ontstressen achter het stuur
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
1
22-09-2009, 00:37
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
2
22-09-2009, 01:12
Wim Rombaut
Ontstressen achter het stuur
Houtekiet Antwerpen / Amsterdam
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
3
22-09-2009, 00:37
Š Wim Rombaut / Houtekiet / Linkeroever Uitgevers nv 2009 Houtekiet, Katwilgweg, 2 bus 3, 2050 Antwerpen www.houtekiet.com info@houtekiet.com Omslag Isabelle Van Laerhoven Foto’s omslag en binnenwerk Aleix Domenech Studio Parijs Zetwerk Peter De Greef, Intertext, Antwerpen isbn 978 90 8924 071 2 d 2009 4765 31 nur 860 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission of the publisher.
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
4
22-09-2009, 00:37
5
Inleiding Hoe ontstress je in de file? Oorzaken van stress en vermoeidheid: zon! Oplossingen: Minder stress en er beter mee omgaan In de praktijk Deel 1 Stress wordt energie op alle niveaus Lichaam en geest: een intelligente wisselwerking, ook onderweg Ongevallenvrij rijden en Zen Mentale training met vijf mantra’s Deel 2 Leren van een ander Mijn eigen verhaal: slaapbus wordt nachtmerrie Het verhaal van Koen: van Koksijde naar Gent Het verhaal van GrÊgoire: doof en stom Het verhaal van Sandra: rijles Het verhaal van Marika: voorrang weg Het verhaal van Ilse: autorijlessen in Gent
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
5
7 10 12 14 16
21 21 28 30
37 37 47 51 53 56 59
22-09-2009, 00:37
Ontstressen achter het stuur
inhoud
Ontstressen achter het stuur
6
65
Ontstressen: Receptenboek Deel 1 Voorbereiden op tof rijden. 15 tips ’s Ochtends: gezichtsmassage en gekke bekken trekken in de spiegel Ochtendritueel en ontbijt Stel voor het vertrek je stoel perfect af: van theorie tot praktische toepassing Instelling van de stoel en lichaamshouding in de auto gps: Geen Probleem met Stress Voorbereiding op nevel en mist, regen in de file, rijden in tunnels… Kleine dingen die het verschil maken
79 80
Deel 2 Recepten en rituelen. 28 oefeningen om te ontstressen
97
Nawoord Stressloos autorijden samengevat
157
Enquête stress achter het stuur Jouw stressenquête Dankwoord Bronnen Kortingbon
159 168 171 173 175
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
6
67 69 70 71 76 78
22-09-2009, 00:37
7
I
n dit boek vind je tips om op een ontspannen manier achter het stuur plaats te nemen. Ontstressen achter het stuur geeft inspiratie, alternatieven en oplossingen voor al wie met de auto rijdt. En in het bijzonder voor jou, die dagelijks in de file staat. Het boek wil laten zien dat je je anders kunt gedragen in het verkeer, zodat autorijden veiliger en aangenamer wordt. Voor jezelf en ook voor de andere weggebruikers. Als je een deel van de tips en de oefeningen kunt toepassen, zul je rijden ‘tof’ vinden. Dit boek is als een kookboek, met gezonde recepten. Aan jou om te kiezen welke recepten je wilt uittesten, proeven en aanpassen naar je eigen smaak. Stressen achter het stuur wordt ontstressen achter het stuur. Autorijden in de eenentwintigste eeuw is een luxe, een voorrecht. Geniet ervan! Dit boek is er in de eerste plaats voor automobilisten. Belgen zijn per week gemiddeld bijna tien uur onderweg of bijna anderhalf uur per dag. In 2007 waren er meer dan vijf miljoen personenauto’s ingeschreven in België. We verplaatsen ons het meest voor onze vrije tijd: 3 uur en 51 minuten. Onze verplaatsingen van en naar het werk du-
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
7
22-09-2009, 00:37
Ontstressen achter het stuur
inleiding
Ontstressen achter het stuur
8
ren 1 uur en 57 minuten, voor het huishouden 1 uur en 42 minuten. De tweede doelgroep van dit boek zijn de passagiers, de collega’s, de gezinsleden. Ook zij ondervinden een onrechtstreeks voordeel bij een stressloze rijstijl. Als chauffeur kom je opgeladen thuis na een zware werkdag, zodat het je geen moeite meer kost om nog die extra huishoudelijke taakjes op te nemen. Je krijgt in dit boek methodes aangeboden om dagelijks rustiger, veiliger en goed geconcentreerd achter het stuur plaats te nemen. De technieken zijn eenvoudig. Ze vergen geen extra inspanningen, het is ‘on the job’ training. Enkel de voorbereiding neemt een minuut in beslag. En die minuut zorgt voor een aangename rijervaring. Aangenaam rijden, dat is paal en perk stellen aan de frustratie, de nervositeit en de agressie, de angst en de paniek van de confrontatie met het drukke verkeer vandaag. Het is mijn doel om automobilisten snel en efficiënt te leren omgaan met stress. De negatieve stress omzetten tot geconcentreerd, vlot en rustig rijgedrag. Als dit boek chauffeurs overal te lande tot rust kan brengen achter het stuur, dan was het de moeite waard om het te schrijven en te realiseren. Jij als lezer en chauffeur zet de eerste stap door het te lezen. Jij bepaalt zelf wat je toepast tijdens het dagelijkse drukke fileleed. De oefeningen zullen je meer laten genieten van autorijden; je zult je milder en hoffelijker gedragen in het verkeer en trager gaan rijden. Economie en ecologie zullen hand in hand gaan, en ook het risico op ongevallen zal sterk dalen door geconcentreerd en ontspannen te leren rijden. Als bestuurder en passagier zul je ook minder last hebben van stress, als je meer begrip kunt opbrengen voor andere weggebruikers. Ik som ze even op.
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
8
22-09-2009, 00:37
De motorrijder of ‘motard’ is meteen buitenbeentje. Hij behoort tot een kwetsbare minderheid, hij is de underdog in het verkeer. Maar hoe meer motards er zijn, hoe korter de files. Er zijn bijna een half miljoen motorrijders in België, acht procent van het aantal personenauto’s.
De voetganger is de zwakke weggebruiker. Mensen gaan te voet naar de bakker, naar school, naar het werk, naar het station van trein, tram en bus. Ze wandelen om te ontspannen in de natuur en om musea, steden en dorpen te bezoeken. Ze wandelen in de bergen, in de bossen, aan zee. Of ze wandelen om grotere afstanden af te leggen. Naar Santiago de Compostella bijvoorbeeld. En dan zijn er nog de truck- en buschauffeurs. Deze professionele weggebruikers zitten uren achter het stuur en ook zij ervaren heel wat stress. Maak het hen zo comfortabel mogelijk. Het veel te kort invoegen voor een vrachtwagen en het ongeduldig claxonneren zijn twee voorbeelden van een dagelijkse portie stress die deze mensen ervaren. Bespaar hen deze onnodige stress: geduld is een fantastisch antistressmiddel. In België waren er 16.000 autobussen en 662.780 vrachtwagens ingeschreven in 2008.
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
9
22-09-2009, 00:38
Ontstressen achter het stuur
Fietsers vormen een groeiende groep in het verkeer. Veel mensen kiezen voor fietsen naar het werk en terug, om te gaan shoppen, om vrienden te bezoeken, om te reizen. Fietsen op driewielers, mountainbikes, citybikes, racefietsen, ligfietsen. Steeds meer mensen fietsen om zich te ontspannen, om hun conditie te verbeteren, om te trainen voor een wedstrijd. Fietsers zijn potentiële economische en ecologische energiebronnen. De dynamo bewijst sinds 1920 dat je met fietsen lampen kunt laten branden. Dat moet beter kunnen in 2010. Fietsen kan tegelijk energie besparen en opwekken.
9
Hoe ontstress je in de file?
Ontstressen achter het stuur
10
‘Vandaag telt ons wegennet 250 kilometer file. Het is 16 uur 30. De toestand is stabiel, net als het weer. Het volgende nummer is er een van David Bowie en Mick Jagger, Dancing in the street.’ Zo klinkt het bedaard uit mijn autoradio. Ik bedenk dat het dansen niet in deze straat zal zijn. Jagger zet met ‘Dancing in Chicago’ keihard in na het eerste refrein. Ik rijd op de autosnelweg van Amsterdam naar Breda. De snelheid varieert tussen de dertig en negentig kilometer per uur. Wij worden door het monitorsysteem dat variabele snelheden aangeeft op grote borden boven de snelweg, door de avondspits geleid. Ik moet wennen aan de digitale borden boven de weg. Vroeger dacht ik: echt iets voor de Nederlanders. Nu zulke borden ook al jaren voor de Kennedytunnel in Antwerpen hangen, ben ik me bewust van de noodzaak van variabele snelheidslimieten. Het neemt stress weg, omdat je als chauffeur weet waar je aan toe bent, en omdat de meeste chauffeurs zich eraan houden. Van Amsterdam naar Antwerpen, daar doe je in de spits gemakkelijk drie uur over. ’s Avonds kan het dankzij de flexibele borden, in een goede anderhalf uur, zonder snelheidsovertreding. Het vertragen van de verkeersstroom neemt bij mij de stress weg. Als iedereen vijftig kilometer per uur rijdt, daalt het risico op ongevallen aanzienlijk. En toch zie ik strenge, verveelde, verzuurde en zelfs trieste blikken van mijn collega’s filerijders. Zenuwpezen zijn er ook bij. Raampje open, linkerarm eruit, trommelend met de vingers op de achteruitkijkspiegel. Dit type chauffeur verandert ook graag onverwacht van rijvak. Dat houdt een mens scherp natuurlijk. Als je in de file staat, zie je dat stress iets heel persoonlijk is. De grootste stressfactor ben je trouwens zelf. Hoe ga je
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
10
22-09-2009, 00:38
Iedere mens heeft een persoonlijkheid met verschillende aspecten. Iemand kan vriendelijk, geduldig, solidair zijn in ontspannen situaties, of bij eenvoudige en duidelijke taken. Diezelfde persoon kan soms ook heel boos worden, gefrustreerd en zelfs agressief reageren onder stress. De kunst is de gefrustreerde stemmen te overstemmen met een bedaarde, positieve en oplossingsgerichte stem. Deze mentale oefening is de sleutel om stress te leren beheersen. Je kunt vloeken en koken van binnen als je achter een trage Lada op het middelste rijvak van een autosnelweg rijdt, terwijl rechts van jou de baan vrij is, en links een rij van vijftig Hells Angels tegen 110 kilometer per uur passeert. In dat geval is het voor de meesten moeilijk om kalm de positieve stem in je hoofd te laten domineren. ‘Wat is hier positief aan?’ hoor ik je denken. Je bespaart geld en energie, en je oefent je zelfbeheersing. Op je gps zie je dat je nauwelijks één tot twee minuten later op je bestemming zult aankomen. Met de technieken uit het receptenboek ga je rust en concentratie leren inbouwen als je het nodig hebt. Door dit eerst in gemakkelijke omstandigheden – thuis en in niet-stressvolle situaties – te oefenen, ga je na enkele weken ook resultaat voelen in de moeilijke, soms
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
11
22-09-2009, 00:38
11
Ontstressen achter het stuur
als chauffeur om met het drukke verkeer, met vertragingen, met een ongeval? Stress of spanning in je hoofd en lichaam is een complexe reactie op prikkels die komen vanuit ‘jezelf’. Piekeren, lijstjes in je hoofd: het maakt allemaal deel uit van je interne dialoog. De kunst is die stemmetjes in je hoofd, positief te krijgen en te houden. Stress is ook een reactie op prikkels uit je omgeving die inwerken op je hoofd en je lichaam. Dit kan vervolgens ook een hoeveelheid aan lichamelijke of mentale responsen losmaken: je gaat ervan zweten, vloeken, zingen, sneller of trager rijden, telefoneren...
Ontstressen achter het stuur
12
hectische toestanden in het verkeer. Stress heeft vele definities, vele symptomen en vele oorzaken. Ik probeer het kort samen te vatten. Stress is spanning of druk die komt van binnenuit of buitenaf. Hoe meer spanning, hoe minder efficiënte reacties, hoe meer risico op fouten, ziekten en ongevallen. Ontstressen wil zeggen dat je de spanning onder controle krijgt, en er dus minder last van krijgt. Spanning en inspanning moeten er zijn om geconcentreerd te blijven. Met te weinig spanning kunnen we niet presteren, en al zeker niet autorijden. Te veel stress leidt tot frustratie en gevaar, zeker op de weg, voor jezelf en voor anderen. Leer ontspannen voor en tijdens de rit en je bent ontstrest. Stress heeft al heel wat mensenlevens gekost, vooral in het woon-werkverkeer. In België hebben we meer dan twee verkeersdoden per dag. In 2008 waren het er 922, met pieken in het weekend en vijftigduizend gewonden per jaar. Als dit boek één mensenleven helpt te redden, is het meer dan het lezen waard.
Oorzaken van stress en vermoeidheid: zon! De Z van zelf slaat vooral op vormen van stress en vermoeidheid die met jezelf te maken hebben. Slaaptekort, intense en lange werkdagen, uitgaan, medicatiegebruik, alcohol, drugs, ziekte: het zijn voor de hand liggende oorzaken waardoor je niet fit achter het stuur zit. Zelfs als je zelf nog niet weet dat er een ziekte broedt in je lichaam, kan dit al invloed hebben op je concentratievermogen of je prikkelbaarheid. Vermoeidheid kost je altijd alertheid. Er zijn bijvoorbeeld meer ongevallen bij het overschake-
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
12
22-09-2009, 00:38
De O van omgeving slaat op vormen van stress en vermoeidheid die door de omgeving in de hand worden gewerkt. De meest geciteerde oorzaken van stress in het verkeer zijn tijdsdruk, gevaarlijke manoeuvres van anderen, voorbijstekende vrachtwagens, parkeergarages, parkeerboetes, agressieve mannen, kleine auto’s zonder nummerplaat, te snelle motorrijders, te trage zeventigplussers, onverwachte reacties van fietsende scholieren, opgestoken middelvingers, middelste baanvakplakkers, dromers, vuilniswagens en tractoren op het verkeerde moment op de verkeerde plaats, kijkfiles... Mensen die niet ritsen, bumperklevers, en alles wat ons ‘ophoudt’, ergert ons nog het meest. We worden er nerveus van, gefrustreerd, en dus maken we fouten. Positief omgaan met die ‘omgeving’ is de uitdaging; het verhoogt je frustratiedrempel. De N van natuur. De natuur is hard, maar meestal voorspelbaar. Hoe meer een situatie voorspelbaar is, hoe kleiner het risico op onaangepast gedrag. Regen, wind, laagstaande zon, duisternis, mist, sneeuw, ijzel: dat zijn de stressfactoren die met de natuur te maken hebben.
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
13
22-09-2009, 00:38
13
Ontstressen achter het stuur
len naar zomeruur. Wanneer je dus minder fit gaat rijden, maak je sneller fouten. Je hebt last van stress, omdat je het bewust of onbewust voelt dat je niet in topvorm bent. Zelfzorg is dus een belangrijke factor om veilig te rijden. Zelfkennis is even belangrijk. Als je weet dat je snel gefrustreerd bent, of boos, is dat al een eerste stap om er iets aan te doen. In deel twee van dit boek kies jij ‘zelf’ een aantal oefeningen uit die je vooraf, tijdens of na een rit, tot rust en ontspanning kunnen brengen.
Ontstressen achter het stuur
14
Oplossingen: minder stress en er beter mee omgaan Hoe ga jij zelf om met die druk van buitenaf? Als ik die vraag stel tijdens mijn trainingen hoor ik vaak: ‘Ik ben zo, dat zit in mijn genen. Ik kan er niet aan doen. Mijn moeder was ook zo’n zenuwpees. Mijn vader reed altijd in één ruk naar het zuiden van Frankrijk, dat lukte toch ook’. Het is goed dat mensen zichzelf aanvaarden zoals ze zijn. Een positief zelfbeeld is een goede start om minder last te hebben van stress. Het is de basis van een gezond zelfvertrouwen. Dat leidt tot het nemen van de juiste beslissingen in verband met je eigen energiemanagement. Hoe meer energie je hebt, hoe beter je de – onverwachte – prikkels uit het verkeer kan verwerken. Op het moment dat je bij je volle verstand bent, rustig, uitgerust, rijd je ook meer beheerst. Dus het ligt eraan hoe jij je voelt, hoe sterk je staat, fysiek en mentaal, hoe je persoonlijkheid in elkaar zit. Heb je genoeg geslapen? Heb je voldoende gegeten en gedronken? Of te veel? Heb je last van je rug? Al deze factoren zullen een invloed hebben op je rijgedrag. Volgens professor Jan Pauwels, bekend bewegings- en revalidatiewetenschapper verbonden aan de kuLeuven, is rijden met de auto een heel complexe taak. Factoren zoals luide muziek, gsm-gebruik, emotionele gesprekken, alcohol, machomentaliteit, beïnvloeden het rijgedrag negatief. En dat zorgt voor veel stress op de weg. Al deze factoren kun je ombuigen naar positief gedrag: luister naar muziek van Bach, laat de gsm rinkelen (www.letitring.be), hou gesprekken zo kort mogelijk. Wat met de snelheidsdrang van bepaalde mannen? Helpen hogere boetes? Moeten we deze chauffeurs gaan heropvoeden? Hen speciale medicatie of hormonale behandelingen voorschrijven? Het antwoord op deze vragen is neuroplasticiteit, de
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
14
22-09-2009, 00:38
specialisatie van professor Pauwels. Je kunt je hersenen op vele terreinen trainen. Ons brein is oneindig ‘plastisch’ of kneedbaar en kan zich onwaarschijnlijk vaak aanpassen aan nieuwe situaties.
15
Hou je conditie op peil, zorg dat je energiek achter het stuur kruipt. Energie staat voor controle, voor fitheid, creativiteit en alertheid. Die eigenschappen helpen je moeiteloos en prettig door files, parkeergarages, verkeersdrempels en rotonden. Het idee dat ‘traag’ gelijk is aan ‘vervelend’ is onze grootste vijand. Dat idee zit in vele hoofden. In dit boek kijken we in ons eigen hoofd, en we ontdekken dat er in onze hersenen geheimen zitten die van traag rijden, veilig en zuinig rijden, een genot kunnen maken. Zoals tijd nemen om rustig te eten ook voor meer genot kan zorgen.
Ontstressen achter het stuur
Je auto is de omgeving waar je direct mee te maken hebt. Er treedt minder stress op, als je goed voorbereid bent. De binnenkant van je auto is heel belangrijk. Het afstellen van de bestuurdersstoel is heel belangrijk. Het regelen van je ventilatie of airco om beslagen ruiten te vermijden, is een basisvoorwaarde. Vele mensen hebben dit helemaal niet onder de knie. Als dat bij jou ook het geval zou zijn, vraag dan bij je volgende bezoek aan de garage hoe je ventilatiesysteem precies werkt. Ook de buitenkant van je auto kan je helpen om veiliger en met minder stress te starten. Je spiegels juist afstellen is een prioriteit: neem er de tijd voor. Je koplampen en spiegels altijd schoon houden is belangrijk, omdat je letterlijk een klare kijk houdt op de zaak. De juiste bandenspanning laat je zuiniger en veiliger rijden. De omgeving buiten de auto kun je minder beïnvloeden. Alhoewel, één van de beste trucs om ongevallen te voorkomen, is oogcontact. Op rotonden en zebrapaden is het van
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
15
22-09-2009, 00:38
Ontstressen achter het stuur
16
levensbelang. Zoek oogcontact. In files heb ik al heel wat soorten oogcontact kunnen vaststellen. Niet altijd even veilig. Ook dat is omgeving. Op de natuur heb je helemaal geen invloed, je kunt er wel beter mee omgaan door je gedrag aan te passen. Onlangs kwam ik terug van skivakantie. Het had twintig centimeter gesneeuwd die nacht. De baan was vrijgemaakt en er was gestrooid. Ik besloot om zonder sneeuwkettingen te rijden. Eerst ging het goed, maar toen ik bij een lichte helling toch wat begon te schuiven, kreeg ik ruzie met mijn co-chauffeur. Die wilde absoluut sneeuwkettingen opleggen. ‘Waar dan?’ riep ik gefrustreerd. Zij: ‘Aan de voorwielen natuurlijk!’ En na het opleggen van de kettingen, met verkleumde vingers en mijn nekhaar nat van de sneeuw, reden we stressloos de helling af. Zelf had ik te weinig rekening gehouden met de omgeving: mijn co-chauffeur en de natuur. Ik was gevaarlijk bezig en startte de rit met te veel stress, en evenveel risico.
In de praktijk Verander je gedrag Verkoop je auto. Of gebruik één auto in plaats van twee per gezin. Het is een drastische keuze. Misschien heb je hierbij ook nog een fiets of wandelschoenen nodig, en dat is goed voor je gezondheid. Zoek een andere job als telewerken en flexwerken in je bedrijf onmogelijk zijn. Doe aan carpooling. Neem tram en bus, metro en fiets. Het openbaar vervoer in België is in de steden goed georganiseerd, betaalbaar en veilig. Woon je bijvoorbeeld in Zwalm, op twintig kilometer van de grootstad Gent, en op veertig kilometer van
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
16
22-09-2009, 00:38
Survival of the fittest Stel dat we gewoon voortdoen zoals we bezig zijn, dan voorspellen alle deskundigen een grote toename van psychische klachten, medische klachten en burn-out. Dan komt er automatisch plaats vrij in de file natuurlijk. Enkel de fitte chauffeurs rijden door. Een studie van The Lancet voorspelt dat verkeersongevallen de eerste doodsoorzaak zullen worden in Europa in 2020, belangrijker dan de huidige nummer één: hart- en vaatziekten. Status-quo is dus geen optie.
Ontstressen achter het stuur De dagelijkse drukte is een realiteit. Daarmee leren omgaan is de uitdaging. Dat is mogelijk door je denkstijl en rijstijl te veranderen. Dankzij onze fantastische hersenen kunnen we onszelf ‘herprogrammeren’. Een goede mentale houding hiervoor is te denken: ik aanvaard iedere situatie in het verkeer; ik zie ieder probleem of oponthoud als een trainingsmoment. Dat is de nieuwe denkstijl: er is altijd een positieve interpretatie mogelijk. Het probleem is niet de situatie zelf, maar wel hoe je ermee omgaat, op welke manier je erover denkt. Op het moment dat je dit beseft, is de volgende stap: die positieve gedachte omzetten in de praktijk. Als je op je computer een nieuw programma installeert, moet je ook de knop ‘toepassen’ in-
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
17
22-09-2009, 00:38
17
Ontstressen achter het stuur
Brussel, dan heb je geduld nodig. De Lijn, onze Vlaamse vervoersmaatschappij, doet grote inspanningen om de dienstverlening te verbeteren. Tussen 1997 en 2007 steeg het gebruik van het openbaar vervoer met bijna vijftig procent. Als we aan dit tempo verder stijgen, is er nog hoop voor de miljoenen filerijders.
Ontstressen achter het stuur
18
drukken. In het verkeer betekent dat: trager of rustiger gaan rijden, beter met stress leren omgaan, enkel fit en alert het stuur hanteren, op tijd vertrekken. Dat is rijstijl. Als die verandert, wordt het voor iedereen veel gemakkelijker en aangenamer.
De tof-rijstijl: vier pijlers om de stress achter het stuur te verminderen 1 op tijd vertrekken 2 trager gaan rijden 3 beter met stress leren omgaan, ontspannen 4 enkel fit en alert het stuur hanteren
T van tijdig vertrek T van traag O van ontstressen F van fit
Pas deze principes dagelijks toe en je krijgt stress in het verkeer stap voor stap onder controle. Tijdig vertrekken Heel wat mensen hebben moeite om een kwartier vroeger op te staan, zodat er een marge ontstaat, waardoor je trager kunt rijden, rustiger kunt ontbijten. Nadenken hierover helpt, of beter ‘voor-denken’. Denk aan de voordelen. Probeer het een week uit. Zet je wekker een kwartier vroeger, sta een kwartier vroeger op. Trager rijden, rustiger rijden. In het stukje over ‘er zijn grenzen’ lees je hoe het komt dat wij beter functioneren bij lage snelheid. Ontstress, ontspan Doe zoals een Formule 1-piloot voor de wedstrijd: doe ademhalingsoefeningen, stretching, ontspanningsoefeningen, concentratie-oefeningen. Piloten hebben af te rekenen met immense stress. Hun hartslag loopt soms op tot 160 slagen per minuut, net voor het licht op groen
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
18
22-09-2009, 00:38
springt. Zij hebben hun ademhaling volledig onder controle. Wij kunnen dat ook leren.
Bij de tof-denkstijl gaat het er vooral om dat je heel goed begrijpt dat traag, rustig en beheerst rijden alleen maar voordelen biedt. Je gaat ook veel zuiniger rijden. Voldoening en plezier door je nieuwe denkstijl om te zetten tot aangenaam en veilig rijgedrag. De tof-rijstijl heeft ook vier aantrekkelijke neveneffecten: 1
Minder slijtage: remmen, banden en motor worden minder belast en je bespaart op onderhoudskosten. 2 Minder verbruik: daalt met 20%. 3 Veilig en zuinig: er zijn minder ongevallen, je bespaart op menselijk leed, ziekenhuiskosten, werkverlet, lagere verzekeringspremies. Je bespaart direct en op lange termijn. 4 Ecologisch: je remt minder en verbruikt minder, je bespaart op vervuiling. Trager, tijdig, ontspannen en fit rijden: tof-rijden zorgt voor duidelijke neveneffecten die financiĂŤle, morele en sociale winst opleveren.
ONTSTRESSEN-INTRO-cmyk/7.0
19
22-09-2009, 00:38
Ontstressen achter het stuur
Zorg dat je fit blijft Hoe zorg je ervoor dat je in optimale conditie aan de start van je parcours komt? Zet tienduizend stappen per dag, of beter nog, doe gemiddeld dertig minuten beweging of sport per dag. Slaap genoeg en eet gezond.
19