SNEON en SNEIN
LEEUWARDER COURANT
zaterdag 21 juli 2007
2
BEELD De drie meisjes komen er nu nog boven uit, maar over een paar weken is de maı¨s zo hoog dat de doolhof in Slappeterp een echte doolhof is.
Foto LC/Wietze Landman
TALMA TIKT
Vierdaagse
Aanjager van innovatie
oor de tweede keer moest ik met The Negroes spelen op de Valkhof Affaire, het grote muziekfestival dat V elk jaar georganiseerd wordt rondom de Nijmeegse
Of het nu vliegende ganzen, lopers, fietsers of kerkbezoekers zijn: dankzij de innovaties van de Internet Academie van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden kunnen ze worden gevolgd en vastgelegd. ,,Voor alles wat we doen geldt dat de ideeen bedrijfstoepasbaar zijn’’, zegt directeur Max Vijftigschild. Een voorbeeld van zo’n idee: laat je auto zelf een afspraak maken voor een servicebeurt bij de garage. De proefopstelling van E-Tsjerke: de kerkdeur die op afstand te bedienen is.
n een kantoor aan het Fonteinland in Leeuwarden zetelt de vier man tellende Academie. Naast deze vaste bezetting werken docenten, studenten en stagiairs mee aan de projecten. In de ruimte van de hogeschool bruist het van slimme technologische ideeën. De academie (onderdeel van het instituut Economie en Management van de NHL) is in 2004 opgericht om vraag en aanbod op het gebied van internet in al zijn facetten te onderzoeken.
I
De instelling bestudeert hoe door gebruik te maken van web- en mobiele oplossingen een bijdrage geleverd kan worden aan de kwaliteit van leven en werken, het dichterbij elkaar brengen van overheid en burger, het handhaven van het zorgniveau in met name de plattelandsgebieden en het beter ontsluiten van de recreatieve en toeristische waarden in Friesland. Aan het begin van deze zomer werd het werk van de academie zichtbaar tijdens twee grote sportieve evenementen: de Elfstedenfietstocht en de Marathon van Leeuwarden. Tijdens de evenementen kregen respectievelijk een fietser en een loper een apparaatje mee waarmee hun positie op het parcours nauwkeurig werd vastgelegd. Alle punten, die het apparaat verzond, kwamen terecht op een website. Daar konden belangstellenden de voortgang volgen met behulp van Google Earth. ,,Het apparaatje dat de fietser droeg, verzond om de 15 seconden een signaal,
1666 in totaal’’, vertellen projectmanagers Frederik Jan van der Meulen en Ronald Klooster. GOOSETRACK De techniek van tracking en tracing, gecombineerd met sms zet de Intenet Academie in bij een project dat in samenwerking met onder anderen Vogelbescherming, SOVON vogelonderzoek en provincie Fryslân tot stand kwam. Bij Goosetrack kan iedereen nummers op de band rond de hals of de poot van een gans sms’en. Daardoor krijgen de onderzoekers een beeld van de broedplaatsen van ganzen, hoeveel jongen ze grootbrengen, welke trekroute ze nemen en waar ze onderweg pauzeren. De vogelliefhebber die codes van ganzen naar Goosetrack.nl heeft verstuurd, krijgt een bericht terug met gegevens over de waargenomen gans en kan op de website ‘zijn’ gans blijven volgen. Ook dat is een vorm van het bedrijfsmatig toepassen van innovatie, zegt Vijftigschild. ,,In dit geval gaat het om het exploitabel maken van natuurlijke waarden, zodat ze niet verloren gaan.’’ De academie ontwikkelt nog verder. Zo kunnen toeristen routes afleggen met een gps–apparaat dat navigatieaanwijzingen geeft, terwijl op het scherm voortdurend informatie over bezienswaardigheden onderweg verschijnen in de vorm van tekst, foto’s en filmpjes.
De route die de Elfstedenfietser aflegde, live gevolgd met behulp van GPS. Illustraties Internet Academie
Deze techniek wordt onder meer toegepast op de sloepen van de Ottervloot in Nationaal Park De Weerribben en in de loop van dit jaar ook tijdens studentenzeilweken op driemastklipper De Grote Beer van Wadventures. In het laatste geval verzamelen de studenten ook zelf gegevens in de vorm van tekst en foto’s die ze online publiceren. E-TSJERKE Met E-Tsjerke haalde de NHL de vierde plek tijdens de Nederlandse finale van de ImagineCup, een wereldwijde programmeerwedstrijd onder technologiestudenten georganiseerd door Microsoft. Geı¨nteresseerden, die in Friesland een van de driehonderd historische kerkgebouwen willen bezoeken, treffen vaak een gesloten deur. Het is ondoenlijk om in al die gebouwen vrijwilligers beschikbaar te hebben die de deur openen en eventueel de bezoekers informeren. Door slimme toepassing van technologie maakt E-Tsjerke het mogelijk de kerken voor bezichtiging open te stellen. Hoe werkt het? Bij de ingang treft de bezoeker een code die hij kan sms’en naar een aangegeven nummer. Vervolgens krijgt de bezoeker na een contoleproces een pincode terug waarmee hij de deur kan openen. Het virtual church control centre regelt het proces van openen, beveiligen en het innen van de toegangsprijs.
Terwijl de bezoeker een sms krijgt, gaat er ook een bericht naar de beheerder of vrijwilligers. Zij kunnen desgewenst naar de kerk gaan om de toeristen van informatie te voorzien. Het is zelfs mogelijk om met een webcam een foto van de bezoeker te maken op het moment dat de deur open gaat. Zo is altijd te achterhalen wie op welk moment in het gebouw was. Op dit moment zijn er nog testen gaande, maar binnenkort komt er een proefopstelling in een aantal kerken. GARAGE Een volgend project is bijvoorbeeld een auto die zelf een e-mail verstuurt op het moment dat het tijd is voor een beurt. Er komen automatisch gegenereerd een aantal tijdstippen voor een mogelijke afspraak in de mailbox van de bezitter. Hij maakt een keuze en krijgt natuurlijk via een sms’je een herinnering wanneer hij naar de garage moet. En zo bruist het door op de Internet Academie. Naast al deze innovaties, deelt de academie zijn kennis ook door workshops en lezingen te geven. De instelling werkt samen met TNO-ICT Delft, de Technische Universiteit Delft en het Cartesius Instituut, een kennisinstituut voor duurzame innovaties van de Nederlandse technische universiteiten. LINDA ZEGGELAAR
Vierdaagse. Was het bij ons vertrek zondagmiddag uit Friesland fris en regende het pijpenstelen, in Nijmegen deed de benauwde hitte ons meteen naar adem happen bij het uitstappen van de bus. Tijdens het optreden gutste het zweet ons dan ook van de hoofden. Na één nummer was mijn overhemd al drijfnat. Vlak voor het eind van het voorlaatste nummer wankelde Jan Pier naar de zijkant van het podium. Mijn paars aangelopen drummer maakte met zijn rechterhand het drinkgebaar en zeeg toen met zijn grote berenlichaam langzaam ineen op de vloer. De stagemanager kwam meteen het podium opgerend met een handdoek en een treetje waterflesjes. Janke, Nyk en ik keken bezorgd toe. ‘Even een kleine pauze mensen’, zei ik tegen het veelkoppige publiek. ‘Onze drummer is enigszins oververhit geraakt en we willen natuurlijk liever niet de eerste Vierdaagse-dode van dit jaar op ons conto schrijven. ’Gelukkig was Jan Pier al weer snel ter been en konden we op een fatsoenlijke manier ons optreden afmaken. Zeven jaar geleden was ik zelf bijna een Vierdaagseslachtoffer. Omdat Jan Pier en Janke de kersverse ouders waren geworden van een tweede dochter, was ik alleen met Nyk naar Nijmegen getogen voor een optreden op de Valkhof Affaire. Doodvermoeid reden we ’s nachts terug naar Groningen. Chauffeur Nyk werkte in die tijd nog bij de Zweedse meubelgigant en moest er elke dag om vijf uur ’s ochtends uit. Dit vroege tijdstip was niet echt een gelukkige combinatie met nachtelijke optredens. Langzaam dommelden we in, totdat Nyk opeens wakker schrok, het stuur met een ruk naar rechts draaide, en luid vloekend constateerde dat we al een tijd lang op de linkerrijbaan voor tegemoetkomend verkeer gereden hadden. Na zondag koelde het in Nijmegen flink af en hoefden de wandelaars zich geen zorgen te maken over de moordende hitte. Hoe krijgen deze mensen het trouwens sowieso in de kop om vrijwillig een week van hun zomervakantie op te offeren voor wandeltochten van veertig of vijftig kilometer? Ik zelf hou alleen van lange wandelingen wanneer ze door mensen worden gemaakt die ik even niet hoef te zien. Verder ben ik niet zo’n fervente strekker van de benen. Ik ren graag achter een bal of mijn dochtertje aan, maar even een beste tippel maken is niet aan mij besteed. Als heit vroeger op zondagmiddag zei: ‘Kom op jonges, wy gean eefkes te kuierjen’, bleef ik liever thuis om even te luieren. Die avondvierdaagsen op de lagere school vond ik ook geen klap aan. De ene na de andere blaar onder je voeten. En dan in groepsverband van die mallotige marsliedjes zingen over een potje met vet dat op de tafel wordt gezet en dat we nog niet, nog lange niet, naar huis toe gaan. Veel liever slenter ik op sandalen die net een maat te groot zijn, zodat je voortdurend lijkt te struikelen. Erg grappig. Een slentervierdaagse zou geen gek idee zijn. Elke dag maximaal twee kilometer slenteren en slenterliedjes zingen over dat ik hele grote bloemkolen heb en Adam die Eva, holadijee holadijoo, met de suukerbiet’n veur de kont slaat. Of een slofvierdaagse op het strand. Lekker elke dag een kilometer sloffen op slippers en dan strandliedjes zingen over de in Scheveningen woonachtige mosselman en over brandend zand en een verloren land en een leven vol gevaar. En hierna een heerlijk frisse duik in de zee. meindert@meinderttalma.nl