar diye onlarla birlikte Kitabâ&#x20AC;&#x2122;Äą ve MĂŽzânâ&#x20AC;&#x2122;Äą indirdik.â&#x20AC;?1
^ G E = " ! 1A U # " ! TL # S T9 5U&' X &' Â&#x2013; f (g ' .g 5#= | 5U&' ;} ( &' (1 $]
{ 9 ' F ) ' 9 | 5U&' " 9 N 8 9 & TÂ&#x2039;8 & I F & ' N a f #
[_Zl: .!*' "#
â&#x20AC;&#x153;Ä°nsanlar, tek bir Ăźmmet idi.(Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ĂŽmânda ittifak halindeydiler. Sonra dĂŽnlerinde ihtilafa dĂźĹ&#x;tĂźler).Bunun Ăźzerine Allah (insanlarÄą Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn dĂŽnine dâvet eden ve Oâ&#x20AC;&#x2122;na itaat edeni cennetle) mĂźjdeleyen ve (Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äą inkâr edeni veya emrine karĹ&#x;Äą geleni cehennemle) uyaran peygamberler gĂśnderdi.Ä°nsanlar arasÄąnda anlaĹ&#x;mazlÄąÄ&#x;a 1
HadĂŽd SĂťresi:25
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
31
dĂźĹ&#x;tĂźkleri konularda hĂźkmetmeleri için onlarla birlikte hak olarak kitaplar indirmiĹ&#x;tir.â&#x20AC;?1 Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn isimlerini bildirdiÄ&#x;i, Tevrât, Ä°ncil, ZebĂťr ve Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽm gibi kitaplarÄąn hepsine ayrÄą ayrÄą ĂŽmân ederiz.Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽm, bu kitaplarÄąn en fazĂŽletlisi ve sonuncusu,
hepsini
kontrolĂź
altÄąna
alan,
bunlara
hĂźkmeden ve bunlarÄą doÄ&#x;rulayan kitaptÄąr. Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽm, RasĂťlullah-sallallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
sĂźnneti ile birlikte bu
Ăźmmetin hepsinin ona uyup, hayatÄąn her safhasÄąnda uygulamasÄą gereken bir kitaptÄąr. Ă&#x2021;ĂźnkĂź Allah Teâlâ, Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;i insanlarla cinlerin hepsine birden peygamber olarak gĂśndermiĹ&#x;, aralarÄąnda onunla hĂźkmetmesi için de ona Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽmâ&#x20AC;&#x2122;i indirip, onu gĂśnĂźllerdeki dertlere Ĺ&#x;ifâ, her Ĺ&#x;eyi açĹklayan, mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minler için bir hidâyet ve rahmet kÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
(1 $] { Q
N B f & ' 5Q' Â&#x2030; f 5Q Â&#x2018;r 1 # Â&#x2030; U& G E = I r F; ' A7 } [Z33: .!*' W fEq'
1
Bakara SĂťresi:213
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
32
â&#x20AC;&#x153;(Muhammedâ&#x20AC;&#x2122;e) indirdiÄ&#x;imiz bu (Kurâ&#x20AC;&#x2122;an), Ăśyle bir kitaptÄąr ki onun hayÄąr ve bereketi pek çoktur.O halde onun (emir ve yasaklarÄąna) uyun.(Allâhâ&#x20AC;&#x2122;Äąn emirlerine karĹ&#x;Äą
gelmekten)
olunursunuz.â&#x20AC;?
korkun.Umulur
ki
merhamet
1
Â? 7 L .g 7 1 Â?e jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M Â&#x201A;& eE 9 Q I F & ' ? 9 U& 5GE } [`Â&#x2014;: .!*' M8U&' (1 $]
{S k &
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) Her Ĺ&#x;eyi açĹklamasÄą, (dalâletten çĹkarÄąp) hidâyete iletmesi, (tasdik edene) rahmet olmasÄą ve mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minlere de (gĂźzel sonlarÄąnÄą) mĂźjdelemesi için sana Kitabâ&#x20AC;&#x2122;Äą (Kurâ&#x20AC;&#x2122;anâ&#x20AC;&#x2122;Äą) indirdik.â&#x20AC;?2
? 7 # 7 & c A7B&' ef9 O N 9 & D B &' ^ $1 +TED | 5U&' ab!= ! M @ }
7B & ' U# Â&#x2DC; : 9 ! +7 98 ! BhD 7 &D h o 1 qp ' z ' 5k&'
N 7 B f & Â&#x2030; 7 f 5Q' 7 Q ; B & " # ] ! c AB&' T+T#qÂ&#x2122; ' T+ 5U&' & $1 [Z3`: .!*' Â&#x2019;' q' (1 $]
{ F a Q
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) De ki: Ey insanlar! Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki ben, hepinize birden gĂśnderilmiĹ&#x;, gĂśklerin ve yerin sahibi Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn elçisiyim. Oâ&#x20AC;&#x2122;ndan baĹ&#x;ka hakkÄąyla ibâdet edilecek 1 2
Enâ&#x20AC;&#x2122;âm SĂťresi: 155 Nahl SĂťresi: 89
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
33
hiçbir ilâh yoktur.O, diriltir ve öldürür.O halde, Allah’a ve O’nun sözlerine inanan, okuma-yazma bilmeyen peygamber olan Rasûlüne îmân edin. O’na uyun ki kurtuluşa eresiniz.”1 Bu anlamda pek çok âyet vardır.
4. PEYGAMBERLERE ÎMÂN Peygamberlere özet ve ayrıntılı olarak îmân etmek gerekir.Allah
Teâlâ
(kendisine
itaat
eden)
kullarını
cennetle müjdelemek, (kendisini inkâr edeni veya kendisine karşı gelenleri de cehennemle) uyarmak ve insanları
hakka
davet
etmek
için
peygamberler
gönderdiğine îmân ederiz.Peygam-berlerin çağrısına uyanlar cenneti kazanmış, onlara aykırı hareket edenler ise hüsrana uğrayıp pişman olmuşlardır.
1
A’râf Sûresi: 158
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
Peygamberlerin
sonuncusu
ve
en
Peygamberimiz Abdullah oÄ&#x;lu Muhammed
34
faziletlisi,
-sallallahu aleyhi ve
sellem-â&#x20AC;&#x2122;dir.
Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
{z Â&#x201E; B6&' ' U F O ' B &' ' ' = hg $51 .Â&#x192; 5#= Â&#x201A;M; + U~ f & } [lH: .!*' M8U&' (1 $]
â&#x20AC;&#x153;Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki biz, (geçmiĹ&#x;te) her Ăźmmete bir peygamber gĂśnderdik (ve ona Ĺ&#x;Ăśyle sĂśylemesini emrettik): â&#x20AC;&#x2DC;YalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdet edin ve TâÄ&#x;Ăťta ibâdet etmekten sakÄąnÄąn.â&#x20AC;?1
7 f .Â? 75w B &' C | 5U & ! Bd> & " ! 1A U # " ! TL b# d g $ b1} [ZH3: .!*' "# j kU&' (1 $]
{ e 9 'eG! G B &' ; M $ b &'
â&#x20AC;&#x153;Ä°nsanlarÄąn (kÄąyâmet gĂźnĂźnde) peygamberlerden sonra Allahâ&#x20AC;&#x2122;a karĹ&#x;Äą bir ĂśzĂźr beyân etmemeleri için (sevâbÄąmÄą) mĂźjdelemek
ve
(azabÄąmdan
peygamberler
(gĂśnderdik).â&#x20AC;?2
da)
sakÄąndÄąrmak
için
N Q 7 ) 7B &' ^ $51 " & N & OT1 "T# Â&#x192; = = r 5 8 # ; 5#} [Â&#x160;v: .!*' "# I'G q' (1 $] 1 2
Nahl SÝresi:36 Nisâ SÝresi:165
{S T9 5U&'
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
35
“Muhammed, sizin erkeklerinizden hiçbirisinin babası değildir.Ancak O, Allah’ın elçisi ve peygamberlerin sonuncusudur.”1 Nûh,Hûd, Sâlih, İbrahîm ve diğerleri gibi Allah’ın isimlerini zikrettiği veya elçisi Muhammed-salllallahu sellem-’in
aleyhi ve
adlarını belirttiği peygamberlere ayrı ayrı îmân
ederiz. -Allah’ın en değerli salât ve en temiz selâmı, onların ve bizim Peygamberimiz Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-’in üzerine olsun-.
5. ÂHİRET GÜNÜNE ÎMÂN Allah Teâlâ ve elçisi Muhammed-salllallahu aleyhi ve sellem’in haber verdiği, ölümden sonraki kabir fitnesi, kabir azabı ve nimetleri, kıyâmet gününün dehşeti, sırat köprüsü, amellerin tartılacağı terazi (mîzân), amellerin karşılığı olan cezâ veya mükâfat, amel defterlerinin insanların arasında yayılması, kiminin amel defterini sağından, kiminin solundan, kiminin de arkasından
1
Ahzâb Sûresi: 40
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
36
alacak olması gibi şeylere inanmak, âhiret gününe îmân etmeye girer. Yine, Peygamberimiz Muhammed-salllallahu sellem-’e
verilen
havuza,cennet
ve
aleyhi ve
cehenneme,
mü’minlerin cennette Rablerini göreceklerine, Rable-rinin onlarla konuşacağına, Kur’an-ı Kerîm ve sahîh hadislerde Rasûlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-’den
âhiret günü ile ilgili
haber verilen diğer şeylerin hepsine birden inanmak da âhiret gününe îmân etmeye girer ki, bunları Allah Teâlâ ve elçisi Muhammed-salllallahu aleyhi ve sellem-’in açıkladığı gibi tasdik edip îmân etmek gerekir.
6. KADERE ÎMÂN Kadere îmân, dört şeyi içerir:
Birincisi: Allah Teâlâ, olmuş ve olacak şeyleri, kullarının hallerini, onların rızıklarını, ecellerini, amellerini ve bunun dışında kullarının her şeyini bilir.Bu sayılanlar-dan hiçbir şey, Allah Teâlâ’ya gizli-saklı kalmaz. Nitekim buyurmaktadır:
Allah
Teâlâ
bu
konuda
şöyle
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
[H_: .!*' "# z Uf&' (1 $]
37
{Nr 9 jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M B &' B D }
â&#x20AC;&#x153;Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Allah, her Ĺ&#x;eyi en iyi bilendir (hiçbir Ĺ&#x;ey Oâ&#x20AC;&#x2122;na gizli-saklÄą kalmaz.)â&#x20AC;?1
jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M Â&#x161; = @ B &' B = r ! @ Â&#x17D;j+ < Â&#x201A;M; C B &' B = ' f F & } [Z_: .!*' "# Kd6&' (1 $]
{ e
â&#x20AC;&#x153;(Ey insanlar!) Bilesiniz ki Allah, her Ĺ&#x;eye kâdirdir ve her Ĺ&#x;eyi ilmiyle kuĹ&#x;atmÄąĹ&#x;tÄąr.(Hiçbir Ĺ&#x;ey onun bilgisi dÄąĹ&#x;Äąna çĹkamaz.)â&#x20AC;?2 Ä°kincisi: Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn kader ve kazayÄą (Levh-i MahfĂťzâ&#x20AC;&#x2122;da) yazmÄąĹ&#x; olduÄ&#x;una ĂŽmân etmektir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
K (1 7$]| {Â&#x203A; Â? 9
I r F; E U N a U # o 1 qp ' Â&#x2021; U Q # U @ } [Â&#x160;: .!*'
â&#x20AC;&#x153;Biz, yerin (topraÄ&#x;Äąn) onlarÄąn bedenlerinden neleri eksilttiÄ&#x;ini kesinlikle biliriz.YanÄąmÄązda (tahrif edilmekten
1 2
AnkebÝt SÝresi:62 Talâk SÝresi:12
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
38
ve deÄ&#x;iĹ&#x;ikliÄ&#x;e uÄ&#x;ratÄąlmaktan) korunmuĹ&#x; bir kitap vardÄąr.â&#x20AC;?1 [Z_: .!*' "# R! (1 $]
{S m # Wm #D + Â&#x2030; U9 Â&#x2026; = jÂ&#x17D; + < BM; }
â&#x20AC;&#x153;Biz, her Ĺ&#x;eyi apaçĹk bir kitapta (Levh-i MahfĂťzâ&#x20AC;&#x2122;da) saymÄąĹ&#x;ÄązdÄąr.â&#x20AC;?2
I m F; + ? & n B D o 1 qp ' j 5k&' + # N f ! B &' B = N f Q N &= } [[v: .!*' tu' (1 $]
{s rk ! B &' C ? & n B D
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) GĂśkte ve yerde ne varsa, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn hepsini bildiÄ&#x;ini (ve bunu Levh-i MahfĂťzâ&#x20AC;&#x2122;a kaydettiÄ&#x;ini) bilmez misin? Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki bunu bilmek, (hiçbir Ĺ&#x;eyin kendisini aciz bÄąrakamadÄąÄ&#x;Äą) Allahâ&#x20AC;&#x2122;a çok kolaydÄąr.â&#x20AC;?3 Ă&#x153;çßncĂźsĂź: Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn, yerine getirilen ve uygulanan bir irâdesi olduÄ&#x;una, dilediÄ&#x;i Ĺ&#x;eyin olduÄ&#x;una, dileme-diÄ&#x;i Ĺ&#x;eyin olamayacaÄ&#x;Äąna ĂŽmân etmektir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
[Z`: .!*' "# tu' (1 $] 1
Kâf SÝresi: 4 YâsÎn SÝresi: 12 3 Hac SÝresi:70 2
{jÂ&#x2122; L! # M f ! B &' B D }
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
39
â&#x20AC;&#x153;Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Allah, (hikmeti gereÄ&#x;i yarattÄąÄ&#x;Äą Ĺ&#x;eylerde) dilediÄ&#x;ini yapar.â&#x20AC;?1 :.7!*' R! (1 $]
{ 9 " ; & ^ ! = g>9 < Â ' 1= ' nD Â&#x2030; # = 5ED } [`_
â&#x20AC;&#x153;Oâ&#x20AC;&#x2122;nun (Allah) iĹ&#x;i,bir Ĺ&#x;eyi istediÄ&#x;inde ona â&#x20AC;&#x153;olâ&#x20AC;? der, o da hemen oluverir.â&#x20AC;?2 [_Â&#x2014;: .!*' ! F&' (1 $]
{S & f& ' bI1 B &' jp L! = BhD Â&#x153; LQ # }
â&#x20AC;&#x153;Ă&#x201A;lemlerin Rabbi olan Allah dilemedikçe, siz hiçbir Ĺ&#x;ey dileyemezsiniz.â&#x20AC;?3 DĂśrdĂźncĂźsĂź: Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn bĂźtĂźn varlÄąklarÄą yarattÄąÄ&#x;Äąna, Oâ&#x20AC;&#x2122;ndan baĹ&#x;ka hiçbir yaratÄącÄą ve Rab olmadÄąÄ&#x;Äąna ĂŽmân etmektir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
:.7!*' #G&' (1 $]
{MÂ? 9 ; jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M; C jÂ&#x17D; + < Â&#x201A;M; Â&#x2039; & ) B &'} [H_
â&#x20AC;&#x153;Allah, her Ĺ&#x;eyi yaratandÄąr.O, her Ĺ&#x;eyi gĂśzetleyip koruyandÄąr.â&#x20AC;?4 1
Hac SÝresi: 18 YâsÎn SÝresi: 82 3 TekvÎr SÝresi: 29 4 Zßmer SÝresi: 62 2
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
40
7B &' 7 9Â&#x201E; Â&#x2039;m & ) " # M N 9 B &' : f E ' ; n ' | 5U&' ab!= !} Â&#x152; (1 $]
{ ] Q C5EÂ&#x20AC; B&D & D h o 1 qp ' j 5k&' " T# N @ y ! [l: .!*'
â&#x20AC;&#x153;Ey insanlar! Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn Ăźzerinizdeki nimetini hatÄąrlayÄąn. Sizin için gĂśkten (yaÄ&#x;mur yaÄ&#x;dÄąrÄąp) ve yerden (maden ve buna benzer Ĺ&#x;eyleri çĹkarÄąp) rÄązÄąk veren Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan baĹ&#x;ka bir yaratÄącÄą mÄą var?Oâ&#x20AC;&#x2122;ndan baĹ&#x;ka hakkÄą ile ibâdet edilecek hiçbir ilâh yoktur.O halde nasÄąl oluyor da (Oâ&#x20AC;&#x2122;nu birleekten ve Oâ&#x20AC;&#x2122;na ibâdet etmekten) saptÄąrÄąlÄąyorsunuz.â&#x20AC;?1 Bidâ&#x20AC;&#x2122;at ehli bazÄą kimselerin bu konulardan bazÄąlarÄąnÄą inkâr
etmelerine
raÄ&#x;men
ehli
sĂźnnet
vel-cemaat
anlayÄąĹ&#x;Äąna gĂśre kadere ĂŽmân, bu dĂśrt esasÄą içermektedir. Ă&#x17D;mân, dil ile ikrâr edip kalp ile tasdik ettikten sonra, inandÄąÄ&#x;ÄąnÄą
amelĂŽ
olarak
yaĹ&#x;amak
olduÄ&#x;una,
Allah
Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn emirlerini yerine getirmekle ĂŽmânÄąn artacaÄ&#x;Äąna, mirlerini yerine getirmemekle azalaca-Äąna, Ĺ&#x;irk ve kĂźfĂźr dÄąĹ&#x;Äąnda, zinâ, hÄąrsÄązlÄąk, faiz yemek, sarhoĹ&#x;luk verici Ĺ&#x;eyleri içmek, ana-babaya itaatsizlik etmek ve buna benzer bĂźyĂźk
gĂźnahlarÄą
iĹ&#x;lediÄ&#x;inden
dolayÄą
bunlarÄą
helâl
saymadĹkça- mßslßmanĹ tekfÎr etmenin (kâfir saymanĹn)
1
FâtĹr SÝresi: 3
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
41
câiz olmadÄąÄ&#x;Äąna inanmak da Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya ĂŽmân konusuna girer. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
(1 $]
{j L! " & ? & n  # J ! Â&#x2018; L! = J ! h B &' B D } [Â&#x160;`: .!*' j kU&'
â&#x20AC;&#x153;Hiç Ĺ&#x;Ăźphesiz ki Allah, kendisine ortak koĹ&#x;ulmasÄąnÄą (ve inkârÄą) asla baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamaz.Bunun dÄąĹ&#x;Äąndakileri dilediÄ&#x;ine baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lar.â&#x20AC;?1 RasĂťlullah-salllallahu
aleyhi
ve
sellem-â&#x20AC;&#x2122;den
mßtevâtir
hadĂŽslerle sabittir ki, kalbinde hardal tanesi kadar ĂŽmân olan bir kimseyi Allah Teâlâ cehennemden çĹkaracaktÄąr. Allah Teâlâ için sevmek ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun için kin beslemek, Oâ&#x20AC;&#x2122;nun için dostluk kurmak ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun için dĂźĹ&#x;manlÄąk etmek de Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ĂŽmânÄąn gereklerindendir. u sebeple mĂźâ&#x20AC;&#x2122;min, mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minleri sevip onlarla dost olur, kâfirlere de buÄ&#x;zedip onlara dĂźĹ&#x;manlÄąk besler. Bu Ăźmmetin mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minlerinin baĹ&#x;Äąnda da RasĂťlullahsalllallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
ashâbĹ gelir.
Peygamber-salllallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in:
1
Nisâ SÝresi:48
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
42
(( D I @ 9 9 J G DK L D I @ 9 9 J G DK L M * N # *. * , )) [ ]
â&#x20AC;&#x153;DĂśnemlerin en hayÄąrlÄąsÄą, benim yaĹ&#x;adÄąÄ&#x;Äąm dĂśnemdir. Sonra onlarÄą izleyenler, sonra da onlarÄą izleyenlerdir.â&#x20AC;?1 HadĂŽsi gereÄ&#x;i, ehli sĂźnnet vel-cemaat inancÄąna sahip mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minler, RasĂťlullah-salllallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in ashâbÄąnÄą sever, onlara dostluk besler ve onlarÄąn peygamberlerden sonra insanlarÄąn en fazĂŽletlileri olduklarÄąna inanÄąrlar. Ehli sĂźnnet vel-cemaat inancÄąna sahip mĂźâ&#x20AC;&#x2122;min-ler, RasĂťlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
ashâbĹndan en fazÎletli
olanÄąnÄąn sÄąrasÄąyla SÄąddÄąk lakaplÄą EbĂť Bekir,sonra FârĂťk2 lakaplÄą Ă&#x2013;mer, sonra ZĂźn-NĂťreyn3 lakaplÄą Osman, sonra Murtezâ4
lakaplÄą
Ali,
onlardan
sonra
cennetle
mĂźjdelenen diÄ&#x;er altÄą sahâbe ve daha sonra diÄ&#x;er sahâbe geldiÄ&#x;ine inanÄąrlar. -Allah onlarÄąn hepsinden râzÄą olsun-.
Ehli sĂźnnet vel-cemaat inancÄąna sahip mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minler, sahâbe 1
arasÄąnda
geçen
anlaĹ&#x;mazlÄąklar
konusunda
BuhârĂŽ ve MĂźslim Fâruk: Hak ile bâtÄąlÄą birbirinden ayÄąrt eden kimse demektir. ZĂźn-NĂťreyn:Ä°ki nĂťr sâhibi kimse demektir.Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in iki kÄązÄąyla evlendiÄ&#x;i için bu lakapla anÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr. 4 Murtezâ: RâzÄą olunan kimse demektir. 2 3
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
43
tarafsız kalır ve onların bu konuda içtihad ettiklerine, içtihad ettiği meselede doğruyu bulanın iki ecir, hata edenin de bir ecir kazandığına inanırlar. Ehli sünnet vel-cemaat inancına sahip mü’min-ler, Rasûlullah-salllallahu mü’minleri
aleyhi ve
sever,
sellem-’in
onlara
ve
ehl-i beytine inanan mü’minlerin
anneleri
durumundaki Rasûlullah-salllallahu aleyhi ve sellem-’in hanımlarına dostluk besler ve Allah Teâlâ’nın onların hepsinden râzı olmasını dilerler. Ehli sünnet vel-cemaat inancına sahip mü’minler, Rasûlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-’in
ashâbına buğzeden,
onlara küfreden, ehl-i beyt hakkında aşırıya giden, onları Allah Teâlâ’nın uygun gördüğü makamdan daha yüksek makamlara yükselten R âf i z î l e ri n 1 yolundan uzak dururlar. Ehli sünnet vel-cemaat inancına sahip mü’minler, söz ve fiilleriyle ehl-i beyte eziyet eden “ N âs ı b l a rı n 2 yoluna girmekten de uzak dururlar. 1 Râfizîler: Râfiza mezhebine mensup kimselerdir.Bunlar Şiânın aşırıları olup, Ebû Bekir ve Ömer’in halifeliğini kabul ettiği için Zeyd b. Ali el-Hüseyin’i terketmişler ve daha önce dedesinden yardımı esirgedikleri gibi, Kûfe’de yardımı ondan da esirgemişlerdir. Böylece onlara Râfiza denilmiştir.Bunlar Zeydiyye, İmâmiyye ve Keysâniyye olmak üzere üç gruba ayrılmışlardır.Bu üç grup da ayrıca kendi aralarında pek çok gruba ayrılmışlardır.Râfiza kelimesi,bazı âlimler tarafından Şiâ anlamında kullanılmıştır.Akâid meselesinde Şiânın çok azı ehli sünnet’e olmak üzere, bir kısmı Müşebbihe’ye, bir kısmı da Mu’tezile’ye uyar. (Mütercim) 2 Nevâsıb ya da Nâsıbe (Nâsıbîler): Hz.Ali ve Ehli Beyt’e karşı düşmanlık besleyen, onlara dil uzatan, söz ve hareketleriyle onlara eziyet eden, bununla da yetinmeyerek
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
44
Burada Ăśzet olarak anlattÄąÄ&#x;ÄąmÄąz Ĺ&#x;eylerin hepsi Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn, elçisi Muhammed-salllallahu
aleyhi
ve
sellem-
ile
gĂśnderdiÄ&#x;i doÄ&#x;ru inancÄąn tâ kendisidir.Bu, cehennem azabÄąndan kurtularak cennete girecek
fÄąrka olan ehli
sĂźnnet vel-cemaat inancÄądÄąr. Nitekim Peygamber-salllallahu
aleyhi ve sellem-
bu fÄąrka
hakkÄąnda Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
: OP Q R )4 S 1 2 TK $ OA U V W X " : )) (( @ S * $ Y " Z 9 K[ 5 D I J , D \3* ] 9 â&#x20AC;&#x153;Ă&#x153;mmetimden bir grup, hak yolda muzaffer olacak ve Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn emri (kÄąyâmet gĂźnĂź) gelinceye kadar kendilerine karĹ&#x;Äą olanlar, onlara hiçbir zarar veremeyeceklerdir.â&#x20AC;? BaĹ&#x;ka bir hadĂŽste Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
C N * _ ^6AN * _ ` 0 a - 5b 1 2 ; I C N * _ )) A K dc ( J \ e * U ^6AN * _ ` 0 R L 1 2 a QKR W N.P6 - 5 :G b KR f I> A6 N * _ ` 0 h g L 1 2 onlarÄąn kâfir olduklarÄąnÄą sĂśyleyip kanlarÄąnÄą akÄątmayÄą helâl gĂśrenlerdir.Bunlar, RâfÄązĂŽlerin karĹ&#x;ÄątlarÄądÄąrlar. (MĂźtercim)
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
45
1 2 # :W N k W 9 Y \ :A SKQ (( n S F$ 2 @ $ l m â&#x20AC;&#x153;Yahudiler, yetmiĹ&#x; bir fÄąrkaya, Hristiyanlar da yetmiĹ&#x; iki fÄąrkaya ayrÄąldÄąlar.Bu Ăźmmet de yetmiĹ&#x; ßç fÄąrkaya ayrÄąlacaktÄąr. Biri dÄąĹ&#x;Äąnda hepsi cehenneme girecektirâ&#x20AC;? buyurunca sahâbe: â&#x20AC;&#x153;O fÄąrka hangisidir Ey Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn RasĂťlĂź? diye sordular.Peygamber-salllallahu
aleyhi ve sellem-:
â&#x20AC;&#x153;Benim ve ashâbÄąmÄąn bulunduÄ&#x;u yol Ăźzere olanlardÄąrâ&#x20AC;? buyurdu. SÄąmsÄąkÄą sarÄąlmasÄą ve o yolda gidilmesi, ona aykÄąrÄą hareket etmekten Ĺ&#x;iddetle sakÄąnÄąlmasÄą gereken inanç, iĹ&#x;te bu inançtÄąr. Bu inançtan saparak onun aksine hareket edenler pek çoktur.Bunlardan bazÄąlarÄą putlara, bazÄąlarÄą meleklere, bazÄąlarÄą evliyâya, bazÄąlarÄą cinlere, bazÄąlarÄą aÄ&#x;açlara, bazÄąlarÄą taĹ&#x;lara, bazÄąlarÄą da baĹ&#x;ka Ĺ&#x;eylere taparlar. Bu
gibi
kimseler,
peygamberlerin
çaÄ&#x;rÄąsÄąna
uymamÄąĹ&#x;, aksine onlara aykÄąrÄą hareket edip onlarla inatlaĹ&#x;mÄąĹ&#x;lardÄąr.TÄąpkÄą KureyĹ&#x; kabilesiyle diÄ&#x;er bazÄą arap kabilelerinin Peygamberimiz Muhammed-salllallahu sellem-â&#x20AC;&#x2122;e
karĹ&#x;Äą yaptÄąklarÄą gibi.
aleyhi ve
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
46
Câhiliyet toplumu araplarÄą, putlardan ihtiyaçla-rÄąnÄą gidermesini, hastalarÄąna Ĺ&#x;ifâ vermesini, dĂźĹ&#x;manla-rÄąna karĹ&#x;Äą kendilerine yardÄąm etmesini isterler ve o putlara kurbanlar kesip adaklarda bulunurlardÄą. RasĂťlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-
bu davranÄąĹ&#x;larÄąnÄąn
çirkin olduÄ&#x;unu sĂśyleyip, onlara yalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdet etmelerini emredince, bunu garip karĹ&#x;ÄąlayÄąp kendisini inkâr ederek Ĺ&#x;Ăśyle dediler:
[3 :.!*' Â? (1 $]
{I r w jÂ&#x201D; + L & ' A B D 'e ' ae & D . a & *' M f O = }
â&#x20AC;&#x153;O (Muhammed), (o kadar çok) ilâhlarÄą nasÄąl oldu da bir tek ilâh yaptÄą? DoÄ&#x;rusu, (haber verdiÄ&#x;i ve insanlarÄą ona dâvet ettiÄ&#x;i) bu, ne tuhaf bir Ĺ&#x;eydir.â&#x20AC;?1 Peygamber-salllallahu aleyhi ve sellem- onlarÄą Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn dĂŽnine dâvet etmeye, Ĺ&#x;irkten sakÄąndÄąrmaya ve onlara dâvet ettiÄ&#x;i dĂŽnin hakikatini açĹklamaya devam etmiĹ&#x;, nitekim Allah Teâlâ onlardan dilediÄ&#x;ini doÄ&#x;ru yola iletmiĹ&#x;tir. Nitekim daha sonra insanlar Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn dĂŽnine gruplar halinde girmeye baĹ&#x;lamÄąĹ&#x;lardÄąr. RasĂťlullah-salllallahu onlardan râzÄą olsun-
1
Sâd SÝresi: 5
aleyhi ve sellem-
ve onun ashâbĹ-Allah
ile onlara gßzellikle tâbi olanlarĹn aralĹksĹz
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
47
olarak yürüttükleri dâvet uzunca bir cihâd-dan sonra Allah’ın dîni diğer dînlere üstün gelmiştir. Daha sonra durumlar değişti. İnsanların çoğuna cehâlet hâkim oldu. Öyle ki insanların çoğu câhiliye dînine yeniden döndüler. Peygamberler ve evliyâ konusunda aşırıya giderek onlara yalvarma ve onlardan medet dileme gibi şirke götüren amelleri işlemeye başladılar. Bu insanların çoğu Lâ ilâhe illallah’ın anlamını câhiliye devrindeki müşrik araplar kadar bilemediler. Bu gibi durumdan Allah’a sığınırız. Peygamber-salllallahu aleyhi ve sellem-’den sonra uzun süre geçmesine rağmen bu şirk, insanlar arasında cehâletin hâkim olması sebebiyle günümüze kadar yayılmaya devam etmiştir. Günümüzde şirke düşen insanların gerekçesi de câhiliye devrindeki müşriklerin gerekçesinden pek farklı değildir.Câhiliye devrindeki müşrikler şöyle diyorlardı:
“Bu (putlar), Allah katındaki şefaatçılarımızdır. Biz, onlara (putlara), ancak bizi Allah’a iyice yaklaştırsınlar diye ibâdet ediyoruz.” Nitekim Allah Teâlâ müşriklerin bu gerekçelerini boşa çıkararak kim olursa olsun kendisinden başkası-na
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
ibâdet
edenin
kendisine
ortak
koĹ&#x;muĹ&#x;
48
olduÄ&#x;unu
belirterek Ĺ&#x;Ăśyle buyurmuĹ&#x;tur :
j h ]7 & ! N a f U ! h N b Â&#x2C6; ! h # B &' Â " # f ! } [Z`: .!*' "# RE ! (1 $]
{ B &' U EÂ&#x153; f <
â&#x20AC;&#x153;Onlar (mĂźĹ&#x;rikler), Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äą bÄąrakÄąp da kendilerine ne zarar,ne de fayda verebilecek Ĺ&#x;eylere tapÄąyorlar ve â&#x20AC;&#x2DC;Bunlar Allah katÄąnda bizim Ĺ&#x;efaatçĹlarÄąmÄązdÄąrâ&#x20AC;&#x2122; diyorlar.â&#x20AC;?1 Allah
Teâlâ,
âyetin
devamÄąnda
onlarÄąn
bu
gerekçelerine Ĺ&#x;Ăśyle karĹ&#x;ÄąlÄąk vermektedir:
E 8 $ o 1 qp ' + h z ' 5k&' + N f ! h B &' >T U Q = M @ } [Z`: .!*' "# RE ! (1 $]
{ ; L ! 5 C & fQ
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed! Onlara) de ki: Siz, (Ĺ&#x;efaatçĹlarla ilgili) gĂśklerde ve yerde bilemediÄ&#x;i bir Ĺ&#x;eyi mi Allahâ&#x20AC;&#x2122;a haber veriyorsunuz? O, onlarÄąn (ibâdette kendisine) ortak koĹ&#x;tuklarÄą Ĺ&#x;eylerden mĂźnezzehtir.â&#x20AC;?2 Allah Teâlâ bu âyette peygamberler ve evliyâ gibi kendisinden baĹ&#x;kasÄąna ibâdet etmenin -bu hareketi yapanÄąn bunu baĹ&#x;ka bir adla adlandÄąrsa dahi- bunun bĂźyĂźk Ĺ&#x;irk olduÄ&#x;unu belirtmiĹ&#x;tir. 1 2
YĂťnus SĂťresi: 18 YĂťnus SĂťresi: 18
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
49
Nitekim Allah Teâlâ bu konuda baĹ&#x;ka bir âyette Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
B &' C &D E T 9 & BhD N f E # jp 9& = E Â " # ' A% 5Q' " ! AB&' } [l: .!*' "# #G&' (1 $] {C & y
â&#x20AC;&#x153;Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äą bÄąrakÄąp da kendilerine birtakÄąm dostlar edinenler, (Ĺ&#x;Ăśyle derler): Biz, onlara (putlara), ancak bizi Allahâ&#x20AC;&#x2122;a iyice yaklaĹ&#x;tÄąrsÄąnlar diye ibâdet ediyoruz.â&#x20AC;?1 Allah Teâlâ onlara Ĺ&#x;Ăśyle karĹ&#x;ÄąlÄąk vermiĹ&#x;tir :
" # c a ! h B &' B D F % ! 9 N # + N a U 9 N 8 ! B &' B D } [l: .!*' "# #G&' (1 $]
{1r B ; I r n ;
â&#x20AC;&#x153;Muhakkak ki Allah,ayrÄąlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;tĂźkleri Ĺ&#x;eylerde (kÄąyâmet gĂźnĂź) onlarÄąn (mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minlerle mĂźĹ&#x;riklerin) aralarÄąnda hĂźkmĂźnĂź (herkese hak ettiÄ&#x;ini) verecektir.Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Allah, (kendisine) iftirâ eden ve (âyetlerini) inkâr edeni asla doÄ&#x;ru yola iletmez.â&#x20AC;?2 Allah Teâlâ bu âyette yalvarma, korku, Ăźmit ve buna
benzer
ibâdetlerin
kendisinden
baĹ&#x;kasÄąna
yapÄąldÄąÄ&#x;Äąnda kendisini inkâr etmek olduÄ&#x;unu açĹkla-mÄąĹ&#x; 1 2
ZĂźmer SĂťresi: 3 ZĂźmer SĂťresi: 3
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
50
ve ilâhlarının kendilerini Allah’a yaklaştırdığını söyleyen müşrikleri yalanlamıştır. Çağımızdaki Marks ve Lenin gibi kimselere uyan inkârcı kâfirlerin inandıkları şeyler de doğru inanca zıt ve peygamberlerin
getirdikleri
şeylere
aykırı
fikir
inançlarındandır.Bu kimseler, ideolojilerine ister sosyalizm, ister komünizm, ister baasçılık1, isterse başka isimler versinler, bu inkârcıların temel prensip-leri şudur: “Allah
yoktur” ve “Hayat maddeden ibârettir”. Âhireti, cenneti, cehennemi ve bütün dînleri inkâr etmek,
bunların
temel
prensiplerindendir.
Yazdıkları
kitapları okuyan birisi onların bulundukları yolu yakından görebilir.Hiç yok ki bütün semâvî dînlere zıt olan bu inanç, mensuplarını dünya ve âhirette en kötü âkibetlere götürür. Bâtınîlik ve tasavvuf mezheplerine mensup bazı kimselerin, evliyâ dedikleri bazı kimseleri kâinatttaki işleri idâre etmede ve mahlûkâtın işlerini çekip çevir-mede Allah’a ortak yapmaları da doğru inanca aykırı olan inançlardandır.Onlar bu kimseleri Kutup2, Veted3, Ğavs1 1
Lübnanlı Marunî Hıristiyan Mişel Aflak tarafından kurulan “Baasçılık/Diriliş” hareketi, Arap milliyetçiliğine dayanan sosyalist bir harekettir. 2 Kutup: Zamanın tek öncüsü anlamındadır. 3 Veted: Zamanın tek dayanağı anlamındadır.
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
51
ve benzeri isimlerle adlandÄąrÄąyorlar ki bu isimleri ilahlarÄą için kendileri icât etmiĹ&#x;lerdir.Bu ise, Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn rubĂťbiyet sÄąfatlarÄą konusunda iĹ&#x;lenen Ĺ&#x;irkin en çirkini ve câhiliye dĂśnemindeki araplarÄąn Ĺ&#x;irkinden daha kĂśtĂźdĂźr.Ă&#x2021;ĂźnkĂź mĂźĹ&#x;rik araplar RubĂťbiyette deÄ&#x;il de UlĂťhiyette (ibâdette) Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ortak koĹ&#x;muĹ&#x;, bu Ĺ&#x;irki de bolluk zamanÄąnda iĹ&#x;lemiĹ&#x;lerdir.Ancak sÄąkÄąntÄąlÄą ve zor zamanlarda ibâdeti yalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a hâlis kÄąlmÄąĹ&#x;lardÄąr. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
C &D N 5wE 5 " !T &' & S Â&#x2026; % # B &' ' Â ? & ' + ' ; 1 ' nÂ&#x2022; } [H3: .!*' z Uf&' (1 $]
{ ; L ! N ' nD T & '
â&#x20AC;&#x153;(MĂźĹ&#x;rikler) gemiye bindikleri (ve boÄ&#x;ulmaktan korktuklarÄąnda), dĂŽni yalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a hâlis kÄąlarak Allahâ&#x20AC;&#x2122;a yalvarÄąrlar.Ancak (Allah) onlarÄą kurtarÄąp sâlimen karaya çĹkardÄąÄ&#x;Äąnda, onlar tekrar (Allahâ&#x20AC;&#x2122;a) ortak koĹ&#x;arlar.â&#x20AC;?2 Ancak mĂźĹ&#x;rik araplar, RubĂťbiyetin yalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a âit olduÄ&#x;unu itiraf ediyorlardÄą. Nitekim
Allah
buyurmaktadÄąr: 1 2
Ä&#x17E;avs: YardÄąma koĹ&#x;an anlamÄąndadÄąr. AnkebĂťt SĂťresi: 65
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
[`[ :.!*' "# Â&#x2019; )G&' (1 $]
52
{ B &' 5"& 9 & N a ) " 5# N aF & Â&#x20AC; $ " > & }
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) MĂźĹ&#x;riklere kendilerini kimin yarattÄąÄ&#x;ÄąnÄą sorarsan, â&#x20AC;&#x2DC;(Bizi) muhakkak ki Allah yarattÄąâ&#x20AC;&#x2122; diyeceklerdir.â&#x20AC;?1
1 Â&#x2026; qp ' Â&#x201C; 5k&' ? ! "5#= o 1 qp ' j 5k&' " T# N @ y ! " # M @ } T ! " # T+8 & ' " # : 59 & ' % ! :T9 & ' " # 5+8 & ' % ! " # [lZ: .!*' RE ! (1 $]
{ 5FQ d = M B &' & 9 k # qp '
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed! MĂźĹ&#x;riklere) de ki: GĂśkten (yaÄ&#x;mur yaÄ&#x;dÄąrarak) ve yerden (bitkiler yeĹ&#x;erterek) size kim rÄązÄąk veriyor? Ya da kulaklara ve gĂśzlere kim sahip oluyor? Ă&#x2013;lĂźden diriyi, diriden ĂślĂźyĂź kim çĹkarÄąyor? (Kâinattaki) iĹ&#x;leri kim idâre ediyor? (BĂźtĂźn bunlarÄą yapan) Allah, diyeceklerdir.O halde onlara de ki: (BaĹ&#x;kasÄąna ibâdet ederseniz) Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn (azabÄąna mâruz kalmaktan) korkmuyor musunuz.â&#x20AC;?2
GĂźnĂźmĂźz mĂźĹ&#x;rikleri, eski mĂźĹ&#x;rikleri iki Ĺ&#x;eyde geçtiler:
1 2
Zuhruf SĂťresi: 87 YĂťnus SĂťresi: 31
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
Birincisi:
Rubûbiyette
bile
Allah’a
53
ortak
koşmuşlardır.
İkincisi: Hem varlık, hem de darlıkta Allah’a ortak koşmuşlardır.Nitekim bunlarla içiçe yaşayan ve hallerini inceleyen, Mısır’da Hz. Hüseyin, Bedevî ve başkasının, Aden’de Ayderos, Yemen’de Hâdî, Şam’da İbn-i Arabî, Irak’ta Abdulkâdir Geylânî ve diğer meşhûr kimselerin türbeleri başında câhil insanların yaptıkları taşkınlıkları, Allah’ın hakkı olan ve O’na yapılması gereken ibâdeti başkalarına nasıl yaptıklarını gören birisi bu durumu iyi bilir. Buna karşı çıkacak ve Allah Teâlâ’nın, elçisi Muhammed-salllallahu
aleyhi ve sellem-
ve diğer peygamberleri
gönder-diği tevhîdin hakikatini onlara anlatacak insanlar da azaldı.Bu durumu Allah’a havâle ederiz. Allah Teâlâ’dan, onları doğru yola iletmesini, aralarında doğru yola çağıran dâvetçileri çoğaltma-sını, müslüman yöneticilerle âlimleri şirke karşı yapılacak mücâdelede
muvaffak
kılmasını
ve
şirke
götüren
sebepleri yok etmesini dileriz. Hiç şüphe yok ki O, (duâları) hakkıyla işiten ve duâları kabul etmeye yakın olandır.
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
54
İsim ve sıfatlar konusunda doğru inanca zıt inançlardan birisi de, Allah’ın sıfatlarını reddeden ve O’nu kemâl sıfatların-dan soyutlayarak yokların, cansız ve imkânsız şeylerin sıfatlarıyla nitelendiren, Cehmi yye 1, Mu’tez i l e 2 ve onların izlediği yolda giden bid’at ehlinin inancıdır.Allah
Teâlâ,
bunların
söyledikleri
sözlerden
münezzehtir. 1
Cehmiyye: Cehm b. Safvân’a uydukları için bu adla anılmışlardır.Cehm b. Safvân, sapık, bid’atçı ve Cehmiyye’nin başıdır.Tirmiz’de yetişen Cehm, Belh şehrine gider ve orada Mukâtil b.Süleyman’ın mescidinde onunla birlikte namaz kılar.İkisi münâzaralarda bulunurlar. Tirmiz şehrine sürülür.Ardından da kendisi Hâris b. Sureyc ile birlikte Benî Umeyye’den olan sultana karşı isyân çıkarır.Anlatıldığına göre, Selm b. Ahvez, Allah Teâlâ’nın Musa ile konuştuğunu inkâr ettiği için kendisini Isfahan’da hicrî 128 yılında öldürür.Merv veya Horasan’da öldürüldüğü de söylenir.Cehm b. Safvân, Allah’ın sıfatlarını inkâr etmiş ve Kur’an’ın yaratılmış (mahlûk) olduğunu söylemiştir. Yine kader konusunda Cebriyye’nin görüşlerini savunarak kulun irâdesini inkâr etmiş,îmânı sadece bilmekten (ilimden) ibâret görmüş, cennet ve cehennemin fâni (gelip geçici) olduğunu söylemiş, Allah Teâlâ’nın ilminin hadîs (sonradan) olduğunu ileri sürmüş ve buna benzer daha pekçok sapık görüşleri savunmuştur. 2 Mu’tezile: Hasan Basrî’nin öğrencilerinden Vâsıl b. Atâ el-Ğazzâl, Ebû Huzeyfe elMahzûmî’nin hocasını terkederek kurduğu akâid mezhebine mensup olanlardır. Kaderiyye olarak da bilinirler.Başlarda Ebû Hâşim Abdullah b. Muhammed b. elHanefiyye’nin derslerine devam eden Vâsıl b. Atâ daha sonra Hasan Basrî’nin derslerine devam etmiştir.Sessiz kişiliği ve uzun boynuyla bilinen Vâsıl b. Atâ, günah işleyen kimse hakkında “fâsık, ne mü’min, ne de kâfirdir” dediği için Hasan Basrî kendisini meclisinden kovmuştur.Amr b. Ubey de kendisine katılarak Hasan Basrî’nin derslerinden çekilmişlerdir.Böylece kendilerine “çekilenler, ayrılanlar” anlamına gelen “Mu’tezile” adı verilmiştir.İnanç konusundaki görüşlerine gelince,bunlar beş esasta toplanmaktadır: 1-Menzile Beynel-Menzileteyn: Büyük günah işleyen kimse, dünyada îmân ve küfür arasındadır. (Yani ne mü’min, ne de kâfirdir.) 2-Tevhîd: Kadîm, Allah Teâlâ’nın zâtına nisbet edilen en önemli sıfat olup ondan başka müstakil ve kadîm sıfatlar O’na nisbet edilemez.Buna göre onlar, Cehmiyye gibi Allah’ın sıfatlarını inkâr etmişlerdir. 3-Adl:Kul,kendi fiillerini kendine ait müstakil bir irâde ile yapar.Yani kendi fiilini kendisi yaratır.Allah’ın bunda herhangi bir müdahalesi ve etkisi yoktur.Buna göre onlar, kader konusunda Kaderiyye ile aynı fikirdedirler. 4- Va’d ve Vaîd: Mü’minlerin mükâfatlandırılması (va’d) ve fâsıkların cezâlandırılması (vaîd) Allah’ın üzerine vâciptir. 5-Emri bil-Ma’rûf ve Nehyi anil-Münker:İyiliği emredip kötülükten alıkoymak, farzdır. Bu beş esasın dışında Kur’an’ın yaratılmış olduğu, mü’minlerin kıyâmet günü Rablerini göremeyecekleri, aklın nakilden önce geldiği ve aklın nakilden daha üstün olduğu gibi pekçok sapık fikirlere sahiptirler. (Mütercim)
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
55
Allah Teâlâ’nın sıfatlarından bir kısmını redde-dip bir kısmını isbât eden Eş’arî l er 1 de bu kısma girer.Zirâ Eş’arîler,
isbât
ettikleri
sıfatlarda
reddedip
kaçtıkları
sıfatların bir benzeri vardır. Onlar, sıfatların delillerini te’vil etmek sûretiyle naklî ve aklî delillere aykırı davranıp apaçık bir çelişki içerisine düşmüş-lerdir. Ehli sünnet velcemaat ise, Allah Teâlâ’nın kendisi için sâbit kıldığı veya elçisi Muhammed-salllallahu
aleyhi ve sellem-’in
O’nun hakkında
sâbit kıldığı isim ve sıfatları gereği gibi sâbit kılmışlar, Allah’ı kullarına benzetmekten tenzih ederek O’nun isim ve sıfatlarını boşa çıkarma şâibesinden uzak tutmuşlardır. Bu konudaki bütün delîllerle hareket ederek isim ve sıfatları
1
tahrif
etmemişler
ve
(anlamlarını)
boşa
Eş’ariler: Ehli Sünnet’in büyük imamlarından Ebul-Hasen Ali b.İsmâîl b.İshâk b.Sâlim el-Eş’arî el-Yemânî el-Basrî’ye uyanlar anlamındadır.Ebul-Hasen el-Eş’arî, meşhûr sahâbî Ebu Musa el-Eş’arî’nin soyundandır.Yaşadığı dönemde kelâmcıların imamı olan Ebul-Hasen el-Eş’arî, itikâdî konularda önceleri Mu’tezile mezhebine mensup idi.Bu kırk yıl kadar sürmüştür.Ancak daha sonra bu görüşten vazgeçmiş ve ehli sünnetin yolunu benimsemiştir.Bununla da yetinmeyerek ehli sünnetin Mu’tezile’ye karşı en büyük savunucularından birisi olmuştur.O, “Makâlâtul-İslâmiyyîn”, “es-Sıfât” ve “er-Raddu alel-Mücessime” gibi pek çok eser yazmıştır.Hicrî 324 başka bir rivâyete göre de 330 yılında Bağdat’ta vefât etmiştir.Ancak Ebul-Hasen el-Eş’arî’ye uyanların büyük bir bölümü onun bu son durumunu göz önüne almamış ve bazı itikâdî meselelerde onun yolundan ayrılmışlardır.Ebul-Meâlî el-Cuveynî ve Ebû Hâmid el-Ğazâlî bunların başında gelir.Amelin îmândan olmadığını ileri sürerek îmânda Mürcie’nin, Allah’ın sıfatlarını te’vil ederek de isim ve sıfatlar konusunda Te’vilcilerin yolunu izlemişlerdir.Allah’ın kelâmı konusunda ise, iki şey dışında Küllâbiyye’nin görüşünü benimsemişlerdir.Oysa EbulHasen el-Eş’arî onların bu görüşlerinden berîdir.Bunun en güzel delîli; onun bu görüşlere bir cevap olarak yazdığı “el-İbâne an Usûlid-Diyâne” adlı eseridir.Bu eseri ömrünün sonlarına doğru yazmıştır.Bu eserinde îmân, isim ve sıfatlarla ilgili görüşlerini açıklamış ve ehli sünnet dışındaki sapık gruplara cevap vermiştir. (Mütercim)
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
56
çıkarmamışlardır. Böylelikle –daha önce de açıklandığı gibi- başkalarının düştükleri çelişkiden kurtulmuşlardır. İşte bu, ümmetin ilk müslümanları ile imâmla-rının izlediği dünya ve âhirette kurtuluş ve saâdete götürecek olan yoldur. Bu ümmetin sonu, ilk müslümanların düzeldiği inanç ile düzelir ki bu inanç da Kur’an ve sünnet’e uymak, onlara aykırı olan şeyleri terketmektir.
YALNIZCA ETMENİN
ALLAH
FARZ
TEÂLÂ’YA
OLUŞU
İBÂDET
VE
ALLAH
DÜŞMANLARINA GÂLİP GELMENİN YOLLARI: Hiç şüphesiz ki dînen mükellef olan bir kimsenin yerine getirmesi gereken en önemli görev ve en büyük farz, göklerin, yerin ve büyük arşın sahibi olan Yüce Rabbine ibâdet etmesidir. Nitekim buyurmaktadır:
Allah
Teâlâ
bu
konuda
şöyle
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
57
5NÂ&#x2020; Wm 5!= . 5F$ + o 1 qp ' z ' 5k&' Â&#x2039; ) c AB&' B &' N 5 1 B D }
& ' R 5L&' g~9 ~ 6 ! 1 a5U&' M 9 B &' + LJ ! Â? f & ' C Â? F $ '
bI1 B &' Â&#x2018; 1 Q # qp ' Â&#x2039; % & ' & h = Â&#x2030; # Â&#x20AC; z Â&#x192; ' 5%k # W wbU&' [3Â&#x160; :.!*' Â&#x2019;' q' (1 $]
{S & f& '
â&#x20AC;&#x153;(Ey insanlar!)Rabbiniz O AllahtÄąr ki gĂśkleri ve yeri altÄą gĂźnde yaratan, sonra (celâl ve azametine yaraĹ&#x;Äąr bir Ĺ&#x;ekilde) arĹ&#x;a istivâ eden, geceyi gĂźndĂźzĂźn Ăźzerine elbise gibi giydirip gĂźndĂźzĂźn aydÄąnlÄąÄ&#x;ÄąnÄą kaybettiren, gece ile gĂźndĂźzĂźn birbirini sĂźrekli ve hÄązlÄą bir Ĺ&#x;ekilde takip etmesini saÄ&#x;layan, gĂźneĹ&#x;i, ayÄą ve yÄąldÄązlarÄą emrine boyun eÄ&#x;miĹ&#x; bir Ĺ&#x;ekilde yaratandÄąr.Biliniz ki yaratmak da, emretmek de Oâ&#x20AC;&#x2122;na âittir.Ă&#x201A;lemlerin Rabbi olan Allah, (her tĂźrlĂź noksanlÄąklardan) mĂźnezzehtir.â&#x20AC;?1 Allah Teâlâ Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽmâ&#x20AC;&#x2122;de cinleri ve insanlarÄą sadece kendisine ibâdet etmeleri için yarattÄąÄ&#x;ÄąnÄą haber vererek Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
[3H: .!*' z !1'XA&' (1 $]
{ f 9 & BhD R E ' 5"w & ' : ) # }
â&#x20AC;&#x153;Ben, cinleri ve insanlarÄą ancak bana ibâdet etsinler diye yarattÄąm.â&#x20AC;?2 1 2
Aâ&#x20AC;&#x2122;râf SĂťresi:54 Zâriyât SĂťresi: 56
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
58
Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn cinleri ve insanlarÄą yaratma gâyesi olan bu ibâdet; namaz kÄąlmak, oruç tutmak, zekât vermek, hac yapmak, rukĂť, secde ve tavaf etmek, kurban kesmek, adak adamak, korkmak, Ăźmit etmek, imdat dilemek, yardÄąm istemek ve her tĂźrlĂź duâyÄą yalnÄązca Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya yapmaktÄąr. Allah
Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn
Muhammed-salllallahu
kitabÄą
Kur'an
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
ile
emĂŽn
elçisi
sĂźnnetinin gĂśsterdiÄ&#x;i
gibi, Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn bĂźtĂźn emirlerini yerine getirmek ve yasaklarÄąndan da kaçĹnmak Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdete girer. Allah Teâlâ cinlerin ve insanlarÄąn hepsine, yaradÄąlÄąĹ&#x; gâyeleri olan bu ibâdeti yerine getirmelerini emretmiĹ&#x;, bĂźtĂźn peygamberleri bu gâye için gĂśndermiĹ&#x;, bu ibâdeti açĹklayÄąp ona dâvet etmek ve bu ibâdeti yalnÄązca kendisine yapmak için de kitaplar indirmiĹ&#x;tir. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
N B f & N @ " # " ! AB&' N ) c AB&' N 5 1 ' ' | 5U&' ab!= !} [_Z: .!*' ( &' (1 $]
{ 5FQ
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
59
â&#x20AC;&#x153;Ey insanlar!Sizi ve sizden Ăśncekileri yaratan,Rabbinize ibâdet edin.Umulur ki muttakĂŽlerden olursunuz.â&#x20AC;?1 BaĹ&#x;ka bir âyette Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
j' 7$ ' (1 $]
{ g k D " ! & ' & Â&#x2030; 5!D BhD ' f Q Bh= ? b 1 C Â&#x2C6;@ } [_l: .!*'
â&#x20AC;&#x153;(Ey insan!) Rabbin sana yalnÄązca kendisine ibâdet etmenizi ve ana-babanÄąza iyilikte bulunmanÄązÄą kesin bir Ĺ&#x;ekilde emretti.â&#x20AC;?2
( d5Â&#x2026;&' ' 9 ! jp U " !T &' & S Â&#x2026; % # B &' ' f 9 & BhD ' # = # } [3: .!*' .U9 &' (1 $]
{. T9 & ' " ! Â ? & n ( ;5G&' ' Q] !
â&#x20AC;&#x153;Halbuki onlara,dĂŽni yalnÄązca Oâ&#x20AC;&#x2122;na hâlis kÄąlÄąp hanĂŽfler olarak Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdet etmeleri, namaz kÄąlmalarÄą ve zekât vermeleri emrolunmuĹ&#x;tu. Ä°Ĺ&#x;te dosdoÄ&#x;ru dĂŽn, budur.â&#x20AC;?3 Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kitabÄąnda bu anlamda pek çok âyet vardÄąr. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
B D 7B &' ' 5Q' ' aF E U N ; a E # Â&#x2030; A% ^ $5 &' N ; QY # } [[: .!*' "# Lu' (1 $] {I f & '
1
Bakara SÝresi:21 İsrâ SÝresi: 23 3 Beyyine SÝresi: 5 2
! < B &'
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
60
â&#x20AC;&#x153;RasĂťl (Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-) size ne verdiyse veya hĂźkĂźm olarak neyi meĹ&#x;rĂť kÄąldÄąysa, onu hemen alÄąn.Neyi de (almaktan veya yapmaktan) yasakladÄąysa ondan hemen vazgeçin. (emirlerini yerine getirmek ve yasaklarÄąndan da kaçĹnmak sĂťretiyle) Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan korkun. Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Allah, (emir ve yasaklarÄąna aykÄąrÄą davranana) azabÄą çetindir.â&#x20AC;?1
N U # # qp ' + & = ^ $5 &' ' f9 Â&#x152;= B &' ' f9 Â&#x152;= ' U# Y " ! AB&' ab!= !}
B & U# ] Q N F U ; D ^ $5 &' B &' C &D Â&#x2030; b jÂ&#x17D; + < + N F y UQ Â&#x2022; [3Â&#x2014;: .!*' j kU&' (1 $]
{d g ! Â&#x20AC; Q " k = r 9 ) ? & n ) *' W 9 & '
â&#x20AC;&#x153;Ey ĂŽmân edenler! Allâhâ&#x20AC;&#x2122;a itaat edin.RasĂťle (hak olarak getirmiĹ&#x; olduÄ&#x;u Ĺ&#x;eylere) de uyun.(Allâhâ&#x20AC;&#x2122;a isyanÄą emretmediÄ&#x;i sĂźrece) sizden olan (mĂźslĂźman) idârecilere de itaat edin.AranÄązda herhangi bir konuda anlaĹ&#x;mazlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;erseniz, gerçekten Allâhâ&#x20AC;&#x2122;a ve âhiret gĂźnĂźne inanÄąyorsanÄąz, (o konuda hĂźkĂźm vermek için) onu Allâhâ&#x20AC;&#x2122;(Äąn kitâbÄą Kurâ&#x20AC;&#x2122;an)a ve elçisi (Muhammed-sallallâhu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
sĂźnneti)ne gĂśtĂźrĂźn.Allâhâ&#x20AC;&#x2122;(Äąn kitâbÄą Kurâ&#x20AC;&#x2122;an)a ve elçisi (Muhammed-sallallâhu
1
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
sĂźnneti)ne gĂśtĂźrmek;
HaĹ&#x;r SĂťresi: 7 Bu âyet-i kerĂŽme, RasĂťlullah-salllallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in kavlĂŽ, fiilĂŽ ve takrĂŽrĂŽ sĂźnnetine gĂśre hareket etmenin farz olduÄ&#x;una kesin bir delĂŽldir. (MĂźtercim)
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
sizin
için
(ayrÄąlÄąÄ&#x;a
dĂźĹ&#x;Ăźp
gĂśrĂźĹ&#x;lerinizle
61
hareket
etmenizden) daha hayÄąrlÄą, sonuç bakÄąmÄąndan da daha gĂźzeldir.â&#x20AC;?1 [`v: .!*' "# j kU&' (1 $]
{ B &' Â&#x17E; Â&#x152;= ^ $5 &' Â&#x201C; 6 ! " 5#}
â&#x20AC;&#x153;Her kim, RasĂťlâ&#x20AC;&#x2122;e itaat ederse, Allahâ&#x20AC;&#x2122;a itaat etmiĹ&#x; olur.â&#x20AC;?2
{z Â&#x201E; B6&' ' U F O ' B &' ' ' = hg $51 .Â&#x192; 5#= Â&#x201A;M; + U~ f & } [lH: .!*' M8U&' (1 $] â&#x20AC;&#x153;Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki biz, (geçmiĹ&#x;te) her Ăźmmete bir peygamber gĂśnderdik (ve ona Ĺ&#x;Ăśyle sĂśylemesini emrettik): â&#x20AC;&#x2DC;YalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ibâdet edin. TâÄ&#x;Ăťta ibâdet etmekten sakÄąnÄąn.â&#x20AC;?3
7 E= BhD 7 &D h 5E= 9 & D + E BhD ^m $51 " # ? @ " # U $ 1 = #
[_3: .!*' j 9 Eq' (1 $] {
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed!) Senden Ăśnce hiçbir peygamber gĂśndermedik ki ona; â&#x20AC;&#x2DC;Benden baĹ&#x;ka hakkÄąyla ibâdet edilecek ilâh yoktur. O halde yalnÄązca bana ibâdet edinâ&#x20AC;&#x2122; diye vahyetmiĹ&#x; olmayalÄąm.â&#x20AC;?4
1
Nisâ SÝresi: 59 Nisâ SÝresi: 80 3 Nahl SÝresi:36 4 Enbiyâ SÝresi: 25 2
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
62
Bh= * s m 7 ) Nm 97 B& " # : TÂ&#x2026; 5NÂ&#x2020; Q !Y : = I r F; &'} rL [_{Z: Â (1 $] {s
r ! AE U T# N & + U5ED B &' BhD ' f Q
â&#x20AC;&#x153;Elif.Lâm.Râ.(Allah tarafÄąndan Muhammed-sallallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;e
indirilen bu) kitabĹn âyetleri (her tßrlß dßzensizlik
ve bâtÄąl Ĺ&#x;eylerden korunup) saÄ&#x;lamlaĹ&#x;tÄąrÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr.Sonra da hakĂŽm ve her Ĺ&#x;eyden haberdâr olan Allah tarafÄąndan (emir ve yasak, helâl ve haram olan Ĺ&#x;eyler) açĹklanmÄąĹ&#x;tÄąr. (Kurâ&#x20AC;&#x2122;anâ&#x20AC;&#x2122;Äąn indirilmesi,ahkâmÄąnÄąn geniĹ&#x; bir Ĺ&#x;ekilde açĹklanmasÄą ve âyetlerinin saÄ&#x;lamlaĹ&#x;tÄąrÄąlmasÄą) Allahâ&#x20AC;&#x2122;tan baĹ&#x;kasÄąna
ibâdet
etmemeniz
içindir.(Ey
insanlar!)
Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki ben size (Allah tarafÄąndan gĂśnderilmiĹ&#x;, sizi onun azabÄąndan uyaran) bir uyarÄącÄą ve (onun sevabÄąnÄą mĂźjdeleyen) bir mĂźjdeleyiciyim.â&#x20AC;?1 Bu muhkem âyetlerle Allah Teâlâ'nÄąn kitabÄąnda bu anlama gelen diÄ&#x;er âyetler, ibâdetin yalnÄązca Allahâ&#x20AC;&#x2122;a hâlis kÄąlÄąnmasÄąnÄąn farz olduÄ&#x;unu ve bunun dĂŽnin aslÄą ve esasÄą olduÄ&#x;unu gĂśsterir. Yine bu âyetler, cinlerle insanlarÄąn yaratÄąlmasÄą, peygamberlerin gĂśnderilmesi ve kitaplarÄąn indirilmesindeki hikmetin bu olduÄ&#x;unu gĂśsterir.Bu konuya Ăśnem vermek, bu konuda bilgi sahibi olmak ve Ä°slâmâ&#x20AC;&#x2122;a mensup 1
HĂťd SĂťresi: 1-2
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
pek
çok
kimsenin
bu
peygamberler,sâlih
kimseler
kabirlerinin
binâ
Ăźzerine
63
dalâlete hakkĹnda
yapmak,
dĂźĹ&#x;erek
aĹ&#x;ÄąrÄąya
kabirlerin
gidip Ăźzerini
mescidler ve kubbeler edinmek, kabirlerde yatanlardan medet ummak,ĂślĂźlere sÄąÄ&#x;Äąnmak, ihtiyaç ve sÄąkÄąntÄąlarÄąnÄą gidermelerini
istemek,
hastalarÄąna
Ĺ&#x;ifâ
vermelerini
istemek, dĂźĹ&#x;manlarÄąna karĹ&#x;Äą kendilerine yardÄąm etmelerini beklemek gibi tevhĂŽde aykÄąrÄą olan bĂźyĂźk Ĺ&#x;irkten Ĺ&#x;iddetle kaçĹnmak her akÄąl-bâliÄ&#x; olan mĂźslĂźmana farzdÄąr. RasĂťlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;den
Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kitabÄą
Kurâ&#x20AC;&#x2122;an-Äą KerĂŽmâ&#x20AC;&#x2122;in delâlet ettiÄ&#x;i anlamlarla aynÄą doÄ&#x;rultuda sahĂŽh hadĂŽsler rivâyet olunmuĹ&#x;tur. BuhârĂŽ Cebelâ&#x20AC;&#x2122;den-Allah
ve
MĂźslimâ&#x20AC;&#x2122;in
ondan râzĹ olsun-
sahihlerinde
Muâz
b.
rivâyet olunduÄ&#x;una gĂśre,
Peygamber-salllallahu aleyhi ve sellem- Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
1 2 ; 0 43 5 ; 0 1 2 345 o - " $ )) : Y3 RK W . _ ^ D 2 $ c :pO 0 W . _ k
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
64
67 + * 8 9 : ( - 0 9 # $ ; 0 1 2 43 5 (( 67 + q * 8 9 : r Js 0 9 : # $ 1 2 ; 0 43 5 â&#x20AC;&#x153;(â&#x20AC;&#x2DC;Ey Muâz!)Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kullarÄą Ăźzerinde (yerine getirilmesi gereken) hakkÄąnÄąn,1 kullarÄąn da Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn Ăźzerindeki hakkÄąnÄąn neler olduÄ&#x;unu bilir misin?2 dedi.Muâz:â&#x20AC;&#x2DC;Allah ve RasĂťlĂź daha iyisini bilirlerâ&#x20AC;&#x2122; dedi. Peygamber-sallallahu aleyhi ve sellem-:
Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kullarÄą Ăźzerinde yerine getirilmesi
gereken hakkÄą; yalnÄązca Oâ&#x20AC;&#x2122;na ibâdet etmeleri ve hiçbir Ĺ&#x;eyi Oâ&#x20AC;&#x2122;na ortak koĹ&#x;mamalarÄądÄąr.KullarÄąn da Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn (lĂźtĂťf ve ihsanÄą ile kendisine gerekli kÄąldÄąÄ&#x;Äą) hakkÄą; Oâ&#x20AC;&#x2122;na hiçbir
Ĺ&#x;eyi
ortak
koĹ&#x;mayanlara
Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn
azap
etmemesidir.â&#x20AC;? BuhârĂŽâ&#x20AC;&#x2122;nin sahĂŽhinde Abdullah b. Mesâ&#x20AC;&#x2122;udâ&#x20AC;&#x2122;dan ondan râzÄą olsunaleyhi ve sellem-
rivâyet olunduÄ&#x;una gĂśre, Peygamber
-Allah
-salllallahu
Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
(( KR l , ; t- @ 2- 9 \ u )) 1 Bu hak, Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn kullarÄą Ăźzerindeki farz olan hakkÄądÄąr.Zirâ Kurâ&#x20AC;&#x2122;an ve SĂźnnet, bu hakkÄą açĹklamak için gelmiĹ&#x;; hatta bĂźtĂźn peygamberler Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kullarÄą Ăźzerindeki en bĂźyĂźk hakkÄąnÄąn bu olduÄ&#x;unu belirtmek için gĂśnderilmiĹ&#x;lerdir.(MĂźtercim) 2 Bu hak, ilim ehlinin ittifakÄąyla Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn lĂźtuf ve ihsanÄąyla kendisine gerekli kÄąldÄąÄ&#x;Äą haktÄąr.Allah Teâlâ kudsĂŽ bir hadĂŽste:â&#x20AC;&#x153;ZulmĂź nefsime haram kÄąldÄąm.â&#x20AC;? buyurduÄ&#x;u gibi,hikmeti gereÄ&#x;i dilediÄ&#x;i Ĺ&#x;eyi kendi nefsine haram,dilediÄ&#x;ini de gerekli kÄąlar.(MĂźtercim)
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
65
â&#x20AC;&#x153;Allahâ&#x20AC;&#x2122;a eĹ&#x; (benzer) koĹ&#x;tuÄ&#x;u halde Ăślen kimse, cehenneme girer.â&#x20AC;? MĂźslimâ&#x20AC;&#x2122;in sahĂŽhinde Câbir b. Abdullahâ&#x20AC;&#x2122;tan-Allah ondan râzÄą olsun-
rivâyet olunduÄ&#x;una gĂśre, Peygamber
aleyhi ve sellem-
-salllallahu
Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
. ^ ARK? l , ; 67 + q *8 9 : v Y . )) (( KR l , ; 67 + q * 8 9 â&#x20AC;&#x153;Her kim, Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ortak koĹ&#x;madan ĂślĂźrse, cennete girer.Her kim de Allahâ&#x20AC;&#x2122;a ortak koĹ&#x;arak ĂślĂźrse, cehenneme girer.â&#x20AC;? Bu anlamda pek çok hadis vardÄąr.TevhĂŽd meselesi, en Ăśnemli ve bĂźyĂźk bir meseledir.Nitekim Allah Teâlâ peygamberi Muhammed-salllallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;i
tevhĂŽde
dâvet etmesi ve Ĺ&#x;irkten sakÄąndÄąrmasÄą için gĂśndermiĹ&#x;tir. Muhammed-salllallahu
aleyhi ve sellem-
Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;nÄąn
kendisini gĂśnderdiÄ&#x;i vahyi insanlara en iyi bir Ĺ&#x;ekilde tebliÄ&#x; etmiĹ&#x;, Allah için mâruz kaldÄąÄ&#x;Äą en çetin eziyet-lere karĹ&#x;Äą sabretmiĹ&#x;, ashâbÄą da -Allah onlardan râzÄą olsun- dâveti tebliÄ&#x; etmek
için
onunla
birlikte
bu
eziyetlere
sabretmiĹ&#x;lerdir.Nihâyet Allah Teâlâ, Arap yarÄąmadasÄąndan bĂźtĂźn putlarÄą ortadan kaldÄąrmÄąĹ&#x; ve insanlar Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
66
dînine gruplar hâlinde girmişlerdir.Kâbe’nin içerisinde ve çevresindeki bütün putlar kırılmıştır. Yine, Lât,Uzzâ ve Menât ve bazı Arap kabileleri arasında bulunan putlar da yıkılıp yerle bir edilmiştir. Böylece Allah’ın sözü yücelmiş ve Arap yarımadası-na İslâm hâkim olmuştur. Daha sonra müslümanlar, dâvet ve cihâd etmek için Arap yarımadasının dışına yönelmiş, Allah Teâlâ onların aracılığı ile kendisine saadet takdir edilmiş olanları doğru yola iletmiştir.Yine onlar aracılı-ğıyla Allah Teâlâ dünyanın dört bir tarafında hak ve adâleti yaymış, böylelikle onlar hidâyet önderleri ve hakkın komutanları, adâlet ve ıslâha çağıran dâvetçiler olmuşlardır.Hidâyet önderleriyle hakkın komutanları yolundan giden tâbiîn ve onlara güzel bir şekilde tâbi olanlar da onların yolundan giderek Allah’ın dînini yayıyor,insanları Allah’ın birliğine dâvet ediyor, canları ve mallarıyla Allah yolunda cihâd ediyor,Allah yolunda hiçbir kınayıcının kınamasından korkmuyorlardı. Nitekim
Allah
Teâlâ
onları
te’yid
etmiş,
düşmanlarına karşı onlara yardım ederek onları zafere ulaştırıp onlara vâdettiklerini yerine getirmiştir.
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
67
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
{
N # ' 7 @= : 7T ~ ! N ; Â&#x2026; U ! B &' ' Â&#x2026; U Q D ' U# Y " ! AB&' ab!= ! } [[: .!*' Â&#x; (1 $]
â&#x20AC;&#x153;Ey ĂŽmân edenler!EÄ&#x;er Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn dĂŽnine yardÄąm ederseniz, O da size (dĂźĹ&#x;manlarÄąza karĹ&#x;Äą) yardÄąm eder ve ayaklarÄąnÄązÄą saÄ&#x;lam tutar.â&#x20AC;?1
N 75UB 5# D " ! AB&' * Gr ! G Â c & B &' B D Â&#x2030; Â&#x2026; U ! " # B &' B Â&#x2026; U 9& } " ' a E Â&#x2019; f & ' # = ( ;5G&' ' Q Y ( d5Â&#x2026;&' ' # @= o 1 qp ' + [Â&#x160;Z{Â&#x160;v: SF!*' "# tu' (1 $]
{1 #qÂ&#x2122; ' . @ B & U & '
â&#x20AC;&#x153;Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn dĂŽnine yardÄąm edene, muhakkak ki Allah da (dĂźĹ&#x;manÄąna karĹ&#x;Äą) ona yardÄąm eder.Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Allah gßçlĂźdĂźr, gâliptir. (Kendilerine yardÄąm edeceÄ&#x;imizi vâdettiÄ&#x;imiz) mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minler, kendile-rine yeryĂźzĂźnde iktidar verirsek, namazÄą kÄąlar, zekâtÄą verir, iyiliÄ&#x;i emreder ve kĂśtĂźlĂźkten alÄąkoyarlar.Ä°Ĺ&#x;lerin sonu Allahâ&#x20AC;&#x2122;a varÄąr.â&#x20AC;?2 Bundan sonra insanlar deÄ&#x;iĹ&#x;ti.AyrÄąlÄąÄ&#x;a dĂźĹ&#x;Ăźp cihâd konu-sunda gevĹ&#x;ek davranÄąp rahatÄą tercih ederek Ĺ&#x;ehevĂŽ 1 2
Muhammed SĂťresi: 7 Hac SĂťresi: 40-41
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
68
arzularÄąna uydular.Bu sebeple, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn koruduÄ&#x;u kimseler dÄąĹ&#x;Äąnda aralarÄąnda tĂźrlĂź kĂśtĂźlĂźkler ortaya çĹktÄą.Allah Teâlâ da yaptÄąklarÄąna karĹ&#x;ÄąlÄąk olarak onlara bahĹ&#x;ettiÄ&#x;i nimetleri deÄ&#x;iĹ&#x;tirmiĹ&#x; ve baĹ&#x;larÄąna dĂźĹ&#x;manlarÄąnÄą musallat etmiĹ&#x;tir. Rabbin kullarÄąna hiç zulmetmez. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
7 # ' T9J ! C5F Wm @ C a f E = g. f TE 'e T9J # ? ! N & B &' B Â&#x20AC; ? & n } [3l: .!*' "# ^ Eq' (1 $]
{N a k E Â&#x20AC;
â&#x20AC;&#x153;Bu (ceza), bir topluluk kendilerinde bulunanÄą (gĂźzel ahlâk ve meziyetleri, kĂśtĂź ahlâk ve meziyetlerle) deÄ&#x;iĹ&#x;tirmedikçe, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kendilerine verdiÄ&#x;i nimeti deÄ&#x;iĹ&#x;tirmeyeceÄ&#x;inden (çekip almayacaÄ&#x;Äąndan) dolayÄądÄąr.â&#x20AC;?1 O halde, Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya dĂśnmek, ibâdeti yalnÄązca Oâ&#x20AC;&#x2122;na hâlis kÄąlmak, geçmiĹ&#x;te yapÄąlan hata ve gĂźnahlara tevbe etmek, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kendilerine emret-tiÄ&#x;i farzlarÄą yerine getirip haram kÄąldÄąÄ&#x;Äą Ĺ&#x;eylerden sakÄąnmak, bunu birbirlerine tavsiye etmek ve bu konuda birbirlerine yardÄąm etmek, devlet ve halk olarak herkesin Ăźzerine farzdÄąr. 1
Enfâl SÝresi: 53
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
69
BunlarÄąn en Ăśnemlisi, Ĺ&#x;eriat cezâlarÄąnÄą uygula-mak ve her konuda insanlar arasÄąnda Ĺ&#x;eriatla hĂźkmetmek, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn Ĺ&#x;eriatÄąna aykÄąrÄą olan, insanlarÄąn çĹkarmÄąĹ&#x; olduklarÄą kanunlarÄą
kaldÄąrÄąp
hĂźkmetmemek
geçersiz
ve
bĂźtĂźn
kÄąlmak, halklarÄą
bu
kanunlarla
Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn
Ĺ&#x;eriatÄąyla
hĂźkmetmeye mecbur kÄąlmak gerekir. Yine,
insanlarÄą
dĂŽnlerinde
bilgilendirerek
İslâm
bilincini yaymak, birbirlerine hakkÄą tavsiye ederek bu uÄ&#x;urda
sabÄąr
gĂśstermek,
iyiliÄ&#x;i
emredip
kĂśtĂźlĂźkten
alÄąkoymak ve bu konuda yĂśneticileri teĹ&#x;vik etmek, âlimlerin Ăźzerine farzdÄąr. Yine,
Ĺ&#x;eriata
aykÄąrÄą
ideoloji
ve
sistemlerden
sosyalizm,baasçĹlĹk,ĹrkçĹlĹk ve benzeri yĹkĹcĹ ideolojilerle mßcâdele
etmek
gerekir.BĂśylelikle
Allah
Teâlâ
mĂźslĂźmanlar için bozuk olan Ĺ&#x;eyleri dĂźzeltir, ellerin-den gitmiĹ&#x;
olan
geçmiĹ&#x;teki
Ĺ&#x;eyleri izzet
dĂźĹ&#x;manlarÄąna
ve
karĹ&#x;Äą
onlara
geri
Ĺ&#x;ereflerine onlara
iâde
eder,
yeniden
yardÄąm
eder
onlarÄą
kavuĹ&#x;turur, ve
onlarÄą
yeryĂźzĂźnde iktidar sahibi kÄąlar. Nitekim doÄ&#x;ru sĂśzlĂźlerin en doÄ&#x;rusu Allah Teâlâ bu konuda Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr:
[Â&#x160;[: .!*' "# W &' (1 $]
{S U # ] & ' Â&#x2026; E U9 ÂĄ ; }
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
70
â&#x20AC;&#x153;MĂźâ&#x20AC;&#x2122;minlere yardÄąm etmek, Ăźzerimize bir haktÄąr.â&#x20AC;?1
+7 N a5U % F k 9 & z 8& 5Â&#x2026;&' ' N U # ' U# Y " ! AB&' B &' }
c A7B&' N a U !  N a & 5"U Â&#x201A; 9 & N a @ " # " ! AB&' ¢ % F $ ' ; o 1 qp ' + ; L ! h + UE f ! eU# = N a ) f "T# N a5U& T 9 & N a & C Â&#x2C6;Q 1 ' [33 :.!*' 1 U&' (1 $]
{ $ & ' N ? > & Â&#x20AC; ? & n f ; " # g>9 <
â&#x20AC;&#x153;Allah, sizden ĂŽmân edip iyi iĹ&#x;ler yapanlara, kendilerinden Ăśncekileri sahip ve hâkim kÄąldÄąÄ&#x;Äą gibi, onlarÄą da yeryĂźzĂźnde sahip ve hâkim kÄąlacaÄ&#x;ÄąnÄą, onlar için beÄ&#x;enip seçtiÄ&#x;i Ä°slâmâ&#x20AC;&#x2122;Äą yerleĹ&#x;tirip koruyacaÄ&#x;ÄąnÄą ve korku hâlinden sonra onlara gĂźven saÄ&#x;layacaÄ&#x;ÄąnÄą vâdetmiĹ&#x;tir.Onlar, bana ibâdet eder ve hiçbir Ĺ&#x;eyi ortak koĹ&#x;mazlar.Kim de bundan sonra inkâr (nimetlerime nankĂśrlĂźk) ederse, iĹ&#x;te onlar (Allahâ&#x20AC;&#x2122;a itaatten çĹkan) fâsÄąklardÄąr.â&#x20AC;?2
1 2
RĂťm SĂťresi: 47 NĂťr SĂťresi: 55
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
71
 a< qp ' W ! W ! 9E b &' ( 98 & ' + ' U# Y " ! AB&' U $ 1 Â&#x2026; U U& 5ED } {1 '5 7&' jÂ&#x2122; 7 $ N a & . U f B &' N a & N a Q 1 A f # S & BÂŁ&' Â&#x201C; U ! h W ! * [3_{3Z: F!*' Â&#x201E; (1 $] â&#x20AC;&#x153;Muhakkak ki biz, elçilerimize ve ĂŽmân edenlere, hem dĂźnya
hayatÄąnda
hem
de
Ĺ&#x;âhitlerin
(meleklerin,
peygamberlerin ve mĂźâ&#x20AC;&#x2122;minlerin) Ĺ&#x;âhitlik edecekleri gĂźnde yardÄąm eder (ve kendilerine eziyet edenlere karĹ&#x;Äą onlarÄą destekler)iz.O gĂźnde zâlimlere ĂśzĂźr dilemeleri hiçbir fayda vermeyecektir.Lânet (Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn rahmetin kovulmak) onlarÄąndÄąr. KĂśtĂź yurt (cehennem) de onlarÄąndÄąr.â&#x20AC;?1 MĂźslĂźman liderlerle halklarÄą dĂźzeltmesini, kendilerini dĂŽnde bilgili kÄąlÄąp takvâ Ăźzerinde birleĹ&#x;tirmesini, hepsini dosdoÄ&#x;ru yola iletmesini, onlarla Ä°slâm dĂŽnine yardÄąm edip bâtÄąlÄą zelil kÄąlmasÄąnÄą, iyilik ve takvâda onlarÄąn hepsini muvaffak kÄąlmasÄąnÄą, birbirlerine hakkÄą tavsiye etmelerini ve bu uÄ&#x;urda sabÄąr gĂśstermelerini Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;dan dileriz.Zirâ bunu yapacak olan ve buna gĂźcĂź yeten yalnÄązca Oâ&#x20AC;&#x2122;dur. Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn salât ve selâmÄą, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn kulu, elçisi ve yaratÄąlmÄąĹ&#x;-larÄąn en hayÄąrlÄąsÄą, Peygamberimiz Abdullah oÄ&#x;lu
1
MĂźâ&#x20AC;&#x2122;min (Ä&#x17E;âfir) SĂťresi: 51-52
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
72
Muhammed’e, âilesine, ashâbına ve O’nun yoluna uyanların üzerine olsun. Allah’ın selâmı, rahmeti ve bereketleri üzerinize olsun.
MÜSLÜMANI İSLÂM’DAN ÇIKARAN HALLER Müslüman Kardeş! Bilmelisin ki Allah Teâlâ bütün kullarına İslâm’a girmelerini, ona sımsıkı sarılmalarını,İslâm’a aykırı olan şeylerden sakınmalarını farz kılmış ve bu esaslara dâvet etmesi için peygamberi Muhammed-salllallahu aleyhi ve sellem-’i de göndermiştir. Allah-azze ve celle- elçisi Muhammed-salllallahu aleyhi ve sellem’e uyanın hidâyet üzere olacağını, ondan yüz çevirenin ise dalâlette olacağını haber vermiş ve birçok âyette, dînden dönmeye sebep olan şeyler-den, her türlü küfür ve şirkten sakındırmıştır. İslâm âlimleri-Allah onlara rahmet etsin- “Mürtedin (dînden
dönenin) hükmü” bölümünde müslümanı dîninden
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
73
çĹkaran, canÄąnÄąn ve malÄąnÄąn helâl kÄąlanmasÄąna sebep olan birçok Ĺ&#x;eyi zikretmiĹ&#x;lerdir. MĂźslĂźmanÄą dĂŽnden çĹkaran Ĺ&#x;eylerin en tehlikelisi ve en çok vukĂť bulanÄą on tanedir.1 Bunlardan
sakÄąnman
ve
baĹ&#x;kalarÄąnÄą
da
sakÄąndÄąrabilmen için, sana bunlarÄą Ăśzetle saydÄąktan sonra kÄąsaca izâh edeceÄ&#x;iz.
MĂźslĂźmanÄą dĂŽnden çĹkaran 10 husus Ĺ&#x;unlardÄąr: Birincisi: Ä°bâdette bir Ĺ&#x;eyi Allah Teâlââ&#x20AC;&#x2122;ya ortak koĹ&#x;maktÄąr. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
(1 $]
{j L! " & ? & n  # J ! Â&#x2018; L! = J ! h B &' B D } [Â&#x160;`: .!*' j kU&'
â&#x20AC;&#x153;Hiç Ĺ&#x;Ăźphesiz ki Allah, kendisine ortak koĹ&#x;ulmasÄąnÄą (ve inkârÄą) asla baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lamaz.Bunun dÄąĹ&#x;Äąndakileri dilediÄ&#x;ine baÄ&#x;ÄąĹ&#x;lar.â&#x20AC;?2 BaĹ&#x;ka bir âyette ise Ĺ&#x;Ăśyle buyurmaktadÄąr: 1
MĂźslĂźmanÄą dĂŽnden çĹkaran bu on hususu Muhammed b. SĂźleyman et-TemĂŽmĂŽ ve diÄ&#x;er bazÄą âlimler yazdÄąklarÄą kitaplarda zikretmiĹ&#x;lerdir.-Allah onlara rahmet etsin-. 2 Nisâ SĂťresi:48
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
74
7 # 1 75U&' Â&#x2030; ' Â&#x20AC; # . 5Uw & ' 9 B &' W 5 B & Â&#x2018; L ! " # 5ED } [[_: .!*' "# ( / 0' (1 $]
{1m Â&#x2026;E = " # S & BÂŁ &
â&#x20AC;&#x153;Hiç Ĺ&#x;Ăźphesiz ki kim Allahâ&#x20AC;&#x2DC;a ortak koĹ&#x;arsa, Allah ona cenneti haram kÄąlmÄąĹ&#x;tÄąr.Onun barÄąnacaÄ&#x;Äą yer, cehennemdir.Zâlimler için (onlarÄą cehennemden kurtaracak) yardÄąmcÄąlar da yoktur.â&#x20AC;?1 Ă&#x2013;lĂźlere yalvarÄąp onlardan medet ummak, onlara adak adamak ve kurban kesmek de Ĺ&#x;irk çeĹ&#x;itlerindendir.
Ä°kincisi: Her kim, kendisi ile Allah arasÄąna aracÄąlar koyar, onlara yalvarÄąr, onlardan Ĺ&#x;efaat diler veya onlara tevekkĂźl ederse, icmâ ile kâfir olur.
Ă&#x153;çßncĂźsĂź: Her kim, mĂźĹ&#x;rikleri kâfir saymaz, onlarÄąn kâfir olduklarÄąndan Ĺ&#x;Ăźphe eder veya onlarÄąn izledikleri yolun da doÄ&#x;ru olduÄ&#x;unu sĂśylerse, kâfir olur.
DĂśrdĂźncĂźsĂź: TâÄ&#x;utlarÄąn hĂźkmĂźnĂź, Peygamber-salllallahu aleyhi ve sellemâ&#x20AC;&#x2122;in hĂźkmĂźne tercih edenler gibi, her kim baĹ&#x;kasÄą-nÄąn yolunun Peygamber-salllallahu aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in yolundan daha
1
Mâide SÝresi: 72
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
iyi
olduğuna
veya
başkasının
75
hükmünün
O’nun
hükmünden daha iyi olduğuna inanırsa, kâfir olur.
Aşağıda saydıklarımız da dördüncü kısma girer : 1. İnsanların çıkardıkları kanun ve nizamların İslâm şeriatından daha üstün olduğuna, 2. İslâm nizâmının bu çağda uygulanmasının doğru olamayacağına, 3. İslâm dîninin müslümanların geri kalmasına neden olduğuna, 4. İslâm dîninin kişinin kendisi ile Rabbi arasın-daki ilişkiye
has
olup,
hayatın
diğer
bölümlerini
kapsamayacağına inanan kimse kâfir olur. 5. kesmenin
Allah’ın veya
hükmünü zinâ
eden
uygulayıp evli
hırsızın
insanı
elini
taşlayarak
öldürmenin bu çağa uygun olmadığını söylemek. 6. Şer’î muâmelelerle cezâî meselelerde veya başka konularda Allah’ın indirdiği hükümlerden başka hükümleri uygulamanın câiz olduğuna inanmak. Başka hükümlerin şeriat hükmünden daha üstün olduğuna inanmasa bile uygulayan kimse de kâfirdir.Çünkü o, bu sûretle Allah’ın icmâ ile haram kıldığını helâl kılmış olur.Zinâ, içki, fâiz ve Allah’ın şeriatından başkasıyla
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
76
hĂźkmetmek gibi, dinen haram olduÄ&#x;u delillerle bilinen hĂźkĂźmleri helâl sayan kimse de mĂźslĂźmanlarÄąn oybirliÄ&#x;i ile kâfir olur.
BeĹ&#x;incisi: Her kim, RasĂťlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
getirmiĹ&#x;
olduÄ&#x;u bir Ĺ&#x;eyi buÄ&#x;zederse, o ameli yapmÄąĹ&#x; olsa bile kâfir olur. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
:.7!*' Â&#x; (1 $]
{N a & = Â&#x20AC; B &' ^ G E = # ' ; N a 5EÂ&#x20AC; ? & n} [Â&#x2014;
â&#x20AC;&#x153;BĂśyledir.Ă&#x2021;ĂźnkĂź onlar, Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn (Muhammedâ&#x20AC;&#x2122;e) indirdiÄ&#x;inden (Kurâ&#x20AC;&#x2122;anâ&#x20AC;&#x2122;dan) hoĹ&#x;lanmamÄąĹ&#x;lar, bu sebeple Allah da onlarÄąn yaptÄąklarÄąnÄą boĹ&#x;a çĹkarmÄąĹ&#x;tÄąr.â&#x20AC;?1 AltÄąncÄąsÄą: Her kim, RasĂťlullah-salllallahu
aleyhi ve sellem-
dĂŽninden
herhangi bir Ĺ&#x;eyle, dĂŽnin sevap ve cezâsÄą ile alay ederse, kâfir olur. Nitekim buyurmaktadÄąr:
1
Muhammed SĂťresi: 9
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
77
N Q ; @ ' 1A F f Q h * Â&#x153;G a F k Q N F U ; & $1 Q !Y B & = M @ } [HH{H3: SF!*' "# . F&' (1 $]
{N E D f
â&#x20AC;&#x153;(Ey Muhammed! Onlara) de ki: Siz, Allah ile, Oâ&#x20AC;&#x2122;nun âyetleri ile ve Oâ&#x20AC;&#x2122;nun elçisi ile mi alay ediyordunuz? Hiç ĂśzĂźr dilemeyin. (Ă&#x2013;zĂźr dilemeniz faydasÄązdÄąr).Ă&#x2021;ĂźnkĂź siz, alay ettiÄ&#x;iniz bu sĂśzĂźnĂźzle ĂŽmân ettikten sonra kâfir oldunuz.â&#x20AC;?1 Yedincisi: BĂźyĂź yapmak.KocasÄąnÄą seven kadÄąnÄą bĂźyĂź yolu ile kocasÄąndan nefret ettirmek sĂťretiyle arasÄąnÄą açma-ya çalÄąĹ&#x;mak veya birtakÄąm Ĺ&#x;eytânĂŽ yollarla insana sevmediÄ&#x;i ve istemediÄ&#x;i bir Ĺ&#x;eyi sever ve ister hale getirmek de bĂźyĂź
çeĹ&#x;itlerindendir.Her
kim,
bunu
yapar
veya
yapĹlmasĹna râzĹ olursa, kâfir olur. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
(1 7$] { 7
Q d .Â? U F " 8 E 5ED h ! C5F Â&#x192; = " # Â&#x201A; f ! # } [Zv_: .!*' "# ( &'
â&#x20AC;&#x153;O iki melek, (insanlara) nasihat ederek sihri ĂśÄ&#x;renmemeyi ĂŽkâz eder ve; ÂŤSihri ĂśÄ&#x;renerek Ĺ&#x;eytanlara itaat edip 1
Tevbe SĂťresi:65-66
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
kâfir
olmaÂť
demedikçe
de
hiç
78
kimseye
sihri
ĂśÄ&#x;retmezlerdi.â&#x20AC;?1 Sekizincisi: MĂźslĂźmanlara karĹ&#x;Äą mĂźĹ&#x;riklerle kâfirleri destekle-yip onlara arka çĹkmak ve yardÄąm etmek. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
{S & 7BÂŁ&' W 7 & ' c a ! h B &' B D N a U # 5EÂ&#x2022; N UT# N aB& F ! " # } [3Z: .!*' "# ( / 0' (1 $] â&#x20AC;&#x153;Sizden her kim, onlarÄą (yahĂťdĂŽ ve hÄąristiyanlarÄą) dost edinirse, o da onlardandÄąr. Ĺ&#x17E;Ăźphesiz ki Allah, (kâfirleri dost edinen) zâlimleri (kâfirleri) asla doÄ&#x;ru yola iletmez.â&#x20AC;?2 Dokuzuncusu: Her kim, bazÄą insanlarÄąn Muhammed-salllallahu aleyhi sellem-â&#x20AC;&#x2122;in
ve
Ĺ&#x;eriatÄąnÄąn dÄąĹ&#x;Äąna çĹkabileceklerine (Oâ&#x20AC;&#x2122;nun dĂŽninden
baĹ&#x;ka bir dĂŽne tâbi olabileceklerine) inanÄąrsa, kâfir olur.
" 7 # ( 7 )*' + U # M ! " eU!  W d $ ' 9 Â&#x201E; ¤ F ! " # } [`3: .!*' ' ^Y (1 $] 1 2
Bakara SÝresi:102 Mâide SÝresi:51
{" ! $ %& '
DoÄ&#x;ru Ä°nanç ve Bu Ä°nanca AykÄąrÄą Olan Ĺ&#x17E;eyler
79
â&#x20AC;&#x153;Her kim, Ä°slâmâ&#x20AC;&#x2122;dan baĹ&#x;ka bir dĂŽn ararsa, bilsin ki o dĂŽn kendisinden aslâ kabul edilmeyecektir.Ă&#x201A;hirette de o kimse, hĂźsrâna uÄ&#x;rayanlardan olacaktÄąr.â&#x20AC;?1 Onuncusu: Allahâ&#x20AC;&#x2122;Äąn dĂŽninden yĂźz çevirmek, Ä°slâmÄąn doÄ&#x;ru olarak bilinen hĂźkĂźmlerini (kibrilenerek) ĂśÄ&#x;renmemek ve (bildiÄ&#x;i halde) o hĂźkĂźmleri yaĹ&#x;amamak. Nitekim
Allah
Teâlâ
bu
konuda
Ĺ&#x;Ăśyle
buyurmaktadÄąr:
S # 7 w & ' " # 5ED aU o = 5NÂ&#x2020; T 1 z !Â&#x2DC; Â&#x201A;;n "5 # N ÂĽ = " # } [__: .!*' ( wk&' (1 $]
{ F U #
â&#x20AC;&#x153;Kendisine Rabbinin âyetleri hatÄąrlatÄąldÄąÄ&#x;Äą halde, (onlardan yĂźz çevirip ĂśÄ&#x;Ăźt almayarak) kibirlenen kimseden daha zâlim kim olabilir?Muhakkak ki biz, (âyetlerimizden yĂźz çevirip onlardan faydalanmayan) gĂźnahkârlardan intikam alacaÄ&#x;Äąz.â&#x20AC;?2 Ä°nsanÄą dĂŽnden çĹkaran bu Ĺ&#x;eyleri, Ĺ&#x;aka veya ciddĂŽ olarak veyahut da korkudan dolayÄą yapan arasÄąnda hiçbir fark
yoktur.
Ancak
zorlandÄąÄ&#x;Äą
için
yapan
bundan
mßstesnâdĹr.BunlarĹn hepsi en bßyßk tehlike ve en çok 1 2
Ă&#x201A;l-i Ä°mrân SĂťresi:85 Secde SĂťresi: 22
Doğru İnanç ve Bu İnanca Aykırı Olan Şeyler
80
vukû bulanları olup müslümanın bunlardan sakınması ve bunlara düşmekten korkması gerekir. Allah’ın
gazabını
ve
acıklı
azabını
gerektiren
şeylerden Allah’a sığınırız.Allah Teâlâ, yaratılmışların en hayırlısı
Muhammed-salllallahu
aleyhi
ve
ashâbına salât ve selâm eylesin.
sellem-’e,âline
ve