TurboStart (Najaar 2012) by Link Inc

EEN PASSIE VOOR ALLES WAT OP WIELEN RIJDT? DAN IS DIT JOUW MAGAZINE!

TURBO START

Najaar

2012

Eerste job verslag vanop de werkvloer

TECHNIEK TANKEN elektrische en hybride voertuigen

Vernieuwde opleiding ‘Polyvalent mecanicien’ bij SYNTRA

RAW STRIKER Laatstejaars bouwen replica Lotus 7

TURBO START

TurboStart: jouw gids naar een toekomst op wielen! Gefascineerd door alles wat op wielen rijdt? De autosec-

TurboStart is er voor alle jongeren in het auto-onderwijs.

tor helpt je graag een handje om je passie waar te maken.

Of je nu deeltijds onderwijs volgt, technisch of beroeps-

Daarom krijg jij het gratis magazine TurboStart. Propvol

onderwijs: dit magazine toont jou welke boeiende toe-

reportages over cracks in het autovak, boeiende jobs en

komstmogelijkheden de autosector biedt. Je krijgt

opleidingsmogelijkheden in de autosector, en knappe

TurboStart via je leerkracht. (Alle leerkrachten in het

artikels over autotechniek.

auto-onderwijs konden bij het begin van het schooljaar gratis exemplaren van TurboStart bestellen voor al hun leerlingen).

Inhoud: 04-07

08-11

GIPS4VIPS

Gouden Autosleutelhanger

Opleiding in de kijker Techniek tanken

Twee duo’s (Kevin en Lorenzo, Klaus en Joppe) Thibaut, beste leerling maken een andere diesel- autotechniek 2012, geeft motor op plantaardige tekst en uitleg olie

Voorstelling van de vernieuwde opleiding ‘Polyvalent mecanicien voor personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen’ bij SYNTRA

13-16

Elektrische en hybride voertuigen: trainer Tom spijkert onze kennis bij

Najaar 2012

Colofon TurboStart is een uitgave van EDUCAM.

EDUCAM J. Bordetlaan 164 1140 BRUSSEL tel. 02 778 63 30 fax 02 779 11 32 info@turbostart.be Verantwoordelijke uitgever: Luc De Moor, EDUCAM Concept en realisatie: Link Inc (www.linkinc.be) Redactie: Link Inc Lay-out: Anderz (info@anderz.be) Fotografie: Yel Ratajczak (yelphoto.be), Sven Van Baarle (bassophoto.be) Illustraties: Anne Manteleers Info en reacties: info@turbostart.be

17-19

20-21

22-24

25-27

Pas begonnen

Bedrijf in de kijker

Raw Striker

Geoffrey en Bram blaken van motivatie in hun eerste werkervaring

Op reportage bij Valorauto, waar autoâ&#x20AC;&#x2122;s vakkundig worden gerecycleerd

Van Hool, een naam als een klok

Een replica van een Lotus 7 TurboStart springt mee op bouwen? Jonathan en Bruno gaan de uitdaging aan de bus

TURBO START

PPO, dat loopt gesmeerd! GIPS4VIPS

egin van het schooljaar: brainstormen over het eindwerk. Kevin, Lorenzo, Klaus en Joppe kwamen op de proppen met een diesel-

motor op plantaardige olie. Met hun project namen ze deel aan GIPS4VIPS, een wedstrijd van het RTC Antwerpen waarin de beste geïntegreerde proef van de zesde- en zevendejaars uit het TSO en BSO wordt beloond. TurboStart dook in het voorjaar mee de garage in op tussentijds jurybezoek.

Klaus

Twee turboteams

Waarom?

Wie?

‘We wilden graag eens een motor in elkaar steken die op een totaal andere soort brandstof draait.’ De keuze voor puur plantaardige olie is niet alledaags, maar de leerlingen gingen de uitdaging graag aan.

Kevin en Lorenzo + Klaus en Joppe van het zesde jaar Auto van het SO Zenit Turnhout.

Wat? Een alternatieve dieselmotor op plantaardige olie (PPO). Kevin en Lorenzo verbouwden de motor van een Opel Vectra, Klaus en Joppe kozen voor een grote DAF-motor uit een vrachtwagen. De twee teams probeerden ook een ander verwarmingssysteem uit.

Het allereerste jurybezoek Bij het binnenkomen viel de enorme motor meteen op. Ernaast een kleiner exemplaar. Je zag de jury denken: ‘Hoe gaan we die voor de finale moeten transporteren?’

Kevin liet zich niet uit het lood slaan en nam meteen het woord. Hij weet duidelijk van aanpakken. ‘We wilden een goedkoper alternatief voor de benzinemotor. Fossiele brandstoffen zijn uitputbaar en worden alsmaar duurder. We stelden onszelf ook de vraag: wat als er morgen oorlog uitbreekt en alle brandstof in beslag wordt genomen, waarmee kunnen we onze motoren dan doen draaien? De keuze voor een dieselmotor op puur plantaardige olie (PPO) was snel gemaakt. We wilden een omgebouwde motor maken op bio-

Najaar 2012

brandstof die iedereen in principe zelf in zijn eigen garage zou kunnen bouwen.’

Light my fire De jury wilde weten waarom de jongens precies voor een dieselmotor

Joppe

Zolang de olie niet op temperatuur is, moet je diesel gebruiken. Daarna schakel je over op PPO. Elke motor heeft dus zowel een diesel- als een PPO-tank. Nadeel: als je de motor wil stilleggen, moet je eerst overschakelen naar diesel, anders koelt de PPO af en stolt ze.

warmen. Ze werken met het principe van een warmtewisselaar: de warmte van de koelvloeistof wordt afgegeven aan de tank. Via een spiraal in de PPO warmt de olie op en kan de motor op PPO beginnen te draaien. De leerlingen willen hun motor nog een kleurcode geven: rode verf

Hoe warm je de PPO dan op? Dat kan op verschillende manieren. Klaus en Joppe gebruikten de weerstand uit een oude wasmachine. Die weerstand heeft een vermogen van 1950 Watt, waardoor de motor zo’n 40 minuten tijd nodig heeft om op te warmen. ‘We willen daarom ook nog een generator bouwen om voldoende stroom op te wekken.’

voor het dieselgedeelte, groene verf voor het milieuvriendelijke PPOsysteem.

Kevin kozen.‘Dat soort motor werkt op compressie, je hebt dus geen ontsteking nodig. Dat is wel het geval bij een benzinemotor. Het is ook heel belangrijk dat je de motor eerst verwarmt tot 60°C. PPO heeft een andere viscositeit (dikte) dan diesel en begint pas effectief te werken wanneer de temperatuur hoog genoeg is.’

‘Fossiele brandstoffen zijn uitputbaar en worden alsmaar duurder’

Kevin en Lorenzo kozen voor het fijnere werk: ze bouwden de motor van een Opel Vectra om en gebruikten de radiateur om de PPO op te

PPO PPO of puur plantaardige olie is precies wat je denkt dat het is: olie die honderd procent natuurlijk en plantaardig is. De olie ontstaat door persing van oliehoudende planten op een ‘koude’ (natuurlijke persing) of ‘geraffineerde’ (door verhitting) manier. De twee teams kozen voor mosterdzaadolie die gewonnen wordt

Alternatieve DAF-dieselmotor op plantaardige olie

uit geplette mosterdzaadjes. Andere mogelijkheden zijn PPO op basis van koolzaad, zonnebloempitten of sojabonen. Dat loopt gegarandeerd gesmeerd.

past.’ Kunnen we de motor ook vullen met frituurvet? ‘Zeker niet, want frituurvet en andere vetten stollen. Daar kan je dus niets mee doen.’

Bron: www.biotanken.nl

Weettegijwelwatdakost? Kunnen we dan thuis gewoon onze voorraadkast induiken op zoek naar eender welke PPO? ‘In principe werkt dit soort omgebouwde motor met allerlei soorten PPO. Je moet wel opletten dat de olie chemisch ongewijzigd is en bij het motortype

Voor hun alternatieve motor deden de jongens behoorlijk wat opzoekwerk. Zo kwamen ze uit bij een leverancier uit Polen die koolzaad kweekt voor de productie van koolzaadolie. De jury wilde weten hoeveel oppervlakte aan planten je nodig hebt om

één liter PPO te produceren. En of dat dan nog wel milieuvriendelijk is. Duidelijk een vraag om verder over na te denken. Op het gebied van materiaal zit het kostenplaatje wel goed: de jongens gebruikten zo’n 200 euro aan metaal en bestelde materialen. Soms waren bepaalde stukken veel te duur en moesten ze op zoek gaan naar een alternatief, zoals afsluiters in plaats van een wisselventiel. Als je weet dat een ombouwset voor de motor 2000 euro kost, valt de kostprijs van de PPO-motor dus best mee.

‘We deden zowat alles zelf’ Wist je dat… … deze gasten zowat alles zelf deden voor hun GIP? Een tank in elkaar lassen, naar het Autosalon gaan voor informatie of leveranciers contacteren, ze deden het allemaal. Ze besteedden zo’n tien uur per week aan hun GIP. Daarbij maakten ze gebruik van een goede planning als leidraad. Ze hielden ook een logboek bij om hun taken, hun werkwijze en bepaalde problemen in te noteren.

Omgebouwde OPEL Vectra-motor op plantaardige olie

Najaar 2012

Toekomstplannen Eerst willen de jongens hun GIP afwerken, daarna gaan ze naar hun stageplaats. De toekomstige automecaniciens hebben elk een eigen (motor)voorkeur. Ze weten nog niet alle vier helemaal wat ze willen, maar een zevende jaar staat sowieso op de planning. Kevin houdt van precisiewerk en is dol op de fijnere techniek van racewagens. Klaus heeft dan weer meer passie voor het grotere geweld, hij zou het liefst in een vrachtwagengarage aan de slag gaan. Lorenzo loopt helemaal warm voor ‘muscle cars’ en zou graag voor een tuningbedrijf

Plantrekkers werken of voor een Duitse merkverdeler. Joppe wil zelf ooit een crossauto maken, maar heeft voorlopig genoeg aan zijn stage bij een garage voor bussen en tractors.

Een goede planning is onmisbaar. Kevin, Lorenzo, Klaus en Joppe stippelden hun GIP nauwgezet uit en probeerden zich zo goed mogelijk aan hun schema te houden. Wat moest er wanneer klaar zijn? Volg even mee.

Tips van de jury De jury gaf nog een aantal tips aan Kevin, Lorenzo, Klaus en Joppe: • Breng het technische dossier en de kostprijsberekening goed in orde • Maak een overzichtelijk GIPboekje en een PowerPointpresentatie voor de voorstelling in juni Planning GIP gedurende het schooljaar

DATUM

ACTIVITEIT

12 december

opzoekwerk technische gegevens klaar ontwerp elektrische schema’s klaar aanvraag voor de benodigde onderdelen klaar opstelling op steun geplaatst kostenraming hoofdonderdelen opstelling volledig functioneel GIP-boekwerk in drie exemplaren ingebonden individuele presentatie voor jury GIP

13 februari 30 april 22 juni

TURBO START

Gouden Autosleutelhanger Thibaut Exelmans beste leerling autotechniek 2012

‘Praktijk is alles’ I

n mei 2012 vond in het trainingscenter van EDUCAM in Lokeren voor de 43ste keer de ‘Gouden Autosleutelhanger’ plaats, een initiatief van FEDERAUTO in samenwerking met EDUCAM. Leerlingen

autotechniek en automechanica streden er om de titel ‘Beste leerling autotechniek’. Bedoeling is hen te motiveren en warm te maken voor autotechniek.

‘Bij FEDERAUTO willen we mee zorgen voor een vlottere doorstroming tussen school en arbeidsmarkt. Vandaar bijvoorbeeld deze wedstrijd. We willen technische studies absoluut positief in de kijker zetten. Technische studies zijn echt niet minderwaardig’, aldus Jos Vermeiren, algemeen secretaris van FEDERAUTO Vlaanderen. ‘Wagens worden

overigens alsmaar complexer. Jongeren die nu afstuderen, zijn opgeleid om te werken aan die rijdende computers. Men vergeet al te vaak dat technisch onderwijs bijna zeker leidt tot een job.’ De wedstrijd is ondertussen een vaste waarde geworden in de agenda van scholen en opleidingscentra. Vorig schooljaar namen 29 Vlaamse scholen deel. Elke school werd vertegenwoordigd door twee leerlingen uit TSO Autotechnieken of leerjongens en -meisjes van het laatste jaar Garagehouder-hersteller (SYNTRA). 58 leerlingen schreven zich dus in, een record. Merkpartner dit jaar was BMW. Er werd een partnership aangegaan met

BMW Belux, waarbij de lokale BMW-dealers fungeerden als meter/ peter van een technische school of SYNTRA-campus. Elke deelnemende school kreeg coaching van een lokale dealer van het merk. Op die manier wordt kruisbestuiving tussen het onderwijs en het bedrijfsleven in de hand gewerkt. Een mooie gelegenheid ook om aanstormend talent te ontdekken (zie p. 17).

‘We willen zo de band tussen school en dealer aanhalen. Het verlaagt de drempel voor de jongeren om eens een kijkje te nemen in een atelier of garage’, zegt Jos Vermeiren. ‘We gaan hier trouwens nog meer werk van maken in de toekomst. Voor 2013 gaan we scheep met Land Rover.’

Najaar 2012

In de eerste ronde moesten de verschillende schoolteams een aantal praktische proeven afleggen. Daarna volgde voor elke deelnemer afzonderlijk een theoretische test. Hierbij stond vooral de moderne autotechnologie centraal. De proeven, uitgewerkt door EDUCAM, waren opgedeeld in verschillende categorieën zoals elektro, klimaatregeling, schemalezen, banden en geometrie.

Na dit eerste deel van de wedstrijd selecteerde een professionele jury vier leerlingen voor de finale. Deze vier finalisten namen het tegen elkaar op in een ultieme praktische proef. Ze kregen de opdracht om gedurende 45 minuten een defect op te sporen en te herstellen in een BMW 3-reeks. Niet evident als 150 man zit te kijken…

FEDERAUTO De autosector biedt tal van kansen voor jonge afgestudeerden. De sector is steeds op zoek naar gemotiveerde en geschoolde medewerkers. FEDERAUTO wil mee zorgen voor een vlotte doorstroming tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt. www.federauto.be

Leertijd SYNTRA Vlaanderen Als laureaat kwam THIBAUT EXELMANS van SYNTRA Turnhout uit de bus. BWM heeft inmiddels een scholingsvoertuig ter beschikking gesteld van SYNTRA Turnhout. Dit oefenmodel wordt gebruikt door de leertijdjongeren Garagehouder-hersteller tijdens hun praktijklessen.

De leertijd van SYNTRA Vlaanderen mikt op arbeidsrijpe jongeren en biedt hen de kans een diploma secundair onderwijs te halen, los van de ‘klassieke’ schoolbanken. Jongeren leren het vak op de werkvloer (gedurende vier dagen bij een ondernemer-opleider) gecombineerd met één dag les volgen op een SYNTRAcampus (zie ook p. 12).

Editie 2013 met Land Rover De editie 2013 vindt plaats op 18 april. Een 35-tal Vlaamse scholen en opleidingscentra zullen de uitdaging aangaan. Voor deze editie is Land Rover de partner. En net als de vorige jaren zal de partner de hoofdprijs leveren: een nieuwe Land Rover die gebruikt zal worden in de (praktijk) lessen.

TURBO START

Portret Thibaut Exelmans Winnaar Thibaut is 20 jaar en woont in Herselt. Na zijn studie Elektrotechnieken aan de Vrije Sint-Lambertusscholen in Westerlo volgde hij met succes de leertijd ‘Opleiding automecanicien’ bij SYNTRA Turnhout. TurboStart treft Thibaut ergens op de grens tussen Frankrijk en Spanje. ‘Ja, hallo, Ik ben op reis door Europa, ik ben op weg naar Barcelona. Maar geen probleem, ik beantwoord jullie vragen wel via Facebook.’ Dat Facebook toch. Thibaut Exelmans ongecensureerd.

Wat doe je nu? Momenteel heb ik thuis alles aan de kant geschoven en ben ik een reis door Europa begonnen, gefinancieerd met tijdelijke jobs onderweg. Op dit moment (nvdr: half oktober) zit ik tussen twee jobs in even te genieten nabij Barcelona. Als bijverdienste werkte ik afgelopen zomer aan auto's van vrienden en familie, voornamelijk onderhoud uitvoeren en versleten delen vervangen.

Hoe zie je je toekomst? Ik probeer niet te veel te plannen maar in ieder geval wil ik zoveel mogelijk van de wereld zien de komende jaren. Nadien overweeg ik opnieuw in de garagesector aan de slag te gaan.

Wat is je ambitie? Mijn ambitie? Goh, voornamelijk gelukkig zijn en van het leven genieten!

Ik ben niet iemand die veel voldoening haalt uit carrière maken of de hoogst mogelijke jobpositie proberen te bereiken. Ik ga zoveel mogelijk jobs uitproberen en zo ontdekken wat mij het beste ligt en wat ik echt wil in het leven.

Hoe was de overgang van school naar werk? Een hele aanpassing. School was een heel losse en niet zo erg serieuze omgeving terwijl er op de werkvloer heel veel verantwoordelijkheid komt bij kijken. Je bent immers aan iemands aankoop van duizenden euro’s aan het klussen. Ook het gereedschap waarmee je bezig bent, is een hele investering voor je baas. Verder wordt er van je verwacht dat je zelf wat initiatief neemt qua opruimen en afval wegbrengen enz. Dit was op school dan weer helemaal niet het geval.

Najaar 2012

Waarom SYNTRA? Voor ik bij SYNTRA begon, heb ik erg veel rondgezocht naar de mogelijkheden om een opleiding Autotechnieken te volgen. Uiteindelijk bleken er niet zo veel opties te zijn. Als ik me nog goed herinner, kwam het neer op volgende mogelijkheden: een opleiding in avondonderwijs enkele avonden per week, een basisopleiding via de VDAB, opnieuw in het 5de middelbaar starten maar dan in de richting Autotechnieken of wat mij de beste optie leek, SYNTRA. De leertijd opleiding bij SYNTRA combineert leren en werken, waardoor je nog het sociale contact hebt van op school en tegelijkertijd ook iets bijverdient. De basis van het vak leerden we op school en het echte praktijkgevoel kregen we op het werk.

‘Door zelf problemen op te lossen, leer je het meeste bij’ voor mezelf al uitgemaakt dat ik alle kansen zou grijpen om zoveel mogelijk ervaring in het vak op te doen, dus had ik snel beslist om mee te doen aan de wedstrijd. Puur voor de ervaring dus en om misschien wat bij te leren.

Hoe komt het dat je gewonnen heb? Goh, da's een moeilijke vraag na-

ik. Omdat ze op gloednieuwe auto's waren toegepast, waren ze leuk en interessant om op te lossen. Al het materiaal was beschikbaar zoals in een echte garage.

Wat vond je van de theoretische test? De theorievragen waren best wel moeilijk. Vaak ging het over leerstof die wij (nog) niet behandeld hadden op school. Ik had het gevoel dat ze meer toepasselijk waren voor de voltijdse TSO-leerlingen. Maar na wat logisch denken is het al bij al toch goedgekomen. Ze waren goed opgesteld en er zat voldoende variatie in. Een gedeelte moest beantwoord worden op de computer en een deel op papier, en dit in verschillende lokalen.

Wat moest je precies doen in de finale?

Wat trekt je aan in auto’s of de autowereld? Vooral de vrijheid. Je kan je overal begeven zonder ook maar de minste moeite te moeten doen. Ook de techniek fascineert me enorm. Het geeft veel voldoening wanneer je een probleem van een klant volledig zelfstandig kan oplossen. Meteen de hoofdreden waarom het zo'n interessante job is.

Waarom heb je meegedaan aan de ‘Gouden Autosleutelhanger’? Onze leerkrachten vertelden ons over de wedstrijd. Dat er twee kandidaten per campus konden meedingen. Ik had aan het begin van de opleiding

tuurlijk. Het was volledig onverwacht voor mij dat ik in de finale belandde en dan uiteindelijk nog won ook. Ik denk dat het vooral kwam doordat ik gewoon meedeed voor de ervaring en niet constant zat te denken aan winnen of de anderen voor willen zijn. Ik heb de hele wedstrijd op mijn gemak alle vragen beantwoord en altijd gewoon logisch proberen redeneren. Vooral kalm blijven en niet panikeren als er iets niet meezit, is de sleutel tot succes volgens mij.

Wat vond je van de praktische proeven? De praktische proeven waren heel goed en realistisch opgebouwd, vond

We kregen een probleem voorgesteld zoals je het op de werkvloer zou kunnen tegenkomen. De uitleg die we kregen over het probleem, was die van een imaginaire klant. Concreet ging het om het volgende. De klant wou muziek vanop zijn iPhone afspelen via de luidsprekers van zijn nieuwe BMW. Het multimediasysteem van de wagen herkende wel de iPhone en de titel van het geselecteerde nummer, maar er kwam geen geluid door. Wij moesten dus zoeken welke storing aan de basis lag van dat probleem. Uiteindelijk bleek het de AUX-verbinding tussen de iPhone en het dockingstation in de middenconsole te zijn die geen contact meer maakte. Hierdoor konden de data wel getransfereerd worden maar het geluid dus niet. Lees het volledige interview op onze website: www.turbostart.be

Vernieuwde opleiding Polyvalent mecanicien voor personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen

Op KI in ldeid JK e in E g

TURBO START

Stay hungry Y

our work is going to fill a large part of your life, and the only way to be truly satisfied is to do what you believe is great work. And the

only way to do great work is to love what you do. If you haven't found it yet, keep looking and don't settle. As with all matters of the heart, you'll know when you find it. Steve Jobs (2005)

Steve Jobs had uiteraard recht van spreken. Mac, iPhone, iPod, iPad… Hij en zijn mensen konden er wel wat van. Dat succes is er natuurlijk niet zomaar gekomen. Het was het resultaat van lef, creativiteit, talent, inzet, doorzettingsvermogen… Levenslang leren, zo je wil. Ai, het woord is gevallen, leren. Niet weglopen. Blijf nog even bij de les want TurboStart stelt je een nieuwe opleiding voor die misschien bij jou past.

Praktijkgericht SYNTRA Vlaanderen heeft samen met de autosector een vernieuwde leertijdopleiding ‘Polyvalent meca-

nicien voor personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen’ uitgewerkt. Leertijd betekent dat je vier dagen werkt in een bedrijf en één dag les volgt op een SYNTRA-campus. Een systeem van werken en leren, praktijkgericht dus. Vernieuwing drong zich op. De technologie staat niet stil. Voortdurend komen nieuwe ontwikkelingen in de auto-industrie bovendrijven. Lesgevers moeten dus mee met hun tijd. In het takenpakket gaat dan ook veel aandacht naar elektrotechniek en elektronica.

Klaar

Taken

De opleiding duurt drie jaar. Ze biedt een algemene vorming. Ook sociale en functionele vaardigheden komen aan bod. Een greep: computervaardigheden, omgaan met stress, klantgericht denken, nauwkeurig werken, in team leren functioneren, verantwoordelijkheid opnemen…

De Polyvalent mecanicien voor personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen is een beetje een alleskunner. Hij richt zich voornamelijk op de diagnose van storingen en de herstelling of vervanging van mechanische, hydraulische en elektrische systemen. Hij is ook verantwoordelijk voor de aircosystemen. Hij bouwt allerlei toebehoren in.

Op het einde van het tweede en derde jaar zijn er sectorale proeven. Wie die proeven met succes aflegt, kan een sectoraal certificaat behalen voor twee beroepen: Onderhoudsmecanicien en Polyvalent mecanicien voor personenwagens en lichte bedrijfsvoertuigen. Euh, sectoraal certificaat? Dat houdt in dat je bepaalde competenties hebt verworven. Dat je klaar bent om aan de slag te gaan. Een belangrijke troef in je zoektocht naar een baan bovenop je SYNTRAgetuigschrift. Goed te weten is dat een leertrajectbegeleider je helpt met alles. Hij/zij regelt de praktische afspraken zoals je vergoeding en werkuren. Na deze opleiding mag je dankzij de algemene vorming verder studeren. Meer info: www.leertijd.be

Bekijk het filmpje met Thibaut (zie ook p. 10) via http://www.leertijd.be/media/polyvalent-mecanicienvan-personenwagens-en-lichte-bedrijfsvoertuigen

Najaar 2012

b uitneem

aar!

k n a t k e i Techn

reken. tart niet ontb oS rb Tu in de ken, dat mag s spijkert hij e kennis bijtan ch is n ch te CAM. Dagelijk at U D E j bi Even w er n or j Tom, trai ild hebben vo we te rade bi ank net geru lb oo h sc Daarvoor gaan de e ngeren di gspanning! nnis bij van jo technische ke een onder hoo et m s on m To . Vandaag zet de werkvloer

n e g i u t r e o v e d i r b y h n e e Elektrisch ! t k n e d e j n a Ouder d rste voertuig in 1900 het ee he sc or -P dat er … de Lohn drijving? En e vierwielaan ch is tr ett ek el ba was met ht van de t grote gewic he n Wist je dat… va ee in ill nz w men om om een be teert van t idee kwam da he ig e op tu di er n 02 ie vo 19 Aangez rijen in elektrische s vijf jaar s te monteren? pa si g as ui … het oudste ch de rt t e oe he di ev reef motor op oudste benzin nerator aand 1881? En het otor een ge or Karl Benz? do em d in spreken van er nz e w be w d er en te laden, kunn op st later gepresen oe m n batterije 0 km/u ide voertuig. t meer dan 10 te serie hybr da ds ig ou t tu er he vo te ais … ook het eers dat die ‘Jam ch was? En is tr ek el g? de haal door een Bel bouwd werd Contente’ ge

igen ook al bride voertu hy te rs ee ging om … één van de g? En dat het d door een Bel er w emotor d in uw nz bo ge ij zowel be rb aa w e id br konden een parallel hy ig de wielen otor gelijktijd om tr ek el s al aandrijven?

igen bride voertu ische en hy tr ek el het : om ie s us Concl den alle een eeuw gele n da ar r da ee m en bb hadden ies he n aantal evolut ee r g aa an M tg . ui en or te mak de vo stoken, zoals ge or de vo n je va ok een st or, de komst randingsmot . Exit van de verb rdolieprijzen goedkope aa de en jaar d or ot er startm Pas hond tuigen dus. er vo kt. pi e ge ch is op eer elektr die draad w en l! m ke t in ef w he de later erk aan g heel veel w no er is r oo Daard

Techniek tanken

cijfers elektrische. Opmerkelijke 39 nieuwe hybride voertuigen ingeschreven en 263

n in België 60 enpark. rijden in EuIn 2011 werde % van ons wag en zullen rond ig 15 tu 0, er er vo ve e ge ch s. on tris trische wagen Samen is dat 3 tot 10% elek en 50.000 elek g van dat er in 2020 00 in .0 ht rd 15 ac aa rw nv en ve aa ss Men elen en de t ergens tu eg di tr nt aa ke sm te id be ë overhe ropa. In Belgi dersteunende en van de on ng ha iek. af l bl za pu Veel t grote logie door he no ch te e w eu de ni

hillen! c s r e v e d k e o Z

om isselspanning nning naar w pa ks lij ge om nodig meergekeerd. de is van één of en zi or te zetten en om vo e energie van t da . ig en tu ijv er dr vo ven, vragen w te n ge n s aa is ee ga n ag e le m w ie ro w er kt Wanne en (ele otoren om de neer we remm te pas. Het j an bi w e dere elektrom r et di ni aa e, M gi er ij. hi er e en batter fmotor komt slagen we elektrisch Een brandsto ektrisch opge ), produceren el ch de tis t mechanische ne da e D g in t. el rug oplaad wordt naar te d is dus de bedo n om rm ije vo er ge tt de ba elijk gebruikt batterij) om . zo weinig mog n) n le energie (in de de ie or w w de en r . remm energie (naa laag te houden tterijen mechanische rhoudskosten obleem. De ba de pr on n ee de el w e w jn wis Daar hebben tromotoren zi ing en de elek nn pa rmer ks vo lij om ge zijn C/AC is dus een D Er g. in nn pa sels

hybride vo Een parallel

ertuig

ingsmotor een verbrand el w zo et m ig de sooris een voertu omotoren. Bei tr ek el e er rd te drijven. als één of mee de wielen aan om en en di el de elekten motoren gheden is ofw di an st om de randingsNaargelang ofwel de verb , ld ke ha sc tromotor inge

llel en. Een para ken ze beid er w s bem e si So er . motor benzinev teel zowel in en om s in m al , is t) e hybrid da Insigh rbeeld de Hon oo ijv (b ). r 08 aa schikb de Peugeot 30 (bijvoorbeeld dieselversie

Najaar 2012

Verijen oplaadt. die de batter n ke geek n w ee te t da gie op akraam mon mobiel pizz verbrandings ee n et Het ee m n. t el ke w he k ek zo gelij te w ig met elektriciteit op is een voertu chil met een pa rs om t ve ere ef et rd H he . ee r or m to nera ĂŠĂŠn of ektromot de tor als een el gebeurt door ndingsmotor lf ra eze tt rb ba ve en jv de de ri t t aand is e is da e terug ui rallel hybrid ndingsmotor die de energi ra en rb or ve ot e D om . tr elek ndrijft n de wielen. wielen niet aa gekoppeld aa ks ee rij trekt. tr ts er ch re en dus nooit elektrische m O ? el w n t hij da Waarvoor dien

in llelmodus als t zowel in para da j ig bi tu s al er zo vo is een nd je net rijden. Hier vi n en ka or us ot od seriem twee elektrom e minstens eserie hybrid de omstandigh en naargelang bb he e ez D terug.

afwisselend e. Ze kunnen ti nc fu re de om de vier den een an rator, of motor ne ge of , t jn zi startmotor eem komt he en. Dit syst ijv dr te n wielen aa xus. j Toyota en Le vaakst voor bi

Techniek tanken

a’s Pro’s en contr n hyb Voordelen va

ride:

rbrandingsrsteunt de ve de on or ot om betekent + De elektr zwakst is. Dat t he ze de r . Algemeen motor waa inder uitstoot m en ik ru rb minder ve t milieu. sche onderbeter voor he van mechani e ag ijt sl r de den minder + Er is min oorbeeld wor jv bi en m em ektromotor delen. R eer met de el m e w t da belast om men. Tijdens h) gaan afrem sc ti ne ag m (elektro en bijgeladen. batterij intuss de dt or w se n je ook bedie remfa voertuigen ka e id br hy e ig steden zoals + Bij somm ch rijden. In is tr ek el ur regel ‘zero perkt pu en geldt de nd Lo ld ee bijvoorb dan ook een voertuigen is ze de p O ’! uitstoot orzien. laadstekker vo

past! Technici opge et hoge spannin-

m maken hebben dat Omdat we te el belangrijk t 0V, is he he 75 t to Ze 0 . 10 en n m gen va en ne ntal voorzorg aa n, n re ee va ci ge techni van de de hoogte zijn op gs ed in go rm n moete al besche al en een aant ia s er at de m ho te et is het ju werkm ken en veilige ui jn br zi ge n op le r midde is hier zeke n opleiding hanteren. Ee het plaats. licht alles in wettelijk verp jn zi en s ed er ho ev be Werkg ers te hun werknem om n le el st te werk s op het werk. voor risico’s leidingsniveau UCAM drie op ED n t aa ed bi om m en Daaro 1 hebb instens niveau m en t og oe m m te Je aan. e voertuig of een hybrid spaneen elektrisch aan het hoge et werk je ni al s lf Ze n. : ke wer hybride voordeel op Nadelen van e. dag) en veelal geen bb ningsgedeelt he s Ze NIVEAU 3 (≥ 1 en . ag elwegritten - Deze w sn ns de tij ik rbru het vlak van ve sverkeer. gunstig in stad al or vo s zijn du t betrekkelijk ze wagens lig de n va dagen) ijs pr NIVEAU 2 (= 2 - De kost ci ni de ch Te is jdt, hoog. pers elektrisch ri - Pechverhel stellers ertuig puur arlijk is va ge at - Als het vo w swerkher , et ar Ko ba or ho dag) elijks NIVEAU 1 (= 1 wagen nauw eggebruiker. w ke ak zw voor de ecialist

wagens: n elektrische brandstofVoordelen va n lager dan de

sten ligge 0 km elektrisch + De laadko ee te geven: 10 id n . ee Om . prijzen n elektriciteit veer 2 euro aa ge . on ro st eu ko rijden t al snel 10 evoertuig is di in nz jn be zi n er ee Voor beschikt ov ische motor + Een elektr it stilstand. waarde vanu el pp ko re al maxim t weinig onde voertuig verg ch is tr ek el + Een houd.

Nadelen van

er elektrische vo

tuigen:

er ertuig ongeve n elektrisch vo ee t jd g ri pi ld lo de or id t dus vo - Gem naar Spanje lig is re n Ee . 100 km je 6 à moeilijk… te laden, heb ij volledig op er tt ordt ba w n n ee - Om elladen, da nzij je gaat sn Te g. di no r 8 uu t één uur. t Ion dit herleid to . Een Peugeo ijs is vrij hoog pr st .000 ko 30 de g - Ook itvoerin st in basisu ko ld ee rb oo bijv euro.

erd Gesensibilise medewerker

n HV Werkt niet aa eem elektrisch syst

Vakbekwaam medewerker

n Werkt aan ee s spanningsloo em te ys -s HV

Diagnosesp

n Kan ook werke em te ys -s HV aan ng onder spanni

ERTUIGEN EDREVEN VO TRISCH AANG EK EL N AA N VEILIG WERKE

? de EDUCisA- M centrum van en opleidings M

CA Het kenn sectoren. EDU aanverwante de om in autosector en ar ja n twintig da r ee m al m (toeko spant zich mheid van de aa w ek kb va kennis en engen en te op peil te br s er em kn er sortiment stige) w t een breed as ed bi M CA U ED jongeren. houden. lesgevers en or vo n ge in id aan ople ne Training ende moder ill ch rs ve in En dat gië. preid over Bel Centers vers

www.educam

.be

Najaar 2012

Pas begonnen

‘Wij hebben niet moeten zoeken naar een job’ Z

e deden hun zevende jaar Autotechnieken in het Scheppersinstituut in Wetteren, waren finalist in de Gouden Autosleutelhanger en

konden allebei in juli hun carrière starten in Garage BMW Romein in Dendermonde. Neen, Bram en Geoffrey zijn geen Siamese tweeling. Wel twee gemotiveerde ‘garagasten’. TurboStart kon hen strikken voor een dubbelinterview.

Hadden jullie verwacht in de finale van de Gouden Autosleutelhanger te staan?

tergast kregen we een spoedcursus in een aantal technologieën van het merk. Dat was heel boeiend.’

Bram en Geoffrey in koor: ‘Helemaal niet! Onze leraar had gezegd er niet te veel van te verwachten.’ Bram: ‘Omdat we geen van beiden stage hadden gelopen in een BMWgarage, mochten we ons hier bij BMW Romein in Dendermonde komen voorbereiden. Van de mees-

Geoffrey: ‘Uiteindelijk zijn we allebei in de finale geraakt. Daar wachtte ons de klassieke opdracht: een fout zoeken in een auto. Het bleek een probleem in de bekabeling van de muziekspeler. Bram werd uiteindelijk tweede, ik vierde.’

‘Het is belangrijk dat de ploeg goed aan elkaar hangt’ Einde schooljaar, maar jullie moesten niet lang zoeken naar een job? Geoffrey: ‘We moesten zelfs helemaal niet zoeken. Geert is ons zelf komen vragen of we bij BMW Romein wilden beginnen. Ik ben op 1 juli gestart, Bram een week of twee later.’

Hoe verliep die overstap van de schoolbanken naar de werkplaats?

Bram Bogaert, 20 jaar

Bram: ‘Heel vlot. Mijn eerste week heb ik heel de tijd met iemand meegelopen. Daarna mochten we stilaan meer en meer zelfstandig opdrachten uitvoeren.’ Geoffrey: ‘Ik ben ook al een eerste keer naar het opleidingscentrum van BMW gestuurd. In die cursus nemen ze uitgebreid de tijd om te kijken waar onze interesses liggen en wat

Geoffrey De Moor, 19 jaar

18 Geert Peelman

we willen bereiken. Bijvoorbeeld meer richting diagnosetechnieken of meer richting onderhoud. In functie daarvan mogen we nog een aantal cursussen volgen.’

Hoe kijken jullie terug op die eerste drie maanden? Bram: ‘Heel positief. Ik heb op verschillende plaatsen vakantiejobs en stages gedaan, dus ik kan wel wat vergelijken. De ploeg hangt hier goed aan elkaar en dat is heel belangrijk.’ Geoffrey: ‘Ze staan niet op je vingers te kijken maar durven je dingen zelf te laten doen. En het is natuurlijk ook motiverend om aan mooie auto’s te mogen werken!’ Bram: ‘Nog een voordeel van BMW: op technologisch vlak staan ze vaak

wat verder dan andere merken. Dat maakt de uitdaging groter.’ Geoffrey: ‘Ik ben zelfs mogen starten in de BMW servicemobiel. Elke drie weken ben ik een week ‘van wacht’. Dan werk ik gewoon in de werkplaats, maar kan ik opgeroepen worden om BMW-klanten met pech onderweg te depanneren. Meestal gaat het om batterij- of bandenproblemen.’

Hoe kijken jullie naar de toekomst? Bram: ‘Er komt natuurlijk heel wat op ons af, met die hybride en elektrische wagens (zie p. 13). Maar we zullen wel genoeg opleidingen krijgen, dus schrik hebben we niet.’

‘Wie met zijn handen in zijn zakken staat, vergooit zijn kansen’ Geert Peelman Naverkoopverantwoordelijke BMW Romein Dendermonde Ook verantwoordelijk voor recrutering Er werken 28 mensen, waarvan 9 in de werkplaats en 7 in de carrosserie.

Over Bram en Geoffrey ‘Bram en Geoffrey hebben natuurlijk een portie geluk gehad dat we hier net twee mensen nodig hadden. Maar ze verdienen absoluut die kans. Hun prestatie in de Gouden Autosleutelhanger was schitterend en heeft ook in onze keuze meegespeeld. We hadden meteen iets van: die mogen we niet uit onze handen laten gaan.’

Over stages ‘We vermoeden dat het voor leerlingen soms een drempel is om bij een BMW-garage te gaan aankloppen. Misschien leeft het idee dat onze eisen hoger liggen omdat we een premiummerk zijn. Maar een herstelling moet altijd goed zijn, bij onze collega’s én bij ons. Die drempel hoeft er dus helemaal niet te zijn.’ ‘Wie een goede stage doet bij ons, heeft een uitgelezen kans om zich te tonen. Maar wie met zijn handen in zijn zakken staat te wachten op werk, verknoeit het. Wat telt is de leerhouding. Stelt hij vragen? Wil hij bijleren? Kan hij in een team functioneren?’

Najaar 2012

Over sollicitanten

Over starters

‘Gelukkig is ons verloop niet groot en blijven mensen hier lang werken. Maar soms moeten we nieuwe techniekers zoeken en dat is niet altijd evident. Via interimkantoren krijg je vaak mensen die wel interesse hebben voor auto’s, maar geen degelijke opleiding.’ ‘Opleiding is dus belangrijk, maar niet alles. Eigenlijk zijn er twee soorten sollicitanten: zij die echt gemotiveerd zijn en de anderen. Vaak merken we dat de gemotiveerden diegene zijn die thuis ook aan hun eigen brommer of auto sleutelen. Die gebeten zijn door techniek.’ ‘Voor een hele reeks functies zijn er bij BMW intussen centrale selectieprocedures. Voorlopig is dat nog niet voor techniekers, maar dat zit er ook aan te komen.’

‘Ongeacht het niveau van opleiding zullen starters de eerste weken altijd meelopen om hun kennis van techniek en modellen bij te schaven. Pas later wordt gekeken of het meer richting diagnosewerk of richting onderhoud zal gaan. Al loopt dat stilaan door elkaar en komt computerwerk er voor iedereen bij. Tijdens de cursussen in het opleidingscentrum van BMW wordt een profiel opgesteld van de starter en aan de hand daarvan wordt een opleidingstraject bepaald.’

Over samenwerken met scholen ‘Vroeger kregen we wel vragen voor stages. Maar door de Gouden Autosleutelhanger een jaar te sponsoren, wilde BMW de band met scholen steviger aanhalen (zie p 8). Voor onze garage betekende dat een samen-

werking met drie scholen in de regio. We nodigden de kandidaten samen met hun vakleerkrachten hier uit. Hoe het afgelopen is met Bram en Geoffrey, weten jullie intussen. We zetten die samenwerking met de scholen graag verder.’

Over de toekomst ‘Voor iedereen in onze sector is de toekomst een groot vraagteken. Een technologische evolutie richting hybride en elektrische wagens staat er aan te komen, dat is duidelijk. Maar hoe gaan wij onze werkplaatsen moeten organiseren? Wat moeten jonge starters allemaal kennen? En hoe kunnen scholen hun leerlingen hierop voorbereiden? Uitdagingen genoeg. Maar wie gemotiveerd is om die stap te zetten, die wacht een mooie toekomst.’

TURBO START Vanessa Van Lierde

Bedrijf in de kijker

92% recyclage Een uitstekend rapport J

aarlijks worden in België tienduizenden nieuwe auto’s verkocht. Dat betekent natuurlijk dat er ook tienduizenden worden afgedankt.

Iemand een idee over wat er met al die auto’s gebeurt? TurboStart trok op onderzoek en belandde in Menen.

Sloop Menen is zo vlak als een pannenkoek, maar wanneer we plots bergen zien opdoemen, weten we dat we op onze bestemming zijn. Het zijn bergen van opgestapeld schroot. De grijparmen van een gigantische kraan gaan vervaarlijk heen en weer. Het eerste wat Vanessa Van Lierde, communicatieverantwoordelijke van Galloo, doet, is ons een helm in de hand stoppen. Tussen afgedankte stofzuigers en kubussen van samengeperste drankblikjes leidt ze ons naar de achter-

kant van het terrein. Daar staan honderden auto’s te wachten. Op wat? ‘Op de sloop.’ Valorauto is een onderdeel van de groep Galloo, die actief is in de recyclage-industrie. Zij verwerken tal van afvalstromen, onder andere uit containerparken. Op een andere site slopen ze afgedankte schepen. Maar hier dus ook auto’s.

Aanvaardingsplicht Vooraleer we echt gaan slopen, geeft Vanessa nog een korte introductie:

‘Vroeger bestonden auto’s hoofdzakelijk uit staal. Een deel werd gerecycleerd in de staalindustrie. Vandaag zijn auto’s lichter en zitten er veel meer materialen in. Aluminium, zink, kunststoffen, rubber, glas, textiel, enz... In 2000 heeft Europa een richtlijn opgesteld om auto’s vakkundig te ontmantelen en al dat kostbare materiaal zo goed mogelijk te hergebruiken. Daarom hebben garages en constructeurs vandaag een aanvaardingsplicht. Zelfs als je geen nieuwe auto koopt, moeten zij een oude auto kosteloos aanvaarden. Die gaat naar één van de erkende centra. Zelf hebben we vestigingen in Vlaanderen en Wallonië. Wij controleren de papieren en schrijven de auto uit. Wie dus hoopt hier nog een oud karretje te vinden om op te lappen, moeten we teleurstellen. Wel lenen we soms een auto aan een school in de buurt om te gebruiken als lesmateriaal.’

Najaar 2012

Hoe ziet zo’n autobegrafenis eruit? Stap 1 depollutie

Stap 2 samenpersen

Stap 3 shredderen

‘Eerst worden de auto’s vakkundig gestript’, toont Vanessa ons. ‘“Depollueren” wil zeggen dat we alle gevaarlijke stoffen uit de auto verwijderen. Eerst de accu, dan de restjes benzine of diesel, de olie, de koelvloeistof en de sproeivloeistof. Ook de katalysator en de banden gaan eraf. Om de aircovloeistoffen correct te verwijderen, hebben onze mensen zelfs een extra opleiding moeten volgen. Een certificaat is wettelijk verplicht om dit werk uit te voeren. Het is dus belangrijk dat dit allemaal goed gebeurt. Een restje van een gevaarlijke stof kan in de volgende fase immers vuurwerk geven. Letterlijk dan…’

‘Hier persen we de gestripte auto’s samen. Dit doen we vooral om het transport naar de volgende fase makkelijker te maken. Het sproeisysteem is belangrijk om stof te vermijden.’

‘Een shredder is een enorme installatie waarin de wrakken met een soort hamers vermalen worden. Dit gaat enorm snel, in 30 seconden is de klus geklaard. Wat overschiet is amper een hand groot. Dan volgt de belangrijkste fase. Met een magneet halen we eerst het ijzer eruit. De andere materialen worden gescheiden via spitstechnologie. Simpel uitgelegd: in een vloeistof zijn er sommige metalen en stoffen die bovendrijven, terwijl andere naar de bodem zakken. Zo kunnen we ze scheiden. Wij liggen hier vlak aan de Leie en transporteren die gescheiden materialen vaak met boten naar andere bedrijven voor hergebruik.’

Het rapport ‘Voorlopig zijn we wettelijk verplicht om 85% van een auto te recycleren. Dit gebeurt vooral door de materialen te scheiden, waardoor ze hergebruikt kunnen worden. Een kleiner deel gebruiken we als brandstof en wordt dus gerecupereerd in de vorm van energie. Ook in de cementindustrie of de wegenbouw komen soms materialen uit autowrakken terecht. Op dit moment zitten wij met Valorauto aan 92% recyclage. Een heel mooi resultaat. Maar tegen 2015 verplicht Europa alle erkende centra om naar 95% te gaan. We hebben dus nog huiswerk.’

Een job met toekomst ‘Voor het depollueren van auto’s zijn we regelmatig op zoek naar mensen met een opleiding autotechnieken. Logisch, wie weet hoe een auto in elkaar zit, is ook het best geplaatst om hem weer uit elkaar te halen. Het is niet altijd evident om geschikte kandidaten te vinden. Een beetje begrijpelijk, want jongeren gaan natuurlijk naar school met het idee om auto’s te herstellen, niet om ze af te breken. Maar bepaalde materialen zijn niet eindeloos beschikbaar en recyclage zal steeds belangrijker worden. Een job in de recyclage-industrie is dus een job met toekomst!’

TURBO START

Van Hool: van Scala tot Van Persie W

at hebben Wayne Rooney en Philippe Gilbert met elkaar gemeen? Een bus. Echt waar. Zowel Manchester United als wielerploeg

BMC verplaatsen hun sporthelden met een aangepaste bus van Van Hool.

Op naar Koningshooikt (tussen Lier en Mechelen). Voor een reportage bij het grootste familiebedrijf van autobussen, touringcars en industriële voertuigen in Europa. Jaarlijks worden hier 1200 bussen en cars en 4000 opleggers, tankwagens en tankcontainers gebouwd. 80% is voor de export. Het bedrijf telt meer dan 4000 medewerkers, van wie 15% bedienden en 85% arbeiders. Als je arriveert in de (jawel) Bernard Van Hoolstraat in Koningshooikt, valt meteen de enorme site op. Van Hool is dan ook een van de zes grootste industriële werkgevers in België. De grootste werkgever uit de streek vanzelfsprekend. Van Hool zet 12 personeelsbussen in en stimuleert

het carpoolen. Zo helpt Van Hool mobiliteitsproblemen te voorkomen en draagt het bedrijf actief bij tot een schoner milieu.

Verlaging van de uitstoot Milieu is geen loos begrip bij Van Hool. De laatste jaren zijn de milieuvoorschriften alsmaar strenger geworden. Ook een constructeur moet daar uiteraard rekening mee houden. En dus investeert Van Hool voortdurend in innovatie. Van Hool volgt van nabij de evoluties van nieuwe elektronische systemen. Op de werkvloer treffen we afdelingschef Johan. Correctie: op de werkvloer ‘Chassismontage’ want de

Deze bus vervoert de wereldkampioen wielrennen

fabriek heeft verschillende afdelingen, elk met een eigen specialiteit. Fascinerend om te zien hoe in deze werkplaats nieuwe bussen worden gemaakt. Johan weet alles van milieuvoorschriften. ‘Ja, dat is natuurlijk een heel belangrijk aandachtspunt geworden. Neem de emissies (zie figuur 1). Die zijn de laatste 20 jaar gevoelig gedaald. Ook dieselbussen worden alsmaar schoner.’

‘Onze medewerkers leren hun stiel op de werkvloer’ Het gamma ecologisch verantwoorde bussen is breed: bussen met Euro 6 diesel of CNG (Compressed Natural Gas, gecomprimeerd aardgas), dieselelektrische hybride bussen en hybride brandstofcelbussen.

Najaar 2012

En worden die allemaal in Koningshooikt gemaakt? Ja, alleen de (ruwe) motoren en versnellingsbakken worden ingevoerd. Van Hool biedt de klanten overigens een ruime keuze aan milieuvriendelijke motoren.

Jan Verderop botsen we op de twintigjarige Jan. Hij is bij Van Hool begonnen na een stage. ‘Ik volgde in GTI Duffel de richting BSO Autotechnieken én het 7de specialisatiejaar. Het was mijn bedoeling om later in een garage aan het werk te gaan. Ik heb toen stages moeten doen in verschillende bedrijven. Ook bij Van Hool dus. Nu moet ik wel zeggen: mijn broer, die vijf jaar ouder is, werkt hier ook.

Jan

En weg is hij, terug naar het monteren van zijn motor. Bijna, want, met een knipoog: ‘Ja, het werk betaalt hier ook goed hé.’

Stagiairs aan het werk In dezelfde werkplaats zijn ook twee stagiairs aan het werk. Tom en Shaun van het VTI Lier lopen er elke dinsdag gedurende vijf weken stage. Beiden zitten in het zevende BSO Automechanica. Zij krijgen de nodige begeleiding van collega’s en de chef van de afdeling. Leraar Ronnie Grauwels is ook van de partij. ‘Ik doe de ronde van de stagiairs’, lacht hij. ‘Ik kom eens polsen hoe alles loopt en overleggen met de mensen hier. In het leerplan

staat dat onze leerlingen ook stage moeten volgen bij een bussen- en vrachtwagenbouwer. Onze school heeft een goed contact met Van Hool. Op het einde van hun stage evalueren we de leerlingen snel en efficiënt. Met een afsluitend gesprek.’ Hoe zit het met de motivatie van de leerlingen? ‘Goh, eerlijk, dat hangt er wat van af. De ene is al meer gemotiveerd dan de andere, ja.’

Figuur 1. Hieronder zie je hoe de emissies (uitstoot) van de (diesel)bussen de laatste 20 jaar gevoelig zijn gedaald:

8 Na zijn stage kon Jan aan de slag bij Van Hool 7

Door hier te werken, kreeg ik een beetje een andere kijk op de zaken. Ik had me eigenlijk een fabriek met bandwerk voorgesteld maar dat is hier niet het geval. Het viel goed mee hier. Ik heb na mijn laatste jaar dan ook gesolliciteerd en ben aangeworven. Het is tof werken. Je bent altijd bezig. De omstandigheden zijn goed.’ Was je na je studies klaar voor een job? ‘Toch wel eigenlijk, het beroeps in Duffel is oké. Ik krijg hier trouwens de kans om voortdurend bij te leren. Mijn collega’s leggen mij telkens alles uit. Ik heb ook een cursus veiligheid gevolgd, en een cursus bouten en moeren.’

6 5 g/kWh 4 3 2 1 0 Euro 1 (1992) Euro 2 (1996) Euro 3 (2000) Euro 4 (2005) Euro 5 (2008) Euro 6 (2013)

NOx (-94%) CO (-67%) HC (-88%) PM (-97%)

24 Eric, verantwoordelijke opleiding van de personeelsdienst arbeiders, vult aan. ‘Wij hebben zo’n 120 stagiairs per jaar. Voor al onze afdelingen. De stagementoren, peters en meters die al een tijd werkzaam zijn in het bedrijf, ontfermen zich over hen.’ Jullie moeten toch een breed aanbod aan jobs hebben? ‘Ja, dat klopt. Wij tellen zowat 120 verschillende beroepsgroepen. Vandaar dat wij bij Van Hool een Beroepenbrochure uitgeven waarin al onze jobs zijn opgenomen. In de afdeling ‘Chassismontage’, waar onze automecaniciens doorgaans terechtkomen, hebben we jobs voor monteerders onderstellen, mecaniciens chassismontage en leidingleggers. Er zijn soms nogal wat vergelijkingspunten met het werk in de bouw.’

Het laatste woord is voor Dirk, de public relations manager. ‘Twee begrippen zijn cruciaal: vakmanschap en investeringen. Wees gerust, Van Hool bouwt aan de toekomst. Om het met onze stichter Bernard Van Hool te zeggen: Vooruit is de weg!’

Tonen de meisjes belangstelling? ‘Wel, er zijn ooit campagnes geweest om technische richtingen te promoten. Helaas stellen we tegenwoordig vast dat weinig meisjes mechanicarichtingen willen volgen. We kunnen weinig meisjes rekruteren omdat er bijna geen opgeleide zijn.’

Wat hebben Apple, Google en Facebook met elkaar gemeen? Yep. Van Hool. Deze bedrijven hebben speciaal uitgeruste bussen om hun klanten te bedienen. Wat hebben Scala en Axl Rose met elkaar gemeen? Ja, we weten het al :p

Lopende band? Wel integendeel

Uit de Beroepenbrochure van Van Hool

Jan wees er al op maar wij van TurboStart waren enigszins verrast dat er bij Van Hool geen lopende bandwerk is. Stefaan, chef van de afdeling voormontage in de chassismontage: ‘Dat is net onze sterkte. Wij maken bussen op maat. Geen lopende band of routinetaken maar boeiende en afwisselende jobs. Je krijgt kansen. Bij ons leren de medewerkers hun stiel op de werkvloer. Zelfredzaamheid vinden we ook belangrijk. Daarnaast moet je natuurlijk goed kunnen samenwerken. Er zijn nu eenmaal een massa handen nodig om een bus te bouwen.’

Stefaan

De trambus Volgend jaar te bewonderen in Metz. De trambus van Van Hool. Hij kan 150 mensen vervoeren, is 24 meter lang en bestaat uit drie delen. De trambus is stil want hybride. Hij zal in een eigen bedding rijden.

Automecanicien – Technisch nazichter In deze functie zijn er zowel mogelijkheden in de productie als in de naverkoop. In de productie wordt het nieuwe voertuig rijklaar gemaakt. Motoren worden op punt gesteld. Leidingen, luchtverversingssystemen en technische installaties worden op hun werking getest. De banden worden op spanning gebracht en de ophanging nagekeken. Dit alles volgens de reglementeringen in het land van bestemming. Binnen de naverkoopdienst sta je als automecanicien in voor het uitvoeren van het periodieke nazicht, controles en het algemeen onderhoud van verkochte voertuigen. Deze functies zijn toegankelijk voor wie een opleiding Automechanica, aangevuld met relevante ervaring, heeft gevolgd.

Monteerder onderstellen Als monteerder onderstellen werk je aan een bus- of carchassis of aan industriële voertuigen. Je staat in voor het inbouwen van mechanische onderdelen zoals de motor, de assen, de versnellingsbak, enz. Je voert je werk uit volgens technische beschrijvingen rekening houdend met de voorschriften van het land van bestemming. Je hebt bij voorkeur een opleiding Automechanica genoten.

Najaar 2012

Jonathan en Bruno: jonge gasten met een wild plan Replica Lotus 7 Jonathan en Bruno zijn twee ondernemende laatstejaars van 6 TSO Autotechnieken in Mechelen (www.tsmmechelen.be). Jonge gasten met een plan. Ze willen als eindwerk nl. een replica bouwen van een Lotus 7. Alles wordt in de scholen gemaakt: van chassis tot eindresultaat. Zijzelf nemen het mechanisch deel op zich. Dat is eigenlijk hun eindwerk. De leerlingen van het deeltijds onderwijs, afdeling Carrosserie zorgen voor het koetswerk en het lakken. De leerlingen van het Centrum voor Leren en Werken (CLW) die de opleiding Meubelstoffeerder volgen, pakken de bekleding van de stoelen aan. Voor het uiteindelijke ontwerp (het spuiten van het voertuig) organiseren de leerlingen van de Middenschool eerst een wedstrijd. De leerlingen Carrosserie zullen dit ontwerp uitvoeren.

Het team doet een beroep op sponsoring om het budget rond te krijgen. De onthulling zal plaatsvinden in mei 2013 in de middenschool. Racepiloot Bert Longin is peter van het project. Alles is te volgen via Facebook:

http://www.facebook.com/bruno jonathan.rawstriker.

Het project ‘Wij hebben dit projectvoorstel zelf ingediend. Want we wilden een echte uitdaging. De Kitcar stond te koop op het Land Rover forum. Die kans konden we niet laten liggen. We zijn allebei ook geïnteresseerd in racerij. Dit is dus niet alleen een uitdaging voor onze praktische en theoretische

kennis maar ook een eerste stapje richting de racerij. De Kitcar stak in elkaar maar hij voldeed niet aan onze eisen. We hebben hem dan volledig gestript. We gaan hem van nul weer opbouwen. Met een andere motor en versnellingsbak. Wij hebben gekozen voor een Ford Zetec 2.0 Ford Mondeo motor. Motoren die gekend zijn voor hun robuustheid en eenvoud. Standaard hebben ze 136 pk maar we hopen 180 pk te kunnen bereiken. De auto zal ongeveer 500 kg wegen. We zullen de wagen testen op het racecircuit van Zolder. Een van onze doelen is ook de wedstrijd ‘Gips4Vips’.’

De makers Waarom Automechanica?

Wie?

Jonathan Cuyt Leeftijd: 19 jaar Gemeente: Blaasveld Studierichting: studeert Automechanica

Al heel erg vroeg sleutelde ik aan alles en nog wat. Ik ben gepassioneerd door Engelse wagens. Mijn eerste taken als kleine jongen op de Land Rover Defender van mijn vader waren boutjes vervangen door roestvrij stalen exemplaren. Zo rond mijn 13de begon ik mij uit te leven op alles wat hier thuis een ‘motor’ had en niet meer werkte. Ik waagde mij aan een schredder, een bosmaaier, een pocketquad van een vriend, een grasmaaier van de buurman… Van mijn 15de af ben ik dan echt op auto’s beginnen werken. Dankzij mijn vader met wie ik in Engeland mijn eerste wagen ben gaan halen: een Land Rover Series III van 1975. Ondertussen heb ik hem volledig opgeknapt, herspoten enz. Ik ben op mijn elan doorgegaan met een Austin Devon A40, bouwjaar 1950. Deze breng ik momenteel in ‘concoursstaat’. Dit jaar kon ik spotgoedkoop een Austin 10/4 Ten Cambridge 1936 op de kop tikken. Aan autopassie dus geen gebrek.

Wie bewonder je? Stirling Moss, een racepiloot die actief was in de jaren '50 en '60. Toch wel wat jaloers op hem als ik zie welke wagens hij allemaal heeft mogen besturen: van een Jaguar E-type tot een Aston Martin DB2.

Held(en)? Mijn grote held is mijn vader. Hij heeft mij gemaakt tot wie ik ben. Door hem ben ik mij voor wagens gaan interesseren. Hij is immers diegene die mij besmet heeft met het Land Rover virus.

Hoe zie je je toekomst? Ik werk nu sinds een goede twee jaar bij de firma Angloparts. Een winkel die onderdelen verkoopt voor de meeste courante Engelse automerken zoals MG, Triumph, Jaguar... Daar zal ik na mijn schooltijd hopelijk blijven werken in de weekends. Dit jaar loop ik stage bij Aston Martin. Ze kunnen altijd goede technici gebruiken, zeggen ze. Ik hoop dus wel een beetje dat ik daar na mijn studies kan gaan werken.

Wat is je ambitie? Mijn ambitie is om ooit zelfstandige te worden en in bijberoep te sleutelen aan Engelse wagens.

Wat trekt je aan in auto's of de autowereld? English cars off course! Vooral de oldtimers spreken mij aan. En dan niet enkel de bekende merken maar ook minder bekende zoals Austin, Morris, Armstrong Sidley, Hillman...

http://www.facebook.com/brunojonathan.rawstriker

Najaar 2012

De makers Waarom Autotechnieken? Auto's interesseren mij al heel mijn leven. Als kleine jongen kon ik al merken en modellen opsommen en van elkaar onderscheiden. Ook welke motor in welke wagen zat, het vermogen…

Wie bewonder je? Ayrton Senna, 's werelds grootste autopiloot. Senna heeft races gereden zoals niemand ooit nog zal doen, met wagens die niet lijken op de F1-bolides van vandaag. Zijn rijstijl was hard. Als er een opening was, dook hij erin, ongeacht de risico's. Denk maar aan Senna en Prost in 1990 op Suzuka.

Wie?

Bruno Calcagnini Leeftijd: 19 jaar Gemeente: Mechelen Studierichting: studeert Autotechnieken

Held(en)? Mijn ouders. Zonder hen was ik niet zo ver geraakt. Ze hebben me bijgestuurd waar nodig en hebben mijn passie voor wagens nooit afgeremd maar gestimuleerd.

Hoe zie je je toekomst? Na mijn studies wil ik zeker een paar jaar bij een concessiehouder gaan werken zodat ik weet hoe het eraan toe gaat.

Wat is je ambitie? Mijn ambitie is om een zaak te starten in de autosector. Wat precies weet ik nu nog niet: een revisiebedrijf, een garage voor onderhoud en herstellingen…

Wat trek je aan in auto's of de autowereld? Ik ben een grote fan van Duitse en Italiaanse wagens: Mercedes, BMW, Volkswagen, Alfa Romeo, Lamborghini en Ferrari. En dan niet zozeer de recentste modellen, eerder de modellen van de jaren ‘50 tot de jaren ‘90.

De leraar ‘Toen deze twee leerlingen met hun idee bij mij kwamen, hebben we snel groen licht gegeven. Het was duidelijk dat dit niet zomaar een GIP zou worden. De gedrevenheid en de passie van deze jongens beknotten, zou zonde zijn. Ze zijn zeker aanwinsten voor onze Se-n-se Toegepaste Autotechnieken volgend jaar. Het moest dus meer worden dan een GIP van de afdeling Autotechnieken. Om die reden hebben we de collega’s van het Deeltijds onderwijs erbij betrokken en ook het aankomend talent van de Middenschool. Ieder draagt zijn steentje bij tot het welslagen van dit project.’

Dirk Goyvaerts Functie: leraar/technisch adviseur Autotechnieken en Carrosserie in TSM Mechelen

het resultaat in de volgende TurboStart

het magazine voor jongeren met een passie voor alles wat op wielen rijdt

TURBO START

NIEUW! www.turbostart.be