Ayurveda vanuit het hart

ayurveda

Leer luisteren naar je lichaam Weet te voelen wat er gebeurt Leer er naar te kijken Durf jezelf te proeven Sta open voor je geur Je zult merken dat er een totaal andere beleving komt van ziekte en gezondheid.

Daar begint Ayurveda, de kennis van het leven. Š lies ameeuw

Lies Ameeuw

Ayurveda Vanuit het hart!

Houtekiet Antwerpen / Amsterdam

© Lies Ameeuw / Houtekiet / Linkeroever Uitgevers nv  Houtekiet, Katwilgweg ,  Antwerpen www.houtekiet.com info@houtekiet.com Omslag Reclame & media Comsa!

Foto auteur © Stefaan Sampers Zetwerk Intertext, Antwerpen Illustraties © Lies Ameeuw     114 6   4765 43  861 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission of the publisher.

Inhoud

Voorwoord 7 1 | Wat is Ayurveda? 13 Deel 1

de oorsprong 2 | De geschiedenis van de Ayurveda 23 Deel 2

basisprincipes 3 | Kernbegrippen 51 4 | Samkya 97 Deel 3

het eerste spijsverteringsproces 5 | Jatharagni 121 6 | Het ziekteproces 133 7 | Een eerste vorm van diagnose 139 8 | De onmiddellijke aanpak 153 9 | Het verwijderen van Ama 173 10 | Als de Ama verwijderd is 187

Deel 4

de subdosha’s 11 | De Subdosha’s 213 12 | Problemen met Subdosha’s en de behandeling 237 Deel 5

het tweede spijsverteringsproces 13 | Butha agni 267 Deel 6

het derde spijsverteringsproces 14 | Weefsels 279 15 | Srota’s of lichaamskanalen 301 16 | Ziekten en behandelwijzen 319 Deel 7

tot slot 17 | Het ritme van het leven 351 18 | Getransformeerde energieën 365 19 | Een synthese 387 20 | Het hart als rode draad 407 Nuttige adressen 412

voorwoord

I

n 1994 ging ik voor het eerst naar India. Mijn aanvankelijke bedoeling was om gewoon eens op reis te gaan naar een warme plek tijdens onze wintermaanden. Pas onderweg realiseerde ik me dat ik rondliep met een vraag. Een waar ik het antwoord op zocht. Ik had van te voren nooit kunnen bedenken waar mijn zoektocht me zou brengen. Het gaf mijn leven een compleet nieuwe wending.

Die vraag waar alles rond draaide ontstond in de tijd dat ik een goed lopende herboristerie had. Het was hard werken, maar ik deed het graag. Dagelijks kreeg ik zo heel wat mensen over de vloer die last hadden van allerlei kwalen: verkoudheden, cholesterol, artrose, reuma, overgangsklachten, depressies enzovoort.

Het was een aangename tijd, mijn cliĂŤnten waardeerden me: we hadden plezier en de contacten waren dankbaar.

Maar naast het plezier was er ook de confrontatie met ziekte en lijden, met mensen die eenzaam en onbegrepen met hun klachten rondliepen. Vaak hadden ze eerst hun heil gezocht bij de klassieke geneeskunde en daarna kwamen ze bij mij om de bijwerkingen van de medicijnen die ze slikten, te verzachten. Van de klassieke medicijnen werden ze nauwelijks beter. Er waren in die tijd weinig andere mogelijkheden. Homeopathie en andere alternatieve geneeswijzen waren toen nog niet bekend zoals ze dat vandaag zijn. ďœˇ

Vaak voelde ik me machteloos, als ik niet goed wist wat ik hen kon geven om hen te helpen. Ze waren niet alleen fysiek uit balans maar veelal ook psychisch. Ik vermoedde een verband, maar wist niet wat ik er aan kon doen.

Ik werd in die tijd enorm geconfronteerd met mijn eigen beperkingen. Het bleef knagen dat er zoveel mensen bij mij in de zaak kwamen die ik onvoldoende kon geven wat ze nodig hadden.

Er moest toch een manier zijn om hen wel te helpen, maar hoe?

Moest ik het zelf uitdokteren? Met welke middelen dan?

Ik besloot naast mijn werk opleidingen te gaan volgen. Eerst op het gebied van kruiden en fysieke geneeswijzen, maar langzamerhand evolueerde ik naar meer energetisch werk. Daar leerde ik dat de mens en zijn lichaam meer zijn dan wat je kan zien en betasten. Ik ontdekte dat een mens naast zijn fysieke lichaam ook meerdere energetische lichamen heeft, elk met een eigen bedoeling.

Terwijl ik ondervond dat ik goed werk deed met mijn kruiden en het graag bleef doen, trok het energetische werk me ook aan.

Ik wist dat daarmee nog veel meer mogelijk was. En zo rees bij mij de vraag hoe ik wat ik tijdens mijn opleidingen had geleerd over de energetische en psychische aspecten van de mens, kon combineren met mijn kennis over fysieke kruiden. Hoe ik met behulp van planten mensen in hun kern zou kunnen raken en zaken in beweging zetten zodat ze weer gezond zouden worden.

Op alle niveaus. Het kwam erop aan die twee werelden met elkaar verbinden.

Ik volgde de ene opleiding na de andere en ontdekte steeds andere dingen. Mijn blikveld verruimde. Zo vertelden twee medecursisten op een avond dat ze naar een helderziende waren geweest.

Hun verhaal intrigeerde me, ik besloot zelf ook eens te gaan.

‘Wat doe jij in het leven?’ vroeg hij mij en ik vertelde hem over mijn werk. Hij luisterde zonder me te onderbreken en vroeg mij vervolgens of ik wel eens op reis ging. 

Het gesprek bleef me in de dagen erop bezig houden. Ik had al veel gedroomd over reizen die ik ‘later’ zou maken maar ik had de concrete stap nooit gezet. Op weg naar de cursus stopte ik bij een reisbureau. De Vlaamse winter was bijtend koud: ik wilde vooral naar een land gaan waar het lekker warm zou zijn.

Het advies van het reisbureau was om in elk geval oostwaarts te reizen. In februari was het daar al goed warm. Ik koos voor een avontuurlijke groepsreis naar Nepal en India. Ik weet nog altijd niet waarom.

India sprak me helemaal niet aan en ik had een hekel aan vliegen. Maar het was de enige reis die in mijn agenda paste en die me in elk geval naar een warme plek zou brengen.

Dus vloog ik naar Nepal. Ik was nog nooit zo ver van huis geweest.

Na de lange vlucht kroop ik doodop en ellendig alleen in bed.

Met de groep reisden we de dagen erna langs de voornaamste bezienswaardigheden van Nepal met het historische Kathmandu, de natuurparken, de tempels… En dan kwam India. Op een vrije middag in Jaipur verdwaalde ik in één van die typische Indische straatjes met links en rechts open ruimtes van hooguit acht vierkante meter waarin van alles werd verkocht. Levensmiddelen, kleding en ja, ook kruiden. Rekken langs de wanden puilden uit van de potten en doosjes, de vloer stond vol fel gekleurde dozen.

De kleine ruimte werd optimaal benut.

Ik werd nieuwsgierig en kon het niet laten wat uitleg te vragen aan de man die achterin de winkel zat. In kleermakerzit en zo rust uitstralend als ik nog zelden gezien had. In mijn eigen zaak gebruikte ik elke vrije minuut om bestellingen uit te pakken, producten te prijzen en te markeren.

Ik keek hem aan en stelde hem wat vragen over de kruiden die ik zag. Waren het dezelfde kruiden als die wij gebruikten, gekende specerijen? Of waren ze typisch Indisch? De man glimlachte en legde uit dat alle kruiden als geneesmiddel werden gebruikt, bereid volgens de richtlijnen van de Ayurveda. Hij had deze traditionele geneeswijze van India bestudeerd en was dokter. 

Ik vroeg of hij iets versterkends had. Hij wees naar een stoel, ik ging zitten, hij keek me aan en informeerde naar mijn stoelgang.

Daarna nam hij mijn arm en voelde zwijgend mijn pols. Ik kon rustig naar hem kijken: hij zag er nog jeugdig uit, erg jong voor een arts. Zijn huid was rimpelloos en glad en zijn haar netjes kort geknipt. Ik begon me wat ongemakkelijk te voelen.

Na een paar minuten stond hij op, liep naar één van de rekken en nam een pot met een kleurig etiket. ‘Eet hiervan tweemaal per dag een koffielepel,’ zei hij en hij verpakte de pot in een stuk krantenpapier dat hij op maat sneed. Ik betaalde en ging weg.

Toen ik die avond de pot openmaakte zag ik een bruine, kleverige pasta. Ik nam een lepel. De pasta was korrelig en vet, de smaak een beetje vreemd, maar ze beviel me wel. Impulsief als ik toen was, nam ik nog een hap.

De dagen erna begon er geleidelijk iets in mij te veranderen.

Ik voelde me fitter en vitaler en had veel meer energie. Toch ging er rust uit van die nieuwe toestand, zeker vergeleken met het nerveuze dat ik doorgaans had en dat me vaak slapeloze nachten bezorgde. Ik sliep beter, was kalmer en kuchte minder.

Ik voelde meer en meer een volheid en warmte in mijn lichaam en ik schrok omdat ik dit nog niet zo had meegemaakt. Niet met westerse kruiden, en evenmin tijdens de talrijke energetische en communicatietrainingen.

Ik veranderde niet alleen fysiek, ik begon ook anders naar de dingen te kijken. Tijd was niet meer zo belangrijk, ik deed de dingen trager en toch leek het alsof ik in een dag veel meer kon doen. Alles wat ik zag, raakte mij diep. Tijdens een bezoek aan een Jain tempel werd ik diep ontroerd door de stilte en de zuiverheid die daar aanwezig waren. Ik werd zelf die stilte en die zuiverheid.

De straten van India, de kleuren, de mensen, het lawaai: in de chaos die ik in het begin van mijn reis zo verafschuwd had, zag ik vreugde. Het kwam allemaal door de rust in mijzelf.

De kruidenpasta bleek dus niet alleen op mijn lichaam, maar 

ook op mijn geest in te werken. Ik dacht aan de kruiden die ik thuis verkocht, wat ik wilde met het energetische werk, het gevoel dat ik in mijn werk tekortschoot en dat ik mensen met klachten slechts met hun symptomen hielp. Dit was een middel waarmee ik ook hun geest kon raken, waarmee ik iedere mens kon behandelen als een geheel. Ik pakte de pot, stak mijn vinger in de pasta en proefde ervan. Dat dit zo’n intense uitwerking kon hebben op mijn lichaam en geest. Hoe het precies werkte wist ik niet. Wel had ik eindelijk een antwoord op mijn vraag.

Nu weet ik dat de man in het winkeltje mij een soort Rasyana had gegeven met onder andere saffraan. Rasyana’s zijn traditionele kruidenpasta’s op basis van de geneeskrachtige vrucht Amla waaraan vaak nog wel 50 kruiden worden toegevoegd. Rasayana’s voeden vooral het bloedplasma en het zenuwstelsel. Goed gevoed bloedplasma verrijkt weer het bloed wat het gevoel van uitputting vermindert. Het heeft ook een ontstressend effect op het hart.

Saffraan is net als Amla een heel krachtige plant en werkt ook in op het hart en bloedsomloop.

De kruiden die ik at voedden mijn hart: fysiek maar ook energetisch. In de Ayurveda is het hart een orgaan met verschillende dimensies. Het zorgt niet alleen voor fysieke gezondheid, het heeft ook een invloed op de persoonlijke en spirituele ontwikkeling. Hier bevindt zich je ware aard, je hogere bewustzijn. Het is de plek waar je je missie en visie ontwikkelt: je identiteit. Alle niveaus van mens-zijn en kosmisch bewustzijn komen samen in het hart.

En dat is precies wat er daar in India met mij gebeurde. Ik voelde me goed: warm, liefdevol, op een manier die nieuw voor mij was. Ik begreep wat mijn missie was, mijn visie en vele inzichten die ik al eerder had, vielen ineens op hun plaats.

Toen ik thuiskwam van mijn reis ging ik op zoek naar informatie over Ayurveda. Wat ik in India had ervaren, wilde ik ook kunnen 

doorgeven. Ik wilde mensen beter maken, in lichaam en in geest, zonder schier eindeloze therapeutische gesprekken: het probleem bij de wortels aanpakken, zodat ze écht zouden genezen. Eindelijk wist ik hoe ik mensen tegelijk fysiek en energetisch kon behandelen. De wereld van kruiden en van het energetische kwamen samen in de Ayurveda.

Ik weet, een aantal jaren, een tiental reizen en vele opleidingen verder, nu wel wat genezen volgens de Ayurveda inhoudt. Ik heb me gespecialiseerd in deze oude geneeswijze, heb Ayurvedische kruiden geïmporteerd en een tijdje een praktijk gehad. Naarmate ik merkte hoe groot de behoefte is aan kennis rond Ayurveda en aan goed opgeleide therapeuten, koos ik meer en meer voor de school die ik oprichtte.

Ik besef steeds meer wat Ayurveda voor de mensheid kan doen.

Het is niet alleen een geneeswijze: het maakt de mens ook bewust van zijn eigen kracht. Wie op zoek is naar een betere levenskwaliteit, wie gezonder en natuurlijker wil leven of wie wil genezen, kan dit zelf bereiken. Het enige wat hij daarvoor nodig heeft is kennis. Kennis van de Ayurveda.

Ik ben me ervan bewust dat een aantal mensen dit boek lezen omdat ze geconfronteerd worden met lichamelijk of emotioneel lijden bij zichzelf of bij hun naasten. Aan hen zou ik het volgende willen zeggen.

Als je vertrouwt op Ayurveda: de kennis van het leven, dan mag je er echt op rekenen dat het lichaam zich herstelt. Want iedere mens en iedere cel van ons systeem wil niets anders dan leven.

Leven is ontwikkeling, ontwikkeling is groei en groei is waar het in de kosmos om draait. Mensen dienen zich te ontwikkelen en te groeien, op eigen benen te staan. Iedere mens heeft recht op dat inzicht, op de vrijheid om te leven, om te weten hoe dat moet.

Dat is ons aller geboorterecht. 