OPLOSSINGEN Elektriciteit verkwisten en besparen 1 Halfvijf. Ik kom thuis van een lange schooldag. Ik eet een yoghurtje en een appel en ga dan op mijn slaapkamer mijn huiswerk maken. Het is winter, dus is het op dit uur al behoorlijk donker. Daarom knip ik de bureaulamp aan. Om halfzes roept papa dat het eten klaar is. Ik loop naar beneden. De lamp laat ik branden. Over een halfuurtje zit ik hier toch opnieuw.
Verkwistend: de lamp laten branden Schakel lichten altijd uit als je een kamer verlaat. Dat geldt ook voor tl-lampen. Vroeger verbruikten die heel wat elektriciteit bij het in- en uitschakelen. Maar bij de nieuwste tl-lampen is dat niet meer het geval. 2 Als ik beneden kom, staat de soep al klaar. Als die op is, is papa nog volop aan het koken. Ik wil weten wat op het menu staat en loop naar de keuken. “Je zult nog even moeten wachten, want het water voor de rijst kookt nog niet”, zegt papa. “Bij een elektrisch fornuis duurt het toch altijd zo lang voor de plaat opwarmt.” – “Waarom zet je geen deksel op de pot? Dan kookt het water veel sneller”, raad ik papa aan.
Besparend: een deksel op de pot zetten Je bereikt veel sneller het kookpunt als je een deksel op de kookpot plaatst. Dat advies geldt voor alle types fornuizen, dus ook als je kookt op gas, met inductieplaten of vitrokeramisch. 3 Na het eten ga ik nog even naar boven om te studeren. Ik haal mijn gsm uit mijn boekentas en merk dat de batterij bijna leeg is. Ik steek de lader in het stopcontact en sluit mijn gsm aan. Als mijn huiswerk erop zit, ga ik weer naar beneden.
Besparend: de lader alleen in het stopcontact steken als je je gsm oplaadt Een lader die in het stopcontact steekt, verbruikt elektriciteit, ook al is geen gsm aangesloten. Het bewijs: voel eens aan de lader. Je zult merken dat hij warm is.
4 Eerst speel ik een computerspelletje. Als ik twee keer op rij verloren heb, stop ik daar maar mee. Zonder de computer uit te schakelen, ga ik voor tv zitten. Over een halfuurtje begint mijn lievelingsprogramma. Ik zet de tv nu al aan en lees ondertussen nog enkele bladzijden in het nieuwste boek van Marc De Bel.
Verkwistend: de computer niet uitschakelen Als je de computer voor langere tijd niet gebruikt, schakel je hem volledig uit. Als je van plan bent hem straks weer te gebruiken, kies je de sluimerstand: je schakelt het toestel niet helemaal uit, maar zorgt er wel voor dat het nauwelijks energie verbruikt. Verkwistend: de tv aanzetten zonder te kijken Een tv verbruikt vrij veel stroom, zeker bepaalde types (zoals lcd). Schakel de tv daarom alleen in als je echt kijkt. 5 Het tv-programma is afgelopen. Met de afstandsbediening schakel ik het toestel uit – alleen het rode lampje brandt nu nog – en ik ga weer achter de computer zitten. Brr, het is frisjes hier in het computerhoekje. Daarom heeft papa er een elektrisch verwarmingstoestel gezet. Ik schakel het aan – de hoogste stand, dan hoef ik geen kou te lijden.
Verkwistend: tv uitschakelen met de afstandsbediening Een tv die je uitschakelt met de afstandsbediening, gaat in stand-by. De tv verbruikt dan nog altijd wat stroom. Heel veel toestellen hebben zo’n stand-by-knop. Je herkent stand-by aan het rode lampje dat nog blijft branden. Eén toestel dat in stand-by staat, verbruikt niet zo heel veel (overbodige) stroom. Maar als je veel van zulke toestellen hebt, verkwist je wel heel veel elektriciteit. Schakel dus zo veel mogelijk toestellen volledig uit. Je tv schakel je volledig uit met de aan-uitknop. Andere toestellen die in stand-by kunnen gaan, zijn bijvoorbeeld je muziekinstallatie en de printer. Verkwistend: elektrisch verwarmingstoestel inschakelen Als je het koud hebt, trek je gewoon een extra trui aan. Een elektrisch verwarmingstoestel verbruikt bovendien heel veel energie. Als je het toestel écht wilt gebruiken, kies je voor een zo laag mogelijke stand.
6 “Bedtijd”, hoor ik mama zeggen. De verwarming schakel ik uit – ik heb het er trouwens erg warm van gekregen. Ik slenter naar boven. In de badkamer poets ik mij tanden. Zou de batterij van mijn tandenborstel morgenochtend nog werken? Ik neem het zekere voor het onzekere en laad de tandenborstel op.
Besparend: verwarmingstoestel uitschakelen Elk toestel dat je niet gebruikt, schakel je uit. Dat is niet alleen zuinig, het is ook veiliger om toestellen niet onbeheerd ingeschakeld te laten. Verkwistend: de tandenborstel opladen Laad een toestel met batterijen beter pas op als de batterij helemaal leeg is. Dat is beter voor de batterij. Bovendien verbruik je geen onnodige energie. 7 In mijn slaapkamer is het donker. Raar, ik had mijn bureaulamp toch niet uitgeschakeld. Je moet weten dat ik het echt haat om in een donkere kamer binnen te komen. Ik duw op het aan-uitknopje. Ja, daar heb je het al: de lamp is stuk. -“Mama, de lamp van mijn bureaulamp is stuk. Waar vind ik een nieuwe?” -“Hier heb je een nieuwe. Een spaarlamp is het ditmaal.” Een spaarlamp vind ik geweldig. Dan kan ik mijn bureaulamp nog langer laten branden zonder dat ik de lamp hoef te vervangen.
Verkwistend: lamp de hele tijd laten branden Goed mogelijk dat je een donkere kamer maar niks vindt. Maar een lamp voortdurend laten branden is echt niet goed voor het milieu. Besparend: spaarlamp gebruiken Spaarlampen zijn duurder dan een gloeilamp, maar ze gaan veel langer mee. Binnenkort verdwijnen gloeilampen uit onze winkels. Dan zullen we met z’n allen veel minder elektriciteit verbruiken voor onze verlichting. 8 Voor ik ga slapen, check ik nog even mijn gsm. Ik zie dat de batterij volledig is opgeladen en koppel mijn gsm daarom los van de lader. Daarna leg ik de gsm naast me op het nachtkastje. Misschien krijg ik vanavond of morgenvroeg wel een berichtje.
Verkwistend: gsm-lader in het stopcontact laten zitten Laders die niets hoeven op te laden, haal je uit het stopcontact. Dat geldt ook voor de lader van je tandenborstel. Verkwistend: gsm ’s nachts laten aan staan Een gsm verbruikt energie ook als je hem niet gebruikt. En dan moet je de batterij weer opladen, waardoor je opnieuw elektriciteit verbruikt. Schakel je gsm dus uit als je hem toch niet gebruikt.
9 Een nieuwe dag. Geen school vandaag, want het is zaterdag! Ik mag met mama en papa mee naar de winkel. We moeten een nieuwe koelkast kopen. In de winkel geeft de verkoper geduldig uitleg bij alle verschillende modellen. Mama en papa zijn het al snel met elkaar eens: ze willen de zuinigste.
Besparend: de zuinigste koelkast kopen Als je een nieuw huishoudtoestel koopt, moet je altijd rekening houding met het verbruik. Hoe zuiniger, hoe beter. De verkoper kan altijd informatie geven over het verbruik. Toestellen hebben ook een label dat meer vertelt over het gebruik. G is het minst zuinige, A – A+ en A++ zijn het zuinigst. 10 Dan rijden we naar de supermarkt voor de wekelijkse inkopen. Thuisgekomen geeft papa mij de opdracht alle diepvriesproducten in de diepvrieskast te steken. “Maakt niet uit waar – waar er nog plaats is”, zegt hij. Plek zat, merk ik. Twee lades zijn nog helemaal leeg. Ik steek ze helemaal vol.
Verkwistend: een diepvrieskast niet helemaal gebruiken Een diepvrieskast die niet volledig vol zit, gebruikt – raar maar waar – meer elektriciteit dan een volle. Zorg dus voor een volle diepvrieskast. Tip: vul lege lades met piepschuim. Dan moet er minder lucht (onnodig) worden koud gehouden. 11 Als ik even later in de woonkamer kom, zie ik dat papa de stekker van tv en dvd in een gloednieuwe contactdoos steekt. Hij roept me bij zich. “Kijk eens, dit is een contactdoos met een aan-uitknop. Om de tv aan te zetten klik je op de knop. Dan gaat hij branden. Pas dan kun je de tv inschakelen. Als je gedaan hebt met tv kijken, gebruik je eerst de afstandsbediening en dan klik je de knop uit. Ook de schemerlamp sluit ik aan op de contactdoos. Dan schakel je met één druk op de knop dvd, tv en schemerlamp uit.”
Besparend: een contactdoos met aan-uitknop Een contactdoos met aan-uitknop is handig omdat je zo met één klik verschillende toestellen tegelijk uitschakelt. Geen gevaar dus dat nog een of meer toestellen blijven aan staan. Ik vind het allemaal prima en installeer me onmiddellijk voor tv. Want zo dadelijk begint IceAge 3. Cool!